The Professional Socialization : Case Study of...

ISSN 2228-9453 Journal of Behavioral Science for Development Vol.7 No.1 January 2015 Pag e | 75

วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา ปท 7 ฉบบท 1 มกราคม 2558 ลขสทธโดย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

The Professional Socialization : Case Study of Professionals Industrial Designers to Support ASEAN Economic Community1

Nutthapong Thammaruksasit2

Thasuk Janprasert3 Ungsinun Intarakamhang4

Received: May 1, 2014 Accepted: May 19, 2014 Abstract The objectives of this research are (1) to study the socialization process of professional industrial designer before & during their profession as well as the stability of profession. (2) to study the characteristic and conditions of professional industrial designer’s identity (3) to search ways in terms of professional socialization for the industrial designer as preparation to future impact of ASEAN Economic Community or AEC in year 2015. The research was constructed using case study’s qualitative research by selected purposive sampling are 9 professional industrial designers, 4 industrial designers and 5 special expert.The research results can be divided into 3 parts, In part 1 found that childhood lifestyle is influences in making characteristic to be industrial designer. In the socialization process were socialized by significant agents such as lecturer, senior, friends, social media, client and manufacturer etc. The main socialize contents are the skill for industrial design profession working. The main socialize tactics that are the informal and have model to study such as work critics and knowledge from sample work etc. The work stability depends on the individual condition and environmental condition, which consists of the love for designing and acceptance from clients etc. The results for part 2 the Industrial Designer’s profession identity shows there are 7 identities, which are the imagination sense, well-round knowledge, flexible, attentive, problem solving skills, analyze & connection skills, and adaptive. The conditions of this identity occur from “the expectation to have good working skills”The results for part 3 found the ways for socialization designer as preparation to future impact of AEC including individual characteristics development, international working skills development and AEC opportunity development. Keywords: Professional socialization, Profession identity, Industrial designer

1 Master thesis for the Master of Science(Applied Behavioral Science Research)Srinakharinwirot University 2 Student, Master of Science (Applied Behavioral Science Research)Srinakharinwirot University 3 Graduate student inapplied psychology program, Faculty of Psychology, Chulalongkorn University 4 Associate Professor in Behavioral Science Research Institute, Srinakharinwirot University

76 | Page Journal of Behavioral Science for Development Vol.7 No.1 January 2015 ISSN 2228-9453


กระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ : กรณศกษานกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม

มออาชพเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน1

ณฐพงษ ธรรมรกษาสทธ2 ฐาศกร จนประเสรฐ3

องศนนท อนทรกาแหง4

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษากระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมมออาชพ ทงกอนเขาสวชาชพ ระหวางอยในวชาชพ และ ระยะมนคงทางวชาชพ 2) ศกษาลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมและเงอนไขทเกยวของกบการมเอกลกษณเชงวชาชพและ3) คนหาแนวทางในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสาหรบพฒนานกออกแบ บผลตภณฑอตสาหกรรมเพอเตรยมความพรอมในการรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558 ใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพแบบการศกษาเฉพาะกรณ โดยเลอกกรณศกษาแบบเจาะจง ไดแก นกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมมออาชพ จานวน 9 ราย นกออกแบบผลตภณฑ อตสาหกรรม จานวน 4 ราย และผทรงคณวฒจานวน 5 ราย ผลการวจยแบงเปน 3 สวนคอ สวนท 1 พบวา ชวตในวยเดกชวยบมเพาะคณลกษณะสาคญและความเชอทสงผลตอการเปนนกออกแบบฯและในกระบวนการการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพพบวามตวแทนในการถายทอดทสาคญ เชน อาจารย รนพและเพอน รวมถงกลมสอมวลชน กลมลกคา และผผลต เปนตนเนอหาของการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสวนใหญเปนความเชยวชาญในการปฏบตงาน เชน ทกษะในการทางาน เปนตน และพบวากลวธของการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสวนใหญเปนการถายทอดท ไมเปนทางการเชนการวจารณงาน เปนตน รวมถงกลวธแบบมตวแบบทงการแสดงตวอยางใหด และการสงเกตจากตวแบบความและมนคงเชงวชาชพมเงอนไขจากตวบคคลและสภาพแวดลอมเชน ความรกในการออกแบบฯ การไดรบการยอมรบจากผใชสนคาเปนตนผลการศกษาสวนท 2 พบวาลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพประกอบดวย มจนตนาการสงสามารถมองเหนภาพในอนาคต มความรอบรมความสามารถในการปรบตวชางสงเกตชางสงสย มความสามารถในการแกปญหา มความสามารถในการวเคราะหเชอมโยง มความสามารถในการประนประนอม โดยเกดจาก “ความคาดหวงของทกษะเพอการทางาน” และผลการศกษาสวนท 3 พบวาแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนประกอบดวย การพฒนาคณลกษณะสวนบคคล การพฒนาความเชยวชาญในการทางานใหสอดคลองกบความตองการของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และการพฒนาเพอเพมโอกาสจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

คาสาคญ: การถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ เอกลกษณเชงวชาชพ นกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม

1 ปรญญานพนธระดบมหาบณฑต สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และรบทน

สนบสนนจากสานกงานกองทนสนบสนนการวจย 2 นสตระดบมหาบณฑตบณฑต สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3 อาจารยประจาสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4 รองศาสตราจารยประจาสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ



ทมาและความส าคญของปญหา ในปจจบนสงคมไทยทกภาคสวนตระหนกถงสถานการณการรวมตวทางเศรษฐกจท เรยกวา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community: AEC) ซงมวตถประสงคเพอสรางความรวมมอทางเศรษฐกจของประเทศอาเซยนและเพมขดความสามารถทางการคาระหวางประเทศใหสามารถรบมอกบปญหาทางการคาทสงผลกระทบถงภมภาคอาเซยน (สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, ม.ป.ป.: 2)ซงเนนการเปนตลาดและฐานการผลตเดยวใชกฎระเบยบการคาเดยวกนทาใหภาคอตสาหกรรมสนคาประเทศไทยไดประโยชนในการสงออกสนคาไปยงประเทศสมาชก ประกอบกบการสารวจการสงออกสนคาอตสาหกรรมของไทยโดยกรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชย ในป พ.ศ. 2555 ชวงเดอน มกราคม-มถนายน ผลตภณฑมมลคาการสงออกถง 2,566,390.01 ลานบาท (กรมสงเสรมการสงออก ,

2555: ออนไลน) จากการสารวจเพยงครงปแรกสนคาอตสาหกรรมมอตราขยายตวเมอเทยบกบป พ.ศ. 2554 รอยละ 0.18 และอาเซยนนนเปนตลาดสงออกอนดบหนงของประเทศไทยโดยในปพ.ศ. 2553 ประเทศไทยสงออกสนคาสประเทศในอาเซยนมมลคากวา 44,000 ลานเหรยญสหรฐ (กรมเจรจาการคาระหวางประเทศสานกอาเซยน, 2554: 2-3)จากสถานการณการเตบโตดานการสง ออก จงจาเปนตองมบคลากรทมความสามารถเพอรองรบสถานการณน โดยเฉพาะนกออกแบบผลตภณฑ อตสาหกรรมทสามารถพฒนาสนคาไทยใหมความโดดเดนและแตกตางจากคแขงในภมภาคเดยวกนเพอสรางมลคาทางเศรษฐกจใหประเทศไทยไดเปนผนาดานผลตภณฑอตสาหกรรมในกลมอาเซยนได โดยเมอยอนกลบไปในยคปฏวตอตสาหกรรมในป ค.ศ. 1760 สงของเครองใชตางๆตองผลตให

พอเพยงกบความตองการของมนษยจากการขยายตวของประชากร วธการผลตจากแรงงานคนเปลยนเปนเครองจกรดวยเหตนการผลตในลกษณะจานวนมาก (Mass Production) ในระบบอตสาหกรรมจงเกดขน การออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม จงมรากฐานตงแตเวลานนและมสวนพฒนาสรางความสะดวกในการใชงาน ความสวยงามและชวยยกระดบชวตความเปนอยของมนษยเรอยมา (ธระชย สขสด, 2544: 1-2)ปจจบนสงคมไทยมความตองการอปโภคบรโภคสนคาสาเรจรปจานวนมากเพอความสะดวกสบาย อกทงโลกของการผลตสนคาปจจบนเปนการผลตสนคาเพอตอบสนองคนหมมาก ในการออกแบบจงตองอาศยวชาชพนกออกแบบฯ ทเปนผเชยวชาญดานการออกแบบผลตภณฑมทกษะความรความสามารถบนพนฐานการผลต เช ง อตสาหกรรมสามารถแกปญหา ปรบปรงใหผลตภณฑมประโยชนใชสอยและความสวยงามทดกวาเดม และสรางกาไรใหแกผผลต ตลอดจนชวยยกระดบสภาพความเปนอยของมนษยในสงคมใหสงขน(มนตร ยอดบางเตย , 2538: 56) จ า ก ก า ร ส า ร ว จ ข อ ง ข อ ง ห น ว ย ง า น Collaborative Development Unit (CODE)

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ในป พ.ศ. 2552 พบวา ปจจบนจานวนนกศกษาทสาเรจการศกษามอยไมเกน 600 คนแตมผททางานอยในภาคอตสาหกรรมไมเกน 200 คนและในแตละปมบ ค คลท ท า ง านด า นก ารออกแบบผล ตภณฑ อตสาหกรรมอยางมออาชพไมเกน 20 คนแสดงถงจานวนของนกออกแบบฯท เปนมออาชพไมไดมจานวนมากเมอเทยบกบจานวนผเรยน (พรเทพ ฉตรภญญาคปต, 2552: 4) ซงไมสอดรบกบความตองการท เ พมข น ในส งคมไทยรวมถ งสถานการณของประชาคมฯ



จากการเตบโตขนของผลตภณฑอตสาหกรรมในประเทศไทยและภมภาคอาเซยนภาพอนาคตของนกออกแบบฯ จะเปนวชาชพทมบทบาทตออตสาหกรรมสนคา เพราะมนษยเปนปจจยชขาดความสาเรจในการพฒนาในทกเรอง คนเปนผกาหนดทศทางการพฒนา (วรต ปานศลา, 2542: 1)ซงในสถานการณนตองเรมจากการพฒนานกออกแบบฯ ทมความร ทกษะ และความสามารถออกสสงคมไทยและภมภาคอาเซยน ซงวชาชพนตองใชความสามารถ ทกษะ ความรเฉพาะทางทผานการฝกฝนอยางเขมขนจากกระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพซงเปนกระบวนการเรยนรอนซบซอนทบคคลไดมาซงความรทกษะและเอกลกษณวชาชพจนทาใหบคคลกลายเปนสมาชกของวชาชพ (Cohen, 1981: 14; อางจาก สมศกด สดากลฤทธ, 2545: 47) ซงเมอพจารณาจาเอกสารและงานวจยทผานมาพบวา มงานวจยเรองศกษาเกยวกบการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ เชน พยาบาล ทหาร ตารวจ เปนตน เพอใหไดองคความรทเปนประโยชนในการพฒนาบคลากรในอาชพนนๆ แตมกไมพบการศกษาการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพในกลมนกออกแบบฯซงมความสาคญตอส ง คม ไทยและกา รแข ง ข นท า ง เ ศ รษฐก จ ใ นสถานการณของประชาคมฯอกทงมเอกลกษณเชงวชาชพแตกตางจากอาชพอน

ดงนนผวจยจงมความสนใจศกษากระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบฯมออาชพวามลกษณะอยางไร ทาอยางไรจงสามารถพฒนาใหตนเปนมออาชพจนประสบความสาเรจในวชาชพ โดยสามารถใชประโยชนเพอนาไปเปนแนวทางหนงในการพฒนานกออกแบบฯทเพมมากขนในอนาคตใหมความเปนมออาชพออกสสงคมไทยและอาเซยนอยางมคณภาพ และศกษาลกษณะและเงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพของนกออกแบบฯ

มออาชพวาเปนอยางไรเพอเปนแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯใหมเอกลกษณทสอดคลองกบกลมวชาชพ รวมถงคนหาแนวทางในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสาหรบพฒนาของนกออกแบบฯวามลกษณะอยางไรเพอเตรยมความพรอมในการรองรบกบสถานการณของประชาคมฯซงจะเปนประโยชนใหนกออกแบบฯมความตระหนกถ งหนาทท ตองเตรยมพรอม ตลอดจนมความร ทกษะ ความสามารถ เพอเพมมลคาของผลตภณฑในการแขงขนทางเศรษฐกจทกาลงจะเกดขนในอนาคตอนใกล

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษากระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมมออาชพ ทงกอนเขาสวชาชพ ระหวางอยในวชาชพ และ ระยะมนคงทางวชาชพ

2. เ พอศกษาลกษณะของเอกลกษณ เช งวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมและเงอนไขทเกยวของกบการมเอกลกษณเชงวชาชพ

3. เพอคนหาแนวทางในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสาหรบพฒนานกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมเพอเตรยมความพรอมในการรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558

แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ การศกษานใชแนวคดทฤษฎทางจตวทยา และส ง คมว ทย า เ พ อ เ ป นแนวทาง ในการอธ บ า ยกระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพซ งมสาระสาคญของแตละแนวคดดงน แนวคดทฤษฎทางสงคมวทยา การศกษานใชแนวคดการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ (Professional Socialization)เปนหลก



จากการประมวลแนวคดการถายทอดหลายแนวคดและสรปเปนกรอบแนวคดในการวจยใหครอบคลม 3 ชวงเวลา ทงกอนเขาสวชาชพ ระหวางอยในวชาชพและระยะมนคงเชงวชาชพ พบวาแนวคดในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพแตละแนวคดมการแบงชวงเวลาของการอธบายการะบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพทแตกตางกนสรปไดดงน ชวงกอนเขาสวชาชพมแนวคดการถายทอดทางสงคมของ Katz & Kahn (1978) และ Champoux (2000) ซงเปนแนวคดทมงเนนการศกษาในบรบทของการถายทอดในชวงทบคคลเลอกเขาสอาชพและเข าทางานในอาชพแตยงขาดการอธบายปรากฏการณการถ ายทอดในช วงช ว ตวย เด กของบคคลท มความสมพนธตอการเลอกอาชพในอนาคต ผวจยจงศกษาเพมเตมใน แนวคดการประกอบอาชพของ Super (1975) ทสามารถอธบายเงอนไขในการเลอกอาชพของบคคลซงมผลมาตงแตการถายทอดในชวงวยเดกจนกระทงชวงแหงการตองการดารงอยในวชาชพ และในการทาความเขาใจกบชวงของความมนคงเชงวชาชพนนผวจยไดนาแนวคดของแนวคดของ Deaux & Wrightman (1988) และ Garavan

& Morley (1997) ทอธบายถงการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพทบคคลสามารถทางานจนเกดความมนคงเชงวชาชพทบคคลจะพยายามดารงรกษาวชาชพของตนเองไว ในกระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพประกอบไปดวยประเดนในการถายทอด 3 ประเดน คอ ตวแทน (Agent) เนอหา (Content) และกลวธ (Tactic) การถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ มตวแทนผทาหนาทในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพสบคคล ท งทางตรงและทางออมทส าคญ ไดแก สถาบนครอบครว สถานศกษา กลมเพอน สอมวลชน และสถานททางานหรอกลมอาชพ และตวแทนในแต

ละกลมมเนอหาในการถายทอดทแตกตางกนออกไปซงเปนเนอหาทเปนชดความรของนกออกแบบฯทใชประกอบวชาชพได ซงในแตละเนอหาจะมกลวธในการถายทอดทอาจเหมอนหรอแตกตางกนออกไปดวย

แนวคดทฤษฎทางจตวทยา นอกจากนผวจยยงไดทบทวนแนวคดทางจตวทยาไดแก 1) ทฤษฎการรบรความสามารถของตนของ Bandura (1975) มแนวคดวานอกจากสภาพแวดลอมมสวนในการถายทอดใหเกดพฤตกรรมแลว บคคลยงสามารถตดสนใจแสดงพฤตกรรมจากเงอนไขภายในตวบคคลมาชวยทาความเขาใจเกยวกบเงอนไขของการตดสนใจเลอกทางานในวชาชพรวมถงการประสบความส า เรจ ในวชาชพ 2) ทฤษฎเอกลกษณบคคลของ Stryker (1991) อธบายถงเงอนไขของการเกดเอกลกษณของแตละบคคลทมาจากความผกพนตอบทบาท กลาวคอบคคลจะกระทาตามบทบาททคาดหวงจากกลมสงคมทอาศยอยจนการกระทานนเกดเปนความผกพนและกลายเปนลกษณะเดนของบคคลนน และ 3) ทฤษฎพหปญญาของ Howard Gardner (2006) กลาวถงเชาวนปญญาของบคคล 9 ดานทเปนผลตอเอกลกษณของบคคลแตละบคคลมาเพอเปนแนวทางในการศกษาลกษณะของเอกลกษณ เช งว ชาชพและน ามาประยกตใชในการมองปรากฏการณเกยวกบลกษณะและเงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพนกออกแบบฯ

วธด าเนนการวจย

การวจยครงนใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพการศกษาเฉพาะกรณ (Case study)โดยใชการเลอกกรณศกษาแบบเจาะจงตามคณสมบตทกาหนด โดยแบงกรณศกษาเปน 3 กลมไดแกนกออกแบบฯมออาชพ จานวน 9 ทาน นกออกแบบฯ จานวน 4 ทาน



และผทรงคณวฒจากสถาบนการศกษา เศรษฐกจทงภาครฐ และเอกชน จานวน 5 ทาน ซงเกณฑในการเลอกนกออกแบบฯมออาชพ ไดแกตองเคยไดรบรางวลเกยวกบการออกแบบฯจากภาครฐหรอเอกชน โดยตองเปนรางวลในโครงการระดบชาตหรอนานาชาตเทานน ตองเคยเปนตวแทนในการถายทอดเกยวกบวชาชพนกออกแบบฯในระบบการศกษาหรอหนวยงานภาครฐและเอกชนตองทางานในวชาชพนไมตากวา 10 ปและสาเรจการศกษาเกยวกบการออกแบบฯโดยตรง รวมถงปจจบนยงทางานอยในวชาชพน และเกณฑในการเลอกนกออกแบบฯกลมท 2 คอ ตองทางานในวชาชพนไมเกน 2 ป และสาเรจการศกษาเกยวกบการออกแบบฯโดยตรง รวมถงปจจบนยงทางานอยในวชาชพน โดยการแบงนกออกแบบฯออกเปน 2 กลมนนเพอความสมบรณของขอมลในกระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพในทกชวง เนองจากนกออกแบบฯมออาชพนนทางานมาเปนระยะเวลานานอาจทาใหขอมลในชวงกอนเขาสวชาชพไมครบถวนกบบรบทของสถานการณสงคมปจจบนซงจะใชขอมลจากกรณศกษากลมแรกเปนหลก และใชขอมลจากกลมทสองเปนสวนประกอบ และใชการสมภาษณเชงลกแบบมโครงสรางและการสงเกตแบบไมมสวนรวมในการเกบขอมล สวนในการว เคราะหข อมลผ ว จ ย ใช การว เคร าะห เน อหา (Content Analysis) ซงเปนการนาขอมลทไดมาอานและจบประเดนทสาคญและลงรหสขอมลแบบอปนย (Inductive Coding)ทไมมการตงรหสไวลวงหนาแตจะทาการลงรหสเมอพบประเดนสาคญทเกยวของ และเช อมโยงความสมพนธของขอมลและหาความหมาย จนสามารถนามาอธบายเ พอตอบวตถประสงคการวจย

ผลการศกษาและอภปรายผลการวจย

ผลการศกษาและการอภปรายผลแบงออก

เปน 3 สวนหลกตามวตถประสงคการวจย ไดแกก ระบวนการถ า ยทอดทา งส ง คม เช ง ว ช าช พ เอกลกษณเชงวชาชพ และแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯเพอรองรบประชาคมฯ ดงน 1. กระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมมออาชพ

กระบวนการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบฯแบงไดออกเปน 3 ชวงคอ ชวงกอนเขาสวชาชพ ระหวางอยในวชาชพ และ ระยะมนคงทางวชาชพ โดยมรายละเอยดดงน 1.1 ชวงกอนเขาสวชาชพ

ชว งน เปนช ว งของการถ ายทอดท น กออกแบบฯไดรบจากตวแทนในกลมตางๆเพอใหตนเองสามารถกาวเขาสการทางานในสายวชาชพนได ซงผลการวจยพบวาในชวงชวตวยเดกกบครอบครวและชวตในรวการศกษาตงแตประถมศกษาจนถงในระดบมธยมศกษาตอนตนของนกออกแบบฯนนมสวนในการบมเพาะใหนกออกแบบฯมความชอบ ความสนใจและมพนฐานทางดานทกษะความสามารถทเหมาะสาหรบงานดานการออกแบบฯ เชน การไดรวมอยในบรบทของครอบครวทมฐานการคดและการกระทาทสอดคลองกบการออกแบบฯ เชนกจกรรมในบรบททางอาชพ หรอกจกรรมท ช นชอบของครอบครว “พอเปนคนซอมของทกอยาง แลวแกกตอลาโพงขายเอง พอเคยทาลาโพงขายเองตองตดตไมและกรขางในตอนนนผมจะไดเหนบรรยากาศแบบนนทกวน” (พไผ)



“บานเคากเปนคนออกแบบเองสรางเอง ชอบคด เฟอรนเจอรในบานกออกแบบเองทาเอง” (พโฟม) ชวตของนกออกแบบฯในวยเดกนน การรวมกจกรรมกบบคคลในครอบครวทมอทธพลตอการเลอกเรยนในสายวชาชพนสามารถนามาอภปรายเทยบเคยงกบแนวคดของซปเปอร (Super, 1975) ในชวงชวงระยะเจรญเตบโต (Growth Stage) ทเดกตงแตเกดถง 14 ป จะพฒนาอตมโนทศนดวยการเลยนแบบจากบคคลสาคญในครอบครว ซงเปนพนฐานในความสนใจในอาชพในระยะตอไปขอคนพบทปรากฏจากงานวจยน มความแตกตางกบแนวคดนทนกออกแบบฯยงไดรบการสรางแรงบลดาลใจในการทางานดานการออกแบบจากกลมสอมวลชน เชน หนงสอการตน หนงสอสอนการประดษฐ และรายการทางโทรทศน เปนตนนอกจากนกจกรรมในวยเดกทนกออกแบบฯชนชอบนนก เปนกจกรรมทเกยวของกบพนฐานของความชอบดานการออกแบบฯเชน กจกรรมการวาดรป กจกรรมการประดษฐทงของเลนเอาไวเลนเอง รวมถงการดดแปลงของเลนทมอยใหตรงตามความตองการมากขน “วาดรปกวาดแบบพวกการตนอะไรแบบเนย Saint Seiya, Dragon Ball จรงๆกวาดหมดแหละ การตนญปนถอวามอทธพลมาก” (พปาน) “เวลาผมตอ LEGO เนยผมไมไดทาตาม instruction ผมจะตอเปนเครองบน เปนเครองบนอะไรกไดตามใจผมเลย” (พปอ) อกทงวชาทชนชอบกเปนวชา ศลปะ ทมทงการวาดรปและงานประดษฐ และวชาวทยาศาสตรทนกออกแบบฯชอบทไดทาการทดลองในวชาน

“เราทางานศลปะไดด สามารถอยกบมนไดนานๆ ไมใชแควชาศลปะนะผมวาดรปเลนตลอดเวลา

ฮาๆ ในเวลาเรยนกวาดนะครสอนไปผมกวาด นถาไปดสมดผมกจะมแตรปการตนเตมไปหมด” (พโฟม) “วทยาศาสตร ผมวามนสนกอะ ตอนททดลองเวลาทไดเทโนนเทนใสหลอดทดลอง แลวแบบวามปปปาป ไดมอะไรทมนพงขนมา คอไดมอะไรททาแลวมนแบบเหนอะ วามนเกดอะไรขน” (พปอ) ซ ง เ ม อน าปร ากฏการณ คว ามสน ใ จ ความชอบและความสามารถในกจกรรมและวชาเรยนเชน การวาดรป การประดษฐของนกออกแบบฯในชวงนสามารถเทยบเคยงไดกบแนวคดของ Super (1975) ทกลาววาเดกในชวงอาย 11-14 ป จะมความสนใจในอาชพมากขนและมพนฐานในความสนใจและการพจารณาเกยวกบอาชพจากความพงพอใจในกจกรรมททาและความสามารถของตนเองเมอนกออกแบบฯเขาสการเรยนในชวงมธยมตอนปลาย ชวงนเปนชวงทเดกไทยทเรยนในสายสามญตองเรมมการพจารณาเลอกเรยนในสายวชาชพทตนเองสนใจเพอเตรยมตวสอบเขาเรยนตอในระดบอดมศกษา ซงนกออกแบบฯสวนใหญในชวงแรกนนไมมความรเกยวกบสาขาออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมเลย จงมความสนใจเลอกเรยนในสาขาสถาปตยกรรมกอน เนองจากเปนสาขาทสอดคลองกบความชอบวาดรปอกทงเปนวชาชพทไดรบการยอมรบของสงคมทงรายไดและภาพลกษณทด ตางจากการทางานศลปะแบบศลปนทไมไดรบการยอมรบ รวมถงความชอบในการใชชวตในการเรยนในสาขาน “เรยนเปนศลปนเปน art ไปเลยมนหากนยาก สมยกอนคาวาศลปนไสแหงมนเปนคาเรยกตดปากสดทายลงตวกคอสถาปตยเพราะเปนอาชพทมตงคมหนามตา แลวก เปนวชาทางศลปะดวย” (พโฟม) “ตอนนนมละครดวย เคหาสนดาว พแทง ศกดสทธ ดแลวรสกวาอาชพนแมงโคตรเทหเลย ซง



ทาใหมเพอนรอบๆขางจากเดมทเคยบอกวาไมชอบเรยนสถาปตยอยากเรยนอกเยอะเลยนะ” (พปน) การตดสนใจเลอกสาขาทเรยนนนสามารถเทยบเคยงกบแนวคดการของ Garavan & Morley (1997) ในข นการถ ายทอดทางส งคมล ว งหน า

(Anticipatory Socialization) เปนขนทเกดกอนทบคคลเขาทางาน โดยทบคคลจะไดรบประสบการณขอมล เกยวลกษณะงาน จนเกดความผกพนทางใจ

(Initial Psychology Contract) จนเกดความคาดหวงในการทางานในอนาคต เชน คาจาง โอกาสความกาวหนา เมอนกออกแบบฯมความสนใจเรยนดานสถาปตยกรรมแลวนกออกแบบฯไดเรมศกษาทาความเขาใจเกยวกบสาขานเพมมากขนและพบวามสาขาการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมอยดวยและเมอเทยบกบความชอบและศกยภาพของตนเองแลวนนเหมาะสมกบตนเองมากกวา ทงจากการไดเหนรปแบบงาน ไดทดลองทางานดานน และไดรบคาแนะนาจากผ อน เปนตนซงการเลอกเรยนดานออกแบบฯนนเปนขอคนพบจากงานวจยนวานกออกแบบฯไมไดสนใจเกยวกบ คาจาง หรอโอกาสความกาวหนาเทานน แตกลบเลอกเรยนในวชาชพทตนเองชอบและเหมาะสมกบตนเองมากกวา “ไ ด ไ ป ด ง า นแ ส ด ง ผ ล ง า น ข อ ง พว ก product design มนจดในหาง มนทาใหเรารสกวาเนยอาจจะเปนสงท เราโอเคเลย ใชเลย เอาอนนแหละ คงไดใชทกษะทเราชอบ” (พปาน) “มพวศวะมาพด เคาบอกวา มภาควชานงนาสนใจมากเลยพเหนเคาทาพวกมอไซค หมวกกนนอค ฟงดแลวเออนาสนใจด ตอนเดกๆกรสกตวเองชอบทาอะไรดวยมอ ID เปนภาคทนาสน” (พปน) นอกจากการเลอกเรยนในสาขานดวยการเรมจากความสนใจดานสถาปตยกรรมกอนยงมนกออกแบบฯบางทานทตงใจเรยนในสาขานตงแต

เรมแรก เนองจากบดาทางานในวชาชพนจงอยากใหลกเรยนบาง และนกออกแบบฯบางทานทเขามาเรยนดวยความไมตงใจ “พอขน ม.4 พอกเรมแบบอยากใหมาสอบเขามาเรยนทางน เคาอยากใหเรยน ID แตตอนแรกเรากแบบไมอยากเรยน ID จบมาแลวกตองมาชวยเคามนเหนอยขเกยจทาไรเงย” (เอม) “ตอนเลอกถาปดกคดวาถาปดธรรมดาเกนไปไมมนส กเลยมาดอนนเฮย Industrial Design

มนตองแนวสรางบานอตสาหกรรมแนเลย ฮาๆๆ พอมาถงมนอะไร” (พดน) หลงจากนกออกแบบฯไดเลอกเขามาเรยนสาขานในระดบอดมศกษานกออกแบบฯไดรบการถายทอดเนอหาทสาคญตอการทางานในสายวชาชพในอนาคตจากตวแทนทสาคญ 5 กลมคอ อาจารยในหลกสตรการศกษา รนพในสถาบนการศกษา เพอนในสถาบนการศกษา สถาบนการศกษาเอกชน และกลมสอมวลชน โดยกลมทมความสาคญมากทสดคอ อาจ ารย ใ นหล กส ต รก ารศ กษา แล ะร น พ ใ นสถาบนการศกษา เมอเทยบเคยงผลกบการศกษาของอาชพอน เชน การศกษาของ สมศกด สดากลฤทธ (2545) พบวาผสอนในโรงเรยนมผลตอพฤตกรรมการทางานของครแนะแนว และการศกษาของสมพล มาสปรด (2548) ทพบวาตวตลกไดรบการถายทอดจาก เพอน และสอมวลชน เชน หนงสอตางประเทศ แตส าหรบต วแทนร น พ ในสถาบนการศกษาและสถาบนการศกษาเอกชนไมพบวามบทบาทเปนตวแทนในการถายทอดทสาคญของอาชพอนเหมอนกระบวนการถายทอดของนกออกแบบฯเนอหาในการถายทอดทนกออกแบบฯไดรบในชวงนเมอเทยบเคยงกบแนวคดของ Chao et al. (1994) พบวาสวนใหญเนอหาทนกออกแบบฯไดรบเปนเนอหาดานความเชยวชาญในการปฏบตงาน ไดแก วชาพนฐานทเนน



การปฏบต วชาพนฐานเชงทฤษฎ หลกการออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม ทกษะในการทางาน และ แนวคดในการออกแบบ อกทงมเนอหาเกยวกบการเมองในสถานศกษาทนกออกแบบฯไดรบการถายทอดคอ การวางแผนการเรยนในอนาคต ทชวยใหรถงบรบทของวชาทตองเรยน นสยของอาจารยทตองพบ เทคนคการเอาตวรอดตางๆ เปนตนซ งเนอหาทงหมดถกถายทอดผานกลวธมากมาย โดยเมอเทยบเคยงกบแนวคดกลวธในการถายทอดของ

Van Mannen & Schein (1979) พบวากลวธสวนใหญ เปนการถายทอดแบบไม เปนทางการจากอาจารยและรนพ เชน การสงงานและใหทาตามลาพง การใหนกออกแบบฯชวยทางาน การชวยงานนกออกแบบฯ โดยมการถายทอดแบบเปนทางการจากอาจารย คอ การบรรยายและจดจา และมการถายทอดทงแบบกลมและรายบคคลจากอาจารยในชวงของการสอนท งในหองเรยนและการใหคาปรกษานอกหองเรยน และกลวธในการถายทอดทสาคญอกรปแบบหนงคอการถายทอดแบบมตวแบบ เชน แสดงตวอยางพรอมการแนะนา ใหเหนโลกของการทางานจรง จากอาจารย และ การใหนกออกแบบฯชวยทางาน การชวยงานนกออกแบบฯ ทเปนการแสดงตวอยางของการทางานใหนกออกแบบฯไดเหนและจดจาและทาตาม โดยมกลวธหนงทพบวาเปนขอคนพบทปรากฏขนจากการวจยครงนคอ กลวธการแสดงบทบาทของลกคา คอ การทอาจารยสวมบทบาทของลกคาทนกออกแบบฯจะตองพบในอนาคตและใหนกออกแบบฯไดลองทางานรวมกนกบลกคาซงนกออกแบบฯจะไมมโอกาสไดฝกเลยกอนเขาสการทางานจรง นอกจากน ในชวงกอนเขาส วชาชพนนพบว าม ช ว งของการถ ายทอด อกช ว งหน งท มความสาคญมากสาหรบนกออกแบบฯคอชวงเสมอน

จรงของวชาชพซงเปนชวงทนกออกแบบฯไดลองทางานจรงในสายวชาชพท งจากการฝกงานในหลกสตรการศกษาและการทางานอดเรกเพอสรางรายได “ฝกกบรนพมหาลย กสนกดตอนนนมแผนก R&D พๆกสอนเรา ทานนทาน” (พไผ) “กมรบงานจากอาจารยเปนงานทไดดไซนเลยนะ พวกเครองเลนในสนามเดกเลน” (พปอ) ในชวงนพบวา ตวแทนในการถายทอดทสาคญประกอบดวย 3 กลมคอ รนพในททางาน ทไดทางานรวมกน เปนตวแทนทมประสบการณในการทางานมากกวานกออกแบบฯ เพอนรวมงาน คอเ พอนท ไดฝกงานในหนวยงานเดยวกนจากตางสถาบนการศกษา และ ลกคา คอผวาจางงานทงจางตรงตอนกออกแบบฯและจางงานผานหนวยงานทนกออกแบบฯทางานดวย ซงตวแทนรนพในททางานและเพอนรวมงานในชวงนสามารถเทยบเคยงไดกบผลการวจยของ สมพล มาสปรด (2548) ทพบวาตวตลกไดรบการฝกฝนทกษะจากเพอนรวมงานทงทเปนรนพและเพอน และพบวาลกคานนเปนขอคนพบทปรากฏในงานวจยนวาเปนตวแทนในการถายทอดทแตกตางจากวชาชพอนและเนอหาทสาคญทนกออกแบบฯไดรบการถายทอดในชวงนเมอเทยบเคยงกบแนวคดของ Chao et al. (1994) พบวาเนอหาสวนใหญยงเปนเนอหาดานความเชยวชาญในการปฏบตงานไมตางจากการเรยนในระดบอดมศกษา เชนกระบวนการทางานออกแบบฯ ความเปนไปไดจรงของงานออกแบบฯ ทกษะในการทางาน การนาเสนองานตอลกคา และกลไกการตลาด โดยพบวาเนอหาทนกออกแบบฯไดรบในชวงนมบางเนอหาทเปนขอคนพบและมความแตกตางกบแนวคดของ Chao et al. (1994) คอ ความรบผดชอบตองาน ทนกออกแบบฯไดรบการถายทอดความรบผดชอบใน



การบรหารจดการงานใหเสรจตามเปาหมายและเวลาทกาหนด รวมถงเนอหาเกยวกบลกษณะการใชชวตของนกออกแบบฯ ทนกออกแบบฯไดเรยนรจากรนพในททางานวาตนเองเหมาะกบการทางานรปแบบนหรอไม เนอหาเหลานถกถายทอดผานกลวธหลายรปแบบ พบวาทกกลวธสามารถเทยบเคยงไดกบแนวคดกลวธในการถายทอดของ Van Mannen &

Schein (1979) ซงกลวธสวนใหญเปนการถายทอดแบบไมเปนทางการทงจากรนพในททางาน และเพอนรวมงาน ไดแกการปลอยใหนกออกแบบฯไดพบอปสรรคเอง และการวจารณงาน และกลวธแบบเปนทางการคอ การตงใจสอนโดยตรงจากตวแทนรนพในททางาน การสอนโดยตรงและการวจารณงานยงสามารถเทยบเคยงไดกบการถายทอดแบบกลมและรายบคคลในแนวคดน รวมถงอกกลวธทสาคญตอนกออกแบบฯคอการเหนตวอยางของการทางานจากรนพ เพอน และลกคา และนามาฝกฝนจนมทกษะทพฒนาขนและกลวธนสามารถเทยบเคยงไดกบการถายทอดแบบมตวแบบในแนวคดน

1.2 ชวงระหวางอยในวชาชพ

ในชวงนเปนชวงทนกออกแบบฯไดสาเรจการศกษาจากสถาบนอดมศกษา และเขาสสงคมของการทางานอยางแทจรง และพบวาทกษะทไดมาจากการถายทอดในชวงทผานมายงไมเพยงพอสาหรบการทางานไดอยางสมบรณ จงจาเปนทนกออกแบบฯตองไดรบการถายทอดเนอหาเพมเพอประสทธภาพในการใชชวตและการทางาน ในชวงระหวางอยในวชาชพพบวาสามารถแบงเรองราวได 2 ชวง คอ ชวงเรมเขาสการทางานในวชาชพ และ ชวงการทางานในระหวางวชาชพ ซงมรายละเอยดดงน ชวงเรมเขาสการทางานในวชาชพ เปนชวงทนกออกแบบฯเรมทางานอยางเปนทางการ และเปน

ชวงเวลาของการทดลองงาน ถานกออกแบบฯไมสามารถผานการพสจนงานในชวงเวลาน ไดกไมสามารถรวมงานกบหนวยงานเหลานน ได นกออกแบบฯจงตองไดรบการถายทอดเพอใหสามารถทางานไดตามความคาดหวงและการยอมรบของหนวยงานตวแทนทสาคญในชวงชวงระหวางอยในวชาชพมทงหมด 3 กลม ตวแทนทมความสาคญมากทสดในชวงเวลานคอ เพอนรวมงาน ททางานอยในหนวยงานเดยวกน ทงเปนรนพทมอายมากกวาหรอใกลเคยงกบนกออกแบบฯ รวมถงผบงคบบญชา ซงสามารถเทยบเคยงกบกบผลการศกษาของ วรต ปานศ ล า ( 2542)ท พบ ว า เ พ อน ร ว ม ง าน ใน ว งก า รสาธารณสขดวยกนมผลตอพฤตกรรมการทางาน รวมถงหวหนางานมอทธพลตอการถายทอดงาน Ostroff & Kozlowski (1992) โดยกลมตวแทนทสองคอ พเลยง เปนผทไดรบการแตงตงอยางเปนทางการจากหนวยงานเพอทาหนาทคอยดแลและถายทอดเนอหาใหกบนกออกแบบฯ เทยบเคยงกบแนวคดของ Deaux & Wrightman (1988) ในขนบรรจเขาทางาน (Entry) ท เปนชวงกอนการเปนสมาชกทองคกรจะมการอบรมถายทอดแบบเปนทางการและมพเลยงคอยดแลชแจงระเบยบ นโยบาย สวสดการตางๆ ฯลฯ แตพบวามเพยงนกออกแบบฯบางทานทไดทางานอยในองคกรขนาดใหญจงไดมตวแทนเปนพเลยงทมการจดเตรยมอยางชดเจน แตองคกรออกแบบฯในไทยสวนใหญเปนองคกรขนาดเลก ตวแทนจงอยในสถานภาพของเพอนรวมงานมากกวา โดยตวแทนทเปนขอคนพบทปรากฏจากการวจยครงนคอ ผผลตทเปนตวแทนภายนอกองคกรทน กออกแบบฯท างานร วมกน เ พ อผลกดน ใหผลตภณฑสามารถสาเรจในการผลตเชงอตสาหกรรมได และคอยถายทอดความรดานระบบอตสาหกรรมบางอยางทนกออกแบบฯไมเคยไดเรยนจากในรว



การศกษา รวมถงไมสามารถหาไดจากเพอนรวมงานในหนวยงานของตนเองไดเนอหาการถายทอดในชวงนเมอเทยบเคยงกบแนวคดของ Chao et al. (1994) พบวาเนอหาสวนใหญยงเปนความเชยวชาญในการปฏบตงานไดแก ทกษะในการทางาน แนวคดในการออกแบบ กระบวนการทางาน ทแมจะเคยไดรบการถายทอดมาบางแลวแตหนวยงานกมกระบวนการออกแบบฯของตนเองทแตกตางกนออกไป ความเปนไปไดจรงของงานออกแบบฯ รวมถงการบรหารจดการ ทเปนวธการดแลงานใหสามารถดาเนนไปอยางมระเบยบราบรน และในชวงนพบวายงมเนอหาทเทยบเคยงกบแนวคดของ Chao et al. (1994) คอ การเมองในองคกร และ วฒนธรรมในองคกร ทนกออกแบบฯไดรบการถายทอดจากพเลยงและรนพในททางานใหเขาใจถงการทางานรวมกบบคลอนและรปแบบวถการปฏบตในหนวยงานททางานอย ไดรบการถายทอดดวยกลวธทคลายกบชวงเสมอนจรงของวชาชพเนองจากเปนการถายทอดโดยใชการทางานจรงเปนสอกลางซงสามารถเทยบเคยงไดกบแนวคดกลวธในการถายทอดของ Van Mannen & Schein

(1979) ทกลวธสวนใหญเปนการถายทอดแบบไมเปนทางการจากเพอนรวมงาน ไดแก การปลอยใหนกออกแบบฯไดพบอปสรรคจากการทางาน และการวจารณงาน ทเพอนรวมงานทมประสบการณมากกวาจะคอยใหคาแนะนา รวมถงกลวธแบบเปนทางการคอ การสอนโดยตรงจากพเลยงและเพอนรวมงาน นอกจากนยงมการถายทอดแบบกลมและรายบคคลทงการวจารณงานและการสอนโดยตรงและการถายทอดแบบมตวแบบทนกออกแบบฯได เหนตวอยางของการทางานจากรนพ เพอน และลกคา และนามาฝกฝนจนมทกษะทพฒนาขนและกลวธนสามารถเทยบเคยงไดกบการถายทอดแบบมตวแบบในแนวคดน

เมอนกออกแบบฯสามารถผานการทดสอบงานในขนแรกไดจะไดรบการบรรจเขาทางานในหนวยงานอยางและทางานในวชาชพอยางเตมรปแบบในชวงการทางานในระหวางวชาชพ ในขนนพบวามตวแทนในการถายทอดทสาคญในชวงการทางานในระหวางวชาชพทงหมด 5 กลม ไดแก เพอนรวมงาน กลมสอมวลชน เชน หนงสอ งานสมมนา นทรรศการ เปนตน ซ งสามารถเทยบเคยงกบผลการวจยของ สมศกด สดากลฤทธ (2545) ทพบวาเพอนรวมงานในหนวยงานรวมถงสอมวลชนเปนตวแทนการถายทอดของวชาชพคร และพบวา มตวแทนทเปนขอคนพบทปรากฏขนในการวจยครงนอก 3 กลม ไดแก เพอนนกออกแบบฯ หมายถง เพอนททางานดานออกแบบฯเหมอนกนแตไมไดทางานอยทเดยวกน นกออกแบบฯรนใหม ทเปนนกออกแบบฯรนนองทเรมเขามาทางาน หรอเดกฝกงาน รวมถงเดกทกาล งเรยนอย ในสายวชาชพน และองคกรธรกจออกแบบฯ ประกอบธรกจเพอจาหนายผลตภณฑ นกออกแบบฯไดรบการถายทอดจากตวแทนกลมนผานผลตภณฑทวางขายในทองตลาด ทชวยถายทอดองคความรในการออกแบบฯผานตวผลตภณฑทวางจาหนายอยในทองตลาด เนอหาการถายทอดในชวงนเมอเทยบเคยงกบแนวคดของ Chao

et al. (1994) พบวาเนอหาสวนใหญยงเปนความเชยวชาญในการปฏบตงานไมตางจากชวงกอนหนาเชน ทกษะในการทางาน แนวคดในการออกแบบ แตพบวาความเชยวชาญในชวงน เปนเนอหาทกวางมากกวาการฝกฝนความเชยวชาญทเนนเพอการออกแบบฯ ไดแก ความรในศาสตรอน เชน การตลาด วศวกรรม การบรหารองคกรออกแบบฯ และแนวโนมของสงคมทเปลยนไปเพอเขาใจถงความตองการของผบรโภคในยคของสงคมทเปนพลวต และยงพบขอคนพบทปรากฏจากการวจยครงนวามการถายทอด



เนอหาเกยวกบการใชชวตในการทางาน ทนกออกแบบฯไดเรยนรจากรนพในททางานและเพอนนกออกแบบฯวาการใชชวตเปนนกออกแบบฯรปแบบไหนทเหมาะสมกบตนซงมความแตกตางกบแนวคดของ Chao et al. (1994) ทไมไดกลาวถงเนอหาสวนนและพบวากลวธ ในการถายทอดในชวงเวลานสามารถเทยบเคยงไดกบแนวคดกลวธในการถายทอดของ Van Mannen & Schein (1979) ทกลวธสวนใหญเปนการถายทอดแบบไมเปนทางการและการถายทอดแบบมตวแบบจากกลมตวแทนทงหมด ไดแก การ เ ร ยนร ผ านการท า งานของผ อ นและการแลกเปลยนความคดรวมกนในการทางานเปนทม โดยมขอคนพบทปรากฏขนจากการวจยครงนทมความแตกตางกบแนวคดวานกออกแบบฯไดรบการถายทอดจากประสบการณทพบเจอดวยตนเองจากการลองผดลองถกโดยไมมตวแทนใดถายทอดเนอหาเกยวกบการบรหารองคกรออกแบบฯไดเนองจากในยคสมยนนยงไมมตวแบบฯขององคกรออกแบบฯทประสบความสาเรจมากนก

1.3 ชวงมนคงเชงวชาชพ

จากการศกษาพบวาเงอนไขของความมนคงเชงวชาชพนนเกดจากเงอนไข 2 ดานคอ เงอนไขจากตวบคคล และเงอนไขจากสงแวดลอมเงอนไขจากตวบคคล เกดจากความรสกความเชอในจตใจทประกอบไปดวย 3 เงอนไข ไดแก ความรกในการออกแบบฯชอบความทาทายกบงานรปแบบใหมทตองพบเจอเสมอ และ มนใจในความสามารถของตน วามศกยภาพเพยงพอกบการทางานทกรปแบบในสายวชาชพน “ตรงนมนเปนความชอบ เปาหมายไมใชวาทาไรแลวรวยสด สมมตบรษทระดบบลเกต ผมกยงจะอยในแผนก Design อยด” (พปาน)

“ไดเจองานใหมๆเรากไดลองสงใหมๆ การทางาน R&D คอการลองผดลองถก เราไดทดสอบความสามารถอยตลอด” (พปอ) สวนเงอนไขจากสภาพแวดลอม ทเกดขนจากบรบทรอบตวนกออกแบบฯ ทประกอบดวย 5 เงอนไข ไดแก การ ไดรบการยอมรบจากผใช แวดวงวชาชพ ผวาจาง และครอบครว รวมถงผลงานตอบสนองความเปนพลวตของสงคมเกดจากสงคมในระดบมหภาคทมความเปลยนแปลงอย เสมอ ซงผลตภณฑตองไดรบการออกแบบฯใหมอยเสมอ

“ผมภมใจผมมองไป ตวนนผมทาเปน design แลวคนใชชอบ เปนความสาเรจทภมใจ”

(พดน) “ลกคา Happy คอเขารวยเรากรวยดวย เดยวเขาคดทาไรเพมเคากจางเราอก” (พปอ) “ตราบใดทโลกมนยงมการแขงขน โลกขาดเราไมได เพราะตางอยากมของใหมกวาคนอน”

(พแกว) เงอนไขของความมนคงของนกออกแบบฯสามารถเทยบเคยงไดจากทฤษฎการเรยนรทางสงคมในเรอง การรบรความสามารถของตน ของ Bandura (1975) ทกลาวถงผลสาเรจในการกระทาของบคคลเกดจากความคาดหวงในความสามารถของตนเอง (Efficacy Expectation) กบความคาดหวงในผลลพธของการกระทา (Outcome Expectation) กลาวคอความสาเรจของการกระทาเกดจากบคคลรบรวาตนมความสามารถพอทจะทาสงทตองการได และตองประกอบกบการรบรวาการกระทานนตองไดรบสงตอบแทนทคาดหวงไว ซงนกออกแบบฯรบรวาตนเองรกวชาชพน ชอบทางานททาทาย และสามารถทางานไดทกรปแบบ และเชอวางานของตนเองไดรบการยอมรบ และชนชมยอมรบจากสงคม เงอนไขเหลานสงผลใหเกดความมนคงเชงวชาชพในทสด



และในชวงนยงพบผลของการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ ทเกดขน 2 สวนคอ เกดความเปนมออาชพซงพบวาการเปนมออาชพประกอบดวยเงอนไขทงหมด 9 เงอนไข ไดแก รกและศรทธาในวชาชพของตนยดความตองการของผบรโภคเปนหลกมทกษะในการทางานเปนเลศรบผดชอบตอผวาจางความรบผดชอบตอสงแวดลอม ทางานไดทกรปแบบ ทางานดวยความสรางสรรค รอบรหลายศาสตร และมจรรยาบรรณในการออกแบบและผลสวนทสองทเกดขนจากการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ คอ ความยดมนผกพนในวชาชพ ทนกออกแบบฯตองการทางานในวชาชพนจนถงปจจบนแมผานอปสรรคมากมายซ งสามารถเทยบเคยงกบแนวคดของ Garavan & Morley (1997) ทผลของการถายทอดคอบคคลมความพงพอใจผกพนในงานและยดมนในอาชพเดมและพยายามรกษางานทเหมาะสมกบตนไว เมอพจารณาความยดมนผกพนในวชาชพของนกออกแบบฯนน พบวาเกดจากเงอนไข 3 สวนคอ ความรกในวชาชพเปนความหลงใหลในความสข ความสนก ทไดทางานรปแบบน สองคอ เหนคณคาของวชาชพ คอความเชอวางานททามคณคาตอสงคม และเงอนไขสดทายคอความรสกทาทายในวชาชพ เปนความรสกสนก ทาทาย กบการทางานทไมเคยทาอยเสมอ ซงสามารถเทยบเคยงไดกบผลการศกษาของ ดวงพร ภญญะพนธ (2550) ทพบวานกดนตรเปดหมวกเกดความยดมนผกพนในอาชพจากความรกและชอบในการเลนดนตรรวมถงเหนคณคาวาเปนอาชพทมเกยรตและผลการศกษาของสมพล มาสปรด (2548) ทพบวาผประกอบวชาชพตวตลกมความรสกทาทายพฒนาทกษะในอาชพอยเสมอ

2. เอกลกษณเชงวชาชพของนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม ผลการศกษาในสวนนแบงออกเปน 2 ประเดนคอ ลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพ และเงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพ มรายละเอยดดงน 2.1 ลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม

ลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพของนกออกแบบฯ หรอจดเดนททาใหนกออกแบบฯมความโดดเดนแตกตางเหนอวชาชพอน พบวาประกอบไปดวยลกษณะเดน 7 ลกษณะ ไดแก มจนตนาการสง สามารถมองเหนภาพในอนาคต มความรอบรมความสามารถในการปรบตวมความสามารถในการแกปญหา มความสามารถในการวเคราะหเชอมโยง และมความสามารถในการประนประนอม ซงลกษณะทงหมดนเปนจดเดนของวชาชพนกออกแบบฯ ซงเมอเทยบเคยงกบลกษณะความสามารถของบคคลในทฤษฎพหปญญาของGardner (2006) ลกษณะเอกลกษณของนกออกแบบฯจะเทยบเคยงไดกบปญญาดานมตสมพนธ (Spatial Intelligence) ทเปนความสามารถเดนของบคคลทประกอบวชาชพดานศลปะการออกแบบ ซงนกออกแบบฯมลกษณะเดนดานนเชนกน คอลกษณะจนตนาการสง สามารถมองเหนภาพในอนาคต สามารถ มองเหนภาพทผอนมองไมเหนและสามารถายทอดออกมาเปนรปธรรมได แตพบวาลกษณะเดนของนกออกแบบฯไมไดมแคปญญาดานมตสมพนธเพยงดานเดยว แตพบวามอกหลายลกษณะท เทยบเคยงไดกบทฤษฎน ไดแก ลกษณะชางสงเกต ชางสงสย ท เทยบเคยงไดกบ ปญญาดานอตถภาวนยม (Existential Intelligence) ทนกออกแบบฯมความสามารถในการคดใครครวญ เปนคนชางคดชางสงสย ชอบตงคาถาม กบบางสงทสามารถออกแบบฯใหดขนไดเพอชวยเตมเตมชวต



ของมนษยใหดขน สวนลกษณะของความสามารถในการแกปญหา และความสามารถในการวเคราะหเชอมโยง นนสามารถเทยบเคยงไดกบปญญาดานการใชเหตผลเชงตรรกะ (Logical-Mathematical

Intelligence) เปนความสามารถในดานตรรกะและวทยาศาสตรทนกออกแบบฯมระบบในการคดวเคราะหแยกแยะสงตางๆใหเหนชดเจนมเหตผลในการแกปญหาใหชวตมนษยดขน เขาใจสงท เปนนามธรรมไดงายและสามารถายทอดออกมาเปนรปธรรม ความสามารถในการประนประนอมอาจเทยบเคยงไดกบ ปญญาดานความสมพนธกบผ อน

(Interpersonal Intelligence) ทนกออกแบบฯสามารถเขาใจบคคลอนรจกวธในการจงใจมทกษะในการทางานรวมกบหลายฝายจดการความขดแยงของบคคลในหลายฝายททางานรวมกนและสามารถจงใจผ อ น ย งพบว า ล กษณะของ เอกล กษณท เ ป นความสามารถสาคญของนกออกแบบฯทปรากฏจากกงานวจยนทไมสามารถเทยบเคยงไดกบแนวคดพหปญญาของการดเนอร คอ ลกษณะมความรอบรซงหมายถงความรหลากหลายศาสตร ทงเชงวชาการ เทคนค ทกษะ ความสนใจในสถานการณรอบตว รเกยวกบผลตภณฑหลากหลายชนดและลกษณะของความสามารถในการปรบตวคอลกษณะของความยดหยน กบการทางานทมความหลากหลาย

2.2 เงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม

ผลการวจยพบวาเงอนไขของเอกลกษณทประกอบดวยลกษณะ 7 ประการ คอ “ความคาดหวงของทกษะเพอการทางาน” ซงเปนเงอนไขจากความคาดหว งทนกออกแบบฯตองการมทกษะท ง 7

ประการเพอใหตนเองสามารถทางานในวชาชพนไดอยางประสทธผลมากทสด และสอดคลองกบความคาดหวงของผวาจางหรอผบรโภค โดยทกษะทจาเปน

เหลานเปนสงทไดรบการถายทอด ฝกฝนและปฏบตจนเปนแบบแผนของพฤตกรรมในการทางานอยางยาวนานจนฝงในตวตนจนเกดเปนเอกลกษณเดนของวชาชพนในทสด ซงเงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพสามารถนามาเทยบเคยงไดกบทฤษฎเอกลกษณบคคลของ Stryker (1991) ทเสนอวาเอกลกษณของบ ค ค ล เ ก ด จ า ก “ ค ว า ม ผ ก พ น ต อ บ ท บ า ท ” (Commitment to Role) ทบคคลตองแสดงบทบาทของตนโดยการแสดงเอกลกษณเฉพาะออกมาเพอใหสอดคลองกบบทบาททกลมสงคมคาดหวง ซงทาใหบคคลเกดความผกพนทจะเปนบคคลตามบทบาทนนจนสงผลตอพฤตกรรมการปฏบตหนาทตามบทบาทจนกลายเปนเอกลกษณเดนของบคคล

3. แนวทางในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพส าหรบพฒนานกออกแบบผลตภณฑ

อตสาหกรรมเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ผลการวจยสวนนนาเสนอแนวทางทเปนองคความรสาหรบนกออกแบบฯ องคกร หนวยงาน สถาบนการศกษา และบคคลทเกยวของ เพอใชในการพฒนา สงเสรมการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของนกออกแบบฯสามารถประกอบวชาชพไดอยางป ร ะส บ ค ว า ม ส า เ ร จ แ ล ะ เ ห ม า ะ ส ม ก บ ก า รเปลยนแปลงทางโครงสรางทางเศรษฐกจสงคมตามสถานการณของประชาคมฯซงขอมลในสวนนไดจากการสมภาษณ เช งล กกบผ ทรงคณวฒ และนกออกแบบฯมออาชพ ทมประสบการณในกลมวชาชพนสง จากการวเคราะหขอมลสามารถแบงแนวทางในการถายทอดไดทงหมด 3 สวน ไดแก สวนแรกคอ แนวทางในการพฒนานกออกแบบฯกอนเขาสวชาชพเพอรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สวนทสองคอ แนวทางในการพฒนานก



ออกแบบฯระหวางวชาชพเพอรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และสวนสดทายคอ แนวทางในการพฒนาองคประกอบพนฐานทมสวนเกยวของกบวชาชพนกออกแบบฯทมผลตอการพฒนานกออกแบบฯเพอรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน แนวทางการพฒนาในแตละสวนมรายละเอยดดงน 3.1 แนวทางในการพฒนานกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมกอนเขาส วชาชพเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

แนวทางนเปนแนวทางสาหรบพฒนานกออกแบบฯตงแตยงไมเขาสการทางาน ซงรวมถงผทมความสนใจหรอกาลงตดสนใจเรยนและทางานในวชาชพนใหเหมาะสมกบสถานการณของประชาคมฯในอนาคต ซงจากวเคราะหสามารถแยกเปนประเดนในการ พฒนาท งหมด 2 กล มค อ การ พฒนาคณลกษณะสวนบคคล และการพฒนาความเชยวชาญในการทางาน

1) การพฒนาคณลกษณะสวนบคคล

แนวทางในการพฒนากลมนเปนการพฒนาทตองเรมจากการพฒนาคณลกษณะในตวนกออกแบบฯเปนหลกโดยพบวาคณลกษณะสาคญทนกออกแบบฯตองไดรบการพฒนา ไดแก - การเสรมสรางจนตนาการเปนเนอหาพนฐานทตองคอยปลกฝงสนกออกแบบฯเพอใหสามารถสรางสรรคสงใหมๆใหกบสงคมแตในยคของประชาคมฯนนการแขงขนในเชงทกษะการทางานนนเปนเรองทสามารถฝกฝนกนใหทดเทยมกบนกออกแบบฯชาตอนไดไมยากแตความกวางไกลของจนตนาการนนยากจะปลกฝงกนในชวขามคน ซงทาใหการแขงขนทางจนตนาการจะเปนบทพสจนศกยภาพของนกออกแบบฯทแทจรงในเวทน

- การเสรมสรางความรบผดชอบ การทางานดวยวฒนธรรมของประเทศไทยนนยงมความหละหลวมของกตกาขอกาหนดอยมาก ทาใหสงเหลานถกปลกฝงในตวนกออกแบบฯไทยมาตลอด ซงเมอตองทางานกบบคคลอนในกลมประเทศอาเซยนทมพนฐานของความรบผดชอบทมากกวา นกออกแบบตองพฒนาความรบผดชอบใหเทยบเทากบมาตรฐานของประเทศอน เชน กตกากฎเกณฑตามทนานาชาตปฏบตกนในการนดหมาย การสงงาน การเขาทางานทตรงเวลา เปนตน - การพฒนาภาวะผนาเพอการจงใจ คอสงททาใหนกออกแบบฯสามารถโนมนาวจตใจของผวาจางหรอผบรโภคทมความตางทางพนท และวฒนธรรม เขาใจและเชอใหสงทนกออกแบบฯคดไดมากทสด

- การพฒนาความใฝร นกออกแบบฯควรตองมความใฝรกบการสบเสาะหาความรตางๆเกยวกบประเทศเพอนบานเพอตอบสนองความตองการของกลมประเทศอาเซยนได - การเสรมสร างความอดทน งานออกแบบฯ เป นการลอ งผ ดลองถ ก และ เก ดขอผดพลาดขนไดงาย ซ งกวาจะไดผลตภณฑทสามารถใชงานจรงจนถงมอผบรโภคไดนนตองใชเวลาท ย าวนาน ย ง ในการท า งานสถานการณของประชาคมฯแลวนนยงมผลตภณฑอกมากมายทนกออกแบบฯไมเคยมประสบการณกบผลตภณฑนนซงแนนอนวาความลมเหลวความผดพลาดยอมเกดขนงายกวา - การเสรมสร างความกระหายในความสาเรจในตางประเทศ คอความกลาออกไปทางานในตางประเทศเมอเกดสถานการณของประชาคมฯทนกออกแบบฯตองไดรบการผลกดน



- การเสรมสรางความคดสรางสรรค เปนสงทถกมองวาเปนจดเดนททาใหนกออกแบบฯไทยไดเปรยบนกออกแบบฯชาตอน ทไดจากการบมเพาะจากบรบทและวฒนธรรมในสงคมไทยทแตกตางจากชาต อน ซ งควรคาแกการรกษาไวในตวนกออกแบบฯไทยไมใหสญสนไป

2) การพฒนาความเชยวชาญในการทางาน แนวทางในสวนนเนนการพฒนาความเชยวชาญในการทางาน ทกษะ ความสามารถทสาคญของนกออกแบบฯกอนเขาสวชาชพใหเหมาะสมกบสถานการณของประชาคมฯ อนไดแก - การ พฒนาทกษะดานภาษา นกออกแบบฯไทยจาเปนตองมความเชยวชาญในภาษาทสามารถสอสารกบประเทศรอบขางได เนองจากงานออกแบบฯเปนงานใหบรการจงยอมตองมการตดตอสอสารดวยภาษาทเปนสอกลางในการเจรจางาน - การพฒนาทกษะดานการนาเสนองาน ในปจจบนพบวานกออกแบบฯไทยสวนใหญไมสามารถสอสารเรองราวของแนวคดของตนเองใหผ อนเขาใจไดงาย และยงตองทางานกบประเทศอาเซยนแลว ย งตองมทกษะการนาเสนองานทเหมาะสมกบความพงพอใจของตลาดในแตละประเทศอกดวย

- การสงเสรมการทางานเปนทมอยางสรางสรรค เปนการพฒนาทกษะการทางานทปลกผงใหนกออกแบบฯสามารถทางานกบทมงานจากชาตอนในโอกาสของประชาคมฯอยางสรางสรรค การสงเสรมการสรางแนวคดในระดบนานาชาต คอการสงเสรมใหนกออกแบบฯไทยไดมแนวความคดอยในระดบเดยวกบนกออกแบบฯทประสบความสาเรจในระดบนานาชาต

- การสงเสรมการยกระดบผลงานงานสมาตรฐานนานาชาต คอการสงเสรมเ พอใหนกออกแบบฯสามารถทางาน ไดตามมาตรฐานทเปนสากล และมความเขาใจในการทางานทตรงกนกบประเทศอนเมอตองทางานรวมกน

3.2 แนวทางในการพฒนานกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมชวงระหวางวชาชพเพอรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

แนวทางนเปนแนวทางสาหรบพฒนานกออกแบบฯททางานอยในวชาชพ ซงมศกยภาพพรอมกาวไปควาโอกาสท เกดขนจากสถานการณของประชาคมฯเนองจากมประสบการณทางานมาแลว และต อง ได ร บ พฒนาอย า ง เ ร งด วน เน อ งจากสถานการณของประชาคมนนใกลเขามาทกท ซงจากผลจากวจยสามารถสรปแนวทางในการพฒนาไดดงน 1) การพฒนาความเชยวชาญในการทางาน นกออกแบบฯททางานอยในสายวชาชพถกมองวายงไมมความเชยวชาญในการทางานเพยงพอตอสถานการณของประชาคมฯ ทจะมการแขงขนกบนกออกแบบฯชาตอน นกออกแบบฯจงตองมทกษะในการทางานใหเทยบเทากบระดบนานาชาตทไมดอยไปกวานกออกแบบฯชาตอน เพอใหมศกยภาพในการแขงขนในตลาดทกวางขน อกทงยงเปนการปองกนการแยงงานของนกออกแบบฯชาตอนๆในประเทศไทย เชน ทกษะการทางานเชงวศวกรรม ความแมนยาของกระบวนการออกแบบ และทกษะทแสดงถงความเปนมออาชพ เปนตน

2) การพฒนาเพอเพมโอกาสจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยน การพฒนาเพอเพมโอกาสจากประชาคมฯนนเปนเนอหาทควรไดรบการพฒนาเพอใหนกออกแบบฯมความร ความสนใจ รวมถงเปดโอกาสใหนกออกแบบฯไดรบผลประโยชน



ในโอกาสท เกดขนจากการเปดประชาคมฯโดยแนวทางในพฒนาสวนนประกอบไปดวย

- การสงเสรมความรเกยวกบวฒนธรรมและความตองการของตลาดอาเซยน เปนการสงเสรมใหนกออกแบบฯไดเขาใจถง วฒนธรรม และความตองการของตลาดอาเซยน เพอใหสามารถออกแบบสนคาทสอดคลองกบความตองการทงลกคาทวางจางงานออกแบบและผบรโภคทใชสนคา - การส ง เสรม โอกาสจากการ เปดประชาคมฯ เปนการสงเสรมใหนกออกแบบฯไทยไดรบผลประโยชนท เกดจากโอกาสจากการเปดประชาคมฯทงการหาโอกาสเขามาใหและการสนบสนนใหนกออกแบบฯกลากาวออกไปรบโอกาส ซงพบวานกออกแบบฯไทยยงขาดความทะเยอะทะยานควาหาโอกาสจากสถานการณน - การพฒนามมมองดานกลไกเชงธรกจ นกออกแบบฯไทยสวนมากยงมงทางานออกแบบโดยไมสนใจทกษะดานการทาธรกจ เมอเปดประชาคมฯแลวเรองของมมมองทางธรกจเปนเรองทจาเปนตองร เนองจากกลไกธรกจของแตละประเทศมความแตกตางกน เชน รปแบบของการการขนสง และกลไกของราคาทจะขายไดในแตละประเทศ เปนตน

3.3 แนวทางในการพฒนาองคประกอบพนฐานทมสวนเกยวของกบวชาชพนกออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรมเพอรองรบกบสถานการณของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ผลการวจยพบวานอกจากการหาแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯแลวนน ยงมเงอนไขทางองคประกอบพนฐานทเปนอปสรรคตอการกาวเขาสสถานการณของประชาคมฯของนกออกแบบฯไทย ซงถาองคประกอบเหลานไมถกพฒนาไปพรอมกนแลวไมวาจะพฒนานกออกแบบฯใหมศกยภาพมากเพยงใดกอาจไมเกดประโยชนไดเลย โดยประเดนของ

แนวทางในการพฒนาองคประกอบพนฐานทมสวนเกยวของกบวชาชพ ไดแก ผเกยวขอควรรวมหาสงทนกออกแบบฯขาดไปอยางแทจร ง กอนเร มการพฒนานกออกแบบฯผทมบทบาทเกยวของกบวชาชพนทง ตวแทนจากภาคการศกษา ภาครฐ เอกชน รวมถงสมาคมวชาชพ ตองรวมกาหนดประเดนปญหาและสงทยงขาดหายไปสาหรบนกออกแบบฯไทยในปจจบนเพอใหไดประเดนทสาคญอยางแทจรงและนาไปพฒนานกออกแบบฯใหมศกยภาพพอทจะกาวสการท างานในสายวชาชพตลอดจนการท างานในสถานการณของประชาคมฯ

สนบสนนใหผประกอบการไทยใชนกออกแบบฯไทย เปนการสงเสรมเจตคตทดใหกบผประกอบการใหใชบรการนกออกแบบฯไทยมากกวาตางชาตจากคานยมบางอยางเนองจากเมอขาดการจางงาน นกออกแบบฯไทยจะมโอกาสฝกฝนนอยลง ซ ง เปนผลทางออมในการ พฒนาศกยภาพน กออกแบบฯไทย

สรางความเขาในเกยวกบวชาชพทแทจรงตอผประกอบการ การศกษาพบวาในปจจบนผประกอบการไทยมกมองวานกออกแบบฯมคณคาเพยงการทาใหผลตภณฑสวย ซ งทจร งแลวนกออกแบบฯมศกยภาพมากกวานน ซงเมอเกดความเขาใจทไมถกตองจงทาใหงานทนกออกแบบฯไดรบเปนเพยงบางขนตอนเทานน ศกยภาพทมจงไมไดรบการพฒนา ซงงานในตลาดอาเซยนและนานาชาตมกเขามาในรปแบบของการพฒนาผลตภณฑเตมรปแบบ จ งต อ งการศ กยภาพของน กออกแบบฯในท งกระบวนการมากกวาแคทาใหสวย

พฒนาสงคมไทยใหเขาใจความส าคญของวชาชพ ปจจบนสงคมไทยในวงกวางยงไมเหนถงความส าคญของการออกแบบฯท ส ามารถท า



ประโยชนในเชงธรกจกบประเทศชาตได เนองจากลกษณะวถชวตของคนไทยนนยงเปนวถชวตทเนนผลตภณฑจากราคาและการใชงานเปนหลก โดยถาสงคมไทยใหความสาคญและเขาใจถงมลคาทสามารถเกดขนไดจากการออกแบบฯ จะเกดภาพลกษณททาใหกลมประเทศอาเซยนรวมถงนานาชาตมความเขาใจวาประเทศไทยมศกยภาพในการออกแบบฯเพอสรางรายไดทางเศรษฐกจสาหรบประเทศอนทมความสนใจใชบรการนกออกแบบฯไทย

ขอเสนอแนะจากการวจย

ขอเสนอแนะเพอการปฏบต 1. ขอเสนอแนะเพอการปฏบตส าหรบนกออกแบบฯ

1.1 ผลการวจยคร งนพบวากอนเขาสวชาชพนกออกแบบฯควรม ความรความเขาใจเกยวกบวชาชพกอนเลอกเขาเรยนในสาขาน เพอสามารถตดสนใจเขาสวชาชพไดอยางมนคงรวมถงเดกทสนใจในดานนควรสารวจความชอบของตนเองทเหมาะสมกบวชาชพใหเรวทสด เนองจากผลการวจยพบวานกออกแบบฯมออาชพทประสบความสาเรจสามารถเลอกเรยนในวชาชพทใกลเคยงกบความชอบของตนเองตงแตกอนเขาสวชาชพและควรไดรบการถายทอดเนอหาทเหมาะสมตอการทางานทงกอนเขาสวชาชพและระหวางการทางานในวชาชพ เนองจากผลการวจยพบวาเนอหาบางสวนในระบบการศกษานนยงแตกตางจากการทางานในว ชาชพอยมากรวมถงหลงจากไดรบการยอมรบจากหนวยงานนกออกแบบฯควรมความสนใจใฝรเนอหาทสาคญตอการทางานในสายวชาชพดวยตนเองมากขน เชน ความรในศาสตรอนทเกยวของ แนวโนมการเปลยนแปลงของสงคม เปนตน ท งจากหนงสอ งานสมมนา นทรรศการ เปนตน เนองจากผลการวจยพบวาในชวง

ระหวางวชาชพนนตวแทนในการถายทอดจะมบทบาทลดลง อกทงนกออกแบบฯควรเปดใจใหกวางในการศกษาเนอหาจากเดกรนใหมเพอนามาพฒนาความรความสามารถของตนเองใหกาวทนกบโลกปจจบน เนองจากผลการวจยพบวานกออกแบบฯรนใหมเปนตวแทนทมความสาคญมากตอนกออกแบบฯในชวงระหวางวชาชพ ซงการวจยครงนยงพบวากลวธในการถายทอดสวนใหญเปนกลวธทถายทอดอยางไมเปนทางการโดยตองอาศยความสนใจในการเรยนร ซกถามจากตวแทนใหมาก และควรมความรกในวชาชพ ชอบความทาทาย และมนใจในความสามารถขอ งต น เ อ ง ป ร ะกอบก บ ก า ร สน บ ส น น จ า กสภาพแวดลอมทงการไดรบการยอมรบในการทางานจากผใช บคคลในแวดวงวชาชพ ผวาจาง เปนตนเพอใหเกดความมนคงในวชาชพ

1.2 ควรพฒนาสงเสรมใหนกออกแบบฯมลกษณะของเอกลกษณเชงวชาชพโดยเรมพฒนาจากการฝกฝนใหนกออกแบบฯมทกษะในการทางานอย าง เช ยวชาญจนเก ด เป น เอกล กษณ เดน ได เนองจากผลการวจยพบวาเงอนไขของเอกลกษณเชงวชาชพนนเกดจากการใชทกษะทสาคญกบการทางานออกแบบฯอยางเชยวชาญจนเกดเปนแผนของพฤตกรรม และทกษะเหลานนเกดเปนเอกลกษณเชงวชาชพ 1.3 จากขอคนพบเกยวกบแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯเพอรองรบประชาคมฯพบวานกออกแบบควรไดรบการพฒนาทงคณลกษณะสวนบคคลความเชยวชาญในการทางานทเทยบเทาระดบนานาชาตและเ พมโอกาสใหนกออกแบบฯจากประชาคมฯทงการหาความรเกยวกบวฒนธรรมความตองการของประเทศเพอนบาน กฎเกณฑตางๆทสาคญตอการทางานในอาเซยน รวมถงสนบสนนใหนกออกแบบฯกลาออกไปทางานในตางประเทศ การ



สรางชอเสยงใหบคคลในประเทศอนรจก และการดงงานออกแบบฯจากอาเซยนเขามาใหนกออกแบบฯในประเทศ เปนตน เนองจากผลการวจยพบวานกออกแบบฯไทยยงมความกระตอรอรนในการกาวออกไปทางานรวมถงสรางชอเสยงในระดบนานาชาตอยนอย โดยตองอาศยความสนใจของนกออกแบบฯในการพฒนาตนเองและตวแทนทมบทบาทเกยวของรวมกนถายทอดเนอหาเพอการพฒนานดวย

2. ขอเสนอแนะเพอการปฏบตส าหรบบคคลและหนวยงานทเกยวของ 2.1 ครอบครวควรมการอบรมและการสนบสนนทางสงคมท เหมาะสมกบการเปนนกออกแบบฯทดในอนาคต เชน เปดโอกาสใหเดกแสดงความคดของตนเอง เปนแบบอยางทดในการทางานออกแบบ เนองจากผลการวจยพบวาการไดเหนกจกรรมทผปกครองทามกเปนแรงบนดาลใจตออาชพในอนาคต รวมถงเปดโอกาสใหเดกมจนตนาการมความคดสรางสรรคจากการเลอกกจกรรมทเหมาะสมกบการสรางจนตนาการ เพราะจนตนาการคอสงทสาคญมากสาหรบวชาชพน 2.2 ภาคการศกษาควรพฒนาใหผสอนมความรเกยวกบการทางานจรงมากยงขนเชน เพมนกออกแบบฯมออาชพเขาไปในภาคการศกษา เนองจากจากผลการวจยพบวาผสอนในระดบอดมศกษายงมความเชยวชาญในการปฏบตงานในวชาชพนนอยรวมถงควรจดสภาพแวดลอมทเออตอการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ เชน สรางบรรยากาศการทางานรวมกบรนพและรนนองเพอใหนกออกแบบฯไดมทกษะการทางานทดขน เนองจากการเรยนในระดบอดมศกษาเปนชวงสาคญทนกออกแบบฯไดรบถายทอดเนอหามากมายทงจาก อาจารยในหลกสตรการศกษา และรนพ ซงเปนตวแทนทสาคญทสดในชวงน

2.3 หนวยงานหรอองคกรควรจดสภาพแวดลอมทสนบสนนตอการถายทอดในชวงการฝกงาน เชน การใหนกออกแบบฯไดทางานทเปนงานจรงรวมถงการใหโอกาสนกออกแบบฯไดเหนกระบวนการทางานจรงของหนวยงานรวมถงผผลตนอกองคกร เนองจากผลการวจยพบวาการไดท างานจร งช วยใหนกออกแบบฯไดเรยนรเนอหาทเปนประโยชนตอการทางานวชาชพในอนาคต

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ในการวจยเกยวกบการพฒนานกออกแบบฯเรองรองรบประชาคมฯนนเปนเรองทมความสาคญตอประเทศไทย โดยการศกษาวจยในครงตอไปควรศกษาแนวทางในการพฒนาบคคลในวชาชพอนทมความสาคญในบรบทของประชาคมฯ โดยเฉพาะวชาชพท ไดรบการเคลอนยายแรงงานเสร เชน สถาปนก แพทย วศวกร เปนตน รวมถงควรศกษาแนวทางในการพฒนานกออกแบบฯอกครงหลงจากประชาคมฯเปดขนเพอศกษาปญหาอปสรรคโอกาสทจะเกดขนจรงจากบรบททเปลยนไปตามเวลา เพอนามาพฒนานกออกแบบฯไดดยงขน รวมถงการทาวจยขามวฒนธรรม (Cross Cultural Research) กบนกออกแบบฯประเทศอนในอาเซยนเปรยบเทยบกบนกออกแบบฯไทยเพอเสรมจดเดนและขจดจดดอยใหนกออกแบบฯไทยมโอกาสทสงขน

อางอง กรมเจรจาการคาระหวางประเทศสานกอาเซยน.

(กนยายน, 2554) . เอกสารประกอบการบรรยายการเตรยมความพรอมของประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยง . กรงเทพฯ : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศสานกอาเซยน.



กรมสงเสรมการสงออก. (2555). การสงออกสนคาสาคญของไทยเรยงตามมลคา ป 2551 –

2555(มกราคม - ม ถ น ายน ) . กระทรวงพาณชย . สบคนจาก http://www.ops3 . moc.go.th/export/recode_export_rank/

report.asp

ดวงพร ภญญะพนธ. (2550). โลกของ “นกดนตรเปดหมวก”. ปรญญานพนธ สม.ม. (สงคมวทยา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

ธระชย สขสด. (2544). การออกแบบผลตภณฑ อตสาหกรรม. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

พรเทพ ฉตรภญญาคปต. (2552). เอกสารเผยแพรโครงการจดตงศนยวจยและพฒนาเพอการออกแบบอตสาหกรรมแหงชาต (NRID) และโครงการศกษาสถานเพอการวจยและพฒนานวตกรรมการออกแบบ (educarium) โดยศนยในเมอง (code) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 4.

มนตร ยอดบางเตย. (2538). ออกแบบผลตภณฑ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

วรต ปานศลา. (2542). การถายทอดทางสงคมในการทางานจตลกษณและการรบรเกยวกบบทบาททสมพนธกบพฤตกรรมการทางานของบคลการสาธารณสขระดบตาบลในภาคเหนอของประเทศไทย. ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สมพล มาสปรด. (2548). “ตวตลก” : กระบวนการเขาสอาชพและการธารงอาชพ. ปรญญานพนธ สม.ม. (สงคมวทยา). กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

สมศกดสดากลฤทธ. (2545). ปจจยการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพครทส งผลตอเอกลกษณวชาชพและพฤตกรรมการปฏบตหนาทตามบทบาทของครแนะแนว . ปรญญานพนธ วท.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต) . กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. (ม.ป.ป). ถนนส AEC เ พ อ SMEs ไทย . ก ร ง เ ทพฯ : สภ าอตสาหกรรมแหงประเทศไทย.

Bandura, A. (1975). Self-Efficacy in Changing

Societies. USA: Typeset in Palatino.

Champoux, J.E. (2000). Organizational

Behavior: Essential Tenets for a

NewMillennium. Singapore: South-

Western College. Deaux, K., & Wrightsman, L.S. (1988). Social

Psychology. 5th ed. California:

Brooks/Cole.

Chao et al.(1994). Organizational

Socialization: Its Content and

Consequences. Journal ofApplied

Psychology, 79(5), 730-743. Garavan, T.N., & Morley, M. (1997). The

Socialization of High-Potential

Graduates into TheOrganization: Initial

Expectations. Journal of ManagerialPsychology, 12(2), 118-137.

Gardner. H. (2006). Multiple Intelligences:

New Horizon Theory and Practice. New York: Basic Books.



Katz, D., & Kahn, R.L. (1978). The Social

Psychology of Organizations, 2nded.

New York: Wiley.

Ostroff, C., & Kozlowski, S. W. J. (1992,

December). Organizational

Socialization as a Learning Process: the

Role of Information Acquisition.

Personal Psychology, 45 (4), 849-874.

Stryker S. (1991). “Identity Theory” in

Encyclopedia of Sociology. Edited by

Borgatta, E. & Borgatta, M.L.: 871-876.

New York : Macmillan.

Super, D. E. (1975, July). How people make

and might be helped to make career

choices. Paperpresented at the

CRAC/NICEC Seminar, King’s College,

Cambridge, England.

Van M, J., & Schein, E. H. (1979). Toward a

Theory of Organizational Socialization. Research in Organizational Behavior, 1, 209-264.

The Professional Socialization : Case Study of...

Documents

Transcript of The Professional Socialization : Case Study of...