Download - Quản trị rủi ro lãi suất

Transcript
Page 1: Quản trị rủi ro lãi suất

1

CH NG 1

GI I THI U

1.1. V N NGHIÊN C U

1.1.1. S c n thi t nghiên c u

i u không th ph nh n là trong kinh t th tr ng, r i ro trong kinh

doanh là không th tránh kh i, c bi t là r i ro trong ho t ng kinh doanh ngân

hàng có ph n ng dây chuy n, lây lan và ngày càng có bi u hi n ph c t p. S

s p c a ngân hàng nh h ng tiêu c c n toàn b i s ng kinh t , chính tr

và xã h i c a m t n c. Chính vì v y, ngày nay trên th gi i, khoa h c và công

ngh v qu n lý r i ro trong kinh doanh ngân hàng ã t n trình tiên ti n,

hi n i. ó là vi c áp d ng ph ng pháp l ng hóa các r i ro nh : r i ro lãi

su t, r i ro tín d ng, r i ro t giá, r i ro thanh kho n, r i ro ho t ng ngo i

b ng..., ng th i s d ng các công c hi n i vào vi c phòng ch ng các r i ro

nh h p ng k h n, h p ng hoán i, h p ng t ng lai và h p ng quy n

ch n. Do lãi su t bi n ng th t th ng và khó d oán, nên qu n lý r i ro lãi

su t tr thành v n tr ng m i v i các nhà qu n lý ngân hàng.

Vi t Nam, cu c ua lãi su t gi a các ngân hàng ang ngày tr nên nóng

b ng thì r i ro lãi su t là khó tránh kh i i v i các ngân hàng hi n nay. ó là

m t lo t các ph n ng dây chuy n, khi lãi su t t ng khi n chi phí huy ng t ng,

ng i i vay c ng ph i ch u chi phí cao h n, r i ro th t b i c a d án u t c ng

ng theo và n u quá ng ng s d n n nguy c v n . Nh ng i u áng lo ng i

n là chính các ngân hàng ang s d ng lãi su t nh m t v khí l i h i trong

"cu c chi n" giành gi t th ph n khi n th tr ng "nóng" lên và doanh nghi p...

vã m hôi h t!

Hòa nh p cùng nh p u phát tri n c a n n kinh t n c nhà, n n kinh t

C n Th trong th i gian qua ã có nh ng thay i tích c c. Trên tinh th n ó,

Ngân hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th v i các nghi p v kinh

doanh ã và ang i m i, m r ng quy mô ho t ng kh ng nh mình trong

h th ng các ngân hàng cùng thành ph . cho ngân hàng ho t ng ngày càng

ch t l ng, hi u qu thì vi c phân tích và qu n lý r i ro luôn c t lên hàng

u và qu n tr r i ro lãi su t luôn là v n có ý ngh a h t s c quan tr ng.

Page 2: Quản trị rủi ro lãi suất

2

V i tính ch t th i s và t m quan tr ng nh v y, chúng ta c n ph i ánh

giá c ng nh phân tích r i ro lãi su t m t cách sâu s c, toàn di n nh m phát huy

m t cách t i a n ng l c qu n lý lãi su t ng th i h n ch n m c th p nh t

nh ng thi t h i c a nó gây ra cho b n thân ngân hàng c ng nh cho n n kinh t -

xã h i c a n c ta. ó c ng chính là lý do mà em quy t nh ch n tài Qu n

tr r i ro lãi su t t i Ngân hàng Ngo i Th ng C n Th làm lu n v n t t

nghi p.

1.1.2. n c khoa h c và th c ti n

Vi t Nam, t tháng 8/2000 n gi a n m 2002, Ngân hàng nhà n c

(NHNN) i u hành lãi su t theo c ch lãi su t c b n. V i c ch này, lãi su t

cho vay c a các t ch c tín d ng v a ch a ng y u t th tr ng, v a ch a

ng các y u t can thi p hành chính c a NHNN. Sau 2 n m th c hi n c ch lãi

su t c b n, cho n nay có th coi lãi su t VND ã c xác nh hoàn toàn

theo quan h cung c u trên th tr ng. Trên tinh th n ó, ngày 30/05/2002

NHNN ã ra quy t nh s 546/2002/Q -NHNN quy nh: T ngày 01/06/2002

lãi su t cho vay b ng VND c th c hi n theo c ch lãi su t th a thu n (t c lãi

su t th tr ng) nh m gi m s can thi p hành chính c a NHNN i v i các t

ch c tín d ng (TCTD), t o u ki n các TCTD t ng quy n ch ng trong

kinh doanh và qu n lý kinh doanh có hi u qu , góp ph n thúc y th tr ng tài

chính – ti n t phát tri n. Nh v y, t nay khi mà lãi su t do th tr ng quy t

nh, các l c l ng th tr ng s tác ng làm cho lãi su t thay i th ng xuyên

và khó d oán, u này khi n cho các ngân hàng ph i i m t th c s v i nguy

ti m n r i ro lãi su t.

Chi n l c ph bi n nh t trong vi c ng n ng a và ki m ch r i ro lãi su t

mà các ngân hàng ang s d ng ngày nay c g i là chi n l c qu n lý chênh

l ch nh y c m lãi su t hay còn g i là mô hình nh giá l i. Mô hình này yêu c u

nhà qu n lý ngân hàng ph i ti n hành phân tích k h n, nh giá l i các c h i

g n v i nh ng tài s n sinh l i c a ngân hàng, nh ng kho n ti n g i c ng nh v i

nh ng kho n v n vay trên th tr ng. N u nhà qu n lý c m th y r ng m c r i ro

c a ngân hàng là quá l n thì h s ph i th c hi n m t s u ch nh sao cho giá

tr c a các tài s n nh y c m lãi su t (nh ng tài s n mà có th c nh giá l i

khi lãi su t thay i) tr nên phù h p t i m c t i a v i giá tr v n ti n g i và

Page 3: Quản trị rủi ro lãi suất

3

v n vay nh y c m lãi su t (nh ng kho n v n mà lãi su t c u ch nh theo

i u ki n th tr ng).

Nh v y, v i nh ng c n c khoa h c, th c ti n và nh ng c n c t mô

hình l ng hóa r i ro lãi su t, chuyên t p trung nghiên c u m t khía c nh

trong công tác qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U

Do bi n ng th ng xuyên c a lãi su t th tr ng, u này khi n cho các

ngân hàng ph i i m t th t s v i nguy c ti m n r i ro lãi su t, cho nên qu n

tr r i ro lãi su t tr thành tr ng tâm chú ý i v i các nhà qu n lý ngân hàng nói

chung c ng nh i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th nói riêng.

1.2.1. M c tiêu chung

tài phân tích s thay i trong thu nh p tài s n, n ph i tr và giá tr

gây ra b i s thay i c a lãi su t. Qua ó th y c m t ph n nào tình hình

qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , th y c nh ng

m t làm c và nh ng m t còn t n t i.

Tr c s bi n ng c a lãi su t trong th i gian qua và hi n nay, vi c

nghiên c u, phân tích tài này c ng mong t c m t vài óng góp trong

vi c ph i h n ch t i m c t i a m i nh h ng x u c a s bi n ng lãi su t n

thu nh p c a ngân hàng.

1.2.2. M c tiêu c th

t c m c tiêu trên, ngân hàng c n ph i t p trung vào nh ng b

ph n nh y c m nh t v i lãi su t trong danh m c tài s n và ngu n v n. Thông

th ng ó là các tài s n sinh l i nh các kho n cho vay và u t (thu c v bên

tài s n) hay các kho n ti n g i, kho n vay trên th tr ng ti n t ( bên ngu n

v n).

Lu n v n s i sâu vào phân tích tình hình bi n ng c a tài s n và ngu n

v n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m 2004 – 2006.

Nh n bi t r i ro lãi su t qua b ng cân i tài s n c a ngân hàng Ngo i

th ng C n Th .

o l ng r i ro lãi su t b ng mô hình nh giá l i và m c tác ng c a s

thay i lãi su t n thu nh p c a ngân hàng.

Page 4: Quản trị rủi ro lãi suất

4

D báo m c lãi su t trong t ng lai, t ó ánh giá tình hình l i nhu n

c a ngân hàng.

ra bi n pháp h n ch r i ro lãi su t và m t s ki n ngh nh m qu n tr

r i ro lãi su t i v i ngân hàng.

1.3. CÂU H I NGHIÊN C U

Qua quá trình phân tích, tài ã tr l i c m t cách chi ti t, khoa h c,

có h th ng và t ng i hoàn ch nh nh ng v n quan tr ng c t ra nh

sau: R i ro lãi su t là gì? R i ro lãi su t có nh ng tr ng h p nào? Tính ch t c a

r i ro lãi su t?

T i sao khi nói n r i ro lãi su t là nói n tài s n và ngu n v n nh y

c m lãi su t, v y hai thành ph n này có góp ph n t o nên r i ro lãi su t hay h n

ch c r i ro lãi su t không? N u c c u tài s n và ngu n v n nh y c m nói

trên tác ng làm t ng ho c gi m r i ro lãi su t thì chúng ta có th o l ng m c

r i ro lãi su t không? Khi c c u ó thay i thì có nh h ng n m c tiêu

quan tr ng c a ngân hàng là l i nhu n?

Ngân hàng có th d báo c m c nh h ng c a lãi su t n l i

nhu n hay không? T ó nhà qu n tr ngân hàng có th tìm ra nh ng bi n pháp gì

h n ch r i ro lãi su t, em l i hi u qu trong ho t ng ngân hàng.

1.4. PH M VI NGHIÊN C U

Ho t ng c a Ngân hàng Ngo i th ng chi nhánh C n Th r t phong

phú và a d ng v i nhi u hình th c và d ch v khác nhau. Qua th i gian th c t p

Ngân hàng, em ã ti p thu c nhi u ki n th c th c t ph c v cho tài c a

mình, tuy nhiên ph m vi và gi i h n phân tích c a tài c gi i h n nh ng

i m sau ây.

1.4.1. Không gian

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th có r t nhi u

phòng ban và b ph n. Vi c th c hi n nghiên c u c ng nh thu th p s li u,

thông tin cho tài ch y u c th c hi n t i phòng Ngu n v n và phòng T

ch c c a ngân hàng Ngo i th ng chi nhánh C n Th .

1.4.2. Th i gian

S li u phân tích c a tài c cung c p qua các n m 2004 – 2006. Th i gian

th c hi n tài lu n v n b t u t ngày 05/03/2007 cho n ngày 18/06/2007.

Page 5: Quản trị rủi ro lãi suất

5

1.4.3. i t ng nghiên c u

tài ch i sâu nghiên c u thông qua b ng cân i k toán, b ng báo cáo

k t qu ho t ng kinh doanh, b ng lãi su t tìm hi u v tình hình tài s n và

ngu n v n nh y c m v i lãi su t, nh n bi t r i ro lãi su t, o l ng r i ro lãi su t

và m c thay i lãi su t nh h ng l i nhu n c a ngân hàng Ngo i th ng

qua 3 n m 2004 –2006 nh th nào, s d ng mô hình nh giá l i phân tích r i

ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th nh ng không i sâu vào phân

tích t ng k h n c th . D báo lãi su t trong t ng lai và t ó ra gi i pháp

góp ph n h n ch và phòng ng a r i ro lãi su t trong ho t ng qu n tr ngân

hàng.

1.5. L C KH O TÀI LI U CÓ LIÊN QUAN N TÀI NGHIÊN

C U

M t s l c kh o tài li u h tr ch y u là ti u lu n và lu n v n v phân

tích ho t ng huy ng v n, cho vay, phân tích r i ro tín d ng c a Ngân hàng

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th và Ngân hàng khác trên

a bàn T nh C n Th . C th ã có s tham kh o các tài lu n v n sau:

+ Phân tích r i ro tín d ng t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th . Tác gi

Nguy n Qu c H ng, 2006: phân tích hi u qu ho t ng tín d ng c a ngân hàng

Ngo i th ng th y rõ c tình hình r i ro tín d ng t i ngân hàng và nguyên

nhân c a nó.

+ Phân tích tình hình huy ng v n t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

Tác gi Võ Bích Quyên, 2006: phân tích tình hình huy ng v n và nh ng gi i

pháp nâng cao hi u qu ho t ng huy ng v n.

+ Nh ng gi i pháp nh m nâng cao ch t l ng th m nh các d án u t

c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th . Tác gi Nguy n Thành Long, 2006:

nh ng gi i pháp nâng cao ch t l ng tín d ng u t cho vay trung và dài h n t i

Ngân Hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th .

+ Phân tích tình hình ho t ng kinh doanh c a ngân hàng Ngo i th ng

chi nhánh Cà Mau. Tác gi Nguy n Qu nh Anh, 2005: Phân tích ánh giá tình

hình tài chính t ng quát c a n v qua 3 n m thông qua b ng cân i k toán và

báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh mà n v ang s d ng, t ó th y c

Page 6: Quản trị rủi ro lãi suất

6

nguyên nhân làm thay i các lo i ngu n v n, tài s n, tình hình ho t ng c a

n v .

+ Qu n tr ngân hàng n m 2005, tác gi Lê V n : Qu n lý lãi su t, t ng

quan v lãi su t, các phép o lãi su t, d báo m c thay i lãi su t và c bi t là

m c qu n tr r i ro lãi su t (khái ni m, tính ch t r i ro lãi su t, ánh giá r i ro lãi

su t, phân tích nh y c m c a lãi su t trên b ng t ng k t tài s n, ph ng pháp

qu n tr r i ro lãi su t).

+ ánh giá và phòng ng a r i ro trong kinh doanh ngân hàng n m 2005,

tác gi Nguy n V n Ti n: Nghiên c u v các phép o lãi su t và nh ng ng d ng

trong kinh doanh ngân hàng, xác nh lãi su t hòa v n bình quân, xác nh chênh

l ch u vào – u ra, d báo lãi su t. c bi t là ph ng pháp l ng hóa r i ro

lãi su t, cung c p cho ta nh ng ph ng pháp r t hi n i các nhà qu n tr ngân

hàng phòng ch ng c r i ro lãi su t m t cách hi u qu tránh nh ng thi t h i

có th x y ra làm nh h ng n m c tiêu l i nhu n c a ngân hàng. Tùy vào tình

hình tình th c t c a t n c, c a chính b n thân ngân hàng mà có th áp d ng

nh ng ph ng pháp sau: Mô hình k h n n h n, Mô hình th i l ng, Mô hình

nh giá l i và ây c ng là mô hình dùng nghiên c u sâu trong tài này vì nó

n gi n và phù h p v i tình hình n c ta hi n nay.

+ Qu n tr ngân hàng th ng m i n m 2001, tác gi Perter S.Rose: Cung

c p k thu t và chi n l c qu n lý tài s n – n phòng ch ng r i ro lãi su t.

+ Qu n tr ngân hàng th ng m i, tác gi Ths. Thái V n i: Nh ng khái

ni m, nh ng ki n th c c b n c n thi t trong quá trình qu n tr ngân hàng.

n c vào nh ng l c kh o tài li u trên cùng v i tài li u th c t c a

Ngân hàng, tài này có nh ng nét m i khác bi t nh sau: phân tích r i ro lãi

su t d a trên k t c u tài s n ngu n v n c a ngân hàng, s d ng mô hình nh giá

l i c l ng r i ro lãi su t nh h ng n l i nhu n c a ngân hàng nh ng xét

trên ph ng di n t ng quát ch không ph i trong t ng k h n, t ó a ra m t

s bi n pháp nâng cao hi u qu cho quá trình qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng

Ngo i th ng C n Th .

Page 7: Quản trị rủi ro lãi suất

7

CH NG 2

PH NG PHÁP LU N VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U

2.1. PH NG PHÁP LU N

2.1.1. Khái ni m r i ro lãi su t

R i ro lãi su t là r i ro mà các ch th kinh t g p ph i khi có bi n ng lãi

su t. N u nh toàn b các ch th kinh t u có nguy c g p r i ro, thì t t nhiên

các ngân hàng và các t ch c tín d ng c ng là nh ng n v d g p r i ro nh t do

k t c u b ng t ng k t tài s n c a các t ch c này và c bi t là trong quan h tín

d ng v n và lãi ch c thu v sau m t th i gian nh t nh vì th có s r i ro v

lãi su t.

i v i ngân hàng, r i ro lãi su t nh h ng n tình hình c a ngân hàng

theo hai cách:

Cách 1: D a vào phân tích b ng cân i c a ngân hàng: bên ngu n v n

g m các ch ng khoán mà ngân hàng mua (huy ng v n) và bên tài s n g m các

ch ng khoán mà ngân hàng bán (cho vay u t ). Do m i ch ng khoán ph n ng

khác nhau i v i bi n ng lãi su t: khi lãi su t t ng s làm gi m l i nhu n ngân

hàng i v i các ch ng khoán bên ngu n v n và s làm t ng l i nhu n ngân hàng

i v i các ch ng khoán bên tài s n.

C th h n ta hãy xem xét b ng cân i c a m t ngân hàng:

- Bên tài s n: g m các tài s n có lãi su t c nh và tài s n có lãi su t thay i:

+ Tài s n có lãi su t c nh là tài s n em l i thu nh p không thay i cho

ngân hàng m c d u lãi su t th tr ng thay i, th ng là các ch ng khoán có k

h n, các kho n vay trung và dài h n...

+ Tài s n có lãi su t thay i là lo i tài s n em l i thu nh p khi lãi su t th

tr ng thay i, th ng là các kho n cho vay ng n h n.

- Bên ngu n v n: bao g m ngu n v n ph i tr v i lãi su t c nh và ngu n

v n ph i tr theo lãi su t thay i.

Cách 2: R i ro do s không kh p nhau v th i gian s d ng v n và ngu n

v n.

Ví d 1: ngân hàng áp d ng lãi su t c nh:

Page 8: Quản trị rủi ro lãi suất

8

- Cho vay 3 tháng v i lãi su t c nh

- i vay 12 tháng v i lãi su t c nh.

Trong tr ng h p này, ngân hàng có th g p r i ro lãi su t vì sau 3 tháng,

ngân hàng ph i ti p t c cho vay theo các u ki n c a th tr ng. Khi lãi su t

gi m, l i nhu n ngân hàng gi m, th m chí là âm. Ho c trong tr ng h p ngân

hàng:

- Cho vay 12 tháng v i lãi su t c nh.

- i vay 3 tháng v i lãi su t c nh.

Khi lãi su t t ng l i nhu n ngân hàng gi m. V y r i ro lãi su t c a ngân

hàng là chi phí v n tr nên cao h n thu nh p t s d ng v n. Do ó, tùy theo c

c u b ng cân i và nh y c m lãi su t gi a s d ng và ngu n v n mà l i

nhu n c a ngân hàng có th thay i tùy thu c s bi n ng c a lãi su t.

Ví d 2: ngân hàng áp d ng lãi su t h n h p: v a c nh, v a có bi n i:

- Cho vay v i lãi su t thay i 3 tháng xem xét l i m t l n

- i vay v i lãi su t c nh trong 12 tháng.

Trong tr ng h p này n u lãi su t cho vay thay i nh h n (do th tr ng)

so v i lãi su t i vay c nh 12 tháng, ngân hàng s l .

R i ro lãi su t c coi là m t lo i hình r i ro ti m tàng và nguy hi m nh t

trong ho t ng qu n lý tài s n – ngu n v n c a ngân hàng b i vì:

- Ngân hàng không th ki m soát m c và xu h ng bi n ng c a lãi

su t.

- Khi lãi su t th tr ng thay i thì thu nh p t lãi su t c a ngân hàng thay

i do nh ng ngu n thu t danh m c cho vay và u t ch ng khoán c ng nh

chi phí i v i các lo i ti n g i u b tác ng.

Lãi su t thay i tác ng lên toàn b b ng cân i k toán và cân i thu

nh p. Vì v y r i ro lãi su t liên quan n ngu n v n ngân hàng, ph thu c vào

nh y c m lãi su t c a các tài s n c tài tr b ng các ngu n v n. Ví d , s d ng

ngu n v n ti n g i có k h n 6 tháng cho vay th i h n m t n m, có ngh a là

ngân hàng có kh n ng ng u r i ro lãi su t n u nh lãi su t ti n g i trên th

tr ng t ng cao.

Các ngu n v n khác nhau s có r i ro lãi su t khác nhau, ví d lãi su t ti n

g i k h n 3 tháng có tính nh y c m lãi su t trong th i h n 3 tháng .v.v..

Page 9: Quản trị rủi ro lãi suất

9

2.1.2. Tính ch t r i ro lãi su t

Th i h n mà ngân hàng huy ng c ngu n v n s quy t nh tính ch t

r i ro mà nó ng u.

+ N u th i h n cho vay > th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng ch p

nh n v th tái tài tr .

+ N u th i h n cho vay < th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng ch p

nh n v th tái u t .

Thí d m t ngân hàng có m t kho n cho vay 100 t , trong ó 50 t th i h n

1 n m, lãi su t 6% và 50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%. Ngu n v n cho vay là

ngu n v n i vay thêm th tr ng liên ngân hàng.

2.1.2.1. Ngân hàng v th tái tài tr

Gi s lãi su t cho vay trên th tr ng liên ngân hàng là 4% cho th i h n 1

m, và 5% cho th i h n 2 n m. Ngân hàng ch n ngu n v n i vay có lãi su t

4%, k h n 1 n m gi m chi phí:

Các kho n cho vay Kho n i vay

50 t th i h n 1 n m, lãi su t 6%

50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%100 t , th i h n 1 n m

Sau 1 n m ngân hàng thu n vay 50 t tr kho n i vay trên th tr ng

liên ngân hàng và ph i huy ng m t kho n 50 t m i v i th i h n 1 n m. Lúc

này lãi su t huy ng m i s quy t nh thu nh p ngân hàng c h ng trong

m th hai. N u lãi su t liên ngân hàng gi m thì kho n chênh l ch lãi su t ngân

hàng c h ng s t ng, ng c l i thì chênh l ch lãi su t gi m.

2.1.2.2. Ngân hàng v th tái u t

Tr ng h p ngân hàng ch n kho n i vay trên th tr ng liên ngân hàng

th i h n 2 n m, lãi su t 5%

Các kho n cho vay Kho n i vay

50 t th i h n 1 n m, lãi su t 6%

50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%100 t , th i h n 2 n m, lãi su t 5%

m th nh t, ngân hàng nh n c chênh l ch lãi su t cho kho n cho

vay 2 n m là 2%, và kho n cho vay là 1%.

Page 10: Quản trị rủi ro lãi suất

10

m th hai ngân hàng v n nh n c chênh l ch lãi su t c a kho n cho

vay 2 n m là 2% nh ng chênh l ch lãi su t t kho n cho vay 1 n m tùy thu c

vào lãi su t mà ngân hàng ti p t c tái u t . N u lãi su t cho vay t ng thì ngân

hàng h ng chênh l ch lãi su t, ng c l i thì h ng chênh l ch lãi su t gi m,

th m chí s l n u lãi su t cho vay th p h n lãi su t i vay th tr ng liên ngân

hàng cách ây 1 n m.

2.1.3. Các tr ng h p x y ra r i ro lãi su t

Lãi su t c a các kho n m c c a tài s n là c nh và lãi su t các kho n m c

ng ng c a ngu n v n là bi n i ho c ng c l i, lãi su t các kho n m c c a

tài s n và lãi su t các kho n m c t ng ng c a ngu n v n u bi n i nh ng

m c bi n i khác nhau.

R i ro bi n ng lãi su t c hi u t ng t nh r i ro v giá c th tr ng,

lãi su t cho các kho n m c c a ngu n v n coi nh giá u vào và lãi su t cho các

kho n s d ng v n là giá u ra. Nh v y, r i ro bi n ng lãi su t chính là r i ro

gây nh h ng x u t i k t qu kinh doanh do có s thay i lãi su t trên th

tr ng.

Trong ho t ng ngân hàng, lãi su t các s n ph m ngân hàng c chia

theo hai lo i là lãi su t c nh và lãi su t bi n i. Do v y, vi c theo dõi, phân

tích và qu n lý r i ro bi n ng lãi su t c ng c th c hi n theo hai lo i: là r i

ro thay i lãi su t c nh và r i ro thay i lãi su t bi n i.

- R i ro thay i lãi su t bi n i:

R i ro thay i lãi su t bi n i s x y ra khi lãi su t c a các kho n m c

trong tài s n (s d ng v n) và lãi su t c a các kho n m c trong ngu n v n không

th thay i ng th i v th i m và ng nh t v m c thay i c a lãi su t th

tr ng. Nói cách khác, khi lãi su t th tr ng thay i thì u có s co dãn v lãi

su t c a các kho n m c bên tài s n c ng nh bên ngu n v n, nh ng s co giãn

này l i không ng th i trong cùng kho ng th i gian và không cùng c m c

co giãn v i lãi su t th tr ng. u ó m t m t có th em l i cho ngân hàng

m t c h i có chênh l ch lãi su t u ra – u vào l n h n, nh ng m t khác,

c ng có th em l i cho ngân hàng r i ro gi m thu do chênh l ch lãi su t u ra -

u vào b thu h p l i.

Page 11: Quản trị rủi ro lãi suất

11

- R i ro thay i lãi su t c nh:

Khi gi a ngân hàng và khách hàng ã th a thu n m t lãi su t c nh thì trong

kho ng th i gian ã th a thu n, lãi su t này không thay i dù lãi su t th tr ng

có th bi n ng m nh và bi n ng nhi u l n. R i ro do thay i lãi su t c nh

tác ng ng th i lên c các kho n m c tài s n và ngu n v n c a ngân hàng. Có

hai kh n ng có th x y ra:

+ Kh n ng th nh t là kh i l ng c a các kho n m c tài s n v i lãi su t c

nh l n h n kh i l ng c a các kho n m c ngu n v n v i lãi su t c nh. Khi

lãi su t th tr ng t ng lên thì lãi su t c a ph n ngu n v n v i lãi su t bi n i

(nh ng s d ng v i lãi su t c nh) c ng s t ng lên theo. Chi phí ngu n v n

ng nh ng lãi su t thu t s d ng v n l i không t ng, d n n gi m k t qu kinh

doanh c a ngân hàng. Ng c l i, khi lãi su t th tr ng gi m thì ngân hàng l i có

thêm l i nhu n do gia t ng chênh l ch lãi su t u ra – u vào.

+ Kh n ng th hai là kh i l ng c a các kho n m c ngu n v n v i lãi su t

c nh l n h n kh i l ng c a các kho n m c tài s n v i lãi su t c nh. Trong

tr ng h p này, ngân hàng l i có l i khi lãi su t th tr ng t ng và ch u r i ro khi

lãi su t th tr ng gi m.

Nh v y, trong c hai tr ng h p, khi có bi n ng lãi su t th tr ng thì s

có thay i chênh l ch lãi su t. Ph n chênh l ch kh i l ng c a các kho n m c

tài s n và ngu n v n v i lãi su t c nh có quy mô càng l n thì nh h ng n

k t qu kinh doanh càng nhi u.

V m t lý thuy t, s th t lý t ng n u ngân hàng luôn cân b ng c kh i

ng các kho n m c ngu n v n và s d ng v n v i lãi su t c nh (và ng

th i c ng cân b ng c các kho n m c có lãi su t bi n i). Nh th , ngân hàng

s luôn m b o n nh chênh l ch lãi su t u vào – u ra và không b r i ro

lãi su t. Nh ng trong th c t , c ng t ng t nh v k h n c a tài s n và ngu n

v n, th ng r t khó có c s t ng x ng ng nh t. Vì v y, các ngân hàng

th ng m i c n nh n bi t c r i ro này và có nh ng bi n pháp qu n lý r i ro

lãi su t phù h p tránh nh h ng x u n k t qu kinh doanh do b gi m thu,

th m chí thua l t các nghi p v ngân hàng ph thu c vào lãi su t.

Page 12: Quản trị rủi ro lãi suất

12

2.1.4. Mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t

N i dung c a mô hình nh giá l i là vi c phân tích các lu ng ti n d a trên

nguyên t c giá tr ghi s nh m xác nh chênh l ch gi a lãi su t thu c t tài

s n và lãi su t thanh toán cho v n huy ng sau m t th i gian nh t nh. Các

ngân hàng tính s chênh l ch gi a tài s n và ngu n v n i v i t ng k h n và

t chúng trong m i quan h v i nh y c m lãi su t c a th tr ng. nh y

c m lãi su t trong tr ng h p này chính là kho ng th i gian mà tài s n và ngu n

v n c nh giá l i (theo m c lãi su t m i c a th tr ng). i u ó có ngh a là,

nhà qu n tr ngân hàng còn ph i ch bao lâu n a áp d ng m c lãi su t m i

vào t ng k h n khác nhau. C th :

- Chênh l ch tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t (GAP)

GAP = RSA – RSL

Trong ó:

RSA: Tài s n nh y c m v i lãi su t.

RSL: Ngu n v n nh y c m v i lãi su t.

s cho vi c phân lo i d a vào m c bi n ng c a thu nh p t lãi su t

i v i tài s n) và chi phí tr lãi ( i v i ngu n v n) khi lãi su t th tr ng có s

thay i.

- S thay i thu nh p ròng t lãi su t (∆NII ) khi lãi su t bi n ng (∆i)

∆NII = RSA ∆i – RSL ∆i = GAP ∆i

Theo mô hình trên có th th y r ng, khi tài s n và ngu n v n nh y c m v i

lãi su t c a ngân hàng có s chênh l ch, ngân hàng luôn ng tr c nguy c r i

ro lãi su t khi lãi su t bi n ng. nh h ng c a thay i lãi su t n thu nh p

ròng c a ngân hàng c tóm t t nh sau:

GAPS thay i

lãi su t

S thay i

thu nh p ròng

>0 ng ng

>0 Gi m Gi m

<0 ng Gi m

<0 Gi m ng

Page 13: Quản trị rủi ro lãi suất

13

ây là mô hình c s d ng r ng rãi nh t t i các ngân hàng th ng m i

c a nhi u qu c gia trên th gi i do vi c th c hi n t ng i n gi n, không òi

h i nh ng k thu t ph c t p nh m t s mô hình khác. Bên c nh ó, mô hình

nh giá l i có th là m t công c h u ích i v i nhà qu n tr ngân hàng và

nh ng nhà nh ch trong vi c phòng ng a r i ro lãi su t.

Mô hình nh n bi t r i ro lãi su t này d a trên m t b ng cân i lãi su t,

trong ó, các kho n m c c a tài s n và ngu n v n c t p h p t ng ng theo

lo i lãi su t c nh và lãi su t bi n i. Xét v m t lãi su t trên b ng cân i có

th x y ra các tr ng h p sau:

M t là, gi a tài s n và ngu n v n có s cân b ng kh i l ng các kho n m c

có lãi su t c nh c ng nh lãi su t bi n i. Hai là, t ng kh i l ng các kho n

m c có lãi su t c nh bên tài s n nhi u h n kh i l ng này bên ngu n v n. Ba

là tr ng h p ng c l i. Sau ây là m t ví d v b ng cân i trong tr ng h p

tài s n v i lãi su t c nh nhi u h n ngu n v n v i lãi su t c nh.

V i mô hình b ng cân i lãi su t nói trên, có th nh n bi t khá d dàng

vi c có r i ro l n v bi n ng lãi su t hay không. Tr ng h p lý t ng, v i lãi

su t c nh, khi các tài s n c cân b ng v i các ngu n v n thì có th coi r i ro

không x y ra khi có bi n ng lãi su t. N u các kho n s d ng v n có lãi su t c

nh không cân b ng v i các kho n n có lãi su t c nh thì r i ro s x y ra n u

có bi n ng lãi su t th tr ng.

TÀI S N NGU N V N

Các kho n m c có lãi su t c nh c cân b ng

Các kho n s d ng v i lãi su t c

nh (nh ng không có ngu n v i

lãi su t c nh)

Các kho n ngu n v i lãi su t bi n i

(nh ng s d ng v i lãi su t c nh)

Các kho n m c v i lãi su t bi n i c cân b ng

(Ngu n: T p chí ngân hàng n m 2007)

Trong thí d trên thì r i ro c a ngân hàng s t ng lên khi lãi su t th tr ng

ng vì ph n s d ng v n v i lãi su t c nh l n h n ph n ngu n v n v i lãi su t

c nh. N u lãi su t th tr ng gi m thì trong tr ng h p này, ngân hàng có c

h i t ng k t qu kinh doanh do lãi su t u vào gi m nh ng lãi su t u ra không

i vì ã c th a thu n c nh t tr c. Tr ng h p ngu n v n v i lãi su t c

Page 14: Quản trị rủi ro lãi suất

14

nh l n h n kh i l ng s d ng v n v i lãi su t c nh thì ta có k t qu ng c

l i khi lãi su t th tr ng thay i: r i ro lãi su t t ng khi lãi su t th tr ng gi m

vì lãi su t thu t s d ng v n gi m và c h i k t qu kinh doanh s t ng khi lãi

su t th tr ng t ng.

Phân tích co giãn lãi su t: mô hình b ng cân i lãi su t nói trên là m t

công c khá n gi n, d áp d ng trong qu n lý r i ro. Tuy nhiên, ó m i ch là

công c nh n bi t r i ro lãi su t m c khái quát. Th c ra mô hình này m i

ch bi t c quy mô r i ro lãi su t trong tr ng h p lãi su t s d ng v n bi n

ng, thay i v i m c t ng ng nh lãi su t ngu n v n. Nh ng trên th c t ,

có nhi u tr ng h p có s co giãn khác nhau v lãi su t s d ng v n và ngu n

v n t i cùng m t th i m khi lãi su t th tr ng bi n ng. nh n bi t và

phân tích c r i ro lãi su t bi n i nh trên, có th áp d ng mô hình b ng cân

i co giãn c a lãi su t. Theo mô hình này, t ng bi n ng v thu lãi su t s

c so sánh v t ng bi n ng v chi lãi su t xác nh chênh l ch, t c là

r i ro (hay c h i) v sinh l i khi có bi n ng v lãi su t trên th tr ng. Có ba

tr ng h p x y ra:

1. Lãi su t trung bình c a s d ng v n và ngu n v n có co giãn b ng

nhau, t c là chênh l ch lãi su t v n không thay i khi có bi n ng lãi su t.

2. Lãi su t trung bình c a s d ng v n có co giãn m nh h n c a ngu n

v n khi lãi su t th tr ng bi n ng. u ó có ngh a khi lãi su t th tr ng

ng thì chênh l ch lãi su t t ng và thu t lãi su t c ng t ng theo t ng ng và

ng c l i.

Tr ng h p 1 Tr ng h p 2 Tr ng h p 3

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Page 15: Quản trị rủi ro lãi suất

15

3. Lãi su t trung bình c a ngu n v n có co giãn m nh h n c a s d ng

v n khi lãi su t th tr ng bi n ng. u ó có ngh a khi lãi su t th tr ng

ng thì chênh l ch lãi su t s gi m, thu t lãi su t c ng gi m theo t ng ng và

ng c l i (xem th trên).

2.1.5. M t s khái ni m liên quan n mô hình nh giá l i

2.1.5.1. Tài s n nh y c m v i lãi su t

Tài s n nh y c m lãi su t là các lo i tài s n mà trong ó thu nh p v lãi

su t s thay i trong m t kho ng th i gian nh t nh khi lãi su t thay i.

2.1.5.2. Ngu n v n nh y c m v i lãi su t

Ngu n v n nh y c m v i lãi su t là các kho n n mà trong ó chi phí lãi

su t s thay i trong th i gian nh t nh khi lãi su t thay i.

2.1.5.3. T l thu nh p lãi c n biên (NIM)

ây là t l gi a các kho n thu t lãi su t trên t ng tài s n. T l này th

hi n s nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng. N u ngân hàng ang trong tr ng

thái nh y c m tài s n thì t l thu nh p lãi c n biên s t ng n u lãi su t t ng; s

gi m n u lãi su t gi m. Và ng c l i, n u ngân hàng ang trong tr ng thái nh y

c m ngu n v n thì t l thu nh p lãi c n biên s gi m n u lãi su t t ng, và s t ng

khi lãi su t gi m.

2.1.6. M t s ch tiêu ánh giá r i ro lãi su t

2.1.6.1. H s r i ro lãi su t

2.1.6.2. H s chênh l ch lãi thu n

Tài s n nh y c m v i lãi su tR i ro lãi su t (R) =

Ngu n v n nh y c m v i lãi

Thu nh p lãi – Chi phí lãi su tH s chênh l ch lãi thu n =

T ng tài s n sinh l i

Page 16: Quản trị rủi ro lãi suất

16

2.2. PH NG PHÁP NGHIÊN C U

2.2.1. Ph ng pháp thu th p s li u

Các s li u dùng phân tích trong tài c thu th p t báo cáo k t qu

kinh doanh, bi u lãi su t, b ng cân i tài s n c a ngân hàng qua 3 n m 2004 –

2006, các v n b n pháp qui, nh h ng phát tri n c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th .

Ngoài ra còn xem thêm các thông tin trên t p chí Ngân hàng, t p chí Tài

chính ti n t và sách báo có liên quan n tài phân tích.

2.2.2. Ph ng pháp phân tích s li u

Các ph ng pháp ch y u c dùng trong tài này là:

+ Ph ng pháp th ng kê t ng h p s li u gi a các n m: phân tích và ánh

giá các s li u th c p thu c t các b ng báo cáo hàng n m c a ngân hàng

Ngo i th ng C n Th và s li u th c p thu th p c thông qua các sách, báo,

t p chí, internet…

+ Ph ng pháp so sánh, s tuy t i, s t ng i:

Ph ng pháp so sánh b ng s tuy t i: là k t qu c a phép tr gi a tr s

c a k phân tích v i k g c c a ch tiêu kinh t .

y = y1 - yo

Trong ó:

yo : ch tiêu n m tr c

y1 : ch tiêu n m sau

y : là ph n chênh l ch t ng, gi m c a các ch tiêu kinh t .

Ph ng pháp này s d ng so sánh s li u n m tính v i s li u n m tr c

c a các ch tiêu xem có bi n ng không và tìm ra nguyên nhân bi n ng c a

các ch tiêu kinh t , t ó ra bi n pháp kh c ph c.

Ph ng pháp so sánh b ng s t ng i: là k t qu c a phép chia gi a tr s

c a k phân tích so v i k g c c a các ch tiêu kinh t .

y1

y = *100 - 100%

yo

Trong ó:

yo : ch tiêu n m tr c.

Page 17: Quản trị rủi ro lãi suất

17

y1 : ch tiêu n m sau.

y : bi u hi n t c t ng tr ng c a các ch tiêu kinh t .

Ph ng pháp dùng làm rõ tình hình bi n ng c a m c c a các ch

tiêu kinh t trong th i gian nào ó. So sánh t c t ng tr ng c a ch tiêu gi a

các n m và so sánh t c t ng tr ng gi a các ch tiêu. T ó tìm ra nguyên

nhân và bi n pháp kh c ph c.

+ Ph ng pháp s d ng mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t.

ây là vi c phân tích các lu ng ti n d a trên nguyên tác giá tr k toán

nh m xác nh chênh l ch gi a lãi su t thu c t tài s n và lãi su t thanh toán

cho v n huy ng sau m t th i gian nh t nh. Trên c s xác nh chênh l ch

gi a tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng có th tính toán

c m c bi n ng thu nh p ròng t lãi (r i ro lãi su t) c a ngân hàng.

+ Ph ng pháp d báo:

n c vào b ng lãi su t u vào, u ra c a ngân hàng Ngo i th ng C n

Th n m 2006, áp d ng ph ng pháp d báo nhu c u t ng lai: bình ph ng bé

nh t v i l ch chu n t ng i chính xác h n so v i nh ng ph ng pháp d

báo khác, chúng ta có th d báo c lãi su t trong n m 2007.

Theo ph ng pháp này, chúng ta có ph ng trình h i quy:

Yd = aX + b

Trong ó:

Yd là m c lãi su t d trù t ng lai h ng tháng

n: là s tháng.

X: tr s ta cho.

a, b: Các tham s c tính theo các công th c sau:

a = ; b =n∑XY - ∑X∑Y

n∑X2 – (∑X)2 100(n∑X2 – (∑X)2)

n∑X2 ∑Y - ∑X∑XY

Page 18: Quản trị rủi ro lãi suất

18

CH NG 3

KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG

CHI NHÁNH C N TH

3.1. KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG CHI NHÁNH C N

TH

3.1.1. L ch s hình thành và phát tri n

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th có ti n thân ban

u là phòng ngo i h i H u Giang, tr c thu c và có cùng tr s ban u v i ngân

hàng nhà n c chi nhánh H u Giang, s 2 Ngô Gia T , Thành Ph C n Th .

Ngày 25/01/1989 T ng Giám c ngân hàng ngo i th ng Vi t Nam ra

quy t nh s 16/NH- v vi c thành l p Doanh nghi p Nhà n c ngân hàng

Ngo i Th ng chi nhánh C n Th , chuy n t phòng ngo i h i H u Giang i

di n pháp nhân c a ngân hàng ngo i th ng Vi t nam t i C n Th .

Ngày 01/10/1989 Ngân Hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n

Th chính th c c thành l p, ch u s qu n lý tr c ti p c a ngân hàng Nhà

c chi nhánh C n Th và H i s chính ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam.

Tên y : Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th .

Tên ti ng Anh: Bank for Foreign Trade of Viet Nam

Tên giao d ch: Vietcombank C n Th .

Tr s : S 7 i l Hòa Bình, thành ph C n Th .

T ng ài i n tho i: 84.071820455.

Fax: 84.071820694.

Sovift: BFTVVNX011

Website: http:// www.vietcombank cantho.com

Sau h n 17 n m ph n u Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh

C n Th ã không ng ng phát tri n v n lên, nâng cao uy tín, m r ng ph m vi

ho t ng trong và ngoài n c. V i ch c n ng, nhi m v mình chi nhánh ã th c

hi n rõ vai trò c a m t ngân hàng ch l c, góp ph n tích c c thúc y qua trình

phát tri n kinh t xã h i c a Thành ph .

óng trên a bàn có trên 23 ngân hàng ho t ng c nh tranh quy t li t

nh ng Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th luôn t ng tr ng

Page 19: Quản trị rủi ro lãi suất

19

m sau cao h n n m tr c và là a ch ho t ng áng tin c y i v i các

doanh nghi p ho t ng xu t nh p kh u: nh công ty c ph n th ng nghi p

t ng h p và ch bi n l ng th c Th t N t, công ty trách nhi m h u h n h i s n

Vi t H i, công ty thép Tây ô,… V i vi c m nh d n u t c i ti n công ngh

và v n thu mua nguyên li u ch bi n xu t kh u, m r ng thanh toán, nh ó

m i n m chi nhánh mang v cho t n c hàng tr m tri u USD. Ho t ng tài

tr c a chi nhánh ã giúp cho các doanh nghi p an tâm th c hi n các b c i

trong quá trình kinh doanh, t o th m nh ngày càng v ng ch c trên th ng

tr ng.

V i ph ng châm “nhanh chóng chính xác an toàn và k p th i i m i

công ngh ” th i gian qua Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th

ã t m t s thành t u n i b t:

+ Công ngh m i ã giúp nâng cao ch t l ng n ng su t, m r ng m ng

i, d ch v thanh toán th , thanh toán chuy n ti n nhanh nh h th ng thanh

toán liên ngân hàng Swift.

+ Hi n nay, chi nhánh ã ti p c n v i r t nhi u i lý nhi u n c trên

th gi i. Duy trì th ng hàng u v thanh toán qu c t và kinh doanh dich v

ngo i h i trên a bàn thành ph và khu v c.

+ N m 2001 tri n khai h th ng rút ti n t ng ATM.

+ N m 2003 chi nhánh khai tr ng i lý ch ng khoán thu c công ty

ch ng khoán thu c Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam.

+ Ngày 28 tháng 4 n m 2003 chi nhánh vinh d c nhà n c t ng

th ng huy ch ng lao ng h ng III

+ N m 2005 chi nhánh ã ti p nh n và tri n khai d ch v ngân hàng bán l

VCB vision 2010 theo tiêu chu n qu c t hi n i.

3.1.2. M t s ho t ng ch y u c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam

chi nhánh C n Th

- M tài kho n b ng ng ti n Vi t Nam và ngo i t cho các cá nhân và t

ch c thu c m i thành ph n kinh t .

- Th c hi n thanh toán i ngo i trên m ng Swift.

- Tài tr các ho t ng liên quan n xu t nh p kh u: nh tài tr v n trong

giai o n chu n b c ng nh thanh toán hàng xu t kh u, chi t kh u b ch ng t .

Page 20: Quản trị rủi ro lãi suất

20

- Cho vay v n l u ng i v i các cá nhân kinh doanh, các doanh nghi p

v a và nh , tài tr các ho t ng s n xu t kinh doanh và u t cho các doanh

nghi p thu c m i thành ph n kinh t .

- Kinh doanh ngo i h i.

- Th c hi n các d ch v : chuy n ti n nhanh Moneygram, phát hành và

thanh toán hai lo i th tín d ng qu c t Visacard và Mastercard.

- Thu h thanh toán ngay các lo i séc do ngân hàng n c ngoài phát hành.

- T v n tài chính, ti n t , mua bán ch ng khoán cho khách hàng d i

hình th c t v n tr c ti p.

- B o qu n hi n v t quý, gi y t có giá tr , cho thuê két s t.

3.1.3. C c u t ch c và nhân s

« Tình hình nhân s :

V i t ng s cán b h n 217 ng i trong ó có h i s chính là 130 ng i,

còn 87 ng i làm vi c 3 chi nhánh và m t phòng giao d ch. V i m i cán b có

trình nh t nh, Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th ã

óng góp r t l n vào quá trình phát tri n thành ph , t ng b c c i thi n thành

ph C n Th .

B ng 1: TRÌNH V N HÓA C A CÁN B NGÂN HÀNG.

Trình Trung c p Cao ng i h c Th c s Khác C ng

S ng i 13 3 114 2 25 157

(Ngu n: phòng Hành chính-Nhân s )

« Ch c n ng, nhi m v các phòng ban, chi nhánh:

- Ban Giám c:

G m m t giám c và 4 phó giám c ch u trách nhi m qu n lý và i u

hành toàn b ho t ng c a ngân hàng, v ch ra h ng phát tri n và a ra quy t

nh ngân hàng ho t ng theo úng ch c n ng c a mình.

- Phòng tín d ng:

Là m t trong nh ng phòng, ban gi v trí quan tr ng trong ho t ng c a

chi nhánh. Xét v ch c n ng, ngoài vi c th c hi n nghi p v ch y u là cho vay

bao g m quá trình:

Page 21: Quản trị rủi ro lãi suất

21

+ Th m nh ph ng án.

+ Ký k t h p ng.

+ ôn c.

+ Ki m tra vi c s d ng v n vay c a khách hàng.

+ Thu n .

Ngoài ra, còn th c hi n m t s nghi p v liên quan n ho t ng thanh

toán qu c t nh : cho vay ký qu m L/C, theo dõi các kho n ti n c a n v

nh p kh u thu n .

Trong l nh v c kinh doanh ngo i h i, phòng ch u trách nhi m v vi c l p

k ho ch mua bán ngo i t , xác nh t giá mua bán m i ngày…

- Phòng thanh toán qu c t :

Th c hi n nghi p v liên quan n tín d ng th , thanh toán ti n hàng xu t

nh p kh u gi a các doanh nghi p Vi t Nam v i các n v n c ngoài, th c hi n

ph ng th c nh thu, y nhi m chi, chi t kh u b ch ng t cho các n v xu t

nh p kh u.

D a vào m i quan h i lý m t thi t v i các ngân hàng trên th gi i, nên

các nghi p v thanh toán qu c t nh L/C, b o lãnh chuy n ti n i, chuy n ti n

n c th c hi n nhanh chóng, b o m t và ti t ki m c ph n l n chi phí.

- Phòng hành chính nhân s :

Ch u trách nhi m qu n lý toàn b các ho t ng có liên quan n t ch c,

b trí sáp x p nhân s gi a các phòng, ban cho phù h p t o u ki n cho các

phòng ch c n ng th c hi n t t nhi m v c a mình.

Qu n lý ti n l ng và th c hi n n p các kho n b o hi m cho công nhân

viên, gi i quy t các ch chính sách có liên quan n cán b công nhân viên.

B trí s p x p tr c nh t, công tác h u c n, th c hi n vi c tu n tra canh gác

m b o an toàn cho tài s n c a chi nhánh, và khách hàng n giao d ch.

- Phòng kinh doanh d ch v khách hàng:

Th c hi n các nghi p v kinh doanh mua bán ngo i t theo quy nh c a

chi nhánh.

Nh n các kho n ti n g i b ng ng Vi t Nam và ngo i t có k h n và

không k h n.

Phát hành k phi u b ng ng Vi t Nam và ngo i t .

Page 22: Quản trị rủi ro lãi suất

22

Chi tr các kho n ti n Vi t Ki u n c ngoài g i v Vi t Nam thông qua

các d ch v ki u h i, Moneygram, m ng thanh toán SWIFT.

Phát hành và thanh toán hai lo i th Visacard và Mastercard, m tài kho n

ATM, t v n mua bán ch ng khoán…

- Phòng k toán:

Th c hi n các bút toán liên quan n quá trình thanh toán nh y nhi m

thu, chi, k toán các kho n thu chi trong ngày, th c hi n các bút toán chuy n

kho n trong thanh toán gi a khách hàng v i chi nhánh, v i ngân hàng khác và

v i Ngân hàng Trung ng.

Ki m tra vi c mua s m tài s n c a chi nhánh.

Báo cáo quy t toán lên phân tích lãi l t ng k .

T ng h p chi ti t, lên b ng c n i và báo cáo quy t toán h ng n m v i

ngân hàng trung ng.

- Phòng ngân qu :

Là n i mà các kho n ti n m t, ngo i t và ph ng ti n thanh toán có giá

tr c th c hi n khi có nhu c u v ti n m t và có s xác nh n c a phòng k

toán ho c phòng kinh doanh d ch v khách hàng, khách hàng s n nh n ti n t i

phòng ngân qu .

- Phòng ng n v n:

Có trách nhi m theo dõi th ng xuyên, bám sát tình hình ngu n v n và s

d ng v n hàng ngày c a chi nghánh, k t h p v i phòng k toán thanh toán qu c

t , phòng tín d ng và chi nhánh c p hai d th c hi n vi c u chuy n v n, l p

i n u chuy n v n và th c hi n vay, g i và tr n m t cách k p th i, m b o

kh n ng thanh toán c ng nh t ng nhanh vòng quay c a v n.

- Phòng ki m tra n i b :

Có trách nhi m, theo dõi, giám sát, ki m tra n i b c quan.

ôn c, nh c nh nhân viên làm vi c úng nguyên t c.

Ph i h p v i doàn thanh tra, ki m tra t su t theo yêu c u c a ngân hàng

Ngo i th ng Trung ng.

-Phòng vi tính:

Th c hi n vi c qu n lý toàn b h th ng vi tính c a ngân hàng, m b o

cho ho t ng c a ngân hàng c th c hi n m t cách thông su t thông qua h

Page 23: Quản trị rủi ro lãi suất

23

th ng m ng máy tính.

- Phòng giao d ch qu n ninh ki u:

Khai tr ng ngày 29/03/2004 t i s 107 A1 Trung Tâm Th ng M i Cái

Kh , qu n Ninh Ki u, thành ph C n Th . Phòng giao d ch ra i nh m t o u

ki n thu n l i cho khách hàng trên a bàn qu n, c bi t là các h ti u th ng,

doanh nghi p v a và nh thu n l i trong vay v n, ti p c n các s n ph m ngân

hàng hi n i và các d ch v ti n ích nh m th c hi n các chi n l c chuyên môn

hóa, a d ng hóa i t ng khách hàng, nâng cao hi u qu huy ng v n, t p

trung v n cho m c tiêu phát tri n doanh nghi p trên a bàn c a Ngân hàng

Ngo i Th ng C n Th .

- Chi nhánh c p II Sóc Tr ng:

Tr c ây là phòng giao d ch Sóc Tr ng, hình nh thu nh c a Ngân hàng

Ngo i Th ng C n Th . Th c hi n m i nghi p v , d ch v c a Ngân hàng Ngo i

Th ng C n Th . T khi ra i n nay chi nhánh ã m r ng ph m vi ho t

ng, t o u ki n ti p xúc v i khách hàng tr c ti p nh m nâng cao hi u qu

ho t ng c a ngân hàng.

- Chi nhánh c p II B c Liêu:

c thành l p vào ngày 16/05/2003, góp ph n m r ng m ng l i ho t

ng c a ngân hàng, nâng cao kh n ng giao d ch tr c ti p v i khách hàng.

- Chi nhánh c p II Trà Nóc:

Trà Nóc v i khu công nghi p r ng l n, có nhi u doanh nghi p ho t ng.

T khi thành l p chi nhánh ã thu hút m t s l ng l n khách hàng n giao

d ch, giúp h ti t ki m c th i gian c ng nh chi phí trong vi c thanh toán i

v i các i tác và nhà cung c p.

3.1.4. ánh giá chung v k t qu ho t ng kinh doanh c a Ngân hàng

qua 3 n m (2003 – 2006):

Ngân hàng th ng m i là t ch c kinh doanh trong l nh v c ti n t tín d ng.

Nó c ng nh các t ch c ho t ng s n xu t kinh doanh khác luôn có m c tiêu

hàng u là l i nhu n. Có th nói r ng l i nhu n là y u t c th nh t nói lên k t

qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng. gia t ng l i nhu n, ngân hàng c n

qu n lý t t các kho n m c tài s n, nh t là các kho n m c cho vay và u t , a

d ng hóa các s n ph m d ch v ngân hàng, ti t ki m chi phí, qu n lý u hành

Page 24: Quản trị rủi ro lãi suất

24

t t. Khi l i nhu n t ng ngân hàng có i u ki n trích d phòng r i ro, m r ng tín

d ng, b sung ngu n v n t có. Vì v y trong th i gian qua d i s lãnh o c a

ban giám c và s ph n u nhi t tình c a toàn th cán b công nhân viên, Ngân

hàng Ngo i Th ng C n Th ã t c nh ng k t qu áng k . th y rõ h n

k t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng trong th i gian qua, chúng ta cùng

xem xét m t s ch tiêu sau:

B ng 2: K T QU HO T NG KINH DOANH C A NGÂN HÀNG

QUA BA N M

n v tính: Tri u ng

So sánh 05/04 So sánh 06/04Ch tiêu 2004 2005 2006

ti n % S ti n %

Thu Nh p 200.066 229.000 273.000 28.934 14,46 72.934 36,45

Chi phí 142.668 171.000 241.000 28.332 19,86 98.332 68,92

i Nhu n 57.398 58.000 32.000 602 1,05 (25.398) (44,25)

(Ngu n: phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Qua b ng s li u, ta th y trong 3 n m qua ngân hàng kinh doanh u có

l i nhu n cao, c th n m 2004 thu nh p c a ngân hàng t 195.348 tri u ng,

trong khi ó chi phí 142.065 tri u ng d n n l i nhu n là 53.283 tri u ng;

n n m 2005 thu nh p ngân hàng t ng lên 224.561 tri u ng nh ng chi phí

ng n 194.613 làm cho l i nhu n ch còn 29.948 tri u ng, nguyên nhân do

VCB C n Th t ng chi phí d phòng r i ro t 11.174 tri u ng (2004) lên

23.947 tri u ng (2005), t ng chi phí khác nh mua thi t b công ngh thông tin

l p t các máy rút ti n t ng, chi phí m r ng ho t ng t 103.152 tri u ng

(2004) lên 133.069 (2005), chi phí tr lãi vay c ng t ng t 19.404 tri u ng lên

t i 23.944 (n m 2005). Do chi phí t ng lên áp ng yêu c u ho t ng trong

th i gian t i nên làm cho l i nhu n n m 2005 gi m so v i 2004 m c dù thu nh p

m 2005 cao h n. n n m 2006 thu nh p VCB C n Th t c là 270.519

tri u ng t ng h n v i 2 n m tr c nh ng chi phí là 241.290 c ng cao h n r t

nhi u, chi phí 2004, 2005 làm cho l i nhu n ch còn 29.229 tri u ng. Nguyên

nhân do VCB C n Th C n Th ti p t c ho t ng m r ng nh thành l p chi

nhánh V nh Long và chi phí c ng khá cao, không ph i l i nhu n mà VCB C n

Th ho t ng không có hi u qu mà ngân hàng Ngo i Th ng C n Th ang

Page 25: Quản trị rủi ro lãi suất

25

t o ti n v ng ch c cho các ho t ng n m ti p theo, nh t là trong giai o n

hi n nay xu t hi n nhi u t ch c trung gian tài chính, ngân hàng trong và ngoài

c l n l t t chi nhánh ng B ng Sông C u Long hay các v n phòng i

di n. Chính u này d n n s c nh tranh gi a các ngân hàng, t ch c. Cho nên

VCB C n Th ra s c u t c s v t ch t nh t là công ngh thông tin x ng

áng là con chim u ngành.

3.2 THU N L I VÀ KHÓ KH N C A VCB C N TH

3.2.1 Thu n l i

Ngân hàng n m ngay trung tâm Thành ph C n Th , n i c xem là

trung tâm chính tr v n hóa, khoa h c c a ng B ng Sông C u Long, do ó có

i u ki n thu n l i, r ng rãi trong vi c giao l u, quan h phát tri n v nhi u m t.

Nh t là trên các l nh v c nghi p v chuyên môn, d dàng trong vi c ti p thu, h c

h i nhanh nh ng thông tin khoa h c k thu t và công ngh tiên ti n trên th gi i,

c ng nh nh ng thông tin v kinh t - xã h i chính tr .

Ngân hàng có nhi u kinh nghi m trong ho t ng thanh toán qu c t và có

nhi u khách hàng truy n th ng.

Ngân hàng ã t o c uy tín, n t ng t t i v i khách hàng.

Ngân hàng luôn i u trong vi c áp d ng công ngh thông tin ngân hàng

hi n i.

3.2.2 Khó kh n

Hi n t i trên a bàn có nhi u ngân hàng ho t ng v i s n ph m và d ch

v a d ng gây nên s c nh tranh gay g t.

S có m t c a các công ty b o hi m, ti t ki m b u i n ã gây khó kh n

trong vi c huy ng v n c a ngân hàng.

Trong c ch th tr ng tác ng ngày càng ph c t p vào quá trình ho t

ng kinh doanh, công tác ào t o cán b c n c chú tr ng t bi t h n n a.

Vi t Nam gia nh p WTO v a là thu n l i v a là thách th c và khó kh n

c a ngân hàng.

Page 26: Quản trị rủi ro lãi suất

26

CH NG 4

PHÂN TÍCH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I

TH NG CHI NHÁNH C N TH

4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG

NGO I TH NG C N TH

4.1.1. Phân tích c c u ngu n v n c a ngân hàng

Ngày nay n n kinh t xã h i phát tri n m nh, kinh doanh là m t trong

nh ng m c tiêu hàng u c a m i qu c gia. ti n hành kinh doanh, b t kì

doanh nghi p nào c ng c n ph i có m t l ng v n nh t nh: bao g m v n c

nh, v n l u ng và các lo i v n chuyên dùng khác. V n là y u t r t quan

tr ng trong ho t ng kinh doanh c a các thành ph n kinh t , nên b t k m t t

ch c nào mu n ho t ng t t em l i k t qu kinh t cao thì i u tr c tiên là

ph i có ngu n v n d i dào. Khi các thành ph n kinh t b thi u v n ho t ng, h

n ngân hàng xin vay và ngân hàng ho t ng ch y u là cung c p v n tín d ng

cho các t ch c kinh t khi có nhu c u v v n. Vì v y, m t ngân hàng mu n

ng v ng trên th ng tr ng thì i u ki n tr c tiên là ngu n v n c a ngân

hàng ph i l n m i m b o cho ho t ng tín d ng c thu n l i, k p th i

áp ng nhu c u v n c a các thành ph n kinh t . Trong quá trình ho t ng, ngân

hàng ph i m r ng, nâng cao ch t l ng d ch v và a d ng hóa các hình th c

huy ng thu hút l ng ti n nhàn r i trong dân c , hay các doanh nghi p

phân ph i l i nh ng n i c n v n s n xu t kinh doanh. Ngu n v n ho t ng

c a ngân hàng t ng tr ng v a t o u ki n thu n l i cho ngân hàng m r ng

u t tín d ng, v a áp ng nhu c u vay v n c a các thành ph n kinh t và dân

.

hi u rõ c c u ngu n v n c a Ngân hàng Ngo i th ng C n Th c

hình thành ch y u t ngu n nào, bi n ng qua các n m ra sao, chúng ta cùng

xem xét b ng s li u sau:

Page 27: Quản trị rủi ro lãi suất

27

B ng 3: C C U NGU N V N C A NGÂN HÀNG QUA BA N Mn v tính: t ng

(Ngu n: Phòng Ngu n V n ngân hàng Ngo i th ng)

Qua b ng s li u ta th y ngu n v n ho t ng c a ngân hàng t ng trong

m 2005 và gi m xu ng trong n m 2006. C th , n m 2004 t ng ngu n v n t

2.920 t ng, qua n m 2005 t ng lên 2.978 t ng t ng 58 t t ng ng

1,98%. i u này cho th y ho t ng c a ngân hàng ngày càng phát tri n th hi n

qua qui mô v n ho t ng t ng. S t ng tr ng ngu n v n này xu t phát t nhu

c u v v n c a các n v kinh t trong thành ph ngày càng t ng và ngân hàng

ngày càng m r ng ph m vi cho vay do ó ngân hàng c n ph i kh i t ng ngu n

v n ho t ng c a mình áp ng nhu c u v n cho các n v ho t ng. n

m 2006, t ng ngu n v n c a ngân hàng vào kho ng 2.445 t ng, gi m 533

t so v i n m 2005, t ng ng gi m 17,9%. S d có s gi m sút ngu n v n

nh trên là do trong n m 2006, th tr ng trong n c và th gi i có nhi u bi n

ng, nh h ng c a d ch cúm gia c m, th tr ng b t ng s n tr m l ng làm

tác ng b t l i n nhu c u c a nhóm khách hàng l n c a ngân hàng. Bên c nh

ó s c nh tranh gay g t c a các ngân hàng th ng m i khác trong thành ph gây

khó kh n cho công tác huy ng v n c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

Trong c c u ngu n v n c a ngân hàng, v n vay ngân hàng H i s chi m

t tr ng cao nh t. C th nh sau:

2004 2005 2006 So sánh 05/04 So sánh 06/05

Ch tiêu

ti n%

ti n%

ti n%

ti n%

ti n%

n huy

ng774 26,50 950 31,90 790 32,31 176 22,74 (160) (16,84)

n vay

i s1.991 68,18 1.823 61,21 1.486 60,77 (168) (8,44) (337) (18,48)

n ch

h u58 2,00 114 3,82 37 1,51 56 96,55 (77) (67,54)

n khác 97 3,32 91 3,07 132 5,41 (6) (6,18) 41 45,05

ng

ngu n

n

2.920 100,00 2.978 100,00 2.445 100,00 58 1,98 (533) (17,90)

Page 28: Quản trị rủi ro lãi suất

28

m 2004 t 1.991 t ng chi m 68,18% t ng ngu n v n. N m 2005 t 1.823

t ng chi m 31,21% t ng ngu n v n, gi m h n so v i n m 2004 kho ng 168

t t ng ng 8,44%. N m 2006 t 1.486 t ng chi m 60,77% t ng ngu n

v n, gi m h n so v i n m 2005 kho ng 337 t t ng ng 18,48%.

V n vay ngân hàng H i s t ng hay gi m là do nhu c u v n trên a bàn

và kh n ng huy ng v n c a ngân hàng.

Tuy nhiên, công tác huy ng v n a s d a vào vay Ngân hàng H i s s

làm gi m tính ch ng c a ngân hàng trong vi c u t cho vay v n. Nh ng

nguyên nhân không ph i là do lãi su t huy ng c a ngân hàng không h p d n

mà vì trên a bàn thành ph C n Th có khá nhi u ngân hàng th ng m i ang

ho t ng, t o nên m t môi tr ng c nh tranh vô cùng gay g t. Ngoài ra v n

thu nh p bình quân c a ng i dân C n Th là ch a cao, i u này nh h ng n

vi c huy ng ti n g i ti t ki m t dân c .

Bên c nh ngu n v n vay t ngân hàng H i s , trong c c u ngu n v n c a

ngân hàng, v n huy ng th ng chi m t tr ng th p h n trong t ng ngu n v n.

Do nhu c u c th c a ngân hàng nên ngu n v n này trong n m 2004 t 774 t

ng, chi m 26,5% t ng ngu n v n. N m 2005 t 950 t ng, chi m 31,9%

t ng ngu n v n. T ng 176 t so v i n m 2004 t ng ng 22,74%. N m 2006

gi m còn 790 t ng, chi m 32,31% t ng ngu n v n. Gi m 160 t so v i n m

2005 t ng ng 16,84%. S d có s bi n ng c a ngu n v n huy ng c a

ngân hàng nh trên là do áp l c c nh tranh c a các ngân hàng th ng m i khác

trong cùng thành ph , các ngân hàng liên t c huy ng v i nhi u hình th c u

ãi, u ãi lãi su t, u ãi v t ch t, t ó làm phân tán ngu n v n huy ng c a

ngân hàng, i u này làm cho ngu n v n huy ng c a ngân hàng t ng gi m qua

các n m.

Có th th y v n huy ng t i ngân hàng Ngo i th ng trong th i gian qua

ng tr ng t ng i n nh, m c dù n m 2006 có gi m so v i n m 2005

nh ng v n t ng h n so v i n m 2004. t c k t qu này là do trong th i gian

qua ngân hàng luôn quan tâm và có nh ng nh h ng úng n trong công tác

huy ng v n, v a duy trì c khách hàng c , v a m r ng khách hàng m i

gia t ng l ng v n huy ng vì ây là ngu n v n t o ra s ch ng cho ngân

hàng trong vi c u t cho vay v n.

Page 29: Quản trị rủi ro lãi suất

29

Các kho n m c v n khác c a ngân hàng ch chi m t tr ng nh trong t ng

ngu n v n c a ngân hàng. Các kho n m c này c dùng áp ng nhu c u

thanh kho n và cho vay c a ngân hàng.

Khái quát v tình hình huy ng v n c a ngân hàng:

Huy ng v n là v n quan tr ng trong vi c t o v n cho vay và phát

tri n, ng th i nó c ng là v n c b n quy t nh cho ho t ng kinh

doanh ti n t tín d ng c a m i ngân hàng th ng m i.

Th c hi n vai trò là trung gian tài chính, ngân hàng s i vay cho vay và

cung c p các d ch v tài chính ti n t cho n n kinh t . Vì th , ho t ng huy ng

v n c a ngân hàng không ch có ý ngh a i v i b n thân ngân hàng mà còn có ý

ngh a i v i toàn xã h i. Thông qua ho t ng huy ng v n s t o ngu n v n

ph c v cho ho t ng u t và cho vay i v i n n kinh t c a ngân hàng,

ng th i áp ng yêu c u cho ng i dân g i ti n và vay v n t i ch thu n l i,

an toàn.

Huy ng v n là công tác tr ng tâm và xuyên su t trong ho t ng c a

ngân hàng. Trong nh ng n m g n ây, do nh ng bi n ng c a n n kinh t , cùng

v i vi c trên a bàn ngày càng có nhi u ngân hàng, nên vi c huy ng v n trong

dân c c ng g p r t nhi u khó kh n.

HÌNH 1: TÌNH HÌNH HUY NG V N C A NGÂN HÀNG

Page 30: Quản trị rủi ro lãi suất

30

B ng 4: TÌNH HÌNH HUY NG V N TRONG 3 Mn v tính: T ng

(Ngu n: Phòng v n ngân hàng Ngo i th ng)

T i chi nhánh, t ng ngu n v n huy ng có s t ng gi m qua 3 n m. N m

2005 t ng 22,74% so v i n m 2004, n n m 2006 thì gi m 16,84% so v i n m

2005. Trong c c u ngu n v n huy ng c ng có s bi n ng lên xu ng, u

này nh h ng n chi phí tr lãi ti n g i và ít nhi u nh h ng n c c u cho

vay c a ngân hàng. M c dù v y, so v i n m 2004 ngu n v n huy ng c a ngân

hàng qua 3 n m có xu h ng t ng tr ng. t c u này là do trong th i

gian qua ngân hàng ã th ng xuyên qu ng bá công tác huy ng v n, a d ng

hóa nghi p v huy ng v n theo s ch o c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t

Nam, i m i phong cách ph c v l ch s , t o s tho i mái cho khách hàng n

giao d ch, x lý nhanh chóng, chính xác ch ng t trên máy tính c ng nh trong

2004 2005 2006SO SÁNH

2005/2004

SO SÁNH

2006/2005CH TIÊU

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i c a các t

ch c kinh t423 603 368 180 42,55 (235) (38,97)

- Không k h n406 573 356 167 41,13 (217) (37,87)

- Có k h n <12 tháng 4 8 5 4 100 (3) (37,5)

- Có k h n > 12

tháng13 22 7 9 69,23 (15) (68,18)

2. Ti n g i ti t ki m 324 286 324 (38) 11,73 0 0

- Không k h n 19 17 14 (2) (10,53) (3) (17,65)

- Có k h n < 12

tháng165 159 207 (6) (3,64) 48 30,19

- Có k h n > 12

tháng140 110 103 (30) (21,43) (7) (6,36)

3. K phi u, trái

phi u12 37 45 25 208,33 8 21,62

4. Ti n g i ký qu

o m thanh toán2 3 10 1 50 7 233,33

5. Ti n g i khác 13 21 44 8 61,54 23 109,52

ng 774 950 790 176 22,74 (160) (16,84)

Page 31: Quản trị rủi ro lãi suất

31

ki m m nên ã t o c uy tín i v i khách hàng, khách hàng ngày càng nh n

c nhi u ti n ích mà ngân hàng cung c p nên l ng khách hàng n giao d ch

ngày càng nhi u. Vì v y v n huy ng c a ngân hàng t ng m nh trong n m 2005

và t ng nh trong n m 2006.

4.1.2. Phân tích s bi n ng c a ngu n v n nh y c m v i lãi su t

Trong công tác qu n lý ngu n v n c a ngân hàng vi c òi h i ph i cân nh c

các r i ro ph c ng nh kho n chênh l ch gi a chi phí vay v n (ch y u là lãi

su t vay c a các ngân hàng khác) và m c l i nhu n có th thu c khi u t

vào tín d ng và ch ng khoán. M c tiêu chính c a ph ng th c qu n lý này là

b o m thanh kho n c a ngân hàng, b o m v n cho nhu c u tín d ng h p

l và duy trì lãi su t c b n ròng và doanh l i.

Ngu n v n nh y c m v i lãi su t là các kho n n mà trong ó chi phí lãi

su t s thay i trong th i gian nh t nh khi lãi su t thay i. Trong c c u

ngu n v n c a ngân hàng thì các kho n ngu n v n nh y c m v i lãi su t ch y u

là các kho n ti n g i ng n h n, gi y t có giá ng n h n và ti n g i ti t ki m cá

nhân, v n vay Ngân hàng H i s . Sau ây là bi u th hi n s bi n ng c a

các kho n m c ngu n v n nh y c m v i lãi su t:

Hình 2: BI U BI N NG C A CÁC KHO N M C THU C

NGU N V N NH Y C M V I LÃI SU T

Bi u trên th hi n s t ng gi m qua các n m c a ngu n v n nh y c m

v i lãi su t. u này c th hi n rõ h n b ng phân tích c c u ngu n v n

nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng.

Page 32: Quản trị rủi ro lãi suất

32

B NG 5: TÌNH HÌNH NGU N V N NH Y C M LÃI SU T QUA

3 N M 2004 - 2006n v tính: T ng

M

2004

M

2005

M

2006

SO SÁNH

2005/2004

SO SÁNH

2006/2005KHO N M C

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i ti t ki m cá nhân 184 176 221 (8) (4,35) 45 25,56

- Ti n g i không k h n 19 17 14 (2) (10,53) (3) (17,65)

- Ti n g i có k h n < 12 T 165 159 207 (6) (3,63) 48 30,20

2. Ti n g i các t ch c tín

ng13 21 44 8 61,54 23 109,52

- Ti n g i không k h n 13 21 44 8 61,54 23 109,52

3. Ti n g i các t ch c kinh410 581 361 171 41,70 (220) (37,86)

- Ti n g i không k h n 406 573 356 167 41,13 (217) (37,87)

- Ti n g i có k h n < 12 T 4 8 5 4 100 (3) (37,5)

4. Gi y t có giá 12 37 45 25 208,33 8 21,62

5. V n vay NH H i s 1.991 1.823 1.486 (168) (8,44) (337) (18,48)

ng 2.610 2.638 2.157 28 1,07 (481) (18,23)

(Ngu n: Báo cáo t ng k t ho t ng kinh doanh n m 2004, 2005, 2006)

T i chi nhánh, t ng ngu n v n bi n ng lãi su t có s t ng gi m qua 3

m. N m 2005 t ng 1,07% so v i n m 2004, n n m 2006 thì gi m 18,23% so

v i n m 2005. Và trong danh m c ngu n v n nh y c m lãi su t này c ng có s

bi n ng lên xu ng, u này nh h ng n chi phí tr lãi ti n g i và ít nhi u

nh h ng n c c u cho vay c a ngân hàng, do ó c n ph i n m rõ s bi n

ng trong c c u ngu n v n nh y c m lãi su t c a ngân hàng thông qua vi c i

vào phân tích t ng lo i ti n g i.

- Ti n g i c a các t ch c tín d ng: n m 2005 chi m 0,8% trong t ng

ngu n v n nh y c m lãi su t, t ng tuy t i 8 t ng, t l t ng 61,54% so v i

m 2004; s gia t ng ngu n v n này là do các ngân hàng ang trong quá trình

ng v n, nhu c u thanh toán bù tr và giao d ch a ph ng trên a bàn ngày

càng t ng. n n m 2006 c ng v y, ngu n v n huy ng này l i ti p t c t ng, s

ti n t ng thêm là 23 t ng t ng ng v i t l 109,52% so v i n m 2005.

Page 33: Quản trị rủi ro lãi suất

33

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2003 2004 2005

Tg i c a KBNN

Tg i c a TCKT

Tg i tki m

K phi uTg i ký q y o ttoán

Hình 3: TÌNH HÌNH HUY NG V N T I CHI NHÁNH.

- Ti n g i c a các t ch c kinh t : ch y u bao g m ti n g i có k h n

i 12 tháng và ti n g i không k h n c a các doanh nghi p hay còn g i là ti n

g i thanh toán. ây là lo i ti n g i mà khi g i vào, khách hàng có th rút ra b t

k lúc nào mà không c n ph i báo tr c cho ngân hàng và ngân hàng thì có

nhi m v là ph i th a mãn yêu c u ó c a khách hàng.

Lo i ti n g i này không nh m m c ích lãi su t mà nh m thanh toán, chi

trong kinh doanh. Khách hàng g i ti n là các doanh nghi p, các n v kinh

doanh, do yêu c u kinh doanh m b o thanh toán nên các doanh nghi p

th ng ch n các hình th c không k h n. M c dù i v i ti n g i không k h n,

ng i g i ti n có th g i vào và rút ra b t c lúc nào, song gi a vi c g i ti n vào

và rút ra có s chênh l ch v th i gian và s l ng nên trên các tài kho n này

luôn có s d , ngân hàng có th huy ng s d ó làm ngu n v n tín d ng

cho vay. Lo i ti n g i này c ng c xem là nh y c m v i lãi su t vì khi lãi su t

th tr ng thay i, các t ch c kinh t có th rút ti n chuy n sang lo i ti n

g i có lãi su t cao h n.

m 2005, ti n g i c a các t ch c kinh t chi m 22,02% trong t ng ngu n

v n nh y c m lãi su t, t ng 171 t ng. t c u này là do tình hình kinh

doanh c a các doanh nghi p n m 2005 thu l i nhu n cao, c bi t là các doanh

nghi p xu t kh u, nhu c u g i ti n thanh toán và sinh l i c a các t ch c kinh

t trên a bàn ngày càng t ng lên. n n m 2006 ngu n v n này gi m 220 t

2004 2005 2006

Page 34: Quản trị rủi ro lãi suất

34

ng, t l gi m 37,86% so v i n m 2005. N m 2005, lo i ti n g i này t ng lên

và chi m t tr ng l n trong t ng ngu n v n huy ng c a chi nhánh. ó là do s

hoàn thi n d ch v c a chi nhánh c ng nh trong t ch c th c hi n, do chi nhánh

m r ng m ng l i thanh toán áp ng k p th i cho vi c chi tr ti n hàng, thu n

ti n cho vi c thanh toán không dùng ti n m t nên ã thu hút c nhi u doanh

nghi p m tài kho n thanh toán t i ngân hàng mình. Nguyên nhân d n n n m

2006, lo i ti n g i này gi m so v i n m 2005 là do chính sách lãi su t huy ng

c a chi nhánh ch u s c ép c nh tr nh gay g t v i các ngân hàng khác trên cùng

a bàn. M t khác, bên c nh vi c áp d ng òn b y lãi su t huy ng, m t s ngân

hàng còn cho phép ng i g i ti n rút tr c h n và áp d ng vi c tr lãi theo k

h n g i th c t (lãi su t b c thang), c ng nh th ng xuyên m các t huy ng

có th ng.3

- Ti n g i ti t ki m: có 2 lo i là ti n g i ti t ki m có k h n d i 12 tháng

và ti t ki m không k h n. M c ích c a lo i ti n g i này c a công chúng là

nh m sinh l i t ti n nhàn r i c a mình. ây là lo i ti n g i chi m t tr ng

ng i cao trong t ng ngu n v n huy ng. C th , n m 2004 chi m 7,05%,

m 2005 chi m 6,67%, n m 2006 chi m 10,25%. Nhìn chung lo i ti n g i này

gi m 8 t ng vào n m 2005, t ng ng v i t l là 4,35%. Nguyên nhân ti n

g i ti t ki m gi m là vì m c ích sinh l i nên ng i dân chú ý n lãi su t. M c

dù ã áp d ng m c lãi su t cao nh ng v n khó kh n trong vi c c nh tranh v i các

ngân hàng trên a bàn. C th :

B ng 6: LÃI SU T TI N G I TI T KI M C A CÁC NGÂN HÀNGn v tính: %/tháng

TI N G I TI T

KI M K H NNHNT NHNoNghi p

NHPTN BS

C u Long

3 tháng 0,560 0,670 0,670

6 tháng 0,585 0,690 0,690

12 tháng 0,635 0,750 0,720

(Ngu n: T p chí Ngân hàng 2006)

Chú Gi i: NHNT - NH ngo i th ng; NHNoNghi p - Ngân hàng nông nghi p;

NHPTN BS C u Long - Ngân hàng phát tri n nhà ng b ng sông C u Long.

Page 35: Quản trị rủi ro lãi suất

35

m 2006, kho n m c ti n g i ti t ki m cá nhân t ng 45 t ng, t l t ng

25,56% so v i n m 2005. Ti n g i ti t ki m t ng là do chi nhánh ã a ra nhi u

hình th c huy ng v n a d ng, nh ng chính sách lãi su t u ãi, bên c nh ó

chi nhánh luôn theo dõi sát di n bi n tình hình huy ng v n cùng v i lãi su t

huy ng v n trên a bàn nh m u ch nh lãi su t huy ng phù h p ng th i

luôn chú tr ng nâng cao ch t l ng các d ch v cung c p, do v y thu hút ngày

càng nhi u ti n g i ti t ki m và thanh toán c a các t ng l p dân c trên a bàn.

V n huy ng t các t ch c kinh t và dân c qua các n m có t ng có

gi m, tuy t ng nh ng t ng ch m. ó là do trong quá trình chuy n ng c a n n

kinh t theo xu h ng h i nh p, ng i dân ngày càng có nhi u s ch ng và

linh ho t, l a ch n các kênh khác nhau u t v n c a mình ch không ph i h u

nh là g i ti n vào ngân hàng l y lãi nh các n m tr c.

Vi c cho r ng tài kho n ti n g i giao d ch (không k h n) thu c ngu n v n

nh y c m lãi su t là do: khi lãi su t t ng, thì nh ng ng i g i ti n s rút ti n t

tài kho n ti n g i giao d ch (vì lãi su t th p), u này s d n n là ngân hàng

ph i huy ng v n có k h n b sung v i m c lãi su t cao h n, và b ph n

v n huy ng b sung này tr thành ngu n v n nh y c m v i lãi su t. Tình hình

này th ng x y ra khi lãi su t c a m t công c huy ng v n nào ó t ng. Trong

môi tr ng lãi su t cao, chi phí c h i duy trì tài kho n giao d ch là l n h n so

v i môi tr ng có lãi su t th p.

- V n vay ngân hàng H i s c ng c xem là ngu n v n nh y c m v i

lãi su t, b i vì khi lãi su t th tr ng thay i, thì tùy theo tình hình kinh t xã h i

mà Ngân hàng Nhà n c có nh ng chính sách tài khóa và ti n t khác nhau. Khi

ó Ngân hàng Nhà n c s thay i lãi su t chi t kh u, lãi su t u vào i v i

các ngân hàng th ng m i. Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam c ng b chi ph i

b i các chính sách này. Vì th khi ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam cho các chi

nhánh c a mình vay thì kho n vay này c ng s ph thu c và bi n ng theo m c

thay i c a lãi su t th tr ng. i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , kho n

m c này chi m t tr ng l n nh t trong t ng ngu n v n nh y c m lãi su t n m

2004 chi m t tr ng 76,28% t ng ngu n v n nh y c m lãi su t, n m 2005 là

69,1% gi m 8,44% so v i n m 2004; n m 2006 là 68,9% gi m 18,48% so v i

m 2005. Kho n m c này gi m xu ng là do d ch cúm gia c m, bão l n, tình

Page 36: Quản trị rủi ro lãi suất

36

hình kinh t , chính tr xã h i th gi i trong hai n m v a qua có nhi u b t n, s

bi n ng c a giá d u, th tr ng b t ng s n tr m l ng, bên c nh ó th tr ng

ch ng khoán Vi t Nam nóng b ng, và vi c tách hai chi nhánh B c Liêu và Trà

Nóc thành chi nhánh c p I, nên v n u chuy n t ngân hàng Ngo i th ng Vi t

Nam xu ng chi nhánh ngân hàng Ngo i th ng C n Th s t gi m i so v i n m

2004.

4.1.3. Khái quát c c u tài s n c a ngân hàng

Phân tích tình hình tài s n là ánh giá s bi n ng các b ph n c u thành

t ng s v n c a ngân hàng nh m m c ích xem xét tính ch t h p lý c a vi c s

d ng v n c a ngân hàng. Vi c phân b v n cho t ng lo i tài s n c a ngân hàng

nh m th y c kh n ng s d ng v n c a ngân hàng nh d tr ti n m t, u t

ch ng khoán, cho vay và các tài s n có khác. Xem xét vi c phân b gi a các lo i

v n trong các giai o n c a quá trình ho t ng kinh doanh có h p lý hay không

t ó ra các bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n.

T i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , c c u tài s n c a ngân hàng c

th hi n qua b ng sau

B ng 7: T NG K T TÀI S N C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M (2004 - 2006)n v tính: t ng

M

2004

M

2005

M

2006

SO SÁNH

05/04

SO SÁNH

06/05CH TIÊU

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i t i NHNN 59,20 62,80 34,30 3,60 6,08 (28,50) (45,38)

2. Ti n m t t i qu 19,60 24,50 12,50 4,90 25 (12) (48,98)

3. Ch ng khoán ng n h n 5,20 5,20 5,20 0 0 0 0

4. Ch ng khoán dài h n 5 5 5 0 0 0 0

5. Cho vay 2.684 2.711 2.282 27 1,01 (429) (15,82)

- Ng n h n 2.388 2.344 2.027 (44) (1,84) (317) (13,52)

- Trung và dài h n 296 367 255 71 24 (112) (30,52)

6. Tài s n c nh và trang

thi t b máy móc147 169,50 106 22,50 15,31 (63,50) (37,46)

T NG TÀI S N 2.920 2.978 2.445 58 1,98 (533) (17,90)

(Ngu n: Phòng v n ngân hàng Ngo i th ng)

Page 37: Quản trị rủi ro lãi suất

37

Ta th y t ng tài s n c a chi nhánh t ng trong n m 2005 nh ng n n m

2006 l i gi m xu ng, m c dù t l gi m không áng k .

Tài s n sinh l i là nh ng kho n s d ng v n mang l i thu nh p cho ngân

hàng nh cho vay khách hàng, u t vào ch ng khoán ho c các kho n ph i

thu… C th kho n m c này n m 2005 là 2.716 t ng, chi m 91,2% trong t ng

tài s n, t ng 1% so v i n m 2004 (trong ó cho vay chi m n 91,03% t ng tài

s n). N m 2006, thì gi m xu ng t ng ng v i t l là 15,82% so v i n m 2005.

ây là kho n m c chi m t tr ng cao nh t trong t ng tài s n, chính nó ã làm

nh h ng n tài s n sinh l i qua các n m.

Tài s n không sinh l i bao g m ti n m t t i qu , ti n g i t i ngân hàng Nhà

c và mua s m tài s n c nh… N m 2005, kho n tài s n này chi m 8,62%

trong t ng tài s n, t ng 31 t ng t ng ng 13,73% so v i n m 2004. Nguyên

nhân ch y u là do ngân hàng u t nhi u trang thi t b ph c v ho t ng và

t ng b c xây d ng nên m t ngân hàng hi n i. N m 2006, kho n tài s n không

sinh l i c a ngân hàng gi m 104 t ng, v i t l 40,5% so v i n m 2005.

Nguyên nhân là do ngân hàng tách chi nhánh c p II Sóc Tr ng, và th c hi n m t

s chính sách và ch tr ng c a nhà n c trong vi c u hành chính sách ti n t

qu c gia. hi u rõ nguyên nhân s bi n ng c a các kho n m c tài s n và

ngu n v n tác ng nh th nào n r i ro lãi su t c a ngân hàng, ta i sâu vào

t ng kho n m c có nh ng thay i nh sau.

4.1.4. Phân tích tình hình bi n ng c a tài s n nh y c m v i lãi su t

S nh y c m lãi su t ch s so sánh gi a s nh y c m c a lu ng ti n t

thu c tài s n (tài s n nh y c m lãi su t) và lu ng ti n t thu c ngu n v n (ngu n

v n nh y c m lãi su t). K h n c a s nh y c m này th ng c xác nh v i

k h n 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng… Các kho n u t càng ng n h n càng nh y

c m v i lãi su t, có ngh a là khi lãi su t thay i thì thu nh p t các kho n u t

này s thay i.

Tài s n nh y c m lãi su t là các lo i tài s n mà trong ó thu nh p v lãi su t

s thay i trong m t kho ng th i gian nh t nh khi lãi su t thay i. Qu n lý tài

s n nh y c m lãi su t c a ngân hàng là vi c chuy n hoá ngu n v n tín d ng

thành ti n m t và tài s n sinh l i, t c là vi c phân chia v n gi a ti n m t, tín

d ng, u t , ch ng khoán và các tài s n khác.

Page 38: Quản trị rủi ro lãi suất

38

B ng 8: TÀI S N NH Y C M V I LÃI SUÂT QUA 3 N M 2004 – 2006n v tính: T ng

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Tín d ng ng n h n 2.388 2.344 2.027

u t ch ng khoán ng n h n 5,20 5,20 5,20

T ng tài s n nh y c m lãi su t 2.393,20 2.349,20 2.032,20

(Ngu n: Phòng V n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Trong b ng cân i k toán c a ngân hàng thì kho n m c u t vào ch ng

khoán ng n h n và cho vay ng n h n là hai kho n m c có nh y c m v i lãi

su t cao. Hai kho n m c này s là nhân t quan tr ng m t ngân hàng có th

ánh giá và qu n tr r i ro lãi su t c a mình khi lãi su t bi n i.

4.1.4.1. Cho vay ng n h n

Cho vay ng n h n là lo i cho vay có th i h n n 12 tháng và c s

d ng bù p s thi u h t v n l u ng c a các doanh nghi p và các nhu c u

chi tiêu ng n h n c a cá nhân. Thông th ng nh ng kho n tín d ng này s c

tái u t trong n m ti p theo, vì v y chúng thu c lo i tài s n nh y c m v i lãi

su t. Bên c nh ó, u t vào ch ng khoán là nh ng kho n u t sinh l i c a

ngân hàng nh ng m c l i nhu n và r i ro khác nhau. So v i vi c mua trái phi u

Chính ph thì nghi p v tín d ng có r i ro l n h n và l i nhu n vì th t

c c ng nhi u h n.

Chính vì v y, thông th ng d n tín d ng luôn chi m t tr ng cao nh t

trong t ng u t c a ngân hàng. Qua nh ng n m v a qua tình hình cho vay ng n

h n t i ngân hàng Ngo i th ng có s bi n ng áng k .

C th , n m 2005, kho n u t này chi m 78,71% trong t ng tài s n, s t

gi m 44 t ng, t ng ng t l là 1,84% so v i n m 2004. ó là do trong n m

2005, chi nhánh ã m r ng quy mô tín d ng, không ch u t vào các doanh

nghi p nhà n c mà còn cho vay i v i các h kinh doanh cá th , h gia ình

v i m c ích cho vay kinh doanh, làm kinh t ph gia ình, cho vay tiêu dùng,

cho cán b công nhân viên vay; ng th i trong n m này chi nhánh c ng ã gi i

ngân các d án c a m t s công ty. N m 2005, chi nhánh v n ti p t c th c hi n

Page 39: Quản trị rủi ro lãi suất

39

ch tr ng ph n u t ng tr ng tín d ng g n li n v i ch t ng tín d ng, m

r ng tín d ng sang l nh v c th ng m i và chú tr ng u t cho thành ph n kinh

t cá th , nh ng do vi c xu t kh u thu h i s n g p nhi u khó kh n d n n nhu

c u v tín d ng c a các doanh nghi p có gi m sút so v i n m tr c. Bên c nh ó,

ngân hàng c ng g p nh ng y u t b t l i nh : th i ti t, d ch b nh, giá c , nh t là

d ch cúm gia c m ã làm nh h ng ph n nào n thu nh p c a ng i dân. N m

2006, cho vay ng n h n c a ngân hàng chi m 82,9% trong t ng tài s n, gi m 317

t ng t ng ng 13,52% so v i n m 2005. Nguyên nhân c a s bi n ng

trên là do chia tách Chi nhánh Sóc Tr ng và Trà Nóc thành chi nhánh c p I tr c

thu c Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam nên d n tín d ng t i chi nhánh C n

Th b gi m xu ng. Xu th h i nh p kinh t và tài chính v i th gi i di n ra ngày

m t m nh m , các Ngân hàng th ng m i Vi t Nam ngày m t phát tri n và là

nh ng i th c nh tranh l n i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th trong

l nh v c cho vay và các d ch v khác. Qua b ng chi ti t v tình hình tín d ng

ng n h n c a ngân hàng d i ây s cho chúng ta th y c toàn c nh tình hình

ho t ng c a ngân hàng.

Qua b ng s li u trên, chúng ta th y r ng ngân hàng Ngo i th ng C n Th

th c s m nh v cho vay ng n h n. Mà nhân t chính, chi m t tr ng l n trong

danh m c tín d ng ng n h n c a ngân hàng là cho vay công nghi p ch bi n và

cho vay th ng nghi p, dùng cá nhân. N m 2005 kho n m c này chi m

kho ng 87,83% tín d ng ng n h n. N m 2006 kho n m c này chi m 88,83%

trong t ng danh m c tín d ng ng n h n c a ngân hàng. T tr ng c a hai nhân t

này chi m t tr ng l n là do ho t ng tín d ng c a ngân hàng ng b ng

Sông C u Long ã góp ph n huy ng v n áp ng yêu c u u t m r ng s n

xu t kinh doanh c a khu v c kinh t t nhân, qua ó thúc y ho t ng ngân

hàng phù h p v i c ch kinh t th tr ng và h i nh p kinh t qu c t . Th c t

trong nh ng n m qua, doanh s cho vay, thu n và d n i v i kinh t t nhân

ng lên và ngày càng chi m t tr ng áng k trong t ng c c u u t c a ngân

hàng trong vùng.

Page 40: Quản trị rủi ro lãi suất

40

B ng 9: DOANH S CHO VAY NG N H N THEO THÀNH PH N KINH Tvt: tri u ng

So sánh

2005/2004

So sánh

2006/2005

N m

Ch tiêu

2004 2005 2006

S ti n % S ti n %

Doanh s cho vay 2.388.041 2.344.012 2.027.103 ( 44.031) (1,84) (316.909) (13,52)

- Nông nghi p và lâm nghi p 134.709 126.134 80.128 (8.575) (6,36) (46.006) (36,47)

- Th y s n 26.560 25.990 19.816 (570) (2,15) (6.174) (23,75)

- Công nghi p ch bi n 1.056.645 1.045.264 625.543 (11.381) (1,08) (419.721) (40,15)

- Xây d ng 42.142 43.130 37.100 988 2,34 (6.030) (13,98)

- Th ng nghi p, dùng cá nhân 1.048.029 1.013.491 1.175.240 (34.538) (3,29) 161.749 15,96

- Khách s n, nhà hàng 40.999 42.212 44.399 1.213 2,96 2.187 5,18

- V n t i kho bãi, thông tin liên l c 8.205 7.192 9.632 (1.013) 12,35 2.440 33,93

- H KD liên quan n tài s n và d ch v t v n 8.209 8.532 2.190 323 3,93 (6.342) (74,33)

- Ho t ng ph c v cá nhân và công c ng 29.497 30.689 31.496 1.192 4,04 807 2,63

- Ho t ng v n hóa th thao 150 200 250 50 33,33 50 25

- Ho t ng tài chính 176 198 226 22 12,50 28 14,1430

- Phân ph i n 950 980 1.083 30 3,16 103 10,51

(Ngu n: Phòng Quan h khách hàng Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 41: Quản trị rủi ro lãi suất

41

Bên c nh vi c tích c c u t theo h ng khai thác th m nh v nông

nghi p, th y s n, ngân hàng còn t ng c ng m r ng tín d ng vào khu v c này

nh ng ngành phi nông nghi p nh công nghi p ch bi n nông s n th c ph m,

ch bi n th y s n t n d ng l i th so sánh và t ng kh n ng c nh tranh nhóm

m t hàng xu t kh u ch l c là g o, th y s n ch bi n, rau qu ông l nh… V n

tín d ng c ng góp ph n khôi ph c và phát tri n các làng ngh truy n th ng mang

tính c thù, ng th i ngân hàng còn m r ng cho vay v n các doanh nghi p, h

cá th kinh doanh trong l nh v c th ng m i, d ch v , nh m t ng c ng trao i,

u thông hàng hóa trong vùng và v i c n c; cho vay y m nh các d ch v

ph c v sinh ho t c a nhân dân nh giao thông th y b , d ch v thông tin, thú y,

cho vay phát tri n ngành du l ch nh m khai thác l i th du l ch sinh thái, c nh

quan sông n c C n Th .

4.1.4.2. u t vào ch ng khoán Chính ph ng n h n

u t ch ng khoán c ng là m t trong nh ng tài s n mang l i thu nh p

cho ngân hàng. Các ch ng khoán c a Chính ph là lo i thanh kho n cao nh t vì

chúng có th mua bán ho c trao i sang ti n m t m t cách d dàng v i chi phí

giao d ch th p. Do tính thanh kho n cao nên ch ng khoán c a Chính ph c

coi là ti n d tr lo i 2. Trong chi nhánh, kho n u t vào ch ng khoán c a

Chính ph chi m t tr ng th p trong t ng tài s n. Trong danh m c u t c a

ngân hàng thì ch ng khoán ng n h n chi m t l cao h n ch ng khoán dài h n.

Kho n u t vào ch ng khoán ng n h n này là nh m m c ích áp ng tính

thanh kho n cho ngân hàng. Khi n h n, các ch ng khoán ng n h n s là ngu n

ngân hàng có th tái tài tr m t kho n vay ng n h n, trung h n ho c dài h n

ã áo h n. Do c m là th i h n ng n nên các ch ng khoán này luôn c

nh giá l i khi lãi su t th t ng bi n i và c xem là tài s n nh y c m lãi

su t. Qua các n m 2005, 2006 thì kho n m c u t c a ngân hàng là không thay

i. ây là kho n u t t ng i an toàn và t t nh t ngân hàng có th bù

p chi phí tr lãi ti n g i nên c ng ng ngh a v i l i nhu n t o ra ít nên nhìn

chung chi nhánh s d ng v n huy ng c u t vào nghi p v tín d ng.

Trong chi n l c kinh doanh c a mình, ngân hàng Ngo i th ng tìm mua

nh ng ch ng khoán có lãi su t cao, r i ro th p, ng th i c ng c g ng a

d ng hoá các lo i ch ng khoán. Bên c nh ó ngân hàng luôn chú ý qu n lý tài

Page 42: Quản trị rủi ro lãi suất

42

s n theo tr ng thái thanh kho n, ngh a là v a tho mãn c nhu c u d tr v a

không ch u phí t n v d tr , ngh a là ph i n m gi ch ng khoán có tính thanh

kho n cao ngay c trong tr ng h p chúng có lãi su t th p so v i tài s n khác

nh ng chúng có th nhanh chóng chuy n hoá thành ti n m t. Nh ng ch ng

khoán c a chính ph dùng làm kho n d tr c p hai là lo i ch ng khoán có tính

thanh kho n t t nh t.

B ng 10: DANH M C U T CH NG KHOÁN NG N H Nn v tính: Tri u ng

CH NG KHOÁN NG N H N GIÁ TR

Tín phi u kho b c k h n 3 tháng 2.500

Tín phi u kho b c k h n 6 tháng 2.700

T ng 5.200

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

- Tín phi u kho b c k h n 3 tháng là 2.500 tri u ng. Vì k h n c a tín

phi u là 3 tháng, nên nh k 3 tháng nó l i c tái u t , t c là vi c nh giá

x y ra trong n m nên nó thu c tài s n nh y c m v i lãi su t.

- Tín phi u kho b c k h n 6 tháng là 2.700 tri u ng. Vì k h n là 6 tháng

nên vi c nh giá l i x y ra trong n m. Do ó ây c ng là m t kho n thu c tài

s n nh y c m v i lãi su t.

Các lo i tài s n c a ngân hàng th ng m i bao g m b n lo i: kho n m c

ngân qu , u t ch ng khoán, tín d ng và tài s n c nh. H u h t tích s n c a

các ngân hàng th ng m i là các kho n n v tài chính do l i t c c a ngân hàng

ph n l n thu c t vi c cho vay và u t nên ngân hàng gi k phi u, trái

phi u và các công c tài chính khác u có kh n ng sinh l i.

4.1.5. Phân tích th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th theo mô hình nh giá l i

R i ro lãi su t x y ra khi có s chênh l ch gi a k h n bình quân c a các

tài s n và các kho n n c a ngân hàng trong i u ki n lãi su t th tr ng thay i

ngoài d ki n c a ngân hàng d n n kh n ng gi m thu nh p c a ngân hàng so

v i d tính. V i c tính c a nh ng ngu n v n huy ng th ng là ng n h n

trong khi các kho n tín d ng l i bao g m c trung và dài h n, Ngân hàng Ngo i

Page 43: Quản trị rủi ro lãi suất

43

th ng th ng xuyên ph i i m t v i r i ro lãi su t và r i ro thanh kho n, c

bi t là khi m t b ng lãi su t th tr ng có xu h ng t ng lên nh th i gian v a

qua. D i tác ng cung c u v n luôn trong tình tr ng c ng th ng, ch s giá

tiêu dùng t ng cao 8,4% n m 2005 cùng v i bi n ng t ng c a lãi su t th

tr ng qu c t , m t b ng lãi su t huy ng và cho vay c VN và ngo i t c a

các t ch c tín d ng trong n m 2005 ã t ng lên áng k so v i n m 2004. Lãi

su t huy ng VN t ng 0,6 - 1,2%/n m, lãi su t cho vay VN t ng 0,6%/n m,

lãi su t huy ng USD t ng 1,2 - 2,5%/n m và lãi su t cho vay USD t ng 0,7 -

1,5%/n m. Tr c tình hình trên, công tác qu n tr r i ro lãi su t ngân hàng

Ngo i th ng C n Th có nh ng nét sau ây.

Hình 4: BI U V S BI N NG LÃI SU T TRONG N M 2004 – 2005

D a vào công th c c a mô hình k h n n h n, chúng ta có th ánh giá

b v tình hình r i ro lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th qua b ng

i ây.

Qua b ng s li u trên, ta có th th y r ng ngân hàng Ngo i th ng C n

Th ang có t ng tài s n nh y c m lãi su t là 2.393,2 t ng n m 2004; 2.349,2

t ng n m 2005, và 2.032,2 t ng n m 2006. ây là nh ng kho n cho vay

s p áo h n ho c s p c tái gia h n.

%

Page 44: Quản trị rủi ro lãi suất

44

B ng 11: PHÂN TÍCH TR NG THÁI NH Y C M LÃI SU T C A

NGÂN HÀNG NGO I TH NG C N TH n v tính: t ng

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Tài s n nh y c m lãi su t

1. Tín d ng ng n h n 2.388 2.344 2.027

2. u t ch ng khoán ng n h n 5,2 5,2 5,2

- Tín phi u kho b c k h n 3 tháng 2,5 2,5 2,5

- Tín phi u kho b c k h n 6 tháng 2,7 2,7 2,7

T ng tài s n nh y c m lãi su t 2.393,2 2.349,2 2.032,2

Ngu n v n nh y c m lãi su t

1. Ti n g i ti t ki m cá nhân 184 176 221

- Ti n g i không k h n 19 17 14

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 165 159 207

2. Ti n g i các t ch c tín d ng 13 21 44

- Ti n g i không k h n 13 21 44

3. Ti n g i các t ch c kinh t 410 581 361

- Ti n g i không k h n 406 573 356

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 4 8 5

4. Gi y t có giá ng n h n 12 37 45

5. V n vay Ngân hàng H i s 1.991 1.823 1.486

T ng ngu n v n nh y c m lãi su t 2.610 2.638 2.157

Chênh l ch GAP -216,8 -288,8 -124,8

T l tài s n nh y c m trên ngu n v n

nh y c m lãi su t0,92 0,89 0,94

Tr ng thái c a ngân hàngNh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

T l thu nh p lãi c n biên (NIM)

s gi m n u

Lãi su t

ng

Lãi su t

ng

Lãi su t

ng

Page 45: Quản trị rủi ro lãi suất

45

N u lãi su t t ng sau khi kho n cho vay này c th c hi n, ngân hàng s

ch gia h n thêm cho nh ng kho n vay này n u nh nó có th mang l i m t

kho n l i nhu n ti m n ng x p x nh m c l i nhu n hi n t i c a nh ng công c

tài chính khác có ch t l ng t ng ng. T ng t nh v y, nh ng kho n cho

vay s p áo h n s cung c p cho ngân hàng v n ph c v tái u t vào nh ng

kho n cho vay m i v i lãi su t hi n t i. Còn t ng ngu n v n nh y c m lãi su t

c a ngân hàng c ng có s bi n ng qua các n m, n m 2004 là 2.610 t ng,

m 2005 t ng lên là 2.638 t ng và n m 2006 gi m xu ng còn 2.157 t ng.

Ngu n v n nh y c m lãi su t ây bao g m ch ng ch ti n g i s p áo h n ho c

s p c tái gia h n, khi ó ngân hàng và khách hàng ph i th a thu n m c lãi

su t ti n g i m i, phù h p v i nh ng i u ki n c a th tr ng; nh ng kho n ti n

g i lãi su t th n i có thu nh p thay i t ng cùng v i lãi su t th tr ng; và

nh ng kho n vay m n trên th tr ng ti n t có lãi su t c u ch nh hàng

ngày ph n ánh nh ng bi n ng m i nh t c a th tr ng.

i u gì s x y ra khi giá tr tài s n nh y c m lãi su t không cân b ng v i

giá tr ngu n v n nh y c m lãi su t? Rõ ràng là m t kho ng chênh l ch tài s n -

ngu n v n nh y c m lãi su t hay m t chênh l ch nh y c m lãi su t ã hình

thành:

Chênh l ch nh y c m = Giá tr tài s n - Giá tr ngu n v n

Lãi su t nh y c m lãi su t nh y c m lãi su t

ngân hàng Ngo i th ng, t ng tài s n và ngu n v n nh y c m lãi su t tr giá

nh ã nêu b ng trên. Và do v y, ngân hàng có chênh l ch GAP nh y c m lãi

su t âm, c th là n m 2004 chênh l ch GAP nh y c m lãi su t là –216,8 t

ng, n m 2005 là –288,8 t ng, và n n m 2006 là –124,8 t ng. N u lãi

su t t ng, t l thu nh p lãi c n biên c a ngân hàng s gi m vì thu t lãi trên tài

s n s t ng ít h n chi phí tr lãi cho v n huy ng. N u các y u t khác không

i, thu nh p lãi c a ngân hàng s gi m xu ng. Ng c l i, n u lãi su t gi m khi

ngân hàng ang trong tình tr ng nh y c m ngu n v n hay GAP âm thì t l thu

nh p lãi c n biên (NIM) c a ngân hàng s t ng vì thu t lãi trên tài s n s gi m ít

n chi phí tr lãi cho các ngu n v n. Nh v y thu nh p c a ngân hàng s t ng.

Page 46: Quản trị rủi ro lãi suất

46

Trên th c t , nh chúng ta ã th y trên, xét t i th i m n m 2004, n u

t ng giá tr tài s n nh y c m lãi su t (ISA) là 2.393,2 t ng và giá tr ngu n

v n nh y c m lãi su t (ISL) là 2.610 t ng, khi ó chênh lêch GAP tuy t i:

IS GAP = ISA – ISL = 2.393,2 – 2.610 = -216,8 t ng.

Rõ ràng là, ngân hàng có chênh l ch tuy t i âm bi u hi n tình tr ng nh y c m

v n .

Ta có t l chênh l ch tài s n nh y c m t ng i:

M t ch s chênh l ch t ng i d ng có ngh a là ngân hàng trong tình tr ng

nh y c m tài s n, trong khi ó m t ch s chênh l ch t ng i âm mô t m t

ngân hàng trong tình tr ng nh y c m n . Cu i cùng, chúng ta có th so sánh

quy mô tài s n nh y c m lãi su t ISA v i quy mô ngu n v n nh y c m lãi su t

ISL. Và ây c ng chính là h s r i ro lãi su t.

B ng 12: M T S CH TIÊU V R I RO LÃI SU T C A NGÂN HÀNGn v tính: t ng

KHO N M C M 2004 M 2005 M 2006

Tr ng thái nh y c m lãi su tNh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Chênh l ch GAP -216,8 -288,8 -124,8

IS GAP t ng i -0,09 -0,12 -0,06

R i ro lãi su t (ISR) 0,92 0,89 0,94

(Ngu n: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Qua b ng trên, chúng ta th y r ng trong 3 n m ngân hàng u tr ng thái

nh y c m v ngu n v n, giá tr c a chênh l ch nh y c m lãi su t có s bi n ng

khác nhau qua các n m, ó là do tình hình v tài s n nh y c m và ngu n v n

nh y c m lãi su t trong t ng n m là khác nhau. N m 2005, t l khe h nh y c m

ng i c a ngân hàng gi m xu ng 0,12 u này là do ngân hàng t ng c ng

huy ng v n ng n h n làm cho kho n m c ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n

so v i tài s n nh y c m v i lãi su t. n n m 2006, t l này t ng lên n 0,06, lý

do c a s gia t ng này là trong n m 2006 chi nhánh t ng c ng cho vay s n xu t

IS GAPIS GAP t ng i =

Tài s n nh y c m v i lãi su t=

-216,8

2.393,2= -0,09

Page 47: Quản trị rủi ro lãi suất

47

kinh doanh và cho vay áp ng nhu c u v n ng n h n c a các t ch c kinh t và

cá nhân. Bên c nh ó chúng ta c ng th y c r ng, ngân hàng ang có m t t l

r i ro lãi su t ISR nh h n 1. Ch khi tài s n nh y c m lãi su t cân b ng v i

ngu n v n nh y c m lãi su t thì ngân hàng c coi là không có r i ro lãi su t.

Trong tr ng h p này, thu lãi t danh m c tài s n và chi phí tr lãi s thay i

theo cùng m t t l . Chênh l ch nh y c m lãi su t c a ngân hàng b ng 0 và t l

thu nh p lãi c n biên NIM c b o v dù lãi su t thay i theo h ng nào. Tuy

nhiên trên th c t , chênh l ch nh y c m lãi su t b ng 0 không lo i tr hoàn toàn

c r i ro lãi su t b i vì lãi su t c a tài s n và lãi su t c a các kho n n không

ràng bu c ch t ch v i nhau. Ch ng h n lãi su t cho vay có xu h ng thay i

ch m h n lãi su t c a nh ng kho n vay trên th tr ng ti n t . Vì v y thu t lãi

c a ngân hàng có xu h ng t ng ch m h n chi phí tr lãi trong giai o n kinh t

ng tr ng hi n nay.

Hình 4: CHÊNH L CH GAP QUA 3 N M

T i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , ng i ta s d ng nh ng k thu t

d a trên máy tính mà theo ó tài s n và ngu n v n c phân lo i theo tiêu th c

t i h n ho c c nh giá l i trong ngày hôm nay, trong tu n t i, trong 30 ngày

t i…Nhà qu n lý ngân hàng c g ng t ng ng danh m c tài s n nh y c m lãi

su t v i danh m c ngu n v n nh y c m lãi su t cho m i th i h n nh m t ng kh

ng t c nh ng m c tiêu l i nhu n mà ngân hàng ra. Nh ng do tính b o

m t v s li u và vi c cung c p s li u c a ngân hàng nên chuyên không th

phân tích r i ro lãi su t i v i t ng k h n, t ng tháng hay t ng quý theo tình

hình bi n ng c a lãi su t mà t ng h p phân tích s nh y c m c a các kho n

m c tài s n, ngu n v n i v i lãi su t theo n m, t ó th y c s nh h ng

c a lãi su t n l i nhu n c a ngân hàng nh th nào.

2004 2005 2006

Page 48: Quản trị rủi ro lãi suất

48

B ng 13: CHI T LÃI C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M THEO LÃI SU T

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

M 2004 M 2005 M 2006

NGU N V N ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

1. Ti n g i ti t ki m

cá nhân184 10,554 176 10,330 221 14,296

- Ti n g i không k h n 19 2,40 0,456 17 2,40 0,408 14 2,76 0,386

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 165 6,12 10,098 159 6,24 9,922 207 6,72 13,910

2. Ti n g i các t ch c tín d ng 13 0,312 21 0,504 44 1,214

- Ti n g i không k h n 13 2,40 0,312 21 2,40 0,504 44 2,76 1,214

3. Ti n g i các t ch c kinh t 410 9,989 581 14,251 361 10,162

- Ti n g i không k h n 406 2,40 9,744 573 2,40 13,752 356 2,76 9,826

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 4 6,12 0,245 8 6,24 0,499 5 6,72 0,336

4. Gi y t có giá ng n h n 12 8,16 0,979 37 8,40 3,108 45 8,40 3,78

5. V n vay Ngân hàng H i s 1.991 8,64 170,202 1.823 8,88 161,882 1.486 9 133,74

ng kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 192,036 2.638 190,075 2.157 163,192

ng kho n m c có lãi su t c nh 13,029 11,136 9,612

ng chi phí lãi 205,065 201,211 172,804

Page 49: Quản trị rủi ro lãi suất

49

B ng 14: THU T LÃI C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M THEO LÃI SU T

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S N ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

1. Ti n g i t i NHNN 59,2 62,8 34,3

2. Ti n m t t i qu 19,6 0 0 24,5 0 0 12,5 0 0

3. Ch ng khoán ng n h n 5,2 8,21 0,427 5,2 8,46 0,44 5,2 9,12 0,474

4. Ch ng khoán dài h n 5 10 0,5 5 10,20 0,51 5 10,34 0,517

5. Cho vay 2.684 391,824 2.711 428,2 2.282 360,582

- Ng n h n 2.388 14,4 343,872 2.344 15,60 365,664 2.027 15,60 316,212

- Trung và dài h n 296 16,2 47,952 367 17,04 62,536 255 17,40 44,37

6. Tài s n c nh và trang thi t b máy móc 147 169,5 106

ng kho n m c nh y c m lãi su t 344,299 366,104 316,686

ng kho n m c có lãi su t c nh 48,452 63,046 44,887

ng thu t lãi 392,751 429,150 361,573

ng chi phí lãi 205,065 201,211 172,804

Thu nh p thu n t ti n lãi 187,686 227,939 188,769

Page 50: Quản trị rủi ro lãi suất

50

Qua hai b ng s li u trên chúng ta th y r ng, c c u các kho n m c tài s n

và ngu n v n nh y c m lãi su t c a ngân hàng qua các n m là khác nhau, i u

này là ng nhiên, nh ng nhân t có nh h ng quan tr ng n thu nh p thu n

t lãi c a ngân hàng l i chính là lãi su t. Lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th qua 3 n m có xu h ng t ng d n, c lãi su t huy ng v n và lãi su t

cho vay. C th , lãi su t huy ng ti n g i không k h n t ng t 2,4%/n m (n m

2004 – 2005) lên 2,76%/n m (n m 2006). Lãi su t ti n g i có k h n d i 12

tháng t ng t 0,51%/tháng (n m 2004) lên 0,52%/tháng (n m 2005) và cho n

m 2006 là 0,56%/tháng. Trong khi ó, lãi su t c a các kho n m c u t c a

ngân hàng c ng không ng ng gia t ng. Và i u này c ng làm thu nh p thu n t

lãi su t c a ngân hàng có xu h ng t ng d n so v i n m 2004. Trong b ng c

c u v tài s n c a ngân hàng, kho n m c cho vay ng n h n chi m t tr ng l n

nh t, bên c nh ó do lãi su t c a các kho n cho vay này không ng ng t ng qua

các n m nên m c dù kho n cho vay ng n h n gi m xu ng trong n m 2005, 2006

so v i n m 2004, nh ng kho n thu t lãi su t c a n m 2005 v n cao h n so v i

m 2004. C ng qua b ng phân tích trên, c c u c a các kho n m c tài s n có s

ng gi m qua các n m cùng v i s gia t ng c a lãi su t u ra nên ph n bù do

chênh l ch lãi su t này c ng thu nh p thu n c a ngân hàng t ng lên qua các

m.

S d có s gia t ng lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng trong th i gian

v a qua là do h qu c a cu c ua c nh tranh huy ng v n quy t li t c a các

ngân hàng. So v i u n m 2004, lãi su t huy ng c a các ngân hàng trên a

bàn thành ph C n Th t ng t 0,24 - 0,84%/n m (tùy theo t ng k h n), dao

ng t 8 - 9,72%/n m. Hi n lãi su t cho vay ng n h n c a các ngân hàng t 10 -

13,8%/n m; cho vay trung và dài h n t 10,8 - 15,4%/n m. Riêng lãi su t huy

ng ngo i t USD có t c t ng nhanh h n, m c t ng 0,45 - 0,7%/n m, dao

ng t 4 n 4,8%/n m. Không ch t ng lãi su t, các ngân hàng còn c nh tranh

huy ng v n b ng các hình th c phát hành k phi u, khuy n mãi... T c huy

ng v n c a các ngân hàng trong m 2006 t ng h n 22%, còn cho vay t ng

ch m h n, ch 13,68% so v i u n m 2005. Bên c nh ó, có nhi u tác ng d n

n vi c lãi su t t ng. ó là, C c D tr Liên bang M (Fed) t ng lãi su t liên

t c khi n lãi su t USD c a các ngân hàng trong n c t ng, l m phát t ng, các

Page 51: Quản trị rủi ro lãi suất

51

ngân hàng khác c ng ã t ng lãi su t. cu c ua huy ng v n hi n nay còn g i là

“các ngân hàng ang phá giá nhau”. Nhi u ngân hàng t ng lãi su t khi n các

ngân hàng khác c ng ph i t ng lãi su t gi khách, n u không khách hàng s

rút ti n i g i ngân hàng khác. Theo th ng kê c a Ngân hàng Nhà n c

(NHNN), lãi su t c a VN ã t ng kho ng 0,06-0,18 i m ph n tr m/n m tu

theo t ng k h n, lãi su t USD c ng t ng cao nh t kho ng 0,5 m ph n

tr m/n m. T ng ch y u là lãi su t huy ng, còn lãi su t cho vay thì ch a i u

ch nh nhi u, ch d i 0,1 m ph n tr m/n m.

Tr c vi c t ng lãi su t huy ng khá nhanh th i gian v a qua, nhi u ý

ki n t ra lo ng i v s tác ng c a nó t i lãi su t cho vay, gây nh h ng

không t t t i u t s n xu t kinh doanh c a n n kinh t . Vi t Nam ch m i áp

d ng c ch lãi su t tho thu n mà b n ch t là cho các ngân hàng t quy t nh

lãi su t huy ng và cho vay t n m 2002, ó là m t th i gian ch a dài. R i ro

lãi su t là r i ro c b n d m c ph i c a các ngân hàng hi n nay. Nó là m t lo t

các ph n ng dây chuy n, khi lãi su t t ng khi n chi phí huy ng t ng, ng i i

vay c ng ph i ch u chi phí cao h n, r i ro th t b i c a d án u t c ng t ng

theo và n u quá ng ng s d n n nguy c v n . Còn n u ngân hàng t ng lãi

su t huy ng mà không t ng lãi su t cho vay thì kho ng cách lãi su t s co h p

l i, l i nhu n gi m và không trích d phòng r i ro c ng d n ngân hàng n

h u qu t ng t khi ng i vay v n g p r i ro.

N u lãi su t trên th tr ng t ng và lãi su t cho vay, lãi su t huy ng t ng

cùng m c thì thu nh p thu n t lãi s gi m do chi phí ti n lãi huy ng ngu n

v n cao h n doanh thu t lãi. N u lãi su t trên th tr ng gi m và lãi su t cho

vay, huy ng t ng cùng m c thì thu nh p thu n t lãi s t ng do chi phí ti n

lãi huy ng ngu n v n cao h n doanh thu t lãi.

có th nh n xét rõ h n vi c nh h ng c a s bi n ng lãi su t n

thu nh p c a ngân hàng. Chúng ta s phân tích b ng t ng k t tài s n c a ngân

hàng Ngo i th ng C n Th phân nhóm theo kho n m c nh y c m lãi su t. Khi

ó, trong t ng tr ng h p lãi su t t ng ho c gi m, thu nh p c a ngân hàng s

thay i theo.

D oán thay i trong thu nh p t ti n lãi khi lãi su t bi n ng chúng ta có

b ng s li u sau:

Page 52: Quản trị rủi ro lãi suất

52

B ng 15: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 11,30 2.349,2 12,03 2.032,2 12,36

Kho n m c có lãi su t c nh 301 13,10 372 13,62 260 13,87

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy ng

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 5,17 2.638 5,28 2.157 5,59

Kho n m c có lãi su t c nh 168 8,28 156 8,40 164 8,64

Thu nh p thu n t lãi 160,99 180,88 145,81

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 53: Quản trị rủi ro lãi suất

53

Theo b ng trên ta có:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 11,3% + 301 x13,1%) – (2.610 x 5,17% + 168 x 8,28%)

=160,99 .

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 12,03% + 372 x13,62%) – (2.638 x 5,28% + 156 x

8,4%) =180,88

Thu nh p thu n t ti n (t ng) lãi n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x12,36% + 260x13,87%) – (2.157 x 5,59% + 164 x

8,64%) =145,81.

N u nh lãi su t th tr ng t ng 1% cho kho n m c tài s n và ngu n v n

huy ng thì thu nh p thu n t lãi c a ngân hàng Ngo i th ng qua 3 n m s

bi n ng nh sau:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 12,3% + 301 x14,1%) – (2.610 x 6,17% + 168 x 9,28%)

=160,18

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 13,03% + 372 x14,62%) – (2.638 x 6,28% + 156 x

9,4%) =180,16

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x13,36% + 260 x14,87%) – (2.157 x 6,59% + 164 x

9,64%) =152,21

Nh v y, do qua 3 n m 2004-2006 ngân hàng Ngo i th ng C n Th có

tr ng thái nh y c m v ngu n v n, n u nh không xét n các kho n chi phí và

thu nh p ngoài lãi su t khác thì khi lãi su t th tr ng t ng lên cho c hai kho n

m c tài s n và ngu n v n là 1%, thu nh p t lãi su t c a ngân hàng s t ng ít h n

so v i chi phi v lãi su t. T ó làm cho thu nh p thu n t ti n lãi c a ngân hàng

s gi m xu ng. Lúc này ngân hàng s ph i gánh ch u r i ro lãi su t và ch p nh n

l m t kho n ti n b ng hi u s chênh l ch c a thu nh p thu n t lãi su t trong

hai tr ng h p trên. V y khi lãi su t t ng lên nh ng không cùng m c thì thu

nh p c a ngân hàng s thay i nh th nào? Chúng ta ti p t c theo dõi các b ng

phân tích d i ây:

Page 54: Quản trị rủi ro lãi suất

54

B ng 16: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T KHI LÃI SU T T NG 1%

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 12,30 2.349,2 13,03 2.032,2 13,36

Kho n m c có lãi su t c nh 301 14,10 372 14,62 260 14,87

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy ng

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 6,17 2.638 6,28 2.157 6,59

Kho n m c có lãi su t c nh 168 9,28 156 9,40 164 9,64

Thu nh p thu n t lãi 160,18 180,16 152,21

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 55: Quản trị rủi ro lãi suất

55

B ng 17: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T KHI LÃI SU T T NG KHÔNG CÙNG M C

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 11,80 2.349,2 12,53 2.032,2 12,86

Kho n m c có lãi su t c nh 301 13,60 372 14,12 260 14,37

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 6,67 2.638 6,78 2.157 7,09

Kho n m c có lãi su t c nh 168 9,78 156 9,90 164 10,14

Thu nh p thu n t lãi 132,83 152,58 129,12

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 56: Quản trị rủi ro lãi suất

56

Theo b ng trên ta có khi lãi su t t ng nh ng không cùng m c trên tài

s n và ngu n v n d n n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t huy ng

v n gi m 1%. Lúc này chúng ta s có:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 11,8% + 301 x13,6%) – (2.610 x 6,67% + 168 x 9,78%)

=132,83

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 12,53% + 372 x14,12%) – (2.638 x 6,78% + 156 x

9,9%) =152,58

Thu nh p thu n t ti n (t ng) lãi n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x12,86% + 260x14,37%) – (2.157x 7,09% + 164

x10,14%) =129,14.

B ng 18: THU NH P THU N T TI N LÃI C A NGÂN HÀNG NGO I

TH NG C N TH KHI LÃI SU T BI N NGn v tính: t ng

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Khi lãi su t ch a bi n ng 160,99 180,88 145,81

Khi lãi su t t ng 1% 160,18 180,16 152,21

Khi lãi su t t ng không cùng m c 132,83 152,58 129,12

N u nh lãi su t c a nh ng tài s n nh y c m t ng lên 0,5% và lãi su t c a

nh ng kho n ngu n v n t ng lên 1,5% thì ngân hàng hi n có m c nh y c m

ngu n v n s ch nh n c m c thu nh p lãi nh h n 2 tr ng h p tr c ó. C

th , n m 2004 là 132,83 t ng, l 28,16 t ; n m 2005 là 152,58 t l 27,3 t

ng; m 2006 là 129,12 t ng l 16,69 t ng so v i tr ng h p lãi su t

ch a bi n ng.

Nh v y, khi ngân hàng ang trong tr ng thái nh y c m ngu n v n

(ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n tài s n nh y c m lãi su t) lãi su t t ng

nh ng không cùng m c d n n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t

huy ng v n gi m 1% thì thu nh p thu n t ti n lãi gi m. Qua vi c phân tích s

nh h ng c a lãi su t n thu nh p c a ngân hàng nh trên, chúng ta c ng th y

c r ng: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th v a là ng i i vay v a là ng i

Page 57: Quản trị rủi ro lãi suất

57

cho vay. Vì th khi lãi su t thay i, ngân hàng ph i ch u r i ro c hai phía bên

ngu n v n và bên tài s n.

Ban giám c ngân hàng c n ph i quy t nh xem nó s ch p nh n hay s

i phó v i r i ro này b ng nh ng chi n l c phòng ng a r i ro ho c b ng

nh ng công c nào.

4.2. D BÁO M C THAY I C A LÃI SU T

Lãi su t là m t bi n s kinh t nh y c m và ch u nh h ng c a nhi u nhân

t khác nhau. Hi n nay, trong các t ch c tín d ng ang t n t i nhi u lo i lãi su t

u ãi khác nhau (lãi su t u ãi trong nông thôn, lãi su t cho vay qua Qu h

tr phát tri n, lãi su t qua các H i ph n , h i C u chi n binh…), gây khó kh n

trong qu n lý và theo dõi lãi su t, t o ra ph n nào c ch "xin - cho" v lãi su t

i v i các t ch c vay v n. Chênh l ch lãi su t nông thôn và thành th còn khá

l n. Lãi su t c b n c th c hi n t tháng 5/2003 cho n nay th c ra không

còn ý ngh a khi mà lãi su t c b n th ng công b m c 0,6%- 0,625%/ tháng

nh ng lãi su t cho vay c a các t ch c tín d ng th ng dao ng m c trên

0,75%/tháng, cao nh t là 1,2%/tháng. c bi t, lãi su t cho vay không t ng lên

nh ng lãi su t huy ng c a các t ch c tín d ng t ng m nh. M t khác, các t

ch c tín d ng huy ng v n v i lãi su t huy ng v n c nh nh ng l i cho vay

theo lãi su t tho thu n t ngày 1/6/2002. i u này ã t o ra r i ro lãi su t r t l n

mà NHNN ã c nh báo các t ch c tín d ng t gi a n m nay. Bên c nh ó cu c

ua c nh tranh v lãi su t c a các ngân hàng ang di n ra trên à nóng h i. Ngay

t u n m 2005, các lo i lãi su t ch o c a NHNN u t ng lên. Tháng 1-

2005, lãi su t tái c p v n t ng t 5,0%/n m lên 5,5%/n m và lãi su t chi t kh u

t 3,0% lên 3,5%/n m. T tháng 2-2005 lãi su t c b n t ng t 7,5%/n m lên

7,8%/n m. T tháng 4-2005, lãi su t tái c p v n t ng t 5,0%/n m lên 6,0%/n m

và lãi su t chi t kh u t ng t 3,5% lên 4,0%/n m. T tháng 12-2005, lãi su t tái

c p v n t ng lên 6,5%, lãi su t chi t kh u t ng lên 4,5%/n m, lãi su t c b n t ng

lên 8,25%/n m. Lãi su t trúng th u tín phi u KBNN t ng t 5,9%/n m lên

6,30%/n m. Lãi su t nghi p v th tr ng m c ng t ng lên 6,1%/ n m.

Và c nh tranh c ng là y u t g n li n v i kinh doanh, h c thuy t t b n

xem c nh tranh là y u t r t quan tr ng nh h ng n k t qu ho t ng c a b t

c l nh v c nào, c nh tranh càng t o nên tính t ch cao, linh ho t trong ho t

Page 58: Quản trị rủi ro lãi suất

58

ng, thì ngân hàng không khác gì doanh nghi p ho t ng v i ph n l n là huy

ng ti n g i cho vay thì y u t c nh tranh càng quan tr ng các nhà qu n

lý có chi n l c phù h p em l i hi u qu ho t ng ngân hàng. i u này th

hi n r t rõ n m 2007 lãi su t chính th c kh i tranh, các ngân hàng ch y ua nhau

có c ngu n v n ph c v cho các doanh nghi p và cá nhân, t ng th ph n

c a mình.

M hàng lãi su t n m nay là Ngân hàng th ng m i c ph n K th ng

(Techcombank) v i quy t nh t ng lãi su t “Ti t ki m n t ”, áp d ng ngay t

ngày u tiên c a n m (1/1/2007).

Lãi su t “Ti t ki m n t ” ti n VND c a Techcombank t ng m nh nh t

k h n 12 tháng v i m c t ng t 0,12%/n m n 0,17%/n m, lên 9,42%n m,

9,45%/n m và 9,48%/n m, t ng ng v i các m c ti n g i d i 50 tri u VND,

50-200 tri u VND và t 200 tri u VND.

Nh ng cu c ua t ng lãi su t m i ch th c s kh i tranh trong nh ng

ngày g n ây, v i s tham gia c a m t lo t ngân hàng c ph n. Ngày 15/1, Ngân

hàng Sài Gòn - Hà N i (SHB) quy t nh t ng lãi su t huy ng i v i c VND

và ngo i t . Lãi su t VND k h n 1 tháng, l nh lãi cu i k , t ng t 7,32 lên

7,68%; 2 tháng t 7,92 lên 8,16%, 3 tháng t 8,64 lên 8,76%...

Ngày 16/1, Ngân hàng An Bình (ABBank) i u ch nh lãi su t huy ng

ti t ki m USD v i biên t ng 0,1%-0,25%/n m cho các k h n 1, 2, 3 và 6

tháng; trong ó t ng m nh nh t là ti n g i t 50.000 USD n d i 100.000 USD

v i k h n 2 tháng (t ng t ng ng t 4,35%/n m lên 4,55%/n m)…

Ngày 16/1, Ngân hàng Toàn c u (G-Bank) t ng lãi su t ti n g i ti t ki m

VND trên a bàn Hà N i v i m c t ng bình quân t 0,04 - 0,3 %/n m. Lãi su t

m i l nh cu i k 6 tháng lên 8,68%/n m, 12 tháng là 9,11%/n m, 24 tháng là

9,35%/n m...

Tr c xu th ch y ua quy t li t v lãi su t c a các ngân hàng trên cùng a

bàn, Ngân hàng Ngo i th ng C n Th c ng có nh ng chi n l c c nh tranh v

lãi su t cho b n thân mình, song song ó ho t ng qu n tr r i ro lãi su t lãi su t

c ng c vô cùng chú tr ng. i vay cho vay là c thù chính c a ngành ngân

hàng, thu c l i nhu n t lãi su t cao thì các ngân hàng ph i t i a hóa

chênh l ch gi a lãi su t u ra và lãi su t u vào c a ngân hàng mình. Do ó

Page 59: Quản trị rủi ro lãi suất

59

vi c tính toán lãi su t u ra sao cho h p lý là vi c làm vô cùng c n thi t, vì th

ph m vi c a chuyên này chúng ta s d báo xu h ng bi n ng lãi su t u

ra c a ngân hàng Ngo i th ng theo ph ng pháp th ng kê: bình ph ng bé

nh t.

Theo ph ng pháp này, chúng ta có ph ng trình h i quy:

Yd = aX + b

Trong ó: Yd là m c lãi su t d trù t ng lai h ng tháng

n: là s tháng.

X: tr s ta cho.

a, b: Các tham s c tính theo các công th c sau:

a = ; b =

n c vào s li u c a b ng d i ây, chúng ta tính c các tham s a và b,

ng th i d báo c lãi su t t ng lai c a quý I và quý II n m 2007.

Theo công th c ta tính c:

a = = 0,6

và ch s :

b = = 4,42

n∑XY - ∑X∑Y

n∑X2 – (∑X)2 100(n∑X2 – (∑X)2)

n∑X2 ∑Y - ∑X∑XY

12 x 767,70545405 – 78 x 104,8728196

12 x 650 - 782

12 x 650 x 104,8728196 – 78 x 767,70545405

100(12 x 650 - 782)

Page 60: Quản trị rủi ro lãi suất

60

B ng 19: D BÁO S BI N NG C A LÃI SU T U RA T I NGÂN

HÀNG NGO I TH NG C N TH THEO PH NG PHÁP

BÌNH PH NG BÉ NH T

THÁNG Y (%/n m) X X2 XY Yd(%/n m)

1/2006 8,446063712 1 1 8,446063712

2/2006 8,446063712 2 4 16,89212742

3/2006 8,411810109 3 9 25,23543033

4/2006 8,467205497 4 16 33,86882199

5/2006 8,522437399 5 25 42,61218700

6/2006 8,832009935 6 36 52,99205961

7/2006 8,811783351 7 49 61,68248346

8/2006 8,771629193 8 64 70,17303354

9/2006 9,006555051 9 81 81,05899546

10/2006 9,050852101 10 100 90,50852101

11/2006 9,055757401 11 121 99,61333141

12/2006 9,050652139 12 144 108,60782570

T ng 104,8728196 78 650 767,70545405

1/2007 13 12,21798

2/2007 14 12,81798

3/2007 15 13,41798

4/2007 16 14,01798

5/2007 17 14,61798

6/2007 18 15,21798

7/2007 19 15,81798

8/2007 20 16,41798

(Ngu n: B ng lãi su t u ra u vào c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th 2006)

K t lu n v d báo lãi su t: b ng phân tích cho ta th y r ng lãi su t trong

ng lai có xu h ng t ng d n, n tháng 8 n m 2007 theo mô hình d báo, lãi

su t là 16,41798%/n m. C n c vào s li u n m 2006 B ng 17, n u nh các

Page 61: Quản trị rủi ro lãi suất

61

nhân t khác là không i, thu nh p thu n t lãi c a ngân hàng ( ng v i m c lãi

su t d báo) s là: 116,14 t ng trong tháng 1 và ngân hàng l 29,67 t do r i

ro lãi su t so v i thu nh p thu n n m 2006. Và ta có k t qu phân tích sau:

B ng 20: PHÂN TÍCH THU NH P C A NGÂN HÀNG THEO K T QU

D BÁO LÃI SU T n v tính: T ng

THÁNG THU NH P THU NLÃI (L )

SO V I N M 2006

1/2007 116,14 (29,67)

2/2007 128,12 (17,69)

3/2007 140,46 (5,35)

4/2007 152,65 6,84

5/2007 164,85 19,04

6/2007 176,89 31,08

7/2007 189,09 43,28

8/2007 201,28 55,47

(Ngu n: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

m c lãi su t t ng nh v y thì l i nhu n c a ngân hàng s gi m sút do

ngân hàng ang duy trì chênh l ch GAP âm, hay ngân hàng ang duy trì m t

tr ng thái nh y c m ngu n v n, và vi c lãi su t t ng trong t ng lai s làm cho

ngân hàng gánh ch u r i ro lãi su t (t c kho n chi phí lãi s t ng nhi u h n so v i

vi c t ng c a kho n thu nh p t lãi su t). Tuy nhiên k t qu trên ch d ng l i

m c d báo, còn trong t ng lai, ngân hàng ch c ch n s có nh ng bi n pháp,

nghi p v phòng ng a r i ro cho ngân hàng. Khi ó r i ro lãi su t s c

i u ti t và ng n ch n. Qua b ng phân tích trên, chúng ta c ng th y c r ng

trong 3 tháng u n m 2007, ngân hàng ph i ch u l vi c này ng ngh a v i vi c

thu nh p thu n c a 3 tháng u n m gi m sút h n so v i n m 2006. Nh ng bên

c nh ó thì thu nh p thu n c a ngân hàng b t u t ng h n n m 2006 k t tháng

4 tr i. B i vì lãi su t u ra nh ng tháng này l n h n lãi su t tín d ng trung

bình c a n m 2006, trong khi các y u t khác c nh thì thu nh p t lãi su t c a

ngân hàng trong nh ng tháng này s l n h n thu nh p t lãi su t c a n m 2006,

t ó làm cho thu nh p thu n c a ngân hàng t ng lên. Nh ng th c t thì không

Page 62: Quản trị rủi ro lãi suất

62

n gi n nh v y, lãi su t trên th tr ng không bao gi n nh, và ngân hàng s

ph i ph thu c ph n l n vào lãi su t u vào c a mình. N u ngân hàng huy ng

v i lãi su t cao và chênh l ch gi a lãi su t u ra – u vào là quá th p, thì thu

nh p t lãi su t c a ngân hàng s b s t gi m, th m chí có th b l do không

gánh vác c các chi phí ngoài lãi su t khác.

Trong nh ng ph ng pháp dùng d báo nhu c u trong t ng lai thì

ph ng pháp bình ph ng bé nh t có giá tr tuy t i c a l ch tuy t i trung

bình là nh nh t. M t khác, m c bi n thiên c a lãi su t ngân hàng Ngo i

th ng trong quá kh gia t ng hàng tháng t ng i u n. Do ó, v ph ng

di n th ng kê, chúng ta s d ng ph ng pháp d báo này là có kh n ng chính

xác t ng i cao.

Nh ng di n bi n trên v tình hình di n bi n lãi su t khi n cho công tác d

báo m c lãi su t c a các ngân hàng nói chung và c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th nói riêng g p r t nhi u khó kh n. Trong nhi u n m qua ngân hàng ã c

g ng d báo v xu h ng v n ng trong t ng lai c a lãi su t th tr ng ngân

hàng nh m h n ch r i ro lãi su t. Tuy nhiên, th c t là lãi su t c hình thành

do s t ng tác gi a hàng nghìn l c l ng cung c u trên th tr ng nên r t khó

có th t c m t d báo chính xác.

Các nhân t tác ng n lãi su t không ch có cung c u c a qu cho vay

hay thu nh p và giá c mà còn có c nhân t l m phát, tình hình kinh t chính tr

th gi i và c s c nh tranh gi a các ngân hàng v i nhau.

- V cung c u qu cho vay:

B n thân chúng ta ai c ng mu n n m gi ti n vì nhi u m c ích thanh

kho n khác nhau g m c các nhu c u giao d ch, phòng ng a và u c ng ti n

(s d ti n m t). Tuy nhiên nh ng thay i v lãi su t có th làm thay i s

mong mu n n m gi ti n c a các cá nhân. N u lãi su t c d tính s lên, thì

ti n và nh ng tài s n g n gi ng ti n s c chu ng h n nh m tránh s gi m giá

trái phi u ti m tàng trong t ng lai. N u lãi su t c d tính là s gi m th p

trong t ng lai, thì trái phi u c chu ng h n ti n, b i vì vi c gi s d ti n

m t nhàn r i s t n kém h n, trái phi u có m c sinh l i cao h n và có ti m n ng

thu l i trong t ng lai b i vì lãi su t b xu ng th p. Nh v y, l ng cung và c u

trên tác ng tr c ti p n lãi su t.

Page 63: Quản trị rủi ro lãi suất

63

- Tác ng c a thu nh p:

Tr c h t, do kinh t ph n vinh, thu nh p s t ng lên, c a c i t ng lên và

ng i dân mu n gi ti n làm ph ng ti n d tr . Hai là, do kinh t phát tri n và

thu nh p t ng lên dân chúng s mu n th c hi n các giao d ch có s d ng n ti n

và do v y h mu n gi thêm ti n. n c ta, vi c Chính ph u ch nh m c

ng c b n s làm t ng thu nh p c a ng i dân, u này c ng kéo theo m c

giá c a các lo i hàng hóa t ng lên gây tác ng n tâm lý ng i dân, m c tiêu

dùng và gián ti p nh h ng n cung c u ti n t trên th tr ng làm cho lãi su t

gia t ng trong th i gian v a qua. Bên c nh ó tác ng c a m c giá c ng nh

ng l n n s bi n ng c a lãi su t.

- Tác ng c a m c giá:

Dân chúng bao gi c ng quan tâm n s ti n h ang s h u có th mua

nh ng hàng hóa nào và áp ng nh ng d ch v gì…Khi giá t ng, có th mua

úng v i s hàng hóa và d ch v cung ng nh tr c, dân chúng mu n n m gi

m t l ng ti n l n h n. Nh v y, khi m c giá t ng lên làm cho l ng c u ti n

ng lên t ó s kéo theo s bi n ng c a lãi su t th tr ng. i v i ho t ng

ngân hàng, vi c c nh tranh v giá là m t nguyên nhân quan tr ng quy t nh s

thay i c a lãi su t huy ng và lãi su t cho vay. V nguyên t c, giá c a s n

ph m ngân hàng ph thu c vào co giãn c a c u, giá c a các i th c nh tranh

và nh n th c c a khách hàng v giá tr s n ph m và các quy nh hi n hành.

Trong d ch v ngân hàng bán l và d ch v thanh toán, duy trì giá th p không

ph i là m t chi n l c mang l i l i th c nh tranh lâu dài vì các lý do sau:

Th nh t, không ph i lúc nào khách hàng c ng nh y c m v i giá. S n ph m

ngân hàng nh ti n g i, cho vay, m c lãi su t bao g m c r i ro. Các ngân hàng

có tín nhi m và x p h ng th p luôn duy trì lãi su t ti n g i cao h n các ngân

hàng có tín nhi m và x p h ng cao h n.

Th hai, các i th c nh tranh hoàn toàn có th u ch nh giá c a mình.

i v i ngân hàng có c c u chi phí cao, ho c trong môi tr ng c nh tranh gay

g t thì ngân hàng khó có th duy trì chính sách giá th p trong th i gian dài. Tuy

nhiên, nh ng ngân hàng mu n thâm nh p th tr ng có th dùng chính sách giá

th p. Nh ng bù l i, h c n t c doanh s áng k , ho c bán c các d ch

v khác kèm theo. Ngoài ra, s c ép v c nh tranh và s bi n ng liên t c v lãi

Page 64: Quản trị rủi ro lãi suất

64

su t trên th tr ng khi n cho các ngân hàng ph i th ng xuyên xem xét và i u

ch nh m c giá c a mình.

- Tác ng c a chính sách ti n t :

Nh ng thay i v lãi su t trong th tr ng ti n t tác ng lên lãi su t trên

th tr ng v n và ng c l i. Lãi su t trong th tr ng ti n t gi m th p khi n lãi

su t trong th tr ng v n h p d n h n tr c so v i lãi su t trong th tr ng ti n

t . H u qu là dân chúng s chuy n d ch qu t th tr ng ti n t sang th tr ng

v n. M c cung c a qu t th tr ng v n gia t ng có chi u h ng làm gi m th p

lãi su t trong th tr ng v n; m c cung c a qu t th tr ng ti n t gi m sút s

có chi u h ng nâng cao lãi su t trong th tr ng ti n t (thay vào ó, có th nhìn

tình hình này b ng cách khác: dân chúng s t ng giá trái phi u và bán i các công

c th tr ng ti n t khi n giá s b xu ng).

Nh ng h gia ình, các nhà doanh nghi p và chính ph xu t hi n c hai

phía cung c u c a qu cho vay trong th tr ng. Nh ng h gia ình cung c p

ngu n v n quan tr ng qua các kho n ti t ki m cá nhân, nh ng nhi u h gia ình

c ng l i là nh ng ng i xu t hi n v i tính cách là nh ng ng i òi h i v v n

thông qua tín d ng v i m c ích tiêu dùng. C ng nh v y nh ng kho n ti t ki m

c a các doanh nghi p ph n ánh phía Cung c a qu cho vay, trong khi ó vi c

u t c a các doanh nghi p vào các chi phí v trang thi t b và d tr v t t

hàng hóa t n t i l i ph n ánh phía C u c a qu cho vay. Mà cung và c u qu

cho vay l i tác ng tr c ti p n s t ng hay gi m c a lãi su t.

V a qua khi th tr ng b t ng s n còn ang óng b ng, th tr ng ch ng

khoán Vi t Nam l i là c n s t nóng b ng, v i s gia t ng c a ch s VnIndex,

c ng nh kh i l ng các c phi u niêm y t và tham gia giao d ch ã làm chuy n

d ch lu ng ti n t ngân hàng sang u t ch ng khoán. Ng i dân rút ti n t

ngân hàng sang ch i ch ng khoán vì t l sinh l i trong l nh v c này nhi u h n,

th m chí nh ng ng i ch a bi t gì v ch ng khoán c ng tích c c lên sàn vì nghe

tin ông này bà n v a trúng c phi u. i u này khi n cho kênh huy ng c a

ngân hàng g p khó kh n, và lãi su t huy ng c a các ngân hàng th i gian qua

ph i t ng lên là l ng nhiên.

Ngân hàng nhà n c gi vai trò r t quan tr ng trong chính sách ti n t ,

thông qua chính sách này nhà n c th c hi n vi c u ch nh th tr ng ti n t

Page 65: Quản trị rủi ro lãi suất

65

m t cách t t nh t t o s bình n cho th tr ng. Tr c lãi su t th tr ng t ng

m nh m nh th i gian v a qua thì trong n m 2005 Ngân hàng Nhà n c

(NHNN) ã 3 l n t ng các lo i lãi su t ch o, 2 l n t ng lãi su t c b n ng

Vi t Nam và gi m c cao t l d tr b t bu c, th c hi n chính sách ti n t th t

ch t. Chúng ta s th y rõ m i quan h này, cho vay các ngân hàng th ng m i là

m t b ph n c a chính sách ti n t , do ó tu vào i u ki n th c t c a t n c

mà vi c u ch nh chính sách trong nh ng tr ng h p c n thi t nhà n c s

d ng công c t giá, lãi su t s tác ng m nh m n ho t ng c a ngân hàng.

- Tác ng c a l m phát:

T l l m phát th ng có m t tác ng r t m nh m lên m c lãi su t.

Trong i u ki n l m phát, lãi su t th c là tiêu chu n xem xét hi u su t c a

vi c s d ng v n. Lãi su t th c óng vai trò quan tr ng trong viêc kích thích ti t

ki m hay u t . V i ý ngh a ki m ch ý mu n tiêu dùng trong hi n t i có m t

tiêu dùng l n h n trong t ng lai. b t k d ng lãi su t nào ã bi t, tác ng

c a l m phát ã làm cho ng i ta ph i tính toán th n tr ng và luôn luôn gây ra

cho ng i ta n i ám nh và n i lo ng i v m t s t n th t khi ph i a v n ra cho

vay, và do ó xu h ng g m gi ti n l i ho c chuy n sang th tr ng tài s n ngày

càng phát tri n cùng v i m c t ng c a l m phát. L m phát lên cao giá tr th c

c a nh ng kho n ti n l i g n nh b tri t tiêu và giá tr th c c a v n g c ã b

hao mòn, nh ng ng i có kh n ng cho vay (bi u hi n d i hình thái ti n t l p

t c chuy n v n ti n t y vào m t th tr ng khác d nhiên không ph i là th

tr ng ti n t mà là vào th tr ng tài s n nh hàng hóa d tr , vàng, b t ng

s n ho c các hàng hóa lâu b n khác. Trong nh ng n m g n ây, m c dù chúng ta

ki m gi l m phát m t t l mong i nh ng v i s gia t ng c a giá nguyên v t

li u, giá d u, giá vàng… ch s giá tiêu dùng CPI c ng t ng làm l m phát có xu

ng t ng lên, mà lãi su t l i bi n ng cùng chi u v i t l l m phát do ó lãi

su t th tr ng b tác ng t ng là i u không th tránh.

- Tình hình kinh t , xã h i:

Có nhi u tác ng d n n vi c lãi su t t ng ó là, C c D tr Liên bang

M (Fed) t ng lãi su t liên t c khi n lãi su t USD c a các ngân hàng trong n c

ng, l m phát t ng, s b t n Trung ông, tình hình chi n s Ir c, s gia

ng c a giá d u, giá thép và các nguyên li u u vào khác, các ngân hàng c ng

Page 66: Quản trị rủi ro lãi suất

66

ã t ng lãi su t khi n các ngân hàng khác c ng ph i t ng lãi su t gi khách,

n u không khách hàng s rút ti n i g i n i khác.

Do tính ph c t p và ph thu c vào s tác ng c a nhi u nhân t nên d

báo lãi su t ch mang tính t ng i. Chúng ta ph i h t s c th n tr ng khi khái

quát hóa m i quan h gi a lãi su t th tr ng và thu nh p c a ngân hàng, c ng

nh trong vi c d báo s bi n ng c a lãi su t. Các nhà qu n tr ngân hàng

mu n d báo chính xác v lãi su t th tr ng c n ph i có kh n ng d báo nh ng

thay i trong s ánh giá c a th tr ng i v i t t c nh ng nhân t c u thành

nên lãi su t c c p trên. Tr c th c t nan gi i này, các ngân hàng bu c

ph i ch p nh n r ng ngân hàng không th ki m soát và d oán chính xác v lãi

su t và do v y ngân hàng ph i c g ng tìm ra nh ng bi n pháp b o v i phó

v i r i ro lãi su t. M t ngân hàng c qu n lý t t và ki m soát ch t ch r i ro

lãi su t có th t c l i nhu n b t k lãi su t t ng hay gi m, m c th p hay

m c cao.

Page 67: Quản trị rủi ro lãi suất

67

CH NG 5

T S GI I PHÁP V QU N TR R I RO LÃI SU T

5.1. NH N XÉT V NH NG M T LÀM C VÀ NH NG M T T N

T I TRONG CÔNG TÁC QU N LÝ R I RO LÃI SU T

Tr c tình hình bi n ng lãi su t, các ngân hàng th ng m i Vi t Nam nói

chung và ngân hàng Ngo i th ng C n Th nói riêng ã b c u th c hi n m t

s bi n pháp nh m h n ch r i ro lãi su t. Tuy nhiên, nh ng bi n pháp này ch

giúp ngân hàng h n ch c ph n nào r i ro lãi su t và hi n t i, công tác qu n lý

r i ro c a ngân hàng có nh ng m t t t và ch a t t c b n nh sau:

Ngân hàng Ngo i th ng ã có s quan tâm n vi c qu n tr r i ro lãi su t,

c th là ngân hàng luôn làm t t nh ng qui nh v lãi su t huy ng và lãi su t

cho vay mà ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam g i n báo. Bên c nh ó, ngân

hàng luôn chú tr ng u ch nh lãi su t u vào, u ra m t cách h p lý theo s

bi n ng c a th tr ng. Trong vòng ba n m qua, ngân hàng ã không ng ng

u t các trang thi t b , máy vi tính, các ph n m m tin h c ph c v cho phòng

v n – n i qu n lý r i ro lãi su t c a ngân hàng. Không nh ng th , công tác qu n

tr tài s n và ngu n v n c a ngân hàng không ng ng c quan tâm h n n a. Và

k t qu là ngân hàng luôn duy trì cho mình m t c c u h p lý gi a tài s n nh y

c m lãi su t và ngu n v n nh y c m lãi su t.

V i t l r i ro lãi su t qua ba n m 2004 - 2006 là nh h n và g n b ng

m t, ngân hàng Ngo i th ng C n Th duy trì m t tr ng thái nh y c m v ngu n

v n. T l này t ng i t t, vì khi lãi su t th tr ng thay i kho n chênh l ch

gi a hai kho n m c tài s n và ngu n v n nh y c m lãi su t s là th p. c bi t,

ngân hàng Ngo i th ng C n Th t ra r t hi u qu trong công tác huy ng các

ngu n v n trong xã h i và s d ng chúng u t sinh l i cho ngân hàng. M c

dù ch u s c nh tranh gay g t t phía các ngân hàng khác trên a bàn, nh ng

th ng hi u VCB C n Th luôn luôn áng tin c y, ch t l ng và uy tín. Bên

c nh nh ng m t ã t c, ngân hàng còn t n t i nh ng v n sau:

M t là, ch a có s quan tâm toàn di n v qu n lý r i ro lãi su t c a b máy

lãnh o ngân hàng. S thi u quan tâm th hi n ch ngân hàng ch a xây d ng

Page 68: Quản trị rủi ro lãi suất

68

m t chính sách qu n lý r i ro lãi su t, ch a có nh ng quy nh c th , nh ng n i

dung c n th c hi n trong quá trình qu n lý r i ro,...

Trong th i gian qua, m c dù lãi su t th tr ng Vi t Nam có nhi u bi n

ng, nh ng th c t , m c dao ng không quá l n nên nh ng thi t h i do r i

ro lãi su t c a ngân hàng ch a nhi u. Tuy nhiên, kinh nghi m t i m t s qu c gia

cho th y, nh ng cú s c l n v lãi su t có th gây nên nh ng h u qu h t s c

nghiêm tr ng i v i các ngân hàng th ng m i và n n kinh t nói chung. N u

không nh n th c y v lo i r i ro này ngân hàng c a chúng ta s không có

nh ng chu n b c n thi t, t o cho mình kh n ng ch ng tr c nh ng bi n

ng l n c a th tr ng, c bi t trong xu th h i nh p kinh t , tài chính qu c t

hi n nay. c bi t khi chúng ta ã là thành viên c a WTO.

Hai là, trong nh n th c v r i ro lãi su t, ngân hàng m i ch d ng l i nh n

nh là ngân hàng có r i ro lãi su t khi lãi su t th tr ng thay i, nh ng ch a

o l ng, ánh giá c th m c r i ro là bao nhiêu, lãi su t bi n ng theo chi u

ng nào s gây thi t h i cho ngân hàng. M t khác, do ch a th c hi n vi c

ng hóa r i ro lãi su t vì ch a có u ki n c n thi t nên các bi n pháp mà

ngân hàng ã s d ng ki m soát lo i r i ro này ch d a trên c m tính và ch a

hi u qu .

Ba là, ch a th c hi n m t cách toàn di n nh ng bi n pháp c n thi t

phòng ng a r i ro lãi su t. C th , v các bi n pháp n i b ng, ch y u ngân hàng

m i ch d ng l i vi c áp d ng chính sách lãi su t th n i trong cho vay trung –

dài h n mà ch a có nh ng bi n pháp tích c c duy trì s cân x ng v k h n

c a tài s n và ngu n v n. V các bi n pháp ngo i b ng, cho n nay, h u h t

hoàn toàn ch a ng d ng các nghi p v phái sinh trong phòng ng a r i ro lãi

su t. Tr c nh ng th c tr ng nêu trên, m t vài gi i pháp xin c nêu ra cùng

phân tích.

5.2. NH NG GI I PHÁP GÓP PH N NÂNG CAO HI U QU C A VI C

QU N TR R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I TH NG

(1) Ngân hàng nên l a ch n và ào t o nh ng cán b ngân hàng am hi u

m t cách toàn di n v qu n lý r i ro lãi su t. Có th ph i nên thành l p m t b

ph n chuyên trách chuyên o l ng, d báo và qu n tr r i ro lãi su t.

Page 69: Quản trị rủi ro lãi suất

69

Hi n nay, v n r i ro lãi su t còn khá m i m v i cán b nhân viên các

ngân hàng th ng m i Vi t Nam. Vì v y, vi c nh n bi t, ánh giá r i ro c a cán

b công nhân viên ngân hàng còn h n ch . Nh ng h n ch này khi n các ngân

hàng th ng b ng nh ng b c quan tr ng. Trên th c t , mu n bi t c m c

t n th t c a r i ro lãi su t có bi n pháp phòng ch ng thì các ngân hàng c n

ph i tính toán c r i ro lãi su t tác ng nh th nào n thu nh p ròng c ng

nh giá tr tài s n c a ngân hàng. xác nh m t cách chính xác nh ng tác

ng này òi h i cán b ngân hàng ph i th c s am hi u v qu n lý tài s n –

ngu n v n c a ngân hàng, ng th i ph i có nh ng ki n th c nh t nh v tài

chính n m v ng nh ng k thu t o l ng r i ro lãi su t b ng vi c s d ng các

mô hình. i v i các ngân hàng th ng m i Vi t Nam, ây là v n t ng i

m i và ph n l n cán b nhân viên ngân hàng i u ch a c trang b nh ng ki n

th c này.

Bên c nh ó, trình hi u bi t c a cán b nhân viên ngân hàng v các

nghi p v phái sinh nh giao d ch k h n, hoán i, quy n chon,…v n còn h n

ch . Ngân hàng ch a có i ng nhân viên am hi u nh ng ki n th c v tài chính,

pháp lý, v th tr ng giao d ch, c bi t là k thu t nh giá và giao d ch các

công công c tài chính phái sinh, và ây chính là m t trong nh ng nguyên nhân

gây tr ng i trong vi c tri n khai các nghi p v phái sinh phòng ng a r i ro lãi

su t t i ngân hàng. Do ó gi i pháp hàng u c a ngân hàng Ngo i th ng c n

làm là ào t o nhân l c trình và tay ngh gi i, có kh n ng qu n tr t t r i

ro lãi su t cho ngân hàng.

(2) Ngân hàng c n ph i cung c p y nh ng s li u c n thi t cho nh ng

tính toán, l ng hóa r i ro lãi su t. Do ó ngân hàng c n chú tr ng xây d ng h

th ng k toán th ng kê th t s v ng m nh và chuyên nghi p. Gi i pháp này là vô

cùng c n thi t b i vì:

tính toán o l ng r i ro lãi su t c n ph i có s li u th ng kê v các tài

s n trong ngân hàng m t cách chính xác, nh ng hi n nay t i ngân hàng ch a

th ng kê c các s li u này. Ch ng h n, hi n nay các ngân hàng ch a có s

li u th ng kê v th i gian còn l i c a các kho n cho vay, các tài s n u t c ng

nh th i gian còn l i c a các ngu n v n huy ng và v n vay. i v i các kho n

m c tài s n c thanh toán theo nhi u k h n, ví d : cho vay tiêu dùng, tr góp,

Page 70: Quản trị rủi ro lãi suất

70

cho vay trung và dài h n,… Các ngân hàng c ng ch a có s li u t ng h p v giá

tr c a các lu ng thanh toán ng v i t ng k h n,…Chính h n ch này s gây tr

ng i r t l n cho các ngân hàng trong vi c l ng hóa và qu n lý r i ro lãi su t m t

cách h u hi u.

(4) M t gi i pháp ti p theo là ngân hàng c n ph i u t nâng c p và

hoàn thi n h th ng thông tin, trình công ngh c a ngân hàng nh m áp ng

yêu c u qu n lý r i ro trong kinh doanh ngân hàng trong xu th h i nh p qu c

t .

t ng c ng qu n lý r i ro lãi su t nh m gi m thi u nh ng t n th t i

v i ngân hàng t lo i r i ro này, òi h i trong th i gian t i, chúng ta c n quan

tâm tìm hi u nh ng nguyên nhân gây h n ch , trên c s ó nghiên c u áp d ng

các gi i pháp c n thi t, nhanh chóng kh c ph c nh ng m t còn h n ch trong

công tác qu n lý r i ro lãi su t.

(5) Hi n t i, ngân hàng Ngo i th ng C n Th ang duy trì m t tr ng thái

nh y c m v ngu n v n, t c là ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n tài s n nh y

c m lãi su t, do ó ngân hàng s b t n th t n u lãi su t t ng vì l i nh n c n

biên t lãi su t c a ngân hàng s gi m.

Vì l ó, ngân hàng có th s d ng m t chi n l c qu n tr n ng ng là thu

h p k h n c a tài s n ho c kéo dài k h n c a danh m c ngu n v n. Ho c gi m

ngu n v n nh y c m lãi su t và t ng tài s n nh y c m lãi su t lên.

5.3. M T S BI N PHÁP CH Y U NH M H N CH R I RO LÃI

SU T T I NGÂN HÀNG

Sau khi nh n bi t và l ng hóa các r i ro bi n i lãi su t b ng kinh nghi m

hay b ng các công th c, mô hình khác nhau, ngân hàng ph i có các bi n pháp và

s d ng các công c khác nhau u ti t gi m thi u r i ro v lãi su t trong

ho t ng ngân hàng. Vi c s d ng các bi n pháp, công c u ti t lãi su t qui

mô nh th nào ph thu c r t nhi u vào chi n l c v qu n lý r i ro c a ngân

hàng c ng nh kh n ng phân tích, d báo xu th thay i c a lãi su t trên th

tr ng. Ngân hàng v n có th ch p nh n r i ro, không s d ng hay ch s d ng

các bi n pháp i u ti t r i ro lãi su t m t qui mô nh t nh n u nh h tin r ng

xu th c a lãi su t th tr ng s theo chi u h ng có l i cho ngân hàng và n u r i

Page 71: Quản trị rủi ro lãi suất

71

ro có x y ra thì ó là i u ã c l ng tr c và n m hoàn toàn trong s ki m

soát c a ngân hàng, ngân hàng ch p nh n c r i ro này.

Th n i lãi su t:

M t trong nh ng bi n pháp d áp d ng nh t i v i các t ch c tín d ng h n

ch r i ro lãi su t là s d ng công c lãi su t th n i. Hi n nay v i c ch lãi su t

th a thu n, không có gi i h n t phía c quan qu n lý, các ngân hàng l i càng

ch ng h n trong vi c s d ng công c lãi su t th n i. Bi n pháp này v

nguyên t c có th áp d ng c cho c bên huy ng v n l n bên s d ng v n.

Theo ó, ngân hàng có th th a thu n v i khách hàng v m t lãi su t linh ho t,

không c nh và c u ch nh theo nh k 3 tháng, 6 tháng ho c 1 n m. Tuy

nhiên, công c lãi su t th n i này ch có th áp d ng c v i các kho n m c

trung và dài h n và ch y u l i là bên s d ng v n khi cho vay tín d ng. Trong

ho t ng huy ng v n, công c lãi su t th n i ít c khách hàng ch p nh n

s d ng h n. Th m chí v i m t s s n ph m huy ng v n trung và dài h n,

công c lãi su t th n i này ch c s d ng m t cách h n ch , theo h ng có

l i cho khách hàng g i ti n ch không h n có thay i h n ch r i ro lãi su t cho

ngân hàng. Vì ph i c nh tranh ho t ng v n r t gay g t, c n a d ng hóa s n

ph m, có thêm các s n ph m ho t ng h p d n, ho t ng v n b ng m i cách

mà m t s ngân hàng ã ch p nh n lãi su t linh ho t cho khách hàng nh ng

th ng ch u ch nh t ng khi m t b ng lãi su t t ng ch không gi m khi m t

b ng lãi su t gi m. V i nghi p v cho vay b ng lãi su t th n i, ngân hàng có th

i u ti t, cân i khá t t nh ng r i ro lãi su t phát sinh do bi n ng lãi su t trên

th tr ng, do ph i chuy n i th i h n t ngu n v n huy ng ng n h n sang

cho vay trung và dài h n. Tuy nhiên, không ph i khách hàng vay v n nào c ng

có th ch p nh n lãi su t cho vay th n i. V i lãi su t vay v n th n i, m t m t

khách hàng vay v n khó ch ng tính toán l p ph ng án kinh doanh kh thi.

M t khác, thay vì ngân hàng ch u nh n r i ro v lãi su t thì doanh nghi p l i ph i

ch u r i ro này. Khi có bi n ng lãi su t, r i ro lãi su t th t s x y ra i v i

doanh nghi p thì r t có th ây l i là tác nhân chính ho c là m t nguyên nhân

thêm ph n nh h ng gây khó kh n ngoài d oán cho doanh nghi p, làm món

vay có th tr thành món n x u. Cu i cùng thì trong tr ng h p này ngân hàng

Page 72: Quản trị rủi ro lãi suất

72

là ng i cho vay c ng ph i gánh ch u r i ro, h u qu do n x u c a doanh

nghi p.

Hoán i các kho n m c u t :

V i vi c hoán i m t s kho n m c trong danh m c u t (s d ng v n), ngân

hàng có th làm gi m co giãn c a lãi su t tài s n v i m c ích t o ra s cân

b ng ho c gi m s chênh l ch v i co giãn c a lãi su t ngu n v n. Ch ng h n,

ngân hàng có th chuy n i m t s danh m c u t có lãi su t bi n i thành

các kho n u t có lãi su t c nh nh trái phi u Chính ph v i lãi su t c

nh. u này s giúp cho co giãn lãi su t c a toàn b tài s n gi m xu ng,

b t chênh l ch v i co giãn lãi su t c a toàn b ngu n v n. co giãn c a lãi

su t nh chuy n i c ng nh kh i l ng c a kho n m c tài s n này s quy t

nh co giãn lãi su t chung c a toàn b tài s n gi m c bao nhiêu, có t

m c tiêu gi m r i ro lãi su t hay không.

Hoán i các kho n m c ngu n v n:

V i nguyên t c t ng t , m t ngân hàng th ng m i c ng có th làm cho

co giãn lãi su t c a ngu n v n c t ng lên cân b ng ho c ti n t i cân

b ng v i bên tài s n thông qua vi c chuy n i m t s kho n m c c a ngu n

v n. Ch ng h n, ngân hàng có th tr l i các kho n vay th tr ng liên ngân hàng

(ho c vay tái c p v n) v i lãi su t c nh và thay vào ó là các kho n vay th

tr ng liên ngân hàng (ho c vay tái c p v n) v i lãi su t bi n i. u ó có

ngh a là các kho n ngu n v n có co giãn lãi su t b ng không ã c thay

b ng các kho n có co giãn lãi su t l n h n, làm co giãn lãi su t chung c a

toàn b bên ngu n v n t ng lên. Nh v y, ngân hàng s t c m c tiêu gi m

r i ro lãi su t c a mình. co giãn c a lãi su t chuy n i c ng nh kh i l ng

c a kho n m c ngu n v n này s quy t nh co giãn lãi su t chung c a toàn

b ngu n v n t ng lên c bao nhiêu, có t m c tiêu cân b ng, hay gi m chênh

l ch v i bên tài s n hay không.

ng qui mô cân s (t ng t ng ngu n v n, t ng t ng tài s n)

N u nh các bi n pháp chuy n i kho n m c tài s n hay ngu n v n không

em l i k t qu u ti t r i ro lãi su t nh mong mu n ho c m i ch t m t

ph n yêu c u thì ngân hàng ph i s d ng bi n pháp t ng qui mô cân s v i m c

ích ng th i t ng co giãn lãi su t m t bên b ng cân i và gi m co giãn

Page 73: Quản trị rủi ro lãi suất

73

lãi su t c a bên kia. Ch ng h n, khi co giãn lãi su t c a tài s n quá cao so v i

ngu n v n thì ngân hàng có th huy ng v n vay ng n h n trên th tr ng liên

ngân hàng (v i lãi su t bi n i) r i em u t l i cho các s n ph m có lãi

su t c nh ( co giãn lãi su t b ng không). Tuy nhiên, s d ng bi n pháp này

c n h t s c th n tr ng vì có nh ng h n ch nh t nh. Qui mô t ng ngu n

v n/t ng tài s n t ng lên s có th làm thay i c c u và hàng lo t ch s ho t

ng, các t l an toàn khác mà ngân hàng ph i b o m tuân th . Do v y, c n

tính toán k và s d ng bi n pháp này m c t ng i h n ch .

Gi m qui mô cân s (gi m t ng ngu n v n, gi m t ng tài s n)

ng t bi n pháp t ng t ng ngu n v n, t ng tài s n, ngân hàng c ng có

th dùng bi n pháp gi m quy mô ngu n v n, t ng tài s n c a mình t c

m c ích u ti t r i ro lãi su t. Ch ng h n nh ngân hàng ph i bán các kho n

u t có lãi su t thay i và ng th i c ng em tr l i các kho n v n vay có lãi

su t c nh ã vay trên th tr ng liên ngân hàng. Tuy nhiên, c ng nh tr ng

h p tr c, vi c s d ng bi n pháp gi m quy mô t ng ngu n v n (hay t ng tài

s n) c ng c n h t s c th n tr ng vì có th là nhi u ch s ho t ng b thay i

theo chi u h ng x u i nh ch s v kh n ng chi tr , kh n ng thanh toán t c

th i c a ngân hàng ch ng h n.

V i th c tr ng ho t ng c a ngân hàng hi n nay, thi t ngh vi c nh n bi t

và ng d ng các ph ng pháp qu n tr r i ro lãi su t nh m gi m r i ro trong ho t

ng kinh doanh c a ngân hàng là h t s c c n thi t. Ngân hàng c n nghiên c u

k các ph ng pháp l a ch n, ng d ng vào th c ti n ho t ng kinh doanh

c a mình. Các nhà qu n tr ngân hàng mu n d báo chính xác v lãi su t th

tr ng c n ph i có kh n ng d báo nh ng thay i trong s ánh giá c a th

tr ng i v i t t c nh ng nhân t c u thành lãi su t.

Page 74: Quản trị rủi ro lãi suất

74

CH NG 6

T LU N VÀ KI N NGH

6.1. K T LU N

ng tr c s phát tri n c a n n kinh t trong n c và trên th gi i thì v n

t lên hàng u i v i m i ngân hàng là hi u qu ho t ng. Tuy nhiên

mu n t c hi u qu kinh t nh mong mu n òi h i các ngân hàng không

ng ng n l c h n n a, kh c ph c nh ng khó kh n và h n ch c a mình v n

lên phát tri n. ây c ng chính là s n l c c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th

trong th i gian qua. B ng chính ngh l c c a mình, ngân hàng ã v t qua bao

nhiêu khó kh n v bi n ng c a n n kinh t th tr ng, s c nh tranh gay g t

c a các ngân hàng th ng m i khác trên cùng a bàn, chi nhánh ã tr thành

m t trong nh ng ngân hàng quan tr ng hi n nay. Ph n u theo ph ng châm ã

ra cho nh h ng ho t ng trong t ng lai: “Phát huy truy n th ng và n i

l c, nâng cao t m v th Thành ph tr c thu c Trung ng, t ng ngu n v n t ng

tr ng tín d ng an toàn ph c v u t và s n xu t kinh doanh, góp ph n phát

tri n kinh t vùng ng B ng Sông C u Long”. Trong ba n m qua, ngân hàng ã

t c nhi u th ng l i to l n, ph c v ngày càng t t h n cho công cu c u t

phát tri n kinh t xã h i.

t c nh ng thành t u ó, ngân hàng Ngo i th ng C n Th ã ph i

luôn quan tâm n công tác qu n tr r i ro c a mình, b i vì ho t ng c a ngành

ngân hàng luôn có s ánh i gi a l i nhu n và r i ro. M t trong nh ng lo i

hình r i ro l n nh t mà ngân hàng th ng xuyên ph i i m t là r i ro lãi su t.

Vi c qu n tr r i ro lãi su t là m t vi c làm c n thi t i v i m i ngân hàng trong

giai o n hi n nay. Qua quá trình phân tích, tài ã khái quát hóa m t ph n nào

ó v th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng, c ng nh nh ng v n ã c và

ch a c gi i quy t. T ó các nhà qu n tr ngân hàng có th có nh ng chi n

c ph n ng v i s bi n ng c a lãi su t th tr ng nh m h n ch t i a r i ro

lãi su t, ng th i t i a hóa m c tiêu l i nhu n c a ngân hàng mình.

Page 75: Quản trị rủi ro lãi suất

75

6.2. KI N NGH

Trong n n kinh t th tr ng n c ta hi n nay, ho t ng kinh doanh c a

các ngân hàng th ng m i ti m n nhi u kh n ng r i ro. Các lo i r i ro ã và

ang phát tri n cùng v i s phát tri n các lo i hình s n ph m d ch v c a các

ngân hàng. Song, áng chú ý hi n nay là r i ro lãi su t. Nh ng n m v a qua, các

ngân hàng r t quan tâm n công tác phòng ng a và x lý r i ro. Trong tài

này xin trình bày v m t vài ki n ngh nâng cao n ng l c qu n tr r i ro lãi su t

t i các ngân hàng n c ta hi n nay.

6.2.1. i v i Ngân hàng Ngo i th ng C n Th

a. Phòng ng a r i ro lãi su t

- Ph i duy trì s cân i các kho n nh y c m v i lãi su t bên ngu n v n v i

tài s n.

- S d ng m t chính sách lãi su t linh ho t, c bi t i v i nh ng kho n vay

l n, th i h n dài c n tìm ki m ngu n v n t ng x ng, ho c th c hi n c ch lãi

su t th n i.

- S d ng các công c tài chính m i h n ch r i ro ngo i b ng, nh s

d ng các nghi p v k h n v lãi su t, nghi p v k h n v ti n g i, nghi p v k

h n v lãi su t ti n vay, th c hi n h p ng t ng lai do không cân x ng ngu n

v n và tài s n; th c hi n nghi p v hoán i lãi su t, quy n l a ch n lãi su t.

b. Phòng ng a r i ro k h n

S không n kh p v k h n gi a ngu n v n và tài s n là ph bi n trong h

th ng Ngân hàng c a các n n kinh t chuy n i, c bi t i v i n n kinh t ti n

m t và m c ô la hoá còn khá cao nh Vi t Nam. h n ch s không n

kh p này, quan i m c a nhi u tác gi cho r ng, các n c chuy n i c n l a

ch n cho mình m t c ch ti n t thích h p, c bi t là c ch u hành t giá.

Ngoài ra c n ph i t o lòng tin c a dân chúng v i ng b n t , có chính sách

ngo i h i n nh. i v i t ng Ngân hàng, h n ch r i ro k h n c n:

- Xác nh chính xác m c n nh ngu n v n ng n h n, có th s d ng

m t t l nh t nh, an toàn cho u t trung và dài h n,

Page 76: Quản trị rủi ro lãi suất

76

- Xây d ng chính sách t o lòng tin i v i ng i g i ti n, khuy n khích

khách hàng g i ti n v i k h n dài.

6.2.2. i v i Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam.

Ngân hàng nhà n c t ng c ng quan tâm ch o và h tr cho công tác qu n tr

r i ro c a các ngân hàng th ng m i thông qua vi c ph bi n kinh nghi m v qu n lý

r i ro c a các ngân hàng trong và ngoài n c, ban hành các v n b n th ng nh t v

qu n lý r i ro và có bi n pháp ch tài nghiêm túc các ngân hàng không tuân th các

quy nh này. H tr các ngân hàng th ng m i trong vi c ào t o, t p hu n cho cán

b nghi p v ..

6.2.3. i v i nhà n c và chính quy n a ph ng

(1) C n ph i có c quan d báo s thay i c a lãi su t

Vi c o l ng r i ro lãi su t không ch nh m ánh giá nh ng t n th t mà ngân

hàng ph i gánh ch u trong quá kh , trong u ki n lãi su t th tr ng bi n ng

mà quan tr ng h n, giúp các ngân hàng d tính c nh ng thi t h i có th phát

sinh trong t ng lai, qua ó, giúp ngân hàng l a ch n nh ng gi i pháp phòng

ng a m t cách có hi u qu nh ng r i ro này. d tính chính xác m c thi t

h i c a ngân hàng khi lãi su t th tr ng bi n ng thì m t trong nh ng v n

quan tr ng là ph i d báo chính xác m c bi n ng c a lãi su t trong t ng

lai. Cho n nay, t i Vi t Nam ch a có c quan nào ch u trách nhi m th c hi n

d báo xu h ng bi n ng c a nh ng bi n s v mô quan tr ng, trong ó có lãi

su t. ây c ng là m t tr ng i không nh i v i các ngân hàng trong vi c l ng

hóa r i ro lãi su t m t cách chính xác.

(2) ng và nhà n c c n ph i hoàn thi n các v n b n pháp lý v vi c o

ng và qu n lý r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng m i

Cho n nay, trong các v n b n pháp lu t v ho t ng ngân hàng ch a có v n

b n nào quy nh v vi c qu n lý, o l ng r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng

m i, k c trong Quy ch giám sát c a Thanh tra ngân hàng nhà n c c ng ch a có

quy nh n i dung giám sát này. M t khi c quan qu n lý ch a có yêu c u c th thì

các ngân hàng th ng m i ch a th nh n th c y v s c n thi t c ng nh cách

th c th c hi n vi c qu n lý r i ro lãi su t và ây c ng chính là m t m h n ch

cho vi c l ng hóa r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng m i.

Page 77: Quản trị rủi ro lãi suất

77

M t khác, các v n b n pháp lý v nghi p v phái sinh c ng ch a c hoàn

thi n. Hi n t i, ngân hàng nhà n c m i ch ban hành các v n b n quy nh v

nghi p v phái sinh ngo i t nh giao d ch k h n, giao d ch hoán i, i v i

nghi p v phái sinh lãi su t m i ch có giao d ch hoán i lãi su t, ch a có v n

b n pháp lý nào c ban hành h ng d n các ngân hàng th ng m i th c

hi n các nghi p v phái sinh v lãi su t khác nh k h n ti n g i (FFD), k h n

lãi su t (FRA), các nghi p v quy n ch n nh CAP, FLOORS, COLLAR,… i

v i các giao d ch phái sinh v ch ng khoán nh giao d ch k h n,quy n ch n trái

phi u, c phi u c ng ch a có c s pháp lý th c hi n t i Vi t Nam.

(3) Nhà n c c n ph i xây d ng m t Th tr ng tài chính ti n t phát tri n

Hi n nay, s phát tri n c a th tr ng tài chính - ti n t c a Vi t Nam còn

r t h n ch . Xét v sâu tài chính, m c ti n t hóa n n kinh t , th tr ng tài

chính Vi t Nam v n còn kém phát tri n và l c h u so v i các n c trong kh v c.

S nông c n c a th tr ng s làm cho các công c th tr ng kém phát huy tác

d ng, trong ó bao g m c lãi su t. S l c h u, s khai c a th tr ng tài chính

Vi t Nam th hi n ch các công c tài chính còn nghèo nàn v ch ng lo i và

nh bé v l ng giao d ch t i Trung Tâm Giao d ch Ch ng khoán thành ph H

Chí Minh và trên th tr ng ti n t trong nh ng n m qua. Th c ch t, hi n nay

Vi t Nam ch a có m t th tr ng ch ng khoán theo úng ngh a c a nó, s tham

gia c a các trung gian tài chính vào th tr ng m i ch m c th m dò, nhi u

t ch c còn ng ngoài cu c. Bên c nh ó, th tr ng ti n t v i s ho t ng

c a th tr ng m , th tr ng liên ngân hàng còn ít sôi ng. Các giao d ch trên

th tr ng này còn mang tính m t chi u, t c là m t s ngân hàng luôn là ng i

cung ng v n, còn m t s ngân hàng luôn có nhu c u vay v n. Chính vì v y mà

th tr ng ti n t ho t ng còn r t h n ch , ch a tr thành n i cung c p nh ng

thông tin quan tr ng v m c lãi su t ng n h n có th tr thành c ng

cong lãi su t, làm c s cho vi c d báo lãi su t c a th tr ng c ng nh vi c

nh giá các trái phi u có lãi su t c nh và các h p ng phái sinh. Nh v y,

chính s kém phát tri n c a th tr ng tài chính – ti n t ã gây nh ng khó kh n

h n ch cho các ngân hàng th ng m i Vi t Nam trong vi c nh l ng và s

d ng các công c phòng ng a r i ro lãi su t.

Page 78: Quản trị rủi ro lãi suất

78

TÀI LI U THAM KH O

***ò&ô***

1. Ths. Thái V n i. (2003). Nghi p v ngân hàng th ng m i, T sách tr ng

i H c C n Th , 2003.

2. Peter S.Rose. (2001). Qu n tr ngân hàng th ng m i, NXB Tài Chính.

3. Nguy n Th Thanh S n. “Qu n tr tài s n và ngu n v n c a các ngân hàng

th ng m i n c ta hi n nay”, T p chí ngân hàng, S (5).

4. Nguy n Anh Th . “Mô hình nh giá l i trong qu n tr r i ro lãi su t”,

Th tr ng tài chính ti n t , S (8).

5. Nguy n Anh Th . “Di n bi n lãi su t và nh ng tác ng ch y u”, Th tr ng

tài chính ti n t , S (19).

6. Ts. Nguy n V n Ti n. ánh giá và phòng ng a r i ro trong kinh doanh ngân

hàng, NXB Th ng kê.

7. Ts. Lê V n T . Qu n tr ngân hàng th ng m i, NXB Tài Chính.

8. Lê Qu c Vi t. “Cu c ua lãi su t b t u kh i tranh”, T p chí ngân hàng, S

(22).

9. M t s tài li u, bài vi t có liên quan t m ng internet.

Page 79: Quản trị rủi ro lãi suất

vii

C L C***ò&ô***

Trang

CH NG 1: GI I THI U...............................................................................1

1.1. V N NGHIÊN C U..........................................................................1

1.1.1. S c n thi t nghiên c u......................................................................1

1.1.2. C n c khoa h c và th c ti n .............................................................2

1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U .....................................................................3

1.2.1. M c tiêu chung ..................................................................................3

1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................3

1.3. CÂU H I NGHIÊN C U........................................................................4

1.4. PH M VI NGHIÊN C U........................................................................4

1.4.1. Không gian ........................................................................................4

1.4.2. Th i gian . .......................................................................................4

1.4.3. i t ng nghiên c u ........................................................................5

1.5. L C KH O TÀI LI U CÓ LIÊN QUAN N TÀI NGHIÊN

C U................................................................................................................5

CH NG 2: PH NG PHÁP LU N ............................................................7

2.1. PH NG PHÁP LU N ..........................................................................7

2.1.1. Khái ni m r i ro lãi su t.....................................................................7

2.1.2. Tính ch t r i ro lãi su t ......................................................................9

2.1.3. Các tr ng h p x y ra r i ro lãi su t ................................................10

2.1.4. Mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t ...........................12

2.1.6. M t s ch tiêu ánh giá r i ro lãi su t .............................................15

2.2. PH NG PHÁP NGHIÊN C U...........................................................16

2.2.1. Ph ng pháp thu th p s li u ...........................................................16

2.2.2. Ph ng pháp phân tích s li u .........................................................16

CH NG 3: KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG.............18

CHI NHÁNH C N TH ................................................................................18

Page 80: Quản trị rủi ro lãi suất

viii

3.1. KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG CHI NHÁNH

C N TH .....................................................................................................18

3.1.1. L ch s hình thành và phát tri n .......................................................18

3.1.2. M t s ho t ng ch y u c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi

nhánh C n Th : .........................................................................................19

3.1.3. C c u t ch c và nhân s ...............................................................20

3.1.4. Phân tích s l c tình hình ho t ng kinh doanh ............................24

3.2. THU N L I VÀ KHÓ KH N C A NGÂN HÀNG…………………..25

CH NG 4: PHÂN TÍCH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I

TH NG CHI NHÁNH C N TH ..............................................................26

4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG

NGO I TH NG C N TH ......................................................................26

4.1.1. Phân tích c c u ngu n v n c a ngân hàng ......................................26

4.1.2. Phân tích s bi n ng c a ngu n v n nh y c m v i lãi su t ...........31

4.1.3. Khái quát c c u tài s n c a ngân hàng............................................36

4.1.4. Phân tích tình hình bi n ng c a tài s n nh y c m v i lãi su t .......37

4.2. D BÁO M C THAY I C A LÃI SU T .......................................57

CH NG 5: M T S GI I PHÁP V QU N TR R I RO LÃI SU T..67

5.1. Nh n xét v nh ng m t làm c và nh ng m t t n t i trong công tác

qu n lý r i ro lãi su t.....................................................................................67

5.2. Nh ng gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu c a vi c qu n tr r i ro lãi

su t t i ngân hàng Ngo i th ng....................................................................68

5.3. M t s bi n pháp h n ch r i ro lãi su t t i ngân hàng ............................70

CH NG 6: K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................74

6.1. K T LU N............................................................................................74

6.2. KI N NGH ...........................................................................................75

6.2.1. i v i Ngân hàng Ngo i th ng C n Th ......................................75

6.2.2. i v i Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam. .........................................76

6.2.3. i v i nhà n c và chính quy n a ph ng ..................................76

TÀI LI U THAM KH O...............................................................................78

Page 81: Quản trị rủi ro lãi suất

ix

DANH M C B NG***ò&ô***

Trang

B ng 1: Trình v n hóa c a cán b ngân hàng................................................20

B ng 2: K t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng qua 3 n m......................24

B ng 3: C c u ngu n v n c a ngân hàng qua 3 n m ........................................27

B ng 4: Tình hình huy ng v n trong 3 n m....................................................30

B ng 5: Tình hình ngu n v n nh y c m lãi su t qua 3 n m ...............................32

B ng 6: Lãi su t ti n g i ti t ki m c a ngân hàng..............................................34

B ng 7: T ng k t tài s n c a ngân hàng qua 3 n m (2004 - 2006)...........................36

B ng 8: Tài s n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m (2004 – 2006) .......................38

B ng 9: Doanh s cho vay ng n h n……………………………………………38

B ng 10: Danh m c u t ch ng khoán ng n h n ............................................42

B ng 11: Phân tích tr ng thái nh y c m lãi su t c a ngân hàng .........................44

B ng 12: M t s ch tiêu v r i ro lãi su t c a ngân hàng ..................................46

B ng 13: Chi t lãi c a ngân hàng qua 3 n m theo lãi su t ................................48

B ng 14: Thu t lãi c a ngân hàng qua 3 n m theo lãi su t ...............................49

B ng 15: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t ............................................................................................52

B ng 16: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t t ng 1%...............................................................................54

B ng 17: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t bi n ng không cùng m c .............................................55

B ng 18: Thu nh p thu n t ti n lãi c a ngân hàng khi lãi su t bi n ng .........56

B ng 19: D báo m c bi n ng c a lãi su t theo ph ng pháp ..........................

bình ph ng bé nh t..........................................................................................60

B ng 20: Phân tích thu nh p c a ngân hàng theo d báo lãi su t.........................61

Page 82: Quản trị rủi ro lãi suất

x

DANH M C HÌNH***ò&ô***

Trang

Hình 1: Bi u bi n ng c a các kho n m c thu c ngu n v n ...........................

nh y c m lãi su t...............................................................................................29

Hình 2: Tình hình huy ng v n t i chi nhánh...................................................31

Hình 3: Bi u v tình hình bi n ng lãi su t (2004 – 2005) .........................33

Hình 4: Chênh l ch GAP qua 3 n m (2004 – 2006) ...........................................43

Page 83: Quản trị rủi ro lãi suất

xi

TÓM T T TÀI QU N TR R I RO LÃI SU T

I NGÂN HÀNG NGO I TH NG C N TH

***ò&ô***

Nh chúng ta ã bi t, ho t ng kinh doanh ch y u c a ngân hàng là i vay

và cho vay, l i nhu n thu c chính là ph n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và

lãi su t huy ng. V i b t k m t s thay i nào c a lãi su t nó s nh h ng

ngay n k t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng và r ng h n n a là i v i

toàn xã h i.

Vi t Nam ang áp d ng c ch lãi su t tho thu n mà b n ch t là cho các

ngân hàng t quy t nh lãi su t huy ng và cho vay. Tr c vi c t ng lãi su t

huy ng khá nhanh th i gian v a qua thì r i ro lãi su t là r i ro c b n d m c

ph i c a các ngân hàng hi n nay. Nó là m t lo t các ph n ng dây chuy n, khi lãi

su t t ng khi n chi phí huy ng t ng, ng i i vay c ng ph i ch u chi phí cao

n, r i ro th t b i c a d án u t c ng t ng theo và n u quá ng ng s d n

n nguy c v n . Còn n u ngân hàng t ng lãi su t huy ng mà không t ng lãi

su t cho vay thì kho ng cách lãi su t s co h p l i, l i nhu n gi m và không trích

d phòng r i ro c ng d n ngân hàng n h u qu t ng t khi ng i vay v n

g p r i ro.

Chính vì t m quan tr ng th c ti n nh v y, nên công tác qu n tr r i ro lãi su t

t i các ngân hàng th ng m i nói chung và t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th

nói riêng c n ph i c phân tích và qu n tr th t k l ng.

B ng các ph ng pháp thu th p s li u; ph ng pháp so sánh s tuy t i,

ng i; ph ng pháp th ng kê; ph ng pháp phân tích; ph ng pháp d báo

hàm h i quy, tài ã nêu b t c m t vài khía c nh trong công tác qu n tr r i

ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , ng th i i sâu vào phân tích

tình hình bi n ng c a tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m

2004 – 2006. Nh n bi t r i ro lãi su t qua b ng cân i tài s n c a ngân hàng

Ngo i th ng C n Th . o l ng r i ro lãi su t b ng mô hình nh giá l i và

m c tác ng c a s thay i lãi su t n thu nh p c a ngân hàng. D báo m c

lãi su t trong t ng lai, t ó ánh giá tình hình l i nhu n c a ngân hàng. ra

bi n pháp h n ch r i ro lãi su t và m t s ki n ngh nh m qu n tr r i ro lãi su t

i v i ngân hàng.

Page 84: Quản trị rủi ro lãi suất

xii

có th ánh giá c th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng, chúng ta s

t p trung phân tích nh ng kho n m c nh y c m v i lãi su t, thông th ng ây là

nh ng kho n m c có k h n ng n nh tài s n nh y c m lãi su t, ngu n v n nh y

c m lãi su t, b i vì nh ng kho n m c này s b nh ng và thay i khi lãi

su t th tr ng thay i. Qua 3 n m 2004 – 2006, ngân hàng Ngo i th ng C n

Th duy trì m t tr ng thái nh y c m lãi su t ngu n v n, t c là tài s n nh y c m

lãi su t nh h n ngu n v n nh y c m lãi su t. C th chênh l ch này nh sau:

m 2004 là –216,8 t ng, n m 2005 là –288,8 t ng, và n n m 2006 là –

124,8 t ng. N u lãi su t t ng, thu nh p lãi c a ngân hàng s gi m vì thu t lãi

trên tài s n s t ng ít h n chi phí tr lãi cho v n huy ng. Ng c l i, n u lãi su t

gi m thì thu nh p lãi c a ngân hàng s t ng vì thu t lãi trên tài s n s gi m ít

n chi phí tr lãi cho các ngu n v n. Lúc này h s r i ro lãi su t c a ngân hàng

là nh h n 1. V i c c u tài s n – ngu n v n nh y c m lãi su t nh trên, cùng

v i cu c c nh tranh “ch y ua lãi su t” c a các ngân hàng cùng thành ph , lãi

su t u vào và u ra c a ngân hàng th ng xuyên c u ch nh, u này

làm cho ngân hàng luôn ph i ng u v i r i ro lãi su t ng th i ngân hàng

c ng ng tr c s e d a i v i thu nh p. Mà th c t là thu nh p t lãi c a

ngân hàng gi m h n so v i các n m tr c vì lãi su t liên t c t ng và theo mô

hình d báo, lãi su t trong t ng lai c ng s gia t ng.

Thông qua th c tr ng ã c phân tích, tài xin c nêu ra vài gi i pháp

tiêu bi u nh m nâng cao hi u qu qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng nh sau:

trang b c s k thu t, ào t o ngu n nhân l c trình , n ng l c d báo và

qu n lý r i ro; ngân hàng c n ph i xây d ng h th ng thông tin và th ng kê hi u

qu vì nh v y m i cung c p k p th i và chính xác thông tin cho b ph n o

ng, phân tích và qu n tr r i ro lãi su t; m t gi i pháp n a là: ngân hàng ang

duy trì tr ng thái nh y c m v n i v i lãi su t nên có th s d ng m t chi n

c qu n tr n ng ng là thu h p k h n c a tài s n ho c kéo dài k h n c a

danh m c ngu n v n. Ho c gi m ngu n v n nh y c m lãi su t và t ng tài s n

nh y c m lãi su t lên. Vì nh th s h n ch m c thi t h i khi lãi su t th tr ng

thay i t ó làm cho thu nh p c a ngân hàng c n nh h n.

Trên ây là nh ng ý c b n nh t c ch t l c l i cho chúng ta d hình dung

n th c tr ng “Qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th ”, và

mong r ng tài này c ng góp m t ph n ý ngh a nào ó i v i th c ti n.