UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

141
UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD İZMİR

description

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD İZMİR. SUNUM PLANI. Normal uyku Uyku Bozuklukları Sınıflaması Tanımlar Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Santral Uyku Apne Sendromu - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Page 1: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları

AD İZMİR

Page 2: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

SUNUM PLANI

Normal uyku Uyku Bozuklukları Sınıflaması Tanımlar Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Santral Uyku Apne Sendromu Uyku ile ilişkili hipoventilasyon ve

hipoksemik sendromlar

Page 3: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

UYKU

Uyku sağlıklı fonksiyon için yaşamsal önem taşıyan karmaşık bir davranıştır.

Page 4: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku, organizmanın çevreyle iletişiminin , çeşitli uyaranlarla geri döndürülebilir biçimde, geçici, kısmi ve periyodik olarak kesilmesidir.

Page 5: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

UYKUNUN FONKSİYONLARI

Yaşamsal enerji depolanır.

REM sinir sisteminin aktif gelişimi

Yavaş dalga uykusu sırasında büyük miktarda büyüme hormonu salgılanır.

Dokular onarılır, yaşlanma gecikir.

Page 6: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku 2 temel evreye ayrılır:

NREM 1-3 REM

Page 7: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Solunum ritmi ve hızı bozulur.

ÜSY’da direnç artar. Kan basıncı

değişiklikleri Serebral kan akımı ve

metabolizma Santral solunum yanıtı

azalır.

Page 8: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uluslar arası Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD- 2)1.İnsomniler2.Uykuyla İlişkili Solunum Hastalıkları3.Solunumsal hastalıklara bağlı olmayan hipersomniler4.Uykunun sirkadiyen ritm bozuklukları5.Parasomniler6.Uyku ile ilişkili hareket bozuklukları7.İzole semptomlar,görünüş olarak normal

varyantlar ve çözümlenemeyen konular8.Diğer uyku hastalıkları

Page 9: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku İle İlişkili Solunum Hastalıkları

A.Santral uyku apne sendromu1. Primer santral uyku apne sendromu2. Tıbbi sorunlara bağlı diğer santral

uyku apneler; a. Cheyne Stokes Solunumu b. Yüksekliğe bağlı periyodik solunum c. Bir medikal soruna bağlı santral

uyku apne (a ve b dışı)

Page 10: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

3. İlaç ve madde bağımlılığına bağlı santral uyku apne sendromu

4. İlaç ve madde bağımlılığına bağlı diğer uykuya bağlı solunum hastalıkları

5. İnfant primer uyku apnesi

Page 11: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

B.Obstrüktif Uyku Apne Sendromu1. Erişkin obstrüktif uyku apne

sendromu2. Çocukluk obstrüktif uyku apne

sendromu

Page 12: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku İle İlişkili Hipoventilasyon ve Hipoksemik Sendromlar

1. Uykuya bağlı idyopatik non-obstrüktif hipoventilasyon

2. Konjenital santral alveoler hipoventilasyon sendromu

3. Tıbbi durumların neden olduğu uyku ile ilişkili hipoventilasyon / hipoksemi

Page 13: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

4. Akciğer parankim ve vasküler patolojilerin neden olduğu uyku ile ilişkili hipoventilasyon / hipoksemi

5. Alt solunum yolları obstrüksiyonunun neden olduğu uyku ile ilişkili hipoventilasyon/ hipoksemi

6. Nöromuskuler ve göğüs duvarı rahatsızlığının neden olduğu uyku ile ilişkili hipoventilasyon /hipoksemi

Page 14: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUKLARI Uyku sırasında

solunumda patolojik olarak değerlendirilebilecek düzeydeki değişikliklere bağlı olarak gelişen ; bu hastalarda morbidite ve mortalitenin artmasına yol açan klinik tablolar

Page 15: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TANIMLAR

Page 16: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

APNE 10 sn veya daha 10 sn veya daha

fazla süreyle ağız fazla süreyle ağız ve burunda hava ve burunda hava akımının akımının durmasıdır.durmasıdır.

Page 17: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Obstrüktif Apne Uyku

sırasında solunum çabasının sürmesine karşın ağız ve burunda hava akımının olmamasıdır.

Page 18: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Santral Apne Uyku

sırasında hem solunum

çabası hem de hava akımının olmamasıdır.

Page 19: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Miks Apne Başlangıçta

santral tipte olan apnenin, solunum çabasının başlamasına rağmen sürmesidir.

Page 20: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

HİPOPNEHİPOPNEİlk öneriİlk öneri

1- Nazal kanül akımında % 30 ya da daha fazla azalma

2- Bu durum en az 10 sn sürmeli

3- Olayın en az % 90 ı 1. kritere uymalı

4- Birlikte en az % 4 satürasyonda düşüş olmalı.

Page 21: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

HİPOPNEHİPOPNE2. öneri2. öneri

1-Nazal kanül akımında % 50 ya1-Nazal kanül akımında % 50 ya da daha da daha fazla azalma fazla azalma (amplitütün %50-10 arasına (amplitütün %50-10 arasına düşmesi)düşmesi)

2-Bu durum en az 10 sn sürmeli2-Bu durum en az 10 sn sürmeli3-Olayın en az % 90’ı 1. kritere uymalı3-Olayın en az % 90’ı 1. kritere uymalı4-Birlikte en az % 3 satürasyonda düşüş 4-Birlikte en az % 3 satürasyonda düşüş

olmalı yaolmalı ya da arousal ile sonlanmalıda arousal ile sonlanmalı  

Page 22: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Hipopne

Page 23: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Arousal( Uyanayazma )

Uyku sırasında, daha yüzeyel uyku evresine ya da uyanıklık durumuna ani geçişlerdir. Apne ve hipopneyi sonlandırır.

Page 24: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 25: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

RERARERARespiratory Event Related ArousalRespiratory Event Related Arousal En az 10 sn efor artışı oluyor yada nazal En az 10 sn efor artışı oluyor yada nazal

kanül trasesi dalgaları düzleşiyorsakanül trasesi dalgaları düzleşiyorsa BBu durum arousala yol açıyorsa RERA diye u durum arousala yol açıyorsa RERA diye

skorlanır. skorlanır.

Page 26: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Apne Hipopne İndeksi(AHİ)

Uyku sırasında saatteki apne ve hipopnelerin sayısıdır.

Page 27: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Basit horlama Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OSAS) Santral Uyku Apne Sendromu (CSAS) Obezite-hipoventilasyon Sendromu (OHS) Overlap Sendromu (OSAS + KOAH) Üst Solunum Yolu Rezistansı Sendromu

(UARS)

Page 28: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OBSTRÜKTİF UYKU APNE SENDROMU ( OSAS )

Page 29: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku sırasında tekrarlayan üst solunum yolu ( ÜSY ) obstrüksiyonu episodları ve sıklıkla kan oksijen satürasyonunda azalma ile karakterize bir sendromdur.

Page 30: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TARİHÇE

Milattan önce 3. yüzyılda büyük İskender döneminde Pontus devletinde yaşayan

Dionizos

Page 31: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Charles Dickens ( 1836 ) “ Posthumorous Papers of the

Pickwick Club”

Page 32: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Uyku apne sendromu tanımlandı (Guilleminault , 1973).

Page 33: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Obstrüktif Uyku Apne Sendromu AHI > 5 ve klinik

semptomların birlikte olduğu sendromdur.

Klinik Semptomlar:a. Horlama b. Tanıklı apne c. Gündüz aşırı uyku eğilimi

Page 34: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

EPİDEMİYOLOJİ Obstrüktif uyku

apne sendromu % 1-5 oranında görülür.

OSAS’ ın, orta yaş erkeklerde (40-60 y) prevelansı % 4-8 dir.

Page 35: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

ÜLKEMİZDEKİ OSAS PREVALANSI

Köktürk O. Tüberküloz ve Toraks , 1997

% 0.9 – 1.9

Page 36: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Risk faktörleri

Yaş Cinsiyet Obesite Horlama İlaçlar Genetik

Page 37: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 38: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Mekanik faktörler

Hava yolu çapı ve şekli

Normal Horlayan Apneik

Page 39: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Küçük Farengeal Lümen

Subatmosferik İntraluminal Basınç

Pozitif Ekstraluminal Basınç

Azalmış Ventilatuar

Motor Output

ÜSY Dilatör Kas Aktivitesi

Pompa KasAktivitesi

ÜSYKompliyansı

Kaudal Traksiyon

Farengeal Daralma

Hava akımı İntraluminal Basınç

(Bernoulli Prensibi) Kompliyans(Tüp Kanunu)

FarengealObstrüksiyon

MukozalAdhezyon

ApneninUzaması

Asifiksi Arousal

PostapneikHiperventilasyon

PaCO2 PaO2

Page 40: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Eşlik eden hastalıklar

ÜSY patolojileri KOAH , astım,restriktif akciğer

hastalıkları Endokrin hastalıklar KVS hastalıkları Kollojen doku hastalıkları Nörolojik ve psikiatrik hastalıklar

Page 41: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Majör Semptomlar Kardiyopulmoner Semptomlar

Horlama Uykuda boğulma hissiTanıklı apne Atipik göğüs ağrısıGündüz aşırı uyku hali Nokturnal aritmilerNöropsikiyatrik Semptomlar Diğer SemptomlarUyanınca baş ağrısı Ağız kuruluğuYetersiz ve bölünmüş uyku Gece terlemesiİnsomnia Nokturnal öksürükKarar verme yeteneğinde azalma

Noktüri , enürezis

Bellek zayıflaması Libido azalması , empotansKişilik değişiklikleri İşitme kaybıÇevreye uyum güçlüğü Gastro-ösefageal reflüDepresyon , anksiyete , psikozUykuda anormal motor aktivite

Page 42: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

FİZİK MUAYENE Kesin tanı koydurucu bir bulgusu yok Multidisipliner Kesin tanı yaklaşımla

muayene önemli (Göğüs hast., Nöroloji, Psikiyatri, KBB, Diş hek.)

Çoğu obez, kısa-kalın boyunlu

Page 43: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

RADYOLOJİK TANI

Page 44: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

ENDOSKOPİK TANI

Page 45: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 46: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

YARDIMCI TANI YÖNTEMLERİ

Kan tetkikleriİdrar tetkikleriAkciğer grafisiSFTArteriyel kan gazlarıArteriyel kan basıncıEKG, EKOGündüz aşırı uyku halinin değerlendirilmesi MSLT, MWT, pupillometri

Page 47: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

POLİSOMNOGRAFİ

Uyku ile ilgili parametrelerin laboratuvar ortamında tüm gece boyunca kaydedilmesini sağlayan bir tanı yöntemidir.

Zaman alıcıdır ve özel ekip gerektirir. Uyku hastalıkları tanısında ‘altın

standart ’ olarak kabul edilir

Page 48: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Standart PSG parametreleri

Elektroensefalografi ( EEG ) Elektrookülografi ( EOG ) Elektromyografi ( EMG-

submentalis ) Oro-nazal hava akımı Torako-abdominal

hareketler Oksijen saturasyonu Elektrokardiyografi ( EKG ) Elektromyografi (EMG-

tibialis) Vücut pozisyonu

Page 49: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 50: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 51: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 52: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 53: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TANI

Tanı için A, B ve D veya C ve D varlığı gerekir.A. Aşağıdakilerden en az birinin varlığı:I. Uyanıkken istem dışı uyku episodları, gündüz

uyku hali, dinlendirmeyen uyku, yorgunluk veya insomnia yakınmaları

II. Soluk tutma veya boğulma hissi ile uyanmaIII. Uyku sırasında gürültülü horlama, soluk

kesilmeleri veya her ikisinin hasta yakını tarafından izlenmesi

Page 54: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

B. Polisomnografik kayıtta aşağıdakilerin gösterilmesi:I. Bir saatlik uykuda 5 veya daha fazla skorlanabilir

solunumsal olay ( apne, hipopne veya RERA )II. Her solunumsal olayın tamamında veya bir kısmında

solunum çabasının varlığı (apne, hipopne veya RERA )

Page 55: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

C. Polisomnografik kayıtta aşağıdakilerin gösterilmesi

I. Bir saatlik uykuda 15 veya daha fazla skorlanabilir solunumsal olay

II. Her solunumsal olayın tamamında veya bir kısmında solunum çabasının varlığı (apne, hipopne veya RERA )

D. Bozukluğun başka bir uyku bozukluğu , medikal veya nörolojik bozukluk, ilaç veya madde kulanımı ile açıklanamaması

Page 56: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OSAS’ DA BEKLENEN PSG BULGULARI Yüzeyel uyku süresi artıp, derin uyku

(Evre III-IV) ve REM periyodu azalmıştır.  Sık tekrarlayan apne, hipopne ve

arousallar vardır. Sık tekrarlayan oksijen desaturasyon

dönemleri

Page 57: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

AHİ< 5 NORMALAHİ 5 – 15 HAFİFAHİ 16 – 30 ORTAAHİ > 30AĞIR

Page 58: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TEDAVİ

Page 59: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Klinik yakınmaları belirgin değil - horlamaAHI< 15Ek risk faktörü yok

Genel öneriler

Page 60: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Klinik belirginve / veya Ek risk varAHI < 15

Tedavi

Page 61: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TedaviCerrahiAğız içi cihazCPAP

AHI >15

Page 63: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Düşük kalorili diyet Gastrik cerrahi Intestinal bypass Farmakolojik tedavi

Page 64: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Pozisyonel Tedavi

OSAS’lı hastaların % 50-60’ında , vücut pozisyonu apne ve hipopnelerin sıklığını etkiler

AHİ supin pozisyonda artar , lateral pozisyonda ve başın 30° - 60 ° elevasyonunda azalır.

Page 65: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Supin pozisyonda lateral pozisyona göre solunumsal olay sayısı en az 2 kat olan ve lateral postürde AHI < 15 / st olan hastalarda pozisyonel tedavi düşünülebilir.

Page 66: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 67: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Tiroid Hormon Replasmanı Ağır OSAS’lı hipotiroidili olgularda ,

CPAP tedavisiyle birlikte tiroid replasman tedavisi verilmelidir.

Daha hafif şiddette OSAS’lılarda tek başına tiroid replasman tedavisi denenebilir.

Page 68: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

FARMAKOLOJİK AJANLAR Solunum stimülanları Trisiklik

antidepresanlar Serotonin

antagonistleri Antihipertansifler Sedatif-hipnotik

ajanlar Spesifik tedaviler

Page 69: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Trakeostomi endikasyonları

CPAP’ın yetersiz kaldığı veya tolere edilemediği yaşamı tehdit eden OSAS (Ağır desatürasyon ve apne, CO2 retansiyonu, ciddi kardiak aritmiler, ağır gündüz uyku eğilimi)

Nokturnal hipoksemiye bağlı belirgin koroner arter ve serebrovasküler hastalık gelişimi

Ağır dereceli obstrüktif akciğer hastalığı Diğer cerrahi yöntemlerin başarılı olmadığı ağır

OSAS’lılar

Page 70: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CERRAHİ TEDAVİ

Düzeltici cerrahi “Hastaya zarar vermemek” “Tedavinin amacı iyileştirmektir”

Page 71: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

FAZ FAZ -- I CERRAHİI CERRAHİ

TİP ITİP IOrofarenksOrofarenks

TİP IITİP IIOrofarenks + HipofarenksOrofarenks + Hipofarenks

TİP IIITİP IIIHipofarenksHipofarenks

UPPPUPPP UPPP + MOHMUPPP + MOHM MOHMMOHM

FAZ FAZ -- II CERRAHİII CERRAHİ

MMOMMO

Postop 6. Ayda PSG

BAŞARIS IZBAŞARIS IZ

Obstrüksiyonun YeriObstrüksiyonun Yeri

Page 72: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Cerrahi Yöntemler

UPPP (Uvulopalatofaringoplasti )

Page 73: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

AĞIZ İÇİ CİHAZLAR

Page 74: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 75: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 76: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP TEDAVİSİ

Page 77: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP ( Continuous Positive Airway Pressure ) TEDAVİSİ 1981’de Sullivan ve

ark. tarafından geliştirilmiştir.

Etkin ve noninvaziv bir tedavi yöntemidir.

OSAS tedavisinde birinci seçenektir.

Page 78: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 79: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 80: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 81: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 82: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 83: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP Öncesi Apneik ÜSY CPAP Sonrası Normale dönüş

Page 84: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

1990

1986

1987

1985

1993

1995

1999

Page 85: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 86: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 87: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 88: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 89: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 90: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP Tedavisi Endikasyonları

Hastaların yakınmalarından bağımsız olarak , anormal solunum olayı indeksi saatte ≥ 30 olan tüm OSAS olan hastalarda endikedir.

Page 91: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Anormal solunum olayı indeksi : 5-30 Gündüz aşırı uykululuğu Kognitif fonksiyon yetmezliği İnsomni Kronik obstrüktif akciğer hastalığı Restriktif akciğer hastalıkları Kardiyovaskuler hastalıklar: Hipertansiyon,

iskemik kalp hastalığı, inme

CHEST 1999; 115 : 863-866

Page 92: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP TİTRASYONU

Tüm gece ( full night ) manuel titrasyon Yarı gece ( split night ) manuel titrasyon Otomatik titrasyon : AutoCPAP Evde titrasyon Matematiksel yöntem ile basınç

ayarlama

Page 93: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Titrasyonun amacı Yan etkiler ortaya

çıkmadan , ÜSY obstrüksiyonunun kaybolmasını sağlayan, en etkin ve en düşük CPAP basıncını bulmaktır.

Page 94: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

POLİSOMNOGRAFİ (CPAP Titrasyonunda PSG de Minimum Parametreler)

EEG, EOG, EMG (Submental)Oro-Nazal Hava Akımı (Airflow)Torako-Abdominal HareketlerOksimetreEKGEMG (Tibial)Vücut PozisyonuTrakeal mikrofon

Page 95: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Hastanın yüz yapısına uygun maske

Gündüz CPAP alıştırmaları

Page 96: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 97: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 98: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Tek gece CPAP’sız uyumadan sonra gündüz aşırı uykululuk geri döner.

CPAP tedavisi kesildiğinde apneler ve semptomlar geri döner.

Tüm gece boyunca kullanılmalıdır. Hastalar 1. ve 3. Ayda ve 6 ayda bir

izlenmelidir.

Page 99: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

PATIENT EDUCATION

HASTA EĞİTİMİ

CPAP TİTRASYONU

CİHAZ

Page 100: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

KOMPLİANS ( UYUNÇ ) Hastanın CPAP tedavisine bağlı

kalması ve bunu devam ettirmesidir. Olguların % 80’i CPAP’ı alıp tedaviye

başlamayı kabul etmektedir. İlk aylarda olguların % 10’u CPAP’ı

terketmektedir.

Page 101: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Yeterli bir komplians için Genel görüş; uyku süresi boyunca

yeterli oksihemoglobin saturasyonu ve uyku bütünlüğünü sağlayabilmek, gündüz görülen semptomları ortadan kaldırabilmek için CPAP’ın en az 6 saat / gece ve 6 gece / haftada kullanılması gerektiği yönündedir.

Page 102: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Kompliyansı etkileyen faktörler Semptomların şiddetiyle ve tedavi

memnuniyeti ile yakın ilişkili olan motivasyon

Cihazın kullanımına bağlı komplikasyonlar ve rahatsızlık

OSAS patofizyolojisini anlama ve tedavinin önemi konusundaki eğitimin derecesi

Page 103: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Aşırı gündüz uyku hali ve ciddi hipoksemisi olan hastalarda kabul oranı en yüksektir.

Page 104: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Cihazın kullanımına bağlı komplikasyonlar ve rahatsızlık

Page 105: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Maskeyle ilgili sorunlar

Cildin tahrişi, kontakt dermatit

Page 106: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Maskeden hava kaçağı nedeniyle gelişen konjonktivit

Page 107: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Nazal sorunlar

Rinore• İnsidansı %10-35

Page 108: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Oronazal kuruluk • nemlendirici

düzenek • oda havası

nemlendirilebilir• çenelik

Page 109: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Basınç veya hava akımına bağlı sorunlar

Klostrofobi veya boğulma hissi

Intraoküler basınç artımı Timpanik membran

rüptürü Bakteriyel menenjit Masif epistaksis Atrial aritmi Gürültü Fasial travma sonrası

subkutan amfizem

Page 110: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Eğer rahatsızlık ve yan etki görülüyorsa hızlı bir şekilde sorunu çözmek, bu süre içinde tedaviye ara vermek

Page 111: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CPAP tedavisinin yararları tıbbi açıdan anlatılmalıdır. Tedavi sırasında karşılaşılabilecek sorunlar ve çözümleri konusunda bilgi verilmelidir.

Page 112: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 113: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 114: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

BPAP Yüksek basınç intoleransı,

verilen basınca karşı ekspirasyon zorluğu veya başka nedenle CPAP’ı kullanamayan olgular

OSAS’a; KOAH, obezite-hipoventilasyon sendromu veya restriktif solunum yetmezliğinin eşlik ettiği durumlar

Page 115: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

APAP Bu sistemde sabit bir basınç yoktur. Optimal CPAP basıncı geceden geceye

hatta bir gece boyunca saatten saate değişkenlik gösterebilmektedir.

Alet, ÜSY rezistansının artmaya başlaması ile apne oluşumunu engellemek üzere basıncı yükseltir

Yüksek basıncı tolere edemeyenlerde kompliansın arttığı gösterilmiştir

Page 116: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 117: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 118: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

SONUÇLARI

“Don’t ever go to sleep.

Too many people die there!”

Mark Twain

Page 119: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 120: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Komplikasyonlar

Uyku Apne

GAUHNörokognitif bozuklukTrafik kazalarıTrafik kazaları

Hipertansiyon

Kardiyovasküler hastalık

İnsülin direnci

HematolojikNefrolojik

Page 121: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

GAUH

% 22-75 OSAS’lıların trafik

kazası yapma oranı normal popülasyondan 2-7 kat fazla

Page 122: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Page 123: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OSAS’lı hastaların sürücülük performansları kanındaki alkol düzeyi yüksek olan kişilerinkine yakın bulunmuştur.

Page 124: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OSAS-TRAFİK KAZALARIGENELGE26-EYLÜL-2006 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE SÜRÜCÜ BELGESİ ALMAK İÇİN GEREKLİ ŞARTLARI DÜZENLEYEN GENELGE YAYINLANMIŞTIR

3) Uyku bozuklukları (Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu, gündüz aşırı uyuklama hali) ile ilgili;a) Her sürücü adayına uygulanacak anketin incelenmesi sonucunda horlama, tanıklı uyku apnesi ve/veya yoğun gün boyu uyuklama hali olup ilgili uzman hekim tarafından Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu olduğu düşünülen adaylardan polisomnografi raporu istenir. Profesyonel ehliyet talep eden 45 yaşından büyük ve vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olanlardan ise mutlaka polisomnografi raporu istenir (Bu kişiler çalıştıkları sürece her sene bu testi tekrarlamak ile yükümlüdürler.)b) Polisomnografi raporuyla apne/hipopne indeksi 15'den yüksek olanların profesyonel ehliyet alabilmeleri için medikal ve/veya cerrahi müdahaleler ile indeksleri 15'in altına inmeli ya da sürekli CPAP veya BPAP kullanmalıdırlar. Tedaviye hasta uyumu ile birlikte semptomların kontrol altına alındığının ve/veya apne/hipopne indeksinin 15 veya altına indiğinin ilgili uzman hekim tarafından rapor ile tespit edilmesi halinde ve yıllık kontrol muayeneleri şartıyla ehliyet verilebilir. Aksi taktirde her iki gruptaki adaya da sürücü olur raporu verilmez veya verilmiş olan sürücü belgesi geri alınır.

Page 125: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OSAS ve TARİHTEKİ FACİALARCHERNOBYLE, EXXON VALDEZ

Page 126: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

SANTRAL UYKU APNE SENDROMU

( CSAS )

Page 127: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

AHI > 5 ve apne-hipopnelerin % 50’den fazlasının santral tipte olduğu , sık tekrarlayan arousal veya uyku bölünmeleri nedeniyle günboyu uyku hali ile karakterize bir klinik tablodur .

Page 128: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

CSAS KLİNİK SINIFLAMASI

HİPERKAPNİKSantral Alveoler Hipoventilasyon

PrimerSekonder Ensefalit Servikal kordotomi Beyin sapı infarktı Beyin sapı tümörleri Bulber poliomyelit

Solunum Kas ZayıflığıNöromyopatilerMyotonik distrofiMusküler distrofiMyastenia GravisA. Lateral SklerozisAsit maltaz eksikliğiPostpolio sendromuDiyafram paralizisi

Page 129: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

NON-HİPERKAPNİKCheyne-Stokes SolunumuKonjestif kalp yetmezliğiBeyin lezyonlarıRenal yetmezlikYüksek irtifaİdiopatik santral uyku apnesi

Page 130: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TANI

Tanı PSG ile konur. Geceleri uyku bölünmesi ve gün boyu

uyku hali en sık rastlanılan yakınmalardır. Kişilerin nörolojik problemlerinin olması

ön tanımızı güçlendirir. Hafif hipokapni, normokapni, ve

hiperkapni ile birlikte PO2 normal veya düşük olabilir.

Page 131: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

UYKU İLE İLİŞKİLİ HİPOVENTİLASYON VE HİPOKSEMİK SENDROMLAR

Page 132: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OBEZİTE - HİPOVENTİLASYON SENDROMU (OHS)

Page 133: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OHS, morbid obez , diurnal hipoventilasyonu ( gündüz hiperkapni , gece hiperkapnide 10 mmHg’lık artış ) , dispnesi ve hipersomnolansı olan hastaları tanımlamaktadır.

Page 134: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

Polisomnografi : Uykuda hipoksemi

“ hiperkapni

OSAS varlığı

Page 135: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OHS’DA TEDAVİ

Cerrahi Gastrik bantlama “ by-pass Diyet ve egzersiz Zayıflatıcı ilaçlar Pulmoner hipertansiyon ve kalp

kapakçığı lezyonlarına neden olabilirler.

Page 136: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OSAS’ın eşlik ettiği durumlarda BPAP Trakeostomi OSAS ve solunum yetmezliği eşlik

ediyorsa Oksijen Tedavisi Hiperkapniyi arttırabilir

Page 137: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

OVERLAP SENDROMU ( OVS )

Page 138: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

TANIM

Solunum sistemi hastalıklarının (astım , kistik fibrozis , interstisyel pulmoner fibrosis ) OSAS’la birlikteliğini ifade eden , ancak daha çok Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ( KOAH ) + OSAS birlikteliği olarak bilinen ve kliniği hızlı progresyon gösteren hastalık tablosudur.

Page 139: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

KOAH’DA PSG ENDİKASYONLARI

OSAS semptomları olan KOAH olgularında Gündüz PaO2 değeri ≥ 60 mmHg olan

hastalarda polisitemi ve pulmoner hipertansiyon varlığında

Uykuda O2 tedavisi alan KOAH’lılarda sabahları başağrısı varlığında

CPAP / BPAP tedavisi uygulanacak OVS’lu olgularda optimal basıncın belirlenmesinde

Page 140: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

BPAP tercih edilmelidir.

Sonuçta OVS’lu hastalar bir NPPV’na ek olarak verilen oksijenle tedavi edilmektedirler.

Page 141: UYKUDA SOLUNUM           BOZUKLUKLARI Dr. Oya İTİL       DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER