ege balık haritası

8/14/2019 ege balk haritas

1/54

Ege Balk Tablosu

Ege denizi ve Marmara denizleri ky eridi bakmndan ve corafi yapsndan

dolay amatr olta balkl iin olduka idealdir. Koylarn korunakl olmas

gerek kydan gerek tekne ile balk av alanlar olduka boldur ancak


2/54

__________________
http://imageshack.us/http://imageshack.us/


3/54

KABABURUN (Chondrostoma nasus)

eitli trleriyle lkemizde yaygndr.Gl ve nehirlerin giri-klarnn dibeyaknlannda akll blgelerde yaar.

Boylan 25-40, en ok 50 santimetreolur. Talara yapk yosunlar, bitki

kkleri ve dip hayvanlanyla beslenir.Mart-mays aras rer ve 100,000'eyakn yumurtasn akllann stne

yaptnr. Farkl trleri, blgelere greeitli ekillerde deerlendirilir.

KADFE BALII (Tnca tinca)

Kuzey blgelerimizin bol bitkili durgun veya yava akntl sularnda yaar. Genelde 30-40santimetre en ok 60-70 santimetre olur. Planktonlar, kk balklar ve yumuakalarlabeslenir. Gndzlerini dipte geirip geceleri avlanr. Mays-haziran aras reme yapar. Eti

lezzetlidir. Sazan yetitiriciliinde yardmc olarak dnlen bir balktr. Sportif yn

zevklidir.

KAIT BALII (Trachipetns trachypetrus)

ok yass vcuduyla kat ismini alr. Ilk denizlerin 15-20 metre derinliklerinde, getmeyip s artlarna gre yer deitiren planktonlar, omurgaszlar ve kk balklarla

beslenen, boylar 3 metre olabilen bir balktr. Karadeniz'de rastlanmaz, dier denizlerdeseyrek grlr. Sakin, yava ve ahenkli yzen, srasnda ok hareketli olabilen bir canldr.

Bahara doru sahillere sokularak iklim artlanna gre yaz boyunca rer. lgin bir balkolarak denizleri ssler.


4/54

KALKAN (Psetta maxima)

Bir dip bal olan kalkan, Karadeniz'in en tannm balklarndandr. Boazlar, Marmara,Ege ve Akdeniz'de seyrek rastlanr. Gezici balk deildir. Btn hayat dipte yatmakla

geer. Bat Akdeniz, Atlas Okyanusu ve imal Denizi'nde, kalkann dier trleriyaamaktadr. 25-30 yllk mr olan kalkan bal, 1 metre boya eriebilir. Sahillerde 5-10 metreden balayarak 300-400 metre derinliklere inebilir. Etil ve fazlasyla obur birbalktr. Erkekleri 5-6, diileri ise 6-7 yalannda olgunlap remeye geebilir. remeleri10-15 C sularda nisandan hazirana kadar srer. Milyonlarca yumurta vermesi yannda

etinin lezzeti ve verimlilii ile ekonomik deeri ok yksektir.

KANATLI KIRLANGI (Cephalacanthus volitans)

Boylar 50 santimetreye ulaabilen ve krlangn bir tr olan bu balklar, gzel ve bezelirenkleriyle Ege ve Akdeniz'de yaar. Su yzeyinden 1-1.5 metre yksekte 1-10 saniyelik

srede 30-35 m.'lik uularla denizleri ssler. Sularn snmasyla beraber sahillereyaklaarak, mays-temmuz aras rer. 10-80 metre derinliklerde yumuakalar, kabuklular

ve bceklerle beslenir.

KARAGZ (Diplodus vulgaris)

Btn denizlerimizde, ounlukla Marmara ve Ege'de lman sularn kayalklarndayaayan, bol bulunan ve sevilen yerli balklarmzdandr. Srler halinde yaar. Sularn sartlarna gre bahar aylarndan austosa kadar reme yapar. eitli trleri sularmzda

yaar. Kuyruu lekeli ve izgili olan sparoz/ispari olarak tannr. Lezzetli eti ve bolavlanlmasyla ekonomik deeri yksek bir balktr.


5/54

KAYI BALII (Ophidion barbatum)

Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2-3 metreden 150 metreye kadar derinliklerde, st

bitkilerle rtl kumsal, akll diplerde fazla g etmeden yaayan bir balktr.Yumuakalar, kabuklular ve kk balklarla beslenir. Boylan 30 santimetre olabilir.Bahar-yaz sonu reme yapp 15-18,000 yumurta dker. Eti lezzetlidir. Fakat seyrek

bulunduu iin ekonomik deeri yoktur.

KED BALII (Scyliorhinus canicula)

Kpekbal ailesindendir. Scak ve lman denizlerin 3 metreden 1,000 metreye varanderinliklerinde fazla g etmeden yaar. Kabuklular, omurgaszlar ve balklarla beslenir.Boylar ortalama 80-150 santimetre olur. Kular gibi iftleip, yumurtlayarak nrer. Bahar

aylarnda yumurtalarn bir torba iinde kayalklar arasna brakr. Bir mevsimde birka kezyumurtlayabilir. Kuluka sresi 15 gndr. Eti lezzetli olup yenilebilir. Aynca sportif avcl

da yaplr.

KELER (Squatina sguatina)

Kpekbal ailesindendir. Scak ve lman denizlerin 5-100 metre derinlerinde sahilyaknlarnda veya 70-400 metre aklarnda, kumlu, amurlu alanlarda fazla g etmeden

yaar. Boyu 2 metreye ulaabilir. Byk azyla dipteki l veya diri balklar,omurgaszlarla sr halindeki balklar yutarcasna yiyerek beslenir. Bahar sonu yazaylannda diiler, gruplar oluturarak sahillere yaknlarda dllenir. 18-20 ay sonra tek

balarna 10-18 aras canl yavru dourur. Yzgelerinin eti yenebilir, karacierinden yave vitamin elde edilir.


6/54

KIKLA LAPN (Labrus berggylta)

Ilk ve scak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kapl talklarn 2-30 metre derinlerindeyaar. Dii ve erkekleri arasnda boy ve renk farklar grlr. Boylar 30-40, en ok 60

santimetre (diilerde) olabilir. Yumuakalar ve kabuklularla beslenir. Dileri okkuvvetlidir. remeye yakn erkekleri, deniz bitkileriyle diiye yuva hazrlar. Mays-austos

arasnda yumurta verir. Eti lezzetlidir. Aynca sportif avcl deerlidir.

KIRLANGI (Triga lucema)

Ege, Akdeniz ve Marmara'nn fazla g etmeyen, yerli baldr. Ksmen Karadeniz'derastlanr. Ihk denizlerin sahil yaknlarnda 5-300 metre derinliklerin diplerinde iftlerhalinde yaar. Kklerine dervi bal da denir. Ortalama 25-50 santimetre olur. 80

santimetre ve 6-8 kilogram olanlarna rastlanr. 15-20 yllk yaam vardr. 3 yardaolgunlap sahillerden uzakta remelerini yapar. Kk kabuklular, yumuakalar, denizbitkileri ve bceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yararyla, her mevsimde bulunmasyla

ekonomik deeri yksektir. Dier Akdeniz ve Avrupa lkelerinde de bol tketilir.

KIRMA MERCAN (Pagellus aceme)

Mercan ailesindendir. 0-400 metre bazen de 700 metre derinliklere inebilmektedir. Yaamevresi talk, kayalk ve dibe yakn yerlerdir. Boylar 35-40 santimetreye ulaabilir. Eti

beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara, anakkale Boaz ve Ege'de bolca bulunur.

Ekonomik deeri yksektir. Denizlerdeki sya gre ilkbahardan balayarak austosa kadarremeleri srer. Etil balk olan mercanlar eitli kk balklar, kabuklular veomurgaszlarla besinlenir.


7/54

KIRMIZI HAVUZBALIIBiyolojik yaam dier havuz bal trleri gibidir.15-20 cm boyu ve renginin gzellii ileeski alardan beri havuzlarn imdilerde de akvaryumlarn klasik ve kymetli baldr.

in'de ve Japonya'da retilen eitli trleri ve formlar vardr.

KIZILGZ (Rutilus mtilus)

Karadeniz, Trakya, Marmara ve Kuzey Bat Anadolu'nun sahil blgelerindeki nehirlerdeyaar. 25-30, en ok 50 santimetreye byr. Kzlkanatla byk benzerlii vardr. Kkcanllar ve bitkilerle beslenir. Bahar aylarnda rer ve 50-100,000 yumurta brakr.. Eti

deerli olmad iin daha ziyade yem olarak kullanlr. Nehir ve kylardaki yrtc balklarve kular iinde iyi bir besindir.

KIZILKANAT (Scardinius eythrophthalmus)

Kuzey Anadolu'da souk olmayan ar akl nehirler, gl ve gletlerin yumuak tabanlzeminlerinde yumuakalar ve bitkilerle beslenerek 10-11 yl yaar. 20-40 santimetre boy

ve 200-400 gram arlkta olur. 3-4 yarda olgunlap kg/arlna gre 600,000yumurta dker. Eti lezzetli fakat ok ince klkl olduu iin makbul deildir. Tuma gibi

yrtc balklar iin deerli bir yemdir.


8/54

KOCAAlZ (Aspius aspius)

Trakya, Marmara ve Kuzey blgelerimizin hzl akarsularnda yaar. Ortalama 60-80, enok 100 santimetre boy ve 2-4 kilogramdan 10 kilogram arla eriebilirler. Etil bir

balktr, su iindeki her trl hayvanla beslenir. Erginleri yalnz dolar. Cinsel olgunlua 4-5 yalarnda ulap nisan-temmuz arasnda 80-100,000 yumurta verir. Az lezzetli etinedeniyle ekonomk deeri blgeseldir. Buna karn olta avcl ok zevkli bir balktr.

Yaam karakteri bu baln ayn olan "aps. vorax" tr Frat ve Dicle Nehirlerindeyaygndr. Sis bal olarak tannr. Boylar 40 santimetre olur.

KOLYOZ (Scomber japonicus)

Btn denizlerimizde bulunmakla beraber daha ok Marmara bal saylr. eklen

uskumruya ok benzer fakat ayr bir trdr. Byk Okyanus'ta da srler halinde yaar.Kk balklar, yavrular ve planktonlarla beslenir. 2-3 yarda olgunlaan diileri temmuz-

austos aras 300-400,000 yumurtasn denize brakr. Eti uskumru kadar lezzetliolmamakla beraber, taze-kuru-tuzlu olarak bol tketilen bir balktr.

KMRC KAYASI (Gobius niger)

Btn denizlerimizin nehir azlarna yakn, bazen de ac su blgelerinde, 75 metreyekadar derinliklerin kumlu, amurlu diplerinde fazla g etmeden yaar. Boylar en ok 18-19 santimetre olabilir. Mart-mays arasnda 1,000-6,000 arasnda yumurta vererek rer.

Bu yumurtalara erkekler bekilik yapar. Kk kabuklular, yumuakalar ve balklarlabeslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararldr.

KK KAYABALII (Gobius (Poncola) syrman)

Karadeniz kylarna akan nehirlerin kk kabuklular ve yosunlarla kapl zeminlerinde acsu-tatl su karm sahillere yakn yerlerde yaar. Boyu 18-22, en ok 25 santimetre olur.Yumuakalar ve zellikle kabuklularla beslenir. Nisan-mays aras doan yavrulara, erkek

bekilik yapar. Dier kayabalklar gibi eti beyaz, lezzetli ve yararldr. Ekononik deeriblgelere gre deiir.


9/54

KUM TRAKONYASI (Trachmus araneus)

Ilk denizlerin sahil blgelerinde 2-3 metreden 100-150 metreye varan derinliklerdeyumuak kumlar arasnda mr geirir. Beslendii kk balklar, bcek, yumuaka ve

kurtlara karn ok sratli bir avcdr. En fazla 50 santimetreye byyebilir. Dikenleritrakonya gibi zehirli ve insan iin tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla beraber tehlikesinden

tr az avlanld iin ekonomik deeri yoktur. K derin sularda geirip, mart bardanitibaren slara sokulup, yaz sonuna kadar reme yapar.

KUPES (Boops boops)

Altnkuak da denir. Ilman ve scak denizlerde yaar. Akdeniz, Ege ve Marmara'dabulunur. Marmara'dakilerin bir blm Karadeniz'e kar ve dner. Yosunlar, balk

yavrular ve kabuklularla beslenir. Boylar 15-25, en ok 35 santimetre olur. remelerinibahar sonunda yapar. Karagz ve itari ile ayn trdendir. Eti lezzetlidir. Ancak blgesel

deerlenir.

KURBAA BALII (Uranoscopus scaber)

Akdeniz, Ege ve Marmara'da talk ve yosunlu blgelerde yaar. Dipte yatarak barnstndeki gzleri ile kk canllar veya balklar grp, avlar. Nisan-mays aylarndakladklar derin sulardan sahillere, bazen de ac su blgelerine sokulup temmuz-eyll

arasnda reme yapar. Kg./arlna gre 10,000-20,000 yumurta dker. Yavrular, nceplarktonlarla daha sonra ise omurgaszlarla beslenir. Eti lezzetlidir. zel avcl

yaplmad iin ekonomik deeri azdr.


10/54

KABABURUN (Chondrostoma nasus)

eitli trleriyle lkemizde yaygndr. Gl ve nehirlerin giri-klarnn dibe yaknlanndaakll blgelerde yaar. Boylan 25-40, en ok 50 santimetre olur. Talara yapk yosunlar,

bitki kkleri ve dip hayvanlanyla beslenir. Mart-mays aras rer ve 100,000'e yaknyumurtasn akllann stne yaptnr. Farkl trleri, blgelere gre eitli ekillerde

deerlendirilir.

KADFE BALII (Tnca tinca)

Kuzey blgelerimizin bol bitkili durgun veya yava akntl sularnda yaar. Genelde 30-40santimetre en ok 60-70 santimetre olur. Planktonlar, kk balklar ve yumuakalarlabeslenir. Gndzlerini dipte geirip geceleri avlanr. Mays-haziran aras reme yapar. Eti

lezzetlidir. Sazan yetitiriciliinde yardmc olarak dnlen bir balktr. Sportif ynzevklidir.

KAIT BALII (Trachipetns trachypetrus)

ok yass vcuduyla kat ismini alr. Ilk denizlerin 15-20 metre derinliklerinde, getmeyip s artlarna gre yer deitiren planktonlar, omurgaszlar ve kk balklarla

beslenen, boylar 3 metre olabilen bir balktr. Karadeniz'de rastlanmaz, dier denizlerdeseyrek grlr. Sakin, yava ve ahenkli yzen, srasnda ok hareketli olabilen bir canldr.

Bahara doru sahillere sokularak iklim artlanna gre yaz boyunca rer. lgin bir balkolarak denizleri ssler.


11/54

KALKAN (Psetta maxima)

Bir dip bal olan kalkan, Karadeniz'in en tannm balklarndandr. Boazlar, Marmara,Ege ve Akdeniz'de seyrek rastlanr. Gezici balk deildir. Btn hayat dipte yatmakla

geer. Bat Akdeniz, Atlas Okyanusu ve imal Denizi'nde, kalkann dier trleriyaamaktadr. 25-30 yllk mr olan kalkan bal, 1 metre boya eriebilir. Sahillerde 5-10 metreden balayarak 300-400 metre derinliklere inebilir. Etil ve fazlasyla obur birbalktr. Erkekleri 5-6, diileri ise 6-7 yalannda olgunlap remeye geebilir. remeleri10-15 C sularda nisandan hazirana kadar srer. Milyonlarca yumurta vermesi yannda

etinin lezzeti ve verimlilii ile ekonomik deeri ok yksektir.

KANATLI KIRLANGI (Cephalacanthus volitans)

Boylar 50 santimetreye ulaabilen ve krlangn bir tr olan bu balklar, gzel ve bezelirenkleriyle Ege ve Akdeniz'de yaar. Su yzeyinden 1-1.5 metre yksekte 1-10 saniyelik

srede 30-35 m.'lik uularla denizleri ssler. Sularn snmasyla beraber sahillereyaklaarak, mays-temmuz aras rer. 10-80 metre derinliklerde yumuakalar, kabuklular

ve bceklerle beslenir.

KARAGZ (Diplodus vulgaris)

Btn denizlerimizde, ounlukla Marmara ve Ege'de lman sularn kayalklarndayaayan, bol bulunan ve sevilen yerli balklarmzdandr. Srler halinde yaar. Sularn sartlarna gre bahar aylarndan austosa kadar reme yapar. eitli trleri sularmzda

yaar. Kuyruu lekeli ve izgili olan sparoz/ispari olarak tannr. Lezzetli eti ve bolavlanlmasyla ekonomik deeri yksek bir balktr.


12/54


13/54

balarna 10-18 aras canl yavru dourur. Yzgelerinin eti yenebilir, karacierinden yave vitamin elde edilir.

KIKLA LAPN (Labrus berggylta)

Ilk ve scak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kapl talklarn 2-30 metre derinlerindeyaar. Dii ve erkekleri arasnda boy ve renk farklar grlr. Boylar 30-40, en ok 60

santimetre (diilerde) olabilir. Yumuakalar ve kabuklularla beslenir. Dileri okkuvvetlidir. remeye yakn erkekleri, deniz bitkileriyle diiye yuva hazrlar. Mays-austos

arasnda yumurta verir. Eti lezzetlidir. Aynca sportif avcl deerlidir.

KIRLANGI (Triga lucema)

Ege, Akdeniz ve Marmara'nn fazla g etmeyen, yerli baldr. Ksmen Karadeniz'derastlanr. Ihk denizlerin sahil yaknlarnda 5-300 metre derinliklerin diplerinde iftlerhalinde yaar. Kklerine dervi bal da denir. Ortalama 25-50 santimetre olur. 80santimetre ve 6-8 kilogram olanlarna rastlanr. 15-20 yllk yaam vardr. 3 yarda

olgunlap sahillerden uzakta remelerini yapar. Kk kabuklular, yumuakalar, denizbitkileri ve bceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yararyla, her mevsimde bulunmasyla

ekonomik deeri yksektir. Dier Akdeniz ve Avrupa lkelerinde de bol tketilir.

KIRMA MERCAN (Pagellus aceme)

Mercan ailesindendir. 0-400 metre bazen de 700 metre derinliklere inebilmektedir. Yaamevresi talk, kayalk ve dibe yakn yerlerdir. Boylar 35-40 santimetreye ulaabilir. Etibeyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara, anakkale Boaz ve Ege'de bolca bulunur.


14/54

Ekonomik deeri yksektir. Denizlerdeki sya gre ilkbahardan balayarak austosa kadarremeleri srer. Etil balk olan mercanlar eitli kk balklar, kabuklular ve

omurgaszlarla besinlenir.

KIRMIZI HAVUZBALII

Biyolojik yaam dier havuz bal trleri gibidir.15-20 cm boyu ve renginin gzellii ileeski alardan beri havuzlarn imdilerde de akvaryumlarn klasik ve kymetli baldr.

in'de ve Japonya'da retilen eitli trleri ve formlar vardr.

KIZILGZ (Rutilus mtilus)

Karadeniz, Trakya, Marmara ve Kuzey Bat Anadolu'nun sahil blgelerindeki nehirlerdeyaar. 25-30, en ok 50 santimetreye byr. Kzlkanatla byk benzerlii vardr. Kk

canllar ve bitkilerle beslenir. Bahar aylarnda rer ve 50-100,000 yumurta brakr.. Etideerli olmad iin daha ziyade yem olarak kullanlr. Nehir ve kylardaki yrtc balklarve kular iinde iyi bir besindir.

KIZILKANAT (Scardinius eythrophthalmus)

Kuzey Anadolu'da souk olmayan ar akl nehirler, gl ve gletlerin yumuak tabanlzeminlerinde yumuakalar ve bitkilerle beslenerek 10-11 yl yaar. 20-40 santimetre boy

ve 200-400 gram arlkta olur. 3-4 yarda olgunlap kg/arlna gre 600,000yumurta dker. Eti lezzetli fakat ok ince klkl olduu iin makbul deildir. Tuma gibi

yrtc balklar iin deerli bir yemdir.


15/54

KOCAAlZ (Aspius aspius)

Trakya, Marmara ve Kuzey blgelerimizin hzl akarsularnda yaar. Ortalama 60-80, enok 100 santimetre boy ve 2-4 kilogramdan 10 kilogram arla eriebilirler. Etil bir

balktr, su iindeki her trl hayvanla beslenir. Erginleri yalnz dolar. Cinsel olgunlua 4-5 yalarnda ulap nisan-temmuz arasnda 80-100,000 yumurta verir. Az lezzetli etinedeniyle ekonomk deeri blgeseldir. Buna karn olta avcl ok zevkli bir balktr.

Yaam karakteri bu baln ayn olan "aps. vorax" tr Frat ve Dicle Nehirlerindeyaygndr. Sis bal olarak tannr. Boylar 40 santimetre olur.

KOLYOZ (Scomber japonicus)

Btn denizlerimizde bulunmakla beraber daha ok Marmara bal saylr. eklenuskumruya ok benzer fakat ayr bir trdr. Byk Okyanus'ta da srler halinde yaar.

Kk balklar, yavrular ve planktonlarla beslenir. 2-3 yarda olgunlaan diileri temmuz-austos aras 300-400,000 yumurtasn denize brakr. Eti uskumru kadar lezzetli

olmamakla beraber, taze-kuru-tuzlu olarak bol tketilen bir balktr.

KMRC KAYASI (Gobius niger)

Btn denizlerimizin nehir azlarna yakn, bazen de ac su blgelerinde, 75 metreyekadar derinliklerin kumlu, amurlu diplerinde fazla g etmeden yaar. Boylar en ok 18-19 santimetre olabilir. Mart-mays arasnda 1,000-6,000 arasnda yumurta vererek rer.

Bu yumurtalara erkekler bekilik yapar. Kk kabuklular, yumuakalar ve balklarlabeslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararldr.


16/54

KK KAYABALII (Gobius (Poncola) syrman)

Karadeniz kylarna akan nehirlerin kk kabuklular ve yosunlarla kapl zeminlerinde acsu-tatl su karm sahillere yakn yerlerde yaar. Boyu 18-22, en ok 25 santimetre olur.Yumuakalar ve zellikle kabuklularla beslenir. Nisan-mays aras doan yavrulara, erkek

bekilik yapar. Dier kayabalklar gibi eti beyaz, lezzetli ve yararldr. Ekononik deeriblgelere gre deiir.

KUM TRAKONYASI (Trachmus araneus)

Ilk denizlerin sahil blgelerinde 2-3 metreden 100-150 metreye varan derinliklerdeyumuak kumlar arasnda mr geirir. Beslendii kk balklar, bcek, yumuaka ve

kurtlara karn ok sratli bir avcdr. En fazla 50 santimetreye byyebilir. Dikenleri

trakonya gibi zehirli ve insan iin tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla beraber tehlikesindentr az avlanld iin ekonomik deeri yoktur. K derin sularda geirip, mart bardan

itibaren slara sokulup, yaz sonuna kadar reme yapar.

KUPES (Boops boops)

Altnkuak da denir. Ilman ve scak denizlerde yaar. Akdeniz, Ege ve Marmara'dabulunur. Marmara'dakilerin bir blm Karadeniz'e kar ve dner. Yosunlar, balk

yavrular ve kabuklularla beslenir. Boylar 15-25, en ok 35 santimetre olur. remelerinibahar sonunda yapar. Karagz ve itari ile ayn trdendir. Eti lezzetlidir. Ancak blgesel

deerlenir.

KURBAA BALII (Uranoscopus scaber)

Akdeniz, Ege ve Marmara'da talk ve yosunlu blgelerde yaar. Dipte yatarak barnstndeki gzleri ile kk canllar veya balklar grp, avlar. Nisan-mays aylarndakladklar derin sulardan sahillere, bazen de ac su blgelerine sokulup temmuz-eyll

arasnda reme yapar. Kg./arlna gre 10,000-20,000 yumurta dker. Yavrular, nceplarktonlarla daha sonra ise omurgaszlarla beslenir. Eti lezzetlidir. zel avcl

yaplmad iin ekonomik deeri azdr.


17/54

ACIBALIK (Rhodeus seiceus amarus)

Trakya, Marmara ve Karadeniz'de ar akl akarsular veya gllerde yaar. Bitkiler vekk hayvancklarla beslenir. Ortalama 5-6, en ok 9 santimetreye kadar byr. remedevresi nisan-haziran arasdr. Diisi uzun hortumuyla yumurtalarn bir midyenin iineustaca brakr. Erkek de spermlerini midyenin alp-kapanarak emdii suya brakarakyumurtalar dller. 2-3 haftada olgunlaan yavrular, midyeyi terkeder. Bylece kk

csselerine ramen emniyetli reme tamamlanr.

AFANGUS (Aphanius fasciatus)

Ege ve Akdeniz'in sahillerine akan isularda yaar. eitli trleri lkemizde yaygndr.Nehirlerin yava akntl veya durgun blmlerinde yuvalanr. Boylan 5-6 santimetre olur.Ac ve tuzlu sulara da uyum gsterir. Kabuklular ve zellikle su yzeyindeki sinek-bcek

larvalaryla beslenir. Bahar aylarnda remelerini yapp, yumurtalarn su bitkilerinin

zerine brakr. Akvaryum bal olarak da yetitirilir.

AKYA (Lichia amia)

Kuzu, plak, leka ve iskender bal olarak da anlr. Genelde 50-100 santimetre en ok180 santimetre ve 60 kilogram arlkta olabilir. Yumuakalar, kabuklular ve kk

balklarla beslenerek, dipte kylara yakn kk srler halinde dolar. Canavarbalklardandr, evresindeki balklar yok edercesine yer. Gemite ok avlanlmas

nedeniyle neslinin tkenme tehlikesi vardr. Korunmas gerekir.


18/54

ANKARA AMURBALII (Neomacheilus angorae)

Orta ve Dou Anadolu'nun gl ve akarsularnn amurlu, kumlu ve sazl zeminlerindeyayl gsterir. Zeminlerden emdii amurlardan, kk hayvanlar, bcekler ve larvalar

seerek besinlenir. smi de ordan gelir. 6-7 santimetreye kadar byyebilir. ok ssularn yksek ssna dayanabilir. Mays-haziran arasnda yapkan yumurtalarn kylarn

kumluk ve akllarna brakr. Doa dengesini korur.

AY BALII (Mola mola)

Pervane bal da denir. Okyanuslar ve Akdeniz'in aklarnda uzun gler yapmadan,bazen derinlerde, bazen de su yzeyinde yan yatarak dolar. yi yzemeyen, hareketsiz

bir balktr. Deniz analar, ahtapot, mrekkep bal ve dier balklarla beslenir. 2.5-3metre boydan 1,500 kilogram arla eriip 20-25 yl yaayabilir. Bahardan yaz sonlarnakadar 300 milyona varan yumurta dker. Bu yumurtalarn ou dier balklara yem olur.

Eti lezzetsiz ve kt kokulu olduu iin insan besini yn ve ekonomik deeri yoktur.

AYNALI SAZAN (Cypnnus carpio)

Pullu sazann plak-izgili ve aynal sazan olarak adlandrlan yan trlerinin retime enelverili olandr. Kolay redii iin eitli yrelerde ve zellikle baraj gllerinde retimiyaplmaktadr. Yaam yks pullu sazan gibidir. Ekonomik deeri ok yksektir. eitli

lkelerde ylda 200,000 ton sazan retimi yaplmaktadr


19/54

BAKALYARO (Merlangius merlangus)

Mezgit ve gelincikle ayn trdendir. Karadeniz'de yaygn, Ege'de az bulunur. Genelde 15-20, en ok 45-50 santimetre boyunda olur. Sahillerin 3-4 metreye kadar derinliklerindeki

slarn kumlu, akll ve yosunlu diplerinde, fazla gler yapmadan yaar. Balkyumurtalar, kk balklar ve karides gibi canllarla beslenir. remelerini ubat-maysarasnda, sahillere yakn yerlerde yapar. Mezgitle e, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik

deeri yksektir.

BARBUNYA (Mullus barbatus)

Scak ve lk denizlerin kumlu, amurlu sahillerinde 300 metreye varan derinliklerindesrler halinde yaar. Ortalama 12-15 santimetreden en ok 40 santimetreye kadarbyr. Suyun s artlarna gre derinlerden sahile, mevsimsel gler yapar. 10 ylyaayabilir. Nisan-haziran aras 15-100,000 yumurta dker. Etinin lezzeti ve bol

avanlmasyla ekonomik deeri yksektir.

BERBER BALII ( Anthias anthias )

Hani ailesinden bir balktr. Scak ve lman denizlerin kayalk, akl ve bazen amurlublgelerinde ve 50-300 metre derinliklerde yaayan berber bal, 25 santimetre uzunluaeriebilir. Az bulunduu iin fazla ekonomik deeri yoktur. Denizlere renk gzellii verir.

remeleri dier hani cinsi balklar gibidir.


20/54

BERLAM (Merluccius merluccius)

Ilk denizlerin orta sularnda yaar. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yaygn, Karadeniz'deseyrek bulunur. Gndzleri 80-300 metreye varan derin sularda, gezinip geceleri

avlanmak iin kylara ve yzeye yaklar. Kolyoz, aa, hamsi ve benzeri kk balklarlabeslenir. En ok 80-100 santimetre boy ve 10 kilogram arla eriebilir. Maystanaustosa kadar sahillere yakn yerlerde remelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesimezgitle etir. Taze olarak her mevsimde yendii iin ekonomik deeri yksektir.

BIYIKLI BALIK (Barbus barbus)

Genelde 30-50 santimetre uzunlukta ve 0.5-2 kilogram, en ok 3 kilogram arlkta olur.Byklerine seyrek rastlanr. Oksijeni bol, hzl akan nehirlerin berrak kum tabanl

blmlerinde yaar. lkemizin eitli yrelerinde trleri bulunur. Mays-haziran arasndareme yapar ve 5,000-30,000 yumurta dker. Bu devresinde yumurtalar zehirlidir. Eti

fazla deerli olmamakla beraber avcl ynnden deerli bir balktr.

BODUR YAYIN (lctalurus melas)

Gneydou'daki akarsu ve gllerin kumlu, amurlu zeminlerinde yaayan, 20-30, en ok45 santimetre boy ve 100-500 gram arlkta olabilen bir yayn trdr. Olduka obur birbahktr. Omurgaszlar, kkbalklar, balk larvalar ve kurbaalar da dahil ne bulursa yer.

Sularn s artlarna gre nisan-haziran arasnda kumlarn iine yuva yapan dii,yumurtalarn dkerek bunlarn olumasn bekler. Klksz eti ok lezzetlidir. Ancak

ekonomik deeri blgeseldir.


21/54


22/54

AMUKA (Atherina hepsetus)

Gm trndendir. Fazla derin olmayan sahillerin scak ve lman sulannda, kumlu veyaakll blgelerde srler halinde ve balk yavrular, kabuklular ve yumuakalarla

beslenerek yaar. Suyun tuzluluk oran ve oksijen deerine uyum gsterir. Bu nedenlegllerde bile yaayabilir. Boyu 10-12, en ok 16-18 santimetre olabilir. Sularn blgeselscaklna gre nisan-eyll arasnda rer. Beyaz ve ok lezzetli etiyle ekonomik deeri

yksektir.

APAK BALII (Abramis brama)

Marmara ve Karadeniz'in akarsu ve gllerinde, baz trleri de Ankara ve Krehir'de yaar.Boylar ortalama 30-40 santimetreden 70 santimetre ve 3 kilogramdan 6 kilograma

ulaabilir. Kurtlar, bcekler ve yosunlarla beslenir. 10 yl yaayabilir. mays-haziran aras

yaklak 100,000 yumurta ile reme yapar. 1 kilogramn stndekilerin eti lezzetlidir;kkleri ise yem veya av bah olarak deerlidir.

PURA (Spans aurata)

Ege ve Akdeniz'in bu naml bal, Marmara'da seyrek bulunur. Ortalama 25-35santimetre boy ve 0.5-3 kilogram arlkta, en ok 60 santimetre ve 6 kilogramda olabilir.Etil bir balktr. Kuvvetli enesiyle kk kabuklular, balklar ve dier hayvanlar kolaycayer. Yaz devresinde slarda, k aylarnda da 35-40 metre derinliklerde yaar. ki yarstndekiler daha da derinlere iner. remeleri ekim-aralk aylarnda olur; 100-150,000

yumurta doker. Eti ok lezzetlidir. Ayrca retim kltrne uygunluu nedeniyle ekonomikdeeri ok yksektir.


23/54

TAR (Boops salpa)

Karagz ailesinden bir balktr. Sarpan bal da denir. Boylar 45 santimetre olabilir.Grnts ok gzel fakat eti lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik deer tamaz.Marmara, Ege ve Akdeniz'de bol, Karadeniz'de seyrek rastlanr. Yaam karakteri ve

remeleri, karagz cinsi balklarda olduu gibidir.

ZGL MERCAN (Uthognathus mormyns)

Mrmr bal da denir. Mercana gre vcudu daha uzundur. Genellikle Akdeniz'de bulunurve en ok 30 santimetreye kadar byr. S sularn bitkilerle rtl talk, kayalk, kumluk

blgelerinde yaar. Ac su blgelerine de girer. Biyolojik yaam karagz-mercan gibidir.Etinin lezzetli olmasna ramen az bulunan ve sadece taze tketilen bir balktr.

ZGL ORKNOS (Katsowonus pelamis)

Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege'ye kadar sularmzda rastlanan orkinos trlerindenbiridir. Boyu ortalama 60-100 santimetre olur. Yemlendii balk srlerini nne katarak

Karadeniz'e kar ve orada sular snnca reme yapar. Bu gidi-geliler Karadeniz veMarmara'daki yerli balklarn doal dengesini oluturur. Etinin insan gdas olarak eitlideerlendirilmesi ve avclk ynyle ar tketimi, hem orkinos trn hem de onunla

akm salayan dier balk trlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.


24/54

DA ALABALII (Salmo trutta macrosgma)

oruh, Ege ve Konya Erelisi evrelerinde da gllerinin souk, berrak ve temiz sularndayaar. Zaman zaman nehirlere de girer. Bilimsel olarak dnyann son buzul anda dagllerinde kalp, gelitii teorisi vardr. Boyu 40-60 santimetreden 1 metreye; arl da1-3 kilogramdan 14 kilograma olabilir. 3-4 yarda olgunlap gllerin buzla kapland

ekim-ocak aylarnda yumurtalarn akllara brakr. Diileri yaklak 3,500 yumurta brakr.ok lezzetli etinin yansra sertlik ve eviklii ile avcl da deerlidir.

DENZ ALASI (Salmo trutta Iabrax)

Karadeniz alabal, som bal olarak da tannr. Somon bal ile hem arkabal, hem debenzerlii vardr. Bir tr de Akdeniz'de yaar. Genelde 50-80 santimetre boy ve 3-7

kilogram arlktan, en ok 100 santimetre ve 25 kilograma erienlerine rastlanr.mrnun bir ksmn denizde geirdikten sonra remek iin nehirlere girer. Arlna

oranla 2,000-16,000 yumurta dker. Kuvvetli enesi olan yrtc bir balktr. Kk balklarve kabuklularla beslenir. Eti ok lezzetli olduu gibi, yumurtasndan da krmz havyar elde

edilir. Ekonomik deeri ok yksektir.

DERE ALABALII (Salmo trutta fario)

Souk, temiz ve hzl akntl nehirlerde evresine bal olarak yaar. Blgesine kskantr,baka balklarn gelmesini istemez. Boylar 30-40, en ok 60 santimetre ve 0.5-2

kilogram arlkta olabilir. Yumuakalar ve yavru balklarla beslenir. Erkekleri 2, diileri 3yarda olgunlap ekim-ocak arasnda yumurta brakr. Zaman zaman akntlara kar1.5-2 metre srayarak yzer. En deerli tatl su balklarndan biridir. Lezzetli ve yararl

etiyle ekonomik deeri ok yksektir.


25/54

DERE KAYABALII (Gobio gobio)

lkemiz akarsularnda eitli trleri yerine gre adlar alr. 5-6 ylda yava byyerek 12-20 santimetre boya ular. Fazla hareket etmeden sualtnda yatarak mrn geirir.

Nisan-haziranda 12 - 18 C sularda haftalk aralklarla rer; diileri 1,000-3,000 yumurtaverir. Eti lezzetlidir. Byk balklar avlamak iin yem olarak da kullanlr.

DERE PSS (Pleeuronectes Besus)

Nehirlerin denizlere karan ac su blgelerinde veya akarsulann daha ierlerinde yaayanbir pisi trdr. Akdeniz'de fazla rastlanr. Az akntl sularn kumsal diplerinde fazlahareket etmeden yaar. Ortalama 25-30, en ok 50 santimetre boyda olur. Etil bir

balktr. Bulunduu blgenin su ssna gre deiik olarak ubat-mays arasnda rer ve

800,000 yumurta brakr. Eti ok lezzetli ve ekonomik deeri yksek bir balktr.

DKENCE (Gasterosteus aculeatus)

Denizlerin ky kesimlerinde, nehirlerin denize karan ac su blgelerinde ve zamanzaman nehirlerde yaayan kk bir balktr. Boyu 7-9 santimetre olup vcudu kaln

pullarla kapldr. eitli renklerinin gzellii ve 300-1,000 dolaynda yumurtasnn erkekbalk tarafndan bir yuva yaplarak korunmas, dikenceyi ilgin bir doa olay yapar.

Ekonomik bir deeri yoktur.


26/54

DKENL KIRLANGI (Aspitrigla cuculus)

Krlang ailesinin bir trdr. Srt n yzgelerinin sivrilii ve uzunluu, yan taraflanndakisert kabuklarla krlangtan aynlr. Ege, Akdeniz ve Marmara'da bulunur. Karadeniz'derastlanmaz. En ok 45 santimetre boyda olur. Denizlerimizde says krlangtan dahaazdr. Genelde 30 metre derinlikte durgun sularda, bazen de 100-250 metre derinlie

inerek yaar. Eti lezzetlli ve yararldr. Ekonomik deeri vardr.

DKENL KSZ (Prestedion cataphractum)

sim benzerliine karn krlang ailesinden ksz ile soydah yoktur. Marmara, Ege veAkdeniz sahillerinin 30-400 metreye varan derinliklerin kumlu, akll yosun kapl

zeminlerinde yaar. Boylar 10-15, en ok 30 santimetre olabilir. Kklerine mcr,byklerine uka denir. iftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumuakalar ve kkkabuklularla beslenir. Mays-temmuz aras rer. Eti lezzetlidir fakat ok seyrek bulunur.

DL BALII (Amogtossus latema)

Denizlerimizde 10 metreden 300-500 metreye kadar derinliklerinde, kumlu, amurlu veyaakll diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun gler yapmadan yaar. Boylar 20-25santimetre olur. Dipteki omurgaszlar, kk balklar ve bceklerle beslenir. Bahardan

itibaren kylara sokularak haziran-temmuz arasnda reme yapar. K aylarnda eti dolgunve lezzettli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik deeri yksek olan bir balktr.


27/54

DLGER (Zeus faber)

Boyu 50-60 santimetreye ulaan dlger bal, geici balktr. Maysta Marmara'danKaradeniz'e kar. Akdeniz, Ege, Marmara ve ksmen de Karadeniz'de yaayan, kaln

pullarla rtl dlger bal, etobur bir balktr. Byk azyla kendinden kk pek okbal yutarcasna yer. Genelde 60-70 santimetre derinliklerde yaar. K mevsimindensonra sularn snmasyla mays ayndan balayarak temmuz sonuna kadar remelerini

srdrr. Dlger bal, zmir-Antalya aras yrelerimizde peygamber, dikenli peygamberbal olarak da tanlr. Eti lezzetli, beyaz ve yararldr.

EGREZ BALII (Vimba vmba)

Kuzey Ege, Marmara, Trakya ve Gller Blgesi'nde yayl gsterir. Dz ve ar aklsularn, kumluk, amurlu zeminlerinde yaar. Boylar 25-35 santimetre en ok 50

santimetre ve 450-500 gram arlkta olur. 3-4 yarda olgunlua eriip mays-haziranaras reme yapar. Etinin gzellii ve bolca avlanlmasyla ekonomik deeri vardr.

ELEKTRK BALIl (Torpedo marmorata)

Bir kpek bal trdr. Scak ve lman denizlerin 100-150 metreye varan diplerindefazla g etmeden yaar. Boyu 150 santimetre olabilir. Genelde avlanmak iin veya

tehlike halinde 100-220 volta varan, insan iin tehlikeli fakat ldrc olmayan ksa srelielektrik arpmas yapar. Bahar-yaz aylarnda iftleerek rer. Diileri 14-15 canl yavru

yapar. Eti yenebilir, fakat lkemizde fazla tketilmez.


28/54


29/54

GAMBUSYA (Gambusia affims)

Anayurdu ABD'nin gney blgelerinden, sivrisinek ve stma mcadelesi iin lkemizegetirilmitir. Durgun, s ve scak sulara ok toleransldr. 0'dan +30 C.'ye kadar

dayanabilir. zellikle sivrisinek larvalanyla beslenir. Aynca yosunlar ve kabuklular da yer.Erkekleri, 3-5 santimetre diileri, 6 santimetre olur. Nisan-ekim arasnda erkekleri,spermlerini diinin reme boluuna brakr; 30 gnlk hamilelikten sonra dii yaklak 60

yavru dourur. Doa dengesi ve sala yarar ile ok deerlidir.

GELNCK (Gaidropsans mediterraneus)

Bakalyaro ve mezgitle ayni trdendir. Denizlerimizde birka cinsi yaygndr. Scak velman sularn talk, kayalk diplerinde sahillere yakn yaar. Balk yavrular ve

kabuklularla beslenir. evik, yrtc ve saldrgandr. Derisi ok kaygandr. Ortalama 20, enok 40 santimetre boyda olur. remesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle

ekonomik deeri olan bir balktr.

GKKUAI ALABALIK (Salmo gairdneri)

Kuzey Amerika kkenlidir. Yetitirilmek zere dnyaya yaylm, bu arada lkemize degetirilmitir. Temiz, oksijeni bol sularda yapay yemler veya kk balklarla beslenebilen

yetitirmeye en ok uyum gsteren, tuzlu deniz suyuna da tolerans olan bir alabalktrdr. Erkekler 2, diileri 3 ylda olgunlap kilogram /arlna gre yaklak 1,000-5,000 yumurta verir. Denizde yetitirilenleri, daha abuk byme gsterir. Etinin lezzeti

ve bol retimiyle ekonomik deeri ok yksektir.


30/54

GL ALABALII (Salmo trutta lacustris)

Kuzeybat Anadolu, Abant ve 7 Gller Blgesi'nde yayl gsterir. eitli trleri vardr.Trne gre renk, boy ve beslenme farkllklar gsterir. Genelde temiz, bol oksijenli

souk sularda fazla gezinmeden; planktonlar, dip hayvanlan ve kk balklarlabeslenerek yaar. Boylar ortalama 25-40, yabanlarnda 60-70 santimetre olabilir. Eyll-

ocak arasnda reme yapar. Yumurtalarn dipteki akllara yaptrr. retimi yaplmaz. Etiok lezzetli, ekonomik deeri blgeseldir.

GRDEK (Rulus rubilio)

Kzlgz ailesindendir. Kuzey Ege, Marmara ve Trakya'da fazla hareketli olmayanakarsularn zengin bitkili ky blgelerinde yaar. K aylarn daha derince sularda geirir.Kurtlar, bcekler, kabuklular ve bcek-sinek larvalaryla beslenir. Boyu 15-20, en ok 25santimetre olur. Nisan-mays aras rettii yumurtalarn bitkilerin arasna brakr. Besin

ynyle deersizdir, fakat av yemi olarak deerlendirilir.

GM (Atherma boyeri)

Denizlerimizde yaygn olan Gm'n Sapanca, znik ve Kyceiz Gllerinde yaayan birtrdr. Scak sularda, bcek larvalar ve sualt hayvancklaryla beslenerek yaar. Mays-

eyll arasndaki reme devresinde yaklak 600 yapkan yumurtasn; kumlu, akllzeminlere brakr. Su yzeyine yakn, sr halinde dolarken su kularna yem olur. Eti

yenebilir. Daha ok balk reticiliinde yem veya balk unu endstrisinde deerlenir.


31/54


32/54

HAMSI (Engraulis encrasicolus)

Karadeniz'in insan yaamyla birleen baldr. Marmara'da da bulunur. Srler halindeyaar ve 20 santimetreye kadar byr. Ocak-mart arasnda beslenmek im sahillere

yaklar ve bol av verir. Gndzleri 30-40 metre derinlerde, geceleri yzeye yaknlardadolar. 1 yardan itibaren olgunlua eriip 18 - 20 C. sularda, 25-60 metre derinlikteve az tuzlu sularda reyip, yaklak 40,000 yumurta dker. Etinin lezzeti, eitli tketim

ynleriyle ekonomik deeri ok yksektir. Ar avlanlmas ve orkinos-palamut-uskumru/torik sisteminde dengenin bozulmas, hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.

HASKEFAL (Mugu cephalus)

Denizlerimizde yaygn bulunan bir kefal trdr. Ortalama 30-50, en ok 75 santimetreboyda olabilir. Btn kefaller gibi rkek ve evik bir balktr. Ak denizle sahiller arasndagidip gelirler. Bazen beslenmek iin srler halinde ac sulara, lagnlere, hatta nehirlerin

ilerine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumuakalarla beslenir. Yaz aylarnda reyip150,000-1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan havyar

yumurtasyla ekonomik deeri ok yksektir.

HAVUZ BALII (Can-asius carrasius)

Trakya-Marmara Blgeleri, Kzlrmak, Yeilrmak Deltalar ve oruh Havzas'nda yaylgsterir. Boylan 15-25, en ok 45 santimetre ve 2-3 kilogram da arlkta olur. Su iindeki

otlar, dip hayvanlar ve sinek larvalaryla beslenir. Sazana benzer ve akrabadr. Mays-haziran aras 14-20 C. sularda 150-300,000 yumurtasn 2-3 defada otlarn zerine

brakr. Suyun kirlilii ve oksijen deerine toleransl bir balktr. Byklerinin eti lezzetlidir.

Bat lkelerinde retimi de yaplmaktadr.

HOROZBNA (Parablennius gattorugine)


33/54

Dalgal sahillerin talk, kayalk ve yosunlu blmlerinde gizlenerek, ounlukla ift yaar.eitli trleri olduu gibi tatl sularda yaayanlar da vardr. Yaam artlanna grebcekler, kurtlar ve balk yumurtalaryla beslenir. Eti lezzetsiz, sert ve klkldr. Bu

nedenle ekonomik deeri yoktur. Bahar ve yaz srecinde erkeklerin ustaca hazrladklarta oyuklar, midye, istridye kabuklar arasna diiler, 2,000-15,000 yumurta dkerler.

Erkekler de 20-25 gnlk kuluka dneminde bazen dalgalar iinde atlya atlyayumurtalara bekilik yaparlar.

HOROZBNA (Blennius fluviatilis)

Marmara, Ege ve Akdeniz akarsular ve bunlarn deniz kanm ac su blgelerinde yaar.Boylar denizde yaayanlara gre daha kktr. 8-12, en ok 15 santimetre, Akdenizdekitrleri ise 20 santimetreye ulaabilir. Su altndaki kk hayvanlar veya bcek larvalaryla

beslenir. Yaz aylarnda reyip yumurtalarn talar ve midye kabuklar arasna ustacagizler. plak ve pulsuz derisi, yapkan bir sv ile kapldr. Ekonomik bir deeri yoktur.

NC BALII (Albunus albunius)

Pullarndan yapay inci yaplmas ismini verir. lkemizde eitli trleri yaar. Boylar 15-20santimetre olur. Manyas ve Ulubat Gllerinde bolca bulunur. Planktonlar, kurtlar, bcek

larvalar ve su yzeyindeki sinekleri yakalayarak beslenir. Nisan-mays aras reyip,yapkan yumurtalarn nehirlerin giri veya kndaki kylarn kumluklarna brakr. Etilezzetli saylr. Blgesel deerlenir. Orta Anadolu'da Gke, Van evresinde darah ismiyle

anlr.

ISKARMOZ (Sphyraena sphyraena)

Btn scak ve lk denizlerin s sularndan 100 metre derinlie kadar orta sulardayaayan bir balktr. Et yiyen cinsinden ve avlarna kar yrtcdr. Marmara'da az, Ege ve

Akdeniz'de fazlaca bulunur. Akdeniz barakudas olarak da adlandnlr. Boyu 1 metreyeerien skarmoz bal, barakuda olarak okyanuslarda 3 metreye kadar byyebilir. Srhalinde dolap zellikle kpek balklarna hcum ederler. Fazla yrtcl ve etinin de gda

deeri olmad iin ekonomik yn yoktur.


34/54

SKORPT (Scorpaena porcus)

Yaam ayn aileden olan Lipsoz'un ayndr. Farklar, iskorpitin lipsoza gre daha kkolmas (ortalama 20-30 santimetre) ve renginin koyuluudur. skorpitin de dikenleri lipsoz

gibi ok zehirlidir. Bu nedenle yakalandnda dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve okyararldr.

SPAR SPAROZ (Diplodus annaris)

Btn denizlerimizin scak ve lk sahil blgelerinde yaayan bir karagz trdr. 16-20santimetreye byyebilir. Deniz kurtlan, karides, yosunlar ve balk yavrulanyla beslenir.

Ger balklardandr. lkbahardan yaz sonuna kadar remelerini srdrr. Eti beyaz, yalve lezzetlidir.

STAVRT (Trachurus trachurus)

Denizlerimizde sankanat istavrit (Akdeniz) ve karagz istavrit (Karadeniz-Marmara)olarak iki tr yaar. Boylan karagzde 15-25 santimetre, en ok 30 santimetre,

sarkanatta ise 30-50 santimetre olur. Kklerine kraa denir. Gezici balklardr. Hamsi,aa, amuka gibi kk balklarn yavrulanyla beslenir. Mays-austos aras srler

halinde rer. Lezzetli eti, eitli yemekleri ve bol avlanmasyla ekonomik deeri en yksekbalklardandr.


35/54


36/54

LEKEL MERCAN (Pagellus bogaraveo)

Mandagz mercan da denir. Ege ve Akdeniz'de yaygndr. 100-300 metreye varanderinliklerde sahile yaknlarda kabuklular, omurgaszlar ve sualt bitkileriyle beslenerekyaar. Boyu 30-50 santimetre olabilir. Hermafrodit bir balktr. Hem erkeklik, hem dediilik karakteri gsterir. Sularn ssna bal olarak bahar aylarnda reme yapar. Eti

beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik deeri yksektir.

LERKT BALII (Rutilus frisu)

Karadeniz'in dou ve batsyla Trakya'daki nehirler ve bu nehirlerin denizle kanm ac sublgelerinde yaar. Genelde 40-50, en ok 70 santimetre boy ve 5 kilogram arlkta

olabilir. Kk balklar, kurtlar ve bcek yumurtalaryla beslenir. Nisan-mays aylarndanehirlerin ilerine ve gllere girerek reme yapar. Etinin gda ynyle, ekonomik deeri

olduu gibi, amatr olta avclar iin de kymetlidir.

LEVREK (Dicentrarhus labrax)

Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karm ac su blgelerinde yaar. Haniailesindendir. Fazla gezici olmayan levrek, yerli balklardan saylr. Genken gruplar

halinde, sonralar tek bara yaar. Yaam ortam, karanlk ve kuytu yerlerdir. Bu nedenlegemi batklar veya kaya oyuklarnda yuvalanr. Yaklak 20 yllk yaam olabilen levrek,

ortalama 50-60 santimetreden 1 metre boy ve 10-12 kilogram arla eriebilir. 40santimetreden kklerine ispendek denir. Kk yavru balklarla beslenir. Ocak-mart

arasnda 500,000-2,000,000 yumurta dkerek, yksek bir reme gsterir. Eti en lezzetlibalklarn barda gelir. Bu nedenle de ekonomik deeri ok yksektir.


37/54

LPSOZ (Scorpaena scrofa)

50-60 santimetreye ve 4-5 kilograma kadar byyebilen lipsoz balklar, scak ve lkdenizlerimizin sahil kylarndan 1000 metreye kadar inen derinliklerde, bitkilerle rtl,

talk, akll ve kumlu dzeylerde yaar. Bilhassa Marmara ve Ege'de ok rastanr. Eti oklezzetli ve yararldr. Et yiyen bir balk olar lipsoz, ilkbahar aylarnda rer. Yaklak 3,000

yumurta dker. Dikenleri ok zehirlidir.

LFER (Pomatomus saltator)

Gezici balklardan olar lfer, Karadeniz'le Ege Denizi arasnda dolar. Bymesininaamalar iinde deiik isimler alr. Buna gre: boylar, 10 santimetreye kadar olarlar

defheyapra, 15-18 santimetreye kadar olanlar inakop, 18-25 santimetreye kadarolanlar sarkanat, 28-35 santimetreye kadar olanlar lfer, 35 santimetreden fazla olanlar

da kofana diye adlandrlr. Seyrek olarak kofanalarn 60 santimetreyi at, hatta 1metreye ulat grlmtr. Lfer, sonbahar-k aylarnda en lezzetli ve olgun devrini

yaar. Yaz ortalarndan sonbahara kadar da klamaya geerler. Ilk sularn 10-200 metrederinliklerinde yaar. remeleri, bahar sonu ile yaz badr. Kademeli olarak 60-80,000

yumurta verir. Bol verimlilii ve etinin lezzetiyle ekonomik deeri ok yksektir.

MALTA PALAMUDU (Naucrates ductor)

Eskiden gemilerin altlarnda, genelde kpekbalklarna elik ederek yzen, bu nedenlepilot bal da denen evik hareketli bir balktr. Ortalama 40 santimetre boyda olur. Scak

ve lman denizleri sever; yosunlar, deniz kurtlar, kabuklular ve zelliklekpekbalklarndan arta kalarlarla besinlenir. Sonbaharla k aylar arasnda reme yapar.

Etinin gda deeri yoktur.


38/54

MAV-KEFAL (Chelon labrosus)

Kefal, denizlerimizin scak ve lk blgelerinde, kylara yakn, denizle ilikili nehirazlarnda aynca isularda ve srler halinde yaayan bir balk trdr. Denizlerimizdehaskefal, altnbakefal, topbakefal, mavri kefal, dudakl kefal gibi eitli trleri vardr.

Ayrca byklklerine gre de isimlendirilir. Trlerine gre 25 santimetreden 90santimetre boya eriirler. Yaklak 15 yllk mr olar kefaller, 6-7 yalarndan itibaren yaz

aylarnda reyerek 150 binden 7 milyona kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtasynnden deerli bir balktr. Deniz dibi bitkileri ve yumuakalarla beslenir.

MAZAK (Trigloporus lastoviza)

Benzerliinden tr krlargcn k sanlr. Ayn soydan fakat ayr balklardr.

Ortalama 20-25, Akdeniz'de yaayanlar 40 santimetreye ulaabilir. Btn krlang trlerigibi lman denizlerin kumlu zeminlerinde yaar. Biyolojik yaps, krlangla etir. Taze

olarak tketilen eti, krlarg gibi yararl ve lezzetlidir.

MELANURYA (Oblade melarura)

Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz'in 2-3 metre s sularnda, su yzeyineyaknlarda, fazla g etmeden yaar. Dier mercan trlerinden farkl olarak sualt

bitkileriyle beslenir. En fazla 30 santimetreye byr. remesi bahar sonuna kadar srer;yumurtalarn denize brakr. Mikroplarktonlarla beslenen yavrular, yaz sonunda

olgunlar. Eti btn mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlarld ve tazetketildii iin ekonomik deeri fazla deildir.


39/54

MERCAN (Pagellus erythnnus)

Scak ve lman denizlerin en nl balklarndandr. Denizlerimizde karagzle beraberbyk bir aile oluturur. Marmara, Ege ve Akdeniz'de yaygndr. Boylar yaklak 20-30, enok 70 santimetre olabilir. Etildir. Kabuklular, yumuakalar ve kk balklarla beslenir.

Denizlerin talk, kayalk blgelerinde sahillere yakn yaar. Dier mercanlar gibihermafrodit fizii ile hem erkeklik, hem de diilik karakteri gstererek bahar aylar ile

austos aras rer. Lezzetli eti ve her mevsimde bulunmasyla ekonomik deeri yksektir.

MEZGT (Merlargius euxmus)

Marmara ve Karadeniz'de bol, dier denizlerimizde az rastlanr. Boylar 20-40 santimetreolabilir. Gelincik ve bakalyaro ile ayn trdendir. 30-40 metrenin altndaki derin sularda

yaar. Gndzleri yzeylere karak, hamsi, sardalya gibi sr halindeki kk balklaravlayarak beslenir. Blgesel artlara gre ubat-mays arasnda reme yapar. Lezzetli etive her mevsimde bolca avlarlmasyla ekonomik deeri yksektir.

MIRI (Conger conger)

2-3 metre boydan 50-60 kilogram eriebilen, 30 yla kadar mr olan, yazn s sularn,kn 150 metre derinliklerin talk, kumlu ve amurlu zeminlerinde yaayan bir balktr.

Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yrtcdr. Su iinde bulduu her canly yiyebilir.Gndzlerini yatarak geirip, karanlkta avlanr. lk ve sonbahar aras 100-150 metre

derinlerde, ak denize, 3-5 milyon yumurta dker. Eti lezzetli ve besin deeri okyksektir.


40/54

MNAKOP (Umbma cirrosa)

Ktek bal da denir. Btn denizlerimizin talk, kayalk blgelerinin 100-150 metreyevaran derinliklerinde, dibe yaknlarnda yalnz yaar. Zaman zaman ac sulara ve nehir

azlarna da girer. Ekina ve sarazla ayn trdendir. Yumuaka, kabuklu ve kurtlarlabeslenir. Yaad blgenin artlarna gre remesini nisandan austosa kadar srdrr.

Sert ve beyaz etinin lezzeti levree yaklar.

MN NC BALII (Phoxinus phoxinus)

Trakya Blgesi'ndeki akarsularda yayl gsterir. 7-10, en ok 14 santimetre (diileri)boyunda olur. Suyu berrak, oksijeni zengin akarsu ve gllerin dibi akll blgelerinde, su

yzeyindeki bcekler, sinekler dip hayvancklar ve balk yumurtalar yiyerek yaar. Kk,hareketli ve kurnaz bir balktr. Mays-haziran aras yaklak 1,000 yumurtasn talara

yaptrr. reme devresinde barn stnde ind benzeri pullar oluur. Alabalkyumurtalarn ar tketmesi ile zararl bir canl saylr.

MREN (Murenea helena)

Merina bal da denir. Boylar 2 metre hatta daha da fazla olabilir. Etil ve yrtc birbalktr. rktld veya tahrik edildiinde fazla saldrgan olup, evresindeki insanlar iintehlikeli olur. Avlanmasnn tehlikesi ve denizlerde az bulunuu nedeniyle fazla ekonomiksaylmaz. Ancak, eski Roma alarndan beri etinin ok lezzetli oluu bilinmektedir. Btn

denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yaar. remeleri, ilkbahardanbalayarak sonbahara kadar srer.


41/54

NOKTALI NCBALII (Albumus bpunctatus)

Karadeniz, Trakya ve Marmara'daki akarsularda yaygndr. Boylar 9-13, en ok 16santimetre olur. Temiz ve hzl akan sularn dibe yaknlarnda, zaman zaman akntlara

kar yzerek yaar. Kk planktonlar ve dip hayvanlarn yiyip, su yzeyindeki sinekleriavlayarak beslenir. Mays-haziran aras reyerek yumurtalarn kumlu, akll sahillerebrakr. Avclkta yem olarak kullanlmasnn yansra, doadaki deeri daha nemlidir.

RDEK BALII (Labrus nxtus)

Boyu 40 santimetre arl 1 kilogram olabilen ve 15-17 yl yaayabilen, diileriyleerkekleri arasnda renk fark olan ok gzel renkli bir lapin cinsidir. Genelde 10-100,seyrek olarak 180 metre derinlerde yaar. Denizdeki kk hayvanlar ve balklarla

beslenir. reme mevsimi nisan-austos arasdr. Bu esnada iftler halinde kaya oyuklarnyuva olarak kullanrlar. Daha sonra yumurtalar korumak iin erkekleri nbet tutar. Doa

deeriyle korunmas gerekli bir balktr.

ORFOZ (Epinephelus guaza)

Hani trnden ve levrekle akrabadr. Ortalama 60-70 santimetreden 1-1,5 metre boy ve30-40 kilogram arla eriebilir. Ege ve Akdeniz baldr. Talk, kumluk ve yosunlu sahilblgelerinin 8 metreden 150 metre derinliklerine kadar yalnz yaar. Etoburdur. rili, ufaklkabuklular ve yumuakalarla beslenir. Eti ok lezzetli olmakla beraber yallar kuru velifli olur. Denizlerimizde az bulunmasna ramen sualt zpkn avclar tarafndan trn

yaam asndan tehlikeli bir ekilde tketilmektedir.


42/54

ORKNOS (Thunnus thynnus)

Denizlerimizde yaayan iri ve ok deerli bir balktr. Uzunluklar 3-4 metre ve arlklarda 100-150 kilogramdan 800 kilograma kadar olabilir. eitli trleri vardr. Orkinos, sr

halinde yaayan gezici balklardandr. Yazn Karadeniz'e ktktan sonra sonbahardaMarmara'ya ve oradan da Ege'ye geerek hemen btn Akdeniz'i dolarlar. Bu gezilerindesaatte 40-60 kmetre hzla yol alabilirler. Genel olarak st sularda yaarlar. Mart-austosarasnda rerler ve yaklak 1 milyona yakn yumurta verirler. Yaam sreleri, ortalama

15 yldr. hracat ve gda endstrisi ynnden ekonomik deeri ok yksektir.

OT SAZANI (Ctenopharyngodon idella)

Ot bal olarak da tanmlanr. 2,000 yldan beri in'de sazan retimi ile beraber yetitirilir.Anayurdu in'den dnyaya yaylan, bu arada lkemize de getirilen bir kltr baldr.Ortalama 40-80 santimetre boy ve 2-5 kilogram arlkta olur. En ok 12-30 kilogram

arla ulaabilir. Otobur bir balktr. Gnde arlnn %120'si kadar ot yer. Bu nedenle

havuzlarda ot mcadelesi iin mkemmel bir canldr. 5-6 yalarnda olgunlua eriir vekg/arlna gre 120,000 yumurta verir. 6-10 santimetre boya eritikten sonra sadecebitkilerle beslenir. lkemizde henz tketim deeri yoktur.

PALAMUT/TORK (Sarda sarda)

Karadeniz ve Marmara'nn en nl baldr. Bahar aylarnda beslenmek iin Karadeniz'ekp, sonbahardan itibaren klamak iin Marmara'ya, anakkale'ye kadar iner. Sratli ve

iyi yzcdr. Sr halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalya gibi balklarasaldrarak yer. 18-20 C. sularda 400,000'den birka milyona kadar yumurta dkerek ak

denizde rer. Yetitikten sonra bymesine gre kklerine Vanoz-Gaco, 10-25santimetre ingene palamudu, 30-35 santimetre palamut, 40-45 santimetre kestane

palamudu, 50-55 santimetre zindandelen, 55-60 santimetre torik, 60-65 santimetre sivri,65-70 santimetre altparmak, 70 santimetre ve st peuta olarak adlandrlr. Taze

tketimi, ihra ve endstri ynleriyle ok deerli olan bu baln retimindeki azalma,ekonomik deerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.


43/54

PAPAAN BALII (Sparisoma cretense)

Ege'de seyrek, Dou Akdeniz'de yaygn bulunan, fazla gler yapmadan scak denizlerins, talk ve bol bitkili, bazen de ac su blgelerinde yaayan, ok eitli ve gzel renkleriolan bir balktr. Iskaroz bal da denir. Deniz yosunlaryla beslenir. Yaz aylarnda reme

yapar ve 812,000 yumurta verir. Sert ve yavan eti yenmez. Doa deeri yn ilekorunmahdr.

LAPAZ BALII (Chromis chromis)

Scak ve lman denizlerin 50 metreye inen, dibi kayalk, maaral blmlerinde yaar.Btn denizlerimizde bulunur. Boylar 12-18 santimetre olabilir. Bahar sonundan austosa

kadar reme yapar ve yumurtalarn ok iyi gizler. Plarktonlar ve balk larvalarylabeslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez. Az bulunduu iin korunmaldr.

PS (Pleuronectes platessa)

Ortalama 30-40 santimetre boy ve 250-350 gram arlkta olabilen, ekonomik deeriyksek balklardan biridir. Denizlerin kumlu, akll diplerinde, kabuklular ve

yumuakalarla beslenip, 15-18 yla kadar yaar. Scak aylar diplerde geirip, knsahillere yaklar. Ac sulara, nehir azlarna kadar sokulur. Bir dier tr de tatl sulardayaar. remelerini ocak-mart arasnda 5-6 C. sularda yapar. 800,000-1 milyon yumurta

verir.


44/54

PULLU SAZAN (Cyprinus carpio)

13.-14. yzyldan beri kltr retimi yaplan, kolay yetien, eti lezzetli, ekonomik deeriok yksek bir balktr. 3-4 yalarnda olgunlap 200-300,000 yumurta verir. Ortalama

30-40 santimetre boy ve 500-1,000 gram arlkta olur. Doal yetienlerinin 100santimetre ve 25 kilogram olarlarna rastlanr. Sportif avcl deerlidir. Su bcekleri,

kurtlar ve dier hayvanlarla beslenir.

RNA (Dasyatis pastmaca)

Kpekbal ailesinden olup, eklen vatoza benzer. Sahillerin 60 metreden 200 metreyevaran derinlerin kumlu, amurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanr. Boylar 150

santimetreye ulaabilir. eitli balklar ve omurgaszlar balca gdasdr. Klar derinlerdegeirip yaz aylarnda kylara, tatl sulara ve lagnlere yaklar. iftleerek rer. Gebelik

sresi 15-18 aydr. 78 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tketim deeri yoktur. Kam benzerikuyruu yaralayc, dikenleri ise tehlikeli ekilde zehirlidir.

SARDALYA (Sardine pilchardus)

Sr halinde, yazn orta, kn derin sularda yaayan gezici balklardr. Eskiden denizstn atein aydnlatmasyla avclndan tr ate bal diye de tannr. Boylar,

ortalama 15 santimetre en ok 20-22 santimetre olur. Deniz iinde henz yumurtadankm balk yavrular ve planktonlar yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, anakkaleBoaz Blgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve eitli kullanm alanyla

ekonomik deeri ok yksektir. remeleri nisandan eylle kadar geni bir devrede ve ok

kerelerde olur. Yaklak 20,000 yumurta verir.


45/54

SARIAIZ (Argyrosomus regius)

Scak ve lk denizlerde 100-150 metre derinliklerin talk, mercan, kayalk blgelerindeyaar. Etil bir balktr. Kendinden kk ne bulursa yer. Ortalama boyu, 50-60 en ok 2

metre ve 75 kilogram olanlarna da rastlanr. Etinin lezzet ve verimlilii ile bolcaavlarlmasndan dolay ekonomik deeri yksektir. Fazla gezici bir balk deildir. Denizin

s artlarna gre bahar ortalarndan austosa kadar remelerini srdrrler.

SARIGZ (Spondyliosoma cantharus)

Sparidae ailesinden bir balktr. Boylar 50 santimetre olabilir. Anatomisi karagze benzer.Ilk sahil blgelerinde ve bunlarn uzants lman denizlerde yaar. Karadeniz'de az

bulunur. Yaam evresi kayalk ve kuytu yerlerdir. Balca besinleri kk kabuklular,deniz soluncanlar ve zellikle karidestir. Etleri de karagz ve mercan gibi beyaz, gevrekve lezzetlidir. remeleri, erken ilkbahar aylarndan balayarak yaz sonuna kadar devam

eder.

SARIKUYRUK (Seriola dumerili)

Akdeniz'de yaayan, genelde 30-50 santimetre, en ok 100 santimetre olabilen istavrittrnden bir balktr. Dier lkelerde 150-200 santimetre olanlarna rastlanr.

Yumuakalar, kabuklular ve kk balklar avlayarak beslendii kayalk sahillerde kksrler halinde yaar. reme devresi, bahardan yaz sonuna kadardr. Eti lezzetlidir.

Japonya'da bol miktarda retimi yaplr.


46/54

SNART (Dentex dentex)

Karagz ailesinden olan sinarit, Ege ve Akdeniz'in sert, hareketli ve kuvvetli bir baldr.1-1.5 metre boy ve 10-15 kilogram arla kadar byyebilir. Kabuklular, yumuakalar

ve zellikle mrekkep bah ile beslenir. Kuvvetli enesiyle bir istakozu rahata krp,yiyebilir. Yazn kylarn talk, kayalk blmlerinde, kn da 300 metreye varan

derinlerde kk srler halinde yaar. lkbahar aylarnda reme yapar. Etinin lezzeti veender avlanmasyla ok kymetli bir balktr. Olta avcl da amatrler iin deerlidir.

SVRBURUN KARAGZ (Diplodus puntazzo)

Karagz balklar, Marmara, Ege ve Akdeniz kylarmzn en tannm balklarndandr.

Karadeniz Blgesi'nde de rastlanr. 0-400 metre derinliklerde yaar. Sivriburun karagz,35 santimetreye kadar byyebilen, sr halinde yaayan, mevsimsel olarak beslenme,reme, klama gibi nedenlerle olduka uzun mesafelerde g eden bahklardr. Kylarntalk, akllar arasnda bitkileri ve kk kabuklularla besinlenir. Bu balklarn mensup

olduu spridea familyasna ait pek ok balk tr sularmzda yaar.

SYAH SAZAN (Mylophayngodan piceus)

amur sazan da denir. En ok 80 santimetre boya ular. Sakin akan nehirlerin amurveya kumlu zeminlerinde, derinlerde, kabuklular ve yumuakalarla beslenerek yaar. Eti

lezzetlidir. in'de retimi yaplmasna karn lkemizde deerlendirilmesi henzaratnlmaktadr.


47/54

SOMON (Salmo salar)

Anayurdu Kuzey Amerika'dan dnyaya yaylm, retilmek zere de lkemize getirilmitir.Boyu, ortalama 60-100 santimetre, arl da 3-15 kilogram olabilir. 150 santimetreyeulaanlar olur. Hzl akarsularn, oksijeni bol temiz sularnda yaar. Doal yetienleri 2-3metre yksee atlayp yzerek 2-3,000 km.'lik nehir kaynaklarna ulap burada ekim-

kasm aras reme yapar. Doan yavrular, tekrar ac sulara ini yapar. Yetikinleri denizede uyum gsterir. Etoburdur. Bcekler, sinekler, kabuklular ve irili-ufakl balklarla beslenir.

Tatl su balklarndan eti en lezzetli olandr. Ayrca yumurtasndan krmz havyar eldeedilir. Ekonomik deeri ok yksektir.

SUDAK (Stizostedion fucioperca)

Marmara, Trakya, Karadeniz ve Gller Blgesi'nde 10-15 yl yaayan, 40-70santimetreden 130 santimetre boy ve 1-5 kg'dan 12 kilogram arlkta olabilen; hareketli,

avcl zevkli bir balktr. Kendinden kk balklarla beslenir. Nisan-mays arasnda200,000-1,000,000 yumurta vererek rer. Gndzlerini dipte geirip, avlarmak iin

sabah erken veya akam zerleri su yzeyine kar. Etinin deniz levreine yakn lezzeti vebol verimlilii ile ekonomik deeri ok yksek bir tatl su baldr.

TAHTA BALII (Blicca bjoerkna)

Marmara ve Trakya Blgesi'nde ar akl nehirlerin scak, s ve bitkisi bol blmlerindeyaar. Gllerde de yaam gsterir. Planktonlar, kk canllar ve bitkilerle beslenir. Mays-

temmuz aras reme yapar. ok yava byr. 3-5 yalarnda 10-12, en ok 25-35santimetre olabilir. Eti ok klkl ve lezzetsizdir. Genelde ekon balklarn yetitiriciliinde

yem olarak kullanlr.


48/54

TAALTI BALII (Cottus gobio)

Kuvvetli akan dere ve rmaklarn berrak sularnda, talar arasnda yaar. Boylar ortalama12-13 santimetre en ok 20 santimetre olur. Su iindeki balk yavrular, bitkiler ve

zellikle alabalk yumurtalaryla beslenir. Tath su levrei ve tuma bal iin de kendisiyem olur. reme devresi ubat mays arasdr. Eti gevrek ve lezzetlidir.

TAISIRAN BALll (Cobitis taenia)

Yava akntl nehirler veya gllerin, suyu berrak, kumlu zeminlerinde yaar. eitli trlerivardr. 5-12 santimetre boyda olabilen tasran, gnn kumlu diplerde geirip geceleriavlanr. Kk organizmalar ve hayvanlarla beslenir; bu arada avlar ile beraber kumlar

da azna alarak iner. Nisan-haziran aras rer; yapkan yumurtalarn talara, kklere,bitki saplarna brakr. Tasran balklar, doa dengesi yn ile deerlidir.

TATLISU KAYABALII (Proterorhmus mannoratus)

Karadeniz'e akan akarsularn diplerinde fazlaca rastlanan, yaam dier kaya balklarylabenzerlik gsteren, boylar en ok 11-12 santimetre olabilen bir balktr. 2-3 yalarndaolgunlaan diileri, topluca yumurta verir. Erkekler de nbet tutarak yumurtalar bekler.Yumuakalar ve kk karideslerle beslenir. Tatl sulara giriinde bcek larvalar da yer.

Doa dengesi baldr. Sportif veya ekonomik yn olmayan bir trdr.

TATLISU KEFALI (Leuciscus cephalus)


49/54

lkemizin eitli blgelerinde yaygn olan, hzl akan dere veya nehirlerde, 7-10yalarnda 30-40 santimetre boy ve 600-1,000 gram arla erien bir kefal trdr.

Yavru safhasnda kk kurtlar, karides ve bcek yavrularyla beslenirken, byynce otda yer. Yalandka yrtc olup kurbaa ve srayarak su dndaki kelebekleri de yiyebilir.Nisan-haziran aras 45-50,000 yumurta dkerek rer. Etinin lezzetsiz ve deersiz oluuna

karn avcl ok makbuldr.

TATLISU KOLYOZ BALII (Chalcalbums chalcoides)

Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz'in dousundaki akarsu ve gllerin yzeyinde yaar.

Zaman zaman da nehirlerin denizle karm ac su blgelerine iner. Bylece ac su-tatlsular arasnda gler yapar. 15-30 santimetre boyunda olabilir. Planktonlar, sinek larvalar(sivrisinek) ve kk canllarla beslenir. Mays-haziran arasnda 15-25,000 yumurtasn

talk, akllk dere kenarlarna brakr. Yllar ncesi "chalealbumus chalcoidesstanbulensis" tr Hali'te Kathane Deresi'nde yaard. Etinin lezzeti, blgesel olan bir

balktr.

TATLISU LEVRE (Perca lluviatHs)

Kuzey blgelerimizdeki, akarsu ve gllerle, bunlarn denizle ilikili ac su blgelerindeyaar. Boyu 20-35 santimetre en ok 50 santimetre olabilir. Fazla g etmez.

Yumuakalar, kk balklar ve balk yumurtalaryla beslenir. 7-8 C. sularda mart-haziran aras reme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tketildii gibi olta avclar

iinde kymetli bir balktr.

TATLISU SARDALYASI (Clupeonella abrau muhusi)

lk kez Rusya'nn Abrau Gl'nde bulunmu; 1943'de de lkemizde Ulubat (Apolyont)Gl'nde rastlanmtr. znik Gl'nde de yaamaktadr. Boylar 7-8, en ok 12 santimetre

olan, sr halinde dolaan bir ringa/tirsi trdr. Planktonlar, kk su hayvanlar veomurgaszlarla beslenir. 2-3 yalarnda olgunlap 10-14 C. sularda haziran-ekim


50/54

aylarnda yumurtalarn ak suya brakarak rer. Eti, blgesel olarak tketilir. Daha ziyadealabalk yetitiriciliinde yem bal olarak deerlendirilir.

TEKIR (Mullus surmuletus)

Karadeniz dnda dier denizlerimizde yazn rastlanr. Boylar 15-35, en ok 25santimetre olabilir. Kumluk, amur veya talk ky kesimlerinin 3 metreden 100 metreyekadar derinlerinde gidip gelerek yaar. Diplerdeki kabuklular, bcekler ve dier canllarlabeslenir. Yaz aylarnda reyip yapkan yumurtalarn 10-60 metre derinlere brakr. Etinin

lezzeti, eski Roma alarndan beri namldr. Bol avlanlan, ekonomik deeri yksek birbalktr.

TRS (Alosa fallax)

Boylar 30-33 santimetreye ulaabilen tirsi, bir karadeniz baldr. stanbul Boaz veMarmara'da az bulunur. Kyya yakn yerlerde sr ile yaarlar. reme mevsimleriilkbahardr. Yumurta brakmak iin ac su blgelerine ve nehirlere girerler. Sardalya

ailesinden bir balk olar tirsi; taze, tuzlama ve ttsl olarak yenir. Ekonomik deeriyksektir.

TRAKONYA (Trachinus draco)

Denizlerimizde yaayan en zehirli balklardandr. Ortalama 17-18, en ok 35-40santimetre boya eriir. Hareketsiz bir balktr. Fakat deniz dibinde avlarna kar ok

sratlidir. Zehirleri bir insan sakat brakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizdenktktan, hatta ldkten sonra dahi zehirlilii devam eder. zel olarak avcl yaplmaz.

Ayn zamanda arpan bal olarak adlandrlan trakonya, kk balk ve kabuklularlabeslenir. K aylarnda derinlere ekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandndan

ekonomik deeri yoktur.


51/54

TRAKYA LEVRE (Gymnocephalus cemua)

Trakya'nn Karadeniz sahillerine dklen ar akl nehirlerle, bunlarn deniz balartl acsu blgelerinin kumlu zeminlerinde sr ile yaar. Boylar 18-35 santimetre olur. Kurtlar,balk yumurtalar, kk kabuklular ve sinek larvalaryla beslenir. Oburluu dier deerlibalklarn besinleriyle yumurta ve larvalar iin zarar vericidir. remelerini nisan-mays

arasnda yapar. Eti lezzetlidir. Bol avlanlmas doa iin yararl olur.

TRANA (Pagrus ehrenbergi)

Mercan ailesinden ve fangri ile ayn trdendir. Ege'nin nl baldr. Scak ve lkdenizlerin 20-25 metre derinlerinde yosun ve bitki rtl kumluk veya talklarda tek

bara yaar. Boyu 30-50, en ok 75 santimetre olur. K aylarnda 150 metre derinlereiner. Kuvvetli enesi ve dileriyle her trl kabukluyu krp yiyebilir. Aynca dip hayvanlarve balklar da besinine ek olur. Hem erkek, hem de dii karakteri gsterir. Yaz aylarndareme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Gemite ar avlanlmas, neslini ok azaltmtr.

TURNA BALII (Esox lucius)

Karadeniz'e akan nehirlerin berrak ve bol bitkili sularnda ve eitli gllerimizde yaar.Tatl su balklarnn en hareketlisi ve en yrtcsdr. Tm balklara, hatta yaban rdeklerinesaldrr. Kendi yavrularn da yedii olur. Yaam artlar elverirse 20-25 yl yaar. Erkekleri

en ok 100, diileri ise 150 santimetreye kadar byr. 2-3 yardan itibaren ilkbaharaylarnda yaklak 200,000 yumurta vererek remeye balar. Gen ve kklerinin (1-3

kilogram ) eti lezzetlidir. Spor avclnn en naml balklarndandr.


52/54


53/54

VATOZ (Raja clavata)

Kpekbal ailesindendir. Btn dnya denizlerinde ok eitli trleri yaar. 1 m.'yi aanboy ve 40-50 kilogram arlkta olanlarna rastlanr. Uzun geziler yapmadan 15-20metreden 100-150 metreye varan derinlerde kumlara gml yatarak av bekler.

Kabuklular ve kk balklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarnda sahillere yaklaarak remeyapar. Diileri, 10-30 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Fakat az tutulur. Karacierinden A

vitamini ve ya retilir. Ekonomik deeri vardr.

YAYIN (Siluns glaris)

Akarsu ve gllerde yaayan balklarn en bydr ve ayn zamanda en uzunyaayandr. Ortalama 1-2 m'den 3 metreye kadar boy ve 150 kilogram arla eriebilir.

35-40 yldan 100 yla kadar da yaayabilir. Yava akan nehirlerde, gllerde, diptehareketsiz yatarak yaar. Etobur bir balktr. Sualtndaki btn hayvanlar yiyebilir. Mays-haziran arasnda gece sessizliinde yumurta dkerler. Diileri arlna oranla kilogrambara 7,000-25,000 yumurta dker. Tatl su balklar iinde eti en lezzetli balklardan

biridir. Ekonomik deeri ok yksektir.

YAZILI HAN (Serranus scriba)


54/54

ege balık haritası

Documents

Transcript of ege balık haritası