Saravit eMagazine 8/2556

13
1 พฤศจิกายน 2556 สาระวิทย์ สวทช. Cover Story ติดต่อกองบรรณาธิการ โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 71185-6 อีเมล [email protected] ที่ปรึกษา ทวีศักดิ์ กออนันตกูล บรรณาธิการผู้พิมพ์ผู้โฆษณา กฤษฎ์ชัย สมสมาน บรรณาธิการอำนวยการ นำชัย ชีววิวรรธน์ บรรณาธิการบริหาร จุมพล เหมะคีรินทร์ กองบรรณาธิการ ปริทัศน์ เทียนทอง, วัชราภรณ์ สนทนา, ศศิธร เทศน์อรรถภาคย์, รักฉัตร เวทีวุฒาจารย์, กิตติมา ไกรพีรพรรณ บรรณาธิการศิลปกรรม ลัญจนา นิตยพัฒน์ ศิลปกรรม เกิดศิริ ขันติกิตติกุล, ฉัตรทิพย์ สุริยะ ผู้ผลิต ฝ่ายสื่อวิทยาศาสตร์ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 111 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เว็บไซตhttp://www.nstda.or.th/sci2pub/ ISSN 2286-9298 ‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃà¾×èͤس ฉบับที8, พฤศจิกายน 2556 เมื่อภาพการ์ตูนบุคคลระบาดในโซเชียลเน็ตเวิร์ก ฉบับนี้ผมขอไหลตามกระแสโลกสังคมออนไลน์หน่อยครับ ด้วยการ ลงรูปการ์ตูนบุคคลที่เกิดจากการใช้โปรแกรมตกแต่งภาพหรือแอพบนมือถือ สัญชาติจีนที่ระบาดบนหน้าเพจเฟซบุ๊คทั่วไปเมื่อไม่นานมานีบ่ายวันหนึ่งขณะที่ผมเปิดหน้าแรกของเฟซบุ๊ค ก็ให้รู้สึกประหลาดใจ เอ๊ะวันนี ้มันอะไรกันหว่า ทำไมหน้าตาของเพื ่อนๆ หลายคน เปลี ่ยนรูปประจำ ตัวเป็นตัวการ์ตูนสีซีเปียกันเป็นแถว สืบทราบภายหลังจึงรู้ว่า มันเป็นผลมา จากแอพตกแต่งภาพผ่านโทรศัพท์มือถือยอดฮิตจากจีนที่มีชื่อว่า “MO MAN XIANG JI” นั่นเอง ปรากฏการณ์นี้เป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจประการหนึ่งคือ เมื่อเราคิดค้น ออกแบบแอพ ให้การใช้งานไม่ยุ ่งยากถูกกับรสนิยมของผู ้บริโภค ก็ย่อมได้รับ การยอมรับได้โดยง่าย โดยไม่มีอุปสรรคในเรื ่องของชาติ ภาษา หรือวัฒนธรรม เข้ามาเป็นกำแพงขีดกั้นแต่ประการใด ต้องชมครับว่าคนออกแบบโปรแกรมเก่งเพราะกระบวนการทำภาพ ไม่ยุ่งยาก เพียงแค่เราโยนรูปของเราเข้าไปในโปรแกรม แล้วนำใบหน้าเรา ไปใส่แทนหน้าตัวการ์ตูน ซึ ่งมีแบบตัวอย่างให้เลือก ว่าต้องการเพศหญิง หรือชายและอิริยาบถท่าทางต่างๆ มากมาย แถมบางรูปยังมีตัวการ์ตูน เพศตรงข้ามมาประกอบให้มีเรื่องราวมากยิ่งขึ้นด้วย เราสามารถตกแต่งภาพ ได้ทั ้งคิ้ว ใบหน้า ทรงผม ตามใจชอบดังนั ้นมันจึงเพลิดเพลิน ท้าทาย จินตนาการแก่คนเล่นเหลือเกิน ไม่แปลกใจเลยที่น้องในทีมกอง บ.ก.สาระวิทย์ ช่วยแปลงรูปตัวผมเป็น ตัวการ์ตูนถึง 16 แบบ โดยใช้เวลาไม่กี่นาที ว้าว !!! ช่างอะเมซิ่งจัง ปรากฏการณ์นี้ อาจเป็นเพียงแค่กระแสชั่ววูบที่ผ่านเข้ามาแล้วก็หมด ความนิยมไป แต่อย่างน้อยมันก็ได้สร้างปรากฏการณ์อันน่าทึ่งให้ชาวโลกได้ รับรูอยากเห็นคนไทยเราสร้างกระแสเขย่าโลกแบบนีบ้างจังเลยครับ เพื่อประกาศให้ชาวโลกได้เห็นถึง ความสามารถของคนไทย รู้จัก ประเทศไทย และเชื่อว่าก็น่าจะ ช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มในทางธุรกิจ ตามมาทั้งทางตรงและทางอ้อม จุมพล เหมะคีรินทร์ บรรณาธิการบริหาร กิตติมา ไกรพีรพรรณ จิ๋วแต่แจ ๋ว กับ จุลินทรีย์ สารพัดประโยชน์ เรื่องเด ่น ความเชื่อกับวิทยาศาสตร์ : ลูกวัว 2 หัว 8 ขา เรื่องจากปก : จิ๋วแต่แจ๋วกับจุลินทรีย์สารพัดประโยชน์ บทความพิเศษ Science Film Festival 2013 หน้าต่างข่าว วิทย์-เทคโนฯ โลก : รางวัลโนเบลสาขาด้านวิทยาศาสตร์ ปี 2556 ระเบียงข่าว วิทย์-เทคโนฯ ไทย : ชวนชมดาวหางไอซอน ปลาย พ.ย.นีจะมีวันนั้นบ้างไหมหนอ... จุลินทรีย์...สิ่งมีชีวิตขนาดจิ๋ว มนุษย์เรานำมาใช้ประโยชน์ มากมาย ทั้งเรื่องการถนอมอาหาร ด้านการเกษตร การแพทย์ และสิ่งแวดล้อม ใน อดีตคนส่วนใหญ่มักรู้จักจุลินทรีย์ในนามของเชื้อโรคที่ฟังดูน่ากลัว และเป็นอันตรายต่อสุขภาพและชีวิตของมนุษย์ แต่ในอีกแง่หนึ ่งเราสามารถใช้ประโยชน์ จากจุลินทรีย์ได้ โดยนำมาใช้ในกระบวนการเทคโนโลยีชีวภาพ เนื่องจากจุลินทรีย์ มีขนาดเล็ก ต้องการพื ้นที ่ในการเลี ้ยงไม่มาก แถมยังเจริญเติบโตและแบ่งตัวได้อย่าง รวดเร็ว จึงสามารถนำจุลินทรีย์มาทำเป็นโรงงานผลิตผลิตภัณฑ์ที่มนุษย์ต้องการ ได้จำนวนมากภายในระยะเวลาอันรวดเร็วและก่อให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นด้านการเกษตร อาหาร การแพทย์ และสิ่งแวดล้อม ใน อดีตคนส่วนใหญ่มักรู้จักจุลินทรีย์ในนามของเชื้อโรคที่ฟังดูน่ากลัว และเป็นอันตรายต่อสุขภาพและชีวิตของมนุษย์ แต่ในอีกแง่หนึ ่งเราสามารถใช้ประโยชน์ จากจุลินทรีย์ได้ โดยนำมาใช้ในกระบวนการเทคโนโลยีชีวภาพ เนื่องจากจุลินทรีย์ มีขนาดเล็ก ต้องการพื ้นที ่ในการเลี ้ยงไม่มาก แถมยังเจริญเติบโตและแบ่งตัวได้อย่าง รวดเร็ว จึงสามารถนำจุลินทรีย์มาทำเป็นโรงงานผลิตผลิตภัณฑ์ที่มนุษย์ต้องการ ได้จำนวนมากภายในระยะเวลาอันรวดเร็วและก่อให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นด้านการเกษตร อาหาร การแพทย์ และสิ่งแวดล้อม

description

สาระวิทย์ เพิ่มทางเลือกแก่เยาวชน และประชาชนทั่วไปที่สนใจข้อมูลข่าวสารด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นำเสนอในรูปแบบนิตยสารอิเล็กทรอนิกส์ (eMagazine) โดยฝ่ายสื่อวิทยาศาสตร์ สวทช. สาระวิทย์ฉบับที่ 8/2556 นำเสนอเนื้อหาน่าสนใจ ดังนี้ เรื่องจากปก : จิ๋วแต่แจ๋วกับจุลินทรีย์สารพัดประโยชน์ บทความพิเศษ : Science Film Festival 2013 หน้าต่างข่าว วิทย์-เทคโนฯ โลก : รางวัลโนเบลสาขาด้านวิทยาศาสตร์ ปี 2556 ระเบียงข่าว วิทย์-เทคโนฯ ไทย : ชวนชมดาวหางไอซอน ปลาย พ.ย. นี้ ความเชื่อกับวิทยาศาสตร์ : ลูกวัว 2 หัว 8 ขา

Transcript of Saravit eMagazine 8/2556

Page 1: Saravit eMagazine 8/2556

1พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

Cover Story

ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล [email protected]

ทปรกษา ทวศกด กออนนตกลบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำนวยการ นำชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ

ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/

ISSN 2286-9298

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤسฉบบท 8, พฤศจกายน 2556

เมอภาพการตนบคคลระบาดในโซเชยลเนตเวรก ฉบบนผมขอไหลตามกระแสโลกสงคมออนไลนหนอยครบ ดวยการ ลงรปการตนบคคลทเกดจากการใชโปรแกรมตกแตงภาพหรอแอพบนมอถอ สญชาตจนทระบาดบนหนาเพจเฟซบคทวไปเมอไมนานมาน

บายวนหนงขณะทผมเปดหนาแรกของเฟซบค กใหรสกประหลาดใจ เอะวนนมนอะไรกนหวา ทำไมหนาตาของเพอนๆ หลายคน เปลยนรปประจำ ตวเปนตวการตนสซเปยกนเปนแถว สบทราบภายหลงจงรวา มนเปนผลมา จากแอพตกแตงภาพผานโทรศพทมอถอยอดฮตจากจนทมชอวา “MO MAN XIANG JI” นนเอง

ปรากฏการณนเปนกรณศกษาทนาสนใจประการหนงคอ เมอเราคดคน ออกแบบแอพ ใหการใชงานไมยงยากถกกบรสนยมของผบรโภค กยอมไดรบ การยอมรบไดโดยงาย โดยไมมอปสรรคในเรองของชาต ภาษา หรอวฒนธรรม เขามาเปนกำแพงขดกนแตประการใด

ตองชมครบวาคนออกแบบโปรแกรมเกงเพราะกระบวนการทำภาพ ไมยงยาก เพยงแคเราโยนรปของเราเขาไปในโปรแกรม แลวนำใบหนาเรา ไปใสแทนหนาตวการตน ซงมแบบตวอยางใหเลอก วาตองการเพศหญง หรอชายและอรยาบถทาทางตางๆ มากมาย แถมบางรปยงมตวการตน เพศตรงขามมาประกอบใหมเรองราวมากยงขนดวย เราสามารถตกแตงภาพไดทงคว ใบหนา ทรงผม ตามใจชอบดงนนมนจงเพลดเพลน ทาทาย จนตนาการแกคนเลนเหลอเกน

ไมแปลกใจเลยทนองในทมกอง บ.ก.สาระวทย ชวยแปลงรปตวผมเปนตวการตนถง 16 แบบ โดยใชเวลาไมกนาท วาว !!! ชางอะเมซงจง

ปรากฏการณน อาจเปนเพยงแคกระแสชววบทผานเขามาแลวกหมดความนยมไป แตอยางนอยมนกไดสรางปรากฏการณอนนาทงใหชาวโลกไดรบร

อยากเหนคนไทยเราสรางกระแสเขยาโลกแบบนบางจงเลยครบ เพอประกาศใหชาวโลกไดเหนถงความสามารถของคนไทย รจกประเทศไทย และเชอวากนาจะชวยสรางมลคาเพมในทางธรกจตามมาทงทางตรงและทางออม

จมพล เหมะครนทรบรรณาธการบรหาร

กตตมา ไกรพรพรรณ

จวแตแจว กบ จลนทรยสารพดประโยชน

เร องเดน

ความเชอกบวทยาศาสตร : ลกวว 2 หว 8 ขา

เรองจากปก :จวแตแจวกบจลนทรยสารพดประโยชน

บทความพเศษScience Film Festival 2013

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลก :รางวลโนเบลสาขาดานวทยาศาสตร ป 2556

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทย :ชวนชมดาวหางไอซอน ปลาย พ.ย.น

จะมวนนนบางไหมหนอ...

จลนทรย...สงมชวตขนาดจว มนษยเรานำมาใชประโยชน มากมาย ทงเรองการถนอมอาหาร ดานการเกษตร การแพทย และสงแวดลอม

ในอดตคนสวนใหญมกรจกจลนทรยในนามของเชอโรคทฟงดนากลว และเปนอนตรายตอสขภาพและชวตของมนษย แตในอกแงหนงเราสามารถใชประโยชน จากจลนทรยได โดยนำมาใชในกระบวนการเทคโนโลยชวภาพ เนองจากจลนทรย มขนาดเลก ตองการพนทในการเลยงไมมาก แถมยงเจรญเตบโตและแบงตวไดอยาง รวดเรว จงสามารถนำจลนทรยมาทำเปนโรงงานผลตผลตภณฑทมนษยตองการ ไดจำนวนมากภายในระยะเวลาอนรวดเรวและกอใหเกดประโยชนในดานตางๆ มากมาย ไมวาจะเปนดานการเกษตร อาหาร การแพทย และสงแวดลอม

ในอดตคนสวนใหญมกรจกจลนทรยในนามของเชอโรคทฟงดนากลว และเปนอนตรายตอสขภาพและชวตของมนษย แตในอกแงหนงเราสามารถใชประโยชน จากจลนทรยได โดยนำมาใชในกระบวนการเทคโนโลยชวภาพ เนองจากจลนทรย มขนาดเลก ตองการพนทในการเลยงไมมาก แถมยงเจรญเตบโตและแบงตวไดอยาง รวดเรว จงสามารถนำจลนทรยมาทำเปนโรงงานผลตผลตภณฑทมนษยตองการ ไดจำนวนมากภายในระยะเวลาอนรวดเรวและกอใหเกดประโยชนในดานตางๆ มากมาย ไมวาจะเปนดานการเกษตร อาหาร การแพทย และสงแวดลอม

Page 2: Saravit eMagazine 8/2556

2 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

2 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

จลนทรยชวยกำจดศตรพช ศตรพชมทงแมลงและจลนทรยททำใหเกดโรค ตวอยางแมลงศตรพช เชน หนอนเจาะสมอฝาย หนอนใยผก และหนอนกอออย จลนทรยททำให เกดโรคพชมทงทเปนเชอราและแบคทเรย เชน เชอราททำใหเกดโรคไหมในขาว และโรคเหยวในมะเขอเทศ เปนตน

สารเคมทใชในการกำจดศตรพชจงมทงสารเคมฆาแมลง และสารเคม ยบยงเชอรา โดยทวไปในระบบนเวศทสมดล ศตรพชมกถกควบคมหรอมศตร ตามธรรมชาตอยแลว ตวอยางเชน หนอนกอออยจะถกควบคมดวยแตนเบยน หรอราแมลงซงเปนเชอราททำใหเกดโรคในแมลงและทำใหแมลงตาย การนำ สงมชวตหรอผลตภณฑจากสงมชวตทมอยในธรรมชาตเหลานมาเพาะเลยงและ นำกลบไปใชในการควบคมศตรพช เรยกวาการใช ชวนทรย ซงมจดประสงค เพอลดหรอควบคมประชากรศตรพชใหอยในระดบทไมกอใหเกดผลกระทบกบพช

หนอนกอออย

ไขไสเดอนฝอยทถกเชอราเขาทำลาย

เชอราRhizoctonia solani

ตนขาวแสดงอาการโรคกาบใบแหง

ผลตภณฑแบคทเรยปฏปกษตอเชอรา

โรคกาบใบแหงของขาว

ตวอยางจลนทรยทนำมาใชในการกำจดศตรพช เชน บาซลลส ทรนเจนสต (บท) ซงสามารถสรางสารพษหรอผลกโปรตนทมฤทธในการทำลายแมลง เมอ แมลงกนเขาไปจะทำใหแมลงเกดอาการชา ไมสามารถขยบเขยอนไปหาอาหาร ไดและตายในทสด หรอการใช เชอราเพซลโลมยซส ไลลาซนส ในการกำจด ไสเดอนฝอย ซงเปนศตรของพชเศรษฐกจทสำคญหลายชนด เชน มนฝรง มะเขอเทศ ปทมมา และกลวยไม เชอรานสามารถเขาทำลายไขไสเดอนฝอย รากปมไดด นอกจากนยงมผลตภณฑแบคทเรย Bacillus megaterium ซงเปน ปฏปกษตอเชอราโรคกาบใบแหงของขาวดวยการสรางสารปฏชวนะทมผลยบยง การเจรญเตบโตของเชอราโรคกาบใบแหง เปนตน

จลนทรยผชวยเลยงสตว ประโยชนของจลนทรยทางดานการเลยงสตวนน จลนทรยชวยในการผลต อาหารสตวใหมคณภาพสมำเสมอและสามารถเกบไวใชในยามทขาดแคลนได เชนการทำหญาหมก ซงเปนพชอาหารสตวทถกเกบเกยวในขณะทยงสดและม ความชนพอเหมาะเพอนำไปหมกโดยแบคทเรยในสภาพทไมมอากาศ และเกบ ถนอมไวในสภาพหมกดอง ชวยแกปญหาดานอาหารสตวขาดแคลน โดยเฉพาะ ในชวงฤดแลง

นอกจากนยงมการนำจลนทรยมาใชในการพฒนานาสารเสรมชวนะ หรอ โปรไบโอตก ซงเปนสารชวยเรงการเจรญเตบโตและสรางภมคมกนโรค ในสตวไดด ตวอยางเชน การผลตอาหารเสรมชวภาพแบบหมกซงมกจะใช อาหารแขง คอธญพช อาท กากถวเหลอง รำขาว ปลายขาว และขาวโพดโม มาหมกกบจลนทรย บาซลลส ซบทลส เมอนำธญพชหมกไปใชเลยงสกรพบวา สกรมสขภาพแขงแรง ผลผลตเนอสกรดขนทงดานปรมาณและคณภาพเมอ เทยบกบสกรทกนธญพชสด เนองจากสารอาหารในธญพชหมกอยในรปทถกยอยแลวบางสวนทำใหสกรนำไปใชประโยชนไดดขน

จลนทรยกบการแพทย อเลกซานเดอร เฟลมมง เปนผคนพบวาจลนทรยพวกราเพนซลเลยม สามารถสรางสารปฏชวนะยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรยได สารปฏชวนะ ทคนพบคอ เพนซลลน โดยในป ค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) เขาไดรบรางวล โนเบลสาขาสรรวทยาหรอการแพทย รวมกบ แอรนส บอรส ไชน และโฮเวรด วอลเตอร ฟลอรย ในการคนพบเพนซลลนนเอง และในปจจบนมการคนพบ

ยาปฏชวนะมากมายหลายชนดจากจลนทรย ซง นอกจากจลนทรยจะถกนำมาใชเปนตวกลางหรอ โรงงานในการผลตสารทจำเปนบางอยางทเกยวของกบ ทางการแพทยและการรกษาโรคแลว นกวทยาศาสตร ยงมความพยายามในการทำวจยเพอใหเขาใจการดำรง ชวตของจลนทรยทกอโรคหลายชนด

ตวอยางเชนโรคมาลาเรยหรอโรคไขจบสน ทเกดจากเชอปรสตเซลลเดยวชอ พลาสโมเดยม ซง ศ.ดร.ยงยทธ ยทธวงศ จากศนยพนธวศวกรรมและ เทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) รวมกบคณะ วทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล และมหาวทยาลย เอดนเบอระประเทศองกฤษ ไดศกษาเอนไซมไดไฮโดร

โฟเลตรดคเตส หรอเรยกยอๆ วา ดเอชเอฟอาร ซงมความสำคญตอการดำรง ชวตของเชอมาลาเรย รวมทงศกษากลไกและววฒนาการ การดอยาของเชอ พลาสโมเดยม และพบวาการดอยาของเชอพลาสโมเดยม เกดขนเนองจาก การกลายพนธของยนสำหรบสรางเอนไซมดเอชเอฟอาร สงผลกระทบตอการจบ ระหวางเอนไซมกบโมเลกลของยา ทำใหประสทธภาพของยาไพรเมธามนในการฆา เชอมาลาเรยลดลง ซงการศกษาโครงสรางผลกของเอนไซมดเอชเอฟอาร และการ พบการเปลยนแปลงตรงบรเวณทจบกบยาของชอดอยาน มความสำคญอยางยง เพราะสามารถนำความแตกตางทพบนไปใชในการออกแบบยา หรอสารยบยง เอนไซม เพอพฒนาเปนยาตานมาลาเรยชนดดอยาในทสด

Page 3: Saravit eMagazine 8/2556

3พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

จลนทรยกบอาหาร มนษยใชประโยชนจากจลนทรยในการทำอาหารมาเปนเวลานานกวา 7,000 ปแลว เชน การใชยสตทำไวน เบยรของชาวบาลโลเนยนและสมาเลย การนำยสตมาทำขนมปงของชาตอยปตในสมยโบราณ และการใชแบคทเรย- แลคตกถนอมอาหารจำพวกนม ผก ผลไม เปนตน

จลนทรยมบทบาทสำคญในการเรงกระบวนการผลต เพมคณคาของ อาหาร รวมทงการควบคมคณภาพใหไดตามมาตรฐาน นกวทยาศาสตรจง พฒนาวธการผลตตนเชอจลนทรยทมประโยชนใหไดปรมาณมากโดยใชอาหาร เลยงราคาถก และใชเทคโนโลยการผลตททำใหไดตนเชอจลนทรยทสะดวกตอ การใชงาน สามารถเกบไวไดนาน

ตวอยางเชนการทำแหนมซงเปนผลตภณฑอาหารหมกพนบาน การผลต แหนมโดยทวไปอาศยจลนทรยทตดมากบวตถดบ จงใชเวลาผลตคอนขางนาน คณภาพของผลตภณฑไมสมำเสมอ และมความเสยงจากจลนทรยกอโรคชนด ตางๆ นกวทยาศาสตรจงพฒนาสตรตนเชอจลนทรยเพอใชในกระบวนการหมกแหนมใหมคณภาพดานส กลน รสทด และมความปลอดภยตอผบรโภค ชวยใหผลตผลตภณฑแหนมไดอยางสมำเสมอและปลอดภย ใชเวลาผลตสนลง

อกตวอยางของการใชประโยชนจากจลนทรยในการผลตอาหารคอ อมาม (Umami) ซงเปนสารใหรสชาตจากธรรมชาต ใชเปนสารปรงแตงในอาหาร ชวยกระตนประสาทสมผสทาใหรสกวาอาหารอรอย จดอยในกลมสารประกอบ ไรโบนวคลโอไทด พบในธรรมชาต เชน เนอสตว ผก และผลไม อมามมรสชาต เปนทยอมรบในวงการอาหารระดบสากลวามเอกลกษณพเศษจากรสอนๆ นอกเหนอจากรสเปรยว หวาน เคม และขม ซงทำใหอาหารมรสชาตอรอยยงขน นกวจยจากศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) รวมกบ ภาคเอกชน ไดพฒนากระบวนการผลตสารปรงรสอมาม จากการหมกถวเหลอง ดวยภมปญญาไทย โดยพฒนาการผลตสารปรงรสอมามจากการหมกถวเหลอง แบบกงแหง (Solid state fermentation) โดยใชจลนทรยสายพนธภายใน ประเทศและการอบแหง โดยพฒนากระบวนการผลตในระดบโรงงานตนแบบ

ยสต

แลกโตบาซลลส เพดโอคอคคส

ผลตภณฑอมามทไดมกลนด มปรมาณกลตาเมตสง และตนทนการผลตตำกวา การผลตแบบอาหารเหลว ในขณะทคณภาพของผลตภณฑเปนทยอมรบของ ผบรโภค เหมาะสำหรบใชเปนเครองปรงรสในผลตภณฑอาหารแปรรปอนๆ ตอไป

นอกจากประโยชนของจลนทรยทกลาวมาขางตน ไมวาจะเปนประโยชน ในเรองการกำจดศตรพช การเลยงสตว การแพทย และการทำอาหาร จลนทรย ยงมบทบาทสำคญในการรกษาสงแวดลอม เชนจลนทรยกำจดคราบนำมน จลนทรยกำจดขยะ จลนทรยผลตปยหมก จลนทรยผลตพลาสตกชวภาพ หรอ แมแตการผลตพลงงานชวภาพ ซงเราจะเหนวาจลนทรยสงมชวตเลกๆ เหลานมประโยชนตอมนษยมากมายมหาศาล สมกบคำวาจลนทรย จวแตแจวจรงๆ

แบคทเรย Bacillus subtilis

อมามจากถวเหลอง

การผลตอมามแบบกงแหงในถงหมกแบบหมน

3พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

Page 4: Saravit eMagazine 8/2556

4 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

วนนผมจะมาชวนผอานสาระวทยไปดหนงกนครบ เปนหนงทดไดทง ครอบครว อยางชวงวนหยด คณพอคณแมกพาลกๆ ไปดได ทศนยจดฉาย หลายแหงทงในกรงเทพฯ ปรมณฑล และตางจงหวดทวประเทศ โดยไมตองเสย คาใชจายใดๆ กบงานเทศกาลภาพยนตรวทยาศาสตรฯ ครบ

งานเทศกาลนจดโดย สถาบนเกอเธ-กรงเทพฯ รวมกบ สถาบนสงเสรม การสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) และองคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต (อพวช.) โดยมเครอขายพนธมตรทรวมเปนศนยจดฉายภาพยนตรดงกลาวทวประเทศรวม 25 แหง ไดแก

• สวทช. อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย คลองหลวง

• อทยานการเรยนร TK park

• องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต คลอง 5

• จตรสวทยาศาสตร อพวช. จามจรสแควร สามยาน

บทความพเศษ

Science Film Festival 2013

จมพล เหมะครนทร

15 พ.ย.-15 ธ.ค.56 ชวงเวลาหนงเดอนเตมทผชมจะไดเตมอมกบการชมภาพยนตรสารคดวทยาศาสตรในงาน เทศกาลภาพยนตรวทยาศาสตรเพอการเรยนร ครงท 9 (Science Film Festival 2013)

• ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาทองฟาจำลอง

• โรงภาพยนตรศรศาลายา หอภาพยนตร

• นานมบคส เลรนนงเซนเตอร สขมวท 31

• อทยานการเรยนรเมองนครศรธรรมราช

• คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

• คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

• ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษา 15 แหงทวประเทศ คอท รงสต กาญจนบร ขอนแกน ตรง พระนครศรอยธยา นครราชสมา นครศรธรรมราช นครสวรรค ลำปาง สระแกว สมทรสาคร ยะลา อบลราชธาน รอยเอด และ อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลา ณ หวากอ จงหวดประจวบครขนธ

นอกเหนอจากประเทศไทยแลว งานเทศกาลภาพยนตรวทยาศาสตรน ปจจบนไดขยายการจดไปยงประเทศในภมภาคอาเซยนดวย ไดแก กมพชา อนโดนเซย ลาว มาเลเซย พมา ฟลปปนส และเวยดนาม และปน กไดขยายไปยงกลมประเทศในตะวนออกกลาง ไดแก จอรแดน อยปต ปาเลสไตน และ สหรฐอาหรบเอมเรตส

4 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

Page 5: Saravit eMagazine 8/2556

5พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

วตถประสงคของการจดเทศกาลน กเพอสนบสนนการเผยแพรความรดาน ธรรมชาต วทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยการนำเสนอผานสอภาพยนตรนนเอง ผชมจะไดรสกวาการเรยนรทางวทยาศาสตรเปนเรองสนก นอกจากน งานเทศกาลฯ นกเปรยบเสมอนเปนเวทเพอการแลกเปลยนเรยนรจากหลายวฒนธรรม ซงทำให เกดการแลกเปลยนมมมองของโลกแหงการเรยนร โดยเนนกลมเปาหมายผชมทเปน เดกและเยาวชน

สำหรบประเดนหวขอหลกของงานในปนกคอ “พลงงานและการพฒนาท ยงยน” ดงนน ภาพยนตรทนำมาฉายสวนใหญ จงเกยวของกบเรองราวของพลงงาน และการอนรกษพลงงานหลายเรองครบ

ภาพยนตรทนำมาฉาย มทงหมด 26 เรอง มาจาก 14 ประเทศ ซงเปนภาพยนตรทไดผานการคดเลอกมาจากจำนวนทสงเขารวมประกวดทงหมด 264 เรอง จาก 40 ประเทศ โดยภาพยนตรจากประเทศเยอรมน ไดรบการคดเลอก เขามามากทสด คอ 8 เรอง นอกนนประเทศละ 1-3 เรอง ของประเทศไทยเรา กมเขามา 2 เรอง ดานภาษาไมตองกงวลครบ เพราะทกเรองไดจดทำบทบรรยาย เปนภาษาไทยทงหมด

ผชมทสนใจจะไปชม ตองเชกโปรแกรมกำหนดการฉายตามศนยจดฉาย นนๆ กอนครบ เพราะศนยจดฉายแตละแหงจะเลอกชวงเวลาการจดงานและ โปรแกรมการฉายแตกตางกนไป โดยสามารถเขาไปดรายละเอยดไดทเวบ www.sciencefilmfestival.org

จดเดนประการหนงทเปนเอกลกษณของเทศกาลภาพยนตรวทยาศาสตร นกคอ ผชมสามารถรวมทำกจกรรมกบศนยจดฉายตางๆ เชน การเลนเกม การตอบคำถาม และการทดลองวทยาศาสตร พรอมรบของทระลกของงานเปน รางวลมากมายดวยครบ

สำหรบศนยจดฉาย สวทช. ภายในอทยานวทยาศาสตรประเทศไทย คลองหลวง จ.ปทมธาน น จะจดงานชวงวนท 15 – 29 พฤศจกายน 2556 (ปดทำการวนเสาร-อาทตย) รวม 11 วน ฉายวนละสองรอบ รอบเชา 10.00 น. รอบบาย 13.30 น. แตละรอบใชเวลาประมาณหนงชวโมงครง ดงนน จงขอเชญชวน ผชมทกทานทสะดวกมาชมทศนยจดฉายของเราไดครบ โดยเฉพาะผทอยในยาน รงสต คลองหลวง ปทมธาน นครนายก นนทบร อยธยา สวนโปรแกรมการฉาย เรองยอภาพยนตร และการสำรองทนง (โรงเรยนทมาเปนหมคณะ) ทานสามารถ เขาไปดรายละเอยดไดทเวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท โทร. 02 564 7000 ตอ 71185

เรามอบความรคความบนเทง... คอสโลแกนของเทศกาลทเราตองการ มอบใหผชมทกทานครบ

ภาพยนตร 26 เรอง ในเทศกาลภาพยนตรวทยาศาสตรเพอการเรยนร ครงท 9• 7 สงมหศจรรย (AT)• รายการ “เมาสทว“ ตอน ไมโครชพเพอผพการทางสายตา (DE) • รายการ “โลกแหงอนาคต” ตอน นำสะอาดเพอเราทกคน (DE)• รายการ “โลกแหงอนาคต” ตอน เพมพลงงานแสงอาทตย ไมเอาพลงงานนวเคลยร

(DE)• รายการ “เกานาทครง” ตอน ทะเลขยะพลาสตก ฤามหาสมทรจะกลายเปนททงขยะ

(DE)• จากดกแดสผเสอ ตอน ผเสอหางตง(DE)• การผจญภยของบนยกบอเลกตรา ตอน เมองสวางอยางฉลาด (ID)• รกษโลก แลวโลกจะรกษเรา (TW)• รายการ “ไอ กอท อท!” ตอน จงหรด (KH)• รายการ “ไอ กอท อท!” ตอน เวลา (PH)• รายการ “ไอ กอท อท!” ตอน คณอและฉน (MY)• รายการ “ไอ กอท อท!” ตอน จระเข (MM)• รายการ “ไอ กอท อท!” ตอน เสยง (VT)• รายการ “ไซนคดส” พชตปรศนา ตอน ลมรอน (TH) • รายการ “ดอกหญาฟนสงโต” ตอน ดาบเลเซอร (DE)• รายการ “วทยประดษฐ” ตอน สกมบอรด (NZ)• แมงยกษ (AT)• แมนำโขง (LA / TH / KH / VT)• โลก (TH)• จกรวาลวทยา (DE)• อยกบหนยนต (FR) • มกซพลงคซเนมา ตอน เซลลเชอเพลง งานวจยภมอากาศ และดวงอาทตย (DE)• วทยาศาสตรเพอการคนชพ (FR)• ครวพลงงานแสงอาทตย (BE)• วทยาศาสตรหรรษา (FR) • คณคอจกรวาลชวะ (AT)

หมายเหต อกษรภาษาองกฤษในวงเลบคอตวยอชอประเทศ ดงน

5พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

Page 6: Saravit eMagazine 8/2556

6 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

ความเชอกบ

วทยาศาสตร

จ มพล เหมะค ร นทร ลกวว 2 หว 8 ขาเรองราวหรอเหตการณทเกยวกบการพบพชแปลก สตวแปลก วตถประหลาด หรอปรากฏการณอนนาพศวงทงหลาย แลวผคนพากนไปกราบไหวเพอขอโชคลาภ มกจะปรากฏเปนขาวอยเนองๆ อยางตอเนองในสงคมไทย และมโอกาส ทจะเกดขนไดอกในอนาคต ดงนน เพอใหคลายความสงสยของปมปรศนาในเรองแปลกดงกลาว อกทงยงเปนการให ขอมล ความรทถกตอง และวธคดทเปน วทยาศาสตรแกประชาชน....คอลมน ความเชอกบวทยาศาสตร จงไดรวบรวม เรองราวแปลกทเคยเปนขาว พรอมทงคำอธบายจากนกวทยาศาสตร นกวจย หรอผเชยวชาญในสาขาทเกยวของมา นำเสนอผอานทกทาน

ประเดนขาวเกยวกบการพบลกววประหลาด เชน มสองหวแปดขา หรอม ขาหาขา หรอมสองหว กมกเปนขาวใหเรารบทราบอยเปนระยะๆ ซงลกวว เหลานเมอคลอดออกมาแลว มกมชวตอยไมไดนาน คอไมเกนหนงชวโมงกตาย ชาวบานเหนแปลกด และอาจถอวาเปนสงสรมงคล จงไดดองเกบไวบาง บางแหงกมการจดธปบชาขอหวยกนดวย

ตอประเดนเหลาน รศ.ดร.สมโภชน ศรโกสามาตร ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอคดเหนวา

กรณลกวว 2 หว 8 ขา นาจะเปนเรองของววแฝด (เพราะม 8 ขา) ทเกดผดปกต ทำใหลำตวไมแยกออกจากกน ซงกเปนเรองของความพการอยางหนง

กรณลกววม 5 ขา นาจะเกดตงแตในชวงของเซลลตนกำเนด ซงจะ พฒนาไปเปนแขน ขา และอวยวะตางๆ นน ในชวงของพฒนาการนอาจเกด การแบงเซลลผดปกต ทำใหสวนทจะพฒนาไปเปนขาเกดไดไมสมบรณ

สวนกรณลกวว 2 หว อาจเปนเรองของลกววแฝดทมาจากไขสองใบ อยตดเชอมโยงกน แลวเกดผดปกตโดยมการแบงแยกเฉพาะสวนหวเทานน ทำใหลกววออกมามลำตวเดยวกน แตมสองหว

Page 7: Saravit eMagazine 8/2556

7พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

หองภาพวทย Sci-Gallery

สทเกดขนถกกำหนดดวยขนาดของควอนตมดอทปรท ศน เท ยนทอง

ควอนตมดอท (Quantum dot) หรอ ผลกนาโน (Nanocrystal) เปน ผลกอนภาคทมขนาดเพยงระดบนาโนเมตร (2 – 10 นาโนเมตร) เปนเซนเซอรเชงแสง ซงจะทำการ สงเคราะหอนภาคนาโนของสารกง ตวนำชนดใหม ใหมหมฟงกชนตางๆ ทสามารถตอบสนองตอการตรวจวด อยางจำเพาะเจาะจงกบสารเปาหมาย ทตองการ ซงควอนตมดอททสงเคราะห ไดนน จะมสมบตพเศษทนาสนใจ คอ สามารถคายแสงฟลออเรสเซนสไดเมอ ถกกระตนดวยคลนแสงทพอเหมาะ

ลกษณะการใชงานของควอน-ตมดอทมมากมาย ไมจำกดเฉพาะแตในวงการเซมคอนดกเตอรเทานน แตยงสามารถนำมาประยกตใชในดานอนไดอกดวย เชน ปรบปรงคณภาพของ

ผลงานวจยโดย :

ผชวยศาสตราจารย ดร. วทยา เงนแทภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน

Organic Light Emitting Diode (OLED), ใชผลตเซลลแสงอาทตย และ ชวยในการตดตามสารเปาหมายทาง ชววทยา เปนตน

Sci Info graphic

Page 8: Saravit eMagazine 8/2556

8 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกองบรรณาธการ

รางวลนกเทคโนโลยดเดนประจำป 2556 วนท 19 ตลาคมของทกป ถอเปนวน“เทคโนโลยของไทย” เพอเปน การเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชททรงเปน “พระบดาแหงเทคโนโลยของไทย” และในโอกาสนกยงมการมอบรางวล นกเทคโนโลยดเดน และนกเทคโนโลยร นใหม เพอเปนการยกยองและ เชดชเกยรตนกเทคโนโลยไทยทมผลงานดเดนเปนประโยชนแกประเทศชาต ดวย ซงจดโดยมลนธสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยในพระบรมราชปถมภ

สำหรบป 2556 น ผทไดรบรางวลนกเทคโนโลยดเดน ม 2 ทม ไดแก

1. นายสามารถ ลธระนานนท และ นายวฑร ลธระนานนท หางหนสวนจำกด สามารถเกษตรยนต จากผลงาน รถตดออยทมกระบะบรรจทอนออยทำงาน แบบอตโนมต (Sugarcane Harvester with Automatic Bin) เปน นวตกรรมรถตดออยทไมทำใหตอออยเสยหาย และชนดนบนแปลงปลกออย ถกอดแนนมากเกนไป ลดการสญเสยจากวธการเดมทใชวธเผากอนตดออย ซงการเผากอใหเกดมลพษทางอากาศ เปนอนตรายตอสขภาพประชาชน เกยวกบโรคระบบทางเดนหายใจ และยงเปนสาเหตของการเกดภาวะ โลกรอนอกดวย

ชมคลปวดโอเพมเตมไดท http://www.youtube.com/watch?v=yx8fmcc87ho

2. ดร.สมวงษ ตระกลรง และคณะ หองปฏบตการดเอนเอเทคโนโลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และสถาบนจโนม ศนยพนธวศวกรรมและ เทคโนโลยชวภาพแหงชาต จากผลงาน เทคโนโลยฐานจโนมกสกบการตรวจสอบจโนมอยางรวดเรว เพอชวยควบคมคณภาพสนคาในการสงออกอาหารและการปรบปรงพนธพชอายยนแบบกาวกระโดด

ชมคลปวดโอเพมเตมไดท http://www.youtube.com/watch?v=nrjXw2B_o4c

รางวลนกเทคโนโลยรนใหม ไดแก ดร.บญรตน โลหวงศวฒน ภาควชาวศวกรรม โลหการ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จากผลงาน

1. การออกแบบทางดานอณหพลศาสตรและการปรบปรงโครงสรางเชงโลหะ วทยาเพอเครองประดบไทย เปนงานวจยและพฒนาโลหะผสมเงนสตรใหม เพอชวยประหยดพลงงาน ลดขนตอนกระบวนการผลต และเพมคณภาพ ของเครองประดบเงน

2. งานวจยพฒนาโลหะผสมทองคำ 18k ทสามารถขนรปไดเหมอนพลาสตก (Thermoplastic forming) สำหรบการผลตชนงานเครองประดบแบบเนนปรมาณ (Mass production)

ชมคลปวดโอเพมเตมไดท http://www.youtube.com/watch?v=odsOIaCFIaY

Page 9: Saravit eMagazine 8/2556

9พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

สถาบน วจย ดาราศาสตรแหงชาต (องคการมหาชน) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ชวนคนไทยชม “ดาวหางไอซอน” ชวงปลายพฤศจกายนน มลนมอง เหนดวยตาเปลาทางทศตะวนออก กอนดวงอาทตยขน ชวงทดทสดคอเชามดวนท 20 - 25 พ.ย. และ 8 -15 ธ.ค. ดาวหางดวงนมาเพยง ครงเดยวและจะไมกลบมาอก

การมาเยอนของดาวหาง ไอซอน (ISON) หรอ C/2012 S1 ครงน สรางความตนเตนในหมนก ดาราศาสตรเปนอยางมาก เนองจาก ไมบอยครงนกทจะมดาวหางเฉยด

ชวนชมดาวหางไอซอน (ISON) ปลาย พ.ย.น

ศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช ไดรบรางวลสถาบนแหงความเปนเลศดาน การดแลผปวยธาลสซเมย (Sultan Bin Khalifa International Award for Center of Excellence) จากมลนธเพอมนษยธรรมและวทยาศาสตร สลตาน บน คาลฟา อล นายาน (H.H. Sheikh Sultan Bin Kalifa AL Nahyan) ประเทศสหรฐอาหรบเอมเรตส ซงมลนธนเปนองคกรของรฐทไมแสวงหาผลกำไร กอตงขนเพอยกระดบคณภาพชวตของผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย โดยท การดำเนนงานนนไดมการจดตงรางวล SITA ขนในป พ.ศ.2556 เปนปแรก เพอ สนบสนนและยกยองบคคลหรอองคกรทปฏบตงานและ/หรอวจยในการดแล ผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมย และฮโมโกลบนผดปกตชนดอนๆ อนกอใหเกด ประโยชนตอผปวยโรคโลหตจางธาลสซเมยทวโลก

อนง รางวลประเภทสถาบนน ไดมการคดเลอกจากสถาบนทาง การแพทยกวา 300 แหงทวโลก โดยศนยธาลสซเมย รพ.ศรราช เปนสถาบน แหงแรกในโลกทไดรบเกยรตยกยอง ชอรางวลนคอ รางวลโรคโลหตจางธาลส-ซเมยนานาชาต “สลตาน บน คาลฟา” (Sultan Bin Khalifa International Award : SITA)

นอกจากน ศ.เกยรตคณ นพ.ประเวศ วะส ปชนยาจารยดาน โลหตวทยา ภาควชาอายรศาสตร รพ.ศรราช ยงไดรบการยกยองใหไดรบรางวล ประเภทบคคล ในฐานะผสรางสรรคผลงานทางวชาการและงานวจยอนเปน

ศนยธาลสซเมยศรราชควารางวลระดบโลก

ภาพ: www.cometison2013.co.uk

ประโยชนตอวงการธาลสซเมยมาอยางยาวนาน จนเปนทยอมรบทงภายในและตางประเทศอกดวย

อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.si.mahidol.ac.th/th/hotnews_detail.asp?hn_id=1432

ดาวหางไอซอน คอกอนเขาใกลดวงอาทตยทสด ในวนท 20 - 25 พฤศจกายน 2556 และหลงเขาใกลดวงอาทตยทสด ในวนท 8 - 15 ธนวาคม 2556 เวลาเชามดทางทศตะวนออกกอนดวงอาทตยขน เราจงนาจะมโอกาสลนชม ดาวหางดวยตาเปลาไดมากขน หรอหากใชกลองสองตาหรอกลองโทรทรรศน ชวยในการสงเกตกจะเหนชดเจนยงขน

อานรายละเอยดเพมเตมไดท http://www.narit.or.th/index.php/pr-news/882-ison-2013-11

ดวงอาทตย (Sungrazing Comet) ผานมาใหชาวโลกไดยลโฉม และจะโคจร ผานมาเพยงเทยวเดยว ไมโคจรกลบมาอกเหมอนดาวหางทคนเคย เชน ดาวหาง ฮลเลยทมคาบโคจรทก 75 - 76 ป และเนองจากดาวหางมองคประกอบเปน นำแขง ฝน และกาซหลายชนด ไมมแสงสวางในตวเอง เมอโคจรเขาใกล ดวงอาทตยจะถกเผาไหมเกดเปนหางยาวจนอาจแตกเปนเสยง หรอระเหย ออกไป หากดาวหางไอซอนเหลอเปนชนหนรอดจากแรงโนมถวงของดวงอาทตย มาได เรากจะไดชมปรากฏการณทองฟาทหายากนครงนไดดวยตาเปลา

ดาวหางไอซอนจะโคจรเขาใกลดวงอาทตยมากทสดในวนท 28 พฤศจกายน ซงนาจะมความสวางมากทสด และชวงทเหมาะสมทสดในการชม

Page 10: Saravit eMagazine 8/2556

10 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกกองบรรณาธการ

รางวลโนเบล สาขาฟสกส ปนมอบใหแกสองนกฟสกส คอ ฟรงซวส อองแกรต (François Englert) นกฟสกสจากมหาวทยาลยบรสสเซล เบลเยยม และ ปเตอร ดบเบลย ฮกส (Peter W. Higgs) จากมหาวทยาลยเอดนเบอระขององกฤษ ทงสองตางเสนอทฤษฎของตน โดยคนพบเกยวกบกลไกทอธบายใหเราเขาใจถง จดกำเนดของอนภาคมวลสาร ซงตอมาไดรบการยนยนตรงกนกบสถาบวจยดาน นวเคลยรของยโรปหรอเซรนทคนพบอนภาคมลฐานดงกลาวซงตอมาไดชอวา อนภาคฮกส การคนพบครงนทำใหมนษยเราเขาใจเกยวกบการกำเนดโลกและ จกรวาลมากยงขน

รางวลโนเบลสาขาดานวทยาศาสตร ป 2556

เวบอางอง

http://www.nobelprize.org/

ฟรงซวส อองแกรต ปเตอร ดบเบลย ฮกส

James E. Rothman Randy W. Schekman

Thomas C. Südhof

รางวลโนเบล สาขาเคม ปนไดแกสามนกวทยาศาสตรจากประเทศสหรฐอเมรกา คอ ไมเคล เลวตต (Michael Levitt) แหงมหาวทยาลยสแตนฟอรด มารตน คารพลส (Martin Karplus) แหงมหาวทยาลยฮารวารด และอารห วอรเชล (Arieh Warshel) แหงมหาวทยาลยเซาเทรนแคลฟอรเนย จากผลงานการพฒนาแบบจำลองทางคอมพวเตอรเพอใหเขาใจและ ทำนายกระบวนการทางเคมอนซบซอนได นำมาซงการสรางสรรคการผลตยาใหมๆ เปนตน อกทงผลงานนยงชวยเชอมโยงฟสกส สมยเกากบควอนตมฟสกสสมยใหมไดเปนอยางด

รางวลโนเบล สาขาการแพทย ไดแก James E. Rothman ชาวอเมรกน Randy W. Schekman ชาวอเมรกน และ Thomas C. Südhof ชาวเยอรมน จากผลงานการคนพบระบบควบคมการขนสงโมเลกลของเซลลตางๆ ในรางกายไปยง เซลลเปาหมายไดอยางถกทและถกเวลา เชน โมเลกลอนซลนถกผลตจากเซลล และสงไปยงเลอด หรอโมเลกลของสารสอประสาท ถกสงจากเซลลประสาทหนง ไปยงอกเซลลประสาทหนง เปนตน

ไมเคล เลวตต มารตน คารพลส อารห วอรเชล

Page 11: Saravit eMagazine 8/2556

11พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

บานน กค ด

Quiz

สวสดคณผ อ านทกทาน

ฉบบทแลวเหมยวถามวาวนท 19 ตลาคม ซงเปน “วนเทคโนโลยของไทย” นน

ถกกำหนดขนเพอเปนการเทดพระเกยรตพระบดาแหงเทคโนโลยของไทย ซงหมายถง พระมหากษตรยพระองคใดระหวาง

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว และ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

คำตอบกคอ.. .

ผโชคดทไดรบรางวลประจำฉบบท 8 มรายชอดงตอไปนรางวลท 1 หนงสอ “กวาจะเปนรถใตดน” จำนวน 1 รางวล ไดแก คณชาลน เคาฉม

รางวลท 2 ถงผาสปนบอนดดโอ (1 ชดม 2 ใบ) จำนวน 1 รางวล ไดแก คณนำปาย สนสวรรณรกษ

รางวลท 3 พวงกญแจไดโนเสาร จำนวน 3 รางวล ไดแก คณสนนทา ศรสนทรเลศ คณนรศรา เคาฉม

และ คณวลาวรรณ มนคงสจรต

ในป พ.ศ. 2543 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบถวายการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในฐานะ ททรงเปน “พระบดาแหงเทคโนโลยของไทย” และกำหนดใหวนท 19 ตลาคม ซงเปนวนทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงอำนวยการ สาธตฝนเทยมสตรใหมครงแรกของโลกทเขอนแกงกระจาน และสามารถบงคบใหฝนตกลงตรงเปาหมายจนสำเรจ เปนวนเทคโนโลยของไทย

สำหรบพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงมพระปรชาสามารถทางดานวทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงดานดาราศาสตรจนเปนทยกยองทงในและตางประเทศ ในวนท 14 เมษายน พ.ศ. 2525 รฐบาลพลเอกเปรม ตณสลานนท จงไดประกาศยกยองพระองคเปน “พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย” และอนมตใหวนท 18 สงหาคม ของทกปเปนวนวทยาศาสตรแหงชาต

เขาสเดอนพฤศจกายน มลมหนาวพดมาแผวๆ เยนสบายกำลงด แตทเหมยวไมชอบเลยคอ หนาหนาวทไร ขนของเหมยวชฟทกท ยงหวกยงช แถมบางทยงมเสยงดงเปรยะๆ อก มนเกดอะไรขน กบเหมยวเนย เพอนๆ ชวยบอกเหมยวท

สงคำตอบมาบอกเหมยวไดท กองบรรณาธการสาระวทย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 หรอสงทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรอทาง e-mail ท [email protected] อยาลมเขยนชอ ทอย มาดวยนะฮะ

หมดเขตสงคำตอบ วนท 5 ธนวาคม 2556 คำตอบจะเฉลยพรอมประกาศรายชอผไดรบรางวลใน สาระวทย ฉบบท 9 สำหรบของรางวล ทางเราจะจดสงไปใหทางไปรษณย

Page 12: Saravit eMagazine 8/2556

12 สาระวทย สวทช. พฤศจกายน 2556

รางวลประจำฉบบท 8

หนงสอรางวลผลงานประดษฐคดคน ประจำป 2556 รางวลประกาศเกยรตคณดาน สงคมศาสตร สาขาการศกษา จากสภาวจยแหงชาต ในงาน “วนนกประดษฐ 2556” เมอวนท 2 กมภาพนธ 2556

สนใจ ตดตอ สอบถามและสงซอไดท ศนยหนงสอ สวทช.

โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80 Email: [email protected]: http://www.nstda.or.th/cyberbookstore/

พเศษ!! สมาชกสาระวทย สงซอลด 20% เหลอราคาเลมละ 159 บาท

แนะนำหนงสอใหม

กจกรรมการทดลองสงเสรมการเรยนรนาโนเทคโนโลยผเขยน ดร.ณฐพนธ ศภกาและคณเวฬรย ทองคำศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาตจำนวน 84 หนาราคาเลมละ 199 บาท

รางวลท 2หนงสอเมองแหงเซลลจำนวน 1 รางวล

รางวลท 1เสอยดจำนวน 1 รางวล

รางวลท 3แมเหลกไดโนเสารจำนวน 3 รางวล

Page 13: Saravit eMagazine 8/2556

13พฤศจกายน 2556 สาระวทย สวทช.

ใบสมครสมาชก

สทธพเศษสำหรบสมาชก

ไดรบ e-magazine สาระวทย อยางตอเนองทางอเมลโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

ซอหนงสอของ สวทช.ลด 20% คาจดสงฟร ! (เฉพาะในประเทศ)โดยแจงชอ-สกลในการสงซอทกครง

หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ

สมครเปนสมาชกได

2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยทใหไว หรอทางโทรสาร หรอ

ทางอเมล

สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ โดยจะยอยและยอขอมลใหอานงาย และเนอหาไมยาวมาก ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ จดทำโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (National Science and Technology Development Agency, NSTDA) หรอ สวทช.

© สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. ลขสทธ โดย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำเปนตองเหนพองดวย

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

คำคม นกวทยนำช ย ช วว วรรธน

At the heart of science is an essential balance between two seemingly contradictory attitudes: an openness to new ideas - no matter how bizarre or counterintuitive they may be - and the most ruthless skeptical scrutiny of all

ideas, old and new. This is how deep truths are winnowed from deep nonsense.- Carl Sagan

หวใจของวทยาศาสตรคอ สมดลอยางขาดเสยมไดระหวางทศนคตสองแบบทดราวตรงกนขามคอ ความเปดกวางแกแนวคดใหมๆ ไมวาจะพลกพลนหรอขดกบสญชาตญาณเพยงใด และความสามารถพเคราะหสงสยอยางไรปรานจนถงทสดตอแนวคดทงมวล ไมวาจะเกาหรอใหม

ดวยวธการแบบนเองทรอนเอาสจจะอนลกซงออกจากความไรสาระอนลกลำได- คารล เซแกน

คารล เซแกนนกดาราศาสตรและนกเขยน เปนผทไดชอวาเขยนหนงสอวทยาศาสตรสำหรบประชาชนทวไปดวยสำนวนทสละสลวยนาอาน ราวกบบทกว และเปนผประพนธนยายเรอง Contact ทกลายเปนภาพยนตรไซไฟเรองหนงทไดรบการยกยองในเรองความ สมจรงของขอมลเปนอยางมาก

ภาพ http://www.astronet.ru/db/xware/msg/1165440/sagan_uc_big.jpg.html

ชอ/สกล .........................................................................................................................................................................................................................................................

ทอยปจจบน จงหวด .....................................................................................................................................................................................................................................

โทรศพท ...........................................................................................E-mail (โปรดเขยนตวบรรจง) ............................................................................................................

วฒการศกษา ปวช./ปวส. ม.6 ปรญญาตร ปรญญาโท

ปรญญาเอก อนๆ ...............................................................................................................................................

อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน............) นสต/นกศกษา (ป............คณะ.....................................................)

รบราชการ/พนง.รฐวสาหกจ พนง.บรษทเอกชน ธรกจสวนตว อนๆ..........................................

วนท .........../............./....................

กองบรรณาธการ สาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง

จ.ปทมธาน 12120

โทรสาร 0 2564 7016

e-mail: [email protected]