ทฤษฎี�การบรหารและสภาพแวดล�อมทางการบรหาร

โดยดร.ธี�ร�วสฐ ม�ลงามก�ลจ์�ดร.กล�าณรงค์� ส"ทธีรอด

บรรยายพเศษ ว%าท�& ดร.กฤษฎีา อ'ค์รพ'ทธียาก"ล

ร'ฐประศาสนศาสตร� หมายถึ,ง ศาสตร�หร-อองค์�ค์วามร��ท�& เก�&ยวข้�องก'บการบรหารราชการหร-อ

การบรหารร'ฐกจ์

ร'ฐประศาสนศาสตร�การบรหารราชการการบรหารร'ฐกจ์

Public Administration

การบรหารราชการ หมายถึ,ง การด0าเนนกจ์กรรมในส%วน ข้องราชการต%างๆข้องร'ฐให�บรรล" เป3าหมายท�&วางไว�ด�วยศาสตร�หร-อองค์�

ค์วามร��ทางร'ฐประศาสนศาสตร�การบรหารราชการ ม�องค์�ประกอบอย%างน�อย 2 ส%วน

1. ต�องม�หน%วยงานหร-อส%วนราชการ 2. ต�องม�ระเบ�ยบการบรหารงาน

โดยย,ดหล'กการการจ์'ดระเบ�ยบบรหารราชการ 3 หล'กการ 1. หล'กการรวมอ0านาจ์

2.หล'กการแบ%งอ0านาจ์ 3. หล'กการกระจ์ายอ0านาจ์

กล%าวโดยสร"ป การบรหารราชการ ก5ค์-อการน0านโยบาย (policy)มาปฏิบ'ตโดย บรรดาข้�าราชการน'&นเอง

ค์วามแตกต%างระหว%างการบรหารธี"รกจ์ก'บการบรหารร'ฐกจ์

การบรหารธี"รกจ์ ม"%งค์วามประหย'ดลดค์%าใช�จ์%าย เป3าหมายเพ-&อผลก0าไร(ค์นส%วนน�อย)

การบรหารร'ฐกจ์หร-อการบรหารราชการ ม"%งค์"ณภาพงานและประโยชน�ท�&ประชาชนได�ร'บ

เป3าหมายเพ-&อสาธีารณะ(ค์นส%วนใหญ่%)

จ์"ดม"%งหมายข้องการบรหาร  ให�งานด0าเนนล"ล%วงตามเป3าหมาย หร-อบรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ท�&ได�ก0าหนดไว�

(ค์วามส0าเร5จ์)ค์วามส0าค์'ญ่ข้องการบรหาร

การบรหาร เป:นข้';นตอนหน,&งท�&ส0าค์'ญ่ ท0าให�องค์�กรประสบค์วามส0าเร5จ์ และบรรล"ถึ,งเป3าหมาย การบรหารจ์'ดการท�&ด�ย%อมส%งผลต%อประสทธีภาพค์"ณภาพงานข้องโค์รงการด�านต%าง ๆ ในการด0าเนนงานและสามารถึท0าให�องค์�กรอย�%รอดปลอดภ'ยในสถึานการณ�ต%าง ๆ แม� ม�อ"ปสรรค์ท�&ม�ผลกระทบต%อองค์�การไม%ว%าจ์ะเป:น ป<จ์จ์'ยภายในองค์�การ ป<จ์จ์'ยภายนอกองค์�การ และป<จ์จ์'ยทางค์"ณล'กษณะการบรหาร ม�ค์วามส0าค์'ญ่ต%อองค์�การพอสร"ปได� 5 ประการ ค์-อ

1. ใช�เป:นเค์ร-&องม-อหร-อวธี�การเพ-&อช%วยให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ข้ององค์�การ โดยผ��บรหารข้ององค์�การจ์ะต�องตระหน'กว%าโค์รงสร�างการจ์'ดองค์�การถึ�กก0าหนดข้,;นมามใช%เป:นเป3าหมายส"ดท�าย แต%ถึ�กก0าหนดข้,;นมาเป:นเค์ร-&องม-อหร-อวธี�การเพ-&อช%วยให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ท�&แต%ละองค์�การต';งไว�

2. การจ์'ดองค์�การแสดงให�เห5นถึ,งต0าแหน%งงาน การจ์'ดโค์รงสร�างหร-อการจ์'ดองค์�การจ์ะแสดงให�เห5นถึ,งการแบ%งงานก'นท0าออกเป:นต0าแหน%งต%าง ๆ และย'งช�;ให�เห5นถึ,งการก0าหนดมาตรฐานข้องงานในองค์�การในอ'นท�&จ์ะใช�เป:นเค์ร-&องม-อในการค์วบค์"มพฤตกรรมข้องบ"ค์ลากรในองค์�การ

3. แสดงให�เห5นถึ,งการจ์'ดกล"%มข้องหน%วยงาน และข้นาดข้ององค์�การ การบรหารจ์ะแสดงให�เห5นถึ,งการจ์'ดกล"%มข้องหน%วยงานว%า ม�การรวมกล"%มต0าแหน%งงานและจ์'ดแบ%งหน%วยงานออกตามล'กษณะอย%างไร เช%น แบ%งตามหน�าท�& แบ%งตามผลตภ'ณฑ์� แบ%งตามพ-;นท�& แบ%งตามล�กค์�า ฯลฯ หร-อใช�การแบ%งหน%วยงานหลาย ๆ ล'กษณะผสมผสานก'น

4. แสดงให�เห5นระบบข้องการเช-&อมโยงในด�านการวางแผน และการค์วบค์"ม รวมถึ,งกลไกในการตดต%อส-&อสาร การจ์'ดโค์รงสร�างองค์�การจ์ะแสดงให�เห5นระบบการเช-&อมโยงระหว%างการวางแผน และการค์วบค์"มข้ององค์�การว%าม�ล'กษณะเป:นเช%นไรในแต%ละระด'บ รวมถึ,ง การช�;ให�เห5นถึ,งกลไกในการตดต%อส-&อสารภายในองค์�การว%าม�ล'กษณะเป:นเช%นใดบ�าง

5. แสดงให�เห5นถึ,งระบบการต'ดสนใจ์ข้ององค์�การ การจ์'ดโค์รงสร�างองค์�การสามารถึช�;ให�เห5นได�ว%า องค์�การน';นม�ระบบการต'ดสนใจ์ก0าหนดไว�เป:นอย%างไร ม�ล'กษณะท�&เน�นการรวมอ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์ หร-อเน�นกระจ์ายอ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์

กระบวนการท�&จ์ะน0าค์วามเร�ยบร�อยเข้�าไปแก�ไข้ค์วามย"%งเหยง ท�&เกดข้,;นในระบบใดระบบหน,&ง Tausky Curt

(1978)

การด0าเนนงานให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ท�&ก0าหนดไว� โดยการอาศ'ยป<จ์จ์'ยท';งหลาย ได�แก% ค์น เงน ว'ตถึ"ส&งข้องเป:นอ"ปกรณ�ในการปฏิบ'ตงานน';น Koontz (1968)

การใช�ศาสตร� และศลป? น0าเอาทร'พยากรการบรหาร มาประกอบตามกระบวน การบรหาร ให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ท�&ก0าหนดอย%างม�ประสทธีภาพสมพงศ� เกษมสน (2526) การบรหารจ์'ดการ หมายถึ,ง ศลป?ในการท0างาน

ให�บรรล"เป3าหมายร%วมก'บผ��อ-&น สถึาบ'นด0ารงราชาน"ภาพ (25404)

การบรหารจ์'ดการองค์�การ หมายถึ,ง

การด0าเนนงานโดยใช�ศาสตร� และศลป?เข้�าไปแก�ไข้ค์วามย"%งเหยง ท�&เกดข้,;นในระบบใดระบบหน,&งหร-อกระบวนการท0างานให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ท�&ก0าหนดไว�ธี�ร�วสฐ ม�ลงามก�ลจ์� (2552)

ล'กษณะเด%นข้องการบรหารท�&เป:นสากล ม�อย�%หลาย 9ประการ ด'งน�; (สมพงศ� เกษมสน )

1 . การบรหารย%อมม�ว'ตถึ"ประสงค์�

2 . การบรหารอาศ'ยป<จ์จ์'ยบ"ค์ค์ลเป:นองค์�ประกอบ

3 . การบรหารต�องใช�ทร'พยากรการบรหารเป:นองค์�ประกอบพ-;นฐาน

4 . การบรหารม�ล'กษณะการด0าเนนการเป:นกระบวนการ

5 . การบรหารเป:นการด0าเนนการร%วมก'นข้องกล"%มบ"ค์ค์ล

6 . การบรหารอาศ'ยค์วามร%วมม-อร%วมใจ์ข้องบ"ค์ค์ล กล%าวค์-อ ค์วามร%วมใจ์ จ์ะก%อให�เกดค์วามร%วมม-อข้องกล"%ม อ'นจ์ะน0าไปส�%พล'งข้องกล"%ม ท�&จ์ะท0าให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�

7 . การบรหารม�ล'กษณะการร%วมม-อก'นด0าเนนการอย%างม�เหต"ผล

8 . การบรหารม�ล'กษณะเป:นการตรวจ์สอบผลการปฏิบ'ตงานก'บว'ตถึ"ประสงค์�

9. การบรหารไม%ม�ต'วตน แต%ม�อทธีพลต%อค์วามเป:นอย�%ข้องมน"ษย�

หล'กการบรหารงานท�&ด�น';นจ์0าเป:นต�องค์0าน,งถึ,งด�านต%าง ๆ หลายด�าน สมพงศ� เกษมสน (2526)

1. ด�านการประหย'ด

2. ด�านค์วามเป:นธีรรม 3. ด�านค์วามซื่-&อส'ตย�และม�เก�ยรต

4. ด�านประสทธีผล5. ด�านประสทธีภาพ

ประสทธีผลและประสทธีภาพน�; ให�ค์วามหมายใกล�เค์�ยงก'นมาก หากจ์ะพจ์ารณาให�เจ์าะจ์งลงไปแล�วก5จ์ะเห5นได�ว%าประสทธีผลน';น หมายถึ,งการพจ์ารณาผลข้องการท0างานท�&ส0าเร5จ์ล"ล%วงด'งประสงค์� หร-อท�&ค์าดหว'งไว�เป:นหล'ก และค์วามส0าเร5จ์ข้องงานอย%างม�ประสทธีผลน�; อาจ์เกดจ์ากการปฏิบ'ตท�&ไม%ประหย'ด หร-อไม%ม�ประสทธีภาพก5ได� เพราะประสทธีภาพเป:นเร-&องข้องการท�&จ์ะท0างานให�ได�ผลส�งส"ด ส%วนประสทธีผลเป:นเร-&องข้องการน0าเอาผลงานท�&ส0าค์'ญ่ด'งท�&ค์าดหว'งไว�มาพจ์ารณา ด'งน';น งานท�&ม�ประสทธีผลจ์,งไม%จ์0าเป:นต�องม�ประสทธีภาพเสมอไป

วว'ฒนาการข้องการบรหาร

1. การศ,กษาการบรหารแบบค์ลาสสค์ (Classical management approach)

2. การศ,กษาการจ์'ดการเชงพฤตกรรมศาสตร� (Behavioral management approach)

3. การศ,กษาการจ์'ดการเชงปรมาณ (The quantitative management approach) ศาสตร�การจ์'ดการ(Management science) หร-อการวจ์'ยการปฏิบ'ตการ (Operation research)4. กล"%มทฤษฎี�การบรการ ท�&เพ&งได�ร'บการพ'ฒนาข้,;นมาในระยะหล'งๆ (Recent development in management theory)

การบรหารโดยทฤษฎี�กล"%มน�; เป:นทฤษฎี�ท�&ม"%งเน�นองค์�การโดยรวมและวธี�การปร'บปร"งประสทธีภาพและประสทธีผลทฤษฎี�การจ์'ดการตามหล'กวทยาศาสตร� เช%น การจ์'ดการตามหล'กวทยาศาสตร� (Scientific management)

การจ์'ดการตามระบบราชการ (Bureaucratic

management)

การจ์'ดการตามแบบหล'กการบรหาร (Administrative management)

1 .ทฤษฎี�การศ,กษาการบรหารแบบค์ลาสสค์

2.ทฤษฎี�การศ,กษาการจ์'ดการเชงพฤตกรรมศาสตร�

การบรหารเชงพฤตกรรม จ์ะม"%งการเพ&มประสทธีภาพโดยการท0าค์วามเข้�าใจ์มน"ษย�ถึ�าผ��บรหารได�เข้�าใจ์พฤตกรรมข้องบ"ค์ค์ลและปร'บองค์�การให�สอดค์ล�องก'บพวกเข้าแล�วค์วามส0าเร5จ์ข้ององค์�การก5จ์ะตามมาเอง เช%น ทฤษฎี�ทางจ์ตวทยาอ"ตสาหกรรม (Industrial psychology approach ทฤษฎี�ล0าด'บข้';นค์วามต�องการ (Hierarchy of needs theory) ทฤษฎี� X และทฤษฎี� Y(Douglas McGregor)

3.การศ,กษาการจ์'ดการเชงปรมาณการศ,กษาการจ์'ดการเชงปรมาณเป:นท'ศนะ

การจ์'ดการซื่,&งน0าเทค์นค์ทางค์ณตศาสตร� เค์ร-&องม-อสถึตและข้�อม�ลมาเพ-&อช%วยในการแก�ป<ญ่หาทางการบรหารจ์'ดการศาสตร�การจ์'ดการหร-อการวจ์'ยการปฏิบ'ตการ เป:นท'ศนะการบรหารเชงปรมาณซื่,&งประย"กต�ใช� ค์ณตศาสตร�ในการต'ดสนใจ์ในสถึานการณ�ต%าง ๆผ��ต'ดสนใจ์จ์ะใช�หล'กเกณฑ์�เชงปรมาณในการเล-อกระหว%างทางเล-อกต%าง ๆ ท�&ม�อย�% โดยเฉพาะในการวางแผนการจ์'ดการปฏิบ'ตการ เป:นการบรหารจ์'ดการท�&ม"%งการเก5บรวบรวมข้�อม�ล และการส%งข้�อม�ล เพ-&อสน'บสน"นหน�าท�&การจ์'ดการ เช%นการใช�โปรแกรมค์อมพวเตอร�

การจ์'ดการปฏิบ'ตการ(Operations management) ระบบข้�อม�ลการจ์'ดการ(Management System : MIS)

4.ทฤษฎี�การบรการ

แนวค์ดทฤษฎี�การบรหารและหล'กการบรหาร

ทฤษฎี�การบรหารการจ์'ดการตามระบบราชการ (Bureaucratic management)

ทฤษฎี�การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์ (Adhocracy)ทฤษฎี�การบรหารแบบ Balanced Scorecardทฤษฎี�การบรหารแบบเปร�ยบเท�ยบ (Benchmarking)ทฤษฎี�การบรหารแบบค์วามสามารถึหล'ก ( Core Competence)ทฤษฎี�การบรหารแบบการกระจ์ายอ0านาจ์ (Decentralization)ทฤษฎี�การบรหารแบบการมอบอ0านาจ์ต'ดสนใจ์ ( Empowerment)

แนวค์ดทฤษฎี�การบรหารและหล'กการบรหาร(ต%อ)

ทฤษฎี�การบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�(Management by objective)ทฤษฎี�การบรหารแบบค์วามเป:นเลศข้ององค์�กร (Organizational Excellence)ทฤษฎี�การบรหารแบบผ��ม�ส%วนได�เส�ย ( Stakeholders)ทฤษฎี�การบรหารแบบ ทฤษฎี� X ทฤษฎี� Yและทฤษฎี� zทฤษฎี�การบรหารแบบTQM (total quality management)ทฤษฎี�การบรหารแบบระบบ(System theory)

ทฤษฎี�การบรหารแบบ 7 sทฤษฎี�การบรหารแบบ 4 m ทฤษฎี�หล'กการบรหาร 14 หล'กการ

แนวค์ดทฤษฎี�การบรหารและหล'กการบรหาร(ต%อ)

ทฤษฎี�การบรหารแบบ แรงจ์�งใจ์ ทฤษฎี�ล0าด'บข้';นค์วามต�องการทฤษฎี�แรงจ์�งใจ์ Barnard

ทฤษฎี�การบรหารแบบองค์�กรแห%งการเร�ยนร�� ( Learning Organizational)ทฤษฎี�การบรหารแบบม"%งผลส'มฤทธีC (results based management; RBM)

ทฤษฎี�การบรหารแบบม�ส%วนร%วม ( Participative 

Management)  ทฤษฎี�การบรหารแบบ POSDCORB model

หล'กการบรหารแบบ P4. DRUCBOWBIGSIC Model

ทฤษฎี�การบรหารการจ์'ดการตามระบบราชการ (Bureaucratic management

Max Weber (1864-1920)ทฤษฎี�การจ์'ดการระบบราชการล'กษณะองค์�การน';นจ์ะถึ�กบรหารบนพ-;นฐานข้องเหต"ผล และไม%เป:นส%วนต'วม�กรอบการวเค์ราะห�ท�&ว%า ย&งร'ฐม�การพ'ฒนา และม�การข้ยายต'วข้องช"มชน เม-อง การศ,กษา เศรษฐกจ์ฯลฯ เพ&มมากข้,;นเท%าใด “ร'ฐ” ก5ย&งต�องพ,&งพาอาศ'ยระบบราชการ จ์'ดการแก�ไข้ป<ญ่หาในส'งค์มเพ&มข้,;นการมองค์วามส'มพ'นธี�ระหว%างร'ฐก'บระบบราชการช�;ให�เห5นว%าระบบราชการข้ยายต'วไปพร�อม ๆ ก'บการฝึEกฝึนอบรมจ์ะย&งท0าให�ระบบราชการม�ผ��เช�&ยวชาญ่ ผ��ช0านาญ่การพเศษ ท�&รอบร��ป<ญ่หาทางเทค์นค์มากกว%าผ��ปกค์รอง ท�&เป:นผ��ค์วบค์"มระบบราชการเพ&มข้,;นเร-&อย ๆ

ล'กษณะท�&ส0าค์'ญ่ข้ององค์�การแบบราชการข้องเวเบอร� ค์-อม�การแบ%งงานก'นท0าเฉพาะด�านม�การระบ"สายการบ'งค์'บบ'ญ่ชาอย%างช'ดเจ์นบ"ค์ค์ลจ์ะถึ�กค์'ดเล-อกและเล-&อนต0าแหน%งบนพ-;นฐานข้อง ค์"ณสมบ'ตทางเทค์นค์การบรหารก'บการเป:นเจ์�าข้ององค์�การจ์ะถึ�กแยกจ์ากก'นค์วามส'มพ'นธี�ระหว%างผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาและผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชาอย�%บน พ-;นฐานข้องค์วามไม%เป:นส%วนต'วม�การก0าหนดกฎีและระเบ�ยบวธี�ปฏิบ'ตการไว�อย%างเป:นทางการ

1 . การแบ%งงานก'นท0าตามแนวราบ 2. การแบ%งงานก'นท0าตามแนวต';ง 3. การท0างานก'นเป:นลายล'กษณ�อ'กษร 4. กฎีระเบ�ยบ 5 . การเล-&อนข้';นต0าแหน%ง ตามหล'กอาว"โส ค์วามสามารถึ 6. การแยกเร-&องส%วนต'วออกจ์ากเร-&องงาน

ปร'ชญ่าข้องการ Weber ในการบรหารงานภาค์ร'ฐ หล'ก การพ-;นฐาน

1 . การเพ&มผลผลต การเพ&มค์วามช0านาญ่งาน 2. ค์วามถึ�กต�องในการท0างาน เกดต'ดสนใจ์ท�&สนองผลประโยชน�รวมข้ององค์�การ 3. การท0างานข้ององค์�การม�ค์วามต%อเน-&องอ�างองได� ไม%ข้,;นก'บต'วค์น 4. บรรล"การประสานงานระหว%างองค์�การ 5 . เกดค์วามแน%นอนในการท0างาน 6. ลดการส-&อสารท�&ไม%จ์0าเป:น 7. สร�างกรอบพฤตกรรมพ-;นฐานข้องสมาชกให�เป:นแบบแผนเด�ยวก'น 8. ให�องค์�การม�พลว'ต 9. สร�างข้ว'ญ่ก0าล'งใจ์ให�สมาชก 10. ท0าให�สมาชกม�ค์วามผ�กพ'นก'บองค์�การ 11. บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ข้ององค์�การ

ผลล'พธี�

1. อ0านาจ์เฉพาะต'ว อ0านาจ์หน�าท�&ท�&ม�มาแต%ก0าเนด หร-อ อ0านาจ์หน�าท�&จ์ากค์วามสามารถึพเศษ2. อ0านาจ์แบบประเพณ�3. อ0านาจ์ตามกฎีหมาย

ร�ปแบบการใช�อ0านาจ์ Weber ม� 3 ร�ปแบบ

องค์�การแบบระบบราชการโค์รงสร�างพ-;นฐานข้อง Max

Weber ประกอบด�วย 7 ประการ 1. หลั�กลั��ดั�บขั้��น

             2. หลั�กคว�มรั�บผิ�ดัชอบ              3. หลั�กแห�งคว�มสมเหตุ�สมผิลั              4. ก�รัม��งส��ผิลัส��เรั�จ              5. หลั�กก�รัทำ��ให!เก�ดัคว�มแตุกตุ��งหรั"อคว�มช��น�ญเฉพ�ะดั!�น              6. หลั�กรัะเบ'ยบว�น�ย              7. คว�มเป็*นว�ช�ช'พ

             หล'กการน�; ม�เป3าหมายท�&จ์ะท0าให�องค์�การต�องอย�%ภายใต�การค์วบค์"ม โดยเช-&อว%า การบรหารท�&ม�ล0าด'บข้';น จ์ะท0าให�ระบบการส'&งการและการค์วบค์"มม�ค์วามร'ดก"ม ท0าให�การด0าเนนงานเป:นไปอย%างม�ประสทธีภาพการบรหารท�&เน�นกฎีเกณฑ์�และข้';นตอนม�ค์วามเหมาะสม

หล'กล0าด'บข้';น (hierarchy) 

        เจ์�าหน�าท�&ท"กค์นต�องม�ค์วามส0าน,กแห%งค์วามร'บผดชอบต%อ  การกระท0าข้องตนค์วามร'บผดชอบ หมายถึ,ง การ ร'บผดและร'บชอบต%อการกระท0าใด ๆ ท�& ตนได�กระท0าลงไปและค์วามพร�อมท�&  จ์ะให�ม�การตรวจ์สอบโดยผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาอย�%ตลอดเวลาด�วย

หล'กค์วามร'บผดชอบ (responsibility)  

      Weber ให�ค์วามส0าค์'ญ่ก'บกระบวนการท0างาน ว%าม�ค์วามส0าค์'ญ่ต%อการท�&จ์ะท0าให�งานบรรล"ผลอย%างม�ประสทธีภาพ เพราะวธี�การท0างานแสดงให�เห5นว%า จ์ะท0างาน อย%างไร โดยวธี�การใดจ์,งท0าให�งานส0าเร5จ์อย%างม�ประสทธีภาพ     ค์วามถึ�กต�องเหมาะสมข้องแนวปฏิบ'ตท�&จ์ะน0ามาใช�เป:นแนวทางในการด0าเนนงานให�บรรล"ผลอย%างม�ประสทธีภาพ

หล'กแห%งค์วามสมเหต"สมผล (rationality)  

             การปฏิบ'ตงานใด ๆ จ์ะต�องม"%งส�%เป3าหมายหร-อว'ตถึ"ประสงค์�ข้ององค์�การเสมอ

หล'กการม"%งส�%ผลส0าเร5จ์ (achievement orientation)

การจ์'ดส%วนงานอาจ์ย,ดหล'กการจ์'ดองค์�การได�หลายร�ปแบบ  ค์-อ

หล'กการท0าให�เกดค์วามแตกต%างหร-อการม�ค์วามช0านาญ่เฉพาะด�าน (Specialization) 

1 .การแบ%งส%วนงานตามพ-;นท�&2. การแบ%งงานตามหน�าท�& 3. การแบ%งงานตามล�กค์�า หร-อผ��ร'บบรการ 4. การแบ%งงานตามข้';นตอนหร-อกระบวนการท0างาน

             ต�องม�การก0าหนดระเบ�ยบ วน'ย และบทลงโทษ ข้,;นมาเพ-&อเป:นกลไกการค์วบค์"มค์วามประพฤตข้องสมาชกท"กค์นในองค์�การ

หล'กระเบ�ยบวน'ย (discipline) 

ผ��ปฏิบ'ตงานในองค์�การราชการ ถึ-อเป:นอาช�พอย%างหน,&ง และต�องปฏิบ'ตงานเต5มเวลา        ค์วามเป:นวชาช�พ  “ร'บราชการ”  น';น ผ��ปฏิบ'ตงานจ์ะต�องม�ค์วามร��เก�&ยวก'บ กฎี ระเบ�ยบ ข้�อบ'งค์'บ ตลอดจ์นต'วบทกฎีหมายต%าง ๆ ท�&เก�&ยวข้�องก'บการปฏิบ'ตงานในภาระหน�าท�&ข้องตนด�วย

ค์วามเป:นวชาช�พ (Professionalization) 

ทฤษฎี�การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์

(Warren G Bennis , 1968) (Alvin Toffler,

1970การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์

เป:นการบรหารท�&ม�โค์รงสร�างองค์�กรท�&ตรงก'นข้�ามก'บการบรหารแบบระบบราชการโดยส;นเชง กล%าวค์-อ การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์ ไม%ม�โค์รงสร�างท�&ก0าหนดไว�ตายต'ว ม�การกระจ์ายอ0านาจ์ และสามารถึตอบสนองค์วามต�องการข้ององค์�กรได�อย%างรวดเร5ว ในข้ณะท�&องค์�กรแบบราชการจ์ะให�ค์วามส0าค์'ญ่ก'บโค์รงสร�างมากกว%าบ"ค์ลากร แต%องค์�กรแบบเฉพาะกจ์กล'บถึ�กออกแบบมาเพ-&อด,งเอาค์วามสามารถึข้องบ"ค์ลากรมาใช�ให�เกดประโยชน�มากท�&ส"ด

ทฤษฎี�การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์

(Alvin Toffler , 1 9 7 0 )การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์

เป:นการบรหารท�&ต�องม�โค์รงสร�างองค์�กรท�&เป:นแนวนอนท�&แบบราบมากข้,;นการบรหารองค์�กร ล'กษณะน�; Toffler มองว%า เป:นองค์�กรร�ปแบบใหม%ท�&ม�อสระและไม%หย"ดน&ง

ทฤษฎี�การบรหารองค์�กรแบบเฉพาะกจ์

(Henry Mintzberg ,1979)โค์รงสร�างองค์�กรพ-;นฐาน 4 ประเภท

แบ%งโค์รงสร�างองค์�กรออกตามล'กษณะการใช�งาน(โค์รงสร�างแบบง%ายและแบบซื่'บซื่�อน)

ประเภทข้ององค์�กร ตามแนวค์ด Henry Mintzberg 2( x2)

1.องค์�กรแบบเค์ร-&องจ์'กรกล2.องค์�กรทางวชาช�พ3.องค์�กรใหม%ท�&บรหารแบบผ��ประกอบการ4.องค์�กรแบบเฉพาะกจ์

ประเภทข้ององค์�กร ตามแนวค์ด Henry Mintzberg 2( x2)

โค์รงสร�างแบบง%าย

โค์รงสร�างแบบซื่'บซื่�อน

สภ�พแวดัลั!อมคงทำ',

องค์�กรแบบเค์ร-&องจ์'กรกลสร�างมาตรฐานข้องกระบวนการท0างานและผลงาน

องค์�กรทางวชาช�พสร�างมาตรฐานข้องท'กษะและบรรท'ดฐานภายในองค์�กร

สภ�พแวดัลั!อมเป็ลั',ยนแป็ลังตุลัอดัเวลั�

องค์�กรใหม%ท�&บรหารแบบผ��ประกอบการม�การก0าก'บด�แลโดยตรง

องค์�กรแบบเฉพาะกจ์การท�&ให�ท"กฝึFายท�&ม�ส%วนร%วมท0างานปร'บต'วเข้�าหาก'นเอง

องค์�กรแบบเค์ร-&องจ์'กรกล

ม�โค์รงสร�างส0าหร'บการปฏิบ'ตงานเป:นประจ์0า ต�องใช�ค์วามช0านาญ่เฉพาะด�านม�กระบวนการท0างานท�&ก0าหนดไว�อย%างอย%างเป:นทางการม�กฎีระเบ�ยบและข้�อบ'งค์'บมากมายในองค์�กรใช�ร�ปแบบการส-&อสารท�&เป:นทางการม�หน%วยงานปฏิบ'ตงานข้นาดใหญ่%การต'ดสนใจ์อย�%ท�&ศ�นย�กลาง ม�กล"%มผ��ช0านาญ่การเชงเทค์นค์เป:นจ์0านวนมาก

องค์�กรทางวชาช�พ

เป:นองค์�ท�&กล"%มบ"ค์ค์ลม�อทธีพลมากท�&ส"ด ผ��ปฏิบ'ตงานเป:นผ��เช�&ยวชาญ่และช0านาญ่การในการปฏิบ'ตงานในองค์�กรบ"ค์ค์ลจ์ะท0างานค์%อนข้�างเป:นอสระจ์ากก'นบ"ค์ค์ลจ์ะปฏิบ'ตงานตามกฎีเกณฑ์�อย%างเค์ร%งค์ร'ด

องค์�กรใหม%ท�&บรหารแบบผ��ประกอบการ

โดยบรหารม"%งเน�นท�&การสร�างค์วามภ'กด�ข้องพน'กงานและในข้ณะเด�ยวก'นก5ไม%เข้�าไปก�าวก%ายในการวางแผนมากน'กม�ค์วามย-ดหย"%นและไม%เป:นทางการม�กล"%มผ��ช0านาญ่การในจ์0านวนไม%มากม�การรวมศ�นย�อ0านาจ์ส�งโดยอ0านาจ์ค์วบค์"มอาจ์อย�%ในม-อข้องผ��ก%อต';ง

องค์�กรแบบเฉพาะกจ์

ม�กระบวนการท0างานท�&ก0าหนดไว�อย%างไม%เป:นทางการม�กฎีระเบ�ยบและข้�อบ'งค์'บน�อยในองค์�กรใช�ร�ปแบบการส-&อสารท�&เป:นทางการและไม%เป:นทางการให�อ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์ม�การกระจ์ายอ0านาจ์ และสามารถึตอบสนองค์วามต�องการข้ององค์�กรได�อย%างรวดเร5วเน�นการใช�ค์วามสามารถึข้องบ"ค์ลากร

ทฤษฎี�การบรหารแบบ Balanced Scorecard (BSC)

(Robert S. Kaplan and David Norton)

ล'กษณะข้องการบรหารเป:นการน0ากลย"ทธี�ข้ององค์�กรมาแยกเป:นเป3าหมายท�&ว'ดได�ในเชงปรมาณ แล�วจ์,งท0าการประเมนว%าองค์�กรบรรล"เป3าหมายท�&ก0าหนดไว�หร-อไม%โดยเร&มต�นจ์ากการก0าหนดวส'ยท'ศน�และพ'นธีกจ์ข้ององค์�กรและแยกย%อยออกเป:นกลย"ทธี�องค์�กร และก0าหนดต'วช�;ว'ด โดยโค์รงสร�างข้องต'วช�;ว'ดหร-อกจ์กรรมท�&ว'ดผล จ์ะต�องม�ค์วามสมด"ล ตามช-&อแนวค์ดน�; โดยน'กวชาการท';ง 2 สร"ปม"มมองส0าค์'ญ่ในหล'กการบรหารตามทฤษฎี�ไว�ท';งหมด 4 ด�าน1. ม"มมองด�านการเงน 2.ม"มมองด�านล�กค์�า 3. ม"มมองด�านกระบวนการ 4. ม"มมองด�านการเร�ยนร��และการเตบโต

ม"มมองด�านการเงน

ม"มมองด�านน�;เร&มต�นด�วยค์0าถึามท�&ว%า เราเป:นอย%างไรในสายตาข้องผ��ถึ-อห"�น?

(เราเป:นอย%างไรในสายตาข้อง...................)

ม"มมองด�านน�;ให�ค์วามส0าค์'ญ่ต%อข้�อม�ลทางการเงน(ต'วเลข้สถึต) เพราะผลการด0าเนนงานด�านการเงนข้ององค์�กรเป:นส&งส0าค์'ญ่ในการอย�%รอดข้ององค์�กร การม�ข้�อม�ลทางการเงนท�&ถึ�กต�องตามค์วามเป:นจ์รง เช%น อ'ตราผลตอบแทนจ์ากการลงท"น ต�นท"นต%อหน%วย กระแสเงนสด ส%วนแบ%งการตลาด อ'ตราการเตบโตข้องผลก0าไร

ม"มมองด�านล�กค์�า

ม"มมองด�านน�;เร&มต�นด�วยค์0าถึามท�&ว%า เราเป:นอย%างไรในสายตาข้องล�กค์�า?

ม"มมองด�านน�;ให�ค์วามส0าค์'ญ่ตระหน'กถึ,งค์วามจ์0าเป:นข้องการมองส&งต%างๆ จ์ากม"มมองข้องล�กค์�ามากข้,;น และยอมร'บค์วามจ์รงท�&ว%า การหาล�กค์�าใหม%ม�ต�นท"นส�งกว%าการร'กษาล�กค์�าเดม ด'งน';นค์0าว%า การสร�างค์วามพ,งพอใจ์ข้องล�กค์�า จ์,งกลายเป:นส&งท�&ท"กองค์�กรต�องท%องไว�จ์นข้,;นใจ์ ม"มมองด�านน�; องค์�กรจ์ะต�องว'ดค์วามพ,งพอใจ์ข้องล�กค์�าต%อสนค์�าและบรการท�&ได�ร'บจ์ากองค์�กร โดยต'วช�;ว'ดท�&ใช�ในม"มมองน�; ได�แก%1. ค์วามพ,งพอใจ์ข้องล�กค์�า 2.อ'ตราการร'กษาล�กค์�าเดม (ค์วามภ'กด�) 3. อ'ตราการตอบสนองค์วามต�องการข้องล�กค์�า และ4. ช-&อเส�ยงข้ององค์�กร

ม"มมองด�านกระบวนการ

ม"มมองด�านน�;เร&มต�นด�วยค์0าถึามท�&ว%า เราท0างานภายในองค์�กรข้องเราม�

ประสทธีผลเพ�ยงใด ?ม"มมองด�านน�;เป:นการมองส&งท�&เกดข้,;นภายในองค์�กรโดยจ์ะว'ดผลข้องกระบวนการท0างานท�&ส0าค์'ญ่ๆ ท�&เป:นต'วข้'บเค์ล-&อนธี"รกจ์ท';งหมด ได�แก%.......

ม"มมองด�านการเร�ยนร��และการเตบโต

ม"มมองด�านน�;เร&มต�นด�วยค์0าถึามท�&ว%า เราจ์ะท0าอย%างไรเพ-&อเปล�&ยนแปลงและปร'บปร"งให�ด�ข้,;นกว%า

เดม ?ม"มมองด�านน�;เป:นการน0าค์0าตอบข้องค์0าถึาม มาเป:นต'วช�;ว'ดและว'ดผลการด0าเนนงานท�&เป:นไปได�ในอนาค์ต โดยเน�นท�&ค์วามจ์0าเป:นในการลงท"นเพ-&อ พ'ฒนาบ"ค์ลากรข้ององค์�กร โดยการเร�ยนร�� (learning ) ม�ค์วามหมายค์รอบค์ล"ม การฝึEกอบรม (training )การเร�ยนร��ในม"มมองด�านน�; ย'งรวมถึ,ง ท�&ปร,กษาหร-อพ�&เล�;ยง และผ��สอนเสรมด�านต%างๆ..ภายในองค์�กรด�วย ด'งน';น จ์0านวนช'&วโมงการฝึEกอบรมและจ์0านวนพน'กงานท�&เข้�าร'บการฝึEกอบรม อาจ์เป:นต'วช�;ว'ดในม"มมองด�านน�; ค์วามส0าค์'ญ่ข้องการฝึEกอบรม ท�&ปร,กษาหร-อพ�&เล�;ยง และผ��สอนเสรมม"มมองด�านน�;อาจ์เพ&มต'วช�;ว'ด อ�ก เช%น ส'ดส%วนข้องเงนลงท"นเพ-&อการวจ์'ยและพ'ฒนาเม-&อเท�ยบก'บยอดข้ายหร-อเปอร�เซื่5นต�ข้องยอดข้าย เป:นต�น

สร"ป หล'กการบรหารแบบ Balanced Scorecard เป:นการน0ากลย"ทธี�ข้ององค์�กรมาแยกเป:นเป3าหมายท�&ว'ดได�ในเชงปรมาณ จ์ากม"มมองท';ง 4 ด�านท�&แตกต%างก'นมาวเค์ราะห�จ์ะท0าให�ได�ม"มมอง ท�&สมด"ล ท';งองค์�กร แทนท�&จ์ะเน�นแต%ม"มมองใดม"มมองหน,&ง แนวค์ดท�&ส0าค์'ญ่ข้อง Balanced

Scorecard ค์-อ

จ์งมองธี"รกจ์จ์ากรอบด�าน

ทฤษฎี�การบรหารแบบเปร�ยบเท�ยบ (Benchmarking)

(Xerox ,1 9 7 0 )ว'ตถึ"ประสงค์�หล'กข้องการท0า

Benchmarking ค์-อค์วามต�องการพ'ฒนาปร'บปร"งอย%างต%อเน-&อง เพ-&อเพ&มค์วามสามารถึในการแข้%งข้'นข้ององค์�กรรวมท';งเพ&มประสทธีภาพในการด0าเนนงานโดยการเปร�ยบเท�ยบ ค์�นหาวธี�ท�&เหมาะสมและประย"กต�ใช�กระบวนการหร-อวธี�การท�&องค์�กรภายนอกอ-&นหร-อองค์�กรค์�%แข้%งได�ใช�จ์นประสบค์วามส0าเร5จ์มาแล�ว

หล'กการหร-อกระบวนการบรหารน�; เร�ยกว%า การเปร�ยบเท�ยบเพ-&อปร'บปร"งองค์�กร หล'กการน�;น0ากระบวนการด0าเนนธี"รกจ์ในส%วนท�&ส0าค์'ญ่ ต';งแต%การผลตไปจ์นถึ,งการข้ายและการซื่%อมบ0าร"ง มาเปร�ยบเท�ยบก'บบรษ'ทอ-&นๆท�&ม�ล'กษณะแบบเด�ยวก'นถึ�าผลการเปร�ยบเท�ยบได�ออกมาบรษ'ทอ-&นด�กว%าด�านใดด�านหน,&งก5ตาม เช%น รวดเร5วกว%า ม�ค์%าใช�จ์%ายต0&ากว%า หร-อม�ประสทธีภาพมากกว%า Xerox ก5จ์ะก0าหนดเป3าหมายว%าอย%างน�อยต�องปร'บปร"งกระบวนการให�ด�เท�ยบเท%าก'บหร-อด�กว%า บรษ'ทอ-&น

การเปร�ยบเท�ยบองค์�กรเป:นการเปร�ยบเท�ยบก'บส&งท�&เป:นมาตรฐาน เช%น อ'ตราการผลต อ'ตราการเกดข้องเส�ยจ์ากผลผลต เป:นต�น แต%ในการเปร�ยบเท�ยบน';น ส&งแรกท�&จ์ะเปร�ยบเท�ยบค์-อการเปร�ยบเท�ยบการปฏิบ'ตงานข้องตนเองก%อนแล�วจ์,งน0าไปเปร�ยบเท�ยบก'บองค์�กรอ-&น

1 .เล-อกส&งท�&จ์ะเปร�ยบเท�ยบ ซื่,&งไม%ค์วรม�ข้อบเข้ตกว�างเกนไปและ ค์วรม�การนยามท�&ช'ดเจ์น2. การเล-อกท�มงาน ซื่,&งค์วรใช�ท�มงานข้นาดเล5ก

- 23 ท�มหร-อมากกว%า ในท�มสมาชกค์วรม�ต0าแหน%งอาว"โสมากพอ3. วเค์ราะห�กระบวนการท0างานข้องต'วเอง 4. น0ากระบวนการหร-อส&งท�&เราใค์ร%ร��วเค์ราะห�เปร�ยบเท�ยบก'บองค์�กรอ-&น5. ได�ผลการเปร�ยบเท�ยบแล�ว วางแผนปร'บปร"งส&งท�&จ์ะเปล�&ยนแปลงกระบวนการให�เท�ยบเท%าหร-อด�กว%าองค์�กรอ-&น

ข้';นตอนการเปร�ยบเท�ยบเพ-&อปร'บปร"งองค์�กร

ม�วธี�การเปร�ยบเท�ยบ ด'งน�;

สร"ป Benchmarking เป:นกระบวนการข้องการเปร�ยบเท�ยบประสทธีผลองค์�การและเปร�ยบเท�ยบป<จ์จ์'ยท�&ส%งผลต%อประสทธีผลองค์�การเพ-&อค์�นหาวธี�ท�&เหมาะสมและประย"กต�ใช�เพ-&อปร'บปร"งองค์�กรและพ'ฒนาองค์�กรอย%างต%อเน-&องให�สามารถึบรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�หร-อบรรล"เป3าหมายท�&ได�ก0าหนดไว�

ทฤษฎี�การบรหารแบบค์วามสามารถึหล'ก (Core Competence)

(Hamel and Prahalad,1 9 9 0 )

หล'กการบรหารแบบใช�ค์วามสามารถึข้ององค์�กรเป:นการท0างานโดยย,ดเอาจ์"ดเด%นข้ององค์�กรเป:นต'วก0าหนดหร-อเป:นต'วต';งในการก0าหนดเป3าหมายว%าส"ดท�ายองค์�กรจ์ะท0าอะไรท�&ม�ประสทธีภาพและให�ผลตอบแทนค์วามค์"�มค์%าในการลงท"นส�งท�&ส"ดเช%น บ . Black and Decker ค์วามสามารถึเค์ร-&องใช�ไฟฟ3าข้นาดเล5ก บ.Canon ค์วามสามารถึในเร-&องว'สด"น0าแสงและระบบกลไกท�&ม�ค์วามแม%นย0าส�ง บ.Honda ค์วามสามารถึในการผลตรถึยนต� และบ.3m ค์วามสามารถึในการผลตกาวตดแน%นท�&ม�ค์"ณภาพระด'บโลก เป:นต�น

เกณฑ์�ท�&ใช�ว'ดค์วามสามารถึหล'กข้ององค์�กร ตามหล'กการข้อง Hamel and Prahalad ม� 3 ข้�อ

1. ค์วามสามารถึน';นเปIดโอกาสให�องค์�กรสามารถึเข้�าถึ,งตลาดท�& หลากหลายได�2. ค์วามสามารถึน';นเป:นส%วนส0าค์'ญ่ท�&ล�กค์�ามองว%าเป:น ประโยชน�ซื่,&งพวกเข้าได�ร'บจ์ากการใช�สนค์�า3. ค์วามสามารถึน';นยากท�&จ์ะลอกเล�ยนแบบได�

ทฤษฎี�การบรหารแบบการกระจ์ายอ0านาจ์ (Decentralization)

(Alfred P. Sloan,1 9 6 3 )เป:นหล'กการบรหารท�&ให�โค์รงสร�าง

ข้ององค์�กรม�ค์วามซื่'บซื่�อนน�อยท�&ส"ด เป:นโค์รงสร�างท�&แบ%งสายการบ'งค์'บบ'ญ่ชาและบรหารค์วามร'บผดชอบตามหน�าท�&งาน การกระจ์ายอ0านาจ์เป:นการท0าให�บ"ค์ค์ลท�&ปฏิบ'ตงานจ์รงได�ร'บผดชอบและม�อ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์มากข้,;นได�ในระด'บหน,&ง ม�ค์วามย-ดหย"%นมากข้,;น โดยท';ง 2 ส&งน�;จ์ะช%วยสร�างแรงจ์�งใจ์ในการบรหารงาน

หล'กการบรหารแบบการกระจ์ายอ0านาจ์ ช%วยเพ&มข้ว'ญ่และก0าล'งใจ์ข้องค์นภายในองค์�กร ด�วยการมอบอ0านาจ์การต'ดสนใจ์ให�ก'บแต%ละฝึFายซื่,&งท0าให�ค์นแต%ละฝึFายร��ส,กว%าตนเองเป:นส%วนหน,&งข้ององค์�กร รวมท';งต�องแสดงค์วามร'บผดชอบและม�ส%วนช%วยในการให�เกดผลล'พธี�ส"ดท�ายท�&องค์�กรต�องการ หล'กการบรหารแบบการกระจ์ายอ0านาจ์ม�ล'กษณะการบรหารค์ล�ายก'บหล'กการบรหารแบบการมอบอ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์ เป:นการท0าให�พน'กงานหร-อผ��ปฏิบ'ตงานร��ส,กม�ส%วนร%วมในองค์�กรม�ค์วามร��ส,กผ�กพ'นก'บองค์�กรมากข้,;น

ซื่,&งการสร�างค์วามผ�กพ'นก'บองค์�กร Gerard Seijts and Dan Crim ได�ค์ดค์�นต'วย%อแนวค์ดการบรหารข้,;น ช-&อว%า 10CS1. connect (สานส'มพ'นธี�)

2. career (ให�โอกาสค์วามก�าวหน�าในอาช�พ)

3. clarity ( ม�ค์วามช'ดเจ์น)4. convey (ส-&อสารให�เข้�าใจ์)5. congratulate ( แสดงค์วามยนด�)6. contribute (ม�ส%วนร%วมท0า

ประโยชน�)7. control (ให�อ0านาจ์ค์วบค์"ม)8. collaborate (ประสานค์วามร%วม

ม-อ)9. credibility (ร'กษาค์วามน%าเช-&อถึ-อ)10.confidence(สร�างค์วามเช-&อม'&น)

1.connect (สานส'มพ'นธี�)ผ��น0าองค์�กรต�องแสดงให�เห5นว%าพวกเข้า

เห5นค์"ณค์%าข้องพน'กงานอย�%เสมอ ซื่,&งค์วามผ�กพ'นก'บองค์�กรข้องพน'กงานน';นเป:นส&งท�&สะท�อนให�เห5นว%าพน'กงานร��ส,กอย%างไรเก�&ยวก'บค์วามส'มพ'นธี�ระหว%างพวกเข้าและผ��น0าส�งส"ด

2. career (ให�โอกาสค์วามก�าวหน�าในอาช�พ)ผ��น0าองค์�กรค์วรมอบหมายงานท�&ม�ค์วาม

ท�าทายและม�ค์วามหมายต%อพน'กงานรวมท';งให�โอกาสท�&จ์ะม�ค์วามก�าวหน�าในอาช�พท�&ท0าอย�%ด�วย โดยต�องค์0าน,งว%าค์นส%วนใหญ่%อยากจ์ะท0างานใหม% ท�&ไม%เค์ยท0ามาก%อน

3. clarity ( ม�ค์วามช'ดเจ์น)ผ��น0าองค์�กรต�องส-&อสารวส'ยท'ศน�ให�

พน'กงานได�อย%างช'ดเจ์น โดยพน'กงานต�องการร��ว%า ผ��บรหารอาว"โสวางแผนอะไรไว�ส0าหร'บองค์�กรบ�างและเป3าหมายท�&ผ��น0าองค์�กรหร-อห'วหน�าแผนก หน%วยงาน หร-อท�มงานน';นเป:นอย%างไรบ�าง4. convey

(ส-&อสารให�เข้�าใจ์)ผ��น0าองค์�กรต�องอธีบายค์วามค์าดหว'งข้อง

พวกเข้าท�&ม�ต%อพน'กงานอย%างช'ดเจ์นและให�ค์วามค์ดเห5นก'บข้�อเสนอแนะเก�&ยวก'บการท0างานข้องพวกเข้า

5 .congratulate ( แสดงค์วามยนด�)ผ��น0าองค์�กรต�องม�การยกย%องชมเชย

พน'กงานท�&ม�ผลงานด�อย�% สม0&าเสมอ โดยพน'กงานม'กกล%าวว%าพวกเข้าม'กได�ร'บการตเต�ยนในท'นท�&ท�&ผลการปฏิบ'ตงานไม%ด� แต%กล'บได�ร'บการชมเชยหากม�ผลงการปฏิบ'ตด�เย�&ยมไม%บ%อยน'ก

6. contribute (ม�ส%วนร%วมท0าประโยชน�)

ค์นในองค์�กรต�องการร��ว%างานท�&พวกเข้าท0าน';นม�ค์วามหมายและช%วยในการสร�างค์วามส0าเร5จ์ค์ร';งส0าค์'ญ่ข้ององค์�กร

7.control ( ให�อ0านาจ์ค์วบค์"ม)

ให�พน'กงานเห5นค์วามส0าค์'ญ่ข้องการม�อ0านาจ์ค์วบค์"มข้';นตอนและค์วามเร5วในการท0างานข้องตนเอง ซื่,งผ��น0าองค์�กรสามารถึเปIดโอกาส ให�พน'กงานใช�อ0านาจ์ค์วบค์"มส%วนน�;ได�

องค์�กรหร-อผ��น0าต�องให�พน'กงานเห5นค์วามส0าค์'ญ่ข้องการท0างานเป:นท�มการร%วมก'นท0างาน รวมท';งม�ค์วามเข้�าใจ์ม�ค์วามไว�เน-;อเช-&อใจ์ก'นในการปฏิบ'ตงานท�&เป:นท�ม

8. collaborate (ประสานค์วามร%วมม-อ)

9. credibility (ร'กษาค์วามน%าเช-&อถึ-อ)

10. confidence(สร�างค์วามเช-&อม'&น)

องค์�กรหร-อผ��น0าต�องแสดงให�เห5นการกระท0าท�&ม�มาตรฐาน

องค์�กรหร-อผ��น0าต�องสามารถึสร�างกระแสแห%งค์วามเช-&อม'&นข้,;นในองค์�กรด�วยการเป:นต�นแบบการปฏิบ'ตและการม�จ์รยธีรรม

ทฤษฎี�การบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�(Management by objective)(Peter Drucker,1 9 5 4 )

การบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�เป:นการบรหารท�&ม"%งค์วามสนใจ์ไปท�&ผลล'พธี�ไม%ใช%กจ์กรรมท�&ต�องท0า(ต%างจ์ากระบบราชการ) การบรหารแบบเน�นผลล'พธี� จ์,งเป:นเหต"ท�&ว%าท0าไมจ์,งม�บางค์นเร�ยกแนวค์ดน�;ว%า การบรหารโดยม"%งผลล'พธี� หล'กการท�&เป:นห'วใจ์ส0าค์'ญ่ข้องการบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�ก5ค์-อ ผ��บรหารท';งระด'บบนและระด'บล%างค์วรม�ค์วามเข้�าใจ์และเห5นพ�องก'นม�ทศทางไปในทางเด�ยวก'นเก�&ยวก'บว'ตถึ"ประสงค์�ท�&ก0าหนด รวมท';งม�การตดตามค์วามก�าวหน�าและว'ดผลท0าการปร'บเปล�&ยนว'ตถึ"ประสงค์�หากจ์0าเป:น

การบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�จ์ะเร&มต�นจ์ากการทบทวนและก0าหนดเป3าหมายข้ององค์�กรโดยรวม จ์ากน';นต�องวเค์ราะห�ว%างานใดบ�างท�&จ์0าเป:นต%อค์วามส0าเร5จ์ข้ององค์�กรและวางแผนปฏิบ'ตเพ-&อสน'บสน"นการบรรล"เป3าหมาย

ด'งน';น การบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์�จ์,งเป:นเร-&องเก�&ยวก'บการมอบหมายงาน และเป:นการแสดงออกในข้';นแรกข้องการมอบอ0านาจ์ในการต'ดสนใจ์ให�ก'บผ��บรหารระด'บต�นเป:นอย%างน�อย ล'กษณะข้องการบรหารตามว'ตถึ"ประสงค์� ตามแนวค์ดน�; ว'ตถึ"ประสงค์�ต�องม�ล'กษณะ smart

Specific (ม�ค์วามเฉพาะเจ์าะจ์ง) ว'ตถึ"ประสงค์�ไม%ค์วรม�ค์วามก0ากวมหร-อกว�างไป

Measurable (ว'ดผลได�) ว'ตถึ"ประสงค์�ค์วรว'ดผลได�ในเชง

ปรมาณAchievable (บรรล"ได�) ค์วาม ยากง%ายข้องว'ตถึ"ประสงค์�

Realistic (สมเหต"สมผลเป:นจ์รง)

เม-&อพจ์ารณาจ์ากทร'พยากรท�&ม�อย�%

Time-related (การก0าหนดเวลา)

ก0าหนดเวลาท�&จ์ะบรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�ให�ได�

ทฤษฎี�การบรหารแบบค์วามเป:นเลศข้ององค์�กร

(Organizational Excellence)Peters and

Waterman 1982,ในการบรหารค์วามเป:นเลศข้อง

องค์�กรPeters และ Waterman ระบ"ค์"ณล'กษณะ 8 ประการข้ององค์�กรท�&เล-อกมาด'งน�;1. ม"%งเน�นการปฏิบ'ต ต�องลงม-อปฏิบ'ตโดยไม%ร�รอ องค์�กรท�&ม�ค์วามเป:นเลศน';น กระบวนการท0างานมาตรฐานจ์ะประกอบด�วย ลงม-อปฏิบ'ต แก�ไข้ แล�วก5ลองท0าใหม%2. ม�ค์วามใกล�ชดล�กค์�า เร�ยนร��จ์ากล�กค์�าท�&องค์�กรตอบสนองค์วามต�องการด�วยค์"ณภาพการบรการ ต';งใจ์ฟ<งค์วามค์ดเห5นจ์ากล�กค์�า

3. ให�อสระในการท0างาน และสร�างค์วามเป:นผ��ประกอบการ

ส%งเสรมให�เกดผ��น0าและน'กสร�างนว'ตกรรมและเป:นแหล%งรวมข้องบ"ค์ค์ลท�&ม�ค์วามสามารถึ ไม%เน�นการค์วบค์"มมากจ์นเกนไป สามารถึเสนอแนวค์ดค์วามค์ดสร�างสรรค์�ได�4. เพ&มผลตภาพ โดยอาศ'ยพน'กงาน

ปฏิบ'ตต%อพน'กงานระด'บปฏิบ'ตการเหม-อนก'บพวกเข้าเป:นแหล%งท�&มาข้องค์"ณภาพ และผลตภาพท�&เพ&มข้,;นไม%ม�การแบ%งเข้าแบ%งเรา ระหว%างผ��บรหารก'บพน'กงานแต%ท"กค์นม�ค์วามส0าค์'ญ่ในการเพ&มผลตภาพเท%าก'น

5. ส'มผ'สงานอย%างใกล�ชด เป:นการตรวจ์งาน หร-อการเดนด�งานเย�&ยมเย�ยน แผนก หน%วยงาน หร-อสาข้าเป:นประจ์0า และท0าการประเมนค์วามส0าเร5จ์ ในด�านต%างๆ เช%น ค์"ณภาพงาน การบรการ ค์วามสะอาดและค์วามค์"มค์%า6. ท0าธี"รกจ์ท�&ม�ค์วามเช�&ยวชาญ่และเก�&ยวเน-&อง องค์�กรต�องบรหารงานท�&ตนถึน'ดและข้ยายงานเดม 7. ร�ปแบบเร�ยบง%ายธีรรมดา องค์�กรต�องไม%จ์'ดโค์รงสร�างองค์�องค์�กรแบบซื่'บซื่�อน รวมท';งไม%ม�ผ��บรหารหลายระด'บ8. เข้�มงวดและผ%อนปรนในเวลาเด�ยวก'น ใช�แนวทางการค์วบค์"มรวมอ0านาจ์และการกระจ์ายอ0านาจ์ไปพร�อมๆก'น

ทฤษฎี�การบรหารแบบผ��ม�ส%วนได�เส�ย (Stakeholders )

James E Post , Lee E Preston1984Post และ Preston กล%าวว%า ผ��ม�

ส%วนได�เส�ยข้ององค์�กรค์-อบ"ค์ค์ลและกล"%มบ"ค์ค์ลท�&ม�ส%วนช%วยในการสร�างค์วามม'&งค์'&งให�ก'บองค์�กรรวมถึ,ง การท0ากจ์กรรมต%างๆข้ององค์�กร ไม%ว%าจ์ะท0าด�วยค์วามสม'ค์รใจ์หร-อไม%ก5ตาม ด'งน';น ผ��ม�ส%วนได�เส�ยข้ององค์�กรจ์,งเป:นท';งผ��ได�ร'บผลประโยชน�ข้ององค์�กรและผ��ร'บค์วามเส�&ยงเส�ยประโยชน�ข้ององค์�กรหล'กการบรหารจ์'ดการผ��ม�ส%วนได�เส�ย ม� 7ประการด'งน�;

1 ผ��บรหารค์วรตระหน'กถึ,งส&งท�&ผ��ม�ส%วนได�เส�ยเป:นก'งวล รวมท';งตดตามเร-&องน�;อย%างต%อเน-&องและน0าผลประโยชน�ข้องผ��ม�ส%วนได�เส�ยมาพจ์ารณาประกอบการต'ดสนใจ์หร-อด0าเนนการอย%างเหมาะสม 2. ผ��บรหารค์วรร'บฟ<งและส-&อสารอย%างเปIดเผยก'บผ��ม�ส%วนได�ส%วนเส�ยในเร-&องเก�&ยวก'บส&งท�&พวกเข้าเป:นก'งวล ส&งท�&พวกเข้าค์วรท0า และค์วามเส�&ยงท�&พวกเข้าค์าดว%าจ์ะเกดข้,;นเพราะ การเข้�ามาม�ส%วนเก�&ยวข้�องก'บองค์�กร

3 . กระบวนการท�&น0ามาใช�และพฤตกรรมท�&แสดงออกข้องผ"�บรหารค์วรค์0าน,งถึ,งค์วามสนใจ์และค์วามสามารถึข้องผ��ม�ส%วนได�เส�ยแต%ละกล"%ม4. ผ��บรหารค์วรตระหน'กว%าค์วามส'มพ'นธี�ระหว%างการท0างานและผลตอบแทนข้องผ��ม�ส%วนได�เส�ยแต%ละกล"%มเป:นอย%างไรและค์วามพยายามท�&จ์ะแบ%งสรรผลประโยชน�และภาระท�&เกดจ์ากการท0างานข้ององค์�กร ให�ก'บผ��ม�ส%วนได�เส�ยแต%ละกล"%มอย%างเป:นธีรรม

5 . ผ��บรหารค์วรประสานค์วามร%วมม-อในการท0างานก'บองค์�กรอ-&นท';งในภาค์ร'ฐและภาค์เอกชนเพ-&อให�แน%ใจ์ว%าจ์ะเกดค์วามเส�&ยงและภ'ยค์"กค์ามจ์ากการท0ากจ์กรรมข้ององค์�กรน�อยท�&ส"ด

6 . ผ��บรหารค์วรหล�กเล�&ยงการท0ากจ์กรรมท�&อาจ์เป:นการละเมดสทธีมน"ษยชน หร-อก%อให�เกดค์วามเส�&ยงท�&ผ��ม�ส%วนได�เส�ยท�&เก�&ยวข้�องไม%อาจ์ยอมร'บได� หล'งจ์ากท�&ม�ค์วามเข้�าใจ์เก�&ยวก'บค์วามเส�&ยงน';นอย%างถึ%องแท�แล�ว

7. ผ��บรหารค์วรตระหน'กถึ,งค์วามข้'ดแย�งท�&อาจ์เกดข้,;นระหว%าง

(ก ) บทบาทหร-อฐานะข้องผ��ม�ส%วนได�เส�ยก'บ(ข้)ค์วามร'บผดชอบทางกฎีหมายและศ�ล

ธีรรมท�ม�ต%อผลประโยชน�ข้องผ��ม�ส%วนได�เส�ยอ-&น

รวมท';งค์วรระบ"ค์วามข้'ดแย�งด'งกล%าวในการส-&อสารอย%างเปIดเผย

ทฤษฎี�การบรหารแบบ ทฤษฎี� X ทฤษฎี� Y

(Douglas McGregor ,1 9 6 0 )ทฤษฎี� x ทฤษฎี� Y เป:นทฤษฎี�ท�&ตรงข้�ามก'น

หร-อก5ค์-อการบรหารทร'พยากรบ"ค์ค์ลแบบท�&มองค์นในแง%ด�และแบบท�&มองในแง%ร�ายทฤษฎี� x ( ไม�แข้�ง)ม�สมมตฐานว%า1 .บ"ค์ค์ลไม%ชอบท0างานและจ์ะหาทางหล�กเล�&ยงหากสามารถึท0าได�2 .บ"ค์ค์ลต�องได�ร'บการค์วบค์"มและข้%มข้�%จ์,งจ์ะยอมท"%มเทท0างานอย%างหน'ก3 .บ"ค์ค์ลไม%ต�องการร'บผดชอบและอยากให�ม�ค์นส'&งการว%าตนเองค์วรท0าอะไร4 .ต�องการร��ส,กม'&นค์งในการท0างาน

บ"ค์ค์ลท�ม�ล'กษณะแบบทฤษฎี� x จ์ะท0างานเพ-&อตอบสนองค์วามต�องการด�านกายภาพและด�านค์วามปลอดภ'ย พวกเข้าท0างานเพ-&อเงนและค์วามม'&นค์งเท%าน';น ในการบรหารงานผ��บรหารต�องก0าหนดโค์รงสร�างการท0างาน และให�จ์�งใจ์พน'กงานในร�ปข้องค์%าจ์�างและสว'สดการทฤษฎี� y ( ไม�นวม ) ม�สมมตฐานว%า1 .ตามธีรรมชาตแล�วบ"ค์ค์ลท"กค์นเป:นค์นด�ต�องการท0างานจ์รงๆ2 .บ"ค์ค์ลท'&วไปพยายามแสวงหาค์วามร'บผดชอบและอาจ์พยายามเสนอต'วท�&จ์ะร'บผดชอบ3 .บ"ค์ค์ลท'&วไปเต5มใจ์ท�&จ์ะท0างานและสามารถึค์วบค์"มต'วเองได�โดยไม%ต�องให�ผ��อ-&นค์วบค์"ม4 .บ"ค์ค์ลม�จ์นตนาการและค์วามค์ดสร�างสรรค์�และสามารถึใช�สตป<ญ่ญ่าข้องตนเองแก�ไข้ป<ญ่หาในการท0างานได�

ทฤษฎี� Z (William Ouchi, 1980)

ด�วยเหต"น�;ทฤษฎี� y ในการบรหารงานผ��บรหารต�องไม%ค์วรข้�าไปค์วบค์"มค์นงานมากน'กเพราะจ์ะท0าให�ฝึFายค์นงาน ท�อถึอยและจ์ะเป:นปฏิป<กษ�ต%อหน%วยงาน

เป:นแนวค์ดการบรหารท�&ผสมผสานระหว%างแนวปฏิบ'ตท�&ด�ท�&ส"ดข้องบรษ'ทอเมรกาและญ่�&ป"Fน ด�วยการม�นโยบายจ์�างงานตลอดช�วตและให�การด�แลแบบองค์�รวมก'บพน'กงานและค์รอบค์ร'วข้องพวกเข้า แต%มอบหมายค์วามร'บผดชอบให�พน'กงานแต%ละค์นอย%างช'ดเจ์นและผสมผสานการใช�กลไกค์วบค์"มท';งทางตรงและทางอ�อมเข้�าด�วยก'น

ผลท�&ค์วรได�จ์ากแนวค์ดน�;ก5ค์-อ1 .ค์วามม'&นค์งในการท0างาน 2 . ผลตภาพข้องพน'กงานท�&ส�ง 3 . ข้ว'ญ่ก0าล'งใจ์ท�&ด�มาก

ทฤษฎี�การบรหารแบบTQM (total quality management)

(W. Edwards Deming 1951, )เป:นกลย"ทธี�การบรหารข้อง

องค์�การอย%างหน,&งท�&ส%งมอบผลตภ'ณฑ์�และการบรการท�&ม�ค์"ณภาพให�แก%ล�กค์�า การบรหารค์"ณภาพโดยรวมข้อง TQM จ์ะม"%งท�&ล�กค์�าอย%างแรงกล�า การปร'บปร"งอย%างต%อเน-&องน�;ถึ-อว%าเป:นกระบวนการท�&ไม%จ์บส;น หย"ดการพ,&งพาการตรวจ์สอบค์"ณภาพค์ราวละมาก และใช�ต'วเลข้สถึตมาเป:นหล'กฐานย-นย'นว%าม�ค์"ณภาพเกดข้,;นจ์รง นอกจ์ากน�;แนวทาง

การบรหารย'งก0าหนดให�ม�การให�ค์วามร��และการฝึEกอบรมอย%างเข้�มงวดการบรหารในแนวค์ดน�;การท0างานจ์ะเป:นวงจ์ร ท�&เร�ยกว%า"วงจ์ร เดม&ง " ค์-อ PDCAวงจ์รข้อง PDCA เป:นวงจ์รท�&ม�1.การวางแผน เก5บข้�อม�ล วเค์ราะห�ป<ญ่หาและวางแผนแก�ไข้ ป<ญ่หา(plan)

2. ลงม-อปฏิบ'ตตามแผน (do) 3 . การตรวจ์สอบ ว'ดผลค์วาม

เปล�&ยนแปลงท�&เกดข้,;น(check) 4. แก�ไข้การปฏิบ'ตตามค์วามเหมาะ

สมปร'บเปล�&ยนแผนตาม ค์วามจ์0าเป:น (action)

ทฤษฎี�การบรหารแบบเชงระบบ (System theory)

(Richard L Daft,1 9 9 8 )ทฤษฎี�น�;เป:นท'ศนะการบรหารท�&มองว%าองค์�การเป:นระบบท�&ด0าเนนงานอย�%ในสภาพแวดล�อมหมายถึ,งการรวมก'นข้องส%วนต%าง ๆ ท�&ด0าเนนงานอย�%ระหว%างก'นเพ-&อท�&จ์ะบรรล"เป3าหมายร%วมก'น

การบรหารในเชงระบบเป:นการวเค์ราะห�องค์�กรในภาพรวมเพ-&อช�;ให�เห5นถึ,งค์วามส'มพ'นธี�ก'บองค์�ประกอบย%อยๆข้ององค์�กรและม�ค์วามจ์0าเป:นอย%างย&งท�&จ์ะต�องม�การวเค์ราะห�องค์�กรในเชงการเปร�ยบเท�ยบระหว%าง ระบบปIด ระบบเปIด

มตท�&ค์วามส0าค์'ญ่ในการออกแบบองค์�กรเชงระบบ ม� 2 มต1.มตด�านโค์รงสร�างข้ององค์�กร2.มตด�านบรบท

มตด�านโค์รงสร�างข้ององค์�กร เป:นมตท�&เก�&ยวก'บล'กษณะภายในองค์�กรประกอบด�วย 8 มต

1 .ค์วามเป:นทางการ2 .ค์วามช0านาญ่เฉพาะ

ทาง3 .ค์วามเป:นมาตรฐาน4 .ล0าด'บช';นข้องอ0านาจ์

หน�าท�&5 .ค์วามสล'บซื่'บซื่�อน6. การรวมศ�นย�อ0านาจ์7 .ค์วามเป:นวชาช�พ8. อ'ตราส%วนข้องบ"ค์ลากร

มตด�านบรบท เป:นการพจ์ารณาท';งในมตองค์�กรและสภาพแวดล�อมข้ององค์�กรเป:นการพจ์ารณาท';งระบบประกอบด�วย 5 มต

1.ข้นาด2.เทค์โนโลย�ข้ององค์�กร3.สภาพแวดล�อม4.เป3าหมายและกลย"ทธี�ข้ององค์�กร5.ว'ฒนธีรรมข้ององค์�กร

ทฤษฎี�ระบบการเม-อง เป:นทฤษฎี�ข้อง เดวด อ�สต'น (David Easton) เป:นน'กวชาการชาวอเมรกา เข้าหล�กเล�&ยงการใช�ค์วามว%าร'ฐ มาใช�ค์วามว%าระบบการเม-อง ค์-อมองการเม-องเป:นเหม-อนระบบ โดยม�การท0าหน�าท�& โดยท�&ส'งค์มก'บระบบการเม-องท0างานอย�%ซื่,&งก'นและก'น

โดยองค์�กรจ์ะด0าเนนอย�%บนพ-;นฐานข้องส%วนประกอบห�าส%วน ค์-อ •ป<จ์จ์'ยน0าเข้�า (Input) •กระบวนการเปล�&ยนแปลง (Transformation process) •ป<จ์จ์'ยส%งออก (Outputs) •ส&งป3อนกล'บ (Feedback)•สภาพแวดล�อม (External environment)

ทฤษฎี�การบรหารแบบ 7 s (Tom Peter and Robert

Waterman 1982, ) (บรษ'ท Mckinsey)

ทฤษฎี� 7’S เป:นแบบจ์0าลองท�&ใช�ในการบรหารองค์�กรท�&ช%วยให�การบรหารองค์�กรม�ค์วามช'ดเจ์น โดยมองในแง%ข้องค์นและระบบ เช%น ล'กษณะข้องผ��บรหาร บ"ค์ลากรข้ององค์�กร ท'กษะในการท0างาน จ์ะเป:นเร-&องท�&เก�&ยวข้�องก'บค์นท';งส;น ส%วนในแง%ม"มข้องระบบก5จ์ะมองในด�านแผนกกลย"ทธี� โค์รงสร�างข้ององค์�กร และระบบต%าง ๆ ในการบรหาร ไม%ว%าจ์ะเป:นการบรหารค์น บรหารเงน บรหารงาน หร-อแม�กระท'&งการบรหารฐานข้�อม�ล และในส%วนส"ดท�ายย'งมองในด�านข้องการสร�างจ์ตส0าน,ก และอ"ดมการณ�ร%วมก'นในองค์�กร จ์ากแบบจ์0าลองด'งกล%าว ท0าให�สามารถึมองเห5นข้�อจ์0าก'ดท�&เกดข้,;นภายในองค์�กรอ"ดมศ,กษาได�อย%างช'ดเจ์น

McKinney 7-S Framework ซื่,&งกรอบแนวค์ดประกอบด�วยป<จ์จ์'ย 7 ประการในการประเมนองค์�กร

strategy

Sharedvalues

structure

skills

staff

style

systems

1 . โค์รงสร�าง (structure)โค์รงสร�างท�&ด�ต�องแสดงค์วาม

ส'มพ'นธี�ระหว%างอ0านาจ์หน�าท�&และค์วามร'บผดชอบ รวมถึ,งข้นาดการค์วบค์"ม การรวมอ0านาจ์และการกระจ์ายอ0านาจ์ข้องผ��บรหารถึ�าองค์�กรม�โค์รงสร�างเหมาะสมและสอดค์ล�องก'บกลย"ทธี� ก5จ์ะเป:นจ์"ดแข้5งข้ององค์�กร

2. กลย"ทธี�strategy ข้ององค์�กร เป:น กจ์กรรมหร-อการด0าเนนงานต%าง ๆ ภายในองค์�กรท�&ได�ถึ�กวางแผนข้,;นมาเพ-&อให�สอดค์ล�องและเหมาะสมต%อการเปล�&ยนแปลงข้องสภาวะแวดล�อมภายนอกและภายในองค์�กร

3. ระบบ(systems)ในการด0าเนนงานข้ององค์�กร ระบบ

หร-อกระบวนการในการปฏิบ'ตการหร-อข้';นตอนการด0าเนนงานภายในองค์�กรท';งเป:นทางการและไม%เป:นทางการท�&ช%วยให�องค์�กรสามารถึด0าเนนงานไปได�ต�องม�การสอดค์ล�องก'นเป:นไปในทศทางเด�ยวก'น 4. ร�ปแบบการบรหารข้ององค์�กร(style ) หร-อพฤตกรรมในการบรหารงานข้องผ��บรหารระด'บส�ง หร-อรวมถึ,งบ"ค์ลกภาพข้องผ��บรหารระด'บส�งด�วย

5. สมาชกในองค์�กร (staff )ระบบการบรหารทร'พยากรมน"ษย�ในองค์�กรประกอบด�วยพน'กงานท"กระด'บรวมท';งแบบแผนและพฤตกรรมต%าง ๆ ท�&องค์�กรแสดงและปฏิบ'ตต%อพน'กงานภายในองค์�กร 6. ค์วามร��ค์วามสามารถึ (skills)

ข้ององค์�กรค์-อส&งท�&องค์�กรสามารถึท0าได�ด�กว%าองค์�กรอ-&น

7. ค์%านยมข้องสมาชกในองค์�กร (Share values) ได�แก% แนวค์ดร%วมก'น ค์%านยม ค์วามค์าดหว'งข้ององค์�กร

ทฤษฎี�การบรหารแบบ 4 m

เป็*นหลั�กก�รับรั�ห�รัจ�ดัก�รัทำ',เน!นป็-จจ�ยหลั�ก 4 ดั!�น

man

money

material

management

Good Services

ทร'พยากรมน"ษย� (man) มน"ษย�เป:นเง-&อนไข้ท�&ส0าค์'ญ่ข้องการเกดองค์�การและการบรหาร กล%าวได�ว%า องค์�การและการบรหารท0าให�เกดระบบการแบ%งหน�าท�&ก'นท0างานโดยย,ดหล'กค์วามสามารถึและค์วามถึน'ด ค์วามร��ในเร-&องการแบ%งหน�าท�&ก'นท0างาน จ์'ดเป:นเทค์โนโลย�ข้องส'งค์มอย%างหน,&ง ส%วนค์วามสามารถึและค์วามถึน'ดข้องมน"ษย�เป:นส&งท�&สามารถึฝึEกฝึนและพ'ฒนาตามระด'บสตป<ญ่ญ่า และระบบการศ,กษาข้องส'งค์ม

ทร'พยากรในร�ปเงนท"น (money) เงนเป:นส-&อกลางในการแลกเปล�&ยนทร'พยากรอ-&น ๆ เงนเด-อน ค์%าจ์�าง ค์%าพ'ฒนาบ"ค์ลากร จ์'ดเป:นค์%าใช�จ์%ายในด�านการจ์'ดหาทร'พยากรมน"ษย�ท�&ม�ค์"ณภาพ เงนย'งเป:นป<จ์จ์'ยในการจ์'ดหาเทค์โนโลย�ต%าง ๆ รวมถึ,งเป:นค์%าใช�จ์%ายในการพ'ฒนาองค์�ค์วามร��ในการบรหาร

ทร'พยากรในร�ปว'สด"ส&งข้อง (material) ว'สด"ส&งข้องจ์'ดเป:นอ"ปกรณ�ท�&อ0านวยค์วามสะดวกในการบรหาร อาจ์มองได�ว%าเป:นเทค์โนโลย�ทางการบรหาร พจ์ารณาได�ต';งแต%อาค์าร ท�&ท0างาน อ"ปกรณ�เค์ร-&องใช�ในส0าน'กงาน รถึยนต� เค์ร-&องม-อส-&อสาร ตลอดจ์นว'ตถึ"ดบต%าง ๆ รวมไปถึ,งเค์ร-&องจ์'กรกลท�&จ์0าเป:น ส&งเหล%าน�;อาจ์พจ์ารณาได�ว%าเป:นว'ฒนธีรรมทางว'ตถึ"ท�&มน"ษย�ม�การพ'ฒนาถึ%ายทอดส-บต%อก'นมา จ์'ดได�ว%าเป:นเทค์โนโลย�ในการบรหารงาน

ค์วามร��ในการจ์'ดการ (management) ค์วามร��ในการจ์'ดการเป:นค์วามสามารถึข้องผ��บรหารในอ'นท�&จ์ะด�แล และประสานกจ์กรรมต%าง ๆ ให�ด0าเนนล"ล%วงไปตามว'ตถึ"ประสงค์�หร-อเป3าหมายท�&ก0าหนดไว� ค์วามร��ในการจ์'ดการอาจ์เกดได�จ์ากประสบการณ�ในฐานะท�&เค์ยเป:นผ��ปฏิบ'ตงานในแผนกต%าง ๆ ข้ององค์�การ อย�%ในองค์�การมานานหลาย ๆ ปJ รวมท';งการได�ร'บการถึ%ายทอดประสบการณ�ข้ององค์�การเองจ์ากอด�ตถึ,งป<จ์จ์"บ'น ค์วามร��ในการจ์'ดการย'งเป:นเร-&องข้องศาสตร� ท�&สามารถึไปเร�ยนร��จ์ากต0ารา งานวจ์'ยและประสบการณ�ข้ององค์�การอ-&น ๆ ในส'งค์ม ม�การจ์'ดหล'กส�ตรการปร'บปร"งค์"ณภาพ การท0างานในกจ์กรรมต%าง ๆ เช%น ค์วามร��ในการปร'บปร"งโค์รงสร�างองค์�การ ค์วามร��ด�านการบรหารงานบ"ค์ค์ล ค์วามร��ด�านจ์'ดท0างบประมาณ เป:นต�น

5. การบรหารการให�บรการประชาชน (Market )6 การบรหารค์"ณธีรรม (Morality)

7 การบรหารข้�อม�ลข้%าวสาร (Message )8 การบรหารเวลา (Minute )

9 การบรหารการว'ดผล (Measurement)

หล'กการบรหาร 14 หล'กการ (Henri Fayol 1927, )เฮนร�& เฟโย เป:นน'กวชาการกล"%มทฤษฎี�หล'ก

การจ์'ดการแบบวทยาศาสตร� ม"%งไปท�&การค์�นหาวธี�การท�&ด�ท�&ส"ดในการปฏิบ'ตงานแต%ละชนด ม�แนวค์ดในการบรหารจ์'ดการ 14 หล'กการ โดยเช-&อว%าแนวค์ดน�;ใช�ก'บการบรหารงานในองค์�การล'กษณะและข้นาดใดก5ได� และย'งเห5นว%าการบรหารงานเป:นกระบวนการท�&ม�การวางแผนงาน การจ์'ดหน%วยงาน การบ'งค์'บบ'ญ่ชา การประสานงาน และการค์วบค์"มเพ-&อให�ปฏิบ'ตไปตามแผน และเพ-&อท�&จ์ะให�หน%วยงานด0าเนนงานไปด�วยด� น'กบรหารต�องม�หล'กการบางอย%างใช�เป:นหล'กการบรหารได�เป:นการท'&วไป

1. การแบ%งงานก'นท0า(Division of work)เพ-&อท�&จ์ะเพ&มผลผลตและการท0างานได�ด�กว%าด�วยการใช�ค์วามพยายามเท%าเดม เหต"ผลข้องการแบ%งงานก'นท0าเพ-&อต�องการลดเวลาในการเร�ยนร��งานให�น�อยลง และเพ&มท'กษะในการท0าน';นให�มากข้,;น การแบ%งงานก'นท0าน';นไม%จ์0าเพราะแต%ก'บงานเทค์นค์เช%น งานการผลตสนค์�า หากแต%ย'งใช�ก'บงานอ-&นๆ ท�&ม�ผ��ร%วมงานหลายค์นและใช�ค์วามสามารถึหลายด�าน

2. อ0านาจ์หน�าท�&และค์วามร'บผดชอบ(Authority and responsibility ) อ0านาจ์หน�าท�&เป:นสทธีในการส'&งการ และอ0านาจ์บารม�ท�&จ์ะท0าให�ค์นปฏิบ'ตตาม และต�องส'มพ'นธี�ก'บภาระร'บผดชอบตามต0าแหน%ง ค์-อ การมอบอ0านาจ์หน�าท�&ให�ก'บบ"ค์ลในต0าแหน%งใด บ"ค์ค์ลผ��ด0ารงต0าแหน%งน';นจ์ะต�องยอมร'บค์วามร'บผดชอบท�&จ์ะตดตามจ์ากการปฏิบ'ตหน�าท�& หร-อผลจ์ากค์0าส'&งให�ผ��อ-&นน0าไปปฏิบ'ตประสทธีภาพข้องการด0าเนนงานข้ององค์�การ จ์ะข้,;นอย�%ก'บการมอบอ0านาจ์หน�าท�& และค์วามร'บผดชอบซื่,&งต�องม�ค์วามส'มพ'นธี�ก'น

3 . เอกภาพในการบ'งค์'บบ'ญ่ชา (Unity of command ) ค์-อ ผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชาจ์ะต�องร'บค์0าส'&งจ์ากผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาเพ�ยงค์นเด�ยว ซื่,&งหล'กการน�;จ์ะช%วยข้จ์'ดค์วามข้'ดแย�งระหว%างฝึFายต%างๆ และต'วบ"ค์ค์ลลงได� ท0าให�ทราบบทบาทและหน�าท�&ข้องตนเองอ�กด�วย 4. เอกภาพในการอ0านวยการ (Unity of direction ) ค์-อ การม�แผนงานเด�ยวและผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชา ค์นเด�ยวร'บผดชอบต%อกล"%มข้องกจ์กรรมท�&ม�ว'ตถึ"ประสงค์�เหม-อนก'น

5. การรวมอ0านาจ์ (Centralization )การรวมอ0านาจ์ม'กจ์ะเกดข้,;นในองค์�กรเสมอหร-ออ�ก น'ยหน,&งในแต%ละสถึานการณ�จ์ะต�องม�การสมด"ลระหว%างการรวมอ0านาจ์ก'บการกระจ์ายอ0านาจ์ และค์วามสามารถึ ประสบการณ� ค์วามฉ'บไวในการต'ดสนใจ์ข้องผ��บรหารจ์ะเป:นป<จ์จ์'ยพจ์ารณาองศาข้องการรวมอ0านาจ์ หร-อการกระจ์ายอ0านาจ์ภายในองค์�การ อ�กท';งย'งข้,;นอย�%ก'บสถึานการณ�และล'กษณะข้ององค์�การท�&เป:นอย�%

6. วน'ย (Discipline ) หมายถึ,ง การยอมร'บในข้�อตกลงหร-อนโยบายระหว%างองค์�การก'บผ��ปฏิบ'ตงานท�&ส0าค์'ญ่ก5ค์-อการสร�างวน'ย จ์ะเป:นการสร�างผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาท�&ด�ให�เกดข้,;นในท"กระด'บช';นข้องการบ'งค์'บบ'ญ่ชา เป:นการส%งเสรมค์วามก�าวหน�าในหน�าท�&การงานให�ก'บผ��ปฏิบ'ตงานด�วย

7. ผลประโยชน�ข้องบ"ค์ค์ล ค์วรเป:นรองผลประโยชน�ข้องส%วนรวม (Sub-ordination of individualities to general interest ) บ"ค์ค์ลม'กม�แนวโน�มเห5นแก%ประโยชน�ส%วนต'วมากกว%าประโยชน�ส%วนรวม

8. การใช�ผลตอบแทน (Remuneration of personnel ) ค์-อ การจ์%ายค์%าจ์�าง ค์%าตอบแทนในการท0างานซื่,&งจ์ะต�องเป:นธีรรมท';งฝึFายเจ์�าหน�าท�&และผ��บรหาร วธี�การจ์%ายต�องเน�นค์วามย"ตธีรรมข้องค์%าจ์�าง จ์%ายให�เหมาะสมก'บผลการปฏิบ'ต

9. ค์วามเป:นระเบ�ยบเร�ยบร�อย (Order ) การจ์'ดการให�ตรวจ์ว'สด"อ"ปกรณ�ให�เป:นระบบเพ-&อให�เกดประสทธีภาพในการผลต

10. ค์วามเสมอภาค์ (Equality )หมายถึ,ง ค์วามเมตตาและค์วามย"ตธีรรมท�&จ์ะต�องม�แก%ท"กฝึFาย ในองค์�การ หล'กการน�;จ์ะช%วยจ์�งใจ์ผ��ปฏิบ'ตงานให�ปฏิบ'ตหน�าท�&ด�วยค์วามเส�ยสละ และม�ค์วามจ์งร'กภ'กด�

11. ค์วามม'&นค์งในหน�าท�&การงาน (Stability of tenure of personnel ) เป:นหล'กการท�&ก0าหนด ให�ฝึFายบรหารใช�เวลาช%วงหน,&ง เพ-&อผ��ปฏิบ'ตงานม�โอกาสเร�ยนร��งาน และสามารถึปฏิบ'ตหน�าท�&ได�ด�ในอนาค์ต

12. ค์วามค์ดรเร&ม (Initiative ) หมายถึ,ง การเปIดโอกาสให�ผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชาได�แสดงค์วามค์ด รเร&มต%างๆ ในการแก�ป<ญ่หาข้ององค์�การฝึFายบรหารค์วรม�กลย"ทธี�ท�&จ์ะร'บหร-อกระต"�นให�เกดค์วามค์ดรเร&มภายใต�ข้อบเข้ตข้องอ0านาจ์หน�าท�&และข้อบเข้ตงาน

13. สายการบ'งค์'บบ'ญ่ชา (Scalar chain ) หมายถึ,ง สายข้องอ0านาจ์หน�าท�&ต0าแหน%งท�&ลดหล'&นลงมาจ์ากผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาระด'บส�งถึ,งระด'บล%าง การด0าเนนงานต%างๆ ภายในองค์�การค์วรเป:นไปตามหล'กการน�;เพ-&อสน'บสน"นหล'กเอกภาพการบ'งค์'บบ'ญ่ชาหากเป:นสายการบ'งค์'บบ'ญ่ชายาวมากๆ หากต�องการท0างานเร5วและเส�ยเวลาน�อยต�องม�การตดต%อข้�ามสายการบ'งค์'บบ'ญ่ชาในแนวนอนท�&เร�ยกว%า Gang plank หร-อ Fayol bridge

14. ค์วามสาม'ค์ค์� (Esprit de corps ) หมายถึ,ง การสร�างค์วามสาม'ค์ค์�โดยปฏิบ'ตงานเป:นท�มแล�วสมาชกม�ค์วามเข้�าใจ์ถึ,งว'ตถึ"ประสงค์�ในการปฏิบ'ตในแนวทางเด�ยวก'น

ทฤษฎี�การบรหารแบบ แรงจ์�งใจ์ แนวค์ดการบรหารท�&ใช�การจ์�งใจ์ ม�ล'กษณะเป:นนามธีรรม เป:นวธี�การท�&จ์ะช'กน0าพฤตกรรมผ��อ-&นให�ประพฤตปฏิบ'ตตามว'ตถึ"ประสงค์� พฤตกรรมข้องค์นจ์ะเกดข้,;นได�ต�องม�แรงจ์�งใจ์ เหต"น�; การจ์�งใจ์จ์,งเป:นเร-&องเก�&ยวโยงก'บส&งเร�าหร-อแรงจ์�งใจ์ แรงจ์�งใจ์อาจ์เกดได�จ์ากส&งเร�าท';งภายในและภายนอกต'วบ"ค์ค์ลน';น ๆ เอง ภายในได�แก% ค์วามร��ส,กต�องการหร-อข้าดอะไรบางอย%าง จ์,งเป:นพล'งช'กจ์�งหร-อกระต"�นให�มน"ษย�ประกอบกจ์กรรมเพ-&อทดแทนส&งท�&ข้าดหร-อต�องการน';น ส%วนภายนอกได�แก% ส&งใดก5ตามท�&มาเร%งเร�าน0าช%องทางและเสรมสร�างค์วามปรารถึนาในการประกอบกรรมในต'วมน"ษย� ซื่,&งแรงจ์�งใจ์น�;อาจ์เกดจ์ากส&งเร�าจ์ากภายในหร-อภายนอกแต%เพ�ยงอย%างเด�ยว หร-อท';งสองอย%างพร�อมก'นก5ได�

ทฤษฎี�การบรหาร แบบแรงจ์�งใจ์ข้อง Abraham Maslow,1 9 4 0

ล0าด'บข้';นข้องค์วามต�องการ 5 ข้';น 1. ค์วามต�องการทางร%างกาย เป:นค์วาม

ต�องการข้';นม�ลฐานข้องมน"ษย�และเป:นส&งท�&จ์0าเป:นท�&ส"ดส0าหร'บการด0ารงช�วต ร%างกายจ์ะต�องได�ร'บการตอบสนองภายในช%วงระยะเวลาและสม0&าเสมอ ถึ�าร%างกายไม%ได�ร'บการตอบสนองแล�ว ช�วตก5ด0ารงอย�%ไม%ได� ค์วามต�องการพ'กผ%อน และค์วามต�องการทางเพศ ในข้';นแรกน�; องค์�การท"กแห%งม'กจ์ะตอบสนองค์วามต�องการข้องแต%ละค์น โดยการจ์%ายค์%าจ์�างเพ-&อค์นงานหร-อล�กจ์�างจ์ะได�น0าเงนไปใช�จ์%ายเพ-&อแสวงหาส&งจ์0าเป:นข้';นม�ลฐานข้องช�วต เพ-&อการด0ารงช�วตข้องแต%ละค์น

2.ค์วามต�องการค์วามปลอดภ'ย เม-&อค์วามต�องการทางร%างกายได�ร'บการตอบสนองแล�ว ค์วามต�องการค์วามปลอดภ'ยก5เข้�ามาม�บทบาทในพฤตกรรมข้องมน"ษย�ม�ค์วามปรารถึนาท�&จ์ะได�ร'บค์วามค์"�มค์รองจ์ากภย'นตรายต%าง ๆ ท�&จ์ะม�ต%อร%างกาย เช%น อ"บ'ตเหต"อาชญ่ากรรม มน"ษย�ปรารถึนาท�&จ์ะอย�%ในส'งค์มท�&เป:นระเบ�ยบ และสามารถึค์าดหมายได�

3. ค์วามต�องการค์วามร'กและการม�ส%วนร%วมในส'งค์ม เม-&อค์วามต�องการ 2 ประการแรกได�ร'บการตอบสนองแล�ว ค์วามต�องการท�&อย�%ในระด'บส�งกว%าก5จ์ะเข้�าค์รอบง0าพฤตกรรมข้องบ"ค์ค์ลน';น ค์วามต�องการทางส'งค์ม หมายถึ,ง ค์วามต�องการท�&จ์ะเป:น เข้�าร%วมและได�ร'บการยอมร'บ ค์วามเป:นมตรภาพและค์วามร'กจ์ากเพ-&อนร%วมงาน ค์วามต�องการในข้';นน�;ข้องบ"ค์ค์ลในค์วามต�องการท�&จ์ะให�บ"ค์ค์ล หร-อเพ-&อนร%วมงานยอมร'บในค์วามส0าค์'ญ่ข้องตน องค์�การย%อมตอบสนองค์วามต�องการข้องล�กจ์�าง โดยการให�ล�กจ์�างสามารถึแสดงค์วามค์ดเห5น และค์วามค์ดเห5นท�&ได�ร'บการยอมร'บ ค์วรจ์ะม�การยกย%องชมเชย และให�ล�กจ์�างม�ส%วนในการแสดงค์วามค์ดเห5น เพ-&อสร�างค์วามร��ส,กข้องค์วามเป:นส%วนหน,&งข้ององค์�การ

4. ค์วามต�องการท�&จ์ะได�ร'บการยกย%องในส'งค์ม ค์วามต�องการอยากเด%นในส'งค์ม รวมถึ,งค์วามเช-&อม'&นในตนเอง ค์วามส0าเร5จ์ ค์วามร�� ค์วามสามารถึ การน'บถึ-อตนเอง ค์วามเป:นอสระและเสร�ภาพ และรวมถึ,งค์วามต�องการท�&จ์ะม�ฐานะด�เด%นเป:นท�&ยอมร'บน'บถึ-อข้องค์นท';งหลาย การม�ต0าแหน%งส�งในองค์�การ หร-อการท�&สามารถึเข้�าใกล�ชดก'บบ"ค์ค์ลส0าค์'ญ่ ๆ ล�วนแล�วแต%ท0าให�ฐานะข้องตนเด%นข้,;น

5. ค์วามต�องการท�&จ์ะได�ร'บค์วามส0าเร5จ์ ตามค์วามน,กค์ด ค์วามต�องการข้';นส�งส"ดน�;เป:นค์วามต�องการพเศษ ซื่,&งค์นธีรรมดาส%วนมากน,กอยากจ์ะเป:น น,กอยากจ์ะได� แต%ไม%สามารถึเสาะหาได� การท�&บ"ค์ค์ลใดบรรล"ถึ,งค์วามต�องการในข้';นน�; ก5ได�ร'บการยกย%องเป:นบ"ค์ค์ลพเศษไป

บาร�นาร�ด ได�เข้�ยนหน'งส-อช-&อ the function of the executive ได�เสนอแนวค์ดเก�&ยวก'บส&งจ์�งใจ์ท�&เป:นส&งกระต"�นให�ค์นเกดค์วามพอใจ์ในการปฏิบ'ตงาน ซื่,&งม�ป<จ์จ์'ย 8 ประการ

แนวค์ดการบรหารเก�&ยวก'บแรงจ์�งใจ์

Barnard,1 9 6 8

1. ส&งจ์�งใจ์ท�&เป:นว'ตถึ" ได�แก% เงน และส&งข้องอ-&น ๆ ท�&เป:นการตอบแทนแก%ผ��ปฏิบ'ตงาน2.ส&งจ์�งใจ์เก�&ยวก'บโอกาสข้องบ"ค์ค์ล หมายถึ,ง

ส&งจ์�งใจ์ท�&ไม%ได�เป:นว'ตถึ" แต%เป:นเสม-อนรางว'ลให�แก%ปฏิบ'ตงาน ได�แก% โอกาสท�&จ์ะม�ช-&อเส�ยง เก�ยรตยศ

สทธีพเศษต%าง ๆ ต0าแหน%งงานท�&ด�ข้,;น

3. ส&งจ์�งใจ์ทางกายภาพท�&พ,งปรารถึนา หมายถึ,ง ส&งแวดล�อมในการท0างาน ได�แก%

•สถึานท�&ท0างาน•ว'สด"อ"ปกรณ�•เค์ร-&องม-อเค์ร-&องใช�•สภาพแวดล�อมในการท0างาน

4. ส&งจ์�งใจ์ท�&เป:นผลประโยชน�ทางอ"ดมค์ต หมายถึ,ง การท�&หน%วยงานได�สนองค์วามต�องการข้องบ"ค์ค์ลในด�านค์วามภาค์ภ�มใจ์ท�&ได�แสดงฝึJม-อในการท0างาน ค์วามร��ส,กพอใจ์ท�&ได�ท0างานเต5มท�&

5 . ส&งจ์�งใจ์ด�านค์วามด,งด�ดใจ์ทางส'งค์ม หมายถึ,ง ค์วามส'มพ'นธี� ฉ'นท�มตรในหม�%ผ��ร%วมงาน6. ส&งจ์�งใจ์เก�&ยวก'บสภาพ

การท0างาน โดยปร'บสภาพการท0างานให�เหมาะสมตรงก'บท'ศนค์ต และวธี�การข้องบ"ค์ค์ลผ��ปฏิบ'ต หมายถึ,ง การปร'บปร"งสภาพการท0างานให�เหมาะสมก'บค์วามสามารถึข้องผ��ปฏิบ'ตงานท�&ม�ค์วามสามารถึแตกต%างก'น

7. ส&งจ์�งใจ์เก�&ยวก'บโอกาสท�&จ์ะม�ส%วนร%วมในการท0างาน หมายถึ,ง การเปIดโอกาสให�ผ��ปฏิบ'ตงานม�โอกาสในการแสดงค์วามค์ดเห5นและม�ส%วนร%วม ท0าให�ร��ส,กว%าเป:นค์นส0าค์'ญ่ค์นหน,&งในหน%วยงาน

8. ส&งจ์�งใจ์ด�านค์วามเป:นอย�%ร%วมก'นฉ'นท�มตร หมายถึ,ง ค์วามพอใจ์ในด�านส'งค์มข้องบ"ค์ลากรท�&อย�%ร%วมก'นฉ'นท�มตร ม�ค์วามกลมเกล�ยว และค์วามร%วมม-อท0างานในหม�%เพ-&อนร%วมงาน

ค์%าตอบแทน สว'สดการ และประโยชน�เก-;อก�ล

1 .ค์%าตอบแทนจ์ากการปฏิบ'ตงานตามภาระหน�าท�&ปกต

2. ค์%าตอบแทนจ์ากการปฏิบ'ตงานนอกเหน-อจ์ากภาระหน�าท�&ปกต

3. ค์%าตอบแทนจ์ากการปฏิบ'ตงานตามภาระหน�าท�&ปกตอย%างม�ประสทธีภาพ

1 .สว'สดการท�&เป:นต'วเงน2 .สว'สดการท�&ไม%เป:นต'วเงน3 .ค์%าใช�จ์%ายในการด0ารงช�พ

ในการปฏิบ'ตหน�าท�&ซื่,&งนอกเหน-อจ์ากค์%าใช�จ์%ายท�&เกดข้,;นจ์ากการปฏิบ'ตราชการปกต

4. เค์ร-&องบ%งบอกฐานะทางส'งค์ม

5. การประกาศเก�ยรตค์"ณ สด"ด�

6. ค์วามม'&นค์งในอาช�พ และการด0ารงช�วต

7. ค์วามก�าวหน�า และโอกาสในการพ'ฒนาตนเอง

ส&งจ์�งใจ์ในภาค์ร'ฐไทย

ทฤษฎี�การบรหารแบบองค์�กรแห%งการเร�ยนร�� ( Learning Organizational )

Chris Argyris1978 ,Peter Senge 1990เป:นการบรหารองค์�การท�&ม�การ

สร�างช%องทางให�เกดการถึ%ายทอดค์วามร��ซื่,&งก'นและก'นภายในระหว%างบ"ค์ลากร ค์วบค์�%ไปก'บการร'บค์วามร��จ์ากภายนอก โดยม�จ์"ดประสงค์�ส0าค์'ญ่ ค์-อ เพ-&อให�ม�โอกาสได�ใช�ค์วามร��เป:นฐานในการพ'ฒนา

แนวทางในการสร�างองค์�การแห%งการเร�ยนร�� ด�วยหล'กการพ-;นฐานหร-อการฝึEกฝึน 5 ประการ ท�&จ์ะเป:นพ-;นฐานหล'กในการเข้�าใจ์เร-&ององค์�การแห%งการเร�ยนร��

1. การเป:นบ"ค์ค์ลท�&รอบร�� (personal mastery)

บ"ค์ค์ลหร-อสมาชกข้ององค์�การเป:นรากฐานข้ององค์�การแห%งการเร�ยนร�� ค์นท�&ม�ระด'บค์วามเช�&ยวชาญ่เป:นพเศษจ์ะสามารถึข้ยายค์วามสามารถึในการสร�างสรรค์�ผลงานท�&ต�องการได�อย%างต%อเน-&อง ด'งน';นล'กษณะการเร�ยนร��ข้องค์นในองค์�การจ์ะสะท�อนให�เห5นถึ,งการเร�ยนร��ข้ององค์�การได�น';น สมาชกองค์�การแห%งการเร�ยนร��จ์ะต�องม�ค์"ณล'กษณะท�&ส0าค์'ญ่ human mastery ค์-อการเป:นนายข้องต'วเอง ในการค์วบค์"มจ์ตใจ์ พฤตกรรมข้องต'วเอง เป:นค์นท�&ร��เห5นเร�ยนร��อย�%เร-&อย ๆ ยอมร'บค์วามเป:นจ์รง ไม%ย,ดม'&นตดม'&น เปล�&ยนไปตามโลก ม�การเจ์รญ่เตบโตทางจ์ตใจ์ บ"ค์ค์ลท�&รอบร��ม�องค์�ประกอบพ-;นฐาน ค์-อ 1 . วส'ยท'ศน�ส%วนบ"ค์ค์ล

2. การจ์'ดการก'บค์วามต,งเค์ร�ยดอย%างสร�างสรรค์� 3 การเร�ยนร��โดยใช�จ์ตใต�ส0าน,ก

2. การม�แบบแผนค์วามค์ดอ%าน (mental models)

เป:นค์วามค์ดค์วามเข้�าใจ์ข้องค์นท�&ม�ต%อหน%วยงานต%อองค์�การ และต%อธี"รกจ์ข้องตนเองซื่,&งค์วามค์ดข้องค์นน';นเป:นส&งส0าค์'ญ่และม�อทธีพลอย%างย&งต%อพฤตกรรมข้องค์น แบบแผนทางจ์ตใจ์ในการอธีบายหร-อแม�แต%จ์นตนาการส&งต%าง ๆ ท�&ม�อทธีพลมาจ์ากค์วามค์ดในองค์�การท�&สายการบ'งค์'บบ'ญ่ชามากมาย ท';งในแนวต';งและแนวนอน ท0าให�แต%ละค์นร'บร��และเข้�าใจ์โลกในองค์�การและงานท�&ท0าอย�%เพ�ยงอย%างเด�ยว โดยไม%สามารถึเช-&อมโยงต0าแหน%งท�&ตนอย�%ก'บภาพรวมท';งหมดได�

ม�องค์�ประกอบพ-;นฐานค์-อ 21. ใช�การวางแผนเป:นกระบวนการ

เร�ยนร�� 22. ต�องฝึEกฝึนท'กษะในการ

ใค์ร%ค์รวญ่และต';งค์0าถึาม

3. การม�วส'ยท'ศน�ร%วมก'น (shared vision)

เป:นวธี�การท0าให�แต%ละค์นเกดวส'ยท'ศน� การห'ดให�ค์นค์ดมองไปข้�างหน�ามองอนาค์ต สร�างสถึานการณ�จ์0าลองแบบต%าง ๆ ค์ดว%าผลท�&ด� ผลแบบกลาง ๆ น%าจ์ะเกดข้,;นเป:นอย%างไร แต%ละทางม�ทางแก�ไข้อย%างไร โดยแฝึงเข้�าไปในงานในกล"%มการท0างานให�ต'ดสนใจ์ร%วมก'นห'ดให�ไปท0าเป:นการบ�านแล�วน0ามาค์"ยร%วมก'น ซื่,&งการมอบหมายให�ร'บผดชอบ การต'ดสนใจ์ในแต%ละเร-&องด�วยตนเองจ์ะท0าให�เกดค์วามร��ส,กผ�กพ'น การม�วส'ยท'ศน�ร%วมก'น ค์-อมองภาพรวมข้องหน%วยงานไม%ได�มองเฉพาะหน%วยงานข้องตนเอง

การสร�างวส'ยท'ศน�ร%วมก'นม�องค์�ประกอบพ-;นฐานค์-อ

1. กระต"�นให�แต%ละค์นม�วส'ยท'ศน� โดยสร�างบรรยากาศกระต"�นให�เกดการสร�างสรรค์�

2. พ'ฒนาวส'ยท'ศน�ส%วนบ"ค์ค์ลให�เป:นวส'ยท'ศน�ร%วมก'นข้ององค์�การ

3. สร�างท'ศนค์ตต%อวส'ยท'ศน�ในระด'บค์วามผ�กพ'น มากท�&ส"ด เพ-&อให�เกดพฤตกรรมท�&สน'บสน"นโดยไม%ต�องม�การค์วบค์"มก'น

4. การสน'บสน"นวส'ยท'ศน�ด�านบวก

4. การเร�ยนร��ร%วมก'นเป:นท�ม (team learning)

การเร�ยนร��ร%วมก'นเป:นท�ม เป:นการเร�ยนร��ร%วมก'นข้องสมาชกโดยอาศ'ยค์วามร��และค์วามค์ดข้องสมาชกในกล"%มมาแลกเปล�&ยนค์วามค์ดเห5นเพ-&อพ'ฒนาค์วามร��และค์วามสามารถึข้องท�มให�เกดข้,;น การเร�ยนร��ร%วมก'นเป:นท�มจ์ะเกดข้,;นได�ต%อเม-&อม�การรวมพล'งข้องสมาชกในท�มให�ได�ม�โอกาสเร�ยนร��ส&งต%าง ๆ ร%วมก'น โดยแลกเปล�&ยนข้�อม�ล ค์วามค์ดเห5นและประสบการณ�ซื่,&งก'นและก'นอย%างสม0&าเสมอและต%อเน-&อง จ์นเกดเป:นค์วามค์ดร%วมก'นข้องกล"%มพร�อมท';งกระต"�นให�กล"%มม�การสนทนา และการอภปราย ก'นอย%างกว�างข้วาง ด'งน';นท�มจ์,งต�องใช�ท';งการสนทนาและการอภปราย กล"%มจ์,งจ์ะเกดการท0างานเป:นท�ม เพ-&อไปส�%เป3าหมายข้ององค์�การ

5. การค์ดอย%างเป:นระบบ (systems thinking)

การค์ดอย%างเป:นระบบม�หล'กว%า ป<ญ่หาน';น เป:นว'ฏิจ์'กร กล%าวค์-อ ป<ญ่หาท"กว'นน�;ย%อมเป:นผลมาจ์ากแนวทางแก�ป<ญ่หาเม-&อวานน�;ท�&ผดพลาด โดยการมองโลกแบบแยกส%วนจ์,งท0าให�เกดป<ญ่หาตามมาเหม-อนล�กโซื่% และย&งสร�างแรงกดด'นเพ-&อแก�ป<ญ่หาโดยวธี�การเชงบวกมากข้,;นเท%าใดก5จ์ะท0าให�ระบบตอบสนองกล'บมาด�วย ผลในเชงบวกท0าให�การแก�ป<ญ่หาอย%างสมด"ล และสร�างสรรค์�มากข้,;น การจ์ะมองโลกแบบองค์�รวมหร-อการค์ดอย%างเป:นระบบได�น';น ก%อนอ-&นต�องม�การปร'บเปล�&ยนจ์ตใจ์ ในหลายด�านค์-อ

1. เปล�&ยนแปลงจ์ากการมองโลกแบบแยกส%วนมาเป:นการมอง ภาพรวม

2. เปล�&ยนจ์ากการมองมน"ษย�ว%าเป:นค์นเฉ-&อยไร�ประโยชน�มา เป:นการมองว%ามน"ษย�เป:นผ��ม�ค์วามกระต-อร-อร�นในการม�ส%วน ร%วมก'บการเปล�&ยนแปลงค์วามจ์รงข้องพวกเข้า

3. เปล�&ยนจ์ากการต';งร'บในป<จ์จ์"บ'นไปเป:นการสร�างสรรค์� ในอนาค์ต

ทฤษฎี�การบรหารแบบม"%งผลส'มฤทธีC (results based management; RBM)

Richard S. Williams, 1998การบรหารแบบม"%งผลส'มฤทธีC เป:นวธี�การในการปร'บปร"งการบรหารให�เกดประสทธีผล (effectiveness) และโปร%งใสสามารถึตรวจ์สอบได� โดยท�&ผ��ม�ส%วนได�ส%วนเส�ยเข้�ามาม�ส%วนร%วมในการก0าหนดเป3าหมาย ประเมนค์วามเส�&ยง ก0าก'บตดตามกระบวนการด0าเนนงานเพ-&อการบรรล"ผลตามเป3าหมายท�&ก0าหนดไว� รวมถึ,งการม�ส%วนร%วมในการต'ดสนใจ์ทางบรหารและการรายงานผลการปฏิบ'ตงาน

เป:นการบรหารท�&ให�ค์วามส0าค์'ญ่ต%อผลการด0าเนนงานและการตรวจ์ว'ดผลส0าเร5จ์ในการด0าเนนงานข้ององค์�การ ท';งในแง%ข้องป<จ์จ์'ยน0าเข้�า กระบวนการ ผลผลตและผลล'พธี� ซื่,&งจ์ะต�องม�การก0าหนดต'วบ%งช�;ว'ดผลการด0าเนนงาน รวมท';งการก0าหนดเป3าหมาย และว'ตถึ"ประสงค์� ไว�ล%วงหน�า โดยอาศ'ยการม�ส%วนร%วมระหว%างผ��บรหาร สมาชกข้ององค์�การ และตลอดถึ,งผ��ท�&ม�ส%วนได�ส%วนเส�ยกล"%มต%าง ๆ ท�&เก�&ยวข้�องก'บการปฏิบ'ตงานข้ององค์�การ

กระบวนการข้องการบรหารแบบม"%งผลส'มฤทธีC

ข้';นตอนท�&ส0าค์'ญ่ ๆ 4 ข้';นตอน ม�รายละเอ�ยดด'งต%อไปน�;

การวางแผนกลย"ทธี�ข้อง

องค์�กร

การวางแผนกลย"ทธี�ข้อง

องค์�กร

การว'ดและตรวจ์สอบผล

การด0าเนนงาน

การว'ดและตรวจ์สอบผล

การด0าเนนงาน

การให�รางว'ลผลตอบแทน

การให�รางว'ลผลตอบแทน

การก0าหนดรายละเอ�ยดต'วบ%งช�;

กระบวนการข้องการบรหารแบบม"%งผลส'มฤทธีC

ข้';นตอนท�&ส0าค์'ญ่ ๆ 4 ข้';นตอน ม�รายละเอ�ยดด'งต%อไปน�;

1. การวางแผนกลย"ทธี�ข้ององค์�การ ซื่,&งองค์�การจ์ะต�องท0าการก0าหนดทศทางโดยรวมว%าต�องการท�&จ์ะท0าอะไรอย%างไร ซื่,&งเป:นเร-&องข้องการวางย"ทธีศาสตร�หร-อวางแผนกลย"ทธี� เพ-&อท0าการวเค์ราะห�สภาพแวดล�อมท';งภายนอกและภายในองค์�การ (SWOT analysis) และให�ได�มาซื่,&งเป3าประสงค์�ส"ดท�ายท�&ต�องการข้ององค์�การหร-อวส'ยท'ศน� (vision) อ'นจ์ะน0าไปส�%การก0าหนด พ'นธีกจ์ (mission) ว'ตถึ"ประสงค์� (objective) เป3าหมาย (target) และกลย"ทธี�การด0าเนนงาน (strategy) รวมท';งพจ์ารณาถึ,งป<จ์จ์'ยส0าค์'ญ่แห%งค์วามส0าเร5จ์ข้ององค์�การ และสร�างต'วบ%งช�;ว'ดผลการด0าเนนงาน (key performance indicators) ในด�านต%าง ๆ

2. การก0าหนดรายละเอ�ยดข้องต'วบ%งช�;ว'ดผลด0าเนนงาน เม-&อผ��บรหารข้ององค์�การได�ท0าการตกลงร%วมเก�&ยวก'บต'วบ%งช�;ว'ดผลการด0าเนนงานแล�ว จ์ะเร&มด0าเนนการส0ารวจ์เพ-&อหาข้�อม�ลหล'กฐานเก�&ยวก'บสภาพในป<จ์จ์"บ'น (baseline data) เพ-&อน0ามาช%วยในการก0าหนดค์วามช'ดเจ์นข้องต'วบ%งช�;ด'งกล%าว ท';งในเชงปรมาณ (quantity) ค์"ณภาพ (quality) เวลา (time) และสถึานท�&หร-อค์วามค์รอบค์ล"ม (place) อ'นเป:นเป3าหมายท�&ต�องการข้องแต%ละต'วบ%งช�;

3 .การว'ดและการตรวจ์สอบผลการด0าเนนงาน

ผ��บรหารจ์ะต�องจ์'ดให�ม�การตรวจ์สอบและรายงานผลการด0าเนนงานข้องแต%ละต'วบ%งช�;ตามเง-&อนไข้ท�&ก0าหนดไว� เช%น รายเด-อน รายไตรมาส รายปJ เป:นต�น เพ-&อแสดงค์วามก�าวหน�าและส'มฤทธีCผลข้องการด0าเนนงานว%าเป:นไปตามเป3าหมายท�&ต�องการหร-อไม% อย%างไร นอกจ์ากน�;ในบางกรณ�อาจ์จ์ะจ์'ดให�ม�ค์ณะบ"ค์ค์ลเพ-&อท0าการตรวจ์สอบผลการด0าเนนงานเป:นเร-&อง ๆ ไปก5ได�

4. การให�รางว'ลตอบแทน หล'งจ์ากท�&ได�พจ์ารณาผลการด0าเนนงานแล�ว ผ��บรหารจ์ะต�องม�การให�รางว'ลตอบแทนตามระด'บข้องผลงานท�&ได�ตกลงก'นไว� นอกจ์ากน�;อาจ์จ์ะม�การให�ข้�อเสนอแนะหร-อก0าหนดมาตรการบางประการเพ-&อให�ม�การปร'บปร"งผลงานให�เป:นไปตามเป3าหมายท�&ก0าหนดไว�

ล'กษณะข้ององค์�การท�&บรหารงานแบบม"%งเน�นผลส'มฤทธีC1. ม�พ'นธีกจ์ ว'ตถึ"ประสงค์�ข้ององค์�การท�&ช'ดเจ์น และม�เป3าหมายท�&เป:นร�ปธีรรม โดยเน�นท�&ผลผลตและผลล'พธี� ไม%เน�นกจ์กรรมหร-อการท0างานตามกฎีระเบ�ยบ

2. ผ��บรหารท"กระด'บในองค์�การต%างม�เป3าหมายข้องการท0างานท�&ช'ดเจ์น และเป3าหมายเหล%าน';นส';นกระช'บ ไม%ค์ล"มเค์ร-อ และเป:นเป3าหมายท�&ม�ฐานมาจ์ากพ'นธีกจ์ข้ององค์�การน';น

3. เป3าหมายจ์ะว'ดได�อย%างอย%างเป:นร�ปธีรรมโดยม�ต'วบ%งช�;ท�&สามารถึว'ดได� เพ-&อให�สามารถึตดตามผลการปฏิบ'ตงานได� และสามารถึเปร�ยบเท�ยบผลการปฏิบ'ตงานก'บองค์�กรอ-&นท�&ม�ล'กษณะงานท�&เท�ยบเค์�ยงก'นได�

4. การต'ดสนในการจ์'ดสรรงบประมาณให�หน%วยงานหร-อโค์รงการต%าง ๆ จ์ะพจ์ารณาจ์ากผลส'มฤทธีCข้องงานเป:นหล'ก ซื่,&งจ์ะสอดค์ล�องก'บการให�ค์%าตอบแทน สว'สดการและรางว'ลแก%เจ์�าหน�าท�&ท�&จ์ะประเมนจ์ากผลการปฏิบ'ตงานเป:นหล'ก

5. เจ์�าหน�าท�&ท"กค์นร��ว%างานท�&องค์�การค์าดหว'งค์-ออะไร ท"กค์นในองค์�การจ์ะค์ดเสมอว%างานท�&ตนท0าอย�%น';นเพ-&อให�เกดผลอย%างไร ผลท�&เกดข้,;นจ์ะช%วยให�บรรล"เป3าหมายข้องโค์รงการและองค์�การอย%างไร และท"กค์นร��ส,กร'บผดชอบต%อผลงานท�&ได�ก0าหนดไว�อย%างเหมาะสมก'บก0าล'งค์วามสามารถึข้องแต%ละค์น

6. ม�การกระจ์ายอ0านาจ์การต'ดสนใจ์ การบรหารเงน บรหารค์น ส�%หน%วยงานระด'บล%างเพ-&อให�สามารถึท0างานบรรล"ผลได�อย%างเหมาะสม เป:นการเปIดโอกาสให�ผ��บรหารระด'บต�นและ ระด'บกลาง ซื่,&งเข้�าใจ์ป<ญ่หาเป:นอย%างด�ได�เป:นผ��แก�ป<ญ่หาและสะสมประสบการณ�เพ-&อก�าวส�%ผ��บรหารระด'บท�&ส�งข้,;นต%อไป ซื่,&งนอกจ์ากช%วยลดข้';นตอนในการท0างาน แก�ป<ญ่หาการท0างานท�&ล%าช�าแล�ว ย'งเป:นการเพ&มค์วามย-ดหย"%นและประสทธีภาพในการท0างานอ�กด�วย

7. ม�ว'ฒนธีรรมและอ"ดมการณ�ร%วมก'นเพ-&อการท0างานท�&สร�างสรรค์� เป:นองค์�การท�&ม"%งม'&นจ์ะท0างานร%วมก'นเพ-&อให�บรรล"เป3าหมายท�&ก0าหนดไว� เป:นองค์�การเอ-;อการเร�ยนร��ท�&เปIดกว�างต%อค์วามค์ดและค์วามร��ใหม% ๆ สามารถึปร'บต'วให�เข้�าก'บสถึานการณ�ต%าง ๆ ได�ด�

8. เจ์�าหน�าท�&ม�ข้ว'ญ่และก0าล'งใจ์ด� เน-&องได�ม�โอกาสปร'บปร"งงานและใช�ด"ลยพนจ์ในการท0างานท�&กว�างข้วางข้,;น ท0าให�ผ��ร'บบรการได�ร'บค์วามพ,งพอใจ์ ส%วนเจ์�าท�&ผ��ปฏิบ'ตงานเองก5จ์ะได�การตอบแทนตามผลการประเมนจ์ากผลส'มฤทธีCข้องงาน

ทฤษฎี�การบรหารแบบม�ส%วนร%วม ( Participative  Management)

Mary  Parker  Follet

การบรหารแบบม�ส%วนร%วมม�วว'ฒนาการมาจ์ากแนวค์ดการบรหารเชงมน"ษยส'มพ'นธี� (Human Relation  Approach) และการบรหารเชงพฤตกรรม การบรหารแบบม�ส%วนร%วม  (Participative  Management) เป:นกระบวนการท�&บ"ค์ค์ลได�ม�ส%วนเก�&ยวข้�องในการปฏิบ'ตงานท';งทางด�านการแสดงค์วามค์ดเห5น  การต'ดสนใจ์  การร'บผดชอบ  การวางแผนการปฏิบ'ตงานตลอดจ์นการประเมนผล  โดยใช�ค์วามค์ดสร�างสรรค์�และค์วามเช�&ยวชาญ่ในการปฏิบ'ตงานเพ-&อให�บรรล"ว'ตถึ"ประสงค์�หร-อแก�ไข้ป<ญ่หาต%าง ๆ ท�&อาจ์เกดข้,;นจ์ากการบรหารงานในองค์�การ

องค์�ประกอบข้องการบรหารแบบม�ส%วนร%วม

     สวอนสเบร�ก (Swanaburg ,1996 ) แบ%งองค์�ประกอบข้องการบรหารแบบม�ส%วนร%วมด'งน�;

1.  การไว�วางใจ์ก'น (Trust) ซื่,&งเป:นปร'ชญ่าพ-;นฐานข้องการม�ส%วนร%วม

2.  ค์วามย,ดม'&นผ�กพ'น (Commitment)3.  การต';งเป3าหมายและว'ตถึ"ประสงค์�ร%วม

ก'น(Goals  and  objectives)4.  ค์วามเป:นอสระต%อค์วามร'บผดชอบในงาน

(Autonomy)

ไลเค์ร�ท (Likert ,1961 ) ได�แสดงให�เห5นสาระส0าค์'ญ่ข้องการบรหารแบบม�ส%วนร%วม  ด'งน�;

1.  ผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาร'บฟ<งข้�อค์ดเห5นและข้�อเสนอแนะข้องผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชา

2.  ผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชากระต"�นจ์�งใจ์ผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชาให�เกดก0าล'งใจ์ในการปฏิบ'ตงาน

3.  ระบบการตดต%อส-&อสารภายในองค์�การม�ค์วามค์ล%องต'วเป:นไปโดยอสระ

4.  ผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาและผ��ใต�บ'งค์'บบ'ญ่ชาม�ปฏิกรยาโต�ตอบก'นอย%างเปIดเผยและโดยกว�างข้วางเก�&ยวก'บเป3าหมายข้ององค์�การ  การปฏิบ'ตงานและกจ์กรรมต%าง ๆ ภายในองค์�การ

5.  การต'ดสนใจ์ต%าง ๆ กระท0าโดยกล"%มในท"กระด'บข้ององค์�การ  เปIดโอกาสให�กล"%มเข้�ามาม�ส%วนร%วมในการก0าหนดเป3าหมายการด0าเนนงาน

6.  การค์วบค์"มงานม�ล'กษณะกระจ์ายไปในหม�%ผ��ร%วมงานให�ม�การค์วบค์"มก'นเองและเน�นในเร-&องการแก�ป<ญ่หาเป:นหล'ก

7.  ผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชาเห5นค์วามส0าค์'ญ่ข้องการพ'ฒนาพน'กงานโดยการฝึEกอบรมเพ-&อให�การท0างานม�ผลงานท�&ส�งส"ดและส0าเร5จ์ตามเป3าหมาย

ประโยชน�ข้องการบรหารแบบม�ส%วนร%วม     การบรหารแบบม�ส%วนร%วมม�ผลต%อการเพ&มประสทธีภาพในการท0างานข้ององค์�การ    1.  ก%อให�เกดค์วามสาม'ค์ค์�ระหว%างผ��บรหารและผ��ร%วมงานท"กระด'บในองค์�การ   2.  ลดค์วามข้'ดแย�งในการท0างาน  เพ&มค์วามไว�วางใจ์ซื่,&งก'นและก'นมากข้,;น   3.  สร�างบรรยากาศท�&ด�ในการท0างาน   4.  ช%วยให�ผ��ร%วมงานม�ส"ข้ภาพจ์ตด�  ท"กค์นม�งานท0า   5.  สร�างค์วามเป:นประชาธีปไตยในองค์�การ   6.  ลดค์%าใช�จ์%ายและใช�ทร'พยากรอย%างทะน"ถึนอม   7.  ช%วยให�การใช�งบประมาณเป:นไปอย%างม�ประสทธีภาพ   8.  ช%วยให�พน'กงานเกดค์วามร��ส,กว%าเข้าเป:นส%วนหน,&งข้ององค์�การ

ทฤษฎี�การบรหารแบบ POSDCORB model(Luther Gulick และ Lyndal Urwick ,1937)

เป:นกระบวนการบรหารท�&ใช�หล'กการจ์'ดการก'บกระบวนการหร-อสภาพแวดล�อมภายในองค์�กรซื่,&งกระบวนการบรหารย%อมประกอบด�วยข้';นตอนท�&ส0าค์'ญ่ 7 ประการ หร-อท�&เร�ยกก'นย%อ ๆ ว%า “POSDCORB Model” ซื่,&งอธีบายตามค์วามหมายข้องกระบวนการบรหารได�ด'งน�;

1 . P = Planning หมายถึ,ง การวางแผน ซื่,&งจ์ะต�องค์0าน,งถึ,งนโยบาย (policy) ท';งน�; เพ-&อให�แผนงานท�&ก0าหนดข้,;นไว� ม�ค์วามสอดค์ล�องก'นในการด0าเนนงาน แผนเป:นเร-&องท�&เก�&ยวก'บการใช�ค์วามร��ในทางวทยาการ และวจ์ารณญ่าณ วนจ์ฉ'ยเหต"การณ�ในอนาค์ตแล�วก0าหนดวธี�การโดยถึ�กต�องอย%างม�เหต"ผล เพ-&อให�การด0าเนนงานเป:นไปโดยถึ�กต�อง และสมบ�รณ�

2. O = Organization หมายถึ,ง การจ์'ดส%วนราชการ หร-อองค์�การ ซื่,&งในการศ,กษาบางแห%งก5พจ์ารณารวมไปก'บการปฏิบ'ตงานหร-อวธี�การจ์'ดการ ด�วย เร-&องการจ์'ดแบ%งส%วนงานน�; จ์ะต�องพจ์ารณาให�เหมาะสมก'บการปฏิบ'ตงาน เช%น การจ์'ดแบ%งงาน เป:นกรม กอง แผนก โดยอาศ'ยปรมาณงาน ค์"ณภาพข้องงาน หร-อจ์'ดตามล'กษณะข้องงานเฉพาะอย%าง

3. S = Staff หมายถึ,ง การจ์'ดหาบ"ค์ค์ล และเจ์�าหน�าท�&มาปฏิบ'ตงาน ให�สอดค์ล�องก'บการจ์'ดแบ%งหน%วยงานท�&แบ%งไว� หร-อกล%าวอ�กน'ยหน,&ง หมายถึ,ง การจ์'ดเก�&ยวก'บการบรหารงานบ"ค์ค์ล เพ-&อให�ได�บ"ค์ค์ลท�&ม�ค์วามสามารถึมาปฏิบ'ตงานให�เหมาะสม หร-อ put the right man on the right job และรวมถึ,งการท�&จ์ะเสรมสร�างและด0ารงไว�ซื่,&งส'มพ'นธีภาพในการท0างานข้องค์นงาน และพน'กงานด�วย 4. D=Direction หมายถึ,ง การศ,กษาวธี�

การอ0านวยการ รวมท';งการค์วบค์"มงาน และนเทศงาน ตลอดจ์นศลปะในการบรหารงาน เช%น ภาวะผ��น0า (leadership making) มน"ษย�ส'มพ'นธี� (human relations) และการจ์�งใจ์ (motivation) เป:นต�น

5. CO=Coordination หมายถึ,ง ค์วามร%วมม-อประสานงานเพ-&อให�การด0าเนนงานเป:นไปด�วยค์วามเร�ยบร�อยและราบร-&น ศ,กษาหล'กเกณฑ์� และวธี�การท�&จ์ะช%วยให�การประสานงานด�ข้,;น เพ-&อช%วยแก�ไข้ป<ญ่หาข้�อข้'ดข้�องในการปฏิบ'ตงาน

6. R=Reporting หมายถึ,ง การรายงานผลการปฏิบ'ตงาน ตลอดรวมถึ,งการประชาส'มพ'นธี� (public relations) ท�&จ์ะต�องแจ์�งให�ประชาชนทราบด�วย อ'นท�&จ์รงการรายงานน�;ม�ค์วามส'มพ'นธี�ก'บการตดต%อส-&อสารอย%างมาก และ การให�ข้�อเท5จ์จ์รง หร-อข้�อม�ลแก%ผ��สนใจ์ตดต%อสอบถึามผ��บ'งค์'บบ'ญ่ชา และหร-อผ��ร%วมงาน ฯลฯ ค์วามส0าค์'ญ่ข้องรายงานน';น อย�%ท�&จ์ะต�องอย�%บนรากฐานข้องค์วามจ์รง

7. B=Budgeting หมายถึ,ง การงบประมาณ โดยศ,กษาให�ทราบถึ,ง ระบบและกรรมวธี�ในการบรหารเก�&ยวก'บงบประมาณ และการเงน ตลอดจ์นการใช�วธี�งบประมาณ และแผนงานเป:นเค์ร-&องม-อในการค์วบค์"มงาน

เป:นแนวทางการบรหารจ์'ดการป<จ์จ์'ยท�&ส%งผลกระทบต%อประสทธีภาพในการด0าเนนงานการพ'ฒนาท�องถึ&นการศ,กษาค์ร';งน�;ช-&อว%าร�ปแบบ P4. DRUCBOWBIGSIC Model

หล'กการบรหารท�องถึ&นP4.

DRUCBOWBIGSIC Model

(ธี�ร�วสฐ ม�ลงามก�ลจ์�2552, )

P= Politically Leader หมายถึ,ง ภาวะผ��น0า

P = Planning หมายถึ,ง การวางแผน

P = Participation หมายถึ,ง การม�ส%วนร%วมข้องประชาชน

P = Political หมายถึ,ง สภาพแวดล�อมทางการเม-อง

D = Direction หมายถึ,ง การอ0านวยการ

R = Reporting หมายถึ,ง การรายงาน

U = Unity Management หมายถึ,ง เอกภาพในการบรหาร

C= Coordination หมายถึ,ง การประสานงาน

B = Budgeting of local organization หมายถึ,ง งบประมาณท�& อบต.จ์'ดเก5บได�เอง

O = Out incoming หมายถึ,ง รายได�ท�&ได�ร'บจ์ากท�&อ-&น

W = wage หมายถึ,ง ผลตอบแทนและสว'สดการ

B = Budgeting of Government หมายถึ,ง งบประมาณท�&ได�ร'บการสน'บสน"นจ์ากร'ฐ

I = In incoming หมายถึ,ง รายได�ท�&ได�ร'บจ์าก อบต.

G = Geography surround หมายถึ,ง สภาพแวดล�อมทางภ�มศาสตร�

S = Society หมายถึ,ง สภาพแวดล�อมทางส'งค์ม

I = Influence หมายถึ,ง ผ��ม�อทธีพลในท�องถึ&น

C = Capacity หมายถึ,ง ข้นาดข้องประชากร