ทฤษฎีของเรื่องตลก
description
Transcript of ทฤษฎีของเรื่องตลก
![Page 1: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/1.jpg)
ทฤษฎี�ของเรื่��องตลก Theory of Comedy
คำ��ว่�� humour หรื่�อ humor ม�จ�กภ�ษ�ล�ต�นคำ��ว่�� Liquid หรื่�อคำ��ว่�� fluid (ซึ่��งแปลว่��ของเหลว่ ของไหล), ต�มทฤษฎี�ปรื่!ชญ�ตะว่!นตกเช��อว่�� ม�ของเหลว่อยู่&�สี่��ชน�ดท��ไหลเว่�ยู่นอยู่&�ในรื่��งก�ยู่คำนเรื่�น!*น และได+รื่!บก�รื่คำ�ดว่�� ของเหลว่เหล��น�* ได+ม�สี่�ว่นในก�รื่ก��หนดอ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�กและล!กษณ์ะท��ท�ของคำนเรื่�.
ในทฤษฎี�ท�งปรื่!ชญ�โบรื่�ณ์ ซึ่��งแพรื่�หล�ยู่ม�จนกรื่ะท!�งช�ว่งยู่1คำกล�งของยู่1โรื่ป, เช��อว่�� อ�รื่มณ์.ของมน1ษยู่. ท��สี่��คำ!ญสี่��ปรื่ะก�รื่น!*น อ!นได+แก� อ�รื่มณ์.ด�หรื่�อขบข!นม�จ�กเล�อดแดง คำว่�มเฉื่��อยู่ช� และ อ�รื่มณ์.ฉื่1นเฉื่�ยู่ว่ง��ยู่ ม�จ�กน�*�เหล�อง และคำว่�มรื่& +สี่�กหดห&�ม�จ�กเล�อดด�� ก�รื่ผสี่มก!นปรื่ว่นแปรื่ของอ�รื่มณ์. หรื่�อ ของเหลว่เหล��น�* จะม�สี่�ว่นก��หนดคำนข�*นม�ให+ม�ล!กษณ์ะท��แตกต��งก!น และยู่!งม�สี่�ว่นใน ก�รื่ก��หนดคำ1ณ์ล!กษณ์ะต��งๆ ของบ1คำคำล หรื่�ออ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�ก คำ1ณ์ภ�พด+�นรื่��งก�ยู่และจ�ตใจ และคำว่�มโน+มเอ�ยู่งต��งๆของคำนเรื่�
คำนเรื่�น!*น ในเช�งคำว่�มคำ�ด ได+รื่!บก�รื่เช��อว่��ม�สี่�ว่นผสี่มเก��ยู่ว่ก!บของเหลว่สี่��อยู่��งน�* และของเหลว่ใดก5ต�มท��ม�คำรื่อบง��ของเหลว่ชน�ดอ��นๆ จะม�สี่�ว่นในก�รื่ท��ให+คำนเรื่� เป6นคำนท��ม�อ�รื่มณ์.และบ1คำล�กผ�ดแผกแตกต��งก!นไป เช�น เป6นคำนรื่��เรื่�ง หรื่�อต�มท��ฝรื่!�งเรื่�ยู่กว่�� sanguine (ซึ่��งม�จ�กภ�ษ�ล�ต�คำ��ว่�� sanguis แปลว่�� เล�อด น!�นเอง” ” ), หรื่�อเป6นคำนท��เฉื่��อยู่ช�, อ�รื่มณ์.ฉื่1นเฉื่�ยู่ว่ง��ยู่, หรื่�อเป6นคำนท��อ�รื่มณ์.หดห&� เป6นปรื่ะจ��. คำ1ณ์ล!กษณ์ะพว่กน�*ได+ม�สี่�ว่นก��หนดบ1คำล�กภ�พของแต�ละคำน
คำนซึ่��งม�บ1คำล�กแต�ละอยู่��งน!*น ยู่!งม�ล!กษณ์ะท��เด�นของตนเองเป6นแบบฉื่บ!บบ�งอยู่��ง เช�น คำนท��ฉื่1นเฉื่�ยู่ว่ง��ยู่(choleric man) จะเป6นคำนท��ข�*ม!กโกรื่ธ หรื่�ออ�รื่มณ์.บ&ดอยู่&�บ�อยู่ๆ ใบหน+�จะออกเหล�อง, รื่&ปรื่��งผอม, ผมดก, ม�คำว่�มภ�คำภ&ม�ใจในตนเอง, ม�คำว่�มทะเยู่อทะยู่�น, ม�จ�ตใจผ&กพยู่�บ�ทและต+องก�รื่แก+แคำ+น, แต�เป6นคำนท��หล!กแหลม.
เรื่��องท��คำว่รื่จะเพ��มเต�มอ�กเล5กน+อยู่ในท��น�*ก5คำ�อ เรื่��องของ คำว่�มขบข!น ในรื่�ว่คำรื่�สี่ตศตว่รื่รื่ษท��” ” 16 ถื�อว่��เป6น เคำรื่��องหม�ยู่แห�งภ�ว่ะท��ข�ด ด1ลยู่ภ�พท�งจ�ตใจ, ม�อ�รื่มณ์.ท��ปรื่�ศ จ�กเหต1ผล ท��อะไรื่ต�มอ��เภอใจ และเป6นพว่กท��ไม�ม�คำว่�มแน�นอน หรื่�อเป6นคำนโง�และเลว่ทรื่�ม.
ห�กใคำรื่ก5ต�มท��ยู่!งม�คำว่�มเช��อว่�� คำว่�มตลกขบข!นหรื่�อคำว่�มสี่น1กสี่น�น เป6นเรื่��องของคำว่�มไรื่+สี่�รื่ะ เหลว่ไหล ไม�น��เช��อถื�อ บ�งท�เรื่�อ�จจะยู่!งคำงเป6นคำนหลงยู่1คำในคำรื่�สี่ตศตว่รื่รื่ษท�� 16 อยู่&�ก5ได+
ทฤษฎี�ของเรื่��องตลก (Theory of Comedy)
Dr. Richard F. Taflinger กล��ว่ว่�� เรื่��องตลกคำ�อสี่��งท��ท��ให+เรื่�ห!ว่เรื่�ะออกม�ได+“ ”. ฟั<งด&ไม�เห5นว่��จะล�กซึ่�*งอะไรื่เลยู่ แต�อยู่��งไรื่ก5ต�ม สี่��งท��ต�มม�ซึ่��งน��สี่นใจกว่��ก5คำ�อ เข�ได+ท��ก�รื่ศ�กษ�ถื�งพ�*นฐ�นเก��ยู่ว่ก!บเรื่��องตลกท��ท��ให+คำนเรื่�ห!ว่เรื่�ะออกม� และได+สี่รื่1ปออกม�เป6นข+อๆเรื่�ยู่กว่�� แก�นแท+ 6 ปรื่ะก�รื่ สี่��หรื่!บก�รื่ท��ให+บ�งสี่��งเป6นเรื่��องท��ขบข!น คำ�อ
![Page 2: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/2.jpg)
1. ม!นจะต+องเป6นสี่��งท��เรื่ �ยู่กรื่+องก�รื่ใช+คำว่�มคำ�ดสี่ต�ป<ญญ�ม�กกว่�� ก�รื่ใช+อ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�ก
2. ม!นจะต+องเป6นเรื่��อง กลไกปฏิ�กรื่�ยู่�อ!ตโนม!ต�3. ม!นต+องเป6นเรื่��องของมน1ษยู่.ท��ม�ม�แต�ก��เน�ด โดยู่ท��สี่�ม�รื่ถืท��จะเต�อนเรื่� ให+รื่ะล�กถื�ง
เก��ยู่ว่ก!บ คำว่�มเป6นมน1ษยู่.ได+4. ม!นจะต+องเป6นบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำม ท��ยู่อมรื่!บก!นช1ดหน��ง ซึ่��งผ&+อ��นม�คำว่�มคำ1+นเคำยู่,
ไม�ว่��จะโดยู่ผ��น ช�ว่�ตปรื่ะจ��ว่!น หรื่�อก�รื่ตรื่ะเตรื่�ยู่มข�*นม�โดยู่ของน!กเข�ยู่นในเน�*อห�ท��แสี่ดง ออกม�ก5ได+ และ บรื่รื่ท!ดฐ�น เหล��น!*น ได+ถื&กฝ?�ฝ@น
5. ม!นจะต+องเป6นสี่ถื�นก�รื่ณ์.และองคำ.ปรื่ะกอบต��งๆ (ท��ท�ของพฤต�กรื่รื่ม และคำ��พ&ด)
ท��ไม�สี่อดคำล+องหรื่�อเหม�ะสี่มก!บสี่ภ�พแว่ดล+อม หรื่�อไม�สี่!มพ!นธ.ก!นก!บบรื่�บทน!*นๆ6. ม!นจะต+องถื&กรื่!บรื่& +โดยู่ผ&+สี่!งเกต1ก�รื่ณ์.ในฐ�นะท��ไม�เป6นภ!ยู่อ!นตรื่�ยู่ใดๆหรื่�อสี่รื่+�งคำว่�ม
เจ5บปว่ดต�อผ&+ม�สี่�ว่นรื่�ว่ม.
เม��อบรื่รื่ท!ดฐ�นเหล��น�*ถื&กคำ+นพบ, ผ&+คำนจะห!ว่เรื่�ะออกม�. ถื+�เผ��อว่��สี่��งหน��งสี่��งใดข�ดห�ยู่ไป คำว่�มพยู่�ยู่�มอ!นน!*น ต�อเรื่��องคำว่�มขบข!นก5จะห�ยู่ไปด+ว่ยู่
เม��อลงรื่�ยู่ละเอ�ยู่ดก!นด&ในแต�ละข+อ, Richard F. Taflinger ให+คำ��อธ�บ�ยู่ว่��อยู่��งไรื่บ+�ง
ข+อแรื่ก เรื่��องก�รื่เรื่�ยู่กรื่+องให+ใช+คำว่�มคำ�ดสี่ต�ป<ญญ�ม�กกว่��อ�รื่มณ์. อ!นน�*จะเห5นได+ช!ดเม��อเป6น เรื่��องของคำว่�มขบข!น ท��เก��ยู่ว่ก!บชนกล1�มน+อยู่ อยู่��งเช�นเรื่��องของ ช�ว่โปล�ช ช�ว่ไอรื่�ช หรื่�อคำนข�ว่, พว่กช�ว่เกยู่. และองคำ.กรื่หรื่�อ สี่ม�คำมต��งๆ เช�น สี่ม�คำมสี่ตรื่� เป6นต+น ฯลฯ)
ต�อชนกล1�มต��งๆเหล��น�* ท��ถื&กท��ให+เป6นเรื่��องตลกขบข!นเก��ยู่ว่ก!บคำว่�มเสี่�ยู่ๆห�ยู่ๆของพว่กเข� ซึ่��งท��จรื่�งแล+ว่ ชนกล1�มต��งๆท��ต+องปรื่ะสี่บก!บเรื่��องเหล��น�*โดยู่ตรื่งจะไม�รื่& +สี่�กสี่น1กสี่น�นไปด+ว่ยู่ ท!*งน�*เพรื่�ะพว่กเข�อ�จถื&กด&ถื&ก อ�จถื&กสี่บปรื่ะม�ท และถื&กกรื่ะท��อยู่��งไม�สี่1ภ�พ.
โดยู่ธรื่รื่มช�ต�แล+ว่ ผ&+คำนท!*งหล�นยู่จะข�นรื่!บต�อก�รื่ด&ถื&กเหยู่�ยู่ดหยู่�ม และคำว่�มไม�สี่1ภ�พในล!กษณ์ะท��เป6นอ!ตว่�สี่!ยู่ หรื่�อเป6นสี่�ว่นต!ว่เอ�ม�กๆ, เช�นด+ว่ยู่ก�รื่ก+�ว่รื่+�ว่ หรื่�อด+ว่ยู่คำว่�มโกรื่ธแคำ+น, ซึ่��งน!�นเป6นเรื่��องของอ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�ก. สี่�ว่นผ&+ท��ไม�ได+เก��ยู่ว่ข+องด+ว่ยู่ อยู่��งเช�นคำนท��ไม�ได+ถื&กสี่บปรื่ะม�ท หรื่�อผ&+ท��บ!งเอ�ญไปได+ยู่�น คำนพว่กน�*จะข�นรื่!บต�อ เรื่��องด!งกล��ว่ในล!กษณ์ะท��เป6นว่!ตถื1ว่�สี่!ยู่ม�กกว่�� และจะม�ม1มมองท�งด+�นสี่ต�ป<ญญ� เก��ยู่ว่ก!บเรื่��องน!*นๆ และสี่�ม�รื่ถืโต+ตอบก!บม!นได+ห�กว่��เข�ต+องเผช�ญหน+�ก!บม!น.
Lenny Bruce เป6นคำนท��เช��อม!�นในเรื่��องพ�*นฐ�นของสี่ต�ป<ญญ�เก��ยู่ว่ก!บเรื่��องตลก ม�อยู่&�คำรื่�ว่หน��งท��เข�ต+องล1กข�*น พ&ดก!บแขกท��ม�ในง�น เข�เรื่��มต+นด+ว่ยู่ก�รื่จ��แนกเช�*อช�ต�แขกท!*งหมด และชนกล1�มน+อยู่ท!*งหล�ยู่ ในหม&�ผ&+ฟั<งของเข�ด+ว่ยู่ล!กษณ์ะของก�รื่สี่บปรื่ะม�ท: “ผมเห5นว่��เรื่�ม�พว่กน�เกอรื่.อยู่&�สี่�มคำนอยู่&�ตรื่งน!*น. และตรื่งโน+น ผมเห5นช�ว่ตะว่!นออกกล�งสี่องคำน, และน!�นก5สี่แปนน�ชอเมรื่�ก!นห+�คำน, ตรื่งน&Bนก5คำนยู่�ว่ และน!�นก5คำนจ�น ฯลฯ ขณ์ะท��เข�” …
เรื่��มต+นด+ว่ยู่ล!กษณ์ะท��ท�เช�นน�* ม!นได+ท��ให+เก�ดอ�ก�รื่ห�ยู่ใจห�ยู่คำอไม�คำ�อยู่ออกหรื่�ออ�ดอ!ดข�*น
![Page 3: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/3.jpg)
ม�ในหม&�ผ&+ฟั<ง และผ&+ฟั<งบ�งคำนรื่& +สี่�กโกรื่ธข�*นม�ตะหง�ดๆ: บรื่รื่ด�ผ&+ชมไม�เช��อว่�� Bruce จะเป6นคำนท��ชอบด&ถื&กและสี่บปรื่ะม�ทผ&+คำนเช�นน�* และช��ว่เป6นคำนท��ไม�ม�อ�รื่มณ์.อ�อนไหว่เอ�เสี่�ยู่เลยู่ แต�ขณ์ะท�� Bruce พ&ดต�อไปและรื่�ยู่ช��อต��งๆ ได+ถื&กเอ�ยู่พ&ดออกม�เรื่��อยู่ๆ จนน�นม�กพอท�เด�ยู่ว่, ม!นก5เป6นท��กรื่ะจ��งช!ดว่�� เข�ก��ล!งรื่�ยู่ง�นสี่ภ�พท1กสี่��งท1กอยู่��งท��เข�เห5นและคำ�ดถื�งน!�นเอง, คำ��พ&ดต��งๆของเข�ได+ เรื่��มสี่&ญเสี่�ยู่คำว่�มหม�ยู่ของม!นลงไป, น!�นคำ�อคำว่�มหม�ยู่ท�งอ�รื่มณ์.ท��เป6นก�รื่ด&ถื&กหรื่�อสี่บปรื่ะม�ท และได+เปล��ยู่นไปเป6นเสี่�ยู่งท��ด!งออกม�อยู่��งไรื่+คำว่�มหม�ยู่ท��จรื่�งจ!งใดๆเท��น!*น
กล��ว่อ�กน!ยู่หน��ง พว่กม!นได+สี่&ญเสี่�ยู่เน�*อห�สี่�รื่ะท�งอ�รื่มณ์.และกล!บกล�ยู่เป6นเรื่��องภ�ยู่นอกบรื่�บทหรื่�อ สี่ภ�พแว่ดล+อมไป. ณ์ จ1ดน�* บรื่รื่ด�ผ&+ชมท!*งหล�ยู่ ท��คำรื่!*งแรื่กรื่& +สี่�กห�ยู่ใจห�ยู่คำอไม�ท!�ว่ท+องและรื่& +สี่�กโกรื่ธข�*นม�ก!บคำ��พ&ดเหล�� น!*น เรื่��มท��จะห!ว่เรื่�ะออกม�ได+: เพรื่�ะผ&+ชมตอนน�* ก��ล!งโต+ตอบก!บเรื่��องของสี่ต�ป<ญญ�, ม�กกว่��ท��จะเป6นเรื่��องของอ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�ก.
ธ�ต1แท+ของเรื่��องตลกในข+อท��สี่อง ท��บอกว่��เป6นเรื่��องกลไกอ!ตโนม!ต� และข+อท��สี่�มท��กล��ว่ถื�งคำว่�มเป6นมน1ษยู่.โดยู่ก��เน�ด ได+รื่!บก�รื่แยู่กแยู่ะโดยู่ Henri Bergson ในคำว่�มเรื่�ยู่งของเข�เรื่��อง”Laughter”. ทฤษฎี�ของเข�ได+พ!ฒน�ข�*นม�บนคำว่�มจรื่�งในต!ว่ม!นเองอ!นหน��ง ท��ว่�� แก�นแท+ท��ท��ให+คำนเรื่�ห!ว่เรื่�ะออกม�ได+น! *น สี่รื่+�งข�*นม�โดยู่กลไกอ!ตโนม!ต�ท��ไม�รื่& +จ!กยู่�ดหยู่1�น ในเรื่��องท��เรื่�คำ�ดหว่!งว่��จะปรื่!บต!ว่ได+และยู่�ดหยู่1�นได+.
ม!นเป6นเรื่��องท��ตลกเม��อใคำรื่คำนหน��งกรื่ะท��ก�รื่ในล!กษณ์ะหรื่�อท��ท�ท��ไม� เหม�ะสี่มต�อสี่ถื�นก�รื่ณ์.หรื่�อสี่��งเรื่+�หน��งๆ เช�นด!�งในละคำรื่ตลกท��ไม�คำ�อยู่เป6นสี่!ปะรื่ดท!*งหล�ยู่ อยู่��งพว่กตลกท��ใช+ไม+ม�ต�ก!นแรื่งๆให+คำนด&ตลกเป6นต+น. ม!นเป6นเรื่��องสี่น1กเม��อเก+�อ�*ถื&กด�งออกม�จ�กก+นของคำนท��ก��ล!งจะน!�งลงม�พอ ด� ท!*งน�*เพรื่�ะ เข�ไม�สี่�ม�รื่ถืท��จะปรื่!บต!ว่ในสี่ถื�นก�รื่ณ์.น!*นได+น! �นเอง และยู่!งคำงน!�งลงไปด+ว่ยู่กลไกอ!ตโนม!ต� ผลก5คำ�อ ก+นจ�*�เบ+�ลงไปบนพ�*นน!�นเอง.
หรื่�ออยู่��งเรื่��องของเจ+�หน+�ท��ต��รื่ว่จคำนหน��ง, ในเรื่��อง Much Ado About Nothing ของ Shakespeare, ม!นเป6นเรื่��องท��สี่น1กสี่น�นก5เพรื่�ะว่�� เจ+�หน+�ท��ต��รื่ว่จคำนด!งกล��ว่ยู่!งคำงไม�เข+�ท��เข+�ท�งและไม�รื่& +ต!ว่ ด+ว่ยู่ก�รื่คำ�ดว่�� เข�ในฐ�นะต��รื่ว่จยู่!งคำงต+องม�หน+�ท��ในก�รื่ด&แลรื่!บผ�ดชอบต�อสี่ถื�นก�รื่ณ์.หน��ง สี่ถื�นก�รื่ณ์.ใดอยู่&�ตลอดเว่ล� ในขณ์ะท��จรื่�งๆแล+ว่ เข�ไม�ม�ไอเด�ยู่หรื่�อคำว่�มรื่& +อะไรื่เลยู่ว่�� ได+เก�ดอะไรื่ข�*นม�ในสี่ถื�นก�รื่ณ์.น!*นๆ และจะต+องแก+ป<ญห�ก!บม!นอยู่��งไรื่.
Lucy ในเรื่��อง I Love Lucy เป6นเรื่��องท��สี่น1กเพรื่�ะว่�� เธอม�ปฏิ�กรื่�ยู่�อ!ตโนม!ต�ต�อเหต1ก�รื่ณ์.ท!*งหล�ยู่โดยู่ไม�ได+คำ�ดเลยู่ว่�� เหต1ก�รื่ณ์.น!*นๆม!นได+เปล��ยู่นแปลงสี่ถื�นก�รื่ณ์.ไปแล+ว่.
ขยู่�ยู่คำว่�มเก��ยู่ว่ก!บทฤษฎี�ของ Bergson ก5คำ�อ ไอเด�ยู่ของเข�น!*นท��ว่�� เรื่��องตลกเป6นเรื่��องของมน1ษยู่.ม�แต�ก��เน�ด ม!นม�บ�งสี่��งซึ่��งเป6นท��สี่น1กสี่น�นเพ�ยู่งเพรื่�ะม!นได+เต�อนผ&+ด&ท!*งหล�ยู่เก��ยู่ว่ ก!บคำว่�มเป6นมน1ษยู่.น! �นเอง. ผ&+ชมอ�จห!ว่เรื่�ะออกม�เพรื่�ะ ก�รื่กรื่ะท��อ!นแปลกว่�ตถื�รื่
![Page 4: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/4.jpg)
ของสี่!ตว่.ต!ว่ใดต!ว่หน��ง, อยู่��งเช�น ล�งช�มแปนซึ่� หรื่�อม+� หรื่�อหม�, เพ�ยู่งเพรื่�ะพฤต�กรื่รื่มของสี่!ตว่.พว่กน!*น ม!นได+ม�เต�อนคำว่�มทรื่งจ��ของเรื่�เก��ยู่ว่ก!บคำว่�มเป6นมน1ษยู่.บ�งอยู่��งน!�นเอง.
ด!งน!*น, สี่!ตว่.ต��งๆอยู่��งเช�น ช�มแปนซึ่�และอ1รื่!งอ1ต!ง บ�อยู่คำรื่!*ง ม!นแต�งต!ว่ในเสี่�*อผ+�อยู่��งมน1ษยู่.เพ��อเพ��มเต�มคำว่�มทรื่งจ��ของเรื่� และม+� อยู่��งเช�น Mr.En และล�อท��ช��อ Francis ซึ่��งพ&ดได+, สี่�ม�รื่ถืท��จะคำ�ดได+เหน�อกว่��มน1ษยู่.ท��อยู่&�รื่�ยู่รื่อบ เป6นต+น.
จ1ดท��สี่��คำ!ญอ!นหน��งท��เด�นช!ดเม��อเรื่�ตรื่ว่จสี่อบเรื่��องตลกต��งๆก5คำ�อ ม!นต!*งอยู่&�บน พ�*นฐ�นของก�รื่ไม�ลงรื่อยู่ หรื่�อสี่อดคำล+องก!นน!�นเอง คำว่�มไม�คำ�ดฝ<นใน สี่��งท��เรื่�คำ�ดหว่!ง, คำว่�มไม�ปกต�ในคำว่�มเป6นปกต� คำว่�มผ�ดแผกไป หรื่�อไม�สี่�ม�รื่ถืปรื่!บต!ว่ได+ในสี่��งซึ่��งได+รื่!บก�รื่ยู่อมรื่!บแล+ว่ ในฐ�นะบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำม
สี่��หรื่!บก�รื่ท��ม!นเป6นสี่��งท��ไม�ลงรื่อยู่ก!นน!*น จะต+องเป6นบ�งอยู่��งท��ม!นไม�เข+�ก!น. ด+ว่ยู่เหต1น�* สี่��หรื่!บเรื่��องตลกท��ม!นเข+�ท��เข+�ท�ง หรื่�อท��ง�นน!*น ม!นจะต+องเป6นเรื่��องของบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งว่!ฒนธรื่รื่ม คำว่�มเป6นมน1ษยู่.และสี่!งคำม ขนบธรื่รื่มเน�ยู่ม ศ!พท.แสี่ลง หรื่�อสี่��นว่น คำ��ศ!พท. ในล!กษณ์ะสี่ว่นท�ง ซึ่��งก�รื่ไม�ลงรื่อยู่ก!นจะถื&กพบเสี่มอ. บรื่รื่ท!ดฐ�นต��งๆอ!นน!*นอ�จเป6นเรื่��องภ�ยู่ในหรื่�อเรื่��องภ�ยู่นอกก5ได+. บรื่รื่ท!ดฐ�นภ�ยู่ในคำ�อสี่��งต��งๆท��ผ&+เข�ยู่นได+ตรื่ะเตรื่�ยู่มข�*นม�ในต+นฉื่บ!บ. สี่�ว่นบรื่รื่ท!ดฐ�นภ�ยู่นอกก5คำ�อสี่��งท��ม�อยู่&�ในสี่!งคำม ซึ่��งต+นฉื่บ!บได+เข�ยู่นถื�ง.
ป<ญห�สี่��คำ!ญคำ�อว่�� บรื่รื่ท!ดฐ�นอะไรื่ท��ม�อยู่&� และอะไรื่ท��ล+�สี่ม!ยู่ไปแล+ว่บ+�ง หล�ยู่คำรื่!*งผ&+คำนท��ได+ยู่�นเรื่��องตลก ไม�สี่�ม�รื่ถืรื่& +สี่�กตลกไปด+ว่ยู่ได+ ท!งน�*เพรื่�ะพว่กเข�ไม�รื่& +หรื่�อเข+�ใจบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำมน!�นเอง อ!นน�*จะเห5นได+ช!ดเก��ยู่ว่ก!บตลกฝรื่!�ง ซึ่��งคำนไทยู่ม!กจะฟั<งไม�รื่& +เรื่ ��องหรื่�อไม�ข�� ก5เพรื่�ะเรื่�ไม�ทรื่�บว่�� โจBกหรื่�อเรื่��องตลกน!*น ม!นได+ไปละเม�ดต�อบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำมของฝรื่!�งอยู่��งไรื่น!�นเอง
อ!นน�*เป6นเหต1ผลท��ว่��ท��ไม เรื่�จ�งไม�สี่�ม�รื่ถือธ�บ�ยู่ได+ถื�งเรื่��องตลกเรื่��องหน��ง ก�รื่ท��เรื่�สี่�ม�รื่ถืจะอธ�บ�ยู่ม!นได+ แรื่กสี่1ดเลยู่น!*น เรื่�จะต+องช�*แจงถื�งบรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำมน!*นได+ ต�อจ�กน!*นก5แสี่ดงให+เห5นว่��ม!นได+ถื&กฝ?�ฝ@นกฎีอยู่��งไรื่. ก�รื่อธ�บ�ยู่น!*นจะยู่!กยู่+�ยู่คำว่�มไม�ลงรื่อยู่ก!นออกไปโดยู่แสี่ดงให+เห5นภ�พว่�� ม!นท��ง�นภ�ยู่ในบรื่รื่ท!ดฐ�นต��งๆ
เก��ยู่ว่ก!บบรื่รื่ท!ดฐ�นต��งๆ ยู่!งอธ�บ�ยู่ด+ว่ยู่ว่�� ท��ไมเรื่��องขบข!นบ�งเรื่��องม!นจ�งพ+นคำว่�มเข+�ใจไปแล+ว่. ละคำรื่ตลกและเรื่��องโจBกอ�จจะล+�สี่ม!ยู่ไปได+. ละคำรื่ตลกต+นๆของ Neil Simon
หล�ยู่ๆคำรื่!*งข�*นอยู่&�อยู่��งม�ก ก!บท!ศนคำต�ท�งสี่!งคำมของยู่1คำสี่ม!ยู่ โดยู่เฉื่พ�ะอยู่��งยู่��งท��เก��ยู่ว่ก!บคำว่�มสี่!มพ!นธ.รื่ะหว่��งช�ยู่หญ�ง. อยู่��งไรื่ก5ต�ม บทบ�ทและท��ท�ในเรื่��องเซึ่5กซึ่.ได+แปรื่เปล��ยู่นไปคำ�อนข+�งม�ก น!บต!*งแต�ปD 1961 เป6นต+นม� และในเรื่��อง Come Blow Your
Horn และเรื่��องขบข!นในต!ว่ละคำรื่ Alan Baker คำ�อนข+�งจะเป6นไปในล!กษณ์ะม�อคำต�ท�งเพศต�อผ&+หญ�งและเรื่��องเซึ่5กซึ่.. ป<จจ1บ!นน�*เรื่ ��องด!งกล��ว่ม!นกล�ยู่เป6นปล1กเรื่+�ปฏิ�กรื่�ยู่�ท�งอ�รื่มณ์.ของคำนเรื่�ไป, ถื�อว่��เป6นเรื่��องท��ไรื่ +รื่สี่น�ยู่ม ม�กกว่��เรื่��องท��จะท��ให+คำนห!ว่เรื่�ะออกม�ได+.
![Page 5: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/5.jpg)
แต�อยู่��งไรื่ก5ต�ม ละคำรื่ตลกบ�งเรื่��องยู่!งคำงสี่�ม�รื่ถืเต�อนคำว่�มสี่น1กสี่น�นได+ แม+ว่��บรื่รื่ท!ดฐ�นต��งๆจะเปล��ยู่นไปก5ต�ม. ตลกก�งเกงข��ม+�ของผ&+ช�ยู่ Shakespeare อยู่��ง Viola ในเรื่��อง Twelfth Night หรื่�อ Rosalind ใน As You Like It ได+ปล1กเรื่+�ผ&+ด&ในสี่ม!ยู่ Elizabethan ให+ห!ว่เรื่�ะออกม�ได+ก5เพรื่�ะ บรื่รื่ท!ดฐ�นท�งสี่!งคำมของยู่1คำสี่ม!ยู่น!*นถื�อว่�� ผ&+หญ�งไม�คำว่รื่ใสี่� เสี่�*อผ+�ของผ&+ช�ยู่ และภ�พท��เห5นเก��ยู่ว่ก!บ Viola และ Rosalind ในเคำรื่��องแต�งต!ว่แบบผ&+ช�ยู่ เป6นเรื่��องท��ด&ไม�ได+หรื่�อไม�เหม�ะสี่ม. ท1กว่!นน�* ผ&+หญ�งต��งก5สี่ว่มเสี่�*อผ+�แบบผ&+ช�ยู่ซึ่��งถื�อเป6นเรื่��องม�ตรื่ฐ�นธรื่รื่มด� และด+ว่ยู่เหต1น�* ก�รื่เห5น Viola ในช1ดก�งเกงข��ม+� ของผ&+ช�ยู่จ�งไม�ใช�เรื่��องตลก.
ม�อ�กหล�ยู่สี่��งหล�ยู่อยู่��งในบทละคำรื่ของ Shakespeare ท��เป6นเรื่��องไม�เหม�ะสี่มหรื่�อถื&กก�ละเทศะสี่��หรื่!บบรื่รื่ท!ดฐ�นในท1กว่!นน�* แต�อยู่��งไรื่ก5ต�ม เหต1ใดเรื่��องตลกหรื่�อห!สี่น�ฏิกรื่รื่มของเข�จ�งยู่!งคำงให+คำว่�มสี่น1กสี่น�นอยู่��งต�อเน��อง อ�กสี่��รื่ +อยู่ปDภ�ยู่หล!งได+ ท��ไมเรื่�ยู่!งคำงห!ว่เรื่�ะก!บเรื่��องเหล��น!*นได+ ซึ่��งบ�งท� อ�จจะไม�ใช+ในเหต1ผลเด�ยู่ว่ก!นก!บผ&+ด&ในสี่ม!ยู่ Elizabethan เข+�ใจ, แต�ละคำรื่ตลกเหล��น!*นม!นยู่!งสี่รื่+�งคำว่�มขบข!นต�อม�ได+ก5เพรื่�ะ เข�ได+เข+�ถื�ง คำว่�มตลกขบข!น จ�กคำว่�มเป6นมน1ษยู่.ม�กกว่�� เป6นเรื่��องบรื่รื่ท!ดฐ�นของสี่!งคำมน!�นเอง.
แง�ม1มท��น��สี่นใจในท��น�* 3 ปรื่ะก�รื่เก��ยู่ว่ก!บคำว่�มไม�สี่อดคำล+องหรื่�อเหม�ะสี่มก!บก�ละเทศะ คำ�อ 1 เรื่��องต�มต!ว่อ!กษรื่(literalization) 2 เรื่��องก�รื่พล�กกล!บ(reversal) และ 3 คำว่�มม�กจนเก�นไป(exaggeration).
ในเรื่��องตลกต�มต!ว่อ!กษรื่ เรื่��องโจBกม�จ�ก ก�รื่เป6นต!ว่แทนภ�พอ!นหน��งของคำ��พ&ด และกรื่ะท��ก�รื่ในล!กษณ์ะต�มต!ว่อ!กษรื่. ต!ว่อยู่��งเช�น เม��อ Max Smart (GET SMART)ขอเจ+�ห1�นยู่นต. Hymie ว่�� “give me a hand”, Hymie ก5ด�งแขนข+�งหน��งของม!นออกม�แล+ว่สี่�งให+ อ!นน�*เป6นก�รื่ต�คำว่�มเช�งตรื่รื่กต�มต!ว่อ!กษรื่ตรื่งๆของห1�นยู่นต. Hymie.
ก�รื่พล�กกล!บ ก5คำ�อก�รื่พล�กผว่นไปจ�กธรื่รื่มด�น!�นเอง น!�นคำ�อ อะไรื่ท��เป6นธรื่รื่มด�และเป6นท��คำ�ดหว่!ง กล!บกล�ยู่เป6น อ�กเรื่��องหน��งไป ในท�งตรื่งก!นข+�ม อ!นน�*อยู่��งเช�น ตอนท�� Retief,
ในนว่น�ยู่�ยู่ว่�ทยู่�ศ�สี่ตรื่.ของ Keith Laumer ในเรื่��อง Retief and the Warlords, ได+ถื&กคำว่บคำ1มต!ว่ เข�คำ�ดไปว่��ผ&+จ!บก1มเข�คำงจะน��ต!ว่เข�ไปทรื่ม�นอยู่��งแสี่นสี่�ห!สี่ แต�ก�รื่ณ์.กล!บกล�ยู่เป6นว่�� เข�ได+ถื&กท��รื่+�ยู่ ด+ว่ยู่ง�นศ�ลปะสี่ม!ยู่ใหม� และภ�พท��ม�กล��นเก��ยู่ว่ก!บคำว่�มเหน5ดเหน��อยู่ท��ท1รื่นท1รื่�ยู่, ขนมป<งปE* งไหม+ๆ , กFว่ยู่เต�Gยู่ว่ผ!ดรื่�ดหน+�, เนยู่แข5งท��ม�กล��นเหม5น และช��อเสี่�ยู่งอ!นเลว่รื่+�ยู่ท��จะได+รื่!บจ�กผ&+คำน.
ในเรื่��องของก�รื่เก�นเลยู่ไปจ�กคำว่�มเป6นจรื่�งท��เข+�ม�ทดแทนคำว่�มเป6นปกต� ธรื่รื่มด� อ!นน�*จะเห5นได+จ�กต!ว่อยู่��งเหต1ก�รื่ณ์.ต��งๆเก�ดข�*น ซึ่��งบรื่รื่ด�ต!ว่ละคำรื่ท!*งหล�ยู่ต��งม�ปฏิ�กรื่�ยู่�เหน�อไปจ�กคำว่�มสี่!มพ!นธ.ท��เหม�ะสี่ม ท!*งหมด: เช�น ภ&เข�ท!*งล&กหล1ดไปจ�ก เน�นด�น ท��ม!นก�อต!ว่ข�*นม� พรื่+อมๆก!น หรื่�อก�รื่คำ+นพบของภรื่รื่ยู่�ข�*ห�งคำนหน��ง เก��ยู่ว่ก!บเสี่+นผมสี่�ทอง บนเสี่�*อคำล1มของสี่�ม� ได+น��เธอไปสี่&� ฉื่�กท��คำ�ดข�*นม�เองในใจ ของก�รื่น!ดพบบ+�ๆรื่ะหว่��งสี่�ม�ของตนและ
![Page 6: ทฤษฎีของเรื่องตลก](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012403/55721262497959fc0b9079aa/html5/thumbnails/6.jpg)
ช&+รื่ !ก, ก�รื่เด�นท�งไปสี่&� Riveria, และพล5อทเรื่��อง ก�รื่ฆ�ตกรื่รื่มท��จะม�ต�อเธอ, จนกรื่ะท!�งเข�ช�*ไปท��สี่1น!ขต!ว่หน��งซึ่��งน!�งอยู่&�ท��ใกล+เท+�ของเธอ. ก�รื่ให+ภ�พเก�น คำว่�มเป6นจรื่�งไป เป6นม�ตรื่ฐ�นอ!นหน��งของเรื่��องตลก
คำว่�มไม�เหม�ะสี่มหรื่�อถื&กก�ละเทศะท��สี่1ดก5คำ�อก�รื่ละเม�ดเก��ยู่ว่ก!บข+อห+�ม ต��งๆท�งสี่!งคำมน!�นเอง. ก�รื่ฝ?�ฝ@นน�*สี่�ม�รื่ถื ปล1กให+คำน ห!ว่เรื่�ะได+ม�กท��สี่1ด. Richard F. Taflinger ได+ยู่กต!ว่อยู่��ง เช�น ในสี่!งคำมอเมรื่�ก!น ข+อห+�มสี่1ดๆท��ผ&+คำนรื่ะม!ดรื่ะว่!งก5คำ�อ ก�รื่สี่นทน� ก!นเก��ยู่ว่ก!บเรื่��องเซึ่5กซึ่. คำว่�มต�ยู่ และหน+�ท��ท�งช�ว่ว่�ทยู่� สี่��งเหล��น�*เป6นห!ว่ข+อท��สี่!งคำมปรื่ะก�ศ�ตไว่+ว่�� คำว่รื่พ&ดคำ1ยู่ถื�งเรื่��อง ด!งกล��ว่อยู่��งจรื่�งจ!ง อยู่��งรื่อบคำอบสี่1ข1ม และอยู่��งสี่1ภ�พ ถื+�เผ��อว่��จะคำ1ยู่ก!นถื�งเรื่��องรื่�ว่เหล��น�*. จ�กข+อห+�มด!งกล��ว่ เรื่��องตลกต��งๆ ได+พล�กแพลงน��ม�ใช+ก!นม�กเลยู่ท�เด�ยู่ว่.
ธ�ต1แท+ข+อท�� 6 สี่��หรื่!บคำว่�มตลกขบข!นคำ�อ ด!งท�� Aristotle ได+กล��ว่เอ�ไว่+ว่�� ซึ่��งจะต+อง“…
ไม�เป6นเหต1ให+เจ5บปว่ด หรื่�อท��ล�ยู่ล+�ง ม!นอ�จจะบ�บคำ!*นแต�จะไม�ม�คำว่�มเจ5บปว่ด อ!นน�*ม�… ”
ต!ว่อยู่��งเช�น ภ�พก�รื่.ต&นต��งๆได+ถื&กรื่!บรื่& +โดยู่ผ&+ด& ในฐ�นะท��เป6นผ&+ซึ่��งม�สี่�ว่นรื่�ว่ม แต�จะต+องไม�เป6นอ!นตรื่�ยู่ใดๆข�*นม�จรื่�งๆ: ท!*งท�งด+�นรื่��งก�ยู่ จ�ตใจ และอ�รื่มณ์.คำว่�มรื่& +สี่�กท��เป6นสี่1ข ผ&+ด&อ�จจะถื&กข�งพ�ด ถื&กบ�ดเบ�อน หรื่�อถื&กขยู่�*, แต�พว่กเข�จะก&+ภ�ว่ะอ�รื่มณ์.น!*นคำ�นกล!บม�ได+อยู่��งรื่ว่ดเรื่5ว่ และในท+�ยู่ท��สี่1ด พว่กเข�จะได+ฟั@* นคำ�นสี่&�สี่ภ�พปกต�อ�กคำรื่!*ง เหม�อนด!งเด�ม.
ต!ว่อยู่��งท��น�ยู่มยู่กก!นม�ก5คำ�อ Road Runner ต!ว่ก�รื่.ต&นของ Wanner Brother ซึ่��ง Wile E. Coyote (หม�ป?�)ได+ถื&กท�*งลงม�, ถื&กบดขยู่�*, ถื&กต�, ถื&กหม1น, ถื&กบ�บ ถื&กอ!ด,
หรื่�อไม�เช�นน!*นก5ถื&กท��โทษในคำว่�มพยู่�ยู่�มของม!นท��จะจ+องจ!บ Road Runner, แต�ต�อม� ม!นก5ได+รื่!บก�รื่น��กล!บม�ปะต�ดปะต�อก!นใหม�เพ��อรื่อท��จะถื&กฉื่�กข�ดอ�กคำรื่!*งใน ตอนต�อไป
จะเห5นได+ว่�� เจ+�หม�ป?�น�*ไม�เคำยู่ท��จะถื&กท��ล�ยู่ลงอยู่��งถื�ว่รื่ ไม�ว่��ม!นจะล�ว่งลงม�จ�กหน+�ผ�สี่&ง หรื่�อม�ห�นก+อนใหญ�กล�*งม�ท!บม!นก5ต�ม.
บรื่รื่ท!ดฐ�นอ!นน�* ได+ถื&กน��ม�ปรื่ะยู่1กต.ใช+ก!บช�ว่�ตจรื่�งด+ว่ยู่. กล��ว่คำ�อ ม!นเป6นเรื่��องท��สี่รื่+�ง คำว่�มสี่น1กสี่น�น เม��อม�ใคำรื่ล��นไหลจ�ก พ�*นน�*�แข5งและหกล+ม: ผ&+คำนจะห!ว่เรื่�ะออกม�ด!งล!�น –
แต�ห�กว่��พว่กเข�รื่& +ว่��ช�ยู่คำนท��ล��นหกล+มบนล�นน�*�แข5งต+องข�ห!กหรื่�อพ�ก�รื่. เหต1ก�รื่ณ์.น!*นจะท��ให+ผ&+ชมห!ว่เรื่�ะไม�ออกเอ�เลยู่.
เกณ์ฑ์. 6 ปรื่ะก�รื่ท��กล��ว่ม�น�* ได+ถื&กน��เสี่นอเพ��อพยู่�ยู่�มท��จะท��ให+คำว่�มตลกขบข!นปรื่ะสี่บคำว่�มสี่��เรื่5จ: ถื+�ห�กว่��ม�อ!นหน��งอ!นใด ได+ข�ดห�ยู่ไป คำว่�มตลกขบข!นก5จะล+มเหลว่. ตรื่�บเท��ท��ผ&+ชมทรื่�บถื�ง บรื่รื่ท!ดฐ�นต��งๆ และสี่�ม�รื่ถืเห5นถื�ง คำว่�มไม�เหม�ะสี่ม หรื่�อถื&กก�ละเทศะด!งกล��ว่ คำนท��ม�สี่�ว่นรื่�ว่มกรื่ะท��ในล!กษณ์ะท��ข�ดคำว่�มยู่�ดหยู่1�น แต�ม�คำว่�มเป6นมน1ษยู่.โดยู่ก��เน�ด และไม�ม�ใคำรื่ต+อง เจ5บต!ว่ และผ&+ชมไม�ได+ยู่�ดถื�อม!นว่��เป6นเรื่��องสี่�ว่นต!ว่ ห�กเป6นเช�นว่��น�* คำว่�มพยู่�ยู่�มของเรื่��องตลกอ!นน!*น จะปรื่ะสี่บคำว่�มสี่��เรื่5จสี่รื่+� งคำว่�มสี่น1กสี่น�นข�*นม�ได+