Quản trị rủi ro lãi suất

84
1 CHѬѪNG 1 GIӞI THI ӊU 1.1. VҨN Ĉӄ NGHIÊN CӬU 1.1.1. Sӵ cҫn thiӃt nghiên cӭu ĈiӅu không thӇ phӫ nhұn là trong kinh tӃ thӏ trѭӡng, rӫi ro trong kinh doanh là không thӇ tránh khӓi, ÿһc biӋt là rӫi ro trong hoҥt ÿӝng kinh doanh ngân hàng có phҧn ӭng dây chuy Ӆn, lây lan và ngày càng có biӇu hiӋn phӭc tҥp. Sӵ sөp ÿә cӫa ngân hàng ҧnh hѭӣng tiêu cӵc ÿӃn toàn bӝ ÿӡi sӕng kinh tӃ, chính trӏ và xã hӝi cӫa mӝt nѭӟc. Chính vì vұy, ngày nay trên thӃ giӟi, khoa hӑc và công nghӋ vӅ quҧn lý rӫi ro trong kinh doanh ngân hàng ÿã ÿҥt ÿӃn trình ÿӝ tiên tiӃn, hiӋn ÿҥi. Ĉó là viӋc áp dөng phѭѫng pháp lѭӧng hóa các rӫi ro nhѭ: rӫi ro lãi suҩt, rӫi ro tín dөng, rӫi ro t ӹ giá, rӫi ro thanh khoҧn, rӫi ro hoҥt ÿӝng ngoҥi bҧng..., ÿӗng thӡi s ӱ dөng các công cө hiӋn ÿҥi vào viӋc phòng chӕng các rӫi ro nhѭ hӧp ÿӗng kǤ hҥn, hӧp ÿӗng hoán ÿәi, hӧp ÿӗng tѭѫng lai và hӧp ÿӗng quy Ӆn chӑn. Do lãi suҩt biӃn ÿӝng thҩt thѭӡng và khó dӵÿoán, nên quҧn lý rӫi ro lãi suҩt trӣ thành vҩn ÿӅ trӑng ÿLӇm ÿӕi vӟi các nhà quҧn lý ngân hàng. Ӣ ViӋt Nam, cuӝc ÿua lãi suҩt giӳa các ngân hàng ÿang ngày trӣ nên nóng bӓng thì rӫi ro lãi suҩt là khó tránh khӓi ÿӕi vӟi các ngân hàng hiӋn nay. Ĉó là mӝt loҥt các phҧn ӭng dây chuy Ӆn, khi lãi suҩt tăng khiӃn chi phí huy ÿӝng tăng, ngѭӡi ÿi vay cNJng phҧi chӏu chi phí cao hѫn, rӫi ro thҩt bҥi cӫa dӵ án ÿҫu tѭ cNJng ng theo và nӃu quá ngѭӥng sӁ dүn ÿӃn nguy cѫ vӥ nӧ. Nhѭng ÿiӅu ÿáng lo ngҥi n là chính các ngân hàng ÿang sӱ dөng lãi suҩt nhѭ mӝt vNJ khí lӧi hҥi trong "cuӝc chiӃn" giành giұt thӏ phҫn khiӃn thӏ trѭӡng "nóng" lên và doanh nghiӋp... vã mӗ hôi hӝt! Hòa nhұp cùng nhӏp ÿLӋu phát triӇn cӫa nӅn kinh tӃ nѭӟc nhà, nӅn kinh tӃ Cҫn Thѫ trong thӡi gian qua ÿã có nhӳng thay ÿәi tích cӵc. Trên tinh thҫn ÿó, Ngân hàng Ngoҥi Thѭѫng ViӋt Nam chi nhánh Cҫn Thѫ vӟi các nghiӋp vө kinh doanh ÿã và ÿang ÿәi mӟi, mӣ rӝng quy mô hoҥt ÿӝng ÿӇ khҷng ÿӏnh mình trong hӋ thӕng các ngân hàng cùng thành phӕ. ĈӇ cho ngân hàng hoҥt ÿӝng ngày càng chҩt lѭӧng, hiӋu quҧ thì viӋc phân tích và quҧn lý rӫi ro luôn ÿѭӧc ÿһt lên hàng ÿҫu và quҧn trӏ r ӫi ro lãi suҩt luôn là vҩn ÿӅ có ý nghƭa hӃt sӭc quan trӑng.

description

CHNG 1GI I THI U1.1. V N NGHIÊN C U1.1.1. S c n thi t nghiên c u i u không th ph nh n là trong kinh t th tr doanh là không th tránh kh i, c bi t là r i ro trong ho t ng, r i ro trong kinh ng kinh doanh ngânhàng có ph n ng dây chuy n, lây lan và ngày càng có bi u hi n ph c t p. S s p c a ngân hàng nh h ng tiêu c c n toàn b i s ng kinh t , chính trvà xã h i c a m t nc. Chính vì v y, ngày nay trên th gi i, khoa h c và công t n trình tiên ti n,ngh v qu n lý r i ro trong kinh doanh ngâ

Transcript of Quản trị rủi ro lãi suất

Page 1: Quản trị rủi ro lãi suất

1

CH NG 1

GI I THI U

1.1. V N NGHIÊN C U

1.1.1. S c n thi t nghiên c u

i u không th ph nh n là trong kinh t th tr ng, r i ro trong kinh

doanh là không th tránh kh i, c bi t là r i ro trong ho t ng kinh doanh ngân

hàng có ph n ng dây chuy n, lây lan và ngày càng có bi u hi n ph c t p. S

s p c a ngân hàng nh h ng tiêu c c n toàn b i s ng kinh t , chính tr

và xã h i c a m t n c. Chính vì v y, ngày nay trên th gi i, khoa h c và công

ngh v qu n lý r i ro trong kinh doanh ngân hàng ã t n trình tiên ti n,

hi n i. ó là vi c áp d ng ph ng pháp l ng hóa các r i ro nh : r i ro lãi

su t, r i ro tín d ng, r i ro t giá, r i ro thanh kho n, r i ro ho t ng ngo i

b ng..., ng th i s d ng các công c hi n i vào vi c phòng ch ng các r i ro

nh h p ng k h n, h p ng hoán i, h p ng t ng lai và h p ng quy n

ch n. Do lãi su t bi n ng th t th ng và khó d oán, nên qu n lý r i ro lãi

su t tr thành v n tr ng m i v i các nhà qu n lý ngân hàng.

Vi t Nam, cu c ua lãi su t gi a các ngân hàng ang ngày tr nên nóng

b ng thì r i ro lãi su t là khó tránh kh i i v i các ngân hàng hi n nay. ó là

m t lo t các ph n ng dây chuy n, khi lãi su t t ng khi n chi phí huy ng t ng,

ng i i vay c ng ph i ch u chi phí cao h n, r i ro th t b i c a d án u t c ng

ng theo và n u quá ng ng s d n n nguy c v n . Nh ng i u áng lo ng i

n là chính các ngân hàng ang s d ng lãi su t nh m t v khí l i h i trong

"cu c chi n" giành gi t th ph n khi n th tr ng "nóng" lên và doanh nghi p...

vã m hôi h t!

Hòa nh p cùng nh p u phát tri n c a n n kinh t n c nhà, n n kinh t

C n Th trong th i gian qua ã có nh ng thay i tích c c. Trên tinh th n ó,

Ngân hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th v i các nghi p v kinh

doanh ã và ang i m i, m r ng quy mô ho t ng kh ng nh mình trong

h th ng các ngân hàng cùng thành ph . cho ngân hàng ho t ng ngày càng

ch t l ng, hi u qu thì vi c phân tích và qu n lý r i ro luôn c t lên hàng

u và qu n tr r i ro lãi su t luôn là v n có ý ngh a h t s c quan tr ng.

Page 2: Quản trị rủi ro lãi suất

2

V i tính ch t th i s và t m quan tr ng nh v y, chúng ta c n ph i ánh

giá c ng nh phân tích r i ro lãi su t m t cách sâu s c, toàn di n nh m phát huy

m t cách t i a n ng l c qu n lý lãi su t ng th i h n ch n m c th p nh t

nh ng thi t h i c a nó gây ra cho b n thân ngân hàng c ng nh cho n n kinh t -

xã h i c a n c ta. ó c ng chính là lý do mà em quy t nh ch n tài Qu n

tr r i ro lãi su t t i Ngân hàng Ngo i Th ng C n Th làm lu n v n t t

nghi p.

1.1.2. n c khoa h c và th c ti n

Vi t Nam, t tháng 8/2000 n gi a n m 2002, Ngân hàng nhà n c

(NHNN) i u hành lãi su t theo c ch lãi su t c b n. V i c ch này, lãi su t

cho vay c a các t ch c tín d ng v a ch a ng y u t th tr ng, v a ch a

ng các y u t can thi p hành chính c a NHNN. Sau 2 n m th c hi n c ch lãi

su t c b n, cho n nay có th coi lãi su t VND ã c xác nh hoàn toàn

theo quan h cung c u trên th tr ng. Trên tinh th n ó, ngày 30/05/2002

NHNN ã ra quy t nh s 546/2002/Q -NHNN quy nh: T ngày 01/06/2002

lãi su t cho vay b ng VND c th c hi n theo c ch lãi su t th a thu n (t c lãi

su t th tr ng) nh m gi m s can thi p hành chính c a NHNN i v i các t

ch c tín d ng (TCTD), t o u ki n các TCTD t ng quy n ch ng trong

kinh doanh và qu n lý kinh doanh có hi u qu , góp ph n thúc y th tr ng tài

chính – ti n t phát tri n. Nh v y, t nay khi mà lãi su t do th tr ng quy t

nh, các l c l ng th tr ng s tác ng làm cho lãi su t thay i th ng xuyên

và khó d oán, u này khi n cho các ngân hàng ph i i m t th c s v i nguy

ti m n r i ro lãi su t.

Chi n l c ph bi n nh t trong vi c ng n ng a và ki m ch r i ro lãi su t

mà các ngân hàng ang s d ng ngày nay c g i là chi n l c qu n lý chênh

l ch nh y c m lãi su t hay còn g i là mô hình nh giá l i. Mô hình này yêu c u

nhà qu n lý ngân hàng ph i ti n hành phân tích k h n, nh giá l i các c h i

g n v i nh ng tài s n sinh l i c a ngân hàng, nh ng kho n ti n g i c ng nh v i

nh ng kho n v n vay trên th tr ng. N u nhà qu n lý c m th y r ng m c r i ro

c a ngân hàng là quá l n thì h s ph i th c hi n m t s u ch nh sao cho giá

tr c a các tài s n nh y c m lãi su t (nh ng tài s n mà có th c nh giá l i

khi lãi su t thay i) tr nên phù h p t i m c t i a v i giá tr v n ti n g i và

Page 3: Quản trị rủi ro lãi suất

3

v n vay nh y c m lãi su t (nh ng kho n v n mà lãi su t c u ch nh theo

i u ki n th tr ng).

Nh v y, v i nh ng c n c khoa h c, th c ti n và nh ng c n c t mô

hình l ng hóa r i ro lãi su t, chuyên t p trung nghiên c u m t khía c nh

trong công tác qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U

Do bi n ng th ng xuyên c a lãi su t th tr ng, u này khi n cho các

ngân hàng ph i i m t th t s v i nguy c ti m n r i ro lãi su t, cho nên qu n

tr r i ro lãi su t tr thành tr ng tâm chú ý i v i các nhà qu n lý ngân hàng nói

chung c ng nh i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th nói riêng.

1.2.1. M c tiêu chung

tài phân tích s thay i trong thu nh p tài s n, n ph i tr và giá tr

gây ra b i s thay i c a lãi su t. Qua ó th y c m t ph n nào tình hình

qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , th y c nh ng

m t làm c và nh ng m t còn t n t i.

Tr c s bi n ng c a lãi su t trong th i gian qua và hi n nay, vi c

nghiên c u, phân tích tài này c ng mong t c m t vài óng góp trong

vi c ph i h n ch t i m c t i a m i nh h ng x u c a s bi n ng lãi su t n

thu nh p c a ngân hàng.

1.2.2. M c tiêu c th

t c m c tiêu trên, ngân hàng c n ph i t p trung vào nh ng b

ph n nh y c m nh t v i lãi su t trong danh m c tài s n và ngu n v n. Thông

th ng ó là các tài s n sinh l i nh các kho n cho vay và u t (thu c v bên

tài s n) hay các kho n ti n g i, kho n vay trên th tr ng ti n t ( bên ngu n

v n).

Lu n v n s i sâu vào phân tích tình hình bi n ng c a tài s n và ngu n

v n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m 2004 – 2006.

Nh n bi t r i ro lãi su t qua b ng cân i tài s n c a ngân hàng Ngo i

th ng C n Th .

o l ng r i ro lãi su t b ng mô hình nh giá l i và m c tác ng c a s

thay i lãi su t n thu nh p c a ngân hàng.

Page 4: Quản trị rủi ro lãi suất

4

D báo m c lãi su t trong t ng lai, t ó ánh giá tình hình l i nhu n

c a ngân hàng.

ra bi n pháp h n ch r i ro lãi su t và m t s ki n ngh nh m qu n tr

r i ro lãi su t i v i ngân hàng.

1.3. CÂU H I NGHIÊN C U

Qua quá trình phân tích, tài ã tr l i c m t cách chi ti t, khoa h c,

có h th ng và t ng i hoàn ch nh nh ng v n quan tr ng c t ra nh

sau: R i ro lãi su t là gì? R i ro lãi su t có nh ng tr ng h p nào? Tính ch t c a

r i ro lãi su t?

T i sao khi nói n r i ro lãi su t là nói n tài s n và ngu n v n nh y

c m lãi su t, v y hai thành ph n này có góp ph n t o nên r i ro lãi su t hay h n

ch c r i ro lãi su t không? N u c c u tài s n và ngu n v n nh y c m nói

trên tác ng làm t ng ho c gi m r i ro lãi su t thì chúng ta có th o l ng m c

r i ro lãi su t không? Khi c c u ó thay i thì có nh h ng n m c tiêu

quan tr ng c a ngân hàng là l i nhu n?

Ngân hàng có th d báo c m c nh h ng c a lãi su t n l i

nhu n hay không? T ó nhà qu n tr ngân hàng có th tìm ra nh ng bi n pháp gì

h n ch r i ro lãi su t, em l i hi u qu trong ho t ng ngân hàng.

1.4. PH M VI NGHIÊN C U

Ho t ng c a Ngân hàng Ngo i th ng chi nhánh C n Th r t phong

phú và a d ng v i nhi u hình th c và d ch v khác nhau. Qua th i gian th c t p

Ngân hàng, em ã ti p thu c nhi u ki n th c th c t ph c v cho tài c a

mình, tuy nhiên ph m vi và gi i h n phân tích c a tài c gi i h n nh ng

i m sau ây.

1.4.1. Không gian

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th có r t nhi u

phòng ban và b ph n. Vi c th c hi n nghiên c u c ng nh thu th p s li u,

thông tin cho tài ch y u c th c hi n t i phòng Ngu n v n và phòng T

ch c c a ngân hàng Ngo i th ng chi nhánh C n Th .

1.4.2. Th i gian

S li u phân tích c a tài c cung c p qua các n m 2004 – 2006. Th i gian

th c hi n tài lu n v n b t u t ngày 05/03/2007 cho n ngày 18/06/2007.

Page 5: Quản trị rủi ro lãi suất

5

1.4.3. i t ng nghiên c u

tài ch i sâu nghiên c u thông qua b ng cân i k toán, b ng báo cáo

k t qu ho t ng kinh doanh, b ng lãi su t tìm hi u v tình hình tài s n và

ngu n v n nh y c m v i lãi su t, nh n bi t r i ro lãi su t, o l ng r i ro lãi su t

và m c thay i lãi su t nh h ng l i nhu n c a ngân hàng Ngo i th ng

qua 3 n m 2004 –2006 nh th nào, s d ng mô hình nh giá l i phân tích r i

ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th nh ng không i sâu vào phân

tích t ng k h n c th . D báo lãi su t trong t ng lai và t ó ra gi i pháp

góp ph n h n ch và phòng ng a r i ro lãi su t trong ho t ng qu n tr ngân

hàng.

1.5. L C KH O TÀI LI U CÓ LIÊN QUAN N TÀI NGHIÊN

C U

M t s l c kh o tài li u h tr ch y u là ti u lu n và lu n v n v phân

tích ho t ng huy ng v n, cho vay, phân tích r i ro tín d ng c a Ngân hàng

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th và Ngân hàng khác trên

a bàn T nh C n Th . C th ã có s tham kh o các tài lu n v n sau:

+ Phân tích r i ro tín d ng t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th . Tác gi

Nguy n Qu c H ng, 2006: phân tích hi u qu ho t ng tín d ng c a ngân hàng

Ngo i th ng th y rõ c tình hình r i ro tín d ng t i ngân hàng và nguyên

nhân c a nó.

+ Phân tích tình hình huy ng v n t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

Tác gi Võ Bích Quyên, 2006: phân tích tình hình huy ng v n và nh ng gi i

pháp nâng cao hi u qu ho t ng huy ng v n.

+ Nh ng gi i pháp nh m nâng cao ch t l ng th m nh các d án u t

c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th . Tác gi Nguy n Thành Long, 2006:

nh ng gi i pháp nâng cao ch t l ng tín d ng u t cho vay trung và dài h n t i

Ngân Hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th .

+ Phân tích tình hình ho t ng kinh doanh c a ngân hàng Ngo i th ng

chi nhánh Cà Mau. Tác gi Nguy n Qu nh Anh, 2005: Phân tích ánh giá tình

hình tài chính t ng quát c a n v qua 3 n m thông qua b ng cân i k toán và

báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh mà n v ang s d ng, t ó th y c

Page 6: Quản trị rủi ro lãi suất

6

nguyên nhân làm thay i các lo i ngu n v n, tài s n, tình hình ho t ng c a

n v .

+ Qu n tr ngân hàng n m 2005, tác gi Lê V n : Qu n lý lãi su t, t ng

quan v lãi su t, các phép o lãi su t, d báo m c thay i lãi su t và c bi t là

m c qu n tr r i ro lãi su t (khái ni m, tính ch t r i ro lãi su t, ánh giá r i ro lãi

su t, phân tích nh y c m c a lãi su t trên b ng t ng k t tài s n, ph ng pháp

qu n tr r i ro lãi su t).

+ ánh giá và phòng ng a r i ro trong kinh doanh ngân hàng n m 2005,

tác gi Nguy n V n Ti n: Nghiên c u v các phép o lãi su t và nh ng ng d ng

trong kinh doanh ngân hàng, xác nh lãi su t hòa v n bình quân, xác nh chênh

l ch u vào – u ra, d báo lãi su t. c bi t là ph ng pháp l ng hóa r i ro

lãi su t, cung c p cho ta nh ng ph ng pháp r t hi n i các nhà qu n tr ngân

hàng phòng ch ng c r i ro lãi su t m t cách hi u qu tránh nh ng thi t h i

có th x y ra làm nh h ng n m c tiêu l i nhu n c a ngân hàng. Tùy vào tình

hình tình th c t c a t n c, c a chính b n thân ngân hàng mà có th áp d ng

nh ng ph ng pháp sau: Mô hình k h n n h n, Mô hình th i l ng, Mô hình

nh giá l i và ây c ng là mô hình dùng nghiên c u sâu trong tài này vì nó

n gi n và phù h p v i tình hình n c ta hi n nay.

+ Qu n tr ngân hàng th ng m i n m 2001, tác gi Perter S.Rose: Cung

c p k thu t và chi n l c qu n lý tài s n – n phòng ch ng r i ro lãi su t.

+ Qu n tr ngân hàng th ng m i, tác gi Ths. Thái V n i: Nh ng khái

ni m, nh ng ki n th c c b n c n thi t trong quá trình qu n tr ngân hàng.

n c vào nh ng l c kh o tài li u trên cùng v i tài li u th c t c a

Ngân hàng, tài này có nh ng nét m i khác bi t nh sau: phân tích r i ro lãi

su t d a trên k t c u tài s n ngu n v n c a ngân hàng, s d ng mô hình nh giá

l i c l ng r i ro lãi su t nh h ng n l i nhu n c a ngân hàng nh ng xét

trên ph ng di n t ng quát ch không ph i trong t ng k h n, t ó a ra m t

s bi n pháp nâng cao hi u qu cho quá trình qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng

Ngo i th ng C n Th .

Page 7: Quản trị rủi ro lãi suất

7

CH NG 2

PH NG PHÁP LU N VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U

2.1. PH NG PHÁP LU N

2.1.1. Khái ni m r i ro lãi su t

R i ro lãi su t là r i ro mà các ch th kinh t g p ph i khi có bi n ng lãi

su t. N u nh toàn b các ch th kinh t u có nguy c g p r i ro, thì t t nhiên

các ngân hàng và các t ch c tín d ng c ng là nh ng n v d g p r i ro nh t do

k t c u b ng t ng k t tài s n c a các t ch c này và c bi t là trong quan h tín

d ng v n và lãi ch c thu v sau m t th i gian nh t nh vì th có s r i ro v

lãi su t.

i v i ngân hàng, r i ro lãi su t nh h ng n tình hình c a ngân hàng

theo hai cách:

Cách 1: D a vào phân tích b ng cân i c a ngân hàng: bên ngu n v n

g m các ch ng khoán mà ngân hàng mua (huy ng v n) và bên tài s n g m các

ch ng khoán mà ngân hàng bán (cho vay u t ). Do m i ch ng khoán ph n ng

khác nhau i v i bi n ng lãi su t: khi lãi su t t ng s làm gi m l i nhu n ngân

hàng i v i các ch ng khoán bên ngu n v n và s làm t ng l i nhu n ngân hàng

i v i các ch ng khoán bên tài s n.

C th h n ta hãy xem xét b ng cân i c a m t ngân hàng:

- Bên tài s n: g m các tài s n có lãi su t c nh và tài s n có lãi su t thay i:

+ Tài s n có lãi su t c nh là tài s n em l i thu nh p không thay i cho

ngân hàng m c d u lãi su t th tr ng thay i, th ng là các ch ng khoán có k

h n, các kho n vay trung và dài h n...

+ Tài s n có lãi su t thay i là lo i tài s n em l i thu nh p khi lãi su t th

tr ng thay i, th ng là các kho n cho vay ng n h n.

- Bên ngu n v n: bao g m ngu n v n ph i tr v i lãi su t c nh và ngu n

v n ph i tr theo lãi su t thay i.

Cách 2: R i ro do s không kh p nhau v th i gian s d ng v n và ngu n

v n.

Ví d 1: ngân hàng áp d ng lãi su t c nh:

Page 8: Quản trị rủi ro lãi suất

8

- Cho vay 3 tháng v i lãi su t c nh

- i vay 12 tháng v i lãi su t c nh.

Trong tr ng h p này, ngân hàng có th g p r i ro lãi su t vì sau 3 tháng,

ngân hàng ph i ti p t c cho vay theo các u ki n c a th tr ng. Khi lãi su t

gi m, l i nhu n ngân hàng gi m, th m chí là âm. Ho c trong tr ng h p ngân

hàng:

- Cho vay 12 tháng v i lãi su t c nh.

- i vay 3 tháng v i lãi su t c nh.

Khi lãi su t t ng l i nhu n ngân hàng gi m. V y r i ro lãi su t c a ngân

hàng là chi phí v n tr nên cao h n thu nh p t s d ng v n. Do ó, tùy theo c

c u b ng cân i và nh y c m lãi su t gi a s d ng và ngu n v n mà l i

nhu n c a ngân hàng có th thay i tùy thu c s bi n ng c a lãi su t.

Ví d 2: ngân hàng áp d ng lãi su t h n h p: v a c nh, v a có bi n i:

- Cho vay v i lãi su t thay i 3 tháng xem xét l i m t l n

- i vay v i lãi su t c nh trong 12 tháng.

Trong tr ng h p này n u lãi su t cho vay thay i nh h n (do th tr ng)

so v i lãi su t i vay c nh 12 tháng, ngân hàng s l .

R i ro lãi su t c coi là m t lo i hình r i ro ti m tàng và nguy hi m nh t

trong ho t ng qu n lý tài s n – ngu n v n c a ngân hàng b i vì:

- Ngân hàng không th ki m soát m c và xu h ng bi n ng c a lãi

su t.

- Khi lãi su t th tr ng thay i thì thu nh p t lãi su t c a ngân hàng thay

i do nh ng ngu n thu t danh m c cho vay và u t ch ng khoán c ng nh

chi phí i v i các lo i ti n g i u b tác ng.

Lãi su t thay i tác ng lên toàn b b ng cân i k toán và cân i thu

nh p. Vì v y r i ro lãi su t liên quan n ngu n v n ngân hàng, ph thu c vào

nh y c m lãi su t c a các tài s n c tài tr b ng các ngu n v n. Ví d , s d ng

ngu n v n ti n g i có k h n 6 tháng cho vay th i h n m t n m, có ngh a là

ngân hàng có kh n ng ng u r i ro lãi su t n u nh lãi su t ti n g i trên th

tr ng t ng cao.

Các ngu n v n khác nhau s có r i ro lãi su t khác nhau, ví d lãi su t ti n

g i k h n 3 tháng có tính nh y c m lãi su t trong th i h n 3 tháng .v.v..

Page 9: Quản trị rủi ro lãi suất

9

2.1.2. Tính ch t r i ro lãi su t

Th i h n mà ngân hàng huy ng c ngu n v n s quy t nh tính ch t

r i ro mà nó ng u.

+ N u th i h n cho vay > th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng ch p

nh n v th tái tài tr .

+ N u th i h n cho vay < th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng ch p

nh n v th tái u t .

Thí d m t ngân hàng có m t kho n cho vay 100 t , trong ó 50 t th i h n

1 n m, lãi su t 6% và 50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%. Ngu n v n cho vay là

ngu n v n i vay thêm th tr ng liên ngân hàng.

2.1.2.1. Ngân hàng v th tái tài tr

Gi s lãi su t cho vay trên th tr ng liên ngân hàng là 4% cho th i h n 1

m, và 5% cho th i h n 2 n m. Ngân hàng ch n ngu n v n i vay có lãi su t

4%, k h n 1 n m gi m chi phí:

Các kho n cho vay Kho n i vay

50 t th i h n 1 n m, lãi su t 6%

50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%100 t , th i h n 1 n m

Sau 1 n m ngân hàng thu n vay 50 t tr kho n i vay trên th tr ng

liên ngân hàng và ph i huy ng m t kho n 50 t m i v i th i h n 1 n m. Lúc

này lãi su t huy ng m i s quy t nh thu nh p ngân hàng c h ng trong

m th hai. N u lãi su t liên ngân hàng gi m thì kho n chênh l ch lãi su t ngân

hàng c h ng s t ng, ng c l i thì chênh l ch lãi su t gi m.

2.1.2.2. Ngân hàng v th tái u t

Tr ng h p ngân hàng ch n kho n i vay trên th tr ng liên ngân hàng

th i h n 2 n m, lãi su t 5%

Các kho n cho vay Kho n i vay

50 t th i h n 1 n m, lãi su t 6%

50 t th i h n 2 n m, lãi su t 7%100 t , th i h n 2 n m, lãi su t 5%

m th nh t, ngân hàng nh n c chênh l ch lãi su t cho kho n cho

vay 2 n m là 2%, và kho n cho vay là 1%.

Page 10: Quản trị rủi ro lãi suất

10

m th hai ngân hàng v n nh n c chênh l ch lãi su t c a kho n cho

vay 2 n m là 2% nh ng chênh l ch lãi su t t kho n cho vay 1 n m tùy thu c

vào lãi su t mà ngân hàng ti p t c tái u t . N u lãi su t cho vay t ng thì ngân

hàng h ng chênh l ch lãi su t, ng c l i thì h ng chênh l ch lãi su t gi m,

th m chí s l n u lãi su t cho vay th p h n lãi su t i vay th tr ng liên ngân

hàng cách ây 1 n m.

2.1.3. Các tr ng h p x y ra r i ro lãi su t

Lãi su t c a các kho n m c c a tài s n là c nh và lãi su t các kho n m c

ng ng c a ngu n v n là bi n i ho c ng c l i, lãi su t các kho n m c c a

tài s n và lãi su t các kho n m c t ng ng c a ngu n v n u bi n i nh ng

m c bi n i khác nhau.

R i ro bi n ng lãi su t c hi u t ng t nh r i ro v giá c th tr ng,

lãi su t cho các kho n m c c a ngu n v n coi nh giá u vào và lãi su t cho các

kho n s d ng v n là giá u ra. Nh v y, r i ro bi n ng lãi su t chính là r i ro

gây nh h ng x u t i k t qu kinh doanh do có s thay i lãi su t trên th

tr ng.

Trong ho t ng ngân hàng, lãi su t các s n ph m ngân hàng c chia

theo hai lo i là lãi su t c nh và lãi su t bi n i. Do v y, vi c theo dõi, phân

tích và qu n lý r i ro bi n ng lãi su t c ng c th c hi n theo hai lo i: là r i

ro thay i lãi su t c nh và r i ro thay i lãi su t bi n i.

- R i ro thay i lãi su t bi n i:

R i ro thay i lãi su t bi n i s x y ra khi lãi su t c a các kho n m c

trong tài s n (s d ng v n) và lãi su t c a các kho n m c trong ngu n v n không

th thay i ng th i v th i m và ng nh t v m c thay i c a lãi su t th

tr ng. Nói cách khác, khi lãi su t th tr ng thay i thì u có s co dãn v lãi

su t c a các kho n m c bên tài s n c ng nh bên ngu n v n, nh ng s co giãn

này l i không ng th i trong cùng kho ng th i gian và không cùng c m c

co giãn v i lãi su t th tr ng. u ó m t m t có th em l i cho ngân hàng

m t c h i có chênh l ch lãi su t u ra – u vào l n h n, nh ng m t khác,

c ng có th em l i cho ngân hàng r i ro gi m thu do chênh l ch lãi su t u ra -

u vào b thu h p l i.

Page 11: Quản trị rủi ro lãi suất

11

- R i ro thay i lãi su t c nh:

Khi gi a ngân hàng và khách hàng ã th a thu n m t lãi su t c nh thì trong

kho ng th i gian ã th a thu n, lãi su t này không thay i dù lãi su t th tr ng

có th bi n ng m nh và bi n ng nhi u l n. R i ro do thay i lãi su t c nh

tác ng ng th i lên c các kho n m c tài s n và ngu n v n c a ngân hàng. Có

hai kh n ng có th x y ra:

+ Kh n ng th nh t là kh i l ng c a các kho n m c tài s n v i lãi su t c

nh l n h n kh i l ng c a các kho n m c ngu n v n v i lãi su t c nh. Khi

lãi su t th tr ng t ng lên thì lãi su t c a ph n ngu n v n v i lãi su t bi n i

(nh ng s d ng v i lãi su t c nh) c ng s t ng lên theo. Chi phí ngu n v n

ng nh ng lãi su t thu t s d ng v n l i không t ng, d n n gi m k t qu kinh

doanh c a ngân hàng. Ng c l i, khi lãi su t th tr ng gi m thì ngân hàng l i có

thêm l i nhu n do gia t ng chênh l ch lãi su t u ra – u vào.

+ Kh n ng th hai là kh i l ng c a các kho n m c ngu n v n v i lãi su t

c nh l n h n kh i l ng c a các kho n m c tài s n v i lãi su t c nh. Trong

tr ng h p này, ngân hàng l i có l i khi lãi su t th tr ng t ng và ch u r i ro khi

lãi su t th tr ng gi m.

Nh v y, trong c hai tr ng h p, khi có bi n ng lãi su t th tr ng thì s

có thay i chênh l ch lãi su t. Ph n chênh l ch kh i l ng c a các kho n m c

tài s n và ngu n v n v i lãi su t c nh có quy mô càng l n thì nh h ng n

k t qu kinh doanh càng nhi u.

V m t lý thuy t, s th t lý t ng n u ngân hàng luôn cân b ng c kh i

ng các kho n m c ngu n v n và s d ng v n v i lãi su t c nh (và ng

th i c ng cân b ng c các kho n m c có lãi su t bi n i). Nh th , ngân hàng

s luôn m b o n nh chênh l ch lãi su t u vào – u ra và không b r i ro

lãi su t. Nh ng trong th c t , c ng t ng t nh v k h n c a tài s n và ngu n

v n, th ng r t khó có c s t ng x ng ng nh t. Vì v y, các ngân hàng

th ng m i c n nh n bi t c r i ro này và có nh ng bi n pháp qu n lý r i ro

lãi su t phù h p tránh nh h ng x u n k t qu kinh doanh do b gi m thu,

th m chí thua l t các nghi p v ngân hàng ph thu c vào lãi su t.

Page 12: Quản trị rủi ro lãi suất

12

2.1.4. Mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t

N i dung c a mô hình nh giá l i là vi c phân tích các lu ng ti n d a trên

nguyên t c giá tr ghi s nh m xác nh chênh l ch gi a lãi su t thu c t tài

s n và lãi su t thanh toán cho v n huy ng sau m t th i gian nh t nh. Các

ngân hàng tính s chênh l ch gi a tài s n và ngu n v n i v i t ng k h n và

t chúng trong m i quan h v i nh y c m lãi su t c a th tr ng. nh y

c m lãi su t trong tr ng h p này chính là kho ng th i gian mà tài s n và ngu n

v n c nh giá l i (theo m c lãi su t m i c a th tr ng). i u ó có ngh a là,

nhà qu n tr ngân hàng còn ph i ch bao lâu n a áp d ng m c lãi su t m i

vào t ng k h n khác nhau. C th :

- Chênh l ch tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t (GAP)

GAP = RSA – RSL

Trong ó:

RSA: Tài s n nh y c m v i lãi su t.

RSL: Ngu n v n nh y c m v i lãi su t.

s cho vi c phân lo i d a vào m c bi n ng c a thu nh p t lãi su t

i v i tài s n) và chi phí tr lãi ( i v i ngu n v n) khi lãi su t th tr ng có s

thay i.

- S thay i thu nh p ròng t lãi su t (∆NII ) khi lãi su t bi n ng (∆i)

∆NII = RSA ∆i – RSL ∆i = GAP ∆i

Theo mô hình trên có th th y r ng, khi tài s n và ngu n v n nh y c m v i

lãi su t c a ngân hàng có s chênh l ch, ngân hàng luôn ng tr c nguy c r i

ro lãi su t khi lãi su t bi n ng. nh h ng c a thay i lãi su t n thu nh p

ròng c a ngân hàng c tóm t t nh sau:

GAPS thay i

lãi su t

S thay i

thu nh p ròng

>0 ng ng

>0 Gi m Gi m

<0 ng Gi m

<0 Gi m ng

Page 13: Quản trị rủi ro lãi suất

13

ây là mô hình c s d ng r ng rãi nh t t i các ngân hàng th ng m i

c a nhi u qu c gia trên th gi i do vi c th c hi n t ng i n gi n, không òi

h i nh ng k thu t ph c t p nh m t s mô hình khác. Bên c nh ó, mô hình

nh giá l i có th là m t công c h u ích i v i nhà qu n tr ngân hàng và

nh ng nhà nh ch trong vi c phòng ng a r i ro lãi su t.

Mô hình nh n bi t r i ro lãi su t này d a trên m t b ng cân i lãi su t,

trong ó, các kho n m c c a tài s n và ngu n v n c t p h p t ng ng theo

lo i lãi su t c nh và lãi su t bi n i. Xét v m t lãi su t trên b ng cân i có

th x y ra các tr ng h p sau:

M t là, gi a tài s n và ngu n v n có s cân b ng kh i l ng các kho n m c

có lãi su t c nh c ng nh lãi su t bi n i. Hai là, t ng kh i l ng các kho n

m c có lãi su t c nh bên tài s n nhi u h n kh i l ng này bên ngu n v n. Ba

là tr ng h p ng c l i. Sau ây là m t ví d v b ng cân i trong tr ng h p

tài s n v i lãi su t c nh nhi u h n ngu n v n v i lãi su t c nh.

V i mô hình b ng cân i lãi su t nói trên, có th nh n bi t khá d dàng

vi c có r i ro l n v bi n ng lãi su t hay không. Tr ng h p lý t ng, v i lãi

su t c nh, khi các tài s n c cân b ng v i các ngu n v n thì có th coi r i ro

không x y ra khi có bi n ng lãi su t. N u các kho n s d ng v n có lãi su t c

nh không cân b ng v i các kho n n có lãi su t c nh thì r i ro s x y ra n u

có bi n ng lãi su t th tr ng.

TÀI S N NGU N V N

Các kho n m c có lãi su t c nh c cân b ng

Các kho n s d ng v i lãi su t c

nh (nh ng không có ngu n v i

lãi su t c nh)

Các kho n ngu n v i lãi su t bi n i

(nh ng s d ng v i lãi su t c nh)

Các kho n m c v i lãi su t bi n i c cân b ng

(Ngu n: T p chí ngân hàng n m 2007)

Trong thí d trên thì r i ro c a ngân hàng s t ng lên khi lãi su t th tr ng

ng vì ph n s d ng v n v i lãi su t c nh l n h n ph n ngu n v n v i lãi su t

c nh. N u lãi su t th tr ng gi m thì trong tr ng h p này, ngân hàng có c

h i t ng k t qu kinh doanh do lãi su t u vào gi m nh ng lãi su t u ra không

i vì ã c th a thu n c nh t tr c. Tr ng h p ngu n v n v i lãi su t c

Page 14: Quản trị rủi ro lãi suất

14

nh l n h n kh i l ng s d ng v n v i lãi su t c nh thì ta có k t qu ng c

l i khi lãi su t th tr ng thay i: r i ro lãi su t t ng khi lãi su t th tr ng gi m

vì lãi su t thu t s d ng v n gi m và c h i k t qu kinh doanh s t ng khi lãi

su t th tr ng t ng.

Phân tích co giãn lãi su t: mô hình b ng cân i lãi su t nói trên là m t

công c khá n gi n, d áp d ng trong qu n lý r i ro. Tuy nhiên, ó m i ch là

công c nh n bi t r i ro lãi su t m c khái quát. Th c ra mô hình này m i

ch bi t c quy mô r i ro lãi su t trong tr ng h p lãi su t s d ng v n bi n

ng, thay i v i m c t ng ng nh lãi su t ngu n v n. Nh ng trên th c t ,

có nhi u tr ng h p có s co giãn khác nhau v lãi su t s d ng v n và ngu n

v n t i cùng m t th i m khi lãi su t th tr ng bi n ng. nh n bi t và

phân tích c r i ro lãi su t bi n i nh trên, có th áp d ng mô hình b ng cân

i co giãn c a lãi su t. Theo mô hình này, t ng bi n ng v thu lãi su t s

c so sánh v t ng bi n ng v chi lãi su t xác nh chênh l ch, t c là

r i ro (hay c h i) v sinh l i khi có bi n ng v lãi su t trên th tr ng. Có ba

tr ng h p x y ra:

1. Lãi su t trung bình c a s d ng v n và ngu n v n có co giãn b ng

nhau, t c là chênh l ch lãi su t v n không thay i khi có bi n ng lãi su t.

2. Lãi su t trung bình c a s d ng v n có co giãn m nh h n c a ngu n

v n khi lãi su t th tr ng bi n ng. u ó có ngh a khi lãi su t th tr ng

ng thì chênh l ch lãi su t t ng và thu t lãi su t c ng t ng theo t ng ng và

ng c l i.

Tr ng h p 1 Tr ng h p 2 Tr ng h p 3

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Lãi su t sng v n

Lãi su t huyng v n

Page 15: Quản trị rủi ro lãi suất

15

3. Lãi su t trung bình c a ngu n v n có co giãn m nh h n c a s d ng

v n khi lãi su t th tr ng bi n ng. u ó có ngh a khi lãi su t th tr ng

ng thì chênh l ch lãi su t s gi m, thu t lãi su t c ng gi m theo t ng ng và

ng c l i (xem th trên).

2.1.5. M t s khái ni m liên quan n mô hình nh giá l i

2.1.5.1. Tài s n nh y c m v i lãi su t

Tài s n nh y c m lãi su t là các lo i tài s n mà trong ó thu nh p v lãi

su t s thay i trong m t kho ng th i gian nh t nh khi lãi su t thay i.

2.1.5.2. Ngu n v n nh y c m v i lãi su t

Ngu n v n nh y c m v i lãi su t là các kho n n mà trong ó chi phí lãi

su t s thay i trong th i gian nh t nh khi lãi su t thay i.

2.1.5.3. T l thu nh p lãi c n biên (NIM)

ây là t l gi a các kho n thu t lãi su t trên t ng tài s n. T l này th

hi n s nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng. N u ngân hàng ang trong tr ng

thái nh y c m tài s n thì t l thu nh p lãi c n biên s t ng n u lãi su t t ng; s

gi m n u lãi su t gi m. Và ng c l i, n u ngân hàng ang trong tr ng thái nh y

c m ngu n v n thì t l thu nh p lãi c n biên s gi m n u lãi su t t ng, và s t ng

khi lãi su t gi m.

2.1.6. M t s ch tiêu ánh giá r i ro lãi su t

2.1.6.1. H s r i ro lãi su t

2.1.6.2. H s chênh l ch lãi thu n

Tài s n nh y c m v i lãi su tR i ro lãi su t (R) =

Ngu n v n nh y c m v i lãi

Thu nh p lãi – Chi phí lãi su tH s chênh l ch lãi thu n =

T ng tài s n sinh l i

Page 16: Quản trị rủi ro lãi suất

16

2.2. PH NG PHÁP NGHIÊN C U

2.2.1. Ph ng pháp thu th p s li u

Các s li u dùng phân tích trong tài c thu th p t báo cáo k t qu

kinh doanh, bi u lãi su t, b ng cân i tài s n c a ngân hàng qua 3 n m 2004 –

2006, các v n b n pháp qui, nh h ng phát tri n c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th .

Ngoài ra còn xem thêm các thông tin trên t p chí Ngân hàng, t p chí Tài

chính ti n t và sách báo có liên quan n tài phân tích.

2.2.2. Ph ng pháp phân tích s li u

Các ph ng pháp ch y u c dùng trong tài này là:

+ Ph ng pháp th ng kê t ng h p s li u gi a các n m: phân tích và ánh

giá các s li u th c p thu c t các b ng báo cáo hàng n m c a ngân hàng

Ngo i th ng C n Th và s li u th c p thu th p c thông qua các sách, báo,

t p chí, internet…

+ Ph ng pháp so sánh, s tuy t i, s t ng i:

Ph ng pháp so sánh b ng s tuy t i: là k t qu c a phép tr gi a tr s

c a k phân tích v i k g c c a ch tiêu kinh t .

y = y1 - yo

Trong ó:

yo : ch tiêu n m tr c

y1 : ch tiêu n m sau

y : là ph n chênh l ch t ng, gi m c a các ch tiêu kinh t .

Ph ng pháp này s d ng so sánh s li u n m tính v i s li u n m tr c

c a các ch tiêu xem có bi n ng không và tìm ra nguyên nhân bi n ng c a

các ch tiêu kinh t , t ó ra bi n pháp kh c ph c.

Ph ng pháp so sánh b ng s t ng i: là k t qu c a phép chia gi a tr s

c a k phân tích so v i k g c c a các ch tiêu kinh t .

y1

y = *100 - 100%

yo

Trong ó:

yo : ch tiêu n m tr c.

Page 17: Quản trị rủi ro lãi suất

17

y1 : ch tiêu n m sau.

y : bi u hi n t c t ng tr ng c a các ch tiêu kinh t .

Ph ng pháp dùng làm rõ tình hình bi n ng c a m c c a các ch

tiêu kinh t trong th i gian nào ó. So sánh t c t ng tr ng c a ch tiêu gi a

các n m và so sánh t c t ng tr ng gi a các ch tiêu. T ó tìm ra nguyên

nhân và bi n pháp kh c ph c.

+ Ph ng pháp s d ng mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t.

ây là vi c phân tích các lu ng ti n d a trên nguyên tác giá tr k toán

nh m xác nh chênh l ch gi a lãi su t thu c t tài s n và lãi su t thanh toán

cho v n huy ng sau m t th i gian nh t nh. Trên c s xác nh chênh l ch

gi a tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng có th tính toán

c m c bi n ng thu nh p ròng t lãi (r i ro lãi su t) c a ngân hàng.

+ Ph ng pháp d báo:

n c vào b ng lãi su t u vào, u ra c a ngân hàng Ngo i th ng C n

Th n m 2006, áp d ng ph ng pháp d báo nhu c u t ng lai: bình ph ng bé

nh t v i l ch chu n t ng i chính xác h n so v i nh ng ph ng pháp d

báo khác, chúng ta có th d báo c lãi su t trong n m 2007.

Theo ph ng pháp này, chúng ta có ph ng trình h i quy:

Yd = aX + b

Trong ó:

Yd là m c lãi su t d trù t ng lai h ng tháng

n: là s tháng.

X: tr s ta cho.

a, b: Các tham s c tính theo các công th c sau:

a = ; b =n∑XY - ∑X∑Y

n∑X2 – (∑X)2 100(n∑X2 – (∑X)2)

n∑X2 ∑Y - ∑X∑XY

Page 18: Quản trị rủi ro lãi suất

18

CH NG 3

KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG

CHI NHÁNH C N TH

3.1. KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG CHI NHÁNH C N

TH

3.1.1. L ch s hình thành và phát tri n

Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th có ti n thân ban

u là phòng ngo i h i H u Giang, tr c thu c và có cùng tr s ban u v i ngân

hàng nhà n c chi nhánh H u Giang, s 2 Ngô Gia T , Thành Ph C n Th .

Ngày 25/01/1989 T ng Giám c ngân hàng ngo i th ng Vi t Nam ra

quy t nh s 16/NH- v vi c thành l p Doanh nghi p Nhà n c ngân hàng

Ngo i Th ng chi nhánh C n Th , chuy n t phòng ngo i h i H u Giang i

di n pháp nhân c a ngân hàng ngo i th ng Vi t nam t i C n Th .

Ngày 01/10/1989 Ngân Hàng Ngo i Th ng Vi t Nam chi nhánh C n

Th chính th c c thành l p, ch u s qu n lý tr c ti p c a ngân hàng Nhà

c chi nhánh C n Th và H i s chính ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam.

Tên y : Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th .

Tên ti ng Anh: Bank for Foreign Trade of Viet Nam

Tên giao d ch: Vietcombank C n Th .

Tr s : S 7 i l Hòa Bình, thành ph C n Th .

T ng ài i n tho i: 84.071820455.

Fax: 84.071820694.

Sovift: BFTVVNX011

Website: http:// www.vietcombank cantho.com

Sau h n 17 n m ph n u Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh

C n Th ã không ng ng phát tri n v n lên, nâng cao uy tín, m r ng ph m vi

ho t ng trong và ngoài n c. V i ch c n ng, nhi m v mình chi nhánh ã th c

hi n rõ vai trò c a m t ngân hàng ch l c, góp ph n tích c c thúc y qua trình

phát tri n kinh t xã h i c a Thành ph .

óng trên a bàn có trên 23 ngân hàng ho t ng c nh tranh quy t li t

nh ng Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th luôn t ng tr ng

Page 19: Quản trị rủi ro lãi suất

19

m sau cao h n n m tr c và là a ch ho t ng áng tin c y i v i các

doanh nghi p ho t ng xu t nh p kh u: nh công ty c ph n th ng nghi p

t ng h p và ch bi n l ng th c Th t N t, công ty trách nhi m h u h n h i s n

Vi t H i, công ty thép Tây ô,… V i vi c m nh d n u t c i ti n công ngh

và v n thu mua nguyên li u ch bi n xu t kh u, m r ng thanh toán, nh ó

m i n m chi nhánh mang v cho t n c hàng tr m tri u USD. Ho t ng tài

tr c a chi nhánh ã giúp cho các doanh nghi p an tâm th c hi n các b c i

trong quá trình kinh doanh, t o th m nh ngày càng v ng ch c trên th ng

tr ng.

V i ph ng châm “nhanh chóng chính xác an toàn và k p th i i m i

công ngh ” th i gian qua Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam chi nhánh C n Th

ã t m t s thành t u n i b t:

+ Công ngh m i ã giúp nâng cao ch t l ng n ng su t, m r ng m ng

i, d ch v thanh toán th , thanh toán chuy n ti n nhanh nh h th ng thanh

toán liên ngân hàng Swift.

+ Hi n nay, chi nhánh ã ti p c n v i r t nhi u i lý nhi u n c trên

th gi i. Duy trì th ng hàng u v thanh toán qu c t và kinh doanh dich v

ngo i h i trên a bàn thành ph và khu v c.

+ N m 2001 tri n khai h th ng rút ti n t ng ATM.

+ N m 2003 chi nhánh khai tr ng i lý ch ng khoán thu c công ty

ch ng khoán thu c Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam.

+ Ngày 28 tháng 4 n m 2003 chi nhánh vinh d c nhà n c t ng

th ng huy ch ng lao ng h ng III

+ N m 2005 chi nhánh ã ti p nh n và tri n khai d ch v ngân hàng bán l

VCB vision 2010 theo tiêu chu n qu c t hi n i.

3.1.2. M t s ho t ng ch y u c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam

chi nhánh C n Th

- M tài kho n b ng ng ti n Vi t Nam và ngo i t cho các cá nhân và t

ch c thu c m i thành ph n kinh t .

- Th c hi n thanh toán i ngo i trên m ng Swift.

- Tài tr các ho t ng liên quan n xu t nh p kh u: nh tài tr v n trong

giai o n chu n b c ng nh thanh toán hàng xu t kh u, chi t kh u b ch ng t .

Page 20: Quản trị rủi ro lãi suất

20

- Cho vay v n l u ng i v i các cá nhân kinh doanh, các doanh nghi p

v a và nh , tài tr các ho t ng s n xu t kinh doanh và u t cho các doanh

nghi p thu c m i thành ph n kinh t .

- Kinh doanh ngo i h i.

- Th c hi n các d ch v : chuy n ti n nhanh Moneygram, phát hành và

thanh toán hai lo i th tín d ng qu c t Visacard và Mastercard.

- Thu h thanh toán ngay các lo i séc do ngân hàng n c ngoài phát hành.

- T v n tài chính, ti n t , mua bán ch ng khoán cho khách hàng d i

hình th c t v n tr c ti p.

- B o qu n hi n v t quý, gi y t có giá tr , cho thuê két s t.

3.1.3. C c u t ch c và nhân s

« Tình hình nhân s :

V i t ng s cán b h n 217 ng i trong ó có h i s chính là 130 ng i,

còn 87 ng i làm vi c 3 chi nhánh và m t phòng giao d ch. V i m i cán b có

trình nh t nh, Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi nhánh C n Th ã

óng góp r t l n vào quá trình phát tri n thành ph , t ng b c c i thi n thành

ph C n Th .

B ng 1: TRÌNH V N HÓA C A CÁN B NGÂN HÀNG.

Trình Trung c p Cao ng i h c Th c s Khác C ng

S ng i 13 3 114 2 25 157

(Ngu n: phòng Hành chính-Nhân s )

« Ch c n ng, nhi m v các phòng ban, chi nhánh:

- Ban Giám c:

G m m t giám c và 4 phó giám c ch u trách nhi m qu n lý và i u

hành toàn b ho t ng c a ngân hàng, v ch ra h ng phát tri n và a ra quy t

nh ngân hàng ho t ng theo úng ch c n ng c a mình.

- Phòng tín d ng:

Là m t trong nh ng phòng, ban gi v trí quan tr ng trong ho t ng c a

chi nhánh. Xét v ch c n ng, ngoài vi c th c hi n nghi p v ch y u là cho vay

bao g m quá trình:

Page 21: Quản trị rủi ro lãi suất

21

+ Th m nh ph ng án.

+ Ký k t h p ng.

+ ôn c.

+ Ki m tra vi c s d ng v n vay c a khách hàng.

+ Thu n .

Ngoài ra, còn th c hi n m t s nghi p v liên quan n ho t ng thanh

toán qu c t nh : cho vay ký qu m L/C, theo dõi các kho n ti n c a n v

nh p kh u thu n .

Trong l nh v c kinh doanh ngo i h i, phòng ch u trách nhi m v vi c l p

k ho ch mua bán ngo i t , xác nh t giá mua bán m i ngày…

- Phòng thanh toán qu c t :

Th c hi n nghi p v liên quan n tín d ng th , thanh toán ti n hàng xu t

nh p kh u gi a các doanh nghi p Vi t Nam v i các n v n c ngoài, th c hi n

ph ng th c nh thu, y nhi m chi, chi t kh u b ch ng t cho các n v xu t

nh p kh u.

D a vào m i quan h i lý m t thi t v i các ngân hàng trên th gi i, nên

các nghi p v thanh toán qu c t nh L/C, b o lãnh chuy n ti n i, chuy n ti n

n c th c hi n nhanh chóng, b o m t và ti t ki m c ph n l n chi phí.

- Phòng hành chính nhân s :

Ch u trách nhi m qu n lý toàn b các ho t ng có liên quan n t ch c,

b trí sáp x p nhân s gi a các phòng, ban cho phù h p t o u ki n cho các

phòng ch c n ng th c hi n t t nhi m v c a mình.

Qu n lý ti n l ng và th c hi n n p các kho n b o hi m cho công nhân

viên, gi i quy t các ch chính sách có liên quan n cán b công nhân viên.

B trí s p x p tr c nh t, công tác h u c n, th c hi n vi c tu n tra canh gác

m b o an toàn cho tài s n c a chi nhánh, và khách hàng n giao d ch.

- Phòng kinh doanh d ch v khách hàng:

Th c hi n các nghi p v kinh doanh mua bán ngo i t theo quy nh c a

chi nhánh.

Nh n các kho n ti n g i b ng ng Vi t Nam và ngo i t có k h n và

không k h n.

Phát hành k phi u b ng ng Vi t Nam và ngo i t .

Page 22: Quản trị rủi ro lãi suất

22

Chi tr các kho n ti n Vi t Ki u n c ngoài g i v Vi t Nam thông qua

các d ch v ki u h i, Moneygram, m ng thanh toán SWIFT.

Phát hành và thanh toán hai lo i th Visacard và Mastercard, m tài kho n

ATM, t v n mua bán ch ng khoán…

- Phòng k toán:

Th c hi n các bút toán liên quan n quá trình thanh toán nh y nhi m

thu, chi, k toán các kho n thu chi trong ngày, th c hi n các bút toán chuy n

kho n trong thanh toán gi a khách hàng v i chi nhánh, v i ngân hàng khác và

v i Ngân hàng Trung ng.

Ki m tra vi c mua s m tài s n c a chi nhánh.

Báo cáo quy t toán lên phân tích lãi l t ng k .

T ng h p chi ti t, lên b ng c n i và báo cáo quy t toán h ng n m v i

ngân hàng trung ng.

- Phòng ngân qu :

Là n i mà các kho n ti n m t, ngo i t và ph ng ti n thanh toán có giá

tr c th c hi n khi có nhu c u v ti n m t và có s xác nh n c a phòng k

toán ho c phòng kinh doanh d ch v khách hàng, khách hàng s n nh n ti n t i

phòng ngân qu .

- Phòng ng n v n:

Có trách nhi m theo dõi th ng xuyên, bám sát tình hình ngu n v n và s

d ng v n hàng ngày c a chi nghánh, k t h p v i phòng k toán thanh toán qu c

t , phòng tín d ng và chi nhánh c p hai d th c hi n vi c u chuy n v n, l p

i n u chuy n v n và th c hi n vay, g i và tr n m t cách k p th i, m b o

kh n ng thanh toán c ng nh t ng nhanh vòng quay c a v n.

- Phòng ki m tra n i b :

Có trách nhi m, theo dõi, giám sát, ki m tra n i b c quan.

ôn c, nh c nh nhân viên làm vi c úng nguyên t c.

Ph i h p v i doàn thanh tra, ki m tra t su t theo yêu c u c a ngân hàng

Ngo i th ng Trung ng.

-Phòng vi tính:

Th c hi n vi c qu n lý toàn b h th ng vi tính c a ngân hàng, m b o

cho ho t ng c a ngân hàng c th c hi n m t cách thông su t thông qua h

Page 23: Quản trị rủi ro lãi suất

23

th ng m ng máy tính.

- Phòng giao d ch qu n ninh ki u:

Khai tr ng ngày 29/03/2004 t i s 107 A1 Trung Tâm Th ng M i Cái

Kh , qu n Ninh Ki u, thành ph C n Th . Phòng giao d ch ra i nh m t o u

ki n thu n l i cho khách hàng trên a bàn qu n, c bi t là các h ti u th ng,

doanh nghi p v a và nh thu n l i trong vay v n, ti p c n các s n ph m ngân

hàng hi n i và các d ch v ti n ích nh m th c hi n các chi n l c chuyên môn

hóa, a d ng hóa i t ng khách hàng, nâng cao hi u qu huy ng v n, t p

trung v n cho m c tiêu phát tri n doanh nghi p trên a bàn c a Ngân hàng

Ngo i Th ng C n Th .

- Chi nhánh c p II Sóc Tr ng:

Tr c ây là phòng giao d ch Sóc Tr ng, hình nh thu nh c a Ngân hàng

Ngo i Th ng C n Th . Th c hi n m i nghi p v , d ch v c a Ngân hàng Ngo i

Th ng C n Th . T khi ra i n nay chi nhánh ã m r ng ph m vi ho t

ng, t o u ki n ti p xúc v i khách hàng tr c ti p nh m nâng cao hi u qu

ho t ng c a ngân hàng.

- Chi nhánh c p II B c Liêu:

c thành l p vào ngày 16/05/2003, góp ph n m r ng m ng l i ho t

ng c a ngân hàng, nâng cao kh n ng giao d ch tr c ti p v i khách hàng.

- Chi nhánh c p II Trà Nóc:

Trà Nóc v i khu công nghi p r ng l n, có nhi u doanh nghi p ho t ng.

T khi thành l p chi nhánh ã thu hút m t s l ng l n khách hàng n giao

d ch, giúp h ti t ki m c th i gian c ng nh chi phí trong vi c thanh toán i

v i các i tác và nhà cung c p.

3.1.4. ánh giá chung v k t qu ho t ng kinh doanh c a Ngân hàng

qua 3 n m (2003 – 2006):

Ngân hàng th ng m i là t ch c kinh doanh trong l nh v c ti n t tín d ng.

Nó c ng nh các t ch c ho t ng s n xu t kinh doanh khác luôn có m c tiêu

hàng u là l i nhu n. Có th nói r ng l i nhu n là y u t c th nh t nói lên k t

qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng. gia t ng l i nhu n, ngân hàng c n

qu n lý t t các kho n m c tài s n, nh t là các kho n m c cho vay và u t , a

d ng hóa các s n ph m d ch v ngân hàng, ti t ki m chi phí, qu n lý u hành

Page 24: Quản trị rủi ro lãi suất

24

t t. Khi l i nhu n t ng ngân hàng có i u ki n trích d phòng r i ro, m r ng tín

d ng, b sung ngu n v n t có. Vì v y trong th i gian qua d i s lãnh o c a

ban giám c và s ph n u nhi t tình c a toàn th cán b công nhân viên, Ngân

hàng Ngo i Th ng C n Th ã t c nh ng k t qu áng k . th y rõ h n

k t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng trong th i gian qua, chúng ta cùng

xem xét m t s ch tiêu sau:

B ng 2: K T QU HO T NG KINH DOANH C A NGÂN HÀNG

QUA BA N M

n v tính: Tri u ng

So sánh 05/04 So sánh 06/04Ch tiêu 2004 2005 2006

ti n % S ti n %

Thu Nh p 200.066 229.000 273.000 28.934 14,46 72.934 36,45

Chi phí 142.668 171.000 241.000 28.332 19,86 98.332 68,92

i Nhu n 57.398 58.000 32.000 602 1,05 (25.398) (44,25)

(Ngu n: phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Qua b ng s li u, ta th y trong 3 n m qua ngân hàng kinh doanh u có

l i nhu n cao, c th n m 2004 thu nh p c a ngân hàng t 195.348 tri u ng,

trong khi ó chi phí 142.065 tri u ng d n n l i nhu n là 53.283 tri u ng;

n n m 2005 thu nh p ngân hàng t ng lên 224.561 tri u ng nh ng chi phí

ng n 194.613 làm cho l i nhu n ch còn 29.948 tri u ng, nguyên nhân do

VCB C n Th t ng chi phí d phòng r i ro t 11.174 tri u ng (2004) lên

23.947 tri u ng (2005), t ng chi phí khác nh mua thi t b công ngh thông tin

l p t các máy rút ti n t ng, chi phí m r ng ho t ng t 103.152 tri u ng

(2004) lên 133.069 (2005), chi phí tr lãi vay c ng t ng t 19.404 tri u ng lên

t i 23.944 (n m 2005). Do chi phí t ng lên áp ng yêu c u ho t ng trong

th i gian t i nên làm cho l i nhu n n m 2005 gi m so v i 2004 m c dù thu nh p

m 2005 cao h n. n n m 2006 thu nh p VCB C n Th t c là 270.519

tri u ng t ng h n v i 2 n m tr c nh ng chi phí là 241.290 c ng cao h n r t

nhi u, chi phí 2004, 2005 làm cho l i nhu n ch còn 29.229 tri u ng. Nguyên

nhân do VCB C n Th C n Th ti p t c ho t ng m r ng nh thành l p chi

nhánh V nh Long và chi phí c ng khá cao, không ph i l i nhu n mà VCB C n

Th ho t ng không có hi u qu mà ngân hàng Ngo i Th ng C n Th ang

Page 25: Quản trị rủi ro lãi suất

25

t o ti n v ng ch c cho các ho t ng n m ti p theo, nh t là trong giai o n

hi n nay xu t hi n nhi u t ch c trung gian tài chính, ngân hàng trong và ngoài

c l n l t t chi nhánh ng B ng Sông C u Long hay các v n phòng i

di n. Chính u này d n n s c nh tranh gi a các ngân hàng, t ch c. Cho nên

VCB C n Th ra s c u t c s v t ch t nh t là công ngh thông tin x ng

áng là con chim u ngành.

3.2 THU N L I VÀ KHÓ KH N C A VCB C N TH

3.2.1 Thu n l i

Ngân hàng n m ngay trung tâm Thành ph C n Th , n i c xem là

trung tâm chính tr v n hóa, khoa h c c a ng B ng Sông C u Long, do ó có

i u ki n thu n l i, r ng rãi trong vi c giao l u, quan h phát tri n v nhi u m t.

Nh t là trên các l nh v c nghi p v chuyên môn, d dàng trong vi c ti p thu, h c

h i nhanh nh ng thông tin khoa h c k thu t và công ngh tiên ti n trên th gi i,

c ng nh nh ng thông tin v kinh t - xã h i chính tr .

Ngân hàng có nhi u kinh nghi m trong ho t ng thanh toán qu c t và có

nhi u khách hàng truy n th ng.

Ngân hàng ã t o c uy tín, n t ng t t i v i khách hàng.

Ngân hàng luôn i u trong vi c áp d ng công ngh thông tin ngân hàng

hi n i.

3.2.2 Khó kh n

Hi n t i trên a bàn có nhi u ngân hàng ho t ng v i s n ph m và d ch

v a d ng gây nên s c nh tranh gay g t.

S có m t c a các công ty b o hi m, ti t ki m b u i n ã gây khó kh n

trong vi c huy ng v n c a ngân hàng.

Trong c ch th tr ng tác ng ngày càng ph c t p vào quá trình ho t

ng kinh doanh, công tác ào t o cán b c n c chú tr ng t bi t h n n a.

Vi t Nam gia nh p WTO v a là thu n l i v a là thách th c và khó kh n

c a ngân hàng.

Page 26: Quản trị rủi ro lãi suất

26

CH NG 4

PHÂN TÍCH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I

TH NG CHI NHÁNH C N TH

4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG

NGO I TH NG C N TH

4.1.1. Phân tích c c u ngu n v n c a ngân hàng

Ngày nay n n kinh t xã h i phát tri n m nh, kinh doanh là m t trong

nh ng m c tiêu hàng u c a m i qu c gia. ti n hành kinh doanh, b t kì

doanh nghi p nào c ng c n ph i có m t l ng v n nh t nh: bao g m v n c

nh, v n l u ng và các lo i v n chuyên dùng khác. V n là y u t r t quan

tr ng trong ho t ng kinh doanh c a các thành ph n kinh t , nên b t k m t t

ch c nào mu n ho t ng t t em l i k t qu kinh t cao thì i u tr c tiên là

ph i có ngu n v n d i dào. Khi các thành ph n kinh t b thi u v n ho t ng, h

n ngân hàng xin vay và ngân hàng ho t ng ch y u là cung c p v n tín d ng

cho các t ch c kinh t khi có nhu c u v v n. Vì v y, m t ngân hàng mu n

ng v ng trên th ng tr ng thì i u ki n tr c tiên là ngu n v n c a ngân

hàng ph i l n m i m b o cho ho t ng tín d ng c thu n l i, k p th i

áp ng nhu c u v n c a các thành ph n kinh t . Trong quá trình ho t ng, ngân

hàng ph i m r ng, nâng cao ch t l ng d ch v và a d ng hóa các hình th c

huy ng thu hút l ng ti n nhàn r i trong dân c , hay các doanh nghi p

phân ph i l i nh ng n i c n v n s n xu t kinh doanh. Ngu n v n ho t ng

c a ngân hàng t ng tr ng v a t o u ki n thu n l i cho ngân hàng m r ng

u t tín d ng, v a áp ng nhu c u vay v n c a các thành ph n kinh t và dân

.

hi u rõ c c u ngu n v n c a Ngân hàng Ngo i th ng C n Th c

hình thành ch y u t ngu n nào, bi n ng qua các n m ra sao, chúng ta cùng

xem xét b ng s li u sau:

Page 27: Quản trị rủi ro lãi suất

27

B ng 3: C C U NGU N V N C A NGÂN HÀNG QUA BA N Mn v tính: t ng

(Ngu n: Phòng Ngu n V n ngân hàng Ngo i th ng)

Qua b ng s li u ta th y ngu n v n ho t ng c a ngân hàng t ng trong

m 2005 và gi m xu ng trong n m 2006. C th , n m 2004 t ng ngu n v n t

2.920 t ng, qua n m 2005 t ng lên 2.978 t ng t ng 58 t t ng ng

1,98%. i u này cho th y ho t ng c a ngân hàng ngày càng phát tri n th hi n

qua qui mô v n ho t ng t ng. S t ng tr ng ngu n v n này xu t phát t nhu

c u v v n c a các n v kinh t trong thành ph ngày càng t ng và ngân hàng

ngày càng m r ng ph m vi cho vay do ó ngân hàng c n ph i kh i t ng ngu n

v n ho t ng c a mình áp ng nhu c u v n cho các n v ho t ng. n

m 2006, t ng ngu n v n c a ngân hàng vào kho ng 2.445 t ng, gi m 533

t so v i n m 2005, t ng ng gi m 17,9%. S d có s gi m sút ngu n v n

nh trên là do trong n m 2006, th tr ng trong n c và th gi i có nhi u bi n

ng, nh h ng c a d ch cúm gia c m, th tr ng b t ng s n tr m l ng làm

tác ng b t l i n nhu c u c a nhóm khách hàng l n c a ngân hàng. Bên c nh

ó s c nh tranh gay g t c a các ngân hàng th ng m i khác trong thành ph gây

khó kh n cho công tác huy ng v n c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th .

Trong c c u ngu n v n c a ngân hàng, v n vay ngân hàng H i s chi m

t tr ng cao nh t. C th nh sau:

2004 2005 2006 So sánh 05/04 So sánh 06/05

Ch tiêu

ti n%

ti n%

ti n%

ti n%

ti n%

n huy

ng774 26,50 950 31,90 790 32,31 176 22,74 (160) (16,84)

n vay

i s1.991 68,18 1.823 61,21 1.486 60,77 (168) (8,44) (337) (18,48)

n ch

h u58 2,00 114 3,82 37 1,51 56 96,55 (77) (67,54)

n khác 97 3,32 91 3,07 132 5,41 (6) (6,18) 41 45,05

ng

ngu n

n

2.920 100,00 2.978 100,00 2.445 100,00 58 1,98 (533) (17,90)

Page 28: Quản trị rủi ro lãi suất

28

m 2004 t 1.991 t ng chi m 68,18% t ng ngu n v n. N m 2005 t 1.823

t ng chi m 31,21% t ng ngu n v n, gi m h n so v i n m 2004 kho ng 168

t t ng ng 8,44%. N m 2006 t 1.486 t ng chi m 60,77% t ng ngu n

v n, gi m h n so v i n m 2005 kho ng 337 t t ng ng 18,48%.

V n vay ngân hàng H i s t ng hay gi m là do nhu c u v n trên a bàn

và kh n ng huy ng v n c a ngân hàng.

Tuy nhiên, công tác huy ng v n a s d a vào vay Ngân hàng H i s s

làm gi m tính ch ng c a ngân hàng trong vi c u t cho vay v n. Nh ng

nguyên nhân không ph i là do lãi su t huy ng c a ngân hàng không h p d n

mà vì trên a bàn thành ph C n Th có khá nhi u ngân hàng th ng m i ang

ho t ng, t o nên m t môi tr ng c nh tranh vô cùng gay g t. Ngoài ra v n

thu nh p bình quân c a ng i dân C n Th là ch a cao, i u này nh h ng n

vi c huy ng ti n g i ti t ki m t dân c .

Bên c nh ngu n v n vay t ngân hàng H i s , trong c c u ngu n v n c a

ngân hàng, v n huy ng th ng chi m t tr ng th p h n trong t ng ngu n v n.

Do nhu c u c th c a ngân hàng nên ngu n v n này trong n m 2004 t 774 t

ng, chi m 26,5% t ng ngu n v n. N m 2005 t 950 t ng, chi m 31,9%

t ng ngu n v n. T ng 176 t so v i n m 2004 t ng ng 22,74%. N m 2006

gi m còn 790 t ng, chi m 32,31% t ng ngu n v n. Gi m 160 t so v i n m

2005 t ng ng 16,84%. S d có s bi n ng c a ngu n v n huy ng c a

ngân hàng nh trên là do áp l c c nh tranh c a các ngân hàng th ng m i khác

trong cùng thành ph , các ngân hàng liên t c huy ng v i nhi u hình th c u

ãi, u ãi lãi su t, u ãi v t ch t, t ó làm phân tán ngu n v n huy ng c a

ngân hàng, i u này làm cho ngu n v n huy ng c a ngân hàng t ng gi m qua

các n m.

Có th th y v n huy ng t i ngân hàng Ngo i th ng trong th i gian qua

ng tr ng t ng i n nh, m c dù n m 2006 có gi m so v i n m 2005

nh ng v n t ng h n so v i n m 2004. t c k t qu này là do trong th i gian

qua ngân hàng luôn quan tâm và có nh ng nh h ng úng n trong công tác

huy ng v n, v a duy trì c khách hàng c , v a m r ng khách hàng m i

gia t ng l ng v n huy ng vì ây là ngu n v n t o ra s ch ng cho ngân

hàng trong vi c u t cho vay v n.

Page 29: Quản trị rủi ro lãi suất

29

Các kho n m c v n khác c a ngân hàng ch chi m t tr ng nh trong t ng

ngu n v n c a ngân hàng. Các kho n m c này c dùng áp ng nhu c u

thanh kho n và cho vay c a ngân hàng.

Khái quát v tình hình huy ng v n c a ngân hàng:

Huy ng v n là v n quan tr ng trong vi c t o v n cho vay và phát

tri n, ng th i nó c ng là v n c b n quy t nh cho ho t ng kinh

doanh ti n t tín d ng c a m i ngân hàng th ng m i.

Th c hi n vai trò là trung gian tài chính, ngân hàng s i vay cho vay và

cung c p các d ch v tài chính ti n t cho n n kinh t . Vì th , ho t ng huy ng

v n c a ngân hàng không ch có ý ngh a i v i b n thân ngân hàng mà còn có ý

ngh a i v i toàn xã h i. Thông qua ho t ng huy ng v n s t o ngu n v n

ph c v cho ho t ng u t và cho vay i v i n n kinh t c a ngân hàng,

ng th i áp ng yêu c u cho ng i dân g i ti n và vay v n t i ch thu n l i,

an toàn.

Huy ng v n là công tác tr ng tâm và xuyên su t trong ho t ng c a

ngân hàng. Trong nh ng n m g n ây, do nh ng bi n ng c a n n kinh t , cùng

v i vi c trên a bàn ngày càng có nhi u ngân hàng, nên vi c huy ng v n trong

dân c c ng g p r t nhi u khó kh n.

HÌNH 1: TÌNH HÌNH HUY NG V N C A NGÂN HÀNG

Page 30: Quản trị rủi ro lãi suất

30

B ng 4: TÌNH HÌNH HUY NG V N TRONG 3 Mn v tính: T ng

(Ngu n: Phòng v n ngân hàng Ngo i th ng)

T i chi nhánh, t ng ngu n v n huy ng có s t ng gi m qua 3 n m. N m

2005 t ng 22,74% so v i n m 2004, n n m 2006 thì gi m 16,84% so v i n m

2005. Trong c c u ngu n v n huy ng c ng có s bi n ng lên xu ng, u

này nh h ng n chi phí tr lãi ti n g i và ít nhi u nh h ng n c c u cho

vay c a ngân hàng. M c dù v y, so v i n m 2004 ngu n v n huy ng c a ngân

hàng qua 3 n m có xu h ng t ng tr ng. t c u này là do trong th i

gian qua ngân hàng ã th ng xuyên qu ng bá công tác huy ng v n, a d ng

hóa nghi p v huy ng v n theo s ch o c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t

Nam, i m i phong cách ph c v l ch s , t o s tho i mái cho khách hàng n

giao d ch, x lý nhanh chóng, chính xác ch ng t trên máy tính c ng nh trong

2004 2005 2006SO SÁNH

2005/2004

SO SÁNH

2006/2005CH TIÊU

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i c a các t

ch c kinh t423 603 368 180 42,55 (235) (38,97)

- Không k h n406 573 356 167 41,13 (217) (37,87)

- Có k h n <12 tháng 4 8 5 4 100 (3) (37,5)

- Có k h n > 12

tháng13 22 7 9 69,23 (15) (68,18)

2. Ti n g i ti t ki m 324 286 324 (38) 11,73 0 0

- Không k h n 19 17 14 (2) (10,53) (3) (17,65)

- Có k h n < 12

tháng165 159 207 (6) (3,64) 48 30,19

- Có k h n > 12

tháng140 110 103 (30) (21,43) (7) (6,36)

3. K phi u, trái

phi u12 37 45 25 208,33 8 21,62

4. Ti n g i ký qu

o m thanh toán2 3 10 1 50 7 233,33

5. Ti n g i khác 13 21 44 8 61,54 23 109,52

ng 774 950 790 176 22,74 (160) (16,84)

Page 31: Quản trị rủi ro lãi suất

31

ki m m nên ã t o c uy tín i v i khách hàng, khách hàng ngày càng nh n

c nhi u ti n ích mà ngân hàng cung c p nên l ng khách hàng n giao d ch

ngày càng nhi u. Vì v y v n huy ng c a ngân hàng t ng m nh trong n m 2005

và t ng nh trong n m 2006.

4.1.2. Phân tích s bi n ng c a ngu n v n nh y c m v i lãi su t

Trong công tác qu n lý ngu n v n c a ngân hàng vi c òi h i ph i cân nh c

các r i ro ph c ng nh kho n chênh l ch gi a chi phí vay v n (ch y u là lãi

su t vay c a các ngân hàng khác) và m c l i nhu n có th thu c khi u t

vào tín d ng và ch ng khoán. M c tiêu chính c a ph ng th c qu n lý này là

b o m thanh kho n c a ngân hàng, b o m v n cho nhu c u tín d ng h p

l và duy trì lãi su t c b n ròng và doanh l i.

Ngu n v n nh y c m v i lãi su t là các kho n n mà trong ó chi phí lãi

su t s thay i trong th i gian nh t nh khi lãi su t thay i. Trong c c u

ngu n v n c a ngân hàng thì các kho n ngu n v n nh y c m v i lãi su t ch y u

là các kho n ti n g i ng n h n, gi y t có giá ng n h n và ti n g i ti t ki m cá

nhân, v n vay Ngân hàng H i s . Sau ây là bi u th hi n s bi n ng c a

các kho n m c ngu n v n nh y c m v i lãi su t:

Hình 2: BI U BI N NG C A CÁC KHO N M C THU C

NGU N V N NH Y C M V I LÃI SU T

Bi u trên th hi n s t ng gi m qua các n m c a ngu n v n nh y c m

v i lãi su t. u này c th hi n rõ h n b ng phân tích c c u ngu n v n

nh y c m v i lãi su t c a ngân hàng.

Page 32: Quản trị rủi ro lãi suất

32

B NG 5: TÌNH HÌNH NGU N V N NH Y C M LÃI SU T QUA

3 N M 2004 - 2006n v tính: T ng

M

2004

M

2005

M

2006

SO SÁNH

2005/2004

SO SÁNH

2006/2005KHO N M C

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i ti t ki m cá nhân 184 176 221 (8) (4,35) 45 25,56

- Ti n g i không k h n 19 17 14 (2) (10,53) (3) (17,65)

- Ti n g i có k h n < 12 T 165 159 207 (6) (3,63) 48 30,20

2. Ti n g i các t ch c tín

ng13 21 44 8 61,54 23 109,52

- Ti n g i không k h n 13 21 44 8 61,54 23 109,52

3. Ti n g i các t ch c kinh410 581 361 171 41,70 (220) (37,86)

- Ti n g i không k h n 406 573 356 167 41,13 (217) (37,87)

- Ti n g i có k h n < 12 T 4 8 5 4 100 (3) (37,5)

4. Gi y t có giá 12 37 45 25 208,33 8 21,62

5. V n vay NH H i s 1.991 1.823 1.486 (168) (8,44) (337) (18,48)

ng 2.610 2.638 2.157 28 1,07 (481) (18,23)

(Ngu n: Báo cáo t ng k t ho t ng kinh doanh n m 2004, 2005, 2006)

T i chi nhánh, t ng ngu n v n bi n ng lãi su t có s t ng gi m qua 3

m. N m 2005 t ng 1,07% so v i n m 2004, n n m 2006 thì gi m 18,23% so

v i n m 2005. Và trong danh m c ngu n v n nh y c m lãi su t này c ng có s

bi n ng lên xu ng, u này nh h ng n chi phí tr lãi ti n g i và ít nhi u

nh h ng n c c u cho vay c a ngân hàng, do ó c n ph i n m rõ s bi n

ng trong c c u ngu n v n nh y c m lãi su t c a ngân hàng thông qua vi c i

vào phân tích t ng lo i ti n g i.

- Ti n g i c a các t ch c tín d ng: n m 2005 chi m 0,8% trong t ng

ngu n v n nh y c m lãi su t, t ng tuy t i 8 t ng, t l t ng 61,54% so v i

m 2004; s gia t ng ngu n v n này là do các ngân hàng ang trong quá trình

ng v n, nhu c u thanh toán bù tr và giao d ch a ph ng trên a bàn ngày

càng t ng. n n m 2006 c ng v y, ngu n v n huy ng này l i ti p t c t ng, s

ti n t ng thêm là 23 t ng t ng ng v i t l 109,52% so v i n m 2005.

Page 33: Quản trị rủi ro lãi suất

33

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2003 2004 2005

Tg i c a KBNN

Tg i c a TCKT

Tg i tki m

K phi uTg i ký q y o ttoán

Hình 3: TÌNH HÌNH HUY NG V N T I CHI NHÁNH.

- Ti n g i c a các t ch c kinh t : ch y u bao g m ti n g i có k h n

i 12 tháng và ti n g i không k h n c a các doanh nghi p hay còn g i là ti n

g i thanh toán. ây là lo i ti n g i mà khi g i vào, khách hàng có th rút ra b t

k lúc nào mà không c n ph i báo tr c cho ngân hàng và ngân hàng thì có

nhi m v là ph i th a mãn yêu c u ó c a khách hàng.

Lo i ti n g i này không nh m m c ích lãi su t mà nh m thanh toán, chi

trong kinh doanh. Khách hàng g i ti n là các doanh nghi p, các n v kinh

doanh, do yêu c u kinh doanh m b o thanh toán nên các doanh nghi p

th ng ch n các hình th c không k h n. M c dù i v i ti n g i không k h n,

ng i g i ti n có th g i vào và rút ra b t c lúc nào, song gi a vi c g i ti n vào

và rút ra có s chênh l ch v th i gian và s l ng nên trên các tài kho n này

luôn có s d , ngân hàng có th huy ng s d ó làm ngu n v n tín d ng

cho vay. Lo i ti n g i này c ng c xem là nh y c m v i lãi su t vì khi lãi su t

th tr ng thay i, các t ch c kinh t có th rút ti n chuy n sang lo i ti n

g i có lãi su t cao h n.

m 2005, ti n g i c a các t ch c kinh t chi m 22,02% trong t ng ngu n

v n nh y c m lãi su t, t ng 171 t ng. t c u này là do tình hình kinh

doanh c a các doanh nghi p n m 2005 thu l i nhu n cao, c bi t là các doanh

nghi p xu t kh u, nhu c u g i ti n thanh toán và sinh l i c a các t ch c kinh

t trên a bàn ngày càng t ng lên. n n m 2006 ngu n v n này gi m 220 t

2004 2005 2006

Page 34: Quản trị rủi ro lãi suất

34

ng, t l gi m 37,86% so v i n m 2005. N m 2005, lo i ti n g i này t ng lên

và chi m t tr ng l n trong t ng ngu n v n huy ng c a chi nhánh. ó là do s

hoàn thi n d ch v c a chi nhánh c ng nh trong t ch c th c hi n, do chi nhánh

m r ng m ng l i thanh toán áp ng k p th i cho vi c chi tr ti n hàng, thu n

ti n cho vi c thanh toán không dùng ti n m t nên ã thu hút c nhi u doanh

nghi p m tài kho n thanh toán t i ngân hàng mình. Nguyên nhân d n n n m

2006, lo i ti n g i này gi m so v i n m 2005 là do chính sách lãi su t huy ng

c a chi nhánh ch u s c ép c nh tr nh gay g t v i các ngân hàng khác trên cùng

a bàn. M t khác, bên c nh vi c áp d ng òn b y lãi su t huy ng, m t s ngân

hàng còn cho phép ng i g i ti n rút tr c h n và áp d ng vi c tr lãi theo k

h n g i th c t (lãi su t b c thang), c ng nh th ng xuyên m các t huy ng

có th ng.3

- Ti n g i ti t ki m: có 2 lo i là ti n g i ti t ki m có k h n d i 12 tháng

và ti t ki m không k h n. M c ích c a lo i ti n g i này c a công chúng là

nh m sinh l i t ti n nhàn r i c a mình. ây là lo i ti n g i chi m t tr ng

ng i cao trong t ng ngu n v n huy ng. C th , n m 2004 chi m 7,05%,

m 2005 chi m 6,67%, n m 2006 chi m 10,25%. Nhìn chung lo i ti n g i này

gi m 8 t ng vào n m 2005, t ng ng v i t l là 4,35%. Nguyên nhân ti n

g i ti t ki m gi m là vì m c ích sinh l i nên ng i dân chú ý n lãi su t. M c

dù ã áp d ng m c lãi su t cao nh ng v n khó kh n trong vi c c nh tranh v i các

ngân hàng trên a bàn. C th :

B ng 6: LÃI SU T TI N G I TI T KI M C A CÁC NGÂN HÀNGn v tính: %/tháng

TI N G I TI T

KI M K H NNHNT NHNoNghi p

NHPTN BS

C u Long

3 tháng 0,560 0,670 0,670

6 tháng 0,585 0,690 0,690

12 tháng 0,635 0,750 0,720

(Ngu n: T p chí Ngân hàng 2006)

Chú Gi i: NHNT - NH ngo i th ng; NHNoNghi p - Ngân hàng nông nghi p;

NHPTN BS C u Long - Ngân hàng phát tri n nhà ng b ng sông C u Long.

Page 35: Quản trị rủi ro lãi suất

35

m 2006, kho n m c ti n g i ti t ki m cá nhân t ng 45 t ng, t l t ng

25,56% so v i n m 2005. Ti n g i ti t ki m t ng là do chi nhánh ã a ra nhi u

hình th c huy ng v n a d ng, nh ng chính sách lãi su t u ãi, bên c nh ó

chi nhánh luôn theo dõi sát di n bi n tình hình huy ng v n cùng v i lãi su t

huy ng v n trên a bàn nh m u ch nh lãi su t huy ng phù h p ng th i

luôn chú tr ng nâng cao ch t l ng các d ch v cung c p, do v y thu hút ngày

càng nhi u ti n g i ti t ki m và thanh toán c a các t ng l p dân c trên a bàn.

V n huy ng t các t ch c kinh t và dân c qua các n m có t ng có

gi m, tuy t ng nh ng t ng ch m. ó là do trong quá trình chuy n ng c a n n

kinh t theo xu h ng h i nh p, ng i dân ngày càng có nhi u s ch ng và

linh ho t, l a ch n các kênh khác nhau u t v n c a mình ch không ph i h u

nh là g i ti n vào ngân hàng l y lãi nh các n m tr c.

Vi c cho r ng tài kho n ti n g i giao d ch (không k h n) thu c ngu n v n

nh y c m lãi su t là do: khi lãi su t t ng, thì nh ng ng i g i ti n s rút ti n t

tài kho n ti n g i giao d ch (vì lãi su t th p), u này s d n n là ngân hàng

ph i huy ng v n có k h n b sung v i m c lãi su t cao h n, và b ph n

v n huy ng b sung này tr thành ngu n v n nh y c m v i lãi su t. Tình hình

này th ng x y ra khi lãi su t c a m t công c huy ng v n nào ó t ng. Trong

môi tr ng lãi su t cao, chi phí c h i duy trì tài kho n giao d ch là l n h n so

v i môi tr ng có lãi su t th p.

- V n vay ngân hàng H i s c ng c xem là ngu n v n nh y c m v i

lãi su t, b i vì khi lãi su t th tr ng thay i, thì tùy theo tình hình kinh t xã h i

mà Ngân hàng Nhà n c có nh ng chính sách tài khóa và ti n t khác nhau. Khi

ó Ngân hàng Nhà n c s thay i lãi su t chi t kh u, lãi su t u vào i v i

các ngân hàng th ng m i. Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam c ng b chi ph i

b i các chính sách này. Vì th khi ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam cho các chi

nhánh c a mình vay thì kho n vay này c ng s ph thu c và bi n ng theo m c

thay i c a lãi su t th tr ng. i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , kho n

m c này chi m t tr ng l n nh t trong t ng ngu n v n nh y c m lãi su t n m

2004 chi m t tr ng 76,28% t ng ngu n v n nh y c m lãi su t, n m 2005 là

69,1% gi m 8,44% so v i n m 2004; n m 2006 là 68,9% gi m 18,48% so v i

m 2005. Kho n m c này gi m xu ng là do d ch cúm gia c m, bão l n, tình

Page 36: Quản trị rủi ro lãi suất

36

hình kinh t , chính tr xã h i th gi i trong hai n m v a qua có nhi u b t n, s

bi n ng c a giá d u, th tr ng b t ng s n tr m l ng, bên c nh ó th tr ng

ch ng khoán Vi t Nam nóng b ng, và vi c tách hai chi nhánh B c Liêu và Trà

Nóc thành chi nhánh c p I, nên v n u chuy n t ngân hàng Ngo i th ng Vi t

Nam xu ng chi nhánh ngân hàng Ngo i th ng C n Th s t gi m i so v i n m

2004.

4.1.3. Khái quát c c u tài s n c a ngân hàng

Phân tích tình hình tài s n là ánh giá s bi n ng các b ph n c u thành

t ng s v n c a ngân hàng nh m m c ích xem xét tính ch t h p lý c a vi c s

d ng v n c a ngân hàng. Vi c phân b v n cho t ng lo i tài s n c a ngân hàng

nh m th y c kh n ng s d ng v n c a ngân hàng nh d tr ti n m t, u t

ch ng khoán, cho vay và các tài s n có khác. Xem xét vi c phân b gi a các lo i

v n trong các giai o n c a quá trình ho t ng kinh doanh có h p lý hay không

t ó ra các bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n.

T i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , c c u tài s n c a ngân hàng c

th hi n qua b ng sau

B ng 7: T NG K T TÀI S N C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M (2004 - 2006)n v tính: t ng

M

2004

M

2005

M

2006

SO SÁNH

05/04

SO SÁNH

06/05CH TIÊU

ti n S ti n S ti n S ti n % S ti n %

1. Ti n g i t i NHNN 59,20 62,80 34,30 3,60 6,08 (28,50) (45,38)

2. Ti n m t t i qu 19,60 24,50 12,50 4,90 25 (12) (48,98)

3. Ch ng khoán ng n h n 5,20 5,20 5,20 0 0 0 0

4. Ch ng khoán dài h n 5 5 5 0 0 0 0

5. Cho vay 2.684 2.711 2.282 27 1,01 (429) (15,82)

- Ng n h n 2.388 2.344 2.027 (44) (1,84) (317) (13,52)

- Trung và dài h n 296 367 255 71 24 (112) (30,52)

6. Tài s n c nh và trang

thi t b máy móc147 169,50 106 22,50 15,31 (63,50) (37,46)

T NG TÀI S N 2.920 2.978 2.445 58 1,98 (533) (17,90)

(Ngu n: Phòng v n ngân hàng Ngo i th ng)

Page 37: Quản trị rủi ro lãi suất

37

Ta th y t ng tài s n c a chi nhánh t ng trong n m 2005 nh ng n n m

2006 l i gi m xu ng, m c dù t l gi m không áng k .

Tài s n sinh l i là nh ng kho n s d ng v n mang l i thu nh p cho ngân

hàng nh cho vay khách hàng, u t vào ch ng khoán ho c các kho n ph i

thu… C th kho n m c này n m 2005 là 2.716 t ng, chi m 91,2% trong t ng

tài s n, t ng 1% so v i n m 2004 (trong ó cho vay chi m n 91,03% t ng tài

s n). N m 2006, thì gi m xu ng t ng ng v i t l là 15,82% so v i n m 2005.

ây là kho n m c chi m t tr ng cao nh t trong t ng tài s n, chính nó ã làm

nh h ng n tài s n sinh l i qua các n m.

Tài s n không sinh l i bao g m ti n m t t i qu , ti n g i t i ngân hàng Nhà

c và mua s m tài s n c nh… N m 2005, kho n tài s n này chi m 8,62%

trong t ng tài s n, t ng 31 t ng t ng ng 13,73% so v i n m 2004. Nguyên

nhân ch y u là do ngân hàng u t nhi u trang thi t b ph c v ho t ng và

t ng b c xây d ng nên m t ngân hàng hi n i. N m 2006, kho n tài s n không

sinh l i c a ngân hàng gi m 104 t ng, v i t l 40,5% so v i n m 2005.

Nguyên nhân là do ngân hàng tách chi nhánh c p II Sóc Tr ng, và th c hi n m t

s chính sách và ch tr ng c a nhà n c trong vi c u hành chính sách ti n t

qu c gia. hi u rõ nguyên nhân s bi n ng c a các kho n m c tài s n và

ngu n v n tác ng nh th nào n r i ro lãi su t c a ngân hàng, ta i sâu vào

t ng kho n m c có nh ng thay i nh sau.

4.1.4. Phân tích tình hình bi n ng c a tài s n nh y c m v i lãi su t

S nh y c m lãi su t ch s so sánh gi a s nh y c m c a lu ng ti n t

thu c tài s n (tài s n nh y c m lãi su t) và lu ng ti n t thu c ngu n v n (ngu n

v n nh y c m lãi su t). K h n c a s nh y c m này th ng c xác nh v i

k h n 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng… Các kho n u t càng ng n h n càng nh y

c m v i lãi su t, có ngh a là khi lãi su t thay i thì thu nh p t các kho n u t

này s thay i.

Tài s n nh y c m lãi su t là các lo i tài s n mà trong ó thu nh p v lãi su t

s thay i trong m t kho ng th i gian nh t nh khi lãi su t thay i. Qu n lý tài

s n nh y c m lãi su t c a ngân hàng là vi c chuy n hoá ngu n v n tín d ng

thành ti n m t và tài s n sinh l i, t c là vi c phân chia v n gi a ti n m t, tín

d ng, u t , ch ng khoán và các tài s n khác.

Page 38: Quản trị rủi ro lãi suất

38

B ng 8: TÀI S N NH Y C M V I LÃI SUÂT QUA 3 N M 2004 – 2006n v tính: T ng

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Tín d ng ng n h n 2.388 2.344 2.027

u t ch ng khoán ng n h n 5,20 5,20 5,20

T ng tài s n nh y c m lãi su t 2.393,20 2.349,20 2.032,20

(Ngu n: Phòng V n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Trong b ng cân i k toán c a ngân hàng thì kho n m c u t vào ch ng

khoán ng n h n và cho vay ng n h n là hai kho n m c có nh y c m v i lãi

su t cao. Hai kho n m c này s là nhân t quan tr ng m t ngân hàng có th

ánh giá và qu n tr r i ro lãi su t c a mình khi lãi su t bi n i.

4.1.4.1. Cho vay ng n h n

Cho vay ng n h n là lo i cho vay có th i h n n 12 tháng và c s

d ng bù p s thi u h t v n l u ng c a các doanh nghi p và các nhu c u

chi tiêu ng n h n c a cá nhân. Thông th ng nh ng kho n tín d ng này s c

tái u t trong n m ti p theo, vì v y chúng thu c lo i tài s n nh y c m v i lãi

su t. Bên c nh ó, u t vào ch ng khoán là nh ng kho n u t sinh l i c a

ngân hàng nh ng m c l i nhu n và r i ro khác nhau. So v i vi c mua trái phi u

Chính ph thì nghi p v tín d ng có r i ro l n h n và l i nhu n vì th t

c c ng nhi u h n.

Chính vì v y, thông th ng d n tín d ng luôn chi m t tr ng cao nh t

trong t ng u t c a ngân hàng. Qua nh ng n m v a qua tình hình cho vay ng n

h n t i ngân hàng Ngo i th ng có s bi n ng áng k .

C th , n m 2005, kho n u t này chi m 78,71% trong t ng tài s n, s t

gi m 44 t ng, t ng ng t l là 1,84% so v i n m 2004. ó là do trong n m

2005, chi nhánh ã m r ng quy mô tín d ng, không ch u t vào các doanh

nghi p nhà n c mà còn cho vay i v i các h kinh doanh cá th , h gia ình

v i m c ích cho vay kinh doanh, làm kinh t ph gia ình, cho vay tiêu dùng,

cho cán b công nhân viên vay; ng th i trong n m này chi nhánh c ng ã gi i

ngân các d án c a m t s công ty. N m 2005, chi nhánh v n ti p t c th c hi n

Page 39: Quản trị rủi ro lãi suất

39

ch tr ng ph n u t ng tr ng tín d ng g n li n v i ch t ng tín d ng, m

r ng tín d ng sang l nh v c th ng m i và chú tr ng u t cho thành ph n kinh

t cá th , nh ng do vi c xu t kh u thu h i s n g p nhi u khó kh n d n n nhu

c u v tín d ng c a các doanh nghi p có gi m sút so v i n m tr c. Bên c nh ó,

ngân hàng c ng g p nh ng y u t b t l i nh : th i ti t, d ch b nh, giá c , nh t là

d ch cúm gia c m ã làm nh h ng ph n nào n thu nh p c a ng i dân. N m

2006, cho vay ng n h n c a ngân hàng chi m 82,9% trong t ng tài s n, gi m 317

t ng t ng ng 13,52% so v i n m 2005. Nguyên nhân c a s bi n ng

trên là do chia tách Chi nhánh Sóc Tr ng và Trà Nóc thành chi nhánh c p I tr c

thu c Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam nên d n tín d ng t i chi nhánh C n

Th b gi m xu ng. Xu th h i nh p kinh t và tài chính v i th gi i di n ra ngày

m t m nh m , các Ngân hàng th ng m i Vi t Nam ngày m t phát tri n và là

nh ng i th c nh tranh l n i v i ngân hàng Ngo i th ng C n Th trong

l nh v c cho vay và các d ch v khác. Qua b ng chi ti t v tình hình tín d ng

ng n h n c a ngân hàng d i ây s cho chúng ta th y c toàn c nh tình hình

ho t ng c a ngân hàng.

Qua b ng s li u trên, chúng ta th y r ng ngân hàng Ngo i th ng C n Th

th c s m nh v cho vay ng n h n. Mà nhân t chính, chi m t tr ng l n trong

danh m c tín d ng ng n h n c a ngân hàng là cho vay công nghi p ch bi n và

cho vay th ng nghi p, dùng cá nhân. N m 2005 kho n m c này chi m

kho ng 87,83% tín d ng ng n h n. N m 2006 kho n m c này chi m 88,83%

trong t ng danh m c tín d ng ng n h n c a ngân hàng. T tr ng c a hai nhân t

này chi m t tr ng l n là do ho t ng tín d ng c a ngân hàng ng b ng

Sông C u Long ã góp ph n huy ng v n áp ng yêu c u u t m r ng s n

xu t kinh doanh c a khu v c kinh t t nhân, qua ó thúc y ho t ng ngân

hàng phù h p v i c ch kinh t th tr ng và h i nh p kinh t qu c t . Th c t

trong nh ng n m qua, doanh s cho vay, thu n và d n i v i kinh t t nhân

ng lên và ngày càng chi m t tr ng áng k trong t ng c c u u t c a ngân

hàng trong vùng.

Page 40: Quản trị rủi ro lãi suất

40

B ng 9: DOANH S CHO VAY NG N H N THEO THÀNH PH N KINH Tvt: tri u ng

So sánh

2005/2004

So sánh

2006/2005

N m

Ch tiêu

2004 2005 2006

S ti n % S ti n %

Doanh s cho vay 2.388.041 2.344.012 2.027.103 ( 44.031) (1,84) (316.909) (13,52)

- Nông nghi p và lâm nghi p 134.709 126.134 80.128 (8.575) (6,36) (46.006) (36,47)

- Th y s n 26.560 25.990 19.816 (570) (2,15) (6.174) (23,75)

- Công nghi p ch bi n 1.056.645 1.045.264 625.543 (11.381) (1,08) (419.721) (40,15)

- Xây d ng 42.142 43.130 37.100 988 2,34 (6.030) (13,98)

- Th ng nghi p, dùng cá nhân 1.048.029 1.013.491 1.175.240 (34.538) (3,29) 161.749 15,96

- Khách s n, nhà hàng 40.999 42.212 44.399 1.213 2,96 2.187 5,18

- V n t i kho bãi, thông tin liên l c 8.205 7.192 9.632 (1.013) 12,35 2.440 33,93

- H KD liên quan n tài s n và d ch v t v n 8.209 8.532 2.190 323 3,93 (6.342) (74,33)

- Ho t ng ph c v cá nhân và công c ng 29.497 30.689 31.496 1.192 4,04 807 2,63

- Ho t ng v n hóa th thao 150 200 250 50 33,33 50 25

- Ho t ng tài chính 176 198 226 22 12,50 28 14,1430

- Phân ph i n 950 980 1.083 30 3,16 103 10,51

(Ngu n: Phòng Quan h khách hàng Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 41: Quản trị rủi ro lãi suất

41

Bên c nh vi c tích c c u t theo h ng khai thác th m nh v nông

nghi p, th y s n, ngân hàng còn t ng c ng m r ng tín d ng vào khu v c này

nh ng ngành phi nông nghi p nh công nghi p ch bi n nông s n th c ph m,

ch bi n th y s n t n d ng l i th so sánh và t ng kh n ng c nh tranh nhóm

m t hàng xu t kh u ch l c là g o, th y s n ch bi n, rau qu ông l nh… V n

tín d ng c ng góp ph n khôi ph c và phát tri n các làng ngh truy n th ng mang

tính c thù, ng th i ngân hàng còn m r ng cho vay v n các doanh nghi p, h

cá th kinh doanh trong l nh v c th ng m i, d ch v , nh m t ng c ng trao i,

u thông hàng hóa trong vùng và v i c n c; cho vay y m nh các d ch v

ph c v sinh ho t c a nhân dân nh giao thông th y b , d ch v thông tin, thú y,

cho vay phát tri n ngành du l ch nh m khai thác l i th du l ch sinh thái, c nh

quan sông n c C n Th .

4.1.4.2. u t vào ch ng khoán Chính ph ng n h n

u t ch ng khoán c ng là m t trong nh ng tài s n mang l i thu nh p

cho ngân hàng. Các ch ng khoán c a Chính ph là lo i thanh kho n cao nh t vì

chúng có th mua bán ho c trao i sang ti n m t m t cách d dàng v i chi phí

giao d ch th p. Do tính thanh kho n cao nên ch ng khoán c a Chính ph c

coi là ti n d tr lo i 2. Trong chi nhánh, kho n u t vào ch ng khoán c a

Chính ph chi m t tr ng th p trong t ng tài s n. Trong danh m c u t c a

ngân hàng thì ch ng khoán ng n h n chi m t l cao h n ch ng khoán dài h n.

Kho n u t vào ch ng khoán ng n h n này là nh m m c ích áp ng tính

thanh kho n cho ngân hàng. Khi n h n, các ch ng khoán ng n h n s là ngu n

ngân hàng có th tái tài tr m t kho n vay ng n h n, trung h n ho c dài h n

ã áo h n. Do c m là th i h n ng n nên các ch ng khoán này luôn c

nh giá l i khi lãi su t th t ng bi n i và c xem là tài s n nh y c m lãi

su t. Qua các n m 2005, 2006 thì kho n m c u t c a ngân hàng là không thay

i. ây là kho n u t t ng i an toàn và t t nh t ngân hàng có th bù

p chi phí tr lãi ti n g i nên c ng ng ngh a v i l i nhu n t o ra ít nên nhìn

chung chi nhánh s d ng v n huy ng c u t vào nghi p v tín d ng.

Trong chi n l c kinh doanh c a mình, ngân hàng Ngo i th ng tìm mua

nh ng ch ng khoán có lãi su t cao, r i ro th p, ng th i c ng c g ng a

d ng hoá các lo i ch ng khoán. Bên c nh ó ngân hàng luôn chú ý qu n lý tài

Page 42: Quản trị rủi ro lãi suất

42

s n theo tr ng thái thanh kho n, ngh a là v a tho mãn c nhu c u d tr v a

không ch u phí t n v d tr , ngh a là ph i n m gi ch ng khoán có tính thanh

kho n cao ngay c trong tr ng h p chúng có lãi su t th p so v i tài s n khác

nh ng chúng có th nhanh chóng chuy n hoá thành ti n m t. Nh ng ch ng

khoán c a chính ph dùng làm kho n d tr c p hai là lo i ch ng khoán có tính

thanh kho n t t nh t.

B ng 10: DANH M C U T CH NG KHOÁN NG N H Nn v tính: Tri u ng

CH NG KHOÁN NG N H N GIÁ TR

Tín phi u kho b c k h n 3 tháng 2.500

Tín phi u kho b c k h n 6 tháng 2.700

T ng 5.200

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

- Tín phi u kho b c k h n 3 tháng là 2.500 tri u ng. Vì k h n c a tín

phi u là 3 tháng, nên nh k 3 tháng nó l i c tái u t , t c là vi c nh giá

x y ra trong n m nên nó thu c tài s n nh y c m v i lãi su t.

- Tín phi u kho b c k h n 6 tháng là 2.700 tri u ng. Vì k h n là 6 tháng

nên vi c nh giá l i x y ra trong n m. Do ó ây c ng là m t kho n thu c tài

s n nh y c m v i lãi su t.

Các lo i tài s n c a ngân hàng th ng m i bao g m b n lo i: kho n m c

ngân qu , u t ch ng khoán, tín d ng và tài s n c nh. H u h t tích s n c a

các ngân hàng th ng m i là các kho n n v tài chính do l i t c c a ngân hàng

ph n l n thu c t vi c cho vay và u t nên ngân hàng gi k phi u, trái

phi u và các công c tài chính khác u có kh n ng sinh l i.

4.1.5. Phân tích th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th theo mô hình nh giá l i

R i ro lãi su t x y ra khi có s chênh l ch gi a k h n bình quân c a các

tài s n và các kho n n c a ngân hàng trong i u ki n lãi su t th tr ng thay i

ngoài d ki n c a ngân hàng d n n kh n ng gi m thu nh p c a ngân hàng so

v i d tính. V i c tính c a nh ng ngu n v n huy ng th ng là ng n h n

trong khi các kho n tín d ng l i bao g m c trung và dài h n, Ngân hàng Ngo i

Page 43: Quản trị rủi ro lãi suất

43

th ng th ng xuyên ph i i m t v i r i ro lãi su t và r i ro thanh kho n, c

bi t là khi m t b ng lãi su t th tr ng có xu h ng t ng lên nh th i gian v a

qua. D i tác ng cung c u v n luôn trong tình tr ng c ng th ng, ch s giá

tiêu dùng t ng cao 8,4% n m 2005 cùng v i bi n ng t ng c a lãi su t th

tr ng qu c t , m t b ng lãi su t huy ng và cho vay c VN và ngo i t c a

các t ch c tín d ng trong n m 2005 ã t ng lên áng k so v i n m 2004. Lãi

su t huy ng VN t ng 0,6 - 1,2%/n m, lãi su t cho vay VN t ng 0,6%/n m,

lãi su t huy ng USD t ng 1,2 - 2,5%/n m và lãi su t cho vay USD t ng 0,7 -

1,5%/n m. Tr c tình hình trên, công tác qu n tr r i ro lãi su t ngân hàng

Ngo i th ng C n Th có nh ng nét sau ây.

Hình 4: BI U V S BI N NG LÃI SU T TRONG N M 2004 – 2005

D a vào công th c c a mô hình k h n n h n, chúng ta có th ánh giá

b v tình hình r i ro lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th qua b ng

i ây.

Qua b ng s li u trên, ta có th th y r ng ngân hàng Ngo i th ng C n

Th ang có t ng tài s n nh y c m lãi su t là 2.393,2 t ng n m 2004; 2.349,2

t ng n m 2005, và 2.032,2 t ng n m 2006. ây là nh ng kho n cho vay

s p áo h n ho c s p c tái gia h n.

%

Page 44: Quản trị rủi ro lãi suất

44

B ng 11: PHÂN TÍCH TR NG THÁI NH Y C M LÃI SU T C A

NGÂN HÀNG NGO I TH NG C N TH n v tính: t ng

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Tài s n nh y c m lãi su t

1. Tín d ng ng n h n 2.388 2.344 2.027

2. u t ch ng khoán ng n h n 5,2 5,2 5,2

- Tín phi u kho b c k h n 3 tháng 2,5 2,5 2,5

- Tín phi u kho b c k h n 6 tháng 2,7 2,7 2,7

T ng tài s n nh y c m lãi su t 2.393,2 2.349,2 2.032,2

Ngu n v n nh y c m lãi su t

1. Ti n g i ti t ki m cá nhân 184 176 221

- Ti n g i không k h n 19 17 14

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 165 159 207

2. Ti n g i các t ch c tín d ng 13 21 44

- Ti n g i không k h n 13 21 44

3. Ti n g i các t ch c kinh t 410 581 361

- Ti n g i không k h n 406 573 356

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 4 8 5

4. Gi y t có giá ng n h n 12 37 45

5. V n vay Ngân hàng H i s 1.991 1.823 1.486

T ng ngu n v n nh y c m lãi su t 2.610 2.638 2.157

Chênh l ch GAP -216,8 -288,8 -124,8

T l tài s n nh y c m trên ngu n v n

nh y c m lãi su t0,92 0,89 0,94

Tr ng thái c a ngân hàngNh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

T l thu nh p lãi c n biên (NIM)

s gi m n u

Lãi su t

ng

Lãi su t

ng

Lãi su t

ng

Page 45: Quản trị rủi ro lãi suất

45

N u lãi su t t ng sau khi kho n cho vay này c th c hi n, ngân hàng s

ch gia h n thêm cho nh ng kho n vay này n u nh nó có th mang l i m t

kho n l i nhu n ti m n ng x p x nh m c l i nhu n hi n t i c a nh ng công c

tài chính khác có ch t l ng t ng ng. T ng t nh v y, nh ng kho n cho

vay s p áo h n s cung c p cho ngân hàng v n ph c v tái u t vào nh ng

kho n cho vay m i v i lãi su t hi n t i. Còn t ng ngu n v n nh y c m lãi su t

c a ngân hàng c ng có s bi n ng qua các n m, n m 2004 là 2.610 t ng,

m 2005 t ng lên là 2.638 t ng và n m 2006 gi m xu ng còn 2.157 t ng.

Ngu n v n nh y c m lãi su t ây bao g m ch ng ch ti n g i s p áo h n ho c

s p c tái gia h n, khi ó ngân hàng và khách hàng ph i th a thu n m c lãi

su t ti n g i m i, phù h p v i nh ng i u ki n c a th tr ng; nh ng kho n ti n

g i lãi su t th n i có thu nh p thay i t ng cùng v i lãi su t th tr ng; và

nh ng kho n vay m n trên th tr ng ti n t có lãi su t c u ch nh hàng

ngày ph n ánh nh ng bi n ng m i nh t c a th tr ng.

i u gì s x y ra khi giá tr tài s n nh y c m lãi su t không cân b ng v i

giá tr ngu n v n nh y c m lãi su t? Rõ ràng là m t kho ng chênh l ch tài s n -

ngu n v n nh y c m lãi su t hay m t chênh l ch nh y c m lãi su t ã hình

thành:

Chênh l ch nh y c m = Giá tr tài s n - Giá tr ngu n v n

Lãi su t nh y c m lãi su t nh y c m lãi su t

ngân hàng Ngo i th ng, t ng tài s n và ngu n v n nh y c m lãi su t tr giá

nh ã nêu b ng trên. Và do v y, ngân hàng có chênh l ch GAP nh y c m lãi

su t âm, c th là n m 2004 chênh l ch GAP nh y c m lãi su t là –216,8 t

ng, n m 2005 là –288,8 t ng, và n n m 2006 là –124,8 t ng. N u lãi

su t t ng, t l thu nh p lãi c n biên c a ngân hàng s gi m vì thu t lãi trên tài

s n s t ng ít h n chi phí tr lãi cho v n huy ng. N u các y u t khác không

i, thu nh p lãi c a ngân hàng s gi m xu ng. Ng c l i, n u lãi su t gi m khi

ngân hàng ang trong tình tr ng nh y c m ngu n v n hay GAP âm thì t l thu

nh p lãi c n biên (NIM) c a ngân hàng s t ng vì thu t lãi trên tài s n s gi m ít

n chi phí tr lãi cho các ngu n v n. Nh v y thu nh p c a ngân hàng s t ng.

Page 46: Quản trị rủi ro lãi suất

46

Trên th c t , nh chúng ta ã th y trên, xét t i th i m n m 2004, n u

t ng giá tr tài s n nh y c m lãi su t (ISA) là 2.393,2 t ng và giá tr ngu n

v n nh y c m lãi su t (ISL) là 2.610 t ng, khi ó chênh lêch GAP tuy t i:

IS GAP = ISA – ISL = 2.393,2 – 2.610 = -216,8 t ng.

Rõ ràng là, ngân hàng có chênh l ch tuy t i âm bi u hi n tình tr ng nh y c m

v n .

Ta có t l chênh l ch tài s n nh y c m t ng i:

M t ch s chênh l ch t ng i d ng có ngh a là ngân hàng trong tình tr ng

nh y c m tài s n, trong khi ó m t ch s chênh l ch t ng i âm mô t m t

ngân hàng trong tình tr ng nh y c m n . Cu i cùng, chúng ta có th so sánh

quy mô tài s n nh y c m lãi su t ISA v i quy mô ngu n v n nh y c m lãi su t

ISL. Và ây c ng chính là h s r i ro lãi su t.

B ng 12: M T S CH TIÊU V R I RO LÃI SU T C A NGÂN HÀNGn v tính: t ng

KHO N M C M 2004 M 2005 M 2006

Tr ng thái nh y c m lãi su tNh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Nh y c m

ngu n v n

Chênh l ch GAP -216,8 -288,8 -124,8

IS GAP t ng i -0,09 -0,12 -0,06

R i ro lãi su t (ISR) 0,92 0,89 0,94

(Ngu n: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Qua b ng trên, chúng ta th y r ng trong 3 n m ngân hàng u tr ng thái

nh y c m v ngu n v n, giá tr c a chênh l ch nh y c m lãi su t có s bi n ng

khác nhau qua các n m, ó là do tình hình v tài s n nh y c m và ngu n v n

nh y c m lãi su t trong t ng n m là khác nhau. N m 2005, t l khe h nh y c m

ng i c a ngân hàng gi m xu ng 0,12 u này là do ngân hàng t ng c ng

huy ng v n ng n h n làm cho kho n m c ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n

so v i tài s n nh y c m v i lãi su t. n n m 2006, t l này t ng lên n 0,06, lý

do c a s gia t ng này là trong n m 2006 chi nhánh t ng c ng cho vay s n xu t

IS GAPIS GAP t ng i =

Tài s n nh y c m v i lãi su t=

-216,8

2.393,2= -0,09

Page 47: Quản trị rủi ro lãi suất

47

kinh doanh và cho vay áp ng nhu c u v n ng n h n c a các t ch c kinh t và

cá nhân. Bên c nh ó chúng ta c ng th y c r ng, ngân hàng ang có m t t l

r i ro lãi su t ISR nh h n 1. Ch khi tài s n nh y c m lãi su t cân b ng v i

ngu n v n nh y c m lãi su t thì ngân hàng c coi là không có r i ro lãi su t.

Trong tr ng h p này, thu lãi t danh m c tài s n và chi phí tr lãi s thay i

theo cùng m t t l . Chênh l ch nh y c m lãi su t c a ngân hàng b ng 0 và t l

thu nh p lãi c n biên NIM c b o v dù lãi su t thay i theo h ng nào. Tuy

nhiên trên th c t , chênh l ch nh y c m lãi su t b ng 0 không lo i tr hoàn toàn

c r i ro lãi su t b i vì lãi su t c a tài s n và lãi su t c a các kho n n không

ràng bu c ch t ch v i nhau. Ch ng h n lãi su t cho vay có xu h ng thay i

ch m h n lãi su t c a nh ng kho n vay trên th tr ng ti n t . Vì v y thu t lãi

c a ngân hàng có xu h ng t ng ch m h n chi phí tr lãi trong giai o n kinh t

ng tr ng hi n nay.

Hình 4: CHÊNH L CH GAP QUA 3 N M

T i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , ng i ta s d ng nh ng k thu t

d a trên máy tính mà theo ó tài s n và ngu n v n c phân lo i theo tiêu th c

t i h n ho c c nh giá l i trong ngày hôm nay, trong tu n t i, trong 30 ngày

t i…Nhà qu n lý ngân hàng c g ng t ng ng danh m c tài s n nh y c m lãi

su t v i danh m c ngu n v n nh y c m lãi su t cho m i th i h n nh m t ng kh

ng t c nh ng m c tiêu l i nhu n mà ngân hàng ra. Nh ng do tính b o

m t v s li u và vi c cung c p s li u c a ngân hàng nên chuyên không th

phân tích r i ro lãi su t i v i t ng k h n, t ng tháng hay t ng quý theo tình

hình bi n ng c a lãi su t mà t ng h p phân tích s nh y c m c a các kho n

m c tài s n, ngu n v n i v i lãi su t theo n m, t ó th y c s nh h ng

c a lãi su t n l i nhu n c a ngân hàng nh th nào.

2004 2005 2006

Page 48: Quản trị rủi ro lãi suất

48

B ng 13: CHI T LÃI C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M THEO LÃI SU T

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

M 2004 M 2005 M 2006

NGU N V N ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

ti n

(T ng)

Lãi su t

%/n m

Chi v

lãi su t

1. Ti n g i ti t ki m

cá nhân184 10,554 176 10,330 221 14,296

- Ti n g i không k h n 19 2,40 0,456 17 2,40 0,408 14 2,76 0,386

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 165 6,12 10,098 159 6,24 9,922 207 6,72 13,910

2. Ti n g i các t ch c tín d ng 13 0,312 21 0,504 44 1,214

- Ti n g i không k h n 13 2,40 0,312 21 2,40 0,504 44 2,76 1,214

3. Ti n g i các t ch c kinh t 410 9,989 581 14,251 361 10,162

- Ti n g i không k h n 406 2,40 9,744 573 2,40 13,752 356 2,76 9,826

- Ti n g i có k h n < 12 Tháng 4 6,12 0,245 8 6,24 0,499 5 6,72 0,336

4. Gi y t có giá ng n h n 12 8,16 0,979 37 8,40 3,108 45 8,40 3,78

5. V n vay Ngân hàng H i s 1.991 8,64 170,202 1.823 8,88 161,882 1.486 9 133,74

ng kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 192,036 2.638 190,075 2.157 163,192

ng kho n m c có lãi su t c nh 13,029 11,136 9,612

ng chi phí lãi 205,065 201,211 172,804

Page 49: Quản trị rủi ro lãi suất

49

B ng 14: THU T LÃI C A NGÂN HÀNG QUA 3 N M THEO LÃI SU T

(Ngu n: Phòng Ngu n v n ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S N ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

ti n

(t ng)

Lãi su t

%/n m

Thu t

lãi su t

1. Ti n g i t i NHNN 59,2 62,8 34,3

2. Ti n m t t i qu 19,6 0 0 24,5 0 0 12,5 0 0

3. Ch ng khoán ng n h n 5,2 8,21 0,427 5,2 8,46 0,44 5,2 9,12 0,474

4. Ch ng khoán dài h n 5 10 0,5 5 10,20 0,51 5 10,34 0,517

5. Cho vay 2.684 391,824 2.711 428,2 2.282 360,582

- Ng n h n 2.388 14,4 343,872 2.344 15,60 365,664 2.027 15,60 316,212

- Trung và dài h n 296 16,2 47,952 367 17,04 62,536 255 17,40 44,37

6. Tài s n c nh và trang thi t b máy móc 147 169,5 106

ng kho n m c nh y c m lãi su t 344,299 366,104 316,686

ng kho n m c có lãi su t c nh 48,452 63,046 44,887

ng thu t lãi 392,751 429,150 361,573

ng chi phí lãi 205,065 201,211 172,804

Thu nh p thu n t ti n lãi 187,686 227,939 188,769

Page 50: Quản trị rủi ro lãi suất

50

Qua hai b ng s li u trên chúng ta th y r ng, c c u các kho n m c tài s n

và ngu n v n nh y c m lãi su t c a ngân hàng qua các n m là khác nhau, i u

này là ng nhiên, nh ng nhân t có nh h ng quan tr ng n thu nh p thu n

t lãi c a ngân hàng l i chính là lãi su t. Lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th qua 3 n m có xu h ng t ng d n, c lãi su t huy ng v n và lãi su t

cho vay. C th , lãi su t huy ng ti n g i không k h n t ng t 2,4%/n m (n m

2004 – 2005) lên 2,76%/n m (n m 2006). Lãi su t ti n g i có k h n d i 12

tháng t ng t 0,51%/tháng (n m 2004) lên 0,52%/tháng (n m 2005) và cho n

m 2006 là 0,56%/tháng. Trong khi ó, lãi su t c a các kho n m c u t c a

ngân hàng c ng không ng ng gia t ng. Và i u này c ng làm thu nh p thu n t

lãi su t c a ngân hàng có xu h ng t ng d n so v i n m 2004. Trong b ng c

c u v tài s n c a ngân hàng, kho n m c cho vay ng n h n chi m t tr ng l n

nh t, bên c nh ó do lãi su t c a các kho n cho vay này không ng ng t ng qua

các n m nên m c dù kho n cho vay ng n h n gi m xu ng trong n m 2005, 2006

so v i n m 2004, nh ng kho n thu t lãi su t c a n m 2005 v n cao h n so v i

m 2004. C ng qua b ng phân tích trên, c c u c a các kho n m c tài s n có s

ng gi m qua các n m cùng v i s gia t ng c a lãi su t u ra nên ph n bù do

chênh l ch lãi su t này c ng thu nh p thu n c a ngân hàng t ng lên qua các

m.

S d có s gia t ng lãi su t c a ngân hàng Ngo i th ng trong th i gian

v a qua là do h qu c a cu c ua c nh tranh huy ng v n quy t li t c a các

ngân hàng. So v i u n m 2004, lãi su t huy ng c a các ngân hàng trên a

bàn thành ph C n Th t ng t 0,24 - 0,84%/n m (tùy theo t ng k h n), dao

ng t 8 - 9,72%/n m. Hi n lãi su t cho vay ng n h n c a các ngân hàng t 10 -

13,8%/n m; cho vay trung và dài h n t 10,8 - 15,4%/n m. Riêng lãi su t huy

ng ngo i t USD có t c t ng nhanh h n, m c t ng 0,45 - 0,7%/n m, dao

ng t 4 n 4,8%/n m. Không ch t ng lãi su t, các ngân hàng còn c nh tranh

huy ng v n b ng các hình th c phát hành k phi u, khuy n mãi... T c huy

ng v n c a các ngân hàng trong m 2006 t ng h n 22%, còn cho vay t ng

ch m h n, ch 13,68% so v i u n m 2005. Bên c nh ó, có nhi u tác ng d n

n vi c lãi su t t ng. ó là, C c D tr Liên bang M (Fed) t ng lãi su t liên

t c khi n lãi su t USD c a các ngân hàng trong n c t ng, l m phát t ng, các

Page 51: Quản trị rủi ro lãi suất

51

ngân hàng khác c ng ã t ng lãi su t. cu c ua huy ng v n hi n nay còn g i là

“các ngân hàng ang phá giá nhau”. Nhi u ngân hàng t ng lãi su t khi n các

ngân hàng khác c ng ph i t ng lãi su t gi khách, n u không khách hàng s

rút ti n i g i ngân hàng khác. Theo th ng kê c a Ngân hàng Nhà n c

(NHNN), lãi su t c a VN ã t ng kho ng 0,06-0,18 i m ph n tr m/n m tu

theo t ng k h n, lãi su t USD c ng t ng cao nh t kho ng 0,5 m ph n

tr m/n m. T ng ch y u là lãi su t huy ng, còn lãi su t cho vay thì ch a i u

ch nh nhi u, ch d i 0,1 m ph n tr m/n m.

Tr c vi c t ng lãi su t huy ng khá nhanh th i gian v a qua, nhi u ý

ki n t ra lo ng i v s tác ng c a nó t i lãi su t cho vay, gây nh h ng

không t t t i u t s n xu t kinh doanh c a n n kinh t . Vi t Nam ch m i áp

d ng c ch lãi su t tho thu n mà b n ch t là cho các ngân hàng t quy t nh

lãi su t huy ng và cho vay t n m 2002, ó là m t th i gian ch a dài. R i ro

lãi su t là r i ro c b n d m c ph i c a các ngân hàng hi n nay. Nó là m t lo t

các ph n ng dây chuy n, khi lãi su t t ng khi n chi phí huy ng t ng, ng i i

vay c ng ph i ch u chi phí cao h n, r i ro th t b i c a d án u t c ng t ng

theo và n u quá ng ng s d n n nguy c v n . Còn n u ngân hàng t ng lãi

su t huy ng mà không t ng lãi su t cho vay thì kho ng cách lãi su t s co h p

l i, l i nhu n gi m và không trích d phòng r i ro c ng d n ngân hàng n

h u qu t ng t khi ng i vay v n g p r i ro.

N u lãi su t trên th tr ng t ng và lãi su t cho vay, lãi su t huy ng t ng

cùng m c thì thu nh p thu n t lãi s gi m do chi phí ti n lãi huy ng ngu n

v n cao h n doanh thu t lãi. N u lãi su t trên th tr ng gi m và lãi su t cho

vay, huy ng t ng cùng m c thì thu nh p thu n t lãi s t ng do chi phí ti n

lãi huy ng ngu n v n cao h n doanh thu t lãi.

có th nh n xét rõ h n vi c nh h ng c a s bi n ng lãi su t n

thu nh p c a ngân hàng. Chúng ta s phân tích b ng t ng k t tài s n c a ngân

hàng Ngo i th ng C n Th phân nhóm theo kho n m c nh y c m lãi su t. Khi

ó, trong t ng tr ng h p lãi su t t ng ho c gi m, thu nh p c a ngân hàng s

thay i theo.

D oán thay i trong thu nh p t ti n lãi khi lãi su t bi n ng chúng ta có

b ng s li u sau:

Page 52: Quản trị rủi ro lãi suất

52

B ng 15: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 11,30 2.349,2 12,03 2.032,2 12,36

Kho n m c có lãi su t c nh 301 13,10 372 13,62 260 13,87

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy ng

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 5,17 2.638 5,28 2.157 5,59

Kho n m c có lãi su t c nh 168 8,28 156 8,40 164 8,64

Thu nh p thu n t lãi 160,99 180,88 145,81

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 53: Quản trị rủi ro lãi suất

53

Theo b ng trên ta có:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 11,3% + 301 x13,1%) – (2.610 x 5,17% + 168 x 8,28%)

=160,99 .

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 12,03% + 372 x13,62%) – (2.638 x 5,28% + 156 x

8,4%) =180,88

Thu nh p thu n t ti n (t ng) lãi n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x12,36% + 260x13,87%) – (2.157 x 5,59% + 164 x

8,64%) =145,81.

N u nh lãi su t th tr ng t ng 1% cho kho n m c tài s n và ngu n v n

huy ng thì thu nh p thu n t lãi c a ngân hàng Ngo i th ng qua 3 n m s

bi n ng nh sau:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 12,3% + 301 x14,1%) – (2.610 x 6,17% + 168 x 9,28%)

=160,18

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 13,03% + 372 x14,62%) – (2.638 x 6,28% + 156 x

9,4%) =180,16

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x13,36% + 260 x14,87%) – (2.157 x 6,59% + 164 x

9,64%) =152,21

Nh v y, do qua 3 n m 2004-2006 ngân hàng Ngo i th ng C n Th có

tr ng thái nh y c m v ngu n v n, n u nh không xét n các kho n chi phí và

thu nh p ngoài lãi su t khác thì khi lãi su t th tr ng t ng lên cho c hai kho n

m c tài s n và ngu n v n là 1%, thu nh p t lãi su t c a ngân hàng s t ng ít h n

so v i chi phi v lãi su t. T ó làm cho thu nh p thu n t ti n lãi c a ngân hàng

s gi m xu ng. Lúc này ngân hàng s ph i gánh ch u r i ro lãi su t và ch p nh n

l m t kho n ti n b ng hi u s chênh l ch c a thu nh p thu n t lãi su t trong

hai tr ng h p trên. V y khi lãi su t t ng lên nh ng không cùng m c thì thu

nh p c a ngân hàng s thay i nh th nào? Chúng ta ti p t c theo dõi các b ng

phân tích d i ây:

Page 54: Quản trị rủi ro lãi suất

54

B ng 16: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T KHI LÃI SU T T NG 1%

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 12,30 2.349,2 13,03 2.032,2 13,36

Kho n m c có lãi su t c nh 301 14,10 372 14,62 260 14,87

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy ng

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 6,17 2.638 6,28 2.157 6,59

Kho n m c có lãi su t c nh 168 9,28 156 9,40 164 9,64

Thu nh p thu n t lãi 160,18 180,16 152,21

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 55: Quản trị rủi ro lãi suất

55

B ng 17: B NG PHÂN TÍCH TÀI S N - NGU N V N PHÂN NHÓM THEO KHO N M C

NH Y C M LÃI SU T KHI LÃI SU T T NG KHÔNG CÙNG M C

M 2004 M 2005 M 2006

TÀI S NS ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t cho vay

trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.393,2 11,80 2.349,2 12,53 2.032,2 12,86

Kho n m c có lãi su t c nh 301 13,60 372 14,12 260 14,37

NGU N V NS ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

S ti n

(t ng)

Lãi su t huy

ng trung bình

(%/n m)

Kho n m c nh y c m lãi su t 2.610 6,67 2.638 6,78 2.157 7,09

Kho n m c có lãi su t c nh 168 9,78 156 9,90 164 10,14

Thu nh p thu n t lãi 132,83 152,58 129,12

(Ngu n: Phòng V n Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

Page 56: Quản trị rủi ro lãi suất

56

Theo b ng trên ta có khi lãi su t t ng nh ng không cùng m c trên tài

s n và ngu n v n d n n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t huy ng

v n gi m 1%. Lúc này chúng ta s có:

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2004 là:

TNT = (2.393,2 x 11,8% + 301 x13,6%) – (2.610 x 6,67% + 168 x 9,78%)

=132,83

Thu nh p thu n t ti n lãi (t ng) n m 2005 là:

TNT = (2.349,2 x 12,53% + 372 x14,12%) – (2.638 x 6,78% + 156 x

9,9%) =152,58

Thu nh p thu n t ti n (t ng) lãi n m 2006 là:

TNT =(2.032,2 x12,86% + 260x14,37%) – (2.157x 7,09% + 164

x10,14%) =129,14.

B ng 18: THU NH P THU N T TI N LÃI C A NGÂN HÀNG NGO I

TH NG C N TH KHI LÃI SU T BI N NGn v tính: t ng

CH TIÊU M 2004 M 2005 M 2006

Khi lãi su t ch a bi n ng 160,99 180,88 145,81

Khi lãi su t t ng 1% 160,18 180,16 152,21

Khi lãi su t t ng không cùng m c 132,83 152,58 129,12

N u nh lãi su t c a nh ng tài s n nh y c m t ng lên 0,5% và lãi su t c a

nh ng kho n ngu n v n t ng lên 1,5% thì ngân hàng hi n có m c nh y c m

ngu n v n s ch nh n c m c thu nh p lãi nh h n 2 tr ng h p tr c ó. C

th , n m 2004 là 132,83 t ng, l 28,16 t ; n m 2005 là 152,58 t l 27,3 t

ng; m 2006 là 129,12 t ng l 16,69 t ng so v i tr ng h p lãi su t

ch a bi n ng.

Nh v y, khi ngân hàng ang trong tr ng thái nh y c m ngu n v n

(ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n tài s n nh y c m lãi su t) lãi su t t ng

nh ng không cùng m c d n n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t

huy ng v n gi m 1% thì thu nh p thu n t ti n lãi gi m. Qua vi c phân tích s

nh h ng c a lãi su t n thu nh p c a ngân hàng nh trên, chúng ta c ng th y

c r ng: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th v a là ng i i vay v a là ng i

Page 57: Quản trị rủi ro lãi suất

57

cho vay. Vì th khi lãi su t thay i, ngân hàng ph i ch u r i ro c hai phía bên

ngu n v n và bên tài s n.

Ban giám c ngân hàng c n ph i quy t nh xem nó s ch p nh n hay s

i phó v i r i ro này b ng nh ng chi n l c phòng ng a r i ro ho c b ng

nh ng công c nào.

4.2. D BÁO M C THAY I C A LÃI SU T

Lãi su t là m t bi n s kinh t nh y c m và ch u nh h ng c a nhi u nhân

t khác nhau. Hi n nay, trong các t ch c tín d ng ang t n t i nhi u lo i lãi su t

u ãi khác nhau (lãi su t u ãi trong nông thôn, lãi su t cho vay qua Qu h

tr phát tri n, lãi su t qua các H i ph n , h i C u chi n binh…), gây khó kh n

trong qu n lý và theo dõi lãi su t, t o ra ph n nào c ch "xin - cho" v lãi su t

i v i các t ch c vay v n. Chênh l ch lãi su t nông thôn và thành th còn khá

l n. Lãi su t c b n c th c hi n t tháng 5/2003 cho n nay th c ra không

còn ý ngh a khi mà lãi su t c b n th ng công b m c 0,6%- 0,625%/ tháng

nh ng lãi su t cho vay c a các t ch c tín d ng th ng dao ng m c trên

0,75%/tháng, cao nh t là 1,2%/tháng. c bi t, lãi su t cho vay không t ng lên

nh ng lãi su t huy ng c a các t ch c tín d ng t ng m nh. M t khác, các t

ch c tín d ng huy ng v n v i lãi su t huy ng v n c nh nh ng l i cho vay

theo lãi su t tho thu n t ngày 1/6/2002. i u này ã t o ra r i ro lãi su t r t l n

mà NHNN ã c nh báo các t ch c tín d ng t gi a n m nay. Bên c nh ó cu c

ua c nh tranh v lãi su t c a các ngân hàng ang di n ra trên à nóng h i. Ngay

t u n m 2005, các lo i lãi su t ch o c a NHNN u t ng lên. Tháng 1-

2005, lãi su t tái c p v n t ng t 5,0%/n m lên 5,5%/n m và lãi su t chi t kh u

t 3,0% lên 3,5%/n m. T tháng 2-2005 lãi su t c b n t ng t 7,5%/n m lên

7,8%/n m. T tháng 4-2005, lãi su t tái c p v n t ng t 5,0%/n m lên 6,0%/n m

và lãi su t chi t kh u t ng t 3,5% lên 4,0%/n m. T tháng 12-2005, lãi su t tái

c p v n t ng lên 6,5%, lãi su t chi t kh u t ng lên 4,5%/n m, lãi su t c b n t ng

lên 8,25%/n m. Lãi su t trúng th u tín phi u KBNN t ng t 5,9%/n m lên

6,30%/n m. Lãi su t nghi p v th tr ng m c ng t ng lên 6,1%/ n m.

Và c nh tranh c ng là y u t g n li n v i kinh doanh, h c thuy t t b n

xem c nh tranh là y u t r t quan tr ng nh h ng n k t qu ho t ng c a b t

c l nh v c nào, c nh tranh càng t o nên tính t ch cao, linh ho t trong ho t

Page 58: Quản trị rủi ro lãi suất

58

ng, thì ngân hàng không khác gì doanh nghi p ho t ng v i ph n l n là huy

ng ti n g i cho vay thì y u t c nh tranh càng quan tr ng các nhà qu n

lý có chi n l c phù h p em l i hi u qu ho t ng ngân hàng. i u này th

hi n r t rõ n m 2007 lãi su t chính th c kh i tranh, các ngân hàng ch y ua nhau

có c ngu n v n ph c v cho các doanh nghi p và cá nhân, t ng th ph n

c a mình.

M hàng lãi su t n m nay là Ngân hàng th ng m i c ph n K th ng

(Techcombank) v i quy t nh t ng lãi su t “Ti t ki m n t ”, áp d ng ngay t

ngày u tiên c a n m (1/1/2007).

Lãi su t “Ti t ki m n t ” ti n VND c a Techcombank t ng m nh nh t

k h n 12 tháng v i m c t ng t 0,12%/n m n 0,17%/n m, lên 9,42%n m,

9,45%/n m và 9,48%/n m, t ng ng v i các m c ti n g i d i 50 tri u VND,

50-200 tri u VND và t 200 tri u VND.

Nh ng cu c ua t ng lãi su t m i ch th c s kh i tranh trong nh ng

ngày g n ây, v i s tham gia c a m t lo t ngân hàng c ph n. Ngày 15/1, Ngân

hàng Sài Gòn - Hà N i (SHB) quy t nh t ng lãi su t huy ng i v i c VND

và ngo i t . Lãi su t VND k h n 1 tháng, l nh lãi cu i k , t ng t 7,32 lên

7,68%; 2 tháng t 7,92 lên 8,16%, 3 tháng t 8,64 lên 8,76%...

Ngày 16/1, Ngân hàng An Bình (ABBank) i u ch nh lãi su t huy ng

ti t ki m USD v i biên t ng 0,1%-0,25%/n m cho các k h n 1, 2, 3 và 6

tháng; trong ó t ng m nh nh t là ti n g i t 50.000 USD n d i 100.000 USD

v i k h n 2 tháng (t ng t ng ng t 4,35%/n m lên 4,55%/n m)…

Ngày 16/1, Ngân hàng Toàn c u (G-Bank) t ng lãi su t ti n g i ti t ki m

VND trên a bàn Hà N i v i m c t ng bình quân t 0,04 - 0,3 %/n m. Lãi su t

m i l nh cu i k 6 tháng lên 8,68%/n m, 12 tháng là 9,11%/n m, 24 tháng là

9,35%/n m...

Tr c xu th ch y ua quy t li t v lãi su t c a các ngân hàng trên cùng a

bàn, Ngân hàng Ngo i th ng C n Th c ng có nh ng chi n l c c nh tranh v

lãi su t cho b n thân mình, song song ó ho t ng qu n tr r i ro lãi su t lãi su t

c ng c vô cùng chú tr ng. i vay cho vay là c thù chính c a ngành ngân

hàng, thu c l i nhu n t lãi su t cao thì các ngân hàng ph i t i a hóa

chênh l ch gi a lãi su t u ra và lãi su t u vào c a ngân hàng mình. Do ó

Page 59: Quản trị rủi ro lãi suất

59

vi c tính toán lãi su t u ra sao cho h p lý là vi c làm vô cùng c n thi t, vì th

ph m vi c a chuyên này chúng ta s d báo xu h ng bi n ng lãi su t u

ra c a ngân hàng Ngo i th ng theo ph ng pháp th ng kê: bình ph ng bé

nh t.

Theo ph ng pháp này, chúng ta có ph ng trình h i quy:

Yd = aX + b

Trong ó: Yd là m c lãi su t d trù t ng lai h ng tháng

n: là s tháng.

X: tr s ta cho.

a, b: Các tham s c tính theo các công th c sau:

a = ; b =

n c vào s li u c a b ng d i ây, chúng ta tính c các tham s a và b,

ng th i d báo c lãi su t t ng lai c a quý I và quý II n m 2007.

Theo công th c ta tính c:

a = = 0,6

và ch s :

b = = 4,42

n∑XY - ∑X∑Y

n∑X2 – (∑X)2 100(n∑X2 – (∑X)2)

n∑X2 ∑Y - ∑X∑XY

12 x 767,70545405 – 78 x 104,8728196

12 x 650 - 782

12 x 650 x 104,8728196 – 78 x 767,70545405

100(12 x 650 - 782)

Page 60: Quản trị rủi ro lãi suất

60

B ng 19: D BÁO S BI N NG C A LÃI SU T U RA T I NGÂN

HÀNG NGO I TH NG C N TH THEO PH NG PHÁP

BÌNH PH NG BÉ NH T

THÁNG Y (%/n m) X X2 XY Yd(%/n m)

1/2006 8,446063712 1 1 8,446063712

2/2006 8,446063712 2 4 16,89212742

3/2006 8,411810109 3 9 25,23543033

4/2006 8,467205497 4 16 33,86882199

5/2006 8,522437399 5 25 42,61218700

6/2006 8,832009935 6 36 52,99205961

7/2006 8,811783351 7 49 61,68248346

8/2006 8,771629193 8 64 70,17303354

9/2006 9,006555051 9 81 81,05899546

10/2006 9,050852101 10 100 90,50852101

11/2006 9,055757401 11 121 99,61333141

12/2006 9,050652139 12 144 108,60782570

T ng 104,8728196 78 650 767,70545405

1/2007 13 12,21798

2/2007 14 12,81798

3/2007 15 13,41798

4/2007 16 14,01798

5/2007 17 14,61798

6/2007 18 15,21798

7/2007 19 15,81798

8/2007 20 16,41798

(Ngu n: B ng lãi su t u ra u vào c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th 2006)

K t lu n v d báo lãi su t: b ng phân tích cho ta th y r ng lãi su t trong

ng lai có xu h ng t ng d n, n tháng 8 n m 2007 theo mô hình d báo, lãi

su t là 16,41798%/n m. C n c vào s li u n m 2006 B ng 17, n u nh các

Page 61: Quản trị rủi ro lãi suất

61

nhân t khác là không i, thu nh p thu n t lãi c a ngân hàng ( ng v i m c lãi

su t d báo) s là: 116,14 t ng trong tháng 1 và ngân hàng l 29,67 t do r i

ro lãi su t so v i thu nh p thu n n m 2006. Và ta có k t qu phân tích sau:

B ng 20: PHÂN TÍCH THU NH P C A NGÂN HÀNG THEO K T QU

D BÁO LÃI SU T n v tính: T ng

THÁNG THU NH P THU NLÃI (L )

SO V I N M 2006

1/2007 116,14 (29,67)

2/2007 128,12 (17,69)

3/2007 140,46 (5,35)

4/2007 152,65 6,84

5/2007 164,85 19,04

6/2007 176,89 31,08

7/2007 189,09 43,28

8/2007 201,28 55,47

(Ngu n: Ngân hàng Ngo i th ng C n Th )

m c lãi su t t ng nh v y thì l i nhu n c a ngân hàng s gi m sút do

ngân hàng ang duy trì chênh l ch GAP âm, hay ngân hàng ang duy trì m t

tr ng thái nh y c m ngu n v n, và vi c lãi su t t ng trong t ng lai s làm cho

ngân hàng gánh ch u r i ro lãi su t (t c kho n chi phí lãi s t ng nhi u h n so v i

vi c t ng c a kho n thu nh p t lãi su t). Tuy nhiên k t qu trên ch d ng l i

m c d báo, còn trong t ng lai, ngân hàng ch c ch n s có nh ng bi n pháp,

nghi p v phòng ng a r i ro cho ngân hàng. Khi ó r i ro lãi su t s c

i u ti t và ng n ch n. Qua b ng phân tích trên, chúng ta c ng th y c r ng

trong 3 tháng u n m 2007, ngân hàng ph i ch u l vi c này ng ngh a v i vi c

thu nh p thu n c a 3 tháng u n m gi m sút h n so v i n m 2006. Nh ng bên

c nh ó thì thu nh p thu n c a ngân hàng b t u t ng h n n m 2006 k t tháng

4 tr i. B i vì lãi su t u ra nh ng tháng này l n h n lãi su t tín d ng trung

bình c a n m 2006, trong khi các y u t khác c nh thì thu nh p t lãi su t c a

ngân hàng trong nh ng tháng này s l n h n thu nh p t lãi su t c a n m 2006,

t ó làm cho thu nh p thu n c a ngân hàng t ng lên. Nh ng th c t thì không

Page 62: Quản trị rủi ro lãi suất

62

n gi n nh v y, lãi su t trên th tr ng không bao gi n nh, và ngân hàng s

ph i ph thu c ph n l n vào lãi su t u vào c a mình. N u ngân hàng huy ng

v i lãi su t cao và chênh l ch gi a lãi su t u ra – u vào là quá th p, thì thu

nh p t lãi su t c a ngân hàng s b s t gi m, th m chí có th b l do không

gánh vác c các chi phí ngoài lãi su t khác.

Trong nh ng ph ng pháp dùng d báo nhu c u trong t ng lai thì

ph ng pháp bình ph ng bé nh t có giá tr tuy t i c a l ch tuy t i trung

bình là nh nh t. M t khác, m c bi n thiên c a lãi su t ngân hàng Ngo i

th ng trong quá kh gia t ng hàng tháng t ng i u n. Do ó, v ph ng

di n th ng kê, chúng ta s d ng ph ng pháp d báo này là có kh n ng chính

xác t ng i cao.

Nh ng di n bi n trên v tình hình di n bi n lãi su t khi n cho công tác d

báo m c lãi su t c a các ngân hàng nói chung và c a ngân hàng Ngo i th ng

C n Th nói riêng g p r t nhi u khó kh n. Trong nhi u n m qua ngân hàng ã c

g ng d báo v xu h ng v n ng trong t ng lai c a lãi su t th tr ng ngân

hàng nh m h n ch r i ro lãi su t. Tuy nhiên, th c t là lãi su t c hình thành

do s t ng tác gi a hàng nghìn l c l ng cung c u trên th tr ng nên r t khó

có th t c m t d báo chính xác.

Các nhân t tác ng n lãi su t không ch có cung c u c a qu cho vay

hay thu nh p và giá c mà còn có c nhân t l m phát, tình hình kinh t chính tr

th gi i và c s c nh tranh gi a các ngân hàng v i nhau.

- V cung c u qu cho vay:

B n thân chúng ta ai c ng mu n n m gi ti n vì nhi u m c ích thanh

kho n khác nhau g m c các nhu c u giao d ch, phòng ng a và u c ng ti n

(s d ti n m t). Tuy nhiên nh ng thay i v lãi su t có th làm thay i s

mong mu n n m gi ti n c a các cá nhân. N u lãi su t c d tính s lên, thì

ti n và nh ng tài s n g n gi ng ti n s c chu ng h n nh m tránh s gi m giá

trái phi u ti m tàng trong t ng lai. N u lãi su t c d tính là s gi m th p

trong t ng lai, thì trái phi u c chu ng h n ti n, b i vì vi c gi s d ti n

m t nhàn r i s t n kém h n, trái phi u có m c sinh l i cao h n và có ti m n ng

thu l i trong t ng lai b i vì lãi su t b xu ng th p. Nh v y, l ng cung và c u

trên tác ng tr c ti p n lãi su t.

Page 63: Quản trị rủi ro lãi suất

63

- Tác ng c a thu nh p:

Tr c h t, do kinh t ph n vinh, thu nh p s t ng lên, c a c i t ng lên và

ng i dân mu n gi ti n làm ph ng ti n d tr . Hai là, do kinh t phát tri n và

thu nh p t ng lên dân chúng s mu n th c hi n các giao d ch có s d ng n ti n

và do v y h mu n gi thêm ti n. n c ta, vi c Chính ph u ch nh m c

ng c b n s làm t ng thu nh p c a ng i dân, u này c ng kéo theo m c

giá c a các lo i hàng hóa t ng lên gây tác ng n tâm lý ng i dân, m c tiêu

dùng và gián ti p nh h ng n cung c u ti n t trên th tr ng làm cho lãi su t

gia t ng trong th i gian v a qua. Bên c nh ó tác ng c a m c giá c ng nh

ng l n n s bi n ng c a lãi su t.

- Tác ng c a m c giá:

Dân chúng bao gi c ng quan tâm n s ti n h ang s h u có th mua

nh ng hàng hóa nào và áp ng nh ng d ch v gì…Khi giá t ng, có th mua

úng v i s hàng hóa và d ch v cung ng nh tr c, dân chúng mu n n m gi

m t l ng ti n l n h n. Nh v y, khi m c giá t ng lên làm cho l ng c u ti n

ng lên t ó s kéo theo s bi n ng c a lãi su t th tr ng. i v i ho t ng

ngân hàng, vi c c nh tranh v giá là m t nguyên nhân quan tr ng quy t nh s

thay i c a lãi su t huy ng và lãi su t cho vay. V nguyên t c, giá c a s n

ph m ngân hàng ph thu c vào co giãn c a c u, giá c a các i th c nh tranh

và nh n th c c a khách hàng v giá tr s n ph m và các quy nh hi n hành.

Trong d ch v ngân hàng bán l và d ch v thanh toán, duy trì giá th p không

ph i là m t chi n l c mang l i l i th c nh tranh lâu dài vì các lý do sau:

Th nh t, không ph i lúc nào khách hàng c ng nh y c m v i giá. S n ph m

ngân hàng nh ti n g i, cho vay, m c lãi su t bao g m c r i ro. Các ngân hàng

có tín nhi m và x p h ng th p luôn duy trì lãi su t ti n g i cao h n các ngân

hàng có tín nhi m và x p h ng cao h n.

Th hai, các i th c nh tranh hoàn toàn có th u ch nh giá c a mình.

i v i ngân hàng có c c u chi phí cao, ho c trong môi tr ng c nh tranh gay

g t thì ngân hàng khó có th duy trì chính sách giá th p trong th i gian dài. Tuy

nhiên, nh ng ngân hàng mu n thâm nh p th tr ng có th dùng chính sách giá

th p. Nh ng bù l i, h c n t c doanh s áng k , ho c bán c các d ch

v khác kèm theo. Ngoài ra, s c ép v c nh tranh và s bi n ng liên t c v lãi

Page 64: Quản trị rủi ro lãi suất

64

su t trên th tr ng khi n cho các ngân hàng ph i th ng xuyên xem xét và i u

ch nh m c giá c a mình.

- Tác ng c a chính sách ti n t :

Nh ng thay i v lãi su t trong th tr ng ti n t tác ng lên lãi su t trên

th tr ng v n và ng c l i. Lãi su t trong th tr ng ti n t gi m th p khi n lãi

su t trong th tr ng v n h p d n h n tr c so v i lãi su t trong th tr ng ti n

t . H u qu là dân chúng s chuy n d ch qu t th tr ng ti n t sang th tr ng

v n. M c cung c a qu t th tr ng v n gia t ng có chi u h ng làm gi m th p

lãi su t trong th tr ng v n; m c cung c a qu t th tr ng ti n t gi m sút s

có chi u h ng nâng cao lãi su t trong th tr ng ti n t (thay vào ó, có th nhìn

tình hình này b ng cách khác: dân chúng s t ng giá trái phi u và bán i các công

c th tr ng ti n t khi n giá s b xu ng).

Nh ng h gia ình, các nhà doanh nghi p và chính ph xu t hi n c hai

phía cung c u c a qu cho vay trong th tr ng. Nh ng h gia ình cung c p

ngu n v n quan tr ng qua các kho n ti t ki m cá nhân, nh ng nhi u h gia ình

c ng l i là nh ng ng i xu t hi n v i tính cách là nh ng ng i òi h i v v n

thông qua tín d ng v i m c ích tiêu dùng. C ng nh v y nh ng kho n ti t ki m

c a các doanh nghi p ph n ánh phía Cung c a qu cho vay, trong khi ó vi c

u t c a các doanh nghi p vào các chi phí v trang thi t b và d tr v t t

hàng hóa t n t i l i ph n ánh phía C u c a qu cho vay. Mà cung và c u qu

cho vay l i tác ng tr c ti p n s t ng hay gi m c a lãi su t.

V a qua khi th tr ng b t ng s n còn ang óng b ng, th tr ng ch ng

khoán Vi t Nam l i là c n s t nóng b ng, v i s gia t ng c a ch s VnIndex,

c ng nh kh i l ng các c phi u niêm y t và tham gia giao d ch ã làm chuy n

d ch lu ng ti n t ngân hàng sang u t ch ng khoán. Ng i dân rút ti n t

ngân hàng sang ch i ch ng khoán vì t l sinh l i trong l nh v c này nhi u h n,

th m chí nh ng ng i ch a bi t gì v ch ng khoán c ng tích c c lên sàn vì nghe

tin ông này bà n v a trúng c phi u. i u này khi n cho kênh huy ng c a

ngân hàng g p khó kh n, và lãi su t huy ng c a các ngân hàng th i gian qua

ph i t ng lên là l ng nhiên.

Ngân hàng nhà n c gi vai trò r t quan tr ng trong chính sách ti n t ,

thông qua chính sách này nhà n c th c hi n vi c u ch nh th tr ng ti n t

Page 65: Quản trị rủi ro lãi suất

65

m t cách t t nh t t o s bình n cho th tr ng. Tr c lãi su t th tr ng t ng

m nh m nh th i gian v a qua thì trong n m 2005 Ngân hàng Nhà n c

(NHNN) ã 3 l n t ng các lo i lãi su t ch o, 2 l n t ng lãi su t c b n ng

Vi t Nam và gi m c cao t l d tr b t bu c, th c hi n chính sách ti n t th t

ch t. Chúng ta s th y rõ m i quan h này, cho vay các ngân hàng th ng m i là

m t b ph n c a chính sách ti n t , do ó tu vào i u ki n th c t c a t n c

mà vi c u ch nh chính sách trong nh ng tr ng h p c n thi t nhà n c s

d ng công c t giá, lãi su t s tác ng m nh m n ho t ng c a ngân hàng.

- Tác ng c a l m phát:

T l l m phát th ng có m t tác ng r t m nh m lên m c lãi su t.

Trong i u ki n l m phát, lãi su t th c là tiêu chu n xem xét hi u su t c a

vi c s d ng v n. Lãi su t th c óng vai trò quan tr ng trong viêc kích thích ti t

ki m hay u t . V i ý ngh a ki m ch ý mu n tiêu dùng trong hi n t i có m t

tiêu dùng l n h n trong t ng lai. b t k d ng lãi su t nào ã bi t, tác ng

c a l m phát ã làm cho ng i ta ph i tính toán th n tr ng và luôn luôn gây ra

cho ng i ta n i ám nh và n i lo ng i v m t s t n th t khi ph i a v n ra cho

vay, và do ó xu h ng g m gi ti n l i ho c chuy n sang th tr ng tài s n ngày

càng phát tri n cùng v i m c t ng c a l m phát. L m phát lên cao giá tr th c

c a nh ng kho n ti n l i g n nh b tri t tiêu và giá tr th c c a v n g c ã b

hao mòn, nh ng ng i có kh n ng cho vay (bi u hi n d i hình thái ti n t l p

t c chuy n v n ti n t y vào m t th tr ng khác d nhiên không ph i là th

tr ng ti n t mà là vào th tr ng tài s n nh hàng hóa d tr , vàng, b t ng

s n ho c các hàng hóa lâu b n khác. Trong nh ng n m g n ây, m c dù chúng ta

ki m gi l m phát m t t l mong i nh ng v i s gia t ng c a giá nguyên v t

li u, giá d u, giá vàng… ch s giá tiêu dùng CPI c ng t ng làm l m phát có xu

ng t ng lên, mà lãi su t l i bi n ng cùng chi u v i t l l m phát do ó lãi

su t th tr ng b tác ng t ng là i u không th tránh.

- Tình hình kinh t , xã h i:

Có nhi u tác ng d n n vi c lãi su t t ng ó là, C c D tr Liên bang

M (Fed) t ng lãi su t liên t c khi n lãi su t USD c a các ngân hàng trong n c

ng, l m phát t ng, s b t n Trung ông, tình hình chi n s Ir c, s gia

ng c a giá d u, giá thép và các nguyên li u u vào khác, các ngân hàng c ng

Page 66: Quản trị rủi ro lãi suất

66

ã t ng lãi su t khi n các ngân hàng khác c ng ph i t ng lãi su t gi khách,

n u không khách hàng s rút ti n i g i n i khác.

Do tính ph c t p và ph thu c vào s tác ng c a nhi u nhân t nên d

báo lãi su t ch mang tính t ng i. Chúng ta ph i h t s c th n tr ng khi khái

quát hóa m i quan h gi a lãi su t th tr ng và thu nh p c a ngân hàng, c ng

nh trong vi c d báo s bi n ng c a lãi su t. Các nhà qu n tr ngân hàng

mu n d báo chính xác v lãi su t th tr ng c n ph i có kh n ng d báo nh ng

thay i trong s ánh giá c a th tr ng i v i t t c nh ng nhân t c u thành

nên lãi su t c c p trên. Tr c th c t nan gi i này, các ngân hàng bu c

ph i ch p nh n r ng ngân hàng không th ki m soát và d oán chính xác v lãi

su t và do v y ngân hàng ph i c g ng tìm ra nh ng bi n pháp b o v i phó

v i r i ro lãi su t. M t ngân hàng c qu n lý t t và ki m soát ch t ch r i ro

lãi su t có th t c l i nhu n b t k lãi su t t ng hay gi m, m c th p hay

m c cao.

Page 67: Quản trị rủi ro lãi suất

67

CH NG 5

T S GI I PHÁP V QU N TR R I RO LÃI SU T

5.1. NH N XÉT V NH NG M T LÀM C VÀ NH NG M T T N

T I TRONG CÔNG TÁC QU N LÝ R I RO LÃI SU T

Tr c tình hình bi n ng lãi su t, các ngân hàng th ng m i Vi t Nam nói

chung và ngân hàng Ngo i th ng C n Th nói riêng ã b c u th c hi n m t

s bi n pháp nh m h n ch r i ro lãi su t. Tuy nhiên, nh ng bi n pháp này ch

giúp ngân hàng h n ch c ph n nào r i ro lãi su t và hi n t i, công tác qu n lý

r i ro c a ngân hàng có nh ng m t t t và ch a t t c b n nh sau:

Ngân hàng Ngo i th ng ã có s quan tâm n vi c qu n tr r i ro lãi su t,

c th là ngân hàng luôn làm t t nh ng qui nh v lãi su t huy ng và lãi su t

cho vay mà ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam g i n báo. Bên c nh ó, ngân

hàng luôn chú tr ng u ch nh lãi su t u vào, u ra m t cách h p lý theo s

bi n ng c a th tr ng. Trong vòng ba n m qua, ngân hàng ã không ng ng

u t các trang thi t b , máy vi tính, các ph n m m tin h c ph c v cho phòng

v n – n i qu n lý r i ro lãi su t c a ngân hàng. Không nh ng th , công tác qu n

tr tài s n và ngu n v n c a ngân hàng không ng ng c quan tâm h n n a. Và

k t qu là ngân hàng luôn duy trì cho mình m t c c u h p lý gi a tài s n nh y

c m lãi su t và ngu n v n nh y c m lãi su t.

V i t l r i ro lãi su t qua ba n m 2004 - 2006 là nh h n và g n b ng

m t, ngân hàng Ngo i th ng C n Th duy trì m t tr ng thái nh y c m v ngu n

v n. T l này t ng i t t, vì khi lãi su t th tr ng thay i kho n chênh l ch

gi a hai kho n m c tài s n và ngu n v n nh y c m lãi su t s là th p. c bi t,

ngân hàng Ngo i th ng C n Th t ra r t hi u qu trong công tác huy ng các

ngu n v n trong xã h i và s d ng chúng u t sinh l i cho ngân hàng. M c

dù ch u s c nh tranh gay g t t phía các ngân hàng khác trên a bàn, nh ng

th ng hi u VCB C n Th luôn luôn áng tin c y, ch t l ng và uy tín. Bên

c nh nh ng m t ã t c, ngân hàng còn t n t i nh ng v n sau:

M t là, ch a có s quan tâm toàn di n v qu n lý r i ro lãi su t c a b máy

lãnh o ngân hàng. S thi u quan tâm th hi n ch ngân hàng ch a xây d ng

Page 68: Quản trị rủi ro lãi suất

68

m t chính sách qu n lý r i ro lãi su t, ch a có nh ng quy nh c th , nh ng n i

dung c n th c hi n trong quá trình qu n lý r i ro,...

Trong th i gian qua, m c dù lãi su t th tr ng Vi t Nam có nhi u bi n

ng, nh ng th c t , m c dao ng không quá l n nên nh ng thi t h i do r i

ro lãi su t c a ngân hàng ch a nhi u. Tuy nhiên, kinh nghi m t i m t s qu c gia

cho th y, nh ng cú s c l n v lãi su t có th gây nên nh ng h u qu h t s c

nghiêm tr ng i v i các ngân hàng th ng m i và n n kinh t nói chung. N u

không nh n th c y v lo i r i ro này ngân hàng c a chúng ta s không có

nh ng chu n b c n thi t, t o cho mình kh n ng ch ng tr c nh ng bi n

ng l n c a th tr ng, c bi t trong xu th h i nh p kinh t , tài chính qu c t

hi n nay. c bi t khi chúng ta ã là thành viên c a WTO.

Hai là, trong nh n th c v r i ro lãi su t, ngân hàng m i ch d ng l i nh n

nh là ngân hàng có r i ro lãi su t khi lãi su t th tr ng thay i, nh ng ch a

o l ng, ánh giá c th m c r i ro là bao nhiêu, lãi su t bi n ng theo chi u

ng nào s gây thi t h i cho ngân hàng. M t khác, do ch a th c hi n vi c

ng hóa r i ro lãi su t vì ch a có u ki n c n thi t nên các bi n pháp mà

ngân hàng ã s d ng ki m soát lo i r i ro này ch d a trên c m tính và ch a

hi u qu .

Ba là, ch a th c hi n m t cách toàn di n nh ng bi n pháp c n thi t

phòng ng a r i ro lãi su t. C th , v các bi n pháp n i b ng, ch y u ngân hàng

m i ch d ng l i vi c áp d ng chính sách lãi su t th n i trong cho vay trung –

dài h n mà ch a có nh ng bi n pháp tích c c duy trì s cân x ng v k h n

c a tài s n và ngu n v n. V các bi n pháp ngo i b ng, cho n nay, h u h t

hoàn toàn ch a ng d ng các nghi p v phái sinh trong phòng ng a r i ro lãi

su t. Tr c nh ng th c tr ng nêu trên, m t vài gi i pháp xin c nêu ra cùng

phân tích.

5.2. NH NG GI I PHÁP GÓP PH N NÂNG CAO HI U QU C A VI C

QU N TR R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I TH NG

(1) Ngân hàng nên l a ch n và ào t o nh ng cán b ngân hàng am hi u

m t cách toàn di n v qu n lý r i ro lãi su t. Có th ph i nên thành l p m t b

ph n chuyên trách chuyên o l ng, d báo và qu n tr r i ro lãi su t.

Page 69: Quản trị rủi ro lãi suất

69

Hi n nay, v n r i ro lãi su t còn khá m i m v i cán b nhân viên các

ngân hàng th ng m i Vi t Nam. Vì v y, vi c nh n bi t, ánh giá r i ro c a cán

b công nhân viên ngân hàng còn h n ch . Nh ng h n ch này khi n các ngân

hàng th ng b ng nh ng b c quan tr ng. Trên th c t , mu n bi t c m c

t n th t c a r i ro lãi su t có bi n pháp phòng ch ng thì các ngân hàng c n

ph i tính toán c r i ro lãi su t tác ng nh th nào n thu nh p ròng c ng

nh giá tr tài s n c a ngân hàng. xác nh m t cách chính xác nh ng tác

ng này òi h i cán b ngân hàng ph i th c s am hi u v qu n lý tài s n –

ngu n v n c a ngân hàng, ng th i ph i có nh ng ki n th c nh t nh v tài

chính n m v ng nh ng k thu t o l ng r i ro lãi su t b ng vi c s d ng các

mô hình. i v i các ngân hàng th ng m i Vi t Nam, ây là v n t ng i

m i và ph n l n cán b nhân viên ngân hàng i u ch a c trang b nh ng ki n

th c này.

Bên c nh ó, trình hi u bi t c a cán b nhân viên ngân hàng v các

nghi p v phái sinh nh giao d ch k h n, hoán i, quy n chon,…v n còn h n

ch . Ngân hàng ch a có i ng nhân viên am hi u nh ng ki n th c v tài chính,

pháp lý, v th tr ng giao d ch, c bi t là k thu t nh giá và giao d ch các

công công c tài chính phái sinh, và ây chính là m t trong nh ng nguyên nhân

gây tr ng i trong vi c tri n khai các nghi p v phái sinh phòng ng a r i ro lãi

su t t i ngân hàng. Do ó gi i pháp hàng u c a ngân hàng Ngo i th ng c n

làm là ào t o nhân l c trình và tay ngh gi i, có kh n ng qu n tr t t r i

ro lãi su t cho ngân hàng.

(2) Ngân hàng c n ph i cung c p y nh ng s li u c n thi t cho nh ng

tính toán, l ng hóa r i ro lãi su t. Do ó ngân hàng c n chú tr ng xây d ng h

th ng k toán th ng kê th t s v ng m nh và chuyên nghi p. Gi i pháp này là vô

cùng c n thi t b i vì:

tính toán o l ng r i ro lãi su t c n ph i có s li u th ng kê v các tài

s n trong ngân hàng m t cách chính xác, nh ng hi n nay t i ngân hàng ch a

th ng kê c các s li u này. Ch ng h n, hi n nay các ngân hàng ch a có s

li u th ng kê v th i gian còn l i c a các kho n cho vay, các tài s n u t c ng

nh th i gian còn l i c a các ngu n v n huy ng và v n vay. i v i các kho n

m c tài s n c thanh toán theo nhi u k h n, ví d : cho vay tiêu dùng, tr góp,

Page 70: Quản trị rủi ro lãi suất

70

cho vay trung và dài h n,… Các ngân hàng c ng ch a có s li u t ng h p v giá

tr c a các lu ng thanh toán ng v i t ng k h n,…Chính h n ch này s gây tr

ng i r t l n cho các ngân hàng trong vi c l ng hóa và qu n lý r i ro lãi su t m t

cách h u hi u.

(4) M t gi i pháp ti p theo là ngân hàng c n ph i u t nâng c p và

hoàn thi n h th ng thông tin, trình công ngh c a ngân hàng nh m áp ng

yêu c u qu n lý r i ro trong kinh doanh ngân hàng trong xu th h i nh p qu c

t .

t ng c ng qu n lý r i ro lãi su t nh m gi m thi u nh ng t n th t i

v i ngân hàng t lo i r i ro này, òi h i trong th i gian t i, chúng ta c n quan

tâm tìm hi u nh ng nguyên nhân gây h n ch , trên c s ó nghiên c u áp d ng

các gi i pháp c n thi t, nhanh chóng kh c ph c nh ng m t còn h n ch trong

công tác qu n lý r i ro lãi su t.

(5) Hi n t i, ngân hàng Ngo i th ng C n Th ang duy trì m t tr ng thái

nh y c m v ngu n v n, t c là ngu n v n nh y c m lãi su t l n h n tài s n nh y

c m lãi su t, do ó ngân hàng s b t n th t n u lãi su t t ng vì l i nh n c n

biên t lãi su t c a ngân hàng s gi m.

Vì l ó, ngân hàng có th s d ng m t chi n l c qu n tr n ng ng là thu

h p k h n c a tài s n ho c kéo dài k h n c a danh m c ngu n v n. Ho c gi m

ngu n v n nh y c m lãi su t và t ng tài s n nh y c m lãi su t lên.

5.3. M T S BI N PHÁP CH Y U NH M H N CH R I RO LÃI

SU T T I NGÂN HÀNG

Sau khi nh n bi t và l ng hóa các r i ro bi n i lãi su t b ng kinh nghi m

hay b ng các công th c, mô hình khác nhau, ngân hàng ph i có các bi n pháp và

s d ng các công c khác nhau u ti t gi m thi u r i ro v lãi su t trong

ho t ng ngân hàng. Vi c s d ng các bi n pháp, công c u ti t lãi su t qui

mô nh th nào ph thu c r t nhi u vào chi n l c v qu n lý r i ro c a ngân

hàng c ng nh kh n ng phân tích, d báo xu th thay i c a lãi su t trên th

tr ng. Ngân hàng v n có th ch p nh n r i ro, không s d ng hay ch s d ng

các bi n pháp i u ti t r i ro lãi su t m t qui mô nh t nh n u nh h tin r ng

xu th c a lãi su t th tr ng s theo chi u h ng có l i cho ngân hàng và n u r i

Page 71: Quản trị rủi ro lãi suất

71

ro có x y ra thì ó là i u ã c l ng tr c và n m hoàn toàn trong s ki m

soát c a ngân hàng, ngân hàng ch p nh n c r i ro này.

Th n i lãi su t:

M t trong nh ng bi n pháp d áp d ng nh t i v i các t ch c tín d ng h n

ch r i ro lãi su t là s d ng công c lãi su t th n i. Hi n nay v i c ch lãi su t

th a thu n, không có gi i h n t phía c quan qu n lý, các ngân hàng l i càng

ch ng h n trong vi c s d ng công c lãi su t th n i. Bi n pháp này v

nguyên t c có th áp d ng c cho c bên huy ng v n l n bên s d ng v n.

Theo ó, ngân hàng có th th a thu n v i khách hàng v m t lãi su t linh ho t,

không c nh và c u ch nh theo nh k 3 tháng, 6 tháng ho c 1 n m. Tuy

nhiên, công c lãi su t th n i này ch có th áp d ng c v i các kho n m c

trung và dài h n và ch y u l i là bên s d ng v n khi cho vay tín d ng. Trong

ho t ng huy ng v n, công c lãi su t th n i ít c khách hàng ch p nh n

s d ng h n. Th m chí v i m t s s n ph m huy ng v n trung và dài h n,

công c lãi su t th n i này ch c s d ng m t cách h n ch , theo h ng có

l i cho khách hàng g i ti n ch không h n có thay i h n ch r i ro lãi su t cho

ngân hàng. Vì ph i c nh tranh ho t ng v n r t gay g t, c n a d ng hóa s n

ph m, có thêm các s n ph m ho t ng h p d n, ho t ng v n b ng m i cách

mà m t s ngân hàng ã ch p nh n lãi su t linh ho t cho khách hàng nh ng

th ng ch u ch nh t ng khi m t b ng lãi su t t ng ch không gi m khi m t

b ng lãi su t gi m. V i nghi p v cho vay b ng lãi su t th n i, ngân hàng có th

i u ti t, cân i khá t t nh ng r i ro lãi su t phát sinh do bi n ng lãi su t trên

th tr ng, do ph i chuy n i th i h n t ngu n v n huy ng ng n h n sang

cho vay trung và dài h n. Tuy nhiên, không ph i khách hàng vay v n nào c ng

có th ch p nh n lãi su t cho vay th n i. V i lãi su t vay v n th n i, m t m t

khách hàng vay v n khó ch ng tính toán l p ph ng án kinh doanh kh thi.

M t khác, thay vì ngân hàng ch u nh n r i ro v lãi su t thì doanh nghi p l i ph i

ch u r i ro này. Khi có bi n ng lãi su t, r i ro lãi su t th t s x y ra i v i

doanh nghi p thì r t có th ây l i là tác nhân chính ho c là m t nguyên nhân

thêm ph n nh h ng gây khó kh n ngoài d oán cho doanh nghi p, làm món

vay có th tr thành món n x u. Cu i cùng thì trong tr ng h p này ngân hàng

Page 72: Quản trị rủi ro lãi suất

72

là ng i cho vay c ng ph i gánh ch u r i ro, h u qu do n x u c a doanh

nghi p.

Hoán i các kho n m c u t :

V i vi c hoán i m t s kho n m c trong danh m c u t (s d ng v n), ngân

hàng có th làm gi m co giãn c a lãi su t tài s n v i m c ích t o ra s cân

b ng ho c gi m s chênh l ch v i co giãn c a lãi su t ngu n v n. Ch ng h n,

ngân hàng có th chuy n i m t s danh m c u t có lãi su t bi n i thành

các kho n u t có lãi su t c nh nh trái phi u Chính ph v i lãi su t c

nh. u này s giúp cho co giãn lãi su t c a toàn b tài s n gi m xu ng,

b t chênh l ch v i co giãn lãi su t c a toàn b ngu n v n. co giãn c a lãi

su t nh chuy n i c ng nh kh i l ng c a kho n m c tài s n này s quy t

nh co giãn lãi su t chung c a toàn b tài s n gi m c bao nhiêu, có t

m c tiêu gi m r i ro lãi su t hay không.

Hoán i các kho n m c ngu n v n:

V i nguyên t c t ng t , m t ngân hàng th ng m i c ng có th làm cho

co giãn lãi su t c a ngu n v n c t ng lên cân b ng ho c ti n t i cân

b ng v i bên tài s n thông qua vi c chuy n i m t s kho n m c c a ngu n

v n. Ch ng h n, ngân hàng có th tr l i các kho n vay th tr ng liên ngân hàng

(ho c vay tái c p v n) v i lãi su t c nh và thay vào ó là các kho n vay th

tr ng liên ngân hàng (ho c vay tái c p v n) v i lãi su t bi n i. u ó có

ngh a là các kho n ngu n v n có co giãn lãi su t b ng không ã c thay

b ng các kho n có co giãn lãi su t l n h n, làm co giãn lãi su t chung c a

toàn b bên ngu n v n t ng lên. Nh v y, ngân hàng s t c m c tiêu gi m

r i ro lãi su t c a mình. co giãn c a lãi su t chuy n i c ng nh kh i l ng

c a kho n m c ngu n v n này s quy t nh co giãn lãi su t chung c a toàn

b ngu n v n t ng lên c bao nhiêu, có t m c tiêu cân b ng, hay gi m chênh

l ch v i bên tài s n hay không.

ng qui mô cân s (t ng t ng ngu n v n, t ng t ng tài s n)

N u nh các bi n pháp chuy n i kho n m c tài s n hay ngu n v n không

em l i k t qu u ti t r i ro lãi su t nh mong mu n ho c m i ch t m t

ph n yêu c u thì ngân hàng ph i s d ng bi n pháp t ng qui mô cân s v i m c

ích ng th i t ng co giãn lãi su t m t bên b ng cân i và gi m co giãn

Page 73: Quản trị rủi ro lãi suất

73

lãi su t c a bên kia. Ch ng h n, khi co giãn lãi su t c a tài s n quá cao so v i

ngu n v n thì ngân hàng có th huy ng v n vay ng n h n trên th tr ng liên

ngân hàng (v i lãi su t bi n i) r i em u t l i cho các s n ph m có lãi

su t c nh ( co giãn lãi su t b ng không). Tuy nhiên, s d ng bi n pháp này

c n h t s c th n tr ng vì có nh ng h n ch nh t nh. Qui mô t ng ngu n

v n/t ng tài s n t ng lên s có th làm thay i c c u và hàng lo t ch s ho t

ng, các t l an toàn khác mà ngân hàng ph i b o m tuân th . Do v y, c n

tính toán k và s d ng bi n pháp này m c t ng i h n ch .

Gi m qui mô cân s (gi m t ng ngu n v n, gi m t ng tài s n)

ng t bi n pháp t ng t ng ngu n v n, t ng tài s n, ngân hàng c ng có

th dùng bi n pháp gi m quy mô ngu n v n, t ng tài s n c a mình t c

m c ích u ti t r i ro lãi su t. Ch ng h n nh ngân hàng ph i bán các kho n

u t có lãi su t thay i và ng th i c ng em tr l i các kho n v n vay có lãi

su t c nh ã vay trên th tr ng liên ngân hàng. Tuy nhiên, c ng nh tr ng

h p tr c, vi c s d ng bi n pháp gi m quy mô t ng ngu n v n (hay t ng tài

s n) c ng c n h t s c th n tr ng vì có th là nhi u ch s ho t ng b thay i

theo chi u h ng x u i nh ch s v kh n ng chi tr , kh n ng thanh toán t c

th i c a ngân hàng ch ng h n.

V i th c tr ng ho t ng c a ngân hàng hi n nay, thi t ngh vi c nh n bi t

và ng d ng các ph ng pháp qu n tr r i ro lãi su t nh m gi m r i ro trong ho t

ng kinh doanh c a ngân hàng là h t s c c n thi t. Ngân hàng c n nghiên c u

k các ph ng pháp l a ch n, ng d ng vào th c ti n ho t ng kinh doanh

c a mình. Các nhà qu n tr ngân hàng mu n d báo chính xác v lãi su t th

tr ng c n ph i có kh n ng d báo nh ng thay i trong s ánh giá c a th

tr ng i v i t t c nh ng nhân t c u thành lãi su t.

Page 74: Quản trị rủi ro lãi suất

74

CH NG 6

T LU N VÀ KI N NGH

6.1. K T LU N

ng tr c s phát tri n c a n n kinh t trong n c và trên th gi i thì v n

t lên hàng u i v i m i ngân hàng là hi u qu ho t ng. Tuy nhiên

mu n t c hi u qu kinh t nh mong mu n òi h i các ngân hàng không

ng ng n l c h n n a, kh c ph c nh ng khó kh n và h n ch c a mình v n

lên phát tri n. ây c ng chính là s n l c c a ngân hàng Ngo i th ng C n Th

trong th i gian qua. B ng chính ngh l c c a mình, ngân hàng ã v t qua bao

nhiêu khó kh n v bi n ng c a n n kinh t th tr ng, s c nh tranh gay g t

c a các ngân hàng th ng m i khác trên cùng a bàn, chi nhánh ã tr thành

m t trong nh ng ngân hàng quan tr ng hi n nay. Ph n u theo ph ng châm ã

ra cho nh h ng ho t ng trong t ng lai: “Phát huy truy n th ng và n i

l c, nâng cao t m v th Thành ph tr c thu c Trung ng, t ng ngu n v n t ng

tr ng tín d ng an toàn ph c v u t và s n xu t kinh doanh, góp ph n phát

tri n kinh t vùng ng B ng Sông C u Long”. Trong ba n m qua, ngân hàng ã

t c nhi u th ng l i to l n, ph c v ngày càng t t h n cho công cu c u t

phát tri n kinh t xã h i.

t c nh ng thành t u ó, ngân hàng Ngo i th ng C n Th ã ph i

luôn quan tâm n công tác qu n tr r i ro c a mình, b i vì ho t ng c a ngành

ngân hàng luôn có s ánh i gi a l i nhu n và r i ro. M t trong nh ng lo i

hình r i ro l n nh t mà ngân hàng th ng xuyên ph i i m t là r i ro lãi su t.

Vi c qu n tr r i ro lãi su t là m t vi c làm c n thi t i v i m i ngân hàng trong

giai o n hi n nay. Qua quá trình phân tích, tài ã khái quát hóa m t ph n nào

ó v th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng, c ng nh nh ng v n ã c và

ch a c gi i quy t. T ó các nhà qu n tr ngân hàng có th có nh ng chi n

c ph n ng v i s bi n ng c a lãi su t th tr ng nh m h n ch t i a r i ro

lãi su t, ng th i t i a hóa m c tiêu l i nhu n c a ngân hàng mình.

Page 75: Quản trị rủi ro lãi suất

75

6.2. KI N NGH

Trong n n kinh t th tr ng n c ta hi n nay, ho t ng kinh doanh c a

các ngân hàng th ng m i ti m n nhi u kh n ng r i ro. Các lo i r i ro ã và

ang phát tri n cùng v i s phát tri n các lo i hình s n ph m d ch v c a các

ngân hàng. Song, áng chú ý hi n nay là r i ro lãi su t. Nh ng n m v a qua, các

ngân hàng r t quan tâm n công tác phòng ng a và x lý r i ro. Trong tài

này xin trình bày v m t vài ki n ngh nâng cao n ng l c qu n tr r i ro lãi su t

t i các ngân hàng n c ta hi n nay.

6.2.1. i v i Ngân hàng Ngo i th ng C n Th

a. Phòng ng a r i ro lãi su t

- Ph i duy trì s cân i các kho n nh y c m v i lãi su t bên ngu n v n v i

tài s n.

- S d ng m t chính sách lãi su t linh ho t, c bi t i v i nh ng kho n vay

l n, th i h n dài c n tìm ki m ngu n v n t ng x ng, ho c th c hi n c ch lãi

su t th n i.

- S d ng các công c tài chính m i h n ch r i ro ngo i b ng, nh s

d ng các nghi p v k h n v lãi su t, nghi p v k h n v ti n g i, nghi p v k

h n v lãi su t ti n vay, th c hi n h p ng t ng lai do không cân x ng ngu n

v n và tài s n; th c hi n nghi p v hoán i lãi su t, quy n l a ch n lãi su t.

b. Phòng ng a r i ro k h n

S không n kh p v k h n gi a ngu n v n và tài s n là ph bi n trong h

th ng Ngân hàng c a các n n kinh t chuy n i, c bi t i v i n n kinh t ti n

m t và m c ô la hoá còn khá cao nh Vi t Nam. h n ch s không n

kh p này, quan i m c a nhi u tác gi cho r ng, các n c chuy n i c n l a

ch n cho mình m t c ch ti n t thích h p, c bi t là c ch u hành t giá.

Ngoài ra c n ph i t o lòng tin c a dân chúng v i ng b n t , có chính sách

ngo i h i n nh. i v i t ng Ngân hàng, h n ch r i ro k h n c n:

- Xác nh chính xác m c n nh ngu n v n ng n h n, có th s d ng

m t t l nh t nh, an toàn cho u t trung và dài h n,

Page 76: Quản trị rủi ro lãi suất

76

- Xây d ng chính sách t o lòng tin i v i ng i g i ti n, khuy n khích

khách hàng g i ti n v i k h n dài.

6.2.2. i v i Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam.

Ngân hàng nhà n c t ng c ng quan tâm ch o và h tr cho công tác qu n tr

r i ro c a các ngân hàng th ng m i thông qua vi c ph bi n kinh nghi m v qu n lý

r i ro c a các ngân hàng trong và ngoài n c, ban hành các v n b n th ng nh t v

qu n lý r i ro và có bi n pháp ch tài nghiêm túc các ngân hàng không tuân th các

quy nh này. H tr các ngân hàng th ng m i trong vi c ào t o, t p hu n cho cán

b nghi p v ..

6.2.3. i v i nhà n c và chính quy n a ph ng

(1) C n ph i có c quan d báo s thay i c a lãi su t

Vi c o l ng r i ro lãi su t không ch nh m ánh giá nh ng t n th t mà ngân

hàng ph i gánh ch u trong quá kh , trong u ki n lãi su t th tr ng bi n ng

mà quan tr ng h n, giúp các ngân hàng d tính c nh ng thi t h i có th phát

sinh trong t ng lai, qua ó, giúp ngân hàng l a ch n nh ng gi i pháp phòng

ng a m t cách có hi u qu nh ng r i ro này. d tính chính xác m c thi t

h i c a ngân hàng khi lãi su t th tr ng bi n ng thì m t trong nh ng v n

quan tr ng là ph i d báo chính xác m c bi n ng c a lãi su t trong t ng

lai. Cho n nay, t i Vi t Nam ch a có c quan nào ch u trách nhi m th c hi n

d báo xu h ng bi n ng c a nh ng bi n s v mô quan tr ng, trong ó có lãi

su t. ây c ng là m t tr ng i không nh i v i các ngân hàng trong vi c l ng

hóa r i ro lãi su t m t cách chính xác.

(2) ng và nhà n c c n ph i hoàn thi n các v n b n pháp lý v vi c o

ng và qu n lý r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng m i

Cho n nay, trong các v n b n pháp lu t v ho t ng ngân hàng ch a có v n

b n nào quy nh v vi c qu n lý, o l ng r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng

m i, k c trong Quy ch giám sát c a Thanh tra ngân hàng nhà n c c ng ch a có

quy nh n i dung giám sát này. M t khi c quan qu n lý ch a có yêu c u c th thì

các ngân hàng th ng m i ch a th nh n th c y v s c n thi t c ng nh cách

th c th c hi n vi c qu n lý r i ro lãi su t và ây c ng chính là m t m h n ch

cho vi c l ng hóa r i ro lãi su t t i các ngân hàng th ng m i.

Page 77: Quản trị rủi ro lãi suất

77

M t khác, các v n b n pháp lý v nghi p v phái sinh c ng ch a c hoàn

thi n. Hi n t i, ngân hàng nhà n c m i ch ban hành các v n b n quy nh v

nghi p v phái sinh ngo i t nh giao d ch k h n, giao d ch hoán i, i v i

nghi p v phái sinh lãi su t m i ch có giao d ch hoán i lãi su t, ch a có v n

b n pháp lý nào c ban hành h ng d n các ngân hàng th ng m i th c

hi n các nghi p v phái sinh v lãi su t khác nh k h n ti n g i (FFD), k h n

lãi su t (FRA), các nghi p v quy n ch n nh CAP, FLOORS, COLLAR,… i

v i các giao d ch phái sinh v ch ng khoán nh giao d ch k h n,quy n ch n trái

phi u, c phi u c ng ch a có c s pháp lý th c hi n t i Vi t Nam.

(3) Nhà n c c n ph i xây d ng m t Th tr ng tài chính ti n t phát tri n

Hi n nay, s phát tri n c a th tr ng tài chính - ti n t c a Vi t Nam còn

r t h n ch . Xét v sâu tài chính, m c ti n t hóa n n kinh t , th tr ng tài

chính Vi t Nam v n còn kém phát tri n và l c h u so v i các n c trong kh v c.

S nông c n c a th tr ng s làm cho các công c th tr ng kém phát huy tác

d ng, trong ó bao g m c lãi su t. S l c h u, s khai c a th tr ng tài chính

Vi t Nam th hi n ch các công c tài chính còn nghèo nàn v ch ng lo i và

nh bé v l ng giao d ch t i Trung Tâm Giao d ch Ch ng khoán thành ph H

Chí Minh và trên th tr ng ti n t trong nh ng n m qua. Th c ch t, hi n nay

Vi t Nam ch a có m t th tr ng ch ng khoán theo úng ngh a c a nó, s tham

gia c a các trung gian tài chính vào th tr ng m i ch m c th m dò, nhi u

t ch c còn ng ngoài cu c. Bên c nh ó, th tr ng ti n t v i s ho t ng

c a th tr ng m , th tr ng liên ngân hàng còn ít sôi ng. Các giao d ch trên

th tr ng này còn mang tính m t chi u, t c là m t s ngân hàng luôn là ng i

cung ng v n, còn m t s ngân hàng luôn có nhu c u vay v n. Chính vì v y mà

th tr ng ti n t ho t ng còn r t h n ch , ch a tr thành n i cung c p nh ng

thông tin quan tr ng v m c lãi su t ng n h n có th tr thành c ng

cong lãi su t, làm c s cho vi c d báo lãi su t c a th tr ng c ng nh vi c

nh giá các trái phi u có lãi su t c nh và các h p ng phái sinh. Nh v y,

chính s kém phát tri n c a th tr ng tài chính – ti n t ã gây nh ng khó kh n

h n ch cho các ngân hàng th ng m i Vi t Nam trong vi c nh l ng và s

d ng các công c phòng ng a r i ro lãi su t.

Page 78: Quản trị rủi ro lãi suất

78

TÀI LI U THAM KH O

***ò&ô***

1. Ths. Thái V n i. (2003). Nghi p v ngân hàng th ng m i, T sách tr ng

i H c C n Th , 2003.

2. Peter S.Rose. (2001). Qu n tr ngân hàng th ng m i, NXB Tài Chính.

3. Nguy n Th Thanh S n. “Qu n tr tài s n và ngu n v n c a các ngân hàng

th ng m i n c ta hi n nay”, T p chí ngân hàng, S (5).

4. Nguy n Anh Th . “Mô hình nh giá l i trong qu n tr r i ro lãi su t”,

Th tr ng tài chính ti n t , S (8).

5. Nguy n Anh Th . “Di n bi n lãi su t và nh ng tác ng ch y u”, Th tr ng

tài chính ti n t , S (19).

6. Ts. Nguy n V n Ti n. ánh giá và phòng ng a r i ro trong kinh doanh ngân

hàng, NXB Th ng kê.

7. Ts. Lê V n T . Qu n tr ngân hàng th ng m i, NXB Tài Chính.

8. Lê Qu c Vi t. “Cu c ua lãi su t b t u kh i tranh”, T p chí ngân hàng, S

(22).

9. M t s tài li u, bài vi t có liên quan t m ng internet.

Page 79: Quản trị rủi ro lãi suất

vii

C L C***ò&ô***

Trang

CH NG 1: GI I THI U...............................................................................1

1.1. V N NGHIÊN C U..........................................................................1

1.1.1. S c n thi t nghiên c u......................................................................1

1.1.2. C n c khoa h c và th c ti n .............................................................2

1.2. M C TIÊU NGHIÊN C U .....................................................................3

1.2.1. M c tiêu chung ..................................................................................3

1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................3

1.3. CÂU H I NGHIÊN C U........................................................................4

1.4. PH M VI NGHIÊN C U........................................................................4

1.4.1. Không gian ........................................................................................4

1.4.2. Th i gian . .......................................................................................4

1.4.3. i t ng nghiên c u ........................................................................5

1.5. L C KH O TÀI LI U CÓ LIÊN QUAN N TÀI NGHIÊN

C U................................................................................................................5

CH NG 2: PH NG PHÁP LU N ............................................................7

2.1. PH NG PHÁP LU N ..........................................................................7

2.1.1. Khái ni m r i ro lãi su t.....................................................................7

2.1.2. Tính ch t r i ro lãi su t ......................................................................9

2.1.3. Các tr ng h p x y ra r i ro lãi su t ................................................10

2.1.4. Mô hình nh giá l i trong o l ng r i ro lãi su t ...........................12

2.1.6. M t s ch tiêu ánh giá r i ro lãi su t .............................................15

2.2. PH NG PHÁP NGHIÊN C U...........................................................16

2.2.1. Ph ng pháp thu th p s li u ...........................................................16

2.2.2. Ph ng pháp phân tích s li u .........................................................16

CH NG 3: KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG.............18

CHI NHÁNH C N TH ................................................................................18

Page 80: Quản trị rủi ro lãi suất

viii

3.1. KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG NGO I TH NG CHI NHÁNH

C N TH .....................................................................................................18

3.1.1. L ch s hình thành và phát tri n .......................................................18

3.1.2. M t s ho t ng ch y u c a Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam chi

nhánh C n Th : .........................................................................................19

3.1.3. C c u t ch c và nhân s ...............................................................20

3.1.4. Phân tích s l c tình hình ho t ng kinh doanh ............................24

3.2. THU N L I VÀ KHÓ KH N C A NGÂN HÀNG…………………..25

CH NG 4: PHÂN TÍCH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG NGO I

TH NG CHI NHÁNH C N TH ..............................................................26

4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH R I RO LÃI SU T T I NGÂN HÀNG

NGO I TH NG C N TH ......................................................................26

4.1.1. Phân tích c c u ngu n v n c a ngân hàng ......................................26

4.1.2. Phân tích s bi n ng c a ngu n v n nh y c m v i lãi su t ...........31

4.1.3. Khái quát c c u tài s n c a ngân hàng............................................36

4.1.4. Phân tích tình hình bi n ng c a tài s n nh y c m v i lãi su t .......37

4.2. D BÁO M C THAY I C A LÃI SU T .......................................57

CH NG 5: M T S GI I PHÁP V QU N TR R I RO LÃI SU T..67

5.1. Nh n xét v nh ng m t làm c và nh ng m t t n t i trong công tác

qu n lý r i ro lãi su t.....................................................................................67

5.2. Nh ng gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu c a vi c qu n tr r i ro lãi

su t t i ngân hàng Ngo i th ng....................................................................68

5.3. M t s bi n pháp h n ch r i ro lãi su t t i ngân hàng ............................70

CH NG 6: K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................74

6.1. K T LU N............................................................................................74

6.2. KI N NGH ...........................................................................................75

6.2.1. i v i Ngân hàng Ngo i th ng C n Th ......................................75

6.2.2. i v i Ngân hàng Nhà n c Vi t Nam. .........................................76

6.2.3. i v i nhà n c và chính quy n a ph ng ..................................76

TÀI LI U THAM KH O...............................................................................78

Page 81: Quản trị rủi ro lãi suất

ix

DANH M C B NG***ò&ô***

Trang

B ng 1: Trình v n hóa c a cán b ngân hàng................................................20

B ng 2: K t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng qua 3 n m......................24

B ng 3: C c u ngu n v n c a ngân hàng qua 3 n m ........................................27

B ng 4: Tình hình huy ng v n trong 3 n m....................................................30

B ng 5: Tình hình ngu n v n nh y c m lãi su t qua 3 n m ...............................32

B ng 6: Lãi su t ti n g i ti t ki m c a ngân hàng..............................................34

B ng 7: T ng k t tài s n c a ngân hàng qua 3 n m (2004 - 2006)...........................36

B ng 8: Tài s n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m (2004 – 2006) .......................38

B ng 9: Doanh s cho vay ng n h n……………………………………………38

B ng 10: Danh m c u t ch ng khoán ng n h n ............................................42

B ng 11: Phân tích tr ng thái nh y c m lãi su t c a ngân hàng .........................44

B ng 12: M t s ch tiêu v r i ro lãi su t c a ngân hàng ..................................46

B ng 13: Chi t lãi c a ngân hàng qua 3 n m theo lãi su t ................................48

B ng 14: Thu t lãi c a ngân hàng qua 3 n m theo lãi su t ...............................49

B ng 15: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t ............................................................................................52

B ng 16: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t t ng 1%...............................................................................54

B ng 17: B ng phân tích tài s n – ngu n v n phân nhóm theo .............................

kho n m c lãi su t bi n ng không cùng m c .............................................55

B ng 18: Thu nh p thu n t ti n lãi c a ngân hàng khi lãi su t bi n ng .........56

B ng 19: D báo m c bi n ng c a lãi su t theo ph ng pháp ..........................

bình ph ng bé nh t..........................................................................................60

B ng 20: Phân tích thu nh p c a ngân hàng theo d báo lãi su t.........................61

Page 82: Quản trị rủi ro lãi suất

x

DANH M C HÌNH***ò&ô***

Trang

Hình 1: Bi u bi n ng c a các kho n m c thu c ngu n v n ...........................

nh y c m lãi su t...............................................................................................29

Hình 2: Tình hình huy ng v n t i chi nhánh...................................................31

Hình 3: Bi u v tình hình bi n ng lãi su t (2004 – 2005) .........................33

Hình 4: Chênh l ch GAP qua 3 n m (2004 – 2006) ...........................................43

Page 83: Quản trị rủi ro lãi suất

xi

TÓM T T TÀI QU N TR R I RO LÃI SU T

I NGÂN HÀNG NGO I TH NG C N TH

***ò&ô***

Nh chúng ta ã bi t, ho t ng kinh doanh ch y u c a ngân hàng là i vay

và cho vay, l i nhu n thu c chính là ph n chênh l ch gi a lãi su t cho vay và

lãi su t huy ng. V i b t k m t s thay i nào c a lãi su t nó s nh h ng

ngay n k t qu ho t ng kinh doanh c a ngân hàng và r ng h n n a là i v i

toàn xã h i.

Vi t Nam ang áp d ng c ch lãi su t tho thu n mà b n ch t là cho các

ngân hàng t quy t nh lãi su t huy ng và cho vay. Tr c vi c t ng lãi su t

huy ng khá nhanh th i gian v a qua thì r i ro lãi su t là r i ro c b n d m c

ph i c a các ngân hàng hi n nay. Nó là m t lo t các ph n ng dây chuy n, khi lãi

su t t ng khi n chi phí huy ng t ng, ng i i vay c ng ph i ch u chi phí cao

n, r i ro th t b i c a d án u t c ng t ng theo và n u quá ng ng s d n

n nguy c v n . Còn n u ngân hàng t ng lãi su t huy ng mà không t ng lãi

su t cho vay thì kho ng cách lãi su t s co h p l i, l i nhu n gi m và không trích

d phòng r i ro c ng d n ngân hàng n h u qu t ng t khi ng i vay v n

g p r i ro.

Chính vì t m quan tr ng th c ti n nh v y, nên công tác qu n tr r i ro lãi su t

t i các ngân hàng th ng m i nói chung và t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th

nói riêng c n ph i c phân tích và qu n tr th t k l ng.

B ng các ph ng pháp thu th p s li u; ph ng pháp so sánh s tuy t i,

ng i; ph ng pháp th ng kê; ph ng pháp phân tích; ph ng pháp d báo

hàm h i quy, tài ã nêu b t c m t vài khía c nh trong công tác qu n tr r i

ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th , ng th i i sâu vào phân tích

tình hình bi n ng c a tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t qua 3 n m

2004 – 2006. Nh n bi t r i ro lãi su t qua b ng cân i tài s n c a ngân hàng

Ngo i th ng C n Th . o l ng r i ro lãi su t b ng mô hình nh giá l i và

m c tác ng c a s thay i lãi su t n thu nh p c a ngân hàng. D báo m c

lãi su t trong t ng lai, t ó ánh giá tình hình l i nhu n c a ngân hàng. ra

bi n pháp h n ch r i ro lãi su t và m t s ki n ngh nh m qu n tr r i ro lãi su t

i v i ngân hàng.

Page 84: Quản trị rủi ro lãi suất

xii

có th ánh giá c th c tr ng r i ro lãi su t c a ngân hàng, chúng ta s

t p trung phân tích nh ng kho n m c nh y c m v i lãi su t, thông th ng ây là

nh ng kho n m c có k h n ng n nh tài s n nh y c m lãi su t, ngu n v n nh y

c m lãi su t, b i vì nh ng kho n m c này s b nh ng và thay i khi lãi

su t th tr ng thay i. Qua 3 n m 2004 – 2006, ngân hàng Ngo i th ng C n

Th duy trì m t tr ng thái nh y c m lãi su t ngu n v n, t c là tài s n nh y c m

lãi su t nh h n ngu n v n nh y c m lãi su t. C th chênh l ch này nh sau:

m 2004 là –216,8 t ng, n m 2005 là –288,8 t ng, và n n m 2006 là –

124,8 t ng. N u lãi su t t ng, thu nh p lãi c a ngân hàng s gi m vì thu t lãi

trên tài s n s t ng ít h n chi phí tr lãi cho v n huy ng. Ng c l i, n u lãi su t

gi m thì thu nh p lãi c a ngân hàng s t ng vì thu t lãi trên tài s n s gi m ít

n chi phí tr lãi cho các ngu n v n. Lúc này h s r i ro lãi su t c a ngân hàng

là nh h n 1. V i c c u tài s n – ngu n v n nh y c m lãi su t nh trên, cùng

v i cu c c nh tranh “ch y ua lãi su t” c a các ngân hàng cùng thành ph , lãi

su t u vào và u ra c a ngân hàng th ng xuyên c u ch nh, u này

làm cho ngân hàng luôn ph i ng u v i r i ro lãi su t ng th i ngân hàng

c ng ng tr c s e d a i v i thu nh p. Mà th c t là thu nh p t lãi c a

ngân hàng gi m h n so v i các n m tr c vì lãi su t liên t c t ng và theo mô

hình d báo, lãi su t trong t ng lai c ng s gia t ng.

Thông qua th c tr ng ã c phân tích, tài xin c nêu ra vài gi i pháp

tiêu bi u nh m nâng cao hi u qu qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng nh sau:

trang b c s k thu t, ào t o ngu n nhân l c trình , n ng l c d báo và

qu n lý r i ro; ngân hàng c n ph i xây d ng h th ng thông tin và th ng kê hi u

qu vì nh v y m i cung c p k p th i và chính xác thông tin cho b ph n o

ng, phân tích và qu n tr r i ro lãi su t; m t gi i pháp n a là: ngân hàng ang

duy trì tr ng thái nh y c m v n i v i lãi su t nên có th s d ng m t chi n

c qu n tr n ng ng là thu h p k h n c a tài s n ho c kéo dài k h n c a

danh m c ngu n v n. Ho c gi m ngu n v n nh y c m lãi su t và t ng tài s n

nh y c m lãi su t lên. Vì nh th s h n ch m c thi t h i khi lãi su t th tr ng

thay i t ó làm cho thu nh p c a ngân hàng c n nh h n.

Trên ây là nh ng ý c b n nh t c ch t l c l i cho chúng ta d hình dung

n th c tr ng “Qu n tr r i ro lãi su t t i ngân hàng Ngo i th ng C n Th ”, và

mong r ng tài này c ng góp m t ph n ý ngh a nào ó i v i th c ti n.