Wdrażanie metody zaawansowanej AMA

w Banku Polskiej SpółdzielczościZastosowanie Aplikacji Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym

(OPERON)

–

2

BPS – krótka charakterystyka Banku

BPS – lider polskiego sektora bankowości spółdzielczej Ponad 350 banków zrzeszonych 79 oddziałów na terenie Polski Suma bilansowa – 12,5 mld PLN Wymóg kapitałowy BIA – 32 mln PLN

Zrzeszone Banki Spółdzielcze

BPS

3

Struktura organizacyjna systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku

Poziomy operacyjne nadzorcze i kontrolne

Biuro Ryzyka Operacyjnego

Zarząd

Komitet Ryzyka Operacyjnego

Rada Nadzorcza

Audyt i KontrolaWewnętrzna

4

Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym

Główne elementy procesu

Identyfikacja

Audyt i kontrola wewnętrzna

Ocena i limitowanie

Raportowanie

OgraniczanieMonitorowanie

5

Plan projektu AMA

Planowane stosowanie AMA od roku 2013

Etap I

Audyt regulacji i procesów

Audyt danych Etap II

Modelowanie

statystyczne Etap III

Wdrożenie narzędzia

informatycznego

6

Źródła danych do AMA

Podstawowe rodzaje danych w modelu

Analizy scenariuszowe i samoocena

Zewnętrzna baza strat (ZORO)

Wewnętrzna baza strat(Operon)

7

Proces ewidencji zdarzeń operacyjnych

Ewidencja zdarzeń jest prowadzona w każdej jednostce i komórce organizacyjnej Banku:

– Punkt Obsługi Bankowej,– Filia,– Oddział,– Oddział Regionalny/ Wojewódzki,– Biuro i Departament Centrali.

8

Ewidencja zdarzeń operacyjnych

System zarządzania ryzykiem operacyjnym wymaga:– wysokiej świadomość pracowników Banku co do istnienia

ryzyka operacyjnego (szkolenia),– znajomości i przestrzegania obowiązujących w Banku

przepisów oraz regulacji nadzorczych, – poczucie współodpowiedzialności pracowników za kontrolę i

ograniczanie ryzyka operacyjnego

Zarządzanie ryzykiem operacyjnym Banku wymaga ujawniania przez pracowników zdarzeń operacyjnych i/lub incydentów.

9

Przepływ prac w systemie Operon (1)

W Banku funkcjonuje czterostopniowy system kontroli i weryfikacji danych dot. zaistniałych zdarzeń operacyjnych.

REJESTRACJ A

AKCEPTACJA

WERYFIKACJA

KOORDYNACJ A

System weryfikacji danych- czterostopniowy

10

Przepływ prac w systemie Operon (2)

Przepływ prac przy rejestracji zdarzeń operacyjnych rzeczywistych i incydentów w strukturze organizacyjnej

REJESTRATORREJESTRATOR AKCEPTANTAKCEPTANT WERYFIKATORWERYFIKATOR KOORDYNATORKOORDYNATOR

wprowadzenie danych

• uzupełnianie

• sprawdzanie

• akceptowanie

• uzupełnianie

• sprawdzanie

• weryfikacja

• akceptowanie

• przeglądanie

• weryfikacja

• zatwierdzanie

AKCEPTACJA

AKCEPTACJA

AKCEPTACJA

ODRZUCENIE

ODRZUCENIE

ODRZUCENIE

ZATWIERDZENIE *

* Po dokonaniu zatwierdzenia, możliwe jest wprowadzanie korekt finansowych i modyfikacja danych niefinansowych

11

Funkcje w systemiePoziom III - Weryfikator

Weryfikator jest pracownikiem Departamentu Rachunkowości i Sprawozdawczości Centrali Banku.

Weryfikator dokonuje porównania zarejestrowanych przez Rejestratora lub Akceptanta danych księgowych i/lub danych finansowych z zapisami w systemie finansowo-księgowym.

Ma też możliwość wprowadzenia/modyfikacji danych finansowych i/lub danych księgowych.

Weryfikator ma prawo wycofania rejestrowanego zdarzenia operacyjnego na niższy poziom przepływu prac.

12

Funkcje w systemiePoziom IV - Koordynator

Koordynator weryfikuje poprawność i jakość wprowadzonych danych,

– Wszelkie nieprawidłowości wykryte przez koordynatora są wycofywane na niższy

poziom przepływu prac np. błędna klasyfikacja nadzorcza, błędna klasyfikacja zdarzeń i

incydentów,

– Zatwierdzenie zdarzenia operacyjnego rzeczywistego przez najwyższy poziom

przepływu prac uaktywnia opcję dodawania korekt do zdarzenia, finansowych i

niefinansowych, oraz jego całkowitego rozliczenia,

– Sprawdza poprawność korekty pod względem merytorycznym,

Całkowite rozliczenie zdarzenia operacyjnego rzeczywistego zostaje wywołane

przez Koordynatora i następuje po spełnieniu łącznie dwóch poniższych

warunków:

– zaksięgowaniu rzeczywistej straty/zysku z tytułu zdarzenia operacyjnego

rzeczywistego na rachunku zysków i strat w BPS,

– wyczerpaniu możliwości odzysku np. z kwot ubezpieczenia, które zmieniłoby

rzeczywistą kwotę straty/zysku z tytułu zdarzenia operacyjnego rzeczywistego.

13

Proces rejestracji danych

Role w procesie rejestracji

ROLA

DANE W SYSTEMIE AZRO

PODSTAWOWE UZUPEŁNIAJĄCE FINANSOWE KSIĘGOWE

Rejestrator

Akceptant X X XWeryfikator XKoordynator X X X X

Wprowadzanie danych

Uzupełnianie danych

Modyfikacja danych

xx Weryfikacja danych

14

Proces ewidencji danych

Przepływ prac powinien być zakończony w ciągu 3 tygodni

Długi czas przechowywania informacji o zdarzeniu

operacyjnym poza systemem Operon zwiększa

prawdopodobieństwo zagubienia części danych co może

utrudnić właściwą interpretację oraz prawidłowe

zarejestrowanie zdarzenia.

15

Rodzaje ewidencjonowanych zdarzeń

Zdarzenia operacyjne (ze skutkiem finansowym)– dane podstawowe – informacje identyfikujące zdarzenie,– dane uzupełniające – informacje dotyczące jakościowej oceny zdarzenia, – dane finansowe – informacje obejmujące wartościową wycenę zdarzenia, – dane księgowe – informacje dotyczące rozksięgowania zdarzenia w ciężar

kont wynikowych.

Incydenty (bez skutku finansowego)– dane podstawowe,– dane uzupełniające.

16

Dane podstawowe

Dane zdarzenia dotyczące m.in. atrybutów ujawnienia, wystąpienia, przyczyny zdarzenia oraz jego skutku ewidencjonowane są w grupie danych podstawowych

– Numer. referencyjny zdarzenia, – Data rejestracji, – Miejsce rejestracji, – Osoba rejestrująca, – Sposób ujawnienia, – Data wystąpienia, – Miejsce wystąpienia, – Skutek zdarzenia,

Odpis, Roszczenie w toku, Rozliczenia pozasądowe, Decyzje sądowe, Kary i grzywny, Strata lub uszkodzenie aktywów, Dodatni wpływ lub bez wpływu na wynik finansowy

– Opis zdarzenia – Działania zaradcze – Uwagi

17

Dane uzupełniające

Kategoria, Rodzaj, Grupa zdarzeń operacyjnych oraz zdarzenie operacyjne, Czynnik ryzyka operacyjnego, Linia biznesowa:

– W Banku BPS występują cztery linie biznesowe wyodrębnione z ośmiu wskazanych w NUK:

Działalność dealerska, Bankowość detaliczna, Bankowość komercyjna, Płatności i rozliczenia.

+ „Działalność nie związana z czynnościami bankowymi”. Proces/Podproces Grupa Produktowa/Produkt Warstwa technologiczna Powiązanie z ryzykiem kredytowym Powiązanie z ryzykiem rynkowym

18

Dane finansowe

Charakter głównie ilościowy – pozwalające określić potencjalną lub rzeczywistą kwotę związaną ze zdarzeniem operacyjnym rzeczywistym

Do danych finansowych zaliczamy:– Waluta– Kwota potencjalna– Kwota rzeczywista (strata/ zysk)– Opis dodatkowy

19

Dane księgowe

Dane księgowe są następstwem danych finansowych, – Konta WN (koszty) lub konta MA (zyski) –

użytkownik wskazuje ścieżkę księgowania, Dane księgowe:

– Konto– Waluta– Kwota w walucie oryginalnej i bilansowej– Tytuł pozycji księgowej

20

Status zdarzenia operacyjnego

Status zdarzenia Wyjaśnienia

Niezaakceptowane Oznacza zdarzenie operacyjne, które jest w trakcie rejestracji na poziomie Rejestratora lub Akceptanta lub Weryfikatora i nie zostało przez nich przekazane na poziom wyższy.

Zaakceptowane Oznacza zdarzenie operacyjne, które zostało przekazane na poziom wyższy przez Rejestratora lub Akceptanta lub Weryfikatora.

Niezatwierdzone Oznacza zdarzenie operacyjne, które jest w trakcie rejestracji przez Koordynatora

Zatwierdzone Oznacza zdarzenie operacyjne, które zostało zatwierdzone przez najwyższy poziom – przez Koordynatora.

Nierozliczone Oznacza zdarzenie operacyjne rzeczywiste, którego nie zostało rozliczone, ponieważ nie zostały spełnione obligatoryjne warunki:

zaksięgowanie rzeczywistej straty/zysku z tytułu zdarzenia operacyjnego rzeczy-wistego na rachunku zysków i strat w BPS,

wyczerpaniu możliwości odzysku np. z kwot ubezpieczenia, które zmieniłoby rzeczy-wistą kwotę straty/zysku z tytułu zdarzenia operacyjnego rzeczywistego

Rozliczone Oznacza zdarzenie operacyjne rzeczywiste, dla którego została wywołana funkcja rozlicz przez Weryfikatora lub Koordynatora

21

Proces dodawania korekt do zarejestrowanych zdarzeń operacyjnych

Rodzaje korekt:– Korekta finansowa - wprowadza kwotę korygującą wartość

wprowadzoną uprzednio do systemu – Odzysk - operacja zwrotu części bądź całości straty - operacja

rejestrowana jako „zysk”– Korekta do odzysku - powtórne rozlicznie części bądź całości

kwoty odzysku poprzez wprowadzenie kwoty korygującej wartość odzysku

Dodanie korekty przebiega analogicznie jak przepływ prac przy

rejestracji zdarzenia operacyjnego (Rejestrator → Akceptant → Weryfikator → Koordynator)

22

Dane do modelowania statystycznego

Do modelowania wykorzystano zdarzenia rzeczywiste oraz potencjalne

Analizy scenariuszowe i samoocena

DANE UZUPEŁNIAJĄCE

Zewnętrzna baza strat (ZORO)OGON ROZKŁADU

Wewnętrzna baza strat(Operon)

STRATA OCZEKIWANA

23

Dane do modelowania statystycznego (2)

Zdarzenia podzielono według kryterium wysokości straty

PrzedziałStraty wewnętrzne Samoocena

Analizy scenariuszowe

Dane zewnętrzne

Rzeczywiste Potencjalne      

od 100 do 20000 MAŁE TAK TAK TAK    

od 20000 do 100 000 ŚREDNIE TAK TAK TAK   TAK

powyżej 100 000     DUŻE TAK TAK   TAK TAK

24

Zmiany dokonane na potrzeby metody AMA

zmiany funkcjonalności systemów wspierających

zarządzanie ryzykiem operacyjnym; przystąpienie do bazy ZORO; aktualizacja regulacji wewnętrznych; zmiana metodyki samooceny ryzyka operacyjnego; zmiana metody przypisywania zdarzeń do linii biznesowych; wprowadzenie dodatkowych KRI (głównie wskaźników

otoczenia gospodarczego); zwiększenie zatrudnienia (1 dodatkowy etat dedykowany do

modelowania statystycznego).

25

Wymogi kapitałowe metodą BIA i AMA

Wymóg BIA (stosowany) – 32 mln PLN Wymóg AMA (testowy) - 20 mln PLN

Dziękuję za uwagę!