1มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

Cover Story

ตดตอกองบรรณาธการโทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 อเมล sarawit@nstda.or.th

ทปรกษา ทวศกด กออนนตกลบรรณาธการผพมพผโฆษณา กฤษฎชย สมสมาน บรรณาธการอำนวยการ นำชย ชวววรรธน บรรณาธการบรหาร จมพล เหมะครนทร กองบรรณาธการ ปรทศน เทยนทอง, วชราภรณ สนทนา, กรณา เทวอกษร, ศศธร เทศนอรรถภาคย, รกฉตร เวทวฒาจารย, กตตมา ไกรพรพรรณ บรรณาธการศลปกรรม ลญจนา นตยพฒน ศลปกรรม เกดศร ขนตกตตกล, ฉตรทพย สรยะ

ผผลตฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถนนพหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 71185-6 โทรสาร 0 2564 7016 เวบไซต http://www.nstda.or.th/sci2pub/

ISSN 2286-9298

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤسฉบบท 3, มถนายน 2556

งานวจยเนองในพระราชดำรของเจาชายอากฌโนโนมยะ ฟมฮโตะ

สาระวทยฉบบนมความภมใจนำเสนอเรองราวงานวจยเกยวกบ “โครงการศกษาวจยพหสมพนธระหวางคนกบไก” งานวจยอนเนองมาจาก พระราชดำรของเจาชาย อากฌโนโนมยะ ฟมฮโตะ แหงประเทศญปน ภายใตพระราชปถมภในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอผอานสาระวทย โดยเฉพาะครบ ซงรายละเอยดเกยวกบงานวจยชนน อาจจะยงไมเคยมการนำเสนอผานสอมวลชนมากนก

งานวจยชนน เจาชายอากฌโนฯ ทรงมโอกาสเดนทางมาศกษาไกปา สแดงในเขตภาคเหนอของประเทศไทยดวย และพบความสมพนธระหวาง ไกปากบไกบาน (พนเมอง) ดงกลาว ซงประเดนนเปนหนงในหวขอทศกษา ในดานความสมพนธระหวางคนกบไกในมตทางชววทยา นอกจากนกยงม มตทางอนๆ อกไดแก มตทางมนษยศาสตร มตทางนเวศวทยา และมตทาง ภมศาสตร

เรองราวรายละเอยดงานวจยชนนจะเปนอยางไร ขอเชญผอานตดตาม ไดในเรองจากปกสาระวทยฉบบนครบ

งานวจยนำมาซงองคความรใหม ความสำคญของงานวจยทาง วทยาศาสตร จงเปนฟนเฟองสำคญทจะขบเคลอนสงคมของมนษยชาต กาวหนาไปสความเจรญทยงยน สงเสรมคณภาพชวตมนษยใหมความเปน อยทดขน

นองๆ เยาวชนทเลอกเรยนทางสายวทยาศาสตร และมโอกาสเรยน จนจบมาทำงานวจยในสายอาชพของตน ผมกขอเปนกำลงใจใหครบเพอ จะไดทมเทแรงกาย แรงใจ และสตปญญา ในการสรางสรรคผลงานทเปน ประโยชนแกประเทศชาตสบไป

พหสมพนธคนกบไก : โครงการอนเนอง มาจากพระราชดำรในเจาชายอากฌโนโนมยะ ฟมฮโตะ ภายใตพระราชปถมภในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

เรองเดนเรองจากปก :“พหสมพนธคนกบไก“ งานวจยแหงความรวมมอไทย-ญปน

บทความพเศษ :ปฏบตการบนทะลฟาทาฝนเดกไทย ทำวจยในสภาวะไรนำหนกทญปน

ความเชอกบวทยาศาสตร : กรณของปลาไหลสทอง องอางสทอง

งานวจยไทย :ศกษากลไกการตดเชอไวรสเดงก ตนเหตของโรคไขเลอดออก

“โครงการศกษาวจยพหสมพนธคนกบไก” เกดขนสบเนองจาก เจาชายอากฌโนฯ เคยทรงศกษาวจยไกปาสแดง (Gallus gallus) ทมณฑลยนนาน ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน และทรงตพมพผล การศกษาวจยเปนหนงสอเรอง “Tori to Hito” หรอ “ไกกบคนจาก มมมองชวชาตพนธวทยา” ในป พ.ศ. 2543

พระองคมความสนพระทยบรเวณพนทภาคเหนอของประเทศไทย ซงเปน ทอยอาศยของกลมชาตพนธตางๆ ทมการอพยพยายถนขามไปมาตามบรเวณชายแดน ระหวางไทยและยนนาน โดยเฉพาะชาวอาขาทมประเพณพธกรรมเกยวของกบไก อยมาก ดงนน จงทรงมพระดำรทจะศกษาเกยวกบไกปาสแดงในประเทศไทย โดย

จมพล เหมะครรนทรบรรณาธการบรหาร

ปรญญาภรณ เตงประเสรฐศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต

2 สาระวทย สวทช. มถนายน 25562 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

เมอครงทเจาชายอากฌโนฯ เสดจฯ เยอนประเทศไทยระหวางวนท 7-12 สงหาคม พ.ศ. 2546 พระองคไดกราบบงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ขอพระบรมราชานญาตดำเนนโครงการวจย ชอ “พหสมพนธคนกบไก” หรอ “Human-Chicken Multi- Relationships Research Project” (HCMR Project) เพอดำเนนการศกษา และวจยเรองความสมพนธหรอความเกยวโยงระหวางความเชอของมนษยกบ หลกการวทยาศาสตรในเรองววฒนาการของไกปามาเปนไกบาน และคนหา ขอเทจจรงถงสาเหตทมการนำไกปามาเลยงจนกลายเปนไกบานและแพรหลาย ไปทวโลก โดยสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงพระกรณาฯ รบโครงการนไวในพระอปถมภ และโปรดเกลาฯ ใหนกวชาการผทรงคณวฒใน สาขาตางๆ จากหลายสถาบนในประเทศไทย ไดแก ศนยพนธวศวกรรมและ เทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) สงกด สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและ เทคโนโลยแหงชาต (สวทช) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยขอนแกน สำนกงานพฒนาเทคโนโลย อวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) กรมปศสตว กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช สมาคมอนรกษและพฒนาไกพนเมองไทย และกลมบรษท เจรญโภคภณฑ เขารวมในการศกษาวจย

โครงการศกษาวจย “พหสมพนธคนกบไก” เรมตนการประชมวางแผน ครงแรก ณ ประเทศไทย เมอวนท 20 สงหาคม พ.ศ.2546 โดยมงศกษาวจยไก ในฐานะทเปน “สงมชวตเชงวฒนธรรม” ซงถกสรางขนมาในการดำเนนชวต ของมนษย ดงนน จงกำหนดแนวทางการดำเนนการวจยในลกษณะสหวชา โดยการทำงานรวมกบนกวจยจากหลายสาขาวชาทงชาวไทยและชาวญปน ภายใต การดแลและการบรหารจดการรวมกนของผบรหารโครงการฯ ทงฝายไทยและ ญปน ซงประกอบดวย ศ.ดร.ไพรช ธชยพงษ จากสำนกงานพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงชาต ในฐานะหวหนาคณะนกวจยฝายไทย Emeritus Prof. Dr. Osamu Akagi จาก Osaka University of Foreign Study ในฐานะหวหนาคณะนกวจยฝายญปน รวมทง ผศ.ดร.มรว.กลยา ตงศภทย จาก จฬาลงกรณมหาวทยาลย Prof. Dr. Yoshihiro Hayashi จาก University of Tokyo และ ดร.ธนต ชงถาวร จากศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลย ชวภาพแหงชาต

การศกษาวจยของโครงการฯ ในชวงแรกประกอบดวยการศกษา 3 ดาน สำคญ ไดแกดานชววทยาและนเวศวทยา ดานมนษยศาสตร และดานเศรษฐศาสตร ตอมาภายหลงเพมสาขาวชาขน โดยแบงการศกษาวจยออกเปน 4 มต ไดแก มตทางชววทยา มตทางมนษยศาสตร มตทางนเวศวทยา และ มตทางภมศาสตร

การศกษาในมตทางชววทยานน นกวจยดานชววทยาไดเสนอประเดน การคนหาความสมพนธของไกปาสแดง (Red Junglefowl) ทมถนอาศยใน แถบภาคเหนอของประเทศไทย ซงเปนไกปาสแดงตมหขาว กบไกบาน (ไกพนเมอง) ในพนทอาศยใกลเคยง เพอสนบสนนสมมตฐานทวา ไกปาในแถบ ตอนเหนอของไทยเปนทมาของไกบาน จงไดรวบรวมขอมลสณฐานวทยาของไก และศกษาความสมพนธทางพนธกรรมและสรรวทยา

จากการศกษาความหลากหลายทางพนธกรรมของไกปาดวยวธไมโคร แซเทลไลต พบวาไกพนเมองมความใกลชดทางพนธกรรมและจดอยในกลมท พฒนามาจากไกปาสแดงตมหแดง และยงพบวาไกปาสแดงตมหขาวมลำดบทางววฒนาการมากอนไกสายพนธอนๆ ดงนน จงสนนษฐานวาไกปาสแดงตมหขาวนาจะเปนบรรพบรษของไกพนเมองและไกอนๆ ในปจจบน

และจากการศกษาความสมพนธระหวางไกปาสแดง ไกตอ และไกพน เมองไทย ดวยวธการใชตำแหนงยนสแฝงภายในของรโทรไวรส (Endogenous retroviruses) พบวา ไกปาสแดงเปนบรรพบรษของไกตอและไกพนเมอง และ ยงไดพบวา ไกปาสแดง ไกตอ และไกพนเมอง มความสมพนธทางพนธกรรมซง กนและกน โดยไกปาสแดงมความเหมอนหรอใกลชดกบไกตอมากกวาไกพนเมอง ไกตอจงนาจะเปนตวกลางของการววฒนาการจากไกปาสแดงมาเปนไกพนเมอง

สำหรบพหสมพนธคนกบไกในมตทางมนษยศาสตร คณะนกวจยไดศกษา ความสมพนธคนกบไกในมตทางวฒนธรรม โดยศกษาตำนาน ความเชอ พธกรรม ประเพณ และสญลกษณของกลมชาตพนธ 5 กลมในพนทศกษาจงหวดเชยงราย ไดแก ไทลอ ไทใหญ อาขา ลาห และ ลวะ โดยมจดมงหมายเพอทำความเขาใจ ความสมพนธในเชงวฒนธรรมระหวาง คน (กลมชาตพนธ) กบ ไก (ไกปา ไกบาน) ในภาพรวม จากการวจยพบวา เรองเลาเกยวกบไกตวแรกมอยในบางกลม ชาตพนธทมความเชอและพธกรรมทเกยวของกบไก ไกตวแรกของทกกลมม ลกษณะรวมกนคอ เปนไกตวผสแดงททรงพลง มลกษณะตรงกบไกปาสแดง ตามทฤษฎววฒนาการทวา ไกปาสแดงเปนทมาของไกบาน

ในดานความเชอ พธกรรมและสญลกษณ ทกลมชาตพนธตางๆ มตอ ไกปาและไกบาน พบวาทกกลมชาตพนธมความเชอรวมกนวาไกปาเปนไกของ

3มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

ผหรอเจาปา มใชไกของมนษยจงใชบรโภคเทานนไมสามารถนำมาใชในพธกรรม ใดๆ และไมควรอยในสงคมเดยวกบมนษยเพราะจะนำความเดอดรอนมาให ทกกลมชาตพนธใหความสำคญกบไกบานในฐานะทเปนสตวเลยงเพอบรโภค และใชในพธกรรม แตจะมบทบาทมากหรอนอยขนอยกบสภาพสงคมและ วฒนธรรมของแตละกลมชาตพนธ

พหสมพนธคนกบไกในดานมตทางนเวศวทยานน คณะนกวจยศกษา พฤตกรรมไกกบการดำรงชวตในธรรมชาต พบวา ไกปาเพศผมขนาดใหญกวา มนำหนกมากกวา และมสสนสดใสกวาไกปาเพศเมย ในธรรมชาต ไกปากนแมลง เปนหลก รองลงมาไดแก พชและสตวขนาดเลก นอกจากน ยงพบกอนกรวด และถงพลาสตกในมลของไกปา แสดงวาไกปาคนเคยกบคนหรอหากนใกลทอย อาศยของคน ประโยชนทเกอกลกนระหวางคนและไกในอดต การปรบตวให คนเคยกบสงคมมนษยอาจเปนเครองชกนำใหเกดการนำไกปามาเลยงจนเปนไกบานทแพรกระจายไปทวทกมมโลก

สำหรบพหสมพนธคนกบไกในมตทางภมศาสตร คณะนกวจยใชระบบ สารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System: GIS) โดยการใช แผนทอธบายความสมพนธทางดานพนท การตงถนฐาน และการอยอาศยของ คนวามความสมพนธกบชวตของพชและสตว รวมทงปรากฏการณตางๆ ทเกด ขนระหวางคนกบสงแวดลอมในแตละพนท จากฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ทำใหสามารถจำแนกปจจยทมผลตอกระบวนการจากไกปาเปนไกบาน สามารถอธบายความสมพนธของปจจยในมมมองของภมศาสตร และพบวากจกรรมของคนมความสมพนธกบถนทอยอาศยของไกปา ซงเปนปจจยหนงในกระบวนการ จากไกปาเปนไกบาน

ดวยพระวรยะอตสาหะของเจาชายอากฌโนฯ ทมตอโครงการฯ ในการ พระราชทานแนวพระดำรและเสดจฯ ลงพนทศกษา เพอสมภาษณและเกบขอมล ดวยพระองคเอง ประกอบกบพระอปถมภในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สงผลใหเกดองคความร ผลงานวจย และความรวมมอ ภายใตโครงการฯ ทเปนประโยชนเปนทประจกษแกสาธารณชนมากมาย ทงในลกษณะการรวบรวมผลงานวจยภายใตโครงการฯ เปนหนงสอ ชอ “Chickens and Humans in Thailand : Their Multiple Relationships and Domestication” เมอป พ.ศ. 2553 หรอการจดใหมการประชมวชาการ (HCMR Congress) หลายครงทงในประเทศไทยและประเทศญปนเพอเผยแพร องคความรทไดจากการศกษาวจย ซงในการประชมดงกลาว สมเดจพระเทพ รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และเจาชายอากฌโนฯ ไดเสดจพระราชดำเนน มาเปนองคประธานและเขารวมการประชมดวย นอกจากน โครงการ HCMR

3มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

4 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

ยงไดพฒนานกวจยรนใหม โดยสามารถผลตนกศกษาปรญญาเอกทงจาก ประเทศไทยและญปน

ความสำเรจทปรากฏชดในการดำเนนงานโครงการพหสมพนธคนกบไก ทผานมา ทำใหโครงการฯ มแนวคดทจะดำเนนโครงการฯ ตอไป จงไดประชม หารอรวมกนระหวางนกวจยทงชาวไทยและญปน และกำหนดแนวทางทจะ ดำเนนการศกษาวจยในสาขาเดมใหลกยงขน และเพมสาขาการศกษาวจยให ครอบคลมในหลายดานมากยงขน ไดแก 1) สาขาโบราณคด เพอศกษาซาก กระดกโบราณ และ 2) สาขาชวโมเลกลเพอศกษาวจยเชงอนรกษซงจะเปน

ประโยชนตอการอนรกษสายพนธไกพนเมองและพนธกรรมไก มระยะเวลา 3 ป เรมตงแต พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2558 โดยมงหวงใหการศกษาวจยภายใต โครงการฯ กอใหเกดองคความรใหมๆ อนจะเปนประโยชนแกทงสองประเทศ

โครงการวจยพหสมพนธคนกบไก หรอ “Human-Chicken Multi-Relationships Research Project” (HCMR Project) จงนบไดวาเปน ผลมาจากพระมหากรณาธคณเปนลนพนของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และเจาชายอากฌโนฯ แหงประเทศญปน ทไดทรงทำน บำรงงานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยและความสมพนธทดระหวางประเทศทงสองตลอดมา

ระเบยงขาว วทย-เทคโนฯ ไทยกตตมา ไกรพรพรรณ

กรม ควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข คาดวาสภาพ อากาศทรอนขนและมฝนตกมากในป ทแลว จะทำใหในป 2556 มการ ระบาดของโรคไขเลอดออกมากขน ซงปกตแลวยอดผปวยสะสมตลอดป ของโรคไขเลอดออกจะอยทหลกหมน เทานน เชน ป 2555 ยอดผปวย อยทประมาณ 5-6 หมนราย แตในป 2556 คาดวาจะมผปวยมากเกนกวาแสนราย เทากบมยอดผปวยเพมขนอกเทาตว

โรคไขเลอดออกมสาเหต มาจากไวรสเดงก โดยมยงลายเปน พาหะนำโรค และเปนโรคระบาด ทสำคญของประเทศในแถบเอเชย ตะวนออกเฉยงใตรวมทงประเทศไทย ลกษณะทางคลนกทสำคญคอ อาการ ไขสง มภาวะเลอดออก และอาจเกด ภาวะชอก ซงภาวะทงสองอาจเปน สาเหตใหผปวยเสยชวตได ปจจบน

“กลไกการตดเชอไวรสเดงก

” งานวจยเพอเขาใจ

ถงพยาธกำเนดของโรคไขเลอ

ดออก

พยาธกำเนดของโรคไขเลอดออกยงไม เปนททราบแนชด

อยางไรกตาม มการศกษาพบวา มโปรตนตวหนงของไวรสเดงกทเชอวา นาจะมสวนเกยวของกบการกอใหเกด พยาธสภาพน นนคอโปรตน NS1 ของ ไวรสเดงก ซงถกพบไดหลายรปแบบท แตกตางกนในเซลลเจาบานทมการตดเชอ นอกจากนโปรตน NS1 ยงถกพบใน กระแสเลอดของผปวยทตดเชอไวรส เดงกไมวาเปนการตดเชอครงแรกหรอ ครงทสอง และพบวาระดบของโปรตนน ยงมความสมพนธกบความรนแรงของ โรคอกดวย

ในปจจบนยงไมมขอมลทชดเจน เกยวกบกลไกในระดบโมเลกลของการ สรางและทำหนาทของโปรตน NS1 ภายใน เซลลทตดเชอ โดยเฉพาะอยางยงการมปฏสมพนธของโปรตน NS1 กบโปรตน ของเซลลทตดเชอซงอาจมผลตอการเพม จำนวนของไวรสและการตอบสนองของเซลล

ดร.ศนสนย นอยสคราญ นก วจยหนวยปฏบตการเทคโนโลยชวภาพทางการแพทย ศนยพนธวศวกรรมและ เทคโนโลยชวภาพแหงชาต สำนกงาน พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.) จงไดศกษากลไกการ ตดเชอไวรสเดงก และการตอบสนองของ เซลลทเกดจากการตดเชอ เพอใหเขาใจถงพยาธกำเนดของโรคไขเลอดออกจาก เชอไวรสเดงก โดยมงใชระบบเซลลของ มนษยเปนแบบจำลองของการตดเชอไวรส เดงกในหลอดทดลองรวมกบเทคนค ทางชวเคมและโปรตโอมกส เพอคนหา โปรตนของมนษยทมปฏสมพนธกบ โปรตน NS1 ของเชอไวรสเดงก และ ทดสอบบทบาทหนาทของโปรตนเหลานน ทมตอการเพมจำนวนของเชอไวรส การหลบเลยงระบบภมคมกน และการตอบสนองของเซลลทมตอการตดเชอ

จากงานวจยน บรษท ลอรอล (ประเทศไทย) จำกด รวมกบสำนก เลขาธการคณะกรรมการแหงชาต

วาดวยการศกษา วทยาศาสตร และ วฒนธรรมแหงสหประชาชาต (ยเนสโก) จงไดมอบทนโครงการทนวจย ลอรอล ประเทศไทย “เพอสตรในงานวทยาศาสตร” (For Women in Science) สาขา วทยาศาสตรชวภาพ ประจำป 2555 ใหกบ ดร.ศนสนย นอยสคราญ พรอม กบนกวจยอก 2 ทาน ไดแก ผศ.ดร.ปณณมา ศรพนธโนน จากสถาบน เทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร ลาดกระบง ไดรบทนในสาขาวสดศาสตร และ ผศ.ดร.อทตยา ศรภญญานนท จากคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลย มหดล ไดรบทนสาขาวทยาศาสตรเคม โดยไดรบพระกรณาธคณจาก พระเจา หลานเธอ พระองคเจาพชรกตยาภา เสดจไปทรงเปนประธาน ณ หองแกรนด บอลรม โรงแรมแกรนด ไฮแอท เอราวณ กรงเทพฯ เมอวนองคารท 25 ธนวาคม 2555

5มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

“ชดทดสอบออกซเจนละลา

ยนำแบบพกพา” รผลไวใน 3 น

าท

คำคม นกวทย

“Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning”

Albert Einstein“จงเรยนรจากวนวาน ใชชวตเพอวนน มความหวงกบวนพรง

สงสำคญคออยาหยดตงคำถาม”แอลเบรต ไอนสไตน

แอลเบรต ไอนสไตน(14 มนาคม 2422 – 18 เมษายน 2498)นกฟสกสทฤษฎชาวเยอรมนเชอสายยว ผคดคนทฤษฎสมพทธภาพ และสมการอนลอลนเกยวกบพลงงานและมวล คอ E = mc2 เขาม สวนรวมในการพฒนากลศาสตรควอนตม สถตกลศาสตร และ จกรวาลวทยา ไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกสในป พ.ศ. 2464 จาก การอธบายปรากฏการณโฟโตอเลกทรก

กรณา เทวอกษร

ประเทศไทยเปนประเทศอนดบตนๆ ของโลกในการสงออกปลาสวยงาม เนองจากมสภาพอากาศทเหมาะสมในการเพาะเลยง แตปญหาการเพาะเลยง ปลาสวยงามซงผเพาะเลยงสวนใหญมกพบเปนประจำคอปญหาในเรองคณภาพ นำ โดยเฉพาะปรมาณออกซเจนทเหมาะสมสำหรบการเลยงปลา ซงเกษตรกร ผประกอบอาชพเลยงสตวนำจะตองวดคาปรมาณออกซเจนอยเปนประจำ

ดร. สรวง สมานหม นกวจยจากหองปฏบตการวจยทรพยากรชวภาพ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) ไดพฒนาชด ทดสอบออกซเจนละลายนำแบบพกพา (Dissolve Oxygen - Decent Effective & Excellent : DO-DEE) ซงประกอบดวยนำยาเคม 3 ขวด เขมเกบตวอยางนำ และหลอดทดสอบนำตวอยาง โดยขนตอนการทดสอบเรมจากการผสมนำยา ทง 3 ชนดเขาดวยกน แลวรอใหเกดปฏกรยาประมาณ 1 นาท จากนนใชเขม เกบนำตวอยางฉดนำตวอยางใสลงหลอดทดสอบทผสมนำยาทง 3 ชนดไว หาก นำตวอยางมออกซเจนละลายนำอย สารละลายจะเปลยนจากไมมสเปนสฟา ยงสฟาเขมแสดงวายงมปรมาณออกซเจนละลายนำมาก โดยคาออกซเจนท ละลายนำสามารถบอกไดโดยเทยบสของสารละลายทเปลยนแปลงกบแถบส มาตรฐานทใหมาพรอมกบชดทดสอบ

ชดทดสอบออกซเจนละลายนำแบบพกพาสามารถวดปรมาณ ออกซเจนละลายนำไดภายในเวลา 3 นาท จงมความสะดวก และ

ประหยดกวาวธทางเคมวเคราะหและแบบหวตรวจไฟฟา ชดทดสอบ นนอกจากจะเหมาะสำหรบเกษตรกรผเลยงปลาสวยงามแลวยง

สามารถนำไปประยกตใชในการตรวจวเคราะหหาคาออกซเจน ทละลายในนำไดดวย ทงในนำจดและนำเคม ในทกสถานท

และทกเวลา จงเหมาะสำหรบนกเรยน นกศกษา นกสงแวดลอม นกวจย และโรงงานอตสาหกรรม รวมถงหนวยงานทม

หนาทควบคมคณภาพนำ

ปจจบนชดทดสอบนอยระหวางการยนขอจด สทธบตร และพรอมถายทอดเทคโนโลยสนกลงทนเพอผลตและจำหนายในเชงพาณชย

NSTDA Channelพบกบเรองราวสาระความร และวาไรตทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใน รปแบบของทวอนเทอรเนต โดยทมงานสอวทยาศาสตร สวทช. ไดทาง

www.nstdachannel.tv สถานแหงความร ประตสความคด

6 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

ความเชอกบ

วทยาศาสตร

จ มพล เหมะค ร นทร

สตวสทองเรองราวหรอเหตการณทเกยวกบการพบพชแปลก สตวแปลก วตถประหลาด หรอปรากฏการณอนนาพศวงทงหลาย แลวผคนพากนไปกราบไหวเพอขอโชคลาภ มกจะปรากฏเปนขาวอยเนองๆ อยางตอเนองในสงคมไทย และมโอกาส ทจะเกดขนไดอกในอนาคต ดงนน เพอใหคลายความสงสยของปมปรศนาในเรองแปลกดงกลาว อกทงยงเปนการให ขอมล ความรทถกตอง และวธคดทเปน วทยาศาสตรแกประชาชน....คอลมน ความเชอกบวทยาศาสตร จงไดรวบรวม เรองราวแปลกทเคยเปนขาว พรอมทงคำอธบายจากนกวทยาศาสตร นกวจย หรอผเชยวชาญในสาขาทเกยวของมา นำเสนอผอานทกทาน

ขาวการคนพบสตวสทอง หรอสเผอก มมาเปนระยะๆ เชน ปลาไหลสทอง องอางสทอง หรอองอางสเผอก เปนตน จนสรางความประหลาดใจใหแก ชาวบาน และพากนกราบไหวขอหวย

ในกรณน รศ.ดร.สมโภชน ศรโกสามาตร ภาควชาชววทยา คณะ วทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอคดเหนวา ปลาไหลสทอง ทจรงสทอง กคอสเผอก สตวเผอกทเรารจกกนด เชน ชาง กวาง หรอเกงเผอก สตวทม สเผอกเหลานเกดความผดปกตของยนทสรางเมดสหรอเมลานนทผวหนง คนเผอกกม นอกจากนกมขาวพวก กบเผอก ปลาไหลเผอก ทำใหดเปนเรอง แปลก ซงสตวเผอกเหลาน ลวนเกดจากยนสรางสผวทผดปกต จนเกดการ ผาเหลา โอกาสเกดนน มไมมาก แตเมอเกดมาแลว สวนใหญมกอยไมรอด

ตวอยางเชนชางเผอก จะมอยกตวจากในจำนวนชางทงหมด แตกมกลมคนบางกลมทชอบและสะสมพวกสตวเผอก เพราะเหนวาเปนสงหายาก แตสตวพวกนกตองไดรบการดแลเลยงด เอาใจใสเปนพเศษ เพราะพวกมนมกจะออนแอ อยไมคอยรอด เชน ไมสามารถโดนแสงสวางจาได ดวยเหตนจงทำใหสตวเผอก หายาก มคณคา มราคาแพง บางทกไปผกเชอมโยงกบความขลง ความเชอตางๆ วาจะใหโชคลาภ จนมการบชาขอหวยกนกม วฒนธรรมความเชอในเรองนกบ สงคมไทยเรามมานานแลว ซงกมปรากฏเปนขาวใหเหนอยเปนระยะๆ

การสงเกตสตวเผอกเหลาน กคอสลำตวมกจะออกไปทางสทองหรอ ชมพ สวนทตา กจะออกเปนสชมพ

มคำถามวา ถาเชนนน โอกาสทจะเพาะพนธเพอตงใจใหไดสตวเผอกเปนไปไดหรอไม กตอง บอกวา สเผอกนนเปนยนดอย โอกาสทจะใหเกดลกสตวเผอก ทงตวพอและตวแม กตองมยนเผอกอยดวยกนทงค ซงหายาก เพราะหากมยนเผอกเพยงตวใดตวหนง เมอไปผสมกบเพศตรงขามทมยนปกต ซงเปนยนเดน กจะขมยนดอยสเผอก ทำใหลกทเกดไมเปนสเผอก อกทงสตวเผอกหลายชนดกสบพนธยาก

โดยสรปกคอ โอกาสเกดสตวเผอกนนม แตยากหนอย อยางไรกตาม ในปจจบนความเปลยนแปลง ทางสภาพแวดลอมมมากขน เชน ปจจยจากสารเคมบางอยาง หรอรงส กอาจทำใหยนเกดกลายพนธได โอกาสเกดสตวเผอกกมมากขน

รศ.ดร.สมโภชน ศรโกสามาตร

7มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

บทความพเศษปรท ศน เท ยนทอง

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) รวมกบองคการสำรวจอวกาศประเทศญปน หรอ JAPAN AEROSPACE EXPLORATION AGENCY (JAXA) สานฝนเยาวชนไทยใหเปนจรงกบ ปฏบตการโครงงานวจยบนเครองบนเทยวพเศษในสภาวะไรนำหนกกลางนานฟาประเทศญปน สรางแรงบนดาลใจ ใหเยวชนไทยเปนนกวทยาศาสตรในอนาคต

ปฏบตการบนทะลฟาทาฝนเดกไทย ทำวจยในสภาวะไรนำหนกทญปน

ปฏบตการบนทะลฟาทาฝน เดกไทย ทำวจยในสภาวะไรนำหนก หรอ โครงการ “The Student Zero-gravity Flight Experiment Contest” น คอหนงในโครงการความรวมมอระหวาง สวทช. กบ JAXA ททำโครงการรวมกน จนมาถงครงลาสด (เดอนธนวาคม 2555) เปนปท 7 ตดตอกนแลว โครงการน เปดกวางใหเยาวชนไทยสงโครงงาน วทยาศาสตรเขาประกวด เพอคดเลอกทมทชนะเลศไปทำการทดลองจรงบนเครองบนเทยวพเศษ ณ เมองนาโกยา ประเทศญปน โดยเครองบนจะบนแบบพาราโบลาเพอสรางสภาวะไรนำหนก ดงกลาว

โครงการ “The Student Zero-gravity Flight Experiment Contest” ครงลาสด มขนระหวางวนท 23-31 ธนวาคม 2555 ตวแทน เยาวชนไทย ทไดเขารวมโครงการคอ ทม JANT สมาชกในทมประกอบดวย นายอเทศ อาชาทองสข, นางสาววรรณดา แซตง, นายนรนธเดช เจรญสมบต จาก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และ นาย นพพล ทวสข จากจฬาลงกรณมหาวทยาลย ทำโครงการวจยเรอง “การศกษาการ

เคลอนทของสาหรายตอความไวแสง ในสภาวะไรแรงโนมถวง”

การทดลองนตองการดพฤตกรรม การเคลอนทเขาหาแสงของสาหราย Chlamydomonas reinhardtii โดย ในสภาวะปกตบนพนโลก สาหรายชนดน ชอบเคลอนทเขาหาแสง เพราะตองการ

สรางอาหารดวยการสงเคราะหดวยแสง ซงเราตองการทราบวา หากเปนในสภาวะ ไรนำหนก สาหรายยงคงเคลอนทเขาหา แสงหรอไม ถาเคลอนทเขาหาแสง มน จะเคลอนเขาหาดวยอตราเรวหรอชากวา บนพนโลก ทงนหากผลวเคราะหพบวา สาหรายยงมชวตรอดอยได และเคลอนท เขาหาแสงในสภาวะไรนำหนก นนกยอม มโอกาสทเราจะนำสาหรายไปทดลอง เลยงเปนพชอาหารและใชผลตไฮโดรเจน เพอเปนเชอเพลงบนสถานอวกาศไดใน อนาคต

จากการไดเขารวมโครงการ ครงนของเยาวชนไทยนบวามคณคา อยางยง เพราะจะไดรบทงความรจาก งานวจย ประสบการณอนลำคากบ เทยวบนในสภาวะไรนำหนก ทชวชวตน คงหาโอกาสไมไดงายๆ เลย สำหรบ เยาวชนไทยทสนใจจะเขารวมโครงการ ปฏบตการบนทะลฟาทาฝนดงกลาว ในปน ขณะน สวทช. กำลงเปดรบสมคร

แลวตงแตบดนจนถงวนท 30 ม.ย. 2556

คณสมบตผสมคร คอ เยาวชน ระดบมธยมศกษาถงอดมศกษา โดยม หวหนาทมเปนนกศกษาระดบอดมศกษา ทมละไมเกน 4 คน ทมทไดรบการคดเลอก เปนตวแทนประเทศไทยจะไดรบสทธ ดงน

1. เดนทางไปเมอง Nagoya ประเทศญปน เพอขนไปทดลองโครงงาน ของตนบนเครองบนททำการบนแบบ Parabolic

2. สวทช. สนบสนนคาใชจาย ในการสรางชดอปกรณการทดลอง คา เดนทาง และคาทพก ณ ประเทศญปน

สามารถตดตามรายละเอยด โครงการ “The Student Zero-gravity Flight Experiment Contest” ไดท เวบไซต http://www.nstda.or.th/jaxa-thailand

8 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

หนาตางขาว วทย-เทคโนฯ โลกวชราภรณ สนทนา

หองภาพวทย Sci-Gallery

Ophiocordyceps myrmecophila(Ces.) G.H. Sung, Hywel-Jones & Spatafora

ปรท ศน เท ยนทอง

ภาพนคอราแมลง Ophio-cordyceps myrmecophila ทพบไดตามเศษใบไมทบถม หรอ กงตนไม ราจะเขาทำลายและ เจรญบนกลมมดงาน โดยสราง กานราสเหลองออนหรอสมงอกออกจากบรเวณขอตอสวนหวกบอกของมด มกพบเพยงหนงกาน บางคร งอาจพบไดหลายกาน โครงสรางท ใชในการสบพนธ อยทปลายกาน มรปรางกลมร สเหลองราชนดนพบในชวงฤดฝน สามารถพบไดทวไปในอทยาน แหงชาต และเขตรกษาพนธสตวปาในประเทศไทย

ทมาขอมล http://www.sciencedaily.com/releases/2012/05/120529074617.htm

http://someonewhogivesadamn.org/2012/05/its-all-in-the-pointy-chin-the-science-behind-why-we-

find-cartoon-villains-so-dastardly/ภาพ

http://www.sciencedaily.com/releases/2012/05/120529074617.htm

http://4iphonewallpapers.com/iphone-4-wallpa-pers/main/2010_08/joker-cartoon.png

เคยสงเกตมยวาใบหนาเหลาการตนวายรายนน มบางอยางทคลายกน? ผลการวจยลาสดของนกจตวทยาพบวา ควทชวรายและคางยาวแหลมของตวการตนผรายคอสญลกษณทปลกสญชาตญาณ ความกลวและการถกคกคามในตวเรา

กอนหนานนกจตวทยา จากมหาวทยาลยวอรวค สหราชอาณาจกร ไดศกษาพบวา ประชาชนสามารถจดจำใบหนาท โหดราย เกรยวกราดของผคนในฝงชนไดรวดเรวกวาใบหนาทดใจดหรอใบหนาปกตธรรมดา เพราะเปนลกษณะใบหนาท คอนขางจะเตะตา

ลาสดคณะวจยไดทดลองกบอาสาสมครเพอดวา รปทรงเรขาคณตทเรยบงายสามารถถายทอดอารมณในเชงบวกหรอ เชงลบไดหรอไม โดยใหอาสาสมคร 30 คน โหวตภาพของใบหนาทปรากฏบนจอคอมพวเตอรกวา 100 ภาพ แลวใหบอกความรสกวาเปนภาพใบหนาทด ชวราย ใจด โหดราย พอใจ ไมพงพอใจ เปนตน ซงแตละภาพนนจะถกลอมรอบดวยภาพสามเหลยมรปทรงตางๆ ไดแก ภาพสามเหลยมชขน ชลง ชไปทางซาย หรอชไปทางขวา

ผลการศกษาพบวา ภาพใบหนาเชงบวก เชน ใจด พอใจ ทถกลอมรอบดวยภาพสามเหลยมชลง มผลใหผเขารวม ทดลองตดสนใจวาเปนใบหนาเชงบวกไดชาลงหรอยากขน ขณะทภาพใบหนาเชงลบ เชน โกรธ ไมพอใจ ซงถกลอมรอบดวย ภาพสามเหลยมชลงกลบทำใหพวกเขาตดสนใจวาเปนภาพเชงลบไดอยางรวดเรว สำหรบภาพสามเหลยมทชไปทางซาย

และขวา ไมคอยมผลตอการตดสนใจมากนก สวนภาพสามเหลยมชขนมผลเลกนอย

หนงในผวจยกลาววา งานวจยของพวกเราแสดงใหเหนวา ภาพสามเหลยมทชลงสอถงอารมณ ความรสกในเชงลบโดยเฉพาะ ซงพวกเขารบรไดเรวและสมผสไดวานนคอ ภยคกคาม

นกวจยอกคนหนง กลาวเพมเตมวา ถาเราดจากลกษณะบคลกของตวการตน หนาตาของ ผรายมกจะถกวาดใหมควทชวราย ซงมลกษณะชลงบรเวณกลางคว ซงนนชวยอธบายไดวา ทำไม ภาพสามเหลยมชลงถงเชอมโยงกบใบหนาในเชงลบได โดยภาพสามเหลยมชลงนมความสอดคลองกบ ลกษณะของใบหนาของคนเราอยแลว และเรากนำมนมาใชโดยไมรตว

สำหรบผลงานวจยชนนไดรบการตพมพในวารสาร Emotion (วารสารของ American Psychological Association หรอ สมาคมจตวทยาแหงอเมรกา)

8 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

9มถนายน 2556 สาระวทย สวทช.

บานน กค ด

Quiz

สนใจ ตดตอ สอบถามและสงซอไดท ศนยหนงสอ สวทช.โทรศพท 0 2564 7000 ตอ 1179-80 Email: cyberbookstore@nstda.or.thFacebook: ศนยหนงสอ สวทช.

รางวลท 1 สมดโนต สวทช. 1 ชด (3 เลม) จำนวน 1 รางวล

รางวลท 2 โพสทอท สวทช. จำนวน 2 รางวล

รางวลท 3ดนสอ สวทช. 1 ชด (5 แทง) จำนวน 3 รางวล

สวสดคณผ อ านทกทาน

มาถงฉบบทสามแลว คณผอานคงจำกนไดวา Sci Quiz ฉบบท 1 เหมยวถามวา “ใครกนนะ ทเปนคนรเรม จำแนกสงมชวตออกเปนหมวดหมเปนคนแรกของโลก” มคณผอานสงคำตอบมา รวมสนกกนมากมาย คำตอบกหลากหลายกนไป เอาเปนวาเหมยวเฉลยเลยแลวกน เขาผนนกคอ...

อรสโตเตล (Aristotle)

ในราว 300 ปกอนครสตศกราช อรสโตเตลไดพยายามจำแนกสงมชวตดวยหลกการงายๆ โดยดจากรปราง ทอยอาศย และการดำรงชวต ซงเขาแบงพชออกเปน ไมยนตน (trees) ไมพม (shrubs) และไมลมลก (herbs) สวนสตวไดแบงออกเปน 2 กลม คอ สตวทมกระดกสนหลงและมเลอดสแดง (Enaima-Vertebrates) และ สตว ไมมกระดกสนหลงและไมมเลอดสแดง (Anaima-Invertebrate)

ตอมา ธโอฟราสตส (Theophrastus) ลกศษยของอรสโตเตล ไดทำ การศกษาเรองพชตอจากอาจารยของเขา และจากการเฝาสงเกตรวบรวมขอมล อยางละเอยด เขาไดจำแนกพชออกเปนกลมดวยหลกการทซบซอนขนกวาของ อรสโตเตล และไดจดบนทกเปนหนงสอทรวบรวมรายละเอยดของพชพรรณไวเกอบ 500 ชนด ธโอฟราสตสไดรบการยกยองวาเปน บดาแหงพฤกษศาสตร

หลงจากนน กมคนเสนอวธการจดจำแนกหมวดหมสงมชวตขนมามากมาย แตกยงไมมระบบไหนทเปนสากล จนในราวป ค.ศ. 1707-1778 คารล ลนเนยส (Carl Linnaeus) นกพฤกษศาสตรชาวสวเดน ไดเสนอการจำแนกหมวดหมพช และสตวไวเชนเดยวกบคนอนๆ แตเขาไดเสนอระบบการตงชอวทยาศาสตร (scientific name) แบบทวนาม (binomial nomenclature) ใหกบสงมชวตดวย

การตงชอสงมชวตของลนเนยสไดรบการยอมรบเปนสากลและใชมาจนถงปจจบน และตวเขากไดรบการยกยองใหเปน บดาแหงอนกรมวธาน

นาเสยดายจรงๆ ทไมมใครตอบอรสโตเตลเลย แตเพอเปนการขอบคณ ทานผอานทไดรวมสนกกบคอลมน Sci Quiz ในฉบบปฐมฤกษของเรา เหมยว ขอมอบรางวลพเศษ “กระเปาผาสปนบอนดสสดจด” ใหกบทานผอานทตอบมา

ใกลเคยงรวม 7 รางวล ดงตอไปน

1 เรองเลาจากปลาทหนางอปลาท ตากลมโต ปากกวาง ตวแบน หวทายแหลม เกดและโตอยในทะเลรวมกน เปนฝง เปนปลาตวเลกทมเสนทางการเดนทางตงแตเลกจนโต จนกลายเปน เรองราวยาวไกล ใหบอกเลาแกบรรดาผองเพอนๆ เกยวกบ “ปลาทหนางอ (คอหก)” เหลาน

2 อาณาจกรมดมดเอยมดแดง เลกๆ เรยวแรงแขงขยน ใครมากลำกรายทำรายถงรงมน กวงพร กรกนมาทนท สไดหรอมไดใจสาหส ปากกดกนตอยไมถอยหน ถารงเราใคร กลามาราว ตองตอยตทรหดเหมอนมดเอย

พเศษ!! สมาชกสาระวทย สงซอลด 20% เหลอราคาเลมละ 52 บาท

1.คณละเอยด แจมจนทร

2.คณอรนช กอสวสดพฒน

3.คณศภมนต อนทรจนทร

4.คณชาลน เคาฉม

5.คณกลวด สวรรณไตรย

6.คณนรศรา เคาฉม

7.คณ เนตรนภส รณะนนทน

รอรบของรางวลกนนะฮะ

ทกวนน อากาศรอนเหลอเกน ตนไมทเหมยวปลกไวทนแดดไมไหว ตายเรยบ เลย เหมยวจงอยากจะถามทานผอานวา เราจะมวธไหนบางในการปรบปรงพนธตนไมใหทนทานเหมอนพชในทะเลทราย ตอนนเหมยวคดออกแลว 1 วธ เพอนๆ ทายซวา เหมยวจะใชวธอะไร ใบใหนดวาเปน วธทวาดวยการปรบปรงลกษณะของสงมชวต เพอใหไดลกษณะตามทตองการ

ถาคดไดแลวสงคำตอบมาบอกเหมยวท กองบรรณาธการ สาระวทย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 หรอสงทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรอทาง e-mail ท sciquiz@nstda.or.th อยาลมเขยนชอ ทอย มาดวยนะฮะ

หมดเขตสงคำตอบ วนท 30 มถนายน 2556 คำตอบจะเฉลยพรอม ประกาศรายชอผไดรบรางวลใน สาระวทย ฉบบท 5 สำหรบของรางวล ทางเรา จะจดสงไปใหทางไปรษณย

ศนยหนงสอ สวทช. ภมใจนำเสนอสนคาใหม หนงสอนทานวทยาศาสตรสำหรบเดกเลกสองเลม ดวยกน สำหรบนองๆ หนๆ วยเรมเรยนร ราคา เลมละ 65 บาท

65

65

10 สาระวทย สวทช. มถนายน 2556

ชอ/สกล..............................................................................................................

ทอยปจจบนจงหวด............................................................................................

E-mail ...............................................................................................................

วฒการศกษา (โปรดระบสาขาทจบ)...................................................................

อาชพปจจบน คร/อาจารย นกเรยน (ชน...................)

นสต/นกศกษา (ป.......คณะ..................................................)

รบราชการ/พนง.รฐวสาหกจ พนง.บรษทเอกชน

ธรกจสวนตว อนๆ.................................

วนท ......................................................................................

ใบสมครสมาชก

สทธพเศษสำหรบสมาชก

ไดรบนตยสารอเลกทรอนกส สาระวทย อยางตอเนองทางอเมล ตามททานไดแจงไวในใบสมครสมาชกโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

ไดรบสทธซอหนงสอของ สวทช. ลด 20% คาจดสงฟร! (เฉพาะในประเทศ) โดยแจงชอสกล ทอยและอเมลของทานในการสงซอทกครง

หมายเหต 1. ทานสามารถสงไฟลหรอถายเอกสารแบบฟอรมนเพอใหทานอนทสนใจ

สมครเปนสมาชกได

2. โปรดสงใบสมครกลบมายงกอง บ.ก. ตามทอยขางลาง หรอทางโทรสาร

หรอทางอเมล

กองบรรณาธการ สาระวทย

ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

111 อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย

ถ.พหลโยธน ต.คลองหนง อ.คลองหลวง

จ.ปทมธาน 12120

โทรสาร 0 2564 7016

e-mail: sarawit@nstda.or.th

สาระวทย เปนนตยสารอเลกทรอนกส (e-magazine) รายเดอน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมลขาวสารและความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทงของไทยและตางประเทศ โดยจะยอยและยอขอมลใหอานงาย และเนอหาไมยาวมาก ใหแกกลมผอานทเปนเยาวชน และประชาชนทวไปทสนใจในเรองดงกลาว โดยสามารถดาวนโหลดไดฟรท www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอ บอกรบเปนสมาชกไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ จดทำโดย ฝายสอวทยาศาสตร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (National Science and Technology Development Agency, NSTDA) หรอ สวทช.

© สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ โดย สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต หามลอกเลยนไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมนนอกจากจะไดรบอนญาต

ขอความตางๆ ทปรากฏในนตยสารอเลกทรอนกสฉบบน เปนความเหนโดยอสระของผเขยน สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไมจำเปนตองเหนพองดวย

‹ÍÂâÅ¡¢ŒÍÁÙÅ¢‹ÒÇÊÒÃÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�à¾×èͤس

เรอง: ดร. ชน

ภาพ: Artbox