Grp coğrafya

Post on 06-Jul-2015

570 views 5 download

description

coğrafya

Transcript of Grp coğrafya

DIŞ KUVVETLER

GENEL FİZİKİ COĞRAFYA

HAZIRLAYANLAR:

MERVE ŞİMŞEKFATMA DOĞANDİLAN KAÇARELİF YILDIRIM

ÖĞRETMEN :HARUN ER

DIŞ KUVVETLER

Enerjisini güneşten alan yeryüzünü

aşındırma,taşıma,biriktirme yoluyla şekillendiren kuvvetlere

dış kuvvetler denir

Dış kuvvetler

• Dış kuvvetler faaliyetlerini;aşındırma, taşıma ve biriktirme olmak üzere üç aşamada gerçekleştirir

Aşındırma Taşıma Biriktirme

Dış kuvvetlerKütle Hareketleri

Yer kabuğunun herhangi bir kısmının kütle halinde yer değiştirmesi sonucunda meydana gelen olaylardır

Ana kaya üstündeki toprak kütlesinin bir yamaç boyunca eğim doğrultusunda yer değiştirilmesi TOPRAK KAYMASI olarak adlandırılır

Toprak tabakasının ana kaya ile birlikte yer değiştirmesi de HEYELAN olarak adlandırılır

Eğim fazlalığı

Yer çekimi

Yağışın ve kar erimelerinin artması

Tabakaların durumu

Kayanın toprağın cinsi

Doğal afetler

Beşeri etkenler

TOPRAK KAYMASI VE HEYELANI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Ülkemizde toprak kaymaları en fazla ilkbahar mevsiminde görülmektedir. Bunun en önemli nedeni kar erimeleridir. Toprak kayması en fazla Karadeniz Bölgesi’nde meydana gelmektedir. Özellikle Doğu Karadeniz Bölümü’nde heyelânlar çok fazla olmaktadır.Trabzon’daki Sera ve Erzurum’daki Tortum gölleri buna örnek olarak verilebilir.

TORTUM GÖLÜ

ÇÖZÜLME

FİZİKSEL ÇÖZÜNME:Kayaçların dış kuvvetlerin etkisi ile ufalanması,dağılması ve parçalanmasıdır.

Sıcaklık farkı

En önemli faktör

Buz çatlatması

Tuz çatlatması

Bitki kökleri

Etkili olmaktadır

Kayacın kimyevi yapısında bir değişiklik meydana getirmeden oluşan parçalanmaya fiziki çözülme adı verilir

KÖK ÇATLAMASI

Kök çatlatması, fiziksel çözünmenin olduğu bölgelerde görülür.toprak fiziksel etkilerle ayrışır.örneğin likenler, kaya yosunları bu bitkiler köklerinden salgıladıkları asitle bu olay meydana gelir.

KİMYASAL ÇÖZÜLME

Su ve sıcaklığın etkisiyle kayaçların eriyerek mineral yapılarının değişmesine kimyasal çözünme adı verilir

SU

Kayaları eritir

+SICAKLIK

Çözülmeyi hızlandırır

KİMYASAL ÇÖZÜLME

AKARSULAR

Yeryüzünün şekillenmesinde en büyük paya sahip dış güç akarsulardır. Akarsuların küçüklerine dere, çay, öz, su; büyüklerine ise ırmak veya nehir denir.

AKARSULARLA İLGİLİ TERİMLER

Akarsu kaynağı: Akarsuyun doğduğu yerdir.

Akarsu ağzı: Akarsuyun herhangi bir denize veya göle döküldüğü yerdir.

Akarsu yatağı: Kaynakla ağız arasında uzanan, akarsuyun içinde aktığı çukurluktur.

Dönemli akarsu

Sürekli akarsu

Sürekli akarsu yatağında sürekli su bulunduran akarsudur

Dönemli akarsu Yatağında her zaman su bulundurmayan, bazen kuruyan akarsudur.

Yukarı çığır: Akarsu havzasının kaynağa yakın kısmı.Aşağı çığır: Akarsu havzasının ağıza yakın kısmı.Orta çığır: Akarsu havzasının yukarı ve aşağı çığır arasındaki kısmı.

Hız çizgisi: Akarsu hızının fazla olduğu noktaları birleştiren çizgidir.Akarsu hızı: Akarsuyun birim zamanda aldığı yoldur. Akarsu hızı muline denilen bir araçla ölçülür.

Akarsuyun Akış Hızını Etkileyen Faktörler

AKIŞ HIZI

Bitki örtüsü

Yük Miktarı

Yatak Genişliği

Su Miktarı

Eğim Kayaçların Geçirgenliği

Akarsu havzası: Bir akarsuyun bütün kollarıyla birlikte sularını topladığı ve faaliyet gösterdiği alandır.Eğer akarsular, topladıkları suyu denize ulaştırabiliyorsa, böyle akarsuların havzası açık havza dır.

Akarsular topladıkları suyu denize ulaştıramıyorsa kara içinde bir denize döküyorsa veya yer altına sızıyorsa bu tür akarsuların havzası kapalı havzadır

Su Bölümü Çizgisi

İki akarsu havzasını birbirinden ayıran sınırdır.

Genellikle dağların doruk noktalarından geçerler.

Akarsu drenajı(ağı)

Akarsu havzası, içindeki kollarıyla birlikte bir ağ oluşturur. Buna akarsu ağı denir.

Havzanın eğimi, yapıyı oluşturan taşların cinsi ve tabakaların özelliklerine göre, değişik tipte akarsu drenajları oluşur.

Akımı Etkileyen Faktörler

Yağış miktarı

Buharlaşma miktarı

Havzanın genişliği

Kaynağın büyüklüğü

Zemin özelliği

Bitki örtüsü

Akarsu rejimi

Akarsuyun yıl içerisindeki debi değişiklikleridir.Akım düzeni olarak da adlandırılmaktadır. Düzenli rejim ve düzensiz rejim olarak ikiye ayrılır.

Düzenli Rejim ve Düzensiz Rejim

Aylara ve mevsimlere göre seviye değişikliği fazla olan akarsuların rejimleri de düzensizdir

Akarsu rejimlerini etkileyen faktörler

Akarsu rejimi

Yer şekilleri

İklim

Bitki örtüsü

Jeolojik yapı

İnsan

AKARSU AŞINDIRMASI

Akarsularda aşındırma

Fiziksel aşındırma

Kimyasal aşındırma

Akarsu aşındırması

Kimyasal aşındırma

Akarsu aşındırması

Kimyasal aşındırma

Suda eriyebilen kayaçların akarsu yatağında eritilmesiyle oluşan aşındırmadır. En fazla Karadeniz ve Akdeniz Bölgesinde görülür.

Fiziksel (Mekanik)aşındırma

Akarsuların eğime bağlı olarak kazandıkları güçle, içlerindeki materyaller ile birlikte yatağındaki kayaları parçalayarak aşındırmasıdır.Akarsular genelde bu yolla aşındırma yaparlar.

Taban (Kaide)seviyesiAkarsular aşındırmalarını derine yana ve geriye doğru aşındırma yapar.Hiçbir akarsu yatağını deniz seviyesinin daha altına kadar aşındıramamaktadır.Bu seviyeye de taban seviyesi denir.

Derine aşındırma

Derine Aşındırma

Geriye aşındırma

Akarsuyun yatağını ağız kısmından kaynağa doğru aşındırmasıdır.

Geriye doğru aşındırma ile akarsular, çevredeki küçük akarsuları kollarıyla birlikte kendisine bağlar.

Yana aşındırma

Akarsuların içlerindeki materyallerle birlikte eğimin azaldığı yerde salınımlar yaparak, yanlara çarpması sonucu meydana gelen aşındırmadır.

Denge profili

• Akarsu çeşitli şekillerde aşındırarak yatağının eğimini giderek azaltır. En sonunda akarsu yatağı deniz seviyesine yakın ve çok az eğimli bir profil kazanır buna da denge profili denilmektedir.

• Ülkemizde denge profiline en yakın akarsular Kıyı Ege ve Marmara bölgesinde bulunur.

Denge profiline ulaşmış bir akarsuda;

Aşındırmayı etkileyen faktörler

Yatak eğimi

Akış hızı

Su miktarı

Yük miktarı

ARTTIKÇAAşındırma

artar

Zemin yapısı SERTLEŞTİKÇEAşındırma

azalır

AKARSU AŞINDIRMA

ŞEKİLLERİ

Vadi

Çağlayan

Dev Kazanı

Peri Bacası

Kırgıbayır

Plato

Peneplen

Boğaz

Tabanlı

Çentik

Kanyon

Asimetrik

Vadi1. Vadi

Akarsuyun akışa geçtiği, eğime bağlı olarak iniş gösteren oluklara vadidenir.

a. Çentik vadi

b. Boğaz(yarma) vadi

c. Asimetrik(yatık yamaçlı)vadi

Akarsular vadinin dirençli kesimleriniaz, dirençsiz kesimlerini çokaşındırarak asimetrik vadileroluşturur.

d. Kanyon vadi

Yatay tortul tabakaların bulunduğu yerlerde akarsular, yataklarını

derine doğru aşındırarak kanyon

vadi adı verilen şekiller meydana

getirir.

e. Geniş tabanlı vadiAkarsular, eğimin azaldığı yerde yatağını yana

doğru aşındırarak geniş tabanlı vadilerimeydana getirir.

Kızılırmak, Ege Bölgesi, Sakarya’nın akarsularıgeniş tabanlıdır

2. Çağlayan ve Çavlan

Akarsular yataklarındaki gevşek malzemeleri çabuk, sert ve dirençli kısımları daha geç aşındırır. Böylece çağlayan ya da çavlan(şelale) oluşur. Ülkemizdeki en tanınmışları Manavgat Çağlayanı ile Düden, Muradiye ve Gürlevik şelaleleridir.

Antalya Düden Şelalesi

3. Dev kazanı

Çağlayanlarda yüksekten düşen suların çarptığıyeri aşındırmasıyla oluşmuş çukurluklaradev kazanı denir.

4. Peri bacasıVolkanik bölgelerde bulunan tüflerin sel suları tarafından

aşındırılmasıyla peri bacaları meydana gelir.Bazı peri bacalarının üzerinde sert kayaçlardan oluşan şapka

görünümlü kısımlar bulunur.

Türkiye’deNevşehir,Ürgüp,Göreme,Avanosçevresindeyaygındır

5. Kırgıbayır(Bandlands)

Yarı kurak iklim bölgelerinde, sel sularının bitki örtüsünden yoksun eğimli yamaçları girintili çıkıntılı bir şekilde aşındırmasıyla oluşur.

Ülkemizde, iç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygındır.

6. Plato

Akarsular tarafından derinvadilerle parçalanan genişdüzlükler PLATO olarakadlandırılır.

Akarsular tarafından derin vadilerle parçalanan geniş düzlükler plato olarak adlandırılır.

Ülkemizde plato çeşitleri Peneplen platoları, Karstik Platolar, Lav Platoları ve Aşındırma platoları olarak dörde ayrılır.

7. Peneplen(yontukdüz)

Akarsuların aşındırmasının son safhasında ortayaçıkan, deniz seviyesinde hafif dalgalı düzlüklerdir.

AKARSU BİRİKİM ŞEKİLLERİ

Akarsu biriktirme yapabilmesi için;

Yatak eğiminin azalması

Akarsu akış hızının azalması

Suyun miktarını azalması

Akarsu yükünün artması

Akarsu birikim şekilleri

Birikinti konisi

Birikinti yelpazesi

Dağ eteği ovası

Dağ içi ovası

Delta

Irmak adası

1.Birikinti konisi ve yelpazesi Dağ yamaçlarında düzlüğe inen akarsular, taşıdıkları

materyalleri eğimin azaldığı yerlerde yarım koni şeklinde

biriktirirler. Bunlara birikinti konisi denir.

Birikinti konisinin genişlemesi ile birikinti yelpazesi oluşur.

3.Dağ eteği ovasıDağ eteğinde, eğimin azaldığı yerlerde meydana gelen birikinti konileri ve yelpazelerinin zamanla yanlara doğru büyüyerek birleşmeleri sonucu oluşan ovalardır.

Bursa ovası, Uludağ’ın eteğinde oluşmuş bir dağ eteği ovasıdır.

Bursa Ovası

Dağ içi ovası

4. Dağ içi ovası

Dağlık alanlar içinde akan akarsuyun eğimin azaldığı yerlerde taşıdığı malzemeleri biriktirmesiyle oluşur. Engebeli ülkelerde daha fazla oluşur. Malatya, Muş, Elazığ ovaları bu şekilde oluşmuştur.

5.Taban seviyesi ovasıAkarsuların denize yaklaştıkları yerlerde taşıma gücü azalır. Böyle yerlerde akarsular, taşıdıkları malzemeleri biriktirir ve ova yüzeyini alüvyal dolgu haline getirirler. Böyle oluşan düzlüklere taban seviyesi ovası denir.

6.Delta ovaları

• Akarsuların taşıdıkları malzemeleri, denize döküldüğü yerde biriktirmesi sonucu, üçgene benzeyen düzlükler meydana gelir. Bunlara da delta ovası denilmektedir.

• Başlıca delta ovaları Çukurova, Bafra ve Çarşamba ovaları.

Delta ovalarının oluşabilmesi için,

Akarsu yükünün fazla olması

Kıyının sığ (derinliği az) olması

Kıyıda güçlü akıntıların olmaması

Gel-git genliğinin az olması gereklidir.

6. Irmak adası(kum adacıkları)Akarsu eğiminin azaldığı ve yatağın genişlediği yerlerde,

taşınan alüvyonlar ve kumlar küçük adacıklar şeklindebiriktirilir. Bunlara IRMAK ADASI(kum adacıkları) denir.

AŞINIM VE BİRİKİMİN BİRLİKTE ETKİLİ OLDUĞU ŞEKİLLER

1. Menderes (Büklüm)

Akarsuların, eğimlerinin azaldığı yerlerde kıvrılarakakarlar. Hem aşındırma, hem de biriktirmesonucunda, bu kıvrımlar daha da genişleyerekmenderesleri oluştururlar.

Büyük Menderes

Menderes oluşturan bir akarsuyun;

• Yatak eğimi azalmıştır.

• Akarsu hızı azalmıştır.

• Uzunluğu artmıştır.

• Aşındırma gücü azalmıştır.

• Biriktirme faaliyetleri yaygındır.

2. Taraça (Seki)Alüvyal tabanlı vadi üzerindeki akarsuların, yeniden canlanarak, yatağını kazması sonucunda oluşan yüksekte kalmış eski vadi tabanlarıdır.

RÜZGARIN ETKİSİRüzgarın doğrudan etkisi kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde

görülür. Çöller bu alanların başında gelir

4. Nem miktarına

1.Rüzgarın hızına

2. Taşıdığı materyallerinbü

yüklüğüne

5.Arazinin yapısına

3.Arazinin kullanım şekline

6.Bitki örtüsüne

Göre farklılık gösterir

RÜZGAR AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ

1.MANTARKAYA(ŞEYTAN MASASI)

Kayaların alt kısımlarının rüzgar tarafından aşındırılmasıyla oluşurdaha çok kurak bölgelerde görülür

2.YARDANG

Farklı dirençteki kayaçların yumuşak kısımlarının rüzgarlar tarafından aşındırılmasıyla oluşan oluk veya yarıklardır

Rüzgarlar blok halindeki kayaların gevşek kısımlarını sökerek kayadan ayırır. İrili ufaklı

kovuklardan oluşan bu şekillere tafoni

adı verilir.

3. TAFONİ

4.ŞAHİTKAYA

Üst üste tortullanan farklı dirençteki tabakaların rüzgarlar tarafından aşındırılmasıyla oluşur.

RÜZGAR BİRİKİM ŞEKİLLERİ

1.KUMUL

Rüzgarın taşıdığı kumları biriktirmesiyle oluşmuş kum tepeleridir

2.BARKAN

Kurak bölgelerde rüzgarla savrulan ince materyallerin birikmesi sonucu oluşmuş 8-10m. Yükseklikteki hilal şeklindeki kum tepelerine denir.

3.LÖS

«

DALGA VE AKINTILARIN OLUŞTURDUĞU OLUŞTURDUĞU

ŞEKİLLER

AKINTILAR

DALGALAR

Dalgaları Oluşturan Nedenler

Deniz tabanlarındaMeydana gelen;

Rüzgarlar

Depremler

Heyelenler

Volkanizmalardır

AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ

1.FALEZ (YALIYAR)Dalga aşındırmasıyla kıyıda meydana gelen dikliktir. Kıyıya kadar gelen dalga bütün gücüyle kıyıya çarpar. Böylece zamanla dalgaların çarptığı yer oyulur. Oyuk büyüdükçe üst kısım çökerek falez denilen diklikler oluşur. Ülkemizde Karadeniz ve Akdeniz örnek verilebilir.

2.HALİÇ

BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ

KIYI OKU(KIYI KORDONU)

Dalga ve akıntılarınkıyıdaki ufalanmışmateryallerin kıyıönünde biriktirmesiylekıyı oku oluşur.

TOMBOLO

LAGÜN(DENİZ KULAĞI)

KIYI TİPLERİ

BOYUNA KIYILAR

Bu kıyı tipinde genel uzanış gerisindeki dağların genel uzanışına uygun gider. Bu kıyılar gerideki dağlara paralel uzanır. Bu kıyıların girinti ve çıkıntıları azdır. Kıta sahanlığı dardır. Türkiye’de Karadeniz ve Akdenizkıyıları bu tip kıyılardır.

ENİNE KIYILAR

Kıyı gerisindeki dağlar, kıyıya dik iniyorsa enine kıyılar oluşur. Bu kıyı tipi, çok girintili ve çıkıntılı koylar , körfezler, yarımada ve adalara yer verir. Kıyı önündeki şelf alanı geniştir. Oluşumları; tektonik çökmeler sonucu ortaya çıkan uzun çukurları deniz sularının doldurması ve bu çöküntü hendeklerin tortularla dolarak, körfez ve koylarda kıyının yani karanın denize doğru ilerlemesi hareketlerine denir. Ülkemizde Ege kıyıları bu tip kıyı tipidir.

RİA TİPİ KIYILAR

Akarsu vadilerinin ağız kısmının deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir. Bu durum karanın çökmesi ya da deniz ilerlemesi sonucu oluşur. En tipik örnekleri Fethiye-Didim arasındaki kıyı bölgesi (Menteşe yöresi kıyıları), İstanbul Boğazı kıyıları ile Kuzeybatı İspanya ve Güneybatı İrlanda kıyılarında rastlanır.

DALMAÇYA TİPİ KIYILAR

Kıyı çizgisini çok yakından izleyen , kıyıya paralel uzanan dağların bulunduğu kıyılarda çökmelerle dağlar arasındaki vadilerin sular altında kalması ile oluşmuş kıyı tipidir. Kıyıya paralel dağların dorukları adalar halinde su yüzeyinde kalmıştır. Adriya Denizi’nin doğu kıyılarında , Türkiye’de Kaş-Finike arasında dalmaçya tipi kıyılar görülür.

LİMAN KIYILARI

Dar ve uzun körfezlerle lagünler birer doğal limandır. Bu tür şekillerin bulunduğu kıyılara limanlı kıyı denir. Bunların en tipik örneklerine, Karadeniz’in Ukrayna kıyılarında rastlanır. Türkiye’de Büyük ve Küçükçekmece kıyıları örnek verilebilir.

FİYORTLU KIYILAR

Buzullarla oyulup oluşturulmuş, derin vadilerin, buzullar çekildikten sonra deniz suları altında kalması sonucu oluşmuş kıyılara fiyortlu kıyı denir. Norveç kıyıları bu kıyı tipine örnektir.

SKYER TİPİ KIYILAR

Hörgüç kayaların ve moren yığınlarının sular altında kalmasıyla oluşan çok sayıda adacık, girinti ve çıkıntıdan oluşan kıyılardır. En güzel örneklerine Finlandiya kıyılarında rastlanır.

• Kalker(kireçtaşı)• Jips(alçıtaşı)• Kayatuzu

gibi suda çözünebilen kalsiyum karbonatlı Kayaçların yaygın olduğu bölgelerde oluşan şekillere karstik şekiller denir.

Karstik yapının oluşabilmesi için;• Karstik yapının saf olması• Suyun bol bulunması• Karstik arazinin kalın tabakalar oluşturması gereklidir.

KARSTİK ŞEKİLLER

KarstikŞekiller

KarstikAşınım

Karstik Birikim

LAPYAL

DOLİN

UVALA

POLYE

OBRUK

TRAVERTEN

MAĞARA

DÜDEN

SARKITSÜTUN

DİKİT

LAPYAKarstik arazilerde sular kireçtaşlarını aşındırarak oyuklar ve yarıklar oluşturur.

Bunlara lapya denir.

En küçük karstik aşınım şeklidir.

DOLİNLapyalar zamanla genişleyip birleşerek dolinleri oluştururlar.

DOLİN

• Derinlikleri birkaç metredir.

• Çapları ise birkaç yüz metreyi

• bulabilir.

UVALA

• Dolinlerin birleşmesiyle uvalalar meydana gelir.

UVALA

POLYE

Birkaç uvalanın birleşmesiyle polyeler meydana gelir. Genişliği birkaç kmyi bulabilir.

MAĞARA

• Karstik arazilerde yer altına sızan sular burada çatlaklar boyunca kendisine yol bulur ve çözünmeyle bu yolu genişletir.

Çatlakların zamanla büyüyüp genişlemesi ile mağaralar meydana gelir

GALERİBirden fazla mağaranın birleşmesiyle galeri adı verilen daha büyük mağaralar oluşur.

DÜDEN

• Karstik bölgelerdeki sular düden adı verilen çukurluklardan yer atına sızar.

• Yağışın bol olduğu dönemlerde ise sular düdenlerden yeryüzüne çıkar.

DÜDEN

OBRUK

Mağara tavanlarının veya derinliği artan dolinlerinçökmesi ile meydana gelen çukurluklara obruk adı verilir.

OBRUK GÖLLERİ

Obrukların tabanlarında suların birikmesiyle obruk gölleri meydana gelir.

KKKARSTİK BİRİKİM ŞEKİLLERİ

TRAVERTEN

Yeryüzüne çıkan suların bünyesindeki kalsiyum karbonatın çökmesiyle traverten adı verilen ter şekilleri meydana gelir.

Travertenler ihtiva ettikleri minerallerin özelliğine bağlı olarak farklı renk alır.

SARKIT

Su damlacıkları içindeki kalsiyum karbonatın mağara tavanında tortullanmasıyla sarkıtoluşur.

SARKIT

DİKİT

Su damlacıkları içindeki kalsiyum karbonatın mağara tabanında tortullanmasıyla dikit oluşur.

SARKIT- DİKİT

SÜTUN

Sarkıt ve dikitin zamanla birleşmesiyle sütun oluşur.

BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU ŞEKİLLER

Soğuk iklim bölgelerinde ya da soğuk havanın etkili olduğu yerlerde her yıl düşen kar üst üste birikerek kalın tabakalar oluşturur ve alttaki tabakayı sıkıştırmasıyla buzullar oluşur.

Kutuplarda ve yüksek dağlar üzerinde yağışlar genellikle kar halinde olur.

Sıcaklık çok düşük olduğu için yağan karlar erimeden üst üste birikir. Biriken bu karlara toktağan(kalıcı) kar denir.

KALICI KAR

Yaz ve kış karla örtülü olan böyle yerlerin alt kısımlarına toktağan(kalıcı) kar sınırı adı verilir.

Kalıcı kar sınırı;

Bakıya,Enleme,Yüksekliğe

bağlı olarak değişir.

BUZUL ÇEŞİTLERİ

VADİ BUZULUYükseklerdeki vadi içlerinde oluşan buzullardır.

Dağlardaki çukurluklara yerleşmiş buzullardır.

Sirk Buzulu

Sirk Buzulu

Sirk Gölü

Örtü Buzulu

Kutuplara yakın sahalarda, deniz seviyesine kadar inerek geniş alanları kaplayan buzullardır.Grönland ve Antartika gibi

Takke Buzulu

Yüksek dağların zirvelerini örten buzullardır.

BUZUL AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ

Buzul Vadisi

Eğim boyunca inen vadi buzullarının aşındırması ile oluşmuş U profilli vadilerdir.

Hörgüç kayaYüksek dağ doruklarında buzul aşındırması sonucu oluşan kaya tepeleridir.

Sirk(Buz Yalağı)

Buzul aşındırması sonucu oluşmuş çukurluklardır.Buzulların erimesiyle bu çanaklar suyla dolunca sirk gölleri oluşur.

BUZUL BİRİKTİRME ŞEKLLERİ

Moren

Buzulların eridiği yerde taşıdığı malzemeyi biriktirmesiyle oluşur.

Drumlin

Buzul hareketi sonucu oluşan uzun ve çoğu zaman balinaya benzetilen bir tepeciktir.