saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao...

41
saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze Tbilisi 2013

Transcript of saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao...

Page 1: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba

samuSao adgilebze

Tbilisi2013

Page 2: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

1

winasityvaoba (gv-2-4);

Sromis dacvis mxriv arsebuli mdgomareoba saqarTveloSi.

statistika: sawarmoo travmebi da profesiuli daavadebebi; sawarmoo

SemTxvevebis garemoebebi da mizezebi (gv-5-21);

profkavSirebis mier ganxorcielebuli aqtivobebi (sasamarTlo

procesebi, RonisZiebebi) (gv-22,23);

saqarTveloSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi kanonebis da

kanonqvemdebare aqtebis CamonaTvali da analizi (gv-24-32);

aRmosavleT evropis qveynebSi Sromis usafrTxoebis sferoSi moqmedi

kanonmdeblobis analizi (gv-33-37);

daskvnebi da rekomendaciebi (gv-38,39).

kvleva ganxorcielda saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis

mier fridrix ebertis fondis mxardaWeriT

Page 3: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

2

winasityvaoba

fridrix ebertis fondis mier dafinansebuli am proeqtis farglebSi saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebam Seiswavla da gaanaliza qveyanaSi Sromis dacvis sferoSi arsebuli mdgomareoba. proeqtis farglebSi momuSave samuSao jgufma Seiswavla da gaanaliza, rogorc saqarTveloSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi kanonebi da instituciebis ufleba-movaleobebi, aseve evrokavSiris (aRmosavleT evropis) qveynebis kanonmdebloba. proeqti upirveles miznad isaxavda saqarTvelos da evrokavSiris (aRmosavleT evropis) qveynebSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi kanonebis da kanonqvemdebare aqtebis SedarebiT analizs.

sawyis etapze Seiqmna samuSao jgufi, romlis wevrebic iyvnen: Sromis dacvis da teqnikuri usafrTxoebis specialisti, iuristi, ekonomisti da sxva. jgufis mier moZiebul iqna saqarTveloSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi kanonebi da kanonqvemdebare aqtebi. Ggaanalizda latviis, estoneTis da poloneTis Sesabamisi kanonmdebloba. amis garda samuSao jgufma miiRo informacia saxelmwifo da arasamTavrobo seqtoridan, uSualod sawarmoebidan. Seswavlil iqna sakiTxebi, rogoricaa samuSao adgilebze teqnikuri usafrTxoebis normebis dacvis mdgomareoba, sawarmoo travmebis da profesiuli daavadebebis statistika, sawarmoo SemTxvevebis garemoebebi da mizezebi, gatarebuli prevenciuli RonisZiebebi, rogorc saxelmwifo sazedamxedvelo samsaxurebis, aseve damsaqmeblebis mxridan, mZime, mavne da saSiSpirobebian samuSaoebze dasaqmebulTa Sromis pirobebi, damsaqmeblebis xarjiT dasaqmebulis savaldebulo perioduli samedicino Semowmeba da sxva.

SromiT urTierTobebTan dakavSirebul erT-erT umniSvnelovanes sakiTxs warmoadgens Sromis dacvis sferoSi arsebuli urTierTobebi. adamianis damsaqmebelTan urTierTobis umTavresi mizani cxovrebisaTvis aucilebeli saxsrebis gamomuSavebaa. igi Sedis masTan /visTan?/ SromiT urTierTobaSi da bunebrivia misTvis umTavresia kiTxvebi: rogor vimuSaveb, ra pirobebSi, ramdenad usafrTxo iqneba Cemi saqmianoba da rogori iqneba Sromis anazRaureba? am CamonaTvalSi TiToeul muSaks Tavisi prioritetebi aqvs, magram erT-erTi, rac yvelas aucileblad daainteresebs - Sromis pirobebia.

rasakvirvelia, Sromis dacvis subieqtebs Soris urTierTdamokidebuleba imdenad mravalferovania, rom kanonSi yvela niuansis gaTvaliswineba SeuZlebelia. amasTan, kanonebis momzadeba da maTi miReba sakmaod did dros saWiroebs. saxelmwifos movaleoba urTierTdamokidebulebis wesebis dadgena da Sesabamisi normatiuli dokumentebis gamocemaa, romlebic daaregulirebs Sromis dacvasTan dakavSirebul sakiTxebs da kontrols daawesebs maT Sesrulebaze. Sromis dacvis subieqtebs saxelmwifo akisrebs garkveul valdebulebebs da aniWebs saTanado uflebebs arsebuli kanonebisa da dadgenilebebis Sesabamisad. ase rom, dinamiurad cvalebadi ekonomikis pirobebSi Cven SegviZlia visaubroT mxolod Sromis dacvis subieqtebis ZiriTad ufleba-movaleobebze da davamyaroT imedebi maT jansaR azrze, unarze gamonaxon warmoqmnili problemebis gadaWris gzebi, rac mxolod socialuri partniorobis waxalisebis gziT SeiZleba ganxorcieldes. amas ki Sesabamisi sakanonmdeblo baza sWirdeba, sadac umTavresi adgili profesiul kavSirebs da damsaqmebels Soris koleqtiuri molaparakebebis efeqturad da keTilsindisierad warmarTvis garantiebs unda eTmobodes.

Page 4: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

3

rogor aris organizebuli saqarTveloSi socialuri partnioroba

Sromis dacvis sferoSi? imdenad, ramdenadac Sromis dacvis sferoSi erTmaneTs upirispirdeba

dasaqmebulTa da damsaqmebelTa interesebi, savsebiT gasagebia, maTi miswrafeba TavianT sasargeblod Secvalon interesTa balansi meore mxaris interesebis xarjze. naTelia aseve saxelmwifos maregulirebeli rolic, romelic unda cdilobdes daadginos urTierTSeTanxmebuli gadawyvetilebebis miRebis yvelasaTvis xelsayreli erTiani wesebi da meqanizmi. warmoebaSi Sromis dacvis or subieqts dasaqmebulsa da damsaqmebels am mimarTebiT TavianTi interesebi aqvT da bunebrivia maTi miswrafeba - daicvan is minimaluri danakargebiT. mravali wlis ganmavlobaSi saqarTveloSi aseTi midgoma koncefciis donezec ki iyo uaryofili.

dasaqmebuli dainteresebulia, rom damsaqmeblisagan uzrunvelyofili iyos rogorc minimum, jansaRi da usafrTxo Sromis pirobebiT, maRali anazRaurebis pirobebSi.

damsaqmebeli Tavis mxriv wina planze ayenebs Sromis ekonomikur aspeqtebs da cdilobs minimumamde daiyvanos xarjebi, maT Soris Sromis dacvazec.

saxelmwifo mowodebuli unda iyos daadginos Sromis dacvaSi monawile TiToeuli subieqtis ufleba_movaleobebis sistema da Seqmnas Sromis dacvis dadgenili normebis Sesrulebis meqanizmebi, risTvisac gamoicema kanonebi da yalibdeba marTvis, zedamxedvelobisa da kontrolis organoebi Sromis uflebebisa da Sromis dacvis kanonmdeblobis Sesasruleblad. aRniSnuli bazisuri sakiTxebi saqarTveloSi faqtobrivad ugulebelyofili iyo.

Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am mimarTebiT arsebuli saerTo problemebis gadawyvetis urTierTmisaRebi gzebis Ziebis sistema, sistema urTierTmolaparakebisa Sromis dacvis subieqtebs Soris.

rogor unda xdebodes am urTierTSeTanxmebebis gamyareba

_ koleqtiuri xelSekrulebebis gaformebiT, romelTa Semadgenel

nawilsac warmoadgens SeTanxmeba Sromis dacvasTan dakavSirebiT. _ erToblivi struqturebis SeqmniT, romlebic mowodebuli iqneba

gadawyvitos Sromis dacvis problemebi sawarmoSi/organizaciaSi. _ organizaciebSi Sromis dacvis marTvis iseTi sistemis formirebiT,

romelic xels Seuwyobs, rogorc damsaqmebelTa, ise TiToeuli muSakis dainteresebas Sromis dacvis sferoSi efeqturi saqmianobiT, maT Soris ekonomikuri berketebis gamoyenebis meSveobiT.

karg magaliTad SeiZleba CaiTvalos Sromis dacvis erToblivi komitetebi da komisiebi, romelTa SemadgenlobaSic paritetul sawyisebze Sevlen damsaqmebelTa da dasaqmebulTa warmomadgenlebi, (rogorc wesi, eseni arian profkavSirebis warmomadgenlebi).

muSakTa mier arCeuli rwmunebuli (sazogadoebrivi inspeqtori) Sromis dacvis sakiTxebSi da damsaqmeblis warmomadgeneli Sromis dacvis specialisti, muSaoben erTad mudmiv safuZvelze da erToblivad axorcieleben sawarmoSi Sromis dacvis samoqmedo gegmas.

Page 5: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

4

Sromis dacvis komiteti (Okomisia) Tavis regularul sxdomebze axdens politikisa da moqmedebis gegmis formirebas. wyvets Sromis dacvasTan dakavSirebul mniSvnelovan sakiTxebs. komitetis ZiriTadi funqciaa riskebis gamovlena, maTi Sefaseba da marTva (Sesabamisi prevenciuli RonisZiebebis gatareba). komitetis SemadgenlobaSi Sedian muSakTa arCeuli warmomadgenlebi da damsaqmebelTa mier daniSnuli specialistebi (mag. aRmasrulebeli direqtori, warmoebis specialisti, eqimi).

_ damsaqmeblis monawileoba Sromis dacvis marTvis sistemaSi

(sawarmos masStabiT) _ es aris, pirvel rigSi, Sromis dacvis samsaxuri (an Sromis dacvis specialisti).

_ muSakTa monawileoba Sromis dacvis marTvis sistemaSi _ es aris Sromis dacvis erToblivi komitetebis (komisiebis) Seqmna, rwmunebulebis arCeva.

_ saxelmwifos monawileoba Sromis dacvis marTvis sistemaSi _ es aris Sromis dacvis Sesaxeb kanonmdeblobis miReba da TiToeuli subieqtis mier misi Sesrulebis kontroli yvela doneze.

Page 6: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

5

Sromis dacvis mxriv saqarTveloSi arsebuli mdgomareoba, statistika, sawarmoo travmebi da profesiuli daavadebebi.

kvlevis procesSi miRebulma monacemebma qveynis samrewvelo centrebSi ubeduri SemTxvevebis, profesiul da onkologiur daavadebaTa zrdis SemaSfoTebeli tendenciebi gamoaaSkarava. 1

sawarmoo SemTxvevebi 2007-2011

1 saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros statistika saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 170-e, 240-e da 240(a)-e muxlebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebze, rasac mohyva muSakebis janmrTelobis dazianeba an gardacvaleba.

dargi 2007 2008 2009 2010 2011

gard.

daSav. gard. daSav. gard. daSav. gard. daSav gard. daSav.

mSenebloba

15

3

9

12

19

16

32

77

8

7

energetika

5

2

11

4

7

5

10

12

1

3

samTo mopoveba

3

2

1

-

2

5

14

11

7

7

metalurgia

-

-

4

1

-

1

1

15

1

22

rkinigza

1

-

3

-

2

7

4

3

1

3

navTobi da gazi

3

3

1

4

1

3

1

3

1

1

soflis meurneoba

1

4

3

3

2

3

2

3

-

-

kavSirgabmuloba

-

-

-

-

2

-

1

4

-

-

medicina

1

-

-

-

1

1

1

-

-

1

transporti

1

2

1

-

1

-

5

8

-

2

Mmrewveloba 3

7

1

4

2

12

6

21

-

6

momsaxurebis sfero

-

2

4

6

2

3

4

11

2

1

sul:

33

25

38

34

41

56

81

168

21

53

Page 7: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

6

profesiuli daavadebebi

2005 wels daavadda 28 muSaki, maT Soris 4 qali, romelTagan 3 muSaobda “WiaTurmanganumSi”, erTi _ “ss zestafonis feroSenadnobTa qarxanaSi”

2006 weli _ aRricxulia 25 profdaavadeba, saidanac 18 aRiricxa Sps “jorjian manganezSi”.

2007 weli _ aRricxulia profdaavadebis 2 SemTxveva. Oorive “Sps jorjian manganezSi”.

2008 wlidan dRemde aRricxuli aRar aris profdaavadebebis arcerTi SemTxveva, radgan 2008 wlidan profdaavadebebze saxelmwifo pensiebi ukve aRar gaicema. 2

zestafonis feroSenadnobTa qarxana

zestafonis feroSenadnobTa qarxanaSi gazgamwmendi filtrebi sistematurad ar muSaobs. rogorc CvenTvis cnobili gaxda qarxnis xelmZRvanelobis mier Semotanilia marokos madani, romelsac ar gaaCnia sertifikati, aris tyviis Semcveli da momwamvlavi. qarxanaSi momuSave personalisgan SevityveT, rom saRamoobiT gazgamwmendi iTiSeba da mavne nivTierebebi haerSi ifrqveva.

aRsaniSnavia, rom sawarmo garemoze zemoqmedebis nebarTvis gareSe muSaobs, permanentulad xdeba haerSi mavne nivTierebebis gafrqveva, ugulebelyofilia standartebi. Tumca sawarmo dRemde ganagrZobs funqcionirebas zemoT aRniSnuli darRvevebiT.

rogorc Cans, zestafonis feroSenadnobTa qarxanas xelisuflebis maRalCinosnebi lobirebdnen, winaaRmdeg SemTxvevaSi verc erTi sawarmo

ver imuSavebda am nebarTvis gareSe. qalaqis garemo wlebis ganmavlobaSi iwamleba, oficialuri statistikuri monacemebic ki cxadyofs, rom raionSi onkologiuri daavadebebis ricxvi izrdeba: 2007 2008 2009 2011 982 1023 1067 1133

ekologiuri samarTlis centris informaciiT, aRniSnulis garda,

zestafonis feroSenadnobTa qarxanaSi aris sxva problemebic: muSa-mosamsaxureebs urTules pirobebSi uwevT muSaoba. 2012 wlis aprilSi, roca sawarmoSi mavne nivTierebebis morigi gafrqveva moxda, gardaicvala memanqane (goCa samxaraZe). amave wyaroze dayrdnobiT, SemoaqvT arasertificirebuli marganecis madani, romlis gamoyenebac sxva qveynebSi 2 saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, saqarTvelos profkavSirebis roli Sromis dacvisa da usafrTxo Sromis sakiTxebSi gv 14, Tbilisi 2009 w.

Page 8: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

7

akrZalulia. Tavs iCens kidev erTi problema-gamwov filtrebze didi odenobiT eleqtroenergia ixarjeba da amis gamo zogjer am filtrebs ar amuSaveben. am etapze aravis Seumowmebia, ra filtrebi daayena administraciam, rogor daayenes, marTlac daayenes Tu ara. saxelmwifos es sawarmo Tavis nebaze hyavs miSvebuli. viTarebas kidev ufro amZimebs parlamentis mier axladmiRebuli kanoni (kanoni “garemos dacvis Sesaxeb” Setanilia cvlileba 20.03.12), romliTac formdeba xelSekruleba garemosa da bunebrivi resursebiT sargeblobis sferoSi da Tu sawarmo an pirovneba garemos azianebs-haers abinZurebs an wyals wamlavs, kompensaciiis gadaxdis SemTxvevaSi, pasuxismgeblobisgan Tavisufldeba.

zestafonis feroSenadnobTa qarxanam operireba daiwyo saqarTvelos

kanonis “garemos dacviTi nebarTvis Sesaxeb” amoqmedebamde, garemoze zemoqmedebis nebarTvis Sesaxeb kanonis Tanaxmad, sawarmos nebarTva 2010 wlis 1 ianvramde saministrosTan SeTanxmebuli gegmis (programis) Sesabamisad unda moepovebina. Tumca dRemde sawarmos nebarTva ar gaaCnia, xolo garemos dacvis saministro ar reagirebs kanondarRvevaze. 3

kaspis cementis qarxana

ukanaskneli kvlevebis mixedviT, kaspSi dabinZurebulia wyali, haeri da niadagi, rac Seexeba qarxnis gamonabolqvs, mdgomareoba gasul wlebTan SedarebiT gaumjobesebulia, Tumca problema srulad aRmofxvrili ar aris. kaspSi kidev arsebobs patar-patara sawarmoebi, romlebsac filtrebi ar uyeniaT da funqcionireben dasaxlebul teritoriaze, ris Sedegadac mtvris koncentracia aRniSnul teritoriaze sakmaod maRalia. aseTi sawarmoebi dasaxlebul punqtebSi ar unda Sendebodes. ramdenadac CvenTvis aris cnobili, kaspSi igegmeba kidev ramdenime qarxnis amoqmedeba, rac arsebul rTul mdgomareobas kidev ufro daamZimebs.

kaspis cementis qarxanaSi gamoikiTxa 329 momuSave, sqesis mixedviT respodentebi ase gadanawildnen: mamakaci-78%; qali-22%. am respodentTa Soris 44,9% daavadebulia, maT Soris 92%-mamakaci; 8%-qali. aRsaniSnavia, rom aRniSnul warmoebaSi staJis matebasTan erTad matulobs avadobis maCvenebeli.4 3 ekologiuri samarTlis centri, ix. http://www.liberali.ge 4 saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, S.p.s. “saqcementi”-is kaspis cementis qarxanaSi epidemiologiuri kvlevis Sedegebi gv 27, Tbilisi 2009 w.

Page 9: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

8

momuSaveTaA Sromis pirobebis higienuri Sefaseba manganumis madnis mopoveba-gamdidrebisas saqarTveloSi

saqarTvelos erovnuli meurneobis dargebs Soris gansakuTrebuli adgili ukavia samTo-madno mrewvelobas, maT Soris manganumis madnis mopoveba – gamdidrebas. saqarTveloSi arsebuli manganumis madnis sabadoebi (WiaTura) gamoirCeva manganumis Semcvelobis maRali xarisxiT da wiaRSi arsebuli didi maragiT. dReisaTvis manganumis madanze didi moTxovnaa qveynis Sida da gare bazrebze, rac aisaxeba manganumis naerTebis gamoyenebis farTo speqtriT. samTo-gamamdidrebel sawarmoebSi (liTonuri madnebis mopovebisas) socialur-higienuri monitoringis obieqturi maCveneblebis dadgenisa da momuSaveTa janmrTelobisaTvis aprioruli riskis gansazRvris mizniT, gansakuTrebuli yuradReba eqceva momuSaveTaA Sromis higienuri pirobebis kompleqsur Sefasebas.

manganumis madnis mopoveba-gamdidrebisas dasaqmebulTa ricxobrivi

zrdis tendencia, maTi Sromis da janmrTelobis dacvaze zedamxedvეlobis Sesusteba (zogjer ararseboba), momuSaveTa Sromis higienurad usafrTxo pirobebiT uzrunvelyofis da profesiuli da profesiiT ganpirobebuli daavadebebis profilaqtikis RonisZiebebis saWiroeba ganapirobebs higienuri kvlevebis Catarebis aucileblobas.

zemoaRniSnuli garemoebebis gaTvaliswinebiT kvlevis mizania “jorjian manganezis” WiaTuris samTo-gamamdidrebeli kombinatis maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi momuSaveTaA Sromis pirobebis kompleqsuri Sefaseba (momuSaveTa janmrTelobisTvis aprioruli profesiuli riskis gansazRvra).

samuSao garemos mavne (riskis) faqtorebis (mtveri, mavne qimiuri nivTierebebi, sawarmoo mikroklimati, xmauri, ganaTeba) realuri doneebis da maTi gadametebis (gadaxris) xarisxis dasadgenad, gamoyenebuli iyo saqarTveloSi moqmedi Sesabamisi higienuri normebi, sanitaruli wesebi, meToduri miTiTebebi.

manganumis madnis mopoveba-gamdidrebis teqnologiuri procesi moicavs: burRva-afeTqebiT samuSaoebs, madnis mongrevas, datvirTvas, sangrevebis gamagrebas, madnis transportirebasa da gadatvirTvas gamamdidrebel fabrikaSi, madnis pirvelad da meorad msxvrevasa da gamdidrebas.

maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi Catarebuli kvlevebis Sedegad dadginda, rom teqnologiuri operaciebis mimdinareobisas samuSao zonis haerSi gamoiyofa sawarmoo mtveri (manganumisa da siliciumis dioqsidis Semcveli) xSir SemTxvevaSi zogad dasaSveb kondiciaze maRali koncentraciebiT (6,9 – 50,0 mg/m3; 8.0 – 56.7 mg/m3; 4.5 – 82,4 mg/m3; zdk 6,0 mg/m3 gamokvleuli 61 samuSao adgilidan 38 samuSao adgili (samuSao adgilebis 62,2%) xasiaTdeba maRali “mtvrianobiT” da Sesabamisad miekuTvneba Sromis higienur pirobebs mavne me-3 klass xarisxiT 2; 3; 4.

samuSao zonis haeris damtverianebis monacemebis mixedviT higienurad arasaxarbielo mdgomareoba aRiniSneba lenturi konveiris memanqanis, firfitebiani mkvebavis memanqanis (z. patariZis sax. maRaro da gamamdidrebeli fabrika), bunkeris CamCexis, ybebiani da konusuri samsxvrevelas memanqaneebis (SuqruTis da a.wereTlis sax. maRaroebis gamamdidrebeli fabrikebi), badiebis gamgoreblis da mkvebavis memanqanis (mRvimevis maRaro da gamamdidrebeli fabrika) samuSao adgilebze.

Page 10: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

9

maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi samuSao zonis haeri gamokvleulia mavne nivTierebaTa (manganumis naerTebi, sazeT-macivebeli siTxeebis aerozoli, 6 valentiani qromis naerTebi, naxSirbadis oqsidi) Semcvelobaze. Ggamokvlevebi Catarda 71 samuSao adgilze, aqedan 54 samuSao adgilze (Seswavlili samuSao adgilebis 76%) aRiniSna mavne nivTierebebis zdk-ze maRali koncentraciebi, rac miuTiTebs Sromis pirobebis sakmaod maRal xarisxze.

gamokvlevebma gviCvena, rom samuSao zonis haeris mavne nivTierebebiT dabinZurebis TvalsazrisiT WiaTuris samTo gamamdidrebel kombinatSi wamyvani adgili ukavia manganumis naerTebis aerozols, misi koncentracia samuSao zonis haerSi 1,1 - 8,0-jer aRemateba zRvrulad dasaSvebs da gansakuTrebiT maRalia teqnologiuri jaWvis im etapze, sadac momuSaveebs kontaqti aqvT mSral madanTan.

samTo-gamamdidrebeli kombinatis calkeul maRaroebsa da fabrikebSi momuSaveTa samuSao adgilebze sawarmoo mikroklimatis mdgomareobis Seswavla moicavda saTavsoebSi da madnis mompovebel ubnebSi haeris temperaturis, fardobiTi tenianobis haeris moZraobis siCqaris da siTburi gamosxivebis parametrebs.

mikroklimatis mdgomareoba patariZis sax., stalinis sax., mRvimevis maRaroebsa da maT gamamdidrebel fabrikebSi Seswavlilia wlis civ periodSi, SuqruTis da wereTlis sax. maRaroebSi da maT gamamdidrebel fabrikebSi ki - wlis Tbil periodSi.

haeris temperaturis minimaluri maCveneblebis SedarebiT dabali done dafiqsirda patariZis sax., stalinis sax., sof. mRvimevis maRaros rogorc miwis qveS, aseve miwis zedapirze ganlagebul nawilSi da maT gamamdidrebel fabrikebSi (wlis civi periodi).

haeris temperaturis SedarebiT maRali maCveneblebi wlis Tbil periodSi dafiqsirda SuqruTis da wereTlis sax. maRaroebis miwisqveS ganlagebul saTavsebSi.

fardobiTi tenianobis maRali maCveneblebi aRiniSna (wlis periodis miuxedavad) Seswavlili maRaroebis da maTi gamamdidrebeli fabrikebis umetes nawilSi.

gamokvlevebiT dadginda, rom aRniSnul maRaroebsa da maTi gamamdidrebeli fabrikebis Seswavlil 137 samuSao adgilidan 123-ze mikroklimati araxelsayrel (wlis Tbil periodSi-gamacxelebel, wlis civ periodSi gamacivebel) xasiaTs atarebs (samuSao adgilebis 89,7%), da miekuTvneba Sromis higienuri pirobebiT mavne me-3 klass xarisxiT 1,2,3. maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi teqnologiuri operaciebi xasiaTdeba xmauris maRali doniT. xmauris ZiriTadi wyaroebia: ybebiani da konusuri samtvrevlebi, pirveladi da meoradi gacxrilvis vibraciuli cxrilebi, elevatorebi, klasifikatorebi, mkvebavi manqanebi, haermberebi, pnevmaturi CaquCebi da sxva. Ggamokvleuli 191 samuSao adgilidan 174 adgilze (91%) aRiniSneba xmauris doneTa gadameteba dasaSveb sanitariuli normaze – 80 db.a. xmauris maRali done aRiniSneba maRaroebSi gvirab-gamyvanis samuSao adgilze, madnis mongrevisas pnevmaturi CaquCiT 96-97 db.a, rac 16-17 db.a-iT aRemateba dasaSvebs. gamamdidrebel fabrikebSi xmauris saSualo done meryeobs 82-95 db.a-s farglebSi, rac 2-15 d.b.a-iT aRemateba dasaSveb sanitarul normas. xmauris maqsimaluri done aRiniSneba haermberis memanqaneTa samuSao adgilebze, 98-102 db.a, rac 18-22 db.a-Ti aRemateba dasaSvebs.

Page 11: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

10

xmauri atarebs farTozolovan mudmiv xasiaTs, aqvs rTuli speqtruli Semadgenloba, aRwevs did intensivobas da maqsimalur bgeriT energias 250-8000 hc. farglebSi.

maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi samuSao adgilebis ganaTeba araerTgvarovania, magram ZiriTadad akmayofilebs arsebul sanitarul normebs.

gamokvleul samuSao adgilebze samuSao dRis (samuSao operaciebis) qronometrirebis monacemebiT dadginda, rom muSebi ZiriTadad muSaoben saSualo datvirTviT, xolo zogjer samuSao operaciebi Sromatevadia da zedmetad datvirTuli. amasTan muSebi samuSao drois 51,2-79,2%-is ganmavlobaSi muSaoben mtvris, qimiuri nivTierebebis, xmaurisa da araxelsayreli mikroklimatis zemoqmedebis qveS.

maRaroebsa da gamamdidrebel fabrikebSi momuSaveTaA Sromis higienuri pirobebis kompleqsuri Sefasebis Sedegad gamovlinda higienurad arasaxarbielo samuSao adgilebi, profesiebi mavneobis klasebiT 3,2. 3,3. 3,4: gvirabgamyvani, mburRavi, mebige, mtvirTavi, skreperis, elmavlis memanqaneebi, amfeTqebeli,satvirTo-sabagiro gzis memanqane, badiebis gamgorebeli, bunkeris CamCexi, mkvebavis, samtvrevelas, lenturi konveiris, vibraciuli cxrilis, logouSeris, saleqi manqanis, Semsqeleblis, haermberis memanqaneebi, el. SemduRebeli, laboranti.

samuSao adgilebze mtvris, qimiuri nivTierebebis gamoyofa zdk-ze maRali koncentraciebiT, mikroklimatis maCveneblebisa da xmauris parametrebis dasaSvebi normebidan gadaxra (gadameteba) metnaklebi xarisxiT ganpirobebulia teqnologiuri procesis TaviseburebebiT, moZvelebuli, teqnikurad gacveTili, arahermetuli manqana-danadgarebis gamoyenebiT, samuSao adgilebis araswori organizaciiT, ventilaciis sistemebis araefeqturi muSaobiT, zogierT ubanze misi ararsebobiT da sxva.

WiaTuris maRaroelTa Sromis higienuri pirobebis kompleqsuri Sefasebis safuZvelze dadginda, rom muSebi ganicdian samuSao garemos mavne qimiuri da fizikuri faqtorebis kombinirebul zemoqmedebas maRali eqspoziciuri dozebiT, gansakuTrebiT is muSebi, romelTa Sromis pirobebi miekuTvneba mavne me-3 klass xarisxiT: 2; 3; 4, rac qmnis (maRali albaTobiT) momuSaveebSiASromis profesiuli da profesiiT ganpirobebuli daavadebebis ganviTarebis winapirobas.5

5 saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, momuSaveTa Sromis pirobebis higienuri Sefaseba manganumis madnis mopoveba-gamdidrebisas saqarTveloSi. gv-24, Tbilisi 2009 w.

Page 12: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

11

saqarTveloSi profesiuli daavadebebis ganawileba6

1970-2006 w.w.

vibraciuli daavadeba 237 manganumiT qr. intoqsikacia 234 qr. bronqiti 169 pnevmokoniozebi 140 smenis nervis anTeba 96 bronquli asTma 81 sxvadasxva intoqsikaciebi 23 manganokonoizi 20

1970-2006 w.w.

asaki

staJi

20-30w. 31-39 w. 40-49 w. 50w. da meti

sul

1-5 w.

7 27 40 22 96

6-10 w.

15 62 177 74 328

11-20 w. 13 47 145 162 367 21 w. da meti 126 170 296 sul 25 136 488 428 1077

Sromis higienuri klasifikaciis Tanaxmad, Sromis analizis

safuZvelze mrewvelobis sxvadasxva warmoebaSi, sadac maRalia profesiuli

avadobis maCveneblebi, Seesabameba mavneobis meore-mesame xarisxs da

mavneobis meore-mesame klass.

dRes Sromis medicinaSi momuSave mecnierTa da praqtikos eqimTa winaSe

dgas urTulesi amocana: qveynis ekonomikis sabazro principebze gadasvla

da sakuTrebis formis Secvla moiTxovs dasaqmebuli adamianis

6 saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, saqarTveloSi profesiuli daavadebebis ganawileba. gv-21, Tbilisi 2009 w.

Page 13: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

12

socialuri dacvis axali meqanizmebis Seqmnas, axali meToduri midgomebis

SemuSavebis aucileblobas, romelic unda eyrdnobodes sawarmoo garemos

mavne da saSiSi faqtorebis, samuSao procesis simZimisa da daZabulobis

gaTvaliswinebiT, raTa daculi iyos adamianis janmrTeloba samuSao

garemoSi arsebuli riskisagan romelSic mas uxdeba muSaoba.

moqmedebebi

moqmedi samrewvelo sawarmoebis modernizacia Tanamedrove

teqnologiebis gamoyenebiT, rac Seamcirebs garemos (maT Soris

sawarmoo garemos) dabinZurebis xarisxs, travmatizms, profesiuli da

profesiiT ganpirobebuli daavadebebis ganviTarebis risks;

qveynis masStabiT sawarmoo garemos mdgomareobis, momuSaveTa

janmrTelobis, profesiuli daavadebebisa da droebiTi Sromisuunaro

dReebis mixedviT avadobis maCveneblebis monacemTa bazis

monitoringis sistemis Seqmna;

momuSaveTa savaldebulo winaswari da perioduli samedicino

gasinjvebis sistemis aRdgena da ganaxleba;

warmoebaSi dasanergi axali teqnikisa da teqnologiebis momuSaveTa

organizmze da garemoze maTi SesaZlo moqmedebis higienuri Sefaseba;

Sromis medicinis dargSi axali sakanonmdeblo da normatiuli

dokumentebis Seqmna da arsebulis srulyofa;

dasaqmebulTa Sromisa da janmrTelobis dasacavad aucilebelia

qveyana miuerTdes Sromis saerTaSoriso organizaciis konvenciebs

Sromis dacvis sakiTxebSi: 176-e, 81-e, 155-e, 128-e, 102-e, 121-e.

kvlevis procesSi mopovebulma masalebma da samuSao adgilebze

praqtikulad arsebulma mdgomareobam cxadyo, rom saWiroa saxelmwifom

seriozuli koreqtivebi Seitanos bolo ramdenime weliwadSi Sromis

usafrTxoebis sferoSi gatarebul liberalur politikaSi, aucileblad

unda Seiqmnas samuSao garemoze uwyveti monitoringisa da Sromis pirobebis

kvalificiuri analizis, ubeduri SemTxvevebisa da profesiuli daavadebebis

aRricxvisa da gamokvlevis moqnili da efeqturi sistema. mniSvnelovan

reformasa da srulyofas moiTxovs am sferoSi arsebuli sakanonmdeblo

baza. gadasaxedia midgomebi socialuri partniorobis, koleqtiuri

xelSekrulebebis mniSvnelobis da popularizaciis aucileblobis

TvalsazrisiT, raTa Seivsos is sakanonmdeblo uflebriv-valdebulebiTi

vakuumi, romelic Catarebuli kvlevis procesSi iqna gamovlenili da

seriozulad aferxebs saqarTveloSi konkurentunariani Sromis bazris

Camoyalibebas.

Page 14: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

13

Sromis dacvis da teqnikuri usafrTxoebis normebis ignorirebis Sedegia bolo wlebSi gaxSirebuli sawarmoo SemTxvevebi. dasaqmebulTa umetesoba samSeneblo da samTo-mopovebiT samuSaoebs emsxverpla. 2010-2011 wlebis ganmavlobaSi mxolod tyibulis mindelis saxelobis

SaxtaSi 13 dasaqmebulia gardacvlili da 12 daSavebuli. SemTxvevis gamomkvlevi komisiebis daskvnebis Tanaxmad, mxolod erT SemTxvevaze daekisra pasuxismgebloba damsaqmebels, danarCen SemTxvevebSi kvlevis procesi dRemde an ar dasrulebula an Tavad gardacvlilebi da daSavebulebi arian dadanaSaulebulebi teqnikuri usafrTxoebis normebis darRvevebSi.

S.p.s. “ jorjian uoTer end fauerSi” 2008 wlis 24 dekembers moxda ubeduri SemTxveva sasikvdilo SedegiT, romelic SeemTxva wyalarinebis eqspluataciis samsaxuris pirveli saamqros damxmare muSas amiran saRiraSvils. kompaniam aanazRaura dasaflavebis yvela xarji da ojaxs kompensaciis saxiT gadasca 15 000 lari, aseve amiran saRiraSvilis samuSao adgilze daasaqma misi Svili irakli saRiraSvili, romelic dRemde muSaobs kompaniaSi.

2011 weli mindelis saxelobis SaxtaSi ubeduri SemTxveviT daiwyo. 22 ianvars daaxloebiT Ramis 1 saaTze moxda afeTqeba, ris Sedegadac daiRupa 37 wlis meSaxte (merab kalandaZe), xolo danarCenma oTxma meSaxtem: cvlis ufrosma, wmendiTi sangrevis samTo muSam, saventilacio sistemis usafrTxoebis cvlis ufrosma da ostat amfeTqebelma sxeulis mZime damwvroba miiRes. ubedur SemTxvevas ikvlevda ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros saqveuwyebo dawesebuleba teqnikuri da samSeneblo inspeqcia. komisiis daskvniT ubeduri SemTxveva meTanis

maRali koncentraciisa da arasworad warmoebuli saamfeTქeblo samuSaoebis Sedegad iyo gamowveuli. miuxedavad mravalmxrivi mcdelobisa, kvlevis procesSi ver moxerxda profkavSiris Sromis teqnikuri inspeqtorebis CarTva. S.p.s.“saqnaxSiris” administracia gardacvlilis TiToeul arasluwlovan Svils (darCa 3 Svili) yovelTviurad 150 lars gadauxdis.

2011 wlis 9 seqtembers q.tyibulSi, mindelis saxelobis SaxtaSi madanis gegmiuri afeTqeba ganxorcielda. afeTqebis arealSi muSakTa moxvedris SezRudvis sakontrolo postze gagzavnili meSaxte (Temur gabriaZe) afeTqebis dayovnebis gamo afeTqebis zonaSi mobrunda da afeTqebis Sedegad daiRupa, darCa meuRle da mcirewlovani Svili.

ubeduri SemTxveva moxda aseve 2011 wlis 6 noembers amave SaxtaSi, rasac ori meSaxtis sicocxle emsxverpla (Tamaz giorgaZe da bondo mixeiliZe). ubeduri SemTxveva Weris uecarma Camongrevam gamoiwvia. analogiuri SemTxvevis Sedegad, amave SaxtaSi, amave Tvis 25 ricxvSi sawarmoo travma miiRo orma meSaxtem (sergi aSoTia, saSa SuRlaZe). maT Soris erT-erTi daiRupa. unda aRiniSnos, rom oTxi SemTxvevidan gamomkvlevi komisiebis daskvnebis mixedviT, mxolod erT SemTxvevaze gamoikveTa damsaqmebelis braleuloba. 9 seqtembris, 6 noembris da 25 noembris ubeduri SemTxvevebis kvlevis procesSi CarTulni iyvnen tyibulis meSaxteTa profkavSiris warmomadgenlebi. daRupul meSaxteTa dakrZalvis xarjebi S.p.s. “saqnaxSiris” administraciam aanazRaura.

ubeduri SemTxveviT daiwyo 2011 weli aseve WiaTuris samTo gamamdidrebeli kombinatis maRaroebSi. 7 ianvars maRaros cvlis ufross (goCa asaniZe) elmavali daejaxa da sasikvdilo travma miayena.

Page 15: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

14

maRaroelebisgan mowodebuli informaciiT, gvirabSi iyo sibnele, elmavals ar hqonda ganaTebis farebi da cvlis ufross damjdari hqonda farnis elementebi. amas garda, sagulisxmoa is faqti, rom igi imyofeboda 1,5 kilometrze met manZilze gvirabis siRrmeSi gamosasvlelidan da ukan brundeboda fexiT, rac usafrTxoebis wesebis darRvevaa, radgan administracia “wesebis” Tanaxmad valdebulia 1.5 km-ze meti manZilidan meSaxteebis gamoyvana an Seyvana uzrunvelyos satransporto saSualebebiT.

2011 wlis 19 ianvars mRvimeebis maRaroze saremonto samuSaoebs erT-erTi daqiravebuli firma awarmoebda. swored am firmis TanamSromeli moiyola qveS vagonma, romelic maRarodan gamosvlis dros gadabrunda da sasikvdilo travma miayena momuSaves. aRniSnuli SemTxvevis gamomkvlev komisiaSi, profesiuli kavSirebis mcdeloba maTi Sromis teqnikuri inspeqtorebis CarTvasTan dakavSirebiT uSedego gamodga.

2011 wlis 9 maiss, sawarmoo SemTxveva moxda zestafonis feroSenadnobTa qarxanaSi, rasac qarxnis muSis (sulxan qvaTaZis) mZimed dasaxiCreba mohyva. rogorc irkveva, amwis meSveobiT tvirTis awevis dros ar imuSava amomrTvelma mowyobilobam, romelic axdenda amwis blokirebas im SemTxvevaSi Tu amwevi bloki acdeboda dasaSveb zRvars, ramac gamoiwvia amwis bagiris gawyveta, ris Sedegadac ramdenime tonis simZimis tvirTi daeca muSas da mTlianad moaglija marjvena fexi. SemTxvevasTan dakavSirebiT S.p.s. “jorjian manganezis” administraciaSi dargobrivi profesiuli kavSiris mier Setanil iqna werili gamomkvlev komisiaSi Sromis tqnikuri inspeqtoris Casmis Taobaze. aRniSnuli moTxovna administraciam daakmayofila. gamomkvlevi komisiis daskvnas, romlis mixedviTac braleul mxareebad miCneuli iyvnen dazaralebuli da amwe manqanis memanqane, profkavSiris Sromis inspeqtorma xeli ar moawera, Seadgina gansakuTrebuli mosazreba da moiTxova amwemeqanizmis sruli inspeqtireba teqnikuri da samSeneblo inspeqciisgan. am ukanasknelis mier inspeqtireba ganxorcielda, magram Semowmebis Sedegebis garkveva dargobrivi profesiuli kavSiris mier ver moxerxda. (dargobrivma profesiulma kavSirma araerTgizis mimarTa werilobiT teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos kvlevis masalebis miRebis mizniT, magram maT kvlevis masalebi ar mogvawodes).

SemaSfoTebelia mdgomareoba samSeneblo seqtorSi travmatizmis TvalsazrisiT. ignorirebulia teqnikuri usafrTxoebis normebis dacva samSeneblo obieqtebze da Sesabamisad, mZime Sedegebic saxezea. mimdinare wels erTi Tvis ganamvlobaSi sami ubeduri SemTxveva moxda sasikvdilo SedegiT:

2012 wlis 6 ivniss amortizebuli Senobis demontaJis dros, kedelma qveS ori muSa moiyola, ris Sedegadac erT-erTi gardaicvala, xolo meore mZimed daSavda. ubeduri SemTxveva gamoiwvia usafrTxoebis normebis ignorirebiT warmoebulma sademontaJo samuSaom.

2012 wlis 7 ivniss, q.quTaisSi, parlamentis Senobis kedlis Camongrevis Sedegad gardaicvala muSa (remzi surmaniZe)

2012 wlis 8 ivniss, q.baTumSi, zRvispira kompleqs magnoliaSi kedlis demontaJs giorgi Zvelaias sicocxle emsxverpla. am SemTxvevaSic, rogorc wina SemTxvevebSi, arasworad warmoebuli sademontaJo samuSao gaxda ubeduri SemTxvevis mizezi.

Page 16: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

15

2012 wlis ivlisis TveSi TelavSi stiqiisgan dazianebuli saxlebis aRdgeniTi samuSaoebis dros 10 dRis ganmavlobaSi 9 muSa daSavda. muSebma sxeulis sxvadasxva saxis dazianebebi saxlis saxuravidan gadmovardnis Sedegad miiRes.

2012 wlis 16 agvistos ubeduri SemTxveva moxda q.TbilisSi. WavWavaZis quCaze mSenebare obieqtidan (sacxovrebeli saxli) gadmovarda 28 wlis mamakaci (muSa) da daiRupa.

samSeneblo obieqtebze ubeduri SemTxvevebiT gamoirCeoda gasuli weliwadic:

2011 wlis 26 maiss q. baTumSi, lermontovis quCa #60 mSenebare sacxovrebeli saxlis me-7 sarTulidan e.w. `pioneris~ tipis amwedan Camovarda sami mSenebeli (paata boWoriSvili, ramaz beriZe da Tamaz makaraZe), romelTagan ori (p.boWor რiSvili, .beriZe) miRebuli mZime travmebis Sedegad adgilze daiRupa, xolo mesame (T.makaraZe) ramdenime dReSi respublikuri saavadmyofos reanimaciul ganyofilebaSi gardaicvala. TiToeul gardacvlilze warmoebam gaiRo dakrZalvis xarjebi 3 aTasi laris odenobiT. amave wlis 5 ivniss q. baTumSi, gorgilaZis quCa #114-Si mSenebare mravalsarTuliani sacxovrebeli saxlis me-10 sarTulis aivnidan gadmovarda da miRebuli mZime travmebis Sedegad adgilze gardaicvala muSa (remzi surmaniZe). `progresi-4~-is xelmZRvanelobam gaiRo dakrZalvis xarjebi 5 aTasi laris odenobiT.

2011 wlis 3 ivliss q. baTumSi sastumro redisonis saremonto samuSaoebze, romelsac samSeneblo firma “devervepuli” awarmoebda daiRupa mSenebeli (g.WurkveiZe).

2011 wlis 5 agvistos sadgur rusTavi-satvirToSi samatareblo Semadgenlobis biZgiT gadaadgilebis dros moZravi Semadgenlobis qveS mohyva aRmosavleT saliandago sammarTvelos Tbilisi-sakvanZos regionis liandagis montiori (goCa tabataZe), romelsac fexze gadauara vagonebis SuaSi CarTulma satvirTo vagonis gorgowyvilma, ramac mZimed dauziana kiduri. ubeduri SemTxveva moxda brigadis mier saremonto samuSaos dasrulebidan 1 saaTis Semdeg, gaurkvevelia drois im periodSi misi iq yofnis mizezi. dazaralebuli gadayvanil iqna samedicino dawesebulebaSi, sadac mas Cautarda operacia, rac iTvaliswinebda dazianebuli kiduris amputacias. operaciis mTliani xarji aanazRaura sadazRvevo kompaniam.

2011 wlis 8 noembers Woladidi-qvalonis gadasarbenis me-19 kilomertrze, rkinigzis xidze gasvlisas liandagis montiors (merab miqaZe) daejaxa samgzavro matarebeli, ris Sedegadac merab miqaZe adgilze gardaicvala. rogorc irkveva, liandagis montiori marto iyo gasuli im samuSaos Sesasruleblad, romelic or kacze meti momuSavis CarTulobas iTvaliswinebda. swored es gaxda ubeduri SemTxvevis mizezi. gamomkvlevma komisiam ki gardacvlili miiCnia “usafrTxoebis wesebis” damrRvevad, dazaralebulis ojaxs fuladi kompensacia ar miuRia. unda aRiniSnos, rom “saqarTvelos rkinigzis” sawarmoebSi adgili aqvs samuSaosTvis saWiro personalis Semcirebebs da Sesabamisad, xSiria faqtebi, rodesac erTi momuSave asrulebs brigadis mier Sesasrulebel samuSaos, rac ubeduri SemTxvevis moxdenis risks sagrZnoblad zrdis. gasaTvaliswinebelia isic, rom sawarmoo travmebs swored kvalificiuri personali Rebulobs.

Page 17: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

16

2009 wlis 28 ivliss moxda jgufuri ubeduri SemTxveva, romlis dros daiRupa 1 muSaki (zviad kaWiuri, dabadebuli 1973 w.); daSavda 1 (aleqsi TasoSvili-dab.1979 w.). gamokvlevis aqtis me-3 grafaSi aRniSnulia, rom dazaralebulebs ”daejaxa araswori mimarTulebiT moZravi e.C.k.-s saavario drezina”. dazaralebul TasoSvilis ganmartebiT maT ar gaugiaT gamafrTxilebeli sayviris xma, ar aris gamokiTxuli drezinaze myofi arcerTi piri, romelTac SeeZloT daedasturebinaT memanqanis Cveneba, sadac is ambobs, rom mosaxvevamde da mosaxvevis Semdeg, roca dainaxa liandagze mosiaruleni, misca signali. arc sxva samuSaoze gasul pirTa axsna-ganmartebebSi ar figurirebs memanqanis mier signalis micemis faqti. axsna-ganmartebaTa umetesoba absoluturad identuria (daculia sityvaTa Tanmimdevrobac ki). aqtis me-4 grafaSi “ubeduri SemTxvevis mizezi”- SemTxvevis gamomwvevi teqnikuri da organizaciuli mizezebis nacvlad Cawerilia sasamarTlo-samedicino eqspertizis daskvna, ufro metic, spec.gamokvlevis aqtis me-6 grafa-“komisiis daskvna im pirebis Sesaxeb, romlebmac daarRvies Sromis kanonmdebloba da Sromis dacvis wesebi”-saerTod carielia. amave aqtis me-2 da me-3D grafebSi weria: ”maT daejaxa araswori mimarTulebiT moZravi A e.Ck.-s saavario drezina.” Tavad es faqti metyvelebs samuSaoTa usafrTxod warmoebis organizaciul darRvevaze-drezinis araswori mimarTulebiT moZraoba, sawarmos sadispetCero samsaxuris mier daSvebuli uxeSi Secdoma rasac aseTi mZime Sedegi mohyva.

analogiuradaa gamokvleuli 2010 wlis 20 martis ubeduri SemTxveva, roca daiRupnen lilo-vazianis sarkinigzo gadasarbenis me-16 kilometrze loWinis xidis ganaTebis dabali Zabvis xazebis dasaTvaliereblad gasuli me-5 jgufis eleqtromontiorebi givi kilasonia da mixeil maziaSvili. gamokvlevis masalebSi ar aris monakveTis eleqtro qselis sqema-naxazi ubeduri SemTxvevis moxdenis adgilis miTiTebiT, aqtSi ar aris sasamarTlo-samedicino eqspertizis daskvna dazaralebulebis sikvdilis mizezebze, aqts ar axlavs 10 kilovoltiani xazis #1 gamTiSvelis gamorTvaze energo- dispetCer beJaniSvilis brZanebis Setyobinebis wignSi (eu-23-Si) gaformebuli Canaweris asli. daudgenelia ratom ar daazusta beJaniSvilma maziaSvilisagan maRali Zabvis gamorTvis moTxovnis aucilebloba, Sesasrulebeli samuSaoebis areali, miT umetes maSin, roca ganaTebis dabali Zabvis qseli calke gamomrTvelzea mierTebuli da maRali Zabvis gamorTvis aucilebloba mxolod DsamuSaos Sesrulebis adgilidan SeiZleboda gansazRvruliyo. rogorc Cans, maziaSvilma icoda maRali Zabvis gadamcemze arsebuli dazianebis Sesaxeb da amitomac moiTxova Zabvis moxsna samuSaoebis dawyebis win. aqtis me-4 grafaSi “ubeduri SemTxvevis mizezi”- Zabvis moulodneli arsebobis mizezebSi aris gamoTqmuli ori varaudi: ukutransformaciiT Zabvis warmoqmna an qaris dros gamTiSvelze moZrav da uZrav kontaqtebs Soris araizolirebuli ucxo sxeulis moxvedra. varaudi ar aris gamyarebuli meteo samsaxuris cnobiT SemTxvevamde periodSi aseTi siZlieris qaris arsebobisa da damoukidebeli energetikuli eqspertis daskvniT ukutransformaciiT Zabvis warmoqmnis teqnikuri SesZleblobis Sesaxeb.

darRveveiTaa gamokvleuli ubeduri SemTxveva, romelic moxda 2009 wlis 18 Tebervals q. foTSi (foTis rkinigzis sadgurze) da romelic SeemTxva eleqtrosamontaJo sammarTvelos eqskavatoris memanqanes

Page 18: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

17

(aqvsenti cxadaSvili-dabad. 1952w.). SemTxveva sasikvdilo SedegiT gamoiwvia eqskavatoris transportiorze gadabrunebam misi datvirTis dros. dazaralebuli eqskavatoris kabinaSi imyofeboda. samuSaoTa mwarmoeblis ganmartebiT man muSebs daavala mxolod miwayrilis momzadeba eqskavatoris transportiorze asasvlelad da ara teqnikis masze ganTavseba, anu misi TqmiT, memanqanem TviTneburad aiyvana eqskavatori transportiorze. gamokvlevis masalebSi ar aris Sefasebuli is, rom memanqanis TviTneboba ar aRkveTa iqve samuSao procesSi monawile personalma (rac dasaqmebis sferoSi arsebuli yvela instruqciis moTxovnaa). gaurkveveli da bundovania am SemTxvevis garemoebani, miT ufro, rom gamokvlevis masalebs Tan ar axlavs ubeduri SemTxvevis adgilis naxazi, sasamarTlo-samedicino eqspertis daskvna, meeqskavatoris usafrTxo muSaobis instruqciis asli, datvirTva-daclis samuSaoebis usafrTxod warmoebis instruqcia.

2010 wlis 10 seqtembers q. rusTavSi, sasikvdilo travma miiRo aRmosavleTis eleqtromomaragebis sammarTvelos rusTavis sakontaqto qselis me-5 jgufis eleqtromontiorma (aleqsandre SerazadaSvili-dab. 1941w.). rogorc saqmis masalebidan irkveva ubeduri SemTxveva moxda sakontaqto qselis reviziis dros. samuSao procesSi izolirebul baqanze mdgom eleqtromontiors daucurda fexi, gadmovarda da daeca araizolirebul baqanze, aRmoCda Zabvis qveS da daiRupa. saqmis masalebSi ar aris sasamarTlo-samedicino eqspertis daskvna, eleqtromontioris usafrTxo muSaobis instruqciis asli.

sasikvdilo SedegiT dasrulda 2010 w-is 17 noembers, q.zestafonis dasavleTis el.momaragebis sammarTvelos wevis qvesadgurSi. ubeduri SemTxveva, romelic SeemTxva aRniSnuli qvesadguris me-4 jgufis eleqtromontiors giuli buRaSvils. gamokvlevis aqtSi Cawerilia, rom ubeduri SemTxveva gamoiwvia dazaralebulis TviTneburad Sesvlam fideris ujredSi, romelic moyva Zabvis qveS. gamokvlevis masalebSi ar aris sasamarTlo-samedicino eqspertis daskvna, eleqtromontioris usafrTxo muSaobis instruqcia, amonaweris asli instruqtaJis Jurnalidan, eleqtromontioris mowmobis asli, ganwes-daSvebis asli, ubeduri SemTxvevis adgilis naxazi, ubnis eleqtruli sqema. ubeduri SemTxvevebis gamokvlevis aqtebSi ar aris Cawerili satelefono kavSiris ra saSualebebs iyenebdnen dasaqmebulebi samuSaoTa Sesrulebamde, mis procesSi da ubeduri SemTxvevis dros, aseve ar aris miTiTebuli samsaxurebTan savaldebulo saubrebis wuTobrivi qronologia, gaanalizebuli ar aris movlenaTa faqtiuri ganviTarebis Sesabamisoba moqmedi instruqciebis moTxovnebTan, arc erT aqts ar erTvis masSi miTiTebuli instruqciebis qseroaslebi.

2008 wlis 21 ivniss s.s. “saqarTvelos saxelmwifo eleqtrosistemis” q/s “gardabani 500”-is eleqtromeqanikosi (aCi jaWvliani) samRebro samuSaoebis warmoebisas moxvda Zabvis qveS, ris Sedegadac miiRo sasikvdilo travma.

2010 wlis 26 marts amave organizaciis qvemo qarTlis eleqtromeqanikosi (giorgi dumbaZe) el-gazuri amomrTvelis amZravis CarTuli meqanizmis daTvalierebisas uneblied Seexo mablokirebel mowyobilebas, amZravi gaiSva moqmedebaSi da miiRo zeda kidurebis mtevnebis travma.

2010 wlis 25 seqtembers sasikvdilo travma miiRo Sida qarTlis el.montiorma (mevlud kvinikaZe), romelic eleqtro gadamcemi xazis

Page 19: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

18

“liaxvi-220”-is Semovla-daTvalierebis dros Camovarda sayrdenidan. samive dazaralebuli dazRveuli iyo da xarjebi aanazRaura sadazRvevo kompaniam. aRniSnuli SemTxvevebis gamomkvlev komisiaSi CarTulebi iyvnen profesiuli kavSirebis warmomadgenlebi.

s.s. “energo-pro jorjia-“Si 2009 w-s adgili hqonda erT sasikvdilo SemTxvevas, xolo 2010 wels ubedur SemTxvevebs emsxverpla 3 adamianis sicocxle. garda dazRveviT gaTvaliswinebuli Tanxisa, kompania 3000 lariT daexmara samuSao movaleobis Sesrulebis dros gardacvlilebis ojaxis wevrebs.

s.s. “silqnetSi” 2010 wels adgili hqonda 3 ubedur SemTxvevas. 28 ivniss samgoris saeqspluatacio ubnis 72-e ateesis saxazo-sakabelo ubnis mekabelem (iordan maisuraZe) miiRo sawarmoo travma. igi amortizirebuli Senobis saxuravze muSaobda dazianebuli satelefono xazis aRsadgenad, ra drosac Catyda saxuravis Siferi da Cavarda 5-6 m-is simaRlidan, ris Sedegadac miiRo neknebis dazianeba. saavadmyofo furcelze imyofeboda 15 dRe.

2010 wlis 8 ivliss guria-samegrelos filialis q.zugdidis satelefono ganyofilebis mekabele-mrCilavi (jumber geTia) Wyondidelis quCaze muSaobda dazianebuli satelefono xazis aRdgenaze, ra drosac boZze midgmuli kibe gaucurda da gadmovarda, Sedegad miiRo neknebis dazianeba. saavadmyofo furcelze imyofeboda 30 dRe.

2010 wlis 26 ivniss naZaladevis saeqspluatacio saxazo-sakabelo ubnis mekabele-mrCilavi (revaz razmaZe) winamZRvriSvilis q.#95_Si

muSaobda xis sakabelo boZze, romelic iyo amortizirebuli (dampali), es ukanaskneli gadatyda da daeca trotuarze, ris Sedegadac masze myofma revaz razmaZem miiRo sasikvdilo travma. s.s. “silqnetis” administraciis mier Seqmnil ubeduri SemTxvevis gamomkvlev komisiaSi profesiuli kavSirebis teqnikuri inspeqtori ar iyo CarTuli, mxolod misi moTxovnis Semdeg Sedga komisia xelmeored ukve misi monawilebiT. rogorc ubeduri SemTxvevis kvlevis masalebidan irkveva mekabele-mrCilavs revaz razmaZes ar SeeZlo boZis gasinjva vargisianobaze vinaidan dazaralebuls ar qonda Sesabamisi iaraRi (Supi-sadgisi), riTac isinjeba xis boZis vargisianoba. aRniSul saqmeze komisiam miiRo gadawyvetileba, sadac braleul mxared miCneul iqna damsaqmebeli. marCenalis daRupvasTan dakavSirebiT s.s. “silqnetis” administraciam or mcirewlovan bavSvs dauniSna daxmareba. kompaniam dafara dazaralebulis dasaflavebis xarjebi da dazaralebulis ojaxs gauwia erTjeradi fuladi daxmareba 25000 laris odenobiT.7

7 saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis SemadgenlobaSi Semaval organizaciebSi (sawarmoebSi) aRricxuli da gamokvleluli sawarmoo SemTxvevebis masalebi

Page 20: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

19

saqarTvelos mTavrobis 2007 wlis #53 dadgenileba “SromiTi movaleobis Sesrulebisas muSakis janmrTelobisaTvis miyenebuli zianis anazRaurebis wesis Sesaxeb” iTvaliswinebs damsaqmeblis valdebulebas dasaqmebulisaTvis zianis anazRaurebas (dazaralebuli mxarisTvis yovelTviuri sarCos gacema) mxolod im SemTxvevaSi Tu ziani gamowveulia damsaqmeblis braleuli moqmedebiT. umravles SemTxvevaSi ubeduri SemTxvevis gamomkvlevi komisiebi damsaqmeblebis interesebs icaven da Tavad gardacvlilebs da dazaralebulebs scnoben Sromis dacvis wesebis damrRvevebad. aseT viTarebaSi ki sawarmos administracia dazaralebul ojaxs mxolod dakrZalvis, isic misi keTili nebis SemTxvevaSi da mkurnalobisTvis aucilebel xarjebs unazRaurebs, rasac mas saqarTvelos Sromis kodeqsi avaldebulebs. profesiuli kavSirebis Sromis dacvis samsaxurebs ki ubeduri SemTxvevis gamomkvlevi komisiebis mier gamotanili usamarTlo gadawyvetilebebis sasamarTloSi gasaCivreba uwevT. sasamrTlo procesebi ki wlebis manZilze grZeldeba, iseve, rogorc xelovnurad gaWianurebuli ubeduri SemTxvevis gamoZieba. risi wamaxalisebelic aris ”warmoebaSi ubeduri SemTxvevis gamokvlevisa da aRricxvis debuleba”, romlis Tanaxmadac, rodesac saqme exeba ubeduri SemTxvevis specialur gamokvlevas (specialur gamokvlevas eqvemdebareba: jgufuri ubeduri SemTxveva, sxeulis dazianebis simZimis miuxedavad; ubeduri SemTxveva aSkara invalidobis SedegiT; ubeduri SemTxveva sasikvdilo SedegiT; gansakuTrebiT mZime ubeduri SemTxveva, romlis drosac sasikvdilo travma miiRo xuTze metma muSakma) komisiam ubeduri SemTxvevis gamokvleva unda daasrulos 15 dRis ganmavlobaSi. iqve aRniSnulia, rom ”aucileblobis SemTxvevaSi gamokvlevisTvis saWiro dro SeiZleba gagrZeldes”. debulebaSi ar aris dafiqsirebuli kvlevis procesis bolo vada anu am debulebis mixedviT ganusazRvreli vadiT SeiZleba gagrZeldes sawarmoo SemTxvevis kvleva, rasac kargad iyenebs Tavis sasargeblod Y damsaqmebeli. Sedegic saxeze gvaqvs samuSao adgilze ubeduri SemTxvevis kvlevis procesi wlobiT grZeldeba, rac dazaralebuli ojaxebis mdgomareobas kidev ufro metad amZimebs.

dRes moqmedi kanonmdeblobis Sedegad gauaresda dasaqmebulTa samarTlebriv-ekonomikuri da socialuri mdgomareoba. damsaqmebeli erTpirovnuli, SeuzRudavi uflebebiT aRiWurva, mas SeuZlia sakuTari Sexedulebebisa da guneba-ganwyobis mixedviT samuSaoze miiRos da gaaTavisuflos muSaki, Seumciros Sromis anazRaureba, gauzardos samuSao dro, daiTxovos da ar gasces kompensaciebi. arc mewarmes da arc saxelmwifos ar aqvT valdebuleba SeRavaTebis, kompensaciebis dawesebis, Sromis mZime, mavne da saSiSpirobebian samuSaoebze dasaqmebulTaTvis, ufro metic, ar aqvT zemoT aRniSnul samuSaoebze dasaqmebulTa nusxa. aseve ar aqvT valdebuleba da arc neba profesiuli daavadebebis gamokvlevisa da aRricxvisaTvis.

saqarTvelos Sromis kodeqsis Tanaxmad dasaqmebulebs ufleba aqvT uari ganacxadon im samuSaos, davalebis an miTiTebis Sesrulebaze, romelic Sromis usafrTxoebis pirobebis daucvelobis gamo aSkara safrTxes uqmnis mis an mesame piris sicocxles an janmrTelobas. Tumca samuSaos dakargvis SiSiT umravles SemTxvevebSi asruleben iseT samuSaos, romelic safrTxes uqmnis maT an mesame piris sicocxles da janmrTelobas.

samwuxaroa, rom wlebis ganmavlobaSi ar igrZnoboda xelisuflebisgan am sferoSi arsebuli problemebiT daintereseba da maTi aRmofxvris survili, razedac bolo wlebSi gatarebuli reformebic

Page 21: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

20

metyvelebs. kerZod, Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros Sromis saxelmwifo inspeqciis gauqmebis (2006 weli) Semdeg ucvleli formiT ZalaSi darCa ,,warmoebaSi momxdari ubeduri SemTxvevebis gamokvlevisa da aRricxvis debuleba, romliTac SemTxvevebis gamokvlevis valdebuleba am inspeqciasve evaleboda, rogorc gamokvlevebisa da monitoringis procesis warmmarTvel saxelmwifo organos. inspeqciis gauqmebis Semdeg gamokvlevis debulebaSi inspeqciis uflebamonacvlis Sesaxeb cvlilebis Setana ar momxdara. mTavrobis gankargulebiT gauqmda saxelmwifo teqnikuri zedamxedvelobis samsaxuri, gauqmda arqmSeninspeqciac, moxda am ori uwyebis gaerTianeba da 2011 wlis 1 ianvars Seiqmna erTiani saxelmwifo sazedamxedvelo, makontrolebeli samsaxuri- ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros saqveuwyebo dawesebuleba teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento, romelic axorcielebs mxolod mometebuli teqnikuri safrTxis Semcveli obieqtebis kontrols da zedamxedvelobas, im dros, roca Sromis teqnikuri inspeqcia zedamxedvelobas uwevda saqarTvelos mTel teritoriaze ganlagebul yvela moqmed sawarmos, dawesebulebas, organizacias miuxedavad maTi sakuTrebisa, organizaciul-samarTlebrivi formisa da Sesabamisad Rebulobda monawileobas ubeduri SemTxvevebis gamomkvlev komisiebSi. rodesac xelisufleba acxadebs, rom teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento Sromis teqnikuri inspeqciis ufleba-monacvlea, xelisuflebis am gancxadebis gasabaTileblad lilos dasaxlebaSi momxdari SemTxvevis magaliTic sakmarisia, kerZod, 2012 wlis 3 ivniss aRniSnuli dasaxlebis teritoriaze S.p.s. “kristalis” kuTvnili qloris avzidan moxda gaJonva, ris Sedegadac intoqsikacia miiRes saxanZro-samaSvelo samsaxuris TanamSromlebma da moqalaqeebma, romlebic SemTxvevis adgilis mimdebare teritoriaze imyofebodnen. qloris gaJonvis Sedegad 73 adamiani moiwamla, maT Soris erT-erTi 18 wlis axalgazrda gardaicvala.

aRniSnul faqtTan dakavSirebiT davukavSirdiT ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros sistemaSi Semaval sajaro samarTlis iuridiul pirs-teqnikur da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos, sadac gangvimartes, rom aRniSnuli sawarmo ar aris maT kontrols daqvemdebarebuli obieqti, radgan ar Sedis saSiSi obieqtebis uwyebriv reestrSi da rom qloris warmoeba, transportireba da eqspluatacia ar aris maTi zedamxedvelobis sfero.

Cven mravalgzis mcdelobis miuxedavad, ver miviReT informacia verc zemoT aRniSnuli samsaxurisgan da verc sxva samTavrobo uwyebebisgan, Tu romel makontrolebel organos evaleboda aRniSnuli obieqtis zedamxedveloba. gamodis, rom obieqtebi romlebic ar Sedian saSiSi obieqtebis uwyebriv reestrSi SeiZleba iTqvas, rom kontrols miRma rCebian.

mTavroba acxadebs, rom efeqtur nabijebs dgams kriminalis da kanondamrRvevTa winaaRmdeg, Tumca mxolod kanondarRvevebze reagireba ki ara prevenciuli RonisZiebebis gatarebaa aucilebeli.

amis garda, 2010 wlis 8 aprils ZalaSi Sevida ”kanoni teqnikuri safrTxis kontrolis Sesaxeb”, romelic iTvaliswinebda kerZo sainspeqcio organoebis Camoyalibebas. kanonis Tanaxmad swored am organoebs unda ganexorcielebinaT samuSao adgilebis monitoringi saSiS obieqtebze da maT mier Sedgenili oqmebis da masalebis safuZvelze teqnikuri da

Page 22: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

21

samSeneblo inspeqcia oqmSi dafiqsirebuli Seusabamobebis SemTxvevaSi miscemda msvlelobas administraciul samarTaldarRvevaTa saqmis warmoebas konkretuli sawarmos mimarT. zemoT aRniSnuli kanoni gauqmda, romelic Caanacvla kodeqsma ”produqtis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis Sesaxeb” (2012 wlis 8 maisi), romelic xuT kanons aerTianebs, maT Soris ”teqnikuri safrTxis kontrolis Sesaxeb”. kodeqsi aseve iTvaliswinebs sainspeqcio organoebis funqcionirebas. Tumca unda aRiniSnos, rom dReisTvis arcerTi kerZo sainspeqcio organo ar funqcionirebs, radgan arc es organoebi ar Seqmnilan. amdenad saSiSi sawarmoebis da obieqtebis erTaderTi saxelmwifo makontrolebeli organod rCeba - teqnikuri da samSeneblo inspeqcia, romelic mxolod mometebuli teqnikuri safrTxis Semcvel obieqtebze axorcielebs zedamxedvelobas. Sesabamisad organizaciebze (sawarmoebi), romlebic ar ganekuTvnebian saSiS obieqtebs, ar xorcieldeba monitoringi. mdgomareobas isic arTulebs, rom profesiuli kavSirebis Sromis dacvis inspeqtorebs kanoniT ”profesiuli kavSirebis Sesaxeb” ufleba aqvT inspeqtireba awarmoon mxolod im organizaciebSi (sawarmoebSi), sadac dasaqmebulebi arian profesiuli kavSirebis wevrebi da am organizaciebSic ki isini did sirTuleebs awydebian damsaqmeblebis mxridan, raTa daSvebul iqnan samuSao adgilebze inspeqtirebis mizniT. dRes moqmedi Sromis kodeqsidan amoRebulia muxli, romliTac profkavSirebs ufleba hqondaT yvela sawarmoSi sazogadoebrivi zedamxedveloba daewesebinaT Sromis kodeqsisa da Sromis usafrTxoebis moqmedi wesebis Sesrulebaze. amdenad ver xerxdeba sruli informaciis mopoveba samuSao adgilebze arsebuli Sromis dacvis da teqnikuri usafrTxoebis mdgomareobis Sesaxeb, rom araferi

vTqvaT prevenciulი RonisZiebebis gatarebaze. aqve unda aRiniSnos, rom sawarmoo SemTxvevebis gamokvleva da

aRricxva warmoebs ”warmoebaSi momxdari ubeduri SemTxvevis gamokvlevisa da aRricxvis debulebis” mixedviT. aRniSnuli debuleba, romelic damtkicebul iqna 1997 wels da dRemde ZalaSia, absoliturad Seusabamoa dRes moqmed regulirebebTan da instituciebTan. kerZod, masSi dRemde figurirebs saxelmwifo makontrolebel samsaxurad Sromis teqnikuri inspeqcia, romelic rogorc mogexsenebaT 2006 wels gauqmda. amasTan erTad sawarmoebSi Sromis dacvis da teqnikuri usafrTxoebis sakiTxebs qarTul normatiul aqtebTan erTad aregulireben 1992 wlamde moqmedi rusuli/sabWoTa normatiuli aqtebi. 8

8 saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis kvleva da analizi

Page 23: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

22

profkavSirebis mier ganxorcielebuli aqtivobebi sawarmoo ubeduri SemTxvevebis Sedegad dasaqmebulisTvis miyenebuli

zianis anazRaurebis araefeqturi da usamarTlo sistema dasaqmebuls da/an mis ojaxs samarTlis saZebnelad sasamarTlosTvis mimarTvis garda sxva gzas da meqanizms ar utovebs. Sromisuunaro da marCenaldakargulTa ojaxebi arsebuli siRaribis pirobebSi moklebuli arian xangrZlivi da ZviradRirebuli sasamarTlos procesebis warmoebis resursebs. SeiZleba iTqvas, rom maTi ZiriTadi damcveli da warmomadgeneli profesiuli kavSirebia, romlebic iuridiul da sxva saWiro momsaxurebas uangarod uweven dasaqmebulebs. qvemoT mimovixilavT bolo wlebSi saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis monawileobiT Catarebul ramdenime sasamarTlo process da reagirebas, romelTa Sedegad dasaqmebulTa interesebi warmatebiT iqna daculi:

sasamarTlom daakmayofila saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis warmomadgenlebis sarCeli da S.p.s. “jorjian manganezs” daakisra dazaralebul emzar jiqiZis sasargeblod saerTo jamSi 106000 laris gadaxda. samuSaos Sesrulebis dros, sawarmoo travmis Sedegad jiqiZem fexi dakarga.

sasamarTlom daakmayofila saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis warmomadgenlebis sarCeli da S.p.s. “jeosTils” (metalurgiuli qarxana q. rusTavSi) daakisra dazaralebulis Temur sexniaSvilis sasargeblod materialuri da moraluri (araqonebrivi) zianis anazRaureba 21000 laris odenobiT.

saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis Carevis Semdgom S.p.s. “jorjian manganezis” direqciam ikisra fuladi kompensaciis gadaxda WiaTuris samTo-gamamdidrebeli kombinatis maRaroelis paata asaniZis sasargeblod, romelmac samuSaos Sesrulebisas momxdari ubeduri SemTxvevisas daiziana pankriasis jirkvali, ris gamoc Camouyalibda diabeti. damsaqmebelma aseve uzrunvelyo misi msubuq samuSaoze dasaqmeba.

S.p.s. “jorjian manganezsa” da WiaTuris samTo-gamamdidrebeli kombinatis yofili zeinkalis nodar kutalaZis ojaxs Soris mimdinare sasamarTlo procesi morigebiT dasrulda. zestafonis raionulma sasamarTlom daakmayofila 2010 wlis 13 ivniss darkveTis maRaroze daRupuli muSakis meuRlis da saqarTvelos metalurgiuli, samTo da qimiuri mrewvelobis muSakTa profesiuli kavSiris sarCeli S.p.s. “jorjian manganezis” winaaRmdeg. morigebis aqtiT mxareebi SeTanxmdnen, rom S.p.s. “jorjian manganezi” gardacvlilis arasluwlovan Svilebs yovelTviurad dabegvris gareSe 100-100 lars gadauxdis, xolo gardacvlili meuRle dasaqmdeba S.p.s. “jorjian manganezSi”.

profesiuli kavSirebisa da S.p.s. ”saqnaxSiris” sawarmos administraciis SeTanxmebis Sedegad amoqmedda “ji-pi-ai holdingis” axali programa, romlis mixedviTac weliwadSi 5A sasikvdilo SemTxveva iqneba dazRveuli. am programaSi moxvdnen 2011 wlis 6 noembers mindelis saxleobis SaxtaSi gardacvlilTa ojaxebic. TiToeuli ojaxi sadazRvevo kompaniisgan daaxloebiT 35 000 lars miiRebs.

profesiuli kavSirebi da S.p.s. ”saqnaxSiris” administracia aseve SeTanxmdnen Sromis usafrTxoebis komitetis SeqmnasTan dakavSirebiT,

Page 24: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

23

romelic paritetuli wesiT iqneba dakompleqtebuli, rogorc administraciisgan, aseve dasaqmebulebisgan.

aseve miRweul iqna SeTanxmeba S.p.s. “saqnaxSiris” administracias, saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebas da Sromis saerTaSoriso organizacias Soris, Sromis dacvis da usafrTxoebis sakiTxebSi yvela meSaxtisTvis treiningebis Catarebis Sesaxeb. saqarTvelos profkavSirebis gaerTianebisa da saqarTvelos damsaqmebelTa asociaciis mier 2010 wels xeli moewera SeTanxmebas “Sromis dacvisa da usafrTxoebis sferoSi Sromis saerTaSoriso organizaciis rekomendaciis “ILO-OSH-2001”-is moTxovnebis saxelmZRvanelo dokumentad nebayoflobiTi aRiarebis Sesaxeb”. 9 sawarmoebSi Sromis dacvis da teqnikuri usafrTxoebis sakiTxebs

qarTul normatiul aqtebTan erTad aregulirebs 1992 wlamde moqmedi normatiuli aqtebi. mTavrobis mxridan am mxriv dadebiTi Zvrebi SeiniSneba. ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministro muSaobs axali normebis, wesebis da teqnikuri reglamentebis SemuSavebis sakiTxebze. amJamad maT mier muSavdeba ramdenime dokumenti. maTive informaciiT, dokumentebis SemuSavebis Semdgom etapze Catardeba sajaro ganxilvebi, rogorc saxelmwifo struqturebis, samecniero wreebis, arasamTavrobo seqtoris, aseve, profesiuli kavSirebis gaerTianebis doneze. 9 saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis mier ganxorcielebuli aqtivobebi-sasamarTlo procesebi, RonisZiebebi

Page 25: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

24

saqarTveloSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi kanonebis da kanonqvemdebare aqtebis CamonaTvali

kanonebi:

saqarTvelos Sromis kodeqsi; kanoni “profesiuli kavSirebis Sesaxeb”; kodeqsi “produqtis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis Sesaxeb” me-4 Tavi: “teqnikuri safrTxis kontroli”;

sisxlis samarTlis kodeqsi; samoqalaqo kodeqsi (zianis anazRaureba); administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi; kanoni “garemos dacvis Sesaxeb”; saqarTvelos kanoni ”saxanZro usafrTxoebis Sesaxeb”; kanoni “samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb” kanoni “sajaro samsaxuris Sesaxeb”.

kanonqvemdebare aqtebi: saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris brZanebebi:

“samuSao zonis haerSi mavne nivTierebebis Semcvelobis zRvrulad dasaSvebi koncenraciebis damtkicebis Sesaxeb”;

“mZime mrewvelobis zogierTi sawarmos tipis sawarmos mowyobis, aRWurvisa da eqspluataciis sanitaruli wesebis damtkicebis Sesaxeb”;

”sawarmoo saTavsebis mikroklimatisadmi wayenebuli higienuri moTxovnebis damtkicebis Sesaxeb”;

”mZime, mavne da saSiSpirobebian samuSaoTa nusxis damtkicebis Taobaze”;

”eleqtrostatikuri, samrewvelo sixSiris eleqtruli da sxvadasxva sixSiris eleqtromagnituri velebis zemoqmedebis zonaSi momuSave mosamsaxure personalis Sromis pirobebis sanitaruli wesebisa da normebis Sesaxeb”;

”sxvadasxva tipisa da daniSnulebis gamosxivebis wyaroebTan, samrewvelo masalebTan da instrumentebTan muSaobisadmi wayenebuli higienuri moTxovnebis damtkicebis Sesaxeb”;

”ultraiisferi dasxivebis meTodiT wylis gausnebovnebis sanitaruli wesebis damtkicebis Sesaxeb”

Page 26: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

25

saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministris brZaneba:

“saqarTveloSi moqmedi saxanZro usafrTxoebis wesebis damtkicebis Sesaxeb”

saqarTvelos mTavrobis dadgenileba:

• “SromiTi movaleobis Sesrulebisas muSakis janmrTelobisaTvis miyenebuli zianis anazRaurebis wesis Sesaxeb”;

• “warmoebaSi momxdari ubeduri SemTxvevebis gamokvlevisa da aRricxvis debuleba”

sawarmoebSi moqmedi normatiuli aqtebi:

“madneuli, aramadneuli da qviSobrivi sabadoebis miwisqveSa wesiT damuSavebisas usafrTxoebis erTiani wesebi” (moskovi 1987w.)

“usafrTxoebis saerTo wesebi metalurgiuli warmoebis sawarmoebisa

da organizaciebisaTvis” (moskovi 1977w.)

“usafrTxoebis wesebi miwisqveSa samuSaoebis, romlebic sasargeblo wiaRiseulis mopovebas ar iTvaliswineben” (moskovi 1986w.);

“naxSiris Saxtebis usafrTxoebis wesebi”

“karierebis usafrTxoebis wesebi”

“usafrTxoebis wesebi gazis meurneobaSi”

“usafrTxoebiis wesebi Cais mrewvelobis sawarmoebisaTvis”

“feroSenadnobTa warmoebis usafrTxoebis wesebi”

“madneuli da aramadneuli sasargeblo wiaRiseulis samsxvrev-saxarisxebeli, gamamdidrebeli, saaglomeracio da momgundavebeli fabrikebis usafrTxoebis wesebi”

“energetikaSi energoobieqtebisa da sxva teqnikuri saSualebebis

eqspluataciis, mowyobisa da maTiT sargeblobis wesebi”

“saxanZro-samaSvelo danayofebSi Sromis dacvisa da usafrTxoebis teqnikis wesebi”

“momxmarebelTa eleqtrodanadgarebis eqspluataciis wesebi”

Page 27: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

26

“usafrTxoebis wesebi momxmarebelTa eleqtrodanadgarebis eqspluataciisas”

“amweebis usafrTxo eqspluataciis instruqciebis sami krebuli

“(1976,1984,1985w.w.w.)

“eleqtrosadgurebis da qselebis teqnikuri eqspluataciis wesebis damtkicebis Sesaxeb”

“samSeneblo wesebi da normebi” (СНиП III-4-80*) mSeneblobaSi

“mSeneblobaSi Sromis dacvis tipiuri instruqciebis krebuli” (1983w)

“eleqtrosadgurebisa da qvesadgurebis mowyobilobaTa eqspluataciis teqnikuri usafrTxoebis wesebi” (1972w.)

“wnevis qveS momuSave WurWlebis mowyobisa da usafrTxo

eqspluataciis wesebi” (1976w.)

“magistraluri gazsadenis teqnikuri eqspluataciis wesebi”

“magistraluri navTobsadenis teqnikuri eqspluataciis wesebi”

“amiakis samacivro danadgarebis mowyobisa da usafrTxo eqspluataciis wesebi”

“afeTqebadsaSiSi qimiuri, navTobproduqtebis da

navTobgadamamuSavebeli sawarmoebis usafrTxoebis saerTo wesebi “

Page 28: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

27

saqarTvelos kanoni

produqtis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis kodeqsi

amonaridebi kodeqsidan

თავი IV

ტექნიკური საფრთხის კონტროლი

muxli 16. teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos funqciebi da uflebamosilebebi

1. teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento aris saqarTvelos ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros sistemaSi Semavali sajaro samarTlis iuridiuli piri, romelic saxelmwifo makontrolebeli organoa da kodeqsis ”produqtis usafrTxoebisa da Tavisufali mimoqcevis Sesaxeb” dadgenili wesiT axorcielebs obieqtebis saxelmwifo kontrolsa da zedamxedvelobas;

2. teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento:

a) saqarTvelos mTel teritoriaze gascems gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis (maT Soris, radiaciuli da birTvuli obieqtebis) mSeneblobis nebarTvas; b) gascems samrewvelo daniSnulebis feTqebadi masalebis gamoyenebis

nebarTvas; g) axorcielebs obieqtebis registracias obieqtebis uwyebriv reestrSi; d) axorcielebs obieqtebis savaldebulo inspeqtirebas akreditebuli inspeqtirebis organos meSveobiT; komentari – romelic ar Seqmnila e) damrRvevs akisrebs administraciul pasuxismgeblobas; v) axorcielebs obieqtebis teqnikuri reglamentis moTxovnebTan Sesabamisobis Sefasebis oqmebis dokumentur kontrols teqnikuri inspeqtirebis oqmebisa da inspeqtirebis organoebis angariSebis analizis meSveobiT; z) gascems miTiTebas an/da gansazRvravs gonivrul vadas Seusabamobis gamosworebisaTvis; T) xels uwyobs am TaviT gansazRvrul sferoSi saxelmwifo politikis ganxorcielebas; i) axorcielebs dasaxlebaTa da sxva teritoriul erTeulTa sivrciT-teritoriuli dagegmarebis dokumentebis SemuSavebis xelSewyobas, maTi ganxilvis organizebas, meTodologiur xelmZrvanelobas Tavisi kompetenciis farglebSi; k) awarmoebs mSeneblobadamTavrebuli obieqtebis eqspluataciaSi miRebas; l) SeimuSavebs samSeneblo-saproeqto normebs, wesebs, teqnikur

reglamentebsa da standartebs misi kompetenciisTvis mikuTvnebul sferoSi; m) axorcielebs personalis gadamzadebas, swavlebas da am mizniT atarebs

treinigebsa da kursebs; 3. samrewvelo daniSnulebis feTqebadi masalebis gamoyenebis nebarTvis misaRebad, ”licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis 25-e

Page 29: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

28

muxliT gaTvaliswinebuli pirobebis dakmayofilebis garda, nebarTvebis maZiebeli teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos damatebiT warudgens: a) samrewvelo daniSnulebis feTqebadi masalebis gamoyenebisas samuSaoTa warmoebis situaciur gegmas, proeqts an pasports; b) mxareTa Soris gaformebul xelSekrulebas samrewvelo daniSnulebis feTqebadi masalebis gamoyenebis Sesaxeb. 4. afxazeTis da aWaris avtonomiuri respublikebis Sesabamisi dawesebulebebi axorcieleben obieqtebis zedamxedvelobas, garda gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis nebarTvis gacemisadmi daqvemdebarebuli obieqtebisa. 5. gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis zedamxedvelobis

dros teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos funqciebia: a) saqarTvelos mTel teritoriaze ganaxorcielos saxelmwifo zedamxedveloba gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebze, agreTve saqarTvelos prezidentis brZanebulebiT gansazRvrul SemTxvevaSi

gansakuTrebuli samSeneblo regulirebis zonebSi; b) uzrunvelyos mSeneblobis nebarTvis gacemisa da mSeneblobadamTavrebuli obieqtebis eqspluataciaSi miRebis procesSi sxva

administraciuli organos CarTva; g) ganaxorcielos uflebamosili organoebis meTodologiuri

xelmZgvaneloba; d) am kodeqsis 25-e da 26-e muxlebiT dadgenili wesiT SeaCeros saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT mimdinare unebarTvo mSenebloba an

unebarTvo demontaJi. saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT mimdinare unebarTvo mSeneblobis an unebarTvo demontaJis SeCerebis safuZveli SeiZleba iyos samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedveloba, mSeneblobis monawileTa mier mSeneblobis usafrTxoebisa da Senoba-nagebobebis saeqspluatacio saimedoobis dacva; e) gaakontrolos mSeneblobis monawileTa mier mSenebare Senoba-nagebobebis saproeqto da normatiul dokumentaciastTan Sesabamisobis moTxovnebis dacva; 6. gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis zedamxedvelobis dros teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento uflebamosilia: a) Seamowmos misi kontrolisadmi daqvemdebarebuli samSeneblo obieqtebi; b) mSeneblobis monawileebs mosTxovos yvela aucilebeli saproeqto, normatiuli, saSemsruleblo da samSeneblo masalis Sesabamisobis

damadasturebeli dokumentebi; g) samSeneblo saqmianobaSi darRvevis arsebobis SemTxvevaSi mSeneblobis monawileTa mimarT gasces miTiTeba mSeneblobis proeqtis, samSeneblo normebisa da wesebis da sxva normatiuli dokumentaciis moTxovnebis darRvevaTa gamosworebis Sesaxeb. miTiTeba gaicema im SemTxvevaSic, rodesac samSeneblo obieqtze arsebuli (Semotanili) samSeneblo masalebi, nakeTobebi da konstruqciebi ver upasuxebs dadgenil moTxovnebs da maTi gamoyeneba unda aikrZalos. miTiTeba gaicema agreTve samSeneblo saqmianobaSi dadgenili saorganizacio wesebis darRvevis SemTxvevaSi; d) am kodeqsis 25-e da 26-e muxlebiT dadgenili wesiT SeaCeros saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT mimdinare mSenebloba an unebarTvo demontaJi. saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT mimdinare mSeneblobis an unebarTvo demontaJis SeCerebis safuZveli SeiZleba iyos:

Page 30: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

29

d.a) mSeneblobis an demontaJis saTanado nebarTvis gareSe ganxorcieleba; d.b) mSeneblobis proeqtis, samSeneblo normebis da wesebis da sxva normatiuli aqtebis moTxovnaTa gauTvaliswinebloba, romlis gamosworeba

mSeneblobis SeCerebis gareSe SeuZlebelia; d.g) samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis organos miTiTebis dadgenil vadaSi Seusrulebloba; e) dasabuTebuli eWvis SemTxvevaSi damkveTs an samSeneblo organizacias moTxovos damatebiTi laboratoriuli gamocdebisa da gazomvebis Catareba. Tu darRveva dadasturda, Catarebuli laboratoriuli gamokvlevis xarjebs gaiRebs damrRvevi; winaaRmdeg SemTxvevaSi xarjebs gaiRebs

samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo zedamxedvelobis organo; v) miiRos dadgenileba saqarTvelos kanonmdeblobis darRveviT aSenebuli, aRdgenili, rekonstruirebuli an/da damontaJebuli Senoba-nagebobebis mTlianad an nawilobriv demontaJis Sesaxeb. dadgenilebis miRebis safuZveli SeiZleba iyos: v.a) unebarTvo mSeneblobis Taobaze samSeneblo saqmianobaze saxelmwifo

zedamxedvelobis organos miTiTebis Seusrulebloba; v.b) mSeneblobis proeqtis mniSvnelovani darRveviT ganxorcieleba, ris gamoc ar aris uzrunvelyofili konstruqciuli elementebis simtkice, mdgradoba da saimedooba; v.g) Senoba-negebobebis mdgradoba, Tu igi ver akmayofilebs usafrTxo eqspluataciis pirobebs, ar aris uzrunvelyofili konstruqciuli elementebis simtkice, mdradoba da saimedooba da am darRvevebis gamosworeba teqnikurad SeuZlebelia. 7. am muxliT, am kodeqsis 25-e, 26-e da 43-e, 54-e muxlebiT gaTvaliswinebul funqciebsa da uflebamosilebebs ”adgilobrivi TviTmarTvelobis Sesaxeb” saqarTvelos organuli kanonis Sesabamisad da saqrTvelos ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministros mier delegirebul uflebamosilebebs sxva obieqtebis samSeneblo saqmianobaze zedamxedvelobis sferoSi

axorcieleben adgilobrivi TviTmarTvelobis uflebamosili organoebi. 8. teqnikuri da samseneblo zedamxedvelobis saagentos dafinansebis wraroebia: a) saqarTvelos saxelmwifo biujetidan gamoyofili miznobrivi saxsrebi: b) miznobrivi garantiebi; g) xelSekrulebis safuZvelze Sesrulebuli (Sesasrulebeli) samuSaodan mirebuli Semosavali; d) saagentos momsaxurebis safasuri; e) saqarTvelos kanonmdeblobiT nebadarTuli sxva Semosavlebi.

9. am muxlis me-8 nawiliT gaTvaliswinebuli saxsrebi da Semosavlebi srulad xmardeba teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos miznebis ganxorcielebas da funqciebis Sesrulebas

10. am muxlis me-8 nawilis ”d” qvepunqtiT gaTvaliswinebuli momsaxurebis saxeebi da safasuri ganisazRvreba saqarTvelos mTavrobis dagdenilebiT.

muxli 17. obieqtebis uwyebrivi reestri 1. obieqtebis uwyebriv reestrs awarmoebs teqnikuri da samSeneblo

zedamxedvelobis saagento. 2. im obieqtebis CamonaTvals, romlebic Seitaneba obieqtebis uwyebriv

reestrSi da reestris warmoebis wess gansazRvravs saqarTvelos mTavroba.

Page 31: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

30

komentari - dRemde ar aris damtkicebuli uwyebrivi reestri, ar arsebobs mometebuli teqnikuri safrTxis Semcveli obieqtebis sruli nusxa.

3. obieqtebis uwyebriv reestrSi informacia Seitaneba obieqtebis

teqnikuri sპecifikaciis mixedviT. 4. afxazeTisa da aWaris avtonomiur respublikebSi mometebuli teqnikuri

safrTvis Semcveli obieqtebis, garda gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis mSeneblobis nebarTvis gacemisadmi daqvemdebarebuli

obieqtebisa, uwyebriv reestrebs awarmoeben afxazeTisa da aჭaris avtonomiuri respublikebis aRmasrulebeli xelisuflebis uflebamosili dawesebulebebis organoebi.

muxli 18. obieqtebi da maTi zedamxedveloba 1. saqarTvelos mTavrobis dadgenilebiT ganisazRvereba am muxlis me-4

da me-5 nawilebiT gaTvaliswinebuli obieqtebis zedamxedvelobis wesi da maxasiaTeblebi/parametrebi, romelTa mixedviTac isini miekuTvneba obieqtebs.

2. obieqtebi eqvemdebarebian zedamxedvelobas. 3. obieqtebis zedamxedveloba xorcieldeba ori saxiT: a) nebarTvis gacemiTa da sanebarTvo pirobebis Sesrulebis kontroliT; b) perioduli inspeqtirebiT 4. nebarTvebis gacema da sanebarTvo pirobebis Sesrulebis kontroli

xorcieldeba Semdeg obieqtebze:

a) samrewvelo daniSnulebis feTqebadi masalebis gamoyeneba; b) gansakuTrebuli mniSvnelobis obieqtebis (maT Soris, radiaciuli da

birTvuli obieqtebis) mSenebloba. 5. obieqtebia: a) karieri; b) maRaro; g) Saxti; d) bunebrivi gamoqvabuli da mRvime, sadac xdeba adamianTa organizebuli daSveba; e) saSiSi narCenebis nagavsayreli an/da terakoni; v) samrewvelo da sayofacxovrebo narCenebis nagavsayreli; z)Jangbadis warmoeba da masTan dakavSirebuli sxva afeTqebasafrTxiani procesi T) Txevadi Jangbadis warmoeba; i) rezervuarSi/cilindrSi Jangbadis CaWirxvna; k) samewarmeo daniSnulebiT gamoyenebadi, amiakze momuSave samacivro

danadgari; l) navTobaza; m) magistraluri navTobsadeni; n) magistraluri gazsadeni komentari - ar aris CamonaTvalSi dasaxlebul punqtebSi arsebuli saSualo da dabali wnevis gazsadenebi; o) amwe mowyobiloba;

Page 32: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

31

p) lifti; J eskalatori; r) funikuliori; s) sabagiro gza; t) atraqcioni; u) saqvabe danadgari; f) wnevaze momuSave WurWeli; q) hidroenergetikuli nagebobebis (xelovnuri wyalsatevebi, kaSxlebi,

saregulacio nagebobebi, hidroteqnikuri nagebobebi) konstruqciuli

mdgradoba; R) axali midgomis teqnikuri reglamentebiT gansazRvruli obieqtebi.

komentari - 2006 wels gauqmda Sromis teqnikuri inspeqcia, romlis uflebamonacvle samsaxuric dRemde ar Seqmnila. xelisufleba Sromis teqnikuri inspeqciis uflebamonacvled miiCnevs teqnikur da samSeneblo saagentos, romelic mxolod mometebuli safrTxis obieqtebs uwevs zedamxedvelobas.

muxli 23.. obieqtis mflobelis movaleobebi 1. obieqtis mflobeli valdebulia: a) obieqtebis uwyebriv reestrSi registraciis mizniT waradginos

Sesabamisi informacia; b) uzrunvelyos obieqtis usafrTxoebis moTxovnebis Sesabamisoba; g) uzrunvelyos Sromis usafrTxo pirobebi; d) uzrunvelyos obieqtis saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili

perioduli teqnikuri inspeqtireba; e) ar ganaxorcielos Sesabamisobis damadasturebeli dokumentis armqone

obieqtis eqspluatacia; v) inspeqtirebis dokumenti Seinaxos 6 wlis ganmavlobaSi, Tu teqnikuri

reglamentiT sxva vada ar aris dadgenili; z) Seasrulos teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagentos

miTiTebebi; T) gansazRvros obieqtis usafrTxoebisTvis pasuxismgebeli piri/organo; i) ganaxorcielos RonisZiebebi avariis/ubeduri SemTxvevis Tavidan

acilebis mizniT; k) dauyovnebliv Seatyobinos teqnikur da samSeneblo zedamxedvelobis

saagentos momxdari avariis Sesaxeb da miiRos yvela zoma avariis

Sedegebis aRmosafxvrelad; 2. obieqtis mflobeli valdebulia avaariis/ubeduri SemTxvevis Sesaxeb

dauyovnebliv Seatyobinos teqnikur da samSeneblo zedamxedvelobis

saagentos. Setyobineba dasaSvebia komunikaciis yvela saSualebiT. komentari – am muxlSi ar aris punqti, romelic daavaldebulebs

damsaqmebels Sromis usafrTxoebis komitetis da samedicino Sromis higienis samsaxuris funqcionirebas, romlebic axdenen sawarmoSi arsebuli riskebis dadgenas, maT Sefasebas da marTvas, Sesabamisad saqarTveloSi moqmed arcerT sawarmoSi Sromis usafrTxoebis komiteti da samedicino Sromis higienis samsaxuri ar funqcionirebs.

Page 33: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

32

muxli 24. obieqtze Sromis usafrTxoebis dacvis uzrunvelyofa 1. obieqtze Sromis usafrTxoebis dacvis wesebi da procedurebi, agreTve

maTi dacvisTvis pasuxismgebel pirTa valdebulebebi dgindeba Sesabamisi

teqnikuri reglamentiT, Semdeg principebze dayrdnobiT: a) damsaqmeblis mier samuSao adgilis usafrTxoebis uzrunvelyofa; b) Sromis usafrTxoebis dacvis wesebis dacvisTvis pasuxismgebeli

piris/organos gansazRvra; g) dasaqmebulis gardacvalebis, misi janmrTelobis dazianebis an

daavadebis Tavidan acilebis mizniT pirveladi samedicino daxmarebis

uzrunvelyofa; d) dasaqmebulTa informireba instruqciebis gamokvris, obieqtebis

niSandebis, dasaqmebulTa treiningis, riskebis Sefasebisa da marTvis meSveobiT;

2. mSeneblobis procesSi Sromis usafrTxoebis pirobebi ganisazRvreba

saqarTvelos kanonmdeblobiT; 3. damsaqmebeli valdebulia dasaqmebulebs miawodos mometebul teqnikur

safrTxesTan dakavSirebuli informacia; 4. dasaqmebuls, romelic imyofeba samuSao adgilze, ufleba aqvs icodes: a) ra saxis mometebuli teqnikuri safrTxis Semcvel samuSaos asrulebs; b) ra Sedegebs gamoiwvevs Sromis usafrTxoebis dacvis wesebis

daucveloba, rogorc piradad misTvis, ise garSemomyofTaTvis; g) ra RonisZiebebia gansaxorcielebeli usafrTxo samuSao pirobebis

uzrunvelsayofad.

Page 34: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

33

aRmosavleT evropis qveynebSi Sromis usafrTxoebis sferoSi moqmedi kanonmdeblobis analizi

komentari - kvlevis farglebSi Seswavlil iqna cetraluri da aRmosavleT evropis ramdenime qveynis kanonmdebloba Sromis dacvis sferoSi. maT Soris latviaSi, estoneTSi, poloneTSi, moldovaSi moqmedi sakanonmdeblo-normatiuli baza. aRsaniSnavia, rom yvela zemoTCamoTvlil qveyanaSi mTavari saxelmwifo makontrolebeli organo Sromis saxelmwifo inspeqciaa, romelic yvela obieqtze axorcielebs inspeqtirebas. qvemoT gaanalizebulia (da motanilia amonaridebi) am qveynebis Sesabamisi kanonebi, romlebic am sakiTxebze saqarTveloSi mimdinare politikuri diskusiebis gaTvaliswinebiT SesaZloa saintereso iyos rogorc profkavSirebis liderebisaTvis, aseve dargobrivi da pirveladi profkavSiruli organizaciebis Sromis teqnikuri inspeqtorebisaTvis. latviis Sromis kodeqsi (muxli 14) dasaqmebulis uflebebis darRvevis prevenciis mizniT damsaqmebeli, romelic aiyvans TanamSromels avaldebulebs acnobos Sromis saxelmwifo inspeqcias ayvanili muSakis Semdegi monacemebi:

1. saxeli da gvari; 2. samuSaos dawyebis dro; 3. samuSao drois xangrZlivoba; 4. samuSaos adgilmdebareoba; 5. dasaqmebulebis warmomadgenloba, romelic uflebamosilia

warmoadginos dasaqmebuli latviis saxelmwifo instituciebsa da sasamarTloSi.

kanoni `Sromis dacvis Sesaxeb” adgens, rom damsaqmebelma unda awarmoos

dokumentacia, romelic exeba sawarmoo riskebis Sefasebis Sedegebs (muxli 7). igi aseve iTvaliswinebs samuSao procesis Sida zedamxedvelobas Sromis usafrTxoebis komitetis saSualebiT – “Sromis usafrTxoebis komiteti adgens procedurebs samuSao adgilis Sida kontrolis uzrunvelsayofad, romelic moicavs riskebis Sefasebas”.

igive kanoni (muxli 8) detalurad gansazRvravs samuSao adgilze riskebis Sefasebis procedurebs:

“damsaqmebeli (Sromis usafrTxoebis komiteti) samuSao adgilze riskebis Sefasebas axdens Semdegi TanmimdevrobiT:

1. adgens samuSaoze arsebul im faqtorebs, romlebic riskis winaSe ayenebs dasaqmebulTa usafrTxoebasa da janmrTelobas;

2. aRricxavs im dasaqmebulebs da sxva pirebs, romelTa sicocxles da janmrTelobas safrTxes uqmnis sawarmoo procesebi da samuSao garemo;

3. afasebs riskis xarisxs; 4. atarebs yvela aucilebel preveciul RonisZiebas samuSao adgilze

risk-faqtorebis Tavidan acilebis mizniT”.

latviis kanoni “Sromis dacvis Sesaxeb” (muxli 19) adgens dasaqmebulis uflebas miiRos damatebiTi anazRaureba riskis Semcvel da saSiS samuSaoebze muSaobis gagrZelebaze uaris Tqmis SemTxvevaSi. kerZod, aseTi

Page 35: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

34

samsaxuridan wasvlis Semdeg dasaqmebuls SeuZlia kompensaciis moTxovna, Tu aRniSnuli dakavSirebulia mis samuSao adgilze usafrTxoebis wesebis daucvelobasTan: “Tu dasaqmebuli wyvets SromiT urTierTobas damsaqmebelTan im mizeziT, rom damsaqmebelma ar miiRo yvela saWiro zoma samuSao adgilze misi usafrTxoebis uzrunvelsayofad da Tu misi samuSao iyo safrTxisSemcveli, rac aseve dadasturebuli iyo saxelmwifo Sromis inspeqciis mier, damsaqmebeli valdebulia dasaqmebuls gadauxados kompensacia aranakleb 6 Tvis xelfasisa”.

igive kanoni (muxli 26) saxelmwifo zedamxedvelobis da kontrolis valdebulebas Sromis dacvis sferoSi akisrebs, upirveles yovlisa, Sromis saxelmwifo inspeqcias, aseve sxva uflebamosil instituciebs Sesabamisi maregulirebeli kanonisa da maTi kompetenciis mixedviT.

Sromis kodeqsi (muxli 66) aseve awesebs dasaqmebulis mier riskis Semcvel da saSiS samuSaoebze dasaqmebisas damatebiTi anazRaurebis miRebis uflebas: “damatebiTi anazRaureba eniSnebaT im dasaqmebulebs, romlebic muSaoben maTi janmrTelobisTvis da sicocxlisTvis riskis Semcvel samuSaoebze, kerZod, iseT samuSaoebze, sadac mZime SromiTi pirobebis gamo gazrdilia fsiqologiuri da fizikuri riskebi, romlebic safrTxes uqmnis dasaqmebulis sicocxles da janmrTelobas da Tu am riskebis acileba an Semcireba ver xerxdeba sxva meTodebiT”. aseT SemTxvevebSi damatebiTi anazRaurebis odenoba ganisazRvreba koleqtiuri da SromiTi xelSekrulebebiT.

Sromis kodeqsi (muxli 67) gansazRvravs Ramis samuSaoze muSaobisaTvis damatebiTi anazRaurebis pirobebsac: “dasaqmebulma, romelic asrulebs Ramis samuSaos unda miiRos damatebiTi anazRaureba aranakleb 50% miTiTebuli saaTobrivad an yoveldRiurad gansazRvruli saxelfaso ganakveTisa. magram Tu ukve moxda winaswari SeTanxmeba Tanxis erTian gadaxdaze maSin is miiRebs damatebiT am mTliani Tanxis 50 %-s”. koleqtiuri xelSekrulebis safuZvelze SesaZlebelia damatebiTi anazRaurebis odenobis gazrda.10 estoneTSi moqmedebs Sromis inspeqcia, Tumca amavdroulad “higienisa da Sromis usafrTxoebis Sesaxeb” kanonis Sesabamisad (muxli 18) damsaqmebeli valdebulia sawarmoSi Seqmnas Sromis usafrTxoebisa da higienis sabWo dasaqmebulTa monawileobiT. aRniSnuli sabWo aris damsaqmebelsa da dasaqmebulTa Soris TanamSromlobis organo – “sawarmoebSi, sadac dasaqmebulTa raodenoba Seadgens ara nakleb 50 adamians, damsaqmeblis iniciativiT iqmneba sabWo, romlis SemadgenlobaSic Sedian warmomadgenlebi Tanabari raodenobiT, daniSnulni damsaqmeblis mier da arCeulni dasaqmebulTa mxridan. sabWos SemadgenlobaSi Sedis ara nakleb 4 wevri, maTi uflebamosilebis vadaa 4 weli”.

Sromis inspeqcia uflebamosilia aseve moiTxovos sawarmoSi sabWos Seqmna im SemTxvevaSic Tu dasaqmebulebis raodenoba 50 kacze naklebia da Tu sawarmoSi mimdinare samuSao procesebi maRali riskis Semcvelia 10 latviis Tavisufali profkavSirebis konfederacia da misi wevri dargobrivi profkavSirebi, latviis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi: Sromis kodeqsi - miRebulia 2001 wlis 20 ivliss; kanoni “Sromis dacvis Sesaxeb”- miRebulia 2001 wlis 20 ivniss

Page 36: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

35

adamianis sicocxlisa da janmrTelobisTvis, da aseve Tu sawarmoSi xSiria sawarmoo travmebis da profesiuli daavadebebis SemTxvevebi.

damsaqmebeli miTiTebul vadaSi acnobebs werilobiTi formiT Sromis inspeqciis adgilobriv dawesebulebas sabWos Seqmnis Sesaxeb da waradgens Sesabamis monacemebs: 1) saxeli, gvari, Tanamdeboba da sabWos wevris warmomadgenlis sakontaqto monacemebi; 2) sabWos wevrebis saxeli, gvari da Tanamdeboba; 3) sabWos wevrebis uflebamosilebis vada. sabWos funqcia-movaleoba sakmaod vrceli da mniSvnelovania, kerZod, sabWo:

a) atarebs sistematur analizs Sromis dacvis sakiTxebSi, axdens arsebuli naklovanebebis registracias, gakeTebuli analizis safuZvelze sTavazobs winadadebebs damsaqmebels problemebis aRmosafxvrelad da miRebuli gadawyvetilebebis Semdgom akvirdeba am gadawyvetilebebis realizebis process;

b) monawileobs programebSi, romlis mizania sawarmoSi Sromis usafrTxoebis da higienis mdgomareobis gaumjobeseba, monawileobs

rekonstruqciis dagegmvaSi, remontTan dakavSirebul sakiTxebSi, teqnikur siaxleebSi da sxva sawarmoo dagegmarebaSi; g) ecnoba Sida sawarmoo kontrolis Sedegebs da aucileblobis SemTxvevaSi iZleva winadadebebs naklovanebebis aRmosafxvrelad; d) akeTebs sawarmoo SemTxvevebis, profesiuli daavadebebis analizs da

Tvalyurs adevnebs damsaqmeblis mier prevenciuli RonisZiebebis gatarebas;

e) gansakuTrebulad zrunavs arasrulwlovan da qal dasaqmebulTaTvis xelsayreli pirobebis Sesaqmnelad, aseve maTTvis, visac aqvT fsiqologiuri da fsiqikuri problemebi.

sabWo Tavis winadadebebs damsaqmebels awvdis werilobiTi formiT, xolo damsaqmebeli Tavisi xarjiT organizebas ukeTebs sabWos wevrebis kvalifikaciis amaRlebas samuSao droSi. swavlis periodSi dasaqmebulebs unarCundebaT arsebuli saxelfaso ganakveTi.

kanoni sabWos avaldebulebs araugvianes 1 dekembrisa acnobos adgilobriv Sromis inspeqcias bolo 12 Tvis ganmavlobaSi gaweuli muSaobis Sesaxeb. kanoni “higienisa da Sromis usafrTxoebis Sesaxeb” da mTavrobis Sesabamisi dadgenileba gansazRvravs sabWos arCeviTobis saintereso wess, riTac saxelmwifo axalisebs socialur dialogsa da TanamSromlobas socialur partniorebs- damsaqmeblebsa da dasaqmebulTa gaerTianebas Soris.

igive wesiT dgindeba individualuri dacvis saSualebebis gamoyenebis da dasaqmebulebis aRWurvis wesi, maT Soris tansacmlis, gankuTvnili ubeduri SemTxvevebisgan dasaqmebulTa dacvisTvis da im daavadebebisaTvis, romelic dakavSirebulia samuSao procesTan. arsebuli wesiT individualuri dacvis saSualebebad ar ganixileba: 1) Cveulebrivi samuSao tansacmeli da forma; 2) saSualebebi, romlebic gamoiyeneba avariuli da sagangebo samsaxurebisaTvis; 3) saSualebebi, romlebic gamoiyeneba SeiaraRebuli Zalebis mier, policiis da sxva sazogadoebrivi wesrigis damcveli samsaxurebis mier;

Page 37: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

36

4) sportuli aRWurviloba; 5) individualuri dacvis saSualebebi, romlebic gamoiyeneba satransporto saSualebebSi; 6) Tavdacvis saSualebebi; 7) saxifaTo sagnebis aRmomCeni portatuli saSualebebi.

damsaqmebelma unda moamaragos dasaqmebulebi individualuri dacvis saSualebebiT, aseve SezRuduli koleqtiuri dacvis saSualebebiT an Sromis organizebis teqnikuri saSualebebiT. individualuri dacvis saSualebebis arCevamde, damsaqmebelma unda Caataros riskis faqtorebis analizi sawarmoSi, im risk faqtorebis gamovlenis mizniT, romelTa zemoqmedeba ver aRmoifxvreba an ver Semcirdeba individualuri dacvis saSualebebis gamoyenebis gareSe.11

poloneTis kanonmdeblobis mixedviT damsaqmebeli valdebulia icodes debulebiT gaTvaliswinebuli Sromis usafrTxoebis wesebi. damsaqmebeli, romelic iwyebs biznes-saqmianobas, valdebulia am faqtis Sesaxeb acnobos Sromis inspeqcias da saxelmwifo sanitarul inspeqtors, romelic daadasturebs, rom SromiTi, jandacvisa da usafrTxoebis moTxovnebi daculia. igi valdebulia aseve gaiaros igive procedurebi, Tu Seicvleba samuSao adgili da saqmianobis saxe. aseve unda moiqces igi sawarmos likvidaciis SemTxvevaSic. im mizniT, rom gakontroldes dasaqmebulTa uflebebi da usafrTxoeba, poloneTSi Seiqmna zedamxedvelobis organoebis sistema. zedamxedveloba gulisxmobs: - dasaqmebulis Sromis usafrTxoebisa da janmrTelobis dacvis wesebis kontrolsa da maTze dakvirvebas.

- prevenciuli xasiaTis aqtivobebs. - sajarimo meTodebis gamoyenebas darRvevebis arsebobis SemTxvevaSi.

poloneTSi amJamad arsebobs zedamxedvelobis sami mTavari samsaxuri:

1) saxelmwifo zedamxedveloba; 2) administraciuli zedamxedveloba; 3) socialuri zedamxedveloba.

poloneli damsaqmebeli, romelic 50-ze met momuSaves asaqmebs, latviisa da estoneTis saxelmwifo kanonmdeblobis msgavsad, valdebulia sawarmoSi Seqmnas Sromis usafrTxoebis komiteti. komitetis funqciaa samuSao adgilis inspeqtireba, riskebis dagdena da maTi xarisxis gansazRvra. komiteti damsaqmebels sTavazobs winadadebebs, rac gulisxmobs prevenciuli RonisZiebebis gatarebas SromiTi pirobebis gasaumjobeseblad, maT Soris, sawarmoo travmebis da profesiuli daavadebebis Tavidan acilebis mizniT. saqarTveloSi moqmed sawarmoebSi da arc mTlianad saxelmwifoSi ar xdeba mZime, mavne da saSiSpirobebian samuSaoebze dasaqmebulTa aRricxva 11 estoneTis profkavSirebis konfederacia da misi wevri dargobrivi profkavSirebi, estoneTis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi-kanoni “higienisa da Sromis usafrTxoebis Sesaxeb” -miRebulia 1999 wlis 16 ivniss

Page 38: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

37

da Sesabamisad ar arsebobs aseT samuSaoebze dasaqmebulTa nusxa. arsebobs mxolod mZime, mavne da saSiSpirobebiani samuSaoebis CamonaTvali (saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis ministris brZaneba # 147/n), romelic miaxloebiT 8 aTasamde profesias moicavs. mas Tan erTvis dasaqmebulTa janmrTelobisTvis da sicocxlisTvis saSiSi mavne faqtorebis xarisxis damdgeni saangariSo cxrilebi koeficientebiTurT, rac Sesabamisi gaangariSebiT, mZime, mavne da saSiSpirobebian samuSaoebze dasaqmebulTa raodenobis dadgenis saSualebas iZleva. Tumca, miuxedavad aRniSnuli dokumentis arsebobisa, dRemde ver moxerxda aseT samuSaoebze dasaqmebulTa raodenobis dadgena. Sesabamisad ver moxdeba maTze kompensaciebis gacemis wesis SemuSaveba. 12 12 poloneTis profkavSirebi “solidaroba” da misi wevri dargobrivi profkavSirebi,

poloneTis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi

Page 39: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

38

daskvnebi da rekomendaciebi: rogorc adgilobrivi, ise saerTaSoriso gamocdileba gviCvenebs, rom

ramdenadac Sromis dacvis erTian sistemaSi CarTulia ramdenime subieqti sxvadasxva interesebiT, rac ar unda Zlieri iyos am sistemis Semadgeneli sakanonmdeblo baza, mainc yvelaze qmediTad rCeba molaparakebebis gza, organizaciaSi Sromis dacvis problemebis gadawyvetis gzebis erToblivi Zieba _ yvelaferi is, rasac civilizebuli samyaro gulisxmobs cnebaSi “socialuri partnioroba”.

Sromis dacvaSi socialuri partnioroba sasargebloa orive mxarisaTvis: Sromis pirobebis gaumjobesebaSi Setanili erToblivi wvlili zrdis Sromis nayofierebas da amaRlebs produqciis xarisxs, rac mniSvnelovania damsaqmeblisaTvis da amave dros xels uwyobs muSakTa janmrTelobis SenarCunebas; da piriqiT, Sromis cudi pirobebi “ufaso rZis” darigebasTan erTad da mcire danamati xelfasze - zians ayenebs dasaqmebulTa janmrTelobas da grZelvadian perspeqtivaSi sazianoa biznesis ganviTarebisaTvis.

organizaciis/kompaniis/dawesebulebis TanamSromlebs ufleba unda hqondeT gamovidnen Sromis dacvis erToblivi komisiis Seqmnis iniciativiT da airCion TavianTi warmomadgenlebi, aseve rwmunebulebi (ndobiT aRWurvili pirebi). am pirebis funqciebSi unda Sevides muSakTa interesebis dacva, muSakebisa da damsaqmeblebisaTvis ormxrivad misaRebi gadawyvetilebebis Zieba Sromis dacvis sferoSi. am kuTxiT zemoTganxiluli estonuri da latviuri gamocdileba Sromis dacvis erToblivi komitetebis (sabWoebis) funqcionirebisa saqarTvelosTvis SesaZloa warmatebuli aRmoCndes. aseT SemTxvevaSi SromiTi koleqtivebis warmomadgenlebis funqcia iqneboda ara kontroli, aramed organizaciaSi Sromis dacvis mdgomareobaze dakvirveba, xolo Sromis dacvis sakiTxebze gadawyvetilebis miReba moxdeboda damsaqmebelTan erToblivad.

saSiS (safrTxis Semcvel) obieqtebze sakanonmdeblo da aRmasrulebeli xelisuflebis yuradRebis sruli koncentraciis gamo (igulisxmeba teqnikuri da samSeneblo zedamxedvelobis saagento) Sromis dacvis mdgomareobaze monitoringis gareSea darCenili zogierT msxvil, mraval saSualo da mcire sawarmoSi dasaqmebulTa didi raodenoba. naklebadsaSiS sawarmoo obieqtebze saerTod aRar xorcieldeba prevenciuli zedamxedveloba da sawarmoo travmatizmis gamokvleva. Sromis usafrTxoebasa da travmatizmze saxelmwifo statistikuri aRricxva an monacemTa srulyofili, damoukidebeli baza ar arsebobs. amasTan, ra dadebiTi ekonomikuri Sedegebi mohyva Sromis inspeqciis gauqmebas saqarTvelos ekonomikisa da biznesis ganviTarebis TvalsazrisiT -kvlevis periodSi am kuTxiT saxelmwifos mier Catarebuli analizis Sesaxeb informacia ver iqna mopovebuli. Cveni rekomendaciiT: unda Seiqmnas motivirebuli, gamWvirvaled momuSave da Sromis saerTaSoriso standartebis Sesabamisi kompetenciis Sromis dacvis (usafrTxoebis) monitoringis samsaxuri. axalSeqmnilma samsaxurma unda SeiTavsos 2006 wels gauqmebuli Sromis saxelmwifo inpeqciis funqcia, rac yvela dasaqmebuli adamianisaTvis Tanabrad uzrunvelyofs Sromis usafrTxo garemos da teqnikur usafrTxoebas.

Page 40: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

39

warmoebaSiMmiyenebuli zianis anazRaurebis sakiTxze zedamxedvelobis organos ararsebobis gamo warmoSobili problemebis mogvareba marCenaldakarguli an Sromisuunaro, xSir SemTxvevaSi gadaadgilebis unars moklebuli, usaxsrod darCenili dasaqmebulis an misi ojaxis wevrebis problemad rCeba mxolod. zemoTqmulidan gamomdinare, Sromis usafrTxoebaze zedamxedvelobis gansaxorcieleblad da Sromis kanonmdeblobis cxovrebaSi efeqturad gasatareblad aucilebelia Sromis saerTaSoriso organizaciis Sromis inspeqciis Sesaxeb 81-e konvenciis ratificireba.

arsebuli monacemebiT saqarTveloSi ar arsebobs serTificirebuli laboratoriebi, romlebic Caatareben mavne sawarmoo faqtorebis gazomvasa da Sefasebas. saWiroa samTavrobo an sxva sakanonmdeblo dokumentiT Seiqmnas Sromis dacvis erovnuli biuro, romelSic gaerTianebuli iqnebian sammxrivi dialogis monawile mxareTa, jandacvis, profdaavadebaTa samecniero-kvleviTi dawesebulebebis, usafrTxoebasa da samuSao garemoze zedamxedveli organoebis kvalificiuri warmomadgenlebi, sxva dainteresebuli mxareebi. Sromis dacvis problemur sakiTxebze Bbiuros mier SemuSavebuli rekomendaciebis Sesruleba, kompetencias mikuTvnebul sakiTxebSi, savaldebulo iqneba damsaqmeblisa da dasaqmebulis mxarisaTvis.

aucilebelia socialuri partniorobis sammxrivi komisiis efeqturad amuSaveba raTa saqarTvelos mTavrobis, damsaqmebelTa organizaciebis da profesiuli kavSirebis erToblivi ZalisxmeviT xeli Seewyos sawarmoo avariebisa da ubeduri SemTxvevebis profilaqtikas, Sromis bazarze janmrTeli, kvalificiuri muSaxelis SenarCunebas, sawarmoo aRWurvilobis, teqnologiuri procesebis ganaxlebas, rac aucileblad dadebiTad aisaxebaQqarTuli ekonomikis ganviTarebaze da ufro mimzidvels gaxdis sainvesticio garemos.

Page 41: saqarTvelo - Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebzelibrary.fes.de/pdf-files/bueros/georgien/12751.pdf · Sromis dacvaSi socialuri partnioroba _ es unda iyos sawarmoebSi am

40

sainformacio wyaroebi im Sromebisa da kvlevebis, romlebic gamoyenebul iqna publikaciaze

saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros statistika saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 170-e, 240-e da 240(a)-e muxlebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebze, rasac mohyva muSakebis janmrTelobis dazianeba an gardacvaleba;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, saqarTvelos profkavSirebis roli Sromis dacvisa da usafrTxo Sromis sakiTxebSi. gv 14, Tbilisi 2009 w;

ekologiuri samarTlis centri, ix. http://www.liberali.ge ;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, S.p.s. “saqcementi”-is kaspis cementis qarxanaSi epidemiologiuri kvlevis Sedegebi. gv 27, Tbilisi 2009 w;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, momuSaveTa Sromis pirobebis higienuri Sefaseba manganumis madnis mopoveba-gamdidrebisas saqarTveloSi. gv-24, Tbilisi 2009 w;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis kvleva: saqarTvelo-Sromis dacva da usafrTxoeba samuSao adgilebze, saqarTveloSi profesiuli daavadebebis ganawileba. gv-21, Tbilisi 2009 w;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis SemadgenlobaSi Semaval organizaciebSi (sawarmoebSi) aRricxuli da gamokvleuli sawarmoo SemTxvevebis masalebi;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis kvleva da analizi;

saqarTvelos profesiuli kavSirebis gaerTianebis mier ganxorcielebuli aqtivobebi-sasamarTlo procesebi, RonisZiebebi;

latviis Tavisufali profkavSirebis konfederacia da misi wevri dargobrivi profkavSirebi, latviis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi: Sromis kodeqsi - miRebulia 2001 wlis 20 ivliss; kanoni “Sromis dacvis Sesaxeb”- miRebulia 2001 wlis 20 ivniss;

estoneTis profkavSirebis konfederacia da misi wevri dargobrivi profkavSirebi, estoneTis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi-kanoni “higienisa da Sromis usafrTxoebis Sesaxeb” -miRebulia 1999 wlis 16 ivniss;

poloneTis profkavSirebi “solidaroba” da misi wevri dargobrivi profkavSirebi, poloneTis respublikaSi Sromis dacvis sferoSi moqmedi regulaciebi.