Transkranijalna magnetska stimulacija...

101
Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij za Humanu i Eksperimentalnu Neurofiziologiju (LAHEN), Medicinski fakultet Sveučilišta u Splitu (voditelj prof.dr.sc Vedran Deletis)

Transcript of Transkranijalna magnetska stimulacija...

Page 1: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)

Mr. sc. Maja Rogić

Laboratorij za Humanu i Eksperimentalnu Neurofiziologiju (LAHEN),

Medicinski fakultet Sveučilišta u Splitu

(voditelj prof.dr.sc Vedran Deletis)

Page 2: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 3: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Električna stimulacija dubokih struktura mozga -(Deep brain stimulation (DBS)) –odgovor bihevioralni

Transkranijalna električna stimulacija (TES) – Registracija: Motorički evocirani potencijali (MEP)

Direktna kortikalna/subkortikalna stimulacija (DCS) – senzorička funkcija – odgovor bihevioralni - motorička funkcija –bihevioralni i/ili registracija MEP - jezične funkcije – odgovor bihevioralni

Električna stimulacija živca periferno – Registracija: Somatosenzorički evocirani potencijali (SEP)

Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)– Registracija: Motorički evocirani potencijali (MEP)

Preoperacijska tehnika

Intraoperacijske tehnike

Page 4: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)

Page 5: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 6: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 7: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)

neinvazivna tehnika

stimulacija neuralnog tkiva

ispitivanje funkcionalnog integriteta kortikospinalnog i kortikobulbarnog puta

Page 8: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Funkcionalna magnetska rezonancija (fMRI)

Snimanje promjena u protoku krvi (hemodinamski odgovor)

Yousry et al. Brain 1997

motorički evocirani potencijal

Page 9: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Kobayashi i Pascual-Leone THE LANCET Neurology 2003

Page 10: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 11: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 12: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 13: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 14: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 15: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 16: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 17: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 18: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 19: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 20: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Registracija magnetska stimulacija

Page 21: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 22: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Di Lazzaro et al. 2004. Clinical Neurophysiology

Evocirani potencijal registriran u mišiću šake

Epiduralna registracija vratni dio kralježnice

I1 I2 I3

Page 23: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 24: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Di Lazzaro, J Physiol 565.3 (2005)

Page 25: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Navigacijski transkranijalni magnetski stimulator (nTMS)

Page 26: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 27: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Programi za

navigaciju i analizu

Polaris-Camera

3D-Tracking Magnetski stimulator

Sjedalica

Tracking Tools

Nexstim EMG

Navigacijski ekran

EMG ekran

Page 28: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

1.

3.

4.

2.

Page 29: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

1. MR image loading

5. Diagnosis Areas that should be avoided

4. Result Areas eliciting responses

3. Targeted stimulation 3D Mapping of the brain

2. Guided registration Alignment between MRI’s and head

MRI´s IN

RESULT OUT

1 min.

2 min.

20 min.

Page 30: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 31: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta!

Primarna motorička kora za gornje i donje ekstremitete

kortikospinalni put

jezgre u ventralnim rogovima kralježničke moždine

živac

mišić

Page 32: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Mapiranje primarne motoričke regije?

Mapa primarne motoričke regije?

Page 33: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

BA 4

Centralni sulkus

Primarna motorička regija

Page 34: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Foerster (1936) Penfield (1950)

Somatotopička organizacija primarne motoričke regije M1

Page 35: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Motorički evocirani potencijali Stimulacija + registracije evociranih potencijala iz mišića Parametri registracije: Latencija Amplituda

Kontrakcije muskulature

Penfield (1950)

Page 36: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Stimulacija

Registracija Motorički evocirani potencijali mišića

Page 37: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 38: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 39: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 40: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 41: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 42: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 43: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Cilj neurokirurških operacija tumora unutar ili u blizini elokventnih motoričkih

područja kore mozga (precentralni girus i kortikospinalni put)?

1. Maksimalna resekcija patološkog tkiva

2. Očuvanje funkcije kako bi se osigurala kvaliteta života

3. Poboljšavanje ishoda preživljavanja

Preoperacijska neurofiziološka metodologija – nTMS- mapiranje

primarne motoričke regije i planiranje operacije

Intraoperacijska neurofiziološka metodologija – električna

stimulacije korteksa i subkortikalnih struktura

Page 44: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Kobayashi i Pascual-Leone THE LANCET Neurology 2003

Page 45: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Bashir i sur. Brain Topogr 2010

Page 46: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Prikaz slučaja nTMS mapiranja primarne motoričke regije za šaku kod bolesnika

Laboratorij za Humanu i Eksperimentalnu Neurofiziologiju (LAHEN), Medicinski fakultet (voditelj prof.dr.sc. Vedran Deletis)

Operacija u KBD Dubrava, Zagreb

DIREKTNA KORTIKALNA STIMULACIJA

Page 47: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ 1973., ljevak

□ AVM reg. frontalis lat. dex

□ lokalizacija AVM neposredno uz područje precentralnog girusa koje kontrolira

motoriku lijeve šake

□ fMRI + paradigma sa stiskanjem prstiju lijeve šake radi određivanja odnosa AVM

i primarne motoričke regije za kontrolu lijeve šake

Page 48: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 49: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ vlakna desnog kortikospinalnog puta smještena blizu uz rubove krvožilne malformacije uz medioposteriorni rub AVM

Page 50: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 51: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Intraoperacijski

Page 52: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 53: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 54: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 55: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Zaključak

KORELACIJA nTMS rezultata preoperacijskog mapiranja i

intraoperacijskog s direktnog kortikalnom stimulacijom!!

Page 56: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Pich i sur . Neurosurgery 2009.

□ 10 bolesnika s tumorima u

području Rolandove regije

□ preoperativno funkcionalno

mapiranje primarne motoričke kore

mozga s nTMS (sustav sa

senzoričkom elektromagnetskom

navigacijom) i intraoperativno

mapiranje istih područja s

direktnom kortikalnom

stimulacijom.

TMS vs DCS

Page 57: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

POKAZANA KORELACIJA TMS vs DCS

Pich i sur . Neurosurgery 2009.

Page 58: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Neurosurgery 2011.

Page 59: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Pich i sur . Neurosurgery 2011.

Page 60: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Pich i sur . Neurosurgery 2011.

nTMS vs DCS!

Page 61: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Gornji ekstremiteti: Zeleno –APB Žuto – ADM Rozo – FDI Donji ekstremiteti: Plavo – Tibial Sivo – bez odgovora

Pich i sur . Neurosurgery 2011.

Page 62: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 63: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta!

Primarna motorička kora za mišiće grkljana

kortikobulbarni put

vagalne jezgre moždanog debla

vagalni živac

mišić (krikotiroidni)

Page 64: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Krikotiroidni mišić

Kortikobulbarni put

Page 65: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 66: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Maja Rogić iz prihvaćene doktorske disertacije, neobjavljeno

Page 67: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 68: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

KRIKOTIROIDNI

APB

Page 69: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

25.19 ± 6.52 mm APB

KRIKOTIROIDNI

Kortikalna udaljenost primarne motoričke regije za APB I KRIKOTIROIDNI

=

Page 70: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u terapiji

Page 71: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 72: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Brodal 2010

Page 73: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Blokiranje osjeta stimulacijom primarne somatosenzoričke kore (S1)

• Ovisno o kutu rotacije zavojnice iznad S1 za šaku

– Blokiranje osjeta, bez motoričkih odgovora

Hannula H. et al. Human Brain Mapping, 2005

Page 74: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 75: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

U istraživanjima kognitivnih procesa kao što su pamćenje, govor, ili vizualna percepcija koristi

se tzv. paradigma lezije (eng. lesion paradigm) ili virtualne lezije (eng. virtual lesion) kod

zdravih ispitanika s ciljem interferencije neuralne aktivnosti u kognitivnim procesima, čiji je

učinak kratkotrajan svega desetke milisekundi.

Page 76: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Stimulacija vizualnog korteksa i izazivanje fosfena

Page 77: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 78: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 79: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Kammer i sur. Exp Brain Res 2005

Page 80: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Mehanizmi ljudskog mozga u

razumijevanju i produkciji govora?

Page 81: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 82: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

VIDEO- Figure 9.23: Wernicke-Geschwind model of speech production

Page 83: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Broca

Wernicke

M1

Page 84: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Broca

Wernicke

M1

Motorička područja kore mozga za govor

Page 85: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Brocina regija

Operkularni (Op)

Triangularni (Tr) Orbitalni (Or)

Page 86: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Sataloff i sur. 2006.

1

2

3

4

5

GRKLJAN

Page 87: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Stimulacija motoričkih područja kore mozga za govor s nTMS

i izazivanje:

prekid govor (speech arrest),

jezične pogrešake

pseudo (lažni prekid govora)

Page 88: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Navigacijska transkranijalna magnetska stimulacija (nTMS)

op BROCA

(operkularni dio Brocine regije)

M1 za mišiće grkljana

(primarno motoričko područje za

mišiće grkljana)

prekid govora

jezične pogreške

2

3

Ponekad primjetne kontrakcije mišića lica

pseudo-prekid govora

10

Page 89: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 90: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 91: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 92: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

□ Neurofiziološke osnove magnetske stimulacije

■ MOTORIČKI SUSTAV

□ Ispitivanje integriteta kortikospinalnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

□ Ispitivanje integriteta kortikobulbarnog puta

(kratki repetitorij anatomskih osnova, klinički primjeri i istraživanja)

■ SENZORIČKI SUSTAV

I . DIO

II . DIO

Magnetska stimulacija u istraživanjima kognitivnih funkcija

Magnetska stimulacija u motoričkim poremećajima i terapiji

Page 93: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

TERAPIJA

■ moždani udar

■ depresija

■ anksiozni poremećaji

■ bipolarni poremećaj

MOTORIČKI POREMEĆAJI ■ Distonija

■ Parkinsonova bolest

■ Huntingtonova bolest

■ Tourett sindrom

■ Esencijalni tremor

Page 94: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 95: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 96: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

Registracija magnetska stimulacija

Page 97: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 98: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 99: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 100: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij
Page 101: Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS)neuron.mefst.hr/docs/katedre/fizika_biofizika/Izborni_kolegiji/... · Transkranijalna magnetska stimulacija (TMS) Mr. sc. Maja Rogić Laboratorij

A: arm score of Motricity Index; B: upper limb score of Fugl-Meyer assessment; C: grip strength; D: Box and Block test; E: leg score of Motricity Index; F: lower limb score of Fugl-Meyer assessment; G: Functional Ambulatory Category; H: Modified Barthel index. *p < 0.05