boonkhum2510.files.wordpress.com · Web viewโลก (The Earth) เป...
Transcript of boonkhum2510.files.wordpress.com · Web viewโลก (The Earth) เป...
หนวยการเรยนรท 2 ภมศาสตรกายภาพเบองตน และ ปรากฎการณทางภมศาสตร
หนวยการเรยนรท 2 เรองภมศาสตรกายภาพเบองตนเรองท 1 ความรเบองตนเกยวกบโลกโลก (The Earth) เปนดาวเคราะหดวงหนงในระบบสรยะ (The Solar System) หรอหนงในดาวเคราะหทงแปดดวงทโคจรรอบดวงอาทตย (ไมนบรวมดาวพลโต ซงนกดาราศาสตรทวโลกประชมและลงความเหนวาดาวพลโตเปนดาวเคราะหแคระ ไมใชดาวเคราะหในป พ.ศ.2549) [1]ดวง อาทตยของเรากเปนดาวฤกษดวงหนงในจำานวนกวาสองแสนลานดวงในดาราจกรทาง ชางเผอก (The Milky Way Galaxy) ดาราจกรทางชางเผอกของเรากเปนดาราจกรดวงหนงในจำานวนกวาสามสบดวงใน กระจกดาราจกรประจำาถน (The Local Group) ซงเปนสวนหนงของดาราจกรยวดยงเวอรโก (The Virgo Supercluster) และกระจกดาราจกรเวอรโก รวมทงกระจกดาราจกรอนๆอกมากมาย จงประกอบเปนโครงสรางโดยรวมของจกรวาล (The Universe) (นกดาราศาสตรคาดการณวา ในจกรวาลของเรามดาราจกรประมาณแปดหมนลานดาราจกร ซงมจำานวนดาวฤกษรวมกนกวาหนงหมนลานลานลานดวง)
1.1 รปทรงสณฐานของโลกลกษณะรปทรงสณฐานของโลกแทจรงนนไมกลมเสยทเดยว โดยมเสนผานศนยกลางตามแนวเสนศนยสตรหรออเควเตอรยาว 12,756 กโลเมตร และเสน
ผานศนยกลางตามแนวขวโลกเหนอและใตนนยาว 12,714 กโลเมตร จากภาพรศม a จะยาวกวารศม b จะเหนไดวาโลกนนไมกลมอยางแทจรงแตจะมลกษณะแบนเลกนอย รปทรงของโลกลกษณะนเราเรยกวา ทรงสเฟยรอยด (Spheroid)
ทมาภาพ : http://www.icsm.gov.au/mapping/datums2.html
ทมาภาพ : http://www.123rf.com/photo_12761136_earth-globe-cloud-map-side-of-the-asia-and-australia.htmlในอดตเชอกนวาโลกแบนแตปจจบนไดรบการพสจนทางวทยาศาสตรแลววาโลกมลกษณะรปทรงเปนทรงกลม ซงดไดจาก1. ภาพถายทางอากาศและภาพขอมลจากดาวเทยม ซงถายในระยะสง จะเหนวาโลกกลม2. ขณะเกดจนทรปราคา จะเหนเงาของโลกทไปบงดวงจนทรมลกษณะเปนวงกลม3. สงเกตจากเรอทแลนอยชายฝงจะคอยๆเหนบางสวนของเรอจนเตมลำา
4. สงเกตจากตะวนขนและตะวนตก โลกหมนรอบตวเองมผลทำาใหดนแดนทางตะวนออกเหนตะวนขนกอนดนแดนทาง ตะวนตก แตถาหากโลกแบนดนแดนทกบรเวณจะเหนพระอาทตยทกบรเวณในเวลาเดยวกน 1.2 ขนาดของโลกดาวเคราะหจดเรยงกนตามขนาด(จากใหญไปเลก) โลกจะมขนาดใหญเปนอนดบ 5 รองจาก ดาวพฤหส ดาวเสาร ดาวยเรนส และดาวเนปจน โดยโลกมเสนผานศนยกลางยาว 12,756 กโลเมตร และเสนรอบวงยาว 40,075 กโลเมตร
1.2 การเอยงของแกนโลก แกนสมมตของโลก (Earth ‘s Axis) คอแกนโลกในแนวเหนอใตทหมนรอบตวเองตลอดเวลา แกนโลกจะตงฉากกบเสนผานศนยกลางของโลกทเสนศนยสตร แกนโลกเอยงทำามม 23.5 องศากบแนวดง
ทมาภาพ : http://sociopages.wikispaces.com/Earth+as+a+Planet
1.3 การหมนรอบตวเองของโลก โลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบใชเวลา 23 ชวโมง 56 นาท 4.09 วนาท หรอประมาณ 1 วน โดยหมนจากซายไปขวา หากดจากขวโลกเหนอโลกจะหมนทวนเขมนาฬกา การหมนรอบตวเองของโลกทำาใหเกดกลางวน กลางคนบนโลก
ทมา : http://www.youtube.com/watch?v=ah_gXnjjdk4&feature=player_embedded
1.4 การโคจรของโลกรอบดวงอาทตย โลกโคจรรอบดวงอาทตยเชนเดยวกบดาวเคราะหดวงอนๆในระบบสรยะจกรวาล โดยโคจร 1 รอบใชเวลา 365.2422 วน หรอ 365 วน 5 ชวโมง 48 นาท 45.68 วนาท หรอประมาณ 1 ป สำาหรบเศษนน จะสะสมไวเพมเปนวนท 29 กมภาพนธ ของทกๆ 4 ป โลกโคจรรอบดวงอาทตยเปนรปวงร ดวยความเรวเฉลยประมาณ 105,600 กโลเมตร ตอ ชวโมง และอยหางจากดวงอาทตยเปนระยะทางมากนอยตามตำาแหนงตางๆดงรป โดยในวนท 21 ธนวาคมโลกจะอยในตำาแหนงทใกลดวงอาทตยมากทสด เปนระยะทาง 91.5 ลานไมล และในท 21 มถนายน โลกจะอยในตำาแหนงทไกลดวงอาทตยมากทสด เปนระยะทาง 94.5 ลาน โลกอยหางจากดวงอาทตยคดเปนระยะทางโดยเฉลย 93 ลานไมล การโคจรรอบดวงอาทตยของโลกทำาใหเกดฤดกาลตางๆบนโลก
เรองท 2 ภมศาสตรกายภาพเบองตน 2.1 โครงสรางและสวนประกอบของโลก
โครงสรางของโลก ประกอบดวย 3 สวนใหญ ดงน 1) ชนเปลอกโลก (Crust) สวนทเปนของแขงชนนอกสดของโลก มความหนาประมาณ 16 – 40 กโลเมตร ประกอบดวยเปลอกโลกทเปนทวปและเปลอกโลกสวนทเปนมหาสมทร ชนเปลอกโลกยงแบงออกยอยไดอก 2 ชน คอเปลอกโลกชนบน เรยกวาไซแอล (SIAL) และเปลอกโลกชนลาง เรยกวาไซมา (SIMA) 2) ชนเนอโลก (Mantle) หรอ โลกชนกลาง หรอชนแมนเทล ยงสามารถแบงออกไดเปน 2 ชนคอ แมนเทลชนบน และแมนเทลชนลาง ชนเนอโลกเปนชนทอยใตเปลอกโลกลงไป มความหนาประมาณ 2,895 กโลเมตร มลกษณะเปนของแขง ทมชอเรยกวา หนหนด (Magma) หดหนดเปนสารประกอบเคมทอยในสภาพของหนดได เพราะถกแวดลอมดวยความรอนสง มการเคลอนไหวตลอดเวลา เมอเกดรอยราวขนบรเวณเปลอกโลกจะเปนทางใหหนหนดแทรกขนสผวพภพ ได 3) ชนแกนโลก (Core) คอ สวนของโลกชนในสด แกนโลกแบงยอยออกเปน 2 ชน คอ แกนโลกสวนนอก (outer core) ประกอบดวยหนเหลวจำาพวกเหลกมความหนาแนนสง และแกนโลกสวนใน (inner core) ประกอบดวยเหลกและนกเกล ในสภาพทรอนจดอาจมอณหภมสงถง 4,000 องศาเซลเซยส แกนโลกอาจมธาตอนประกอบดวยแตเปนปรมาณทนอย ไดแก ซลคอน กำามะถน และ
ออกซเจน ปจจบนเชอวาความรอนจากบรเวณแกนโลกมสวนสำาคญททำาใหเกดการ เคลอนตวของแผนทวปบรเวณชนเปลอกโลกสวนของเปลอกโลกทประกอบดวยของแขงไดแก หน และแรธาตชนดตางๆ ธาตนบวาเปนสวนประกอบพนฐานทรวมกนเปนมวลของโลก แรประกอบดวยธาตชนดตางๆรวมตวกน หนประกอบดวยแรหนงชนดขนไปรวมตวกน สวนของเปลอกโลกถอวาเปนสงแวดลอมทางกายภาพทสำาคญอยางหนงของ มนษย นอกจากจะเปนถนทอยทสำาคญของมนษยและสงมชวทงมวลแลว ยงเปนบอเกดแหงทรพยากรธรรมชาตนานาชนด ซงมคณประโยชนตอมนษยอยางมหาศาล พนทบรเวณเปลอกโลกสามารถแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนทเปนภาคพนทวปและสวนทเปนภาคพนสมทร ธาต ธาตทประกอบเปนโลกมมากกวา 100 ธาต แตละธาตมปรมาณและสถานะแตกตางกนโดยมสถานะเปนทงของแขง ของเหลวและกาซ สวนประกอบของเปลอกโลกสวนใหญ(รอยละ 99) ประกอบดวยธาต 8 ชนด คอ ออกซเจน ซลกอน อะลมนม เหลก แคลเซยม โปแทสเซยม และแมกนเซยม ดงตาราง
ธาต สญลกษณ
ปรมาณ (รอยละ)นำาหนก ปรมาตร อะตอม
1. ออกซเจน (Oxygen)2. ซลกอน (Silicon)3. อะลมนม (Aluminum)4. เหลก (Iron)5. แคลเซยม (Calcium)6. โซเดยม(Sodium)7. โปแทสเซยม(Potassium)8. แมกนเซยม(magnesium
OSiAlFeCaNaK
Mg
46.627.78.15.03.62.82.62.11.5
93.80.90.90.51.01.21.50.3-
60.520.56.21.91.92.51.81.43.3
)9. อนๆ
รวม 100 100 100(ดดแปลงจากกองเศรษฐกจเผยแพร,2526 และ ครองชย หตถา ,2533) แร คอ สารประกอบทเกดจากการรวมตวของธาตตงแตหนงชนดขนไปโดยมสดสวนคง ทเชน แรควอตซประกอบดวยธาตซลกอน 1 อะตอมและออกซเจน 2 อะตอมแตอาจมแรประกอบดวยธาตชนดเดยวได (กลมธาตธรรมชาต) เชน แรทองแดง ตะกว ดบก เปนตน หน คอ ของแขงทประกอบขนดวยแรตงแตหนงชนดขนไป หนอาจประกอบดวยแรชนดเดยวจนถงหลายชนดรวมตวกนกได เชน หนปน ประกอบแรแคลไซดอยางเดยว หนแกรนต ประกอบดวยแรควอตซ เฟลดสปารและไมกา เปนตน หนเปลอกโลกสามารถแบงออกไดเปน 3 กลมใหญตามลกษณะการเกด ไดแก หนอคน หนชน และหนแปร 1) หนอคน (Igneous Rocks) เปนหนทเกดจากการเยนตวของหนหนดหรอวตถหลอมละลายภายในโลกจนกลาย เปนหนแขง หนอคนทเยนตวใตผวโลกระดบลกเรยกวา หนอคนภายใน หรอหนอคนแทรกซอน (Intrusive rocks) บางทเรยกวาหนแลบการเกดหนอคนภายในจะคอยๆเยนลงทละนอยจงมระยะ เวลานานพอทจะเกดผลก ตวอยางเชน หนแกรนตเกดจากการเยนตวของหนหนดในระดบลก โดยอณหภมคอยๆลดลงทละนอย จงมระยะเวลานานพอทแรตางๆในหนหนดจะเกดเปนผลกได หนแกรนตจงมเนอหยาบสามารถมองเหนเนอหรอผลกของแรอยางชดเจน สวนหนอคนทเยนตวบรเวณผวโลกเรยกวา หนอคนภายนอก หรอหนอคนพ (Extrusive rock) บางทเรยกวาหนไหล หนอคนทเยนตวภายนอทผวโลกอณหภมจะลดลงอยางรวดเรว เชน กรณลาวาภเขาไฟซงมอณหภมไมตำากวา 1,000 องศาเซลเซยส เยนตวลงอยางทนททนใดเมอสมผสกบอากาศทผวโลก แรประกอบหนในลาวาไมสามารถเกดเปนผลกไดทน จงมกปรากฏเปนหนทมเนอแบบแกว ทเรยกวาแกวธรรมชาต ผลของการเยนตวอยางรวดเรวจงทำาใหเกดหนแบบไมมผลก หรอผลกเลกมาก
ภาพแสดงลกษณะการเกดหนทมา : http://www.dmr.go.th/main.php?filename=rocks
หนแกรนตทมาภาพ : http://www.dmr.go.th/ewtadmin/ewt/dmr_web/main.php?filename=rocks 2) หนชนหรอหนตะกอน (Sedimentary Rock) เกดจากการรวมตวถบถมของชนสงหนเดม โดยกระบวนการทางกลศาสตรหรออาจเกดโดยการกตะกอนทางเคม รวมถงการสะสมรวมตวของซากสงมชวตทงพช สตวและสงมชวตขนาดเลก โดยมการเชอมยด ซงอาจจะเกดการอดตว การเชอมยดโดยสารเชอม เชน ซลกาคารบอเนต แรดนเหนยว เหลกและอะลมนมออกไซด และอนทรยสารบางประเภท หนชนทสำาคญไดแก - หนปน (Limestone) เกดจากการถบถมของตะกอนแคลเซยมคารบอเนต ( CaCO3 ) ถาแรแคลไซตจดตวยงไมแนนจะเรยกวาหนชอลก (Chalk) หรอดนสอพอง แคลไซตทมดนเหนยวปนมากเรยกวา ดนมารล (Marl)
หนปน
ทมาภาพ : http://www.dmr.go.th/ewtadmin/ewt/dmr_web/main.php?filename=rocks - หนทราย (Sandstone) เกดจากการทบถมของเมดทรายและมสารอนเชอมประสาน เชน ซลกา หนทรายจะมสตางกนตามแรทปนอยและสารเชอมประสาน
หนทรายทมาภาพ : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Permian-Triassic_boundary.jpg - หนดนดาน (Shale) เกดจากการตกตะกอนแลวอดตวของดนเหนยวและโคลน มการอดตวเปนชนบางๆขนานกนไป หนดนดานเปนหนแนนทบนำาซมผานไดยากและเปนหนชนทมมากทสดใน บรรดาหนชนทงหมด
ทมาภาพ : http://elearning.stkc.go.th/lms/html/earth_science/LOcanada2/206/3_th.htm 3) หนแปร (Metamorphic Rock) เปนหนทเกดจากการ แปรสภาพของหนชนดตางๆเนองจากหนเดมไดรบความกดดน ความรอน และปฏกรยาทางเคม เชน การบบอดของเปลอกโลก หรอการแทรกซอนของหนหลอมละลาย เปนตน
ตวอยางหนแปรทสำาคญไดแกหนเดม หนแปร
1. หนดนดาน2. หนปน3. หนแกรนต4. หนทราย
หนชนวนหนออนหนไนส
หนควอรตไซด
ทมาภาพ : http://th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%99.jpg2.2 ลกษณะภมประเทศและปจจยตอการเกดลกษณะภมประเทศทสำาคญของโลก ผวโลกปกคลมดวยทะเลและมหาสมทรประมาณรอยละ 70 และสวนทเปนภาคพนทวปประมาณรอยละ 30 ลกษณะภมประเทศสวนทเปนภาคพนทวปประกอบดวยพนผวตางๆ แบงตามลกษณะใหญๆ ไดแก ทราบ ทราบสง เนนเขา และภเขา
ทราบหรอพนทราบ ไดแกภมประเทศทราบเรยบหรอมลกษณะเปนลกคลนเพยงเลกนอย โดยปกตความสงตำาของพนทในบรเวณนนจะแตกตางกนไมเกน 150 เมตร ปจจยททำาใหเกดทราบไดแก 1) การทบถมของตะกอน ซงอาจเกดจากกระแสนำาพดพา คลนในทะเลหรอเมอนำาทวม เชน ทราบลมบรเวณภาคกลางของประเทศไทย ทราบลมแมนำามสซสซปป เปนตน 2) ทราบเกดจากการทบถมของลาวา เชน ทราบในเกาะชวา ประเทศสาธารณรฐอนโดนเซย ทราบในเกาะลซอน ประเทศฟลปปนส 3) ทราบทเกดจากการสกกรอนโดยตวกระทำา การสกกรอนโดยตวกระทำา เชน กระแสลม หรอนำาทำาใหภมประเทศทเคยสงชนคอยๆตำาลง จงกลายเปนทราบหรอเนนเตยๆในทสด หรอกระแสลมอาจจะพดพาดนทรายอนภาคขนาดเลกมาทบถมจนเปนพนทราบได เชน ทราบลมแมนำาฮวงโหในสาธารณรฐประชาชนจน ทราบปามปสในประเทศอารเจนตนา ทราบในรฐแคนซส เนแบรสกา อลลนนอยส ประเทศสหรฐอเมรกา เปนตน 4) ทราบทเกดจากการยกตวหรอยบตวของเปลอกโลกเปนบรเวณกวาง เชน ทราบภาคกลางของทวปยโรป ทราบยเครนในประเทศสหพนธรฐรสเซย 5) ทราบทเกดจากธารนำาแขงกดเซาะหรอทบถม
ทราบสง คอ พนททสงกวาระดบของผวโลกหรอทองถนโดยรอบเปนบรเวณกวางตงแต 300 เมตรขนไป โดยปกตจะมของผาชนอยางนอยหนงดานจากพนทรอบๆ ทราบสงอาจแบงออกไดเปน 3 ชนด ไดแก 1) ทราบสงเชงเขา เปนทราบราบทอยระหวางภเขากบทราบ เชน ทราบสงปตาโกเนย ในประเทศอาเจนตนา 2) ทราบสงระหวางเขา เปนทราบสงทมภเขาลอมรอบหรอเกอบลอมรอบ สวนมากจะเกดขนพรอมๆกบการเกดภเขานนเปนทราบสงทมความสงมาก ทสด เชน ทราบสงทเบต ทราบสงอนาโตเลย ในประเทศตรก ทราบสงเมกซโก ทราบสงมองโกเลย เปนตน 3) ทราบสงทวป หรอทราบสงรปโตะ เปนทราบสงทอยระหวางพนทราบ เชน ทราบสงเดคคาน ในประเทศอนเดย ทราบสงบารเลยในประเทศออสเตรเลย เปนตน
ทราบลมแมนำาคองโก
ทราบลมแมนำาไนลทมาภาพ : http://antonya1.blogspot.com/2010/08/part-2.html เนนเขา หมายถง พนททสงมากกวาบรเวณโดยรอบตงแต 150 เมตร แตไมเกน 600 เมตร มกเปนลกคลน เกดจากการโกงตวของเปลอกโลกหรอเกดจากการกรอนตวของภเขา
ทมาภาพ : https://www.l3nr.org/posts/370693
ภเขา หมายถง พนททมความสงมากกวาบรเวณโดยรอบตงแต 600 เมตรขนไป หากภเขาสงมแนวยาวตอเนองกนเรยกวา เทอกเขา (Sierra) ปจจยททำาใหเกดภเขาไดแก 1) ภเขาทเกดจากการคดโคงของชนหนเปลอกโลก ปรากฏในบรเวณเปลอกโลกทเคยไดรบแรงอดภายในโลกกระทำาอยางรนแรงในอดต จนเกดโครงสรางคดโคงขนาดใหญและเปนแนวยาวอยในภมภาคตางๆของโลก ภเขาเหลานเดมอาจเปนพนทตำาหรอทะเลตน ตอมาไดรบแรงอดในแนวขนาน ทำาใหมการเปลยนแปลงเปนแนวเขาสง บางครงจะพบสรางดกดำาบรรพของสตวทเคยอยในเขตนำาตนตามภเขาสงๆ เชน เทอกเขาหมาลยในทวปเอเชย เทอกเขาแอลปในทางใตของทวปยโรป เทอกเขารอกกในทวปอเมรกาเหนอ เทอกเขาแอนดสในทวปอเมรกาใต เทอกเขาเกรตดไวดงในทวปออสเตรเลย เปนตน
ภาพตดขวางของเทอกเขา แสดงการบบอดของชนหนเปลอกโลก ทมาภาพ : http://board.palungjit.com/f178/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A7-and-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B851734-488.html
2) ภเขาทเกดจากแรงดนภายใตเปลอกโลก เรยกวาภเขารปโดมมลกษณะโคงนนแบบหลงเตา ไมเปนสน ยอดไมแหลม เชน แบลกฮลใน
สหรฐอเมรกา ภเขารชเมอรทมการแกะสลกอดตประธานาธบดแหงสหรฐอเมรกา ไว 4 คน คอ ยอรจ วอชงตน โทมส เจฟเฟอรสน อบราฮม ลนคอลน และธโอดอร รสเวลต
ทมาภาพ : http://topicstock.pantip.com/blueplanet/topicstock/2009/10/E8468561/E8468561.html 3) ภเขาทเกดจากการเลอนตวของเปลอกโลก เรยกวาภเขาบลอก ภเขาทเกดจากการเลอนตวของเปลอกโลก ทำาใหพนทหนงยบตวและพนทหนงยกตวสงขนทำาใหเกดภเขาทดาน ขางมความชนและยอดราบ เชน เทอกเขาเซยรราเนวาดา เทอกเขาวอชทซ ในประเทศสหรฐอเมรกา สำาหรบในประเทศไทยไดแก ภกระดง ภหลวง ภเรอ เปนตน บางแหงรอยเลอนทำาใหเกดหบเขาทรด ซงมพนลางราบและบางแหงกวางมาก เชน หบเขาไรน ในประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมน อยระหวางภเขาบลอก 2 แหง คอ ภเขาวอสกและภเขาแบลกฟอเรสต
ภาพจำาลองภเขาทเกดจากการเลอนตวของเปลอกโลกภาพจำาลองหบเขาทรด ทมาภาพ : http://quizlet.com/5257566/print/
หบเขาไรนทมาภาพ : http://bbznet.pukpik.com/scripts/view.php?user=thaimirumo_fans&board=3&id=45&c=1&order=numview 4) ภเขาทเกดจากการปะทของลาวา เรยกวาภเขาไฟ เกดขนเมอหนหนดดนตวจนทำาใหเปลอกโลกโกงตวสงขนและโผลพนผวโลก หรอภเขาไฟระเบด ภเขามลกษณะรปกรวย
ทมา : http://www.rmutphysics.com/charud/naturemystery/volcano/index.htm
ทมาภาพ : http://www.pixpros.net/forums/showthread.php?t=51296 ใตพนมหาสมทรไมใชพนทราบเรยบแตมลกษณะ ภมประเทศหลายแบบ เชน มเทอกเขา ทราบ รองลก สวนทตนทสดของมหาสมทรคอบรเวณพนทองทะเลรอบขอบทวปตาง ๆ ซงเรยกกนวาไหลทวป
ทมาภาพ : http://ytt7yr259gmailcom.blogspot.com/2010_06_01_archive.html
ทมาภาพ : http://www.munjeed.com/news_detail.php?id=45845 2.3 ชนบรรยากาศโลกบรรยากาศ เปนสวนทหอหมพนผวของดวงดาว มนษยเรานนนบวาอาศยอย ณ กนบงของหวงมหาสมทรแหงอากาศ อนเปนสงทเราหายใจเขาไปอยตลอดเวลาเพอยงชวต เชนเดยวกบสงมชวตอนๆทงหลายบนโลกเราน บรรยากาศเปนปจจยสำาคญอนยงยวดตอการดำารงชวต ดจดงปลาทจะไมรอดหากพนนำา มนษยเรากจะขาดใจตายในเวลาเพยงไมกนาททไมไดรบอากาศหายใจ บรรยากาศทบนผวนอกของพนดาว เปนสงทชบอกไดวา ชวตจะดำารงอยไดหรอไมบนพนผวของดาวเคราะหดวงนน เพราะนอกจากเปนปจจยยงชพทสำาคญทสดของสงมชวตบนพนผวแลว บรรยากาศ ยงชวยกรองซบรงสจากดวงอาทตย ในสวนทเปนอนตรายอยางยงยวดตอการดำารงชวตใหเราดวย
ถาโลกไรบรรยากาศ เรากจะไมม ทะเลสาบ หรอมหาสมทร และกคงไรสรรพเสยงสำาเนยงใดๆ ทงไรเมฆ ไรสสนอนตระการยามตะวนตกดน พนโลกจะรอนรนจนไมมใครทนไหว ยามคำาคนอณหภมกจะลดลงใหหนาวเยนยะเยอกจนเราทนไมเมอมองดจากอวกาศ จะเหนวาโลกของเรามบรรยากาศชนบางๆ หอหมอย บรรยากาศสวนใหญมลกษณะโปรงแสง มองเหนเปนฝาบางๆ ทขอบของโลก นอกจากนนยงมกลมเมฆสขาวซงเกดจากนำาในบรรยากาศ เมอเปรยบเทยบความหนาของบรรยากาศเพยงไมกรอยกโลเมตร กบรศมของโลกซงยาวถง 6,400 กโลเมตร จะเหนวาบรรยากาศของโลกนนบางมาก ดงนนบรรยากาศของจงออนไหวตอการเปลยนแปลงมาก ยกตวอยาง เชน เมอเกดภเขาไฟระเบดขน ณ ทแหงหนง กระแสลมกสามารถหอบหวเถาภเขาไฟ ไปยงอกซกหนงของโลก ซงยงผลใหภมอากาศของโลกเปลยนแปลงไปดวย
ทมาภาพ : http://webboard.herorangers.com/webboard/Topic.aspx?id=86531
นก วทยาศาสตรแบงโครงสรางของบรรยากาศของเปนชนๆ โดยใชเกณฑตางๆ กน อาท แบงตามสดสวนของกาซ แบงตามคณสมบตทางไฟฟา แตในการศกษาดานอตนยมวทยาแลว เราแบงชนบรรยากาศตามการเปลยนแปลงของอณหภม ดงน 1) โทรโพสเฟยร (Troposphere)เปนบรรยากาศชนลางสดทเราอาศย มความหนาประมาณ 10 - 15 กโลเมตร รอยละ 80 ของมวลอากาศทงหมดอยในบรรยากาศชนน แหลงกำาเนดความรอนของโทรโพสเฟยรคอ พนผวโลกซงดดกลนรงสคลนสนจากดวงอาทตย และแผรงสอนฟราเรดออกมา ดงนนยงสงขนไปอณหภมจะลดตำาลงในอตรา 6.5°C ตอ 1 กโลเมตร จนกระทงระยะสงประมาณ 12 กโลเมตร อณหภมจะคงทประมาณ -60°C ทรอยตอชนบนซงเรยกวา โทรโพพอส (Tropopause) โทรโพสเฟยรมไอนำาอยจำานวนมาก จงทำาใหเกดปรากฏการณนำาฟาตางๆ เชน เมฆ พาย ฝน เปนตน บรรยากาศชนนมกปรากฏสภาพอากาศรนแรง เนองจากมมวลอากาศอยหนาแนน และการดดคายความรอนแฝง อนเนองมาจากการเปลยนสถานะของนำาในอากาศ รวมทงอทธพลทางภมศาสตรของพนผวโลก2) สเตรโตสเฟยร (Stratosphere) เปนชนบรรยากาศทอยเหนอชนโทรโพสเฟยรขนไปและอยสงจากระดบ ผวโลกประมาณ 50 กโลเมตร อณหภมเพมขนตามความสงจากขอบบนของโทรโพสเฟยรซงมอณหภม - 57 องศาเซลเซยส จนถงระดบสง 50 กโลเมตร มอณหภมประมาณ 0 องศาเซลเซยส แนวสงสดของบรรยากาศชนนเรยกวาสเตรโตพอส (Stratopos) ลกษณะทวไปของบรรยากาศชนนจะมกระแสอากาศเคลอนทในแนวนอนและสภาพของ อากาศสงบ เนองจากบรรยากาศไมมไอนำา เมฆ ในชนนจะพบโอโซน (Ozone Layer) สวนลางของบรรยากาศชนสเตรโตสเฟยรทตดอยกบแนวโทรโพพอสจะมอากาศท สงบไมแปรปรวนเนองจากมฝนละออง ไอนำา นอยมาก ทองฟาแจมใส ปราศจากเมฆ ดวยเหตนเองนกบนจงนยมใชระดบเพดานบนของเครองบนอยในบรรยากาศ ชนสเตรโตสเฟยร3) เมโซสเฟยร (Mesosphere) เปนชนบรรยากาศทอยถดจากชนสเตรโตสเฟยรขนไปอยสงจากพนดน ขนไปไมเกน 80 กโลเมตร อณหภมของชนบรรยากาศชนนจะลดลงอยางรวดเรว จนถงขอบสดเรยกวาเมโซพอส (Mesopause) มอณหภม - 90 องศาเซลเซยส4) เทอรโมสเฟยร (Thermosphere)เปนชนบรรยากาศทอยนอกสด อยถดจากชนบรรยากาศชนเมโซสเฟยร สงตงแตประมาณ 80 กโลเมตรขนไป มวลอากาศในชนเทอรโมสเฟยรมไดอยในสถานะของ
กาซ หากแตอยในสถานะของประจไฟฟา เนองจากอะตอมของกาซไนโตรเจนและออกซเจนในบรรยากาศชนบน ไดรบรงสคลนสนจากดวงอาทตย เชน รงสเอกซ และแตกตวเปนประจ อยางไรกตามแมวาบรรยากาศชนนจะมอณหภมสงมาก มอณหภมสงขนเรอยๆตามระดบความสงคอจาก – 90 องศาเซลเซยส ไปจนขอบบนสดของชนนหรอทเรยกวาไอโอโนพอส (Ionopause) อาจมอณหภมสงถง 1,500 องศาสเซลเซยส แตกมไดมความรอนมาก เนองจากมอะตอมของกาซอยเบาบางมาก (อณหภมเปนเพยงคาเฉลยของพลงงานในแตละอะตอม ปรมาณความรอนขนอยกบมวลทงหมดของสสาร)เหนอชนเทอรโมสเฟยรขนไป ทระยะสงประมาณ 500 กโลเมตร โมเลกลของอากาศอยหางไกลกนมาก จนอาจมสามารถวงชนกบโมเลกลอนได ในบางครงโมเลกลซงเคลอนทเปนเสนตรงเหลาน อาจหลดพนอทธพลของแรงโนมถวงโลก เราเรยกบรรยากาศในชนทอะตอมหรอโมเลกลของอากาศมแนวโนมจะหลดหนไปส อวกาศนวา
เอกโซสเฟยร “ ” (Exosphere) บางครงเราเรยกบรรยากาศทระดบความสง 80-400 กโลเมตร วา “ไอโอโนสเฟยร ” (Ionosphere) เนองจากกาซในบรรยากาศชนนมสถานะเปนประจไฟฟา ซง มประโยชนในการสะทอนคลนวทยสำาหรบการสอสารโทรคมนาคมกลไกคมครองสงมชวตโลกรบพลงงานสวนใหญมาจากดวงอาทตยในรปของคลนแมเหลกไฟฟา ซงมทงรงสทมคณประโยชนและเปนโทษแกสงมชวต บรรยากาศของโลกแมจะมความเบาบางมาก แตกมความหนาแนนพอทจะปกปองรงสคลนสน เชน รงสเอกซ และรงสอลตราไวโอเลต ไมใหลงมาทำาอนตรายตอสงมชวตบนพนโลกได
ทระดบความสงประมาณ 80-400 กโลเมตร โมเลกลของกาซไนโตรเจนและ
ออกซเจนในบรรยากาศชนบนสด ดดกลนรงสแกมมา และรงสเอกซ จนทำาใหอะตอมของกาซมอณหภมสงจนแตกตวเปนประจ (Ion) และสญเสยอเลกตรอน บางครงเราเรยกชนบรรยากาศทเตมไปดวยประจนวา “ไอโอโนสเฟยร ” (Ionosphere) มประโยชนในการสะทอนคลนวทยสำาหรบการสอสารโทรคมนาคม
รงสอลตราไวโอเลตสามารถสองผานบรรยากาศชนบนสดลงมาได แตถกดดกลนโดยกาซโอโซนในชนสตราโตสเฟยร ทระยะสงประมาณ 48 กโลเมตร
แสงทตามองเหน หรอ แสงแดด สามารถสองลงมาถงพนโลกได
รงสอนฟราเรดถกดดกลนโดยกาซเรอนกระจก เชน ไอนำา กาซคารบอนไดออกไซด และกาซมเทน ในชนโทรโพสเฟยร ทำาใหอณหภมพนผวมความอบอน
คลนไมโครเวฟ และคลนวทยในบางความถ สามารถสองทะลบรรยากาศได2.4 ปจจยตอการเกดลกษณะภมอากาศตางๆ 1. ลกษณะภมประเทศ ไดแก ความสงตำาของพนท การวางตวของแนวเทอกเขา เปนตน 2. ความใกลไกลทะเล 3. ตำาแหนงละตจด 4. กระแสนำาในมหาสมทร 5. ลมประจำาทพดผาน 6. พายหมน ภมอากาศทสำาคญของโลก เขตภมอากาศทสำาคญของโลกแบงออกเปน 3 เขตใหญตามลกษณะของอณหภมไดแก ภมอากาศเขตรอน ภมอากาศเขตอบอน และภมอากาศเขตหนาว ในแตละเขตภมอากาศยงแบงยอยๆออกไดอกตามเกณฑทตางกน เชน เกณฑแบงเขตภมอากาศของเคปเปน เปนตน เรองท 3 ปรากฏการณทางภมศาสตรในภมภาคโลก3.1 การเกดกลางวนกลางคนปรากฏการณกลางวน กลางคน เปนปรากฏการณทเกดขนเนองจากการทโลกหมนรอบตวเอง ซกโลกในดานทเบนเขาหาดวงอาทตยไดรบแสงสวาง ซกโลกดานนนจะเปนเวลากลางวน สวนในซกทตรงขามคอดานเงาของโลกไดรบความมดเปนเวลากลางคน โลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบใชเวลา 23 ชวโมง 56 นาท 4.09 วนาท หรอประมาณ 1 วน ทมา : http://www.youtube.com/watch?v=n6YOCer-zAQ3.2 การเกดฤดกาลฤดกาล (Season) เกดจากการทโลกโคจรรอบดวงอาทตยโดยทแกนของโลกเอยง 23.5° ในฤดรอนโลกเอยงขวเหนอเขาหาดวงอาทตย ทำาใหซกโลกเหนอกลายเปนฤดรอน และซกโลกใตกลายเปนฤดหนาว หกเดอนตอมา โลกโคจรไปอยอกดานหนงของวงโคจร โลกเอยงขวใตเขาหาดวงอาทตย (แกนของโลกเอยง 23.5° คงทตลอดป) ทำาใหซกโลกใตกลายเปนฤดรอน และซกโลกเหนอกลายเปนฤดหนาว
โลกม 4 ฤด อนไดแก ฤดรอน: เมอโลกหนซกโลกนน เขาหาดวงอาทตย (กลางวนนานกวากลาง
คน)โลกเอยงขวโลกเหนอเขาหาดวงอาทตย แสงอาทตยจงตงฉากทแนวทรอปกออฟแคนเซอร ประมาณวนท 21 มถนายน ตำาแหนงนเรยกวาวนเรมฤดรอน ซกโลกเหนอขนไปมระยะเวลากลางวนยาวกวากลางคน และจะนานขนเรอยๆเมอใกลไปทางขวโลกเหนอ และเหนอแนวอารกตกเซอรเคลขนไปจะมเวลากลางวนตลอด 24 ชวโมง เชน ทางบรเวณภาคเหนอของประเทศนอรเวย ซงมฉายาวาดนแดนแหงพระอาทตยเทยงคน
ฤดใบไมรวง: เมอแตละซกโลกหนเขาหาดวงอาทตยเทากน (กลางวนนานเทาๆ กลางคน)แสงอาทตยตงฉากทแนวเสนศนยสตร ประมาณวนท 21 กนยายน เรยกวาวนเรมฤดใบไมรวง กลางวนและกลางคนเทากนทกสวนของโลก
ฤดหนาว: เมอโลกหนซกโลกนน ออกจากดวงอาทตย (กลางคนนานกวากลางวน)โลกเอยงขวโลกใตเขาหาดวงอาทตย แสงอาทตยตงฉากทแนวทรอปกออฟแคปรคอรอน ประมาณวนท 21 ธนวาคม เปนวนเรมฤดหนาว ซกโลกเหนอขนไปมระยะเวลากลางคนยาวกวากลางวน และจะนานขนเรอยๆเมอใกลไปทางขวโลกเหนอ และแนวอารกตกเซอรเคลขนไปจะมเวลากลางคนตลอด 24 ชวโมง
ฤดใบไมผล: เมอแตละซกโลกหนเขาหาดวงอาทตยเทากน (กลางวนนานเทาๆ กลางคน)ประมาณ 21 มนาคม เปนวนเรมฤดใบไมผล แสงอาทตยจะเลอนมาตงฉากทแนวเสนศนยสตรอกครงหนง กลางวนและกลางคนจงเทากนทกสวนของโลก
แตเนองจากพนผวโลกมสภาพแตกตางกนไป เชน ภเขา ทราบ ทะเล มหาสมทร ซงสงอทธพลตอสภาพลมฟาอากาศ ประเทศไทยตงอยบนคาบสมทรอนโดจน ระหวางมหาสมทรอนเดยกบทะเลจนใต จงตกอยในอทธพลของลมมรสม (Monsoon) ทำาใหประเทศไทยม 3 ฤด ประกอบดวย
ฤดรอน: เดอนมนาคม – เดอนพฤษภาคม ฤดฝน: เดอนมถนายน – เดอนตลาคม ฤดหนาว: เดอนพฤศจกายน - เดอนกมภาพนธ
3.3 พระอาทตยเทยงคนจากการทแกนโลกเอยงทำามมกบแนวดง 23.5 องศา และโลกโคจรรอบดวงอาทตย
http://sagehouse.igetweb.com/index.php?mo=3&art=41950823