(The Design and Development of an Intelligent Agent for ... · รหัสโครงการ...

รหสโครงการ SUT2-204-53-36-02

รายงานการวจย

การออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรม การทองเทยวไทย

(The Design and Development of an Intelligent Agent for

Thailand Tourism Industry)

ไดรบทนอดหนนการวจยจาก

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการวจยแตเพยงผเดยว

รหสโครงการ SUT2-204-53-36-02

รายงานการวจย

การออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรม การทองเทยวไทย

(The Design and Development of an Intelligent Agent for Thailand Tourism Industry)

คณะผวจย

หวหนาโครงการ อาจารย ดร. จตมนต องสกล

สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ

ส านกวชาเทคโนโลยสงคม

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผรวมวจย อาจารย ดร. ธรา องสกล

ไดรบทนอดหนนการวจยจากส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ปงบประมาณ พ.ศ. 2553-2555 ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการวจยแตเพยงผเดยว

กนยายน 2555

ก

กตตกรรมประกาศ

ผวจยตองขอขอบคณเปนอยางยงตอส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ทไดสนบสนนเงนอดหนนการวจยประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2553 – พ.ศ. 2555 ใหกบโครงการวจยน ซงเปนสวนสนบสนนทส าคญยงในการการสรางองคความร และการพฒนาผลงานวจย เพอน าไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและประเทศชาตตอไป

จตมนต องสกล

ข

บทคดยอ ในสภาวการณปจจบน อนเทอรเนตไดเขามาเปนองคประกอบหลกในการคนคนและน าเสนอสารสนเทศ จนเปนกระแสทไดเปลยนแปลงพฤตกรรมใหนกทองเทยวหนมานยมวางแผนการทองเทยวผานระบบวางแผนการทองเทยวออนไลน แตอยางไรกตาม ระบบวางแผนการทองเทยวสวนใหญทมใหบรการ ถกออกแบบส าหรบการใหบรการเพยงดานเดยวเทานน เมอนกทองเทยวมปจจยท สงผลตอการวางแผนการเดนทางทองเทยวเกนกวาทระบบก าหนดไว ระบบจะไมสามารถแสดงแผนการเดนทางทเหมาะสมตามปจจยเหลานนได ในงานวจยน ไดมงเนนการพฒนาขนตอนวธทเกยวของกบการวางแผนการทองเทยว โดยค านงถงสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และเสนทางเดนทางทสามารถไปเยยมสถานทไดมากแหงทสดภายในเวลาทก าหนด รวมทงไดน าเสนอการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะส าหรบวางแผนการทองเทยวสวนบคคล ซงใชเปนระบบตนแบบส าหรบผใชใหสามารถวางแผนการทองเทยวไดดวยตวผใชเอง โดยระบบไดจดอนดบแผนการทองเทยวตามคะแนนความนาสนใจ ซงวเคราะหมาจากคาความนยมและคาพยากรณอากาศของแตละสถานททองเทยวนน สดทายระบบไดอธบายแผนการทองเทยวทผใชเลอกในรปแบบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตทผใชสามารถเขาใจไดงายและน าไปใชวางแผนไดจรง ผลการทดสอบความเรวในการประมวลผลของขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยว ทไดพฒนาพบวา ขนตอนวธนใชเวลาในการค านวณนอยกวาถงรอยละ 39.70 เมอเทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได และส าหรบผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบพบวา ความสามารถในการใชงานไดโดยรวมอยในระดบมาก โดยความสามารถดานความยดหยนของระบบอยในระดบมากทสด และความสามารถดานประสทธภาพ ดานประสทธผล และดานความพงพอใจของผใชงานอยในระดบมาก

ค

ABSTRACT

Currently, the Internet has become a principal component in information

retrieval and presentation. It changes tourist behavior by planning their travels via

online travel planning systems. Unfortunately, most existing travel planning systems

were designed to serve only one area. When tourists have factors affecting their travel

plans more than factors specified by the system, the system will not display any

appropriate travel plans according to these factors.

This research focuses on the development of an algorithm related to travel

planning by considering on weather, places ranking and travel routes visiting maximum

tourist attractions within their specific travel time. This research also presents the

design and implementations of an intelligent agent for personalize travel planning. It is

used as a prototype system for users to plan their travels by themselves. The system

ranks travel plans in accordance with their interests which analyze from tourist

attraction rating and weather forecast value. In conclusion, the system explains the

travel plan selected by users in form of a geographical information system (GIS) that is

friendly and practical to use.

The experimental results of the proposed planning algorithm indicate that the

computation of progressive routing algorithm takes 39.70% less than the exhaustive

routing algorithm. While the system usability evaluation reveals that the overall

usability is in high level. The flexibility of system is in the highest level. The efficiency,

effectiveness and user satisfaction are in high level.

ง

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ .............................................................................................................................. ก บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ข บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................................ ค สารบญ ............................................................................................................................................... ง สารบญตาราง ..................................................................................................................................... ซ สารบญภาพ ....................................................................................................................................... ฎ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1 1.1 ความส าคญและทมาของปญหาการวจย ....................................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการวจย ............................................................................................. 4 1.3 สมมตฐานการวจย........................................................................................................ 4 1.4 ขอตกลงเบองตน .......................................................................................................... 4 1.5 ขอบเขตของการวจย .................................................................................................... 6 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................................................... 6 1.7 ค าอธบายศพท ............................................................................................................. 6 2 ปรทศนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ .......................................................................... 8 2.1 ระบบสวนบคคล .......................................................................................................... 8 2.2 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลน ............................................................................ 11 2.2.1 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามเสนทางการเดนทาง ............ 12 2.2.2 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสถานททนาสนใจ ................ 12 2.2.3 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสภาพอากาศ ....................... 13 2.2.4 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามตวแทนการทองเทยว .......... 15 2.3 แนวคดเกยวกบการพยากรณอากาศ .......................................................................... 16 2.3.1 ความหมายของการพยากรณอากาศ ................................................................ 16 2.3.2 ประเภทของการพยากรณอากาศ .................................................................... 17 2.3.3 วธการพยากรณอากาศ .................................................................................... 18 2.3.4 ขนตอนในการพยากรณอากาศ ........................................................................ 19 2.3.5 ความคลาดเคลอนในการพยากรณอากาศ ....................................................... 20

จ

สารบญ (ตอ)

หนา 2.3.6 ขอมลการพยากรณอากาศจากบรการเวบ........................................................ 21 2.4 แนวคดเกยวกบการจดอนดบความนยมสถานททองเทยว ........................................... 25 2.5 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 29 2.5.1 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามเสนทางการเดนทาง................... 29 2.5.2 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ ...................... 30 2.5.3 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ............................. 32 3 วธด าเนนการวจย ............................................................................................................... 34 3.1 วธวจย 3.1.1 ศกษาและวเคราะหความตองการของระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคล .. 34 3.1.2 ออกแบบและพฒนาระบบ ............................................................................... 35 3.1.2.1 สวนปฏสมพนธกบผใช ....................................................................... 37 3.1.2.2 สวนอนมานความร ............................................................................. 38 3.1.2.3 สวนอธบายแผนการเดนทาง ............................................................... 60 3.1.3 ทดสอบและปรบปรงประสทธภาพของระบบ ................................................... 61 3.2 ประชากรและกลมตวอยาง ......................................................................................... 62 3.3 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................. 62 3.3.1 เครองมอทใชในการพฒนาระบบ ..................................................................... 62 3.3.2 เครองมอทใชในการประเมน ............................................................................ 63 3.4 การสรางและหาประสทธภาพของเครองมอ ............................................................... 65 3.5 การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................ 65 3.6 การวเคราะหขอมล..................................................................................................... 66 4 ผลการวจยและการอภปรายผล .......................................................................................... 67 4.1 ผลการพฒนาระบบ .................................................................................................... 67 4.1.1 สวนรบขอมลจากผใช ...................................................................................... 67 4.1.1.1 สวนระบสถานท ................................................................................. 68 4.1.1.2 สวนระบเวลาแวะพก .......................................................................... 70 4.1.1.3 สวนระบเวลาเดนทาง ......................................................................... 72 4.1.2 สวนเลอกแผนการทองเทยว ............................................................................ 74 4.1.3 สวนอธบายแผนการทองเทยว ......................................................................... 77

ฉ

สารบญ (ตอ)

หนา 4.2 ผลการประเมนระบบ ................................................................................................. 78 4.2.1 ความเรวในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา ...................................... 79 4.2.2 ความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวของระบบ .................................... 81 4.2.2.1 ขอมลเกยวกบความพงพอใจของผใชทมตอความสามารถ ดานการปฏสมพนธกบระบบ ............................................................... 81 4.2.2.2 การอภปรายผลการประเมนความเหมาะสมในการวางแผน ของระบบ............................................................................................ 85 4.2.2.3 ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ ...................................................... 86 5 สรปและขอเสนอแนะ ......................................................................................................... 88 5.1 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 88 5.1.1 ผลการประเมนระบบ....................................................................................... 89 5.1.2 ประเดนปญหาในการวจย ................................................................................ 90 5.1.2.1 ความนาสนใจในแตละสถานททระบบไดเกบขอมล ............................. 90 5.1.2.2 ขอมลเกยวกบสถานททองเทยว .......................................................... 90 5.2 ขอจ ากดของการวจย .................................................................................................. 90 5.2.1 ขอจ ากดเกยวกบการวางแผนการทองเทยว ..................................................... 90 5.2.2 ขอจ ากดเกยวกบขอมลการพยากรณอากาศ .................................................... 90 5.2.3 ขอจ ากดเกยวกบความแมนย าในการพยากรณอากาศ ..................................... 90 5.3 การประยกตผลการวจย ............................................................................................. 91 5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ............................................................................... 91 บรรณานกรม ................................................................................................................................... 92 ภาคผนวก ภาคผนวก ก แบบสอบถามในการประเมนความสามารถดานปฏสมพนธ กบตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย ................................... 97 ภาคผนวก ข ตารางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานท .................... 101 ภาคผนวก ค ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยว รายสถานทจากกรมพฒนาการทองเทยว ....................................................... 150 ประวตผวจย .................................................................................................................................. 198

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ประเภทของระบบวางแผนการเดนทางออนไลนตาง ๆ ...................................................... 16 3.1 ขอมลน าเขาทใชในตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย และผลลพธทได ................................................................................................................ 35 3.2 ความหมายของคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละระดบ ............................ 40 3.3 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละระดบในทกสภาพอากาศ ....................... 40 3.4 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปอทยานไมกลายเปนหน ................ 44 3.5 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปสวนสตวนครราชสมา .................. 45 3.6 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปน าตกเหวสวต .............................. 46 4.1 ผลการเปรยบเทยบเวลาเฉลยทใชในการหาเสนทางระหวางขนตอนวธแบบ กาวกระโดดและแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได ............................................................ 79 4.2 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธภาพของระบบ ......................... 81 4.3 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธผลของระบบ ........................... 82 4.4 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความยดหยน ........................................ 83 4.5 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความพงพอใจของผใชงาน .................... 84 4.6 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบในแตละดาน ................................ 85 ข.1 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของอทยานแหงชาตเขาใหญ ............................. 148 ข.2 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของปราสาทหนพมาย ...................................... 120 ข.3 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของประตชมพล ............................................... 116 ข.4 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของฟารมโชคชย .............................................. 123 ข.5 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของหลวงปโต ................................................... 144

ซ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 เวบไซตอโกดา เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและจองทพก .................. 9 2.2 เวบไซตโฮเทลส เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและจองทพก ............. 10 2.3 เวบไซตไอเดยทราเวล เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหา และจองตวเครองบน ......................................................................................................... 10 2.4 เวบไซตไทยทกเกตเซนเตอร เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหา และจองตวเครองบน ......................................................................................................... 11 2.5 เวบไซตเวทเธอรดอทคอม เวบไซตทวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ....................... 14 2.6 เวบไซตวนเดอรกราวน เวบไซตทวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ........................... 14 2.7 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของ เวบไซตวนเดอรกราวน ..................................................................................................... 23 2.8 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของ กรมอตนยมวทยา .............................................................................................................. 24 2.9 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของ เวบไซตยะฮ ....................................................................................................................... 24 2.10 เวบไซตอะเมซอน ทเปดโอกาสใหผซอใหอนดบความนยมของสนคา ................................. 26 2.11 เวบไซตอะเมซอน ท าการจดและแสดงคาอนดบความนยมของสนคา ................................ 27 2.12 เวบไซตไอเอมดบ เวบไซตเกยวกบฐานขอมลภาพยนตร .................................................... 28 3.1 โครงสรางเบองตนของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย........................ 36 3.2 ขนตอนและตวอยางการใหคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง ........................... 48 3.3 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ................... 52 3.4 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ ............ 56 3.5 การจดระดบและกลมของรปแบบการเดนทางของขนตอนวธแบบกาวกระโดด.................. 58 3.6 ขนตอนวธแบบกาวกระโดดในการเลอกเสนทาง ................................................................ 59 3.7 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธแบบกาวกระโดดในการเลอกเสนทาง ............................... 59 3.8 ตวอยางแผนทแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน ..................................................... 60 3.9 ตวอยางแผนการเดนทางทสวนอธบายแผนการทองเทยวไดสรางขน ................................. 61 3.10 จ านวนผรวมทดสอบทสงผลตออตราการคนพบปญหาภายในระบบ .................................. 61 4.1 สวนรบขอมลจากผใช ........................................................................................................ 68

ฌ



4.2 สวนระบสถานท ................................................................................................................ 69 4.3 สวนระบเวลาแวะพก ......................................................................................................... 70 4.4 สวนเลอกวนทเดนทาง ....................................................................................................... 71 4.5 สวนคนหาพกด ระยะทาง และระยะเวลาระหวางสถานท ................................................. 71 4.6 หนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยวทอยใน การพยากรณระยะสน ....................................................................................................... 75 4.7 หนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยวทอยใน การพยากรณระยะยาว ...................................................................................................... 76 4.8 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการสาธารณะตลอดเสนทาง .. 76 4.9 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการอาหารและเครองดมตลอด เสนทาง ............................................................................................................................. 76 4.10 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการรานคาตลอดเสนทาง ....... 76 4.11 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการฉกเฉนตลอดเสนทาง ....... 76 4.12 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน เมอคลกทจดพกดหนงและปรบรศม ของระยะทางการแสดงผลสงอ านวยความสะดวกรอบเสนทางเปน 5 กโลเมตร ................. 76 4.13 หนาจอสวนอธบายรายละเอยดแผนการเดนทาง ............................................................... 78 4.14 กราฟเปรยบเทยบเวลาทใชในการหาเสนทางของขนตอนวธแบบกาวกระโดด และแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได ............................................................................... 80 ค.1 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยวของอทยานแหงชาตเขาใหญ ............................................... 151 ค.2 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยวของปราสาทหนพมาย ........................................................ 152 ค.3 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยวของประตชมพล ................................................................. 153 ค.4 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยวของฟารมโชคชย ................................................................ 154

ญ



ค.5 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยวของหลวงปโต ..................................................................... 155

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาการวจย ในสภาวการณปจจบน เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไดเขามาเปนองคประกอบหลกในการท าธรกรรมและการน าเสนอสารสนเทศ เพอตอบสนองความตองการในดานตาง ๆ จนเปนกระแสทไดรบความนยมจากทวโลก ท าใหการใหและรบบรการสารสนเทศดงกลาวทอาศยเทคโนโลยการหลอมรวมสอน มผลตอพฤตกรรมและรปแบบการตดตามสารสนเทศ รวมทงบรการดานอน ๆ ไปกระท าผานเครอขายอนเทอรเนตมากขน ประกอบกบการเขาถงสารสนเทศเหลานนเปนไปอยางสะดวก จากปจจยสนบสนนทางดานของอปกรณเคลอนทพกพาในรปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปนคอมพวเตอรแลปทอป (Laptop Computers) โทรศพทมอถอ เครองอานอเลกทรอนกส หรออปกรณอน ๆ ทมใชอยางแพรหลาย รวมไปถงการใหบรการอนเทอรเนตแบบไรสาย โดยจะเหนไดจากตวเลขของผใชงานอนเทอรเนตทวโลกทเพมสงขนอยางตอเนอง โดยทวโลกมผใชอนเทอรเนตสงถงกวา 1,900 ลานคนหรอคดเปนรอยละ 28.7 ของประชากรโลกทงหมด และมอตราการเตบโตของผใชอนเทอรเนตจากป พ.ศ. 2543 เพมสงมากกวาป พ.ศ. 2553 ถง 4 เทาหรอรอยละ 444.8 ส าหรบสถตในประเทศไทย จากการส ารวจพบวา มผใชอนเทอรเนตถง 17.5 ลานคน คดเปนรอยละกวา 26.3 ของประชากรในประเทศ ในสวนของอตราการเตบโตของผใชอนเทอรเนตของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2543 เพมสงมากกวาป พ.ศ. 2553 ถงรอยละ 660.3 (Internetworldstats, 2010: www)

จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวา ผคนหนมาใชอนเทอรเนตเพอประโยชนในหลาย ๆ ดานมากขน รวมถงแงมมของการคนหาขอมลขาวสารกเชนเดยวกน และจากการเปลยนแปลงดงกลาวน ไดสงผลกระทบตอรปแบบการท าธรกจตาง ๆ ใหเปนไปในรปแบบของตลาดออนไลนทตองท าการตลาดเพอตอบสนองกลมเปาหมายจ านวนมากบนอนเทอรเนต นนคอ ตองมการผลตสารสนเทศปอนเขาสเครอขายอนเทอรเนตเพมขนอยางมาก ธรกจการทองเทยวกเปนหนงธรกจทไดรบผลกระทบดงกลาว และเปนอตสาหกรรมทไดรบผลกระทบทรนแรงจากการใชอนเทอรเนต โดยจะเหนไดจากรอยละ 80 ของกลมผใชงาน ใชอนเทอรเนตในการหาขอมลดานการทองเทยว อาท แหลงทองเทยว โรงแรมทพก รานอาหาร และบรการดานการทองเทยวอน ๆ ตลอดจนวางแผนการเดนทางและใชบรการจองผานอนเทอรเนตดวยระบบการคาแบบออนไลน (E-commerce) ท าใหในปจจบนการท าตลาดออนไลนเปนเรองทจ าเปนอยางมากในอตสาหกรรมการทองเทยว ซงสอดคลองกบค ากลาวของผเชยวชาญขององคกรสงเสรมการทองเทยวโลก (World Tourism Organization: WTO) ทกลาววา “…หากคณไมท าการคาแบบออนไลน คณจะไมสามารถขายได” (World Tourism Organization, 2007: 15) จากการส ารวจแหลงขอมลทนกทองเทยวในสหรฐอเมรกาใชในการคนหาและวางแผนการเดนทางทองเทยวพบวา อนเทอรเนตเปนแหลงขอมลทางเลอกอนดบหนง รองลงมาคอตวแทนการ

2

ทองเทยวและหนงสอแนะน าการทองเทยว (อรณ อนทรไพโรจน และคณะ, 2544: 15) สอดคลองกบอตราการเตบโตของตลาดการทองเทยวแบบออนไลนในป พ.ศ. 2549 ซงพบวา การจองทองเทยวผานเวบในยโรปสงขนเปน 6 เทา และมยอดขายผานเวบราว 43,600 ลานดอลลารสหรฐ (United States Dollar: USD) หรอคดเปนรอยละ 10 ของยอดขายทองเทยวโดยรวม สวนในป พ.ศ. 2550 พบวารอยละ 30 ของการจองตวเครองบนในองกฤษไดท าผานเวบ ในขณะทจองทองเทยวท าผานเวบรอยละ 20 และการจองแบบนาทสดทาย (Last Minute) รอยละ 15 กเปนการท าผานเวบดวยเชนกน และในสวนของแนวโนมของตลาดการทองเทยวแบบออนไลน พบวามอตราการเตบโตสงถงปละรอยละ 29 (มงสรรพ ขาวสะอาด, จามะร เชยงทอง, วรวรรณ ชาญดวยวทย, สจรตรา ช านวกยกรณ, และอรณ อนทรโรจน, 2544: 35)

จากการส ารวจการใชอนเทอรเนตของนกทองเทยวตางชาตในป พ.ศ. 2545 พบวา การใชอนเทอรเนตในการวางแผนการเดนทางทองเทยวคดเปนรอยละ 25 ของการหาขอมลทเกยวกบการทองเทยวทงหมด (อรณ อนทรไพโรจน และคณะ, 2544: 23) และเมอพจารณาแนวโนมการทองเทยวในแถบเอเชยแปซฟกพบวาไดมการเปลยนแปลงจากเดม เชน การใหความส าคญกบกจกรรมและประสบการณการทองเทยว การเตบโตอยางตอเนองของการท าธรกรรมผานระบบออนไลน การทองเทยวทปรบเขากบความตองการของลกคาแตละรายมากขน เปนตน (UNWTO OMT IOHBTO, 2006: www) ดงนน รปแบบสนคาบรการทองเทยวทน าเสนอในเวบไซตจงตองสอดคลองกบความตองการและพฤตกรรมของผบรโภคมากยงขน

ดวยเหตนการทองเทยวแหงประเทศไทย จงไดตระหนกถงความส าคญของการท าการตลาดแบบออนไลน และไดจดท าแผนแมบทการตลาดออนไลนป พ.ศ. 2551 ถงป พ.ศ. 2554 ขนมา (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2552: www) เพอเพมขดความสามารถใหกบอตสาหกรรมการทองเทยวในการแขงขนกบตลาดโลกได เพราะอตสาหกรรมการทองเทยวเปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศ และเปนแหลงทมาของการจางงานทส าคญของประเทศ เมอคดเปนมลคา อตสาหกรรมการทองเทยวของไทยเปนมลคากวา 9,442 ลานเหรยญสหรฐอเมรกา คดเปนรอยละ 5.2 ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาตของประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) (ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548: 5-15)

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา ตลาดการทองเทยวออนไลนเปนเรองทภาครฐควรใหความส าคญเปนอยางยง และเมอพจารณาในแงมมของผใชยงพบวา ผใชหรอนกทองเทยวสวนใหญจะใชอนเทอรเนตส าหรบการคนหาขอมลเกยวกบการทองเทยวเพอวางแผนการเดนทางลวงหนา เนองจากในปจจบน นกทองเทยวใหความส าคญรวมถงตระหนกถงการวางแผนการเดนทางทองเทยวลวงหนาวาเปนเรองทส าคญและจ าเปนมาก เพราะการวางแผนทดท าใหสามารถประหยดคาใชจายและใชเวลาไดอยางคมคา แตจากการส ารวจพบวารอยละ 75 ของผประกอบการธรกจทองเทยวในประเทศไทยไมเคยท าตลาดออนไลน (อรณ อนทรไพโรจน, 2554: 19-21) ท าใหการเขาถงขอมลออนไลนเกยวกบการ

3

ทองเทยวในประเทศไทยเปนไปไดยาก และเวบไซตเปนแบบตายตว ไมสามารถตอบค าถามใด ๆ ของนกทองเทยวได สงผลใหการวางแผนทองเทยวทตอบสนองตอความตองการของนกทองเทยวจรง ๆ เปนไปไดยาก

ในบางครง เมอตองการจดแผนการเดนทางทองเทยวดวยตนเอง นกทองเทยวจะใชเวบไซตวางแผนการเดนทางออนไลนทมใหบรการ เชน เว บไซตวางแผนการเดนทางออนไลนของกเกล (maps.google.com) เพอเลอกสถานททตองการเดนทางในลกษณะของการเพมสถานทปลายทางหลายแหง โดยสามารถเลอกไปยงสถานทเฉพาะทตนเองสนใจอยากไปจรง ๆ จากนนเวบไซตจะวางแผนเสนทางการเดนทางตามล าดบ จากจดแรกไปยงจดสดทายตามทผใชปอนเขาสระบบ รวมถงแสดงเวลาทใชในการเดนทางนน โดยทเสนทางดงกลาวอาจไมไดค านงถงความเหมาะสมของล าดบการเดนทาง หรอเวลาทนกทองเทยวมอยอยางจ ากด (Peterson, 2003: 42-43)

จากสาเหตน ท าใหบอยครงนกทองเทยวตองใชบรการโปรแกรมการทองเทยวทจดขนโดยบรษทน าเทยว เพราะเปนการเดนทางทระบวนเวลาในการเดนทางไวอยางชดเจน ซงเปนทแนนอนวาโปรแกรมการทองเทยวเหลานนลวนถกก าหนดไวแบบตายตวตามความนยมของนกทองเทยวสวนใหญ ท าใหไมสามารถระบความตองการของตนเองโดยเฉพาะได เพราะสวนใหญโปรแกรมการทองเทยวตาง ๆ ถกก าหนดไวลวงหนาแบบส าเรจรปและไมไดค านงถงความสนใจของนกทองเทยวแตละบคคลอยางแทจรง หรอเมอนกทองเทยวหนไปใชระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนทมใหบรการ กจะพบกบขอจ ากดตาง ๆ อนเนองมาจากแตละระบบมวตถประสงคทแตกตางกน ถงแมวาระบบวางแผนการเดนทางออนไลนตาง ๆ นนไดถกวจยและพฒนาอยางตอเนองกตาม แตระบบเหลานนกตางพฒนาไปตามวตถประสงคทตงไวเพยงขอใดขอหนงเปนหลกเทานน เมอนกทองเทยวมปจจยทสงผลตอการวางแผนการเดนทางทองเทยวเกนกวาทระบบก าหนด ระบบนนกจะไมสามารถแสดงแผนการเดนทางทเหมาะสมตามปจจยทผใชเหลานนมได

และเมอพจารณาถงขอบกพรองของระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบนกจะพบวา เมอนกทองเทยวตองการถามวา จะไปทไหน ไปอยางไร ไปท าอะไร และไปเมอไหร ในระบบวางแผนทมอยในปจจบนนน นกทองเทยวไมสามารถวางแผนการเดนทางทองเทยวแบบสวนตวหรอเลอกการทองเทยวเฉพาะดานทสนใจได เหลานน (จตมนต องสกล และ ธรา องสกล, 2551: 33-45) และจากการทบทวนวรรณกรรมยงพบวา ไมมงานวจยใดทพฒนาระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวออนไลน โดยมงเนนทความตองการของนกทองเทยวในประเภทของการวางแผนตามเสนทางการเดนทาง การวางแผนตามสภาพอากาศ และการวางแผนตามสถานททนาสนใจรวมกนเปนหลก

จากทกลาวมาขางตน จงน ามาสแนวคดในการน าเสนอการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยขนมา ซงใชเปนระบบตนแบบส าหรบผใชใหสามารถวางแผนการทองเทยวไดดวยตวผใชเอง โดยมงเนนการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวตามเสนทางการเดนทาง สภาพอากาศ และสถานททนาสนใจ และค านงถงความตองการของผใชแตละคน

4

และความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวตามเวลาทมอยอยางจ ากดเปนหลก โดยผใชสามารถเลอกจดหมายทตองการไดหลายจดหมาย จากนนระบบจะวางแผนการทองเทยวทเหมาะสมกบผใชแตละคนภายใตขอบเขตทกลาวขางตน พรอมทงน าเสนอผลลพธทไดจากการวางแผนอยางละเอยด ไดแก เวลาทใชในการเดนทางรวม สถานททองเทยวทจะเดนทางไป เสนทางการเดนทางตามล าดบสถานท เวลาทไปถงหรอเวลาเรมตนและสนสดการทองเทยวในแตละสถานท อนดบความนาสนใจ รวมไปถงสภาพอากาศของวนทเดนทาง นอกจากนยงแสดงสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางของแผนการทองเทยวนน ๆ เชน สถานบรการน ามน ตเอทเอม รานอาหาร โรงพยาบาล และสถานต ารวจ เปนตน โดยแสดงผลในรปแบบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตร 1.2 วตถประสงคของการวจย

การวจยเรอง การออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย ไดก าหนดวตถประสงคไวดงน

1.2.1 เพอพฒนาระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคลแบบออนไลนเพอการทองเทยวในชมชนทองถน

1.2.2 เพอพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตรแบบออนไลนส าหรบชวยในการแสดงผลลพธของการวางแผนการทองเทยว 1.3 สมมตฐานการวจย

1.3.1 สมมตฐานขอท 1 ขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวของตวแทนอจฉรยะเพอ อตสาหกรรมการทองเทยวไทย สามารถวางแผนการทองเทยวไดรวดเรวกวาการวางแผนการทองเทยวแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได

1.3.2 สมมตฐานขอท 2 ตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยสามารถวางแผนการทองเทยวไดอยางเหมาะสมอยในเกณฑด โดยการประเมนจากผเชยวชาญ 1.4 ขอตกลงเบองตน

ผวจยไดก าหนดขอตกลงเบองตนเกยวกบงานวจย ดงน 1.4.1 ผใชตองก าหนดจดเรมตน จดหมายหรอสถานททตองการเดนทางทงหมด 1.4.2 ผใชตองก าหนดวนทตองการเดนทาง เวลาออกเดนทางจากจดเรมตน เวลาทตองการ

กลบถงจดเรมตน และเวลาทตองการใชในแตละสถานท 1.4.3 การวางแผนการเดนทางทองเทยว เปนการวางแผนแบบไป - กลบภายในหนงวน 1.4.4 ขอมลสถานททองเทยวทใชทดสอบการวางแผนการเดนทางในระบบ ใชขอมลสถานท

ทองเทยวเฉพาะในจงหวดนครราชสมาทน ามาจากกรมการทองเทยวเทานน (สารสนเทศภมศาสตร

5

แหลงทองเทยวกรมการทองเทยว, 2552: www) เนองจากขอมลสถานททองเทยวในจงหวดนครราชสมากเพยงพอทจะท าใหวดผลของระบบได และระบบจะดงขอมลทส าคญของแตละสถานท เชน พกด ระยะทางระหวางสองสถานท เปนตน มาจากเวบแผนทกเกล

1.4.5 ปจจยหลกทเกยวของกบการวางแผนการเดนทางทองเทยว องปจจยหลก 3 ปจจยตามประเภทของระบบวางแผนการเดนทางออนไลน เนองจากขอจ ากดดานเวลาในการท าการวจย และปจจยหลกกเพยงพอทจะท าใหระบบวางแผนไดอยางเหมาะสม โดยปจจยหลกทเลอกไวมดงน

1.4.5.1 เสนทางการเดนทาง ในทนผวจยไดท าการพฒนาขนตอนวธการเลอกเสนทางแบบกาวกระโดดเพอคนหาเสนทางทเหมาะสม โดยขนตอนวธทไดพฒนาจะค านวณหาเสนทางทงหมดทสามารถเดนทางไดตามเวลาทผใชก าหนด และสามารถไปยงสถานททองเทยวไดมากแหงทสด โดยใชเวลาในการค านวณทนอยกวาการใชขนตอนวธทคนหาทกเสนทางทเปนไปได

1.4.5.2 สภาพอากาศ เพอปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนเสมอ ระบบจะดงขอมลค าพยากรณอากาศจากบรการเวบ (Web Service) และน าค าพยากรณนนมาเปรยบเทยบหาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางทระบบไดก าหนดไวเรยบรอยแลวในฐานขอมล และน าคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางทไดนน ไปค านวณรวมกบคาความนาสนใจของแตละสถานท และน าเสนอแผนการเดนทางใหกบผใช โดยระบบจะแบงการค านวณคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางและน าเสนอแผนการเดนทางออกเปน 2 แบบ แบงตามระยะเวลาของการพยากรณอากาศตามความหมายของระบบ ไดแก การพยากรณอากาศระยะสน และการพยากรณอากาศระยะยาว ในกรณทการวางแผนการเดนทางอยในชวงของการพยากรณอากาศระยะสน ระบบสามารถเลอกทจะหลกเลยงบางสถานททสภาพอากาศไมเอออ านวยตอการเดนทางในวนเดนทางนน ๆ ได ซงจะสงผลตอความพงพอใจใหกบนกทองเทยว

1.4.5.3 สถานททนาสนใจ ระบบจะดงคาความนาสนใจของสถานททองเทยว แตละททผใชเลอกจากฐานขอมล ซงไดจากการเกบขอมลสองสวนคอ ขอมลจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม และขอมลมาตรฐานการประเมนคณภาพแหลงทองเทยวทไดจากการส ารวจและจดมาตรฐานคณภาพของแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยว และน ามาค านวณรวมกบคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง หากคาความนาสนใจของสถานทใดเปนศนยหรอไมมอยในระบบ จะถอวาสถานทแหงนนไมไดรบความนยม หรอไมไดถกใหความเหนไว

1.4.6 ปจจยอน ๆ ทไมใชปจจยหลกของการวางแผนการทองเทยว จะอยนอกเหนอขอบเขตของงานวจยน ดงตอไปน

1.4.6.1 กจกรรมตาง ๆ ดานการทองเทยว อาท กจกรรมการทองเทยวตามธรรมชาต เชน การเดนปา การดนก การดกระทง การสองสตว การเลนน า และการลองแพ เปนตน รวมทงกจกรรมอน ๆ ทไมใชเปนการทองเทยวตามธรรมชาต อาท การเลนกอลฟ การขรถเอทว การจดกจกรรมรอบกองไฟ เปนตน

6

1.4.6.2 สงอ านวยความสะดวก อาท ถนน ไฟฟา น าประปา โทรศพทสาธารณะ สญญาณโทรศพทเคลอนท ปมน ามน ตเอทเอม รานอาหาร และหองน าสาธารณะ เปนตน 1.5 ขอบเขตของการวจย

การวจยนเปนการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย ซงชวยในการวางแผนการทองเทยว โดยน าเสนอการจดแผนการเดนทางทองเทยวแบบไป-กลบภายในหนงวน ทเหมาะสมและตรงกบความตองการของผใชแตละคนมากทสด โดยมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามปจจยหลกทก าหนดไว 3 ปจจยคอ การวางแผนตามเสนทางการเดนทาง การวางแผนตามสภาพอากาศ และการวางแผนตามสถานททนาสนใจ รวมถงน าเสนอรายละเอยดทเกยวของในการทองเทยวตอผใช เชน เวลาทใชในการเดนทางรวม สถานททองเทยวทจะเดนทางไป เสนทางการเดนทางตามล าดบสถานท เวลาทไปถงหรอเวลาเรมตนและสนสดการทองเทยวในแตละสถานท อนดบความนาสนใจ รวมไปถงสภาพอากาศใหแกผใชตามทระบบไดประมวลผล นอกจากนยงแสดงสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางของแผนการทองเทยว เชน สถานบรการน ามน ตเอทเอม รานอาหาร โรงพยาบาล และสถานต ารวจ เปนตน โดยแสดงผลในรปแบบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตร 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 ไดขนตอนวธและระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคลแบบออนไลน 1.6.2 ไดระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวทมความถกตองและทนสมยอยเสมอ เนองจาก

ขอมลตาง ๆ ในการวางแผนไดรบมาจากบรการเวบทมขอมลปรบปรงอยตลอดเวลา ไดแก บรการเวบการพยากรณอากาศ และบรการขอมลสถานทและพกดจากเวบแผนทกเกล

1.6.3 ไดระบบสารสนเทศทางภมศาสตรแบบออนไลนส าหรบ ใชในการวางแผนการทองเทยว ซงมขอมลทละเอยดและยดหยน สามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวได

1.6.4 ชวยใหผใชหรอนกทองเทยวสามารถวางแผนการทองเทยวไดอยางสะดวกรวดเรวกวาการวางแผนดวยตนเอง

1.6.5 ชวยใหผใชหรอนกทองเทยวสามารถวางแผนไดตรงกบความตองการ และเหมาะสมส าหรบตนเองมากทสด 1.7 ค าอธบายศพท

1.7.1 การทองเทยว (Travel) หมายถง การเดนทางไปยงแหลงหรอสถานทเปาหมาย เพอวตถประสงคอยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง อาท เพอผอนคลายอรยาบถจากงานประจ าและสราง

7

ความรนรมยของจตใจ เพอศกษา คนหาค าตอบ หรอแลกเปลยน ความร และประสบการณ เพอจรรโลงใจและการโนมนาวใจใหเกดความตระหนกและส านก เปนตน

1.7.2 การวางแผนการทองเทยวสวนบคคล (Personalize Travel Planning) หมายถง การวางแผนการทองเทยวทค านงถงความตองการของผใชแตละคนเปนหลก โดยผใชแตละคนสามารถระบปจจยตาง ๆ ของตนเองได เชน ระบสถานททตองการเดนทางไปไดหลายจด ระบเวลาไป - กลบภายในหนงวนเดนทาง และเวลาทตองการจะแวะพกในแตละสถานทไดตามความตองการของผใชแตละคนทแตกตางกน เปนตน

1.7.3 แผนการเดนทางทองเทยว (Trip Plan) หมายถง ผลลพธทไดจากระบบทเกดจากการวางแผนการทองเทยวสวนบคคล โดยผลลพธนจะแสดงในรปแบบกลมของประโยคบอกเลาทสามารถบอกสงทจ าเปนตองทราบกอนทจะออกเดนทางทองเทยว เชน ชอสถานททผใชเลอก ล าดบกอนหลงในการเยยมสถานททองเทยว เวลาทเดนทางไปถงและออกจากสถานทนน เวลาทใชในการเดนทางทงหมด สภาพอากาศในวนทเดนทาง เปนตน

1.7.4 ตวแทนอจฉรยะส าหรบวางแผนการทองเทยวแบบออนไลน (Online Intelligent Agent for Travel Planning) หมายถง ระบบวางแผนการทองเทยวบนอนเทอรเนตทสามารถวางแผนการทองเทยวจากปจจยตาง ๆ ทผใชก าหนดเขามาในระบบ โดยน าปจจยทเกยวของอน ๆ ทมในระบบเขามาวางแผนรวมดวย ไดแก เสนทางการเดนทาง สถานททนาสนใจ และสภาพอากาศ พรอมทงเสนอแผนการเดนทางทองเทยวนนตอผใช โดยระบบวางแผนการทองเทยวอจฉรยะสามารถวางแผนการเดนทางไดรวดเรว เหมาะสม และมความยดหย นตามปจจยทผใชปอน ตามขนตอนวธการวางแผนของระบบ

1.7.5 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง หมายถง คาของความนาเดนทางไปในแตละสถานททองเทยว เมอค านงถงการเอออ านวยของสภาพอากาศเทยบกบสถานททองเทยวนน คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางมทงหมด 6 ระดบ คอ 0 ถง 6

1.7.6 คาความนยมของแตละสถานท หมายถง คาอนดบของการยอมรบหรอชมชอบในสถานททองเทยวของนกทองเทยวสวนใหญ ค านวณรวมกบคาระดบคณภาพของแหลงทองเทยวทไดจากการจดมาตรฐานแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยว (สารสนเทศภมศาสตรแหลงทองเทยวกรมการทองเทยว, 2552: www) ส าหรบคาอนดบความนยมของแตละสถานททเกบในระบบมทงหมด 6 ระดบ คอ 0 ถง 6

1.7.7 คาความนาสนใจของแตละสถานท หมายถง คาเฉลยของคาอนดบความนยมของแตละสถานท และคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง คาความนาสนใจของแตละสถานทมทงหมด 6 ระดบ คอ 0 ถง 6

8

บทท 2 ปรทศนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ในบทนกลาวถง การทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการวจยเรองการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย โดยรายละเอยดในเนอหาของบทนประกอบดวย ระบบสวนบคคล (Personalization System) ระบบวางแผนการเดนทางออนไลน (Online Travel Planning System) แนวคดเกยวกบการพยากรณอากาศ แนวคดเกยวกบการจดอนดบความนยมของสถานททองเทยว และงานวจยทเกยวของ โดยมรายละเอยดดงน 2.1 ระบบสวนบคคล (Personalization System)

ระบบสวนบคคล เปนระบบทใหความส าคญกบลกษณะเฉพาะตวของผใชหรอนกทองเทยว ลกษณะของระบบสวนบคคลโดยสวนใหญ จะยอมใหผใชสามารถเลอกและระบปจจยตาง ๆ ในระบบดวยตนเอง เชน ปจจยเกยวกบสถานท งบประมาณ ทพก หรอปจจยในดานระยะเวลาทใชในการวางแผนไดดวยตนเอง เปนตน ซงปจจยเหลาน ระบบจะน ามาใชในการสรางผลลพธและน าเสนอใหกบนกทองเทยว

นกวจยไดท าการพฒนาระบบสวนบคคล ทมความสามารถในการวางแผนการเดนทางและแสดงเสนทางตามเงอนไขทผใชระบอยางตอเนอง บางระบบมการน าเสนอการวางแผนการเดนทางทสามารถใชกบอปกรณทหลากหลาย เชน จากคอมพวเตอรหรอจากอปกรณทมระบบระบต าแหนงบนพนโลก (Global Positioning System: GPS) ท าใหสามารถตรวจสอบสถานะปจจบนของการเดนทางไดตลอดเวลา บางระบบยงยอมใหผใชปรบเปลยนตารางเวลาการเดนทางเองได หากเหนวาไมสามารถท าตามตารางทระบบน าเสนอ (Maruyama, Shibatay, Murata, Yasumoto, and Ito, 2004: 18-21)

นอกจากนยงมบางระบบสวนบคคลทพฒนาโดยใหวางแผนการเดนทางภายในหนงวน พรอมกบแสดงแผนการเดนทางทมรายละเอยดของสถานทนน ๆ และแจงเตอนหากสถานททตองการเดนทางไปทองเทยวในวนดงกลาวปดท าการในวนนน (Ardissono, Goy, Petrone, Segnan, and Torasso, 2002: 14-23) ในบางครงทตองเดนทางทองเทยวแบบหมคณะทผเดนทางทกคนตองมสวนรวมในการก าหนดจดเรมตน จดสนสด ระยะเวลา และความเรวในการเดนทาง เชน การเดนทางไปกบกลมตวแทนการทองเทยว กมระบบสวนบคคลทถกพฒนาขนเพอแกปญหา ถาผใชไมอยากไปเทยวในบางสถานทกบกลม โดยระบบจะท าการวางแผนใหผใชใหมในชวงเวลาทผรวมเดนทางสามารถแยกไปดจดทตนเองสนใจ โดยค านงถงจดสนสดของระยะเวลาในการเดนทางนน และผใชสามารถกลบเขามารวมกลมไดอกครง (Nagata, Mutata, Shibata, Yasumoto, and Ito, 2006: 881–888)

9

นอกจากน ยงมเวบไซตทอยในลกษณะระบบสวนบคคลหลายเวบไซต ทใหบรการในลกษณะใหผใชเลอกและน าเสนอผลลพธจากขอมลทไดจากผใช ตวอยางเชน เวบไซตอโกดา (agoda.com) และเวบไซตโฮเทลส (Hotels.com) แสดงดงภาพท 2.1 และภาพท 2.2 ตามล าดบ ทไดใหบรการกบผใชในการคนหาและจองทพกตามขอก าหนดของผใช โดยสามารถระบวนทตองการเขาพก ระดบมาตรฐานของโรงแรม สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ หรอระบจ านวนผเขาพกได เปนตน

ภาพท 2.1 เวบไซตอโกดา เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและจองทพก

10

ภาพท 2.2 เวบไซตโฮเทลส เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและจองทพก

นอกจากการจองทพกแลว ยงมเวบไซตในลกษณะระบบสวนบคคลอนทใหบรการผใชในอกหลาย ๆ ดาน เชน เวบไซตไอเดยทราเวล (ideatravel.co.th) และเวบไซตไทยทกเกตเซนเตอร (thaiticketcenter.com) ทมระบบสวนบคคลทใหบรการจองตวเครองบน โดยผใชเปนผเลอกระบความตองการตามขอก าหนดของระบบ และระบบสวนบคคลดงกลาวจะสรางผลลพธตามความหมายของระบบใหกบผใช

ภาพท 2.3 เวบไซตไอเดยทราเวล เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและ จองตวเครองบน

11

ภาพท 2.4 เวบไซตไทยทกเกตเซนเตอร เวบไซตระบบสวนบคคลทใหบรการดานการคนหาและ

จองตวเครองบน

จากการส ารวจพบวา ถงแมในปจจบนจะมระบบสวนบคคลมากมายทวางแผนดานการทองเทยว แตยงไมพบระบบสวนบคคลใดทสามารถตอบสนองความตองการของผใชไดหลายวตถประสงค เชน ผใชตองการวางแผนเกยวกบเสนทางการเดนทางไปพรอม ๆ กบวางแผนเกยวกบสถานททองเทยวทนาสนใจ ซงสวนใหญแลวจะพบเพยงระบบสวนบคคลทรองรบกบวตถประสงคของระบบนน ๆ เพยงอยางเดยว เชน ระบบทใหบรการการจองโรงแรม กจะสรางระบบสวนบคคลเฉพาะในสวนของการเลอกโรงแรมและจองหองเทานน สวนรายละเอยดอนทตองใชในการเดนทางครงหนง ๆ เชน ระยะเวลาในการเดนทาง การแนะน าสถานททไดรบความนยม หรอการเตรยมพรอมไปเจอกบสภาพอากาศในวนทตองการเดนทาง ผใชตองหาขอมลเพมเตมจากแหลงอนดวยตนเอง ในการคนหาขอมลจากแหลงอนถดไป ผใชตองท าการเรมปอนขอมลเดมอกซ า ๆ กน จนกวาจะไดขอมลครบตามความตองการ ซงอาจตองใชเวลาในการคนหาขอมลและคนหาผลลพธเพอวางแผนการเดนทางไปในกลมสถานททองเทยวเดมหลาย ๆ ระบบ จากนนอาจไดมการน าผลลพธจากแตละระบบมาวเคราะหดวยตนเอง จงจะไดแผนการเดนทางทผใชตองการจรง ๆ ในการเดนทางครงนน

2.2 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลน (Online Travel Planning System)

ระบบวางแผนการเดนทางออนไลน เปนระบบการวางแผนการทองเทยวทกระท าผานอนเทอรเนต โดยนกทองเทยวจะเขาไปทเวบไซตวางแผนการเดนทางตาง ๆ ทมใหบรการ และเลอกปจจยทเกยวของกบการวางแผนการทองเทยวทในระบบหรอในเวบไซตนน ๆ เตรยมไวใหผใชเลอก หลงจากนนจงน าขอมลสารสนเทศทผใชไดปอนเขาไปมาใชในการก าหนดแผนการเดนทางทเหมาะสมตามขนตอนวธทไดก าหนดไว

12

โดยสามารถจดประเภทของระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบนได 4 ประเภท ตามพนฐานของการวางแผนของระบบเหลานน (จตมนต องสกล และ ธรา องสกล, 2551: 33-45) ไดแก ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามเสนทางการเดนทาง ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสถานททนาสนใจ ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสภาพอากาศ และระบบการวางแผนตามตวแทนการทองเทยว รายละเอยดดงน

2.2.1 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามเสนทางการเดนทาง ระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตดวยการวางแผนเสนทางการเดนทาง อาท เวบไซตวางแผนการเดนทางของซดนย (sidney.travel.com) และเวบไซตวางแผนการเดนทางของวอชงตนดซ (wmata.com) ซงจะเนนไปทการวางแผนการเดนทาง โดยทวไปนกทองเทยวจะใหขอมลสารสนเทศทเกยวกบทอย จดหมายปลายทาง รวมถงสงทพวกเขาชอบเปนพเศษ (เชนเดยวกบการขนสง การเขาถงทงาย การเดนทางดวยจกรยาน) (Sidney Travel, 2011: www) เวบไซตวางแผนการเดนทางจะใชขอมลขาวสารทไดมาค านวณเสนทางการเดนทาง เวลาการเดนทาง และคาใชจายในการเดนทาง เวบไซตวางแผนการเดนทางอาจใหขอมลแบบจดตอจด (point-to-point) และขอมลอน ๆ เพมเตม รวมถงการใหบรการเครอขายไรสาย และรานอาหารตลอดเสนทาง (Washington Metropolitan Area Transit Authority, 2011: www) การค านวณการจดเสนทางของเวบไซตวางแผนการเดนทางเหลานค านวณอยบนพนฐานของขนตอนวธของผใชทมความเฉพาะเจาะจง เชน เสนทางทเรวทสด การขนสงทนอยทสด ระยะการเดนทางทสนทสด และคาใชจายทนอยทสด เปนตน

กญแจสความส าเรจของระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตเหลานนนคอความแมนย าของเสนทาง ซงความแมนย าดงกลาวขนอยกบความสอดคลองและความถกตองของขอมลสารสนเทศและความเรว ความนาเชอถอของวธคดในการค านวณเสนทางทมอย สวนมากระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตในประเภทนจะสามารถตอบค าถามของนกทองเทยวไดวา “จะไปทนนไดอยางไร?”

2.2.2 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสถานททนาสนใจ ระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตดวยการจดอนดบสถานททนาสนใจ อาท เวบไซตวางแผนการเดนทางทราเวลดอทยะฮ (travel.yahoo.com) และเวบไซตทรปแอดไวเซอร (tripadvisor.com) โดยหลกการท างานของเวบไซตเหลานอาศยแนวคดของระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS) ซงจะมการเกบขอมลเกยวกบสถานท ๆ ไดรบความนยม เชน รานอาหาร สงอ านวยความสะดวก สถานทดงดดความสนใจ เทศกาลตาง ๆ สถานบนเทงและศนยกลางรานคา (Yahoo Travel, 2011: www) ดวยการจดอนดบจากประสบการณและขอคดเหนจากประสบการณของนกทองเทยว นกทองเทยวสามารถวางแผนและจดพมพการวางแผนเดนทางของตนเองไดจากเวบไซตเหลาน (TripAdvisor, 2011: www) บางเวบไซตมการน าเสนอภาพถาย วดโอ และแผนทของสถานททองเทยวตาง ๆ รวมถงทจะจองและเปรยบเทยบราคาของสถานทพก ราคาบตรโดยสารแบบเวลาจรง

13

หรอเรยลไทม (Real Time) กญแจสความส าเรจของระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตเหลานคอการชวยเหลอโดยการใหขอมลตาง ๆ ของนกทองเทยว ตวอยางเชน เวบไซตทรปแอดไวเซอร มนกทองเทยวใหค าวจารณมากกวาสบลานค าวจารณ เพราะฉะนน เวบไซตนจงดงดดผเขาชมไดมากถง 30 ลานคนตอเดอน มทงผเยยมชมทเขามาอานขอความตาง ๆ ในเวบไซตรวมถงผทเขามาใหขอมลและแลกเปลยนประสบการณการทองเทยว สวนมากระบบวางแผนการเดนทางผานอนเทอรเนตในประเภทนจะสามารถตอบค าถามของนกทองเทยวไดวา “จะไปไหน?” และ “จะไปท าอะไร?”

2.2.3 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามสภาพอากาศ โดยเวบไซตพยากรณสภาพอากาศออนไลน อาท เวบไซตเวทเธอรดอทคอม (weather.com) ดงแสดงในภาพท 2.5 และเวบไซตวนเดอรกราวน (wunderground.com) ดงแสดงในภาพท 2.6 ซงจดเตรยมขอมลทเกยวกบการวางแผนการทองเทยวทอยบนพนฐานของสถตทางสภาพภมอากาศส าหรบแตละสถานท และแตละเวลาแบบเฉพาะเจาะจง รวมถงอณหภม เมฆทปกคลม ลม ความชนสมพทธและทศนะวสยทใชส าหรบก าหนดตารางการทองเทยว (The Weather Channel, 2011: www; Wunderground, 2011: www) ความแมนย าดงกลาวขนอยกบความสอดคลองและความถกตองของดานสถตเกยวกบ ความเรวและความเชอถอไดของแบบจ าลองการพยากรณอากาศ สวนมากระบบวางแผนการเดนทางผานอนเตอรเนตในประเภทนจะสามารถตอบค าถามของนกทองเทยวไดวา “จะไปเมอไหร?”

ภาพท 2.5 เวบไซตเวทเธอรดอทคอม เวบไซตทวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ

14

ภาพท 2.6 เวบไซตวนเดอรกราวน เวบไซตทวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ

2.2.4 ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทวางแผนตามตวแทนการทองเทยว ระบบวาง

แผนการเดนทางผานอนเทอรเนตประเภทน อาท เวบไซตไอไกดดอททราเวล ( iguide.travel) และเวบไซตการทองเทยวแหงประเทศไทย (tourismthailand.org) (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2554: www) สวนมากระบบวางแผนการเดนทางผานอนเตอรเนตในประเภทนจะสามารถตอบค าถามของนกทองเทยวไดวา “จะไปทนนไดอยางไร?” “จะไปไหน?” “จะไปท าอะไร?” และ “จะไปเมอไหร?” นนคอสามารถตอบค าถามของนกทองเทยวไดครอบคลมมากกวาเวบไซตประเภทอน ๆ กลาวคอ เปนการวางแผนโดยใชมคคเทศกทมการผสมผสานการท างานของระบบปฏบตการทแตกตางเขาดวยกน (Interactive Travel Guide, 2011: www) ค าถามของนกทองเทยวทงหมดจะตองถกตอบใหได กอนทนกทองเทยวจะออกเดนทางไปยงจดหมายปลายทางทพวกเขาตองการ โปรแกรมการทองเทยวของเวบไซตเหลานจะสามารถท าใหบรรลผลทตองการได ส าหรบขอมลทจดเตรยมไวเปนขอมลการทองเทยวเฉพาะแตละสถานทและวนเวลาทใชในการทองเทยวทไดรบความนยม เชน สามวนในกรงเทพทประเทศไทย เปนตน

ดเหมอนวาเวบไซตประเภทนจะใหขอมลเกยวกบการทองเทยวทครอบคลม แตนกทองเทยวไมสามารถจะระบความตองการของตวเองทงหมดได เชน นกทองเทยวทตองการไปทองเทยวในประเทศไทย แตมความสนใจในเรองการดสตวปาเพยงอยางเดยว แตโปรแกรมการทองเทยวถกก าหนดไวอยางตายตวจงไมสามารถท าเชนนนได เพราะสวนใหญโปรแกรมการทองเทยวตาง ๆ มกจะถกก าหนดไวลวงหนา และไมไดค านงถงความสนใจของนกทองเทยวเฉพาะบคคล กญแจสความส าเรจของระบบวาง

15

แผนการเดนทางผานอนเตอรเนตประเภทนคอ ความช านาญและประสบการณของตวแทนการทองเทยวเหลาน

จากประเภทของระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทกลาวมาขางตน สามารถแสดงโดยสรปไดดงตารางท 2.1 ซงแสดงการเปรยบเทยบระบบวางแผนการเดนทางออนไลนใน 3 แงมม ไดแก แงมมท 1: ค าถามทแตละระบบสามารถตอบได (Explanation); แงมมท 2: กญแจสความส าเรจของแตละระบบ (Key to Success) และแงมมท 3: แตละระบบสามารถวางแผนการทองเทยวตามความตองการของนกทองเทยวแตละคนไดหรอไม หรอทเรยกวา ระบบสวนบคคล (Personalization)

ตารางท 2.1 ประเภทของระบบวางแผนการเดนทางออนไลนตาง ๆ

ประเภทของระบบวางแผน ค าถาม กญแจสความส าเรจ ระบบสวนบคคล

การวางแผนตาม เสนทางการเดนทาง

ไปอยางไร ขนตอนวธและสารสนเทศใน

การคนหาเสนทาง ม

การวางแผนตาม สถานททนาสนใจ

ไปทไหน ไปท าอะไร

ความเหนของนกทองเทยว ม

การวางแผนตาม สภาพอากาศ

ไปเมอไหร แบบจ าลองการพยากรณ

อากาศ และขอมลทางสถต ม

การวางแผนตาม ตวแทนการทองเทยว

ทกค าถามขางบน

ประสบการณของตวแทนการทองเทยว

ไมม

จากตารางแสดงการเปรยบเทยบประเภทของระบบการวางแผนการเดนทางออนไลน ไดแสดง

ใหเหนถงขอบกพรองของระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบน นนกคอถานกทองเทยวตองการถามวา จะไปทไหน ไปอยางไร ไปท าอะไร และไปเมอไหร ในระบบวางแผนทมอยในปจจบนนน นกทองเทยวไมสามารถวางแผนการทองเทยวแบบสวนตว หรอเลอกการทองเทยวเฉพาะดานทสนใจได 2.3 แนวคดเกยวกบการพยากรณอากาศ

แนวคดเกยวกบเกยวกบการพยากรณอากาศ เปนการศกษาสงทเกยวกบการพยากรณอากาศ รวมไปถงวธการและขนตอนของการพยากรณอากาศ ความถกตองของการพยากรณอากาศ ทงนผวจยสามารถน าแนวคดดงกลาว มาประยกตใชในการท าการวจยเรองการพฒนาตวแทนอจฉรยะส าหรบการวางแผนทองเทยวแบบสวนบคคล เพอใหสามารถสรางแผนการเดนทางทเหมาะสมกบสภาพอากาศในวนทผใชตองการเดนทาง โดยในหวขอนจะกลาวถง ความหมายของการพยากรณอากาศ ประเภทของ

16

การพยากรณอากาศ วธการพยากรณอากาศ ขนตอนในการพยากรณอากาศ ความคลาดเคลอนในการพยากรณอากาศ และขอมลการพยากรณอากาศจากบรการเวบ โดยมรายละเอยดดงน

2.3.1 ความหมายของการพยากรณอากาศ ดษฎ ศขวฒน (2523: 6) ไดใหความหมายของการพยากรณอากาศไววา “การพยากรณอากาศ

หมายถง การคาดหมายสภาพลมฟาอากาศในอนาคต การทจะพยากรณอากาศไดตองมองคประกอบ 3 ประการ ประการแรกคอความรความเขาใจในปรากฏการณและกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนในบรรยากาศ ประการทสองคอสภาวะอากาศปจจบน และประการสดทายคอ ความสามารถทจะผสมผสานองคประกอบทงสองขางตนเขาดวยกน เพอคาดหมายการเปลยนแปลงของบรรยากาศทจะเกดขนในอนาคต”

ดวงพร นพคณ (2536: 12) ไดสรปความหมายของการพยากรณอากาศไววา “การพยากรณอากาศ คอ การคาดหมายสภาวะของลมฟาอากาศ รวมทงปรากฏการณธรรมชาตทจะเกดขนลวงหนา โดยใชสภาวะอากาศปจจบนเปนขอมลเรมตน”

มนทนา พฤกษะวน และนงคนาถ อประสทธวงษ (2545: 156) ไดใหความหมายของการพยากรณอากาศไววา “การพยากรณอากาศ คอ การคาดหมายสภาวะของสภาพลมฟาอากาศทจะเกดขนในอนาคต โดยความส าคญของการพยากรณอากาศคอ ตองชวยใหบคคลทกอาชพมการเตรยมพรอมทจะปองกนแกไขภยอนตรายหรอความสญเสยอนเกดจากปรากฏการณทางลมฟาอากาศ”

กรมอตนยมวทยา (2554: www) ไดสรปความหมายของการพยากรณอากาศไววา “การพยากรณอากาศ คอ การคาดหมายสภาวะอากาศและปรากฏการณทางธรรมชาต ทจะเกดขนในชวงเวลาใดเวลาหนงในอนาคต สวนมากจะเกยวของกบสภาวะอากาศทเกดขนใกลตวเรา เชน ฝน อณหภม เมฆ หมอก คลนลม รวมทงภยธรรมชาตทรนแรงและไมรนแรง ไดแก พายหมนเขตรอนและพายฝนฟาคะนอง”

จากขอมลขางตนสามารถสรปไดวา การพยากรณอากาศเปนการคาดหมายสภาวะของลมฟาอากาศในอนาคต ดวยการใชองคประกอบทจ าเปนตาง ๆ ในอดตทผานมา เปนขอม ลเรมตนในการพยากรณ

2.3.2 ประเภทของการพยากรณอากาศ การแบงประเภทการพยาการณอากาศสามารถแบงตามเกณฑทแตกตางกนไดหลายประเภท

และไมมรปแบบทตายตวแนนอนวาตองแบงประเภทตามสงใดและเปนกประเภท ในทนจะเสนอประเภทของการพยากรณทนยมแบงตามเกณฑ 2 ดาน คอ ประเภทการพยากรณอากาศทแบงตามวธการทใชในการคาดหมายลกษณะลมฟาอากาศเปนหลก และประเภทการพยากรณอากาศทแบงตามระยะเวลาของการพยากรณ ซงเปนการแบงประเภทของการพยากรณอากาศทเปนทนยม ดงมรายละเอยดดงน

17

2.3.2.1 ประเภทของการพยากรณอากาศแบงตามวธการทใชในการคาดหมาย ไดแก การพยากรณเชงจตวสย และการพยากรณเชงวตถวสย (ดษฎ ศขวฒน, 2550: www) รายละเอยดดงน

1) การพยากรณเชงจตวสย (Subjective Forecast) คอ การคาดหมายลกษณะลมฟาอากาศ โดยอาศยวธการทใชการตดสนใจและทกษะของผพยากรณเปนส าคญ

2) การพยากรณเชงวตถวสย (Objective Forecast) คอ การคาดหมายลกษณะลมฟาอากาศ โดยอาศยการประยกตกฎทางพลศาสตร (Dynamics) และ/หรอกฎทางอณหพลศาสตร (Thermodynamics) และ/หรอทางสถตศาสตรเปนหลกส าคญ

อยางไรกตาม การพยากรณอากาศทดทสดในปจจบน คอการผสมผสานระหวางวธการทงสองดงกลาว (ดษฎ ศขวฒน, 2550: www)

2.3.2.2 ประเภทของการพยากรณอากาศแบงตามระยะเวลาของการพยากรณ แบงไดทงหมด 3 ประเภทยดตามการพยากรณอากาศของกรมอตนยมวทยา ไดแก การพยากรณอากาศระยะสน การพยากรณอากาศระยะปานกลาง และการพยากรณอากาศระยะยาว (กรมอตนยมวทยา , 2554: www) รายละเอยดดงน

1) การพยากรณอากาศระยะสน (Short Range Forecast) เปนการพยากรณอากาศในชวงเวลาไมเกน 72 ชวโมง ใชขอมลผลการตรวจอากาศ และแผนทอากาศในปจจบนมาวเคราะหตามแนวทางทฤษฎอตนยมวทยา และเพอการพยากรณอากาศทแมนย ายงไดแบงชวงเวลาการพยากรณออกเปนชวงยอย ๆ ดงน 1.1) การพยากรณอากาศปจจบน (Nowcast) ชวงเวลาพยากรณไมเกน 3 ชวโมง 1.2) การพยากรณอากาศสนมาก (Very Short Range) ชวงเวลาพยากรณไมเกน 12 ชวโมง 1.3) การพยากรณอากาศสน (Short – Range) ชวงเวลาพยากรณไมเกน 72 ชวโมง 2) การพยากรณอากาศระยะปานกลาง (Medium-range Forecast) คอ การพยากรณอากาศในระยะเวลามากกวา 72 ชวโมง จนถง 10 วน ใชขอมลอตนยมวทยาปจจบนรวมกบขอมลจากสถตภมอากาศในการพยากรณ 3) การพยากรณอากาศระยะนาน (Longe Range Forecast) เปนการพยากรณอากาศในชวงเวลามากกวา 10 วนขนไป ใชขอมลสถตทางอตนยมวทยาในการพยากรณ

จากการส ารวจพบวา สาเหตทการพยากรณอากาศในปจจบนสวนใหญนยมแบงประเภทตามระยะเวลาของการพยากรณนน เนองมาจากขอจ ากดดานความแมนย าในการพยากรณทขนอยกบระยะเวลาของการพยากรณนนเอง

18

2.3.3 วธการพยากรณอากาศ ในการพยากรณอากาศ มวธการพยากรณทหลากหลายและตองเลอกใชแตละวธใหเหมาะสม

กบจดประสงคในการพยากรณ ในปจจบน วธการพยากรณอากาศทเปนทนยมใชม 3 วธ ไดแก การพยากรณอากาศดวยการใชแนวโนม การพยากรณอากาศดวยการคาดหมายภมอากาศ และการพยากรณอากาศดวยคอมพวเตอร (มนทนา และนงคนาถ, 2545: 156-198) รายละเอยดดงน 2.3.3.1 การพยากรณอากาศดวยการใชแนวโนม คอการพยากรณอากาศโดยใชทศทางและความเรวในการเคลอนทของระบบลมฟาอากาศทก าลงเกดขน เพอเปนขอมลในการคาดหมายวาในอนาคต ระบบลมฟาอากาศดงกลาวจะเคลอนทไปอยทต าแหนงใด มกใชวธนส าหรบการพยากรณฝนในระยะเวลาไมเกนครงชวโมง 2.3.3.2 การพยากรณอากาศดวยการคาดหมายภมอากาศ คอ การคาดหมายโดยใชคาเฉลยจากสถตภมอากาศหลาย ๆ ป วธนใชไดดเมอลกษณะของลมฟาอากาศมสภาพใกลเคยงกบสภาวะปกตของชวงฤดกาลนน ๆ และมกใชวธการพยากรณอากาศวธนส าหรบการพยากรณในระยะนาน 2.3.3.3 การพยากรณอากาศดวยคอมพวเตอร คอ การใชคอมพวเตอรค านวณการเปลยนแปลงของตวแปรทเกยวของกบสภาวะของลมฟาอากาศ เปนการพยากรณเชงวตถวสยชนดหนง เรยกวา การพยากรณอากาศเชงตวเลข (Numerical Weather Prediction: NWP) ซงเปนการจ าลองบรรยากาศและพนโลก ดวยสมการทางคณตศาสตรทละเอยดออนและซบซอน (Non-Linear Partial Differential Equation) และไมสามารถแกสมการเหลานเพอหาค าตอบทแทจรง (Exact Solution) ทจะบอกใหทราบถงสภาพอากาศในอนาคตได จงจ าเปนตองใชวธการจ าลองแบบเชง - ตวเลข (Numerical Model) เพอทจะหาค าตอบโดยประมาณ (Approximate Solution) จากแบบจ าลองเชงตวเลขเหลานแทน (ดษฎ ศขวฒน, 2550: www) ในการค านวณจ า เปนตองใชคอมพวเตอรทมสมรรถนะสงเปนพเศษ เนองจากตองสามารถค านวณการเปลยนแปลงของบรรยากาศไดแบบทนททนใดในแบบจ าลอง - เชงตวเลข ส าหรบขอจ ากดของวธนคอ แบบจ าลองทสรางขนไมมรายละเอยดครบถวนเหมอนธรรมชาตจรง และหากแบบจ าลองนนไมมประสทธภาพ ความเชอถอไดต า กจะท าใหผลการพยากรณคลาดเคลอนจากความเปนจรงมาก จากวธการพยากรณทหลากหลาย ท าใหยากทจะตดสนไดวาวธการพยากรณอากาศแบบใดทใหผลการพยากรณแมนย ามากทสด เนองจากแตละวธมขอจ ากดทแตกตางกน ดงนน ในปจจบนนกพยากรณอากาศจงใชวธการพยากรณอากาศหลายวธรวมกนตามความเหมาะสม เพอใหไดผลการพยากรณทถกตองแมนย าทสดเทาทจะท าได

19

2.3.4 ขนตอนในการพยากรณอากาศ กอนทกรมอตนยมวทยาจะไดรายงานการพยากรณอากาศในแตละครง มขนตอนทส าคญ 3 ขนตอนในการพยากรณอากาศ ไดแก การตรวจอากาศเพอใหทราบสภาวะอากาศปจจบนกระท าโดยสถานอตนยมวทยาในสวนภมภาค เชน การตรวจอากาศผวพนและการเฝาระวง การตรวจอากาศดวยเรดาร หรอการตรวจอากาศดวยเครองมอตรวจอากาศอตโนมต เปนตน จากนนจะเปนการรวบรวมขอมลทไดจากการตรวจอากาศจากสถานอตนยมวทยาในสวนภมภาคสงมายงสวนกลาง และสวนกลางจะตองท าการวเคราะหขอมลเพอการคาดหมายสภาพอากาศ โดยการวเคราะหขอมลเพอรายงานสภาพอากาศมขนตอน 5 ขนตอน รายละเอยดของแตละขนตอนสามารถอธบายโดยสรปไดดงน (สถานอตนยมวทยานครสวรรค, 2553: www) ขนตอนท 1 บนทกผลการตรวจอากาศ เปนการบนทกผลการตรวจอากาศทไดรบทงหมด ลงบนแผนทหรอแผนภมทางอตนยมวทยาชนดตาง ๆ ดวยสญลกษณมาตรฐานทางอตนยมวทยา ขนตอนท 2 วเคราะหผลการตรวจอากาศทไดจากขนตอนท 1 โดยการลากเสนดวยวธการทางอตนยมวทยา เพอแสดงลกษณะอากาศในระดบตาง ๆ และเพอแสดงเสถยรภาพของบรรยากาศ ซงเปนปจจยส าคญในการเกดเมฆและฝน ขนตอนท 3 คาดหมายการเปลยนแปลงและการเคลอนทของตวระบบลมฟาอากาศ โดยใชวธการพยากรณอากาศแบบตาง ๆ ขนตอนท 4 ออกค าพยากรณ ณ ชวงเวลาและบรเวณทตองการ โดยพจารณาจากต าแหนงและความรนแรงของระบบลมฟาอากาศ ขนตอนท 5 สงรายงานการพยากรณอากาศไปยงหนวยงานทเกยวของ เพอเผยแพรสสาธารณชน 2.3.5 ความคลาดเคลอนในการพยากรณ ถงแมในปจจบนการพยากรณอากาศจะท าไดแมนย ามากกวาในอดตมาก แตในความเปนจรง การทจะพยากรณอากาศใหถกตองสมบรณโดยไมมความผดพลาดนน เปนสงทไมอาจกระท าได จากการส ารวจขอมลการพยากรณอากาศ สามารถสรปสาเหตส าคญ 3 ประการทท าใหเกดความคลาดเคลอนในการพยากรณอากาศ รายละเอยดดงน 2.3.5.1 ความคลาดเคลอนทเกดจากผพยากรณอากาศ ผพยากรณอากาศอาจมความรความเขาใจเกยวกบปรากฏการณตาง ๆ ทางอตนยมวทยายงไมสมบรณดพอ จงท าใหการพยากรณอากาศคลาดเคลอนจากความเปนจรง 2.3.5.2 ความคลาดเคลอนทเกดจากขอมลทไดรบ ในปจจบนสถานตรวจอากาศมจ านวนนอยและอยหางกนมาก รวมทงท าการตรวจเพยงบางเวลาเทานน เชน ทก 3 ชวโมง ท าใหขอมล

20

ทไดรบไมสมบรณ เมอไมทราบสภาวะอากาศทก าลงเกดขนอยางสมบรณ จงเปนไปไมไดทจะพยากรณอากาศใหมรายละเอยดครบถวนถกตองไดทงหมด 2.3.5.3 ความคลาดเคลอนทเกดจากธรรมชาต ธรรมชาตของกระบวนการทเกดขนในบรรยากาศมความละเอยดออนซบซอนอยางยง ปรากฏการณซงมขนาดเลกหรอเกดขนในระยะสน ๆ และไมอาจตรวจพบไดจากการตรวจอากาศ อาจท าใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพลมฟาอากาศเปนอยางมากในระยะเวลาตอมา ซงจะท าใหผลการพยากรณอากาศคลาดเคลอนจากความเปนจรงอยางมาก สงผลใหการพยากรณอากาศมความถกตองลดลงตามระยะเวลา นนคอ การพยากรณส าหรบชวงเวลาทสนจะมความแมนย ามากกวาการพยากรณส าหรบชวงเวลาทนาน (Carter, Dallavalle, and Glahn, 1998: 401-412) ส าหรบความแมนย าในการพยากรณอากาศ ไดมนกอตนยมวทยาอาวโสของหนวยงานอตนยมวทยาประจ าเมองเมลเบรน ประเทศออสเตรเลย ไดท าการวเคราะหความถกตองในการพยากรณอากาศโดยใชระบบฐานความร (Knowledge Based System) และไดสรางเครองมอและท าการทดสอบอยางละเอยด ส าหรบการวจยความถกตองของการพยากรณอากาศครงน จะท าการทดสอบพยากรณอากาศทงหมด 100 วน โดยใชรปแบบของการพยากรณอากาศคอพยากรณลวงหนา 7 วน และมการพยากรณทกวน วนละ 2 ครง ผลการวจยพบวา ความถกตองในการพยากรณอากาศลวงหนา 7 วนตามรปแบบทก าหนดในการวจย มความถกตองรอยละ 42.3 และการพยากรณโดยเครองอตโนมตทนกวจยไดสรางมความถกตองรอยละ 43.2 ซงจะเหนไดวามคาใกลเคยงกน และเมอค านวณคาความถกตองในการพยากรณอากาศลวงหนาเพมในวนท 8 ถงวนท 10 พบวา คาความถกตองลดลงอยางมาก โดยความถกตองในการพยากรณอากาศลวงหนา 8 วน เฉลยแลวเทากบรอยละ 9.9 สวนความถกตองในการพยากรณอากาศลวงหนา 9 วน เฉลยแลวเทากบรอยละ 5.5 และความถกตองในการพยากรณอากาศลวงหนา 10 วน เฉลยแลวเทากบรอยละ 2.1 (Stern, 2007: 160-164) จากงานวจยนจะเหนไดวา ความถกตองของการพยากรณอากาศอากาศลดลงตามระยะเวลาลวงหนาของการพยากรณ นนคอ ระยะเวลายงนานเทาไหรคาความถกตองในการพยากรณอากาศยงลดลงมากเทานน จนอาจท าใหการพยากรณอากาศในระยะยาวมความนาเชอถอต าหรอเลวรายทสดอาจจะไมสามารถเชอถอไดเลย 2.3.6 ขอมลการพยากรณอากาศจากบรการเวบ ในปจจบนขอมลการพยากรณอากาศไดถกเผยแพรในรปแบบทหลากหลายมากกวาในอดต จากเดมทเคยไดรบฟงขอมลขาวสาวการพยากรณอากาศผานวทย โทรทศน และบคคลทวไปเปนเพยงแคผรบสาร แตในปจจบนมการเผยแพรความรเหลานนผานทางอนเตอรเนต และบคคลทวไปสามารถน าขอมลการพยากรณอากาศไปใชประโยชนเพอตอยอดอยางอนไดตอ การใชประโยชนจาก

21

ขอมลสวนนจะกระท าผานสวนตอประสานโปรแกรมประยกต จากบรการเวบทใหบรการตามเวบไซตตาง ๆ ตวอย างบรการเวบท ใหขอมล เก ยวกบการพยากรณอากาศ เชน เวบไซต วนเดอรกราวด ในสวนของสวนตอประสานโปรแกรมประยกต (API Wunderground Data Feed) ส าหรบเวบไซตวนเดอรกราวด เปนเวบไซตทใหบรการเกยวกบการพยากรณอากาศโดยเฉพาะ ภายในเวบไซตมเครองมอใหบรการผใชหลากหลาย อาท ผใชสามารถเพมเมองทชนชอบหรอทอยปจจบนของตนเองเพอใหเวบไซตจดจ า ภายหลงเมอเขาสเวบไซตกจะปรากฏค าพยากรณอากาศ ณ สถานทนน ๆ ใหผเยยมชมเวบไซตไดรบทราบขอมลเกยวกบสภาพอากาศไดทนท เปนตน กอนทจะมการวเคราะหและสรางค าพยากรณอากาศของเวบไซตน จะมการรวบรวมขอมลการตรวจอากาศจากสถานยอยกวา 8,000 สถานยอยทตงอยในประเทศตาง ๆ ทวโลก โดยปกตสถานเหลานเปนเจาของโดยหนวยงานราชการและสนามบนระหวางประเทศ และมการปรบปรงขอมลทก ๆ 1 3 หรอ 6 ชวโมง (ส าหรบชวงเวลาในการปรบปรงจะขนอยกบแตละสถาน) นอกจากสถานยอยแลวยงมสถานอากาศสวนบคคลของเวบไซตเองกวา 3,000 สถาน (Personal Weather Stations: PWS's) ทจะคอยสงเกตการณและรายงานขอมลทก 2.5 วนาท ในการพยากรณอากาศของเวบไซตจะค านงถงขอมลในอดต 30 ป และรปแบบทผานมา โดยพยากรณผานระบบของเวบไซตเองชอ “Best Forecast System” (Wunderground, 2011: www) ส าหรบบรการเวบของการพยากรณอากาศ เวบไซตวนเดอรกราวน จะใหบรการขอมลการพยากรณอากาศลวงหนา 5 วน และใหรายละเอยดเกยวกบสภาพอากาศทมความละเอยด เชน อณหภมต าสดสงสดประจ าวน คารอยละของความนาจะเปนของการเกดฝนในพนท (Probability Of Precipitation: POP) เปนตน ส าหรบขอมลทไดจากสวนตอประสานโปรแกรมประยกตของเวบไซตวนเดอรกราวน มรปแบบขอมลเปนเอกซเอมแอล (XML) ตวอยางแสดงดงภาพท 2.7 นอกจากนยงมบรการเวบท ใหขอมลเกยวกบการพยากรณอากาศอนอก อาท กรมอตนยมวทยา และเวบไซตยะฮ (weather.yahooapis.com) ตวอยางแสดงไดดงภาพท 2.8 และภาพท 2.9 ตามล าดบ ซงจะใหบรการขอมลในลกษณะเวบฟดซงมรปแบบขอมลเอกซเอมแอล (RSS Feed) ทท างานผานสวนตอประสานโปรแกรมประยกต แตทงสองเวบไซตมขอจ ากดคอ จะใหบรการเฉพาะวนทขอขอมล ไมมค าพยากรณลวงหนาให (กรมอตนยมวทยา, 2554: www; Yahoo Weather, 2011: www)

22

ภาพท 2.7 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของ เวบไซตวนเดอรกราวน

ภาพท 2.8 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศ ของกรมอตนยมวทยา

23

ภาพท 2.9 สวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของ

เวบไซตยะฮ

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา ในแตละบรการเวบทใหขอมลการพยากรณอากาศ ลวนใหรายละเอยดขอมลทแตกตางกน การจะเลอกใชบรการเวบใดจ าเปนตองค านงถงขอมลทจ าเปนตองใช เพอทจะพจารณาเลอกบรการเวบไดตรงกบความตองการนน ส าหรบงานวจยนไดเลอกใชขอมลการพยากรณอากาศจากสวนตอประสานโปรแกรมประยกตทใหบรการขอมลการพยากรณอากาศของเวบไซตวนเดอรกราวน เนองจากเปนบรการเวบทใหขอมลการพยากรณอากาศลวงหนานานถง 5 วน และมรายละเอยดการพยากรณอากาศทครอบคลมกบปจจยทระบบจ าเปนตองใช 2.4 แนวคดเกยวกบการจดอนดบความนยมสถานททองเทยว

แนวคดเกยวกบการจดอนดบความนยมของสถานททองเทยว เปนการศกษาเกยวกบวธการจดอนดบความนยมของสถานท โดยในการท าวจยเรองการพฒนาตวแทนอจฉรยะส าหรบการวางแผนการทองเทยวแบบสวนบคคลน ไดน าเทคนคการจดอนดบโดยการคดคาน าหนกแบบเบยเซยน (Bayesian Weight Rating: WR) ทเปนสวนหนงของการค านวณทางคณตศาสตร คอ การหาคาเฉลยเบยเซยน (Bayesian Average) มาใชในการจดอนดบความนยม (Whitby, Josang, and Indulska, 2007: 76-82) โดยแนวคดเกยวกบการจดอนดบความนยมสถานททองเทยว มรายละเอยดดงน

การจดอนดบ คอ การวดเชงสทธ ซงหมายถง การจดอนดบทางเลอกตาง ๆ ทเปนอสระตอกนทละตว ในนยของอนดบความเขมขนส าหรบแตละเกณฑของการตดสนใจ โดยใชหลกการของกระบวนการตดสนใจ ในสวนของการจดกลมองคประกอบของปญหา ไดแก การสรางเกณฑหลกในการตดสนใจ และเกณฑรองในการตดสนใจ รวมถงการเชอมโยงอทธพลระหวางองคประกอบ (วฑรย ตนศรคงคล, 2542: 179-185)

24

ในการค านวณคาความนยมของสถานททองเทยวในสวนของขอมลจรงจากนกทองเท ยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม จะท าใหทราบถงขอเทจจรงของสถานทนน ๆ วาเปนอยางไร เพราะสงทนกทองเทยวใหขอมลคอสงทไดเดนทางไปสมผสและไปเหนเอง ส าหรบขอมลนจะไดจากการทนกทองเทยวเปนผใหคาความนยมในแตละสถานทและจดอนดบความนยมออกมาเปน 5 ระดบ ตวอยางเวบไซตทมการจดอนดบความนยม เชน เวบไซตบกการตน (bcdb.com) ซงเปนเวบไซตเกยวกบฐานขอมลการตนทมการจดอนดบการตนทเปนทนยมโดยการเปดใหคนทวไปเขาโหวตการตนทตวเองชนชอบผานทางเวบไซต (The Big Cartoon Database, 2011: www) และเวบไซตส าหรบการซอขายสนคาอะเมซอน (Amazon.com) ทเปดโอกาสใหผซอใหอนดบความนยมของสนคาในแตละชน ดงภาพท 2.10 และเวบไซตจะท าการจดและแสดงคาอนดบความนยมนน พรอมขอคดเหนบางสวนจากผใชในเวบเพจ เปนตน (Amazon, 2011: www) ดงภาพท 2.11

ภาพท 2.10 เวบไซตอะเมซอน ทเปดโอกาสใหผซอใหอนดบความนยมของสนคา

25

ภาพท 2.11 เวบไซตอะเมซอน ท าการจดและแสดงคาอนดบความนยมของสนคา

แตปญหาในการจดอนดบความนยมในลกษณะนคอ ในแตละสถานททองเทยวทมขอมลเกยวกบการจดอนดบความนยม จะมจ านวนนกทองเทยวทเขามาใหขอมลไมเทากน และถาคาความนยมของสองสถานทนนเทากนแตนกทองเทยวทมาใหขอมลไมเทากนแลว คาอนดบความนยมจรงของสถานทนนควรจะเปนเทาไหรและสถานทไหนทไดรบความนยมมากกวากน ตวอยางเชน อทยานประวตศาสตรพมาย มคาความนยมอยท 5 จ านวนคนทใหขอมลเทากบ 120 คน ในขณะทน าตกเหวสวต มคาความนยมอยท 5 เทากน แตจ านวนคนทใหขอมลเทากบ 90 คน แลวสถานทใดทไดรบความนยมมากกวากน เปนตน ปญหานสามารถแกไขไดโดยใชเทคนคการจดอนดบโดยการคดคาน าหนกแบบเบยเซยน มาใชในการจดอนดบความนยม ซงเวบไซตเกยวกบฐานขอมลภาพยนตรทไดรบความนยมอยางเวบไซตไอเอมดบ (imdb.com) ทไดรวบรวมขอมลเกยวกบภาพยนตรทใหญทสด และสวนหนงในเวบมการจดอนดบหนงโดยใหผคนเขาโหวตหนงทตนเองชอบ กไดใชเทคนคนเพอจดอนดบตามคะแนนโหวตดวยเชนกน (The Internet Movie Database, 2011: www)

26

ภาพท 2.12 เวบไซตไอเอมดบ เวบไซตเกยวกบฐานขอมลภาพยนตร

ส าหรบเทคนคการจดอนดบโดยการคดคาน าหนกแบบเบยเซยน มสตรการค านวณดงน

Bayesian Weighted Rating (WR) = (v ÷ (v+m)) × R + (m ÷ (v+m)) × C โดยท v คอ จ านวนนกทองเทยวทมาใหขอมลคาความนยมของสถานททองเทยวท

ตองการหา m คอ จ านวนนกทองเทยวทนอยทสดทมาใหขอมลคาความนยมของสถานท

ทองเทยวใดสถานทหนงทมในแผนการเดนทาง R คอ คาความนยมของสถานททองเทยวทตองการหา C คอ คาเฉลยของความนยมของสถานททงหมด

ส าหรบคา v และ m จ าเปนตองเกบไวในทส ารองขอมล เมอตองมการค านวณคาความนยมของสถานทโดยใชสตร WR ระบบจะดงคา v และ m มาค านวณ ในงานวจยน ผวจยกจะไดน าสตร

27

ดงกลาวมาค านวณหาคาความนยมบางสวนของแตละสถานททองเทยวและท าการบนทกลงในฐานขอมล เพอน าไปใชสรางแผนการเดนทางตอไป 2.5 งานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง การออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยน ผวจยเลอกศกษางานวจยทเกยวของกบระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบน โดยจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ไดพบความแตกตางของระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบน โดยสามารถจ าแนกประเภทได 4 ประเภท ตามพนฐานของการวางแผนของระบบเหลานน (จตมนต องสกล และ ธรา องสกล , 2551: 33-45) ไดแก การวางแผนตามเสนทางการเดนทาง การวางแผนตามสถานททนาสนใจ การวางแผนตามสภาพอากาศ และการวางแผนตามตวแทนการทองเทยว ดงนนในการทบทวนวรรณกรรม จงเนนทการแสดงความแตกตางของการวางแผนการเดนทางออนไลน ซงสามารถแสดงไดดงตอไปน

2.5.1 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามเสนทางการเดนทาง โดยมงานวจยซงไดน าการวางแผนการเดนทางตามเสนทางการเดนทางมาใชใน

งานวจยตาง ๆ ดงน บท ซสทลา วอลฟสน และครซ (2009: 994-1005) ไดวจยแบบจ าลองขอมลเชง

สมพนธ ส าหรบการวางแผนการเดนทางดวยการขนสงสาธารณะหลายประเภทรวมกน เชน รถขนสงสาธารณะ รถไฟ คนเดนเทา เปนตน โดยท าการแสดงแบบจ าลองนนในลกษณะของกราฟซงรองรบการขนสงแบบตามล าดบ เชน ไปโดยรถขนสงสาธารณะ แลวตอดวยรถไฟใตดน และเดนทางตอดวยเครองบน เปนตน โดยผวจยใชภาษาสอบถาม “Spatio-Temporal” (Spatio-Temporal Query Language: STQL) ในการควรขอมลเพอสรางแผนการเดนทาง รวมถงไดท าการแบงชนดการขนสงและประเภทของการเดนทาง เพอสรางความสมพนธใหกบแบบจ าลองขอมลนน

นาวาบพว กอไรอ มาเลเยร จงซ และเจยงเจา (2008: 191-198) วางแผนการทองเทยวดวยการขนสงหลายประเภทโดยอาศยสถาปตยกรรมเชงบรการ (Service Oriented Architecture: SOA) ซงสามารถวางแผนการเดนทางไดทงการเดนทางดวย เครองบน รถประจ าทาง และรถไฟ และมบรการขอมลโรงแรมโดยเรยกใชขอมลจากบรการเวบทเกยวของ

กอนซาเลซ ฮน ล มสลงสกา และซอนแดก (2007: 794-805) ไดวจยระบบทหาเสนทางทเรวทสดบนถนน โดยการท าเหมองขอมลของการจราจรจากสถตความเรวในแตละเสนทาง เพอเลอกเสนทางทเหมาะสมทสดในการเลอกเสนทาง โดยพจารณาจากความเรวและรปแบบการขบขยานพาหนะ แตทงนไมไดค านงถงระยะทาง

แอมไบท แบรช โนบลอค มสล และคณะ (2002: 862-869) ไดวจยและพฒนาระบบทมเครองมอเพอใชรวบรวมและตรวจสอบขอมลการบนแบบท างานทนท เพอแกไขปญหาในการวาง

28

แผนการเดนทางโดยเครองบนทมความไมแนนอน ซงผวจยไดสรางเครองมอเพอใชรวบรวมและตรวจสอบสารสนเทศ ชอ เฮราเคล (Heracles) และธสอส (Theseus) ส าหรบเฮราเคล คอเครองมอทใชส าหรบวางแผนการบน โดยจะแสดงรายละเอยดของตวเลอกในการวางแผนการเดนทางแบบล าดบชนใหผใชตดสนใจเลอก เชน สนามบนปลายทาง และแสดงตวเลอกอนทอาจมผลกระทบตอแผนการบน เชน ความเปนไปไดในโหมดการขนสง การวางของสายการบน เปนตน เครองมอเฮราเคล ถกสรางบนแพลตฟอรมทชอธสอส ซงธสอสนจะเปนตวจดหาเทคโนโลยส าหรบการวเคราะหสารสนเทศในการวางแผนการบนในแตละจด และท าการวเคราะหขอมลและสงใหเฮราเคลอกครงหนง ส าหรบผลการวจยพบวา เครองมอทสรางขนสามารถเปนตวชวยใหผใชวางแผนการบนไดดกวาเดม

ชมซ โคบายาช และโยเนซาวา (2002: 318-322) ท าการวจยเพอวางแผนเสนทางการเดนทาง ในการวางแผนเนนการหาคาเฉลยเวลาการเดนทางของเสนทางตางๆ แลวน ามาวเคราะหเพอเลอกเสนทางทเหมาะสมทสดแลวน าเสนอตอผใช

2.5.2 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ โดยมงานวจยซงไดน าสถานททนาสนใจมาใชในการวางแผนการทองเทยว รวมกบการ

วางแผนตามเสนทางการเดนทาง ดงน คม คม และเรยว (2009: 3467-3472) ไดน าเสนอระบบวางแผนการทองเทยวใน

เมองนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา ทมงเนนการพฒนาระบบทสามารถแนะน าสถานทเดนทางส าหรบนกทองเทยว โดยพจารณาจากความชนชอบและความสนใจของนกทองเทยว และแสดงต าแหนงของสถานทในแผนการเดนทางผานแผนทกเกล

รคซและมสซเออร (2004: 231-251) ไดออกแบบและพฒนาตวตนแบบระบบสนบสนนการตดสนใจดานการทองเทยวเฉพาะบคคล ซงประยกตวธการฐานกรณ เทคนคคดกรองความสมพนธ และการใชเหตผลฐานกรณโดยเนนผใชเปนศนยกลาง ซงใชขอมลน าเขาประกอบดวย ขอมลลกษณะพนฐานของผและและขอมลลกษณะการทองเทยว ทงนยงมการพฒนาระบบตนแบบชอวา “NutKing” ขน ระบบจะชวยผใชในการวางแผนการเดนทางโดยเสนอแนวทางการตดสนใจในการวางแผนการทองเทยว โดยน าสถานททผใชสนใจมาเปนปจจยหลกในการวางแผนดวยการแนะน าสงทนาสนใจในการทองเทยว โดยเรมตนการท างานทสวนคนหา ระบบจะชวยผใชในการระบค าคนทมประสทธภาพ เพอใหไดปรมาณขอมลทเหมาะสมและตรงกบความตองการ ในสวนของการเลอกสถานท ระบบจะน าเสนอขอมลโดยการจดอนดบซงองจากการวางแผนการทองเทยวเดมถาผใชเคยวางแผนไวแลว หรอผใชคนอนทมลกษณะพนฐานและความสนใจทคลายคลงกน นอกจากนระบบตนแบบไดถกประเมนในแงมมตาง ๆ ทงในสวนของการท างานของระบบโดยการประเมนเปรยบเทยบระหวางระบบทมหนาทการท างาน (Function) เตมทตามทผวจยไดพฒนาขน กบระบบทมหนาทแบบพนฐาน ซงผลลพธคอ ระบบทมหนาทการท างานเตมท สามารถแนะน าสถานททองเทยวไดใกลเคยงความสนใจของนกทองเทยวมากกวา และการประเมนในแงมมของการใชงานของผใชโดยเกบขอมลการใชงาน

29

ระบบในสวนตาง ๆ เกบความถของแตละการท างานแลวน ามาวเคราะหถงพฤตกรรมและความสนใจของผใชตอการท างานของระบบ

รคซ อสลน เมอซาดะ และเวนจรน (2002: 613-627) ไดน าเสนอระบบการใหค าปรกษาการวางแผนการเดนทางผานเวบ (a Case-Based Travel Advisory System: ITR) ซงเปนการแนะน าการทองเทยวบนพนฐานกรณ (Case base) โดยระบบเนนการวางแผนการทองเทยวแบบสวนบคคลในลกษณะเปนกลมทมลกษณะพนฐานและความสนใจทคลายคลงกน ตามแนวคดทวาผใชทชนชอบสงทคลาย ๆ กน จะจดใหอยในกลมเดยวกน โดยผใชสามารถระบสถานท กจกรรมและความสนใจสวนบคคลของผใช เพอใชในการน าเสนอสถานททองเทยว จากนนระบบจะวางแผนการเดนทางและจดเกบขอมลการวางแผนเพอใชเปนกรณในการแนะน าครงตอไป และใชในการแนะน าผใชคนอนทมคณลกษณะและความสนใจคลายคลงกนอกดวย

รคซและเวรธเนอร (2002: 215-226) น าเสนอแนวคดและแบบจ าลองในการพฒนาระบบแนะน าสถานททองเทยว โดยอธบายถงสถาปตยกรรมและการท างานของระบบแนะน าอจฉรยะ ซงเนนไปทการเลอกสถานททองเทยวปลายทาง (Destination) ทงนผใชระบบสามารถเลอกสถานทไดเอง รวมไปถงบรการและกจกรรมทสนใจ ระบบนใชเทคนคฐานกรณ (Case-based Reasoning Techniques) ซงเปนการสบคนประวตการวางแผนการทองเทยวในอดตของผใชและผใชรายอนทมคณสมบตคลายคลงกน เพอน ามาเปนเงอนไขในการจดอนดบสถานททองเทยวทระบบจะแนะน าใหกบผใช ทงน ระบบยงมการรวบรวมขอมลสถานททองเทยวจากแหลงอนทงภายในและภายนอกระบบ โดยใชภาษาเอกซเอมแอล และเทคนคดาตาแมปปง (Data Mapping Techniques)

2.5.3 งานวจยเกยวกบการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ โดยมงานวจยซงไดน าสภาพอากาศมาใชในการวางแผนการทองเทยว รวมกบการ

วางแผนตามเสนทางการเดนทาง ดงน นอาระก และคม (2009: 2250–2259) ไดพฒนาระบบวางแผนเสนทางสวนบคคล

โดยใชกระบวนการตดสนใจเชงโครงสราง (Analytic Hierarchy Process: AHP) และออนโทโลจของถนน เพอวางแผนเสนทางการเดนทางภายใตปจจยทไดก าหนด เชน สถานท สภาพอากาศ ความปลอดภย และสงอ านวยความสะดวก เปนตน และไดมการน าเสนอเสนทางทไดวางแผนผานระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Geographic Information System: GIS) โดยระบบสามารถเลอกเสนทางการเดนทางตามประเภทของถนนไดตามความตองการของผใช

วและคณะ (2009: 1407–1412) ไดพฒนาระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวแบบสวนบคคลทใชผงการตดสนใจแบบตนไม (Decision Tree) ในการวางแผนการเดนทาง โดยการวางแผนจะพจารณาจากสภาพอากาศในแตละวน เรมตนทระบบจะรบขอมลสถานทและระยะเวลาทตองการเดนทางทองเทยวจากผใชและน าไปสรางแผนการเดนทาง โดยค านงถงปจจยสภาพอากาศเปน

30

หลก ในงานวจยนไดทดลองวางแผนการทองเทยวในเมองปกกงจ านวน 6 จดหมาย พบวา การวางแผนทใชตนไมตดสนใจของงานวจยน ใชเวลาในการประมวลผลเพยง 6 วนาท ในขณะทการคนหาแบบทกกรณ (Brute Force Search) ใชเวลาประมวลผล 16 ชวโมง และหากใชจดหมาย 20 จด การประมวลผลจะดกวาการคนหาแบบทกกรณรอยละ 17.9

อองเดร วลสน โอเวน และสมท (2007: 130-135) ไดออกแบบระบบวางแผนการทองเทยวทสามารถเลอกเสนทางทเหมาะสมทสด โดยค านงถงความส าคญของปจจยตาง ๆ ตอผใชแตละคน ไดแก ความปลอดภย สภาพอากาศ ระยะเวลาในการเดนทาง เปนตน

จากการทบทวนวรรณกรรมยงพบวา ไมมงานวจยใดทพฒนาระบบวางแผนการทองเทยวออนไลน โดยมงเนนทความตองการของนกทองเทยวในประเภทของการวางแผนตามเสนทางการเดนทาง การวางแผนตามสถานททนาสนใจ และการวางแผนตามสภาพอากาศรวมกนเปนหลก และเมอพจารณาเปรยบเทยบประเภทของระบบการวางแผนการเดนทางออนไลน ยงพบวา ระบบวางแผนการเดนทางออนไลนทมอยในปจจบน ถานกทองเทยวตองการถามวา จะไปทไหน ไปอยางไร ไปท าอะไร และไปเมอไหร ในระบบวางแผนทมอยในปจจบนนน นกทองเทยวไมสามารถวางแผนการทองเทยวแบบสวนตวหรอเลอกการทองเทยวเฉพาะดานทสนใจได

จงไดน ามาสแนวคดในการน าเสนอการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพอวางแผนการทองเทยวสวนบคคลขนมา โดยในงานวจยนจะมงเนนพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวตามสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และเสนทางการเดนทาง และค านงถงความตองการของผใชแตละคนและความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวเปนหลก โดยผใชสามารถเลอกจดหมายทตองการไดหลายจดหมาย จากนนระบบจะวางแผนการทองเทยวทเหมาะสมกบผใชแตละคนภายใตขอบเขตทกลาวขางตน พรอมทงน าเสนอการวางแผนทถกตองอยางละเอยดตอผใชในรปแบบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอสนบสนนการวางแผนทตรงกบความตองการ และเหมาะสมส าหรบผใชแตละคนมากทสด

31

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยนมจดมงหมายเพอออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย โดยน าเสนอการจดแผนการเดนทางทองเทยวทเหมาะสมและตรงกบความตองการของผใชแตละคนมากทสด โดยมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามปจจยทไดก าหนดไว 3 ปจจย ไดแก การวางแผนตามเสนทางการเดนทาง การวางแผนตามสภาพอากาศ และการวางแผนตามสถานททนาสนใจ รวมถงน าเสนอรายละเอยดทเกยวของในการทองเทยวตอผใช อาท เวลาทใชในการเดนทาง สถานททตองการเดนทาง เสนทางการเดนทางตามล าดบสถานท คาความนาสนใจของแผนการเดนทาง รวมไปถงสภาพภมอากาศใหแกผใชตามทระบบไดประมวลผล โดยรายละเอยดในบทท 3 นกลาวถง วธการวจย กลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย การสรางและหาประสทธภาพเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยด ดงตอไปน 3.1 วธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงประยกต (Applied Research) โดยประยกตใชแนวทางของวงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle: SDLC) มาปรบปรงใหเหมาะสมโดยม 3 ขนตอน ไดแก ศกษาและวเคราะหความตองการของระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคล ออกแบบและพฒนาระบบ และทดสอบและปรบปรงประสทธภาพของระบบ โดยมรายละเอยดดงน

3.1.1 ศกษาและวเคราะหความตองการของระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคล ในปจจบนระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนตาง ๆ มกจะวางแผนการทองเทยว

โดยแสดงการวางแผนการทองเทยวแบบส าเรจรป ซงเปนการวางแผนการทองเทยวจากขอมลสารสนเทศทมอยในระบบและระบบวางแผนเองท าใหไมมความยดหยนมากนก และมผลใหไมตรงกบความตองการและความชอบของนกทองเทยวในกลมทตางกน เชน ถานกทองเทยวคนหนงอยากไปสถานทหนง แตอกคนหนงไมอยากไป เปนตน ท าใหระบบวางแผนการทองเทยวสวนใหญไมสามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวทตางกนดงกลาวได ดงนน การวางแผนแบบส าเรจรปทมอยในปจจบน จงไมสามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวในแตละกลมไดอยางมประสทธภาพ ดงนน ในการออกแบบระบบการวางแผนการเดนทางออนไลนทน าเสนอน จงมวตถประสงคเพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยวแตละคนไดอยางมประสทธภาพ โดยสามารถตอบค าถามใหกบผใชไดวา ผใชจะไปทไหน ไปอยางไร ไปท าอะไร และไปเมอไหร โดยขอมลน าเขาทใชในตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยเพอใหไดผลลพธตามวตถประสงค หรอสารสนเทศทไดจากการประมวลผล สามารถแสดงไดดงตารางท 3.1

32

ตารางท 3.1 ขอมลน าเขาทใชในตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยและผลลพธทได

ขอมลน าเขา ผลลพธทได

ตวแปรทผใชตองก าหนด (User-defined Variables)

- จดเรมตน / ทอยของนกทองเทยว - สถานททองเทยวทตองการเดนทางไป

- เวลาทตองการใชในแตละสถานท - เวลาทสนสดการเดนทาง / เวลาทตองการ

กลบถงจดเรมตน

ตวแปรทระบบก าหนด (Pre-defined Variables)

- สภาพอากาศ

- อนดบความนาสนใจของแตละสถานท - พกดของแตละสถานท - ระยะทางและเวลาระหวางสถานท

- แผนการทองเทยวสวนบคคลทถกตองและเหมาะสม

- เวลาทรวดเรวในการวางแผน

3.1.2 ออกแบบและพฒนาระบบ ตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยทพฒนาในงานวจยน มงเนนท

ขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางทองเทยวทเหมาะสมตามขอมลทผใชระบ และสามารถน าระบบทผวจยไดพฒนาไปใชเปนระบบตนแบบและใชกบฐานขอมลใดกได โดยผใชตองระบขอมลทจ าเปนเขาสระบบ จากนนระบบจะค านวณหาเสนทางทงหมดทสามารถเดนทางไดตามเวลาทผใชก าหนด และสามารถไปยงสถานททองเทยวไดมากแหงทสด โดยเรมจากจดเรมตน และไปยงสถานททองเทยวตาง ๆ และสดทายจะวนกลบมายงจดเรมตน

นอกจากน ในการสรางแผนการทองเทยว ระบบยงค านงถงปจจยสภาพอากาศของแตละสถานทในวนเดนทางนน ๆ เชน อณหภมต าสดและสงสดประจ าวน เมฆ และฝน เปนตน ซงจะสงผลตอการตดสนใจเดนทางไปยงแตละสถานททองเทยวในวนเดนทางดงกลาว และระบบยงค านงถงความนาสนใจของแตละสถานทซงไดรบความนยมไมเทากน โดยความนาสนใจของแตละสถานทหมายถง ศกยภาพของการสรางความประทบใจและความพงพอใจใหกบนกทองเทยวนนเอง ซงคาความนาสนใจของแตละสถานททอยในระบบไดมาจากการเกบขอมล 2 สวนคอ ขอมลจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม และขอมลจากการส ารวจและจดมาตรฐานคณภาพของแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยว จากขอมล 2 สวนทไดรบ โดยระบบจะหาคาความนยมเฉลยของสถานทเหลานนและเกบไวในฐานขอมล ซงในระบบไดก าหนดขอมลคาความนาสนใจของสถานทตาง ๆ ไวแลว ส าหรบการวางแผนการเดนทางจะใชขนตอนวธทผวจยไดพฒนาขนมา

33

ตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย มหนาทปฏสมพนธกบผใชเพอรบขอมลทจ าเปนตอการวางแผนการทองเทยวครงหนง ๆ จากนนน าขอมลทรบเขาไปประมวลผลและสรางเสนทางการทองเทยวทเปนไปไดทงหมด ระบบจะท าหนาทเลอกเสนทางการทองเทยวทเหมาะสมจากเสนทางทงหมดนนโดยการสงเคราะหความรจากขอมลในฐานขอมลและตวแปรตาง ๆ ทผใชก าหนด และน าเสนอตอผใชเพอใหผใชเลอกเสนทางการทองเทยวทเหมาะสมและตรงกบความตองการของตนเองจรง ๆ อกครงหนง จากนนระบบจะสรางแผนการทองเทยวอยางละเอยดจากเสนทางทผใชเลอกเพอสงใหกบผใช โครงสรางเบองตนของระบบแสดงไดดงภาพท 3.1

ภาพท 3.1 โครงสรางเบองตนของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย

โครงสรางการท างานหลกของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย

ประกอบดวย 3 สวนยอย ไดแก สวนปฏสมพนธกบผใช (User Interface) สวนอนมานความร (Knowledge Inference Engine) สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน (Online GIS) และสวนอธบายแผนการเดนทาง (Trip Plan Explanation) ซงรายละเอยดของการท างานทง 4 สวนสามารถอธบายไดดงตอไปน

3.1.2.1 สวนปฏสมพนธกบผใช (User Interface) ระบบวางแผนการทองเทยวสวนบคคลน จะตดตอกบผใชผานทางสวน

ปฏสมพนธกบผใช เมอผใชหรอนกทองเทยวระบความตองการของตนเขาสระบบ ไดแก จดเรมตนหรอ

สวนอนมานความร

การวางแผนตามสภาพอากาศ

สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตร

ขอมลน าเขา

แผนการเดนทางทเปนไปได

รายละเอยดแผนการเดนทาง

HTTP Request

HTTP Response ผใช/นกทองเทยว

การวางแผน ตามสถานททนาสนใจ

การวางแผนตามเสนทางการเดนทาง

สวนปฏสมพนธกบผใช

ฐานความร

แผนทกเกล บรการเวบ ค ำพยำกรณอำกำศใน

วนทตองกำรเดนทำง

เวลำ ระยะทำง พกดสถำนท

คำควำมนยม ของแตละสถำนท

คำกำรพยำกรณอำกำศ ทมผลตอกำรเดนทำง

สวนอธบายแผนการเดนทาง

แผนทพรอม ขอมลของเสนทาง

34

ทอยของนกทองเทยว สถานททองเทยวทตองการเดนทางไป เวลาทตองการใชในแตละสถานท และเวลาไปและกลบภายในหนงวนทเดนทาง หลงจากนนระบบจะคนหาขอมลทจ าเปนอน ๆ จากบรการเวบ ไดแก สภาพอากาศในชวงเวลาไปและกลบของวนทตองการเดนทาง เพอน าขอมลไปเปรยบเทยบหาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของแตละสถานทในฐานขอมลของระบบทไดมการก าหนดคาไว และคนหาขอมลทจ าเปนอน ๆ จากแผนทกเกล ไดแก การคนหาพกดของสถานททสนใจทงหมด เพอน าไปเรยกคนขอมลระยะทางและเวลาระหวางสถานทเหลานนออกมา

ส าหรบการคนหาสภาพอากาศในวนทเดนทาง ม 3 ขนตอนดงน ขนตอนท 1 เมอระบบไดตดตอกบผใชผานทางสวนปฏสมพนธแลว ระบบจะ

น าขอมลวนทตองการเดนทางทผใชปอน ไปคนหาขอมลการพยากรณอากาศจากบรการเวบ เนองจากใหขอมลทเปนปจจบนและมการปรบปรงอยเสมอ

ขนตอนท 2 บรการเวบสงขอมลทระบบรองขอกลบมาให ในทนคอขอมลน าเขาของระบบ ไดแก ค าพยากรณอากาศ อณหภมต าสดประจ าวน อณหภมสงสดประจ าวน เมฆ และคารอยละของโอกาสทฝนจะตกในพนท (POP) ในชวงเวลาไปและกลบของวนทตองการเดนทาง (คารอยละของโอกาสทฝนจะตกในพนท จะมกตอเมอการพยากรณอากาศไดท านายวาจะมฝนหรอสงทตกจากทองฟา อาท ลกเหบ หรอใหค าท านายในล าดบท 1 -12 ของตารางท 3.3

ขนตอนท 3 สวนปฏสมพนธจะสงขอมลน าเขานใหกบสวนอนมานความร เพอเปรยบเทยบหาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานทในฐานขอมลของระบบทไดมการก าหนดไวตอไป

ในสวนของสถานททนาสนใจ ระบบไดมการเกบคาความนยมของสถานททองเทยวในจงหวดนครราชสมาไวเรยบรอยแลวในฐานขอมล (จะไดอธบายโดยละเอยดในหวขอถดไป) เมอผใชระบสถานททสนใจทตองการเดนทางไปเยยมเขามาในระบบ ระบบกจะดงคาความนยมของสถานทนน ๆ ทผใชเลอกจากฐานขอมลมาแสดงใหผใชไดทราบทนท วาสถานทดงกลาวมคาความนยมจากนกทองเทยวสวนใหญเทาใด ในขนตอนน เมอผใชไดทราบคาความนยม ผใชจะสามารถตดสนใจไดทนทวาจะเลอกหรอไมเลอกไปสถานทนน โดยพจารณาจากคาความนยมทระบบไดแสดงใหผใชด แตถาสถานททผใชระบความตองการเขามาไมมอยในระบบ หรอคาความนยมเปนศนย สวนประมวลผลกจะถอวาสถานทแหงนนไมไดถกจดอนดบไว

หลงจากไดขอมลทจ าเปนในการวางแผนทงหมดแลว สวนปฏสมพนธกบผใชจะสงขอมลเหลานนเขาสสวนอนมานความรถดไป เพอใชในการสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสมทสดส าหรบผใช

3.1.2.2 สวนอนมานความร (Knowledge Inference Engine) สวนอนมานความร คอโปรแกรมคอมพวเตอรโปรแกรมหนงซงพยายามทจะ

คนหาค าตอบจากความตองการของผใช (User Preferences) ซงไดระบเขามาในระบบ โดยทสวน

35

อนมานความรนเปนสวนทส าคญทสดของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย เพอไดมาซงจดมงหมายสงสดในการสรางแผนการเดนทางตามทระบบตองการ โดยน าขอมลทผใชระบและขอมลทไดจากฐานขอมลมาค านวณเพอจดแผนการเดนทางโดยใชขนตอนวธตาง ๆ เพอน าเสนอแผนการทองเทยวใหกบผใชอกครงหนง ในสวนอนมานความรน ไดมการจดแผนการทองเทยวซงค านงถงการวางแผนใน 3 วตถประสงค ไดแก การวางแผนตามสภาพอากาศ การวางแผนตามสถานททนาสนใจ และการวางแผนเสนทางการเดนทาง ซงรายละเอยดของกระบวนการในการวางแผนการเดนทางในแตละแบบ มดงน

กระบวนการท 1 การวางแผนตามสภาพอากาศ คอ การวางแผนทจะตอบค าถามของผใชในแงทวา ควรเดนทางไปเมอไหร โดยการวางแผนในลกษณะนจะน าสภาพอากาศส าหรบแตละสถานทในวนทตองการเดนทางเขามาเปนปจจยในการวางแผนรวมดวย

เมอระบบไดตดตอกบผใชผานทางสวนปฏสมพนธ และสวนปฏสมพนธไดน าขอมลน าเขาสงมายงสวนอนมานความรแลว ขอมลน าเขาในสวนของการวางแผนตามสภาพอากาศ ไดแก ค าพยากรณอากาศ อณหภมต าสดประจ าวน อณหภมสงสด เมฆ และคารอยละของโอกาสทฝนจะตกในพนท ในชวงเวลาไปและกลบของวนทตองการเดนทาง จะถกน ามาค านวณในสวนอนมานน ระบบจะน าขอมลสภาพอากาศในสวนของค าพยากรณ ตวอยางเชน มเมฆฝนเปนสวนใหญ มโอกาสเกดฝนฟาคะนองรอยละ 40 ของพนท มแดดจด อากาศปลอดโปรง เปนตน ไปเปรยบเทยบหาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานทในฐานขอมลของระบบทไดมการก าหนดไวแลว

ระบบจ าเปนตองก าหนดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางขนมา เนองจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ ปรากฏวา ไมมวรรณกรรมและงานวจยใดทกลาวถงการใหคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในลกษณะน และเพอความเทยงตรง ผวจยจงไดก าหนดระดบการค านงถงการพยากรณอากาศตอสถานททองเทยวขนมากอน เพอจดกลมใหกบสถานททองเทยว เนองจากจ านวนสถานททองเทยวทไดเกบขอมลมามจ านวนมาก และหากตองพจารณาและก าหนดคาการพยากรณอากาศใหกบทกสถานททละแหง อาจจะท าใหไมมเกณฑใด ๆ เปนหลก สงผลใหไมเทยงตรงในทสด จงไดมการก าหนดระดบการค านงถงการพยากรณอากาศดงเหตผลทกลาวขางตน จากนนจงก าหนดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางใหกบทกระดบในทกค าพยากรณ ดงตารางท 3.3 เมอมการก าหนดวาสถานททองเทยวใดอยในกลมหรอระดบใด กจะท าใหทราบไดทนทวาสถานทนนเมอเจอกบแตละสภาพอากาศจะไดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางเทาใด ดงตวอยางใน ตารางท 3.4 ตารางท 3.5 และตารางท 3.6

ในการก าหนดระดบการค านงถงการพยากรณอากาศตอสถานททองเทยว ไดพจารณาจาก ความสามารถในการทองเทยวไดเมอเกดสภาพอากาศแบบมฝน (ฝนฟาคะนอง ฝนตกปรอย ๆ หรอแคมโอกาสเกดฝน) โดยพจารณาวาองคประกอบของสถานททองเทยวนนทมอย เออตอการทองเทยวในกรณทเกดสภาพอากาศแบบฝนหรอไม เชน ดานทตงของแหลงทองเทยว ความ

36

ปลอดภยในการทองเทยวหากตองเดนทาง ทองเทยวในสภาพอากาศแบบมฝน การมบรการขนพนฐานเพออ านวยความสะดวกแกนกทองเทยว อาท ลานจอดรถแบบปด รานอาหารในรม ทนงพกในรม มบคลากรทคอยใหบรการเพยงพอตอความตองการหรอไม เปนตน ในการพจารณาน ผวจยไดศกษาจากขอมลสรปจากเอกสารเผยแพรการประเมนมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยวทไดมการส ารวจและประเมนองคประกอบตาง ๆ ดงกลาวขางตน (สารสนเทศภมศาสตรแหลงทองเทยวกรมการทองเทยว, 2552: www; กรมการทองเทยว, 2552: www)

ระดบการค านงถงการพยากรณอากาศตอสถานททองเทยว แบงออกเปน 3 ระดบ ดงน

ระดบท 1 หมายความวา การทตองค านงถงสภาพอากาศวาเออตอการเดนทางไปสถานททองเทยวทตองการหรอไมอย ในระดบนอยมาก หากสถานททองเทยวนนเกน สภาพอากาศทเลวรายทสดในระบบ เชน มฝนตกหนก หรอเกดพายฟาคะนอง เปนตน กยงสามารถเดนทางไปได เนองจากสถานทนนอยในทปดและมการบรการขนพนฐานเพออ านวยความสะดวก เชน อทยานไมกลายเปนหน วดบางแหง เปนตน

ระดบท 2 หมายความวา การทตองค านงถงสภาพอากาศวาเออตอสถานททองเทยวหรอไมอยในระดบกลาง ในระดบน หากการพยากรณอากาศรายงานวามโอกาสเกดพายฝนฟาคะนอง หรอฟาคะนอง หรอสภาพอากาศเลวรายกวานน สถานทนนกไมควรเดนทางไปทองเทยว ในขณะทหากมแคฝนตกหรอฝนตกปรอย ๆ จะสามารถเดนทางไปได เชน แมน ามลสวนแสงเพชร สวนสตวนครราชสมา เปนตน

ระดบท 3 หมายความวา การทตองค านงถงสภาพอากาศวาเออตอสถานททองเทยวหรอไมอยในระดบสง คอตองค านงถงลมฟาอากาศอยางมากหากจะเดนทางไปทองเทยวในสถานททตองการ ในระดบน หากการพยากรณอากาศรายงานวามโอกาสเกดฝนตกปรอย ๆ หรอเพยงแคมโอกาสเกดฝนตกปรอย ๆ สถานทนนกไมไมเหมาะทจะเดนทางไปอยางยง เชน น าตกเหวสวต น าตกวะภแกว เปนตน

เมอก าหนดระดบการค านงถงการพยากรณอากาศเรยบรอยแลว ถดมาเปนการก าหนดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละระดบ โดยการพจารณาก าหนดคาการพยากรณอากาศนตองพจารณาจากสภาพอากาศ ในทนคอค าพยากรณอากาศ วาถาเกดสภาพอากาศดงค าพยากรณแลวสถานททองเทยวทอยในระดบท 1 2 และ 3 จะไดคาการพยากรณเทาใด ส าหรบคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง แบงเปน 6 คา แสดงไดดงตารางท 3.2

ส าหรบขอมลการก าหนดคาก าหนดคาพยากรณอากาศในแตละระดบในทกสภาพอากาศแสดงไดดงตารางท 3.3 ซงสามารถอธบายความหมายของคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไดดงน

(1) ค าพยากรณ ฝนน าแขง และฝนชนดมลกเหบ สามารถอธบายไดดงน

37

ตารางท 3.2 ความหมายของคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละระดบ

คาการพยากรณอากาศ ความหมาย มคา 0 สภาพอากาศไมเออตอการเดนทาง มคา 1 สภาพอากาศเออตอการเดนทางนอยทสด มคา 2 สภาพอากาศเออตอการเดนทางนอย มคา 3 สภาพอากาศเออตอการเดนทางปานกลาง มคา 4 สภาพอากาศเออตอการเดนทางมาก มคา 5 สภาพอากาศเออตอการเดนทางมากทสด

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป

เยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอยทสด (โดยมคาพยากรณอากาศเทากบ 1)

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา ไมสามารถเดนทางไปเยยมสถานทนน (คาการพยากรณอากาศเทากบ 0)


(2) ค าพยากรณ ฝนฟาคะนอง และพายฟาคะนอง สามารถอธบายไดดงน - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป

เยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอย (คาพยากรณอากาศเทากบ 2) - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา ไมสามารถเดนทาง

ไปเยยมสถานทนน (คาการพยากรณอากาศเทากบ 0) - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 3 หมายความวา ไมสามารถเดนทาง

ไปเยยมสถานทนน (คาการพยากรณอากาศเทากบ 0) (3) ค าพยากรณ มโอกาสเกดฝนน าแขง และมโอกาสเกดฝนชนดมลกเหบ

สามารถอธบายไดดงน - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป

เยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางปานกลาง (คาพยากรณอากาศเทากบ 3)


38


ตารางท 3.3 คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละระดบในทกสภาพอากาศ

ล าดบท

ค าพยากรณภาษาองกฤษ ค าพยากรณภาษาไทย

คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง

ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3

1 Freezing Rain ฝนน าแขง 1 0 0 2 Sleet ฝนชนดมลกเหบ 1 0 0 3 Thunderstorm ฝนฟาคะนอง 2 0 0 4 Thunderstorms พายฟาคะนอง 2 0 0 5 Chance of Freezing Rain มโอกาสเกดฝนน าแขง 3 0 0 6 Chance of Sleet มโอกาสเกดฝนชนดมลกเหบ 3 0 0 7 Chance of a Thunderstorm มโอกาสเกดฝนฟาคะนอง 3 1 0

8 Chance of a Thunderstorms

มโอกาสเกดพายฝนฟาคะนอง 3 1 0

9 Rain ฝนตก 3 1 0 10 Flurries ฝนตกปรอยๆ 3 1 0 11 Chance of Rain มโอกาสเกดฝนตก 4 2 0 12 Chance of Flurries มโอกาสเกดฝนตกปรอยๆ 4 2 0 13 Overcast มดครม 5 3 1 14 Haze มเมฆหมอก 5 3 1 15 Fog มหมอก 5 3 1 16 Mostly Cloudy มเมฆฝนเปนสวนใหญ 5 4 2 17 Partly Cloudy มเมฆฝนบางสวน 5 4 2 18 Cloudy มเมฆฝน 5 4 2 19 Scattered Clouds เมฆกระจาย 5 5 3

20 Partly Sunny มแดดบางสวน 5 5 4 21 Mostly Sunny มแดดเปนสวนใหญ 5 5 5 22 Sunny มแดดจด 5 5 5 23 Clear ปลอดโปรง 5 5 5 24 Unknown ไมทราบ ไมน าไปพจารณา

39

(4) ค าพยากรณ มโอกาสเกดฝนฟาคะนอง มโอกาสเกดพายฝนฟาคะนอง ฝนตก และฝนตกปรอย ๆ สามารถอธบายไดดงน

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางปานกลาง (คาพยากรณอากาศเทากบ 3)

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอยทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 1)


(5) ค าพยากรณ มโอกาสเกดฝนตก และมโอกาสเกดฝนตกปรอย ๆ สามารถอธบายไดดงน

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางมาก (คาพยากรณอากาศเทากบ 4)

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอย (คาพยากรณอากาศเทากบ 2)


(6) ค าพยากรณ มดครม มเมฆหมอก และมหมอก สามารถอธบายไดดงน - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป

เยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางมากทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 5)


- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 3 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอยทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 1)

(7) ค าพยากรณ มเมฆฝนเปนสวนใหญ มเมฆฝนบางสวน และมเมฆฝน สามารถอธบายไดดงน

40

- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางมากทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 5)


- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 3 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได แตสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางนอย (คาพยากรณอากาศเทากบ 2)

(8) ค าพยากรณ เมฆกระจาย สามารถอธบายไดดงน - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป

เยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางมากทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 5) - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา สามารถเดนทางไป



(9) ค าพยากรณ มแดดบางสวน สามารถอธบายไดดงน - ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 1 หมายความวา สามารถเดนทางไป


- ถาสถานททองเทยวอยในระดบท 2 หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางมากทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 5)


(10) ค าพยากรณ มแดดเปนสวนใหญ มแดดจด และปลอดโปรง สามารถอธบายไดดงน

- ไมวาสถานททองเทยวอยในระดบใด หมายความวา สามารถเดนทางไปเยยมสถานทนนได และสภาพอากาศในเวลานนเออตอการเดนทางไปเยยมมากทสด (คาพยากรณอากาศเทากบ 5)

(11) ค าพยากรณ ไมทราบ สามารถอธบายไดดงน

41

- ไมวาสถานททองเทยวอยในระดบใด หมายความวา จะไมน าคาพยากรณอากาศไปพจารณา เนองจากบรการเวบไมไดใหขอมลตอบกลบตามทระบบรองขอ

หลงจากนนจะไดก าหนดในสวนของคาพยากรณอากาศในแตละสถานท

ทองเทยว ในการก าหนดจะพจารณาวาสถานทใดอยในระดบการค านงถงการพยากรณอากาศใด โดยพจารณาเหมอนกนกบการก าหนดระดบการค านงถงการพยากรณอากาศตอสถานททองเทยว ทไดพจารณาจากความสามารถในการทองเทยวไดเมอเกดสภาพอากาศแบบมฝน วาองคประกอบของสถานททองเทยวนนทมอยเออตอการทองเทยวในกรณทเกดสภาพอากาศแบบฝนหรอไม เมอทราบวาสถานททองเทยวใดอยในระดบใด กจะท าใหทราบคาพยากรณอากาศในแตละค าพยากรณของสถานทนน ๆ ไดทนท

จากนนน าขอมลคาการพยากรณอากาศในทกสถานทเกบลงในฐานขอมลความรเพอน าไปค านวณรวมกบคาความนยมของแตละสถานท เพอใหไดมาซงคาความนาสนใจของแตละสถานทในความหมายของระบบตอไป ส าหรบตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานท แสดงไดดงตารางท 3.4 ตารางท 3.5 และตารางท 3.6 ในสวนของตารางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของสถานททองเทยวทงหมดทไดเกบขอมลในระบบ แสดงในภาคผนวก ข.

และจากทไดอธบายความหมายของคาการพยากรณอากาศทมผลตอ การเดนทางจากตารางท 3.3 ขางตน พอจะสรปไดวา ถาคาพยากรณอากาศมคามากเทาไหร นนหมายถง สภาพอากาศทวไปในวนทเดนทางเออตอการไปเยยมสถานทนนมากทสด ซงจะสงใหคาความนาสนใจของสถานท เ พมมากขน ในท านองเดยวกน ถาคาพยากรณอากาศมคานอยเทาไหร นนหมายถง สภาพอากาศทวไปในวนทเดนทางเออตอการไปเยยมสถานทนนมคานอย ซงจะสงผลใหคาความนาสนใจของสถานทนอยลง หรอบางสถานทอาจตองตดจากการวางแผนการเดนทาง เนองจากไมเหมาะทจะเดนทางไปเยยมดวยเหตผลของสภาพอากาศ

ส าหรบขนตอนและตวอยางการใหคาการพยากรณอากาศทมผลตอ การเดนทาง แสดงไดดงภาพท 3.2

เมอเกบขอมลคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไวในฐานขอมลความรแลว คานจะถกดงไปค านวณรวมกนกบคาความนยมของแตละสถานท จากนนจะไดเปนคาความนาสนใจในแตละสถานทออกมา จากตวอยางในภาพท 3.2 จะเหนไดวาสถานททองเทยวแตละสถานท ถงแมจะพบกบสภาพอากาศทเหมอนกนในวนเดนทาง แตกจะไดคาการพยากรณอากาศทไมเทากน ซงจะสงผลโดยตรงตอคาความนาสนใจในแตละสถานททองเทยว

42

ตารางท 3.4 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปอทยานไมกลายเปนหน

ชอสถานททองเทยว

ระดบการค านงถงสภาพอากาศ ตอ สถานททองเทยว

ค าพยากรณภาษาองกฤษ ค าพยากรณภาษาไทย คาการพยากรณอากาศทมผลตอ

การเดนทาง

อทยานไมกลายเปนหน

ระดบท 1 Freezing Rain ฝนน าแขง 1 Sleet ฝนชนดมลกเหบ 1

Thunderstorm ฝนฟาคะนอง 2 Thunderstorms พายฟาคะนอง 2 Chance of Freezing Rain มโอกาสเกดฝนน าแขง 3 Chance of Sleet มโอกาสเกดฝนชนดมลกเหบ 3

Chance of a Thunderstorm มโอกาสเกดฝนฟาคะนอง 3

Chance of a Thunderstorms มโอกาสเกดพายฝนฟาคะนอง 3

Rain ฝนตก 3 Flurries ฝนตกปรอยๆ 3 Chance of Rain มโอกาสเกดฝนตก 4 Chance of Flurries มโอกาสเกดฝนตกปรอยๆ 4 Overcast มดครม 5 Haze มเมฆหมอก 5 Fog มหมอก 5 Mostly Cloudy มเมฆฝนเปนสวนใหญ 5 Partly Cloudy มเมฆฝนบางสวน 5

Cloudy มเมฆฝน 5 Partly Sunny มแดดบางสวน 5 Mostly Sunny มแดดเปนสวนใหญ 5 Sunny มแดดจด 5 Clear ปลอดโปรง 5 Unknown ไมทราบ ไมน าไปพจารณา

43

ตารางท 3.5 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปสวนสตวนครราชสมา





สวนสตวนครราชสมา

ระดบท 2 Freezing Rain ฝนน าแขง 0

Sleet ฝนชนดมลกเหบ 0

Thunderstorm ฝนฟาคะนอง 0

Thunderstorms พายฟาคะนอง 0

Chance of Freezing Rain มโอกาสเกดฝนน าแขง 0

Chance of Sleet มโอกาสเกดฝนชนดมลกเหบ 0


Chance of a Thunderstorms

มโอกาสเกดพายฝนฟาคะนอง 1

Rain ฝนตก 1

Flurries ฝนตกปรอยๆ 1

Chance of Rain มโอกาสเกดฝนตก 2

Chance of Flurries มโอกาสเกดฝนตกปรอยๆ 2

Overcast มดครม 3

Haze มเมฆหมอก 3

Fog มหมอก 3

Mostly Cloudy มเมฆฝนเปนสวนใหญ 4

Partly Cloudy มเมฆฝนบางสวน 4

Cloudy มเมฆฝน 4

Scattered Clouds เมฆกระจาย 5

Partly Sunny มแดดบางสวน 5

Mostly Sunny มแดดเปนสวนใหญ 5

Sunny มแดดจด 5

Clear ปลอดโปรง 5

Unknown ไมทราบ ไมน าไปพจารณา

44

ตารางท 3.6 ตวอยางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางไปน าตกเหวสวต





น าตกเหวสวต ระดบท 3 Freezing Rain ฝนน าแขง 0

Sleet ฝนชนดมลกเหบ 0







Rain ฝนตก 0

Flurries ฝนตกปรอยๆ 0


Chance of Flurries มโอกาสเกดฝนตกปรอยๆ 0




Mostly Cloudy มเมฆฝนเปนสวนใหญ 2

Partly Cloudy มเมฆฝนบางสวน 2

Cloudy มเมฆฝน 2


Partly Sunny มแดดบางสวน 4





45

ภาพท 3.2 ขนตอนและตวอยางการใหคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง

ตวอยาง อทยานไมกลายเปนหน: ระดบท 1 สวนสตวนครราชสมา: ระดบท 2 น าตกเหวสวต: ระดบท 3

ตวอยาง ถาสภาพอากาศฝนตก อทยานไมกลายเปนหน: คาการพยากรณอากาศ = 3 สวนสตวนครราชสมา: คาการพยากรณอากาศ = 1 น าตกเหวสวต: คาการพยากรณอากาศ = 0 ตวอยาง ถาสภาพอากาศปลอดโปรง อทยานไมกลายเปนหน: คาการพยากรณอากาศ = 5 สวนสตวนครราชสมา: คาการพยากรณอากาศ = 5 น าตกเหวสวต: คาการพยากรณอากาศ = 5

ก าหนดวาสถานททองเทยวใดอยในระดบใด

ไดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง ในแตละสถานท

ก าหนดระดบการค านงถงสภาพอากาศ ตอ สถานททองเทยว

ระดบท 1: สภาพอากาศไมมผลตอการเดนทาง ไปไดทกท ระดบท 2: สภาพอากาศมผลตอการเดนทาง ถามฝนจะไปไดบางสถานท ระดบท 3: สภาพอากาศมผลตอการเดนทาง ไมสามารถเดนทางไปไดหากมฝนหรอแคมโอกาสเกดฝนปรอย ๆ

ก าหนดคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง ในแตละระดบ ในทกสภาพอากาศ

ตวอยาง

ค าพยากรณ

คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง

ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3

ฝนฟาคะนอง 2 0 0 ฝนตก 3 1 0 มดครม 5 3 1 ปลอดโปรง 5 5 5

เกบลงในฐานขอมล

46

ส าหรบขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ระบบไดแบงการค านวณและน าเสนอแผนการเดนทางออกเปน 2 แบบ ตามระยะเวลาของการพยากรณอากาศ ไดแก การพยากรณอากาศระยะสน และการพยากรณอากาศระยะยาว ในการแบงประเภทของการพยากรณอากาศสามารถท าไดหลากหลาย แลวแตจดประสงคในการท านาย แตจากการทบทวนวรรณกรรมพบวา นยมแบงตามระยะเวลาในการพยากรณ เนองมาจากเหตผลของความแมนย าทขนอยกบระยะเวลาของการพยากรณ ในงานวจยน จงแบงการค านวณและน าเสนอแผนการเดนทางตามระยะเวลาของการพยากรณอากาศดวยเหตผลดงกลาว โดยมรายละเอยดดงน

1) การพยากรณอากาศระยะสน คอการพยากรณอากาศส าหรบชวงเวลาทไมเกน 5 วนนบจากวนทปจจบน ในการค านวณแบบพยากรณอากาศระยะสนน ระบบจะน าคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในวนทผใชตองการเดนทางทไดเกบในฐานขอมลมาค านวณรวมกนกบคาความนาสนใจของแตละสถานท เพอใหไดมาซงคาความนาสนใจในความหมายของระบบ (จะไดอธบายรายละเอยดในหวขอถดไป) เมอค านวณเสรจสนระบบจะแสดงแผนการเดนทางใหกบผใช โดยค านงถงคาของสองปจจยดงกลาวรวมกน

2) การพยากรณอากาศระยะยาว คอการพยากรณอากาศส าหรบชวงเวลาทเกนกวา 5 วนนบจากวนทปจจบน ในการค านวณแบบพยากรณอากาศระยะยาวน ระบบจะแยกการค านวณระหวางคาการพยากรณอากาศและคาความนยมของแตละสถานท เนองจากขอจ ากดในดานขอมลการพยากรณระยะยาว ทโดยปกตมกเปนการพยากรณเกยวกบความสมพนธของคาเฉลยของตวแปรทางอตนยมวทยากบคาเฉลยทางภมอากาศในชวงเวลานน วาจะแตกตางไปอยางไร (กรมอตนยมวทยา, 2554: www) และไมมบรการเวบทใหบรการคาการพยากรณอากาศระยะยาวโดยละเอยด นอกจากนคาความถกตองในการพยากรณอากาศในระยะยาว เชน พยากรณอากาศลวงหนา 10 วน มเพยงรอยละ 2.1 เปนตน (Stern, 2007: 156-164) ซงเมอน ามาค านวณรวมกนกบคาความนยมในแตละสถานท จะท าใหผลคลาดเคลอนจากความเปนจรงมาก ดงนน ขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศแบบระยะยาวในความหมายของระบบ จงไดอนมานใหวนทตองการเดนทางมสภาพอากาศในระดบปานกลาง หรอ พยากรณเปน “มดครม” ในทกสถานททองเทยว และแยกการแสดงแผนการเดนทางระหวาง คาความนยมของแตละสถานท กบคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง

ในการขอใชขอมลจากบรการเวบ ระบบไดใชการบรการเวบจากเวบไซต วนเดอรกราวดในสวนของสวนตอประสานโปรแกรมประยกต ส าหรบขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ มขนตอนดงน

ขนตอนท 1 เมอผใชระบวนทตองการเดนทาง ระบบจะตรวจสอบวาอยในการวางแผนระยะสนหรอระยะยาว หากอยในระยะยาววธการค านวณหาคาความนาสนใจในแตละสถานทคอ ระบบจะอนมานใหวนทเดนทางมสภาพอากาศทเลวรายทสดทสามารถเดนทางไปทกสถานท

47

ในทนคอสภาพอากาศแบบมดครม เนองดวยขอจ ากดเรองความแมนย าของการพยากรณอากาศดงทไดกลาวขางตน จากนนระบบจะค านวณคาพยากรณอากาศใหม เพอปรบปรงคาการพยากรณอากาศในตารางชวคราวใหเปนคาการพยากรณอากาศแบบมดครม และขามไปท าทขนตอนท 3 แตหากอยในระยะสนใหไปทขนตอนท 2

ขนตอนท 2 ถาการวางแผนการทองเทยวอยในระยะสน ท าการตรวจสอบตอวา คาโอกาสทฝนจะตกในพนท (POP) มคาเปนศนยหรอไม โดยคานจะไดจากบรการเวบ ถาคา POP เทากบ 0 ขามไปทขนตอนท 3 แตถาคา POP ไมเทากบ 0 จะค านวณหาคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางใหมโดยน าคา POP มาค านวณรวมดวย

ในทนคาการพยากรณอากาศทเกบในระบบคอ การอนมานวาโอกาสการเกดสภาพอากาศนนเปนไปดงรายงานการพยากรณอากาศรอยละ 100 ซงหมายความวา คา POP นน ระบบไดอนมานใหมคาเทากบ 100 ของพนท เชน ถารายงานการพยากรณอากาศไดรายงานวา พรงนจะมฝนตก หากพรงนเลอกเดนทางไปยงวดบานไร คาการพยากรณอากาศจะเทากบ 3 ซงอธบายไดวา ถาฝนตกเตมพนทหรอฝนตกรอยละ 100 ของพนททงหมด ระบบจะใหคาการพยากรณอากาศเทากบ 3 แตในความเปนจรง อาจจะพยากรณไดวา ฝนตกในพนทเพยงรอยละ 40 (POP = 40) แสดงวาเหลอพนททฝนไมตกรอยละ 60 จงตองค านวณคาพยากรณอากาศใหม โดยค านงถงคา POP ในสวนทฝนไมตก และปรบปรงคาพยากรณอากาศในพนททฝนไมตก

ตวอยางการค านวณคา POP สมมตใหค าพยากรณอากาศคอ ฝนตก คาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง เทากบ 2 และคา POP ทดงขอมลจากบรการเวบมคาเทากบ 40

หมายความวา ถาฝนตกในพนทรอยละ 100 คาพยากรณอากาศ จะมคา เทากบ 2 แตในความเปนจรงพยากรณไดวา ฝนตกในพนทเพยงรอยละ 40 แสดงวาเหลอพนททฝนไมตกรอยละ 60 (POP = 100-40) จงตองค านวณคาพยากรณอากาศใหม ดงน

คาการพยากรณอากาศใหม = คาการพยากรณอากาศเดม + (คาการพยากรณเดม * รอยละของพนททฝนไมตก)/100 คาการพยากรณอากาศใหม = 2 + (2*60)/100 คาการพยากรณอากาศใหม = 2 + 1.2 = 3.2

ขนตอนท 3 ตรวจสอบวาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางมคาเทากบ 0 หรอไม ถาใช ระบบจะตดสถานททคาการพยากรณเปน 0 ออกจากการวางแผนและไมน าสถานทนนไปค านวณตอ แตถาไมใชขามไปขนตอนท 4

ขนตอนท 4 ระบบจะสงพกดของสถานททสามารถเดนทางไปไดเมอพจารณาจากปจจยสภาพอากาศ หลงจากทผานการค านวณและตดบางสถานททไมสามารถเดนทางไปเยยมได

48

และสงคาพยากรณอากาศใหมทไดปรบปรงแลว ไปค านวณรวมกนกบคาความนยมของแตละสถานทในขนตอนวธการวางแผนตามสถานททนาสนใจในสวนอนมานความรยอยถดไป

ส าหรบแผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ สามารถอธบายไดดงภาพท 3.3

ภาพท 3.3 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ

เรม

อยในเงอนไขการพยากรณอากาศระยะสน?

คา POP = 0 ?

ค านวณคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางใหม

คาพยากรณอากาศ = 0 ?

ปรบปรงคาในฐานขอมลตารางชวคราวใหคาการพยากรณ = มดครม

ค านวณคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางใหม

ตดสถานททคาการพยากรณอากาศ = 0 ออกจากการวางแผน

สงคาพยากรณอากาศทผานการค านวณ และขอมลสถานทไปค านวณตอในขนตอนวธการวางแผนตามสถานททนาสนใจ

สนสด

ใช

ใช

ไมใช

ไมใช

ใช

ไมใช

49

เมอการค านวณเสรจสนในขนตอนวธการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศ ระบบจะสงคาสถานททสามารถเดนทางไปเยยมไดทงหมด และคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในวนทผใชตองการเดนทางในทกสถานททสามารถเดนทางไปได ไปยงสวนยอยอกหนงสวนของสวนอนมานความร นนคอ กระบวนการวางแผนตามสถานททนาสนใจ

กระบวนการท 2 การวางแผนตามสถานททนาสนใจ คอการวางแผนทจะ

ตอบค าถามของผใชในแงทวา จะเดนทางไปไหนและจะท าอะไร โดยอาศยแนวคดของระบบสนบสนนการตดสนใจ ซงจะมการเกบขอมลจากผใชเกยวกบสถานท ๆ ไดรบความนยม เชน ทพก รานอาหาร เปนตน แลวจดอนดบสถานทเหลานนเขาไป ในฐานขอมลจากขอมลทไดรบ ซงในระบบไดก าหนดขอมลความนยมของสถานทไวแลว ขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ ระบบไดแบงการค านวณออกเปน 2 แบบตามระยะเวลาของการพยากรณอากาศ เชนเดยวกบขนตอนวธในการวางแผนตามสภาพอากาศ ไดแก การวางแผนตามสถานททนาสนใจเมออยในการพยากรณอากาศระยะสน และการวางแผนตามสถานททนาสนใจเมออยในการพยากรณอากาศระยะยาว

ระบบจะดงคาความนยมของสถานททองเทยวแตละททผ ใชสนใจจากฐานขอมล ซงไดจากการเกบขอมลสองสวนคอ ขอมลจรงจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม และขอมลการประเมนคณภาพมาตรฐานแหลงทองเทยว ทไดจากการส ารวจและจดมาตรฐานคณภาพของแหลงทองเทยวของกรมการทองเทยว ดงตวอยางในภาคผนวก ค (สารสนเทศภมศาสตรแหลงทองเทยว กรมการทองเทยว, 2552: www) และน ามาค านวณรวมกบคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง ทไดจากสวนอนมานความรในสวนของการวางแผนตามสภาพอากาศ หากคาความนาสนใจของสถานทใดเปนศนยหรอไมมอยในระบบจะถอวาสถานทแหงนนไมไดรบความนยม หรอไมไดถกใหความเหนไว

ในการค านวณคาความนยมของสถานททองเทยวในสวนของขอมลจรงจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม ขอมลทดสอบสวนนจะถกเกบไวแลวในฐานขอมล ส าหรบขอมลนจะไดจากการทนกทองเทยวเปนผใหคาความนยมในแตละสถานทและจดอนดบความนยมออกมาเปน 5 ระดบ

โดยมสตรในการค านวณหาคาน าหนกแบบเบยเซยน (Bayesian Weighted Rating: WR) (The Internet Movie Database, 2011: www) ดงสมการท 3.1

WR = (v ÷ (v+m)) × R + (m ÷ (v+m)) × C (3.1)

โดยท v คอ จ านวนนกทองเทยวทมาใหขอมลคาความนยมของสถานท

ทองเทยวทตองการหา

50

m คอ จ านวนนกทองเทยวทนอยทสดทมาใหขอมลคาความนยมของสถานททองเทยวใดสถานทหนงทมในแผนการเดนทาง

R คอ คาความนยมของสถานททองเทยวทตองการหา C คอ คาเฉลยของความนยมของสถานททงหมด ระบบจะเกบจ านวนนกทองเทยวทมาใหขอมลคาความนยมของแตละสถานท

ทองเทยวทตองการหา และเกบคาความนยมของสถานทนนไวในฐานขอมล ซงขอมลสวนนไดจากการส ารวจจากเวบไซตสวนหนงและเปนขอมลทใชในการทดสอบสวนหนง เมอระบบตองค านวณคาความนยมของสถานททตองการ ระบบจะดงขอมลคา v และ m ทเกบในฐานขอมลมาค านวณโดยใชสตรการคดคาน าหนกแบบเบยเซยน เมอค านวณเสรจเรยบรอยแลว จะไดคาความนยมของสถานททองเทยวทตองการในสวนของขอมลจรงจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยมออกมา ในอนาคตหากมการพฒนาฐานขอมลทเกยวกบสถานททไดรบความนยมในลกษณะน กจะสามารถน าฐานขอมลดงกลาวมาใชกบระบบตนแบบนไดทนท

นอกจากน ระบบยงไดเกบคาความนยมของสถานททองเทยว ในสวนทไดจากขอมลจากการประเมนมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวทไดจากการส ารวจและวจยของกรมการทองเทยวในฐานขอมล คาความนยมของสถานททองเทยวในสวนนมทงหมด 5 ระดบ ซงขอมลในสวนนเมอน ามาค านวณเพอเปนปจจยคาความนาสนใจของสถานททองเทยวในระบบ จะท าใหทราบถงศกยภาพของสถานททองเทยวนน ๆ ซงประกอบไปดวยองคประกอบทหลากหลายแลวแตประเภทของแหลงทองเทยว เชน ศกยภาพในการรองรบดานการทองเทยว การบรหารจดการแหลงทองเทยว มาตรการเกยวกบการรกษาความปลอดภย สงอ านวยความสะดวกภายในแหลงทองเทยว มสถานเพอการนงพกผอนของนกทองเทยวเพยงพอหรอไม เปนตน

ส าหรบขอมลสวนน เปนขอมลทไดมการลงพนทส ารวจจรงและประเมนดวยเกณฑทเปนมาตรฐานจากกรมการทองเทยว ซงเปนหนวยงานทไดรบการยอมรบ กอนทจะมการส ารวจและประเมนไดมการแบงประเภทของแหลงทองเทยวชดเจน เพอทจะเลอกใชเกณฑการประเมนไดเหมาะกบแหลงทองเทยวนน ๆ นอกจากนยงไดมการปรบปรงฐานขอมลคณภาพแหลงทองเทยวอยเสมอ เนองจากเปนโครงการระยะยาวทมการส ารวจและประเมนอยางตอเนอง (สารสนเทศภมศาสตรแหลงทองเทยวกรมการทองเทยว, 2552: www) จงท าใหไดขอมลททนสมย ส าหรบคาความนยมของสถานททองเทยวในสวนของขอมลจากกรมการทองเทยวน จะถกน าไปหาคาเฉลยกบคาความนยมในสวนของขอมลจรงจากนกทองเทยว ซงคาเฉลยทไดจะเปนคาความนยมของสถานททองเทยวนนจรง ๆ

เมอค านวณคาความนยมจรงซงไดจาก ขอมลจากนกทองเทยวเกยวกบสถานททไดรบความนยม และขอมลจากการประเมนมาตรฐานคณภาพแหลงทองเทยวแลว ถดมาระบบจะค านวณหาคาความนาสนใจของแตละสถานททองเทยว ในการค านวณระบบจะตรวจสอบวาอยใน

51

การวางแผนระยะสนหรอระยะยาว โดยพจารณาจากวนทเดนทาง ถาเปนการวางแผนระยะสน คาความนาสนใจของแตละสถานทจะไดจากการหาคาเฉลยระหวางคาความนยมของสถานททองเทยวและคาพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทาง ผลของคาเฉลยทได นนคอคาความนาสนใจของแตละสถานททองเทยวทตองการหา

แตถาเปนการวางแผนระยะยาว ระบบจะไมค านวณหาคาความนาสนใจใหม เนองจากขอจ ากดในดานขอมลการพยากรณระยะยาวดงทไดกลาวขางตน ซงเมอน ามาค านวณรวมกนกบคาความนยมของสถานททองเทยวจะท าใหผลคลาดเคลอนจากความเปนจรงมากเกนไป ดงนน ระบบจงถอวา คาความนยมของสถานททองเทยว คอ คาความนาสนใจของสถานททองเทยว

เมอระบบไดคาความนาสนใจของแตละสถานทในแผนการเดนทางแลว กจะค านวณหาคาความนาสนใจของแผนการเดนทาง โดยการหาคาเฉลยคาความนาสนใจของทกสถานททองเทยวในแผนการเดนทางนน ส าหรบแผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ สามารถอธบายไดดงภาพท 3.4

เมอผานการค านวณในกระบวนการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจแลว ตอไประบบจะสรางแผนการเดนทาง โดยใชขนตอนวธแบบกาวกระโดดเพอคนหาเสนทางการทองเทยว โดยค านงถงการไปเยยมสถานททสนใจไดมากทสดภายในเวลาทก าหนด

กระบวนการท 3 การวางแผนตามเสนทางการเดนทาง คอ การวางแผนท

จะตอบค าถามของผใชในแงทวา จะเดนทางไปยงสถานทเปาหมายไดอยางไร โดยใชขนตอนวธตาง ๆ ในการวางแผน ซงผวจยไดพฒนาระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวอจฉรยะเพอประหยดพลงงาน (สมจนต เปยโคกสง, ปยรตน งามสนท, พชญสน กจวฒนาถาวร, จตมนต องสกล และ ธรา องสกล, 2552) และระบบวางแผนการทองเทยวออนไลนภายใตขอบงคบดานพลงงานและเวลา (ปยรตน งามสนท, ธรา องสกล และ จตมนต องสกล, 2552) ทค านงถงความตองการของนกทองเทยวเปนส าคญ นนกคอ การประหยดพลงงาน และการไปเยยมสถานทใหไดมากทสดภายในเวลาทก าหนด โดยไดพฒนาขนตอนวธแบบกาวกระโดด (Progressive Routing Algorithm) เพอคนหาเสนทางภายใตขอบงคบดานพลงงานและเวลานน และตดตอกบผใชผานโปรแกรมการเชอมตอกบสวนตอประสานโปรแกรมประยกตแผนทกเกล (Google Maps API) ขนตอนวธในสวนของการคนหาเสนทางแบบกาวกระโดดทสามารถเยยมสถานททสนใจไดมากทสดภายในเวลาจ ากดทผวจยไดพฒนา ไดถกน ามาเปนสวนหนงของการวจยครงน ในขณะทขนตอนวธของการค านวณอตราการสนเปลองพลงงานจะไมน ามาใชในงานวจยน เนองจากการค านวณหาอตราสนเปลองพลงงานมปจจยทเกยวของอกมาก หากน ามารวมดวยจะสงผลใหขอบเขตงานวจยกวางมากเกนไป

52

ภาพท 3.4 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามสถานททนาสนใจ

เรม

ค านวณหาคา WR จากคาความนยมในสวนของขอมลจรงจาก

นกทองเทยว

อยในเงอนไขการพยากรณอากาศระยะสน?

ค านวณหาคาเฉลย ระหวาง คาความนยมในสวนของขอมลจากนกทองเทยวและ คาความนยมจากกรมการทองเทยว ไดคาความนยมของสถานททองเทยวนนจรง ๆ ออกมา

คาความนาสนใจของแผนการเดนทาง = คาเฉลยของคาความนาสนใจของทกสถานททองเทยวในแผนการเดนทางนน

คาความนาสนใจแตละสถานท = คาเฉลยระหวาง คาความนยมและคาพยากรณอากาศของแตละสถานททองเทยว

คาความนาสนใจแตละสถานท = คาความนยมของแตละสถานททองเทยว

สนสด

ไมใช ใช

คนหาคาความนยมในสวนของขอมลทไดจากกรมการทองเทยว

53

ส าหรบขนตอนวธแบบกาวกระโดดเพอคนหาเสนทางการทองเทยว โดยค านงถงการไปเยยมสถานททสนใจไดมากทสดภายในเวลาจ ากด มกระบวนการในการวางแผนเสนทางแบงเปน 3 ขนตอน มรายละเอยดดงน

ขนตอนท 1 การจดระดบชน (Level) ของการเดนทาง จะเรยงจากนอยไปมากตามจ านวนสถานททไป ดงแสดงในภาพท 3.5 ตวอยางเชน ถาเสนทางทมสถานททองเทยว 4 แหง ถานกทองเทยวมเวลาพอและสามารถไปไดทกแหง ระดบของการเดนทางนนคอ 4 (L4) นนคอ จากจดเรมตน 0 ไปยงสถานททองเทยว 4 แหง และวนกลบมายงจดเรมตน โดยการเดนทางอาจเกดไดหลายรปแบบ ซงจะน าไปใชจดกลมการเดนทางถดไป

ขนตอนท 2 การจดกลมการเดนทาง (Group) โดยการเดนทางในเสนทางเดยวกนจดใหอยในกลมเดยวกน แตละกลมการเดนทางสามารถประกอบดวยเสนทางการเดนทางหลายรปแบบ เชน การเดนทางกลมท 1 (G1) ดงภาพท 3.5 อาจเกดรปแบบการเดนทางได 4 แบบตามระดบชนของการเดนทางทกลาวมาแลว คอ L1=[0-1-0]; L2=[0-1-2-0]; L3=[0-1-2-3-0]; และ L4=[0-1-2-3-4-0] ซงในการค านวณหาเสนทางทเปนไปไดทงหมดนน จะใชประโยชนจากการแยกเปนระดบ และการจดเปนกลมน

ขนตอนท 3 การเลอกเสนทางทเปนไปได จะค านวณหาเสนทางทงหมดทสามารถเดนทางไดตามเวลาทผใชก าหนด และไปยงสถานททองเทยวไดมากแหงทสด โดยระบบจะเรมค านวณหาเวลาทใชในรปแบบการเดนทางของกลมแรกกอน และค านวณทละระดบจากระดบนอยไปมาก ในการค านวณจะตรวจสอบวา เวลาทใชในเสนทางของระดบแรกเกนกวาเวลาทก าหนดหรอไม ถายงไมเกนกไประดบสงกวาไปเรอย ๆ สดทาย ถาระดบใดใชเวลาเกนทก าหนดแลว ผลลพธจะถกแทนทเสนทางกอนหนาของระดบทต ากวาทนท และขามไปค านวณกลมใหมถดไป

ภาพท 3.5 การจดระดบและกลมของรปแบบการเดนทางของขนตอนวธแบบกาวกระโดด

54

ในการค านวณกลมใหมถดไป จะตรวจสอบจากผลลพธของกลมทแลววาอยในระดบใด และจะกระโดดไปเรมการค านวณทระดบนน โดยไมค านวณในระดบทต ากวา เพราะไมวาอยางไรการค านวณในระดบทต ากวากจะใหเสนทางทมจ านวนสถานทนอยกวากลมกอนเสมอ หลงจากนนจะค านวณหาเวลาทใชตามกระบวนการเดมตอไป และถากลมใหมนนมระดบทเพมขน นนกหมายถงกลมนสามารถไปยงสถานทหลายแหงมากกวา ดงนนผลลพธทไดจากกลมกอนจะถกลบทงไป และท ากระบวนการเดมตอไปใหครบทกกลม จะไดรปแบบการเดนทางทเปนไปไดทงหมดซงตดสถานทบางแหงทเกนเวลาทก าหนดออกไปแลว และเปนรปแบบการเดนทางทไปสถานททองเทยวไดหลายแหงทสด โดยขนตอนวธแบบกาวกระโดด แสดงดงภาพท 3.6 และแผนผงล าดบงานของขนตอนวธแบบกาวกระโดดในการเลอกเสนทางแสดงดงภาพท 3.7

Algorithm 1. Progressive Routing.

Input: Specific_Time (ST), Group_List (G)

Output: Candidate routes (CR).

1) CR =

2) SL = 0 //SL is a start level

3) for each group g ∈ G do

4) for each route R in each group g do

5) if((level(R)>SL) and (time(R)<=ST)) then

6) CR = insert(R)

7) SL = level(R)

8) CR = remove(cr|level(cr)<SL,cr ∈ CR)

9) end if

10) end for

11) end for

12) Return CR

ภาพท 3.6 ขนตอนวธแบบกาวกระโดดในการเลอกเสนทาง

เมอสรางแผนการเดนทางทเปนไปไดทงหมดแลว แผนการเดนทางนจะถกสงใหสวนอธบายแผนการเดนทางตอไป

55

ภาพท 3.7 แผนผงล าดบงานของขนตอนวธแบบกาวกระโดดในการเลอกเสนทาง

3.1.2.3 สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน (Online GIS)

หลงจากระบบไดวางแผนการทองเทยวตามเสนทางการเดนทาง สภาพอากาศ และสถานททนาสนใจ โดยค านงถงความตองการของผใชแตละคนและความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวตามเวลาทมอยอยางจ ากดเรยบรอยแลว สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรจะถกน ามาชวยสนบสนนการตดสนใจของผใชในการเลอกแผนการเดนทางทสามารถไปไดเหลานน โดยการแสดงสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางของแผนการทองเทยวนน ๆ ไดแก

1) บรการสาธารณะ ประกอบดวย ปมน ามน ปมเอนจว (NGV) ปมแอลพจ (LPG) ตเอทเอม ธนาคาร และศนยบรการการทองเทยว

2) บรการอาหารและเครองดม ประกอบดวย รานกาแฟ และรานอาหาร 3) บรการรานคา ประกอบดวย รานสะดวกซอ และหางสรรพสนคา 4) บรการฉกเฉน ประกอบดวย อซอมรถ สถานต ารวจ โรงพยาบาล และ

รานขายยา 5) บรการอน ๆ ประกอบดวย กลองตรวจจบความเรว ในภาพท 3.8 แสดงตวอยางของแผนการเดนทาง ซงมจดเรมตนคอ โรงแรม

สมาธาน จงหวดนครราชสมา และเดนทางทองเทยวไปยงดานเกวยนและปราสาทพมาย โดยไดแสดงสง

เรม

จดระดบการเดนทาง

จดกลมการเดนทาง

เลอกเสนทางในเวลาทก าหนด (ไปไดมากระดบทสดในแตละกลม)

สนสด

56

อ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางของแผนการทองเทยวนนในรปแบบของระบบสารสนเทศทางภมศาสตร

ภาพท 3.8 ตวอยางแผนทแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน

3.1.2.4 สวนอธบายแผนการเดนทาง (Trip Plan Explanation)

สวนอธบายแผนการเดนทางจะถกน ามาใชเพออธบายรายละเอยดของแผนการเดนทางทองเทยว ทไดมาจากการค านวณแผนการเดนทางในสวนอนมานความรนน โดยจะแสดงในรปแบบทผใชสามารถเขาใจไดงาย ขอมลทระบบจะแสดง ไดแก เสนทางทเลอก สถานททองเทยวทเลอก แผนการเดนทางประกอบดวย วนเวลาทเรมตนเดนทาง เวลาทออกเดนทางจากสถานทหนงไปยงสถานทหนง สภาพอากาศในวนเดนทาง และความนาสนใจในแผนการเดนทางแผนนน

กอนทสวนอธบายแผนการเดนทางจะท างาน ระบบไดมการสรางแผนการเดนทางทเหมาะสมจากเสนทางทงหมดทเปนไปได โดยค านงถงสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และการไปเยยมสถานทไดมากแหงทสดภายในเวลาทก าหนด นอกจากน ระบบยงมความยดหยนดวยการใหผใชสามารถเลอกแผนการทองเทยวดวยตนเองตามความตองการ จากอนดบของแผนการทองเทยวท

57

ระบบไดประมวลผลตามคะแนนความนาสนใจ เพอใหผใชพจารณากอนการตดสนใจเลอกสถานททองเทยว

เมอผานการค านวณในทกขนตอนวธแลว ระบบจะน าเสนทางนนมาค านวณระยะทางและเวลาในการเดนทางระหวางสถานท โดยจะค านงถงเวลาในการแวะพกในแตละจดทผใชไดระบในระบบ เพอแสดงเปนแผนการเดนทางใหกบผใชวาไดทราบวาเวลาเทาใดอยในสถานทใด นอกจากน ระบบยงแสดงสภาพอากาศโดยทวไปของสถานทในวนนนเพอใหผใชไดทราบ โดยระบบจะแสดงแผนการเดนทางในรปแบบทสามารถเขาใจไดและน าไปใชไดจรง ตวอยางของสวนอธบายแผนการเดนทางแสดงไดดงภาพท 3.9

ภาพท 3.9 ตวอยางแผนการเดนทางทสวนอธบายแผนการทองเทยวไดสรางขน

3.1.3 ทดสอบและปรบปรงประสทธภาพของระบบ ในการประเมนผลการท างานของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยท

พฒนาในงานวจยน มงเนนทประสทธภาพของขนตอนวธทไดพฒนา ซงจะมการทดสอบขนตอนวธทไดเสนอในแงของความเรวในการค านวณ เนองจากขนตอนวธหรอกระบวนการในการวางแผนการเดนทาง ถอไดวาเปนสวนทส าคญทสดของระบบ นอกจากนยงเนนทความเหมาะสมของแผนการทองเทยวท

58

ระบบไดสรางขน ดงนนจงประเมนใน 2 สวนคอ ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา และความสามารถในการใชงานไดของระบบซงประเมนโดยผเชยวชาญ โดยมรายละเอยดดงน

3.1.3.1 ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา ในการทดสอบความเรวในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนาน จะน าไปทดสอบประสทธภาพของการท างาน ในแงมมของความเรวในการวางแผนการทองเทยวตามขนตอนวธแบบกาวกระโดด (Progressive Routing Algorithm) เปรยบเทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได (Exhaustive Routing Algorithm) 3.1.3.2 ความสามารถในการใชงานไดของระบบ ในการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบทสรางขนมา (System Usability Testing) จะเปนการประเมนเชงคณภาพ โดยประเมนจากการใหคะแนนของผเชยวชาญ ในแงของความสามารถสามารถในการใชงานไดของระบบ เชน ความเหมาะสมของการจดแผนการทองเทยว ความยดหยนไดของระบบ เปนตน โดยใหเลอกระดบความเหมาะสมจ าแนกเปน เหมาะสมมากทสด เหมาะสมมาก เหมาะสมปานกลาง เหมาะสมนอย และเหมาะสมนอยทสด จากนนน าผลการประเมนทไดรบไปวเคราะหและปรบปรงระบบใหดยงขนตอไป

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ในงานวจยนไดก าหนดประชากรคอ ผทมความรและไดมการจดแผนการเดนทางทองเทยวเปนประจ า เชน ตวแทนดานการทองเทยว หรอนกศกษาสาขาวชาการจดการการทองเทยวและการบรการเปนตน โดยมการก าหนดขนาดกลมตวอยางทใชในการศกษาความสามารถในการใชงานไดตามแบบของเนลสน (Nielsen, 2000) ซงไดศกษาพบวา จ านวนของผทดสอบความสามารถในการใชงานไดเพยง 5 คน จะทดสอบประสทธภาพได 85% และถาผทดสอบจ านวน 15 คน หรอมากกวาจะเจอปญหาทงหมดภายในระบบ แตปญหาใหญทสดจะถกคนพบไดดวยผทดสอบเพยง 1 - 2 คน และผทดสอบคนอน ๆ ทเหลอจะเหนดวยกบปญหาเหลานนและพยายามคนหาปญหาอน ๆ ทเลกกวานน โดยผทดสอบ 2 คน จะเจอปญหาครงหนงในระบบ นนหมายความวา การทดสอบไมจ าเปนตองใชคนมาก เพราะจะท าใหใชตนทนสงและเสยเวลานาน ดงนนในงานวจยนจงใชผเชยวชาญเพยง 5 คนในการทดสอบระบบ โดยมความเชอมน 85% ดงภาพท 3.9 และใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง เพอประเมนระบบ ไดแก ตวแทนการทองเทยวจ านวน 2 คน บคลากรทมหนาทจดแผนการทองเทยวประจ าหนวยงานจ านวน 2 คน และนกศกษาบณฑตศกษาสาขาวชาการจดการการทองเทยวและการบรการจ านวน 1 คน

59

ภาพท 3.10 จ านวนผรวมทดสอบทสงผลตออตราการคนพบปญหาภายในระบบ

3.3 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย และเครองมอทใชในการประเมนการสรางแผนการทองเทยวของระบบ มรายละเอยดดงน 3.3.1 เครองมอและเทคโนโลยทใชในการพฒนาระบบ 3.3.1.1 ดานฮารดแวร: เครองคอมพวเตอรเพอใชในการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยและการจดการฐานขอมลทงหมด มคณสมบตดงน 1) หนวยประมวลผลกลางชนด Intel Centrino Core 2 Duo Processor ความถ 2.5 จกะเฮรต 2) หนวยความจ าส ารอง ขนาด 2 จกะไบต 3) หนวยความจ าหลก ขนาด 250 จกะไบต 4) เครอขายคอมพวเตอรและชองสญญาณอนเทอรเนตความเรว 3 เมกะไบต/วนาท 5) อปกรณตอพวงอน เชน เมาส แปนพมพ เครองพมพ เปนตน

3.3.1.2 ดานซอฟทแวร: ระบบปฏบตการและโปรแกรมประยกตทใชส าหรบการพฒนาเวบไซต (Web application) โดยมความสามารถดานการสรางโปรแกรมประยกตบนอนเทอรเนตและสามารถเชอมตอกบฐานขอมลได มคณสมบตดงน 1) ระบบปฏบตการ: Microsoft Windows XP Service Pack 3 2) เวบเซรฟเวอร: Apache Web Server 2.2.9 3) เวบบราวสเซอร: Windows Internet Explorer 8 4) เครองมอในการพฒนา: PHP Script Language 5.2.3

60

5) ฐานขอมล: MySQL 5.0.45 6) ระบบจดการฐานขอมล: PHP MyAdmin 2.10.3 7) เวบบรการขอมลทางภมศาสตร: Google map API

3.3.2 เครองมอทใชในการประเมน เครองมอทใชในการประเมนประสทธภาพของระบบ และความพงพอใจของผใช สามารถแบงไดเปน 2 สวน ดงน 3.3.2.1 เครองมอในการทดสอบความเรวในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา ประเมนโดยการสรางสถานการณจ าลองเพอทดสอบประสทธภาพของการท างานในแงมมของความเรวในการวางแผนการทองเทยวตามขนตอนวธแบบกาวกระโดด เปรยบเทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได 3.3.2.2 เครองมอในการทดสอบความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวของระบบ จะใชแบบสอบถามวดระดบความพงพอใจของผใชทมตอความสามารถดานการปฏสมพนธกบระบบ ตลอดจนใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนในการวางแผนการทองเทยวของระบบและการใชงานเพมเตม หรอขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการพฒนาระบบ นอกจากนยงสมภาษณผเชยวชาญหลงจากใชงานเสรจสน เพอใหผใชงานแสดงขอเสนอแนะหรอค าถามเพมเตมในแตละขนตอนการใชงาน เพอน าผลการประเมนทไดรบไปวเคราะหและปรบปรงระบบใหดยงขนตอไป ส าหรบแบบสอบถามเพอวดระดบความพงพอใจของผใชทมตอความสามารถดานการปฏสมพนธกบระบบ มรายละเอยดดงน สวนท 1 ขอมลเกยวกบความสามารถในการใชงานไดของระบบทไดจากการประเมนโดยผเชยวชาญ มลกษณะแบบสอบถามเปนค าถามปลายปด (Close ended question) โดยไดจ าแนกหลกเกณฑในการประเมนระบบทผเชยวชาญไดเขาใชงาน ออกเปน 4 ดาน ดงน 1) ดานประสทธภาพ (Efficiency) ประกอบดวยค าถามจ านวน 3 ขอ สอบถามเกยวกบความพงพอใจทมตอความเรวในการท างานของระบบ ไดแก การลดระยะเวลาในการวางแผนทองเทยว ความสามารถในการแสดงผลระหวางการเชอมโยงเวบเพจ และความสามารถในการประมวลผลเพอสรางแผนการทองเทยว 2) ดานประสทธผล (Effectiveness) ประกอบดวยค าถามจ านวน 2 ขอ สอบถามเกยวกบความพงพอใจทมตอความสามารถของระบบ ทท าใหผใชงานสามารถใชงานไดอยางถกตอง บรรลผลส าเรจของงาน และใชงานไดตรงตามเปาหมาย ไดแก การสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสมจากระบบ และความเหมาะสมของการแสดงแผนการทองเทยวใหแกผใช 3) ดานความยดหยน (Flexibility) ประกอบดวยค าถามจ านวน 2 ขอ สอบถามเกยวกบความพงพอใจทมตอความสามารถของระบบ ทท าใหผใชงานสามารถเลอกผลตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม ไดแก การพจารณาตดสนใจเลอกสถานททองเทยวดวยตนเองกอนทจะใหระบบ

61

ประมวลผล และความสามารถเลอกแผนการทองเทยวดวยตนเองตามความตองการจากอนดบแผนการทองเทยวทระบบแสดง 4) ดานความพงพอใจของผใชงาน (User Satisfaction) ประกอบดวยค าถามจ านวน 5 ขอ สอบถามเกยวกบความพงพอใจทมตอความสามารถของระบบทท าใหผใชงานมความสะดวกสบายในการใชงาน และมความพงพอใจเปนทยอมรบในการใชงาน เชน การจดวางรปแบบ รปภาพ ปมกด การสอความหมายของระบบ เปนตน ทงน แบบสอบถามสวนท 1 ใชมาตรประมาณคา 5 ระดบ ก าหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

5 หมายถง มากทสด 4 หมายถง มาก 3 หมายถง ปานกลาง 2 หมายถง นอย 1 หมายถง นอยทสด

การแปลผลแบบสอบถามวดระดบความความพงพอใจ แบงเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด โดยมเกณฑพจารณาความพงพอใจจากคาคะแนนเฉลยในแตละระดบชน ดวยการค านวณอนตรภาคชน ดงน

คาอนตรภาคชน =

=

คาอนตรภาคชน = 0.80 จากการค านวณขางตน สามารถก าหนดระดบความพงพอใจไดดงน คะแนน 4.21 - 5.00 หมายถง พงพอใจมากทสด คะแนน 3.41 - 4.20 หมายถง พงพอใจมาก คะแนน 2.61 - 3.40 หมายถง พงพอใจปานกลาง คะแนน 1.81 - 2.60 หมายถง พงพอใจนอย คะแนน 1.00 - 1.80 หมายถง พงพอใจนอยทสด สวนท 2 ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ มลกษณะแบบสอบถามเปนค าถาม

ปลายเปด (Open ended question) สอบถามเกยวกบการปรบปรงและพฒนาระบบทผตอบแบบสอบถามไดเขาใชงานในอนาคต

5 - 1 5

คะแนนสงสด - คะแนนต าสด

จ านวนชน

62

3.4 การสรางและหาประสทธภาพเครองมอ การสรางและหาประสทธภาพของเครองมอ กระท ากบแบบสอบถามวดระดบความพงพอใจของผใชทมตอความสามารถดานการปฏสมพนธกบระบบ โดยการน าแบบสอบถามไปทดสอบหาความเทยงตรง ดงน

ในการทดสอบหาความเทยงตรง กระท าโดยการเสนอแบบสอบถามใหผเชยวชาญดานการออกแบบและพฒนาระบบ และผเชยวชาญดานการวางแผนการทองเทยว จ านวน 3 คน ตรวจสอบความถกตองและความสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย โดยผเชยวชาญจะตรวจสอบขอค าถามทปรากฏในเครองมอ แลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค (Item Objective Congruency Index: IOC) หากขอค าถามใดไมสอดคลองกบวตถประสงคในการวดหรอไมมความเทยงตรง กไดมการปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามค าแนะน าของผ เชยวชาญกอนน าไปใชเกบขอมลจรง

3.5 การเกบรวบรวมขอมล ในงานวจยน ผวจยใชวธการเกบขอมลเชงคณภาพจากแหลงขอมลแบบปฐมภม (Primary Data) และด าเนนการการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม เพอประเมนความเหมาะสมในการสรางแผนการทองเทยวของระบบโดยกลมตวอยางผเชยวชาญททดลองใชงาน โดยการตอบแบบสอบถามเกยวกบความสามารถในการใชงานไดของระบบ ใชขอมลการสอบถามทงหมด 5 ชด ส าหรบผเชยวชาญ 5 คน

3.6 การวเคราะหขอมล

จากการสรางสถานการณจ าลองเพอทดสอบความเรวในการวางแผนการทองเทยว และการรวบรวมขอมลทไดจากการประเมนระบบโดยผเชยวชาญ งานวจยนไดก าหนดการวเคราะหขอมลในแตละสวน ดงน

3.6.1 ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา การทดสอบความถกตองจะท าโดยเปรยบเทยบผลลพธกบขนตอนวธแบบคนหาเสนทางทเปนไปได สวนการทดสอบความเรวนน จะไดจากการสรางสถานการณจ าลองการเดนทางไปสถานทตาง ๆ ซงผใชระบความตองการเขามา ตงแต 3 สถานท ไปจนถง 12 สถานท โดยจบเวลาในการทดสอบสถานการณเดยวกนนนซ าอยางละ 10 ครง และใชวธการหาคาเฉลยในการสรปผลความเรวของชดขอมลทง 10 ชดนน

3.6.2 ขอมลเกยวกบความพงพอใจของผใชทมตอความสามารถดานการปฏสมพนธกบระบบ โดยกลมตวอยางผเชยวชาญททดลองใชงานระบบ 5 คน วเคราะหโดยใชคาเฉลย (Mean: X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.)

63

3.6.3 ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ โดยกลมตวอยางผเชยวชาญททดลองใชงานระบบ วเคราะหโดยใชการบรรยายสรปประเดนจากขอมลทไดจากแบบสอบถาม

64

บทท 4 ผลการวจยและการอภปรายผล

จากการด าเนนการวจยและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย โดยมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการเดนทางตามปจจยหลกทไดก าหนดไว 3 ปจจยไดแก การวางแผนตามสภาพอากาศ การวางแผนตามสถานททนาสนใจ และการวางแผนตามเสนทางการเดนทาง ส าหรบบทนจะกลาวถงผลการวจยและการอภปรายผล ซงแบงออกเปน 2 สวนไดแก ผลการพฒนาระบบ และผลการประเมนระบบ โดยมรายละเอยดดงน 4.1 ผลการพฒนาระบบ

จากแนวคดในการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย โดยมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการสรางแผนการเดนทางทองเทยวทเหมาะสมกบผใชแตละคนภายใตขอบเขตทก าหนด ในระยะของการพฒนาระบบจงไดเขยนโปรแกรมสรางระบบตนแบบขนมาใหมเพอทดสอบขนตอนวธทไดพฒนานน ส าหรบตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย ประกอบดวย 3 สวนหลก คอ สวนรบขอมลจากผใช สวนเลอกแผนการทองเทยว สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน และสวนอธบายแผนการทองเทยว รายละเอยดของผลทไดจากการพฒนาระบบตนแบบแตละสวน สามารถอธบายไดดงน

4.1.1 สวนรบขอมลจากผใช สวนรบขอมลจากผใช แสดงดงภาพท 4.1 ประกอบดวย 3 สวนยอยแบงตามสวนท

ผใชตองระบขอมลในระบบ ไดแก สวนระบสถานท สวนระบเวลาแวะพก และสวนระบเวลาเดนทาง ซงท าหนาทตดตอกบผใชเพอใหระบความตองการของผใชเขาสระบบ ไดแก จดเรมตนหรอทอย ของนกทองเทยว สถานททองเทยวทตองการเดนทางไป เวลาทตองการใชในแตละสถานท และเวลาไปและกลบภายในหนงวนทเดนทางทองเทยว

4.1.1.1 สวนระบสถานท แสดงดงภาพท 4.2 โดยสวนนท าหนาทตดตอกบผใชเพอรบขอมลเกยวกบสถานท ไดแก จดเรมตนหรอทอยของนกทองเทยว ใหระบ ในแถวท 1 และสถานททองเทยวหรอจดหมายปลายทางทตองการเดนทางไปเยยม ใหระบในแถวท 2 3 และแถวถดไปเรอย ๆ โดยผใชสามารถเพมจดหมายปลายทางดวยการเลอกท “คลกเพอเพมจดหมาย”

65

ภาพท 4.1 สวนรบขอมลจากผใช

ในการระบสถานททองเทยวแตละแหง ผ ใชสามารถพมพชอ

บางสวนของสถานททตองการ จากนนระบบจะคนหาสถานทและแสดงสถานทตามสงทผใชระบ โดยการคนหาจากฐานขอมลและในแผนทกเกลเพอปองกนการระบสถานททไมมพกดของสถานทนนอย ซงถาสถานทใดทผใชระบเขามาไมพบในระบบ จะถอวาสถานทนนอยนอกเหนอขอบเขตของการวางแผน เมอผใชเลอกสถานททตองการเสรจเรยบรอยแลว ระบบจะแสดงคาความนยมของสถานทนน ๆ ใหผใชไดทราบทนท ดวยสญลกษณทสามารถเขาใจไดงาย (ในทน ไดใชรปภาพรปหวใจแทนความหมายของคานยมของสถานททองเทยว) ถาผใชระบสถานทแลวตองการลบสถานทนนออก สามารถคลกทเครองหมายกากบาทสแดง (X) ทแสดงในแตละแถวได ในการเพมจดหมายทตองการเดนทางสามารถเพมไดทงหมด 9 จดหมายรวมสถานทตงตน

หลงจากทระบจดเรมตนและสถานททองเทยวทตองการเดนทางไปเยยมครบตามทตองการแลว ระบบจะคนหาพกดของแตละสถานท และแสดงไวในแผนทดานขวา หลงจากนนใหผใชด าเนนการในสวนของการระบเวลาแวะพกตอไป

66

ภาพท 4.2 สวนระบสถานท

4.1.1.2 สวนระบเวลาแวะพก แสดงดงภาพท 4.3 โดยสวนนท าหนาทตดตอกบผใชเพอรบขอมลเกยวกบเวลาทตองการใชในแตละสถานท หรอเวลาแวะพก โดยระบบจะก าหนดไวใหเปน 1 ชม. ในทกสถานท ซงผใชสามารถเปลยนแปลงได โดยก าหนดเวลาทผใชคาดวาจะหยดพกและท ากจกรรมตาง ๆ ในสถานททองเทยวนน ๆ ซงเวลาแวะพกนจะถกน าไปค านวณรวมกบเวลาทใชในการเดนทางระหวางสถานทหนงไปยงสถานทหนงของทกรปแบบการเดนทางของการวางแผนการทองเทยวในครงนน ซงหมายถง เวลารวมทงหมดทตองใชในการทองเทยวครงหนง ๆ นนเอง

หลงจากทผ ใชระบ เวลาแวะพกครบทกสถานทแลว ใหผ ใชด าเนนการในสวนของการเลอกวนทเดนทางตอไป

4.1.1.3 สวนระบเวลาเดนทาง แสดงดงภาพท 4.4 โดยสวนนท าหนาท

ตดตอกบผใชเพอรบขอมลวนทตองการเดนทาง เวลาไปและกลบภายในวนทเดนทางนน และเมอผใชระบวนทตองการเดนทาง เวลาทออกเดนทาง และเวลาทตองการกลบถงจดเรมตนแลว ใหคลกทปม “ตกลง”

67

ภาพท 4.3 สวนระบเวลาแวะพก

ภาพท 4.4 สวนเลอกวนทเดนทาง

68

หลงจากนนระบบจะประมวลผลขอมลทงหมดทกรอกเขามา โดยมขนตอนการด าเนนการ 3 ขนตอนดงน

1) ระบบจะคนหาพกดของแตละสถานท ระยะทาง และระยะเวลา ระหวางสถานท

ทกเสนทางการเดนทางทเปนไปไดตามทผใชระบเขามา โดยใชสวนตดตอประสานงานกเกล (Google API) ดงแสดงในภาพท 4.5

ภาพท 4.5 สวนคนหาพกด ระยะทาง และระยะเวลาระหวางสถานท

2) ระบบจะน าเวลาแวะพกไปค านวณรวมกบเวลาทใชในการเดนทางระหวางสถานทหนงไปยงสถานทหนงของทกรปแบบการเดนทางของการวางแผนการทองเทยวในครงนน ซงหมายถง เวลารวมทงหมดทจะตองใชในการทองเทยวครงหนง ๆ

3) ระบบจะน าขอมลวนทผใชตองการเดนทางไปคนหาขอมลสภาพอากาศในชวงวน

และเวลาไปกลบของวนเดนทางของแตละสถานทจากบรการเวบ เพอน าขอมลค าพยากรณไปเปรยบเทยบหาคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานท ตามฐานขอมลของระบบทไดมการก าหนดไวแลว และในขนตอนน จะมการตรวจสอบวา การวางแผนการทองเทยวครงนอยในชวงของการพยากรณอากาศระยะใด เพอแยกการค านวณหาคาความนาสนใจของแตละสถานท ดงท

69

ไดอธบายในรายละเอยดของขนตอนวธการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศในบทท 3 จากนนระบบจะน าสถานททสามารถเดนทางไดหลงจากผานการค านวณในขนตอนวธการวางแผนการเดนทางตามสภาพอากาศแลวนน ไปคนหาเสนทางและสรางรปแบบการเดนทางตามขนตอนวธแบบกาวกระโดดเพอคนหาเสนทางการทองเทยว โดยค านงถงการไปเยยมสถานททสนใจไดมากทสดภายในเวลาทก าหนด

ภายหลงทระบบประมวผลเสรจสนแลว ระบบจะไปยงสวนถดไปเพอสรางแผนการทองเทยวทเปนไปไดทงหมดแนะน าใหกบผใช

4.1.2 สวนเลอกแผนการทองเทยว ระบบไดมการสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสม จากแผนการทองเทยวทงหมด

ทเปนไปได โดยค านงถงสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และเสนทางการเดนทางทไปเยยมสถานทไดมากแหงทสดภายในเวลาทก าหนด ในสวนของหนาจอการเลอกแผนการทองเทยว ไดแบงเปน 2 กลม ตามวนเดนทางทผใชระบเขามา คอ หนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยว ทอยในการพยากรณอากาศระยะสน (วางแผนเดนทางลวงหนาไมเกน 5 วน นบจากวนปจจบนทใชระบบ) และหนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยว ทอยในการพยากรณอากาศระยะยาว (วางแผนเดนทางลวงหนาเกนกวา 5 วน นบจากวนปจจบนทใชระบบ)

ระบบจะอนดบแผนการทองเทยวตามคะแนนความนาสนใจ โดยระบบจะน าเสนอแผนการทองเทยวทสามารถเดนทางไดทกแผนตอผใช โดย จะรวมแผนการทองเทยวท มคะแนนความนาสนใจเทากนไวในกลมเดยวกน ซงผใชสามารถเลอกแผนการทองเทยวไดแผนการทองเทยวเดยวเทานน

ส าหรบการแสดงแผนการทองเทยวทอยในชวงของการพยากรณอากาศระยะสนนน จะไดคะแนนความนาสนใจมากจากคาเฉลยระหวางคาความนยมของทกสถานทในแผนการเดนทางนน และคาการพยากรณอากาศระยะสน ดงนนการแสดงผลจงแสดงเพยงคะแนนความนาสนใจของแผนการเดนทางเทานน ดงแสดงในภาพท 4.6

70

ภาพท 4.6 หนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยว ทอยในการพยากรณอากาศระยะสน

ในขณะทการแสดงแผนการทองเทยวทอยในชวงของการพยากรณระยะยาวนน ระบบจะแยกการค านวณระหวางคาการพยากรณอากาศ และคาความนยมของแตละสถานท เนองจากขอจ ากดในดานขอมลการพยากรณระยะยาว ทโดยปกตมกจะมความถกตองต า เชน การพยากรณลวงหนา 10 วน มความถกตองเพยงรอยละ 2.1 เทานน (Stern, 2007: 156-164) ซงเมอน ามาค านวณรวมกนกบคาความนยมในแตละสถานท จะท าใหผลคลาดเคลอนจากความเปนจรงมาก ดงนนการแสดงผลของการพยากรณอากาศระยะยาว จงแสดงคาความนาสนใจ และคาพยากรณอากาศ ของแผนการเดนทางแยกจากกน ดงแสดงในภาพท 4.7

71

ภาพท 4.7 หนาจอสวนเลอกแผนการทองเทยวส าหรบกลมแผนการทองเทยว ทอยในการพยากรณอากาศระยะยาว

4.1.3 สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรจะถกน ามาใชเพอสนบสนนการตดสนใจของผใช

ในการเลอกแผนการเดนทางทสามารถไปไดเหลานน โดยแสดงสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางของแผนการทองเทยวนน ๆ ไดแก

1) บรการสาธารณะ ประกอบดวย ปมน ามน ปมเอนจว (NGV) ปมแอลพจ (LPG) ตเอทเอม ธนาคาร และศนยบรการการทองเทยว โดยในภาพท 4.8 คอการแสดงผลเมอคลกเลอกใหบรการสาธารณะทงหมดแสดงในแผนท

72

ภาพท 4.8 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการสาธารณะตลอดเสนทาง

2) บรการอาหารและเครองดม ประกอบดวย รานกาแฟ และรานอาหาร

โดยในภาพท 4.9 คอการแสดงผลเมอคลกเลอกใหบรการอาหารและเครองดมทงหมดแสดงในแผนท

ภาพท 4.9 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการอาหารและ

เครองดมตลอดเสนทาง

73

3) บรการรานคา ประกอบดวย รานสะดวกซอ และหางสรรพสนคา โดยในภาพท 4.10 คอการแสดงผลเมอคลกเลอกใหบรการรานคาทงหมดแสดงในแผนท

ภาพท 4.10 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการรานคาตลอดเสนทาง

4) บรการฉกเฉน ประกอบดวย อซอมรถ สถานต ารวจ โรงพยาบาล และ

รานขายยา โดยในภาพท 4.11 คอการแสดงผลเมอคลกเลอกใหบรการฉกเฉนทงหมดแสดงในแผนท

74

ภาพท 4.11 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลนของบรการฉกเฉนตลอดเสนทาง

5) บรการอน ๆ ประกอบดวย กลองตรวจจบความเรว

สวนสารสนเทศภมศาสตรออนไลนยงสามารถดรายละเอยดของสงอ านวยความสะดวกเพมเตม โดยการคลกทจดพกดของสงอ านวยความสะดวกทตองการในแผนท นอกจากน ยงสามารถปรบระยะทางในการแสดงผลสงอ านวนความสะดวกรอบเสนทางการเดนทางได โดยคาเรมตนทตงไวคอ รศม 1 กโลเมตรรอบเสนทาง ตวอยางในภาพท 4.12 แสดงการปรบรศมรอบเสนทางการเดนทางเปน 5 กโลเมตร

75

ภาพท 4.12 หนาจอสวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน เมอคลกทจดพกดหนงและปรบรศม

ของระยะทางการแสดงผลสงอ านวยความสะดวกรอบเสนทางเปน 5 กโลเมตร

4.1.4 สวนอธบายแผนการทองเทยว สวนอธบายแผนการทองเทยว จะถกน ามาใชเพออธบายรายละเอยดของแผนการ

เดนทางทองเทยวทไดมาจากการทผใชเลอก ดงแสดงในภาพท 4.13 โดยจะแสดงในรปแบบทผใชสามารถเขาใจไดและน าไปใชไดจรง ขอมลทระบบท าการแสดงไดแก เสนทางของสถานททองเทยวตามแผนการเดนทางทเลอก แผนการทองเทยวทประกอบดวย วนทเดนทาง อณหภมต าสด-สงสดของวนทเดนทาง เวลาทไปถงยงสถานทตาง ๆ โดยค านงถงเวลาทใชในการเดนทางจากสถานทหนงไปยงสถานทหนง และเวลาแวะพกสถานทนน ๆ เรยบรอยแลว

นอกจากนน ยงมขอมลอน ๆ เพมเตม ไดแก ลงคเชอมโยงไปยงแผนทพรอมขอมลสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทาง ระยะทางและระยะเวลาโดยรวมของการเดนทางตามแผน ระยะเวลาในการแวะพกโดยรวม และระยะเวลาในการทองเทยวโดยรวม (เดนทาง รวมกบแวะพก)

76

ภาพท 4.13 สวนอธบายรายละเอยดแผนการทองเทยว

ส าหรบระบบตนแบบทไดพฒนาขนเพอทดสอบขนตอนวธทไดพฒนาเพอสรางแผนการทองเทยวน ไดมการน าไปทดสอบหาประสทธภาพการท างานของระบบในแงมมของความเรวในการประมวลผล และความเหมาะสมของแผนการทองเทยวทระบบไดสราง รายละเอยดกลาวในหวขอถดไป

4.2 ผลการประเมนระบบ ในการประเมนผลการท างานของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยทพฒนา

ในงานวจยน มงเนนทประสทธภาพของขนตอนวธทไดท าการพฒนา และความเหมาะสมของแผนการทองเทยวทระบบไดสรางขน ดงนน จงไดประเมนระบบใน 2 สวนคอ ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา และความสามารถในการใชงานไดของระบบ ซงประเมนโดยผเชยวชาญ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

77

4.2.1 ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา ในการประเมนผลการท างานของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย

ทพฒนาในงานวจย ไดมงเนนทประสทธภาพของขนตอนวธทไดท าการพฒนา เนองจากขนตอนวธหรอกระบวนการในการวางแผนเสนทางการเดนทาง ถอไดวาเปนสวนทส าคญทสดของระบบ ซงไดมการทดสอบขนตอนวธทไดน าเสนอในแงของความเรวในการค านวณ สวนความถกตองนน ขนตอนวธแบบกาวกระโดดไดออกแบบไวใหมผลลพธทเหมอนกบขนตอนวธแบบคนหาเสนทางทเปนไปไดทกประการ ซงผลลพธทไดจะเปนเสนทางทเปนไปไดทงหมดเสมอ

ส าหรบการทดสอบความเรวในการวางแผนการทองเทยวตามขนตอนวธแบบกาวกระโดด (Progressive Routing Algorithm) จะท าการทดสอบเปรยบเทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได (Exhaustive Routing Algorithm) โดยการสมตวอยางขอมลทแตกตางกนจ านวน 10 ชด โดยแตละชดจะเลอกจ านวนสถานททตางกนตงแต 3-12 แหง ส าหรบการหาเวลาทใชในการค านวณในแตละชดขอมลนน จะไดจากคาเฉลยเวลาทใชในการค านวณ 10 ครง ผลปรากฏดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 ผลการเปรยบเทยบเวลาเฉลยทใชในการหาเสนทางระหวางขนตอนวธแบบกาวกระโดด และแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได

จ านวน สถานท

คาเฉลยเวลาทใชในการค านวณหาเสนทางทเปนไปไดตามเวลาทก าหนด (วนาท)

คารอยละของความแตกตางระหวางคาเฉลยเวลาของขนตอน

วธทงสองแบบ ขนตอนวธแบบ กาวกระโดด

ขนตอนวธแบบคนหา ทกเสนทางทเปนไปได

3 0.0134 0.0356 62.33 4 0.0317 0.0509 37.69 5 0.0858 0.1644 47.77 6 0.3110 0.3731 16.63 7 0.4825 0.8393 42.51 8 0.6283 1.1704 46.32 9 0.8723 1.4132 38.28 10 0.9935 1.6935 41.34 11 1.2342 1.8643 33.80 12 1.3542 1.9453 30.39

เฉลย 0.0134 0.0356 39.70

78

จากการจ าลองสภาพแวดลอมเพอทดสอบระบบทน าเสนอ ผลการทดสอบเปนดงน การทดสอบความเรวในการวางแผนการทองเทยวตามขนตอนวธแบบกาวกระโดด เทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปไดในชดขอมล 10 ชด ปรากฏผลการทดสอบดงภาพท 4.14 จากรปพบวา การค านวณทใชขนตอนวธแบบกาวกระโดดจะใชเวลาในการค านวณนอยกวาการค านวณทใชขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปไดในทกชดขอมล ซงเฉลยของทกชดในการค านวณ 10 ครงนน จะใชเวลานอยกวาถงรอยละ 39.70 นอกจากนจากการทดสอบยงพบวา เมอมจ านวนสถานทมากแหงยงขน ความแตกตางระหวางเวลาทใชในการค านวณโดยใชขนตอนวธทงสองแบบจะยงแตกตางกนมากเทานน

ภาพท 4.14 กราฟเปรยบเทยบเวลาทใชในการหาเสนทางของขนตอนวธแบบกาวกระโดด และแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได

4.2.2 ความสามารถในการใชงานไดของระบบ

ในการทดสอบความสามารถในการใชงานไดของระบบ (System Usability Testing) โดยใชแบบสอบถามเพอประเมนความคดเหนจากผเชยวชาญจ านวน 5 คนทมตอระบบ ตลอดจนใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนในการวางแผนการทองเทยวของระบบและการใชงานเพมเตม หรอขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการพฒนาระบบ ส าหรบผลการวเคราะหขอมลแยกเปน 3 สวนคอ ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบ การอภปรายผลทไดจากการประเมนนน และขอเสนอแนะอน ๆ จากผเชยวชาญ โดยมรายละเอยดดงน

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

เวลา

ในกา

รค าน

วณ (ว

นาท)

จ านวนสถานท (แหง)

ขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทาง

ขนตอนวธแบบกาวกระโดด

79

4.2.2.1 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบ การประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบ ท าโดยการ

วเคราะหโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ส าหรบผลการประเมน แบงออกเปน 4 ดาน ไดแก ดานประสทธภาพ ดานประสทธผล ดานความยดหยน และดานความพงพอใจของผใชงาน มรายละเอยดดงน

1) ดานประสทธภาพ ไดผลการวเคราะหขอมลซงสามารถจ าแนกไดดงแสดงในตารางท 4.2

ตารางท 4.2 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธภาพของระบบ

ล าดบ การใชงานดานประสทธภาพ

S.D. ระดบ

1 ระบบสามารถแสดงผลระหวางการเชอมโยงเวบเพจไดอยางรวดเรว

4.20 0.45 มาก

2 เมอเชอมโยงเวบเพจไดแลว ระบบสามารถประมวลผลเพอสรางแผนการทองเทยวไดอยางรวดเรว

3.80 0.70 มาก

3 ระบบสามารถลดระยะเวลาในการวางแผนทองเทยวไดดกวาการวางแผนดวยตนเอง

3.80 0.45 มาก

รวม 3.93 0.53 มาก

จากตารางท 4.2 แสดงผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธภาพของระบบพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.93, S.D. = 0.53) เมอพจารณารายขอค าถามพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจกบความเรวในการแสดงผลขอมลระหวางเวบเพจ พงพอใจกบความเรวในการประมวลผล และพงพอใจในการลดระยะเวลาในการวางแผนทองเทยวอยในระดบเทากน คอ ระดบมาก ( X = 4.20, S.D. = 0.45, X = 3.80, S.D. = 0.70 และ X = 3.80, S.D. = 0.45 ตามล าดบ) ส าหรบการกระจายของคะแนนของขอมล จะพจารณาจากคาคะแนนสวนเบยงเบนมาตรฐานมาตรฐาน (S.D.) ซงมคาอยระหวาง 0.45 ถง 0.70 ซงเปนคาทใกลเคยงกน แสดงวามการกระจายคะแนนนอย นนคอกลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจตอความสามารถดานประสทธภาพของการใชงานระบบใกลเคยงกน

2) ดานประสทธผล ไดผลการวเคราะหขอมลซงสามารถจ าแนกไดดงแสดงในตารางท 4.3

X

80

ตารางท 4.3 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธผลของระบบ

ล าดบ การใชงานดานประสทธผล

S.D. ระดบ

1 ระบบสามารถสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสมจากเสนทางทงหมดทเปนไปได โดยค านงถงสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และการไปเยยมสถานทไดมากแหงทสด ภายในเวลาทก าหนด

3.60 0.55 มาก

2 ระบบแสดงแผนการทองเทยวในรปแบบทสามารถเขาใจ และน าไปใชไดจรง

4.00 0.45 มาก

รวม 3.80 0.50 มาก

จากตารางท 4.3 แสดงผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานประสทธผลของระบบพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.80, S.D. = 0.50) เมอพจารณารายขอค าถามโดยเรยงล าดบคาเฉลย ( X ) จากมากทสดไปนอยทสดพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจกบการแสดงแผนการทองเทยวในรปแบบทสามารถเขาใจไดและน าไปใชไดจรงอยในระดบมาก ( X = 4.00, S.D. = 0.45) และพงพอใจกบแผนการทองเทยวทมความเหมาะสมอยในระดบมาก ( X = 3.60, S.D. = 0.55) ส าหรบการกระจายของคะแนนของขอมล จะพจารณาจากคา S.D. ซงมคาเทากบ 0.45 และ 0.55 แสดงวามการกระจายคะแนนนอย นนคอกลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจตอความสามารถดานประสทธผลของการใชงานระบบใกลเคยงกน

3) ดานความยดหยน ไดผลการวเคราะหขอมลซงสามารถจ าแนกไดดงแสดงในตารางท 4.4 จากตารางท 4.4 แสดงผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความยดหยนของระบบพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมากทสด ( X = 4.90, S.D. = 0.22) เมอพจารณารายขอค าถามโดยเรยงล าดบคาเฉลย ( X ) จากมากทสดไปนอยทสดพบวาผเชยวชาญมความพงพอใจกบการทระบบแสดงอนดบความนยมของแตละสถานทเพอใหผใชพจารณากอนการตดสนใจเลอกสถานททองเทยวอยในระดบมากทสด ( X = 5.00, S.D. = 0.00) และพงพอใจกบการทสามารถเลอกแผนการทองเทยวดวยตนเองตามความตองการ จากอนดบแผนการทองเทยวทระบบไดประมวลผลตามคะแนนความนาสนใจอยในระดบมากทสด ( X = 4.80, S.D. = 0.45)

X

81

ตารางท 4.4 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความยดหยนของระบบ

ล าดบ การใชงานดานความยดหยนไดของระบบ

S.D. ระดบ

1 ระบบสามารถแสดงอนดบความนยมของแตละสถานท เพอใหผ ใชพจารณากอนการตดสนใจเลอกสถานททองเทยว

5.00 0.00 มากทสด

2 ผใชสามารถเลอกแผนการทองเทยวดวยตนเองตามความตองการ จากอนดบแผนการทองเทยวทระบบไดประมวลผลตามคะแนนความนาสนใจ

4.80 0.45 มากทสด

รวม 4.90 0.22 มากทสด

ส าหรบการกระจายของคะแนนของขอมล จะพจารณาจากคา S.D. ซงมคาเทากบ 0.00 และ 0.45 แสดงวามการกระจายคะแนนนอย นนคอกลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจตอความสามารถดานความยดหยนของระบบใกลเคยงกน

4) ดานความพงพอใจของผใชงาน ไดผลการวเคราะหขอมลซงสามารถจ าแนกไดดงแสดงในตารางท 4.5 ตารางท 4.5 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความพงพอใจของผใชงาน

ล าดบ การใชงานดานความพงพอใจของผใชงาน

SD ระดบ

1 ทานสามารถใชงานระบบไดเปนอยางดดวยตนเอง 3.80 0.45 มาก

2 ระบบใชภาษาในการสอความหมายทเหมาะสม ชดเจน 3.60 0.55 มาก

3 ระบบใชโทนสในการแสดงผลเรยบงาย สบายตา 4.20 0.45 มาก

4 การออกแบบองคประกอบในการจดวาง เชน รปภาพ ปมกด มความเหมาะสม

3.60 0.55 มาก

5 มวตถประสงคชดเจน เพอชวยในการวางแผนการทองเทยว

4.60 0.55 มากทสด

รวม 3.96 0.51 มาก

จากตารางท 4.5 แสดงผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดดานความพงพอใจของผใชงานพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.96, S.D. = 0.51) เมอพจารณารายขอค าถามโดยเรยงล าดบคาเฉลย ( X ) จากมากทสดไปนอยทสด

X

X

82

พบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจกบวตถประสงคทชดเจนของระบบอยในระดบมาก ( X = 4.60, S.D. = 0.55) พงพอใจกบการใชโทนสในการแสดงผลอยในระดบมาก ( X = 4.20, S.D. = 0.45) พงพอใจกบการใชงานระบบทสามารถใชงานไดเปนอยางดดวยตนเองอยในระดบมาก ( X = 3.80, S.D. = 0.45) และพงพอใจกบการใชภาษาในการสอความหมายของระบบและการออกแบบองคประกอบในการจดวางอยในระดบทเทากน คอระดบมาก ( X = 3.60, S.D. = 0.55 และ X = 3.60, S.D. = 0.55 ตามล าดบ) ส าหรบการกระจายของคะแนนของขอมล จะพจารณาจากคา S.D. ซงมคาอยระหวาง 0.45 ถง 0.55 แสดงวามการกระจายคะแนนนอย นนคอกลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจตอความสามารถดานความพงพอใจของผใชงานระบบใกลเคยงกน

จากผลการวเคราะหขอมล เกยวกบการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบทง 4 ดาน ไดแก ดานประสทธภาพ ดานประสทธผล ดานความยดหยน และดานความพงพอใจของผใชงาน สามารถจ าแนกคาเฉลยในแตละดาน ดงแสดงในตารางท 4.6 ตารางท 4.6 ผลการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบในแตละดาน

ล าดบ ความสามารถในการใชงานไดของระบบ

SD ระดบ

1 ดานประสทธภาพ 3.93 0.53 มาก

2 ดานประสทธผล 3.80 0.50 มาก

3 ดานความยดหยน 4.90 0.22 มากทสด

4 ดานความพงพอใจของผใชงาน 3.96 0.51 มาก

รวม 4.15 0.44 มาก

ตอความสามารถในการใชงานไดของระบบในแตละดานพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 4.15, S.D. = 0.44) เมอพจารณาความสามารถแตละดานของระบบโดยเรยงล าดบคาเฉลย ( X ) จากมากทสดไปนอยทสดพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจในความสามารถดานประสทธยดหยนอยในระดบมากทสด ( X = 4.90, S.D. = 0.22) พงพอใจในความสามารถดานความพงพอใจของผใชงานอยในระดบมาก ( X = 3.96, S.D. = 0.51) พงพอใจในความสามารถดานประสทธภาพอยในระดบมาก ( X = 3.93, S.D. = 0.53) และพงพอใจในความสามารถดานประสทธผลอยในระดบมาก ( X = 3.80, S.D. = 0.50) และเมอพจารณาการกระจายของคะแนนของขอมล ซงพจารณาไดจากคา S.D. พบวา มคาอยระหวาง 0.22 ถง 0.51 แสดงวามการกระจายคะแนนนอย นนคอกลมตวอยางสวนใหญมความพงพอใจตอความสามารถในการใชงานไดของระบบใกลเคยงกน

X

83

4.2.2.2 การอภปรายผลการประเมนความเหมาะสมในการวางแผนของระบบ ในการประเมนความเหมาะสมในการวางแผนการทองเทยวทระบบไดสรางขน งานวจยนไดใชแบบสอบถามเพอวดจากระดบความพงพอใจของผเชยวชาญทมตอความสามารถในการใชงานไดของระบบ ซงไดแบงออกเปน 4 ดานคอ ดานประสทธภาพ ดานประสทธผล ดานความยดหยน และดานความพงพอใจของผใชงาน ผลการศกษาพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมตอความสามารถในการใชงานไดของระบบอยในระดบมาก โดยมความพงพอใจกบความสามารถดานความยดหยนของระบบอยในระดบมากทสด และพงพอใจกบความสามารถดานประสทธภาพ ดานประสทธผล และดานความพงพอใจของผใชงานอยในระดบมาก จากผลการศกษานแสดงใหเหนถงการทระบบสามารถสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสมและน าเสนอตอผใช จนท าใหผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก และสามารถใชงานไดอยางถกตอง ตรงตามเปาหมาย และบรรลผลส าเรจได 4.2.2.3 ขอมลเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ วเคราะหโดยใชการบรรยายสรปประเดนจากขอมลทไดจากแบบสอบถาม สามารถสรปเปน 4 ประเดน ตามการประเมนทง 4 ดาน คอ ประเดนเรองประสทธภาพการท างานของระบบ ประเดนเรองประสทธผล ประเดนเรองการยดหยนไดของระบบ และประเดนเรองความพงพอใจของผใชงาน รายละเอยดดงน

1) ประเดนเรองประสทธภาพการท างานของระบบ ผ เชยวชาญทง 5 ทานให ความเหนวา ระบบสามารถลด

ระยะเวลาในการคนหาสถานททนาสนใจ และลดระยะเวลาของการวางแผนการทองเทยวดวยตนเองไดด และระบบสามารถประมวลผลเพอสรางแผนการทองเทยวไดอยางรวดเรวส าหรบการวางแผนไมเกน 6 สถานท เนองจากในการวางแผนการทองเทยวแตละครง ระบบตองสรางรปแบบการเดนทางทเปนไปไดทงหมด แลวจงเลอกเสนทางการทเปนไปไดในการวางแผนการทองเทยวในครงนน พรอมทงจดอนดบความนาสนใจของแผนการทองเทยวในแตละกลมการเดนทางและแสดงผลตอผใช ดงนน เมอมสถานททตองน าไปค านวณหลายจด ระบบจงตองใชเวลาเพมมากขนในการประมวลผล

2) ประเดนเรองประสทธผลการท างานของระบบ ผเชยวชาญทง 5 ทานใหความเหนวา แผนการเดนทางทระบบได

สราง มความเหมาะสม และระบบแสดงแผนการเดนทางทสามารถเขาใจและน าไปใชไดจรง ทงน ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรเพมการแสดงขอมลการพยากรณอากาศลวงหนาจากวนทเดนทางเปนระยะเวลา 3 ถง 5 วน ใหผใชไดทราบ เพอประกอบการตดสนใจหากตองการวางแผนการเดนทางใหมอกครงในระยะเวลาทใกลเคยงกน

84

3) ประเดนเรองการยดหยนไดของระบบ ผเชยวชาญทง 5 ทานใหความเหนวา ระบบมความยดหยนตอ

การใชงานมาก ผใชสามารถพจารณาตดสนใจเลอกสถานททองเทยวทตองการไดทนทกอนการประมวลผลของระบบ และสามารถเลอกแผนการเดนทางทเดนทางไดดวยตนเองจากอนดบความนยมของแตละสถานททระบบไดแสดงใหทราบ ทงน ผใชเสนอแนะวา ควรเพมขอมลทเกยวของของแตละสถานททองเทยวในลกษณะแนะน าหรอบรรยายเพมในสวนของการอธบายแผนการเดนทางจากระบบ เชน กจกรรมทควรท า ราคาคาเขาชมสถานท (ถาม) วนเวลาทเปดใหเขาชมในแตละสถานท เสนทางการเดนทางทสามารถเดนทางไดสะดวก เปนตน เพอเปนการประกอบการตดสนใจเลอกสถานททองเทยวนน ๆ อกครงหนง

4) ประเดนเรองความพงพอใจของผใชงาน ผเชยวชาญทง 5 ทานใหความเหนวา ระบบมความเหมาะสมใน

การจดวางองคประกอบตาง ๆ เชน รปภาพ ปมกด สอความหมายไดด ท าใหผเชยวชาญมความสะดวกสบายในการใชงานและยอมรบได ทงน ผเชยวชาญใหความคดเหนเพมเตมวาควรจะเพมการดงดดความสนใจในการใชงาน ดวยการเพมการใชสในหนาระบบเพอแบงสวนการท างานใหชดเจน และเพมการอธบายในหนาจอทใหเลอกแผนการเดนทางใหผใชสามารถอานเปนบทสรปได

85

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

ในบทนกลาวถง สรปผลการวจย ขอจ ากดของการวจย การประยกตผลการวจย และ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป โดยมรายละเอยดดงน 5.1 สรปผลการวจย

งานวจยนมจดมงหมายเพอออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย เพอเสนอการจดแผนการทองเทยวทเหมาะสมและตรงกบความตองการของผใชแตละคนมากทสด โดยมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวตามปจจยทไดก าหนดไว 3 ปจจย ไดแก การวางแผนตามสภาพอากาศ การวางแผนตามสถานททนาสนใจ และการวางแผนตามเสนทางการเดนทาง รวมถงน าเสนอรายละเอยดทเกยวของในการทองเทยว ในรปแบบของแผนการทองเทยวทมความเหมาะสมและสามารถน าไปใชไดจรงตอผใช อาท เวลาทใชในการเดนทาง สถานททตองการเดนทาง เสนทางการเดนทางตามล าดบสถานท คาความนาสนใจของแผนการทองเทยว รวมไปถงสภาพภมอากาศใหแกผใชตามทระบบไดประมวลผล นอกจากนนยงไดแสดงผลในรปของสารสนเทศทางภมศาสตรของสงอ านวยความสะดวกตลอดเสนทางการเดนทางตามแผนทไดวางแผน เพอชวยสนบสนนการตดสนใจใหกบผใชมากยงขน

ในการศกษา ทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ พบวา ลกษณะของระบบสวนบคคลดานการทองเทยวสวนใหญ จะถกพฒนาเพอรองรบกบวตถประสงคของระบบนน ๆ เพยงอยางเดยว ยงไมพบระบบสวนบคคลใดทสามารถตอบสนองความตองการของผใชไดหลายวตถประสงค และจากการทบทวนวรรณกรรมยงพบวา ไมมงานวจยใดทพฒนาระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวแบบสวนบคคล โดยมงเนนทความตองการของนกทองเทยวในประเภทของการวางแผนตามสภาพอากาศ การวางแผนตามสถานททนาสนใจ และการวางแผนตามเสนทางการเดนทางรวมกนเปนหลก จากผลการศกษาดงทไดกลาวจงเปนทมาของงานวจยน

ในระยะของการพฒนาระบบ ไดมงเนนทการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวภายใตขอบเขตทก าหนด และพฒนาระบบตนแบบทสามารถใชไดกบขนตอนวธทไดพฒนา ส าหรบตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย ประกอบดวย 4 สวน คอ สวนปฏสมพนธกบผใช สวนอนมานความร สวนแสดงสารสนเทศทางภมศาสตรออนไลน และสวนอธบายแผนการทองเทยว ในการท างานของระบบ ไดใชขนตอนวธทไดพฒนาทงสามกระบวนการ โดยระบบเรมตนการท างานทการรบขอมลน าเขาจากผใชผานสวนปฏสมพนธ น าขอมลน าเขาไปคนหาขอมลทจ าเปนตองใชในระบบ อาท สภาพอากาศ ระยะเวลาในการเดนทางระหวางสถานท เปนตน จากนนสวนอนมานความรจะ

86

ค านวณหาเสนทางทสามารถเดนทางไดเมอพจารณาจาก 2 ปจจย คอ สภาพอากาศ และเวลาทผใชเปนผก าหนด จากนนน าเสนทางทสามารถเดนทางไดทงหมด สรางเปนแผนการทองเทยวและแสดงใหผใชเลอก และสงตอแผนการทองเทยวทผใชไดเลอกนน ใหสวนอธบายแผนการทองเทยวสรางผลลพธในรปแบบแผนการทองเทยวทสามารถน าไปใชไดจรงตอผใช

ส าหรบการประเมนผลการท างานของตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยทพฒนาในงานวจย ผวจยไดท าการประเมนโดยมงเนนไปทการประเมนประสทธภาพของขนตอนวธทไดท าการพฒนา และความเหมาะสมของแผนการทองเทยวทระบบไดสรางขน ดงนน จงประเมนใน 2 สวนคอ ความเรวและความถกตองในการประมวลผลของขนตอนวธทไดพฒนา และความสามารถในการใชงานไดของระบบ ซงประเมนโดยผเชยวชาญทมความรและไดมการจดแผนการเดนทางทองเทยวเปนประจ าจ านวน 5 คน

ส าหรบผลการวจย สามารถสรปไดดงน 5.1.1 ผลการประเมนระบบ

ในการประเมนประสทธภาพของขนตอนวธทไดเสนอ ไดมการทดสอบในแงของความเรวในการประมวลผล โดยการจ าลองสภาพแวดลอมเพอทดสอบความเรวในการวางแผนการทองเทยวตามขนตอนวธแบบกาวกระโดด (Progressive Routing Algorithm) เปรยบเทยบกบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปได (Exhaustive Routing Algorithm) โดยการสมตวอยางขอมลทแตกตางกนจ านวน 10 ชด แตละชดจะเลอกจ านวนสถานททตางกนตงแต 3-12 แหง ส าหรบการหาเวลาทใชในการค านวณในแตละชดขอมลนน จะไดจากคาเฉลยเวลาทใชในการค านวณ 10 ครง ผลการทดสอบ พบวา การค านวณหาเสนทางทเปนไปไดทใชขนตอนวธแบบกาวกระโดด ใชเวลาในการค านวณนอยกวาการค านวณทใชขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปไดในทกชดขอมล คาเฉลยของทกชดในการค านวณ 10 ครง ใชเวลานอยกวาถงรอยละ 39.70 นอกจากนจากการทดสอบยงพบวา เมอมจ านวนสถานทมากแหงยงขน ความแตกตางระหวางเวลาทใชในการค านวณโดยใชขนตอนวธทงสองแบบจะยงแตกตางกนมากเทานน สวนความถกตองของขนตอนวธแบบกาวกระโดดนนจะมความถกตองเทยบเทากบขนตอนวธแบบคนหาทกเสนทางทเปนไปไดทกประการ ซงผลลพธทไดจะเปนเสนทางทเปนไปไดทงหมดเสมอ

ในการประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบไดใชแบบสอบถามเพอวดระดบความพงพอใจของผเชยวชาญจ านวน 5 คน ซงแบงออกเปน 4 ดานคอ ดานประสทธภาพ ดานประสทธผล ดานความยดหยน และดานความพงพอใจของผใชงาน ผลการประเมนพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจโดยรวมตอความสามารถในการใชงานไดของระบบอยในระดบมาก เมอพจารณาความสามารถแตละดานของระบบพบวา ผเชยวชาญมความพงพอใจกบความสามารถดานความยดหยนไดของระบบอยในระดบมากทสด และพงพอใจกบความสามารถดานประสทธภาพ ดานประสทธผล และดานความพงพอใจของผใชงานอยในระดบเทากน คอระดบมาก

87

5.1.2 ประเดนปญหาในการวจย ปญหาทพบในการวจย สามารถสรปไดดงตอไปน

5.1.2.1 ความนาสนใจในแตละสถานททระบบไดเกบขอมล มาจากความนาสนใจเฉลยโดยสวนใหญของนกทองเทยว ซงในความเปนจรง สถานททระบบไดน าเสนอวานาสนใจ แตผใชบางคนอาจจะไมสนใจกเปนได

5.1.2.2 ขอมลเกยวกบสถานททองเทยว ในปจจบนการเกบขอมลเกยวกบสถานททองเทยว หลายหนวยงานไดท าการส ารวจและเกบขอมล อาท หนวยงานเกยวกบการทองเทยวในแตละจงหวด กรมการทองเทยว การทองเทยวแหงประเทศไทย เปนตน หนวยงานแตละหนวยงานตางท าการส ารวจและสรปในรปแบบของตนเอง ท าใหขอมลมความแตกตางหรอขดแยงกน เชน สถานทเดยวกน แตชอเรยกไมเหมอนกน หรอสถานทเดยวกนแตถกจดอนดบความนาสนใจไมเทากน เปนตน ในการวจยครงน จงตองยดขอมลจากเพยงแหลงทมาหรอจากหนวยงานเดยวเปนหลกในการท าวจย 5.2 ขอจ ากดของการวจย

ในการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย มขอจ ากดในการวจย ดงน

5.2.1 ขอจ ากดเกยวกบการวางแผนการทองเทยว โดยการวางแผนการทองเทยวในงานวจยนเปนการวางแผนแบบไปและกลบภายในหนงวน เนองจากการวางแผนทตองมการเดนทางแบบคางคน ตองมการน าปจจยเกยวกบทพก ระยะเวลาในการคางคน และระยะเวลาในการเปด-ปดของแตละสถานทเขามาค านวณรวมดวย หากน าปจจยทเกยวของดงกลาวมาค านวณรวม จะสงผลใหขอบเขตของงานวจยกวางเกนไป

5.2.2 ขอจ ากดเกยวกบขอมลการพยากรณอากาศ ส าหรบขอมลการพยากรณอากาศทใหบรการกบบคคลทวไปมกจะใหรายละเอยดนอย โดยเฉพาะอยางยงขอมลการพยากรณอากาศระยะยาว บางบรการเวบสามารถใหขอมลเกยวกบการพยากรณอากาศระยะยาวได แตตองเสยคาใชจายในการขอรบบรการขอมลใหกบเวบไซตนน

5.2.3 ขอจ ากดเกยวกบความแมนย าในการพยากรณอากาศ จากการศกษาการพยากรณอากาศพบวา การทจะพยากรณอากาศใหถกตองสมบรณโดยไมมความผดพลาดนนเปนสงทไมอาจกระท าได ซงสงผลตอแผนการทองเทยวทระบบไดสรางขน ซงเมอผใชน าไปใช อาจมความคลาดเคลอนจากสาเหตดงกลาวได

88

5.3 การประยกตผลการวจย

ในการออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทยน บรษททประกอบธรกจเกยวกบการทองเทยว หรอตวแทนการทองเทยว หรอบคคลทไดมการวางแผนการทองเทยวเปนประจ า สามารถน าระบบตนแบบส าหรบการวางแผนการทองเทยวแบบสวนบคคลทไดพฒนาขน ไปใชเพอการวางแผนการทองเทยวไดเปนอยางด

นอกจากน นกวจยสามารถน าผลการวจยไปประยกตใชเพอออกแบบและพฒนาการวางแผนการทองเทยว เพอใหสามารถวางแผนการทองเทยวไดครอบคลมกบความตองการดานอนมากยงขน ดวยการเพมปจจยทเกยวของสวนอน ๆ มาค านวณรวมดวย เพอใหไดผลลพธของการวางแผนการทองเทยวทเหมาะสมตอการเดนทางมากทสด

5.4 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

ในการพฒนาระบบวางแผนการทองเทยวแบบสวนบคคล ยงมรายละเอยดและปจจยอน ๆ ทตองค านงถงในการวางแผนการทองเทยวแตละครง เชน กจกรรมตาง ๆ ดานการทองเทยว สงอ านวยความสะดวก งบประมาณทจะใชในการเดนทาง สภาพการจราจร สภาพพนผวของถนน ความปลอดภยทตองค านงถงในการทองเทยว เปนตน ปจจยเหลานลวนตองน ามาประกอบในการพฒนาขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยวทงสน นอกจากน ฐานขอมลในสวนของสถานททไดรบความนยม จ าเปนตองพฒนาใหมความสมบรณและเปนปจจบนอยเสมอ เพอใหไดมาซงผลลพธทแมนย า เหมาะสม และสามารถน าไปใชงานไดอยางมประสทธภาพมากทสด

อยางไรกตาม หากไดมการพฒนาขนตอนวธทค านงถงปจจยตาง ๆ ทครอบคลมทงหมดตอการวางแผนการทองเทยวครงหนงแลว สงทควรพฒนาถดไปคอ การพฒนาระบบใหสามารถปฏสมพนธกบผใชไดอยางราบรน เชน การเสนอแผนการทองเทยวทดทสด 3 หรอ 5 แผน หากแผนทระบบค านวณวาสามารถเดนทางไดนน มจ านวนมากเกนกวาความเหมาะสมทควรจะเสนอใหผใชพจารณาเลอก หรอในสวนของการน าเสนอเสนทางการเดนทางของแผน จะไดพฒนาระบบใหสามารถวาดเสนทางการเดนทางในแผนทกเกล และบอกรายละเอยดเกยวกบการเดนทางในลกษณะการน าทาง เชน หมายเลขทางหลวง การเลยวตองเลยวเมอถงทใดบาง เปนตน ในสวนของการวางแผนการทองเทยวระยะยาว จะไดมการขยายขอบเขตการน าขอมลการพยากรณในระยะลวงหนาเปนจ านวนหลายวนมากขนกวาเดม และพฒนาระบบใหสามารถใชงานบนมอถอไดอยางราบรน

นอกจากน จะไดพฒนาระบบใหสามารถแนะน าสถานททองเทยวทนาสนใจ หรอสงอ านวยความสะดวกทอยระหวางการเดนทางตอผใช และหวงผลใหผเชยวชาญมความพงพอใจตอระบบทไดพฒนาในระดบมากทสด ซงเหลานผวจยจะด าเนนการท าวจยตอไปในอนาคต

89

บรรณานกรม

90

บรรณานกรม กรมการทองเทยว. (2552). หองสมดอเลกทรอนกส. [ออนไลน]. ไดจาก:

http://61.19.236.131/ilov elib_ www. กรมอตนยมวทยา. (2554). ความรอตนยมวทยา. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.tmd.go.th/info/

info.php. กรมอตนยมวทยา. (2554). รายงานพยากรณอากาศและสภาวะอากาศของกรมอตนยมวทยา-XML.

[ออนไลน]. ไดจาก: http://www.tmd.go.th/xml/index.html. การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2552). แผนแมบทการตลาดออนไลนป 2552. [ออนไลน]. ไดจาก:

http://thai.tourismthailand.org/about-tat/about-tat-24-1.html. การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2554). วางแผนการทองเทยวในประเทศไทย. [ออนไลน]. ไดจาก:

http://thai.tourismthailand.org/trip-planner/. จตมนต องสกล และ ธรา องสกล. (2551). Online Trip Planners for the Tourism Industry.

ใน วารสารเทคโนโลยสรนาร. 2(1): 33-45. ดวงพร นพคณ. (2536). ภมอากาศวทยา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: บนลอสาสน. ดษฎ ศขวฒน. (2523). มนษยและการผนแปรของภมอากาศ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

เอมไอเอส. ดษฎ ศขวฒน. (2550). ความรอตนยมวทยา. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.tmd.go.th/info/info

.php?FileID=1. ปยรตน งามสนท, ธรา องสกล และ จตมนต องสกล. (2552). ระบบวางแผนการทองเทยวออนไลน

ภายใตขอบงคบดานพลงงานและเวลา. ใน Proceedings of the 13th National Computer Science and Engineering Conference (NCSEC) Green Computing Technology (หนา 480-486). กรงเทพฯ: บรษท ธนาเพรส จ ากด.

มงสรรพ ขาวสะอาด, จามะร เชยงทอง, วรวรรณ ชาญดวยวทย, สจรตรา ช านวกยกรณ, และอรณ อนทรโรจน. (2544). โครงการศกษาเพอจดท าแผนปฏบตการพฒนาอตสาหกรรมทองเทยวแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 พ.ศ. 2545-2549 รายงานฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: มลนธสถาบนเพอการพฒนาประเทศไทย.

มนทนา พฤกษะวน และ นงคนาถ อประสทธวงษ. (2545). รปแบบของฝนและอณหภมในประเทศไทยในปเอนโซ และความสมพนธกบดชนความผนแปรของระบบอากาศในซกโลกใต และอณหภมผวน าทะเลในมหาสมทรแปซฟกเขตรอน. กรงเทพฯ: .พฒนกจการพมพ.

วฑรย ตนศรคงคล. (2542). AHP กระบวนการตดสนใจทไดรบความนยมมากทสดในโลก. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

91

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2550). รายงานโครงการศกษาผลกระทบและการก าหนดทาทไทยตอการจดตงเขตการคาเสรเอเชยตะวนออก. จฬาลงกรณมหาวทยาลย: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถานอตนยมวทยานครสวรรค. (2553). อตนยมวทยาทควรร. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.met -sawan.tmd.go.th/know/khow_1.htm.

สมจนต เปยโคกสง, ปยรตน งามสนท, พชญสน กจวฒนาถาวร, จตมนต องสกล และ ธรา องสกล. (2552). ระบบวางแผนการเดนทางทองเทยวอจฉรยะเพอประหยดพลงงาน. งานประชมวชาการงานวจยและพฒนาเชงประยกต (ECTI-CARD) ครงท 1. 1: 67-72.

สารสนเทศภมศาสตรแหลงทองเทยวกรมการทองเทยว. (2552). ระบบฐานขอมลแหลงทองเทยว. [ออนไลน]. ไดจาก: http://61.19.236.136/tourist2009.

อรณ อนทรไพโรจน และคณะ. (2544). โครงการศกษาเพอจดท าแผนแมบทพาณชยอเลกทรอนกสดานการทองเทยว รายงานฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: มลนธสถาบนเพอการพฒนาประเทศไทย.

อรณ อนทรไพโรจน. (2544.) พาณชยอเลกทรอนกสกบอตสาหกรรมทองเทยว. วารสารเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม. 2: 19-21.

Amazon. (2011). Amazon.com: Online Shopping. [Online]. Available: http://www.amazon.com/.

Ambite, J. L., Barish, G., Knoblock, C. A., Muslea, M., Oh, J., and Minton, S. (2002). Getting from Here to There: Interactive Planning and Agent Execution for Optimizing Travel. American Association for Artificial Intelligence 8: 862-869.

Andre, P., Wilson, M. L., Owens, A., and Smith, D. A. (2007). Journey Planning based on User Needs. CHI '07 Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems: 130-135.

Ardissono, L., Goy, A., Petrone, G., Segnan, M., Torasso, P. (2002). Ubiquitous user assistance in a tourist information server. In De Bra, P., Brusilovsky, P., Conejo, R. (eds.) AH 2002. LNCS, vol. 2347: 14–23.

Booth, J., Sistla, P., Wolfson, O., and Cruz, I. F. (2009). A Data Model for Trip Planning in Multimodal Transportation Systems. EDBT 12: 994-1005.

Carter G. M., Dallavalle J. P., and Glahn H. R. (1998). Statistical forecasts based on the National Meteorological Center's numerical weather prediction system. Weather and forecasting - NOAA. 4 (3): 401-412.

92

Gonzalez, H., Han, J., Li, X., Myslinska, M., and Sondag, J. P. (2007). Adaptive Fastest Path Computation on a Road Network: a Traffic Mining Approach. VLDB Endowment 33: 794-805.

Interactive Travel Guide. (2011). iGuide: Interactive Travel Guide. [Online]. Available: http:// iguide.travel.

Internetworldstats. (2010). World Internet Users and POPulation Stats. [On-line]. Available: http://www.internetworldstats.com/stats.htm.

Kim, J., Kim, H., and Ryu, J. H. (2009). TripTip: a Trip Planning Service with Tag-Based Recommendation. 27th International Conference Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems 27: 3467-3472.

Maruyama, A., Shibata, N., Murata, Y., Yasumoto, K., Ito, M. (2004). P–tour: A personal navigation system for tourism. Proceedings of 11th World Congress on ITS: 18–21.

Nagata, M., Murata, Y., Shibata, N., Yasumoto, K., and Ito, M. (2006). A Method to Plan Group Tours with Joining and Forking. In Wang, T.-D., Li, X., Chen, S.-H., Wang, X., Abbass, H.A., Iba, H., Chen, G.-L., Yao, X. (eds.) SEAL 2006. LNCS, vol. 4247: 881–888.

Navabpour, S., Ghoraie, L. S., Malayeri, A. A., Jingxi, C., and Jianguo, L. (2008). An Intelligent Traveling Service Based on SOA. IEEE, INSPEC Accession. : 191-198.

Nielsen, J. (2000). Why You Only Need to Test with 5 Users [On-line]. Available: http://www.useit.com/alertbox/20000319.html . Access to: 25 August 2011

Niaraki, A.S., Kim, K. (2009). Ontology based personalized route planning system using a multi - criteria decision making approach. Expert Systems with Applications 36: 2250–2259.

Peterson, M. P., (2003). Maps and the Internet. Burlington, MA. Elsevier. Ricci, F., Arslan, B., Mirzadeh, N., and Venturini, A. (2002). ITR: a Case-Based Travel

Advisory System. Advances in Case-Based Reasoning. 2416/2002: 613-627. Ricci, F., and Missier, F. D. (2004). Supporting Travel Decision Making Through

Personalized Recommendation. Designing Personalized User Experiences in eCommerce. 5: 231-251.

93

Ricci, F., and Werthner, H. (2002). Case Base Querying for Travel Planning Recommendation. Information Technology & Tourism, 4: 215-226.

Shimizu, H., Kobayashi, M., and Yonezawa, Y. (2002). An Analysis of Mean Link Travel Time for Urban Traffic Networks. Vehicular Technology Conference (VTC), IEEE, INSPEC Accession: 318-322.

Sidney Travel. (2011). About Our Data. [Online]. Available: http://sidney.travel.bc.ca. Stern, H. (2007). Increasing weather forecast accuracy by mechanically combining

human and automated predictions using a knowledge based system. The 23rd Conference on Interactive Information and Processing Systems: 160-164.

The Big Cartoon Database. (2011). Top Rated Cartoons at The Big Cartoon Database. [Online]. Available: http://www.bcdb.com/cartoons/Ratings/.

The Internet Movie Database. (2011). IMDB Top 250. [Online]. Available: http://www.imdb. com/chart/top.

The Weather Channel. (2011). Weather For Your Trip. [Online]. Available:http://www.weather.com/activities/travel/businesstraveler/ tripbuilder_rt.html.

TripAdvisor. (2011). Plan the Perfect Trip. [Online]. Available: http://th.tripadvisor.com/.

UNWTO OMT IOHBTO. (2006). Mega-Trends of Tourism In Asia-Pacific. [Online]. Available: http://kanchanapisek.or.th/index.html.

Washington Metropolitan Area Transit Authority. (2011). Metro Trip Planner. [Online]. Available: http://www.wmata.com/.

Whitby, A., Josang, A., and Indulska, J. (2007). Filtering Out Unfair Ratings in Bayesian Reputation Systems. Autonomous Agents and Multi Agent Systems Conference (AAMAS2004). 4: 76-82.

World Tourism Organization. (2007). Yearbook of Tourism Statistics. Madrid: WTO. (Yearbook of Tourism Statistics: Data 2001-2005 the 59th Edition).

Wu, B., Murata, Y., Shibata, N., Yasumoto, K., and Ito, M. (2009). A method for composing tour schedules adaptive to weather change. IEEE Intelligent Vehicles Symposium (IV 2009): 1407–1412.

Wunderground. (2011). About Our Data. [Online]. Available: http://www.wunderground.com/ about/data.asp.

94

Yahoo Travel. (2011). Plan a Trip. [Online]. Available: http://travel.yahoo.com/ trip;_ylt=AucXP 1zAv5uOUBM5Ur2v2QCfItAF.

Yahoo Weather. (2011). Yahoo! Weather RSS Feed. [Online]. Available: http://weather.yahoo apis.com/forecastrss.

95

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามในการประเมนความสามารถในการใชงานไดของ ตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย

96

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง การออกแบบและพฒนาตวแทนอจฉรยะเพออตสาหกรรมการทองเทยวไทย

แบบสอบถามฉบบนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง การออกแบบและพฒนาอจฉรยะเพอ

อตสาหกรรมการทองเทยวไทย โดยมวตถประสงคเพอออกแบบขนตอนวธในการวางแผนการทองเทยว

สวนบคคลแบบออนไลน จนน ามาซงการออกแบบและพฒนาระบบตนแบบอจฉรยะส าหรบวางแผนการ

ทองเทยวสวนบคคล และเพอประเมนประสทธภาพของขนตอนวธทไดพฒนาและน าเสนอผานทาง

ระบบตนแบบดงกลาว และประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบ ดงนนผวจยจงใครขอความ

กรณาทานตอบแบบสอบถามใหครบทกขอตามความเปนจรง เพอเปนขอมลเพอใหไดมาซงผลการวจยท

เปนประโยชน มความถกตอง เทยงตรง เปนขอมลเพอประกอบการวจยตอไป

ผวจยขอรบรองวา ขอมลททานตอบแบบสอบถามนจะน าไปใชประโยชนในงานวจยเทานน

โดยขอมลททานไดตอบทงหมด จะถกเกบไวเปนความลบและไมมผลกระทบใดๆ ตอทาน

ขอขอบพระคณทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสอบถามในครงน

นางจตมนต องสกล สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกวชาเทคโนโลยสงคม

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

97

ค าชแจง แบบสอบถามฉบบน มทงหมด 2 หนา โปรดประเมนความสามารถในการใชงานไดของระบบ

โดยการท าเครองหมาย ในชองวดระดบความพงพอใจทตรงกบความเปนจรงของทานเพยงขอเดยว แบบสอบถามใชมาตรประมาณคา 5 ระดบ ก าหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน 1 = นอยทสด,

2 = นอย, 3 = ปานกลาง, 4 = มาก, 5 = มากทสด

ประเดนค าถามในการใชงาน

ระดบความพงพอใจ

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

(5) (4) (3) (2) (1) ดานประสทธภาพ (Efficiency)

1. ระบบสามารถแสดงผลระหวางการเชอมโยงเวบเพจไดอยางรวดเรว

2. เมอเชอมโยงเวบเพจไดแลว ระบบสามารถประมวลผลเพอสรางแผนการทองเทยวไดอยางรวดเรว

3. ระบบสามารถลดระยะเวลาในการวางแผนทองเทยวไดดกวาการวางแผนดวยตนเอง

ดานประสทธผล (Effectiveness)

1. ระบบสามารถสรางแผนการทองเทยวทเหมาะสมจากเสนทางทงหมดทเปนไปได โดยค านงถงสภาพอากาศ สถานททนาสนใจ และการไปเยยมสถานทไดมากแหงทสด ภายในเวลาทก าหนด

2. ระบบแสดงแผนการทองเทยวในรปแบบทสามารถเขาใจ และน าไปใชไดจรง

ดานความยดหยน (Flexibility)

1. ระบบสามารถแสดงอนดบความนยมของแตละสถานท เพอใหผใชพจารณากอนการตดสนใจเลอกสถานททองเทยว

2. ผใชสามารถเลอกแผนการทองเทยวดวยตนเองตามความตองการ จากอนดบแผนการทองเทยวทระบบไดประมวลผลตามคะแนนความนาสนใจ

ดานความพงพอใจของผใชงาน (User Satisfaction)

1. ทานสามารถใชงานระบบไดเปนอยางดดวยตนเอง

2. ระบบใชภาษาในการสอความหมายทเหมาะสม ชดเจน 3. ระบบใชโทนสในการแสดงผลเรยบงาย สบายตา 4. การออกแบบองคประกอบในการจดวาง เชน รปภาพ ปมกด มความเหมาะสม

5. มวตถประสงคชดเจน เพอชวยในการวางแผนการทองเทยว

98

ขอเสนอแนะเพมเตม เกยวกบการปรบปรงและพฒนาระบบในอนาคต

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

99

ภาคผนวก ข

ตวอยางตารางคาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางในแตละสถานท

100

ตารางท ข.1 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของอทยานแหงชาตเขาใหญ

ท ชอ

สถานท


ค าพยากรณภาษาองกฤษ ค าพยากรณภาษาไทย คาการ

พยากรณอากาศฯ

1 อทยาน ระดบท 2 Freezing Rain ฝนน าแขง 0

แหงชาต Sleet ฝนชนดมลกเหบ 0

เขาใหญ Thunderstorm ฝนฟาคะนอง 0






Rain ฝนตก 1

Flurries ฝนตกปรอย ๆ 1


Chance of Flurries มโอกาสเกดฝนตกปรอย ๆ 2




Partly Sunny มแดดนอย 4

Cloudy มเมฆมาก 4

Mostly Cloudy มเมฆเปนสวนใหญ 4


Partly Cloudy มเมฆบางสวน 5





101

ตารางท ข.2 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของปราสาทหนพมาย

ท ชอสถานท ระดบการค านงถงสภาพอากาศ ตอ สถานททองเทยว



2 ปราสาท ระดบท 2 Freezing Rain ฝนน าแขง 0

หนพมาย Sleet ฝนชนดมลกเหบ 0





Chance of a Thunderstorm

มโอกาสเกดฝนฟาคะนอง 1



Rain ฝนตก 1
















102

ตารางท ข.3 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของประตชมพล

ท ชอ

สถานท




3 ประตชม ระดบท 1 Freezing Rain ฝนน าแขง 1

พล Sleet ฝนชนดมลกเหบ 1





Chance of a Thunderstorm

มโอกาสเกดฝนฟาคะนอง 3



Rain ฝนตก 3
















103

ตารางท ข.4 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของฟารมโชคชย

ท ชอ

สถานท




4 ฟารม ระดบท 1 Freezing Rain ฝนน าแขง 1

โชคชย Sleet ฝนชนดมลกเหบ 1







Rain ฝนตก 3
















104

ตารางท ข.5 คาการพยากรณอากาศทมผลตอการเดนทางของหลวงปโต

ท ชอ

สถานท




5 หลวงป ระดบท 1 Freezing Rain ฝนน าแขง 1

โต Sleet ฝนชนดมลกเหบ 1







Rain ฝนตก 3
















105

ภาคผนวก ค

ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท จากกรมพฒนาการทองเทยว

106

ในสวนนแสดงตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานทจากกรมพฒนาการทองเทยว

ภาพท ค.1 ตวอยางเอกสารสรปการประเมนมาตรฐานแหลงทองเทยวรายสถานท

จากกรมพฒนาการทองเทยวของอทยานแหงชาตเขาใหญ

107


จากกรมพฒนาการทองเทยวของปราสาทหนพมาย

108


จากกรมพฒนาการทองเทยวของประตชมพล

109


จากกรมพฒนาการทองเทยวของฟารมโชคชย

110


จากกรมพฒนาการทองเทยวของหลวงปโต

111

ประวตผวจย

นางจตมนต องสกล ต าแหนงอาจารยประจ าสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกวชา

เทคโนโลยสงคม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เกดวนท ๓ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๒๑ ทจงหวดกรงเทพมหานคร จบการศกษาระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก สาขาวศวกรรมคอมพวเตอร จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในปพ.ศ. ๒๕๔๒ พ.ศ. ๒๕๔๔ และ พ.ศ. ๒๕๔๘ ตามล าดบ ปจจบนไดตพมพเผยแพรผลงานวจยในวารสารและงานประชมทางวชาการทงระดบชาตและนานาชาตรวม ๕๐ เรอง สามารถตดตอไดท ๑๑๑ ถ. มหาวทยาลย ต. สรนาร อ. เมองนครราชสมา จ. นครราชสมา ๓๐๐๐๐

นายธรา องสกล ต าแหนงอาจารยประจ าสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกวชาเทคโนโลยสงคม มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เกดวนท ๑๖ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๒๑ ทจงหวดกรงเทพมหานคร จบการศกษาระดบปรญญาตร และปรญญาโท สาขาวศวกรรมคอมพวเตอร จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในป พ.ศ. ๒๕๔๒ และ พ.ศ. ๒๕๔๕ ตามล าดบ และจบการศกษาระดบปรญญาเอก สาขาวทยาการคอมพวเตอร จากมหาวทยาลยแหงรฐเทนเนสซ ประเทศสหรฐอเมรกา ในปพ.ศ. ๒๕๕๐ ปจจบนไดตพมพเผยแพรผลงานวจยในวารสารและงานประชมทางวชาการทงระดบชาตและนานาชาตรวม ๗๐ เรอง สามารถตดตอไดท ๑๑๑ ถ. มหาวทยาลย ต. สรนาร อ. เมองนครราชสมา จ. นครราชสมา ๓๐๐๐๐

(The Design and Development of an Intelligent Agent for ... · รหัสโครงการ...

Documents

Transcript of (The Design and Development of an Intelligent Agent for ... · รหัสโครงการ...