TürkiyeÇocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı

Prevalansı Araştırması

Chronic REnal Disease In ChildrenCREDICDr. Fatoş Yalçınkaya

Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesiTÜBİTAK tarafından desteklenmiştir

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI

� Küçük yaş grubunda – doğumda başlayabilen

� Kronik böbrek yetersizliği� Son evre böbrek yetmezliği

gelişimine neden olan

TOPLUM SAĞLIĞI SORUNUDUR !

ÇOCUKLARDA KBH TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ

� SDBY, Diyaliz ve Transplantasyon gereksinimi olan çocuk hasta popülasyonu oluşturması

�Kronik böbrek yetersizliği ve komplikasyonlarına (metabolik, nörolojik, kemik, kardiyovasküler, hematolojik, endokrin)

maruz kalan erişkin hasta popülasyonu oluşturması

ÇOCUKLARDA KBH TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ

� Erken tanı, doğuştan anormalliklere dönük tedavi yaklaşımları ⇒⇒ morbidite ve mortaliteyi değiştirmek

Müdahale edilebilir evrede TANI

� KBH bulguları ??? !

TOPLUM TARAMALARI

AVRUPA DİYALİZ ve TRANSPLANTASYONKAYIT SİSTEMİ

Avrupa’da her yıl ⇒⇒ 8/milyon çocuk nüfus RRT ihtiyacı

1000 çocuk hasta (<12y)/yıl

Ardissino G. Pediatrics2003,Murakami M. Kidney Int 2005

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI

Böbrek fonksiyonlarında en az 3 aydır devam eden azalma olması veya böbrekte zedelenme varlığı

GFH’nın 75 ml/dak/1.73 m2’nin altında olması

GFH normal olsa da böbrekte zedelenmeolduğunun gösterildiği durumlarda KBH tanısı konabilir !

Chesney RW, Pediatr Nephrol 2006

TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ ULUSALKAYIT SİSTEMİ-2009

RRT alan hasta # : 59443

HD hastaların %1,1’i, PD hastalarının %2.9’u ≤18yaş

Süleymanlar G, Turk Nephrol Dial Transpl 2011

SDBY PREVELANS: 819 /milyon nüfus

SDBY İNSİDANS: 197 /milyon nüfus

Ülkemizde ≤18yaş ≈ 800 çocuk hasta RRT

TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ

ÇND KBY Çalışma Grubu2005 yılı içinde 3 aydan uzun süre GFH< 75 ml/dak/1.73 m2 ilk kez saptanan

282 çocuk hasta ⇒⇒

KBH primer neden: ürolojik sorunlar %51

Şirin A. Prdiatr Nephrol 1996

459 KBY çocuk ⇒⇒ ort yaş: 9.5 Primer neden: Reflü nefropatisi (%37)

Bek K. Prdiatr Nephrol 2009

AMAÇ� Türkiye’de 5-18 yaş çocuklarda kronik böbrek hastalığı prevalansının

araştırılması

� KBH prevalansının Türkiye geneline, coğrafi bölgelerine, cinsiyete ve yaş gruplarına göre belirlenmesi

�Türkiye’de çocuklarda KBH’na eşlik eden risk faktörlerinin (hipertansiyon, obezite, hiperlipidemi ve hiperürisemi) dağılımlarının saptanması

Chronic REnal Disease In ChildrenCREDIC

YÖNTEM

� Ev ziyaretleri ile bireylere ulaşılan bir saha çalışması

� Örneklemin coğrafi bölge, cinsiyet ve yaş açısından Türkiye’yi temsil etmesi öngörülerek

� 23 il

� n: 3622 çocuk

�Süre: 3yıl

Çalışma Kapsamındaki İllerin Dağılımı

11

N

182

41181

202

79

71

186

64

176

62

90

128

930

328

132

100

236

64

13040

63

73

64

N: 3622

YÖNTEM

� Demografik bilgilerin sorgulandığı anketler uygulandı

� Boy, kilo ve kan basıncı ölçümleri gerçekleştirildi

� Laboratuvar incelemelerine olur veren tüm bireylerden kan ve idrar örnekleri alındı

� Sabah alınan açlık kanında serum kreatinin, lipid ve ürik asit düzeyleri ölçüldü ve tam kan sayımı yapıldı

� İdrar örneğinde albümin ve kreatinin düzeyleri ölçüldü, hematüri, lökositüri, hiperkalsiüri incelemesi yapıldı

Tarama Popülasyonunun Cinsiyet Dağılımı

N:3622

Tarama Popülasyonunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı

N:3622

Tarama Popülasyonunun Kent/Kır Dağılımı

N:3622

Tarama Popülasyonunun Coğrafi Bölgelere Göre Dağılımı

N:3622

Akraba Evliliği Sıklığı

N:3554

Bölgelere Göre Akraba Evliliği Sıklığı (%13.6)

Tarama Popülasyonunun Boy Değerlendirmesi

Ortalama boy persentili : %27 (N:3539)

E:%25.9 K:%28.1

Tüm grubun ⇒⇒⇒⇒ %25.3’ünün boyu <%3

%2.5’inin boyu >%97

Cinsiyete Göre Boy Persentili Dağılımı

N:3539

Yaş Gruplarına Göre Boy Persentili Dağılımı

N:3539

Bölgelere Göre Boy Persentili Dağılımı

N:3539

Tarama Popülasyonunun VKİ Değerlendirmesi

Tüm grubun %24’ünde beslenme bozukluğu (+)

< 5 %10.8

5-84 %76

85-94 %8.7

≥ 95 %4.5

N:3571

VKİ % Sıklık

Cinsiyete Göre VKİ Gruplarının Dağılımı

N:3571

Yaş Gruplarına Göre VKİ Gruplarının Dağılımı

N:3.571

Bölgelere Göre Malnütrisyon Sıklığı (%10.8)

Bölgelere Göre Obezite Sıklığı (%4.5)

Türkiye’de 5-18 yaş Grubu Çocuklarda Beslenme Bozuklukları

10 çocuktan biri malnütrüsyonlu, 100 çocuktan 4-5’i obez !

Beslenme bozuklukları küçük yaş grubunda �

5-7 yaş grubunda4 çocuktan 1’i malnütrüsyonlu

10 çocuktan 1’i obez !

Gelecek genç kuşaklar için önemli morbidite nedenidir

HİPERÜRİSEMİ SIKLIĞI

Erkek çocuklarda

14-18 yaş grubunda

Obezlerde

HİPERÜRİSEMİ SIKLIĞI%14.4

Erkek çocuklarda

14-18 yaş grubunda

Obezlerde

Bölgelere Göre Hiperürisemi Sıklığı

N:3174

Anemi Sıklığı

N:3017

Yaş Gruplarına Göre Anemi Sıklığı

Hiperkolesterolemi Sıklığı

N:3173

Bölgelere Göre Hiperkolesterolemi Sıklığı (%8.5)

N:3173

VKİ Gruplarına Göre Hiperkolesterolemi Sıklığı (%8.5)

N:3144

LDL Kolesterol Yüksekliği Sıklığı

N:3171

Bölgelere Göre LDL Kolesterol Yüksekliği Sıklığı(%5.2)

İDRAR İNCELEMESİN:3063

Hematüri %1.1

Lökositüri %1.8

Hiperkalsüri %6.9

Bölgelere Göre Hiperkalsüri Sıklığı (%6.9)

GFH GruplarıN:2386

Glomerül Filtrasyon HızıN=3079

GFH<90 ml/dak/1.73 m2

GFH<75 ml/dak/1.73 m2

GFH<60 ml/dak/1.73 m2

%3.1

%0.8

%0.2

(N=94)

(N=24)

(N=6)

Yaş Grubuna Göre Glomerül Filtrasyon HızıN=3079

GFH<90mL/dk/1.73m2

N=94 (%3.1)GFH<75mL/dk/1.73m2

N=24 (%0.8)

5-7yaş %6.4 %2.3

8-10yaş %4 %0.9

11-13yaş %3.2 %0.8

14-18yaş %1.2 %0.2

Bölgelere Göre Glomerül Filtrasyon HızıN=3079

GFH<90mL/dk/1.73m2

N=94 (%3.1)GFH<75mL/dk/1.73m2

N=24 (%0.8)

Marmara %4.2 %1

Ege %1.8 %0.3

Akdeniz %2.3 %0.6

İç Anadolu %1.1 %0.4

Karadeniz %4 %0.7

Doğu Anadolu %1.6 %0.4

Güneydoğu Anadolu %5.9 %2.5

VKİ’ne Göre Glomerül Filtrasyon HızıN=3079

GFH<90mL/dk/1.73m2

N=94 (%3.1)GFH<75mL/dk/1.73m2

N=24 (%0.8)

<%5 %2.8 %0.9

%5-84 %2.8 %0.6

%85-94 %2.4 %0.4

≥%95 %8.5 %2.6

HİPERTANSİYONN=3013

Sistolik KB>%95 %3.9 (N=118)

Sistolik KB>%99 %1.6 (N=49)

Yaş gruplarına ve cinsiyete göre fark yok

%0.7 (N=20)Sistolik KB>%99+5

Bölgelere Göre HipertansiyonN=3013

Marmara %3.3 %1.3

Ege %0.2 %0.2

Akdeniz %3.4 %1.9

İç Anadolu %11 %4.3

Karadeniz %3.5 %1

Doğu Anadolu %0.8 %0.8

Güneydoğu Anadolu %3.9 %1.4

Sistolik KB>%95%3.9

Sistolik KB>%99%1.6

VKİ’ne Göre HipertansiyonN=3013

Sistolik KB>%95%3.9

<%5 %1.6 %0.3

%5-84 %3.4 %1.4

%85-94 %7.5 %2.8

≥%95 %14.5 %8.2

Sistolik KB>%99%1.6

Kronik Böbrek Hastalığı Tanımı

GFH<75mL/dk/1.73m2

ve/veya

Makroalbuminüri>300mg/g kreatininve/veya

Hipertansiyon (sistolik KB>%99)

N=2399

Kronik Böbrek Hastalığı Sıklığı (N=123 %5.1)

N=2399

Yaş Gruplarına Göre KBH Sıklığı (%5.1)

N:2399

Bölgelere Göre KBH Sıklığı (%5.1)

VKİ Gruplarına Göre KBH Sıklığı (%5.1)

Risk Grupları

Küçük Yaş

Malnütrisyon

Obezite

GFH �

KBH

Büyük Yaş

Anemi

Hiperürisemi

Erkek cinsiyet

Obezite

Hiperürisemi

OBEZİTE

Hiperürisemi

Hiperkolesterolemi

GFH �

Hipertansiyon

KBH

Marmara Ege İç Anadolu Karadeniz Doğu Anadolu

GüneydoğuAnadolu

Akdeniz

Akraba Evliliği

KısaBoy

Malnütrisyon

Obezite

Hipertansiyon

Hiperkalsüri

Hiperürisemi

Kolesterol ����

LDL ����

GFH ����

Türkiye Çocuklarda KBH ve SDBY

5-18 yaş arası çocuk nüfusu: 16.466.243 (2010 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi)

CREDIC

GFH<60 olan çocuk sayısı 6’dır. (%0,19)

GFH<75 olan çocuk sayısı 24’tür. (%0,8)

GFH<15 olan çocuk sayısı 1’dir (%0.04)

GFH<60 olan her 6 çocuktan biri SDBY’dir

CREDIC Çalışması sonucu elde edilen veriler ülkemiz nüfusu ile

orantılandığında ülkemizde 5-18 yaş arası

GFH<60 olan 32.087

GFH<75 olan 128.328

5.347 çocuğun ise Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde (GFH<15)

olduğu tahmin edilmektedir

çocuk bulunduğu