TARİH DUVAR GAZETESİ MART 2009 YIL:2 SAYI:12

TARİHTE BU AY

KÜTÜPHANE HAFTASI

EYFEL KULESİ

Eyfel Kulesi 1887 ile 1889 yılları arasında

Gustave Eiffel'in firması tarafından, Fransız

Devrimi'nin 100. yıl kutlamaları çerçevesinde

inşa edilmiştir. Aslında Eyfel Kulesi'nin mimarı

Gustave Eiffel değil, İsviçreli Maurice

Koechlin'in siparişi üzerine tasarlayan

Stephen Sauvestre'dir. Meslektaşı Emile

Nouguier ile beraber ilk tasarımları yapmıştır.

Eyfel Kulesi'nin, 7.739.401 Frank 31 Sent tu-

tan inşaat masrafları, Gustave Eiffel'in tah-

minlerinin 1 milyon frank üstündedir. 1889 yı-

lındaki açılış tarihinden önceki 5 ayda 1,9 mil-

yon kişi ziyaret edince, yıl sonuna kadar top-

lam masrafın 3/4'ü çıkartılmıştır. Böylelikle

Eyfel Kulesi, daha başından, kazanç sağlayan

bir şirket görünümüne bürünmüştür.

Kitabın yararlarının anlaşılması ve sayılarının çoğalması sonucu kitaplıklar oluştu. Kitaplık-ların gelişmesi ile kütüphaneler meydana gel-di. “Herkesin yararlanması okuması, başvurması için kurulan, içinde kitaplar bulunan binaya kütüphane denir.” Millî Eğitim Bakanlığı, Mart ayının son pazar-

tesi günü başlayan haftanın Kütüphane Hafta-

sı olarak değerlendirilmesini kararlaştırmıştır.

Hafta süresince kütüphanenin önemi anlatılır.

Kütüphaneciliğin sorunları kamu oyuna duyu-

rulur. Halk, kütüphanelerin gelişmesi için bi-

linçlendirilir. Okullarımızda kütüphanenin ya-

rarlarından söz edilir. Kütüphanelerde uyul-

ması gerekli kurallar öğretilir.

A. LİNCOLN’ÜN SAATİ ABD'de iç savaşı sırasında başkanlık yapan Abraham Lincoln'ün köstekli saatinde "gizli" bir mesaj bulunduğu anlaşıldı. Washington'daki Tarih Müzesi yetkilileri, eski başkanın 1850'li yıllarda satın aldığı saatin mekanizmasına, bir tamirci tarafından yazı yazıldığının anlaşıldığını bildirdi. Saatin altın mekanizmasına işlenen yazıda, iç

savaşta atılan ilk kurşuna atıfta bulunuluyor

ve ülkenin başında bir başkan bulunmasından

duyulan memnuniyet dile getiriliyor: "13 Ni-

san 1861: Sumter kalesi isyancıların saldırısı-

na uğradı. Allah'a şükür, başımızda hükümet

var."

ABD'nin 16. başkanı Lincoln, 1861-1865 ara-

sında başkanlık yapmıştı.

KAPALI BÖLGE Altın Küre ödüllü İsrailli yönetmen Yoni Goodman, ülkesinin Gazze'ye uyguladığı ablu-kayı animasyon filmiyle gözler önüne serdi. İşte Goodman'ın gözüyle Gazze dramı… İsrailli yönetmen Goodman, abluka altındaki

Gazze'deki insanlık dramını çizgi film yaptı.

Bir buçuk milyon Filistinlinin dış dünyaya ka-palı yaşam mücadelesini konu alan film İsrail'-de gösterime girdi. "Kapalı Bölge" adındaki 90 saniyelik filmde, bölgeden çıkmak için uğraşan bir kahramanın çabaları ve karşılaştığı engeller anlatılıyor. Filminde insani boyutu ön plana çıkarmak is-tediğini söyleyen yönetmen Goodman, amacı-nın, insanların bu durumu görüp, değişim için düşünmelerini sağlamak olduğunu dile getiri-yor.

Çanakkale Savaşları'na dair bir kısmı ilk defa gün yüzüne çıkan fotoğraflardan oluşan "Çanakkale'nin Görünmeyen Yüzü" isimli fo-toğraf sergisi, Altunizade Kültür Merkezi'nde açıldı. Çanakkale muharebelerinden fotoğraflara yansıyan kareler, görenleri günümüzden 1915'e uzanan bir zaman tüneline sokuyor. Yitik Hazine Yayınları Arşivi ve Devrin Harp Mecmuası'nda yer alan yirmi iki kareden olu-şan sergi hakkında bilgi veren Kaynak Kültür Yayın Grubu Halkla İlişkiler Müdürü Harun Algül, savaşın arka yüzünü gösteren kareleri seçmeye özen gösterdiklerini söyledi. 15 Mart'a kadar devam edecek sergi, 6–22

Mart tarihleri arasında da 'Kaynak Kültür

Merkezi'nde ziyaretçilerini ağırlayacak.

ÇANAKKALE SERGİSİ

ABD'li ünlü stratejist, Stratfor'un Başkanı George Friedman, Türkiye'nin bölgesindeki gücünü artırmaya başladığını ve 2040 yılına kadar Osmanlı toprakları üzerinde yeniden hâkimiyet sağlayacağını söyledi. Friedman, ABD'nin en önemli stratejik araştır-

ma merkezlerinden biri olan Stratfor'un ba-

şında ve bu kişi ABD Savunma Bakanlığı'na

yakınlığı ile biliniyor. Ünlü stratejist George

Friedman, 2040 yılına kadar Türkiye'nin böl-

gesinde tek süper güç olacağını ve eski Os-

manlı toprakları üzerinde yeniden söz sahibi

olacağı öngörüsünde bulunuyor. Friedman,

”Türkiye'nin eski Osmanlı coğrafyasında kura-

cağı egemenliğin izlerini şimdiden görebilirsi-

niz” diyor.

2040 YILINDA TÜRKİYE

BİSİKLETİN İCADI ALMAN İŞÇİ PARTİSİ PENALTI ATIŞI

OSMANLI’DA PARA

Bisikletin kökeni ve ortaya çıkış tarihi belirsiz-

dir. 1791'de, Fransa krallık sarayı bahçesinde,

kont Sivrac, sağa sola hareket olanağı olma-

yan sabit iki tekerleğin taşıdığı ve kullananın

ayaklarıyla toprağı iterek ilerlettiği tahta çu-

buktan oluşan, adına da "selerifler" denen bir

makineye halka gösterdi. 1816'da fotoğrafın

mucidi Niepce ve 1817'de Bade ülkesinin al-

man barolarından K.F. Drais iki makine yaptı-

lar. Drais'in Laufmaschine denen aygıtı halk

arasından "drezin" adıyla tanıtıldı. Bu makine

5 nisan 1818'de Lüksemburg bahçelerinde ta-

nıtıldı; selerifer'e göre üstünlüğü, ön tekerle-

ğinin bir eksen üzerine monte edilmiş olma-

sıydı; böylece araca yön verebiliyordu. Bu

araç bisikletin, hatta iki kişilık bisikletin atası-

dır.

Osmanlı İmparatorluğu, geniş sınırları içeri-sinde ilk ve orta dönemlerinde tam anlamı ile merkezi bir para sistemi kurup işletme başarı-sı gösterememiştir. İmparatorluğun değişik yörelerinde farklı de-ğerler taşıyan para birimleri kullanılmıştır. Devletin bütçeleri genel olarak akçe birimi ile yapılmasına karşın, zaman zaman farklı para-larla da tertip edilmiştir. Arap ülkelerinde Memlük para birimi, doğuda İran şahisi, batıda Macar pensi ve altını, Ma-gripte farklı para birimleri kullanılmıştır. Bu paralar, Osmanlı idaresinin denetim ve kon-trolunda sultan adına basılmış olmasına kar-şın, bu kadar çok paranın denetiminde pek çok zorluklarla karşılaşılmıştır. Paranın iyi denetlenememesi halinde imparatorluk içinde ayaklanmalar bile çıkmıştır. İmparator-luk içersinde yabancı paranın dolaşmasına izin verilmiş, hatta merkezden bu paraların günlük rayiç bedelleri bile tespit edilmiştir.

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi 1933 ile

1945 yılları arasında Almanya'yı yönetmiş olan

bir siyasi partidir.

Partinin ideolojisi ırkçılığa ve katı bir çalışma

disiplinine dayanıyordu. Almanya'yı 1933 ve

1945 yılları arasında bu ideoloji ile yönettiler.

Üstün olduğunu ileri sürdükleri beyaz Alman

ırkının tüm dünyaya hakim olması için saldır-

gan ve yayılmacı bir politika izlediler.

Nazilerin içinde en çok ünlenen Nasyonal Sos-

yalist Partinin başkanı ve 3'üncü Reich'ın dik-

tatörü Adolf Hitler'dir.

Nasyonal Sosyalist Partiye bağlılıkları ile bili-

nen özel bir askeri birlik olan SS birliği, farklı

ırklara mensup oldukları gerekçesi ile yüz bin-

lerce insanın ölümüne neden oldular.

Futbola, 3 Mart 1891'de penaltı atışı kuralı

getirildi. Penaltı, futbolda ceza ifade eden bir

terimdir.

Kuralın tam tanımı: Bir penaltı vuruşu, top

oyunda iken, cezası direkt serbest vuruş olan

10 ihlalden birini kendi ceza alanı içinde ya-

pan bir takımın aleyhine verilir.(FIFA futbol

oyun kuralları, Kural 14 Penaltı)

Bir oyuncu, kendi ceza sahası içinde rakip

oyuncuya faul ile cezalandırılabilecek kural dı-

şı bir hareket yaparsa, karşı takım, bu kural

dışı hareketin cezası olarak ceza sahası içinde

bulunan beyaz noktadan, karşısında yalnızca

kaleci olacak şekilde kaleye şut çekme hakkı

kazanır. Bu beyaz noktaya penaltı noktası, bu

karara penaltı adı verilir.

Fuat Uzkınay, İstanbul Sultanisi'ni bitirdikten sonra İstanbul Dar - ül Fünun'un fizik-kimya bölümüne girdi. Türkiye'de Sinemaya olan ilgi-nin artmasıyla birlikte Uzkınay'ın da dikkatini çeken sinema sanatı, onun dahiliye müdürlü-ğü yaptığı okulda öğrencilere sinemayı tanıtan ve öğreten dersler vermesine gerekçe oldu. Askerliğini yaparken 14 Kasım 1914 Cumartesi

günü Ayastefanos'taki Rus Abidesi'nin yıkılışını

150 metrelik filme çekerek, Türk sinemasında

ilk kez film çeken kişi oldu. Bir yıl sonra Harbi-

ye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle Merkez Ordu

Sinema Dairesi kurulunca, Türkiye'de sinemayı

tanıtma konusunda büyük katkıları olan

Sigmund Weinberg de bu kurumun başına ge-

tirilir. Ankara'da bulunan Kara Kuvvetleri Foto

Film Merkezi'nin bir stüdyosuna hizmetlerin-

den dolayı Uzkınay'ın adı verilmiştir.

İLK TÜRK SİNEMACI