سنين در سنين تغذيه در بلوغ بلوغ تغذيهونوجوانیونوجوانی

خدا ه ب نام

استان بهداشت مرکزتغذیه بهبود واحد

•: كشورها وتو!سعه رش!د

نيروي • به ديگر چيز هر از بيشوابسته توانم!ند و ماهر انساني

اس!ت.

فني • دانش بتواند كه نسليابداع را مكان و زمان با منطبق

كند.

؛ سوءتغذيه قد كوتاهي! عاملهوشي؛افزايش بهره كاهش

بيماريها؛ به ابتالمرگ كودكان 8تا 2افزايش برا!بر

و تحصيلي! افت سن؛ هم!

ملي ناخالص توليد است. كاهش

الگوي مصرف غذاييالگوي مصرف غذاييمسائل مسائل كودكان و نوجوانان دانش آموزكودكان و نوجوانان دانش آموز

، بويژه وعد!ه هاي! اصلي غذا بي نظمي! در• شام!وصبحانه

كه تغذيه اي! از نظر مصرف تنقالت كم ارزش •اغلب مقادير باالي قند، نمك، چربي يا نگهدارند!ه

اضافه ها را دارند! و كودك! را در معرض! خطر ، مصرف كمتر مواد غذ!ايي! مهم در وزن يا چاقي!

( و كاهش! مصرف كلسيم!اين سنين مانند شير ) پوسيدگي! دندانه!اافزايش! خطر

در م!جموع يافته هاي م!وجود حاكي از عدم! تعادل •در مصرف مواد غذايي است!.

تغذیه پذیری آسیب عمده تغذیه دالیل پذیری آسیب عمده دالیلدرنوجوانی درنوجوانی

سریع • روند دلیل به نیاز افزایشوتکامل رشد

غذایی • وعادات زندگی شیوه تغییر• ( مثل نوجوانی دوران خاص شرایط

بی یا ورزشی شدید های فعالیت) طوالنی حرکتی

خلقی • وتغییرات بلوغ

نوجوانی در ای تغذیه نوجوانی نیازهای در ای تغذیه نیازهای

مغذی- ومواد انرژی رشد جهشامالح- استخوان چگالی افزایش

وفسفر کلسیم جمله از- - کلسیم- پروتئین قد افزایش

د- ویتامین رویآهن- - خونی کم از پیشگیری

فولیک اسید

قدي قدي رشد رشدخاص • محدوده یک در عموما اما است، متغیر بسیار قد

دارد قرارقد • حداکثر به سالگی بیست از پیش تا بزرگساالن، بیشتر

. رسند می خود• ً عموما ما پسران و است خوبی بسیار ی مشخصه بلند قد

. باشند تر اندام درشت و بلندتر دارند آرزو• . . دارد بستگی متعددی عوامل به شدن قد بلند

ژنتیکی فاکتورهای ، قد کننده تعیین داخلی عواملاز فرد که قابل است و کند می دریافت والدینش

نیست تغییراز : عبارتند نیز گذار تاثیر محیطی ، تغذیهعوامل

هوا و و .... آب بیماریها و اقلیم ،به • مصرف ، قدی رشد برای نیاز مورد مغذی مواد میان در

برخوردار پروتئیناندازه ای ویژه اهمیت از امالح و هاروی) است . جمله (،فسفر ،کلسیم ،از فلوئور و منیزیوم

كم • كم كودكان قد شدن بلند امروزهتوسعه شاخص يك بعنوان را خود جاي

. است كرده باز

130

140

150

160

170

180

1960 141 158.7 162.9 162.6 163.21970 146.9 163.6 167.8 166.4 165.91980 149.4 166.9 169.3 169.5 169.21990 152.1 167.7 170.5 170.9 170.41997 152 168 172.1 171.5 171.9

12 15 18 21 23

سالهاي طي ها ژاپني قد 1960-1997افزايش

وزني وزني رشد رشدافزايش م• موازات به بلوغ دوره در وزن افزايش يزان

. باشد مي قدسن • متوسط 17تا 10از بطور دخترها 15سالگي

معادل که دارند وزن افزايش وزن 42کيلوگرم درصداست بزرگسالي در آنها

حدود • متوسط ط!ور به پسرها مدت همين 20درمعادل که دارند وزن افزايش وزن 51کيلوگرم درصد

. است بزرگسالي در آنهايابد • مي افزايش عضالني توده بلوغ دوران در

رشد جهش دوره بودن طوالني علت به پسرها در . در است دختران از بيشتر عضالني توده افزايش

است پسران از بيشتر چربي توده افزايش دخترانحدود در بلوغ دوره در پسران در چربي توده که بطوري

بزرگسالي 11تا 4 دوران در و يابد مي افزايش درصدچربي توده افزايش دختران در اما ماند مي تا 15ثابت

ميدهد .27 تشکيل را بدن وزن درصد

انرژيانرژي

و • فعاليت ، بدن اندازه ، جنس ، سن ازاء بهاست متفاوت انرژي به نياز تحرک

چربيها • و قندها انرژي تامين خوب منبعهستند

عدم • انرژي تامين عدمپروتيين کفايت

مورد انرژی مورد محاسبه انرژی محاسبهونوجوانان ونوجوانان نیازکودکان نیازکودکان

کودکان•زندگی 1-1000 اول سال برای کالری کیلو

کردن: )پسران* ازای 125اضافه به کالری) سن سال هر

کردن: )دختران* به 100اضافه کالری) سن سال هر ازای

گرفتن- 2 نظر در برای% 20با اضافهفعالیت

نوجوانان •زندگی 1000 -1 اول سال برای کالری کیلوکردن -2 سال 100اضافه هر برای کالری کیلو

سالگی 11تا کردن -3 اضافه

هر 200 :11-15 پسران* ازای به کالری کیلوسالهر 100 :11-15 دختران* ازای به کالری کیلو

سال

سال 15باالی : پسران*

فعال kcal/kgbwبسیار50

معمولی فعالیتkcal/kgbw40

فعالیت -kcal/kgbw16کم15

دختران* : بزرگسال فرد یک مانند

دختران روزانه انرژی ساده محاسبه:15باالی سال

: کم فعالیت با یا kcal/kgbw20چاق : متوسط kcal/kgbw28فع!الیت : الغر بسیار یا زیاد kcal/kgbw30فعالیت

پروتئینپروتئینسنتز و ها بافت ترميم و نگهداري براي

است نياز مو!رد جديد هاي وبافت ها سلول

آن : خو!ب منابع : ، مرغ تخم ، مرغ ، گوشت حیوانی

) گران) ولي خو!ب حي!واني لبنیات

: ودانه مغزها غالت حبوبات گياهيبصورت) ارزان ( ها مفيد ترکيب

پروتئین میزان پروتئین محاسبه میزان محاسبهپسران •kg/cmh /.28یا g/d 45سال 11-14•kg/cmh /.33یا g/d 59سال 15-18•kg/cmh /.33یا g/d 58سال 19-14•دختران•kg/cmh /.29یا g/d 46سال 11-14•kg/cmh /.26یا g/d 44سال 11-14•kg/cmh /.28یا g/d 46سال 11-14•

، بيماريها مقابل در بدن ومقاومت رشد در آ ويتامين ’ کند مي ايفا نقش پوست سالمت و بينايي قدرت حفظ

جگر،زرده ) است بيشترحيواني آن غني غذايي منابع).. ، مرغ تخم

اما: ( هويج و کاهو زرد و سبز برگ سبزيهاي در آن ساز پيش

( ) و آلو زرد ونارنجي زرد ميوهاي ودر حلوايي وکدو ) دارد وجود وفور به هلو و طالبي

شيوع درصد تعيين براي ملي سطح در بررسياست نگرفته صورت کمبود وشدت

اما... ، مصرف بررسي هاي 46براساس خانوار درصد

از کمتر دريافت 80کشور را خود نياز درصدکنند مي

کشور کل در دهد مي نشان اطالعات بندي جمعخفيف آ کمبود دارد ويتامين وجود

DD ویتامینویتامین است • الزم استخوانها نمو و رشد برای د ویتامینو • پنیر ، مرغ تخم زرده ، جگر ، ماهی روغن در ویتامین این

دارد . وجود زیاد مقدار به ماستویتامین • تأمین راه ترین بنفش Dاصلی ماوراء نور برخورد

زیر سازهای پیش تغییرات و .پوستیآفتاب است شود • می تامین نیز حیوانی غذایی مواد راه از ویتامین این

ویتامین کننده تولید سازهای پیش نیز گیاهان در ،D است . موجود

ویتامین • اصلی است Dنقش فسفر و کلسیم تعادل حفظ ، . استحکام ، استخوانی رشد دارد تاثیر سلولی تمایز در

کهنسالی دوران در استخوان سالمت ، دندانها و استخوانهایا استئوپروز به ابتال عدم دلیل پوکو به همه استخوان ی

ویتامین .Dتاثیر است فسفر و کلسیم تعادل حفظ درو Dویتامین • کلسیم جذب افزایش موجب سو یک از

از کنترل رودهفسفر و ها کلیه از دفع کاهش ، هااین دیگر سوی از و شود می استخوان در متابولیسم

تاثیر . است مؤثر نیز استخوانی سلولهای رشد در ویتامینژنهای ترجمه در آن عمل دلیل به ، سلولها رشد در آن

باشد . می سلول هسته

صبحانه صرف صبحانه اهميت صرف ::اهميتحدود دريک• عادي روزانه 25-20رژيم ا!نرژي درصد

گردد تامين صبحانه صرف طريق از بايدحد • در خون قند حفظ در صبحانه نقش به توجه با

طبيعي:صبحانه • خون نخوردن یاد قند مغزبرای توانايي

گیریسال • در که سمپوزيومي بنام 1995در

گرديد اعالم شد برگزار وسالمت ،کارآ!يي صبحانهکه :

نمي صرف صبحانه که کودکانيانجام در کنند

رياضي کمتري تکاليف کارآييو قدرت دارند

وابتکار پيدا خالقيت کاهش آنهاکند مي

ها وعده ميان ها نقش وعده ميان ::نقشسه- 1 بر عالوه مدرسه سنين کودکان

دارند نياز نيز وعده ميان به اصلي وعدهآموزان- 2 دانش اين در گليکوژن ذخيره

براي است 4-6فقط کافي ساعتاضافي- 3 وعده يک بعنوان نبايد وعده ميان

شود گرفته نظر درغذايي- 4 گروههاي با بايد را آموزان دانش

کرد آشنا

مناسب هاي وعده مناسب ميان هاي وعده ::ميان

کامل غالت انواعکشمش) نخودو (000خشکبار

قابل های سبزی و ميوه انواعمدرسه در استفاده

خانگي هاي ساندويج انواع

دانش تغذیه تصحیح دانش مراحل تغذیه تصحیح مراحلآموزانآموزان

دانش • وفیزیکی! جسمی! رشد وضعیت تعیینآموز

مورد • پروتئین و انرژی میزان حد!ودی تعیینروزانه! نیاز

غذایی! • برنامه! ا!شکاالت ویافتن مشاورهگروه • اساس بر صحیح غذایی! برنامه! یک تنظیم

ودر غذایی! و 3های ا!صلی! وعده 3-2وعد!ه میان

وغالت نان وغالت گروه نان گروه

معادل • سهم گرم 30هرحاوی • سهم کربوهیدرات 15هر گرم

پروتئین 3 گرمچربی 1-0 گرم

دارای • کالری 80هرسهمو • کودکان برای نیاز مورد میزان

سهم 9-11نوجوانان

میوه گروه و ها سبزی میوه گروه گروه و ها سبزی گروههاها

معادل • سهم گرم 100هرحاوی • میوه سهم کربوهیدرات 15هر گرمحاوی • سبزی سهم و 5هر کربوهیدرات گرم

پروتئین 2 گرممیوه • کالری 60هرسهم وسبزی دارد 25کالرینوجوانان • و کودکان برای نیاز مورد میزانحداقل 2-4میوه • وسبزی سهم 3-5سهم

لبنیات لبنیات گروه گروهمعادل • سهم ماست 240هر یا شیر گرم

پنیر 30 گرمحاوی • سهم کربوهیدرات 12هر گرم

پروتئین 8 گرمچربی 8-0 گرم

دارای • کالری 90-150هرسهمو • کودکان برای نیاز مورد میزان

سهم 3-4نوجوانان

هایش وجانشین گوشت هایش گروه وجانشین گوشت گروهمعادل • سهم لیوان 30هر نصف یا گوشت گرم

پخته حبوباتحاوی • سهم پروتئین 7هر گرم

چربی 8-0 گرمدارای • کالری 35-100هرسهمنوجوانان • و کودکان برای نیاز مورد سهم 3-4میزان

به کنید به توصیه کنید ::توصیهاوليه- 1 ساعات در شام صرف

شبمعين- 2 ساعت در خوابصبحانه- 3 به والدين توجهسحرخيزي-4

نامطلوب اي تغذيه نامطلوب رفتارهاي اي تغذيه ::رفتارهايگوشت • مصرف از خودداريولبنيات • شير مصرف از خودداريسبزيها • مصرف از داري خودشکالت • مصرف در افراط

وشيرينيارزش • بي تنقالت رويه بي مصرف

آموزان دانش تغذيه مورد در آموزان نکاتي دانش تغذيه مورد در ::نکاتيبا- 1 کودک ،رشد مدرسه سنين در کلي بطور

وعوام!ل دارد ادامه کمتري سرعتاو رشد سرعت در ومحيط خوب ،تغذيه ژنتيکي

از را کودک تغذيهاي هاي وکمبود است موثرباز باشد داشته تواند م!ي که اي بالقوه رشد

دارد مي

به- 2 سنين اين در کودک نياز مورد مواد و انرژيآنها فعاليت ميزان و رشد ،سرعت بدن اندازهبراي يکساني غذايي ي الگو پس دارد بستگي

کرد تعيين توان نمي آموزان دانش!

موجب -3-3 ورزش به کودکان موجب تشويق ورزش به کودکان تشويقو ،شادابي دريافتي اضافي کالري و سوختن ،شادابي دريافتي اضافي کالري سوختن

شود مي کودکان چاقي از شود جلوگيري مي کودکان چاقي از جلوگيريتغيير- 4 حال در روز به روز کودکان رشد سرعت

نظر از آنها روزانه يافت در براين بنا استغذاي مقدار کلي بطور و مغذي مواد و انرژي

. کند مي تغيير روز به روز مصرفي

سرعت- 5 کاهش موجب دوران اين در تغذيه سوء. شود مي آنها ذهني توانمندي و جسمي رشد

خوبي- 6 راهنماي کودک اشتهاي دوران اين در. است نياز مورد مغذي ومواد انرژي دريافت براي

تاثير- 7 کودک اشتهاي روي تواند مي استرسساز مشکل تواند مي تداوم صورت در بگذاردکه

اينصورت در باشد. کرد کمک کودک به مشکل ورفع شناسايي با بايد

8- که داد آموزش بايد هم والدين :بهفراهم • کودک براي را غذايي ارزش داراي غذاي

کنندرفتارهاي • کنندتا مهيا کودک براي مناسب محيط

الگوي که چرا بگيرد شکل آنها در غذايي درستبزرگتر خواهر يا برادر اول درجه در کودکان

. هستند والدين وسپس

Sex/ years Both 7-10 Boys 11-14 Boys 15-18 Girls 11-14 Girls 15-18

           

Energy(kcal) 2000 2500 3000 2200 2200

Protein(gr) 28 45 59 46 44

Vit A(Iu) 3500 4000 4000 5000 5000

Vit D(Iu) 400 400 400 400 400

Fe (mg) 10 15 15 12 12

Iodine (micg) 120 150 150 150 150

Calcium(mg) 800 1200 1200 1200 1200

Zinc (mg) 10 12 12 15 15