tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1)...

57
1 tarSmifcef;u tyfusoH

Transcript of tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1)...

Page 1: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

1tarSmifcef;u tyfusoH

Page 2: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

2 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

Page 3: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

3tarSmifcef;u tyfusoH

Page 4: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

rmwdum

1) rdwfquf 07

2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9

2 - u) uGif;qif;okawoejyKvkyfjcif; 9

2 - c) owif;tcsuftvufrsm;udk cGJjcrf;okH;oyfjcif; 10

2 - *) t"dyÜm,fzGifhqdkcsufrsm; 5 11

2 - C) okawoejyKvkyfcJhaom ae&ma'orsm; 5 12

2-i) pdefac:rIrsm; 12

3) aemufcHordkif; 0 143-u) Oya'a&;&m tcsuftvufrsm; 15

3-c) tkyfcsKyfa&;qdkif&m udpö&yfrsm; 17

4) uav;oli,frsm;tay: tMurf;zufrIykHp Hrsm; 5 20

4-u) tMurf;zufrItrsdK;tpm;rsm; 21

4-c) usL;vGefolrsm; 25

4-*) zGifh[ajymqdkjcif; odkYr[kwf wdkifwef;jcif; 28

4-C) zGifh[ajymqdkonfh odkYr[kwf wdkifwef;onfh enf;vrf;rsm; 29

4-i) w&m;a&;Xmersm;\ qkH;jzwfcsufrsm; 33

5) jynfolvlxk\ oabmxm;toHrsm; odkYr[kwf vdiftMurf;zufrIESifh

ywfoufNyD; jynfolvlxkwdkY 43

5-u) &ifqdkifausmfvTm;cJh&aom tcuftcJrsm;ESifh ywfoufaom

oabmxm;tjrifrsm; 34

5-c) oufi,fvdiftMurf;zufrIta&twGuf jrifhrm;vmjcif;ESifh

ywfoufaom oabmxm;tjrifrsm; 43

5-*) w&m;rSswrI&SmazG&mwGif &ifqdkifae&aom tcuftcJpdefac:rIrsm; 45

6) tBuHjyKcsufrsm; 5 52

1) jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmftpdk;&odkY 52

2) jynfaxmifpkvTwfawmfodkY 53

3) taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;XmeodkY 53

4) rGefjynfopfygwDodkY 53

5) vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;odkY 54

6) tjynfjynfqdkif&mtodkif;t0dkif;rsm;odkY 54

Page 5: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

5tarSmifcef;u tyfusoH

Page 6: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

6 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

'Drdkua&pD? vlYtcGifhta&;ESifh ppfrSefonfhNidrf;csrf;a&; jyefvnf xGef;um;&ef&nf&G,fcsufjzifh rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; Human Rights Founda-

tion of Monland (HURFOM) udk 1995 ckESpf ZGefvwGif pwifzGJYpnf;wnfaxmifcJhonf/ 1988 'Drdkua&pDta&;awmfyHkrS ausmif;om;vli,f rsdK;qufrsm;jzifh zGJYpnf;cJhaom vlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;tjzpf jrefrmEdkifiHawmifydkif;&SdvlYtcGifhta&; tajctaersm;ESifh vlYtcGifhta&;umuG,fjr§ifhwifa&; tpDtpOfrsm;udk pwifzGJYpnf;cJhpOf uwnf;u aqmif&GufcJhonf/ aemufydkif;wGif a'o&SdvlYtcGifhta&;umuG,fapmifha&Smufolrsm;ESifh rGef&yf&Gmvlxkacgif;aqmifrsm;vnf;yg0ifvmMuonf/ jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pDjyKjyifajymif;vJa&;twGufEdkifiHwum todkif;t0dkif;xHrS tultnDrsm;&Edkifap&efvHIYaqmfa&;tzGJYtpnf;tm;vHk;odkY owif;tcsuftvufrsm;?owif;tpD&ifcHpmrsm; yHkrSef yHhykd;ay;aeonfh tzGJYtpnf;jzpfonf/

Copyright @ 2017 Human Rights Foundation of Monland – Burma [HURFOM]

All Rights reserved.

2017ckESpf rwfv/Human Rights Foundation of Monland – Burma [HURFOM]

www.rehmonnya.org

[email protected], [email protected]

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;

Page 7: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

7tarSmifcef;u tyfusoH

tcef; (1)

rdwfquf

]oufi,frk'drf;rIu w&m;½kH;udk a&mufoGm;vnf;yJ jypfrIeJYjypf'Pfu rrSswbl;/ tJawmh olwdkY (jynfol)awGu trIrSefay:zdkYudk rBudK;pm;awmhbl;/vlawGu w&m;Oya'pdk;rdk;a&;ukd t,kHtMunfenf;awmh w&m;rSswrIudkvufavSsmhvdkufMuw,f}1

rdcs,f&Dpdk; (rGeftrsdK;orD;rsm;uGef&uf)

2013 ckESpfrSpí jrefrmEdkifiHwGif vdiftMurf;zufrIrsm; txl;ojzifh uav;oli,frsm;udkOD;wnfaom vdifydkif;qdkif&mtMurf;zufrIrsm;\ ta&twGufonf odomxif&Sm;pGm jrifhwufvmcJhonf/ vdifydkif;qdkif&mtMurf;zufrIrsm; wpfEdkifiHvkH;twdkif;twmjzifh jrifhrm;vmonfhtavsmuf rGefjynfe,fESifh rGefvlrsdK;rsm;aexdkif&m a'orsm;wGifvnf; tqdkygtMurf;zufrIrsm; ajrmufjrm;pGm jzpfyGm;vmcJhonf/ 2013 rS 2016 ckESpftwGif; oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm; ododomom tjzpfrsm;vmcJhaMumif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u awGY&SdcJhonf/ vdifrIudpöESifhywfoufí vGJrSm;pGm cH,lxm;aom t&Sufw&m;qdkif&m cH,lcsufrsm;? w&m;rSswrI&SmazG&mwGif &ifqdkifBuHKawGYae&aom pdefac:rIrsm;? rsm;jym;vSaom pifNydKifw&m;a&;pepfrsm; ponfwdkYaMumifh vdiftMurf;zufrIrsm;onf aumufcH&&Sdaom ta&twGufxuf ydkrdkrsm;jym;pGm jzpfyGm;aevdrfhrnf[k ,kHMunfygonf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ XmecGJwpfckjzpfaom trsdK;orD;ESifhuav;tcGifhta&;tpDtpOfu xkwfa0onfh þtpD&ifcHpmwGif jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;wGif2013 'DZifbmvrS 2017 Zefe0g&DvtwGif; jzpfyGm;cJhaom oufi,fvdiftMurf;zufrI trI (20)udk qef;ppfavhvmxm;onf/ tqdkygtMurf;zufrIrsm;wGif vlukeful;rIrStp t"r®jyKusifhrItqkH;rsm;jym;aom qufpyftMurf;zufrIrsm; yg0ifaomfvnf; usL;vGefonfh t"du&nf&G,fcsufrSm vdiftMurf;zufrIjyK&ef jzpfonf/ þtpD&ifcHpmonf oufi,fvdiftMurf;zufrIjzpfpOfwpfckvkH;udk NcHKikHokH;oyfNyD; aumufcsufcstajzxkwfEdkifonftxd tcsuftvufjynfhpkHrIr&Sdonfudk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u 0efcHygonf/ odkYaomf oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufí jynfolvlxktMum; todynm odkYr[kwf vIyfcwfEdk;Mum;rIwpfpkHw&m jzpfay:vmap&ef þtpD&ifcHpmu pGrf;aqmifEdkifvdrfhrnf[k rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u ,kHMunfygonf/

1 rdcs,f&Dpdk;(rGeftrsdK;orD;rsm;uGef&uf)ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 8: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

8 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

oufi,fvdiftMurf;zufrIjzpf&yfrsm;udk cGJjcrf;okH;oyfcsdefwGif oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk qkH;jzwfay;aeaom rsm;jym;vSonfh pifNydKifw&m;a&;pepfrsm;udk awGY&SdcJhouJhodkY oufi,fvdiftMurf;zufrIudpörsm;ESifhywfoufí trIrSefay:ayguf&ef BudK;pm;&mwGifvnf; tcuftcJrsm;pGm &SdaeaMumif; awGY&SdcJhonf/ vdiftMurf;zufrIrsm;udk avhvm&mwGif jzpfpOfwpfckwnf;udkom avhvmjcif;r[kwfbJ qufpyftaMumif;t&mrsm;jzpfaom w&m;rSswrI&SmazG&mwGif BuHKawGYae&aom tcuftcJpdefac:rIrsm;? vdiftMurf;zufrIudpörsm;udk tultnDay;aeaom tzGJYtpnf;rsm;ESifh tqdkyg tcuftcJtwm;tqD;rsm;udk ausmfvTm;cJhaom enf;vrf;rsm;udkyg avhvmcJhonf/

þtpD&ifcHpmudk t"dutcef; (5) ckjzifh cGJjcm;azmfjyxm;onf/ tcef; (1) onf rdwffqufjzpfNyD; tcef; (2) wGif tpD&ifcHpmjyKpkykH enf;vrf;rsm;udk azmfjyxm;onf/ ¤if;aemufwGif vdiftMurf;zufrIqdkif&mw&m;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;pepfrsm;ESifh zGJYpnf;ykHrsm;? uav;oli,fumuG,fa&;ESifhywfoufí jrefrmEdkifiHu vkdufem&rnfh jynfwGif;ESifh tjynfjynfqdkif&m pHEIef;rsm;udk a,bk,s okH;oyfxm;aomtcef; (3) udk awGY&rnf jzpfonf/ tMurf;zufrItrsdK;tpm;rsm;? usL;vGefolrsm;ESifh trIrSefay:ayguf&eftwGuf BudK;yrf;rIykHpHrsm;udk tcef; (4) wGif azmfjyxm;NyD; tcef; (5) wGifrl oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufí jynfolvlxk? vlrItzGJYtpnf;rsm;u zGifh[ajymMum;cJhaom oabmxm;tjrifrsm;udkzwf½SK&rnfjzpfonf/ aemufqkH;tcef;jzpfaom tcef; (6) wGif jrefrmEdkifiHawmf jynfaxmifpktpdk;&?jynfe,ftpdk;&? tkyfcsKyfa&;Xmersm;? rGefjynfopfygwDESifh vlrItzGJUtpnf;rsm;odkY &nf&G,fay;ydkYaomtBuHjyKcsufrsm;udk azmfjyxm;onf/tcef; (2)

Page 9: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

9tarSmifcef;u tyfusoH

tcef; (2) pD&ifcHpmjyKpkykH

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh rGefjynfolvlxkrsm;\ qE´toHrsm;udk 1995ckESpfuwnf;u pwifí owif;tcsuftvufpkaqmif;cJhNyD; ,cktpD&ifcHpmudk tqkdyg (22) ESpftwGif;&&SdcJhaom tawGYtBuHKrsm;tay:wGif tajccHNyD; jyKpkcJhonf/ jrefrmEdkifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifhrGefa'orsm;twGif;&Sd trsdK;orD;rsm;ESifhuav;oli,frsm;\ tcGihfta&;rsm;udk trsdK;orD;rsm;tay:cGJjcm;rIykHpHrsm;tm;vkH;yaysmufa&; oabmwlpmcsKyf (the Convention on the Elimination of All

Forms of Discrimination Against Women – CEDAW) ESifh uav;oli,ftcGifhta&;qdkif&moabm wlpmcsKyf (the Convention on the Rights of the Child – CRC) yg tcsuftvufrsm;twdkif;umuG,fjcif;ESifh jrSifhwifjcif;vkyfief;rsm; aqmif&GufEdkif&eftwGuf trsdK;orD;ESifh uav;tcGifhta&;tpDtpOf (the Woman and Child Rights Project – WCRP) udk pwifzGJYpnf;cJhonf/ þtpD&ifcHpmonf trsdK;orD;ESifhuav;rsm;\ tcGifhta&;qdkif&m udpö&yfrsm;udk (17) ESpfMum avhvmokH;oyfcJhaomtrsdK;orD;ESifh uav;tcGifhta&;tpDtpOf\ tawGYtBuHKtay: tajccHNyD; jyKpkcJhonf/

2-u) uGif;qif;okawoejyKvkyfjcif;

þtpD&ifcHpmyg owif;tcsuftvuftrsm;pkudk 2016 {NyDvrS 'DZifbmvtwGif; uGif;qif;aumufcHcJhonf/ tcsuftvufaumufcH&efESifh awGYqkHar;jref;rIrsm; jyKvkyf&eftwGuf a'ocHe,fowif;axmuf (3) OD;udk tokH;jyKcJhNyD; aumufcHpkaqmif;&&Sdvmaom tqkdygowif;tcsuftvufrsm;udk trsdK;orD;ESifhuav;tcGifhta&;tpDtpOf\ tNrJwrf;tzGJY0if (2) OD;u pepfwusjzpfatmif jyefvnfpdppfjcif;? bmomjyefjcif;ESifh owif;tcsuftvufrsm;udk cGJjcrf;okH;oyf avhvmjcif;rsm;udk jyKvkyfcJhonf/

a'ocHe,fowif;axmuf (3)OD;? tNrJwrf;tzGJY0if (2) OD;wdkYu oufi,fvdiftMurf;zufrIqdkif&m owif;tcsuftvufrsm;ESifh awGUqkHar;jref;rIrsm;udka&;NrdKUe,fESifh armfvNrdKifNrdKUe,frsm;wGif t"du vkyfaqmifcJ honf/odkYaomf trsdK;orD;ESifh uav;tcGifhta&;tpDtpOfu &nf&G,fxm;aom a'orsm;wGif weoFm&Dwdkif; a&jzLNrdKUe,fESifhu&ifjynfe,f 'l;yvm,m;c½dkifvnf;

Page 10: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

10 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

yg0ifonf/ a&jzLESifh 'l;yvm,m;c½dkifrsm;wGif vlrItzGJUtpnf;rsm; rsm;jym;pGm wnf&SdrIaMumifh tcsuftvufaumufcH&mwGif vG,fulacsmarGUrIrsm;pGm &SdcJhonf/ owif;tcsuftvufaumufcHrItjyifvlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;rS uGsrf;usifolrsm;ESifhvnf; awGUqkHar;jref;cJhonf/ oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm; jzpfyGm;cJhaom a'orsm;wGifvnf; vlxktajcjyKtzGJUvkduf aqG;aEG;jcif;rsm;udkvnf; vkyfaqmifcJhonf/ a'ocHvlxkESifh ,kHMunfrIwnfaqmufNyD; ¤if;wdkYa'orsm;wGif oufi,fvdiftMurf;zufrIESifh ywfoufí umuG,f&efESifh tajz&Sm&eftwGuf aqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfcJhonf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefa'orsm;wGif (22) ESpfMumpkaqmif;cJhaom vlYtcGifhta&;qdkif&m owif;tcsuftvufrsm;udkvnf; þtpD&ifcHpmwGif xnfhoGif;xm;onf/ tcsdKUaom tcsuftvufrsm;udk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ Website jzpfaomhttp://rehmonnya.org/ wGifvnf;aumif;? rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u (2) vwpfBudrfxkwfa0vsuf&Sdaom rGefvlxkto(the Mon Forum)pmapmifwGifvnf;aumif; azmfjyxm;NyD;jzpfonf/owif;tcsuftvufrsm;ESifh ywfoufí jyefvnftwnfjyKrIrsm;udk tNrJwrf;vkyfaqmif&ef a'ocHe,fowif;axmufrsm;udk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u nTefMum;xm;NyD;jzpfaomfvnf; umv?a'oESifh tjcm;tcuftcJrsm;aMumifh jzpfpOftm;vkH;udk jyefvnftwnfjyK&ef rjzpfEdkifcJhacs/ ,cktpD&ifcHpmonf oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom a&S;OD;tpD&ifcHpmomjzpfNyD; aemufaemifwGifaemufqufwGJtpD&ifcHpmrsm; xkwfa0oGm;Edkif&eftwGufvnf; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;uBudK;yrf;vkyfaqmifoGm;rnf jzpfonf/

2-c) owif;tcsuftvufrsm;udk cGJjcrf;okH;oyfjcif;

jrefrmEdkifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;wGif 2013 'DZifbmvrS 2017 Zefe0g&DvtwGif; jzpfyGm;cJhaom oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk þtpD&ifcHpmwGif cGJjcrf;okH;oyf avhvmxm;onf/ oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk avhvmcJhaom owif;axmufrsm;u ay;ydkYvmaom tcsuftvuf (40) cefYtay: tajccHNyD; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u tMurf;zufrI? vdiftMurf;zufrI? oufi,fvdiftMurf;zufrI? jynfolvlxkESifh uGsrf;usifynm&Sifrsm;\ oabmxm;tjrifrsm;ponfjzifh cGJjcm;avhvmcJhonf/ þtpD&ifcHpmwGif oufi,fvdiftMurf;zufrI (20) rIudk avhvmokH;oyfxm;NyD; tqdkygtrIrsm;xJrS (11) rIrSm rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ owif;tcsuftvufrSwfwrf;wGif yg0ifcJhNyD; jzpfonf/ xkdYjyif vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;ESifh tzGJU0ifrsm;? rGefa'orsm;wGif trsdK;orD;ESifhuav;oli,frsm;twGuf tvkyfvkyfaeaom vlxktajcjyKtzGJU (9) zGJUrStzGJU0ifrsm;? Oya'ynm&Sif (2) OD;? rGefjynfolrsm;udk w&m;a&;ESifh vlYtcGifhta&;twGuf oifwef;ydkYcsaeaom oifwef;q&m^r (3) OD;ESifh &yfaus;Ouú| (2) OD;wdkYudkvnf; awGUqkHar;jref;cJhonf/¤if;tjyif þtpD&ifcHpm\ owfrSwftcsdefumvwGif yg0ifjcif;r&Sdaom twdwfumvmu trsdK;orD;rsm;tay: vdiftMurf;zufrIjzpfpOf (3) ckudkvnf; e,fcHowif;axmufrsm;u awGU&SdcJhonf/ tqdkyg

Page 11: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

11tarSmifcef;u tyfusoH

jzpfpOfrsm;ukd þtpD&ifcHpmwGif tjynfhtpkHxnfhoGif;oGm;rnfr[kwfbJ rGefa'otwGif; jzpfay:aeaomvdiftMurf;zufrIrsm;udk xifomjrifomjzpfap&eftwGufom okH;pGJoGm;rnfjzpfonf/

þtpD&ifcHpmwGif owif;tcsuftvufajrmufjrm;pGm yg0ifEdkifjcif;r&Sdojzifh jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;twGif; jzpfyGm;aeaom oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk cGJjcrf;okH;oyfqkH;jzwf&mwGif tuefYtowfrsm;&SdaeaMumif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u 0efcHygonf/ þtpD&ifcHpmonf oufi,fvdiftMurf;zufrI\ tEå&m,fESifh Ncdrf;ajcmufrIudk ydkrdkem;vnfvmap&eftwGuf xkwfa0aom a&S;OD;tpD&ifcHpmjzpfNyD; jynfolvlxk? vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;ESifh½SKyfaxG;vSaom pifNydKifw&m;a&;pepfrsm;ponfjzifh odoifhodxdkufaom owif;tcsuftvufrsm;wwfEdkiforSsyg0ifvmap&ef BudK;yrf;vkyfaqmifxm;onf/

2-*) t"dyÜm,fzGifhqdkcsufrsm;

þtpD&ifcHpmwGif atmufygt"dyÜm,fzGifhqdkcsufrsm;udk tokH;jyKonf/

t"r®ac:aqmifjcif;/ /wpfpkHwpfOD;udk ¤if;\qEESifhqefYusifvsuf ae&ma'owpfckck odkY tcsdeftwdkif;twmwpfckcktwGif; ac:aqmifoGm;jcif;/

uav;(oli,f) / / EdkifiHawmf\ Oya'rsm;u rnfodkYyifzGifhqdkapumrltouf (18)ESpftm;vkH;udk uav;(oli,f)tjzpf owfrSwfonf/

t"r®jyKusifhjcif;/ / wpfpkHwpfOD;\ oabmxm;qE´udk &,ljcif;r&SdbJodkYr[kwf qEESifhqefYusifvsuf ¤if;\ umrudk&,ljcif;? ¤if;ESifh umrqufqHjcif;

vdiftMurf;zufrI / / vdifrIudpötm;vkH;? vdifrIudpö&,l&ef BudK;yrf;rItm;vkH;?um,dajE´ysufjym;ap&ef vkyfaqmifajymqdkrItm;vkH;? aetdrfwGifjzpfap tvkyfae&mwGifjzpfap rnfonfh ae&mwGifrqdk ESpfOD;ESpfzufrnfodkYyif ywfoufqufET,faeapumrl um,uH&Sif\ umrqEESifh qefYusifvsuf twif;tMuyf tiftm;okH;íumrudk&,ljcif;2

2 urÇmhusef;rma&;tzGJU\ tMurf;zufrIESifh usef;rma&;qdkif&m urÇmhtpD&ifcHpm (*sDeDAmNrdKU -urÇmhusef;rma&;tzGJU? 2002)? tcef; (6)? pmrsufESm (149)/

Page 12: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

12 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

2-C) okawoejyKvkyfcJhaom ae&ma'orsm;

ae&ma'otm;jzifhajym&rnfqkdygu þtpD&ifcHpmonf rGefjynfe,fwGifomru rGefvlrsdK;rsm;aexdkif&m a'orsm;twGif;&Sd oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udkyg avhvmwifjyxm;onf/okawoe jyKvkyfaom ae&ma'owGif EdkifiHawmftpdk;&u owfrSwfcsuft& c½dkif (2) ckESifh NrdKUe,f(10) NrdKUe,f yg0ifaom rGefjynfe,ftjyif tpdk;&xdef;csKyfrIatmufrS vGwfuif;aom ae&ma'orsm;jzpfonfh rGefjynfopfygwD\ xdef;csKyf&ma'orsm;? u&ifjynfe,ftwGif;&Sd rGefvlrsdK;rsm;aexdkif&maus;&Gmrsm;? weoFm&Dwdkif; a&jzLNrdKUe,f&Sd rGefaus;&Gmrsm;wGifvnf; okawoejyK tcsuftvufaumufcHcJhonf/

rGefjynfe,fESihf rGefvlrsdK;rsm;aexdkif&ma'orsm;wGifom okawoejyKvkyfcJhojzihf rGefvlrsdK;rsm;ESifh oufqdkifaom tMurf;zufrIudpörsm;udkom rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u tav;xm;onf[k r,lqapvdkyg/ rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh vlrsdK;bmom ae&ma'o rcGJjcm;bJuav;oli,frsm;tay: usL;vGefaom rnfonfhtMurf;zufrIrsdK;udkrqdk xkwfazmfwifjy&ef 0efav;aernf r[kwfacs/

2-i) pdefac:rIrsm;

þtpD&ifcH jyKpkaepOftwGif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ e,fcHowif;axmufrsm;taejzifh rGefjynfe,fESifh rGefa'otwGif;&Sd oufi,fvdiftMurf;rIqdkif&m owif;tcsuftvufaumufcHpkaqmif;&mwGif tcuftcJESifh pdefac:rIrsm; trsm;tjym; BuHKawGUcJh&onf/

2-i.u) tuefYtowfrsm;

vdifydkif;qdkif&mudpö&yfrsm;onf omreftm;jzifh rGefjynfolvlxkrsm;tMum; ajymavhqdkx&Sdaom udpö&yfrsm; r[kwfonfhtjyif vdifydkif;qdkif&mtMurf;zufrIudk a,bk,stm;jzifh t&Suf&p&mudpöwpf&yftjzpf ½SKjrifxm;aomaMumifh vdiftMurf;zufrIqdkif&m owif;tcsuftvufrsm;udk aumufcH&mwGif owif;axmufrsm;taejzifh tcuftcJESihf pdefac:rIrsm;pGmudk BuHKawGUcJh&onf/ okawoejyKvkyfaepOftwGif; awGUqkHar;jref;cJhaomolrsm;\ jyefvnfajzMum;csuft& vdiftMurf;zufcH&ygu zGifhajymjcif;? wkdifwef;jcif;rjyKbJ qdwfqdwfaejcif;onf t"dupdefac:rIwpf&yf jzpfonf/ xdkodkY zkH;uG,fxm;jcif;aMumifh aumufcH&&Sdaomtcsuftvufrsm;xuf trSefwu,fjzpfyGm;aeaom ta&twGufursm;pGm ydkrdkaeonf[k cefYrSef;&ygonf/ ¤if;tjyif oufi,fvdiftMurf;zufrIonf uav;oli,ftcGifhta&;udk csdK;azmufonfh tjyif;xefqkH;aom tMurf;zufrIjzpfaomfvnf; jrefrmEdkifiHwGif tjcm;aom tMurf;zufrIrsm;jzpfonfh ½dkufESufjcif;ESifh tdrfwGif;tMurf;zufrIrsm;udk rsm;pGmtav;xm;pOf;pm;avhr&SdaomaMumifh uav;rsm;BuHKawGUae&aom tMurf;zufrIrsm;udk vG,fulpGmodjrif&efrjzpfEdkifacs/

Page 13: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

13tarSmifcef;u tyfusoH

2-i.c) vkHNcHKa&;udpö&yfrsm;

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;onf jrefrmEdkifiHwGif rSwfykHwifxm;aom tzGJUtpnf;wpfckr[kwfojzifh ¤if;\owif;axmufrsm;taejzifh vkHNcHKa&;qdkif&m udpö&yfrsm;wGif rsm;pGmylyifae&onf/jrefrmEdkifiHtwGif; vIyf&Sm;aeaom rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ owif;axmufrsm;rSm w&m;r0ifonfh toGifo@mefjzpfaeaomaMumifh vkHNcHKa&;qdkif&mtmrcHcsuf r&Sdacs/ txufygtajctaersm;aMumifh ,cifESifh ,cktpdk;&\ tkyfcsKyfa&;qdkif&m ta&;BuD;onfh udpö&yfrsm;ESifh a'ocHjynfolvlxkwdkYBuHKawGUae&aom wu,fhtrSefw&m;rsm;udk yGifhvif;pGm xkwfazmfajymqdk&mwGif pdefac:rIrsm; &SdvmcJhonf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ owif;axmufrsm;twGuf vkHNcHKa&;tmrcHcsuf r&SdouJhokdY ¤if;owif;axmufrsm;ESifh owif;tcsuftvufzvS,faom um,uH&Sifrsm;twGufvnf;vkHNcHKa&;qdkif&m pdk;&drfylyefrIrsm; &SdcJhonf/ xdkYaMumifh um,uH&Sifrsm;u ¤if;wdkY\ udk,fa&;tcsuftvufrsm;udk xkwfa0&ef cGifhjyKjcif;r&Sdygu tqdkygowif;ay;olrsm;\ tcsuftvufrsm;udk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xdrfcsefxm;rnfjzpfonf/ oufi,fvdiftMurf;zufrIudpötrsm;pkwGifum,uH&Sifrsm;ESifh ¤if;wdkYaexdkif&maus;&Gmrsm;\ trnfrsm;udk azmfjyoGm;rnfr[kwfacs/ owif;tcsuftvufrSsa0olrsm; rw&m;tjypfay;cH&rIrS uif;vGwfap&efESifh usL;vGefcH&aom epfemolrsm;\udk,fa&;tcsuftvufrsm;udk zkH;uG,f&eftwGuf xdkuJhodkY jyKvkyf&jcif;jzpfonf/

2-i.*) xdckdufemusif&rI

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh owif;tcsuftvufcdkifrmrIudk txl;*½kjyKcsdefaecsdefwGif xdcdkufepfemolrsm; BuHKawGUcHpm;cJh&aom xdcdkufemusifcJh&rIrsm;udkvnf; wpfNydKifeufwnf;tav;xm; xnfhoGif;pOf;pm;cJhonf/ aemufxyfwpfBudrfxdcdkufemusif&rIudk a&Smif&Sm;&eftwGufrGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh usL;vGefcH&aom uav;oli,frsm;udk wdkuf½dkufar;jref;jcif;rjyKbJ jzpfpOfudk BuHKawGUod&SdcJhaom ¤if;wdkY\rdom;pk0ifrsm;rSwqifhom owif;tcsuftvufrsm;udkpkaqmif;cJhonf/ ¤if;wdkYuav;i,frsm;\ twdwfqdk;rsm;udk jyefvnfzGifh[ajymqdk&aom rdom;pk0ifrsm;ESifh ajymqdkqufqH&mwGifvnf; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\ owif;axmufrsm;utxl;owdxm;cJhonf/ owif;tcsuftvufrSsa0olrsm;ESifh ,kHMunfrIwnfaqmufNyD;rSom ar;jref;ajymqdkcJhouJhodkY owif;ay;olrsm;u rSsa0&ef rjzpfEdkifaom txd&SqkH;jzpfaom tcsuftvufrsm;udktwif;tMuyf ar;jref;aumufcHjcif;rjyKbJ csefvSyfxm;cJhonf/ rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh tcsuftvufrSsa0olrsm;tm; owif;tcsuftvuftao;pdwfudk xkwfazmfajymqdk&ef tm;ay;wdkufwGef;aomfvnf; tcsuftvufrSsa0olrsm; pdwfroufromjzpfonftxd xkwfazmfajymqdk&efrBudK;pm;cJhacs/

Page 14: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

14 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

tcef; (3) - aemufcHordkif;

jrefrmEdkifiHwGif uav;oli,frsm;tay: vdifydkif;qdkif&mtMurf;zufrIrsm;onf vGefcJhaomESpfrsm;twGif; wjznf;jznf; odomxif&Sm;vmcJhNyD; tjiif;yGm;rItoGifo@mefaqmifvmcJhonf/ w&m;0ifxkwfjyefaom &JrSwfwrf;rsm;t&vnf; vGefcJhaomokH;ESpftwGif; oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;txl;ojzifh rdef;uav;i,frsm;tay: usL;vGefaom vdiftMurf;zufrIrsm; jrifhwufvmcJhaMumif;vnf;od&onf/ 2013 ckESpfwGif oufi,fvdiftMurf;zufrIonf vdiftMurf;zufrIrsm;tm;vkH;\(43) &mckdifEIef;&SdcJhaomfvnf; 2016 ckESpfwGif (61) &mcdkifEIef;txd jrifhwufvmcJhonf/3 ½dk;&mtpGJtvef;rsm;ESifh vdifrIudpöt&Sufw&m;rsm;aMumifh vdiftMurf;zufrIrsm;udk zGifhajym&ef cufcJvSojzifhtrSefwu,fjzpfyGm;aeaom ta&twGufonf awGU&Sdxm;aom udef;*Pef;rsm;xuf rsm;pGmydkrdkrnf[kvltrsm;u ,kHMunfvsuf&Sdonf/4 ¤if;tjyif vdiftMurf;zufrItwGuf w&m;rSswrI&&Sd&ef cufcJjcif;?eD;pyf&mtmPmydkifrsm;u vdiftMurf;zufrIudpö&yfrsm;udk tqkH;tjzwfay;aeojzifh pifNydKifw&m;a&;pepfrsm; ay:xGef;aejcif;? EdkifiHawmftpdk;&ESifh wdkif;&if;om;vufeufudkifrsm; yl;wGJxdef;csKyf&ma'orsm;wGif w&m;a&;r@dKifrsm; xyfaejcif; ponfhudpö&yfrsm;aMumifhvnf; w&m;pD&ifrIpepftay:

,kHMunfrIuif;rJhvmNyD; vdiftMurf;zufrIta&twGuftwdtusudk od&Sd&ef cufcJvmcJhonf/ txufyg tajctaersm;aMumifh epfemolrsm;taejzifh vdiftMurf;zufcH&ygu xkwfazmfajymqdkvdkpdwfESifhwdkifwef;trIzGifhvdkpdwf enf;yg;vmcJhonf/

jrefrmEkdifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifhrGefa'orsm;twGif; oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm; jrifhwufvmrIESif hywfoufípdk;&drfylyefrIrsm; jzpfay:vmcJhonf/ 2014rS 2016 ckESpftwGif; rGefjynfe,fwGif

touf (18) ESpfatmuf uav;oli,frsm;tay: usL;vGefaom vdiftMurf;zufrIaygif; (98) rIudkBuHKawGUrSwfwrf;wifcJh&aMumif; a'ocHvlrItzG JUtpnf;wpfckjzpfaom rGefjynfe,fvkH;qdkif&m

3 rk'drf;rIrsm;\ xuf0ufausmfrSm oufi,frk'drf;rIrsm;jzpfae - jrefrmwdkif;rf - 2015 Mo*kwfv 20/oufi,frk'drf;rIrsm; jrifhwufvmjcif;udk pdk;&drfrdaMumif; 'k0efBuD;qdk - jrefrmwdkif;rf - 2016 'DZifbm 15/oufi,frk'drf;rIudk tzkH;zGifhMunfhjcif; - 'Drdku&ufwpfjrefrmhtoH - 2016 'DZifbm 15/

4 vdifrIudpöt&Sufw&m;rsm;udk ydkrdkod&Sdvdkygu trsdK;orD;rsm;tzGJUcsKyf (jrefrmEdkifiH) u 2016ZlvdkifvwGif urÇmhukvor*¾ü pifNydKiftpD&ifcHpmtjzpf wifoGif;aom “Long Way to Go: Continuing

violations of human rights and discrimination against ethnic women in Burma” ESifh Gender

Equality Network Myanmar u 2014 ckESpf atmufwdkbmvwGif xkwfa0aom Behind the Silence:

Violence against women and their resilience udk Munfh½SK&ef/

Page 15: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

15tarSmifcef;u tyfusoH

trsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&;a&SUaqmiftoif; (the Mon State Women

and Children Upgrade Committee – MWCUC) u ajymqdkcJhonf/5 jrefrmEdkifiH wpf0ef;vkH;wGifvnf; oufi,fvdiftMurf;zufrI jrifhwufvmjcif;tay: qefYusifaom qE´azmfxkwfyGJrsm;udktajrmuftjrm; usif;yvmcJhouJhodkY rGefjynfe,ftwGif;&Sd wufMuGvIyf&Sm;ol rsm;uvnf; armfvNrdKifNrdKUwGif qE´azmfxkwfNyD; rGefjynfe,fwGif oufi,fvdiftMurf;zufrI tqkH;owfa&;ESifh oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk usL;vGefolrsm; tm;jyif;xefaom jypf'Pfrsm; csrSwfa&;wdkYtwGuf rGefjynfe,ftpdk;&udk zdtm;ay;vkyfaqmifvmcJhonf/6

3-u) Oya'a&;&m tcsuftvufrsm;

jrefrmEdkifiHtaejzifh uav;oli,frsm;udk tMurf;zufrIrS umuG,f&eftwGuf EdkifiHwumtqifhwGif vufrSwfxdk; oabmwlnDxm;NyD;jzpfonf/ urÇmhukvor*¾ uav;oli,frsm;tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf (the United Nations Convention on the Rights of the Child – CRC) udk 1991ckESpfwGif vufrSwfa&;xdk;cJhonf/ vGefcJhaom (5) ESpftwGif;wGifvnf; vufeufudkif y#dyu©rsm;wGifuav;oli,frsm; ryg0ifa&; oabmwlpmcsKyf (the Optional Protocols on the Involvement of Chil-

dren in Armed Conflict) ESifh uav;oli,frsm;tm; vlukeful;jcif;? vdifvkyfom;jzifh tokH;csjcif;?npfnrf;"mwfykHESifh AD'D,dkrsm;wGif tokH;jyKjcif;tm; wm;jrpfjcif; oabmwlpmcsKyf (the Optional Pro-

tocols on the Sale of Children, Child Prostitution, and Child Pornography)7 wdkYudk vufrSwfa&;xdk;cJhonf/

uav;oli,frsm;tcGi f hta&;pmcsKyf y k' fr (19) tydk' f (1) wGif

rdb? w&m;Oya't& apmifha&SmufcGifh&Sdaom tkyfxdef;olrsm;? uav;oli,ftm; *½kpdkufapmifha&Smufaeaom tjcm;aom yk*¾dKvfrsm;\ apmifha&SmufysdK;axmifrIatmufwGif &SdaepOftwGif;uav;oli,frsm;tm; udk,fydkif;qdkif&m odkYr[kwf pdwfydkif;qdkif&m tMurf;zufrI? 'Pf&m&&SdaprI odkYr[kwfEdkifhxufpD;eif;jyKrI? Oayu©mjyKrI odkYr[kwf wm0efrJhypfy,fxm;rI? aumif;rGefpGm rqufqHrI odkYr[kwftjrwfxkwfrI? vdiftMurf;zufrI usL;vGefjcif; rjyKEdkif&ef EdkifiHawmftpdk;&taejzifh oifhavsmfaomw&m;a&;qdkif&m? tkyfcsKyfa&;qdkif&m? vlrIa&;qdkif&mESifh ynma&;qdkif&m tcGifhtmPmrsm;udk tokH;jyKNyD;tpGrf;ukef umuG,f&rnf8 [k azmfjyxm;onf/

5 rGefjynfe,fvkH;qdkif trsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;rS a':cifoef;axG;ESifhawGUqkHar;jref;jcif;/6 oufi,frk'drf;rIudk rGefjynfe,fwufMuGvIyf&Sm;olrsm; jypfwifa0zef - Eleven Myanmar -2016 'DZifbm10/ oufi,frk'drf;rItwGuf ydkrdkjyif;xefaom jypf'PfcsrSwfa&; wufMuGvIyf&Sm;olrsm; awmif;qkd - Myanmar

Times - 2016 Edk0ifbm 28/ oufi,frk'drf;rIudk ajz&Sif;&ef vlrItzGJUtpnf;rsm; BudK;yrf; - Myanmar Times

-2016 Edk0ifbm 16/7 tqdkygpmcsKyf (2) ckudk vufrSwfa&;xdk;xm;aomfvnf; vufeufudkify#dyu©rsm;wGif uav;i,frsm;yg0ifaerIqkdif&m oabmwlpmcsKyfudkrl taumiftxnfazmfvdkufemonfhtqifhtxd ra&muf&Sdao;acs/8 urÇmhukvor*¾ taxGaxGnDvmcH - uav;oli,frsm; tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf - 1989 Edk0ifbm20/ urÇmhukvor*¾? oabmwlpmcsKyfqdkif&m udpö&yfrsm;? twGJ - 1577/

Page 16: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

16 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

¤if;tjyif uav;oli,frsm;tcGifhta&;pmcsKyf yk'fr (34) wGifvnf; uav;oli,frsm;udkvdiftMurf;zufjcif;ESifh vdiftjrwfxkwfjcif;&efrS umuG,f&ef EdkifiHawmftpdk;&wGif tjynfht0wm0ef&SdaMumif; azmfjyxm;onf/

uav;oli,frsm;udk vdiftjrwfxkwfjcif;ESifh vdiftMurf;zufjcif;ykHpHtm;vkH;wdkYrS umuG,f&eftwGuf EdkifiHawmftiftm;pkrsm;u vkyfaqmif&rnf/ xdkodkYumuG,f&eftwGuf oifhavsmfaom jynfwGif;tqifh? ESpfEdkifiHtqifhESifh EdkifiHwumtqifh yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;udk vkyfaqmif&rnf/9

okdYaomf vuf&Sdtajctaet& tqdkygoabmwlnDrIrsm;onf jynfwGif;Oya'rsm;tay:tmPmoufa&mufjcif; r&Sdao;[k ,lq&onf/ jrefrmEdkifiHtaejzifh uav;oli,frsm;udk umuG,f&eftrsdK;tpm;uGJjym;NyD; a&S;usaom w&m;Oya'qdkif&m tcif;tusif;rsm;tay: wnfrSDaeaomfvnf;w&m;0ifNyD; acwfrDaom wpfrsdK;om;vkH;qkdif&m uav;oli,fumuG,fa&;rl0g'udkrl rcsrSwfEdkifao;acs/10 tqdkygOya'rsm;onf NAdwdoSsudkvdkeDvufxufuwnf;u tarGqufcHvmjcif;jzpfNyD; 1861ckESpfwGif jyXmef;cJhaom &mZowfBuD;yk'frrsm; jzpfonf/ uav;oli,frsm;udk t"r®jyKusifhyguaxmif'Pf (10) ESpftxd csrSwfEdkifonfhtjyif 'PfaiGvnf; csrSwfEdkifonf[k jyXmef;xm;aomfvnf;uav;oli,frsm;tay: vdiftMurf;zufjcif;ESifh vdiftjrwfxkwfjcif;twGuf wdusaom Oya'yk'frrsm; r&Sdao;acs/11¤if;tjyif tcsdKYaomudpörsm;wGif tm;enf;olrsm;tay: vdiftMurf;zufjcif;udk w&m;Oya't& w&m;0ifcGifhjyKxm;ouJhodkY jzpfaeonf/ rdrd\ZeD;r,m;tm; ¤if;\oabmqE´rygbJtwif;t"r®vdifqufqHygu tqdkygZeD;r,m;onf touf (12) ausmfaevSsif &mZ0wfrI rajrmufacs/12&mZowfBuD;yk'frrsm;tjyif uav;oli,frsm; tcGifhta&;udk 1993 uav;oli,frsm;Oya'wGifvnf; azmfjyxm;onf/ okdYaomf uav;oli,frsm;udk vdifvkyfom;tjzpf tokH;csonfhudpörSvGJíusefaomtMurf;zufrIrsm;jzpfonfh uav;oli,frsm;tay: vdiftMurf;zufjcif;? vdifrw&m;jyKusifhjcif;udpö&yfrsm;twGufrl oD;jcm;azmfjyxm;jcif; r&Sdacs/131993 uav;oli,frsm;Oya'onf rjynfhpkHonfhtjyif jrifhrm;vmaom oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udkvnf; wm;qD;EdkifpGrf;r&Sdojzifh jyefvnfokH;oyfjyifqif&ef vdktyfvmNyDjzpfaomfvnf; tqdkygOya'jyifqifa&;rlMurf;onf vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;xHodkY a&muf&Sdvmjcif; r&Sdao;acs/14

9 urÇmhukvor*¾ taxGaxGnDvmcH - uav;oli,frsm; tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf - 1989 Edk0ifbm20/ urÇmhukvor*¾? oabmwlpmcsKyfqdkif&m udpö&yfrsm;? twGJ - 1577/10 jrefrmEdkifiHtaejzifh uav;oli,frsm; tcGifhta&;qdkif&m aumfrwDudk aemufqkH;wifjycJhaom 2012 ckESpfwGifuav;oli,frsm;\ vdifydkif;qdkif&m rw&m;jyKusifhcH&rIrsm;udk jrefrmEdkifiHu 1993 uav;oli,fOya't&vkHavmufpGm tumtuG,fray;EdkifrItay: aumfrwDu pdk;&drfrdaMumif; azmfjycJhonf/ - urÇmhukvor*¾uav;oli,frsm; tcGifhta&;qdkif&m aumfrwD - tpdk;&tiftm;pkrS wifoGif;vmaom tpD&ifcHpmrsm;udk okH;oyfjcif;- Zefe0g&D 16 - azazmf0g&D 3? 2012/11 jrefrm&mZowfBuD;yk'fr? 1861/ jyefay;qGJjcif;? t"r®ac:aqmifjcif;? uGsefjyKjcif;ESifh t"r®apcdkif;jcif;tydkif;/12 jrefrm&mZowfBuD;yk'fr? 1861/ yk'fr - 375/13 uav;oli,frsm;Oya'(Oya'trSwf 9/93)? jrefrmEdkifiH/14 usL;vGefolrsm;udk jypf'PfydkrdkcsrSwfEdkif&eftwGuf uav;oli,frsm;Oya'udk jyefvnfokH;oyfjyifqifrnf -

{&m0wDowif;Xme -2016 Edk0ifbm 29/

Page 17: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

17tarSmifcef;u tyfusoH

3-c) tkyfcsKyfa&;qdkif&m udpö&yfrsm;

w&m;Oya'a&;&mtcsuftvufrsm;u ,dk,Gif;NyD; acwfaemufusaecsdefwGif tkyfcsKyfa&;u@uvnf; jyóemwpfcktjzpf wnf&Sdaeonf/ rGefjynfe,f&Sd a'otrsm;pkonf tpdk;&xdef;csKyfrIatmufwGif wnf&SdaeaomaMumifh w&m;½kH;rsm;ESifh a'ocHjynf olY&JwyfzGJUrsm;onf jrefrmh&mZowfBuD;yk'frrsm;udkom okH;pGJae&onf/ uav;oli,frsm; tMurf;zufcH&rItydkif;ESifhywfoufNyD; vuf&Sdw&m;Oya'tay: t"dua0zefaeaom tcsufwpfckrSm usL;vGefolrsm;udk trsm;qkH; axmif'Pf (10)ESpftxdom csrSwfEdkifaom oufnSmonfhjypf'PfcsrSwfrI jzpfonf/15 ,cifu azmfjycJhonfhtwdkif;&efukefESifh armfvNrdKiftygt0if tjcm;aomNrdKUBuD;rsm;wGifvnf; oufi,fvdiftMurf;zufrItwGuf ydkrdkjrifhrm;jyif;xefaom jypf'Pfrsm;csrSwfay;&efjynfolvlxkrsm;u qEazmfxkwfyGJrsm;usif;ycJhMuNyD;jzpfonf/16 rGefjynfe,fwGif oufi,fvdift"r®jyKusifhrIudkNrdKUe,ftqifhwGifyif ajz&Sif;qkH;jzwfaeNyD; w&m;olBuD;rsm;uvnf; &mZowfBuD;yk'fryg usifhxkH;twdkif;omqkH;jzwfaeMu&onf/ okdYaomf c½dkiftqifhwGif qkH;jzwfrnfqdkygu w&m;olBuD;rsm;taejzifh ydkrdkjyif;xefaomjypf'Pfrsm;udk csrSwfEdkifrnf jzpfonf/oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm; ydkrdkrsm;jym;pGm jzpfyGm;vmojzifh jrefrmEdkifiHw&m;½kH;csKyfu oufi,fvdift"r®jyKusifhrIrsm;udk c½dkiftqifhw&m;½kH;wGif Mum;emqkH;jzwf&ef 2017azazmf0g&DvwGif nTefMum;cJh&onf/17

15 oufi,fvdiftMurf;zufrIjypf'PfESifhywfoufaom jynfolvlxkrsm;\ oabmxm;tjrifrsm;udk od&Sdvdkygutcef; (5) jynfolvlxk\ oabmxm;toHrsm; udk zwf½SKyg/16 tcsdKUaomudpörsm;wGif wufMuGvIyf&Sm;olrsm;ESifh jynfolYudk,fpm;vS,frsm;u oufi,fvdiftMurf;zufrItwGufao'PfcsrSwf&ef awmif;qdkcJhMuaomfvnf; ¤if;tqdkudk jynfolYvTwfawmfu y,fcscJhonf/ - uav;oli,fvdiftMurf;zufrItay: ao'PfcsrSwf&ef awmif;qdkrI y,fcscH&-{&m0wDowif;Xme - 2017 azazmf0g&Dv 2/17 oufi,fvdift"r®jyKusifhrIudk c½dkifw&m;½kH;u qkH;jzwf&ef nTefMum; - {&m0wDowif;Xme -2017 azazmf0g&D1/

Page 18: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

18 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

oufi,fvdift"r®jyKusifhrIrsm;ESifhywfoufí oufnSmaom jypf'PfcsrSwfrItjyif w&m;pD&ifa&;umvonf ESpfcsDMumjrifhonftxd &SnfMumvGef;aMumif;udk wufMuGvIyf&Sm;olrsm;ESifh a0zefokH;oyfolrsm;u axmufjyajymqdkcJhonf/18 vdiftMurf;zufcH&olrsm;taejzifh jynfolY&JwyfzGJU odkYr[kwfw&m;½kH;rsm;odkY wdkuf½dkufwdkifwef;jcif;xuf oufqdkif&m&yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;rsm;udk OD;pGmwdkifMum;avh&Sdonf/ xdkodkYjyKvkyf&jcif;twGuf taMumif;&if;rsm;pGm &Sdaeonf/ yxrOD;qkH;taejzifh a0;vHacgifoDaom aus;vufa'orsm;wGif e,fajrcH&Jpcef;rsm; r&Sdojzifh &yfaus;tmPmydkifrsm;om wpfckwnf;aom wdkifMum;&m jzpfaeonf/ ¤if;tjyif NrdKUe,f^jynfe,ftqifh w&m;a&;XmeodkY wdkifMum;rnfqdkygu aus;vufjynfolrsm;twGuf tcsdefESifh aiGaMu; ydkrdkukefusrnfjzpfonf/ epfemolrsm;taejzihf½kH;csdef; ajrmufjrm;pGmodkY vma&mufae&jcif;? w&m;½kH;odkY &yfa0;a'oa0;rS vma&muf&jcif;? tvkyftudkifysufjcif;ESifh 0ifaiGxdcdkufjcif;ponfhtcuftcJrsm;udk BuHKawGUaeMu&onf/ ¤if;tjyif w&m;a&;&mudpö&yfrsm;udk Arm(jrefrm)bmompum;jzifhom vkyfudkifaqmif&Gufvsuf&Sdojzifh rGefpum;wpfrsdK;wnf;udkom ajymqdkwwfNyD; w&m;a&;qdkif&m A[kokwenf;yg;aom jynfolvlxkrsm;twGuf w&m;a&;&mudpö&yfrsm;udk em;vnf&ef cufcJvsuf&Sdonf/19 aemufqkH;tm;jzifh tusifhysufjcpm;jcif;? jynfe,fESifhjynfaxmifpktqifh tkyfcsKyfa&;tmPmydkifrsm;tay: ,kHMunfrI r&Sdjcif;wdkYaMumifh &yfaus;tqifhwGifyiftqkH;tjzwf,lMujcif; jzpfonf/

rGefjynfe,fwGif w&m;a&;&mudpö&yfrsm;twGuf aqmif&GufonfhtcgwGif jrefrmEdkifiH\ tkyfcsKyfrIykHpHonf jyóemwpfcktjzpf wnf&Sdaeonf/ jrefrmEdkifiH\ tkyfcsKyfa&;ykHpHwGif yxrOD;qkH; wm0ef&Sdolrsm;rSm taxGaxGtkyfcsKyfa&;Xme jzpfonf/20 taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;Xmeonf 2008 zGJUpnf;ykHtajccHOya't& wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfu cefYtyfaom wyfrawmfrS tqifhjrifht&m&SdBuD;rsm;\tkyfcsKyfrIatmufwGif&Sdaom jynfxJa&;0efBuD;Xme\ vufatmufcHtzGJYtpnf; jzpfonf/21 taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;Xmeudk jrefrmEdkifiHtESHYtjym;wGif zGJUpnf;xm;NyD; jynfe,fESifh wdkif;toD;oD;wGifjynfaxmifpktqifhrStp c½dkifNrdKUe,ftv,f aus;&GmtqifhtqkH; tqifhqifhaom tkyfcsKyfrIykHpHjzifh

18 w&m;rSswrIESifhywfoufí ydkrdkod&Sdvdkygu tcef; (5) jynfolvlxk\ oabmxm;toHrsm;udk zwf½SKyg/¤if;jyif urÇmhukvor*¾ Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women (UN Women)u2016 ckESpfwGif xkwfa0aom Justice Base ESifh The Asia Foundation rS McCartan, Brain, ESifh Kim

Jolliffe wdkYu 2016 atmufwdkbmvwGif xkwfa0aom Ethnic Armed Actors and Justice Provision in

Myanmar udk avhvmzwf½SKyg/19 w&m;½kH;rsm;twGif; 0efaqmifrIrsm; wdk;wufvG,fulvmap&ef aqmif&Gufjcif;onf jrefrmw&m;a&;r@dKif\2015-17 &nfrSef;csufjzpfaomfvnf; a'ocHwdkY\ rdcifbmompum;jzifh w&m;a&;0efaqmifrI&&Sdaeaom ae&mr&Sdacs/ - 2014 jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHawmf? jynfaxmifpkw&m;½kH;csKyf\ Advancing Justice Together:

Judiciary strategic plan (2015-2017) udk Munfh&ef/20 taxGaxGtkyfcsKyfa&;XmeESifhywfoufí ydkrdkod&Sdvdkygu The Asia Foundation & Myanmar Development

Resource Institute’s Center for Economic and Social Development u 2014 atmufwdkbmvwGifxkwfa0aom Administering the State in Myanmar: An overview of the General Administration

Department, Discussion Papper No. 6, Subnatioonal Governance in Myanmar Discussion Paper

Series udk zwf½SK&ef/

Page 19: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

19tarSmifcef;u tyfusoH

18 19 20

zGJYpnf;xm;onf/ jynfxJa&;0efBuD;XmeatmufwGif EdkifiHawmf\ umuG,fa&;,Eå&m; wpfcktaejzifhwyfrawmfESifh eD;uyfpGmvnfywfvIyf&Sm;aeaom jrefrmEdkifiH jynfolY&JwyfzGJYtjyif tusOf;OD;pD;Xmevnf;wnf&Sdonf/22 a0;vHacgifoDaom rGefaus;&Gmrsm;wGif jynfolY&Jpcef;rsm; xm;&SdEdkifjcif;r&Sdojzifh &yfaus;tkyfcsKyfa&;Xmeonf jypfrIrsm;udk yxrqkH;owif;ydkY&aom tmPmydkiftzGJUtpnf; jzpfvmonf/rGefjynfolvlxkrsm;twGufrl taxGaxGtkyfcsKyfa&;Xmeonf wyfrawmfu tjynfht0 xdef;csKyfxm;aom XmewpfckomjzpfNyD; jrefrmEdkifiH&Sd rGefa'otygt0if wdkif;&if;om;a'orsm;wGif jzpfyGm;aeaomjynfwGif;ppfaMumifh wyfrawmfu xdef;csKyfxm;aom Xmewpfcktay: ,HkMunfrI xm;&Sd&ef rjzpfEdkifacs/

tcsdefumvmMumjrifhaom w&m;pD&ifa&;vkyfxkH;vkyfenf;rsm;udk r,kHMunfjcif;? w&m;&ifqdkif&mwGif ukefusp&dwfjrifhrm;jcif;ESifh jynfolY&JwyfzGJYtay: ,kHMunfrIr&Sdjcif;wdkYaMumifh rGefjynfe,ftwGif;&SdvdiftMurf;zufcH&aom udpörsm;udk wdkifwef;olrsm; trsm;pktaejzifh w&m;rSswrIudk aus;&Gmtqifh(&yfaus;tmPmydkifrsm;)wGifom &SmazGvdkMuonf/ &yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;rsm;taejzifh t"r®jyKusifhrIudpörsm;udk udkifwG,fajz&Sif;&ef w&m;Oya'\ cGifhjyKcsufudk r&&Sdxm;aomfvnf; ½dk;&mtpOftvmtwdkif; usL;vGefolESifh epfemoltMum; 0ifa&mufnSdEIdif;qkH;jzwfNyD; trsm;tm;jzifh avsmfaMu;aiGjzifhausat;apavh&Sdonf/

EdkifiHawmftpdk;&\ tkyfcsKyfrIatmufwGif&Sdaom &yfaus;tmPmydkifrsm;enf;wl rGefjynfopfygwD\ xdef;csKyf&ma'owGifwnf&Sdaom aus;&GmOuú|rsm;udkvnf; t"r®jyKusifhrIrsm;udk udkifwG,fajz&Sif; qkH;jzwf&ef tcGifhtmPmudk ay;tyfrxm;acs/ t"r®jyKusifhrIjzpfyGm;ygu aus;&GmOuú|rsm;taejzifh NrdKUe,ftmPmydkifrsm;udk owif;ydkY&rnfjzpfNyD; xdkrSwqifh NrdKUe,ftmPmydkifrsm;u c½dkifwm0ef&Sdolrsm;udk taMumif;Mum;&rnfjzpfonf/ c½dkiftmPmydkifrsm;\ qkH;jzwfcGifhjyKcsufjzifhom usL;vGefolrsm;udk rGeftrsdK;om;vGwfajrmufa&;wyfrawmfu zrf;qD;xdef;odrf;cGifh&Sdonf/ rGefjynfopfygwDwGif&JwyfzGJU zGJUpnf;xm;jcif; r&Sdojzifh vkHNcHKa&;udpö&yfrsm;udk rGeftrsdK;om;vGwfajrmufa&; wyfrawmfuom wm0ef,laqmif&Guf&onf/23 aemufydkif;wGif usL;vGefolrsm;taejzifh c½dkif odkYr[kwf NrdKUe,fw&m;a&;aumfrwDrsm;wGif trI&ifqdkif&onf/

21 jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;ykHtajccHOya' - 2008? tydk'f- 232/22 The Asia Foundation rS McCartan, Brain, ESifh Kim Jolliffe wdkYu 2016 atmufwdkbmvwGif xkwfa0aomEthnic Armed Actors and Justice Provision in Myanmar udk zwf½SK&ef/23 þu@twGuf owif;tcsuftvufrsm;udk rGefjynfopfygwD aus;&GmESifh NrdKUe,fOuú|rsm;ESifh awGUqkHar;jref;NyD; &,lcJhjcif; jzpfonf/ ydkrdkod&Sdvdkygu The Asia Foundation rS McCartan, Brain, ESifh Kim

Jolliffe wdkYu 2016 atmufwdkbmvwGif xkwfa0aom Ethnic Armed Actors and Justice Provision in

Myanmar udk zwf½SKEdkifygonf/

Page 20: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

20 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

tcef; (4)

uav;oli,frsm;tay: tMurf;zufrIykHpHrsm;

þtcef;wGif uav;oli,frsm;tay: tMurf;zufrIykHpHrsm;ESifhywfoufí rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u pkaqmif;&&Sdxm;onfh owif;tcsuftvufrsm;udk rSsa0oGm;rnf jzpfonf/tqdkygtcsuftvufrsm;wGif vdiftMurf;zufrI? owfjzwfrIESifh t"r®ac:aqmifjcif; tygt0iftMurf;zufrIykHpHtrsdK;rsdK;? ywf0ef;usiftdrfeD;csif;u vlrsm;? rdom;pk0ifrsm;ESifh wyfrawmfom;rsm;yg0ifaom usL;vGefolrsm;? vdiftMurf;zufrIudk zGifhajymonfh ykHpHrsm;ESifh wdkifcsufzGifhonfh ykHpHrsm;udkazmfjyoGm;rnfjzpfonf/ ¤if;tjyif oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufí w&m;rSswrI rnfrSs&&Sdaeonfudkvnf; þtcef;wGif azmfjyay;oGm;rnf jzpfonf/

2013 'DZifbmvrS 2017 Zefe0g&DvtwGif; oufi,fvdiftMurf;zufrIaygif; (21) rIudkrGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhygonf/ vufcH&&SdaomtrItm;vkH;wGif epfemolrsm;rSm rdef;uav;i,frsm;omjzpfNyD; touft&G,ftydkif;tjcm;wGif touf (3) ESpft&G,fuav;i,frStouf (17) t&G,ftxd yg0ifonf/ vdiftMurf;zufcH&oltrsm;pkrSm touf (13) rS (17) ESpfMum;t&G,frsm; jzpfMuonf/24 vufcH&&SdaomtrIrsm;udk avhvm&mwGif t"r®jyKusifhrI (16) rI? t"r®jyKusifh&efBuHpnfBudK;pm;rI (1) rI? vlukeful;rItygt0if t"r®ac:aqmifoGm;rI (7) rI? touftEå&m,fNcdrf;ajcmufrI (6) rIESifh owfjzwfrI (2) rI jzpfyGm;cJhaMumif; od&onf/

vufcH&&SdaomtrIrsm;udk avhvmonfhtcg a&;NrdKUe,fwGif (5) rI? armfvNrdKifNrdKUe,fwGif(5) rI? rk'kHNrdKUe,fwGif (3) rI? usdKufra&mNrdKUe,fwGif (2) rI? oHjzLZ&yfNrdKUe,fwGif (1) rIESifhacsmif;qkHNrdKUe,fwGif (1) rI jzpfyGm;cJhaMumif; od&onf/ ¤if;tjyif oxkHNrdKUe,f? u&ifjynfe,fESifhweoFm&Dwdkif; a&jzLNrdKUe,frsm;wGif (1) rIpD jzpfyGm;cJhaMumif; awGU&Sd&onf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; vufcH&&Sdaom trItrsm;pkwGif vdiftMurf;zufrI jzpfyGm;&mae&monf usL;vGefcH&ol\aetdrf odkYr[kwf teD;tem;ywf0ef;usifjzpfaeaMumif; awGU&onf/ trI(20) teuf trI (9) rIwGif uav;i,frsm;onf ¤if;wdkY\aetdrfwGif vdiftMurf;zufcH&jcif; odkYr[kwf¤if;wdkY\aetdrfrS t"r®ac:aqmifoGm;jcif;cHcJh&aMumif; awGU&Sd&onf/ trI (3) rIwGif uav;oli,frsm;onf ¤if;wdkY\ aetdrfteD;tem;wGif ykHrSefoGm;vmvIyf&Sm;aepOf odkYr[kwf upm;aepOftcsdefwGifyift"r®ac:aqmifoGm;jcif;udk cHcJh&onf odkYr[kwf t"r®jyKusifhrIudk cHcJh&onf[k od&Sd&onf/ rdbrsm;uxkdif;EdkifiHodkY oGm;a&muftvkyfvkyfaepOf odkYr[kwf vkyfief;cGifodkY oGm;a&mufaepOf uav;oli,frsm;u ¤if;wdkY\ tzdk;tzGm;rsm;ESifh twlwuGaexdkifae&csdefwGif tMurf;zufrIrsm; usL;vGefcHcJh&aMumif;vnf; awGU&onf/

24 azmfjyygtrIrsm;ESifhywfoufaom &ufpGJ? touft&G,f? vlrsdK;? ae&ma'oESifh usL;vGefykHwdkYudk od&SdvdkyguaemufqufwGJ (1) udk Munfh&ef/

Page 21: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

21tarSmifcef;u tyfusoH

4-u) tMurf;zufrItrs dK;tpm;rsm;

4-uu) vdiftMurf;zufrI

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u aumufcH&&Sdaom tcsuftvufrsm;t& rGefjynfe,fESifhrGefa'orsm;twGif;&Sd rdef;uav;i,frsm;tay: usL;vGefaom tMurf;zufrIrsm;\ (85) &mcdkifEIef;wGifvdifydkif;qdkif&mtMurf;zufrI yg0ifvsuf&SdaMumif;awGU&onf/ vufcH&&SdcJhaom trI (20) teuf (16)rIwGif t"r®jyKusifhjcif;u t"dutaMumif;&if;tjzpf yg0ifvsuf&SdNyD; t"r®jyKusifh&ef BuHpnfBudK;pm;rIvnf; (1) rI yg0ifonf/

þtpD&ifcHpmjyKpk&ef vkyfaqmifaepOf 2015 rwfvrS 2017 Zefe0g&DvtwGif; oufi,fvdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm; odomxif&Sm;pGm jrifhrm;vmaMumif;udk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;uawGY&SdcJhonf/ tqdkygumvtwGif; jzpfyGm;cJhaom vdiftMurf;zufrIonf vGefYcJhaom (2) ESpfumvtwGif; jzpfyGm;cJhaom ta&twGufxuf (4) q omvGefaMumif; od&onf/25

a,bk,stm;jzifh trI (1) rIwGif usL;vGefrI (1) Budrfom &Sdwwfaomfvnf; tcsdKUaomtrIrsm;wGif t"r®jyKusifhrIudk tBudrfrsm;pGmcHpm;cJh&aMumif; epfemolrsm;u xkwfazmfajymqdkcJhMuonf/¤if;tjyif usL;vGefolwpfOD;wpfa,mufwnf;u tcsdefumvtwdkif;twmwpfcktwGif; tBudrfBudrft"r®jyKusifhjcif;udkvnf; BuHKawGUcJh&aMumif; zGifh[ajymqdkcJhMuonf/ Oyrmtm;jzifhqdk&vSsif rGefjynfe,farmfvNrdKifNrdKUrS touf (13) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;onf 2015 ckESpf rwfvwGif touf(22) t&G,f trsdK;om;wpfOD;\ t"r®ac:aqmifjcif;ESifh t"r®jyKusifhjcif;udk cHpm;cJh&onf/

]..........u rdef;uav;i,fudk armfvNrdKifawmif½dk;wef;rSm&SdwJh jAL;yGdKifhudkac:oGm;NyD;awmh tJ'DrSm yxrqkH;tBudrf t"r®jyKusifhw,f/ aemufNyD; usdKufra&muydEéJukef;&Gmem;u xef;&nfqdkifudk ac:oGm;w,f/ xef;&nfqdkifu vlr&Sdawmh tJ'DrSm'kwd,tBudrf t"r®xyfusifhw,f/ aemufNyD; tJydEéJukef;u avSqdyfudkyJ xyfac:oGm;NyD; avSysufwpfckay:rSm xyfNyD;t"r®usifhjyefw,f/ okH;Budrfqufwdkuf t"r®jyKusifhcH&w,fvdkY epfemolu xGufqdkxm;w,f/} (rGefjynfvlYtcGifhta&; azmifa';&Sif;a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)26

tcsdeftwdkif;twmwpfcktwGif; tBudrfBudrf t"r®jyKusifhcJhaom jzpfpOfrsm;wGif usL;vGefolrsm;onf usL;vGefcH&olrsm;udk aumif;pGmod&Sdxm;Muonfhtjyif ¤if;wdkYonf epfemolrsm;\ tdrfeD;em;csif;rsm; odkYr[kwf rdom;pk0ifrsm; jzpfvsuf&Sdonf/

25 þtpD&ifpmtwGuf oD;oefYokawoejyKvkyfjcif;udk 2016 {NyDvrS 'DZifbmvtwGif; jyKvkyfcJhaomfvnf;2015 rwfv rS 2017 Zefe0g&DvtwGif; jzpfyGm;cJhaom vdiftMurf;zufrIrsm;udk jyefvnfavhvmygu 2013 ESifh2014 ckESpfrsm;wGif jzpfyGm;cJhaom tMurf;zufrIxuf av;qcefY ydkrdkrsm;jym;aMumif; awGU&SdcJhonf/26 armfvNrdKifwGif touf (14) ESpft&G,f rdef;uav;i,fudk t"r®jyKusifh? rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; -2015 rwfv 23/

Page 22: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

22 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]oxkHrSm touf (13) ESpft&G,f rdef;uav;udk touf (28) ESpft&G,folYtpfudku t"r®usifhcJhw,f/ olwdk YrdbawGu uG,fvGefoGm;Muawmh olwdkYESpfa,mufwnf;yJ tdrfrSm aeaeMuw,f/ olYtpfudku olYudk t"r®usifhaewm tawmfMumNyDvdkY tdrfeD;em;csif;awGudk olu zGifhajymcJhw,f/ tJ'Dvdk jyKusifhcHae&wmudkrkef;w,f? onf;rcHEdkifawmhbl;vdkYvnf; ajymw,f/ olYrSm wpfjcm;aqGrsdK;vnf; r&Sdawmh tdrfeD;em;csif;awGu olYudk tkyfcsKyfa&;rª;qD ac:oGm;w,f/ aemufawmh &JawGuolYtpfukdudk &mZowfBuD;yk'fr (376) eJY w&m;pGJcJhw,f/}27(rGefjynf vlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf) 28

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfwpfckwGif ,cktcsdefü touf(23) ESpft&G,f&SdaeNyDjzpfaom epfemolu ¤if;taejzifh touf (16) ESpft&G,frSpí uGJjym;jcm;em;aomusL;vGefol (3) OD;u rwlnDaomtcsdefumvrsm;ü (3) Budrf t"r®jyKusifhjcif;udk cHpm;cJh&aMumif;xkwfazmfajymjycJhonf/

]2015 ZlvdkifvrSm touf (23) ESpf&SdwJh roefpGrf;rdef;uav;udk touf(40) t&G,f trsdK;om;wpfOD;u a&;NrdKUe,f usHKavmif;&GmrSm t"r®usifhcJhw,f/rdef;uav;i,ftaeeJY 'Drwdkifcif t&ifuwnf;u (2) Budrf t"r®usifhcHcJh&NyD;NyD/touf (16) ESpft&G,frSm trSwf (591) ajcjrefwyf&if; u ppfom;wpfa,mufueD;pyf&mawmrSm t"r®jyKusifhcJhw,f/ 'kwd,tBudrfuawmh rESpfu jzpfcJhwm/tpdk;&0efxrf;wpfa,muf&Jh tpfudku olYudk olYtdrfrSmyJ t"r®usifhcJhw,f/ jzpfcJhwJh(2) BudrfpvkH;rSm olYrdbawGu aeYpm;tvkyfeJY tjyifrSm &SdaeMuw,f/} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaomjzpfpOf) 29

t"r®jyKusifhjcif;u tMurf;zufrI\ yifrtaMumif;w&m;tjzpf wnf&SdaecsdefwGif (70)&mcdkifEIef;aom jzpfpOfrsm;ü jzpfpOfwpfckwGif tMurf;zufrI (2) rsdK; odkYr[kwf (2) rsdK;xufydkaomtMurf;zufrIrsm;udk wpfNydKifwnf;BuHKawGUcHpm;cJh&aMumif; usL;vGefcHcJh&olrsm;u xkwfazmfajymqdkygonf/ tqdkygtMurf;zufrIrsm;wGif t"r®ac:aqmifoGm;jcif;? ¤if;wdkY\ toufESifh rdom;pk0ifwkdY\touftEå&m,fudk odomxif&Sm;pGm Ncdrf;ajcmufjcif;ESifh tjyif;txefxdckdufemusifapjcif;wdkYvnf;yg0ifonf/

27 &mZowfBuD;yk'fr (376) onf rk'drf;rI jzpfonf/ ydkrdkod&Sdvdkygu tcef; (3) aemufcHordkif;udk Munfh&ef/28 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;\e,fowif;axmufu ay;ydkYvmonfh owif;xkwfjyefjcif;rjyKvkyf&ao;aomjzpfpOf/29 a&;NrdKUe,fwGif t"r®usifhcH&aom roefpGrf;rdef;uav;i,ftwGuf w&m;rSswrI r&&Sdao; - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2015 Edk0ifbm 17/ ,ckjzpfpOfonf tpD&ifcHpm\ owfrSwfumvrwdkifrDwGif jzpfyGm;cJhaomaMumifhjzpfpOfrsm;udk cGJjcrf;okH;oyf&mwGif xnfhoGif;pOf;pm;rnf r[kwfacs/ tcef; (2) udk Munfh&ef/

Page 23: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

23tarSmifcef;u tyfusoH

Oyrmtm;jzifh 2016 ZGefvwGif rGefjynfe,f a&;NrdKUe,ftabmfaus;&Gmü touf (9) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udktouf(24)ESpft&G,f trsdK;om;wpfOD;u t"r®jyKusifhcJ honf/tqdkyg jyKusifhrIudk rdbrsm;tm;jyefvnfajymjyygu ¤if;taejzifhaemufwpfacguf jyefvmNyD; olYudkowfypfrnf[k usL;vGefolurdef;uav;i,fudk Ncdrf;ajcmuf

ajymqdkcJhonf/

]em&Dtenf;i,fMumwJhtxd ol owdarhaecJhw,f/ Edk;vmNyD; &Gmudkjyefa&mufzdkY (3)rkdifavmuf vrf;avSsmufcJh&w,f/ 'Pf&m&aewJhtjyif rdef;rudk,frSmvnf; aoG;awGxGufaewmudk olYtarawGUawmh aq;½kHudk ac:oGm;w,f/ tJrSm a&;u q&m0efut"r®usifhcH&wmvdkY ajymw,f/ uav;rav;u tcktcsdefrSm 'kwd,wef;rSm/'gayr,fh usef;rma&;tajctae aMumifh cPausmif;xGufvdkuf&w,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocH e,fowif;axmuf ay;ydkYaomjzpfpOf)30

4-uc) owfjzwfjcif;

uav;i,fwpfOD;udk t"r®jyKusifhNyD;owfjzwfypfvdkufjcif;onf jzpfawmif hjzpfcJ&Sm;yg;jzpfpOf jzpfaomfvnf; &nf&G,fcsuf&Sd&Sdowfjzwf tpazsmufypfcJhaom trI (2) ckudkrGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u aumufcH&&SdcJhonf/ txufyg trI (2) ckteuf (1) ckwGifaoqkH;olonf t"r®jyKusifh cHcJh&onf odkYr[kwft"r®jyKusifhrcH&bJ aoqkH;cJhonf[k &JwyfzGJU0ifrsm;u cGJjcm;qkH;jzwfí r&Edkifavmufatmif ½kyftavmif;u ysufpD;qkH;½SHK;cJh&ojzifh jzpf&yfrsm;udkcGJjcrf;okH;oyf&mwGif tqkdygjzpfpOfudk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xnfhoGif;pOf;pm;rnf r[kwfacs/ odkYaomf raoqkH;ciftcsdefwGifusdef;aot"r®jyKusifhcHcJh&rnf[k um,uH&Sif\ rdom;pk0ifrsm;u cdkifcdkifrmrm ,kHMunfvsuf&Sdonf/30 a&;NrdKUwGif touf (9) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD; t"r®usifhcH& - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;- 2016 ZGef 17/

Page 24: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

24 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

2014 ZGefvwGif weoFm&Dwdkif; a&jzL NrdKUe,fü touf (11) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;u pmoifausmif;rS aetdrfodkY jyefvmpOf vrf;ckvwfwGif t"r®jyKusifhtowfcHcJh&onf/

]om,mrGefaus;&GmOuú|u uav;udk olYypönf;ypö,awGeJYtwl wGif;wpfckrSmaoaewmudk awGUcJh&w,f/ olYausmif;vG,ftdwf? xD;eJY zdeyfawG tukefvkH; olYab;rSmyJ &Sdaew,f/ olYtusÐu NyJaeNyD;awmh olYacgif;u ausmufwkH;eJY txkcHxm;&w,f/ wm0ef&SdolawGu tavmif;udk uHayguf aq;½kHudk ,loGm;NyD; ppfaq;awmhq&m0efu towfrcH&cifrSm t"r®usihfcHxm;&w,fvdkY ajymw,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocH e,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)31

2016 ckESpf ZGefvwGif rGefjynfe,f a&;NrdKUe,frS touf (4) ESpft&G,f uav;i,fwpfOD;udkrdom;pkESihf&if;ESD;aom tdrfeD;em;csif;wpfOD;u uav;i,f\ tzGm;jzpfol rodatmif wpfnwm t"r®ac:aqmifoGm;NyD; owfjzwfcJhonf/

]usL;vGefoleJY uav;rav;&JhtzGm;u rdom;pkawGvdkyJ &if;ESD;Muw,f/uav;rav; tdyfaewkef; abmif;bDcGswfNyD; ayGUcsDoGm;w,f/ MuufNcHudk xMunfhwJhtdrfeD;em;csif;wpfa,mufu usL;vGefolu uav;udk csDoGm;w,fqdkwmudk awGYvdkufw,f/ ('gayr,fh) uav;udk olYrdbqD jyefac:oGm;w,fvdkYyJ xifw,f/aemufawmhrSyJ &Gmom;wpfa,mufu uav;tavmif;udk azmifwpfck&JhatmufrSmawGUcJhw,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)32

4-u*) t"r®ac:aqmifoGm;jcif;

þtpD&ifcHpm jyKpkaepOfumvtwGif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh vlukeful;rI(1) rI tygt0if touf (18) ESpfatmuf rdef;uav;i,frsm;udk t"r®ac:aqmifoGm;rI (8) rIudkBuHKawGUcJh&onf/ trItm;vkH;\ (75) &mckdifEIef;wGif vdiftMurf;zufjcif;onf t"dutaMumif;&if;wpf&yftjzpf yg0ifaeonf/

2016 pufwifbmvwGif rGefjynfe,f usdKufra&mNrdKUe,frS touf (16) ESpft&G,frdef;uav;i,fwpfOD;udk trnfrodvlwpfOD;u t"r®ac:aqmifoGm;NyD; t"r®jyKusifhcJhaMumif; od&onf/

31 a&jzLNrdKUe,fwGif (4) wef;ausmif;olwpfOD; t"r®usifhtowfcH& - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; -2014 ZGefv 30/32 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/

Page 25: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

25tarSmifcef;u tyfusoH

]2016 atmufwdkbmv (7) &ufaeYrSm (aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;jzpfwJh)rdusvGef;axmu rdef;uav;i,fwpfa,muf 'ku©a&mufaew,fqdkwJh owif;udk&&SdcJhw,f/ uav;rav;u armfvNrdKifrSm&SdwJh &wemxufauwDADrSm &Sdaew,f/owif;&wJhaeYrSmyJ rdusvGef;axmu armfvNrdKifudk vkdufoGm;NyD; uav;rav;udktdrfjyefac:vmw,f/ vlukeful;rIwm;qD;a&;tzGJUu uav;rav;udk ar;cGef;awGar;NyD;wJhaemufrSmawmh vlukeful;rIeJY trIzGifhcJhw,f/ uav;rav;u um;ay:rSmvnf; t"r®usifhwm cHcJh&vdkY t"r®jyKusifhrIeJYvnf; trIzGifhoGm;r,f/ atmufwdkbm(11) &ufrSmawmh vlukeful;rIeJY w&m;0iftrIzGifhEdkifcJhw,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)33

4-c) usL;vGefolrsm;

jrefrmEdkifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;twGif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u aumufcH&&Sdaom owif;tcsuftvufrsm;udk avhvmokH;oyfNyD;aemufwGif oufi,fvdiftMurf;zufusL;vGefolrsm;\ trsdK;tpm;ESifh oabmobm0rsm;udk od&SdvmcJhonf/ rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfrsm;tm;vkH;wGif usL;vGefolrsm;onf trsdK;om;rsm;om jzpfMuonf/ ¤if;tjyif usL;vGefolrsm;onf usL;vGefcH&olrsm;ESifh oduGsrf;aeavh&SdNyD; trsm;pkrSm tdrfeD;em;csif;rsm; odkYr[kwf todrdwfaqGrsm; odkYr[kwf rdom;pk0ifrsm;jzpfaeMuonf/ tenf;i,faom usL;vGefolrsm;uom vlpdrf;olpdrf;rsm; jzpfaeMuonf/ urÇmhoufi,ftMurf;zufrI tpD&ifcHpmt& þtcsufonf txl;tHhMop&mtcsufwpfck r[kwfacs/ tqdkygtpD&ifcHpmt& rdef;uav;i,frsm;tay: vdiftMurf;zufrIusL;vGefwwfolrsm; trsm;pkonf rdom;pk0iftrsdK;om;rsm;ESifh ,kHMunfpdwfcs (onf[kxif)&aom trsdK;om;rsm; jzpfaeMuonf/34 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaomjzpfpOf (20) teuf usL;vGefol (9) OD;rSm tdrfeD;em;csif; todrdwfaqGrsm; jzpfaeNyD; (6) OD;rSmusL;vGefcH&olESifh wpfenf;wpfzkH ywfoufqufEG,frI &Sdaeum (2) OD;omvSsif oduGsrf;rIr&Sdaomvlpdrf;rsm; jzpfaeonf/ twnfjyKcsuf&,lEdkifjcif;r&Sdaom usL;vGefol (2) OD;&SdNyD; aemufxyfusL;vGefol (1) OD;rSm wyfrawmfom; jzpfonf/

4-cu) tdrfeD;em;csif;todrdwfaqGrsm;

jrefrmEdkifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;twGif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u aumufcH&&Sdaom jzpfpOfrsm;\ (45) &mcdkifEIef;wGif usL;vGefolrsm;onf usL;vGefcH uav;i,frsm;\ tdrfeD;em;csif;todrdwfaqGrsm; jzpfaeMuonf/ tdrfeD;em;csif;todrdwfaqGrsm;[kqdk&mwGif rdom;pkESihf &if;EDS;aomolrsm;? tdrfeD;em;csif;rsm;ESifh vkyfazmfudkifzufrsm; yg0ifonf/ usL;vGefolrsm;rSm rdrdwdkYESifhaumif;pGm oduGsrf;aeaomolrsm; jzpfaeojzifh usL;vGefcHuav;i,frsm;\ rdom;pk0ifrsm;onfusL;vGefrIudk r,kHMunfEkdifonftxd tHhtm;oifhcJh&onfudkvnf; awGU&Sd&onf/

33 usdKufra&mrS aysmufqkH;aeaom rdef;uav;i,f vlukeful;cH&NyD; t"r®tusifhcH& - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2016 atmufwdkbmv 19/34 Pinheiro, Paulo Sergio, \ Secretary General’s World Report on Violence Against Children.

urÇmhukvor*¾ - 2008/

Page 26: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

26 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

Oyrmtm;jzifhqkd&vSsif 2016 Edk0ifbmvwGif rGefjynfe,f oHjzLZ&yfNrdKUe,f ......... aus;&Gmütouf (18) ESpft&G,f uav;i,fwpfOD;u touf (9) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udk t"r®jyKusifh&ef BuHpnfBudK;pm;cJhonf/ jzpfpOfrSm rdef;uav;i,f\ tzGm;jzpfol\aetdrfwGif eHeuf apmapmpD;pD; jzpfyGm;cJhjcif;jzpfonf/ rdef;uav;i,f\ atmf[pfrIaMumifh tzGm;jzpfol vefYEdk;vmojzifhusL;vGefolu xGufajy;oGm;cJhonf/

](usL;vGef)olu uGsefrwdkYudk &Sdaew,fvdkYawmif pdwfxJrxm;bl;vdkY cHpm;&w,f/ olu apmapmpD;pD; jyefawmif;yef&if uGsefrwdkYu pdwfaumif;xm;NyD; cGifhvTwfvdkY&ao;w,f/ uGsefrajrav;tay: ol 'Dvkdvkyfvdrfhr,fvdkY b,fwkef;urS rxifxm;bl;/ olYrdbawGqdk&if uGsefrwdkY&mbmNcHrSm tvkyfvkyfaewmav/ olqdk&ifvnf;uGsefrwdkYtdrfudk tNrJvmvnfaeusyJav} (rGefjynfe,f oHjzLZ&yfNrdKUe,frS t"r®jyKusifh&ef BuHpnfBudK;pm;rIudk BuHKawGUcJh&aom touf (9) ESpft&G,f rdef;uav;i,f\ tzGm;jzpfolESifh awGUqkHar;jref;jcif;)35

tcsdKUaomjzpfpOfrsm;wGif &if;ESD;aom tdrfeD;em;csif; todrdwfaqGjzpfaejcif;uyif usL;vGefolrsm;twGuf tm;omcsufwpfckjzpfaeonf/

Oyrmtaejzifh txufjzpfpOfwpfckwGif azmfjycJhonfhtwdkif; tdrfeD;em;csif;wpfOD;u usL;vGefrIudk jrifawGUcJhaomfvnf; usL;vGefolonf uav;i,f\ rdom;pkESifh &if;ESD;uGsrf;0ifol jzpfaeojzifhuav;i,fudk nbufwGif rdbtdrfjyefydkYonf[kom xifjrif,lqcJhojzifh usL;vGefrIudk wm;qD;EdkifpGrf;r&SdcJhacs/ þtcsufaMumifhyif uav;i,ftaejzifh rdom;pkESifhoduGsrf;ol &Jt&m&Sda[mif;wpfOD;\t"r®jyKusifhrIESifh owfjzwfrIudk cHcJh&onf/36

tjcm;aom jzpfpOfrsm;wGifvnf; tdrfeD;em;csif;todrdwfaqGrsm;u pm;p&mrsm;? rkefYyJoGm;&nfpmrsm;ESifh aiGaMu;rsm;udk tokH;jyKNyD; uav;oli,frsm;\ ,kHMunfrIudk &,lum jypfrIusL;vGefEdkifaom ae&mrsm;odkY jzm;a,mif;ac:aqmifoGm;Muonf/ 2014 'DZifbmvwGif rGefjynfe,f acsmif;qkHNrdKUe,fü touf (74) ESpft&G,f tbdk;tdkwpfOD;u touf (16) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udkt"r®jyKusifhcJhonf/ rdef;uav;i,ftaejzifh xdkif;EdkifiHwGif oGm;a&muf tvkyfvkyfudkifaeaom rdbrsm;ESifh qufoG,fajymqdk&eftwGuf tqdkygtbdk;tdk\ w,fvDzkef;qdkifudk rMumcP vma&mufaeojzifhtbdk;tdkESihf &if;ESD;NyD;om; jzpfonf/

35 oHjzLZ&yfwGif touf (9) ESpft&G,f uav;i,fudk t"r®jyK&ef BuHpnf - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;- 2017 Zefe0g&D 17/36 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/

Page 27: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

27tarSmifcef;u tyfusoH

]'DZifbmv (6) &ufaeY aeYvnf (1) em&DavmufrSm rd..........u aps;xJudkrkefYoGm;0,faewkef; OD;............ eJY awGUw,f/ OD;............ u rd................. udkaq;0,fcdkif;zdkY ajymawmh rd................ u olYtdrfxJudk vdkuf0ifcJhw,f/ tdrfxJvnf;a&mufa&m OD;...............u wHcg;udk ydwfNyD; "m;eJY axmufawmhwmyJ/ atmfr,fqdk&if owfypfr,fvdkY Ncdrf;ajcmufNyD; t"r®usifhcJhw,f/ aemufawmh uav;r&JUrdbawGudkajymjy&if owfypfr,fqdkNyD; Ncdrf;ajcmufcJhw,f}(rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)37

4-cc) rdom;pk0ifrsm;

aoG;om;awmfpyfjcif; odkYr[kwf (rdom;pk0ifrsm;\ tdrfaxmifzufrsm;rS) aqGrsdK;awmfpyfjcif;onf usL;vGefolESifh usL;vGefcH&oltMum; 'kwd,trsm;qkH;aom awmfpyfykH jzpfonf/ rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&Sdxm;aom jzpfpOfrsm;wGif uav;oli,f (6) OD;u ¤if;wdkYrdom;pk0ifrsm;\ t"r®jyKusihfjcif;udk cHcJhMu&onf/ tqdkyg (6) OD;teuf (2) OD;onf zcift&if; odkYr[kwftpfudkt&if;\ t"r®jyKusifhjcif; cHcJh&jcif;jzpfNyD; (4) OD;onf OD;av; odkYr[kwf 0rf;uGJnDtpfudkrsm;\t"r®jyKusifhjcif;udk cHcJhMu&jcif; jzpfonf/

2016 pufwifbmvwGif rGefjynfe,f armfvNrdKifNrdKUü touf (8) ESpft&G,fuav;i,fudk¤if;\cJtdku t"r®jyKusifhcJhonf/

]t0wfavSsmf&muae tdrfjyefvmawmh uGsefrorD;udk (olYcJtdkjzpfol)............u t"r®jyKusifhcJhw,fvdkY tdrfeD;em;csif;awGu vmajymw,f/ oleJYuawmfawmfav;&if;ESD;awmh uGsefrjzifh ,kHawmif r,kHEdkifbl;} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)38

4-c*) wyfrawmfom;

,cifuxkwfa0cJhaom tpD&ifcHpmrsm;wGif wyfrawmfom;rsm;\ vdiftMurf;zufrIrsm;udkrsm;pGmazmfjycJhaomfvnf; ,cktpD&ifcHpmwGifrl wyfrawmfom;usL;vGefaom oufi,fvdiftMurf;zufrIwpfckudkom rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhonf/39 2013 'DZifbmv (24)&ufaeYwGif rGefjynfe,f a&;NrdKUe,fü trSwf (31) ajcjrefwyf&if;rS wyfrawmfom; (1) OD;u touf(13) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udk ¤if;\aetdrfrS t"r®ac:aqmifNyD; t"r®jyKusifhcJhonf/

37 acsmif;qHkNrdKUe,fwGif touf (74) t&G,f tbdk;tdku touf (16) ESpft&G,f ausmif;oludk t"r®jyKusifh?rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2015 azazmf0g&D 2/38 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/39 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u wyfrawmfom;rsm;u trsdK;orD;rsm;tay: usL;vGefcJhaom vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;pGmudk rSwfwrf;wifcJhonf/ tus,fodvdkygu tvkH;pkHysufokOf;jcif; (Laid Waste) 2009 arvESifhppfwef;vsm;odkY tvSavSsmufjcif; (Catwalks to the Barracks) 2005 Zlvdkif udk Munfh½SK&ef/

Page 28: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

28 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]tcif;jzpfwJhnu rd....... u olY&Jr dbawG tjyifa&mufaewkef;oufu,f&ufaew,f/ oufu,fawG o,fzdkY ........ eJY olYtazmf a,mufsm;av;(3) a,mufu rd..........&Jhtdrfudk n (7) em&DavmufrSm a&mufvmMuw,f/ .........u tdrfxJtwif;0ifvmNyD; rd.......udk twif;zufw,f/ NyD;awmh olYudk rGeftrsdK;om;ausmif;aqmifudk ac:oGm;NyD; t"r®jyKusifhcJhw,f/ tazmfa,mufsm;av;awGuuav;rudk BudK;eJY0dkif;wkyf0dkif;csKyfay;w,f/ t"r®usifhwmuawmh ........... wpfa,mufwnf;yJ} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)40

4-*) zGifh[ajymqdkjcif; odkYr[kwf wdkifwef;jcif;

vdiftMurf;zufcH&rI (18) rIwGif (11) &mcdkifEIef;jzpfaom trI (2) rIwGifom tMurf;zufcH&aom uav;i,frsm;u rdb odkYr[kwf tkyfxdef;olrsm;\ pwifar;jref;jcif;r&SdbJ ¤if;wdkYbmomzGifhajymwdkifwef;cJhaMumif; od&onf/ vdiftMurf;zufrIudk BuHKawGUcJh&aom uav;i,frsm;onf ¤if;wdkY,kHMunftm;udk;&olrsm;udk csufcsif;zGifhajymwdkifwef;jcif;xuf tcsdefumv twdkif;twmwpfcktxdzGifhajymjcif;r&SdbJ wdwfqdwfaewwfMuonf/ vdiftMurf;zufrIjzpfpOf (2) ckwGif tdrfeD;em;csif;odkYr[kwf tzdk;tzGm;rsm;odkY zGifhajymwdkifwef;jcif; rjyKvkyfrD uav;i,frsm;onf vdiftMurf;zufrIudktBudrfBudrfBuHKawGUcJh&aMumif; od&onf/ odkYaomf tcsdKUjzpfpOfrsm;wGif uav;i,frsm;taejzihf odomxif&Sm;pGm 'Pf&m&&Sdjcif; odkYr[kwf wpfnESifh wpfnxufydkí aysmufqkH;aejcif;wdkYaMumifh rdbtkyfxdef;olrsm;u ar;jref;&mrS vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;udk zGifhajymcJhMuonf/

usL;vGefolrsm;u t"r®jyKusifhpOfu Ncdrf;ajcmufcJhrIrsm;aMumifh aMumuf&GHUjcif;udk cHpm;cJh&aMumif; tMurf;zufcHuav;i,frsm;u ajymqdkygonf/ jzpfpOfwpfckwGif touf (17) ESpft&G,frdef;uav;i,fu usL;vGefol ¤if;OD;av;jzpfol\ Ncdrf;ajcmufrIaMumifh t"r®jyKusihfcH&aMumif;udktzGm;jzpfoltm; zGifhrajym&JbJ udk,f0ef&&SdvmonfhtcgwGifrSom olemjyKq&mrudk rvTJra&SmifomzGifhajymcJh&onf/ olemjyKq&mru xdkif;EdkifiHwGif tvkyfvkyfaeaom rdef;uav;\rdbrsm;udktaMumif;Mum;cJhojzifh rdbrsm;u jyefvmNyD; aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;xHodkY wdkifMum;cJhonf/41

tjcm;aomjzpfpOf (2) ckwGif touf (3) ESpfESifh (4) ESpft&G,f uav;i,frsm;jzpfaeojzifh¤if;wdkYBuHKawGUcJh&aom tjzpftysufudk (vdiftMurf;zufrI[k) em;vnf&ef i,f&G,fvGef;vSonf/idk,dkjcif;aMumifh odkYr[kwf 'Pf&m&&Sdaejcif;aMumifh rdbtkyfxdef;olrsm;u ar;jref;onfhtcgwGifvnf;emusifaeonf[kom jyefajymEdkifcJhMuonf/ 2015 {NyDvwGif touf (3) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;u touf (70) ESpft&G,f&Sd tdrfeD;em;csif;wpfOD;jzpfol\aetdrfrS idk,dkvsuf jyefvmcJhonf/

40 trSwf (31) ajcjrefwyf&if;rS ppfom;wpfOD;u a'ocHrdef;uav;i,fudk t"r®jyKusifh - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2014 Zefe0g&D 9/41 rk'HkNrdKUe,fwGif (17) ESpft&G,fwlrudk t"r®jyKusifholtm; avsmfaMu;aiG ay;acs&ef trdefYcs - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2015 pufwifbm 9/

Page 29: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

29tarSmifcef;u tyfusoH

]olYrdef;rudk,fu emaew,fvdkY olYtzGm;udk ajymjyawmh tzGm;jzpfwJholu a&aq;ay;cJhw,f/('gayr,fh) rdef;rudk,fudk ppfMunfhwJhtcgrSmawmh eD&JNyD; aoG;awGxGufaew,f/ tzGm;u temudkaq;xnfhay;NyD;awmh b,fvdkjzpfwmvJ ar;w,f/ tJvlBuD;u olYudk tdyf&mxJac:oGm;NyD; wkwfrmrmeJYxdk;w,fvdkY jyefajymw,f/ olu wu,fhuav;av;yJ&Sdao;awmh bmudkrS em;rvnfao;bl;av}(rGefjynfe,f armfvNrdKifNrdKUe,frS touf (3) ESpft&G,f t"r®jyKusifhcH&ol\ tzGm;jzpfolESifh awGUqkHar;jref;jcif;)42

jzpfpOf (18) ckü (3) ckwGif tzdk;jzpfap OD;av;jzpfap tdrfeD;em;csif;rsm;jzpfap rsufjrif oufaorsm; &SdcJhonf/ odkYaomf tqkdygrsufjrifoufrsm;u enf;vrf;wus wdkifwef;cJhonf odkYr[kwf usL;vGefcH&olrsm;udkcsufcsif; ar;jref;pkHprf;cJhonf[k rqdkvdkyg/ 2015 ckESpf ZGefvwGif touf(10) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udk touf (46) ESpft&G,f trsdK;om;wpfOD;u aoG;aqmifjzm;a,mif;NyD; t"r®jyKusifhcJhonf/

]uav;r&Jh tdrfudk vGefNyD; vrf;rem;vnf;a&mufa&m uav;rudk yg;pyfydwfNyD; t"r®usifhw,f/ uav;rta':&Jh a,mufsm;eJY olYom;u tjyifu jyefvmwJhtcsdefeJYwdk;awmh usL;vGefoluvnf;xGufajy;oGm;w,f/ .... uav;rta':&Jh a,mufsm; u tjzpftysufudk olYrdef;rudk jyefajymcJhayr,fhb,folrSvnf; olYudk r,kHovdk bmrSvnf;rvkyfMu bl;/ reufus [if;ulcsufzkdY uav;rav;udkoGm;EId;rS idkaewmawGUawmh ar;MunfhrS nu (t"r®jyK usifhcH&wJh) udpöaMumifh emaew,fvdkY ajymw,f}(rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif; axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)43

4-C) zGifh[ajymqdkonfh odkYr[kwf wdkifwef;onfh enf;vrf;rsm;

jzpfpOftrsm;pkwGif usL;vGefcH&onfhuav;i,frsm;u tMurf;zufrItaMumif;udk olwdkY\rdb odkYr[kwf tzdk;tzGm;rsm;udk yxrOD;qkH; zGifhajymcJhonf/ jzpfpOf (18) ckteuf (2) ckwGifom tMurf;zufcH&aomuav;rsm;u olwdkY\rdb odkYr[kwf tzdk;tzGm;r[kwfolrsm;udk OD;pGm zGifhajymcJhonf/ jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd trsdK;orD;rsm;\trIzGifhwdkifwef;ykHudk avhvmMunfhygu w&m;pGJqdkjcif;? wdkifMum;jcif;rjyKvkyfrDwGif &if;ESD;aomwpfpkHwpfOD;udk pwifzGifhajymavh&Sdonf/

44 þjzpfpOfudk touf (18) ESpfatmuf rdef;uav;i,frsm;wGif ydkrdkawGU&NyD; vlBuD;olrwpfOD;OD;udkzGifhajymwdkifyifjcif; rjyKvkyfbJ rnfonfhtcgrSs w&m;pGJqdk wdkifMum;rI jyKvkyfjcif; r&Sdacs/ rdom;pk0ifrsm;udk zGifhajymwdkifyif NyD;rSom w&m;Oya'twkdif; wdkifMum;trIzGifhrnf odkYr[kwf wdkifMum; jcif;rjyKbJvSsdKU0Sufxm;rnfudk qkH;jzwfMuonf/

42 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/43 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/

Page 30: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

30 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfrsm;tm;vkH;wGif usL;vGefcH&olrsm;\ rdom;pk0ifrsm;u aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rSwqifh nSdEIdif;ajz&Sif;NyD; avsmfaMu;aiGjzifh ausat;cJhonfrsm; &SdcJhouJhodkY EdkifiHawmftpdk;&\ tkyfcsKyfa&;ESifh w&m;a&;Xmersm; odkYr[kwf rGefjynfopfygwDrSwqifh w&m;rSswrI &SmazGcJhonfrsm;vnf; &Sdonf/ xdkuJhodkY wkdifMum;trIzGifhcJhonf[kqdkaomfvnf;vdiftMurf;zufcH&jcif;onf &Sufp&maumif;aom tjzpftysufwpfck jzpfonf[k cH,lxm;aomt,ltqoabmxm;rsm;u trIzGifhwdkifMum;jcif;rsm;udk rsm;pGm aESmifhaES;MuefYMumaponf/

]yxrawmh tkyfcsKyfa&;rª;udk rwdkifawmhbl;vdkY qkH;jzwfcJhw,f/ 'Dudpöudk wjcm;vlawG odoGm;rSmudkvnf; rvdkcsifbl;av/ ('gayr,fh tJudpöjzpfNyD;aemufydkif;rSm) ajr;rav;u raysmfr&TifeJY (tNrJ) wdwfqdwfaew,f/ 'gayr,fh tjypfvkyfcJhwJholuawmh&GmxJrSm oDcsif;awmifqdkNyD; aysmf&Tifaew,f} (rGefjynfe,f oHjzLZ&yfNrdKUe,frS t"r®jyKusifh&ef BuHpnfrIudk BuHKawGUcJh&aom touf (9) ESpft&G,f uav;i,f\tzGm;jzpfolESifh awGUqkHar;jref;jcif;)45

]tJ'DudpötaMumif;udkvnf; od&a&m bmvkyfvdkY bmudkif&rSef;vnf; rodbl;/ tkyfcsKyfa&;rª;udkvnf; taMumif;rMum;jzpfcJhbl;/ uav;rav;uawmh 'Pf&maMumifh wpfnvkH;idkaew,f/ reufydkif; a&mufjyefawmhvnf; uGsefr(uav;r\tzGm;)u yJjyKwfa&mif;zdkY tdrfuxGuf&w,f/ aps;a&mif;wmuae jyefvmawmhuav;rav;u tem&SdefeJY tzsm;wufvdkY aq;cef;oGm;jyMuw,f/ &SufvdkY bmawGjzpfcJhw,fqdkwmudk aq;cef;udkvnf; rajymjy&Jbl;}(rGefjynfe,f armfvNrdKifrS touf(3) ESpft&G,f vdiftMurf;zufcH&ol uav;i,f\ tzGm;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)46

rGefjynfe,fwGif jzpfyGm;cJhaom vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;onf tzGJUtpnf;trsdK;rsdK;\tkyfcsKyfrIe,fy,fatmufwGif jzpfyGm;cJhonf[k qdkEdkifaomfvnf; jzpfpOfrsm;\ (85) &mcdkifEIef;onftpdk;&xdef;csKyf{&d,mrsm;ESifh tpdk;&\ w&m;pD&ifrIpepfatmufwGif jzpfyGm;cJhjcif;jzpfonf/ tpdk;&xdef;csKyf&mjyifywGifrl u&ifjynfe,ftwGif;&Sd rGefjynfopfygwD\ xdef;csKyf&ma'o? (rGefjynfopfygwDESifh EdkifiHawmftpkd;&) yl;wGJxdef;csKyf&ma'ojzpfaom rGefjynfe,f a&;NrdKUe,fESifh weoFm&Dwdkif; a&jzLNrdKUe,frsm;wGif jzpfpOf (1) ckpD pkpkaygif; jzpfpOf (3) ck jzpfyGm;cJhonf/ rGefjynfopfygwDxdef;csKyf&m

44 tao;pdwf od&Sdvdkygu urÇmhukvor*¾ Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women

(UN Women)u 2016 ckESpfwGif xkwfa0aom Justice Base -Voices from the Intersection: Women’s

access to justice in the plural legal system in Myanmar udk Munfh½SK&ef/45 oHjzLZ&yfNrdKUe,fwGif touf (9) t&G,f rdef;uav;udk t"r®jyKusifh&ef BuHpnfrI jzpfyGm; - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2017 - Zefe0g&Dv 17/46 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/

Page 31: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

31tarSmifcef;u tyfusoH

aus;&GmwGif epfemolrsm;u rGefjynfopfygwDodkY wdkuf½dkufwkdifMum;cJhNyD; ygwD\ Oya'twkdif; qkH;jzwfum epfemolrsm;tm; avsmfaMu;aiGay;cJhonf/ odkYaomf t"r®ac:aqmif (NyD; vufxyfaygif;oif;)jcif;udpöwpfckwGifrl epfemolrsm;u rGefjynfopfygwDtjyif rGefjynfe,f a&;NrdKUe,f jynfolY&JwyfzGJUudkygwdkifMum;cJhaMumif; awGU&SdcJh&onf/

jzpfpOfjyZ,m; (1.1) vdiftMurf;zufcH&aom uav;i,f touf&Sifusef&pfcJhygu trsm;qkH;

awGU&aom zGifhajymwdkifwef;ykHtqifhqifh

a'oqdkif&m aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rsm;udk wdkifMum;jcif;onf trsm;qkH;aom zGifh[wdkifMum;jcif;ykHpHjzpfNyD; 'kwd,tjzpfrsm;qkH;aom zGifhajymwdkifMum;rIrSm rdom;pk0if odkYr[kwf tkyfxdef;olrsm;rSwqifh&JwyfzGJU0ifrsm;odkY wdkifMum;jcif; jzpfonf/ tpdk;&xdef;csKyf&ma'oESifh yl;wGJxdef;csKyf&ma'owGif jzpfyGm;cJhaom vdiftMurf;zufrIjzpfpOf (19) rIteuf jzpfpOf (11) rIwGif ¤if;wdkY\ uav;i,frsm; BuHKawGU&aom vdiftMurf;zufrIudk rdom;pk0ifrsm;u e,fajr&Jpcef;xuf aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;udkom OD;pGmowif;ydkYwdkifMum;cJhonf/ aus;&Gmtqifh w&m;pD&ifa&;pepfwGif ao;i,faomjypfrIrsm;udk udkifwG,fajz&Sif;Edkifaomfvnf; aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rsm;taejzifh vdiftMurf;zufrIuJhodkYaom &mZ0wfrIrsm;udk

Page 32: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

32 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

ajz&Sif;qkH;jzwf&ef w&m;0iftcGifhtmPmrsm; r&SdaMumif;udkrlowdjyK&rnfjzpfonf/47 jypfrIrsm;udk ESpfOD;ESpfzufnSdEIdif;jcif;?epfemaMu;ay;jcif;jzifh ½dk;&mtpOftvmtwdkif; ajz&Sif;qkH;jzwfcJhMuNyD; vdiftMurf;zufrI epfemolrsm;taejzifh avsmfaMu;aiGvufcHjcif;jzifhom vrf;qkH;cJhonf/

txufygtaMumif;t&mrsm;aMumifh vdiftMurf;zufrIjyóemrsm;udk aus;&GmtqifhwGifom ajz&Sif;tqkH;owfavh&Sdonf[k xifjrif,lq& aomfvnf;48 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfrsm;wGif aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;u pD&ifqkH;jzwfaom jzpfpOfwpfckyg yg0ifvmcJhonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;xHodkY owif;ydkYwdkifMum;cJhaom trI (11) rIteuf (8) rIudk aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª; rsm;u jynfolY&JwyfzGJYodkY wqifhjyefvnfwdkifMum; vTJajymif;ay;cJhonf/ trI (2) rIudk rGefjynfopfygwDodkY vTJajymif;ay;cJhNyD; usef(1) rIudk e,fajrcHwyf&if;ESifh wdkuf½dkufaqG;aEG;nSdEIdif;um trIudk pD&ifqkH;jzwfcJhonf/ aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;okdY wdkifMum;cJhaom trIwpfckwGif tqdkygtrIudk oufqdkif&mjynfolY &Jpcef;odkY vTJajymif;ay;&efa'ocH vlrItzGJUtpnf;wpfcku tkyfcsKyfa&;rª;udk zdtm;ay;cJh&onf/

2015 ZGefvwGif touf (46) ESpft&G,f trsdK;om;wpfOD;u touf (10) ESpft&G,frdef;uav;i,fwpfOD;udk rGefjynfe,f armfvNrdKifNrdKUü t"r®jyKusifhcJhonf/

]ol t"r®jyKusifhcH&NyD; tawmfav;emaew,fvdkY uav;rav;u ajymw,f/uav;r&Jh ta':uvnf; tjzpftysufudk ,kHzdkYcufayr,fh uav;ru jyKusifhcH&wmaocsmw,fajymaeawmh reufapmapmrSm tkyfcsKyfa&;rª;tdrfudk oGm;w,f/ tkyfcsKyfa&;rª;u 'g[m tdrfeD;em;csif;Mum;rSmjzpfwJh jyóemqdkNyD;awmh wdwfwdwfaezdkYajymw,f/ uav;rta':u rauseyfawmh tJ'Dudpöudk rGefjynfe,fvkH;qdkif&mtrsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;udk wkdifvdkufw,f/ tJ'Dtoif;uae tkyfcsKyfa&;rª;udk Oya'eJYtMuyfudkif ajymqdkawmhrStkyfcsKyfa&;rª;u ta&;,lrIawG pvkyfw,f/ aemufawmh uGsefrwdkYu tJtrIudkNrdKifom,m &Jpcef;udk wdkifMum;trIzGifhcJhw,f} (rGefjynfe,fvkH;qdkif trsdK;orD;rsm;ESifhuav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;rS a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)49

47 tao;pdwftcsuftvufrsm;twGuf tcef; (3) aemufcHordkif;udk Munfh&ef/48 vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;udk aus;&GmtqifhwGifom ajz&Sif;avh&Sdonf[laom tcsufudk vlrItzGJUtpnf;rsm;?w&m;a&;uGsrf;usifolrsm;ESifh aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rsm;ESifh awGUqkHar;jref;pOfwGif awGU&SdcJhjcif;jzpfNyD; ydkrdkod&Sdvdkygutcef; (5) jynfolvlxk\ oabmxm;toHrsm; udk Munfh½SK&ef/49 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/

Page 33: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

33tarSmifcef;u tyfusoH

vdiftMurf;zufcH&olrsm;\ rdom;pk0ifrsm;u jynfolY&JwyfzGJUodkY wdkuf½dkufwdkifMum;jcif;onf'kwd,tawGU&qkH;aom wdkifMum;rIykHpHjzpfonf/ jzpfpOf (20) euf (8) ckwGif vdiftMurf;zufcH&olrsm;\ rdom;pk0if odkYr[kwf tkyfxdef;olrsm;u jzpfpOfudk jrefrmEkdifiH jynfolY&JwyfzGJYodkY wdkuf½dkufwdkifMum;cJhonf/

4-i) w&m;a&;Xmersm;\ qkH;jzwfcsufrsm;

jzpfpOftm;vkH;teuf (30) &mckdifEIef;jzpfaom jzpfpOf(6) ckom trIjyD;jywfonftxd pD&ifcsufcsEdkifcJhNyD; &yfaus;tmPmydkifu (1) ck? EdkifiHawmfw&m;pD&ifa&;Xmrsm;u (3) ckESifhrGefjynfopfygwD\ w&m;a&;Xmersm;u (2) ck pD&ifqkH;jzwfcJhonf/ usef&Sdaeaom jzpfpOfrsm;teuf jzpfpOf (2) ckudkrljynfolY&JwyfzGJU odkYr[kwf w&m;a&;Xmersm;\ qufvufta&;,laqmif&Gufjcif;r&SdbJ pkHprf;ppfaq;qJumv[k owfrSwfcJhonf/ jzpfpOf (12) ckudk jynfolY&JwyfzGJUu qufvufpkHprf;aeqJ jzpfonf/

aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;u pD&ifqkH;jzwfcJhaom trI (1)rIwGif usL;vGefolu epfemoludk avsmfaMu;aiG wpfodef;okH; aomif;(130000)usyf (tar&duefa':vm945.40 a':vm) ay;acsNyD; jypf'PfpD&ifcH&jcif;rS vGwfajrmufcJhonf/50

rGefjynfopfygwDu pD&ifqkH;jzwfcJhaom trI (2) ckwGif yxrtrIwGif usL;vGefolut"r®jyKusihfaMumif; oufaorjyEkdifojzifh avsmfaMu;aiG ay;acsNyD; jyefvnfvTwfay;cJh&onf/'kwd,trIwGifrl t"r®ac:aqmifaygif;oif;rIjzifh usL;vGefoludk axmif'Pf (3) ESpf csrSwfcJhonf/

EdkifiHawmfw&m;pD&ifa&;Xmersm;u pD&ifqkH;jzwfcJhaomtrI (3) rIwGif usL;vGefoltm;vkH;udk &mZowfBuD;yk'fr(376) rk'drf;rIjzifh pGJcsufwifEdkifcJhNyD; axmif'Pf (1) ESpfESifh(2) v? (3) ESpfESifh (10) ESpftoD;oD; csrSwfcJhonf/ jrefrmEdkifiH&JwyfzGJUxHodkY wdkifMum;NyD;jzpfonfh usef&Sdaeaom jzpfpOf(13) ckESifh ywfoufí aemufxyf twnfjyKcsufrsm;udkrGefjynfvlYtcGifhta&;u &&Sdao;jcif; r&Sdao;aomfvnf;jzpfpOf (9) ckwGifrl usL;vGefonf[k wdkifMum;cH&aom olrsm;udk zrf;qD;cJhaMumif; od&onf/51

50 aiGaMu;vJvS,frIEIef;xm;rsm;udk 2017 azazmf0g&Dv (27) &ufaeYumvtwdkif; owfrSwfcJhjcif;jzpfNyD; tar&duef(1) a':vmvSsif jrefrmusyfaiG (1375.08) usyf &Sdonf/ (www.xe.com)51 ,cktpD&ifcHpmyg jzpfpOfrsm;ESifhywfoufí rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u okawoejyKvkyfvsuf&SdNyD;aemufqufwGJtpD&ifcHpmrsm;udk xkwfa0oGm;rnf jzpfonf/

Page 34: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

34 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

tcef; (5)

jynfolvlxk\ oabmxm;toHrsm; od k Yr[kwf vdi ftMurf;zufrIE Si f h ywfoufNy D;jynfolvlxkwdk Y ausmfjzwfcJ h aom twm;tqD;rsm;

þtcef;wGif oufi,fvdiftMurf;zufrIESifh ¤if;tMurf;zufrItwGuf w&m;rSswrI jyefvnf&SmazG&mwGif BuHKawGU&ifqdkifae&aom tcuftcJ twm;tqD;rsm;udk ydkrdk od&Sdem;vnfEdkif&eftwGuf vlrItzGJUtpnf;rsm;?&Gmol&Gmom;rsm;ESifh wpfOD;csif;jzpfap tzGJUtpnf;tm;jzifhjzpfap awGUqkHar;jref;NyD; ¤if;wdkY\ oabmxm;toHrsm;udk em;axmifcJhonf/ awGUqkHar;jref;cJhaom olrsm;wGif vdiftMurf;zufcH&olrsm;? ¤if;wdkY \rdom;pk0ifrsm;ESifh tdrfeD;em;csif;todkif;t0dkif;rsm;wdkY yg0ifNyD; ¤if;wdkY\ tMurf;zufrIudk wdkifMum;zGifhajymykH? usL;vGefoltjypfay;cH&&eftwGuf avsmfaMu;aiGrsm;udk jiif;qefcJhykH? tMurf;zufcH&olrsm;tm; az;rulnDykHwdkYudkvnf; þtcef;wGif azmfjyoGm;rnf jzpfonf/

þtcef;wGif oufi,fvdiftMurf;zufrI jrifhwufvmjcif;ESifhoufqkdifaom tjrifrsm;? ynma&;ESifh acwfrDenf;ynmrsm;tay: vufvSrf;rDrI? vdiftMurf;zufrIusL;vGefolrsm;tm; oufnSmpGm jypf'PfcsrSwfaerIESifh w&m;aomOya'rsm; pdk;rdk;rItm;enf;aejcif; ponfhwdkYESifh ywfoufaom oabmxm;tjrifrsm;vnf; yg0ifonf/

aemufqkH;wGif tMurf;zufrItwGuf w&m;rSswrI jyefvnf&SmazG &mwGif BuHKawGUae&aomtcuftcJ twm;tqD;rsm;? vdifESifh vdiftMurf;zufrIESifh ywfoufaom a&S;½dk;qefonfhoabmxm;tjrifrsm;? qif;&JrGJawrIrsm;? w&m;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;tmPmydkifrsm;tay: r,kHMunfrIrsm;ponfwdkYudkazmfjyoGm;rnf jzpfonf/

5-u) &ifqdkifausmfvTm;cJ h&aom tcuftcJrsm;ESifh ywfoufaomoabmxm;tjrifrsm;

þtpD&ifcHpmjyKpkaecsdeftwGif; jrefrmEkdifiHawmifydkif;&Sd rGefjynfe,fESifhrGefa'orsm;wGif jzpfyGm;cJhaom oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufí w&m;rSswrIjyefvnf&SmazG&mwGif tcuftcJrsm;? twm;tqD;rsm;? pdefac:rIrsm; rsm;pGm&SdaeaMumif; od&SdcJhonf/ a0zefuJh&JUrIrsm;udk ausmfvTm;í vdiftMurf;zufrIrsm;udk

Page 35: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

35tarSmifcef;u tyfusoH

zGifh[wdkifMum;&mwGifvnf;aumif;? wdwfwqdwfae&ef tiftm;BuD;usL;vGefolrsm;u Ncdrf;ajcmufaeonfhMum;rS w&m;rSswrItwGuf wdkufyGJ0if awmif;qdk&mwGifvnf;aumif;? w&m;a&;qkdif&mudpö&yfrsm;ESifh usL;vGefolu xkdufoihfaom jypf'PfuscHa&;twGuf w&m;a&;t&m&Sdrsm;ESifh qufqHawmif;qdk&mwGifvnf;aumif;? usL;vGefolrsm;u jypf'PfrSvGwfajrmuf &ef&nf&G,fí ay;tyfvmaomavsmfaMu;aiGrsm;udk jiif;qdk&mwGifvnf;aumif;? tkyfcsKyfa&;ESifh w&m;a&;&mtmPmydkifrsm;\ (rrSswaom) qkH;jzwfcsufrsm;udk pkaygif;vufrSwfa&;xdk;í uefYuGuf&mwGifvnf;aumif;? rSswaom&v'frsm; xGufay:vm&eftwGuf w&m;pD&ifa&;pepfudk ajymif;vJEkdif&ef awmif;qdkqEjy&mwGifvnf;aumif;tcuftcJrsm; rnfrSs&ifqdkifcJh&onfudk ¤if;wdkY\ oabmxm; toHrsm;wGif jrifawGU&rnf jzpfonf/

5-uu) zGi f h[wdki fMum;jcif;

tMurf;zufcH&olrsm;taejzifh vdiftMurf;zufrIudk zGifh[wdkifMum;rI jyKvkyf&Jjcif; owåd&SdaomtjyKtrl jzpfonf/ uGsefawmfwdkY\ rGefjrefrmvlrItodkif;t0dkif;wGif vdiftMurf;zufrIcH&jcif;udk &Sufp&mtawGUtBuHKtjzpf rSwf,lxm;onf/ rdrdESifh rdom;pk0ifrsm;\ vkHNcHKa&;udk tav;xm;ygu vdiftMurf;zufcH&rIESifhywfoufNyD; wdwfwqdwfae&ef usL;vGefolrsm;\ Ncdrf;ajcmufjcif;udk cHxm;&aomuav;i,frsm;taejzifh vdiftMurf;zufrIrsm;udk zGifh[wdkifMum;&eftwGuf þtcsufonf BuD;rm;aom twm;tqD; jzpfvsuf&Sdonf/ þtcsufudk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; vufcH&&SdaomjzpfpOfrsm;wGif tajrmuftjrm;awGU&SdcJh&NyD; usL;vGefcH&ol\ (11) &mcdkifEIef;cefYuom rdb odkYr[kwftkyfxdef;olrsm;\ ar;jref;pkHprf;jcif;r&Sd tvdktavsmufzGifhajymcJhonf/ tMurf;zufcH&olrsm;u zGifhajymwdkifwef;cJhaomfvnf; vdiftMurf;zufrIudk vlrodapvdkaomqE´aMumifh tkyfxdef;ol rdbrsm;uoufqdkif&mtmPmydkifrsm;xHodkY oGm;a&muftaMumif;rMum;vdkaom jzpfpOfrsm;vnf; &SdcJhonf/52

okdYaomfvnf; jrefrmEdkifiHtwGif; jrifhwufvmaom vdiftMurf;zufrIta&twGufrsm;u vGJrSm;aoma&S;½dk;t,ltqrsm;u53 wjznf;jznf; ajymif;vJaysmufuG,fvmaMumif; axmufjyaeonf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOftm;vkH;wGif vdiftMurf;zufcHcJh&aom uav;i,frsm;u ¤if;wdkYtMurf;zufcH&rIudk aemufqkH;wGif wpfpkHwpfOD;tm; zGifhajymcJhMuonfcsnf; jzpfonf/ tcsdKUjzpfpOfrsm;wGif tmPmydkifrsm;\ Ncdrf;ajcmufrIudk cHcJh&aomfvnf; w&m;rSswrItwGuf qufvufawmif;qdkcJhonfrsm;vnf; &Sdonf/

52 tao;pdwftcsuftvufrsm;twGuf tcef; (4) uav;oli,frsm;tay: tMurf;zufrIykHpHrsm; udk Munfh½SK&ef/53 tao;pdwftcsuftvufrsm;twGuf tcef; (3) aemufcHordkif;udk Munfh&ef/

Page 36: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

36 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]'Dajz&Sif;rIudk vufrcHbl;qdk&if aus;&Gmu xGufoGm;&vdrfhr,fvdkY rd.........ESifh olY&JUrdom;pkudk wyfu Ncdrf;ajcmufcJhygw,f/ 'gayr,fh rd.......u avsmfaMu;awGudk vufrcHwJhtjyif trIudk vG,fvG,feJY ausat;zkdYtwGuf wyfu urf;vSrf;vmorSsudk jiif;qefzdk Yvnf; olYrdbawGudk udk,fwdkifudk,fus awmif;qdkcJhw,f/e,fajrcHwyf&if;eJYvnf; qufqHa&; tqifrajywJhtwGuf &GmuaexGufoGm;zdkYppfwyfu oleJYolYrdom;pkudk Ncdrf;ajcmufcJhw,f/ 'gayr,fh .........u olYudk t"r®jyKusifhw,fvdkY uav;ru tcdkiftrmqufajymcJhw,f/54 trIudk ausat;zdkY aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;udkvnf; ppfwyfu zdtm;ay;cJh w,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)

trsdK;orD;ESifh uav;tcGifhta&;udk zdESdyfaom a&S;½dk;pGJtpOftvmrsm; wnf&SdaeonfhMum;uyif oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk zGifh[ajymqdkwdkifMum;rIrsm;uvnf; jrifhrm;vmcJhonf/ tcsdKUaomjzpfpOfrsm;wGif usL;vGefolu jypf'PfuscHap&efESihf aemufaemifwGif tvm;wljypfrIrsm; rusL;vGefEdkifap&ef tMurf;zufcHuav;i,frsm;\ rdom;pk0ifrsm;ESifh tkyfxdef;olrsm;u tMurf;zufrIudk tmPmydkifrsm;xHodkY wdkifMum;cJhonf/

rGefjynfe,f rk'kHNrdKUe,fwGif touf (17) t&G,f rdef;uav;wpfOD;udk touf (24) ESpft&G,fvli,fwpfOD;u t"r®ac:aqmifum tvdkrwlbJ aygif;oif;cJhonf/ tvm;wljzpf&yfrsm; xyfrHjzpfyGm;jcif; r&Sdap&efESifh tjcm;olrsm;u xdkuJhodkYusL;vGefjcif; rjyKEkdifap&ef &nf&G,fNyD; rdef;uav;i,f\rdbrsm;u t"r®ac:aqmifaygif;oif;rIudk ta&;,lay;yg&ef rGefjynfopfygwDxHodkY wdkifMum;trIzGifhcJhonf/

54trSwf (31) ajcjrefwyf&if;rS ppfom;wpfOD;u a'ocHrdef;uav;i,fudk t"r®jyKusifh - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2014 Zefe0g&D 9/

Page 37: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

37tarSmifcef;u tyfusoH

]t&ifwkef;uqkd&if a,mufsm;av;wpfa,mufu 'Dvdk(t"r®ac:aqmifum tvdkrwlbJ aygif;oif;jcif;)vkyfcJhr,fqdk&if um,uH&Sifrdef;uav;taeeJY BudKufonfjzpfaprBudKufonfjzpfap tJvludk vufxyf&rSmyJ/ 'grSr[kwf a,mufsm;av;bufuavsmfaMu;ay;NyD;awmhvnf; trIudk &JvufxJ ra&mufcif ajz&Sif;vdkY&w,f/ ('gayr,fh) 'Dvdka&S;½dk;pGJtrltusifhawGudk olwdkY(rdef;uav;\ rdbrsm;)u csdK;zsufcsifw,f/epfemolawGu avsmfaMu;rvdkcsifbl;/ trsdK;orD;tay: tMurf;zufaewmawGudkvlawGudk odapcsifwm/ 'DvdkrsdK; usL;vGef&if tjypfay;cH&r,fqdkwmudk odapcsifwm}(trsdK;orD;rsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&;tpDtpOfrS rda[mif;pm;axmESifh awGUqHkar;jref;jcif;)55

5-uc) usL;vGe folu jyp f'Pfusc Hap&e f &n f& G, fNy D ; avsm fa Mu;r sm;u d kjiif;qefjcif;

w&m;rSswrIrsm;udk trSeftwkdif;&&Sd&efESifh usL;vGefolrsm;udk axmif'PfcsrSwfEdkif&eftwGufepfemolrdom;pkrsm;u vkyfaqmifaomenf;vrf;wpfckrSm avsmfaMu;aiGrsm;ukd jiif;qefjcif;yif jzpfonf/ urf;vSrf;vmaom avsmfaMu;rsm;udk jiif;y,fcJhouJhodkY w&m;Oya'twkdif; qufvufaqmif&Gufvdkojzifh (vufcHcJhaom)avsmfaMu;aiGrsm;udk jyefvnfay;tyfcJhonfrsm;vnf; &SdcJhonf/ vdiftMurf;zufrIudk BuHKawGUcJh&olrsm;ESifh ¤if;wdkY\rdom;pk0ifrsm;tm; avsmfaMu;aiGvufcHNyD; trIudk tvsiftjrefESifh wdwfwqdwfausat;&ef aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rsm;ESifh usL;vGefol\ rdom;pk0ifrsm;u rMumcP urf;vSrf;avh&Sdonf/

2016 'DZifbmvwGif rGefjynfe,f acsmif;qkHNrdKUe,fü touf (16) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udk touf (74) ESpft&G,f tbdk;tdkwpfOD;u t"r®jyKusifhcJhonf/ usL;vGefolonf &Gmom;rsm;tm;vkH; tokH;jyKae&onfh EkdifiHjcm;odkYac:qdkEdkifaom w,fvDzkef;qdkifudk zGifhvSpfxm;NyD; rdef;uav;i,fu xdkif;EdkifiHwGiftvkyfvkyfaeaom rdbrsm;ESifh pum;ajymqdk&ef tqdkygzkef;qdkifodkY rMumcPvma&mufavh&Sdonf/ tdrftwGif;odkY a&muf&SdpOf OD;...........u rdef;uav;i,fudk "m;jzifhaxmufNyD;atmf[pfygu owfypfrnf[kqdkum t"r®jyKusifhcJhonf/ aemufydkif;wGif rdbrsm;tm;jyefajymjyvsSifowfypfrnf[k Ncdrf;ajcmufcJhonf/

]OD;.........&JU orD;eJY nDrjzpfolawGu avsmfaMu;vufcHzdkY urf;vSrf;cJhw,f/ 'gayr,fhuav;r&JUtzGm;u urf;vSrf;rIukd jiif;cJhw,f/ uav;rtdrftxdoGm;NyD; avsmfaMu;b,favmufvdkcsifvJ? avsmfaMu;&NyD;wmeJY xkdif;udk xGufoGm;ay;zdkY oGm;nSdw,f/uav;rtzGm;u xyfjiif;NyD; 'DZifbm (16) &ufaeYrSm aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;udkwdkifMum;cJhw,f/ (rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmufay;ydkYaom jzpfpOf)56

55 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/56 acsmif;qkHNrdKUe,fwGif touf (16) ESpft&G,f ausmif;oludk touf (74) ESpft&G,f tbdk;tdku t"r®jyKusifh- rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2015 azazmf0g&D 2/

Page 38: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

38 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

26 27

tjcm;aomjzpfpOfwpfckwGif rGefjynfe,f oHjzLZ&yfNrdKUe,fü touf (9) ESpft&G,f uav;i,fwpfOD; udk touf (18) ESpft&G,fvli,fwpfOD;u t"r®jyKusifh&ef BuHpnfBudK;pm;cJh&m avsmfaMu;aiGusyf (10) odef; (tar&duefa':vm 727.23 a':vm)jzifh ESpfOD;ESpfzufausat;&ef aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;u 0ifa&mufnSdEIdif;ay;cJhonf/ odkYaomf avsmfaMu;aiGvufcHjcif;onf usL;vGefolu aemufxyftvm;wljypfrIrsm;udk qufvufusL;vGef&ef tm;ay;&ma&mufonf[k a'ocHjynfolYppfacgif;aqmifu tBuHay;ojzifh &,lcJhaom avsmfaMu;aiGrsm;udk jyefvnfay;tyfum oHjzLZ&yfNrdKUe,f &Jpcef;odkYtrIzGifhwdkifMum;cJhonf/ tqdkygwdkifMum;rIaMumifh &Jpcef;u usL;vGefolukd zrf;qD;cJhNyD; t"r®jyKusifhrIjzifhtrIzGifhta&;,lcJhonf/57

57 oHjzLZ&yfNrdKUe,fwGif touf (9) ESpft&G,fuav;udk t"r®jyKusifh&efBuHpnf - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2017 Zefe0g&D 17/

Page 39: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

39tarSmifcef;u tyfusoH

jzpfpOfavhvmrI/ / Ncdrf;ajcmufjcif;ESifh &yfaus;tzGJUtpnf;tiftm;pk

2013 'DZifbmvwGif rGefjynfe,f a&;NrdKUe,fü touf (13) ESpft&G,f rd.......... udk trSwf(31) ajcjrefwyf&if;rS ppfom;wpfOD;u t"r®jyKusifhcJhonf/ xdkudpöESifhywfoufNyD; aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;uvnf; e,fajrcHwyf&if;odkY oGm;a&mufcJh&onf/ trIzGifhjcif; rjyKvkyf&ef rd........udk wyf&if;rª;uzdtm;ay; awmif;qdkcJhNyD; trIausat;aMumif; vufrSwfxdk;ay;&eftwGuf avsmfaMu;aiG (5) odef;usyf(tar&duefa':vm 363.61 a':vm) ay;tyfcJhonf/ rd........... u avsmfaMu;aiGrsm;udk jiif;qefcJhNyD;trIausat;&eftwGuf ppfwyf\ BudK;yrf;rItm;vkH;udk jiif;qef&ef ol\rdbrsm;udk awmif;qdkcJhonf/xdkuJhodkY e,fajrcHwyf&if;ESifh tqifrajyrIjzpfvmonfhtwGuf olESifholYrdom;pktm; aus;&GmrS xGufcGmoGm;&ef ppfwyfu Ncdrf;ajcmufcJhonf/ rd..........\ jzpfpOfonf vlod&SifMum; jzpfvmcJhonf/ rd..........\ rdbrsm;u tjzpftysufudk zkH;uG,f&ef oabmwlvufrSwfxdk;NyD;onfh aemufwGif rd..........? ol\rdbrsm;? aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;ESifh a'ocH&Gmol&Gmom;rsm;udk 2014 Zefe0g&DvwGif ppfwyfu qifhac:cJhNyD; rnfolu t"r®jyKusifhrIowif;udk vdkufvHjzefYa0aeoenf;[k rd............tm; ar;jref;cJhonf/wpfNydKifeufwnf;rSmyif Nidrf;csrf;pGm aexdkifvdkygu trIudpöudk avsmfaMu;aiGjzifh ausat;oifhaMumif;xyfrHNcdrf;ajcmufjyefonf/ ta&SUawmifwdkif;ppfXmecsKyfrS wyfrrª;ESifh t&m&SdBuD;rsm;u Zefe0g&D (7)&ufaeYwGif rd........ xHodkY vma&mufcJhNyD; rd........? ol\rdbrsm;ESifh &Gmol&Gmom;rsm;udk xyfrHar;jref;pkHprf;cJhonf aemufydkif;wGif rd............\ rdom;pku jzpfpOfudk rGefjynfopfygwDodkY taMumif;Mum;cJhonf/

]trIrSefay:zdkYtwGuf oufqdkif&mtmPmydkifawGudk pkHprf;ppfaq;rIawG tjrefvkyfapcsifw,f/ uGsefrorD;av;u roefpGrf;av;yg/ oufqdkif&mu bmrSrvkyfay;bl;qdk&if aemufqkd olYvkHNcHKa&;twGuf uGsefrwdkY aMumufae&rSmaygh/ olvkHvkHNcHKNcHKjzpfwmudkyJ vkdcsifwmyg/ jypfrIusL;vGefoludk olwdkY tjypfay;oifhygw,f/ uGsefrwdkYavsmfaMu;aiG rvkdcsifygbl;? orD;av; vkHNcHKpdwfcszdkYudkyJ vdkcsifw,f/ uGsefrwdkYupm;aomufzdkY aeYwkdif; tvkyfvkyffae&wm/ olYudk tcsdefwdkif; *½krpdkufEkdifbl;}(rd...........\ rdcif? a&;NrdKUe,f? rGefjynfe,f)

aemufydkif;pkHprf;rIrsm;t& rd...........ESifh ol\rdcifjzpfolwdkYonf ppfwyf\ zdtm;ay;rIESifht"r®jyKusifhcH&rIu vlod&SifMum;jzpfvmrIwdkYaMumifh xdkif;EkdifiHodkY xGufcGmvmcJh&aMumif; rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u od&Sd&onf/

Page 40: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

40 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

5-u*) w&m;a&;Xmersm;\ pD&ifcsufudk qefYusifjcif; odkYr[kwf t,lcH0ifjcif;

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; vufcH&&SdcJhaom vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;wGif epfemolrdom;pktrsm;pku oufqkdif&mtmPmydkifrsm;\ udk,fwG,fajz&Sif;qkH;jzwfykHudk auseyfrIr&SdaMumif;zGifhajymcJhMuonf/ tcsdKUjzpfpOfrsm;wGif epfemolrsm;u vlrItzGJUtpnf;rsm;xHokdY tultnDawmif;cHNyD;oufqkdif&mtmPmydkifrsm;\ qkH;jzwfcsufrsm;udk t,lcH0ifcJhMuonf/ auseyfrIr&Sdaom qkH;jzwfcsufrsm;twGuf w&m;rSswrIudk awmif;qdkcJhMuonf/

2015 arvwGif touf (14) ESpft&G,f rdef;uav;i,fwpfOD;udk ¤if;tzGm;jzpfol\ tdrfeD;em;csif;wpfOD;u t"r®jyKusifhNyD; arhajrmonftxd ½dkufESufcJhonf/ tqdkygtrIESifhywfoufí bk&m;okH;qlrGefjynfopfygwD tmPmydkifrsm;u t"r®jyKusifhonf[k awGU&Sdjcif;r&Sd[kqdkum usL;vGefoltm;axmif'PfcsrSwfjcif; r&SdbJ 'PfaiGom ay;acsapcJhojzifh rGefjynfopfygwDxdyfydkif;tmPmydkifrsm;xHodkYt,lcH0ifcJhonf/

]trIu Mumvmawmh rd....... &Jh rdom;pktwGuf pdwfydkif;qdkif&m xdcdkufrIawGjzpfvmw,f/ uGsefawmfhtaeeJYuawmh tjrefqkH; trIrSefay:apcsifw,f/ uGsefawmfhwlrudk t"r®usifhw,f rusifhw,f tomxm;OD;? uav;udk ½kdufwJhtwGuf oltjypfay;cH&oihfw,f/ bmavsmfaMu;rS rvdkcsifbl;/ olYudk tjypfay;wmyJ vdkcsifw,f}[kepfemol\ OD;av;jzpfolu ajymjycJhonf/ (rGefjynfvlYtcGifhta&; azmifa';&Sif;a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaom jzpfpOf)58

tcsdKUjzpfpOfrsm;wGif w&m;a&;Xmewpfck\ qkH;jzwfcsufudk rauseyfojzihf tjcm;aom w&m;a&;XmewpfckodkY ajymif;vJwkdifMum;cJhonfrsm;vnf; &SdcJhonf/ touf (10) ESpft&G,f wlrjzpfoludk tdrfeD;em;csif;u t"r®jyKusifhonfhtrIESifhywfoufí csrSwfcJhaom aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;\ qkH;jzwfcsufudk rauseyfojzifh a'ocHvlrItzGJUtpnf;wpfck\ tultnDjzihf epfemol\ ta':jzpfolujynfolY&JwyfzGJUodkY wdkifMum;cJhonf/58 tkyfcsKyfa&;rª;u ½dk;&m;tpOftvmtwkdif; nSdEIdif;ajz&Sif;ay;cJhaomtjcm;aomtrIwpfckwGifvnf; epfemolrsm;u avsmfaMu;aiGrsm; jyefvnfay;tyfum w&m;Oya'twdkif; trIrSefay:ayguf&ef xyfrHBudK;yrf;cJhonf/60

58 rGefjynfopfygwDu vdiftMurf;zufrIESifhywfoufí csrSwfcJhaom qkH;jzwfcsufudk epfemolrdom;pku t,lcH0if- rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2015 - Zlvkdif 22/59 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; e,fowif;axmufu ay;ydkYvmaom ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh trIjzpfpOf/60 oHjzLZ&yfNrdKUe,fwGif touf (9) ESpft&G,f uav;i,fudk t"r®usifh&ef BuHpnf - rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2017 Zefe0g&D 17/

Page 41: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

41tarSmifcef;u tyfusoH

5-uC) vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;\ tm;ay;ulnDrIrsm;

jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;twGif; jzpfyGm;cJhaom oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufí w&m;rSswrI&SmazG&mwGif wpfOD;csif;BudK;yrf;rIrsm; &SdcJhouJhodkY aemufaemifwGiftvm;wlusL;vGefrIrsm; xyfrHray:aygufap&eftwGuf epfemolwpfOD;wpfa,mufudk 0ef;&HNyD; epfemoludk,fpm; w&m;rSswrI&SmazGay;aeaom vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;\ BudK;yrf;rIudkvnf; awGUcJh&onf/ tqdkygBudK;yrf;rIrsm;wGif wyfrawmfom;wpfOD;\ t"r®jyKusifhrIudk cHcJh&aom rdef;uav;i,f\udk,fpm; e,fajrcHwyf&if;udk qefYusifjcif;? a'ocHvlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;u epfemolrsm;tm;axmufyHhulnDjcif;? ynmay;vkyfief;rsm; vkyfaqmifjcif;ESifh oufi,fvdiftMurf;zufrIudk vlxkuydkrdkowdxm;rdvmap&ef vIHUaqmfjcif;rsm;vnf; yg0ifonf/

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfrsm;wGif w&m;rSswrItwGufwkdufyGJ0ifaeaom vdiftMurf;zufcH&olrsm;udk a'ocHvlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;u 0dkif;0ef;ulnDonfhom"ursm;pGmudk awGU&SdcJh&onf/ touf (13) ESpft&G,f rdef;uav;i,fudk wyfrawmfom;wpfOD;ut"r®jyKusihfonfhjzpfpOfwGifvnf; &Gmol &Gmom;rsm;u e,fajrcHwyf&if;udk qefYusifum epfemolzufrS&yfwnfay;cJhMuonf/

]wm0eftjynfht0,lzdkY t"r®jyKusifhrIeJYywfowfNyD; pkHprf;ta&;,lay;zdkY&Gmom;awGu ppfwyfudk pmydk YcJhw,f/ rd......&JU trIeJYywfoufNyD; Ncdrf;ajcmufajymqdkaewmawG[m jrefrmEdkifiH&Jh Nidrf;csrf;a&; jzpfpOfudk xdcdkufapw,fqdkwmvufcHzdkY awmif;qdkcJhMuw,f/ aemufxyf tvm;wlusL;vGefrIawGrvkyfzdkY jzpfNyD;cJhwJhtrIudkvnf; rSsrSswwudkifwG,fzdkYudkvnf; epfemoleJY wpfjcm;&Gmom;rsm;u ppfwyfudkowday;cJhw,f/ a'ocHawG&Jh ajymMum;csuft&qdk&if trIudk w&m;Oya'twdkif;aqmif&GufzdkY jynfaxmifpk0efBuD; OD;atmifrif;u acgZm&Jpcef;udk nTefMum;cJhw,fvkdYqdkw,f} (rGefjynfvlYtcGifhta&; azmifa';&Sif; a'ocHe,fowif;axmuf ay;ydkYaomjzpfpOf)61

rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u vufcH&&SdcJhaom jzpfpOfrsm;\ (30) &mcdkifEIef;wGifa'ocHvlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;u epfemolrdom;pkrsm;udk ulnDcJhaMumif; awGU&Sd&onf/ tqdkygulnDrIrsm;wGif aq;ppfjcif;? 'Pf&mukojcif;tygt0if usef;rma&;apmihfa&SmufrIrsm;? aq;½kHESifh aq;cef;rsm;odkY vdkufvHydkYaqmifay;jcif;? w&m;a&;qdkif&mESifh aiGaMu;qdkif&m axmufyHhulnDrIrsm;ESifh ESpfodrfhaqG;aEG;ynmay;jcif;rsm;vnf; yg0ifonf/

61 trSwf (31) ajcjrefwyf&if;rS ppfom;wpfOD;u a'ocHrdef;uav;i,fudk t"r®jyKusifh- rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - 2014 Zefe0g&D 9/

Page 42: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

42 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]&Jpcef;rSm trIzGifhzdkY NyD;awmh w&m;½kH;rSm w&m;&ifqdkifzdkYudk uGsefrwdkYutcaMu;aiGr,lbJ tjynfht0ulnDay;ygw,f/ olwdkY em;rvnfwm&Sd&ifvnf;&Sif;jyay;w,f/ oGm;vmp&dwf rwwfEdkif&ifvnf; ulnDay;w,f/ a&SUaec? oGm;vmp&dwf? tpm;taomuf aemufqkH; t0wftpm;txdyg ulnDay;w,f/ a&SUaetwGufqdk olwdkY wpfjym;rS ay;p&mrvdkbl;/ vdiftMurf;zufcH&ol tawmfrsm;rsm;uawmh olwdkYywf0ef;usif&JU cGJjcm;qufqHrIudk cH&wmcsnf;yJ/ tJ'gaMumifh olwdkYcE¨mudk,fusef;rma&; omru pdwfusef;rma&;twGufyg tukefvkyfay;&w,f/ESpfodrfhaqG;aEG;wmvnf; vkyfay;&w,f/ olwdkYywf0ef;usifu ypfy,fvdkufawmha&&SnfrSm tvkyfvkyfEkdifatmifvnf; pDpOfay;&w,f/ tyfcsKyfoifwef;wdkY bmwdkYay;&w,f/ olwdkY ykHrSef0ifaiG&wJhtxd ulnDay;w,f (rGefjynfe,fvkH;qdkif trsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;rS a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref; jcif;)62

vdiftMurf;zufcH&olrsm;udk axmufyHhulnDjcif;omru ynmay;vkyfief;rsm;ESifh owday;vIHUaqmfjcif;vkyfief;rsm;udkvnf; a'ocHvlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;u vkyfaqmifaeaMumif; awGU&onf/ a'ocHtzGJUtpnf;rsm;ESifh tcGifhta&;qdkif&m wufMuGvIyf&Sm;olrsm;u vdifynmay;a&;oifwef;rsm;? w&m;Oya'qdkif&m tvkyf½kHaqG;aEG;yGJrsm;ESifh tcGifhta&;qdkif&moifwef;rsm;udk ydkYcsay;aeonf/ tqdkygoifwef;rsm;udk uav;ESifhrdbrsm;utp? a'ocHtmPmydkifrsm;tv,f? aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;rsm;tqkH; tm;vkH;yg0ifcJhonf/

]oufi,fvdiftMurf;zufwJhudpöu wjznf;jznf;rsm;vmawmh rGeftrsdK;orD;tzGJUawGuvnf; tJudpötwGuf ynmay;Edkifzdk Yud k tcsif;csif;wdkifyifvmcJhw,f/ausmif;om;? ausmif;olawG q&m? q&mrawG rdbawGtm;vkH; ynmay;oifwef;rSmyg0if&r,f/ 'gayr,fh t"duuawmh ausmif;om;? ausmif;olawGaygh} (rGeftrsdK;om;ynma&;aumfrwDrS rdEGef'&DESifh awGUqkHar;jref;jcif;)63

]ynmay;tvkyf½kHaqG;aEG;yGJawG vkyfNyD;wJhtcgrSm w&m;Oya' vkyfxkH;vkyfenf;awGudk olwdkY em;vnfvmw,f/ wpfckckjzpf&if b,fvdkvkyf&r,fqdkwmolwkdYodvmw,f/ jypfrIeJY jypf'PfawGudk odvmw,f/ vdifudpöeJYywfoufNyD; bmawGu roifhavsmfbl;qdkwm odvmw,f/ b,f[mu &mZ0wfrIjzpfw,f? w&m;½kH;udkb,fvdkwdkif&r,fqdkwm odvmMuw,f/ (oifwef;u&&SdvmwJh) tawGUtBuHKawGudkvnf; olwdkYuav;awG ajr;awGudk jyefrSsa0vmEdkifw,f} (Legal Clinic Myanmar

ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)64

62 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u ykHESdyfrxkwfa0&ao;onfh a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/63 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdEGef'&DESifh awGUqkHar;jref;jcif;/64 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom Legal Clinic Myanmar rSq&mcsdKEdkifESifh a':wifZmjrifhwdkYESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 43: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

43tarSmifcef;u tyfusoH

5-c) oufi,fvdiftMurf;zufrIta&twGuf jrif hrm;vmjcif;E Si f hywfoufaomoabmxm;tjrifrsm;

þtpD&ifcHpmumvtwGif; jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;wGif oufi,ftMurf;zufrIta&twGuf jrifhrm;jcif;ESifhywfoufaom rSwfcsufay;ajymqdkrIrsm; trsdK;rsdK;&SdvmcJhonf/jzpfpOfrsm;udk em;vnf&eftwGuf rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;taejzifh &Gmol? &Gmom;rsm;omruvlrItzGJUtpnf;rsm;\ oabmxm;tjrifrsm;udkyg twGif;ususavhvmMunfhcJhonf/ t"r®jyKusifhrIudkzGifhajymvdkaom pdwfqE´rsm; ydkrdkjyif;xefvmjcif;? acwfrDenf;ynmrsm;udk vG,fulpGm vufvSrf;rDvmjcif;? w&m;aomOya'rsm; pdk;rdk;rIr&Sdjcif;? usL;vGefolrsm;udk oufnSmpGmjypf'PfcsrSwfaejcif;ponfhuGJjym;jcm;em;aom tjrifrsm;pGmudk awGU&SdcJhonf/

5-cu) ynma&;tqifhtwef; jrifhrm;vmjcif;ESif h acwfrDenf;ynmrsm;udk vG,fulpGmvufvSrf; rDvmjcif;

vdiftMurf;zufcH&jcif;onf &Sufp&mudpöjzpfojzifh wdwfwqdwf zkH;uG,fxm;oifhonf[laom a&S;½dk;t,ltqudk awmfvSefNyD; vdiftMurf;zufcH&rIudk ydkrdkzGifh[ajymqdkvmjcif;aMumifh oufi,fvdiftMurf;zufrI ta&twGuf rnfrSsjrifhrm;pGmjzpfyGm;aeonfudk od&Sdvm&onf/ vdifynmay;a&;ESifh w&m;a&;qdkif&mtcGifhta&;rsm;tay: vlrItzGJUtpnf;rsm;\ ynmay;ydkYcsrIrsm;aMumifh a'ocH&Gmol? &Gmom;rsm;\tjrifrsm; jrifhrm;vmcJhNyD; oabmxm;rsm;vnf; ajymif;vJvmcJhonf/

]oufi,fvdiftMurf;zufrIeJYywfoufNyD; tvkyf½kHaqG;aEG;yGJawGuGsefrwdkY vkyfcJhNyD;NyD/ tckqdk&if &Gmol&Gmom;awGu vdiftMurf;zufrIudkzGifh[ajymqdkzdkY todOmPfawG vkHvkHavmufavmuf &SdaeygNyD} (rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rduGef; csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;)65

oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufNyD; ydkrdkzGifh[ajymqdkvmjcif;rSm acwfrDenf;ynmrsm;udkvufvSrf;rDvmjcif;? tifwmeufudk xdawGUvmEkdifjcif;? smartphone rsm;E social media rsm;udktokH;jyKvmEkdifjcif;wdkYaMumifhjzpfaMumif; xifjrif,lqolrsm;vnf; &Sdonf/

65 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rduGef;csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 44: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

44 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]tckqdk&if oufi,fvdift"r®jyKusifhrIawG jrifhwufvmw,fvdkY uGsefrxifw,f/ t&ifwkef;uqdk&if smartphone awG social media awGu r&SdcJhbl;/'gayr,fh tckqdk tukefvkH;&aeNyD? vlawGuvnf; todynmA[kokw ydk&Sdvmw,f/'gaMumifh tMurf;zufrIawGudk zGifhajymvmw,f? trIzGifhwdkifMum;wmawG vkyfvmw,f/ odyfacgifwJh aus;&GmawGrSmvnf; ynmay;tvkyf½kHaqG;aEG;yGJawG vkyf&r,f}(rGeftrsdK;om;ynma&;aumfrwDrS rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)66

odkYaomfvnf; acwfrDenf;ynmrsm;onf aumif;usdK;rsm;udkom ,laqmifvmjcif; r[kwfacs/tifwmeufudk ydkrdkvufvSrf;rDvmonfESifhtrSs npfnrf;AD'D,dkESifh"mwfykHrsm;ESifh ydkrdkxdawGUvmEdkifjcif;aMumifh vlYtodkif;t0dkif;udk xdcdkufepfemrIrsm; jzpfyGm;vmEdkifaMumif; xifjrif,lqolrsm;vnf; trsm;pkyif&Sdaeonf/

]enf;ynmacwfrSm aeaeawmh npfnrf;AD'D,dkawGudk zkef;uae vlwdkif;MunfhvdkY&w,f/ vG,fvG,fav;yJ/ npfnrf;AD'D,dkawG MunfhNyD;&if prf;oyfcsifvmw,f/ tJawmh tjypfrJhwJhuav;awGu ypfrSwfwpfck jzpfvmwmaygh} (rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rdatmif;&if;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)67

5-cc) w&m;aomOya'rsm; pdk;rdk;rI r&Sdjcif;? tjypfay;ta&;,lrI tm;enf;jcif;

w&m;aomOya'rsm; pdk;rdk;rI r&Sdjcif;ESifh tjypfay;ta&;,lrItydkif;wGif tm;enf;oufnSmaejcif;wdkYonf oufi,fvdiftMurf;zufrIta&twGufudk jrifhrm;vmaponfh taMumif;&if;rsm;jzpfonf[k wpfcsdKUu xifjrif,lqMuonf/ &mZowfBuD;yk'frwGif t"r®jyKusifhrI usL;vGefygu axmif'Pf (10) ESpftxdom trsm;qkH;csrSwfEdkifonf[k azmfjyxm;onf/ xdkYjyif t"r®jyKusifhrI usL;vGefcJholtrsm;pkonfvnf; axmif'Pftenf;i,fomuscHNyD; jyefvnfvGwfajrmufvmavh&Sdonf/

]'Dvdkw&m;rSswrI r&Sdwm? Oya'awG rcdkifrmwmaMumifh aemufNyD;awmhw&m;cHawGudk avSsmhavSsmhayghaygh tjypf'Pfay;aewmawGaMumifh uGsefrwdkY ywf0ef;usifrSm t"r®usifhrIawG txl;ojzifh uav;awGudk t"r®usihfaewmawG rsm;aewm/Oya'awG ydkcdkifrmzdkY jypf'PfawGydkcszdkY uGsefrwdkY awmif;qdk&r,f/ jrefrmjynfuOya'awGu om;a&uGif;vdkygyJ/ wif;vdkuf avSsmhvdkufvkyfvdkY&w,f/ touf (4) ESpfuav; t"r®tusifhcH&wJhtrIrSmqdk w&m;cHu axmif (4) ESpfyJ tcscHvdkuf&w,f}(rGeftrsdK;orD;rsm;uGef&ufrS rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)68

66 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/67 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdatmif;&if;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/68 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 45: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

45tarSmifcef;u tyfusoH

5-*) w&m;rSswrI&SmazG&mwGif &ifqdkifae&aom tcuftcJpdefac:rIrsm;

jrefrmEdkifiHawmifydkif; rGefjynfe,fESifh rGefa'orsm;twGif; jzpfyGm;cJhaom oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom w&m;rSswrI&SmazGjcif;udk rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u okH;oyfavhvmNyD;aemufwGif t"dutcsuf (2) csufudk awGU&SdcJhonf/ yxrtcsufrSm oufi,fvdift"r®jyKusifhrIrsm;udkzGifh[ajymqdkwdkifwef;&ef ysufuGufjcif;ESifh 'kwd,tcsufrSm w&m;Oya'twkdif;jzpfap ½dk;&mtpOftvmtwdkif;jzpfap w&m;rSswrIudk &SmazG&mwGif vkHavmufaumif;rGefaom vkyfief;pOfrsm; r&Sdjcif; jzpfonf/

zGifh[ajymqdkwdkifwef;&ef ysufuGufjcif;wGif tydkif; (2) ydkif; yg0ifNyD; vkH;0rajymqdkbJ zkH;uG,fxm;jcif;ESifh &yfaus;tmPmydkifrsm;udkom wdkifMum;NyD; &Jpcef; odkYr[kwf w&m;½kH;odkY oGm;a&muf trIzGifh&ef ysufuGufjcif;wdkY jzpfonf/

txufygt"dutaMumif;&if; (2) rSm tcsif;csif;qufpyfwnfrSDaeMuNyD; (2) ckpvkH; jzpfay:vmygu w&m;rSswrI&&Sd&ef rsm;pGmcufcJvmcJhonf/ vdifESifh vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaoma&S;½dk;qefonfh tpGJtvrf;rsm;? qif;&JrGJawrIrsm;? tkyfcsKyfa&;ESifh w&m;a&;qdkif&m tmPmydkifrsm;udkr,kHMunfrIrsm;ESifh w&m;a&;u@\ pD&ifqkH;jzwfrIrsm;udk rauseyfrIrsm;aMumifh azmfjyygtaMumif;&if;(2) jzpfay:vmcJhonf[k rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u okH;oyfygonf/

5-*u) a&S;½dk;qefonfh tpGJtvrf;rsm;

usm;r(vdif)wef;wlnDrI? trsdK;orD; tcGihfta&;rsm;ESihf vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaoma&S;½dk;qefonfh tpGJtvrf;rsm;onf vdiftMurf;zufrItwGuf w&m;rSswrIjyefvnf&SmazG&mwGiftBuD;rm;qkH;aom tcuftcJtwm;tqD;rsm; jzpfaeonf/ a&S;½dk;qefonfh tpGJtvrf;rsm;aMumifhvdiftMurf;zufcH&jcif;onf &SufzG,faumif;aomudpöjzpfonf[k vlYtodkif;t0dkif;u xifjrif,lqaeonf/69 vGJrSm;aom&SufpdwfaMumifhyif vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;onf trSefwu,f jzpfyGm;aeonfh ta&twGufatmuf rsm;pGmenf;yg;aom yrmPtjzpfom ay:xGufvmonf/70 ¤if;tjyif

69 usm;r(vdif)wef;wlnDrI? trsdK;orD;tcGihfta&;rsm;ESihf vdiftMurf;zufrIESifhywfoufí ydkrdkod&SdvdkygutrsdK;orD;rsm;tzGJUcsKyf (jrefrmEdkifiH)u 2016 ZlvdkifvwGif pifNydKiftpD&ifcHpmtjzpf wifoGif;aom Long Way

to Go Gender Equality Network Myanmar u 2014 atmufwdkbmvwGif xkwfa0aom Behind the

Silence tpD&ifcHpmudk Munfh&ef/70 usm;r(vdif)wef;wlnDrI? trsdK;orD;tcGihfta&;rsm;ESihf vdiftMurf;zufrIESifhywfoufí ydkrdkod&Sdvdkygu trsdK;orD;rsm;tzGJUcsKyf (jrefrmEdkifiH)u 2016 ZlvdkifvwGif pifNydKiftpD&ifcHpmtjzpf wifoGif;aom Long Way to Go ESifhGender Equality Network Myanmar u 2014 atmufwdkbmvwGif xkwfa0aom Behind the Silence

tpD&ifcHpmudk Munfh&ef/

Page 46: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

46 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

acwfaemuf usaeNyDjzpfaom Oya'rsm;uvnf; tcsdKUaom omrefvdiftMurf;zufrIrsm;udk cGifhjyKxm;ouJhodkY jzpfvsuf&Sd&m vdiftMurf;zuf? tjrwfxkwfcH&ygu zkH;uG,fxm;avh&Sdaom ,Ofaus;rItpOftvmudk ydkrdkcdkifrmapcJhonf/ om"utm;jzifhqdk&if touf (13) ausfmvGefNyD;jzpfaom rdrd\ZeD;r,m;udk ¤if;\ qE´rygbJ t"r®vdifqufqH&ef jrefrmEdkifiH\ Oya'rsm;u cGifhjyKxm;onf/71

trsdK;orD;ESifh rdef;uav;i,frsm;tay: vdiftMurf;zufjcif;? tjrwfxkwfjcif;ykHpHtcsdKUudk a&S;½dk;tpOftvmrsm;u rsufuG,fjyK cGifhjyKxm;jyefojzifh vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;udk zGifh[ajymqdkjcif;rsm;?trIzGifhwdkifMum;jcif;rsm; enf;yg;aeonfrSm tqef;wMu,fr[kwfacs/

vdiftMurf;zufcH&olu rdom;pk0ifrsm; odkYr[kwf tkyfxdef;ol wpfOD;wpfa,mufudk zGifh[ajymqdkcJhyguvnf; vlod&SifMum;jzpfvmygu t&SufwuGJ tusdK;enf;jzpfrnf[laom vGJrSm;onfhawG;ac:rItjrifrsm;aMumifh vdiftMurf;zufrIudk zkH;uG,fxm;wwfouJhodkY wdkifMum;trIzGifhrnf qdkyguvnf; &yfaus;tqifhwGifom tNyD;owf tqkH;tjzwfcH,lMuonf/ &yfaus;tmPmydkifrsm;wGif trsm;pkrSm trsdK;om;rsm;jzpfNyD; vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;udk ajz&Sif;qkH;jzwf&mwGif ¤if;wdkYu ½dk;&mw&m;usifhxkH;rsm;udk tokH;jyKNyD; vdiftMurf;zufcH&olrdom;pk0ifrsm;ESifh tMurf;zufoltMum; avsmfaMu;aiGjzifh ausat;&ef nSdEIdif;avh&Sdonf/

]tm;vkH;yJ &Gmom;awGa&m t"r®tusifhcH&wJhola&m aemufqkH; aus;&GmOuú|uyg t"r®tusifhcH&w,fqdkwm tifrwef &SufzdkYaumif;wJhudpövdkYyJ vufcHxm;w,f/ 'gaMumifhrdkY t"r®usifhwJh trItawmfrsm;rsm;udk wdwfwqdwfyJ ajz&Sif;w,f/b,fudkrS rwdkifbl;} (rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rduGef;csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;)72

]t"r®jyKusifhwJhtrIudk &yfaus;tmPmydkiftqifhrSmyJ ajz&Sif;qkH;jzwfwm[mrSefwJhudpöawmh r[kwfbl;/ &yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;awGu ESpfOD;ESpfzufnSdEIdif;NyD; t"r®jyKusifhwJhtrIudk avsmfaMu;eJYyJ ajz&Sif;ay;vdkufwm rsm;w,f/ t"r®jyKusifhwJhtrIawGudk qkH;jzwfzdkY &yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;awGrSm vkyfydkifcGifhtmPmr&Sdbl;/ vdiftMurf;zufcH&wJholu epfemaMu;&&Sd&rSmjzpfovdk usL;vGefoluvnf; aocsmayguf jypf'PfuscH&rSmyg/ &yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;awGu ESpfOD;ESpfzufausat;zdk YavmufyJBudK;pm;w,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY vdifynmay;oifwef;awGzGifh&if &yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;awGudkvnf; yg0ifcdkif;&r,f} (rGeftrsdK;om;ynma&;aumfrwDrS rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)73

vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom a&S;½dk;pGJtpOftvmrsm;udk wdkufzsuf&mwGif ynma&;onf

71 1861 jrefrm&mZowfBuD;yk'fr 375/72 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rduGef;csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;/73 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 47: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

47tarSmifcef;u tyfusoH

35 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - awGUqkHar;jref;rItrSwf (4)? Edkif0if;atmif? aumh'Gef;?aumhyaemaus;&Gm? usdKufra&mNrdKUe,f/ 36 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif; - awGUqkHar;jref;rItrSwf (3)? Edkifa&T? aus;&GmOuú|? uGrfief;aus;&Gm?usdKufra&mNrdKUe,f/

t"duvufeufwpfckjzpfonfhtwGuf trsdK;orD;ESifh rdef;uav;i,frsm;udk a&SUxGufNyD; ¤if;wdkY\vdiftMurf;zufcH&rIjzpfpOfudk zGifh[wdkifMum;&ef ynmay;NyD; tm;ay;ulnD&rnf/ rnfodkYyifqdkapumrltcsdKUaom vlrItodkif;t0dkif;rsm;wGif vdifynmay;rIESifhywfoufaom a&S;½dk;qefonfhtjrifrsm;utjrpfwG,faeqJyif jzpfonf/

]rdbawGu olwdkY&JUuav;awGudk vdifynmay;tvkyf½kHaqG;aEG;yGJqDudkrvTwfcsifMubl;/ aqG;aEG;yGJu A[kokwawGudk uav;awG wvGJtokH;csrSmudkolwdkYu pdk;&drfaew,f/ 'Dvdkt,ltqrsdK; aMumifh olwdkYuav;awG ydkNyD;'ku©jzpfEdkifw,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY rdbawGudkvnf; ynmay;&w,f/ uGsefrwdkY ajymif;vJcsifwmurdbawGudk,fwdkif olwdkY&JUuav;awGudk vdifydkif;qdkif&m A[kokwawGeJY ywfoufNyD;ynmay;zdkYyJ (rGefjynfe,fvkH;qdkif&m trsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;rS a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)74

odkYaomfvnf; vdiftMurf;zufrIrsm;ESifhywfoufaom tawG;tjrifrsm; wjznf;jznf;ajymif;vJvmonfudkrl ynmay;olrsm;ESifh oifwef;q&mrsm;u owdjyKrdcJhMuonf/

]oifwef;rSm tvGwfoabmaqG;aEG;tcsdefa&mufvmvdkY&Sd&if rdef;uav;awG&Jh 0wfpm;qif,ifrIykHpHu t"r®jyKusifhrIeJY trsm;BuD;oufqdkifw,fvdkY vlBuD;awGu ajymMuw,f/ 'gayr,fh vli,fawGu 0wfpm;qif,ifrIykHpHaMumifh t"r®jyKusifhrI jzpfwmr[kwfbl;? pdwfcHpm;rIaMumifhyJ jzpfw,fvdkY jyefajymMuw,f/ 0wfpm;qif,ifrIaMumifh t"r®jyKusifhrIjzpfEkdifacs&Sdw,fvdkY wpfcsdKUuawmh ,kHMunfaeMuw,f} (rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rdatmif;&if;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)75

5-*c) qif;&JrGJawrI

qif;&JrGJawrIaMumifh vdiftMurf;zufrIqdkif&m w&m;rSswrI&SmazG&mwGif tcuftcJrsm; BuHKawGUae&onf/ pD;yGm;a&;rajyvnfaom rdom;pku oufi,fvdiftMurf;zufrIudk wdkifMum;trIzGifhaomfvnf; w&m;p&dwfrsm;? ½kH;csdef;oGm;&onfh oGm;vma&;p&dwfrsm;udk tukefusrcHEkdifojzifhavsmfaMu;aiGonfom ¤if;wdkYtwGuf taumif;qkH;tqkH;tjzwfjzpfvsuf&Sdaeonf/ w&m;&ifqdkif&onfhumvonf ESpfcsDMumjrifhEdkifonfhtwGuf vufvkyfvufpm;rdom;pkrsm;taejzifh jrifhrm;aomukefusp&dwfrsm;udk tcsdefMumMum uscH&ef rjzpfEdkifacs/

74 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/75 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdatmif;&if;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 48: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

48 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]b,folrS w&m;½kH; roGm;csifbl;/ tcsdefMumNyD;ydkufqHvnf; ukefw,f/ e,fuvlawGu trIjzpf&if aiGukefr,fqdkwm em;vnfxm;NyD;om;/ (oufi,fvdif tMurf;zufrIrSm)usL;vGefolawGu csrf;omNyD; tMurf;zufcH&wJholu qif;&Jwmrsm;w,f/ vlcsrf;omeJY,SOf&if usdef;aoayguf trI½SHK;rSmyJvdkYolwdkYu xifaew,f/ aiGrsm;w&m;Ekdifw,fvdkY olwdkYu taocsm,kHMunfaew,f/ 'gaMumifh tkyfcsKyfa&;rª;u qkH;jzwfwJhavsmfaMu;eJYyJ olwkdYu auseyfvkdufMuw,f/ w&m;½kH;txdwufr,fqdk&if trIvnf;½SHK; avsmfaMu;vnf;r& tJvdkjzpfrSmolwdkYu pdk;&drfaewm/ (uGsefawmf?rwdkYu qif;&Jw,f/ w&m;½kH;wdkifvnf; trI½SHK;rSmyJ/ avsmfaMu;vufcHvdkufwmuvGJvdkY wpfjcm;a&G;p&m bmrSr&Sdbl;/ w&m;½kH;a&muf&if avsmfaMu;awmifr&bJeJY NyD;oGm;r,f) qdkNyD; ajymwJholawGvnf; &Sdw,f} (rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rdatmif;&if;ESihf awGUqkHar;jref;jcif;)76

5-**) tkyfcsKyfa&;ESifh w&m;a&;tmPmydkifrsm;tay: ,kHMunfrI r&Sdjcif;

76 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdatmif;&if;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 49: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

49tarSmifcef;u tyfusoH

jrefrmEkdifiH\ w&m;pD&ifrIpepftay: ,kHMunfrIr&Sdojzifh w&m; rSswrIudk vufavSsmhvdkufaomepfemolrsm;vnf; tajrmuftjrm;&Sdonf/ tpdk;&? jynfolY&JwyfzGJYESifh taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;Xmersm;tay: ,kHMunfrIr&SdouJhodkY w&m;a&;r@dKifudkvnf; r,kHMunfMuacs/ aus;vufae jynfolrsm;onf tpdk;&Xmeqdkif&mrsm;ESifh &if;ESD;uGsrf;0ifrIr&Sdonfhtjyif jynfolY&JwyfzGJYESifh ywfoufqufET,f&rnfudkvnf; 0efav;wwfMuonf/ tqdkygtajctaewGif w&m;a&;Xmeudkyg t,kHtMunfr&Sdojzifhw&m;rSswrIudk vufavSsmhvdkufMuonf/ tcsdefMumjrifhonfhtjyif aiGaMu;tukeftusrsm;aom w&m;&ifqkdifrIrsm;? &J0efxrf;rsm;ESifh w&m;a&;t&m&Sdrsm;\ vkyfief;qdkif&muGsrf;usifvdr®mrIr&Sdjcif;? tusifhysufjcpm;rIrsm; &Sdaejcif;? bmompum;qkdif&m tcuftcJrsm; &Sdaejcif;wdkYaMumifh vuf&Sdw&m;pD&ifa&;pepfudk ,HkMunfrIysufjym;vsuf&Sdonf/77

]vmbfpm;wmuawmh tckxdBuHKae&wJh tcuftcJwpfckaygh/ touf (70)tzdk;tdku (3) ESpfcGJuav;udk t"r®usifhwJhtrIrSmqdk&if w&m;olBuD;u vmbfaiG,lNyD;awmh pD&ifcsufudk ajymif;vJcJh w,f/ aemufawmh olYudk e,fajymif;vdkufw,f/pcef;rª;vnf; e,fydkYcH&w,f ajymw,f/ e,fydkYw,fqdkwm vmbfpm;wJh t&m&SdawGtwGuf tjyif;qkH;jypf'PfygyJ/ olwdkYu b,fawmhrS txkwfrcH&bl;/ 'ghtjyife,fydkYw,fqdkwmvnf; b,favmufrS Mumwmr[kwfygbl; } (rGefjynfe,fvkH;qdkiftrsdK;orD;rsm;ESifh uav;oli,frsm; pGrf;&nfjrSifhwifa&; a&SUaqmiftoif;rS a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)78

]w&m;½kH;ra&mufwJh trIta&twGufawG rsm;aew,fqdkwm w&m;Oya'pdk;rdk;rI r&Sdwm&,ftrIudk pkHprf;ppfaq;wJhae&mrSm vGJrSm;rIawG trsm;BuD;&SdaevdkYyJ/ t"r®jyKusifhwJhtrIwpfck jzpfNyDqdk&ifepfemoludkyJ ar;cGef;awG wpfNyHKBuD;ar;aew,f/ usL;vGefoludkawmh enf;enf;yg;yg;yJ ar;w,f/oufaocdkifvkHwJh oufi,fvdiftMurf;rIqdk&ifawmif w&m;olBuD;u usL;vGefoludk jypf'Pftrsm;BuD;rcsbl;} (rGeftrsdK;orD;rsm;uGef&ufrS rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)79

77 tao;pdwftcsuftvufrsm;twGuf tcef; (3) aemufcHordkif;udk Munfh&ef/78 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom a':cifoef;axG;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/79 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 50: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

50 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

]uGsefru w&m;pD&ifa&;aumfrwDrS tzGJU0ifwpfa,mufjzpfaeayr,fh &Sufwm rsufESmylwmuawmh uGsefrtwGuf tcuftcJwpfck jzpfaewkef;yJ/ wpfcsdKUtrsdK;om;(w&m;pD&ifa&;) aumfrwD0ifawGqdk&if rdef;uav;u a,mufsm;av;udk t&ifjrSLqG,fw,fvdkYxifMuw,f/ vdiftMurf;zufrI tawmfrsm;rsm;[m rk'drf;rIrajrmufbl;vdkY olwdkYuxifw,f/ yaxG;u arG;pm;orD;udk t"r®usifhwJh trIrSmqdk&if tJvdkudpörsdK;udk rjzpfEdkifbl;vdkY olwdkYu ,kHMunfaew,f/ olwdkYvnf; tazawGjzpfaeawmh tazwpfa,mufu olYorD;t&if;udk t"r®usifhwm[m b,fvdkrS rjzpfEkdifbl;vdkYyJ rSwf,lxm;w,f}(rGeftrsdK;om;ynma&;aumfrwDrS rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)80

5-*C) w&m;aomOya'rsm; pdk;rdk;rI r&Sdjcif; odkYr[kwf w&m;a&;u@\ qkH;jzwfcsufuauseyfzG,f rjzpfjcif;

jrefrmEdkifiHwGif vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom w&m;rSswrIudk &SmazG&mwGif rMumcP&ifqdkifBuHKawGUae&aom tcuftcJwpfckrSm w&m;pD&ifa&;pepfudk rjynfhpkHrvkHavmufrIjzpfonf/w&m;Oya'trsm;pku acwfaemufusaeNyD; trsdK;orD;ESifh uav;i,frsm;udk OD;wnfaom tMurf;zufrIrsm;twGuf wdusaom vkyfxkH;vkyfenf;ESifh enf;Oya'rsm;vnf; r&Sdacs/

80 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdpm;'g;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 51: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

51tarSmifcef;u tyfusoH

oufi,fvdiftMurf;zufolrsm;udk xdxda&mufa&muf ta&;r,lbJ oufnSmpGmpD&ifaejcif;onf w&m;Oya'u jynfolvlxkrsm;udk vkHavmufaom umuG,frIay;Ekdifjcif;r&Sd[laom tawG;tac:ay:aygufvm&jcif;\ t"du taMumif;&if;jzpfonf/

]jypf'Pfuawmh awmfawmfav; oufnSmygw,f/ w&m;&ifqkdifwJhumv?tcsKyfxJrSm ae&wJh umvudk EIwfvdkuf&if axmif'Pfu b,favmufrS rusefawmhbl;/ tJawmh axmifuvGwfvmjyef&ifvnf; tJvdkjypfrIudk xyfusL;vGefwmygyJ/'ghtjyif vGwfNidrf;csrf;omcGifheJY vGwfvmwJh tusOf;om;awGvnf; renf;bl;/ axmifuswm b,favmufrS rMumao;bl;? vGwfNidrf;csrf;omcGifheJY vGwfvmjyefw,f}(rGeftrsdK;orD;tpnf;t½kH;rS rduGef;csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;)81

]oufi,frk'drf;rIu w&m;½kH;udk a&mufoGm;vnf;yJ jypfrIeJYjypf'Pfu rrSswbl;/ tJawmh olwdkY(jynfol)awGu trIrSefay:zdkYudk rBudK;pm;awmhbl;/ vlawGuw&m;Oya'pdk;rdk;a&;ukd t,kHtMunfenf;awmh w&m;rSswrIudk vufavSsmhvdkufMuw,f} (rGeftrsdK;orD;rsm;uGef&ufrS rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;)82

81 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rduGef;csef;EGefESifh awGUqkHar;jref;jcif;/82 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;u xkwfa0jcif;rjyKvkyf&ao;aom rdcs,f&Dpdk;ESifh awGUqkHar;jref;jcif;/

Page 52: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

52 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

tcef; (6)

tBuHjyKcsufrsm;

1) jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmftpdk;&odkY

&Sif;vif;wdusNyD; acwfESifhavsmfnDaom wpfEdkifiHvkH;qkdif&m uav;oli,fumuG,fa&;rl0g'udk csrSwf&ef/

jrefrmEkdifiH\ w&m;pD&ifa&;Xmersm;wGifvnf;aumif;? jrefrmEkdifiHjynfolY&JwyfzGJUESifh qufqHaqmif&Guf&mwGifvnf;aumif; a'ocHwdkY\ bmompum;udk tokH;jyKEdkif&efESifh w&m;a&;qdkif&mOya'rsm;? enf;Oya'rsm;ESifh vkyfxkH;vkyfenf;rsm;udk a'ocHwdkY\ bmompum;jzifh jyefqdkxkwfa0xm;&Sd&ef/

w&m;a&;r@dKifESif h w&m;pD&ifa&;Xmersm;wGif trsdK;orD;rsm; yd krd kyg0ifvm&efESif htrsdK;orD;w&m; olBuD;rsm; ydkrdkay:xGef;vm&eftwGuf tm;ay;ulnD&ef/

w&m;a&;r@dKifESifh w&m;pD&ifa&;Xmersm;wGif yg0ifywfoufaeaom w&m;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;Xmersm;tjyif tiftm;pktm;vkH;udk usm;r ra&G; vdiftMurf;zufrIESifh usm;r(vdif)wef;wlnDrItaMumif;ynmay;&ef/

w&m;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;Xmersm;twGif; jzpfyGm;aeaom tusifhysufjcpm;rIrsm;udk tqkH;owf&efESifh wdkifMum;vmaom vdiftMurf;zufrIjzpfpOfrsm;udk tMurf;zufcH&olrsm;tm; tjypfwifjcif;r&SdbJ?usL;vGefolrsm;ESifh nSdEIdif;aqmif&Gufjcif;r&SdbJ rSswaumif;rGefpGm pkHprf;ppfaq;&ef/

acwåem;cdk&mXmersm;? apmifha&Smufa&;a*[mrsm; zGifhvSpfNyD; vdiftMurf;zufcH&olrsm;tm;umuG,fapmifha&SmufrIay;&ef/

vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom vGJrSm;aom a&S;½kd;tjrifrsm;udk tjrpfjywf y,fazsmuf&eftwGuf pmoifausmif;rsm;ESifh vkyfief;cGifrsm;wGif vdifynmay;a&;ESifh usm;r(vdif)wef;wla&;todynmay; oifMum;&ef/

qif;&JrGJawrIwdkufzsufa&;udk t&SdefjrSifhvkyfaqmif&efESifh pD;yGm;a&;tqifrajyaom rdom;pkrsm;udk Oya'a&;&m axmufyHhulnDrIrsm; ay;tyf&ef/

Page 53: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

53tarSmifcef;u tyfusoH

2) jynfaxmifpkvTwfawmfodkY

vdiftMurf;zufrIudk cGifhjyKtm;ay;aom w&m;Oya'yk'frrSeforSsudk y,fzsuf&ef/

oufi,fvdiftMurf;zufrItwGuf oD;oefYw&m;Oya'rsm;? yk'frrsm; twnfjyKjyXmef;&efESifhoufi,fvdiftMurf;zufrIusL;vGefolrsm;tm; jypfrIESifhxkdufwefaom jypf'Pfrsm; csrSwfEdkifa&;twGufOya'rsm; jyXmef;&ef/

trsdK;orD;rsm;tay: tMurf;zufjcif;udk xda&mufpGm umuG,fEdkif&eftwGuf vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;ESifh wdkifyifaqG;aEG;NyD; wpfEdkifiHvkH;qdkif&mrl0g' csrSwf&efESifh trsdK;orD;ESifh uav;tcGifhta&;rsm;udk umuG,fjrSifhwif&ef/

1993 uav;oli,frsm;Oya'udk jyifqifjznfhpGufEdkif&eftwGuf vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;ESifh aqG;aEG;wdkifyifvkyfaqmif&efESifh xdkodkYjyifqif&mwGif tMurf;zufrIESifh oufi,fvdiftMurf;zufrIrsm;udk umuG,fay;onfh Oya'rsm; yg0ifatmif vkyffaqmif&ef/

3) taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;XmeodkY

jynfaxmifpk? jynfe,f? wdkif;ESifh &yfaus;taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;pD;Xmeu vufcH&&SdaomvdiftMurf;zufrItm;vkH;udk jrefrmEdkifiH&JwyfzGJUxHokdY taMumif;Mum;wifjy&ef/

½dk;&mtpOftvmenf;vrf;rsm;udk tokH;jyKNyD; vdiftMurf;zufrIrsm;udk ajz&Sif;aejcif;tm;&yfwefY&efESifh ESpfOD;ESpfzufndSEIdif;NyD; avsmfaMu;ay;acsjcif;jzifh vdiftMurf;zufrI &mZ0wfrIudk &yfaus;tqifhwGif ajz&Sif;aejcif;tm; &yfwefY&ef/

4) rGefjynfopfygwDodkY

vdiftMurf;zufrItm;vkH;udk aus;&Gm? NrdKUe,fESifh c½dkiftkyfcsKyfa&;Xmersm;rSwqifh rGefjynfopfygwD\ w&m;pD&ifa&;A[kdaumfrwDodkY wifjyí tqkH;tjzwfcH,l&ef/

rGefjynfopfygwD\ tkyfcsKyfa&;tqifhtm;vkH;wGif vdiftMurf;zufrIrsm;udk ajz&Sif;&mü ESpfOD;ESpfzufndSEIdif;jcif;ESifh avsmfaMu;aiGjzifh ausat;apjcif;wdkYudk ajz&Sif;rIenf;vrf;rsm;tjzpf tokH;jyKaejcif;tm; tqkH;owf&ef/

Page 54: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

54 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

rGefjynfopfygwD\ w&m;pD&ifa&;aumfrwDwGif trsdK;orD;tzGJU0ifrsm; ydkrdkyg0ifvmap&ef/

rGefjynfopfygwD\ w&m;pD&ifa&;Xmersm;wGif yg0ifywfoufaeaom w&m;a&;ESifh tkyfcsKyfa&;Xmersm;tjyif tiftm;pktm;vkH;udk usm;r ra&G; vdiftMurf;zufrIESifh usm;r(vdif)wef;wlnDrItaMumif; ynmay;&ef/

5) vlxktajcjyKtzGJUtpnf;rsm;odkY

vdiftMurf;zufrIjyóemESifhywfoufaom owday;vIHUaqmfrIrsm;ESifh ynmay;ydkYcsrIrsm;udkqufvufvkyfaqmifoGm;&ef/

jynfolvlxkrsm; txl;ojzifh aus;vufaejynfolrsm;tm; vdiftMurf;zufrIqkdif&m? uav;oli,ftcGifhta&;qdkif&m? oufi,fvdiftMurf;zufrIESifhoufqdkifaom w&m;Oya'ESifh w&m;a&;vkyfxkH;vkyfenf;qdkif&mudpö&yfrsm;udk ynmay;ydkYcs&ef/ xdkodkYydkYcs&mwGif vlwef;pm;tm;vkH; txl;ojzifh&yfaus;tkyfcsKyfa&;rª;rsm;yg yg0ifap&ef/

vdiftMurf;zufrIESifhywfoufaom a&S;½kd;tjrifrsm;udk wkdufzsufajymif;vJypfEdkifaom ynmay;rIrsm;udk vkyfaqmif&ef/

vdiftMurf;zufcH&olrsm;tm; tm;ay;ulnDaxmufyHh&efESifh tvm;wlvkyfaqmif&ef jynfolvlxkrsm;tm; wkdufwGef;tm;ay;&ef/

6) tjynfjynfqdkif&mtodkif;t0dkif;rsm;odkY

vdiftMurf;zufrI? uav;oli,ftcGifhta&;ESif h trsdK;orD;pGrf;&nfjrSifhwifa&;qdkif&maxmufyHhulnDrIrsm;ESifh ynmay;rIrsm;udk qufvufvkyfaqmifoGm;&ef/

trsdK;orD;rsm;tay: tMurf;zufrIykHpHtm;vkH; yaysmufa&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf The

Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women (CEDAW)

ESifh uav;oli,ftcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf The Convention on the Child Right (CRC)

udk av;pm;vkdufem taumiftxnfazmf&ef jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmftpdk;&tm; zdtm;ay;wkdufwGef;&ef/

Page 55: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

55tarSmifcef;u tyfusoH

pOf &ufpGJ ae&m t ouf

vlrs dK ; tMurf;zufrIykHpH usL;vGefol

1 2013 'DZifbm

a&;NrdKUe,f 13 rGef t"r®jyKusifhjcif;t"r®ac:aqmifjcif;

wyfrawmf

2 2014 oxkHNrdKUe,f 13 Arm t"r®jyKusifhjcif; tpfudkawmfpyfol

3 2014 ZGefv

a&jzLNrdKUe,f 11 rGef t"r®jyKusifhjcif;t"r®ac:aqmifjcif;owfjzwfjcif;

trnfrod

5 2014 'DZifbm

a&;NrdKUe,f 4 rGef t"r®jyKusifhjcif; tdrfeD;em;csif;

4 2014 'DZifbm

acsmif;qkHNrdKUe,f 16 rGef t"r®jyKusifhjcif;Ncdrf;ajcmufjcif;

tdrfeD;em;csif;

6 2015 rk'kHNrdKUe,f 17 rGef t"r®jyKusifhjcif;Ncdrf;ajcmufjcif;

OD;av;awmfpyfol

7 2015 rk'kHNrdKUe,f 17 rGef t"r®ac:aqmifjcif;rw&m; vufxyfaygif;oif;jcif;

tdrfeD;em;csif;

8 2015 rwf

rk'kHNrdKUe,f 13 rGef t"r®ac:aqmifjcif;t"r®jyKusifhjcif;

trnfrod

9 2015 rwf

armfvNrdKifNrdKUe,f 14 Arm t"r®ac:aqmifjcif;t"r®jyKusifhjcif;Ncdrf;ajcmufjcif;

tdrfeD;em;csif;

10 2015 {NyD

armfvNrdKifNrdKUe,0f 3 ytdkY/ Arm

t"r®jyKusifhjcif; tjyif;txefem usifapjcif;

OD;av;awmfpyfol

11 2015 ar bk&m;okH;qlNrdKUe,f 14 rGeft"r®jyKusifhjcif;emusifapjcif;

tdrfeD;em;csif;

12 2015 ZGef

armfvNrdKifNrdKUe,f 10 Arm t"r®jyKusifhjcif; tdrfeD;em;csif;

Page 56: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

56 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv

13 2016 ZGef

a&;NrdKUe,f 9 rGeft"r®jyKusifhjcif;Ncdrf;ajcmufjcif;tjyif;txefemusifapjcif;

tdrfeD;em;csif;

14 2016 ZGef

&;NrdKUe,f 4 rod t"r®ac:aqmifjcif; owfjzwfjcif;

15 2016 Mo*kwf

a&;NrdKUe,f 17 rod t"r®ac:aqmifjcif; vlpdrf;

16 2016 pufwifbm

Mumtif;qdyfBuD; NrdKUe,f

16 rod t"r®jyKusifhjcif;vlukeful;jcif;

vlpdrf;

17 2016 pufwifbm

armfvNrdKifNrdKUe,f 8 rod t"r®jyKusifhjcif; tpfudk0rf;uGJawmfpyfol

18 2016 Edk0ifbm

oHjzLZ&yfNrdKUe,f 9 rod t"r®jyKusifh&ef BuHpnfjcif; tdrfeD;em;csif;

19 2016 Edk0ifbm

usdKufra&mNrdKUe,f 15 rod t"r®jyKusifhjcif; Ncdrf;ajcmufjcif;

zcifjzpfol

20 2017 Zefe0g&D

armfvNrdKifNrdKUe,f 9 rodt"r®jyKusifhjcif;Ncdrf;ajcmufjcif;emusifapjcif;

OD;av;awmfpyfol

r Swfcsuf/ / tdrfeD;em;csif;[lonf usL;vGefcH&ol\ ywf0ef;usiftwGif; usifvnfvIyf& Sm;aeaomolrsm;ESifh omrefjynfolrsm;xJ jynfolrsm;udk qdkvd konf/

Page 57: tarSmifcef;u tyfusoH - rehmonnya.org · 4 rGefjynfvlYtcGifhta&;azmifa';&Sif;? 2017 rwfv rmwdum 1) rdwfquf 07 2) pD&ifcHpmjyKpkyHk 9 2 - u) uGif;qif;okawoejyKvyfkjcif; 9 2 - c)owif;tcsuftvufrsm;udk

57tarSmifcef;u tyfusoH