STAJ EMAŞ ELEKTRİK SANAYİ A.Ş.

8/4/2019 STAJ EMA ELEKTRK SANAY A..

1/54

ANKARA NVERSTESMHENDSLK MMARLIK FAKLTES

ELEKTRK MHENDSL

STAJ RAPORU

EMA ELEKTRK SANAY A..

HAZIRLAYAN

FIRAT KAYA

M980308028

ANKARA-2002

1


2/54

EMA A.. (EMA ELEKTRONK SANAY ANONM RKET)

1.EMA

HAKKINDA GENEL BLG

EMA, Kbrs Bar Harekatnda sknts ekilen taktik saha haberleme

sistemlerine bir zm getirmek, telsiz cihazlar retmek iin kurulmutur. Bugnhaberleme cihazlarndan, elektronik harp sistemlerine, radarlardan alak irtifa havasavunma sistemlerine, gece gr cihazlarndan gdm sistemlerine kadar geni biryelpaze iinde rettii 99 sistemin 81'i kendi mhendislerinin zgn tasarm olan,

byk, yurtiinde ve yurtdnda saygn bir elektronik sanayii kuruluudur.

EMA balangtan beri retimini askeri, sivil rnler alannda yapmay veihracat olanaklarn aratrmay hedeflemitir. Bu hedef dorultusunda da bugne kadarkmlatif olarak askeri satlar; sivil satlar ve yurtd satlarn toplam kadarolmutur.EMAn yllk satlar her yl artarak 1999 yl sonunda 200 milyon dolardzeyine ulamtr.

Kurulu tarihi : 1975denmi Sermayesi : 4.900.500.000.000 TLKaytl Sermayesi : 11.000.000.000.000 TLalan says : 2882Genel Mdr : Necip Kemal BERKMANGenel MdrYardmclar :

Ayhan Gereker (HaberlemeCihazlar Grubu)Mahmut Karadeniz (Mikrodalga veSistem Teknolojileri Grubu)

Cengiz Ergeneman (Mikroelektronik,Gdm ve Elektro-Optik Grubu)Mehmet Kamilolu (Mali ler)

Firmann tam ad veAdresi:

EMA A..(EMA ElektronikSanayi ve Ticaret A..)Macunky:Mehmet Akif ErsoyMahallesi16. Cad. No:16Macunky - Yenimahalle -ANKARA

**Akyurt:PK.30 06011 Etiler /ANKARA

Telefon : (312) 385 19 00Faks : (312) 354 13 02, (312) 354 52 05E-Posta : [email protected] : http://www.ema.com.tr

2
http://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/hcturk/HCINdext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/hcturk/HCINdext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mstturk/Mstindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mstturk/Mstindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mgturk/mgeoindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mgturk/mgeoindext.HTMmailto:[email protected]://www.aselsan.com.tr/http://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/hcturk/HCINdext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/hcturk/HCINdext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mstturk/Mstindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mstturk/Mstindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mgturk/mgeoindext.HTMhttp://kup.aselsan.com.tr/pages/internet/docs/mgturk/mgeoindext.HTMmailto:[email protected]://www.aselsan.com.tr/


3/54

EMA Ankarada Macunky ve Akyurtta yerleik iki ayr tesiste retimmhendislik, pazarlama ve sat faaliyetlerini srdrmektedir.Macunky tesisleri 75.000metrekaresi kapal olmak zere 131.190 metrekarelik bir alanda, Akyurt tesisleride36.000 metrekaresi kapal olmak zere 240.000 metrekarelik bir alan iine kurulmutur.Mevcut bu iki ana niteye ek olarak, kendi blgelerinde pazarlama, sistem kurma ve

bakm-onarm hizmetleri vermek zere stanbul ve zmirde Blge Mdrlklerikurulmutur.Bu illerin dnda kalan btn byk illerde de sat bayilikleri mevcuttur.

Askeri sistemlerde elektroniin giderek daha arlkl yer almas, lazerdenkzltesi grntleme sistemlerine, elektronik harp ve istihbarat sistemlerinden dostdman ayrma sistemlerine kadar hemen tm askeri sistemlerde bu elektroniinkullanlmas EMAn stratejik olarak ok nemli yeni sahalara almasna nedenolmutur.

Faaliyet alann ihtiyalar paralelinde ve bilinli bir ekilde genileten EMA;

kendisini Trk Silahl Kuvvetleri iin stratejik olan ve milli olmas gereken elektronikve elektro-optik tehizatn imalat konusunda sorumlu olarak grmektedir. EMAnrettii tehizat ile Silahl Kuvvetlerimiz bugn en ileri teknolojik cihazlar, ABD veAvrupa lkeleri ile ayn zamanda kullanma almaktadr.

1.1 Ema Tarihesi

EMA, 6762 sayl Trk Ticaret Kanununun esaslarna gre 1975 ylnda 10milyon TL (625.000 ABD $ ) sermaye ile Kara Kuvvetlerini Glendirme Vakfnclnde vakf kuruluu bir anonim irket olarak kurulmutur.1976 Ocak aynda,

Sn. Hacim KAMOY'un Genel Mdr olarak atanmasn takiben yatrm almalarnksa srede tamamlam ve 1979 yl balarnda Ankara Macunky tesislerinde retimfaaliyetine gemitir. EMA kurulu yllarndan bu yana ileri teknolojiye dayal olarak,

programl bir ekilde mteri ve rn yelpazesini geniletmi olup, bugn modernelektronik cihaz ve sistemler gelitiren, reten, tesis eden, pazarlayan ve sat sonrashizmetlerini yrten entegre bir elektonik sanayii kuruluu haline gelmitir.

EMA, farkl yatrm ve retim yaps gerektiren proje konularna bal olarakHaberleme Cihazlar Grup Bakanl (HC), Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri GrupBakanl (MST), Mikroelektronik, Gdm ve Elektro-Optik Grup Bakanl(MGEO) olmak zere ayr grup bakanl bnyesinde rgtlenmitir. Ankara'da

Macunky ve Akyurt'ta yerleik iki ayr tesiste retim ve mhendislik faaliyetlerinisrdrmekte olan EMA'n Genel Mdrlk tekilat Ankara Macunky'de

bulunmaktadr. EMA, stanbul, zmir Blge Mdrlkleri ve yurt apna yaylm olansat bayilikleri ile sat sonras hizmetlerini de baaryla yrtmektedir. eitlilkelerde temsilcilikleri bulunan EMA, ilk yurtd irketi olan EMA-BAKirketini, 1998 ylnda Azerbaycan'da kurarak faaliyete geirmitir.

Macunky tesislerinde faaliyetlerini srdren, Haberleme Cihazlar Grubununana faaliyet alan askeri ve profesyonel haberleme sistemleri, Mikrodalga ve SistemTeknolojileri Grubunun ana faaliyet alan ise radar, elektronik harp ve komuta kontrolsistemleridir. Geni makina-tehizat park ve stn teknolojik yapya sahip Macunkytesislerinde "AR-GE blmleri", "Elektronik retim Blmleri" ile "Bask Devreretim", "Mekanik retim" ve "Kalp retimi" blmleri bulunmaktadr. Elektronik

3


4/54

retim nitelerinde askeri standartta ve ar evre koullarn ieren retim yntemlerikullanlmakta ve ada teknolojik gelimeler yakndan izlenmektedir. retimhatlarnda; ok katl ve esnek bask devreler yzey monte teknolojisi, bilgisayar desteklitasarm-retim teknolojileri baaryla kullanlmaktadr.

Akyurt tesislerimizde faaliyetlerini srdren Mikroelektronik, Gdm veElektro-Optik Grubu ise hibrid mikroelektronik devreler, gece gr cihazlar, lazeriaretleyici ve ataletsel seyrsefer cihazlar ana balklar altnda, otomasyona dayal enmodern retim aralaryla donatlm olarak, 2000'li yllarn en kritik teknolojileriarasnda yer alan mikroelektronik teknolojili retim ile elektro-optik alannda retimgerekletirilmektedir. Btn gruplarda bilgisayar destekli tasarm (CAD), mhendislik(CAE) ve retim (CAM) teknolojileri askeri standartlar ve ISO-9001'e uygun olarak

baaryla uygulanmaktadr.

1.2 Eman Ortaklar

ORTAKLAR Sermaye Oran(%)

Toplam Sermaye Pay(TL)

Trk Silahl KuvvetleriniGlendirme Vakf

81,15858 8.150.372.447.400

Trk Polis Tekilatn

Glendirme Vakf 1,42396 139.562.676.000

zelletirme daresi Bakanl0,27245 26.703.270.000

Axa OYAK Sigorta A..0,11557 11.326.926.000

Dier Ortaklar15,02943 1.473.034.680.000

TOPLAM100 9,801,000.000.000

1.3 Eman tirakleri

TRAKLER tirak Tutar tirak Oran (%)

4


5/54

ROKETSAN Roket Sanayi ve Tic.A.. 1.650 Milyar TL. 15

ASPLSAN Askeri Pil Sanayi veTic. A.. 1.5 Milyar TL. 0,5

TLOMSA Trkiye Lok. veMotor San. A..

59.9 Milyar TL. 1

EMA-BAK irketi500.000 $ 100

Havaalan letme ve HavaclkEndstrileri A..

26 Milyar TL. 0.1

1.4 Ema Organizasyonu

EMA, gndemindeki projeler ve szlemeler kapsamnda daha etkin ve verimlialabilmek amacyla Genel Mdrlk tekilat altnda;

Haberleme Cihazlar ( HC ) Grup Bakanl : Askeri ve sivil haberlemealanlarnda mevcut gereksinimleri karlamann yan sra en yeni teknolojilerkullanlarak gelecee ynelik rnler gelitirilmektedir.retilmekte olan cihazve sistemlere ilave olarak ; HC grubu sahip olduu mekanik, bask devre vekalp konularndaki bilgisayar destekli tasarm/retim(CAD-CAM) imkanlar ileEMAn gereksinimlerini karlad gibi daryada hizmet vermektedir.

Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri ( MST ) Grup Bakanl : Younmhendislik ve geni kapsaml teknolojileri bir arada kullanarak gelitirilensistem entegrasyonu arlkl proje faaliyetleri yrtlmektedir.Bu projelerernek olarak Elektronik Harp, Radar, Komuta Kontrol projeleri ile merkezikontrolu uyar ve alarm sistemlerini sayabiliriz.

Mikroelektronik Gdm ve Elektro-Optik ( MGEO ) Grup Bakanl :amzn en kritik teknolojileri olarak nitelendirilen mikroelektronik devreretimi ile elektro-optik, gdm elektronii ve navigasyon alanlarnda aratrmave retim faaliyetlerini srdrmektedir.

3 gruba ayrlmtr.NOT: Organizasyon emas ekte sunulmutur. Sayfa 53.

1.5 Ema rnleri

1.HC Grubu rnleri:

Trunch Telsiz Sistemleri , VHF / UHF FM Telsiz Cihazlar , VHF / FM Askeri Taktik Telsiz Cihazlar ,

VHF / FM Frekans Atlamal Askeri Telsiz Ailesi ,

5


6/54

Have-Quick II / Saturn VHF / UHF Hava Yer Telsizleri , TV Vericileri ve Aktarc Cihazlar , Sahra Telefonu , HF Sarp Gvenilir Paket Data Haberlemesi ,

Ses ifreleme Cihazlar , Elektronik htirakl Tapalar ,

2.MST Grubu rnler:

Radar Sistemleri , Elektronik Harp Sistemleri , Ksa Menzilli Mobil Savunma Sistemleri , Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemleri , Batarya At dare Computer Sistemleri ,

Veri Terminal Cihazlar , Otoyol Acil Yardm Haberleme Sistemleri , Otoyol cret Toplama Sistemleri ,

3.MGEO Grubu rnleri:

III.Nesil Gece Gr Gzlkleri , III.Nesil Gece Gr Drbnleri , III.Nesil Gece Gr Silah Drbnleri , III.Nesil Gece Gr fr Periskoplar , Laser Hedef aretleme Cihazlar , Lazer Hedef Noktalayclar , Laser Mesafe lme / Hedef aretleme Cihazlar , Termal Kameralar , Gndz / Gece Termal Niangah Sistemleri , RLG Ataletsel Seyrsefer Cihazlar , Hibrit Mikroelektronik Devreler,

NOT: irketin rn yelpazesi ekte sunulmutur. Sayfa 56.

1.6. Hammadde

EMA da hammadde olarak genellikle paslanmaz elik , alminyum ,sa levha , ubuk levha gibi metaller ile elektronik paralar kullanlmakta , hassashafif metal dkm , mekanik ileme , plastik pres ileri , metal ileme gibi ilerise yan sanayiye yaptrlmaktadr .EMA , asadaki sebeplerden dolay kullandhammaddelerin neredeyse hepsini ithal etmektedir.

Firmann rettii rnler savunma sanayine ynelik olduu iin , gvenilir

olmak zorundadr ve bu gvenilir cihazlarn retilebilmesi iin gerekli

6


7/54

hammaddelerin belirli kalite spesifikasyonlarn salamas gerekmektedir. Trkiye

deki birok firma , rnlerinin kalitesini belgelendirememekte ve bu konuda risk

almak istemeyen EMA ithalata ynelmektedir. zellikle nitelikli Alminyum gibi

hammaddeler yurtiinden temin edilemedii iin, ithalat ile elde edilmektedir.

EMA n ithal ettii hammaddeler ve bu ithalatn yapld lkeler unlardr;

Hammadde lke---------------------------------- ------------------------Alminyum Plakalar AlmanyaHassas Dkmler AlmanyaKum dkmler srail , PortekizVida , insert , segman vs. svicre

p gerdirme halkas ngiltereMastlar ngiltere

1.7. Personel Dalm

Uygulad sat programlar ile , satlarnn %50 sinin SilahlKuvvetlere, %50 sinin ise sivil kurulular ile yurtdna gereklemesinisalayan EMA, bu baarsn byk lde yetimi ve konusunda uzmanolan personeline borludur . EMA , 26 yldr Trk Mhendisliine yatrmyaparak , kendi mhendislik gc ile zgn tasarm yapmakta ve tasarladrnlerin retim tekniklerini de hazrlamaktadr.

(2001 yl )

Kadro Durumu HC MSTMGE

OGY TOPLAM

Haziran SonuGerekleen

Mhendis 306 384 239 21 950

dari Personel 185 67 85 141 478

Teknik Eleman 670 159 260 30 1,119Eleman 66 7 80 186 339

Geici Eleman 80 45 6 26 157

Stajyer renci

Toplam1,227

617 664 374 2,882

Not : Geici elemanlar ve stajyer renciler toplama dahil edilmemitir.

Tablo 1.7. EMA fabrikas personel dalmn gsterir.

7


8/54

Macunky tesislerinde normal ve vardiyal olmak zere 2 tip alma

ekli uygulanmaktadr. Buna gre alma saatleri syledir :

Normal alma : 8. 00 - 17. 30Vardiyal alma : 17. 00 - .01 .00

01. 00 - 8. 00

EMAda cumartesi , pazar ve resmi tatil gnlerinde allmamakta ve personelin dinlenebilmesi iin , len 1 saatlik yemek paydosu ile , sabah veleden sonra 15 dk lk ay molalar verilmektedir.

1.8. Pazarlama ve Sat

EMAda mevcut mterileri korumak, yurt ii ve dnda yeni mterilerkazanmak, pazar payn ykseltmek ve gelirini artrmak ana hedeftir. Bunun iin

aratrma-gelitirme-tasarm-proje-retim blmleriyle pazarlama-sat birbirlerinidestekleyecek ekilde almaktadr. Yllk sat haslatnn bir nceki yla gre reelolarak %10 orannda artrlmas ve ihracat hedefinde d pazarn srekli gelitirilerek,yllk ihracat tutarnn $ olarak artmas baz alnarak pazarlama plan hazrlamaktadr.

EMAda sat programlar yaplrken, satlarn %50sinin Silahl Kuvvetlerine,%50sinin kamu ve zel kurulular ile yurtd satlara ayrlmas hedef alnyor.Bylelikle bir yandan EMAdaki bilgi birikiminin,dier kurulularn ihtiyalarnadacevap verecek ekilde kallanlmas ve eitlendirilmesi salanr.

Milyon TL 1000 $

Net Dnem

KrNet Sat

NetDnem

KrNet Sat

1982 ve ncesi 292 2,598 2,073 19,283

1983 351 2,965 1,539 13,001

1984 1,283 8,139 3,486 21,561

1985 5,963 21,514 11,337 40,408

1986 8,308 38,266 12,236 56,153

1987 6,825 42,726 7,955 49,5831988 229 63,778 161 43,172

1989 706 94,108 332 46,538

1990 15,374 181,495 5,884 69,142

1991 33,293 309,610 7,972 74,281

1992 61,686 759,370 8,966 108,472

1993 149,400 1,493,049 13,590 134,235

1994 298,601 3,860,592 10,071 129,863

1995 582,868 6,728,061 12,701 145,963

1996 1,350,967 12,583,876 16,576 156,347

1997 2,300,575 26,202,647 15,137 173,856

8


9/54

1998 3,586,052 45,488,626 13,736 174,234

1999 6,314,818 82,053,106 15,067 196,518

2000 4,485,609 140,959,867 7,162 224,734

Tablo.1.8. Net Dnem Kr ve Net Satlarn TL deeri, 31 Aralk tarihli GelirTablolarndan alnm olup, $ deerleri (satlardaki ihracat hari) yllk ortalama dolarkurlar kullanlarak hesaplanmtr.

Teslimatn Dalm (1980-2000)

Tablo 1.8.2. EMA Teslimat Dalmn gsterir.

1.9 EMAn Rekabet Ettii Dier Firmalar Hakknda Bilgiler

EMA , bugn , ileri teknolojiye dayal , en modern tesis ve tehizatladonatlm , dnyann en iyi firmalar ayarnda , kendi z tasarm ve retiminiyapan , dnyada ok az firmann gerekletirebilecei rn yelpazesine sahip

bir Milli Elektronik Sanayi kuruluu haline gelmitir.

EMAn faaliyet alanna giren konularn tamamna yakn blmnde rakiplerigelimi lkelerdeki byk firmalardr. Fiyat ve kalite ynnden rakipleriyle benzerdzeyde olmasnn yansra; Ema onlardan ayran en nemli husus, cihaz vesistemlerdeki yazlmlara hakimiyeti ve bu nedenle her trl koulda mdahaleedebilme imkandr.

Trk - Amerikan Konseyinin 25 - 28 ubat 1998 tarihlerinde ABD deyaplan yllk toplantsnda , ilk defa bir Trk Savunma Sanayii irketine verilenSavunma Sanayii dl n alan EMA , bu dlle en byk TrkSavunma Elektronik irketi durumuna gelmitir.

EMAn tasarlad ve rettii tm rnler Trkiyede ilk kez tasarmlanm veretilmi rnlerdir. EMAn gerekletirdii ilkler olarak, dnyadaki gelimi lkeleridnerek aadaki projelerden sz edilebilir. EMAn ileri teknoloji almalar ileTrkiyenin bugn dnyadaki yeri;

9


10/54

Elektronik harp cihazlar alannda kendi z tasarmn yapan ilk 10 lkearasndadr.

Frekans atlamal VHF/FM Kriptolu telsiz sistemleri alannda kendi z tasarmnve retimini yapan en baarl ilk 4 lke arasndadr.

Kestirme cihazlar alannda ilk 4 lke arasndadr. GSM cep telefonu alannda cihaz gelitirmi bulunan ilk 9 lke arasndadr.

TASMUS Taktik haberleme sisteminin ise ayn teknolojiyi kullanmay dnenAvrupa lkelerinden nce gelitirilip, hizmete sunulmas planlanm ve MilliSavunma Bakanl ( MSB ) ile szlemesi imzalanmtr.EMAn 500 firmaarasndaki yeri aadaki tabloda gsterilmektedir.

RETMDENSATILARA

GRE SIRALAMACROYA GRE SIRALAMA

ZEL FRMALAR SIRALAMASI

ENDSTRYELFAALYET

KOLLARINAGRE

SIRALAMA

( Metal Eya,

Makina

ve Tehizat ve Mesleki

Aletler Sanayii)

1983 300 319

1984 188 202

1985 107 118

1986 84 96

1987 128 140

1988 137 113 102

1989 169 180 128

1990 124 146 96

1991 119 135 95

1992 90 104 73

1993 77 88 62

1994 55 66 41 1995 61 70 48

1996 67 71 55

1997 65 84 54 12

1998 62 78 50 11

199945 59 34 7

Tablo 1.9.1. stanbul Sanayi Odas (SO), "Trkiye'nin 500 Byk Sanayi Kuruluu - 1999" listesinde,

EMA, ayrca ekonomiye salanan katky gsteren "katma deer" sralamasnda Trkiye'nin 9'uncu,

Ankara'nn 1'inci byk zel sektr kuruluu olmutur.

irketin balIca mterileri unlardIr :

ABD Almanya Arnavutluk Azerbaycan Banglade Pakistan Grcistan svicre Belika Suudi Arabistan Hollanda KKTC Cezayir Sudan ngiltere Malezya zbekistan Gney Kore ran Nijerya Tunus rdn

10


11/54

LKE BAZINDA HRACAT DAILIMI ( 1000 $ )

LKE 83-90 91 92 93 94 95 96 97 98 992000

TOPLAM

ABD 2,226 2,221 1,184 1,374 59 0 1,489 3,512 4,080 3,092 5,908 25,146Almanya 5,830 642 18,647 30,277 20,8 26,799 26,489 17,538 9,646 15,414 5,076 177,182Arnavutluk 0 0 365 3 147 0 4 0 0 0 0 519Avusturya 0 0 1 1 1 1 5 253 1 0 0 265Azerbaycan 0 0 0 10,177 34 4,575 1,549 356 521 1,616 78 18,907Banglade 74 0 1 0 0 0 4 0 0 0 0 79Belika 1,186 48 17 90 2 - 4 - - - - 1,347Bosna-Hersek

- - - - - - - - - 571 - 571

Cezayir 2,006 - - - - - - - - - - 2,006

Grcistan - - - - - - 215 - - 365 167 747Hollanda 24 23 - 12 4 70 26 22 22 43 - 248ngiltere - - - - - - 49 210 152 - - 412ran 65,580 3,077 588 39 553 113 4 77 651 711 - 71,393svire 831 - - - - - - 446 41 - - 1,318Krgzistan 0 0 0 0 0 0 0 677 0 3 - 680KuzeyKbrs T.C.

2,938 345 562 631 469 691 135 387 860 1,396 2,606 11,019

Malezya - - - - - 2.100 - - - - - 2,100zbekistan - - - - - 48 133 1 57 378 - 617Pakistan 5,234 2,225 407 193 368 109 301 282 7 - - 9,127

S.Arabistan/ B.A.E.

140 1.342 47 49 69 16 15 - - - 14 1,691

Sudan 743 23 20 - 1 - - - - - - 787Tunus 92 131 0 4 9 3 2 3 2 - - 246rdn 266 0 16 4 - 30 - - - 3 - 319Dier 31 0 - - - 8 18 19 20 3 17 117

TOPLAM 87,201 10,078 21,855 42,854 22,54 34,564 30,443 23,784 16,062 23,596 11,685 326,84

Tablo 1.9.2. EMA hracat Dalmn gsterir.Yukardaki 2000 yl verileri Temmuzayna kadardr.

1.10. irket Stratejisi

EMA' n genel stratejik amalar aada sralanmtr :lkemizin askeri ve sivil elektronik cihaz ve sistem gereksinimlerinin yerli

teknoloji-retimle salanabilecei ortam yaratmak,

1. Trk Silahl Kuvvetleri'nin byk elektronik projelerinde ana yklenici olarakhizmet vermek ve bu konularda da bamll en aza indirmek,

2. retimi askeri ve profesyonel elektronik cihazlar arasnda dengeleyerekEMA'n her trl artlar altnda devamlln ve gelimesini salamak,

11


12/54

3. Olaanst hallerde Silahl Kuvvetlerimizin talebi dorultusunda retimkapasitesinin tmn askeri tehizata dndrerek Silahl Kuvvetlerimize azamidestek salamak,

4. Milli olmas zorunlu olan elektronik harp, kripto ve kritik yazlmlar gibikonularda gerekli potansiyeli salamak, retimi gerekletirmek ve bu konudaSilahl Kuvvetlerimize destek olmak,

5. Uluslararas pazarlarda yksek teknolojili gerekse fiyat bakmndan rekabetedecek dzeye gelerek ihracat gerekletirmek.

FAALiYET ALANLARI BELiRLEME HEDEFLER

Grup Bakanlklar,faaliyet alanlarnn belirlenmesinde aadaki ilkelerigznne alr:

1. Rekabet gcn artrc ve da bamll azaltc ileri teknolojik birikim ve

sreklilik salanmaldr.2. Kapsamdaki rnler ve hizmetler ticari baar kazandrmal, krll artrmal,uzun vadeli aratrma almalarn destekleyebilmeli, EMA'n genel hedef vekarlarna uygun olmaldr.

3. Trk Silahl Kuvvetlerinin gereksinimi olan ve milli nem tayan konularaarlk verilmelidir.

TEKNOLOJi VE AR-GE HEDEFLERi

Belirlenen faaliyet alanlarnda askeri/profesyonel elektronik cihaz ve sistemiretecek ve tasarmlayacak bir teknoloji merkezi olmak temel hedeftir. AR-GE

almalarna byk nem verilmeli ve yllk cironun en az % 8' i AR-GE faaliyetlerineayrlmaldr, planl ve salkl byme esas alnmaldr.

PAZARLAMA SATI HEDEFLER

Mevcut mterileri muhafaza etmek, yurt ii ve dnda yeni mterilerkazanmak, pazar payn ykseltmek ve geliri artrmak ana hedeftir. Bunun iinaratrma-gelitirme-tasarm-proje-retim blmleriyle pazarlama-sat blmlerinin

birbirlerini destekleyecek ekilde almas salanmaldr. Yllk sat haslatnn birnceki yla gre reel olarak % 10 orannda artrlmas amalanmtr. hracat hedefi ded pazarn srekli gelitirilmesi ve yllk ihracat tutarnn $ olarak artrlmasdr.Sat

programlar, satlarn % 50' sinin Silahl Kuvvetlerimize, % 50' sinin ise sivilkurulular ile yurt dna gereklemesini salayacak ekilde yaplmaldr.

KALTE, VERMLLK VE YATIRIM HEDEFLER

Her rnn mteri memnuniyetini en st dzeyde salamak ve uluslararaskalite standartlarna uymak ana hedeflerdir.Tm kaynaklar en verimli ekildekullanlmal , en dk maliyetle azami verim elde edilmeli; yaplan her iin, retilenher rnn ve sunulan her hizmetin batan doru ve hatasz yaplmassalanmaldr.Planlanan yatrmlarn yeni projelerin uygulanmasna ynelik olmas vekalitenin iyiletirilmesi, maliyetlerin drlmesi, mteriye daha iyi servis verebilmesi,

yurt dndaki benzer kurulularla rekabet edebilmesine ynelik idame yatrm niteliitamas esastr.Yan sanayide verimli ve ekonomik olarak yaplabilecek tm ilerin

12


13/54

EMA yerine yan sanayide yaptrlmas, bu ekilde yurt apnda geni bir yan sanayiolumasna katkda bulunularak Savunma Sanayinin glendirilmesi hedef alnmaldr.

FNANSMAN ve KRLILIK HEDEFLER

Finansal yapsnn gl olmasn salamak ana hedeftir. Kr reel olarak her ylartrlmaldr.

NSAN KAYNAKLARI

EMA personelinin, huzurlu ve gvenli bir ortamda, EMA kurulu amalarynnde almalar salanmaldr. alanlar arasnda verimlilii artrc, katlmc veyaratc bir alma ortam kurulmaldr.

SOSYAL SORUMLULUK

irket amalarn gerekletirirken toplumsal deerlere ve ticari ahlaka sadkkalnmal, tketici haklarna ve doal evrenin korunmasna titizlikgsterilmelidir.Katlmc ve yaratc bir alma ortam kurulmaldr.

2. ENDSTR MHENDSLNN TEMEL ALANLARI

2.1. malat Mhendislii

EMA iki ayr fabrika halinde retimine devam etmektedir ve retim fabrikada

eitlilik gstermektedir.

o Macunky Tesislerindeki retim :

A ) Elektronik retim : Elektronik cihazlarn retimi, askeri standartlarda ve arevre koullarna dayankl olacak ekilde gerekletirilmektedir. Elektronik retimkonusunda teknolojik gelimeler yakndan izlenmekte olup yzey montaj teknolojisi( SDM ) ve bilgisayar destekli tasarm-retim teknolojileri ( CAD-CAM )kullanlmaktadr.

B ) Bask Devre retimi : EMAca retilmekte olan tm cihazlarn 12 katlyakadar ok katl devre ve ift yzl esnek devre retimi gerekletirilmekte olup,retim srelerinin MIL_P_55110 standartlarna uygunluu onaylanarak askerikalite belgesi almtr.

C ) Mekanik retim : Elektronik Sanayinin gerektirdii kalite ve hassasiyetle hertrl torna, freze, sac ve levha ieren mekanik paralar yksek kapasiteli, modern,nmerik kontroll, otomatik tezgahlarda retilmekte ve bu paralarn standartlarnauygun kaplama boyama ilemleri yaplabilmektedir.

D ) Kalp Tasarm ve retim : Askeri standartlarn ngrd hassasiyette ve

kalitede paralar retmek iin kk ve orta boy plastik enjeksiyon metal kesme,

13


14/54

biimlendirme ve alminyum ekme kalplar ile retime yardmc aparatlarntasarm ve retimi yaplmaktadr.

2.2. Fabrikann MGEO Grubunda alan Endstri Mhendisleri

A ) retim Blm : Kontrat hkmlerine uygun kalite ve maliyetde retimigerekletirebilmek iin detay planlama, imalat, montaj ve test ilemlerini yapt iingrup iletme ve stratejik planlarna uygun yetenekte bir retim kapasitesinindevamlln salamakla sorumludur.B ) Kalite Blm : Grup, rnlerin gelitirilmesinden retimlerine ve kullanmlarnakadar her safhada szleme ve kalite gereklerine uygun olmalarn salayan bir rnkalite gvenlii programnn yrtlmesinde grev alyor.

C ) Mhendislik Blm : Mteri istekleri dorultusunda mevcut teknolojileri

kullanarak grup iin gerekli i tanm, gelitirme ve tasarm fonksiyonlarn yerinegetirip, mevcut olmayan teknolojiler iin rnlerin problemsiz bir biimde mhendislikblmnden retim blmne aktarlmasn salar.

D ) Mali ler : Grup, aktif varln korumak amacyla mali usul ve prosedrleruygulayarak mali bilgilerin denetimini ve raporlanmasn ve bu bilgilerin kanunlara veEMA kaidelerine uygun olmasn salar.

3. EMADA ENDSTR MHENDSL ALIMALARI

EMAda Endstri Mhendisleri,retim Planlama ve Kontrol Mdrl

(PK), rn Planlama Mdrl, Tasarm Mdrl,Ett Plan Mdrl veToplam Kalite Ynetimi blmlerinde almaktadr.Stajm retim Planlama veKontrol Mdrlnde yaptmdan dolay blmdeki endstri mhendisleriningrevlerini aada belirtmekteyim.

retilecek veya satn alnacak malzeme veya paralarn analizini yapmak. retim ve yeni rn maliyetleri konusunda optimizasyon almalarnn

yaplmas. Tasarm blmnce malzeme ve paralardaki deiikliklerin ,modifikasyon ve

dzenlemelerinin analizi. MRPyi kullanarak satn alnacak malzemelerin miktar ve tarih bilgilerini

planlamak, stoklar ile sat blm arasnda malzeme ak bilgilerinin temininisalamak.

MRPyi kullanarak retim iin i emirlerinin planlanmas, malzeme ak tarihlerive hareketlerinin kontrol.

Simlasyon almalar ve yerleim tiplerinin belirlenmesi. merkezleri ve blmleri iin performans raporlarnn hazrlanmas. MRP raporlarnn analizi ve kapasite kontrollerinin yaplmas. Stok kontrollerinin yaplmas. Sat kararlarnn analizi.

Stajn yapld Haberleme Cihazlar grubu (HC) nun sunduu i olanaklar ise

14


15/54

yledir;

idaresi

Kimya Mhendislii

naat Mhendislii

Bilgisayar Mhendislii

Elektrik Mhendislii

Elektronik Mhendislii

Endstri Mhendislii

Bilgi Teknolojisi

3.1 Aratrma & Gelitirme

EMAn aratrma gelitirme( Ar-Ge) almalar; uluslararas rekabet

edebilirliin salanabilmesi iin gerekli olan zgn teknoloji retilmesi bakmndan en

nemli etkinlik olmaktadr. Bu nedenle EMAn program ynetimi, sistem

mhendislii ve dier mhendislik metodolojileri konularndaki almalar uluslararas

kabul grm standartlara uygundur. EMA yllk toplam satnn %8ini AR-GE iinsarfederek bu konudaki dnya standartlarna erimi olup, Ar-Ge kaynakl rn oran

toplam rn saysnn %50sini iermektedir. Sahip olunan know-how, teknolojik

altyap ve uygulanan kalite anlay EMA komuta kontrol, haberleme, elektronik

harp, mikrodalga, radar ve elektro-optik gibi stratejik rnlerin tasarlanp, gelitirilerek

retilmesinde Trkiyenin en byk endstriyel kuruluu haline getirmitir. Ema

sistem ve yazlm gelitirmedeki deneyim ve yeteneklerini birletirmek suretiyle

mterilerine optimum zmleri/rnleri nerebilme konumundadr. EMA Ar-Gealmalaryla gnmze kadar birok dl alm, 1999 ylnda da Trk Elektronik

Sanayicileri Dernei (TESD) tarafndan ilk kez dzenlenen Elektronikte Yenilikilik

Yaratclk dln kazanmtr.

EMA'da "Teknolojinin Edinilmesi" hedefi nceliklidir. Teknolojinin edinilmesisreci, gerek teknolojiye ynelik Ar-Ge almalar yoluyla, gerekse lisans transferiyoluyla, ilgili teknoloji alanna adm atlmas ile balamaktadr. Srecin dier admlar,teknolojinin zmsenmesi, rne dntrlmesi, gelitirilmesi ve trev rnlerintasarm eklinde zetlenebilir.

15

retim Mhendislii

Pazarlama ve Sat

Makina Mhendislii

GElektronii Mhendislii

Yazlm Mhendislii

Haberleme Mhendislii

CAD-CAM Mhendislii


16/54

Gnmzde "Teknoloji Transferi" veya "Teknoloji Alm" gibi tanmlar skakullanlsa bile pratikte bunun anlam ounlukla "retim Teknolojisinin Satn Alm"olmaktadr. Bunun nedeni aktr: eer zellikle bu amala bir giriimde

bulunulmuyorsa ki lkemizde bilinen bir rnei yoktur. Uluslaras rekabetin acmaszcayaand bir alanda bir firmadan yllar boyunca birikimini yapt ve gelitirdii birteknolojinin, bir satn alm projesinin btesinin snrlar iinde alnmas ok zordur. Bunedenle, bu tr giriimlerin sonucunda genelde, bilinerek veya bilinmeden "retimTeknolojisi"nin alm ile yetinilmek zorunda kalnmtr.

EMA ise bu konuya daha bilinli yaklamakta ve teknoloji transferinden,teknolojinin edinilmesi srecini destekleyen bir alt unsur olarak yararlanmaktadr.EMA'n bu kapsamdaki deneyimini "Neyi, nereden, nasl ve kaa alacan bilmek"eklinde zetleyebiliriz. rnein EMA, edindii teknolojileri gerek bamsz Ar-Geteknoloji projeleri, gerekse trev rn projeleri ile gelitirme hedefi sayesinde, ilk askeri

taktik telsiz retimini lisans alarak balatm, ancak bugn kendi askeri taktiktelsizlerini gelitiren ve ihra eden bir firma konumuna gelmitir.

Bugn EMA'n sahip olduu ve ilgili herhangi bir projede hemen uygulamayakoyabilecei bilgi birikimi aadaki alanlarda younlamtr:

Radyo Frekans (RF) ve mikrodalga tasarm alanlarnda: 20 GHz'e kadar devre

ve anten tasarm.

Analog tasarm alannda: Dk frekans devreleri ve g kaynaklar tasarm .

Saysal tasarm alannda: ok mikroilemcili devre, uygulamaya ynelik

tmleik devre ve programlanabilir tmleik devre tasarm.

Yazlm tasarm alannda: Uygulamaya zel veya standart platformlar (DOS,

Windows, Unix, v.b.) iin yazlm tasarm.

Veri haberlemesi alannda: Haberleme, haberleme emniyeti, veri ynetimi ve

ebeke ynetimi algoritmalar tasarm.

aret ileme alannda: Geni bantl alglama ve analize ynelik saysal iaret

ileme ve grnt ileme teknolojileri.

Elektro-optik alannda: Lazer, termal grntleme ve grnt younlatrma

teknolojileri.

Elektronik ve mekanik donanm iin bilgisayar destekli modelleme, dinamik

analiz, simlasyon, otomatik retim ve test teknolojileri.

Yksek dzeyde tmletirmeye ynelik, yzeye monte devre, hibrid devre, ok

katl bask devre ve esnek bask devre teknolojileri.

16


17/54

Sistem mhendislii, sistem tasarm, gelitirme, entegrasyon ve test teknolojileri

ve proje ynetimi deneyimi.

AR-GE almalar dorultusunda HC bnyesinde Mhendislik Ve rn

Kalitesi Direktrl oluturulmutur.

Mhendislik ve rn Kalitesi Direktrl'nn temel grevleri;

HC Grubunun aratrma-gelitirme-tasarm ve rn kalitesi faaliyetlerinin

ynetimi,

EMA`n tm birimlerine dkmantasyon ve ktphane hizmetlerinin verilmesi,

HC Grubu ve Genel Ynetim Blmlerine hizmet verecek olan bilgisayar ann

tesis edilmesi, ynetilmesi ve a kullanclarna eitli yazlm servislerinin verilmesidir.

Tasarm EMAa ait baz rnler:

MLKAR-3 Haberleme EDT/EKT Sistemi (1988)

VHF/UHF telsiz haberleme yaynlarnn tespitini, analizini, dinlenmesini vekartrlmak suretiyle engellenmesini salar. Trk mhendislerince gelitirilerekretilen ilk milli elektronik harp sistemi niteliindedir.

MLKAR-3A Haberleme EDT/EKT Sistemi (1990)

MLKAR-3 sisteminin gelitirilmi ve daha geni frekans bandnda alanmodelidir.

MLKAR-4 HF Haberleme EDT/EKT Sistemi (1997)

Yksek frekans (HF) telsiz yaynlarnn tespiti, analizi, dinlenmesi vekartrlmak suretiyle engellenmesi amacyla gelitirilmitir.

MLKED-3 Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1992)

VHF/UHF telsiz haberleme yaynlarnn yakalanmas, yerlerinin bulunmas vedinlenmesi amacyla gelitirilmitir. Bu sistemle lkemize, frekans atlamal yaynlaradaha etkili, bir kestirme (DF) teknolojisi kazandrlmtr.

MLKED-3A Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1995)

MLKED-3 sisteminden edinilen deneyimler sonucunda, daha stn nitelikleresahip olarak gelitirilmi olan bir sistemdir.

MLKED-3S Sabit Kestirme ve Dinleme Sistemleri (1996)

17


18/54

MLKED-3 ve 3A sistemlerine dayal olarak sabit istasyon eklinde gelitirilmiolup, geniletilmi dinleme kabiliyetleri ile tam bir istihbarat istasyonu niteliindedir.

DFINT-3T Tanabilir Kestirme Sistemleri (1998)

Helikopter ve/veya personel ile tanabilecek yapda olup, frekans atlamalyaynlarn dahi ynlerini ve yerlerini belirleme imkan salayan 3T, dnyadakiemsalleri arasnda en hafif ve en kk boyutlu sistemdir.

MLKAR-1 Radar EDT/EKT Sistemi (1989)

Radar yaynlarnn tespiti, ynlerinin bulunmas, analizi ve kartrlmaksuretiyle engellenmesi amacyla gelitirilmitir. Trk mhendislerince tasarmlanpgelitirilerek retilen ilk milli radar elektronik harp sistemi niteliindedir.

MLKAR-2U Radar EDT/EKT Sistemi (1995)

MLKAR-2 sisteminin imkan ve kabiliyetlerinin hava platformundankullanlabilmesi amacyla C-160 nakliye ua iine monte edilip/sklebilir yapdagelitirilmitir.Trk mhendislerince tasarmlanp gelitirilerek retilen ilk ve tek millihava platformu radar elektronik harp sistemi olma zelliine sahiptir.

retimi hala devam eden EMAa zg projeler:

TASMUS Taktik Saha Muhabere Sistemi Entegrasyon Projesi

Tasmus Proje Mdrl Ege ordusu iin, taktik saha muhabere sisteminintasarmn, gelitirilmesini, retim faaliyetlerinin koordinasyonunu ve planlanmasnsalar. Ordu ile tabur kademesi arasnda kurulan ve ses, veri, grnt nakli gibi hertrl haberleme ihtiyacn sratli, emniyetli ve gvenilir olarak karlayan anamuhabere sistemi olacaktr. TASMUS, haberleme teknolojisinin gnmzde geldii enson noktadaki teknik olanak ve yetenekleri, Trk Silahl Kuvvetlerinin hizmetinesunmak zere gelitirilmektedir. Tamamlandnda, Avrupa lkelerinde bulunan

benzerlerinden daha ileri teknolojili bir sistem olacaktr. EMA'n ana yklenici olduuprojede sekiz irket alt yklenici olarak sorumluluk stlenmitir.

5100 TDMA Telsiz Ailesi (Paket Radyo)

Mobil kullanm iin ara, srt ve el telsizi olarak gelitirilmekte olan 5100TDMA Telsiz ailesi 21. yzyln teknolojisini taktik kullanclarn hizmetine sunacaktr.

Elektronik harp korumas, telsiz a oluturma, rlesiz otomatik aktarmalar ileses ve data iletimi, gerek zamanl data iletimi, otomatik corafi konum bilgisi datm,ayn anda ses ve veri data haberlemesi gibi ok gelimi teknolojik zelliklere sahipolacaktr.

Ynetim ve Kontrol Sistemleri (SSKON)

18


19/54

TASMUS haberleme ebekesinin planlamasndan ve ynetiminden sorumlu anakontrol merkezidir. TASMUS ebekesinin frekans planlamas, trafik analizi, link analizigibi planlama ilevlerini gerekletirecektir. TASMUS sistemi iinde cihazlarnkonfigrasyonu, kripto anahtar datm, alarm toplama ve deerlendirme, performanskontrol gibi ebeke ynetim fonksiyonlarn yerine getirecektir.

GRC 5211 Bant III Radyolink Cihaz

GRC 5211 cihaz taktik alanda 2 Mbit/s hznda radyolink balantlar iintasarlanmaktadr. alma frekans 1350-2690 MHz olup, gelimi ElektronikKarTedbir (EKOT) yetenekleri ile kartrmaya ve kestirilmeye kar zel nlemleriermektedir. Zamanda dupleks alma zellii ile birok GRC 5211'in ayn yerde

birlikte alabilmesi mmkndr. Modler bir yapda tasarlanmakta olan GRC 5211cihaznda kendi kendini test (built in test) yetenei bulunmaktadr.

2040 letmeci Kanal (EOW) Kripto Cihaz

letmeci Kanal (EOW-Engineering Order Wire) Kripto Cihaz Radyo rlecihazlar arasndaki iletmeci kanalnn kriptolanmas amacyla tasarmlanmaktadr.letmeci Kanal Kripto Cihaz, 9600 bps veri hznda senkron veri iletiimiyapmaktadr. Cihaz zerinde 8 adet giri, 8 adet k olmak zere toplam 16 adetsenkron data portu bulunmaktadr.

ERIKKS - Erken kaz Komuta Kontrol Sistemi

ERKKS Hava Savunma Erken kaz ve Komuta Kontrol Sistemi, SilahlKuvvetlerimizin ihtiyacn karlamak zere milli olarak gelitirilmekte olan birsistemdir. Projede EMA ana yklenici, AYESA, HAVELSAN, STM ve TBTAK-BLTEN kurulular alt yklenici olarak almaktadr.

Milli Monitr Sistemi

Trkiye genelinde kurulacak Milli Monitr Sistemi Projesi ile 10 KHz-2500MHz Frekans bandnda arama, inceleme, monitr, kestirme ve frekans ynetimiyaplarak, yasal/yasad yaynlar kontrol etme imkan salanacaktr.Trkiye apnda 7

ayr blgesel merkezde bamsz olarak yaplan frekans denetim ilemleri, Ankara'da bulunan bir ana merkezde (NCC/RMC) deerlendirilecek ve sistem bu merkezdenynetilecektir.

TSK Komuta Kontrol Bilgi Sistemi Tesisi Projesi

ATOS (EMA, TBTAK-MAM, ODT, STM) konsorsiyumu tarafndanyrtlen Silahl Kuvvetlerimizin stratejik seviyedeki Komuta Kontrol Bilgi Sistemleritesisi projesidir.

Entegre Gzetleme ve Gvenlik Sistemleri

19


20/54

Bilgisayar denetimindeki sensr sistemleriyle, kurulduu blgeye izinsizgirilerin ve mdahalelerin alglanmas ve gvenlik birimlerinin uyarlmas amacylagelitirilmektedir.

Grld zere savunma sanayinde Trkiyenin nde gelen kuruluu olanEMA AR-GE almalarna ok nem vermektedir.

4.TESS YER SEM VE YER DZENLEME

4.1. Tesis Yer Seimi

Firmanin aktivitelerini en etkin biimde yerine getirebilmesi iin doru yerekarar vermesi gerekir. Bu ii yaparken ulam, hammadde, pazara yaknlk, igc,enerji salama gibi unsurlar gz nnde bulundurulur. EMA iin en nemli faktrAnkarann stratejik nemidir.Firmann en nemli mterisi Trk Silahl Kuvvetleridir

(TSK ).EMA, TSKya gerekli teknolojik malzemeleri salamaktadr.Tm askerikurulular Ankarada olduundan EMAn ayn ehirde olmas byk avantajsalamaktadr.

Ulam ve tama ikinci nemli unsurdur. nk hammadde genellikle yurtdndan geliyor ve Akyurtdaki fabrika Trkiyenin en byk havaalanlarndan biriolan Esenboa Havaalanna 3-4 km uzaklktadr.Hava yoluyla Ankaradan, yurt ii veyurt d tm blgelere ulamak mmkndr.retilen mallar son derece yksek birteknolojiye,elektronik ve haberleme hakknda yeni bilgilere ihtiyac duyar.Ankaraiindeki niversiteler elektrik, endstri, makine ve fizik alanlarnda kaliteli mhendisleryetitirmektedir. Teknik liselerin okluu nedeniyle teknisyen bulmak ok kolayolmaktadr. Btn bunlara ek olarak EMA niversitelerin bilim adamlarndandanman veya proje baznda uzman olarak yararlanlmaktadr. Akyurt fabrikas1991de 234.000 m2lik bir alana kurulmutur. Bu alan yeni blmlerin kurulmasnaimkan salamaktadr. Akyurt fabrikas ehir dnda olduu iin insanlarn salntehdit edecek ses ve grlt kirlilii minimum boyuttadr.EMA elektrik ihtiyanAkkpr-Mrted 34.45 kW enerji hattndan almaktadr.

o Macunky Tesisleri: Macunky tesisleri 58.000 m2 si kapal olmak zere131.190 m2lik bir alana kurulmutur.Genel Mdrlk, Haberleme Cihazlar

Grubu ve Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu bu tesislerdebulunmaktadr.

o Akyurt Tesisleri: Akyurt tesisleri 23.000 m2si kapal 210.000m2lik bir alaniine kurulmutur.Bu tesislerde Mikroelektronik, Gdm ve Elektro-OptikGrubu bulunmaktadr.

4.2 Tesis Yerleim Dzenlemesi

EMA iinde hem rne hem de srece gre yerleim mevcuttur.Mikroelektronik ksmnda genel olarak srece gre bir yerleim yaplmtr. Elektro-

optik ksm ise tamamen sre tipi yerleim zellii gstermitir. Bu tip yerleimlerinavantaj ve dezavantajlar aadaki gibidir;

20


21/54

rne gre yerleim iin avantajlar:

Dzgn, basit,mantkl ve direkt ak hatlar meydana gelir.

Birim bana toplam retim zaman ksalr. Malzeme tama gerekleri azalr. zel amal ekipman kullanlabilir. Basit retim kontrolu olasdr. Personel iin daha az yetenek gerekir.

rne gre yerleim iin dezavantajlar:

Makinenin durmas hatt durdurur. Genel denetim gerektirir.

En yava istasyon hattn hzn belirler. rn tasarm deiiklikleri yerleimin kullanlmaz hale gelmesineneden olur.

Sre tipi yerleimin avantajlar:

Genel amal ekipman kullanlabilir. Personel grevlerinin farkll. Uzmanlam denetim olasdr. Artan makine kullanm.

Sre tipi yerleimin dezavantajlar:

Daha karmak retim kontrolu. Daha uzun retim zamanlar. Artan proses ii stok. Artan malzeme tama gerekleri.

stenen grevlerin farkllna uyum salamak iin daha yksek yetenek gerekir.Not: Tesis yerleimi ekte verilmitir. Sayfa 54.

4.2.1 Etkinlik liki Diyagram

1.AMBAR

A2.GEC KABUL A

A AU A

3.GR. KAL. KON. EA U A

4.RETM I UA I A

21


22/54

5.MONTAJ A AA A

6.TEST A

A7.BRO

YAKINLIK DERECES:

Derece Tanm

A Kesinlikle Gerekli

E zellikle nemli

I nemli

U nemsiz

O Sradan Yaknlk

4.2.2 Malzemelerin Tanmas

Firmada malzemeler kutular ierisinde drt tekerlekli motorsuz aralarla veyaalanlar tarafndan elle tanyor. EMAda fabrika ierisinde otomatik sistemkullanlmyor. Buna ihtiya duyulmad sylenebilir.retim aralkl olduu iingenelde dk hacimli gerekleiyor ve bu da otomasyonsuz giderilebiliyor. Ayrcagmrkten gelen veya mteriye teslim edilen ar malzemeler iin forkliftlerkullanlmaktadr.

5. RETM SSTEM

EMAda kesikli tip retim ( Intermittent Process ) seilmitir. Nedeni isemteri isteklerine gre alan bir firma olmasdr. Ayrca dk retim hacmi, genelamal tehizat , intens igc operasyonlar, sk program deiimleri, geni rnyelpazesi ve istee gre yaplan rnler bu tip bir retim tipinin seiminde nemlifaktrlerdendir.

Top-Shop imalat EMAnn her blmnde grlen aralkl retimin blmnden biridir. zellii retimin niteliine , byklne bal olmasdr. Kkparalar halindedir ve rn eidi fazladr. Farkl rnler retmek iin firmann okesnek bir retim kapasitesine sahip olmas gerekir ve esnek tehizat bu eitliliine

karlk esneklilii salayabilmektedir.

22


23/54

Ayrca temiz oda blmnde retim ak tipi usulne gredir. Yani tek bir rnvar ve daha byk partiler halinde srekli retim yaplyor.

6. ETD

EMAnn kurulu amalar arasnda her trl askeri/ profesyonel cihaz vesistemi retecek ve tasarlayacak bir teknoloji merkezi olma hedefini benimsemitir.EMA teknolojiyi, keskin rekabet koullar ortaya koyan pazarda pay sahibi olabilmekve varln srdrebilmenin balca unsuru olarak kabul etmektedir. Benimsenenteknoloji politikas, ileri teknolojiyi retim programlar ile zmsemeyi ve kazanlanteknolojik birikimi daha st dzeyde yeniden retmeyi temel alr. Bu nedenle EMAyeni teknolojiye yksek yatrmlar yapmaktadr.

EMA gibi bir firma iin malzeme verimlilii olduka nemlidir. nk, alnanmalzemelerin byk bir ounluu ileri teknoloji isteyen buna bal olarak ok pahal

paralardr. Bu paralarn zamannda teslim alnmas, eksiksiz olarak retime girmesioldukca nemlidir. Bu nedenle retimde kullanlan malzemeler, etkin kullanmlarverimlilii youn ekilde ykseltecek kadar pahal ve kaliteli olmaktadr. Genellikle

NATO standartlarna uygun askeri malzemeler kullanlmaktadr. Bunlarda dier ticarimallara oranla olduka kaliteli ve pahaldr.

EMA asndan en yaamsal ncelik endstriyel bilgi ve uygulama birikimidir.Zira insangc ve yatrm ncelikleri gerekli ama tek balarna yeterli deildirler. Heriki unsur iin istihdam edilen kaynaklarn beklenen verimi ve art deeri yaratmalardoru ve hedefe ynelik biimde ynetilmeleri ve altrlmalar ile olasdr.

6.1. lm

Firmada ilemler iin standart zamanlar belirlenmektedir.Bu zamanlarnbelirlenmesinde nemli olan rnn nerede tasarlanddr. Lisans alnarak retilenparalarn standart zamanlar belirlenmi olup firma iinde bu srelere uyulmaktadr.( Bunlarda deneyimlere ve lmlere bal olarak belirleniyor ama lisans alnanfirmann sreleriyle karlatrlyor).Ema bnyesinde tasarlanan rnler iin standartzamanlar deneyimlere ve kronometre ile yaplan zaman lmne gre

belirlenmektedir. Standart zamanlar MANMAN sisteminde ilem izelgelemedegrlmektedir.

Firmada standart zamanlar u amalarla kullanlmaktadr;

Birim maliyetleri hesaplamak. retim Planlamas yapmak. gc Planlamas yapmak.

6.2. Deerlemesi

Firmada i deerleme almalaryla , ii almlar ve alndktan sonrakieitimlerinin dzenlenmesi ve ilerin snflandrlmas yaplmaktadr.

23


24/54

EMA cret ynetmelii gereince alanlar zelliklerine(eitim, askerlik,tecrbe vb.) gre standart bir cretle ie balamaktadrlar. cret ylda 3 veya 4 defayaplan zamlarla dengelenmekte ve ylda 2 defa kardan verilen paylarladesteklenmektedir.Ayrca temmuz ay ierisinde alanlarn deerlendirildii mdrzamm denilen cret ve kadro art bulunmaktadr. Bunun dnda firmada uygulanan

bir tevik sistemi yoktur.

EMAda alanlar baz snf ve derecelere gre snflandrlr.EMAda eit i gc mevcuttur; normal, kalifiye( teknik elemanlar), teknik(niversitemezunlar). Mhendisler class A kategorisinde ,(1-8) dereceleri arasnda sralanrlar.Derecelemede akademik kariyer ve alt yl says esastr. Ynetici personel classB kategorisinde ,(1-7) dereceleri arasnda sralanrlar. class C teknisyenler kategorisiiindir. Dier alanlar bilgisayar uzmanlar, muhasebeciler, sekreterler, part-timeiilerdeD,E,F,G ve H kategorilerinde snflandrlrlar.

6.2.1. EMA Prim SistemiHer yln prim miktarn iki ana kriter belirler: Byme ve kardaki deiim. Prim

hesab ve datm ekli bu iki ana kriter ve aadaki prensipler kullanlarak belirlenir.

a) Bir yla ait deiimin etkisini azaltmak iin, nceki iki yln performans ortalamas ileiinde bulunulan yln performansnn kyaslanmas,

b) Performans olarak ortalama ABD dolar baznda net sat tutarnn ve vergi ncesidnem krnn kullanlmas,c) Motivasyonun yl iinde de canl tutulmas ve erken teslimatn tevii iin, Haziranve Aralk sonu deerlendirmelerine gre olmak zere iki dnemde prim verilmesi.

d) Prim tutarlar aadaki formlle hesaplanr:

P= { 1+3 (Kn-Km)/Km + 3 (Sm-Sn)/Sm }* (t)M

P: Verilecek net prim tutar.Kn: Yl sonu iin n ylda elde edilen dnem kar, ortalama kur hesabyla $ olarakHaziran sonu iin 6 aylk dnem kar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarak.Km: Aralk sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2 yln ortalama dnem kar,ortalama kur hesabyla $ olarak Haziran sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2yln 6 aylk ortalama dnem kar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarak.

Sn: Aralk sonu iin n ylnn net sat tutar, ortalama kur hesabyla $ olarakHaziran sonu deerlendirme iin "n" ylnn Haziran sonunda 6 aylk net sat, 6 aylkortalama kur hesabyla $ olarak.Sm: Aralk sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2 yln ortalama net sat tutar,ortalama kur hesabyla $ olarak Haziran sonu deerlendirme iin "n" ylndan nceki 2yln 6 aylk ortalama net sat tutar, 6 aylk ortalama kur hesabyla $ olarakt: Katsay: Haziran sonu deerlendirme iin "0.5", Aralk sonu deerlendirme iin "1"M: Deerlendirme yaplan aydaki aylk net cretn: inde bulunulan alma yl

7. MALYET ANALZ

Firmada maliyetler oluturulurken iki yntem kullanlyor :

24


25/54

1 ) Emri Maliyet Hesab Sistemi : Emri rn, alt takmlar baznda alr veretim srecinde kullanlan iilik ve malzeme bu i ermine kaydedilir. Bylece retimoperasyonlarna bal olarak o i emrinin ait olduu parann maliyeti oluur.

2 )Aktivite Bazl Maliyet Hesab Sistemi : retim ve ilgili servislerin( planlama, bakm, onarm vb. ) prosesleri kademe kademe ele alnarak maliyethesaplar karlyor operasyona gre maliyet hesaplanm oluyor.

Bu iki sistemin hesaplanmalar arasnda ok byk rakam farkllklarolumuyor.Genelde ok benzer rakamlar ortaya kyor ve rnn sat fiyathesaplanrken bu iki sistemle oluturulan maliyet deerleri gz nne alnyor.

7.1. Maliyet Muhasebesi

Maliyet muhasebesinin balca amac rnlerin birim maliyetini salkl birekilde elde etmektir.rn aalar oluturularak veriler biriktirilmektedir. Ayda biranalizler yaplmaktadr ve bilgi ak bilgisayarlar vastasyla salanmaktadr.

rnlerin retilmesi i emri almasyla balar. retim planlamasna uygunolarak retimin balamas iin gerekli prosedr olarak i emri alr ve bylece maliyetolumaya balar. Maliyet hesaplamas yaplrken aadaki rnekte olduu gibi pek okmaliyet unsuru gz nne alnmaldr.

Balca 3 maliyet unsuru vardr ;

Malzeme , ilik , Genel Giderler,

Direkt Maliyet = Direkt Malzeme + Direkt ilikGenel retim = Dolayl Malzeme + Dolayl ilik + Dier Dolayl GiderlerDolayl Malzeme = (Fabrika artlar, Hatal , Deneme )Dolayl ilik = (Ynetim, Kontrol, Mhendisler, Hatal , Deneme)Dier Dolayl Giderler = (Kiralar, Amortisman, Sigorta, Vergi, Patent, Bakm, vb.)retilen rn Maliyeti = Direkt Maliyet + Genel retimTicari Masraflar = Pazarlama Masraflar + dari Masraflar

Pazarlama Masraflar=(Sat Elem.Masraflar, Reklam Masraflar, Denemeler,Haberleme, Seyahat vb. Masraflar)

dari Masraflar = ( Yneticiler, Ofisler, Kira, Toplant Masraflar, HaberlemeMasraflar vb. )

Not: Birim maliyetler irketin gizlilii ilkesi gerei verilmemektedir.

25

SATILAN RN MALYET=RETLEN RN MALYET+TCAR MASRAFLAR


26/54

Aklanan maliyet yapsnn ana unsurlar yledir:

Direkt Malzeme ve Temin Gid eri:

retime alnm rnler iin direkt malzeme bilgileri, MRP-II sistemi olan veyabanc para birimi cinsinden cari satnalma deerinin sakland MANMANveritabanndan alnr. Yeni tasarmlanacak ise, Pareto Analizine gre A ve B snfmalzeme (malzeme gereksiniminin %80+%15'ine karlk gelecei dnlen) listesiiin birebir satnalm fiyat tahminleri, ilgili teknik ve satnalma personeli ile oluturulur(ayrntl hesaplama yntemi kullanlarak), kalan ksm iinse tahmini olarak eklenir.Lisans altnda retim/ortak retim durumlarnda ise genel olarak lisansr firmannverecei bilgiler esas alnarak EMA'n retim koullarna uyarlanr.Malzeme temingiderinin proje/rn/hizmetlere yklenmesi ise, satnalma personeli giderleri, banka,nakliye, sigorta, gmrkten ekme giderleri gibi gemi dnem bilgileri dikkatealnarak elde edilen parametre yoluyla yaplr. Ayrca gmrk vergisi denecekse bu

vergiler, malzeme ve ithalat yaplan lke baznda tek tek ya da ortalama bir oranladeerlendirmeyealnr.

Direkt ilik:

Direkt malzeme maliyetinin hesaplanmas yntemine benzer aamalardangemektedir. Ynetimsel ve teknik adan kabul gren maliyet merkezi baznda,iilik/makina saat bilgisinin o birimin ortalama direk iilik maliyeti ile arplmasndanelde edilen maliyet, proje/rn yada hizmete direkt iilik maliyeti olarakyklenmektedir. Ortalama direk iilik maliyeti genellikle ABD Dolar olarakhesaplanmakta ve bir yllk dnemde kararl bir rakam elde edilmektedir. Personelin

yaps ve buna bal olarak cret ile vergi dzeyine ve kurlarn seyrine gre, dolarbaznda ortalama iilik maliyeti deimektedir.

Genel retim Gideri (GG):

rne dorudan gider yklenemeyen,maliyet merkezi giderlerinin, bublmlerin seilen kapasite birimine blnmesi ile(direkt iilik kapasite veya makinasaat kapasitesi) GG ortalama maliyetleri yine yllk bazda ve ABD Dolar cinsinden

bulunur.GG,planlanan direk iilik/makina saat ls ile proje/rn/hizmetin sat

maliyetine yklenir.Genel giderler kapsamnda, yatrmlarn amortisman pay,retimendirekt personelin cret ve vergileri gibi genel giderler dikkate alnmaktadr.

Genel Ynetim ve Pazarlama/Sat Giderleri:

EMA'da tasarm ve retim birimleri dnda kalan fonksiyonel hizmet birimlerinin giderlerinden, yllk beklenen sat dzeyi dikkate alnarak, proje/rn/hizmetin sat maliyetine gerektii kadar pay verilmektedir.

Finansman Giderleri:

26


27/54

zellikle yllara sari projelerde veya retim sreci uzun olan rnlerdeharcamalarn ok erken olumas (yurtdndan sipari usul malzeme almnda srelerin8-15 ay gibi gereklemesi) nedeniyle nemli oranda finans yk olumaktadr. Finansyk, harcama ve deme planlarna bal olarak hesaplanmakta, en az finans ykneulamak iin harcama ve deme planlarndaki btn alternatifler denenmeyeallmaktadr.Proje planna veya rn retim srecinin uzunluuna bal olarak baz

projerde uygulanan %30 program/yllk avans modeli yeterli olmakla birlikte, iki ylaan tasarm-seri retim programlarnda %50'ye varan oranlardaki program/yllk avansmodelinin gerekli olduu, son projelerimizde ortaya kmtr.Savunma sistemleri tedariinde bu maliyet unsurunun, tedarik sreleri nedeniyle kimizaman Dolar zerinden %8-9 gibi nemli yzdelere ulat gzlenmektedir. Bunedenle, finans yknn deerlendirmeye alnmas kanlmaz olmaktadr. En iyizm, sfr finans yk oluturacak harcama ve deme planlarnn uygulamayaalnmas olacaktr.

Proje zel Giderleri:Yukarda aklanan maliyet unsurlar dnda kalan maliyetleri dier maliyetler,

ya da projeye zel durumlar ieriyorsa proje zel giderleri olarak tanmlamak maliyetanalizini kolaylatrmaktadr. Her proje/rnn ayn maliyet unsurlar olmasa da en okdikkate alnan maliyet tipleri Ar-Ge/Tasarm maliyetleri, Lisans/Know-How/Royaltiteknoloji transfer maliyetleri, genellikle rne zel yatrm amortismannn tamam,szleme ve teminat mektubu vergileri, zel sigorta, projeye zel yurtdeitim/yolculuk ve garanti dnemi hizmet maliyetleri olmaktadr.Proje/rnn bilinenyada ngrlemeyen risklerine karlk maliyetlere katlmas gereken bir unsur da

beklenmeyen giderdir. Alc tarafndan kabul grmedii iin maliyet analizlerine dahil

edilememektedir.Kar:

Satc asndan, ekonomi teorisine gre, retim faktrleri arasnda saylansermayenin maliyeti/fiyatdr. Dier retim faktrleri gibi sermaye maliyeti/fiyat darn maliyetini oluturan bir unsur saylr. Alc asndan ise, satnald rn/hizmetfiyatnn bir parasn oluturmaktadr.Her sektrde olduu gibi savunma sektrnde de,faaliyetlerden makul dzeyde bir kar marj elde edilmesi gerekli bir unsurdur. Makuldzeyde elde edilen kar, iletmelerin varln korumasnda vazgeilmez bir unsurdur.

Not: EMA bilanosu ekte verilmitir. Sayfa 58.

8. HABERLEME CHAZLARI GRUBU(HC)

8.1. Organizasyon

Haberleme Cihazlar Grubu EMAn grubundan biri olup, askeri veprofesyonel haberleme ile kripto, gvenlik, avionik ve rayl ulam sistemleri zerinetasarm, retim pazarlama ve sat sonras hizmetlerini gerekletirmektedir.HaberlemeCihazlar Grubunun rnlerinin tasarm, gelitirme, retim tesis ve servis hizmetleriTS-EN-ISO 9001 kalitesi ile belgelenmi olup askeri sistemler iin AQAP-110 kalite

belgesine de sahiptir.

27


28/54

8.1.1. retim Direktrl

Grubun amalarnda belirtilen retim ekline uygun olarak, az sayda retimyapabilme fonksiyonu iin gerekli altyapy kurmak, gelitirmek ve bu fonksiyon ileilgili tm almalar yrtmek.Projelerin gelitirme safhasnda kesinletirilen durumagre, retim planlamasn yapmak ve retimi bu plana uygun gerekletirmek; EMA'ndier gruplarnda ve / veya zel ve kamu sektrnde yaptrlmas planlanan retim iingerekli aratrmalar yapmak ve alt kontratlarla ilgili ilemleri ynetmek bu blmngrevleri arasndadr .

8.1.2. Elektronik retim Mdrl

Elektronik retim mdrl;Malzeme Hazrlama,Bobinaj,Kart retim,YzeyMonte (SMD) retim, Kablaj, Elektromekanik Montaj, Kart Test, Cihaz Test ve retim

Mhendislii blmlerinden olumakta ve birok sivil ve askeri rne ait her trl kart,modl, kablo takm, lazer etiket, bobin ve trafo retimi ile elektromekanik montaj vetest ilemlerini, uluslararas retim standartlarna uygun olarak gerekletirmektedir.

8.1.3. Mekanik retim Mdrl

Mekanik retim tesislerinde, elektronik sanayinin gerektirdii kalite vehassasiyette, her trl torna, freze, sa ve levha ilemlerini ieren, yaklak 1500 deiik

para, yksek kapasiteli, gelimi, Numerik Kontroll, Universal ve Dikey leme Merkezleri,

C ve Y Eksenli, Numerik Kontroll Torna-Freze Merkezleri,

Numerik Kontroll Pres Tezgah ve CAD/CAM sistemi,

Otomat Tezgahlar,

Metal Levha leme Makinalar ve

Kaynak Makinalar

kullanlarak retilmektedir. Is ve nem kontroll metroloji odasnda, 3-BoyutluKoordinat lme Cihaz ve Video Kameral lme Cihaz ile hassas ve otomatik lkontrolleri yaplmaktadr. Paralar, askeri standartlara uygun kaplama ve boyailemlerinden geirilerek ar evre koullarna dayankl hale getirilmektedir.

HC GRUBU ORGANZASYONU

28


29/54

8.2. retim Planlama ve Kontrol Blm (PK)

8.2.1. PK Organizasyonu

8.2.2. retim Planlama ve Kontrol Mdr

Organizasyondaki Yeri:retim Planlama ve Kontrol Mdr, retim Direktrnekar sorumludur. Blmde 23 tane Endstri mhendisi bulunmaktadr.Temel Grevi:

29

MDRAfin Akkerman

Planlama Md. Yrd.

Afin Akkerman

Bilgi lem Analiz

Md.Yrd.Cemil Demir

HammaddeHammadde Ambar

Md.Yrd.Cneyt etinkaya


30/54

retim Planlama ve kontrol mdrnn temel grevi;HC grubu retimdirektrlnce yrrle konulan ana retim programlarndaki cihaz ve aksesuarlarnMekanik ve Bask Devre Mdrlkleri sorumluluklar dndaki alt birimlerinin vesatnalnan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluudur.Sorumluluklar:

Her MRP almas akabinde Elektronik retim iin satnalma taleplerinin ve iemirlerinin ManMan/MFG de planlanmas ,satnalma taleplerindeki deiikliklerininmalzeme ikmal mdrlne aktarlmas ve takibi.Elektronik retim i emirlerininalmas, malzemelerinin belirlenen nceliklerle Elektronik retim Mdrlneteslimi ve iin bitiminde i emirlerinin kapatlmas.Satn alnan malzemelerin geicikabul ilemlerinin yaplmas.Giri kalite kontrol iin denetim nceliklerinin

belirlenmesi,belirlenen nceliklerle retici blme malzemelern teslm edlmes.

retim direktrlne bal birimlere ait performans istatistiklerinin tutulmas ,raporlanmas. MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource

Planning) sistemlerinin izlenmesi, bu konuda aratrmalar yaparak retim iin en uygunsistemlerin kullanmnn salanmas.Servis ve yedek para amal talep edilen yarmamul ve malzemelerin incelenerek temin edilmeleri iin gerekli koordinasyonunsalanmas.Envanterde bulunan atl ve retim fazlas malzemelerin takip edilerekraporlanmas, ilgili malzemelerin deerlendirilmelerine ilikin almalarnkoordinasyonu.Dier gruplarn talep ettii, HC Grubu standart retimi olan alt takm vemalzemeler iin gerekli iemirlerinin planlanmas ve takip edilmesi.HedeflerYaplan her ite mkemmele ulamak iin srekli iyiletirme yapmak.lkelerTm PK alanlar ii ile ilgili sreleri en iyi ekilde tanr.

Tm PK alanlar mterilerini ve onlarn gereksinimlerini bilir ve bu gereksinimlerikarlamak iin dnr, yaratr ve retilir.Tm PK alanlar iinde yaratcln kulanr, yenilikler ve iyiletirmeler iinneriler sunar.

Not: PK yerleim plan ekte verilmitir. Sayfa 55.

9. RETM PLANLAMA VE STOK KONTROL SSTEM

9.1. Tahmin ( Forecasting )

retim sisteminin planlanmas iin ncelikle talep tahminlerinin bilinmesi

gereklidir. EMAda talep tahminlerinin yaplmasndan Pazarlama ve Sat blmsorumludur. Pazarlama blm bu verileri gemi yllara ait sat miktarlardan ve direkttketici anketlerinden temin eder. EMA retiminin byk bir ksmn Trk SilahlKuvvetleri, Devlet Kurumlarna yaptndan bu kurumlarn bteleri yln son aylarnadoru yaklak olarak bellidir. Bu da bu kurumlarn yapaca talep miktarlar hakkndan bilgi vermi olur. EMAda tahminler 12 aylk dnemlerde yaplr.Satlar ylnikinci alt aylk dneminde art gsterir. Baz rnlerin retim zaman 5-6 ay

bulabilmektedir. Byle bir karklk tahminlerin planlamada nedenli nemli olduunugstermektedir.

EMAda bte aralk aynda yapldndan, tahminler ekim ve kasm ayndanceden toplanr. Bu bilgiler toplanp, gerekli dzenleme ve raporlar hazrlanarak

30


31/54

retim blmlerine sunulur. retim blm bu talep miktarna gre kaba bir retimplan ve ihra edilecek malzemeler hakknda n bilgi edinmi olur.

9.2. Envanter Sistemi

Firmada var olan envanter tipleri:

1. Hammaddeler (raw material) : Bitmi rnlerin ara paralarn yapmak iin satnalnan malzemelerdir.

2. Ara rnler (subassembly) : Son rnlerde kullanlacak olan ve fabrikadaretilmi yar mamllerdir.

3. Ara rn stou (work in process) : zerinde ilem yaplan veya yaplmaybekleyen, ambardan retime ekilmi malzeme veya ara rnlerdir.

4. Bitmi rnler (finished goods) : Mteriye teslim edilecek durumda olanretimi tamamlanm paralardr

Firmada envanter tutulmasnn amalar;

Envanter herhangi bir anda retim sistemi iinde bulunan hammadde, yarmamul,montajlar ve bitmi rnlerdir.Firmalar iin sipari vermek nemli birsorundur.Ne kadar sipari verilmeli? Toplam maliyetleri en kk olacak ekildesipariler ne zaman yaplmaldr? Bu sorularn cevabn vermek iin envantertutulmaldr.Ayrca envanter tutulmas ile firma zerinde byk etkisi olan aadakisorunlar cevaplanmakta ve kontrol altna alnmaktadr.

Beklenmedik talebi karlamak,

retim gereksinimlerini dzenlemek, Stok yokluklarn nlemek, lemlere olanak vermek.

Firmada kullanlan temel envanter kontrol sistemi MANMANdir.

9.3. Ana retim Planlamas (MASTER PRODUCTION SCHEDULING-MPS)

Firmada Ana retim Plan ( MPS ) sat girilen rnler iin hazrlanmaktadr.Bundan rn Planlama Mdrl sorumludur.30 haftalk bir dnemi kapsar ve 15gnde bir altrlr. rn aacnn st dallar iin retime balama tarihleri planlanr veretime balanmas iin FPO ( Firm Planed Order ) planlanan kesin i emri alr.Periyodik kontrollerle retime balanp balanlmad, retimin ne kadarnngerekletii kontrol edilir. (+)(-) retim miktarlar kontrol edilir. Toplu retim

programlar iin MANMAN kullanlmaktadr.

retim Planlama ve Kontrol Mdl.nn temel grevi,HC Grubu retimDirektrlnce yrrle konulan ana retim programlarndaki cihaz ve aksesuarlarnMekanik ve Bask Devre Mdl. ve Mekanik Tasarm Dir. sorumluluklar dndaki alt

birimlerinin ve satn alnan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluudur.

Her MRP akabinde Elektronik retim iin satn alma taleplerinin ve

iemirlerinin planlanmas (yaratlmas, aktarlmas, silinmesi,

31


32/54

deitirilmesi),satn alma taleplerindeki deiikliklerin Malzeme kmal Mdl.neaktarlmas ve takibi;

Elektronik retim iemirlerinin gerektirdii malzemelerin Malzeme kmal,Mekanik retim, Bask Devre retim Mdl.nden ve Mekanik TasarmDirektrlnden zamannda temini iin gerekli nlemlerinalnmas,gecikme/aksaklk halinde nlem /zm iin gerekli koordinasyonunsalanmas;

Elektronik retim iemirlerinin almas,malzemelerin belirlenen nceliklerleElektronik retim Mdl.ne teslimi ve iin bitiminde iemrinin kapatlmas;

Satn alnan malzemelerin geici kabul ilemlerinin yaplmas; Hammadde ve yar mamllerin dzenli,emniyetli ve malzemelerin zarar

grmeyecei sekilde stoklanmas,ambar malzeme giri-klarnn optimumkaynak kullanm ile hatasz ve en ksa srede gereklemesinin salanmas;

retimin izlenerek, teslimatlarn zamannda yaplmasnn salanmas,sorunlariin gerekli nlemlerin alnmas;

Ambar saymlarnn dzenli olarak yaplmas, sonularn ilgili makamlarabildirilmesi,gerekli ilemlerin yaplmas; Yeni gelitirilen/lisans alnan rnlerin dokman paketlerinin incelenmesi,ilk

kez kullanlacak malzemelerin belirlenmesi,satn alma/retim kararnn alnmas,temin kaynaklarnn belirlenmesi;

retim Direktrlne bal birimlere ait performans istatistiklerinin tutulmas,raporlanmas;

retimden kalkan, temininde glk ekilen malzemeler iin nlem alnmas, blmler aras koordinasyonun salanmas,gerekli mhendislik deiikliknerilerinin verilmesi;

MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource

Planning) sistemlerinin izlenmesi,bu konuda aratrmalar yaparak retim iin enuygun sistemlerin kullanmnn salanmas; Servis ve yedek para amal talep edilen yar mamul ve malzemelerin

incelenerek temin edilmeleri iin gerekli koordinasyonun salanmas; Envanterde bulunan atl ve retim fazlas malzemelerin takip edilerk

raporlanmas,ilgili malzemelerin deerlendirilmelerine ilikin almalarnkoordinasyonu;

Dier gruplarn talep ettii,HC Grubu standart retimi olan alt takm vemalzemeler iin gerekli iemirlerinin planlanmas ve takip edilmesi.

9.4. Malzeme htiya Planlamas (MATERIAL REQUIREMENT PLANNING-

MRP )

EMA 1989 ylndan itibaren organizasyon almalarnn yan sra genel birynetim felsefesi olarak MRP II malat Kaynak Planlamas anlayyla uygulama

programlar yrtmtr. Bilindii gibi MRP II felsefesi, tm iletme proseslerinincelikle faaliyet plan, stratejik planlar gereince hazrlanan sat ve retim planlarnngerekletirilmesi odanda btnlemi olarak almasn ngrmektedir. MRP IIkaynaklarnn yalnzca retim proseslerini deil tm iletme proseslerini kapsayacak

biimde formel olarak planlanmasn temin etmektedir. Bu anlamda proseslere kapasiteve yeteneklere i yknn optimum biimde atanmasyla bata kalite olmak zere ilemzamanlar, verim istihdam dzeyleri, teslimat sresi konusunda ciddi verimlilik artlarsalanmaktadr.EMA gerek MRP II felsefesinin nerdii koullarn salanmas

32


33/54

gerekse firma genelinde ortak bir Bilgi Taban zerinde almasn temin iinMANMAN Biliim Sistemi zmnde MRP II gelitirme programna parareluygulamaya koymutur.EMA MRP II felsefesinin baar lt olarak Kabul edilen A Snf kategorisinde bir uygulayc olmay amalamaktadr.A Snfkategorisikullanclar iin baar ltleri %99.0 stok bilgisi doruluu, imalat ii stoklarnsfrlanmas %80 zerinde kapasite kullanm oran, toplam ilem sreleri standartzamanlar arasnda %90 olarak tutarllk olmas ve kalite veriminde %90 zerinde baarolarak verilmektedir.

9.5. lem izelgeleme ve retim Etkinlik K ontrol

retim etkinlik kontrol, detay retim programnn salanp salanmadnkontrol etmektedir.Bu sayede retim hatt ierisinde makine, malzeme ve igcsalanyor ve retim aralksz devam ediyor.

9.6. retim Ortam ( TEMZ ODA )Temiz oda Federal Standartlar 209a gre snf 10.000 olarak belirlenmitir.FS

209a gre temiz odalar, temiz olma miktarna gre snflandrlmaktadr.Temiz Odakirliliin mikroskobik dzeyde, belirli bir seviyenin altnda tutulduu kapal alan olaraktanmlanr. Snflandrma temiz odalarn 1 ft3 (1 ft3=0.02832 m3 ) havasnda olabilecekeitli boyutlardaki kirliliklerin izin verilebilir maksimum miktarna gre yaplmaktadr.

Snf 1Snf 10

Snf 100 Snf numaras kldkce odaSnf 1000 temizlii artarSnf 10000Snf 100000

EMAdaki Snf 10000 Temiz Oda, 1 ft3 havada boyutu 0.5 mden bykolan parack says 10000den az, 5 mden olan parack says 70den az olan kapalalandr.EMAdaki Temiz Oda sistemi Kark Ak Odas sistemiylealmaktadr.Burada hava tavandan veya tavana yakn yerden, HEPA filtrelerindentemizlendikten sonra odaya girer ve deme seviyesinde duvarlar boyunca bulunandn kanallarndan geri emilir.Ayn zamanda scaklk, greli nem ve aydnlatma

kontrol antistatik ve anti-titreim taban sabit oda basnc temiz odannzelliklerindendir.

9.7. Kapasite Planlamas

retimi kontrol edebilmek icin iyi bir ekilde yaplmas gereken kapasite planlamas , retim Planlama Mdrl tarafndan hazrlanmaktadr.

EMA da bir i merkezinden geecek planl i emirleri toplam , o imerkezinin kapasite ihtiyacn belirlemektedir . Kapasite ihtiyacnn mevcutkapasitenin altnda veya stnde olmas durumunda , yeniden dzenleme ileminegiriilmektedir .Bir maliyet merkezinin yapabilecegi i miktar , maliyet

33


34/54

merkezindeki makina ve alan says ile snrldr. Bu nedenle kapasite ihtiyac,retim planna uygun olarak retim yapmas planlanan i merkezinin elemansaysnn ,haftalk alma saati ile arplmas sonucu bulunmaktadr.

Kii sayIsI * 8 saat* 5 gn * tolerans payI

forml bize maliyet merkezlerinin brt kapasitesini vermektedir . Buradakitolerans pay ;

* Etkinlik *Verimlilik *Tezgah arzas* ilik saat pay *alann performans *Malzeme eksiklii* Personel eksiklii *Personelin devamszl

gibi kapasiteyi etkileyen faktrler dikkate alnarak hesaplanm bir deerdir .

Hesaplanan brt kapasitenin belirli bir ksm AR - GE almalarnaayrlmakta , Brt kapasiteden , AR - GE kapasitesi karlnca i emirlerine ayrlannet kapasite bulunmaktadr . Daha sonra , hesaplanan bu deerlere gre iemirleri almakta , bir iemrine ayrlan max . sre bulunmakta ve maliyetmerkezleri baznda kapasite planlamas yaplmaktadr .

Planlanan bu kapasiteden sapmalar oldugunda genellikle fazla mesaiuygulamasna gidilmekte , cok nadir olarak da yan sanayiye i yaptrlmaktadr.EMA da 1997 yl itibariyle gerekleen fazla mesai saatleri syledir :

Gerek sre (saat ) Gerek tutar (milyon tl )Ocak 21465 19777Subat 24472 22703Mart 28854 26729

Nisan 25142 25507Mays 37340 41818Haziran 32473 36065Temmuz 37227 45522

9.7.1. retim Kapasitesi ve Kapasitenin Ne Kadarnn retimde Olduu

EMAda retim plan, teknolojik gelimeler ve alnan sipariler paralelindeaylara gre deiken olarak yaplmaktadr.retim plannda yer alan cihazlar ise gerekiilik,gerekse maliyetleri asndan birbirleriyle karlatrlamayacak kadarfarkldrlar.rnek olarak telsiz projelerinde bile el telsizi ile tank telsizi arasnda 1/20orannda maliyet fark vardr. Btn bunlar gz nne alndnda salkl bir kapasitekullanm oran vermenin mmkn olmad grlmektedir.Ancak gemi yllardaolduu gibi bu yl da mevcut kaynaklar tam kapasitede kullanlmaktadr.

34


35/54

10. STOK KONTROL VE STOKLAMA

Fabrikada stok kontrol ilemleri,fabrika genelinde kullanlan ve bir MRP-IIuygulamas olan MANMAN ile yapldn sylemitim.Fabrikada kullanlan hermalzemeye ve retilen her rne farkl bir stok numaras verilir ve bu stok numaralarvastasyla programn kulland veri tabanna para ile ilili bilgiler girilir.Bu bilgileretanm, kaynak kodu(SC),proje kodu(PC),parann alt malzemeleri,parann yer aldst takm ve birim st takmdaki kullanm miktar rnek verilebilir.Malzemenin teminsreci pazarlama blm tarafndan bir rn veya herhangi bir para iin kesin satveya tahmini satlarn sisteme girilmesiyle balar.Bu girilerin ardndan once MPSsonar da MRP program altrlarak bu rnlerin yaplabilmesi iin gerekli olanmalzeme miktarlar sistemde otomatik olarak hesaplanr.Malzeme tedarik blmhesaplanan bu miktarlara fire oranlarnda katarak malzemeyi temin eder.Malzemelerfabrikada ilk olarak Geici Kabul Blmne gelir ve burada sisteme girileri yaplr.Bunoktadan sonra malzemelerin her hareketleri sisteme ilenerek,malzeme hareketlerinin

terminalden takibine olanak salanr.Malzemeler Giri Kalite Kontrolden getiktensonra ambara gelir ve saylarak teslim alnr.Bir malzemenin ambardan alnabilmesiiin,ilgili blm tarafndan ya o malzemenin st takm iin i emri alr veyamalzemenin kendisi iin MR( Malzeme stek ) formu doldurulur ve her hareket sistemekayt edilir.Ambarda malzemeler byklklerine gre ya kardex diye tanmlanan

bilgisayar destekli otomatik stoklama kabinlerine ya da klasik ambar sistemine gredzenlenmi normal raflara konur.Eer malzeme kimyasal bir malzeme ise saklanmakoullarna gre ya oda scaklndaki kimyasal ambarna ya da buzdolaplarnakonur.Yukarda bahsedilen otomatik stoklama kabinlerinde 2 adet 22 raf ve her rafta 10kutulu ve 4 adet 44 raf ve her rafta 12 kutulu olmak zere toplam 6 adet mevcuttur.Bukabinlerin en byk zellii, yerden ve zamandan byk kazan salamalardr.Bu

kabinlerin veri taban farkl olmasna ramen,baz yardmc programlar aracl ile iemirleri MANMAN sisteminden kabinlerin veri tabanna aktarlabilmekte,bu sayede iemirleri hzl ve hatasz bir ekilde hazrlanmakta ve k yaplan malzemelerin buhareketleri de tekrar MANMAN sistemine kayt edilmektedir.Bu kabinlerin kullanmhata olasln son derece azaltsada malzemelerin kk olmasndan ve daha byk

paralarn konduu raflardaki malzemelerin hareketinden dolay baz hatalaroluabilmektedir.Bu hatalar belirlemek ve dzeltmek iin yl iinde periyodik saymlarve kontrol saymlar,her yl sonunda ambarlarda genel saym yaplmaktadr.Ambarlar:

EMAda drt eit ambar bulunmaktadr.

1_) Hammadde ambar:Hammadde ve WIP stoklar.2_) rn ambar:Bitmi rnler.3_)Ayrca her blmde kk lekli kendi retiminde kulland, malzemeleridepolad Koltuk Depo adl ambarlar mevcuttur.4_)Market Depo:Mterilerin yedek para ihtiyalarn karlyor.

11. RN KALTES

11.1. EMA rn Kalitesi Sistemi

EMAda pazara sunduu rn ve hizmetlerin mteri isteklerini ve szlemegereklerini fevkinde karlamasn teminat altna almay amalayan bir Kalite Sistemi

35


36/54

iletilmektedir. Kalite sistemi tasarm, gelitirme, dkmantasyon, satn alma, imalat,montaj, denetim, test bakm, kalibrasyon, paketleme, sevkiyat, depolama gibi faaliyetalanlarnn tmn kapsamaktadr.EMA, oluturulan kalite teminat sisteminin etkinve verimli biimde idamesini salamak amacyla her grup bnyesinde rn Kalitesi

blmleri kurmutur. EMA rn Kalitesi blmleri,bal olduklar grubun Pazar vefaaliyet yaps iinde farkl biimde rgtlenmi olmakla birlikte kalite sistemikonusunda ortak bir anlay benimsemitir.EMA rn Kalitesi Sistemi bu anlaytanyola karak AQAP-1NATO Endstriyel Kalite Sistemi Gerekleri ve MIL-Q-9858AKalite Program Gereklerine btnyle uyumlu olarak yaplandrlmtr.EMA rnKalitesi Sistemi iin kabul edilen AQAP-1 ve MIL-Q-9858A standartlar askeri nitelikteolup, NATO lkelerince yaplan en gelimi, karmak ve kritik sistem/donanmalmlarnda yklenicilerden yerine getirme zorunluluu talep ettikleri standartlardr.Heriki standart, firmalardan btn unsurlaryla etkin biimde yrtlen bir kalite programgereklerini tanmlamaktadr.Askeri nitelikte olan bu standartlar Uluslararas Standartlarrgt ( ISO ) tarafndan gerekletirilen ve gnmzde dnyada en geerli kalite

sistemi dzeyini tanmlayan ISO-9000 serisi standartlarla e deerde ve muadilniteliktedir.Bu adan, rn Kalitesi Sistemi ISO-9001 gereklerini karladsertifikalandrlmtr.

EMA rn Kalitesi Sistemi, merutiyeti belirtilen standartlarda istendii gibifaaliyet ve kararlarnda tam bir tarafszlk ve zerklik arz edecek biimde rgtsel

bamszl gzetilerek kurulmasn salamtr.rn Kalitesi Sistemi; st ynetimceonaylanm formel yapsn, politika ve alma ilkelerini ak biimde tanmlayan yazl

prosedrler hiyerarisi toplamnda dkmante edilerek yaynlanmtr.rn KalitesiSisteminde; kalite programnn ynetimi ve yrtlmesi iin gerekli genel kalite

politikalarn standart ynergelerde ve her bir kalite ileminin nasl gerekletirileceini

aklamas ise i ynergeleri dzeyinde dkmante edilmitir. Onaylanm kalitedkmantasyonunun, ilgili tm blmlere datlm ve kullanm noktalarnda gncelve geerli nshalarnn bulundurulmas salanmtr.

EMA kalite gvenilirlik standartlarnn, mteri isteklerinin ve szlemegereklerinin fevkine karlanmasn teminat altna almak iin kurulmu olan rn kalitesisteminin etkinliini lmek, deerlendirmek, yeni gelime olanaklarn belirlemek vegereken dzeltme nlemlerini almak iin Kalite Sistemi Snama programlaryrtlmektedir. Kalite Snama Program, kalite ve ilgili tm fonksiyonlarnsistematik biimde irdelenmesini ngrr kalite snamalarnn temel amac, snananunsurun EMA politika ve prosedrleri, szleme gerekleri ve genel kabul grm

endstriyel standartlarla ngrlen performans dzeyine ne lde uygun olduunundorulanmasdr. Kalite snamalar program, en st rn kalitesi ynetim kademesitarafndan yetkilendirilmi bamsz denetilerle her yl st ynetim onay ileyaynlanan bir takvim uyarnca;

Kalite Sistem Dkmantasyonu, Prosedrel Uygulamalar, Kalibrasyon Program, rn emalar,

kategorilerinde uygulanr.Program,snamalar sonucunda bulunan sorunlarnzmlenmesi ve yeniden olumamasn gvence altna alan dzeltme nlemi

36


37/54

mekanizmasn ierir. Yukarda bahsedilen snamalar, ayrntl olarak hazrlanan snamaprogramna gre gerekletirilir.

Kalite Raporlar: EMA rn Kalitesi blmnde sistem performansnn zamaniinde izlenmesini, sorun kaynaklarn ve hata eilimlerinin belirlenmesini salayankalite kaytlarn tutmakla ve programlar baznda hazrlanan periyodik performansraporlarn ynetim kademelerine ve ilgili fonksiyonlara yaynlamaktadr.Kalite ve hataverileri giri kalite kontrol, retim-i denetim ve test alanlarnda balatlan kaliteraporlarndan derlenmektedir.Programlarn kalite verileri imalat prosesleri bazndaverim, hata dalmlar dzeylerinde zmlenir ve raporlanr.Raporlarda ortaya konanhata eilimleri ve kritik sorunlarla ilgili olarak Dzeltme nemi balatlr. Kalite

performans raporlar, istenildiinde hkmet ve mteri kalite temsilcileriincelenmesine ak olarak saklanr.

EMAda uygulanmakta olan baz kalite ve evre koullar test methodlar

aada belirtilmitir.

Scak-Souk-Nem Test Kabini Dk Basnl Souk-Scak Test Kabini Tuzlu Sis Test Kabini Titreim Sistemi Toz Test Kabini Mekanik ok Test Cihaz Tama Simlatr Szdrmazlk Testi

Serbest Dme Testi Sistemi Faraday Kafesi Vibrasyon Testi Korosyon Testi Automatic Radio Test System

11.2. Bakm Planlamas

EMAda bakm onarm 4 blme ayrlmtr.

Yksek Gerilim : Fabrikann devamn salayacak bakm onarm yapan blm.

Makina-Tesisat : Fabrika iindeki rnleri retmekle kullanlan makinelerin bakm veonarmyla ilgilenen blm.

Temiz Oda leri Bakm-Onarm : Bunlar sadece temiz oda iindeki makinelerleilgilenir. Onlarn rutin bakmlarn ve yl iindeki kabilecek olan arzalar gidermekiin ayrlan blm.

Bina ve evre Bakm-Onarm : Bu blmde de binann iinde ve dnda meydanagelecek olaylar arzalar gideriyorlar. Bu arzalar makineden ziyade binann yapsndave evresinde meydana gelebilecek arzalardr.

37


38/54

Bakmlar dzenli periyotlarla ( Genellikle 3 veya 6 ay ) yaplyor. Arzasklna gre bu sreler uzayp ksalabiliyor.

Not:Bakm konusuyla ilgili ekler sayfa 67.

12. ALINAN DLLER VE BAARI BELGELER

12.1. dller

1984 ylnda;

1983 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO-Baarl

hracat dl

1985 ylnda;

1984 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO-hracat dl

1984 ylnda, denen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yksek Dzeyde

Kurumlar Vergisi dl

1986 ylnda;



Kurumlar Vergisi dl

Gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle Ankara Ticaret Odas dl

1987 ylnda,


ASO-Yksek Dzeyde stihdam dl


Kurumlar Vergisi dl

1988 ylnda;



Kurumlar Vergisi dl

1987ylnda, yaplan sabit sermaye yatrmndan dolay ASO-Yksek Dzeyde

Yatrm dl

ASO-Yksek Dzeyde stihdam dl

1989 ylnda,

1988 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO- Yksek Dzeyde

hracat dl

38


39/54

1990 ylnda;


1989 ylnda gerekletirmi olduu ihracat nedeniyle ASO - hracat dl

1989ylnda, yaplan sabit sermaye yatrmndan dolay ASO- Yatrm dl

1991 ylnda,

Trunk Telsiz Sisteminin yazlm paketi ile ODT Prof. Dr. N. Mustafa Parlar

Eitim ve Aratrma Vakf, Aratrma ve Tevik dl


1990 ylnda, denen kurumlar vergisi nedeniyle ASO - Yksek Dzeyde

Kurumlar Vergisi dl

1990 ylnda, yaplan yatrmlar nedeniyle ASO - Yksek Dzeyde Yatrm

dl

Kimya Mhendisleri Odas Ankara ubesi tarafndan Macunky Artma

Tesisleri nedeniyle verilen Sanayide evre Korumay zendirme dl


1992 ylnda;

ASO - Yksek Dzeyde Kurumlar Vergisi dl


ASO - Bir nceki Yla Gre Gsterilen hracat Performans dl

Elektronik Cihaz mali konulu ASO rn Gelitirme dl

Yaplan ihracatla en fazla dviz getiren firmalar arasna girerek Ankara Ticaret

Odas dl

1993 ylnda;

Trunk Telsiz Sistemi ve Frekans Atlamal Telsiz Sistemi gelitirme

projeleriyle ASO rn Gelitirme dl

ASO - hracat dl

ASO - Verimlilik dl

hracat Yaparak Yurdumuza En Fazla Dviz Getiren ve En ok Kurumlar

Vergisi deyen firmalar arasna girerek Ankara Ticaret Odas dl

1995 ylnda ;

39


40/54

hracat faaliyetleri kapsamnda gerekletirdii aratrma-gelitirme

almalaryla D Ticaret Mstearl Ar-Ge dl

Aada yer alan gelitirme projeleriyle ASO rn Gelitirme dl

Ksa Mesafeli Haberleme-Manga Telsizi,

Emniyetli Veri letiim

Kaideye Monteli Hava Savunma Sistemi

Otoyol cret Toplama Sistemi

ASO - Kurumlar Vergisi dl

ASO - hracat Vergisi dl

Elektronik bask devre kart takmlar temizleme projesinden dolay ASO - evre

dl

1996 ylnda, Cep Telefonu gelitirme projesi ile;

Cep Telefonu gelitirme projesi ile ODT Prof. Dr. N. Mustafa Parlar Eitim

ve Aratrma Vakf, Aratrma ve Tevik dl

Cep Telefonu gelitirme projesi ile ASO - rn Gelitirme dl

ASO Yksek Dzeyde Kurumlar Vergisi deme dl

ASO hracat dl

En ok ihracat yapan ve En ok kurumlar vergisi deyen firmalar arasna

girerek Ankara Ticaret Odas dl

Ayrca, EMA, LN-93 INS Cihazlar iin ABD Hava Kuvvetleri Onayl Bakm

Merkezi belgesi

1997 ylnda;

E14000 tipi banliy trenlerine ait yardmc sistemlerin alternatif akm teknolojisi

ile srlmesi amacyla gelitirilen "3514 AA Src Sistemi" projesi ile ASO rn

Gelitirme dl


En ok hracat Yapan ve En ok Kurumlar Vergisi deyen firmalar arasna


Ayrca, EMA, LN-93 INS Cihazlar iin ABD Hava Kuvvetleri Onayl Bakm

Merkezi belgesi

1998 ylnda;

40


41/54

Aada yer alan gelitirme projeleriyle ASO rn Gelitirme dl

DFINT-3T Kestirme Cihaz

Otomatik Gei Sistemi

IDRS Tmleik Saysal Haberleme Sistemi

EMA 1920 GSM Cep Telefonu

ASO hracat dl


En ok hracat Yapan ve En ok Kurumlar Vergisi deyen firmalar arasna


1999 ylnda; DF-NT 3T sistemi ile TESD/Elektronikte Yenilikilik-Yaratclk dl

12.2. Kalite Belgeleri

MSB / Endstriyel KaliteGvence Belgesi

( AQAP-110 )

HC Grubu ........... 30.12.2000

MGEO Grubu ....... 31.05.2001

TSE / Kalite Sistem Belgesi( ISO 9000 )

KG

055/96 22.11.2002

Trk Telekomnikasyon A..

Uygunluk Belgesi (GSMMou anlamas erevesinde CEPT

tarafndan yetkilendirilmi BRITISH

APPROVALS BOARD FOR

TELECOMMUNICATIONS (BABT)

laboratuvar 8.3.1999 tarih ve

BABT/99/6694 sertifika numaras ile CEPT

Recommendation T/R 21-08'e (Madrid1992) uygun olarak Type Examination

Certificate belgesi dzenlenmesini takiben

alnan belgedir.)

AG/U

H-990308

Belge tarihi :15.11.1999

(Ylda bir yaplan test

sonucuna gre sre uzatm

yaplr.)

AQAP-Nato EndstriyelKalite Gvence SeviyeBelgesi

Tablo 12.2. EMA Kalite Belgeleri.

Not. EMA kalite belgeleri ekte verilmitir. Sayfa 63.

41


42/54

13. NSAN ETMENLERNN NCELENMES

13.1. bilim ( Ergonomi )

Istma ve soutma sistemi olduka hassas, fabrika iindeki scaklk sabit birderecede tutulmaktadr.Gne engellemesi nedeniyle aydnlatma lambalarlasalanmaktadr.Fabrikada byk oranda grlt engellenmi fakat belirli dnemlerdealan makinelerle birlikte grlt olumaktadr. retim temposu nedeniyle yorgunlukve gerilim fazla olmuyor.nk belirli aralklarla ay molalar veriliyor. Bu dinlenmesreleri ar yorgunluk ve gerilimi engelliyor. retim ve montaj blmlerinde ilemlerher alan iin ayr masalarda yaplyor. Bu masa boylar sabit olup sandalyelerinayarlanmasyla iilere uygun duruma getiriliyor. Deneyim arttka iin sresiksalmakta ve el abukluu salanmaktadr.

14. ETM ALIMALARI

EMA politikasna gre en deerli varl alanlardr.alanlarnn bireyselolarak kendi yetenek ve potansiyellerini azami lde ortaya koyabilmeleri ve EMA

baarsna en yksek dzeyde katk salayabilmeleri ise; en uygun biimde eitilmeleri,kurulu politikalar hakknda bilgilendirilmeleri, altklar blmler ve ynetimdzeyleri ile iyi bir iletiim ortam salanmasyla mmkndr. Hepsinden nemlisi,karlkl i birlii ve katlmla, ortak amalara ynelik almay salayacak bir iortamnn kurulmas arttr. EMA yneticileri alanlarn katlmn cesaretlendirengven ortamn yaratmak ve bu ortamn srekliliini salamakla grevlidir.Bu ilkelerdorultusunda uygulanan eitim programlar aadaki gibidir.Toplam Kalite Ynetimi (TKY) Eitimleri

EMAda alan tm personeli TKY felsefesi konusunda bilgilendirmekamacyla verilen eitimlerdir. TKY Felsefesi, Problem zme Teknikleri, EkipOluturma, Kyaslama, Kalite emberleri, Kalite Ekonomisi, Temizlik ve Dzen,statistiksel Proses Kontrol vb. konular bu kapsamdadr.

Ynetici Gelitirme Eitimleri

Yneticileri yeni ynetim teknikleri konusunda bilgilendirmek, yneticipozisyonlarna yeni atanm personelin yneticilik vasflarn gelitirmek amacyla HCEitim Mdrl tarafndan EMA iinde veya EMA dnda verilen ve koordine

edilen eitim programlardr. Liderlik, Motivasyon, Hzl ve Verimli Okuma, ZamanYnetimi, Toplant Ynetimi, Performans Ynetimi vb. konular bu kapsamdadr.

Beceri ve Meslek Gelitirme Eitimleri

Beceri Eitimleri, HC, MST ve GY Gruplarnda malzeme hazrlama, cihaz vemalzeme tama, kablaj, kalite denetimi vb. ilerde alan, lehimleme cihazlarnkullanan personele verilen, belirli aralklarla yenilenen ve sertifikalandrma gerektireneitimlerdir. Genel Lehimcilik, J-STD-001 Lehimcilii, ESD, Gvenli Tama, Kablaj,Konektr Kontaklarnn Sktrlmas, Pimlere Tel Sarm, Mekanik Montaj, BaskDevre Kartlarnda Onarm, Atlama Kablolarnn Taklmas, Dikey Pimlere TelLehimleme, Standart Onarm Yntemleri, Lehimlenebilirlik Testi, Gml Pimlerin

42


43/54

Onarm vb. konular bu kapsamdadr.Meslek Gelitirme Eitimleri, personelin mevcutbilgilerini tazelemek ya da gelien teknolojinin gerisinde kalmamalar iin HC EitimMdrl tarafndan EMA iinde veya EMA dnda koordine edilen eitim

programlardr.

ba Eitimleri

Grup bakanlklarnn ilgili blmleri tarafndan planlanan ve uygulanan,personelin dorudan yapt ile ve blme ait zel proseslerle ilgili veya prosedrgereklerinin yerine getirilmesi ile ilgili eitimlerdir.

i Sal ve Gvenlii Eitimleri

Personeli ii sal ve i gvenlii ile ilgili olarak uyulmas gerekli genelkurallar, alma ortamna bal olarak kullanlmas gereken cihazlar, eitli alet vecihazlar kullanrken uyulmas gereken kurallar, i kazalarndan korunma, i kazasolmas durumunda yaplmas gerekenler vb. konularda bilgilendirmek amacyla HCEitim Mdrl tarafndan EMA iinde veya EMA dnda koordine edilen eitim

programlardr.

Sistem/Cihaz letim ve Bakm Onarm Eitimleri

Grup Bakanlklar sorumluluunda yrtlen projeler kapsamnda retilenrnlerin test ve bakm-onarm ilemlerini yapacak personeli bilgilendirmek amacylagruplarn ilgili blmleri tarafndan dzenlenen eitimlerdir.

Bilgisayar Eitimleri

Personelin iini daha iyi yapabilmesi amac ile donanm, yazlm ve iletimkonularnda bilgilendirmek iin HC Eitim Mdrl tarafndan koordine edilerekEMA iinde veya EMA dnda dzenlenen eitimlerdir.Yabanc Dil Eitimleri

Personelin yabanc dil bilgisini artrarak MANMAN, AutoCad, IDEAS, Mentor

vb. teknik yazlm ve uygulamalarn kullanmn kolaylatrmak, yabanc dildehazrlanan veya lisans altnda retilen projelere ait dokmanlarn / standartlarn daha iyive kolay anlalmasn salamak ve konusuyla ilgili literatr daha kolay izlemesinisalamak amacyla HC Eitim Mdrl tarafndan EMA iinde veya EMA dndakoordine edilen eitim programlardr.

Mteri Eitimleri

HC Grup Bakanl sorumluluunda yrtlen projeler kapsamnda retilipsat gerekletirilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak mterinin ilgili personeline HCEitim Mdrl tarafndan planlanan ve uygulanan iletme, programlama ve bakm-

onarm eitimleridir.

43


44/54

Bayi / Yetkili Servis Eitimleri

HC Grubu tarafndan retilip sat gerekletirilen ve bakm-onarm yetkiszlemesi yaplan bayi / yetkili servislere verilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak HCGrubu bayi / yetkili servis personeline HC Eitim Mdrl tarafndan verilen iletme,

programlama ve bakm-onarm eitimleri ile HC Grubu bayi/yetkili servislerince talepedilen ve HC Eitim Mdrl tarafndan verilen ESD, Lehimcilik vb. becerieitimleridir.

Dier Eitimler

Belirtilen eitimler haricinde EMA iinde veya EMA dnda HC EitimMdrl tarafndan koordine edilen eitim programlardr.

15. EMADA TOPLAM KALTE YNETM ( TKY ) UYGULAMALARIEMA'n faaliyete balad 1976 ylndan itibaren benimsenen ilke "Prosesleri

olduu gibi kabul etmemek ve srekli iyiletirmek" olmutur. 1992 ylnda ise sregelenalmalarn ad konmutur: Toplam Kalite Ynetimi. EMA mterilerin mevcut vegelecekteki istek ve ihtiyalarn karlamak iin her zaman mteriyle el ele almolup, tasarmdan teslimata her srete mteri talep ve ihtiyalarn temel belirleyicizellik olarak almtr. Toplam Kalite Ynetiminin, EMA tarafndan

benimsenmesindeki temel etken de, i dnyasnda kalitenin dllendirilmesi sreciyle balayan moda eilimin tesinde, bu felsefenin mteri odakl yaklamolmutur.Toplam Kalite Ynetimi'nin hayata geirilmesindeki olmazsa olmaz artlardan

biri st ynetimin kararlldr. EMA st ynetimi bu konudaki desteini, GenelMdr ve Genel Mdr Yardmclar'nn imzalad ve alanlara ilan edilen "ToplamKalite Ynetim Taahhd"nde

STAJ EMAŞ ELEKTRİK SANAYİ A.Ş.

Documents

Transcript of STAJ EMAŞ ELEKTRİK SANAYİ A.Ş.