4 - Türkiye Erozyon Haritası TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)

11

TOPRAKSU ve KHGM’NÜN TOPRAKSU ve KHGM’NÜN EROZYON İLE MÜCADELE EROZYON İLE MÜCADELE

ÇALIŞMALARIÇALIŞMALARI

Prof. Dr. Orhan DOĞANProf. Dr. Orhan DOĞANTEMA Vakfı Genel MüdürüTEMA Vakfı Genel Müdürü

22

A- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA ÇALIŞMALARIA- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA ÇALIŞMALARI

1-1- Türkiye Umumi Toprak HaritasıTürkiye Umumi Toprak Haritası Harvey OAKES ve Türk UzmanlarıHarvey OAKES ve Türk Uzmanları 1952 – 1954 1/800 000 ölçekli 1952 – 1954 1/800 000 ölçekli

2-2- Türkiye Geliştirilmiş Toprak HaritasıTürkiye Geliştirilmiş Toprak Haritası TOPRAKSU UzmanlarıTOPRAKSU Uzmanları 1966 – 1971 1 / 25 000 çalışma ölçeği 1966 – 1971 1 / 25 000 çalışma ölçeği

1/100 000 yayın ölçeği1/100 000 yayın ölçeği Her il için “İl Arazi Varlığı”Her il için “İl Arazi Varlığı”

33

4 -4 - Türkiye Erozyon HaritasıTürkiye Erozyon Haritası

TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)

1/1 250 000 ölçekli1/1 250 000 ölçekli

3 –3 – Havza Toprakları (26 Havza)Havza Toprakları (26 Havza) TOPRAKSU UzmanlarıTOPRAKSU Uzmanları

1/200 000 ölçekli 1/200 000 ölçekli

44

6 -6 - Türkiye Genel Toprak Amenajmanı Türkiye Genel Toprak Amenajmanı PlanlamasıPlanlaması KHGM 1987 KHGM 1987

5 -5 - Türkiye Toprak Potansiyeli EtütleriTürkiye Toprak Potansiyeli Etütleri ve Arazi Kullanımı projesi ve Arazi Kullanımı projesi çerçevesinde;çerçevesinde; Türkiye Arazi Varlığı Envanteri ve Toprak Türkiye Arazi Varlığı Envanteri ve Toprak Haritası - RevizeHaritası - Revize TOPRAKSUTOPRAKSU 1982 - 19841982 - 1984

55

7 –7 – İl Verimlilik Envanteri ve gübre ihtiyaçİl Verimlilik Envanteri ve gübre ihtiyaç Raporları (TOVEP)Raporları (TOVEP) KHGM 1984 - 1988 KHGM 1984 - 1988

8 –8 – Toprak ve Su kaynakları Ulusal Bilgi Toprak ve Su kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi (UBM) çalışmaları Merkezi (UBM) çalışmaları -- Türkiye Toprakları Veri Tabanı Türkiye Toprakları Veri Tabanı -- Tarım Alanlarının Nitelik ve Nicelikleri Tarım Alanlarının Nitelik ve Nicelikleri -- Agro – ekolojik Zonların belirlenmesi Agro – ekolojik Zonların belirlenmesi -- Türkiye Verimlilik Haritası Türkiye Verimlilik Haritası -- Erozyon Risk Haritası Erozyon Risk Haritası -- Türkiye Toprakları Müzesi Türkiye Toprakları Müzesi

henüz sonuçlanamamıştır.henüz sonuçlanamamıştır.

66

B- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA B- TOPRAK ETÜT VE HARİTALAMA ÇALIŞMALARININ BAZI BULGULARI ÇALIŞMALARININ BAZI BULGULARI

** Türkiye Topraklarında ErozyonTürkiye Topraklarında Erozyon% 7 % 7 HafifHafif (5,6 milyon hektar )(5,6 milyon hektar )% 20 % 20 OrtaOrta (15,6 milyon hektar )(15,6 milyon hektar )% 36 % 36 Şiddetli Şiddetli (28,3 milyon hektar )(28,3 milyon hektar )% 22 % 22 Çok Şiddetli Çok Şiddetli (17,4 milyon hektar )(17,4 milyon hektar )

Degrade (bozulmuş) arazi miktarı %80’dir.Degrade (bozulmuş) arazi miktarı %80’dir.

77

** Erozyonun Arazi Kullanımına Göre Erozyonun Arazi Kullanımına Göre Dağılımı Dağılımı

Hektar(milyon) %Hektar(milyon) %

İşlenen Tarım Alanı İşlenen Tarım Alanı 16,416,4 59 59MeraMera 12,812,8 64 64Orman ve MakilikOrman ve Makilik 12,612,6 54 54

88

** Toprak Derinliği DağılımıToprak Derinliği Dağılımı

Derinlik (cm) % Tanımlama

0 -20 40 Çok sığ

20-50 32 Sığ

50-90 13 Orta derin

+ 90 15 Derin ve çok derin

99

** Toprakların Organik Madde İçeriğiToprakların Organik Madde İçeriği

Yeterli % 14 (% 3 den fazla)

Orta % 22 (% 2-3)

Fakir % 64 (% 2 den az organik madde)

1010

** Tarım Yapılan Arazilerde TuzlulukTarım Yapılan Arazilerde Tuzluluk

Tuzsuz ( % 0,15 den az ) % 95,5

Hafif Tuzlu ( % 0,15 – 0,35 ) % 3,5

Orta Tuzlu ( % 0,35 – 0,65 ) % 0,7

Çok Tuzlu ( % 0,65 + ) % 0,3

1111

** Arazi Yetenek Sınıflaması (KHGM)Arazi Yetenek Sınıflaması (KHGM)

İşletmeli Tarıma Uygun Arazilerİşletmeli Tarıma Uygun Olmayan

Araziler

Yetenek Sınıfı

Alanı (ha)Oran (%)

Yetenek Sınıfı

Alanı (ha)Oran (%)

I

II

III

IV

5086087

6772873

7282763

7425045

6,30

8,70

9,50

9,50

V

VI

VII

VIII

127934

10825762

35836340

4542892

0,16

13,90

46,00

5,82

TOPLAM 26566768 34,0 TOPLAM 46792036 60,06

1212

C- ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARIC- ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI

* * Türkiye Yağışlarının Erozyon PotansiyelleriTürkiye Yağışlarının Erozyon Potansiyelleri

* Türkiye Topraklarının Aşımına Duyarlılıkları* Türkiye Topraklarının Aşımına Duyarlılıkları

* * Türkiye Topraklarının Verimlilik EnvanterleriTürkiye Topraklarının Verimlilik Envanterleri

* Türkiye Topraklarının mikro-element noksanlık * Türkiye Topraklarının mikro-element noksanlık Envanteri Envanteri** Türkiye’nin Yağış-Kuraklık-Erozyon İndisleri ve Türkiye’nin Yağış-Kuraklık-Erozyon İndisleri ve Kurak Dönemleri Kurak Dönemleri

1313

* Gübre İhtiyaçları Rehberi* Gübre İhtiyaçları Rehberi

* * Türkiye Hallofit (Tuzcul) Bitkiler EnvanteriTürkiye Hallofit (Tuzcul) Bitkiler Envanteri

* Akarsuların Sulama Suyu Kaliteleri* Akarsuların Sulama Suyu Kaliteleri

* Büyük Ovaların Sulama Rehberleri* Büyük Ovaların Sulama Rehberleri

* Göletlerde yağış-yüzey akış ve sediment ilişkileri* Göletlerde yağış-yüzey akış ve sediment ilişkileri

1414

* Kısıntılı Sulama Teknikleri* Kısıntılı Sulama Teknikleri

* NAD Projesi -Mera Herbariumu* NAD Projesi -Mera Herbariumu

* USLE Uygulama Çalışmaları* USLE Uygulama Çalışmaları

* Teraslama Standartlarının * Teraslama Standartlarının BelirlenmesiBelirlenmesi

* Rüzgar Erozyonu Önleme Rehberi* Rüzgar Erozyonu Önleme Rehberi

1515

TOPRAK VE SU KAYNAKLARI TOPRAK VE SU KAYNAKLARI GENEL ENVANTER DURUMUGENEL ENVANTER DURUMU

(01.01.2005 TARİHİ İTİBARIYLE)(01.01.2005 TARİHİ İTİBARIYLE)

HİZMETLERSAHA

(Ha)

B.BAŞ

(Adet)

K.BAŞ

(Adet)

SULANAN ALAN 1.361.863

TOPRAK MUHAFAZA 392.752

HAYVAN İÇME SUYU GÖLETİ (Adet) 3.195 1.508.405 7.555.065

TARLA İÇİ GELİŞTİRNE HİZMETLERİ 1.037.468

DRENAJ VE TOPRAK ISLAHI 338.461

TOPLULAŞTIRMA 339.237

KREDİ 526.106

SULAM GÖLETİ 608 Adet

1616

TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ENVANTERİTOPRAK VE SU KAYNAKLARI ENVANTERİ(01.01.2005 itibari ile)(01.01.2005 itibari ile)

KALKINMADA ÖNCELİKLİ 50 İLKALKINMADA ÖNCELİKLİ 50 İL

Çalışma Ha

Sulama 711 787

Toprak Muhafaza 194 575

T.İ.G.H. 295 232

Drenaj-Arazi Islahı 120 490

1717

DİĞER İLLER ( 32 İL )DİĞER İLLER ( 32 İL )

Çalışma Ha

Sulama 650 076


T.İ.G.H. 741 957


1818

GAP İLLERİ ( 9 İL )GAP İLLERİ ( 9 İL )

Çalışma Ha

Sulama 64 642


T.İ.G.H. 95 144


1919

UYGULAMA ÇALIŞMALARI ( 2000 YILI )UYGULAMA ÇALIŞMALARI ( 2000 YILI )(40 yıllık eklenik veriler)(40 yıllık eklenik veriler)

UygulamaSorun Alanı

(ha)

40 Yıllık uygulama

(ha)

Yıllık uygulama

(ha)

Tamamlamak için gereken

yıl

Toprak Muhafaza 31 milyon 366 205 9 226 3 320

Erozyon Kontrol (Ağaçlandırma, teras v.s.)

57,6 milyon 3,5 milyon 87 500 618

Sulama 8,5 milyon 4,4 milyon 110 000 37

Toplulaştırma 8,5 milyon 415 000 10 375 820

Drenaj- Islah 4,3 milyon 323 593 8 090 492

Tarla içi geliştirme 8,5 milyon 915 134 22 878 332

2020

SORU VE SORUNLARSORU VE SORUNLAR

TOPRAKSU 24 yıl sonra kaldırıldı. TOPRAKSU 24 yıl sonra kaldırıldı. KHGM’lüğü 21 yıl sonra kaldırıldı. O halde; KHGM’lüğü 21 yıl sonra kaldırıldı. O halde;

* * Doğal kaynakların korunması, geliştirilmesi Doğal kaynakların korunması, geliştirilmesi ve yönetimi hangi kuruluş tarafından ve yönetimi hangi kuruluş tarafından yapılacaktır ? yapılacaktır ?

* Türk tarımının dış alım durumundan dış satım * Türk tarımının dış alım durumundan dış satım durumuna getiren politikalar ne zaman ve nasıl durumuna getiren politikalar ne zaman ve nasıl üretilecektir ? üretilecektir ?

2121

* Kırsal kesim nüfusunun % 35’ lerden * Kırsal kesim nüfusunun % 35’ lerden %10’lara düşürülmesi için sanayileşme %10’lara düşürülmesi için sanayileşme ve üretim artışı için neler öngörülüyor ? ve üretim artışı için neler öngörülüyor ?

* Doğal kaynaklar üzerindeki degradasyonu * Doğal kaynaklar üzerindeki degradasyonu arttıran sosyal ve siyasal baskılar nasıl arttıran sosyal ve siyasal baskılar nasıl azaltılabilir ? azaltılabilir ?

2222

•Toprak yasasına etkinlik kazandırılmasıToprak yasasına etkinlik kazandırılması* * Kırsal nüfusu rahatlatacak, üretimi Kırsal nüfusu rahatlatacak, üretimi arttıracak ve kırsal kalkınmanın temelini arttıracak ve kırsal kalkınmanın temelini oluşturacak ; oluşturacak ;

- Arazi kullanım planlaması- Arazi kullanım planlaması- Ekonomik işletme büyüklüklerinin belirlenmesi- Ekonomik işletme büyüklüklerinin belirlenmesi- Arazi toplulaştırma çalışmalarının tamamlanması,- Arazi toplulaştırma çalışmalarının tamamlanması,

- Ve benzeri hizmetler ne zaman ve hangi kuruluş - Ve benzeri hizmetler ne zaman ve hangi kuruluş

tarafından yapılacaktır tarafından yapılacaktır ??

2323

• Tarım topraklarının ve meraların

erozyondan korunması ve yönetimi

• Sosyal sorunlar yaratan kırsaldan kente sağlıksız göçün önlenmesi

• Eko-sistemin korunması

• Yüzey sularının değerlendirilmesi

2424

• ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE

Çalışmalarına imza koyan Ülkemizde

“ULUSAL EYLEM PROĞRAMI” nasıl, ne

kadar zaman sonra ve hangi kuruluş

tarafından gerçekleştirilecektir ?

2525

Dakikada 1000 ton, Dakikada 1000 ton,

saniyede 16 tonsaniyede 16 tonverimli üst toprağını kaybeden ÜLKEMDE :verimli üst toprağını kaybeden ÜLKEMDE :

“ “ Üretilmeyen Kaynak, Bir Avuç ToprakÜretilmeyen Kaynak, Bir Avuç Toprak ” ” anlayışı ne denli algılanmıştır ?anlayışı ne denli algılanmıştır ?

“ “ Toplumsal Barışın Topraktan GeleceğiToplumsal Barışın Topraktan Geleceği ” ” gerçeği ne zaman anlaşılacaktır ?gerçeği ne zaman anlaşılacaktır ?

2626

Doğal Kaynakları Doğal Kaynakları sahiplenen, onları koruyan sahiplenen, onları koruyan

ve gözeten herkese ve gözeten herkese saygılarımla.saygılarımla.

Prof. Dr. Orhan DOĞANProf. Dr. Orhan DOĞAN

4 - Türkiye Erozyon Haritası TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)

Documents

Transcript of 4 - Türkiye Erozyon Haritası TOPRAKSU (Atatürk’ün 100. doğum yılı – 1981)