ภทรากรณ ศรมงคล
การแพยาและการจดการผปวยแพยา
น าเสนอโดย
การแพยาคออะไร
ปฏกรยาตอบสนองทเกดจากภมคมกนของรางกายตอตานยาทไดรบเขาไป คลายการตอตานสงแปลกปลอม และหากปฏกรยานมมากเกนไปกอาจตามมาดวยอาการแพยาออนๆ ไปจนถงขนรนแรง หรอเสยงอนตรายถงชวตได
กลไกระบบภมคมกน
การแพยามกประเภท
การแพยาม 4 ประเภท
ประเภท ระยะเวลาเรมอาการแสดง ยาทมกเปนสาเหตการแพ
Type I ภายใน 30 นาท Penicillins, Blood, Vaccines
Type II > 72 ชวโมงPenicillins, quinidines, sulfonamides
Type III > 72 ชวโมงPenicillins, sulfonamides, hydantoins
Type IV > 72 ชวโมง Tuberculin reaction
การแพยามกประเภท
อาการทเกดจากการแพยา
• Anaphylaxis เชน หายใจตดขด ผน ความดนตก อวยวะตางๆ ท างานผดปกตไป เปนตน
• Serum sickness เชน มไข ปวดเมอยกลามเนอ ตอมน าเหลอโต เปนตน
• Drug fever มไข
• Drug-induced autoimmunity เชน SLE, ปวดเมอยกลามเนอ ปวดขอ, ผนทหนา ผมรวง เปนตน
• Vasculitis เชน เกดตมน าใส, มแผล, อวยวะภายในถกท าลาย
• Dermatologic reaction เชน การเกดผนตางๆ, Steven Johnson Syndrome,
Toxic epidermal necrolysis
ผนแพยา
MP Rash Urticaria erythema multiforme
Steven Johnson syndrome Toxic epidermal necrolysis
Case study
ประวตผปวย• ผปวยชายไทยเดยว อาย 22 ป อาชพ นกศกษา
• CC: 1 days PTA มไขและผน
• PI: 1 day PTA มไขสง ตอมามผนเปนจดแดง ไมเจบไมคน เรมขนจากแขนไปทหนา ตว ขา ตามล าดบ ไมมปากเจบ ไมปวดทอง ปสสาวะไมแสบขด ไมมหนอง ไมมแผลทอวยวะเพศ ไมเจบตา
• MH: Dilantin (100) 3x1 po hs (start 16/02/56)
• Impression: Fever and generalized MP rash (R/O DRESS, viral exanthem, syphilis ระยะท 2)
การจดการผปวยแพยา
1. การวนจฉยผนแพยา
2. การหายาทสงสย
3. การหาสาเหตอนทอาจเปนไปได
4. การประเมนโดยใช algorithm
5. การสรปผลการประเมน บนทกประวตผปวยในเวชระเบยน
การจดการผปวยแพยาวนจฉยผนแพยาและหายาทสงสย
ส าหรบผปวยรายน ยาทคาดวาจะเปนสาเหตคอ Phenytoin ซงเปน Aromatic anticonvulsant ทมรายงานการเกด DRESS บอย ท าการประเมนการเกด DRESS ส าหรบผปวยรายน มอาการเขาได 3 ขอจาก 4 ขอ คอ 1) skin: พบผนแบบ Morbilliform rash 2) systemic symptoms: ผปวยมไขสง >38 C 3) organ involvement: ตรวจรางกายพบ Hepatomegaly
16/02 23/02 24/028 days
Dx. EpilepticOn Dilantin (100) 3x1 hs
ไขสง+ผนแดงลามจากแขน-> หนา->ขา
มา รพ.- Off Dilantin- CPM 1 amp IV stat -> - CPM 1x3 po pc- Paracetalmol
การจดการผปวยแพยาการหาสาเหตอนทอาจเปนไปได
• R/O viral exanthem >> Srub titer= NG, Lepto= NG
• syphilis ระยะท 2 >> ลกษณะผนไมเปน Morbilliform
• dengue fever >> ลกษณะผนไมเปน Morbilliform
Morbilliform Syphillis Dengue fever
การจดการผปวยแพยาการประเมนโดยใช algorithm
การจดการผปวยแพยาการประเมนโดยใช algorithm
• ระดบคะแนน
>9 Definite (แนนอน)
5-8 Propable (นาจะใช)
1-4 Possible (อาจจะใช)
<0 Doubtful (สงสย)
ส าหรบผปวยรายน จากผลคะแนน Naranjo’s Algorithm พบวาอาการผนแพแบบ Morbilliform rash จาก Phenytoin อยในระดบนาจะใช
การจดการผปวยแพยาบนทกประวตผปวยในเวชระเบยน
• Hos XP >> Pop up เตอนการแพยา
• ออกบตรแพยา
phenytoin ผนแดง มไข (DRESS)
2 ภญ. ภทรากรณ
Thank you for your attention
Top Related