TYT TÜRKÇEyayindenizi.com.tr/demo/tyt-turkce.pdf• Her tip soru çeşidini görmenizi...

UYGULAMAYI İNDİR VİDEO ÇÖZÜMLERE ULAŞ.

Rehberlik Bölümü

Deneme Sınavları

Perforajlı

ONLİNE“eğitimde yayındenizi online”

ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME ÜYELİK FORMUNU DOLDURUNUZ.

SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİ-TAL İÇERİKLERİNİZİ İSTE-DİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ.

İNTERNETE BAĞLI OLSUN VEYA OLMASIN DİLEDİĞİNİZ PLAT-FORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ KULLANABİLİRSİNİZ.

İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ TESTİNİZİ OLUŞTURA-BİLİRSİNİZ.

YAYIN DENİZİ TEK

VİDEO ÇÖZÜM

UYGULAMASI

İNDİR

ÖZELLİKLER

www.ydakillitahta.com

ÜCRETSİZ ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ

KOLAY ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL İÇERİK

ÖRNEK KİTAP TALEBİMÜFREDATA UYGUN SORU HAVUZU

TYTTÜRKÇE

• Her tip soru çeşidini görmenizi sağlayacaktır.• Akıl ve mantık yürütmenizi kolaylaştıracaktır.• Düşünme becerinizi geliştirecektir.• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası eksiklerinizi görmede size kaynak olacaktır.• Seviyenizi belirlerken size yol gösterecektir.

BU KİTAP BANA NE KAZANDIRIR?

• Testler konu başlıkları ve kazanımlar dikkate alınarak oluşturulmuştur. • Her test kendi içerisinde öğrenme sırası dikkate alınarak hazırlanmıştır.• Her konu öncelikle öğrenmeye yönelik sorularla başlamış daha sonra şekil ve algı gerektiren sorulara geçilmiştir. • Öğrencinin kitaptan tam verim sağlayabilmesi için rehberlik bölümüne yer verilmiştir.• Konuya ait her tip soru çeşidi mevcuttur.• Algı ve yorum gücünü ölçen sorular vardır.• Genel tekrar testleri ile üniteler bütünsel olarak değerlendirilmiştir.• Deneme sınavları eklenmiştir.• Tamamı video çözümlüdür.

KİTAP İÇERİĞİ

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

TEST SAYISI

DENEME SAYISI

• Her tip soru çeşidini görmenizi sağlayacaktır.• Akıl ve mantık yürütmenizi kolaylaştıracaktır.• Düşünme becerinizi geliştirecektir.• Her seviyedeki öğrenciye hitap eden bu soru bankası eksiklerinizi görmede size kaynak olacaktır.• Seviyenizi belirlerken size yol gösterecektir.• Bazı soruların farklı formatlarının üst üste sorulması konuları daha iyi öğrenmenizi, kavramanızı ve pekiştirmenizi sağlayacaktır.

BU KİTAP BANA NE KAZANDIRIR?

• Testler konu başlıkları ve kazanımlar dikkate alınarak oluşturulmuştur. • Her test kendi içerisinde öğrenme sırası dikkate alınarak hazırlanmıştır.• Her zorlukta soru mevcuttur. Zorluk açısından orta düzeydedir. Zor soru oranı %20’dir. • Her konu öncelikle öğrenmeye yönelik sorularla başlamış daha sonra şekil ve algı gerektiren sorulara geçilmiştir. • Öğrencinin kitaptan tam verim sağlayabilmesi için rehberlik bölümüne yer verilmiştir.• Konuya ait her tip soru çeşidi mevcuttur.• Algı ve yorum gücünü ölçen sorular vardır.• Genel tekrar testleri ile üniteler bütünsel olarak değerlendirilmiştir.• Deneme sınavı eklenmiştir.• Tamamı video çözümlüdür.• Video çözümleri yanlış şıkların sebeplerine dikkat ederek izlersek, konularda kaçırdığınız noktaları yakalama- nızı sağlayacak ve eksiklerinizi kapatacaktır.• Bölüm kapaklarında konuya ait dikkat edilecek noktalar mevcuttur.

KİTAP İÇERİĞİ

SAYFA SAYISI

SORU SAYISI

TEST SAYISI

DENEME SAYISI

304 135 1768 1

ÇALIŞMA PLANI YAPALIM!Çalı

şma Planı Yaparken Bu Soruları Dikkate Alınız!

Hangi ders, hangi gün?

Konu öğrenme ve tekrar ne zaman?

Soru çözümü ve ödevler ne zaman?

Deneme Sınavları ne zaman?

Aksayan çalışmalar hangi gün ve ne zaman çalışılmalı?Ders dışı hangi etkinlikler ne zaman yapılmalı?

Tatil günü hangi gün?

EVDE ETKİN ÇALIŞMA Evde olduğunuz zamanı çok iyi değerlendirmelisiniz.

Çoğu zaman yoğun ve yorgun bir gün geçirerek eve gel-diğiniz için iyi ve uygulanabilir bir programa ihtiyacınız var.Evde yapılması gereken işler:

• Uyuma • dinlenme • beslenme • konuları tekrar etme, •soru çözme • çözemediğin sorular için araştırma yapma • ödev yapma • fazladan sınav uygulama • önceden ön-görülemeyen durumlar

gibi pek çok başlık altında toplanabilir.Dersler gün boyu peşinizi bırakmadı. Okul bitti ama

evde derse devam çünkü hedefleriniz ve hayalleriniz var. Bunu asla unutmamalısınız.

Eve gelince önce dinlenmelisiniz.

Kendinize bir ders çalışma saati belirlemeli ve sürekli bunu düşünmelisiniz. Çünkü zihin neyi tekrar ederse kendini o yönde yönlendirir.

Konu öğrenme, tekrar etme, soru çözme saatlerini bir-biri arkasına yerleştirmelisiniz.

Ders çalışırken mutlaka ara vermelisiniz. Ara vermek odaklanma gücünüzü artıracaktır.

Her gün konu tekrarlarına zaman ayırmalısınız. Yeni bilgiyi günlük tekrar etmelisiniz. Tekrar etmek başa-rının anahtarıdır. Bilginin pekiştirilmesini ve uzun su-reli hazfızaya atılmasını sağlar. Tekrarlarınızı zihinden yapmayı öğrenmelisiniz. Bu size zaman kazandırma-nın yanında kalıcı olarak öğrenmenize de katkı sağla-yacaktır.

Bilginin kalıcı olmasını sağlamak için ilişkilendirerek öğrenmeye çalışmalısınız. Ezberden kaçınmalısınız. Öğrenilen bilginin tam olarak kullanılması için beyin tarafından analizinin yapılması gerekir. Ezberci sistem bunu engeller.

Not alma hızınızı kendinize göre belirlemelisiniz. Yavaş not alma beynin konsantre olmasını zorlaştırır, yazma hızı ile beynin çalışma hızı arasında boşluk meydana gelir. Zihin başka alanlara kayar ve konsantrasyon so-runu yaşarsınız.

Herşeyden arındırılmış ortam çalışma için iyi bir ortam değildir.

Dikkatinizi belli alanlara değil, genele yaymalısınız. Dikkatinizi uyanık tutmayı unutmamalısınız.

Sosyol hayattaki olumsuz etkenlere dikkat etmeli mümkün olduğunca ortadan kaldırmalısınız.

Yaptığınız programa beyninizi ikna etmelisiniz.

NASILNEREDENE ZAMAN

Herşey ne kadar karışık görünse de;

☛ Gerçekleştirilebilecek bir hedefin varsa,

☛ Hedefe ulaşmayı amaç edindiysen,

☛ Soru çözerek deneyim kazanıyorsan,

☛ Konuları birbiri ile ilişkilendirebiliyorsan,

☛ Sınav uygulayarak bilgilerini sık sık kontrol

ediyorsan.

☛ Kendine güveniyorsan

işler iyi gidecek demektir.

İYİ NOT ALMAK, HER ŞEYİ YAZMAK DEMEK DEĞİLDİR!İyi not almak; kendi cümlelerini kurmak, şekille veya

yazıyla şifrelemek, baktığında kolayca anlayıp hatırlamak için materyal hazırlamak demektir.

Tutulan notlar; onlara geri dönmek, onları okumak, onları gözden geçirmek, oradaki fikirlerin üzerine düşünmekle bir anlam kazanırlar.

+ + = Bilgi Deneyim Duygu ve Davranış ÖĞRENME

Merak; öğrenme isteğini harekete geçirir, odaklanmayı sağlar, çabuk yorulmayı engeller.

TÜRKÇE SORU BANKASI

KÜNYEÖN SÖZREHBERLİK

BÖLÜM 1:

ANLAM BİLGİSİ

Sözcükte ve Söz Öbeklerinde Anlam ..................................................................................................................................11

Cümlede Anlam ...................................................................................................................................................................31

Paragrafta Yorum ................................................................................................................................................................59

Paragrafta Yapı ...................................................................................................................................................................89

Paragrafta Anlatım...............................................................................................................................................................105

Karma Testler ......................................................................................................................................................................113

BÖLÜM 2:

SES BİLGİSİ / YAZIM KURALLARI / NOKTALAMA İŞARETLERİ / SÖZCÜKTE YAPI

Ses Bilgisi ............................................................................................................................................................................127

Yazım Kuralları ....................................................................................................................................................................135

Noktalama İşaretleri.............................................................................................................................................................143

Sözcükte Yapı .....................................................................................................................................................................151

Karma Testler ......................................................................................................................................................................159

BÖLÜM 3:

SÖZCÜK TÜRLERİ

İsim-isim Tamlaması ............................................................................................................................................................165

Zamir (Adıl) ..........................................................................................................................................................................173

Sıfat (Ön Ad)........................................................................................................................................................................181

Zarf (Belirteç) .......................................................................................................................................................................189

Edat - Bağlaç - Ünlem .........................................................................................................................................................197

Fiilde Kip ve Kişi / Fiilde Yapı / Ek Fiil .................................................................................................................................205

Fiilde Çatı ............................................................................................................................................................................213

Fiilimsiler ..............................................................................................................................................................................219

Karma Testler ......................................................................................................................................................................227

BÖLÜM 4:

CÜMLENİN ÖGELERİ

Cümlenin Ögeleri .................................................................................................................................................................245

Cümle Türleri .......................................................................................................................................................................253

Karma Testler ......................................................................................................................................................................261

BÖLÜM 5:

DİL BİLGİSİ GENEL TARAMA

Dil Bilgisi Genel Tarama ......................................................................................................................................................265

BÖLÜM 6:

ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlatım Bozuklukları ............................................................................................................................................................277

DENEME TESTİ ..................................................................................................................................................................291

CEVAP ANAHTARI ............................................................................................................................................................300

İçindekiler

TEST BAŞLIKLARI

Anlam bilgisi soruları Temel Yeterlilik Testi’nin Türkçe sorularının ağır-

lığını teşkil etmektedir. Bu sorular öğrencilerin Türkçeyi iyi, doğru ve gü-

zel kullanma becerilerini ölçmeye dönük hazırlanmaktadır. Bu sorularda

başarılı olmak isteyen öğrencilerimizin hazır bulunuşluk düzeylerini geliştir-

meleri çok önemlidir. Öğrenim hayatında az kitap okuyan, kelime dağarcığı

gelişmemiş, dilin önceliklerini kavrayamamış öğrencilerimizin bu bölümün-

de zorlanması kaçınılmazdır. Bununla birlikte soruların iyi okunması,

bütün seçeneklerin gözden geçirilmesi, özellikle paragraf sorularında

önce soru kökünün okunması dikkat edilmesi gereken hususlardır.

• Sözcükte ve Söz Öbeklerinde Anlam

• Cümlede Anlam

• Paragrafta Yorum

• ParagraftaYapı

• ParagraftaAnlatım

• Karma Testler

11TÜRKÇE SORU BANKASI

1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1Sözcükte ve Söz Öbeklerinde Anlam

1. Avcılık ve toplayıcılıkla yaşamını idame ettiren (sürdü- I ren) ilkel toplum toprağı işlemeyi (ekip biçmeyi) öğrenip II geçimini topraktan sağlamaya (elde etmeye) başlamış- III tır. Bunun yanı sıra (dışında) yerleşik hayata geçerek IV yaşamını bir düzene sokmuştur. Tarım toplumu olarak adlandırılan bu dönemde farklı (değişik) enerji kaynakları V kullanılmıştır.

Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisi ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamakta-dır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Yeşil pencerenden bir gül at bana

I

Işıklarla dolsun kalbimin içi

II

Geldim işte mevsim gibi kapına

III

Gözlerimde bulut, saçlarımda çiy

IV V

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I. sözcük akla gelen ilk (temel) anlamıyla kullanılmıştır.

B) II. sözcük mecaz anlama gelecek şekilde kullanıl-mıştır.

C) III. sözcükte dolaylama yapılmıştır.

D) IV. sözcük benzetme amacıyla başka bir sözcük ye-rine kullanılmıştır.

E) V. sözcüğün kökü, eş seslidir.

3. Genel bir inanış vardır: Yazar takımı hep hoşa gitme ar-zusu ile, beğenilmek kaygısı ile oluşturur eserlerini. Belki bu bir bakıma doğrudur ancak her zaman böyle olmuyor. Bu kaygıyı taşımamış bir yazar çıkıyor ve güzel bir eser yazıyor. Bakıyorsunuz ki eser ciddi bir işçiliğin ürünü ve hoşa gitme tutkusuna da yabancı.

Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Usta bir kalemden çıkma- beğenilme isteğiyle hare-ket etme

B) Çok çalışarak elde etme- beklenti içinde bulunmama

C) Titiz bir çalışmanın sonucu- takdir edilme amacında olan

D) Çok emekle, alın teri ile oluşturulmuş eser- beğenil-me arzusundan uzak

E) Sabırla ve özveri ile meydana getirilmiş yapıt- okun-ma arzusunu taşımamak

4. Kalemimi göremediklerimiz üzerine oynatmak benim çok I eski merakımdır. Ne yapayım, ruhum bir kelebek, oradan II oraya konan. Gördüğüm her şey farklı bir çiçek. Babam III “Kızım, hayat bir bilmecedir, gözünün önünde sürekli IV V çözdüğün.” demişti de o zaman ne demek istediğini anlamamıştım.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisin-de mecazlı bir söyleyiş yoktur?


5. Durmadan, yorulmadan hep aynı amacın peşindedir Oktay Rifat: Yaşama sevincini ufak ayrıntılara indirmek. Onun gözünde her an cevaplanması gereken bir soru gibidir yaşamak. O, doğa içinde nesnelerin birbiriyle ve insanlarla akrabalık bağlarının farkına varmış, üstünde bir an bile düşünmeye fırsat bulmadan sevivermiştir her şeyi.

Bu parçada geçen “yaşama sevincini ufak ayrıntılara indirmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşamın ufak ayrıntılarının farkına varıp ona göre hayatı sürdürmek

B) Küçük detaylarda bile hayatı sevmek için bir sebep bulmak

C) En önemsiz gibi görülen olayları bile ciddiye almak

D) Hayatın acı tatlı bütün yönlerini kabullenerek hayatı devam ettirmek

E) Hiç kimsenin görmediğini görme yetisine sahip ola-rak yaşamak

Sözcükte ve Söz Öbeklerinde Anlam

12

1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


6. Hikâye kahramanlarımı gerçek insanlardan damıtırım ben. Sabırla, inatla onların peşlerine düşerim. Benim için Anadolu yalnızca folklorik bir malzeme deposu değil, hikâyesi yazılacak insanların da kaynağıdır. Resmi yapıl-madan, hikâyesi yazılmadan ne çok insan gelip geçmiştir bu topraklardan. Birkaçı anonim türkülerde yaşamıştır belki. Ancak gazete haberi olunca farkına varılan bu insanlar, bana göre hikâyelerini içlerinde saklayan isti-ridyelerdir. Böyle olunca da bana inciyi bulup çıkarmak kalıyor.

Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Her insana seslenebilen eserler yazmak

B) Herhangi bir esere konu olmamak

C) Hayatın içindeki kişilerden seçmek

D) Hayatını kendi içinde yaşamak

E) Hayat hikâyelerini ortaya çıkarmak

7. Atalarımız ne güzel de söylemiş “ ---- “ diye. Çoğu za-man, kızdığımız kişilere karşı öfkemizi kontrol edemeyiz. Bunu yüksek sesle bağırıp çağırarak karşımızdakine belli ederiz. Bazen de çok incinir ve geri dönüşü olmayan ka-rarlar alırız. Sonunu düşünmeden aldığımız bu kararlar-dan dönmek, istesek de artık mümkün olmaz.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerin-den hangisi getirilmelidir?

A) Güneş balçıkla sıvanmaz.

B) İnsan kıymetini insan bilir.

C) Sözü söyle alana, kulağında kalana.

D) Demir nemden, insan gamdan çürür.

E) Atılan ok geri dönmez.

8. Nabi’ye divan edebiyatında özel bir yer kazandıran özel-liği, şiirlerindeki bilge, tenkitçi ve didaktik tavrıdır. Durak-lama dönemindeki yenilgilere, düzendeki aksamalara, toplumsal yıkıma ve yönetimdeki benlik ve çıkar savaş-larına tanık olması onu etkilemiş, şiirlerinde ahlakçı ve tenkitçi yaklaşıma girmiştir. Divan şairlerinin kalıp özellik-lerine de uygun şiirler yazmış olmasına rağmen Nabi’nin yerel deyimlerle, atasözleriyle, sosyal yaralara parmak basan yaklaşımlarıyla yazdığı şiirler özel önem kazan-mıştır.

Bu parçada geçen “sosyal yaralara parmak basan yak-laşım” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Toplumu ilgilendiren problemlere dikkati çekmek

B) Halkı ilgilendiren konuları dile getirmek

C) Eserlerini halkın konuştuğu dille kaleme almak

D) Sosyal problemleri gündemde tutan bir yaklaşım ser-gilemek

E) Halkın problemlerine çözüm üretmek

9. Hep sorarlar romanlarını nasıl yazıyorsun, belirli bir planın var mı, diye. Hayır, romanlarımı yazarken belirli bir plan çerçevesinde hareket etmem. Önceden bir iskelet belirlemem. Düşünce yazılarım belirli bir plan dâhilinde I oluşur. Ancak roman yazmak için belirlediğim bir zaman yoktur. Çünkü yazarlık, yazarın genlerinde vardır. Bazen II düşünceler bir sağanak şeklinde gelir. Ben de ardı ardına III yazarım. Bazen de düşüncelerim, duygularım kendini IV nadasa bırakır. Aslına bakarsanız eserler yazar istediği zaman değil, kendi belirledikleri zamanda oluşur.

V

Bu parçadaki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşa-ğıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) I, eserin daha önceden çerçevesinin oluşturulmaması

B) II, yazarlığın doğuştan gelen bir yetenek olması

C) III, düşüncelerin arka arkaya yoğun bir şekilde gel-mesi

D) IV, bir süre hiçbir şey düşünüp hissetmemek

E) V, eserlerin yazarın beklentileri doğrultusunda oluş-ması

10. Sanatçı, eserini ne için oluşturuyorsa okuyucu da bu-nun için okur. Bu bakımdan okuyucu, yazmaktan alıko-yulmuş, yazma imkânları elinden alınmış bir sanatçıdan farksızdır. Okuyucu roman okuyarak, şiir okuyarak varlı-ğının darlığından kurtulur. Yaşayamadığı hayatları yaşa-yarak genişler. Benzerleriyle kaynaşır.

Bu parçadaki “varlığının darlığından kurtulmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kısıtlanmış yaşantısını genişletmek

B) İyiye ve güzele ulaşabilmek

C) İnsan olduğunu hatırlamak

D) Yaşamak istedikleriyle yüzleşmek

E) Kendisi gibi düşünenleri tanımak


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2

1. İnsan, okuyunca yüreği ve beyni ile okumak istiyor ama günümüzde bazı romanlara bakıyorum da bunların böyle bir özelliğin kıyısından bile geçmediğini görüyorum. Bun-lar, olay örgüsünün sığlığı ve insanı ifade edememesi yönüyle hiçbir gönle ya da beyne mührünü vuramıyor. Okurun yüreğini titretemiyor. Havalı bir adı, gösterişli bir kapağı vardır o kadar. Fakat kapaklar açılıp da sayfalar-da yol alınmaya başlandığında okurun zamanını çalmak-tan başka, okura hiçbir şey sunmadığı ve içinin bomboş olduğu görülür.

Bu parçadaki altı çizili sözün anlamı aşağıdaki cüm-lelerin hangisinde vardır?

A) Yazdığı şiirlerle hava attığına bakmayın, hiçbiri nite-likli değil.

B) Ruh ve fikir dünyama hiçbir katkısı olmayan eserleri okumam.

C) Güzelim şarkıyı hiç kimsenin dinlememesi beni çok üzdü.

D) Okuyacağım romanın bir masalı değil, gerçekleri dile getirmesi gerekir.

E) Şairin birçok şiirini okudum ama bunun gibi ruhsuzu-nu okumamıştım.

2. (I) Her okuyucunun, her eleştirmenin beğenilerinin fark-lı olması son derece doğaldır. (II) Kimisi Ahmet’in kimisi Mehmet’in öykülerini beğenir. (III) Ama bu öyküleri se-venlerle sevmeyenler bir noktada buluşabilir. (IV) Örne-ğin Sait Faik’i, Orhan Kemal’i sevenlerle sevmeyenler arasında ortak bir düşünce belirebilir. (V) Bunlar aynı duygu etrafında birleşip birbirini anlayabilir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir söz, benzetme amacı güdülmeden başka bir söz yerine kullanılmıştır?


3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler yakın anlamlı değildir?

A) Her zaman çok mutlu olmanı istiyor, bunu gönülden diliyorum.

B) O kadar uğraştım, didindim; ben böyle olmasını hiç ister miydim?

C) Bana gücenme, darılma sevdiceğim, gün olur kavu-şur yüreklerimiz.

D) Bu soruyu anlayıp kavraması çok vakit almayacak gibi görülüyor.

E) Hayallerim gerçek oldu, şimdi hayata daha umutla bakıyorum.

4. Sözlü geleneğin bir parçası olan hikâye anlatıcıları, insanlığın ortak birikimlerini kelimelere ve seslere döküp I onların yankıları olma; geçmişin birikimi, geleceğin tasarımları ile insanlara yaşadıkları hayatı aktarma; II birikimin hafızası olma gibi görevler üstlenmişlerdir. III Hikâye anlatıcıları sadece iyi bilen değil, aynı zamanda en iyi anlatan, aktarandır. Birikimi, doğruyu, bilgiyi dinlenir IV hâle getiren; şiirin, müziğin gücünden beslenerek bilgiyi V ahenk, ritim ve biçimsel ustalıkla söz sanatına dönüş- türen kişilerdir bunlar.

Bu parçadaki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşa-ğıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) I, kültürel mirası dillendirerek insanlığa tanıtmak

B) II, dünü, bugünü ve geleceği bir arada vererek insan-lığın yaşadıklarını aktarmak

C) III, kültürel mirası eklentileriyle birlikte aktarmak

D) IV, her türlü kültürel mirası anlatma ve dinletme gü-cüne sahip olmak

E) V, sanatın diğer alanlarından faydalanarak anlattıkla-rını sanata dönüştürmek

5. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde mecazlı bir anla-tıma yer verilmemiştir?

A) Son yazdığı romanda 1881-1914 yılları arasında İstanbul insanının yaşam biçimini ve siyasi yapısını detaylıca görmek mümkün.

B) Söz sanatlarına bolca yer vererek anlatımını süslü ve bir o kadar şairane kılan bu hikâyecimiz, birçok okurun kalbine değdi.

C) Onun bütün dünyayı kucaklayan, yediden yetmişe herkesin beğenisini kazanan kıtalar üstü eserleri var-dır.

D) Romanlarında; hikâyelerinde gösterdiği titizliği gös-termemiş, savruk ve devrik cümlelerle dağınık bir anlatımı yeğlemiştir.

E) Her türlü yapmacıklıktan uzak, okuyucusuna tepe-den bakmayan ve onun hâlinden anlayan bir yazar edasıyla oluşturur eserlerini.



14

1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


6. Bu şair, gümbürtülü ama beylik sözleri “ulusal kültür” sa-nan dağını kaybetmiş bir volkan dumanı.

Bu cümledeki şair için kullanılan “dağını kaybetmiş volkan dumanı” sözüyle anlatılmak istenen aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Kültüründen kopuk, ulusallığı özde değil sözde ara-yan bir sanatçı

B) Kültürel değerleri yüksek sesle dile getiren bir şair

C) Milletinden ayrı bir yaşam tarzını seçmiş aydın

D) Ulusal benliğini kaybetmiş, onu şiirlerinde arayan bir şair

E) Kendini bulmakta güçlük çeken ve şiirlerini yazarken zorlanan bir şair

7. Kitap, tutkunları için bambaşka bir dünyadır. Onlar edin-dikleri her kitapta aslında duvarlarına bir tuğla daha ko-yar, kendilerine yeni duvarlar örerler. Kütüphaneleri artık evlerinin bir bölümü değil, merkezi olmuştur. Onlarınki kendi evlerinde bir tutsaklık, vazgeçemedikleri bir bağım-lılıktır. Kitap biriktirmeyi aşırıya vardıranların başkalarıyla ortak bir yaşam sürdürmesi de zordur. Kitap tutkunu ol-mayan biri için kütüphane “düşman bölgesi” olduğundan kitap tutkunları genelde yalnız yaşamayı tercih eder.

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi bu parçadaki altı çizili sözün anlamı ile çelişir?

A) Kendi yalnızlıklarına daha fazla gömülmek

B) Sosyal yaşamlarını sürdürmekte sıkıntı çekmek

C) Kaybettikleri yaşama isteğini başkalarında aramak

D) Kendilerini, dış dünya ile iletişime kapatmak

E) Yaşam alanlarında başka hiç kimseyi istememek

8. I. Benim projemi toplantıda desteklemeyince sanki başı göğe erdi.

II. Karşısındaki insanları küçümseyen, kimseyle pek di-yalog kurmayan burnu havada biriydi.

III. Hiçbir işe düşünmeden girişmez, ayağını hep sağlam basardı.

IV. Onun ayak diremelerine dayanacak gücüm kalma-mıştı artık.

V. Hem başarılı hem de alçak gönüllü olmaktır önemli olan.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde kullanılan de-yimlerden hangi ikisi birbirine karşıt anlamdadır?

A) I ve II B) II ve III C) II ve V

D) III ve IV E) IV ve V

9. Yaşlılık kişiden kişiye değişen bir kavramdır ama genel-likle bu kavram; artık geç kalındığı, sahnenin bundan sonra başka bir kuşağa ait olduğu duygusunu yaşatır kişiye. Yaşlılığın asıl kötü tarafı bedenin zayıf düşmesi değil, ruhun kayıtsız kalmasıdır. Yaşlanmak kötü bir alış-kanlıktan başka bir şey değildir. İşi olan, meşguliyeti bu-lunan bir insan bu alışkanlığı edinecek zaman bulamaz.

Bu parçadaki “ruhun kayıtsız kalması” sözüyle anlatıl-mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşamak için bir nedeni olmama

B) İçinde bulunduğu duruma aldırış etmeme

C) Yaşadığı zamandan şikâyetçi olma

D) Karamsarlık içinde bunalma

E) Hiçbir şeyden memnun olmama

10. I. Onun bu kadar çok çalıştığını hiç görmemiştim.

II. Duygularım coşkun bir deniz olup dalgalandı.

III. İnsan sevmeyegörsün bir güzeli, mutluluk haramdır artık ona.

IV. Evin bütün sorumluluğunu üstlenmişti küçük.

V. Gözleri uzaklara, çok uzaklara daldı; birini bekler gibi.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde somutlaştırma vardır?


11. Sözcük, anlamlı en küçük ses ya da ses birliğidir. Duygu ve düşüncelerimizi ----, sözlü olsun sözcükler aracılığıyla aktarırız. Bu bakımdan anlatımda temel yapı taşları söz-cüklerdir. Dış dünyayı algılayış ve yorumlayış gücümüz büyük ölçüde sözcük dağarcığımızın zenginliğine bağlı-dır. Bir sanatçıyı diğerlerinden farklı yani ---- kılan söz-cükleridir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki sözlerden hangileri getirilmelidir?

A) şiirle olsun – başarılı

B) anonim olsun – sanatçı

C) yazılı olsun – özgün

D) romanla olsun – iyi

E) beden diliyle olsun – ayrı


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1

1. I. Oyuncaklar eğlenceden öte, çocukları geleceğe yak-laştıran, yaşamaya alıştıran hayat parçacıklarıdır.

II. Onlar renkli, süslü, minyatür görüntülerin ardında ha-yatın yaşanacak olan gerçeklerini gizlerler.

Aşağıdakilerden hangisi bu iki cümlenin ifade ettik-leriyle çelişir?

A) Oyuncaklar sadece çocukların eğlence aracı değildir, onları hayata ve geleceğe hazırlar.

B) Oyuncakların dünyası gerçek dünyanın bir benzeri-dir, gerçek yaşamın bazı sırlarını oyuncaklar çocuk-lara anlatır.

C) Oyuncakları, çocukları gerçek hayattan uzaklaştıran bir eğlence unsuru olarak görmek oldukça yanlış bir tutumdur.

D) Oyuncaklar çocukların hayatı daha iyi öğrenmesini sağlayan küçük yaşam parçalarıdır.

E) Oyuncakların renkli ve süslü görüntüleri çocuklardan gerçek hayatı saklar, onların bazı gerçekleri görme-sine engel olur.

2. Onun yapıtları, binbir renkli, binbir kokulu bahçedir.

Bu cümlede sözü edilen yazarın, sözcükleri kullanı-mı ile ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Oldukça ağır, anlaşılması güç bir dilinin olduğu ve sözcüklerle çeşitli sanatlara başvurduğu

B) Sanatçının estetik kaygı taşıdığı ve bu nedenle ya-bancı kelime ve tamlamalara çok yer verdiği

C) Sözcükleri yan ve mecaz anlamıyla kullanmaktan hoşlandığı ve bunların gerçek anlamlarını kullanma-dığı

D) Hoşlandığı bir sözcüğü hangi dilden olursa olsun eserlerine almaktan çekinmediği

E) Sözcük dağarcığının geniş olduğu bunları birçok an-lama gelecek şekilde kullandığı

3. (I) Bundan on yıl önceydi. (II) Davranışları sürekli deği-şen bir öğrencim vardı. (III) Bir gün bakardım dersine gayet iyi çalışmış, akıllı uslu bir çocuk; bir gün bakardım dersle hiç ilgisi olmayan yaramaz bir çocuk. (IV) Birçok eğitim merkezine gidip birçok kitap okudum bu konuyla ilgili. (V) Hatta psikolojik destek bile almasını sağladık ailesiyle iş birliği yaparak. (VI) Sonunda çocuğun temel sorununu bulduk.

Numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önce-ki cümlenin açıklaması durumundadır?

A) II B) III C) IV D) V E) VI

4. Herkes kitabımda beni, bende kitabımı görsün.

Bu cümleye aşağıdakilerden hangisi anlamca en ya-kındır?

A) Yazdıklarımdan başka bir adam olduğum bilinsin.

B) Kitaplarımdaki her şey gerçekleri yansıtsın.

C) Doğru olmayan hiçbir şeyi yazmadığımı herkes görsün.

D) Beni anlatmayan eserler yazmayı hiç düşünmedim.

E) Kitabım hayatımın her yönünü, beni okuyucuya an-latsın.

5. (I) Hep bir arayış içindedir Tanzimat sanatçısı.(II) Bu ne-denle Tanzimat Dönemi, gerekliliklerin kimi zaman bilinç-sizce kimi zaman da bilinçli olarak keşfedildiği bir dönem-dir. (III) Keşfedilenler, önce şiire uygulanacaktı. (IV) Öyle ki şiir, bir birikime, en önemlisi bir geleneğe dayamaktaydı sırtını. (V) Bir şiir dili vardı ayıklanacak, yeni bir biçim ve-rilecek. (VI) Bir içerik vardı yeni biçime göre şiirde yerini alacak.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi neden-sonuç ilgisiyle birbirine bağlanmıştır?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) IV ve V E) I. ve III.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözü söyleyenin ki-şisel düşüncelerine yer verilmemiştir?

A) Bu romanda, kahramanın ömrü boyunca kurtulama-yacağı hastalığına ve onun bu hastalıkla mücadele-sine yer verilmiş.

B) Gerçek bir şair, yeni duygu tonları bulup bunları açık-larken konuştuğu dili de zenginleştirir, yüceltir.

C) Toplumların en derin duygularının en bilinçli bir şekil-de ifade bulduğu ortam, kendi öz şiirleridir.

D) Şiirin düzyazıdan ziyade duygularımız için en iyi ifa-de ortamı olduğunu söyleyebiliriz.

E) Şiirimiz ayakta, ona bir şey olmadı; bu konuda yapı-lan tartışmaları anlamsız ve yersiz buluyorum.

Cümlede Anlam

Cümlede Anlam

32

1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Kapalı Çarşı, Nuruosmaniye ve Beyazıt camileri ile Mah-mutpaşa Çarşısı arasında, üzeri dam ve kubbelerle örtü-lü çeşitli dükkânların bulunduğu bölgede, İstanbul şeh-rinin merkezinde yer alır. Üzeri kurşun kaplı, pencereli yüzlerce kubbesi vardır ve bugünkü Kapalı Çarşı’nın de-ğerli eşya, mücevher alınıp satılan bölümleri Fatih Sultan Mehmet tarafından, asıl büyük çarşı ise Kanuni Sultan Süleyman tarafından ahşap olarak yaptırılmıştır.

Bu parçadan;

I. Yüzlerce kubbesi bulunan Kapalı Çarşı turistlerin ilgi odağı olmuştur.

II. Kapalı Çarşı’da el emeği ürünler, fabrikasyon ürünle-re karşı savaşmaktadır.

III. Fatih Sultan Mehmet, Kapalı Çarşı’nın değerli eşya-lar bölümünü inşa ettirmiştir.

IV. Kapalı Çarşı, İstanbul’un merkezinde camiler ve çar-şılar arasında yer almaktadır.

yargılarından hangileri kesin olarak çıkarılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) III ve IV

8. I. Bugünün çocukları eskiye göre çok daha özgür, kor-kusuz ve öz güven sahibi.

II. Her gelin sandığı, bir kadının hayal ve hatıra defte-ridir.

III. Romanda İstanbul’un arka mahallelerinde yaşanan-lara yer vermiş yazar.

IV. Kitabın içeriği ile üslubu birbiriyle uyum içinde.

V. Bu konuda yapılan haberlerin gerçeklerden uzak ol-duğunu düşünüyorum.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde yoruma yer verilmemiştir?


9. (I) Sanılıyor ki şiirin ne demek olduğu anlaşıldığı takdirde güzelliği de anlaşılacak. (II) Oysaki bundan önce, şiirin bir söyleniş biçimi olduğunu öğrenmeleri gerekir. (III) Bir dize eğer güzelse neyi söylediği için değil, neyi nasıl söy-lediği için güzeldir. (IV) Öyleyse o dizelerdeki güzelliği anlam dışında başka yerlerde aramak gerekir. (V) Bütün iş bunu sezebilmekte. (VI) Kişi bunu sezdi mi öbür dizele-rin ne anlattığını sormaz.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümlede yanlış bir kanıdan söz edilmiştir.

B) II. cümlede bir zorunluluk dile getirilmiştir.

C) III. cümlede şiirde üslubun önemine değinilmiştir.

D) IV. cümlede dize güzelliğinin nerede aranması ge-rektiği söylenmiştir.

E) VI. cümlede karşılaştırma yapılarak sonuca gidil-miştir.

10. Hayatta başarılı olmanın sırları arasında belki de en önemlisinin başkalarının deneyimlerinden faydalanmak, verilen öğütleri can kulağıyla dinlemek, ilgili yayınları dik-katle okumak ve kazanılan bilgileri değerlendirmek oldu-ğuna inanıyorum.

Aşağıdaki yargılardan hangisi bu cümle ile aynı doğ-rultuda değildir?

A) Deneyimli insanlardan faydalanmak, başarıyı kolay-laştırır.

B) İbret verici olay ve durumlardan ders çıkarmayı bil-mek gerekir.

C) İnsanı başarıya götüren yolların başında kişisel ça-balar vardır.

D) Okunanlardan bir sonuç çıkarmak başarının koşulla-rındandır.

E) Geçmiş yaşantıların incelenmesi, kişiyi kazançlı çıkarır.

11. Ahmet Haşim’in “Şiir, sözle musiki arasında musikiye daha yakın bir türdür.” sözü aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilendirilemez?

A) Ahenk

B) Seslerdeki ritim

C) Anlam

D) Üslup

E) Söyleyiş güzelliği

12. Bilge insanlar, kendilerinin eleştirilmelerinden hoşnutluk duyarlar; tabu olmayı, eksik insan olmayla eş tutarlar, saygısızlıkla eleştirinin farklarını kavrarlar.

Bu cümleden “bilge insanlar”la ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?

A) Kendi doğrularının tek doğruymuş gibi kabul edilme-sinden hoşlanmadıkları

B) Eleştirilmekten tedirgin olmakla birlikte bunu belli et-medikleri

C) Eleştirinin gerçek anlamını çok iyi kavramış oldukları

D) Eleştirinin kendilerini geliştireceğine inandıkları

E) Dokunulmaz olmaktan hoşlanmadıkları


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1

1. Sanatta etkilenmede karşılaşılan önemli bir mesele ise kapsama alanının genişliği ve çeşitliliğidir. Süreklilikle elde edilmiş deneyim, çeşitli kaynaklardan beslenmezse sığlaşır, tekrara teslim olur. Bu nedenle sürekliliği bütün dünyaya açık bir ortamda sağlamak önemlidir. İzniniz olursa Tanpınar’ın “Antalyalı Genç Kıza Mektup” başlıklı yazısında etkilenme kaynaklarından söz ederken zikret-tiği isimleri ardı ardına sıralamak istiyorum: Yahya Ke-mal, Ahmet Haşim, Şeyh Galip, Nedim, Baki, Baudelaire, Mallarmé, Valéry, Edgar Allan Poe, Goethe, Dede Efen-di, Mozart, Beethoven, Nietzsche, Freud. Bilenler bilir elbette bunlar sadece işin bir kısmıdır.

Tanpınar’ın etkilendiği kişilerle ilgili bilinenler şun-lardır:

• Etkilendiği kişiler Türk, Alman, Fransız ve Amerikalı-dır.

• Bu kişiler şair, müzisyen ve felsefecidir.

• Etkilendiği kişilerden sadece ikisi felsefeci ve Fransız’dır.

• Etkilendiği müzisyen sayısı toplam sayının beşte biridir.

• Etkilendiği kişiler arasında Alman ve Amerikalı şairler vardır

Bu paragrafta verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki-lerden hangisi söylenebilir?

A) Etkilendiği kişiler arasında en fazla Türk vardır.

B) Müzisyenlerin tamamı Fransız’dır.

C) Etkilendiği kişilerin çoğunluğunu şairler oluşturur.

D) Şairler içerisindeki Fransız sayısı Alman sayısından daha fazladır.

E) Etkilendiği felsefeci ve müzisyen eşit sayıdadır.

2. Ters piramit tekniği muhabirlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde iç savaş döneminde yani 1850’lerde, telg-rafla haber geçmek için geliştirdikleri bir tekniktir. O yıllar-da telgraf hatlarındaki kesilmeler ve sorunlar nedeniyle muhabirler haberin en önemli unsurlarını bağlantının yakalandığı ilk dakikalarda geçmek istemişler, ardından da bağlantı el verdiğince ayrıntılara değinmişlerdir. Daha sonra bu yöntem, bir haber yazma tekniği olarak özelli-ğini korumuş ve haber yazma teknikleri arasında en çok kullanılanı olarak giderek daha yaygın hâle gelmiştir.

Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Ters piramit, iç savaş döneminde askerler tarafından geliştirilen bir haberleşme tekniğidir.

B) Ters piramit tekniği en fazla ABD’de kullanılmaktadır.

C) 19. yüzyılın başlarında ters piramit tekniği kullanılma-mıştır.

D) Haber yazma tekniklerinden en güveniliri, ters piramit tekniğidir.

E) Ters piramit tekniği günümüzde en fazla telgrafla ha-berleşmede kullanılmaktadır.

3. Eserde ele alınan yazarların önce kısa bir hayat hikâyeleri verilmiş. Daha sonra edebî kişilikleri üzerinde durulmuş. Bu yazarların başlıca eserleri tanıtıldıktan sonra esere, yazarların örnek olarak alınan romanları hakkında bazı düşünceler eklenmiş. Ele alınan ve tanıtılmak istenen ro-manın özeti yapılırken bu özetin, eserin gerçek havasını yansıtmasına çalışılmış. Edebiyat tarihi açısından büyük bir boşluğu dolduran bu biyografik eserin, edebiyat dün-yamıza değişik bir soluk getireceğine inanıyorum.

Bu parçada sözü edilen eserden aşağıdakilerden hangisini öğrenmek mümkün olmaz?

A) Tanıtılan romanların ne kadar basıldığı

B) Yazarların hayatları ile ilgili bilgi

C) Yazarların edebî kişiliklerine ait bilgi

D) Tanıtılan romanların özeti

E) Ele alınan romanlarla ilgili görüşler

4. Birinci Dünya Savaşı başlarken Balkan Savaşı’ndan yeni çıkmış Osmanlı İmparatorluğu Avrupalı güçlerin yıkılmasını istemediği fakat ittifakı da tercih etmediği bir konumdaydı. Osmanlı Hükûmeti içinse tek seçenek bu güçleri birbirine karşı kullanmaktı fakat İngiliz – Osmanlı ilişkileri soğumaya başlamıştı. Büyük bir kampanyayla halktan toplanan paralarla yaptırılan iki savaş gemisine İngiltere’nin savaş çıkınca el koyması, Türk kamuoyunda tepki uyandırdı. Almanlar Rusya’ya savaş ilan ettiklerinin ikinci günü 2 Ağustos 1914’te Osmanlı Hükûmeti ile gizli bir anlaşma yaptı. Anlaşmadan kısa bir süre sonra Alman gemileri Türk sularına geçiş izni istedi. Daha sonra bu gemiler Rusya’nın Karadeniz sahillerini bombaladı.

Bu parçaya göre Almanya, Osmanlı Hükûmeti’yle yaptığı anlaşmayla esas olarak neyi hedeflemiştir?

A) Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa devletleri arasın-daki ilişkiyi daha da bozmayı

B) Osmanlı Devleti’ni Avrupa devletlerine karşı kendi saflarına çekmeyi

C) İngiltere’nin el koyduğu gemilere karşılık iki gemiyle Osmanlı Devleti’ne destek vermeyi

D) Türk kamuoyunun desteğini arkasına alarak Avrupa devletlerine karşı avantaj elde etmeyi

E) Rusya’nın yayılmacı politikalarının önüne geçerek gücünü pekiştirmeyi

Paragrafta Yorum

Paragrafta Yorum


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST3

1. “Gelibolu” uzun, zor ve duygusal bir proje oldu. Hem Feza hem ben hem de ekipteki arkadaşlarımızın hepsi-nin üzerinde çok fazla iz bıraktı. İnsanların ülkeleri için nelere katlandığını, ülkeleri için nelerden vazgeçtiğini ve ailelerinin savaşlarda neler kaybettiğini öğretti bize. İki yıl boyunca Gelibolu’da çarpışmış askerlerin günlükleri, mektupları, anıları ve fotoğrafları içinde yaşamak; onla-rın acılarını hissetmek; korkularını, cesaretlerini, kendi ağızlarından dinlemek gerçekten insanı çok etkiliyor. Biz önce film, sonra da kitap sayesinde bu hissettiklerimizi ve öğrendiklerimizden bazılarını sizinle paylaşmak istedik. Her proje gibi filmin ve bu kitabın da hatalarının olabile-ceğinin farkındayız. Tarihî bir belge ya da akademik bir çalışma yapmak gibi bir iddiamız yok. İkisi de Gelibolu ve Çanakkale Savaşları’nın askerin gözünden, onun tecrü-besinden bakmaya çalışan projeler.

Bu parçada sözü edilen projeyle ilgili olarak aşağıda-kilerden hangisi söylenemez?

A) Tarihî gerçekliği önceleyen bir proje olduğu

B) Gerçekleştirenler üzerinde duygusal etkilere yol açtığı

C) Projeyi gerçekleştirenlere de çok şeyler öğrettiği

D) İki aşamalı bir proje olduğu

E) Empatik bir çalışma ortaya konmanın hedeflendiği

2. Bütün kuşlara “kuş”, bütün balıklara “balık”, bütün ağaç-lara “ağaç”, bütün çiçeklere “çiçek” diyen insanlarız artık. İşin gerçeği isimleri, o isimlerle birlikte renkleri ve tatları da yitiriyoruz. Derinlemesine değil, habire düzleşen bir bi-çim alıyor hayatımız. Daha az kelime, daha az isim, daha az tat… Kentleşmenin gereği ya da sonucu mu bu?

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kullanılan kelimelerin azalmasıyla birlikte hayatımı-zın da yüzeyselleştiği

B) Doğanın nimetlerinin farkında olmadan renksiz bir hayat sürdürdüğümüz

C) Doğada var olan canlıların adını öğrenmek adına hiç-bir çaba harcamadığımız

D) Kentleşmenin üzerimizdeki ağırlığını taşıyamadığımız

E) Şehirleşmenin hayatımızı gün geçtikçe monotonlaş-tırdığı

3. Hikâye, “güzel yazma” kaygısından Ömer Seyfettin ile kurtuluyor. Ömer Seyfettin iyi kurulmuş hikâyeleriyle bizde rahat okuma zevkini ilk tattıran sanatçı olmuştur. Güçlü bir gözlemden, çok basit de olsa birtakım düşün-celerden yola çıkan sanatçı, hikâyeye bir yandan konuyu işleyip değerlendirmek yolunda bir nitelik kazandırırken öte yandan temiz ve sade bir dile, bir çeşit edebiyatsız edebiyata doğru bir yön veriyordu. Hikâyelerinin bir bölü-münde yazar, çökmekte olan büyük imparatorluğun eski ihtişamına romantik bir özlemle bakmaktadır. Bunun ya-nında aşırı Batı hayranlığına karşı ulusal değerleri tutan, kör inançlarla alay eden, mizah ve fanteziye yer veren hikâyeler yazar.

Bu parçadan Ömer Seyfettin ile ilgili olarak aşağıda-kilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Hikâyelerini yazarken estetik kaygı gözetmemiştir.

B) Eserlerinin sanatsal yönü kuvvetli değildir.

C) Hikâyelerinde millî değerlere sahip çıkan bir yazardır.

D) Toplumsal aksaklıklara hikâyelerinde yer vermiştir.

E) Sahip olduğu iyi gözlem yapabilme gücünü hikâyelerine yansıtmıştır.

4. İnsan bir saz, tabiatın en zayıf sazıdır. Fakat düşünen bir sazdır. Onu ezmek için bütün kâinatın silahlanmasına gerek yoktur. Dimağında hafif bir bozukluk, bir su dam-laması onu öldürmeye yeter. Bu nedenledir ki bütün üs-tünlüğümüz düşüncemizdedir ve bize bu noktadan değer biçmek lazımdır. Ne kadar düşünürsek o kadar varız. Bizi tabiattan ve onun zararlarından koruyacak şey de budur.


A) Ne kadar gelişirse gelişsin insan, tabiat karşısında acizdir.

B) İnsanoğlu tabiatla başa çıkabilecek şekilde donatıl-mıştır.

C) İnsanı tabiattan üstün kılan şey, onun düşünüyor olmasıdır.

D) Tabiatın insana oynadığı oyunla insanın başa çıkma-sı zordur.

E) İnsanı güçlü kılan en önemli özelliği, tehlikelerden korunabilmesidir.

Paragrafta Yorum


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST4

1. Çağımız insanının en büyük sorunlarından biridir yalnız-lık çünkü çağımız insanı, çevresinden giderek uzaklaşı-yor. Kendini büyük bir yalnızlığın içine atıyor. Bu yalnız-lığa dayanabildiği kadar dayanıyor; dayanamadığı yerde televizyona, internete, bilgisayar oyunlarına dadanıyor. Fakat bu teknolojik araçlar, insanın yalnızlığına bir türlü merhem olamıyor. Çünkü insanın hayatında çok önemli bir şey eksik: İnsan… İnsanın yalnızlıktan kurtulabilmesi-nin tek çaresi, insanı yeniden insanla tanıştırmaktır. Bu gerçekleşmediği takdirde dünya mutsuz insanların bir arada yaşadığı bir yer olmaktan öteye geçemeyecek.


A) Çağımız insanının yalnızlığına bugünkü teknolojik araçlar neden olmaktadır.

B) Teknolojik araçlar, çağımızın insanına büyük zarar vermektedir.

C) Dünya gün geçtikçe bir yalnızlık çıkmazına girmek-tedir.

D) İnsanın yalnızlığını, insani ilişkilerden başka hiçbir araç gideremez.

E) Yalnızlığına gömülen insanların tek avuntusu tekno-lojik araçlardır.

2. Bilimsel araştırma istenilen bilgiye ulaşabilmek için siste-matik veri toplama ve analiz etme sürecidir. Bazı bilimsel araştırmalar kavram üretmeyi ya da var olan kuramları sınamayı amaçlamaktadır. Araştırma sürecinde prob-lemlere bulunan çözümlerin güvenilir olması gerekir. Bu nedenle veriler analiz edilerek değerlendirilir. Araştırma sırasında bilimsel ölçütler esas alınmalı, kişisel kanılara ve duygusal yaklaşımlara yer verilmemelidir. Araştırma sırasında hiçbir gerekçeyle etik kurallar ihlal edilemez. Araştırma konusu unsurların maddi-manevi bir zarar gör-mesine neden olunmamalıdır. Araştırma sonuçları bilim-sel bir dille rapor edilmeli, yanlış ve farklı anlaşılmalara yol açacak girift bir üsluptan kaçınılmalıdır.

Bu parçadan bilimsel araştırmanın;

I. nesnel olması,

II. başka araştırmacılar tarafından tekrar edilebilir olma-sı,

III. incelenen nesne ve öznelere zarar vermemesi ,

IV. basit ve açık bir şekilde ifade edilmesi,

V. tarafsız ve tüm eleştirilere açık olması

özelliklerinden hangisi çıkarılamaz?


3. Her sanatçının başlangıçta bir taklit dönemi vardır. Be-ğendiği, benzemek istediği bir sanatçı. Fakat sonra gerek dünya görüşü, gerekse estetik düşünceler bakımından zamanla kendi kişiliğini bularak onu taklit etmekten kur-tulur. Eğer sanatçı kendi kimliğini bulamazsa oyalanır gi-der, öncekilerin dümen suyuna kapılır. Aynı şey, kuşaklar için de geçerlidir. Yeni bir kuşak, elbet önceki kuşaklarla işe başlayacak, giderek kendini bulup kendi renkleriyle görünecektir. Bu bakımdan edebiyatta taklitçiliğin başlan-gıç için şaşılacak bir yanı yoktur.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-lamaz?

A) Edebî kuşaklarda taklitçilik yadırganacak bir durum değildir.

B) Genç sanatçıların beğendikleri sanatçıları örnek al-ması doğaldır.

C) Taklit, sanatçıları başarıya götüren en önemli et-mendir.

D) Sanatçılar, taklit döneminden sonra kendi kişiliğini bulur.

E) Her kuşak, bir sonraki kuşak kendini bulana kadar etkilidir.

4. 1155 ile 1243 yılları arası Anadolu Selçuklu Devleti’nin bağımsızlık, gelişme ve yükselme dönemidir. Sultan Mesut’un ölümü üzerine oğlu II. Kılıç Arslan yerine geçti. Babası zamanında başlayan siyasi, askerî, medeni ve maddi hamleler onun döneminde daha da ilerleyerek de-vam etti. Yeni sultan, önce iç meselelerle uğraştı. Bizans İmparatoru ile anlaşmayı yenileyerek doğu seferine çıktı. Mengücekoğulları’nı egemenliği altına aldı. Sakarya’dan Fırat boylarına kadar Anadolu Selçuklu topraklarını ge-nişletti. II. Kılıç Arslan’ın bu başarıları Bizans İmparatoru Manuel’i endişelendiriyordu. II. Kılıç Arslan’ın barış istek-lerini reddeden Manuel, yüz bini aşan ordusu ile Miryoke-falon mevkiine geldi. 1176 yılının Eylül ayında yapılan sa-vaşta, Türkler ikinci büyük zaferlerini kazandı. Böylece, Bizanslıların Türkleri Anadolu’dan atma ümitleri yıkıldı.

Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Anadolu Selçuklu Devleti 1155 yılında kurulmuştur.

B) II. Kılıç Arslan Anadolu Selçuklu Devleti’nin ikinci sul-tanıdır.

C) II. Kılıç Arslan döneminde Anadolu tamamen Selçuk-lu hâkimiyetine geçmiştir.

D) Miryokefalon Savaşı’nda Anadolu Selçukluların ba-şında II. Kılıç Arslan vardır.

E) Miryokefalon Savaşı’ndan sonra Bizanslılar Türklerin karşısına çıkma cesareti gösterememiştir.

Paragrafta Yorum


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST6

1. Bu soruyu büyük sanatçılardan yola çıkarak cevaplamak mümkün. Tolstoy, romanlarına, hikâyelerine bıraktığı yerden devam etmeden önce her sabah yüksek sesle Stendhal’dan on on beş sayfa okur, Fransızcanın dü-zenli, renkli sesler dünyasından doludizgin atlarmış ana dilinin anlatım zenginliğine. Sonra da yazdıklarını bağıra bağıra okurmuş. Bu örnek güzel yazmanın bir anahtarı olmalıydı. Yani yazı yazan adamın her gün yerli yabancı üslup ustalarından en az birkaç sayfa okumayı, sonra da kendi yazdıklarının yankısını kulaklarında denemeyi vaz-geçilmez bir alışkanlık edinmesi gerekir.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı ola-bilir?

A) Sanatçılar, eserlerini nasıl oluşturuyorlar?

B) Sizce güzel yazmanın sırrı nedir?

C) Her sanatçı Stendhal’ı okumalı mıdır?

D) Her sanatçının örnek aldığı biri var mıdır?

E) Sanatçı olmanın zor yanları nelerdir?

2. Halkla hiç ilintisi olmayan konuları belki fantezi olarak iş-lemişimdir. O hâlde konularımın kaynağı ne? Bunu şöyle mi belirtsem acaba? Sanatçı olarak herkes gibi yaşadım, herkes kadar düşündüm yurdumu ve evreni. Herkes gibi bazı genellemelere vardım. Daha doğrusu birtakım “doğru”lara demek daha yerindedir. Bir açım oldu. Bu açıdan çevreme baktım, konularımı seçtim. Evet, evet bu “Seçtim.” sözcüğü yerinde. Sanatçı her önüne çıkan konuyu alıp işlemez, bir seçme yapar. Bu konuyu neden aldım? Niçin işleyeceğim? İşlemekten amacım ne? Daha açık bir deyimle, yurttaşlarımla, insanlığa ne demek is-tiyorum? Ne demek isteyeceğim, diye sorar. Bunu her sefer sormaz şüphesiz. Onda bu bir huy hâline gelmiştir. Konusunu alır, işler. Yani sanatçı, konusunu ister halktan ister fantezilerden alsın, insanlara güldürmek ve düşün-dürmek yoluyla bir şey ya da bir şeyler söylemek ama-cıyla hareket eder. Yukarıdakiler göz önünde tutulmak şartıyla diyebilirim ki konularımın genel kaynağı insandır.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir?

A) Eserlerinizde ele aldığınız konuların kaynağı nedir?

B) Eserlerinizi oluştururken her konuyu işler misiniz yok-sa bir seçim yapar mısınız?

C) Eserleriniz daha çok kurmacaya mı dayanır yoksa gerçeklere mi?

D) Eserlerinizi oluştururken bir mesaj verme kaygısı ta-şır mısınız?

E) Eserlerinizi oluştururken daha çok üsluba mı önem verirsiniz?

3. Kahvehane kurumuna ad veren ve kaynaklık eden kah-ve bitkisi, kök boyasıgillerden, sıcak ülkelerde yetişen ve yirmi kadar türü bulunan, beyaz ve hoş kokulu çiçekli, yedi metre kadar boylanabilen bir ağaç türüdür. Avrupa dillerindeki cafe kelimesinin türetildiği Latince Coffea’nın Güney Habeşistan’da başlıca kahve üretim merkezi Kaffa’dan geldiği, dolayısıyla Afrika’daki bu yüksek yayla bölgesinin kahvenin ana vatanı olabileceği düşünülmek-tedir. Bu görüşe göre kahve hamur şekline getirilerek yenildiği Habeşistan’dan Yemen’e getirilmiş ve sonra-dan burada yetiştirilmiştir. Arapça “kahva” kelimesinin de Kaffa’nın değişime uğramış şekli olduğu ileri sürülmüştür.

Bu parçadan hareketle kahve ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

A) Sıcak ülkelerde yetişen ve birçok türü bulunan bir bit-kidir.

B) Uzunluğu yaklaşık yedi metreyi bulan beyaz çiçekli bir türdür.

C) Birçok dilde farklı şekilde kullanılan kahve “Kaffa” sözcüğünden gelmektedir.

D) Ana vatanı Habeşistan olarak bilinen kahvenin ismi de bu bölgedeki bir yerin isminden gelmektedir.

E) İçecek olarak ilk defa Arapların kullandığı kahve daha önce farklı amaçla kullanılmıştır.

4. Bazılarında genel bir kanı vardır, sanatçı eserlerine kendi kişiliğini aktarır diye. Neymiş, sanatçı eserlerinde mutla-ka kendisinden bir şeyleri ele verirmiş. Eserlerinde ken-disini anlatanlar vardır belki ama sanatçı, kendi kişiliğini koymak zorunda değildir yapıtlarına. Sanat yapıtı kişilik dışıdır. Orhan Veli, salata sevmediği hâlde: “Ben böyle mi olacaktım? Çok sevdiğim salatayı bile aramaz mı ola-caktım?” der. Bütün şiirlerinde ortaya çıkan kişiyi, şairin kendisi olarak kabul etmemiz durumunda saçma sapan bir şey çıkar ortaya.

Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla-bilir?

A) Şairler, duygularını açığa vurmadan şiir yazamazlar.

B) Her şair bir değildir; kimi faydayı, kimi estetiği önemser.

C) Şairlerden şiirlerine kendi kişiliklerini aktarmalarını beklemek yanlıştır.

D) Sanatçı kimliğini koruyan şairler, şiirlerinde kendile-rinde söz etmezler.

E) Şairlik hayal ve duygunun birleşmesinden oluşur.

Paragrafta Yorum


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST10

1. Sanat ve bilim birbirinin olmazsa olmazıdır. Biri yoksa diğeri de yoktur. Biri nerede ileri gitmişse öteki de ileri gitmiştir. Birinin itilip kakıldığı yerde, öteki de itilip kakıl-mıştır. Peki, neden ikisi aynı yerde değildir bu iki kavra-mın? Bunun cevabı, bu iki kavramın özünde yatmıyor hiç şüphesiz. Çünkü her ikisinin de amacı aynıdır: İnsan, in-sanın mutluluğu… Bu ikisini ayıran, amaca giden yollar-dır. Dünyanın içinde bulunduğu bu karmakarışık duruma bilim, akıl ile sanat ise duygularla, sezgilerle çözüm arar. Biri mantıkla, diğeri coşkuyla öğretir insana yaşamayı.

Bu parçada anlatılmak istenen en genel yargı aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Bilimin olmadığı yerde sanattan söz etmek mümkün değildir.

B) Sanat, olay ve durumlara insani duygularla yaklaşır.

C) Bilim ile sanatın zaman zaman göz ardı edildiği olur.

D) Bazen aklın, mantığın çözemediği sorunlar sezgilerle çözülür.

E) Sanat ve bilim amaçları aynı, yöntemleri farklı alan-lardır.

2. Mutlu insan, kendine ve başkalarına katkıda bulunabi-len insandır. Hayattaki sorunlarla başa çıkacak yeterliğe sahip olan insandır. Mutlu insan, güçlüdür; mutluluğunu güç kullanarak ve başkalarını ezerek elde etmez. Çünkü mutlu insan başkalarını dinleme ve onlarla iletişim kur-ma sanatını bilen insandır. Başkalarına bağımlı değildir hayatı. Yanlış davranışlar içine girip de başkalarını suç-layan mutsuz insanlarla birlikte hareket etmez. Onlarla birlikte hareket etmek yerine onları kendisi gibi düşünme-leri, mutlu olmaları için destekler daima. Sonuç alır ya da almaz. Bu emeğini onlardan asla esirgemez.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan “mutlu insan”ın özelliklerinden olamaz?

A) Hem kendine hem de çevresindeki insanlara fay-dalıdır.

B) Olumsuz davranışlardan kendisini uzak tutmayı ba-şarır.

C) Mutlu olmak için kendisini daima başarıya odaklar.

D) Kendi mutluluğunu, başkalarını mutsuz ederek sağ-lamaz.

E) İnsanlarla iletişim kurma konusunda oldukça başarı-lıdır.

3. Dil; seslerin, hecelerin, kelimelerin anlamlı ve ahenkli bir şekilde bir araya geldiği semboller olarak tanımlanır. Dil, bu şekilde tanımlansa da esas olarak milletlerin varlığı, devamlılığı açısından değerlendirilmelidir. Çünkü dil, bir milletin kendisini ve folklorunu, iç ve dış dünyasını sözle ya da yazı ile ifade ettiği vazgeçilmez bir unsurdur. Bu açıdan bakıldığında dilin sadece düşünceyi aktaran kuru bir ifade olmadığı, aynı zamanda kişilerin ve toplumların dünyayı algılama biçimi olduğu anlaşılmaktadır.

Bu parçada dil ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-sine değinilmemiştir?

A) Sadece bir sesler bütünü olarak değerlendirilmemesi gerektiğine

B) Evrensel bir yanının olduğuna ve insanları birleştirdi-ğine

C) Milletlerin devamı için gerekli bir unsur olduğuna

D) Tek görevinin duygu ve düşünceleri ortaya çıkarmak olmadığına

E) Toplumların anlayış biçimini ortaya koyduğuna

4. İnsanlar farklı kaynaklardan, değişik çevresel yollar ara-cılığıyla ve değişik yollardan kimyasallara maruz kal-maktadır. Su, hava, gıda, tüketim malzemeleri ve kapalı ortam tozları – yutma, soluma ya da deri teması yoluyla – insanların etkilenmesinde rol oynayabilmektedir. İnsan biyoizlem çalışmasının işaret ettiği üzere her Avrupa va-tandaşı vücudunda insan üretimi kimyasalları bulundur-maktadır. Avrupa Çevre Bakanlıkları üzerinden Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı tarafından 2004 yılında yü-rütülen ve her ülkede birbirinden bağımsız olarak kanda-ki kimyasalların düzeylerinin ölçümü şeklinde yürütülen ‘’Kötü Kan’’ başlıklı çalışma, birçok Avrupa vatandaşı için güçlü bir farkındalık yaratmıştır. Tüm kimyasallar tehlikeli olmamakla birlikte bazılarına maruz kalmak ciddi insan sağlığı sorunlarına ve/veya çevresel etkilere sebep ola-bilmektedir. Kimyasal kirlenmenin doğal yaşam üzerinde-ki toksik etkileri ve bunun insan sağlığıyla da ilişkisi çok uzun süredir bilinmektedir.

Bu parçada kimyasallarla ilgili aşağıdakilerden han-gisine değinilmemiştir?

A) İnsanlar üzerindeki etkisine

B) Sahip olduğu çevresel etkilere

C) Hangi yollarla insanlara geçtiğine

D) Vücuttan ne şekilde uzaklaştırılabileceğine

E) Kimyasallar üzerinde yapılan çalışmalara

ParagraftaYapı


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST6

1. I. Mazmun bulmak ve kullanmadaki ustalığı, Fuzûlî’yi diğer şairlerden ayırır.

II. Fakat şiirlerde bir de derinlere inildikçe anlaşılan, üzerine düşüldükçe idrak edilen başka anlamlar da vardır ki bu anlamları bulabilmek için konuya hâkim olmak, belli bir bilgi birikimine sahip olmak gerekir.

III. Fuzûlî’nin şiirlerine baktığımızda anladığımız bir ilk anlam vardır, bunu çoğu kişi ilk bakışında anlar ve beğenir.

IV. Fuzûlî’nin bu konudaki ustalığı, mazmunları şiirinde bir hasırın telleri gibi örülmüş ve iç içe geçmiş girift bir yapıda kullanmasıdır.

V. Yani her bilgi ve kültür düzeyindeki insan Fuzûlî’yi kendi seviyesine göre anlar ve sever, herkes Fuzûlî’nin şiirlerinden kendine göre bir anlam çıkar-tabilir, işte bu Fuzûlî nin şiirlerini benzersiz ve değerli kılar.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluştu-rulursa baştan üçüncü aşağıdakilerden hangisi olur?


2. Günümüzde uluslar varlıklarını, bilim ve sanat alanların-daki yaratıcı güçleriyle kanıtlıyorlar. ---- . Öyle ki bazen bir sanatçı, tek başına ulusunun bayrağı gibi simgesi ola-biliyor. Toplumlar içlerinden çıkardıkları bu sanatçılarla hemen hemen her ülkede kendilerinden söz ettiriyorlar. Örneğin dünya ulusları; Dante ile İtalya’yı, Victor Hugo ve Balzac ile Fransa’yı, Shakespeare ile İngiltere’yi, Cer-vantes ile İspanya’yı, Mozart ile Avusturya’yı çok konuş-muştur. Bu nedenledir ki sanatın uluslar açısından önemi oldukça büyüktür.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Her ülkenin bu açıdan bir gücü vardır, kendini ispat-ladığı.

B) Özellikle de sanatsal etkinliklerle yapıyorlar bunu.

C) Uluslar sanatsal etkinlikleri sayesinde kendilerini ta-nıtır.

D) Sanatın gücü, ulusların birbiriyle kaynaşmasını sağlar.

E) Ulusal kimliğin oluşmasında da sanat etkilidir.

3. (I) Türk hikâyeciliğinde ne Ömer Seyfettin ile ne de Refik Halit Karay ile tam anlamda toplum gerçeklerine dönül-müştür. (II) Bunun için 1930’lara kadar uzanmak gere-kir. (III) Gerçekçi hikâye çığırı bu yıllarda Sadri Ertem ile başlar. (IV) “Sanat bir balıktır, içtimai suda yaşar.” diyen Sadri Ertem gelenekten kalma birtakım düşünceleri ge-liştirmiştir. (V) Geliştirdiği bu düşüncelerle mesaj içerikli hikâyeler yazmıştır. (VI) Bazen kaba alay, bazen ince “homour” karıştırdığı hikâyeleri pek sanat değeri taşımaz. (VII) Bununla birlikte Sadri Ertem’in, propagandaya ka-çan bu hikâyeleriyle bizde gerçekçilik çığırını açtığını da kimse inkâr edemez.

Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci pa-ragraf hangi cümle ile başlar?


4. Aşağıdaki numaralanmış paragraflar tek bir yazının giriş gelişme ve sonuç paragraflarıdır.

I. Bana öyle gelir ki kimi daha ömrünün baharında kocasını yitirmiş nice yürekli kadını belki yarım asır ayakta tutan kuvvet, eşiyle kurduğu bu gizli bağdır. Bu suretle pes etmeden, vazgeçmeden ve asla yıkıl-madan evi çekip çevirir, çocuklarını büyütürler.

II. Bir gün annenizi yitirir ve baba evinin kapısını ken-di anahtarınızla açacak olursanız o zaman her şey değişecektir. Sizi dilsiz eşyalar ve karanlık köşeler karşılayacaktır.

III. Baba evlerini yaşatan ancak ve yalnız annelerdir. Zira anne hayattaysa babanız bütün bütün ölmüş sayılmaz. Evinin direğini yitirmiş çoğu kadın bizim anlayamayacağımız bir marifetle evde onu kimsele-re görünmez ve kendisinin görüp konuşabileceği bir varlık gibi yaşatır.

Aşağıdakilerin hangisinde paragrafları ifade eden nu-maralar “giriş, gelişme sonuç” şeklinde sıralanmıştır?

A) I, II, III B) II, I, III C) II, III, I

D) III, I, II E) III, II, I

ParagraftaYapı


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST8

1. (I) Savaşlara, barışlara, oldubittilere boğulmuş tarih bilgi-sinin ne kadar önemli bilgiler de olsa bizi daha güzel ya-şatacağına inanmıyorum. (II) Unutulsa bile işe yarayan, kafamızı işleten kuru bilgiler vardır: Güneş’in Dünya’ya uzaklığı, kanın içindekiler, Yer Çekimi Kanunu gibi. (III) Kuru tarih öylesi bilgi de değildir. (IV) Ezberlenmek-ten başka bir işe yaramaz. (V) İnsanı bilgiç etme, geçmi-şe hapsetme tehlikesi de cabası. (VI) Yaşayan ve yaşa-tan bir tarih var ki insanı asıl insan eden belki de odur. (VII) Kendini bir oluş içinde görebilmek, dünü bugüne mal edip insanlığın yaşını kendi yaşına katabilmek, eskinin yeniye dönük değerlerini ayırt edebilmek. (VIII) Böyle bir tarih bilgisi -ki buna tarih bilinci demek daha doğrudur- gerekir herkese çünkü tarihin en faydalısı ve hayata uyar-lanabileni budur.

Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci pa-ragraf hangi cümle ile başlatılmalıdır?


2. (I) Son zamanlarda popüler kültüre ve bu kültürü işleyen yapıtlara karşı temkinli bir yaklaşım söz konusu. (II) Kim nasıl yaklaşırsa yaklaşsın, ne derse desin ben popüler kültüre özgü her türlü edebî tarzı seviyorum. (III) Çünkü bu eserlerde anlam ve biçimle istediğiniz kadar oynaya-bilirsiniz. (IV) Her ne kadar değişmez bir kod örgüsüyle çevrelenmiş gibi görünse de bu kodlar çok farklı alanla-ra doğru yönlendirilebilir. (V) Bazı sanatçıların popüler kültüre bunun için yaklaştığını düşünüyorum. (VI) İster edebiyat ister müzik ya da tiyatro olsun, popüler sanatla ilgilenmek, bu alanda ürünler vermek sanatçının ufkunu genişletiyor. (VII) Sanatçıya farklı bir bakış açısı kazandı-rıyor.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-şüncenin akışını bozmaktadır?


3. I. Uzun yıllar ilk yasa koyucu Hammurabi sanılıyordu.

II. Her kral kanun uygulamak ister veya adaleti temin etmeye çalışır.

III. Fakat bu kanunlar arasında Hammurabi Kanunları yine önemini korumaktadır çünkü hem üç yüze yakın paragraf ile hepsinden daha ayrıntılıdır hem de ken-dinden evvelki kanunlardan, özellikle ceza kanunu bakımından farklılıklar göstermektedir.

IV. Bugün artık biliyoruz ki Hammurabi’den 100 yıl kadar önce Ur şehrinde Ur-Nammu’nun Kanunları, daha sonra Daduşa zamanına ait Eşnunna ve nihayet İsin kralı Lipit-İştar’ın Kanunları varmış.

V. Fakat ülkede geçerli olan kanunları yazılı olarak der-lemek ancak yukarıda adlarını andığımız krallar tara-fından gerçekleştirilmiştir.

Sıralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturul-mak istense baştan üçüncü hangisi olur?


4. I. Yazmak özel bir uğraş gerektirir, öyle her babayiğidin harcı değildir yazmak.

II. İyi bir dil bilincine sahip olmak da yazmanın olmazsa olmazıdır.

III. Bunun için belli bir bilgi birikimi ve dünya görüşü şarttır.

IV. Dilin inceliklerine varmak, bunun için de çok okuyup araştırmak gerekir.

V. Ya değilse yazma heveslisi, sadece kendisi için yaz-maktan öteye gidemez.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bü-tün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin bir-biriyle yer değiştirmesi gerekir?

A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

D) III ve IV E) III ve V


1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

Karma Test TEST1

1. Bazen insan; şehrin insana ettiklerinden, gürültüsünden patırtısından kaçmak istiyor, gidiyor da bir yerlere. Ama bu kaçış bütün kaçışlar gibi beyhude bir kaçıştır. Bizi mutlu yahut mutsuz eden şey bazen mekânmış gibi gö-rünür ama aslında bütün bunların sebebi insandır. Bu ne-denle kaçış diye bir şey yok bana göre, bu mümkün değil. Nerede insan varsa orada iyilik de var, kötülük de. Or-manların içinde bir yerde, bir hayvan gibi yaşamayı göze alabilecek cesaretimiz de yok. Hadi diyelim bunu da göze aldık, geride bırakacağımız insanların üstümüze başımı-za sinmişliğini, hareketlerimizdeki, düşüncelerimizdeki, alışkanlıklarımızdaki yahut hayallerimizdeki varlıklarını nereye koyacağız? Üstelik, biliyorsunuz, içimizdeki kala-balık her daim dışımızdakinden daha büyüktür.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme-miştir?

A) İnsanın olduğu yerde her türlü davranış özelliklerinin bulunduğuna

B) İnsanların zaman zaman şehir hayatından uzaklaş-mak istediğine

C) İnsanlık hâllerinin gerçek sebebinin şehirler olmadı-ğına

D) Asıl kalabalığın insanın kendi içinde bulunduğuna

E) İnsanların mutsuzluğuna beklentilerinin neden oldu-ğuna

2. İstanbul dünyanın en eski şehirlerinden. Ancak bugün İstanbul’un eski bir şehir olduğu söylenemez. Çün-kü artık İstanbul’un ne eski sokakları ve mahalleleri ne de o daracık sokakları ve tarihî evleri kaldı. Bir Fatih’e, bir Beyazıt’a, bir Üsküdar’a gittiğinizde o eski sokak ve semtlerde dolaşmış olmuyorsunuz. Onların sadece adı kalmıştır eskiden. İstanbul’da kalan ise sadece tarihî eserlerdir. O güzelim sokakları, semtleri, eski evleri bir bir yok ettik. Yenileşeceğiz derken eskileri yok ettik.

Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmak-tadır?

A) İstanbul’un gerçek kimliğinin yok edilmesinden

B) Modern hayatın İstanbul’un kültür hayatını yok etme-sinden

C) Ülkemizdeki tarihî eserlerin korunamamasından

D) İstanbul sokaklarının modern hayatın kurbanı olma-sından

E) Kültürel değerlerimizin bir bir yok olmasından

3 ve 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Zeugma Antik Kenti, MÖ 300’de Büyük İskender tarafından kuruldu; kent, MÖ 31’den itibaren Roma İmparatorluğu’na bağlandı ve köprü, geçit anlamına ge-len Zeugma adını aldı. (II) Roma döneminde büyük bir zenginlik ve ihtişam yaşayan Zeugma, MS 256’da Sasani Kralı I. Şapur tarafından ele geçirilerek yakıldı ve yıkıldı, daha sonra depremden büyük zarar gördü. (III) Kente ait mozaikler, Mark heykeli, duvar resimleri ve kil mühür baskı koleksiyonu hâlen Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. (IV) Mozaikler içinde en ünlüsü, dağınık saçları, çıkık elmacık kemiği ve bakışları ile dikkati çe-ken Çingene Kızı, 30 bin metrekarelik Zeugma Mozaik Müzesi’nin en önemli sanat eserleri arasında yer alır. (V) Çingene Kızı mozaiğine ait kenar bordürleri 2012 yılında ABD’nin Ohio eyaletinde yer alan Bowling Green Dev-let Üniversitesine ait Wolfe Sanat Merkezi’nde bulundu, esere ait parçalar Türkiye tarafından geri istendi.

3. Bu paragraftan hareketle “Zeugma Antik Kenti” ile ilgili

I. kim tarafından ve ne zaman kurulduğu,

II. kuruluşundan itibaren kaç devletin hâkimiyetine geç-tiği,

III. tarihinde kaç defa deprem yaşadığı,

IV. kenti yıkan kralın kim olduğu

bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz?

A) I ve II B) II ve III C) III ve V

D) II ve IV E) II ve V

4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümlede Zeugma adının hangi anlama geldiğiyle ilgili bilgi verilmiştir.

B) II. cümlede kentte bir dönemde rahat bir hayat ya-şandığı vurgulanmıştır.

C) III. cümlede müzede sergilenen eserlere örnekler ve-rilmiştir.

D) IV. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.

E) V. cümlede Çingene Kızı’na ait bordürlerin ABD’de bulunduğu ve Türkiye’nin isteğiyle geri alındığı belir-tilmiştir.

Karma Test

116

1. B

ÖLÜ

M •

Anl

am B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


6. Halkın konuştuğu dille, bilim, felsefe ve edebiyatın dilini birleştirmek; başka bir deyişle düşündüğünü konuşur gibi yazmak, ilk işi olmuştur Avrupa’da aydın kişilerin. Orada millet şuuru bu birleşme ile doğmuş, bu birleşmeyle ede-biyat kısırlıktan kurtulmuş. Rönesans dedikleri oluşum, bir bakıma halk dilinin yazı dili olması demektir. Değil ileri aydın gençler, atılgan yazarlar, akademisyenler bile ko-nuşulan dilin ardına düşmüşler; lügatlerini, gramerlerini yalnız halktan ders alarak yazmışlar. Bizim Batı kültürün-den alacağımız ilk ders de bu olmalıdır kanımca.

Bu sözleri söyleyen kişinin asıl anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halk kültürünün gelişmesi, halk dilinin korunmasıyla mümkündür.

B) Bilimde ve sanatta ilerleme, halk dilinin yazı dili olma-sıyla mümkündür.

C) Milletler, yazı dilini sadeleştirme yoluna gitmeden ilerleyemezler.

D) Batı kültürü, bugün dünyanın en ileri kültürüdür.

E) Dilini koruyamayan milletler, ilerleme yolunda bir adım dahi atamazlar.

7. Hem bir tek insanın hem de Türk yazarlığının kendini bul-ma çabası: Ataç’ın bırakıp gittiği iş budur diyemez miyiz? Bu iki taraflı, bu belalı, bu keyifli çaba, her babayiğidin girişemediği bu cömert iş, gerçek edebiyatın ta kendisi değil midir? Kendi düşüncesini kendine söylemek kolay iş gibi gelir insana, her gün herkesin yaptığı iş gibi ge-lir. Onun için de hep küçümseyip kaçarız kendimizden. Daha zor sanıp özendiğimiz yüksek edebiyatsa aslında en kolayı çünkü sahtesidir.

Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tartışmacı anlatımdan faydalanılmıştır.

B) Sözcük tekrarlarıyla anlam pekiştirilmiştir.

C) Öykülemeye yer verilmiştir.

D) Öz eleştiri cümlesi vardır.

E) Bir düşünceyi onaylatma amacı vardır.

8. (I) Neşe, genç olduğu için hiçbir otoritesi yoktur. (II) Hü-zünse bir tahta kurulmuştur ve her zaman büyük bir saygı görür. (III) Oysa kendimizi hüzne kaptırmamamız gerekir. (IV) Yalnızca neşe iyi bir şey olduğu için değil, doğruyu bulmak gerektiği için. (V) Her zaman dokunaklı, hep kibir-li olan hüzün bize hiçbir zaman doğruyu görmek imkânını vermez.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına göre “Bir vardır, bir yoktur insan hayatında.” cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz?


9. Çoğu zaman eski sanatçıları özlemle yâd ederiz. Yok-luklarından, onlar gibi sanatçıların artık ortaya çıkma-yışından yakınırız. Oysaki toplumsal yapı değişiyor her gün. Kültürel alanda birçok değişimler yaşanıyor, ilginç dönüşümler gerçekleşiyor. Bu değişimi göz önüne al-madan söz gelimi Yahya Kemal’i aramak, bulamayınca da yakınmak boşunadır. Yahya Kemal, kendi çağıyla birlikte tarihe mal olmuştur. Geçmişte kalmıştır artık. Bir daha da geri gelmeyecektir. Gelse bile artık o eski Yahya Kemal olmayacaktır. Çünkü artık İstanbul, onun İstanbul’u değildir.

Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılabilir?

A) Zaman; en değerli, en sevilen sanatçıları bile unuttu-rabilir.

B) Sanatçılar, içinde bulunduğu toplumu anlattığı süre-ce yaşar.

C) Her sanatçının, çağının gerçeklerini anlatmak gibi bir görevi vardır.

D) Bazı sanatçılar ne kadar özel olursa olsun zamanın gerisinde kalır.

E) Her sanatçı, kendi çağının şartları ile bir kimlik ka-zanır.

10 ve 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Fenomenoloji ifadesi, görünmek anlamına gelen Yu-nanca bir sözcükten gelmektedir; çağdaş felsefede ise fenomenoloji ifadesi, çoğunlukla bir şeyin nasıl görün-düğünü veya bir tecrübenin neye benzediğini tarif etmek için kullanılır. (II) Fenomenoloji, Alman filozof Edmund Husserl tarafından kurulan bir felsefe ekolüdür. (III) Hus-serl, bilinçli tecrübelerimizi keşfetmek istedi; fenomenolo-jiyi, bilinçli tecrübelerimizi sistematik bir şekilde tarif etme girişimi olarak yorumladı ve bu çabanın felsefenin teme-lini oluşturması gerektiğine inandı. (IV) Husserl’in ana hedeflerinden biri, tecrübenin yönelmişliğini araştırmaktı. (V) Örneğin, eğer bir kişi bir aslan tarafından kovalanma tecrübesine sahip olursa ister aslan tarafından kovalan-manın kâbusuna sahip olsun ister bir aslan tarafından gerçekten kovalanmış olsun, kişinin tecrübesi bir aslan hakkındadır.

10. Bu paragraftan hareketle fenomenoloji ile ilgili;

I. etimolojik olarak hangi dile dayandığı,

II. ilk olarak kullanılmaya ne zaman başlandığı,

III. çağdaş felsefede hangi amaçla kullanıldığı,

IV. kurucusunun kim olduğu,

V. ilk olarak hangi ülkede kullanılmaya başlandığı

bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz?

A) I ve II B) II ve III C) III ve V

D) II ve IV E) II ve V

11. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü-şüncenin akışını bozmaktadır?



2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1Ses Bilgisi

1. Ağaçların bile sıhhatine imrenerek yürürdüm. Ben de onların arasındaydım ve onların arasında günlerim geçip gitti. Bazen bir gülücük gibi çiçeklerin çokça açtığını fark ederdim. Yalnız bende meçhul bir hastalık vardı, sekiz yaşımdan beri çekiyordum. Sana bunu hiç söyleyeme-dim.

Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

A) Ünlü düşmesi

B) Ünsüz yumuşaması

C) Ünsüz benzeşmesi

D) Ünlü daralması

E) Ünlü değişimi

2. Yürekte, kitapta ve sokakta yenebilmek yalanı

anlamak sevgilim, o müthiş bahtiyarlık

anlamak ve gideni ve gelmekte olanı

Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerde görülen ses ola-yı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ünsüz yumuşaması

B) Ünlü türemesi

C) Ünsüz düşmesi

D) Ünsüz benzeşmesi

E) Ünsüz türemesi

3. Onun güzelliğini yalnız ben görüyorsam bu sevgidir.

Yalnız ben biliyorsam bu aşktır.

Hiç kimse görmüyorsa bu yalnızlıktır.

Bu dizelerdeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Saçın, yüzün, gözün

Hepsiyle hoş geldin duvarıma

Al tebeşiri de yaz kara tahtaya

B) 3’ü 15 geçiyordu, kalbim küt küt atıyordu

Kapının orda bir gölge beni bekliyordu sanki

Kimseler yoktu evde korkuyordum

C) Ben söyleyeyim, sen yaz

Bir daha gitmeyeceğim yaz

Ben o zaman ölürüm yaz.

D) Sen yokken dün gece bir rüya gördüm.

Kalp krizi geçiriyordum

Kalbim duruyordu en sonunda

E) Yine olmadı

İşin garibi adımlar yoktu bunda

Kimse kimseye gelmedi

Çaylar içilmedi, hatırlar sorulmadı

4. Belimizde kılıcımız kirmani

Taşı deler mızrağımın temreni

Hakkımızda devlet vermiş fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir

Bu dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangileri vardır?

A) Ünsüz türemesi – Ünsüz yumuşaması

B) Ünsüz benzeşmesi – Kaynaştırma harfi

C) Ünsüz yumuşaması – Ünlü daralması

D) Ulama – Ünlü daralması

E) Ünsüz düşmesi – Ünlü türemesi

5. Gözlerimi açtığımda güneş henüz doğmamıştı. İçimde I II bir sıkıntı vardı sebebini bilmediğim. Demokratik bir ülke- III de yaşamanın huzuru vardı içimde.

IV V

Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi hem bü-yük hem küçük ünlü uyumuna aykırıdır?


6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama yoktur?

A) Bütün meseleleri kısa sürede çözmeye çalışmak için uğraşıp durdum oysa.

B) Yarınlar daha güzel olacak, daha umut verici.

C) Hayatın akışında iyi ya da kötü bir sürü olayla yüzle-şir insan.

D) Evin güneş alan bahçesinde hâlâ meyve ağaçları vardı.

E) Üniversitede mükemmel dostlar kazanacaksın, de-diler.

7. Aşağıdakilerin hangisinde ünlü daralması vardır?

A) Buraları çok ağaçlı, çok sulak, çok meyveli ve serin...

B) Oluğun altına bir sepet iri, olgun, renkli şeftali koy-muşlar.

C) Başı bağlı, saçları iki örgülü, ayağı takunyalı sarışın, küçük bir köylü kızı bana sordu: “Yer misin amca?”

D) Aldım, şeftalinin buz gibi kabuğu, ısırırken dudakları-mı âdeta yaktı; ağzıma meyvenin öz suyu doluyor.

E) Buradan daha güzel bir yer, bu zevkten daha büyük bir zevk olmaz, diye düşünüyor insan.

Ses Bilgisi

128

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

8. Yüreğindeki hüznü hangi dizeler anlatmıştı ki şiirler sus-muştu… Ne diye?

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?


B) Ünlü düşmesi

C) Ünlü daralması

D) Ünsüz benzeşmesi

E) Ünlü türemesi

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden fark-lı bir sebepten ünlü düşmesine uğramış bir sözcük vardır?

A) Bu konudaki fikrini söylemekten hiç çekinmedi.

B) İşinden ayrılmamak için direniyor, tüm gücünü kulla-nıyor.

C) Gömleğinin kolları sıyrılmış, yakası açılmış, düğme-leri kopmuş, koşmaya çalışıyor.

D) Yılan gibi kıvrılan, sarpa saran yollardan geçtik.

E) Rüzgârda savrulan yeşil, sarı, kırmızı yapraklar, gök-kuşağını aratmıyor.

10. Kar yağışı bu hızla devam ederse yollar kapanacaktı.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

A) Ünlü düşmesi

B) Ünsüz yumuşaması

C) Ünsüz benzeşmesi

D) Ulama

E) Ünsüz düşmesi

11. I. Bütün ihtiyaçlarını babası karşılıyordu.

II. Ne sinemaya ne tiyatroya gidiyoruz.

III. Bu sözleri yalnız o söyleyebilir.

IV. Yolların üstünü duman bürüyor.

V. Evini arabasını elinden çıkarmıştı.

Numaralanmış cümlelerde görülen ses olaylarıyla il-gili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede ünlü daralmasına uğrayan bir sözcük vardır.

B) II. cümlede ünsüz yumuşaması vardır.

C) III. cümlede ünlü düşmesine uğrayan bir sözcük ve kaynaştırma ünsüzü vardır.

D) IV. cümlede, ünlü türemesine uğrayan iki sözcük vardır.

E) V. cümlede ünsüz benzeşmesi son sözcüktedir.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesini ör-nekleyen bir sözcük kullanılmamıştır?

A) Eve ekmek ile tuz götürmeyi böyle bir havada unut-muş.

B) İnsanların terk ettiği köylerde, doğanın sesini büyük bir hazla anlattı.

C) Hayatının yanlışlarını o köyde düzeltmeye çalıştı.

D) Şehirdeki doğaseverleri de grubuna kattı.

E) Köyden ayrılırken ruhunu da orada bıraktı.

13. I. Ufacık, minicik hayaller kurduk.

II. Gidenler bir gün geri gelecekler.

III. Hissettiklerimi anlatamıyorum.

IV. Diyor ki kül olmaz ateş yanmadan.

V. Elimdekiler birden düşmeye başladı.

Bu cümlelerin hangi ikisinde aynı ses olayı vardır?

A) I ve III B) II ve V C) IV ve V

D) I ve IV E) III ve IV

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapısından dolayı büyük ve küçük ünlü uyumu kurallarının aranmaya-cağı bir sözcük vardır?

A) Doktorlarımız dünya çapında üne sahipler.

B) Beni biraz dinleseydi başına bu durumlar gelmezdi.

C) Yazar, denemelerini topladığı son kitabını da yayım-ladı.

D) Romanın yönünün bir tarafı olması gerektiğini söy-lerdi.

E) Özgürlük bireysel değil, toplumsal olunca anlam ka-zanır.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili birleşik sözcükte farklı bir ses olayı meydana gelmiştir?

A) Eve hapsolmuş, arada sırada pencereden bakması-na izin verilmişti.

B) Ailesine bir yardımda bulunamadığı için kahrolu-yordu.

C) Her gün, ziyaret ettiği annesiyle yaptığı yemeklerden bahsederdi.

D) Sonunda bütün sorunlarımı hâllettim ve içimi ra-hatlattım.

E) Sabret gönül bir gün olur, bu hasret biter, diye yolu-ma devam ettim.


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2Ses Bilgisi

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çekim eki alan bir sözcüğün kökünde ünlü değişikliği meydana gel- miştir?

A) Sonunda bir bardak su vermesini sağladım.

B) İçime işleyip bana ruh terbiyesi kazandıran, annemin öğütleridir.

C) Başarılı bir birey olmanız için planlı yaşamanız gere-kir.

D) Tabiat, değişimlerini sessizce bize sunarak ruhumu-zu eğitir.

E) Herkesin içinde yatan bir çocuk vardır, yeter ki sonu-na kadar onu koruyalım.

2. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ünlü düşmesi ya da ünlü daralmasının örneği yoktur?

A) Ne zaman Yedigöller’e gitsem sararan yaprakların hüzünlü süzülüşleri karşısında gözyaşlarımı tuta-mam.

B) Diyorlar, kül olmaz ateş yanmadan

Denizler durulmaz, dalgalanmadan

C) Boğaz’dan hayatımın kara lekeleri gibi dumanları sa-vurarak çekip gittiler.

D) Martılar, kanatlarının güzelliklerine hayran hayran bakan balıkları biraz sonra yiyeceklerdi.

E) Diktiğimiz fidanların yeşermesi, boy atıp süzülmesi hepimizin ruhundaki fırtınaları dindirmişti.

3. Yürüyordum. Yürüdükçe de açılıyordum. Evden kızgın I II çıkmıştım. Belki de tıraş bıçağına sinirlenmiştim. Olur olur! III Mutlaka tıraş bıçağına sinirlenmiş olacağım. Otların yeşil IV olması, denizin mavi olması, gökyüzünün bulutsuz olması, pekâlâ bir meseledir. Kim demiş mesele değildir, diye? Budalalık! Ya yağmur yağmur yağsaydı...

V

Bu metindeki altı çizili sözcüklerde görülen ses olay-larıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. sözcükte benzeşme (sertleşme) olayı gerçekleş-miştir.

B) II. sözcükte ünlü daralması gerçekleşmiştir.

C) III. sözcükte ünsüz yumuşaması vardır.

D) IV. sözcük büyük ve küçük ünlü uyumuna uyar.

E) V. sözcükte “y” ünsüzü kendinden önce gelen ünlüyü daraltmıştır.

4. Beni takip edenler, öykülerimdeki öz eleştirilerini yapabilmeli, dünyaya açık olmalı ve bütün bunları ilik- I II lerinde hissetmeli. Yaşamdan öykülerime, öykülerimden III yaşama koşmalı; varlıklarına yeni güzellikler taşımalı. Yaşamın her ayrıntısıyla bütünleşmeli, yaşamın sanat ve edebiyatla yoğrulan birer temsilcisi olmalı ve IV insanlığa mesaj verebilmeli. V

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi hem büyük hem de küçük ünlü uyumu kurallarına uyar?


5. I. Bir insanı tanımak demek, onun hangi aşamalardan geçerek bugünkü hâle geldiğini bilmek demektir.

II. Kendini övmek herkesin zıddına gider ama kendin-den söz etmeyi yasak etmek, hayatı burnundan ge-tirmek demektir.

III. Edebiyatta, sanatta, düşünce işlerinde arkadaşlık, dostluk duygusundan daha kötü ne olabilir ki…

IV. Atasözleri ulusların zekâlarındaki keskinliği, hayalle-rindeki genişliği, duygularındaki inceliği gösteren en değerli örneklerdir.

V. Çok uzakta zannettiğimiz bir olayın bir gün bizi etkile-yemeyeceğini söyleyemeyiz.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi-ne uğramış bir sözcük vardır?


6. Hasretliğin on ikinci yılı bu

On ikinci yılı

Gönül ağzına kadar dolu

Sen diyorum İstanbul geliyor aklıma

İstanbul diyorum sen

Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

A) Ulama

B) Ünsüz benzeşmesi

C) Ünlü daralması

D) Ünlü düşmesi

E) Ünsüz yumuşaması

Ses Bilgisi

130

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

7. Aynı temalar işlenmesine rağmen, farklı dönemlerde I yazılan edebî metinlerde farklı yapı ve anlatım II unsurlarının kullanıldığı görülür. Büyük şehirleri dolduran III küçük adamın yaşama sevincini dile getiren şiirlerde, aynı dönemde kırsal bölgelerde ömür süren fakir IV fukaranın yaşama sevincini ele alan metinler arasında da yapı ve anlatım bakımlarından farklılık vardır.

V

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde ünsüz yumuşaması vardır?


8. Beni benden alırsan, seni sana bırakmam I II Yanı başımda bile olsan, bir adım bile atmam. III Gönlümü, kıymetimi sana olan sevgimi IV Bilmedin, bilmiyorsun.

V

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. sözcükte ek eylemin “i” ünlüsü düşmüştür.

B) II. sözcükte ünlü değişimi vardır.

C) III. sözcükte ünsüz yumuşaması vardır.

D) IV. sözcükte ünsüz düşmesi vardır.

E) V. sözcükte ünlü daralması vardır.

9. Bu duyguyu bir türlü tarif edemiyordum

Uzun zamandan beri yeni bir durum yok.

Adını yazmışım dağa taşa, daha da yazabilirim her tarafa

Doldurabilirim yaprak yaprak

Görebileceğim uzak bir yerde durmanı tavsiye ediyorum.

Neredeysen orası bana kutsal toprak olur ancak

Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?


B) Ünlü daralması

C) Ünsüz düşmesi

D) Ek eylem düşmesi


10. Bu konuşmanın sonunda bütün ön yargılarımdan kurtul-muştum. Gönlüm ferahlamıştı fakat bir şeyi anlayamıyor-dum. Koskoca adam küçücük bir çocuktan nasıl kork-muştu.

Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?


B) Ünsüz sertleşmesi

C) Ünlü düşmesi

D) Ünlü daralması

E) Ünsüz düşmesi

11. I. Gün ağarınca gönlüm burulur.

II. Sessizliğin sesiydi gönlümdeki aşkın.

III. Kıvrılan yollar gibiydi aşk, yolumu bulamadım.

IV. Kalbimin şen bülbülü yaktın ah, yaktın beni.

V. Ey sevdiğim bir gün bana yâr, demedin!

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ün-süz yumuşamasına uğramış sözcük yoktur?


12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde verilen ses olayı yoktur?

A) Akşama kadar sokakta oynamış, iyice yorulmuştu. (Ünsüz benzeşmesi)

B) Oradan ayrılıp kendine yeni bir hayat kurmuştu. (Ünlü düşmesi)

C) Gideceği yeri bilmeden yol alıyordu. (Ünsüz değişimi)

D) Şimdi ona ne diyeceğini düşündü. (Ünlü daralması)

E) Belli ki o da gitmek istemiyordu. (Ünsüz türemesi)

13. Aşağıdakilerin hangisinde ulama yoktur?

A) Son günlerin en güzel haberini almıştı Necati.

B) Sen, al yazmalı annemsin vatanım.

C) Dalga dalga hücum etti pişmanlıklar şu yalnız yüre-ğime.

D) Akarsuda yine aksimizden eser yok.

E) Her şey aniden karardı, gözlerimin önünde!


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2

1. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik sözcüklerin yazı-mıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır?

A) Bazı işaretler, bir sözcüğün eşanlamlısı olduğunu be-lirtmek için kullanılır.

B) Çocuk gelişiminde anaokulu eğitiminin gerekli olduğu görüşünde birleştiler.

C) Ülke gündemini takip ediyor, anbean haberleri ya okuyor ya izliyordu.

D) Kar yağışı nedeniyle havaalanı uçuşlara kapatılmıştı.

E) Sözlerime birdenbire öfkelenip bana bağırmaya baş-ladı.

2. (I) İyi seçeceksiniz okuyacağınız kitabı, değersizine para da vermiyeceksiniz vaktinizide harcamayacaksınız. (II) Ama nedir iyisini bulabilmenin yolu? (III) Olur olmaz kitabı almıyacaksınız. (IV) Olur olmaz kitabı almayınca-da hangisi iyidir, hangisi kötüdür, nasıl anlayacaksınız? (V) Benimde şu sorduğuma bakın, bilmezmişim gibi iyi kitabın nasıl seçildiğini.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?


3. Osmanlı döneminde yazılı kültürde, kendisine I önemli yer edinmiş fal metinlerinin tanıtılması amaçlanmıştır. Süleymaniye Kütüphanesi, Millet Yazma II III Eserler Kütüphanesinde gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda yıldızname, falname başlığı altında birtakım IV V eserlere ulaşılmıştır.

Bu parçadaki numaralanmış söz ve söz gruplarından hangisinin yazımı yanlıştır?


4. 17. yüz yıl başlarında çay, Avrupalı’lara tanıtıldı. Türkiye’de I II 1918’de batumda çay üretimine geçildi. Ülkemizin en III sevilen içecekleri arasındadır. Öyle ki en küçük yerleşim IV birimlerinde dahi hiçbirşey bulunmasa bile çay mutlaka V bulunur.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi-nin yazımında yanlışlık yapılmamıştır?


5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Beşinci Cadde’de Saks adında birkaç katlı büyük bir mağaza var.

B) Daha ilk gün ne kadar yanlış hareket ettiğimi öğren-dim ama çaresi yoktu.

C) Katarın son vagonu da ilerideki virajda kaybolmak üzereydi.

D) İlk eseri “Semaver”i 1935’te yayımlayan Saik Faik peşi sıra yeni hikâyecileri de getiriyordu.

E) Ortaçağda antik çağın bilgi birikimi, eski Mısır ve Mezopotamya’da toplanacaktır.

6. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili birleşik söz-cüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?

A) Sevdiği insanları baş tacı eder, sevmeden yaşaya-mayacağını söylerdi.

B) Salonun başköşesine geçmiş oturmuş, heyecanla misafirleri bekliyordu.

C) Gazetenin başyazarlık kadrosu boşalınca beni gö-revlendireceklerini düşündüm.

D) Babası Kırkpınar Güreş Turnuvası’nda başpehlivan olmuştu.

E) Son filminin baş rol oyuncusu olarak onu düşündüğü-nü söylüyordu.

YazımKuralları

YazımKuralları

138

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

7. “Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında birleşik sözcükler bitişik yazılır.”

Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala uymamaktan kaynaklanan yazım yanlışı vardır?

A) Un, süt, şeker ya da tuzla yapılan, uzun süre dayana-bilen, ince, gevrek bir tür kurabiyedir kedidili.

B) Kuzey Yarım Küre’nin ılıman bölgelerinde yetişen ve yaklaşık 80 türü bulunan papatya ailesinden olan civanperçemi haziran ayından kasım ayına kadar be-yazımsı, pembe ve kırmızıya çalan çiçek açar

C) Kıyılarda yaşayan, son derece hareketli ve küçük boylu köpekbalıklarına kedibalığı denir. Avrupa kıyı-ları ve Akdeniz’de küçük balıkların peşinden yüzdük-leri görülür.

D) Yalıçapkını, genel olarak tatlısu kenarlarındadır; kıs-men deniz kıyısında da bulunabilir, yuvasını kum du-varlara açtığı oyuklara yapar.

E) Elektrik, elektronik ve çeşitli tamirat işlerinde kullanı-lan; penseye benzeyen, hassas tutma ve sıkma işleri yapmaya yarayan bu alete kargaburnu adı verilmiştir.

8. (I) Ankara’da doğan şair, Galatasaray lisesinde okudu. (II) Hukuk, sonrada iktisat fakültelerine yazıldı ise de fa-külteyi yarım bırakarak yazı hayatına atıldı. (III) Tanin ve Zaman Gazetelerinde çalıştı. (IV) Sanat Basımevi ile Yu-varlak Masa Yayınevi’nin kurucusudur. (V) Cumhuriyet dönemi şairlerindendir.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?


9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur?

A) Ulusçu şair, yurdun güzelliklerini ve doğasını anlatan şiirler yazar.

B) 23 Nisan’da, Elazığ’ya doğru yola çıkıyoruz.

C) Hiç yiyen çocukla yemiyen çocuk bir olur mu?

D) Bu şehrin bütün sokaklarına sinmiş yanlızlığım.

E) Komşuları yüzbaşı Ahmet’in vurulduğuna inanama-mıştı.

10. Aşağıdakilerden hangisinde ki’nin yazımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır?

A) Kim o deme boşuna. Benim, ben… Öyle bir ben ki kapına gelen, Baştan başa sen!

B) Madem ki gidiyorsun bırakıp burda beni Bir daha seyredeyim ne olur dur da seni Ayrılan belki döner belki de dönmez geri Bir daha seyredeyim ne olur dur da seni

C) Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi? En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.

D) Hayır sanmayın ki beni unuttular Hâlâ ara sıra mektupları gelir Gerçek değildiler birer umuttular Eski bir şarkı belki bir şiir Ne kadınlar sevdim zaten yoktular

E) Hâlbuki aşk, başka ne olsundu hayatın mazereti Demedim dilimin ucuna gelen her ne ise Vay ki gençtim Ölümle paslanmış buldum sesimi.

11. Aşağıdaki dizelerden hangisinde de’nin yazımı ile il-gili yanlışlık yapılmıştır?

A) Gençliğimizin polisiye günleri Kendi romanlarımız içinde uydurduğumuz adlar Sanki o romanlar sahi de yaşadıklarımız yalan

B) Yokluğunda ne ateşleri hasretimle yaktım da Bir seni yakamadım, beni yaktığın gibi Çölde su, mahpusta gün, oruçta ekmek gibi bekledim seni Sense araya korkular koydun

C) Daha vakit var diye Dönüp de bir gün Kaldığımız yerden, hepsini birden Yaşarız sandık Oysa emanetmiş bizim sandıklarımız

D) Şairler gibi sözcüklere tapıyoruz bu dilsiz dünyada Anlam ve kelimelerin içinde bulunduğu koma Prova ediyor başka yüzyılların aynaların da Her kip kullanım hattında buruşuyor

E) İmrendiğin, öfkelendiğin Kızdığın ya da kıskandığın diyelim Yani yaşamışlık sandığın Geçmişim Dile dökülmeyenin tenhalığında Kaçırılan bakışlarda Gündeliğin başıboş ayrıntılarında Zaman zaman geri tepip duruyordu.


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2Noktalamaİşaretleri

1. Aşağıdakilerin hangisinde virgül (,) diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Böyle mi olacaktı, böyle mi sona erecekti?

B) Bir beni mi unuttular, uçup gitti martılar?

C) Böylesine seven, koruyan kaç insan tanıdın?

D) Kim demiş ki olmaz kardeşim, yeter ki sen candan iste?

E) Evin yolunu tuttu, geriye hiç bakmadı bile.

2. Aşağıdakilerden hangisi yazım ve noktalama bakı-mından doğru bir cümledir?

A) Fazıl Hüsnü’nün, “Türkçem, ses bayrağım benim.” dediği ana dilimizi, sizce gerektiği saygıyla dalgalan-dırabiliyor muyuz?

B) Fazıl Hüsnü’nün: “Türkçe’m, ses bayrağım benim.” dediği anadilimizi, sizce gerektiği saygıyla dalgalan-dırabiliyor muyuz?

C) Fazıl Hüsnünün, “Türkçem, ses bayrağım benim.” dediği ana dilimizi: sizce gerektiği saygıyla dalgalan-dırabiliyor muyuz?

D) Fazıl Hüsnü’nün: “Türkçe’m, ses bayrağım benim.” dediği ana dilimizi, sizce gerektiği saygıyla dalgalan-dırabiliyor muyuz?

E) Fazıl Hüsnü’nün: “Türkçem…ses bayrağım benim.” dediği anadilimizi, sizce gerektiği saygıyla dalgalan-dıra biliyormuyuz?

3. Sümbül Dağı’nın eteklerine serpilmiş olan bu güzel şehir ( ) uzaklığın içinde başka tür bir uzaklık gibidir ( ) Bu nedenle sürgün yeridir Hakkâri ( ) Bu yüzden bazıları öf-kelendikleri insanlara, ( ) Seni Hakkâri’ye sürdüreceğim. ( ) der.

Yukarıdaki cümlede yay ayraçla gösterilen boşlukla-ra sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden han-gisi getirilmelidir?

A) ( , ) ( ; ) ( “ ) ( “ ) ( ! )

B) ( ; ) ( . ) ( : ) ( – ) ( . )

C) ( ; ) ( ! ) ( – ) ( – ) ( . )

D) ( , ) ( . ) ( - ) ( - ) ( . )

E) ( , ) ( . ) ( . ) ( “ ) ( “ )

4. İnsanoğlunu işlemek , her sanatkârın boynunun borcudur. I İnsanoğlu , dünyanın en zengin madenidir . Kelime dedik II III ama kelime boş bir kalıp değil ki... Şairin hisleri, fikirleri ; IV V hayalleri, dünya görüşü, felsefesi, şahsiyeti şiirde belli olur.

Bu parçadaki altı çizili noktalama işaretlerinden han-gisi yanlış kullanılmıştır?


5. Aşağıdakilerin hangisinde noktalı virgül (;) farklı bir işlevle kullanılmıştır?

A) Erzurum’da evlilik töreni; çeyiz serme, gelin hamamı, kına gecesi, yüz yazımı gibi birçok aşamada gerçek-leşir.

B) Sen kendini yeryüzünün en iyi mimarı sanıyorsun ya insanoğlu; bak da gör,doğada senden başka mimar-lar da var.

C) Maharetimizi, sanatımızı, zekâmızı yalnız beş on kişilik bir edip kümesi takdir etmeyecek; karşımızda anlayan, takdir eden, alkışlayan ve mükâfatını veren bir ekseriyet bulunacak.

D) Sonunda keçelenmiş yünü açar; gözyaşları işe yara-mış, yünler kaynaşmıştır.

E) Her kentin kendine özgü bir öyküsü var; dağ başında, ovada, bir su kıyısında olması fark etmez.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışı yapılmıştır?

A) Öğrenmek, öğrenciye; öğretmek, öğretmene mah-sustur.

B) Cahillik üç türlüdür: Hiçbir şey bilmemek, gerekeni bilmemek ve bir sürü gereksiz şeyi bilmek.

C) Anıları yazmanın belli bir çağı var mıdır? Genellikle yaşlılık dönemi gösterilir bu çağ için: Çünkü yaşlılığın bir belirtisi de kişinin gözlerini geleceğe değil, geçmi-şe çevirmiş olmasıdır.

D) Önceki cümleye “fakat, oysa, lakin, ancak, çünkü…” gibi bağlaçlarla bağlanan cümlelerde, noktalı virgül kullanılmaz.

E) Müzik, sanatların en zevklisidir ama bir şey öğret-mez; buna karşılık şiir, hem ruhun gıdası hem de iyi bir öğretmendir.

Noktalamaİşaretleri

146

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

7. Aşağıdaki cümleler yay ayraç işaretinin kullanım amacına göre ikişerli gruplanırsa hangisi dışta kalır?

A) Fiilimsi türlerinin (isim - fiil, sıfat - fiil, zarf - fiil) her biri yan cümle oluşturuyor.

B) Sanatçının bu eseri hatıra (anı ) türünün en iyi örnek-lerindendir.

C) İhtiyar (Yavaş yavaş Kaymakam’a yaklaşır.) -Ne olu-yor beyefendi? Allah rızası için bana da anlatın.

D) Adam (çocuğun kulağına eğilerek) - Seni buradan kurtarabilirim.

E) Türk edebiyatının üç kolu da (halk edebiyatı, divan edebiyatı, yeni Türk edebiyatı) büyük farklılıklar gös-terir.

8. • Oh, çok şükür (I)

• Sonunda “şak” diye kurulan tuzağa düşmesin mi (II)

• Yaşamak ne güzel şey (III)

• Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken

Sana uğurlar olsun...Ayrılıyor yolumuz (IV)

• Ne zaman tükenecek bu yollar, arabacı (V)

Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisine farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?


9. Aşağıdakilerin hangisinde üç nokta (…) farklı bir iş-levde kullanılmıştır?

A) Sağda iki katlı bir ev… Arkasında bir fabrika…

B) Neler vardı neler: ipek, altın, gümüş….

C) Benim için bir yeri şehir yapan özellikler vardır: Uyumlu bir mimari, düzgün ve sevimli sokaklar, es-tetik duyguyu tetikleyen düzenli bir çevre…

D) Güneşli fırtınalar, renk renk çiçekler... ve başka in-sanlarla birlikte yeni bir hayata hazırlanıyordu.

E) Şiirlerinde birçok konuyu işledi: aşk, ayrılık, ölüm…

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti (‘) yanlış kullanılmıştır?

A) Ordunun bütün sorumluluğu Karabekir Paşa’ya bıra-kılmıştı.

B) Doğu’da gezilecek yer bırakmamış, Uzak Doğu’ya gitmeye karar vermişti.

C) Ankaralılar’ın oyun havaları her yerde çalıyordu.

D) Karac’oğlan der ki yerli yerince

Ben de güzel sevdim kendi hâlimce

E) TDK’nin web sitesi çok başarılı hazırlanmış.

11. Aşağıdakilerin hangisinde açıklama ile yay ayraç içindeki noktalama işareti uyuşmamaktadır?

A) Herhangi bir sebeple tamamlanmamış cümlelerin so-nuna konur. (Üç nokta)

B) Tırnak içinde gösterilen alıntılardan önce kullanılır. (İki nokta)

C) Cümlede anlam gereği vurgulanmak istenen özne veya tümleçlerden sonra kullanılır. (Noktalı virgül)

D) Kesin olduğuna inanılmayan bilgilerde yay ayraç için-de kullanılır. (Soru işareti)

E) Söze iğneleme, alay anlamı katmak için yay ayraç içinde kullanılır. (Ünlem işareti)

12. Aşağıdaki boş bırakılan yay ayraçlardan hangisine noktalı virgül (;) getirilmelidir?

A) Babam derdi ki ( ) “Yalanın küçüğü büyüğü olmaz, asla yalan söylemeyin.”

B) Hayatım boyunca hep onu örnek aldım ( ) onun gibi dürüst olmaya çalıştım.

C) Okumak ( ) bir meslek sahibi olmak kadar güzel bir şey var mı?

D) Bütün gün, onu arayıp durdum ( ) herkese, her gör-düğüme sordum.

E) Dünyanın en güzel ( ) en masum davranışıdır gülüm-semek.

13. — Merhaba , bugün sinemaya gidelim mi ? I II

— Gidelim ancak , benim biraz işim var . III IV

Hâlledeyim, biraz bekler misin? V

Bu metindeki numaralanmış noktalama işaretlerinin hangisi yanlış kullanılmıştır?


14. Atatürk, “Yurtta barış, dünyada barış.” diyerek (I) bütün dünyaya (II) barıştan yana olduğunu göstermiştir (III) Ak-sini söyleyen (IV) Atatürk’ü anlamayan kişilerdir (V)

Bu metinde numaralanmış yerlerden hangisine nokta ( . ) ya da virgül ( , ) getirilemez?



2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2

1. Orman müthiş bir hızla yanarken küçük bir serçe, I yolundaki gölden gagasının arasına su alıp ormanın II üzerine bırakıyor ve tekrar göle uçuyormuş. Ormanın III yanmasını çaresizlikle izleyen hayvanlardan biri IV gülümseyerek bağırmış: “Ne o serçe, ormanı birkaç damla suyla mı söndüreceksin? “ Serçe cevap vermiş: V “Benim elimden gelen bu!”

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklı yapıdadır?


2. Aşağıdakilerden hangisinde hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük yoktur?

A) Ben çok küçükken yani çocukların itfaiyeci ya da pilot olmak istedikleri dönemde, büyüyünce bir şey icat et-mek ya da bir şey keşfetmek isterdim.

B) Bu nedenle de idealim, bir makine icat edebilmek için makine mühendisi ya da bir ilaç keşfedebilmek için biyolog falan olmaktı.

C) Sanıyorum, bu isteğimin arka planında, insanlığa hiz-met ederek tarihe geçmek arzusu vardı.

D) Bunu, biraz geç de olsa daha iyi fark ettim.

E) Büyük bir gayret ve istekle çalışmalarımı sürdürdüm.

3. Padişahım bu mağaranın çevresinde eşsiz bir hazine I gizli. Benim dünya malında gözüm yok. Adamlarınıza emredin, hazineyi buldurun. Debşelem, ihtiyar bilgenin II bu sözleri üzerine rüyasını anlattı. İhtiyar bilgenin sözünü III ettiği hazine, Debşelem’e düşünde vadedilen haziney- di. Derhâl adamlarına haber gönderdi. Geldiler, arama ya başladılar gömüyü. Dört bir yandan kazıya başlandı. IV Günlerce sürdü kazı. Sonuçta altın, gümüş ve türlü mü- cevherlerden oluşan eşsiz bir hazine ortaya çıkarıldı. VBu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağı-dakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. sözcük isimden isim yapım eki almış ve cümlede sıfat olarak kullanılmıştır.

B) II. sözcük ünlü düşmesi nedeniyle bitişik yazılan, yar-dımcı fiille yapılmış birleşik bir fiildir.

C) III. sözcük fiilden isim yapım eki alarak türemiş bir isimdir.

D) IV. sözcük belirtme durumu eki almış ve yapıca türe-miş bir isimdir.

E) V. sözcük fiilden fiil yapım eki almış türemiş bir fiildir.

4. Böylesine güzel ve modern bir şehrin sokaklarında yalın I ayak, başı çıplak çocukların olması bu kente hayranlık II duymamı engelleyemedi. III

Bu cümledeki numaralanmış sözcüklerin yapı özellik-leri sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Birleşik – basit – türemiş

B) Basit – basit – birleşik

C) Basit – birleşik – basit

D) Türemiş – basit – birleşik

E) Birleşik – basit – birleşik

5. Boyu kısa adamın arabası süratle önümüzden geçti.

Yukarıdaki altı çizili söz grubuyla ilgili aşağıdakiler-den hangisi doğru değildir?

A) Söz grubundaki tüm sözcükler basit yapıdadır.

B) Sıfat grubundaki “boyu” sözcüğü iyelik eki almıştır.

C) Yapı bakımından kurallı birleşik sıfattır.

D) Tamlayan ve tamlanan ekleri çekim ekidir.

E) “adamın” sözcüğü tamlayan eki almıştır.

6. BASİT TÜREMİŞ BİRLEŞİK

İSİM kalem yardımcı I

ZAMİR II bizimki birkaçı

ZARF az akşamleyin III

Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) hanımeli – onlar – birkaçı

B) buzdolabı – kendi – nasıl

C) gökkuşağı – ben – siyah

D) kahverengi – sensiz – hangisi

E) yazıcı – herkes – biraz

7. Aşağıdakilerin hangisinde deyimi oluşturan sözcük-lerde türemiş yapılı sözcük yoktur?

A) Çoluk çocuk açıkta kaldılar fabrika kapanınca.

B) Okuldaki bütün öğretmenlere yağcılık yaparak sınıf geçmeyi planlıyordu.

C) Ona güvenip iş verebilirsiniz, tuttuğunu koparan bir delikanlıdır.

D) Takım kazanınca zevkten dört köşe olmuştu.

E) Yüzüne karşı söyle, arkasından atıp tutma adamın.

SözcükteYapı

SözcükteYapı

154

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


2. B

ÖLÜ

M •

Ses

Bilg

isi –

Yaz

ım K

ural

ları

– N

okta

lam

a İş

aret

leri

– Sö

zcük

te Y

apı

8. I. Sanat daima iyiye, güzele, faydalı olmaya, olumlu duygulara doğru yol almaya devam edecektir.

II. Halkın sanat zevkinin yükselmesinde kişisel çabala-rın etkili olacağına inanıyoruz.

III. Günümüzde insanlar, klasik eserleri anlayamayacak kadar bozulmuş, gerilemiştir.

IV. 20. yüzyılda tekniğe paralel bir hızla gelişim gösteren çağdaş müzikle, insanın irtibatını sağlayacak yeni yöntemler geliştiriliyor.

V. Yemyeşil tepelerle çevrilmiş dağların arasında bir nehrin kenarında kurulmuş şehri seyrediyorduk.

Numaralanmış cümleler yüklemlerinin yapısına göre ikişerli gruplara ayrılırsa hangisi dışarda kalır?


9. “Bu hikâyeler, yazarın dünya görüşündeki değişimin bir yansıması olarak görülebilir.”

Bu cümledeki altı çizili sözcükle aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından özdeş değil-dir?

A) Batılı şekerci ustaları ve araştırmacıları, Osmanlı Dönemi’nde İstanbul’daki şekercilerle çalışmalar yapmalarına rağmen Avrupa lokumu üretememiş-lerdir.

B) İnsanın aklına kötü tek şey gelemezdi; koylara serpil-miş irili ufaklı adaları seyrederken.

C) Sanatçı duyguların dünyasında ruh ve ihtiyaçtan do-ğan bir âleme biçim verirken herkese benzemez.

D) Zevkler ve beğeniler üzerine pekâlâ tartışılabilir an-cak kimsenin beğenisine karşı çıkılamaz.

E) İnsan hayatı boyunca düşünce ve duyuşlarında ta-biatın uyandırdığı tepkilere boyun eğerek onun ege-menliğinden kurtulamaz.

10. Ben görmedim şimdi öyle diyorlar

Büyümüş artık liseli kız, gelin olmuş.

Unuttum her şeyi diyormuş

Ve her gece rüyasını nur topu kadar güzel

Sarışın çocukları süslüyormuş.

Bu dizelerdeki sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden han-gisi yanlıştır?

A) “Liseli” ve “gelin” sözcükleri yapıca türemiştir.

B) Yapım eklerinden birinde üzerine aldığı çekim eki ne-deniyle ünlü daralması olmuştur.

C) “Unuttum” sözcüğü sadece çekim eki almıştır.

D) “Öyle” sözcüğü yapısına göre birleşiktir.

E) Parçadaki fiillerin hepsi basit yapılıdır.

11. I. Yazım kışa uymaz; kışım yazıma.

II. TDK, İnternet sitesiyle yazım kurallarını en ince ay-rıntısıyla araştırmacılara sunuyor.

III. Her konuda başarılıydım ama yazım kötü diye beni başkan yapmıyorlardı.

IV. Yeni kitabın yazımı ve yayımı kitabevi tarafından ya-pılmıştı.

V. Tayinim İstanbul’a çıktığında “Yazım buymuş.” diye-rek bavulu topladım, yola koyuldum.

Numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili sözcükler-den hangisi diğerlerinden farklı yapıdadır?


12. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerlerin-den daha fazla yapım eki almıştır?

A) Biraz İngilizce okudum, derken dört yıl İtalyanca kurslarına gittim, İtalyanca öğrendim.

B) Benim korktuğum bunlar şehirleri doldururlarsa yedi-ğimiz ekmeği, meyveyi kim çıkarır topraktan?

C) Genç sanatçıların köy yaşamı yerine işçi yaşamına yönelmeleri çok yerinde olacaktır.

D) Galiba yazma tutkusu bana, ben farkına varmadan ailem tarafından enjekte edilmişti.

E) Alışık olmadığım insanlarla görüşmek beni rahatsız ediyor; çok titiz, çok korunaklı yaşıyorum.

13. Türkçede sözcük köklerinin üzerine önce yapım ekleri sonra çekim ekleri gelir.

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır?

A) Klasik sözcüğü, üzerinden çok zaman geçtiği hâlde değerini yitirmeyen, türünde örnek olarak gösterilen eserler için kullanılır.

B) Türkçenin şu an en önemli sorunu, dilin kimliğini bo-zacak derecede dildeki yabancı ögelerin artmasıdır.

C) Nietzsche, yazılarını bir şiir uyumu içinde yazar, ak-lından geçeni yazıya ustaca geçirir.

D) Batılılaşmak Osmanlıdan miras kalan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin de bir türlü dindiremediği iki yüzyıllık bir sancıdır.

E) Yabancı dillerin etkisinin artması, Türkçenin söz var-lığını, söz dizimi özelliklerini olumsuz yönde etkiliyor.


3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1İsim-İsimTamlaması

1. Kiminin gözlerine bakarız, kiminin sözlerine. İnsanın insanı algılaması böyle olur her zaman. Ve ne yazıktır ki yanılgılarımız da hiç eksik olmaz. İnsanın insanı an-laması o kadar kolay mı?

Bu metindeki altı çizili sözcüklerden kaç tanesi isim-dir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

2. Karaçalıda gül bitmez I Karga bülbül olup ötmez II Gündüz hayalimden gitmez III Sakladığım acılar bitmez IV V

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerden hangisi isim değildir?


3. Çocukların karşısında

Sızlar gönlünüzün teli

Size de uzansın istersiniz

Bir kadının elleri

Bu dizelerde kaç tane belirtili isim tamlaması vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanla tamlana-nın yer değiştirdiği bir isim tamlaması vardır?

A) Neylersin ölüm herkesin başında

B) Âşıkıyım beni çağıran bu sesin

C) Gökyüzünün başka rengi de varmış

D) Ey hanların gönlümü sızlatan duvarları

E) Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle

5. Aşağıdakilerin hangisinde somut olduğu hâlde soyut anlam kazanmış bir isim vardır?

A) Davranışlarıyla bazen çok komik durumlara düşüyor.

B) Yüreklilere ihtiyacımız var şu son günlerde.

C) O benim için yalnızlığın diğer adıdır.

D) Sevgisiz yaşanacağına inanan var mı aranızda?

E) Şiir, hayatınızın bir parçası olsun her zaman.

6. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı ile tamlananı yer değiştirmiş isim tamlaması yoktur?

A) Elleri omzumdaydı dostumun her zamanki gibi.

B) Bu ay erken vereceklermiş maaşlarını memurların.

C) Gelmedi ki şarkının sözleri aklıma, söyleyeyim.

D) Attan düşünce kolu kırılmış Ahmet’in, hastanedeymiş şimdi.

E) Üzerimde sarhoşluğu var aşkının, hiç geçmeyecek sandığım.

7. Aşağıdaki altı çizili isim tamlamalarından hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Babamın sözlerinin altında âdeta ezilmiştim.

B) Bu yöre, ulaşım koşullarının yetersizliğine yenik düş-müş.

C) Söz dağarcığının zenginliği hepimizi şaşırtmıştı.

D) Eğitim seferberliğinin faydalarını hepimiz gördük.

E) Kara gözlerinin güzelliğine güvenme sevdiceğim.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim hâl eklerinden ikisi kullanılmıştır?

A) Seni bir daha görmeyi ümit etmiyordum.

B) Sonsuz bir heyecanla doldu içimiz.

C) Başarıya giden yolda çalışmak var.

D) Gidişine üzülenlerin toplanmasına şaşırmıştık.

E) Bana en çok dokunan şey, ağlayışıydı.

İsim-İsimTamlaması

166

3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aşağıdakilerin hangisinde hem somut hem soyut isme örnek vardır?

A) Öğretmenlikten yıllar sonra istifa etmişti.

B) Başındaki yara iyileşeceğine gittikçe büyümüştü.

C) Heyecan, onun yaşlı kalbine iyi gelmemişti.

D) Mutlu olmak istiyordu o da ömrünün son yıllarında.

E) Ruhundaki acıyı yıllardır bir türlü dindirememişti.

10. (I) Dün hava çok güzeldi. (II) Oğlumla sokağa çıka-lım, elimize birer dondurma alıp parkta oturalım dedik. (III) Dedik demesine de buna karar verdiğimiz andan iti-baren evimize misafir yağdı. (IV) Hani misafir sevmedi-ğimizden değil ama oğlumun ve benim çok işimiz vardı o gün. (V) Basit bir mutluluktan mahrum olmanın buruk-luğunu yaşadık.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde tamlananı soyut isim olan bir isim tamlaması vardır?


11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “–den” tamlayan eki olarak kullanılmıştır?

A) Kimse senin geleceğinden haberdar değildi.

B) Bildiklerimi anlatırsam ondan nefret edersin.

C) Çalışanlardan ikisi yanıma gelip istifa ettiklerini söy-ledi.

D) Çalışmalarından memnun olduğum için onu hep kol-ladım.

E) Sessiz sessiz ağlamaktan vazgeçmelisin artık.

12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanı ile tamla-nanı arasına başka sözler girmiş bir isim tamlaması vardır?

A) Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında

B) Gönlümü Maraşlı’nın yaktı ölüm haberi

C) Yolumun zafer takı, gölgeden taş kemerler

D) Sulardan uçtu bir kuşun gölgesi

E) Böyle olur, yüksek yerin rüzgârı

13. Söylediklerindeki anlamı bilebilmek için kâhin olmak ge-rekmiyordu. Öyle bir bakıyordu ki insana... Ne bileyim, sanki bir düşman, onunla kavgaya hazır bir insan varmış gibi.

Bu parçada kaç tane türemiş isim vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

14. Çocuğun ışıl ışıl parlayan gözleri dikkatimi çekti ilkin.

Bu cümledeki isim tamlamasının kuruluş bakımından benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Başarılı bir öğrencilik hayatından sonra işe atıldı.

B) Sessiz sessiz ağlamasından anlamıştım bir derdi ol-duğunu.

C) Ailesinin emeklerini boşa çıkarmamış, iyi bir üniversi-te kazanmıştı.

D) İnsanın içini ısıtan bir gülümsemeyle baktı yüzüme.

E) Onun sevgi dolu bakışlarında gördüm dünyanın gü-zelliğini.

15. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerin hangisinde “ı, i, u, ü” eki isim hâl eki değildir?

A) Sevgiyi bilmeyene öğretmek gerekir.

B) Bir daha onu ziyaret etmeyecekmiş.

C) Çadırı ağacın çok olduğu yere kurmuşlar.

D) Evi, şehrin en kalabalık caddesinde.

E) Elindeki ütüyü yere düşürdü bir anda.

16. “Ailem bu duruma hoş bakmaz.”

Altı çizili sözcük, çoğul eki almadığı hâlde çoğul anlam taşımaktadır.

Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir sözcük kullanıl-mıştır?

A) Millet, kendi iradesiyle kendini yönetir.

B) Binalar zamanla evimizin önünü kapattı.

C) Bu kitapta çözülmeyi bekleyen yüzlerce soru var.

D) Dikkatle beni dinlemenizi istiyorum.

E) Sınavı kazanmak için daha çok soru çözmelisiniz.


3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2Zamir(Adıl)

1. Aşağıdakilerin hangisinde “o” zamiri, diğerlerinden farklı türde kullanılmıştır?

A) O, daha önce de buraya gelip seni sormuştu.

B) Buralardan gideceğimi ona nedense henüz söyleye-medim.

C) O, göründüğü kadar iyi bir plan değil arkadaş.

D) Onun gözleri senden başkasını görmüyor, dediğimde bana inanmamıştı sanki.

E) Bu akşam geç saatlerde telefon ederek onu tebrik ettim.

2. I. Dün akşam sen evden çıktıktan sonra seni biri aradı.

II. Onca yakınlığımıza rağmen bunu söyledin ya!

III. O, çocukluğunda kendisinin olmasını hayal ettiğin-den daha güzel bir arabaydı.

IV. İnsan bu durumda, bunca mesele arasında şuna kı-zar mı hiç?

V. Ona kimse söz söyleyemez, düşüncesinde olduğu her hâlinden belliydi.

Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangi ikisi aynı tür zamirdir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve V

D) I ve V E) III ve V

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iyelik zamiri vardır?

A) Evdeki hesap çarşıya ne yapsa ne etse uymadı.

B) Benim işim sizinkilerden daha ağır, bunu niçin anla-mıyorsunuz ki?

C) Onu zar zor ikna edip bir şeyler almak için köşedeki markete götürdüm.

D) Ocaktaki süt, o komşularla çene çalarken çoktan ka-barıp taşmış.

E) Sendeki cesaret de gerçekten söylemeliyim ki kimse-de yok.

4. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı zamir olan bir isim tamlaması vardır?

A) Yayın yönetmeni hiçbirinin yazısını beğenmedi.

B) Öğrencilerimin çabaları boşa gitmemişti.

C) Üzüntünün bir fayda sağlamayacağı kesin.

D) Kurşun gibi ağır bir kitaptı aldığı.

E) Yemek yemekten büyük bir zevk alıyordu.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir kullanılma-mıştır?

A) Kendini sevmeyen, hayatı da sevmez.

B) Başarmanın ilk koşulu unutulmamalıdır ki buna inan-maktır.

C) Verdiği sözü, hangi bedelle karşılaşacağını düşün-meden yerine getirir erdemli insan.

D) Böyle durumlarda ne söylediğini bilerek konuşma-lısın.

E) Kim istemez ki şu fani dünyada biraz olsun mutlu-luğu.

6. I. Sen hangi kitabı istiyorsun, bana söylemezsen ben ne yapabilirim ki?

II. Biz de bu işleri çok kolay olmasa da biliriz.

III. Seni bu tavırlardan kaçınma hususunda daha önce uyarmıştım.

IV. Birkaçını bütün imkânlarımızı âdeta seferber ederek eve taşıdık.

V. Bütün işlerinde ben o istemese bile yardımcı oluyorum.

Numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde zamir, be-lirtme durumu eki almıştır?

A) I ve V B) II ve III C) III ve IV

D) IV ve V E) I ve II

7. I. Bu gizli sevdayı çekmek kolay mı?

II. Dedim ki: “ Odamda gezinen kimdir?”

III. Elimizde kalan ne? Sorarım anne!

IV. Niçin bu şehirde çan sesi duyayım?

V. Bu şenlik insanlara nispet olsun diye mi?

Numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde soru zamiri kullanılmıştır?


D) IV ve V E) I ve V

8. Aşağıdakilerin hangisinde hem tamlayanı hem tamla-nanı zamir olan belirtili ad tamlaması vardır?

A) Şunların hepsi senin, al götür, gözüm görmesin bura-larda.

B) İnsanların çoğu aslında çalışmayı hiç sevmez.

C) Bazılarının işi her şeye rağmen tıkırında gider.

D) Birçoğunun düşüncesi fark ettirmeseler de aynı bu konuda.

E) Yıllar içinde bildiklerimin tümünü unuttum.

Zamir(Adıl)

176

3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir yoktur?

A) Tümünün yaprakları sararmış, dalları kurumuştu.

B) Bütün çabalara rağmen onu kurtaramadılar.

C) Herkesin hayatında sıkıntılar vardır.

D) Bu olayı başkasından duymak beni çok üzdü.

E) Biri çıksa da olanları bir bir anlatsa keşke.

10. Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili zamirler eşleş-tirildiğinde hangisi dışarıda kalır?

A) Çocuğu suça iten başkalarıdır.

B) Ben onu herkesten üstün tuttum.

C) Sana daha önce de anlatmıştım.

D) Bunu bana neden yaptığını anlamadım.

E) Sessizce bizi takip etmesini söyledim.

11. Aşağıdakilerin hangisinde işaret zamiri, eylemden et-kilenen varlığın yerini tutmuştur?

A) Bunda benim bir suçum olmadığını söyledim ama dinlemedi.

B) Gösterdiklerinin içinde en çok bunu beğendim.

C) Şuna bir bakar mısın, diye bağırınca yerinden fırladı.

D) Mutfakta buna ihtiyacı olduğunu söyleyince hemen aldım.

E) Gözüm ötekinde kaldı nedense?

12. Aşağıdakilerin hangisinde soru zamiri yoktur?

A) Ankara'dan dönünce ona bunlardan hangisini vere-ceksin?

B) Ne söyledin, onu bu kadar kızdıracak?

C) Bunca yıl sonra onu nereye götürdü acaba?

D) Sizin çocuk kaçıncı sınıfa gidiyor?

E) Benim kitabımı kime verdin sen?

13. Aşağıdakilerin hangisinde işaret zamiri eylemin yö-neldiği kavramı belirtmektedir?

A) Ötekine daha çok yardım etmelisin.

B) Onu neden bu kadar çok şımartıyorsun?

C) Sana ödevlerini yapmanı söylemiştim.

D) Senin için bu iş bu kadar zor mu?

E) Böylesini de daha önce hiç görmemiştim.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamirinin yerini tutan bir belgisiz zamir kullanılmıştır?

A) Geçen yıl bu kitapların çoğunu okumuştum.

B) Bundan sonra hepiniz söylediklerimi günü gününe yapacaksınız.

C) Antikaların birçoğunu satın almak istedik ama ala-madık.

D) Bunların hiçbirini beğenmedim, diye bağırıp çıktı kadın.

E) Ülkedeki antik eserlerin çoğu zaman içinde kaçırılmış.

15. Okul müdürümüz öğretmenlere tatlı ısmarlayacakmış. Buna hepimiz çok sevindik. Bize ulaşan bu haberin doğ-ru olmadığı tatlılar gelmeyince anlaşıldı. Bir araştırma ekibi kurularak bunu kimin yaptığı araştırıldı. Ama kimse bulunamadı.

Bu parçada sözcük hâlinde kaç zamir vardır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

16. Ne denir ki baktım beni mıhlamış

Uzakta kendim gibilerin vehmi

Yok mu hâlâ demir alan bir gemi?

Budur karışık diyarın ötesi

Bu dizelerde aşağıdaki zamir türlerinden hangisi yoktur?

A) Kişi zamiri

B) Soru zamiri

C) Dönüşlülük zamiri

D) İşaret zamiri

E) İlgi zamiri

17. Seneler geçer gider büyürsün. Bir gün olur hepsi biter. I II Aydınlanır senin için geceler. Güneş gibi görünürsün III IV Numaralanmış sözcüklerden hangi ikisi zamirdir?


D) II ve IV E) I ve IV

18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı, zamir-le sağlanmıştır?

A) O da sizinle kütüphaneye geldi mi?

B) Bu çocuklardan hangisi daha çalışkan?

C) Ne kızıyorsun bilip bilmeden?

D) Bu kitabı kimden aldığımı biliyor musun?

E) Kitabın kaçıncı sayfasındaydı o şiir?


3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1Edat/Bağlaç/Ünlem

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç yoktur?

A) Beni dinledi ve artık çok şeyi anladığını söyledi.

B) Bilmiyordum benim için ne denli üzüldüğünü.

C) Sessizdi bekli ama o da her şeyin farkındaydı aslın-da.

D) Anlamadım fakat sesimi de çıkarmadım doğrusu.

E) Hâlbuki ben de onu hiçbir şekilde üzmek istemedim.

2. Dergilerin altın çağı yeni harflerin kabulü ile sona erdi. Eski okuyucularını kaybetti bunlar. Yeni okuyucu nesilleri yetişinceye kadar devletten yardım beklemek zorunda kaldılar.

Bu parçada kaç tane edat vardır?

A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ile” farklı bir gö-revde kullanılmıştır?

A) Bilgisayar ile televizyonu tamire götürdük.

B) İnsanlara sevgi ile yaklaşmasını bilelim.

C) Onları büyük bir sabır ile dinledik.

D) Anlayış ile yaklaşılırsa gerçeği söyleyecektir.

E) Arkadaşı ile bugün sinemaya gidecekmiş.

4. “Ona kızdım çünkü götürdüğü kitaplarımı getirmedi.” cümlesindeki “çünkü” bağlacının cümleye kattığı an-lam aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Arkadaşlarım ziyaretime gelmediler, bari telefon et-selerdi.

B) Onun yaptığı iyilikler de bir gün mutlaka görülecek.

C) Girdiği işten ayrıldı zira orada kimseyle anlaşa-mamış.

D) Sizlere değer veriyor fakat yine de yanınızda kalmak istemiyor.

E) Derslerine çalışmıyor ancak kafası çok çalışan bir çocuk.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de, da” cümleye küçümseme anlamı katmıştır?

A) O da senin gibi birçok acıya tek başına direnerek ha-yatta kaldı.

B) O bu işi başaracak da biz de bundan yararlanacağız.

C) Herkes gibi ben de isterim çevremde saygın biri ol-mayı.

D) Onun da gözü aşktan başka bir şey görmüyor ki bizi görsün.

E) Sevgiler de bir gün tükenir, demeyin sakın; sizi fena yanıltır sonra.

6. I. Aman, ne sıkıcı bir çalışmaydı!

II. Aman, sen de her şeyi büyütüyorsun!

III. Aman, ne var yani gelmediysem!

IV. Aman, fişi prizden çekmeyi unutma!

V. Aman! Niçin onları dinleyeyim?

Numaralanmış cümlelerin hangisinde “aman” sözcü-ğü “uyarı, rica” anlamındadır?


7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” bağlacı cümle-ye olumsuzluk anlamı katmıştır?

A) Ona da olanları teker teker anlatsam mı ki acaba?

B) Öyle bir konuşmuşum ki herkes konuşmamı heye-canla dinlemiş.

C) Acaba o da şu anda beni düşünüyor mudur ki benim onu düşündüğüm gibi.

D) Onlar öyle zor koşullarda yaşam mücadelesi verdi-ler ki.

E) Bizi yanında istiyor mu ki böyle konuşuyor başka-larına?

8. I. Hiç böyle şey mi olur?

II. Haydi, sınavda göreyim seni!

III. Arkadaşlar, sessiz olalım!

IV. Hey, burada ne yapıyorsun?

V. Off, yine başıma dert oldu.

Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi ünlemdir?


Edat/Bağlaç/Ünlem

198

3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili sözcüklerden hangisi bağlaç ya da edat değildir?

A) Senin o yaralayıcı sözlerindi beni için için yakan.

B) Hastalıktan âdeta kuş gibi hafif kalmıştı güzel yavrum.

C) Beni hiç sevmezdi ama yine de ona yardım elimi uzattım.

D) Senden hoşlandığını hatta sana âşık olduğunu bili-yorum.

E) Hiç kimse hiçbir vakit sevgisiz kalamaz ki sen kalasın.

10. Derse başladı mı kimseden ses çıkmazdı.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mı, mi, mu, mü” edatı, bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Ders çalışmayı hâlâ öğrenemedi mi?

B) Ilık mı ılık bir bahar akşamıydı.

C) Buraya gelir mi gelmez mi bilemem.

D) O üniversite okudu mu ki bana kızıyor?

E) O, yanımıza geldi mi çok mutlu olurduk.

11. I. Sen ve ben gözyaşları ile yıkanmış hamurdanız.

II. Eyvah, eyvah Sakarya! Sana mı düştü bu yük.

III. Gökyüzünün başka rengi de varmış.

IV. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?

V. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!

Numaralanmış dizelerde geçen altı çizili sözcükler-den hangi ikisi bağlaçtır?

A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV

D) III ve V E) IV ve V

12. Aşağıdaki cümlelerde geçen bağlaçlardan hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?

A) Çiçekler mahzunlaştı ve solmaya başladı.

B) Yıldızlar da geceye bir güzellik katıyordu.

C) Sen veya o hiç fark etmez dedi.

D) Üç ila beş yaşlarında bir çocuktu.

E) Kişiliği ile güzelliği birbirini bütünlüyor.

13. “Ancak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat veya bağlaç değildir?

A) Ancak o gidebilir oraya bu işi halletmek için.

B) Ancak o başardı her şeye rağmen bu işi.

C) Ancak onun dediklerini yapar bu çocuk.

D) Trafik çok yoğundu ancak gelebildik.

E) Sınavı kazanmak için çok uğraştı ancak sonuç istediği gibi olmadı.

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “için” edatı amaç-sonuç ilgisi kurmuştur?

A) O filmi kaçırdığım için çok üzüldüm.

B) İstanbul’a bir iş bulmak için gittiğini duymuştum.

C) Bana yaptıkların için sana minnettarım.

D) Ağladığı için ona kızılır mı hiç?

E) Benim için anlayışsız, demişler.

15. Hayatının son günlerini yaşadığını düşündüğümden onu hiç incitmiyorum.

Bu cümledeki altı çizili ekin yerine aşağıdaki edatlar-dan hangisi getirilebilir?

A) dolayı B) gibi C) ancak

D) ötürü E) için

16. Aşağıdakilerin hangisinde bağlaç cümleye koşul an-lamı katmıştır?

A) Bunu alayım ancak bir daha benden bir şey isteme.

B) Onun kitabını getirdim fakat daha okumamıştım.

C) O da beni anlamıştı, buna rağmen hiç sesini çıkar-madı.

D) Kuşku dolu bakışlarını üzerime dikti de korktum.

E) Sıkıntısını anlayamazsınız çünkü hiç konuşmaz.


3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST3

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapıca birleşik söz-cük, birleşik zamanla çekimlenmiştir?

A) Zamanım kalsaydı biyoloji sorularına da bakacaktım.

B) Daha oraya varamadan elimizdeki bütün para bitmişti.

C) Sabahın köründe bizi buraya neden çağırdıklarını anlamamıştık.

D) Bu konuda biraz daha alttan alıp anlayışlı davranma-lıydın.

E) Ortam çok gürültü olduğu için konuşulanları duyamı-yorduk.

2. Aşağıdakilerin hangisinde basit, türemiş ve birleşik fiiller bir arada verilmiştir?

A) Buraya her gelişimde seni hatırlıyor ve o güzel günle-ri unutmadığımı anlıyordum.

B) O gün hazırlanıp dışarı çıktım, hava yağışlıydı ancak her şeye rağmen güzel bir gün geçirdim.

C) Burada seni saatlerce bekledim ancak sen ne geldin ne de bir telefon açtın.

D) Beni bunca yaptıklarına rağmen hâlâ arıyor, benden ilgi bekliyor ve hiçbir şey olmamış gibi davranıyor.

E) Onunla düşündüklerimi paylaşamıyor, eski günleri özlemle arıyordum ama sonunda buna da alıştım.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil farklı görevde kul-lanılmıştır?

A) Elindeki çantanın içinde sadece kitap varmış.

B) Babası yıllarca doğuda görev yapmış emekli bir öğ-retmendi.

C) Onu en son gördüğümde daha küçücük bir çocuktu.

D) O geliyor diye annesi en sevdiği yemekleri yapmıştı.

E) Tek isteği okulu bitirip bir an önce işe girmekti.

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi yapıca di-ğerlerinden farklıdır?

A) Geç kaldım diye oturup bir bardak çay içemedi.

B) Yaptığı rejimler sonunda biraz olsun incelmiş beli.

C) Birbirinize daha fazla kırılmadan bence bir an önce yüzleşmelisiniz.

D) Mantıya sos yapmak için tavada biraz yağ eritti.

E) Annem dün kuaföre gidip saçlarını kısacık kestirmiş.

5. Kimse benimle konuşmuyordu. Tüm dostlarım beni nedense terk etmişti. Bunun sebebini bir bilsem rahat-layacaktım. Ancak bunu öğrenmek için bir fırsat bula-mıyordum. Oysa karşılarına geçip “Haksızsınız.” diye bağırmak istiyordum.

Bu parçada ek-fiil almış kaç sözcük kullanılmıştır?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yeterlilik birleşik eyleminin hem olumlu hem olumsuz biçimi örneklen-miştir?

A) Bunları ona ben söylemedim, bana bunu yaptığına inanabiliyor musun?

B) Sen gelmeyebilirsin ancak biz ne olursa olsun gide-ceğiz oraya.

C) Elimdeki işi zamanında bitiremezsem işten atılabili-rim.

D) Günün birinde belki ben de onun kadar başarılı olabi-lirim.

E) Her şeyi anlayabilirim ancak bunu kafam bir türlü al-mıyor.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, “geniş zamanın hikâyesi” biçiminde çekimlenmiştir?

A) Yanımda kalmaya ve beni korumaya söz vermiştin hani!

B) İleri sürdüğü düşünceleri savunmaktan kolay vaz-geçmezdi.

C) Kahverengi ayakkabılı adam sokak aralarında dola-şırmış.

D) Sıradan, yalnız ve tahammül edilemez bir dünyadır bu.

E) Öğrencilerimle birlikte bu yıl ben de sınava girdim.

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi anlamca kaynaşmış birleşik fiildir?

A) Bu işe zamanında başvursaydın işe alınabilirdin.

B) Ağacın dalı rüzgârdan tepemize düşüverdi.

C) Bu öykü yüzyıl öncesinden bu yana anlatılageliyor.

D) Onu karakolda hiç yoktan saatlerce alıkoydular.

E) Seninle yarın Uludağ’a gelmekten vazgeçtim.

FiildeKipveKişi/FiildeYapı/Ek-Fiil

FiildeKipveKişi/FiildeYapı/Ek-Fiil

210

3. B

ÖLÜ

M •

Söz

cük

Türle

ri

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi basit za-manlıdır?

A) Salona girer girmez üstündekileri çıkardı.

B) Her hafta sonu mutlaka sinemaya giderdi.

C) Bunlarla işi bitince yerine koyacaktı.

D) Senin bu durumuna gerçekten üzülüyormuş.

E) Önümüzdeki ay ailesiyle tatile çıkacakmış.

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik yapılı fiil kul-lanılmıştır?

A) Kim okurdu, kim yazardı

Bu düğümü kim çözerdi

B) Bir vefasız dilber ağlattı beni

Yine tazelendi eski yaralar

C) Bir sırrı sürüklüyor terlikler tıpır tıpır

İzbe sofalarında, izbe sofalarında

D) Kervan yürür peşi sıra düşemem

Yıldız akar uçsam da yetişemem

E) Kur bakalım çilingir soframızı

Bitsin artık bu kalp ağrısı

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil almış adlaş-mış sıfat kullanılmıştır?

A) Karanlık gökyüzünde belki de milyarlarca yıldız var.

B) Keşke yaşanan bu acı olayları bir an önce unutsak.

C) Söylenenlere kulak asmayıp işini yapmaya çalışıyor-du.

D) Çok çalıştığım için son zamanlarda çok yorgunum.

E) Uzaklara gitmeyi yıllardan beri düşünüyordu zaten.

12. Birleşik fiillerin bir bölümü, ad soylu bir sözcükle yardımcı eylemlerden oluşur.

Aşağıdakilerin hangisinde bu yolla oluşmuş bir bir-leşik fiil yoktur?

A) Kardeşim beni bu yaptıklarımdan sonra affetti.

B) Bütün güzelliğin kayboldu bu çirkin davranışınla.

C) Yeni tanışmamıza rağmen hemen de kaynaşıverdik.

D) Toplumumuzdaki bilinçsiz insanlar sayesinde orman-larımız yok oluyor.

E) İlk gördüğümde onun iyi biri olduğunu zannetmiştim.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ek - fiil al-mış bir kişi zamiridir?

A) Bu yorgun akşamlarımda her vakit kapımı çalan meçhul el, sen miydin?

B) Evde tüm yaramazlıkları yapan, insanı çileden çıka-ran çocuk, buydu.

C) Soğuk bir şubat sabahında evden çıkıp giden insan annemdi.

D) Kitapların dünyasından çıkıp boş işlerle uğraşmayı tercih eden, kimdi?

E) İlk günlerim zor geçse de sonuçta bu şehri bir süre sonra benimsedim.

14. Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi yapıca farklıdır?

A) Ancak günü gününe düzenli çalışırsa başarıyı elde edebilir.

B) Anneme kalsa her gün benimle okula gelir.

C) Sözünü tutacağından emin olduğum için onu da ça-ğırdım.

D) Söylediklerinin doğru olduğunu bildiğim için yanına gittim.

E) Bundan ötürü benimle konuşmazsa onu bir müddet kendi hâline bırakırım.

15. Bazı söz grupları ek - fiil alarak cümlenin yüklemi hâline gelebilir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde ek - fiil farklı bir söz grubuna eklenerek onu yüklem yapmıştır?

A) Dost olarak bağrına bastığı kitaplarla vakit geçirmek onun hayatının tamamıdır.

B) Bütün çabalarımın hepsi bu makaleyi en güzel şekil-de tamamlayabilmek içindi.

C) Zeynep Korkmaz tarafından hazırlanan bu kitap Türk dil tarihinin özetidir.

D) Bu, içinde sevgiyi bütün doğallığı ve içtenliği ile anla-tan bir aşk romanıdır.

E) Son romanının yakaladığı başarının sebebi konunun aşk olmasıdır.

16. Aşağıdaki numaralanmış cümlelerde yüklem görevindeki fiiller, yapıları bakımından eşleştirilirse hangisi dışarıda kalır?

I. Arkadaşlarıyla sözleşmiş haftaya sinemaya gitmek üzere.

II. Beklenmedik bir anda yağmur başlayınca hepimiz sırılsıklam ıslandık.

III. Onların bu konuda ne kadar tedbirli ve duyarlı olduk-larını anlatamam.

IV. Ödevlerini bitirmek için erkenden odasına gitti.

V. Bütün ailesini kaybetmiş yıllar önceki bir trafik kaza-sında.



4. B

ÖLÜ

M •

Cüm

le B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1

1. Sen konuşmaya başlayınca herkes susuyor.

Bu cümledeki ögelerin sıralanışı ile aşağıdakilerden hangisi özdeştir?

A) Uzun zaman sonra onunla karşılaşınca bu güzel in-sanı özlediğimi anladım.

B) Yarın seninle buluşmak için heyecanlanıyorum.

C) Haftaya Ankara’ya geleceğini duyunca sevinçten ha-valara uçtum.

D) Üzerinden zaman geçince sen fark edeceksin.

E) İki hafta sonra sınav sonuçlarının açıklanacağı söy-lendi.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Dil / bir ulusun yaşadığı hayata göre / tabakalara / ayrılır.

B) Kültürümüz / gelecek nesillere / sağlıklı/ aktarılmalıdır.

C) Güneş / ırmağın sularını / bir altın gibi parlatıyordu.

D) Dilini bilmediğimiz bir ülkede / kendimizi / yalnız / his-sederiz.

E) Övünülecek bilgi / çok okuyarak ve çalışarak / sağlanır.

3. Yazar, alın yazılarını denize bağlayan iyi yürekli, mert in-sanlar üzerine sevgiyle eğilmiştir.

Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sıra-sıyla verilmiştir?

A) Nesne – Zarf tümleci – Dolaylı tümleç – Yüklem

B) Özne – Nesne – Zarf tümleci – Yüklem

C) Zarf tümleci – Nesne , Özne – Yüklem

D) Özne – Dolaylı tümleç – Zarf tümleci – Yüklem

E) Dolaylı tümleç – Özne – Zarf tümleci – Yüklem

4. I. Türk aydınları Batı’yı Tanzimat’tan bu yana yanlış anladılar.

II. Milletlerin yok olmasını engelleyen, kültürün gücüdür.

III. Her millet, kendi yaşantı biçiminin oluşturduğu ilimle vardır.

IV. Toplumların başka toplumlardan etkilenmesi doğaldır.

V. Başka bir milleti taklit, millî benliği öldürür.

Numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi isim tamlamasıdır?


5. Olgunluk çağına gelince insan dünyayı olduğu gibi görür.

Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?

A) Dolaylı tümleç

B) Zarf tümleci

C) Özne

D) Nesne

E) Yüklem

6. I. Sayısız insan geldi onu görmek için.

II. Bir damla kan aktı kumlar üzerine.

III. Çok az yediği için çabuk hastalanıyor.

IV. Bunca işten sonra insan yorulmaz mı?

V. Yazın yakıcı sıcaklığı uğramadı Ankara’ya.

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinin öge dizilişi aynıdır?

A) I ve III B) II ve V C) IV ve V

D) I ve II E) III ve IV

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması ek - fiil alarak yüklem olmuştur?

A) O da bütün gençler gibi heyecanlıydı.

B) Onun geleceği oldukça parlak görünüyordu.

C) Bildiğim kadarıyla o, iyi bir insandı.

D) Masanın üzerindekiler, onun kitapları.

E) Bütün çocuklar, meydanda onu izliyordu.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vur-gulanmıştır?

A) Türk kafasını aydınlığa ulaştırmak için çırpınan bir kahramanın arkadaşları idik.

B) Hiç okuma yazma bilmeyenlerin kolayca öğreniver-dikleri bu yazıya ısınmaları doğaldı.

C) Bir hata, seni gelecekte pişman, ezilmiş bir insan ola-rak büyük kentlerde yok edebilir.

D) Seni bekleyen büyük geleceğin yapı taşlarını şimdi-den hazırlamalısın.

E) Bir gruba bağlanmış insan, istese de bağımsız bir ki-şilik sergileyemez.

Cümlenin Ögeleri

Cümlenin Ögeleri

246

4. B

ÖLÜ

M •

Cüm

le B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


9. Asırlarca aynı topraklar üzerinde yaşamak, farklı uluslar arasında ortak bir anlayış geliştirdi.

Bu cümlenin öge dizilişi, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Nesne – Dolaylı tümleç – Yüklem

B) Özne – Dolaylı tümleç – Nesne – Yüklem

C) Dolaylı tümleç – Özne – Nesne – Yüklem

D) Zarf tümleci – Özne – Yüklem

E) Özne – Zarf tümleci – Nesne – Yüklem

10. Şiir okumayan bir insan gördünüz mü?

Bu cümleyle ögelerinin sıralanışı yönünden özdeş olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dağıttığı yerleri temizler.

B) Evin havası o gelince birden değişti.

C) Görüşmeler beklenenden çok olumlu geçti.

D) Daha iyisini yapmak isterdik ama paramız yetmedi.

E) Burada daha çok işimiz var.

11. İnsanın en büyük dostu zorluklardır çünkü insanı karşı-laştığı zorluklar güçlendirir.

Bu cümlenin öge sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Özne – Nesne – Yüklem – Nesne – Yüklem

B) Özne – Yüklem – Özne – Nesne – Yüklem

C) Özne – Yüklem – Nesne – Özne – Yüklem

D) Yüklem – Özne – Nesne – Özne – Yüklem

E) Yüklem – Nesne – Özne – Nesne – Yüklem

12. Sınıfta o an büyük bir sessizlik oldu, öğretmen I II III IV

öğrencilerine baktı. V

Bu cümledeki altı çizili söz ya da sözcük grupları, öge görevlerine göre eşleştirilirse hangisi dışarıda kalır?


13. Randevularına dakikası dakikasına sadık, ziyaretleri-ni ihmal etmeyen, mektuplara zamanında cevap veren ve görev hayatı saat gibi işleyen adam olmak, belki Tanzimat’tan beri bazı İstanbul aydınlarının idealidir.

Bu cümledeki altı çizili söz grubu, cümlenin hangi ögesidir?

A) Zarf tümleci

B) Belirtili nesne

C) Dolaylı tümleç

D) Özne

E) Belirtisiz nesne

14. Aşağıdakilerin hangisinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

A) Bir gün / sen de / olayların iç yüzünü / anlayacaksın.

B) Bir daha / seni / bu gibi işlerde / görmeyeyim.

C) Belki / o da / bu işi / senin gibi / istiyordur.

D) Pişman olacağın işlerin peşindesin / her zaman.

E) Söylediklerim / herkesin / kulağına / küpe olsun.

15. I. Nasıl yazdın bu kadar güzel bir yazıyı?

II. Burada mı görmüştün onu?

III. Avrupa’ya mı götürecek seni?

IV. Çocuğu mu hastalanmış dün gece?

V. Sabah mı anlattı bunları?

Yukarıdaki soru cümleleri buldurduğu ögeye göre eşleştirilirse hangisi dışarıda kalır?


16. ---- / evde inanılmaz bir telaş başlamıştı.

Bu cümleye aşağıdakilerden hangisiyle başlanırsa cümlenin ögeleri sırasıyla “zarf tümleci / yer tamlayıcısı / özne / yüklem” olur?

A) Onun geleceğini duyunca

B) Babam geldi

C) Yemekler yenmiş

D) Evin oğlu evleniyordu

E) Çocuk durmadan ağlıyordu


4. B

ÖLÜ

M •

Cüm

le B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST4

1. Çocuk kitapları, gelişim süreçlerini de göz önünde bulun-durarak gittikçe çeşitlenen bir konu dağarcığına ulaşma-lıdır.

Bu cümlenin öge dizilişiyle özdeş olan cümle aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Sanatçı, çocuk kitaplarındaki konuların, çocukların yaşantılarına uygun olması gerektiğine işaret ederek çocuk ile yetişkin arasındaki farklılığa dikkat çekmek-tedir.

B) Nitelikli çocuk kitabı, çocuklar için bilişsel, duyuşsal ve devinişsel içerikli davranışlar edinebilecekleri kül-türel bir çevre yaratmak zorundadır.

C) Çocuklar için kurduğumuz dünyayı hep birlikte güzel-leştirmeliyiz.

D) Çocuk kitapları, sevgi, dostluk, barış, ırkçı olmayan ulusal onuru yüceltme gibi nitelikleri benimsetmeli, çocuklara bu duyguları öğretmelidir.

E) Okul öncesi dönemdeki çocuklar, çevresinde gerçek-leşen her türlü olayı nedenleri ve oluşum süreciyle öğrenmek ve bunları tanımak isterler.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz farklı bir ögenin açıklayıcısı olarak kullanılmıştır?

A) Bu iki komşu şehir, Ankara ve Eskişehir, birbirleriyle uzun yıllardır iyi geçinirler.

B) Hayatımızın dönüm noktası olan bu olayı, babamızın iflasını, yok saymamız mümkün değildir.

C) Yağmur yüklü bulutlar, hüzün bulutları, şehrin tepe-sinde dolanıp duruyordu.

D) Köyün ileri gelenlerinden biri, Hüseyin Ağa, köy kah-vesinde bütün herkesi toplamıştı.

E) Televizyon, o sihirli kutu, yaşamımızın büyük bir kıs-mının boşa geçmesine neden oluyor.

3. (I) 1930’lu yıllarda ortaya çıkan serbest şiir anlayışının en büyük temsilcisi Nazım Hikmet’tir. (II) Rusya’daki öğre-nim yıllarında fütürizm akımına bağlı olan Mayakovski’nin şiirlerini benimseyen sanatçı, kendisinden sonraki birçok şairi etkilemiştir. (III) 1938’den sonra Türkiye’de ve dün-yada yeni gelişmeler olmuştur. (IV) Çok partili hayatla birlikte edebiyat alanında, karşıt görüşlerin dile getirildiği eserler verilmiştir. (V) Toplumsal yaşam eserlere yansı-mıştır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi nesne almıştır?


4. I. Tanzimat Dönemi'ne gelinceye değin Türk edebiya-tında Batılı anlamda roman ve öykü yoktu.

II. Tanzimat Dönemi sanatçılarından Recaizade Mah-mut Ekrem Servetifünun Edebiyatı’nın şekillenmesini sağlamıştır.

III. Tanzimat Dönemi şair ve yazarlarından olan sanatçı Balkanlarda ve Anadolu’da bulunmuştur.

IV. Tanzimat Edebiyatı gerçekçi yazarlarından olan Na-bizade Nazım uzun yıllar subay öğretmen olarak or-duda hizmet vermiştir.

V. Şiir, roman, öykü, tiyatro ve eleştiri türlerinde yazan sanatçı 1860’tan sonra yeni edebiyatı tanıtır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi “Sa-natçılar, Tanzimat Dönemi'nde gazeteyi tanıtmışlardır.” cümlesiyle ögelerinin sıralanışı yönünden özdeştir?


5. Bir akşam serinliğinde ormanlık alandaki gölün kenarın-da mutlulukla yürümüştüm.


A) Zarf tümleci – Dolaylı tümleç – Zarf tümleci – Yüklem

B) Özne – Nesne – Yüklem

C) Zarf tümleci – Nesne – Nesne – Yüklem

D) Özne – Dolaylı tümleç – Nesne – Nüklem

E) Edat tümleci – Zarf tümleci – Nesne – Yüklem

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne ve yüklemden oluşmuştur?

A) Roman bu ülkede her zaman büyük bir ilgi görmüş-tür.

B) İlk çağlardan günümüze kadar insanların sanatla uğraştığını, en ilkel düzeydeki insanların bile sanat eseri ürettiğini biliyoruz.

C) İyi bir romancı, bir olayı başlangıcından sonuna ka-dar etkileyici bir şekilde tasvir edebilir.

D) Yasama, yürütme, yargılama güçlerinden sonra ki-milerine göre en büyük güç olan basın, görevini iyi yapıyordu.

E) Bir fotoğraf makinesi gibi sadece gördüğünü aktar-makla yetinmeyip gördüğünü eleştiren yazarlara da ihtiyacımız var.

Cümlenin Ögeleri

Cümlenin Ögeleri

252

4. B

ÖLÜ

M •

Cüm

le B

ilgis

i

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

A) Behçet Necatigil’in / güzel sözlerinden biri / “Asıl söy-lenecekler sonradan anımsanır.” dı.

B) Burası / bir tepe üzerine kurulmuş beş on hanelik kü-çücük bir mahalleydi.

C) Nasrettin Hoca / “El, elin eşeğini türkü çağırarak arar.” / derdi.

D) O kitabı / çarşıdaki en küçüğünden en büyüğüne bü-tün kitapçılarda / aradım / bulamadım.

E) Yeni sanatçılar / uygarlığın bu gidişini sezmiş gibi / büyük sayılmak, anlaşılmak / istemiyorlardı.

8. Samet Ağaoğlu dördüncü kitabına adını veren Büyük Aile adlı öyküsünde, Anadolu’dan İstanbul'a göç eden Niksar-lı bir ailenin dramını konu edinmiştir.


A) Özne – Nesne – Dolaylı tümleç – Zarf tümleci – Yüklem

B) Özne – Zarf tümleci – Nesne – Yüklem

C) Dolaylı tümleç – Özne – Zarf tümleci – Yüklem

D) Özne – Dolaylı tümleç – Nesne – Yüklem

E) Nesne – Dolaylı tümleç – Nesne – Yüklem

9. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundaki ana unsur, Osmanlı toplumunu meydana getiren insanlardaki ileri devlet kuruculuğu dehasıdır.

Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerin hangisinde doğ-ru verilmiştir?

A) dehasıdır.

B) kuruculuğu dehasıdır.

C) devlet kuruculuğu dehasıdır.

D) insanlardaki ileri devlet kuruculuğu dehasıdır.

E) Osmanlı toplumunu meydana getiren insanlardaki ileri devlet kuruculuğu dehasıdır.

10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde özne, sıfat tamlama-sından oluşmuştur?

A) Bana düşmez can vermek yumuşak bir kucakta

Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum!

B) Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince

Nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi

C) Serpilmeye başladı yağmur ince ince

Son yokuş ortasından düzlüğe çevrilince

D) Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın

“Gömelim gel seni tarihe” desem, sığmazsın

E) Bu vatan toprağın kara bağrında

Sıra dağlar gibi duranlarındır

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yük-lemden oluşmuştur?

A) Halk tabakasına mensup olan iki delikanlı klasik Türk musikisi dolayısı ile “yüksek laf” ederlerken araya kendi içgüdülerinin ifadesi olan unsurları karıştırıyor-lar.

B) Yahya Kemal’in şiirlerini, bahar havasını bol bol te-neffüs etmek ister gibi, tekrar tekrar okumak ihtiya-cını duyarsınız ve onlar her okuyuşta sizi taze bir duygu ile doldurur.

C) Aniden sanki mağara devrine ve çocukluğa dönmüş gibi yıldızların yeniden parlamaya, güllerin açmaya bülbüllerin ötmeye ve kalbin taze duygularla dolmaya başladığını hissederiz.

D) Edebî eser; malzemesi dil olan; duyguya, hayale ve estetik heyecana dayanan, uyarımlar yoluyla zihin-de yer edebilme gücüne sahip olan sözlü veya yazılı kompozisyondur.

E) Keskin bir güzellik duygusuna sahip olan Ahmet Hamdi Tanpınar, gençlik yıllarından ölümüne kadar sadece güzel eserlere değer vermiş, başka bir değer tanımamıştır.

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik belir-tili nesne görevindedir?

A) Bu kaçış, bu kovalayış, bu sonu gelmeyen bekleyiş bir an önce bitsin istiyordu.

B) Bu saydam kitaplar bir yandan da bu yolda birtakım düşüncelerimizi söylemeye yol açıyor.

C) Türkçe, edebiyatta, ilimde, devlette ve eğitim kurum-larında bu çığırdan yürüyüp bize kadar gelmelidir.

D) Eğer yaptıklarımızda şehir disiplinine girmiş olsaydık şimdi çoktan imrendiğimiz Batı'ya benzemiştik.

E) Siz hiç duyarsız insanları, ince şeyleri düşünmeye vakti olmayanları bir şiir kitabı okurken görebildiniz mi?

13. Edebiyatçıların birbirlerine karşı----

Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa öge sıralanışı “özne – dolaylı tümleç – yüklem” şeklinde olur?

A) söyledikleri her söz edebiyatımız ve edebiyat gelene-ği için de söylenmiş sayılır.

B) yazdıkları edebî mektuplarda edebî sorunlar üzerine kişisel görüşleri belirtilir.

C) olan görüşlerini açıkladıkları eleştiri yazılarında onla-rın düşüncelerini ve duygularını bulabilirsiniz.

D) olan tutumları yazdıklarının değerlendirilmesinde ve incelenmesinde etkili olmamalıdır.

E) çıkmaları, görüşlerinin ve bağlı oldukları edebî toplu-luğun neticesidir.


5. B

ÖLÜ

M •

Dil

Bilg

isi G

enel

Tar

ama

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST1Dil Bilgisi Genel Tarama

1. (I) Sanatı, edebiyatı kendine dert edinen her okuyucu sa-natçıdan umudunu tazeleyen, içinde iyilik, güzellik adına ne varsa hepsini canlandıran bir haber gözlüyor. (II) Ba-şıboş, düzensiz bir dünyada kendi kaderini yaşayan insan âdeta bir müjde bekliyor gibidir. (III) Ortak ve sağlam top-lum değerlerinden yoksun bir dünyada çıkar yol arayan okuyucu, bir yapıtta doyurucu, mutlu bir geleneğin kapısı-nın aralanıp aralanmadığına bakıyor.


A) I. cümledeki “her” sözcüğü belgisiz zamirdir.

B) II. cümledeki “başıboş” sözcüğü birleşik sıfattır.

C) II. cümlenin yüklemi ek eylem almış edattır.

D) III. cümlede isim tamlamasının tamlayanı, sıfat gö-revli sözcükler almıştır.

E) III. cümlenin öznesi sıfat tamlamasıdır.

2. Eserlerinde doğayı fotoğraf acımasızlığıyla değil ressa-mın fırçasındaki hafif darbeler gibi anlatmıştı.

Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-lenemez?

A) Fiilden isim yapan ek vardır.

B) Belirtisiz isim tamlaması kullanılmıştır.

C) Birleşik yapılı fiil vardır.

D) Birleşik kipli fiil kullanılmıştır.

E) Ekleşmiş edata yer verilmiştir.

3. Aşağıdakilerin hangisinde "ne ...ne" bağlacı zarf tüm-leçlerini birbirine bağlamıştır?

A) Ne ağlarım ne gülerim, hiç tepki vermem film seyre-derken.

B) Ne bu soruları ne başkalarını çözmek istiyor bu çocuk.

C) Ne ben ne o, ikimizi de yanında istemiyordu.

D) Ne severek ne döverek yola getirebilirsiniz bu ço-cuğu.

E) Ne gazeteden ne televizyondan öğrendim bu konuyu.

4. (I) Mümtaz Mahal’in sandukası kubbenin tam altındadır. (II) Yanındaki sanduka iğreti gibi durur. (III) Şah-ı Cihan, Cumna Irmağı’nın öbür kıyısında kendisi için de kara mer-merden böyle bir türbe daha yaptırmak ve ikisini birbirine gümüş körü ile bağlamak fikrinde idi. (IV) Birbirinden ayrıl-mayan bu iki şahane ruh, belki nisan şafaklarında, bu gü-müş köprü üzerinde buluşacaklar ve Cumna’nın sularına aksedeceklerdi. (V) Fakat fakir gibi yaşayan Evrenk-Zeyb, Şah Cihan’ı getirdi, bir sığıntı gibi karısının yanına gömdü.


A) I. cümlede araya sözcük girmiş belirtili isim tamlama-sı vardır.

B) II. cümlede büyük ve küçük ünlü uyumuna uymayan sözcük vardır.

C) III. cümlede edat ve bağlaç kullanılmıştır.

D) IV. cümlenin yüklemi birleşik kipli, basit yapılı bir ey-lemdir.

E) V. cümle, sıralı bir cümledir.

5. I. İçimdeki kor alevi ben bilirim.

II. Sen bu yalnızlığı yaşamadın ki.

III. Burada sizin hatıralarınız canlanacak.

IV. Hüzünlü bir akşamın ardından onlar, gökyüzüne ba-kacak.

V. Hep bizim bestelerimizi çalıp söyleyecek mehtaba karşı.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde cümle vurgusu kişi zamirindedir?


6. Aşağıdaki soru sıfatlarından hangisi özneyi buldur-maya yöneliktir?

A) Hangi çocukla gideceksin seminere?

B) Hangi müzeleri dolaştınız?

C) Resimlerin hangi sergide gösterildi?

D) Hangi çocuğun sınavını okudun?

E) Hangi adam kazandı yarışı?

Dil Bilgisi Genel Tarama

266

5. B

ÖLÜ

M •

Dil

Bilg

isi G

enel

Tar

ama

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


7. Usulca kalktı. Değneğine dayana dayana bekleşen kap-lumbağaların arasında gelişigüzel dolaşmaya başladı.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Birleşik sözcük

B) İsimden fiil yapan ek

C) Zarf-fiil

D) Geçişli fiil

E) İsim tamlaması

8. I. Altuğ’u da Ceren’i de koruyup kolluyordu oralarda.

II. Kütüphaneye giderken bile kitaplarından ve bilgisa-yarından ayrılmıyor.

III. Çağırdığım zaman gelmedi fakat ona asla kızamam ki.

IV. Gülşah'tan ve Melda'dan soruları çözmelerini iste-dim.

V. Seni de beni de bugüne kadar kandırmışlar.

Numaralanmış cümlelerin hangilerinde bağlaç, dolaylı tümleçleri bağlamıştır?

A) I ve II B) I ve V C) II ve IV

D) III ve IV E) III ve V

9. Kirlilik türlerinden biri, tarım ürünlerini etkileyen toprak I kirlenmesidir. Toprak kirlenmesi, çevre kirliliği konuları II III arasında en az önem verileni gibi görülmektedir. Oysa toprak; yerine konmayan, üretilmesi mümkün olmayan IV doğal kaynakların başında gelmektedir.

V

Bu metindeki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağı-da verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I, tamlayan göreviyle kullanılmış basit yapılı isimdir.

B) II, ek - eylem almış bir isim-fiildir.

C) III, ünlü düşmesine uğramış bir isimdir.

D) IV, ismin belirtme ekini almış bir sözcüktür.

E) V, fiil kökünden türemiş bir sıfattır.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat ek - eylem alarak yüklem olmuştur?

A) Öğrencilerden en duygusalı ağlamaya başladı.

B) Korkak, çevresindekilerin de etkili olmasını istemez.

C) Başından geçen bunca olaylara rağmen hâlâ güçlüydü.

D) Yalnızın hâlinden ancak yalnız olan anlayabilir.

E) Sorgulayan insan, sorgulanacağını da bilmelidir.

11. Her gün aynı pınardan doldurup testimizi

Kırlara açılırız çıngıraklarımızla

Okuma yok, yazma yok bilmeyiz eski yeni

Kuzular bize söyler yılların geçtiğini

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Yansımadan türemiş isim

B) Ünsüz türemesi

C) Zarf - fiil

D) Geniş zamanın olumsuz biçimiyle çekimlenmiş fiil

E) Devrik cümle

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesnesi ve öznesi ortak sıralı bir cümledir?

A) Bu arkadaşını diğerlerinden farklı tutar, üzmemeye çalışırdı.

B) Günlük hayatımızda birçok olumsuz olay yaşıyor, ak-şam bunlara gülüyoruz.

C) İşi çabuk kavramış, zamanını iyi kullanmayı öğren-mişti artık.

D) Okuldan gelince ödevlerini yapar, akşam da erken-den yatardı.

E) Duygularımdan henüz emin değildim, ne diyeceğimi bilemiyordum.

13. (I) Pembe turuncu bir buğu vardı gökte. (II) Tramvayda bak-tım, kimse ama hiç kimse görmüyor bu güzelliği. (III) Farkın-da olan, kendinden geçen, tedirgin olan bir yüz yok. (IV) Dü-şündüm; bu insanlar güzelliği bulmak için yolculuğa kalkarlar, uzaklara giderler. (V) Güzelliği bile satın almaya alışmışlar.

Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede sıfat tamlaması vardır.

B) II. cümle bağımsız sıralı cümledir.

C) III. cümlede dönüşlülük zamiri vardır.

D) IV. cümlede ismin yönelme hâlinde türemiş bir söz-cük vardır.

E) V. cümlenin yüklemi ek - eylem almış bir isimdir.


5. B

ÖLÜ

M •

Dil

Bilg

isi G

enel

Tar

ama

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST2

1. (I) Hoşgörür olmak düşüncelere, “Boş ver!” diye aldırış etmemek değildir. (II) Böyle bir ilgisizlik insana yakışmaz. (III) Hoşgörür olmak, bize seslenen kimsenin söyledik-lerini birtakım ön yargılara dayanarak tartışmadan geri çevirmek değil, söylenenleri dikkatle dinleyip tarafsız bir görüşle inceledikten sonra yargıya varmaktır. (IV) Başka-larının düşüncelerini incelemeden neden geri çevirelim? (V) Neden bu düşünceleri küçümsemeyle karşılayalım?

Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümlede türemiş bir sözcük, ismin yönelme ekini almıştır.

B) II. cümle, öznesi sıfat-fiil olan birleşik bir cümledir.

C) III. cümle, birleşik isim cümlesidir.

D) IV. cümlede zarf - fiil grubu vardır.

E) V. cümlede soru anlamı, soru zarfı ile sağlanmıştır.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat, bağlaç ya da ünlem yoktur?

A) Kadın, olanları duyunca uzaklara daldı ve derin bir "Ah!" çekti.

B) Daha önce “Susuz Yaz” filmiyle de bir ödül almıştı.

C) Ona uğramadığım için bana çok kızdığını söyledi.

D) Onu çok seviyor ve yanında olmak istiyordu.

E) Bütün çocuklar saflığın, güzelliğin simgesidir.

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem belirtme hem niteleme sıfatı vardır?

A) Yaşadığım iyi kötü günleri

Değişmem hiçbir cennet masalına

B) Gelme deyişin kulaklarımda

Derin kederlerle hâlâ

C) Boy boy insan gölgeleri kımıldar

Güneşi içmiş kaldırımlarda

D) Gecesi benden, mehtabı senden

Bir bahçesi var ki aşkımızın

E) Sorulsa çocuk bahçesidir derim

Karşı bayırdaki mezarlık

4. Evet, benim her şiirimde yılan dişli diken var

Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun

Belki benim acı sesim kulakları tırmalar

Sizler gidin genç kızların türküsüyle şen olun


A) Olasılık zarfı

B) Türemiş sıfat

C) Belgisiz sıfat

D) Edat

E) Geniş zaman kipiyle çekimlenmiş fiil

5. “Soru” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne görevindedir?

A) Çözmeniz için sizlere her konudan yüzlerce soru ha-zırlandı.

B) Okuduğunuz bu soruları kolaylıkla çözebileceğinizi biliyorum.

C) Soruları dikkatle okuyun ve onları herkesten önce siz çözün.

D) YKS’yi kazanmak için çok soru çözmeniz gerektiğini biliyorsunuz.

E) Bence bu sorular gözünüzde büyüttüğünüz kadar zor değil.

6. Bu boş odada sokağa atılmış bir ünlem işareti zavallılığı ile dikiliyorum. Ağlayacağım galiba, belki de ağlıyorum. Büyük bir binanın gölgesinde öylece duruyorum sanki. En küçük hareketim beni bu sarp boşluğa uçurabilir. Kal-bimi sıkı tutmalı ve direnmeyi bilmeliyim.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Olasılık zarfı

B) Tamlayanı sıfat almış isim tamlaması

C) Ünlü düşmesine uğramış sözcük

D) Gereklilik kipiyle çekimlenmiş fiil

E) Birleşik fiil

7. Aşağıdakilerin hangisinde “mi” farklı bir görevde kul-lanılmıştır?

A) Bu sorunu da hâllettik mi rahatlarız.

B) Çayımızı da içtik mi tamamdır.

C) Beni gördü mü kaçacak yer arıyor.

D) Dedikodu yapıldı mı rahatsız oluyorum.

E) Müdür gelmiş mi bir sorar mısın?



268

5. B

ÖLÜ

M •

Dil

Bilg

isi G

enel

Tar

ama

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


8. Ne ibret, yok mu bir bilsen

Kızarmak bilmeyen çehren

Bırak tahsili evladım

Sen ilkin bir haya öğren


A) Emir cümlesi

B) Soru zarfı

C) Şart kipiyle çekimlenmiş fiil

D) Devrik cümle

E) Sıfat tamlaması

9. “Gibi” edatı aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat grubu oluşturmuştur?

A) Kar gibi çamaşırlar ne hâle dönmüş böyle!

B) Senin gibisi de az bulunur bu ülkede hani!

C) Deli gibi koşuyor, arkasına hiç bakmıyordu.

D) Onun gibi olacağıma yaşamayayım daha iyi, diyordu.

E) Bugün yağmur yağacak gibi görünüyor.

10. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı adlaşmış sıfat olan bir isim tamlaması vardır?

A) Bizi götürdüğü yer, tam bir doğa harikasıydı.

B) Hastane duvarına yaslanmış sessiz sessiz ağlıyordu.

C) Yeşilin tonları dans ediyordu âdeta, şehrin dört bir yanında.

D) Böyle bir duygu seline kapılacağını bilemezdik.

E) Söylediklerini kulağıma küpe yaptım yıllarca.

11. Körfezdeki dalgın suya bir bak göreceksin I Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde II Mehtap, iri güller ve senin en güzel aksin

Velhasıl o rüya duruyor yerli yerinde III

Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin türleri aşa-ğıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I II III

A) İsim Sıfat Fiil

B) Sıfat Zamir Fiil

C) Sıfat Sıfat Fiilimsi

D) Fiilimsi Zamir Fiil

E) İsim İsim Fiil

12. Tamlayanı düşmüş isim tamlamalarında tamlanana geti-rilen “-lar, -ler” eki, kimi durumlarda sonuna geldiği söz-cüğün değil, tamlayanın çoğul olduğunu gösterir.

Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım vardır?

A) Yaptıklarından sonra sana güveneceğini mi sanı-yorsun?

B) Babalarını evde göremeyince hemen telefona sarıl-dılar.

C) Evinden, sokağından ayrılmak, sevdiklerini kaybet-mek istemiyordu.

D) Çocukça düşüncelerinden sıyrılamadığı için söyle-dikleri garip karşılanıyordu.

E) Duyguları ona geri dönmesini söylüyordu.

13. Bir şeyler var sende Beni sana çekenGözlerinde gözlerimin içini yakan


A) İsmin belirtme (-i) hâli

B) Belirtili isim tamlaması

C) Çoğul eki

D) Durum zarfı


14. (I) Dünyaya yalnız geliriz ama ölürken yalnız değilizdir. (II) Çünkü hayatımızda pek çok dost edinmişizdir. (III) Bu dostlar bizi mutlu etmiştir. (IV) Bu nedenle yaşarken on-ların kıymetini bilmeliyiz. (V) Onların yokluğunda hayatı-mızdan bir şeylerin eksileceğini hatırdan çıkarmamalıyız.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerde geçen söz-cüklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yan-lıştır?

A) I. cümledeki “yalnız” sözcüğü ünlü düşmesine uğra-mıştır.

B) II. cümledeki “edinmişizdir” sözcüğü ünsüz yumuşa-masına uğramıştır.

C) III. cümlede “bizi” zamiri ismin yönelme ekini almıştır.

D) IV. cümlede “kıymetini” sözcüğünde ismin belirtme hâl eki vardır.

E) V. cümlede “eksileceğini” sözcüğü ünsüz düşmesine uğramıştır.


6. B

ÖLÜ

M •

Anl

atım

Boz

uklu

klar

ı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K

TEST5

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuk-luğu vardır?

A) Gönderdiğim koli elinize sağ salim ulaştı mı, diye sordu.

B) Sizi önce Haliç’in panoramik bir manzarası karşılıyor.

C) Yol üstündeki ağaçları yerlerinden sökmüşler nedense.

D) Çocuğun duygularını hiçe saymak ona yapılacak en büyük haksızlıktır.

E) Giriş kapısında simit satan çok küçük bir çocuk gör-müştüm.

2. I. Defteri elimden hızla aldı ve bir şeyler yazdı.

II. Kazananlar, çok avantajlı bir duruma düşecekler.

III. Bütün hafta gece gündüz çalışılıp inşaat bitti.

IV. Öğretmenimizin nesnel ve objektif davranması hepi-mizi mutlu etti.

V. Arkadaşı içeri girer girmez kapıyı kapadı, herkesi se-lamladı.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatım bozuk-luğu yoktur?


3. Hedef koyma ve hedefe ulaşma sanatında ustalaşmak için küçük şeylerle başlaman gerekir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?

A) “başlaman” yerine “başlamak” sözcüğü getirilerek

B) “ustalaşmak” yerine “ustalaşması” sözcüğünü getirerek

C) “için” sözcüğünden sonra “işe” sözcüğü getirilerek

D) “Hedef koyma” sözcüğünden önce “insanın” sözcüğü getirilerek

E) “başlaman” yerine “başlamamız” sözcüğü getirilerek

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozuk-luğu vardır?

A) Kimi zaman işlenen ana duygu gereği birtakım gön-dermeler yapılsa da yaşamda mutlaka bir karşılığı olmalıdır yazılanların.

B) Sinirli insanın yüz ifadesi, ses tonu ve bedeni kızgın-lık dolu mesajlar gönderdiği hâlde sözleri bu kızgınlı-ğı saklayabilir.

C) Bir insanın iyi hatta sevilen biri olması bile, onun kimi kurallara, gelenek ve göreneklere sırtını dönme hak-kını vermez.

D) Büyük bir çoğunluğun paylaştığı normal bir sosyo - ekonomik ortamda büyümüş bir kimseyseniz siz de başkalarının karşısına en iyi görünümünüzle çıkmayı öğrenmişsinizdir.

E) Şiddetli bir biçimde yağan yağmur toprağın içine na-sıl zor sızıyorsa bir an önce bitirilmek için okunan ki-taplar da okur tarafından zor özümsenir.

5. Ben gidersem sazım sen kal

Gizli sırlarımı aşikâr etme

Bu dizelerdeki anlatım bozukluğunun benzeri aşağı-dakilerin hangisinde vardır?

A) Bu işler, birtakım hevesli amatörlerin üstesinden ge-lebileceği işler değildir.

B) Açıklayamadığımız bilginin bize yararı olmayacak, bizim için gereksiz olacaktır.

C) Alışılmış değerleri yerip, çoğunluğun azımsadığı genç edebiyatçıları öven bir eleştirmen grubu türedi.

D) Hafif bir yer sarsıntısı, herkesin dışarı çıkmasına, so-kaklara dökülmesine yetmişti.

E) Gazetenin kuponlarını kesiyor, ismini yazıp bir zarfta biriktiriyordu.

6. Aşağıdakilerin hangisinde “Ülkemizde kitap satışının durgunluğunun nedeni halkın kültür düzeyinin düşük ol-masından kaynaklandığı acı bir gerçektir.” cümlesinde-kine benzer bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Yanan otomobil meydandaki bir grubun müdahaleleri sonucu söndürüldü.

B) Dilenci, memleketine gitmek ve karnını doyurmak için fırıncıdan ekmek istedi.

C) Bütün ülkeyi gezmek amacıyla elimi kolumu sallaya-rak rahat gezip dolaşmaya başladım.

D) Öğrettiklerimizi anlayamıyor, işte bu yüzden bizleri mesleki noksanlıkla suçluyordu.

E) Bu kez kendisi yaya yürüyor, sığırlar büyük bir sürü hâlinde önünden geçip gittiğini görüyordu.

7. Geçen ay beraber işlediğimiz önemli konuların bazılarını sizlere tanıtmaya çalıştık sevgili öğrenciler.

Bu cümledeki mantık hatasını gidermek için aşağıda-ki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

A) “çalıştık” yerine “çalışıyoruz” kelimesi getirilmelidir.

B) “önemli” kelimesi “bazılarını” kelimesinden önce geti-rilmelidir.

C) “sevgili öğrenciler sözü cümle başına alınmalıdir.

D) “geçen” yerine “geçmiş” kelimesi getirilmelidir.

E) “tanıtmaya” yerine “hatırlatmaya” kelimesi getirilmelidir.

AnlatımBozuklukları

AnlatımBozuklukları

286

6. B

ÖLÜ

M •

Anl

atım

Boz

uklu

klar

ı

YA

YIN

DA

TE

K B

AŞ

AR

IDA

TE

K


8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi dil ve anlatım yönün-den yanlıştır?

A) Sabah akşam yapılan bu yürüyüşlerin insanı dinlen-dirdiğine ve daha sağlıklı yaptığına inanıyorum.

B) Yaptığımız bu son çalışmada eğitimimize yeni boyut-lar kazandırma amaçlanmıştır.

C) Eski deyişle “muhacirlik”, yeni deyişle “göçmenlik”, Türk tarihinde fedakârlıkla özverinin bir arada yaşan-dığı acı dolu zor yılların bir ifadesidir.

D) Araştırmalarımızda, anaokuluna giden çocuklarla gitmeyenlerin dil gelişimini karşılaştırıp aralarındaki farkı belirlemeye çalışıyoruz.

E) Çağının sorumluluğu üstlenme, tanığı olma gibi ay-dın sanatçıya özgü davranışları edebiyat ve kültür hayatımızda yol gösterici ve aydınlatıcı olacaktır.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı uyumsuzlu-ğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Arkadaşlarım müzik dinlemekten, ben kitap okumak-tan zevk alıyorum.

B) Biraz sevimli ve sinirli olmayan insan seviliyor.

C) Hastanın hemen hastaneye yatması ve tedavi edil-mesi gerekiyor.

D) Onu bu yoksun çevreden arkadaşları kurtardı.

E) Binbir Gece Masalları’nı seçip her gece birini okuya-cağım.

10. “Akşam yemeğini hazırlamak onun, bulaşakları yıkamak benim görevimdir.” cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?

A) “yemeği” sözcüğü yerine “yemekleri” sözcüğü getiri-lerek

B) “onun” sözcüğünden sonra “görevi” sözcüğü getirilerek

C) “yıkamak” sözcüğünden sonra “ise” sözcüğü getirilerek

D) “onun” sözcüğüne “-dur” eki eklenerek

E) “benim” sözcüğü cümleden çıkarılarak

11. Tayfalar çok denizde kaldıkları için yorgun düşmüşler, karaya çıkınca onların uzun süre dinlenmeleri gerekmişti.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Yanlış sözcük kullanımı

B) Özne - yüklem uyuşmazlığı

C) Öge eksikliği

D) Tamlama yanlışlığı

E) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması

12. Fecriaticiler, Servetifünun Edebiyatı’nı inkâr ettiler ama on-lara benzemekten ve taklit etmekten öteye geçemediler.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han-gisiyle giderilebilir?

A) “öteye” sözcüğü yerine “öte” sözcüğü getirilerek

B) “taklit” sözcüğünden önce “onları” sözü getirilerek

C) “ama” bağlacı cümleden çıkarılarak

D) “onlara” sözcüğü cümleden çıkarılarak

E) “ama” bağlacı yerine “ayrıca” sözü getirilerek

13. I. Asker, kapıya dikilen adamdan gizli parolayı söyle-mesini istedi.

II. Çocukların tek ümidi bu sınavdır ve ondan başarıyla çıkmayı arzulamaktadırlar.

III. Olanların bütün aileyi çok üzdüğünü, sebep olanların cezalandırılmasını istedi.

IV. Onun kitaplarının detaylarındaki ayrıntılar herkesin ilgisini çekiyordu.

V. Şehrin ortasında inşa edilmekte olan o büyük mağa-zanın inşaatı haziran sonu bitecek ve kullanıma ge-çecekmiş.

Numaralanmış cümleler anlatım bozukluklarının se-bepleri bakımından eşleştirilirse hangisi dışarıda ka-lır?


14. Türk Dil Kurumunun ana işlevi, Türk Dil Devrimi’ni ger-çekleştirmektir yalnız ne var ki dilimizdeki yenileşmeler, atılımlar Dil Kurumuyla başlamış sayılmaz.

Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin han-gisiyle giderilebilir?

A) “gerçekleştirmektir” yerine “başlatmasıdır” getirilerek

B) “yalnız” sözcüğü kaldırılarak

C) “atılımlar” sözcüğü “dilimizdeki” sözünün arkasına getirilerek

D) “yenileşmeler” yerine “yenilikler” sözcüğü getirilerek

E) “ne var ki” yerine “sadece” sözcüğü getirilerek

TYT TÜRKÇEyayindenizi.com.tr/demo/tyt-turkce.pdf• Her tip soru çeşidini görmenizi...

Documents

Transcript of TYT TÜRKÇEyayindenizi.com.tr/demo/tyt-turkce.pdf• Her tip soru çeşidini görmenizi...