YAŞAM KAYNAĞIMIZYAŞAM KAYNAĞIMIZSUSU

Su molekülü Su molekülü diğer sıvılardan diğer sıvılardan farklı özelliklere farklı özelliklere

sahiptir. sahiptir. • Su molekülleri arasında hidrojen bağları vardır.Su molekülleri arasında hidrojen bağları vardır.• Oda sıcaklığında sıvı haldedir.Oda sıcaklığında sıvı haldedir.• Su daima yüzeyden başlayarak dibe doğru Su daima yüzeyden başlayarak dibe doğru

donar. (Denizlerin altında canlıların yaşamlarını donar. (Denizlerin altında canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri buna bağlıdır).sürdürebilmeleri buna bağlıdır).

• Suyun yüzey gerilimi sayesinde bazı canlılar ve Suyun yüzey gerilimi sayesinde bazı canlılar ve gemiler suyun üzerinde yüzebilmektedir.gemiler suyun üzerinde yüzebilmektedir.

• Büyük su kütleleri geç ısınır ve geç soğur (Suyun Büyük su kütleleri geç ısınır ve geç soğur (Suyun termal özelliği).termal özelliği).

Küçük bir su damlası yüzlerce Küçük bir su damlası yüzlerce mikroorganizmayı mikroorganizmayı barındırabilir.barındırabilir.• Yeryüzündeki canlılar %50-%95 Yeryüzündeki canlılar %50-%95

oranında sudan oluşmaktadır.oranında sudan oluşmaktadır.

• ““HH22O” molekülünün oluşabilmesi O” molekülünün oluşabilmesi için yüksek sıcaklık ve enerji için yüksek sıcaklık ve enerji gereklidir.gereklidir.

İnsan vücudunun %55-60’ı İnsan vücudunun %55-60’ı sudur.sudur.

• Besinlerin hücreye taşınması için su Besinlerin hücreye taşınması için su mükemmel bir ortamdır (Diş ve mükemmel bir ortamdır (Diş ve kemiklerde az; kas, böbrek, karaciğer, kemiklerde az; kas, böbrek, karaciğer, kan ve gözde yüksek orandadır).kan ve gözde yüksek orandadır).

• Vücuda giren her “on milyon” su Vücuda giren her “on milyon” su molekülünden sadece “bir tanesi” Hmolekülünden sadece “bir tanesi” H++ ve ve OHOH-- ayrılır (iyonlaşır). Eğer bu olmazsa ayrılır (iyonlaşır). Eğer bu olmazsa insan hayatını kaybeder.insan hayatını kaybeder.

SUYUN DÜNYA GENELİNDE SUYUN DÜNYA GENELİNDE DAĞILIMIDAĞILIMI

• Dünya yüzeyinin %70’inden fazlası okyanus Dünya yüzeyinin %70’inden fazlası okyanus ve denizlerdir. ve denizlerdir.

• %97’si tuzlu su%97’si tuzlu su

• %3 tatlı su (dünyadaki tatlı suyun %75’i %3 tatlı su (dünyadaki tatlı suyun %75’i kutuplarda, geriye kalan suyun %1’i içilebilir kutuplarda, geriye kalan suyun %1’i içilebilir sudur).sudur).

• Canlılığı sağlayan su toplam suyun Canlılığı sağlayan su toplam suyun %0.05’idir.%0.05’idir.

Türkiye’nin su Türkiye’nin su potansiyelipotansiyeli

• 26 su havzası vardır.26 su havzası vardır.• 501 milyar m501 milyar m33 yağış düşmektedir. yağış düşmektedir.• 186 milyar m186 milyar m33 akışa geçmektedir. akışa geçmektedir. • Türkiye Su zengini bir ülkeTürkiye Su zengini bir ülkemidir?midir? 110 milyar 110 milyar

mm33; 17 milyar m; 17 milyar m33 komşu ülkelere; 90 komşu ülkelere; 90 milyar mmilyar m33 bize kalan miktardır. bize kalan miktardır.

• Nehir ve çaylarımızda akan suyun miktarı Nehir ve çaylarımızda akan suyun miktarı 186 milyar m186 milyar m33; Tuna nehri 206 milyar m; Tuna nehri 206 milyar m33..

• Su zengini ülkelerde kişi başına yıllık su Su zengini ülkelerde kişi başına yıllık su tüketimi 10.000 mtüketimi 10.000 m33; Türkiye’de yaklaşık ; Türkiye’de yaklaşık 2700 m2700 m33; bu miktar 2025’te %37 ; bu miktar 2025’te %37 azalacaktır. azalacaktır.

Suyun Kaynağı olan YAĞIŞIN (Yağmur, Kar, Dolu v.b.)

Ülkemizdeki Alansal Dağılımı

Türkiye Dünya tarımı Türkiye Dünya tarımı içerisinde önemli bir içerisinde önemli bir paya sahiptir.paya sahiptir.

• Dünya mercimek üretiminin % 20’si,Dünya mercimek üretiminin % 20’si,• NNohut üretiminin % 10’nu karşılamaktadır.ohut üretiminin % 10’nu karşılamaktadır.• Dünyadaki fındık üretiminin %85’i, Dünyadaki fındık üretiminin %85’i, • İİncir üretiminin % 27’si, ncir üretiminin % 27’si, • KKayısının %17’si, kavunun %12’si, karpuzun ayısının %17’si, kavunun %12’si, karpuzun

%11’i, yeşil fasulyenin %13,7’si, biberin %11’i, yeşil fasulyenin %13,7’si, biberin %9,6’sı, patlıcanın %9’u, domatesin % 8’i, %9,6’sı, patlıcanın %9’u, domatesin % 8’i, kirazın %9’u, turunçgillerin %13’ü ve üzümün kirazın %9’u, turunçgillerin %13’ü ve üzümün %6,1’i Türkiye’de %6,1’i Türkiye’de üretilmektedir.üretilmektedir.

GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ (GAP)GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ (GAP) • Yapımına 1976 yılında başlandı.Yapımına 1976 yılında başlandı.

•1993 yılında yapılan bir araştırmaya göre “Modern Dünyanın 1993 yılında yapılan bir araştırmaya göre “Modern Dünyanın Yedi Harikası” sıralamasında ikinci sırayı bu proje alıyor. Yedi Harikası” sıralamasında ikinci sırayı bu proje alıyor.

•1994 yılında Time Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmada da 1994 yılında Time Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmada da GAP dünyanın en büyük 9 projesinden bir olarak gösterilmişti.GAP dünyanın en büyük 9 projesinden bir olarak gösterilmişti.

•GAP’ ta 22 baraj ve 19 HES inşa edilecek. 9 baraj ve 5 HES in GAP’ ta 22 baraj ve 19 HES inşa edilecek. 9 baraj ve 5 HES in inşaatı tamamlandı. GAP’ ta devam eden projeler ile 7 milyar inşaatı tamamlandı. GAP’ ta devam eden projeler ile 7 milyar kWh daha enerji üretilecek.kWh daha enerji üretilecek.

Toplam Su Toplam Su TüketimiTüketimi• %70’i tarım%70’i tarım

• %25’i sanayi%25’i sanayi

• %5’i içme ve %5’i içme ve kullanma suyu kullanma suyu olarak olarak harcanmaktadır.harcanmaktadır.

• Su kaynaklarının dengesiz dağılımı yanında Su kaynaklarının dengesiz dağılımı yanında 21.yy da su sorunlarını daha da arttıracak 21.yy da su sorunlarını daha da arttıracak 4 önemli faktörden bahsedilir 4 önemli faktörden bahsedilir ((Environment And Security, 1995Environment And Security, 1995).).

SU KAYNAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLARSU KAYNAKLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR

a) Hızlı Nüfus Artışa) Hızlı Nüfus Artışıı

b) Su Sektörüne Yapılacak Yatırımların Gecikme Riskib) Su Sektörüne Yapılacak Yatırımların Gecikme Riski

c) Su Kaynaklarının Kullanımındaki Verimsizlikc) Su Kaynaklarının Kullanımındaki Verimsizlik

d) Su Kaynaklarının Kirliliğid) Su Kaynaklarının Kirliliği

İklim Değişikliğiİklim Değişikliği

KURAKLIK; SUSUZLUK Açlık, Kıtlık, Göç, Savaşlar, ÖLÜMLER

““Dünyada 110 ülkede 1 milyardan fazla Dünyada 110 ülkede 1 milyardan fazla insaninsan

Susuzluk ve çölleşme tehditiyle karşı Susuzluk ve çölleşme tehditiyle karşı karşıyadır.” karşıyadır.”

Türkiye iklim sınıflandırmasına göre yarı kurak bir bölgededir.Bu nedenle, kuraklığın izlenmesi ve önceden önlemlerin alınması önem arzetmektedir.

SU SAVAŞLARI ACIŞINDAN TÜRKİYE’NİN DURUMU

•Nehirlerin çoğunun kuruduğu ve dünyanın 3’te 1’lik bölümünde su kuyularında arsenik kirlenmesi mevcut olduğu tesbit edilmiştir.

•Birleşmiş Milletler (BM), 2003 Çevre günün konusunu dünyadaki en değerli kaynak olarak nitelediği “SU” olarak belirledi.

GELECEĞİN MAVİ ALTINI; GELECEĞİN MAVİ ALTINI; SU SU

•Her 8 saniyede 1 çocuğun öldüğü, her 6 kişiden 1’inin temiz içme suyuna ulaşamadığı,

•2.4 milyar kişi sağlıksız su şartlarına maruz kalmakta,

ÖNERİLERÖNERİLER•SU KAYNAKLARIMIZI KİRLETMEMELİYİZ,SU KAYNAKLARIMIZI KİRLETMEMELİYİZ,•EN ÖNEMLİSİ EN ÖNEMLİSİ ““Tasarruflu Su Kullanımı Eğitimi” ile Tasarruflu Su Kullanımı Eğitimi” ile bilinçli su kullanımı ilkokuldan başlayarak bilinçli su kullanımı ilkokuldan başlayarak öğrencilere verilmelidir.öğrencilere verilmelidir.

•SU tarih boyunca birçok SU tarih boyunca birçok savaşa neden olmuştur savaşa neden olmuştur 21.yy’da SU SAVAŞLARI 21.yy’da SU SAVAŞLARI yaşanabilir.yaşanabilir.

•Kim olduğumuzun, nerede Kim olduğumuzun, nerede ve ne yaptığımızın hiçbir ve ne yaptığımızın hiçbir önemi yok, hepimizin suya önemi yok, hepimizin suya ihtiyacı var.ihtiyacı var.

•TÜRKİYE SUSUZ KALMASIN,TÜRKİYE SUSUZ KALMASIN,•Sular gibi zihin açıklığı Sular gibi zihin açıklığı

dilerim,dilerim,•TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER