Santigrat Dergisi Sayı:2

santigrat kapaklar 12/25/07 5:50 PM Page 3

C M Y CM MY CY CMY K

SANT‹GRATfiimdi S›ra Müzikte fievval Sam

GSM Devi Motorola ile Airfel ‹flbirli¤i

Suya Düflen Resimler Ebru

A I R F E L Y A Y I N I D I R O C A K - fi U B A T - M A R T 2 0 0 7 S A Y I : 2

4 ‹Ç‹NDEK‹LER

SANT‹GRAT Ocak - fiubat - Mart 2008 Say›: 02 Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi. Ad›na ‹mtiyaz Sahibi: Hasan ÖnderYönetim Yeri: Airfel Is›tma So¤utma Sistemleri San.Tic.A.fiHürriyet Mahallesi E-5 Yanyol Üzeri No: 57 Kartal / ‹stanbul 0 216 453 27 00 [email protected]

Yaz› ‹flleri Müdürü (Sorumlu): fiule fientarl› Kreatif Direktör: Belma Kuyucu Editör (Kurumsal): Hülya Dinçer Editör (‹çerik): Mesut Y›lmaz Çeviri: Sabri Kaliç Foto¤raf: Selin Demircio¤lu, Tolga Erbay, Tolga Özgal Katk›da Bulunanlar: Ercan Uzundurugan, Ebru Damran, SeyraFaralyal› Erdalo¤lu, Zeynep Günay, Müfit Aytekin Bask›: Özgün Ofset Tel: (90) 212 280 00 09

© Bu yay›n›n her hakk› sakl›d›r. Bu dergide legal olarak yay›mlanan yaz›, makale, foto¤raf, çizgiroman ve illustrasyonlar›n sorumluluklar› sahiplerine ait olup,copyright haklar› Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’ye aittir. ‹çeri¤in, Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’den yaz›l›ön izin almaks›z›n hangi ortamda olursa olsun ço¤alt›lmas›, bas›lmas›, referans gösterilmesi ve yay›mlanmas› yasakt›r.

GELENEKSEL SANATLARIMIZ

YAfiAMAYA DEVAM

ED‹YOR.YAPIfiINDAN TAR‹HÇES‹NE

KADAR BÜTÜN YÖNLER‹YLE

EBRU…

�

22

OSMANLI ESERLER‹ ‹LE DOLU

B‹R KENT: BUDAPEfiTE.

MACAR‹STAN’IN BAfiKENT‹

TAR‹HSEL DOKUSUYLA ‹LG‹

ÇEK‹YOR…

�

30

AIRFEL AKADEM‹ ÜYELER‹ ÖNCÜLÜK

ETT‹, ÇALIfiANLARIMIZ YAfiLILARIMI-

ZIN EL‹N‹ ÖPMEYE G‹TT‹… KAYIfiDA⁄I

DARÜLACEZE’DEN ACI TATLI MANZA-

RALAR..

�

SANT‹GRAT/02

12

004_005_icindekiler 12/26/07 9:15 PM

5

MerhabalarYeni bir y›l, yeni bir heyecan....

Ertelenmifl beklentiler, ulafl›lmas› zor hedefler. ‹yiniyet temennileri, kucaklaflmalar, sevgi mesajlar›...‹nsan, hayat›nda de¤ifliklik yapmak için sistemliemek gerektiren bir çal›flma yerine hep bir günbelirleme telafl› içine girer. Sigara b›rakma, alkolüterk etme, diyet bafllang›çlar› hep bu günlere denkgelir. Nedense geçmifle dair hep bir piflmanl›k var-d›r. Çok az kifli geçmifl senelerine flükreder. Bedensa¤l›¤›, ruh sa¤l›¤›n›n ayn› flekilde yerinde kalma-s›n›, sevdikleriyle birlikte hayat›n› devam ettirebil-meyi cebinde garanti görür. Gözlerinizin yeni y›l-da da renkli görece¤ini, kulaklar›n›z›n hassas ifli-tebilece¤ini ve yürüyüp koflabilece¤inizi size kimgaranti ediyor ?Beklentiler... ‹nsano¤lu hep daha fazlas›n›, hepdaha iyisini kendisine talep ediyor. Neyin iyi ne-yin kötü oldu¤unu bilmeden ...Yeni bir ev, yenibir ifl, yeni araba...Mutluluk ve zenginlik tamamen d›fl dünyayla ilgi-li, sa¤l›k, huzur, bar›fl, kardefllik ise cümleyi ta-mamlayan süslü kelimeler...De¤ifliklik; meydan okuma gerektirir, meydanokuma ise iç motivasyon...‹ç motivasyonunuzun merkezinin kendi kalbinizolmas› dile¤iyle, hepinizin yeni y›l›n› en derin say-g›lar›mla kutlar, gerçekten hissederek topra¤›n ko-kusunun fark›nda, nice huzurlu y›llarda birlikte ol-may› temenni ederim.AIRFEL AKADEM‹, fikri bile hepimizi heyecanlan-d›rmaya yeten bir proje. Akademi, Airfel çal›flanla-r› olarak ifl hayat›na katabileceklerimizle birlikte,sosyal olarak da birçok fleyi gerçeklefltirebilece¤i-mizi, mutlu , huzurlu ve duygular›n insanca pay-lafl›labildi¤i bir ifl ortam›n›n çal›flma temposu nekadar yüksek olursa olsun verimli, yarat›c› ve ba-flar› odakl› olabilece¤ini bize gösterdi.Çal›flma arkadafllar›m›z›n eme¤iyle oluflturulanakademi konferans salonu, akademi kafe ve sine-ma salonumuz aç›ld›. Airfel ifl ortaklar›, müflteri-lerimiz ve dergimiz okuru tüm dostlar›m›z sinemagünlerimize davetlidir.Dergimizin ilk say›s› için flahs›ma gelen iltifat me-sajlar›n› derginin as›l sahipleri Airfel çal›flanlar›natevdi ederek, bu say›m›zda da dopdolu bir içerik-le karfl›n›zday›z.

Nisan ay›nda görüflmek dile¤iyle ....Sevgiyle kal›n....

Hasan ÖNDER

20

AIRFEL’‹N EN ÖNEML‹ PROJELER‹NDEN B‹R‹ GSM DEV‹

MOTOROLA ‹LE YAPTI⁄I ‹fiB‹RL‹⁄‹N‹N TÜM YÖNLER‹…

16

B‹R BAfiAR ÖYKÜSÜ: ABDULLAH K‹⁄ILI. ERKEK G‹Y‹M‹NDE

NASIL MARKA OLDU? BAfiARIYA G‹DEN YOLDA

TAVS‹YELER…

46

‹NOVASYONU ANLAMANIN YOLU EFSANELER‹ ALGILAMAK-

TAN GEÇ‹YOR. M. RAUF ATEfi’‹N KALEM‹NDEN…

34

DÜNYANIN EN BAHARATLI YEMEKLER‹ H‹ND‹STAN’DA

YAPILIYOR. KÖR‹ BAHARATININ MUC‹D‹ H‹ND‹STAN’IN

EGZOT‹K MUTFA⁄I..

48

SUV SINIFI ARAÇLAR LÜKS OLMASINA KARfiIN BÜYÜK ‹LG‹

GÖRÜYOR. ARAZ‹ ‹Ç‹N TASARLANAN BU ARAÇLARI KUL-

LANMAK HERKES‹N DÜfiÜ…

54

AIRFEL SATIfi SONRASI SERV‹S’‹N H‹ZMETLER‹N‹ VE

YAfiANAN ‹LG‹NÇ OLAYLARI MÜKREM‹N ‹LHAN

ANLATIYOR.

��

��

��

40

D‹Z‹ F‹LMLERDEN TANIYIP SEVD‹⁄‹M‹Z fiEVVAL SAM,

ARTIK MÜZ‹K DÜNYASINDA EM‹N ADIMLARLA

‹LERL‹YOR. SANATÇININ BUNDAN SONRAK‹

HEDEFLER‹

�

26

ENNEAGRAM BU SAYIDA DA DEVAM ED‹YOR. SEK‹Z‹NC‹

T‹P’‹N ÖZELL‹KLER‹ VE BU T‹P’TEK‹ ÜNLÜLER..

�

004_005_icindekiler 12/26/07 9:15 PM

6 B‹L‹M - TEKNOLOJ‹

“Nano” sözcük olarak, bir fizikselbüyüklü¤ün milyarda biri anlam›-na geliyor. Bilimsel çal›flmalarlamaddenin bu boyuttaki derinlikle-rine inilip, atomik parçac›klar üze-rinde de¤ifliklikler yap›larak mad-deye yeni özellikler kazand›r›l›yor.Çelikten daha sa¤lam karbon mo-lekülleri, DVD kapasitesini 1000kat artt›racak yöntemler, radara ya-kalanmayan uçaklar, kanser teda-visinde kullan›lan yeni ilaçlar, ken-dini temizleyen elbiseler hepsi na-noteknoloji sayesinde gelifltiriliyor.Kozmetik, t›p, enerji, tekstil ve sa-vunma sanayi baflta olmak üzerebütün alanlarda kullan›lan malze-melerin üretimine yeni bir boyut

getiren nanoteknoloji, cep telefon-lar›, güzellik kremleri, kameralar vegözlükler gibi birçok ürünü de ye-ni bafltan yarat›yor. Henüz emekle-me döneminde olan bu çal›flmalarönümüzdeki y›llarda insan yafla-m›ndan, ekonomiye birçok alandabüyük ses getirecek gibi görünü-yor. 2010 y›l›nda teknoloji ürünleri-nin yüzde 23’ünde, otomobillerinyüzde 21’inde nanoteknolojininkullan›laca¤› öngörülüyor. AB’ninde 3.5 milyar Euro’luk bütçesi ileen büyük 4’üncü alan olarak kay-nak ay›rd›¤› Nanoteknoloji üzerineTürkiye’de Bilkent Üniversitesi Na-noteknoloji Enstitüsü çal›flmalaryürütüyor.

Teknolojide Nano devri

Kablosuz elektri¤in oldu¤u bir yaflam düflünün!Cep telefonlar›, mp3 çalarlar, mutfak robotlar›, di-züstü bilgisayarlar, akl›n›za gelebilecek elektrikleçal›flan herfleyin prize veya pile ihtiyaç duymadançal›flt›¤› ve kendini flarj edebildi¤i bir dünya...MIT’de kablosuz elektrik üzerine çal›flan bilimadamlar› birkaç ay önce, 60 watt’l›k bir ampulüyaklafl›k 2 metre uzaktaki enerji kayna¤›nda bulu-nan elektromanyetik dalgalarla hiçbir kablo kullan-madan yakmay› baflard›. Gelifltirdikleri sistemeWiTricity ad›n› veren grup, kapsama alan›n› 30metreye kadar ç›karmaya çal›fl›yor. Herhangi birtehlikesi bulunmayan, hatta elektrik çarpmalar›nakarfl› daha güvenli olan yöntem, kablo karmaflas›nason verecek olmas› bak›m›ndan da taktir görüyor.

2015’te tamamlanmas› beklenenuzay-otelinin inflas› devam ediyor.Daha önce uzaya f›rlat›lan Genesis1 adl› modülünün ard›ndan Gene-sis 2’nin de uzaya f›rlat›lmas›yla,Natulius ad› verilen uzay-otelinbirlefltirilme süreci bafllayacak.Otel bileflenleri özel tasar›mlar› sa-

yesinde uzayda fliflerek gerçek bo-yutlar›na kavufluyor ve birleflmeyeuygun hale geliyorlar. Modüllerinbirlefltirilme aflamas›na 2012’de ge-çilece¤i belirtiliyor. Dünya etraf›n-da tur atacak olan otel, dünya yü-zeyinden 500 km uzakta konum-land›r›lacak ve yaklafl›k 3 apart-man dairesi büyüklü¤ünde olacak.Yatak odas›, spor salonu, yemekodas›, salon, çamafl›r ve ütü odas›gibi her türlü ev konforu gözetile-rek tasarlanan uzay-otelde tüm ak-tiviteler yerçekimsiz ortama göredüzenlenecek. Deniz, günefl vekum olmasa da, y›ld›zlar›n içindeuyuman›n tad› unutulmaz olabilir.

Uzay manzaral› tatil keyfi

Kablolar tarihe kar›fl›yor

Biyomakinelere haz›r olunGenetik biliminin geliflmesiyle, canl›lar› oluflturanhayati yap›tafllar› birer birer ortaya ç›kar›l›yor. Birgrup bilimadam› da, çal›flmalar›n› genetik aç›danincelenmesi daha kolay olan bakterilere yöneltmifldurumda. Bakterilerin genlerini de¤ifltirerek, mü-hendislik bilimlerine adapte eden grup, “canl› biyo-makineler” yaratmaya çal›fl›yor. Bütün bu çal›flma-lar›n sonucunda, virüslere karfl› savaflan, donan›m

s o r u n l a r › n ›kendi bafl›naçözen biyolojikb i l g i s aya r l a rkarfl›m›za ç›ka-bilir, sinir siste-mi ve farkl› do-ku kay›plar›ndavücudun ken-dini yenilemesisa¤lanabilir.

006_009_bilim+tekno 12/21/07 8:26 PM Page 2

“Dondurulmufl duman” olarak ad-land›r›lan Aerogel, camla birebirayn› özelliklere sahip olmas›na ra¤-men cam›n binde biri kadar yo¤un-lu¤a sahip bir madde. 1000 santig-rat gibi yüksek s›cakl›klara da da-yanabilen bu yeni materyal, insano¤lunun keflfetti¤i en hafif kat›madde olma özelli¤ini flimdilikelinde bulunduruyor. Keflfin kendi-si oldukça eski olmas›na ra¤menNASA taraf›ndan üzerinde yap›lanuzun çal›flmalar sonucu günümüz-

deki halini alm›fl. Bir cam kadar ka-t› ve a¤›rl›¤›n›n bin kat fazlas›n› ta-fl›yabilen bu maddenin yüzde99.8’ini hava oluflturuyor. Maddeninyetene¤ine bir örnek vermek gere-kirse, yaklafl›k 15 pencere cam›n›nsa¤lad›¤› ›s› yal›t›m›n› sadece 2 cmkal›nl›¤›ndaki Aerogel ile sa¤lama-n›n mümkün oldu¤unu söyleyebili-riz. Enerji ve ›s› transferi sorunlar›n-dan, savunma ve elektronik sanayi-sine kadar birçok alanda, Aerogel’is›kl›kla görmeye bafllayabiliriz.

Dünyadaki en hafif madde

Evden ç›kaca¤›n›z s›rada, flemsiye-nizi yan›n›za alman›z gerekti¤i sizebizzat flemsiyeniz taraf›ndan söy-lense nas›l olur? Amerika’daki birfirma bunu yapan flemsiyeleri üret-meyi baflarm›fl. fiemsiye, havadakinem, rüzgar oranlar›n› ölçerek de-¤il, interneti kullanarak çal›fl›yor.Ya¤muru tahmin eden flemsiye, dü-zenli aral›klarla üzerindeki radyoal›c›s› sayesinde, bulundu¤u co¤raf-yadaki hava durumunu ö¤reniyorve gerekti¤inde uyar› veriyor. fiem-siye 12 saat içinde ya¤mur ya¤aca-¤› bilgisini ald›¤›nda, sap›nda bulu-nan ›fl›k yan›p sönüyor ve kuvvetliya da hafif titreflimlerle ya¤murunfliddetini haber veriyor. Sürekligüncellenen bilgileri sayesinde,ya¤mura karfl›, ya¤muru haber ve-rerek de görevini en iyi flekildebaflarm›fl oluyor.

Ya¤muru haber veren flemsiye

Düflünce sese dönüflüyor

Karfl›m›zdakinin düflüncelerini okuyabilmek, belkide bize, içinden ç›k›lmaz bir ses kargaflas›n›n içinehapsedecekti. Ama baz› insanlar için bu inan›lmazbir kolayl›k sa¤layabilecek bir yetenek olurdu. Me-sela bilinci yerinde olmayan hastalar›n o anda ak›l-lar›ndan geçenleri bilmek, hayat› herkes için çokkolaylaflt›r›rd›. Bilimadamlar› tam da bunun üzerineçal›flmalar›n› yürütüyorlar. Beynin konuflmayla ilgi-li k›sm›ndaki sinyalleri kaydedip, bu titreflimleri an-lamland›rmaya çal›fl›yorlar. Sonras›nda yapacaklar›ise bu sinyalleri bir yaz›l›m sayesinde sese dönüfl-türmek. Proje tam olarak bir düflünce okuma maki-nesi haline gelmemifl olsa da, belirli kelimelerinbeynimizdeki sinyalini yakalama yolunda ilerliyor.Kimbilir belki yak›n bir gelecekte, kelimelerin be-yindeki sinyallerinin flifreleri çözülür ve felçli has-talar hiç ummad›klar› biçimde yak›nlar›yla iletiflimegeçebilirler.

‹ngilizce ba¤l›l›¤›na son‹nternetten site isimleri al›rken sadece ‹ngilizcekarakterler kullanma zorunlu¤u yak›nda ortadankalk›yor. ‹nternetin teknik koordinasyonunu ya-pan ICANN (Corp for Asigned Names and Num-bers) kuruluflu flu anda kullan›lan Ipv4’ü geliflti-rerek “Ipv6” olarak adland›r›lan ve her ülkeninkendi alfabesini kullanabilece¤i bir internet pro-tokolü ile ilgili çal›flmalar yürütüyor. Bu çal›flma-n›n sonucunda Türkçe’deki “‹,Ö,Ü,Ç,fi,⁄” harfle-rinin yan› s›ra Çince ve sa¤dan sola do¤ru yaz›-lan Arapça gibi diller ve yerel say›lar› içeren in-ternet siteleri aç›labilecek.

7


128

lk ticari bilgisayar olma ünvan›n› tafl›yan Univac’›n sa-t›fla sunulmas› yaklafl›k 50 y›l önceydi. 40 metrakarelikalan›yla bu ilk ticari bilgisayarlar, önce yerlerini PC’le-

re, ard›ndan notebook’lara ve en son olarak da cep bilgi-sayarlar›na b›rakt›lar. Günümüzde PDA (Dijital KifliselYard›mc›) ya da avuç içi bilgisayar olarak bilinen cep bil-gisayarlar›, hareket halindeki kullan›c›lara büyük kolayl›k-lar sa¤l›yor. Mobil iletiflim öncülerinden olan Palm firma-s›, Microsoft Windows iflletim sistemli ilk modeli olanPalm Treo 750’yi geçti¤imiz günlerde kullan›c›lara sundu.

‹fiLEVSEL TASARIM ÖN PLANDA113 x 59 x 21 mm boyutlar›nda ve 154 gram a¤›rl›¤›nda-ki Palm Treo 750, gümüfl ve koyu renk turkuaz renklerinhakim oldu¤u, kaygan olmayan bir malzemeden yap›lma-s›ndan dolay› avuç içinde rahat tutulan bir gövdeye sahip.Ön yüzünü 240 x 240 çözünürlüklü dokunmatikLCD ekran›n kaplad›¤› tasar›mda, ortada dört yö-ne hareket edebilen navigasyon tuflu ve fonksi-yon tufllar› yerlefltirilmifl. Fonksiyon tufllar›, kulla-n›c›lara h›zl› eriflim, pratik kullan›m gibi kolayl›k-lar sa¤l›yor. Küçük tasar›m›na ra¤men tam Qklavyenin kullan›labilir olmas›, benzeri di¤erürünlerdeki sanal klavye u¤rafl›s›na son veriyor.Ürünün arka yüzünde 1,3 megapiksellik flafls›z

kamera bulunuyor. 2 x dijital zoom deste¤i bulunan ka-mera ile 1280 x 1024 piksel çözünürlükte resim ve 352 x288 piksel çözünürlükte video çekimi yapabiliyor. Ayr›cadokunmatik ekranda kullan›lan ‘stylus pen’ ve harici an-ten ba¤lama yuvas› bulunuyor.

MA‹LLER‹ ANINDA HABERDAR ED‹YORTreo 750, Office dokümanlar›n› açma, düzenleme, kay-detme, not alma, ses kaydetme, MP3 dinleme, video izle-me gibi özelliklere sahip. Cihaz, Windows’un sundu¤uStreaming yaz›l›m› sayesinde internet üzerinden efl za-manl› video izlenmesine olanak sa¤l›yor. 300 Mhz’lik ifl-lemci kullanan cihaz›n 128 MB RAM ve 60 MB ROM bel-lekleri mevcut. SD kartla belle¤i 2 GB‘a kadar yükseltile-biliyor. Bunlar›n hepsinin ötesinde Treo 750, ayn› zaman-da çok ifllevsel bir cep telefonu. Farkl› operatörlerle çal›-

flabilen ürün, farkl› frekanstaki GSM flebekeleri-ni destekliyor. 3G destekli model, ayr›ca directpush e-mail deste¤i sayesinde posta kutusunagelen maillerden an›nda haberdar edebiliyor.WMA, WMV, MP3 ve 3G2 formatl› dosyalar› ça-labilen Treo 750, 200 saate kadar bekleme 4saate kadar konuflma süresi sunuyor. Türkçekarakter deste¤i küçük bir güncelemeyle hemenaktif oluyor.

Windows iflletim sistemli ilk Treo:

‹LK T‹CAR‹ B‹LG‹SAYARIN SATIfiI SUNULMASI 50 YIL ÖNCEYE DAYANIYOR. YAKLAfiIK 40 METREKA-REL‹K B‹R ALANI KAPLAYAN UNIVAC, 125 KW ENERJ‹ TÜKET‹YORDU. TEKNOLOJ‹N‹N BUGÜN GELD‹-⁄‹ NOKTADA PDA OLARAK B‹L‹NEN AVUÇ ‹Ç‹ B‹LG‹SAYARLAR CEKET CEB‹NE SI⁄AB‹L‹YOR.

‹

B‹L‹M - TEKNOLOJ‹

Y A Z I : M E S U T Y I L M A Z

B‹LG‹SAYAR CEBE TAfiINDI


12

Toplant›larda not tutmak, tasar›mlar veçizimler yapmak için gelifltirilen dijitalürünler, kalem ve ka¤›d›n yerini al›yor.Wacom Cintiq de çok farkl› çizim seçe-nekleri ve sa¤lad›¤› olanaklarla buürün grubunun en baflar›l› modellerin-den. 512 farkl› bas›nç seviyesini alg›la-yabilen ürünün farkl› renk seçenekleribulunan dijital kalemi sayesinde herrenk ve desen kolayca oluflturulabili-

yor. Bas›nca göre derinlik kazanan ka-rakalem ve renkli çal›flmalar, an›ndadijital olarak haf›zaya al›n›yor. Farkl›kalem ucu kal›nl›klar› da sunan ürü-nün, yan tufllar sayesinde kopyalama,yap›flt›rma, yak›nlaflt›rma gibi fonksi-yonlar› da var. Sadece tasar›mlar›n de-¤il, farkl› boyuttaki tabletleriyle toplan-t›larda tutulan notlar›n da kolayca diji-tal ortama aktar›lmas›n› sa¤l›yor.

Dijital tasar›mlar

‹nternette sörf koltu¤u Bilgisayarlar hayat›n vazgeçilmez birer parça-s› oldu¤undan beri, bilgisayar bafl›nda geçenvakitler de her gün biraz daha art›yor. Bilgisa-yar bafl›nda otururken yaflanan s›rt, el a¤r›lar›yepyeni konforlar aray›fl›n› getiriyor. ‹flte Net-surfer, aran›lan konforu sa¤lamak için tasar-lanm›fl, yepyeni bir bilgisayar koltu¤u. Bilgisa-yar masas› ihtiyac›n› da ortadan kald›ran ürü-nün ayak ve kollar için destekleri bulunuyor.Netsurfer, siyah deri kaplamas›yla fl›k bir gö-rünüm sunuyor. Klavye, mouse kullan›m›n›,koltu¤un e¤im derecesi istenilen flekilde ayar-lanabiliyor ve kullan›c›, en rahat etti¤i konu-mu kendisi için oluflturabiliyor.

Cd’lerin devri hala geçmediWalkman bir zamanlar›n müzik devrimiydi.Sonras›nda kasetlerin yerini cd’ler al›verdi.Cd çalarlar tafl›nabilir mü-zi¤in vazgeçilmezi olmufl-lard›. Bir ad›m sonras›nda ise,ne cd çalarlar kadar büyük nede onlar kadar hantal olan ürünler piyasadayer almaya bafllad›. Dual Music Player da as-l›nda bir mp3 çalar, ama bunun yan›ndacd’leri de çalabiliyor. Yanko Design, tasar›m›ve ifllevselli¤i tümüyle düflünmüfl ve ortayaharika bir ürün ç›kartm›fl. Bu cd-mp3 çalarsayesinde hem cd’ler bir köflede kalmaktankurtuluyor hem de fl›k ve kolay tafl›nan tasa-r›m›yla günlük hayatta pratiklik sa¤l›yor.

Logitech'in dokunmatik tufllar› saye-sinde havada da çal›flabilen mouse'uMX Air, Türkiye’de ilk kez CEBIT Eu-rasia 2007 fuar›nda tan›t›ld›. Bafllat/Durdur, Ses/Sessiz, Geri ve Seçgibi medya fonksiyonlar›na, fareninüzerindeki turuncu ›fl›kl› butonlara ba-s›larak havada kolayl›kla eriflilebiliyor.Harekete dayal› komutlar sayesindekullan›c›lar, farenin üzerindeki ses bu-tonuna ellerini bas›l› tutarak sadece

hareketle istediklerini yapabiliyorlar.Örne¤in fareyi sa¤a yat›rarak sesi yük-seltmek veya sola yat›rarak sesi azal-mak mümkün. Müzik dinlerken saat yönünde çizilenbir daire sonraki flark›ya geçmeyi sa¤-larken, tersine yap›lan ayn› biçimdekihareket flark›y› tekrar ettiriyor. Logi-tech 2.4 GHz Dijital Kablosuz teknolo-jisi ile 10 metreye kadar etkili bir kul-lan›m alan› sunuyor.

Cebit’in en yenisi

Kitapl›k niyetine Amazon, kitap okuma ve sat›fl›nda

Kindle adl› dijital kitap okuyucu-suyla yepyeni bir devir bafllata-

cak. Kindle’› benzerlerindenay›ran en önemli özellik, kab-losuz internet teknolojisini be-

raberinde getirmesi. Bu sayede oku-mak istenilen kitab› 1 dakikadan k›sa sürededijital okuyucuya indirebiliyorsunuz. 250gram a¤›rl›¤›ndaki Kindle Dijital Kitap Okuyu-cu, 200 kitab› haf›zas›nda saklayabiliyor.

9


10

Kombi hakk›nda B‹L‹NMES‹ GEREKENLER…

VER‹ML‹ VE ÇEVRE DOSTU DO⁄ALGAZIN KULLANIMI ARTIYOR. KLAS‹K YÖNTEMLERE GÖRE ÇOKDAHA AVANTAJLI OLAN DO⁄ALGAZLA B‹RL‹KTE KOMB‹LER DE GEN‹fi K‹TLELERE YAYILIYOR. KOM-B‹LER‹ DAHA VER‹ML‹ KULLANMANIN YOLLARINA ‹L‹fiK‹N NOTLAR S‹ZE REHBERL‹K EDECEK….

KILAVUZ

cuz, temiz, yüksek verimli ve çevreyle dost olando¤algazla ›s›nma yöntemi giderek daha fazla kiflitaraf›ndan tercih ediliyor. Al›fl›k oldu¤umuz di¤er

klasik ›s›nma yöntemlerine göre aç›k ara farkla dahaavantajl› olmas›ndan dolay› do¤algaz kullan›m› sürekliteflvik ediliyor; do¤algaz›n daha da genifl kitlelere ulaflma-s› amaçlan›yor. Ça¤dafl yaflam›n ve bilinçlenmenin bir ge-tirisi olarak do¤algazla birlikte kombiler de yavafl yavafldaha çok haneye girmeye bafll›yor. Sa¤lad›¤› kolayl›klar

nedeniyle hayat›m›z›n ayr›lmaz bir parças› olmaya baflla-yan kombiler, yeni teknolojilerle kendini de yenilemektengeri durmuyor. Sizin için kombi hakk›nda bilmek isteye-ce¤iniz tüm bilgileri derledik.

KOMB‹ NED‹R?Kombi, hem evinizi ›s›tan hem de s›cak su ihtiyac›n›z›karfl›layan bir cihaz. Kombiler hafif, ufak, duvara as›labi-len, kolay tafl›nabilen ve fazla yer kaplamadan her daire-

U

010_011_klavuz 12/21/07 8:28 PM Page 2

11

ye ba¤›ms›z ›s›nma konforu sa¤l›yor. Kulland›¤›n›z kadaryak›yor ve o kadar ödüyorsunuz. TSE onayl› kombilerdebaca tepmesi ve çekmemesi, afl›r› ›s›nma, alev sönmesi,donma ve gaz kaça¤›na karfl› her türlü önlem al›nm›fl ol-du¤u için son derece güvenliler.

KOMB‹ ALIRKEN D‹KKAT!Öncelikle nas›l bir ürün alaca¤›n›z hakk›nda araflt›rma ya-p›n. Tavsiye edilen cihaz›n ›s›tma kapasitesinin ev için ye-terli olup olmayaca¤›n› ö¤renin. Kombide mutlaka TSEdamgas› aray›n. Sadece kombinin al›m maliyetini de¤il, tü-ketim bedeli ve servis maliyetini de göz önünde bulundu-run. Bilinen, genifl servis a¤› olan ve güçlü firmalar›nürünlerini tercih edin.Genelde teknik özellikleri ayn› olmas›na ra¤men teknolo-jik geliflmeler sayesinde kombilerde daha fazla kullan›mkolayl›¤› sa¤land›. Daha geliflmifl kombiler dijital kontrolpaneli, full alev modülasyonu, yo¤uflma teknolojisi, ön ka-r›fl›m teknolojisi (yanma havas› ayar› yapabilmesi), d›fl ha-va sondas› ve oda termostat› ile kullan›m, afl›r› so¤uklardadonmaya karfl› koruma gibi ilave özelliklere sahip. Binadastandartlara uygun müstakil bir baca mevcut ise bacal›, ak-si halde hermetik kombi tercih edilmeli.

YO⁄UfiMALI KOMB‹LERBu tip kombiler duman gaz› içindeki su buhar›n› yo¤ufltu-rarak ve baca gaz› s›cakl›¤›n› düflürerek ilave verim art›fl›ve enerji kazan›yorlar. Bu kombilerin en önemli özelli¤i azenerji tüketmeleri; bu yüzden iflletme maliyetlerinin düflükolmas›. Ancak gerek cihaz fiyatlar›n›n biraz yüksek olma-s›, gerekse düflük s›cakl›kta çal›flmas›ndan dolay› daha faz-la radyatör maliyeti getirdi¤inden, yo¤uflmal› sistemlerdeilk yat›r›m maliyeti yüksek oluyor. Uzun vade ise daha azenerji harcad›klar› için kullan›m maliyeti düflüyor; bu dabir avantaja dönüflüyor.

KOMB‹N‹N KAPAS‹TES‹ NASIL BEL‹RLEN‹R?Bir daireye kombi takmadan önce mekan›n ›s› kayb›n›n veco¤rafi konumunun iyi hesaplanmas› gerekiyor. Bir daire-yi ›s›tabilmek için kombinin kapasitesini belirlemek gerek.Bu da ancak dairenin ›s› kayb›n›n hesaplanmas›yla belir-lenebilir. Dairenin büyüklü¤ü, d›fl cepheye olan yüzeyle-ri, pencere ve kap› ölçüleri, aç›k kanat ölçüleri, ›s› kayb›-n› belirleyen en önemli faktörler. Örne¤in metrekareleribirbirinden çok farkl› olan iki daireye ayn› kapasitedekikombi tak›lmamal›. 100-120 metrekare daireler için 17-20bin kcal/h kapasitelik bir kombi kullan›lmal›. Ancak dairebodrum kattaysa ve nem sorunu varsa veya evdeki ›s› kay-b› yüksekse daha yüksek kapasiteli bir cihaz kullanmakgerekir. Kombi sat›n al›rken yetkili servisin evin ›s› kayb›-n› hesaplamas›n› isteyin. Aksi takdirde düflük ya da yük-sek kapasiteli bir kombi size yüksek bir elektrik faturas›y-la ve ›s›nmayan bir evle geri dönecektir.

KOMB‹ MONTAJI SIRASINDA NELERE D‹KKAT ED‹LMEL‹?Bacal› kombi ayg›t› kullan›lacak yerde öncellikle baca çe-kifli etüd edilmeli. Çünkü at›k gaz, s›cakl›¤›ndan dolay›genleflerek yükselir, do¤al bir çekim ve baca vas›tas›ylad›fl ortama at›l›r. Havaland›rma çok önemlidir. Bacal›kombi ayg›tlar› yanma için gerekli havay› bulunduklar›ortamdan al›rlar. Bu nedenle bacal› kombi cihazlar›, stan-dartlara uygun yap›lm›fl bir bacaya ba¤lanmal›. Bacal›kombiler 8 metreküp’ten daha küçük alanlara yerlefltiril-memeli. Bu tip cihazlar›n, bulunduklar› alandan en az 150santimetrakare net geçiflli atmosfere aç›lan havaland›rmamenfezleri bulunmal›. Bu menfezler kesinlikle kapat›lma-mal›. Bacal› kombiler banyo ve tuvaletlere yerlefltirilme-meli. Hermetik kombi, yanma için gereken havay› d›flar-dan al›p, baca gazlar›n› da d›flar› atan, dolay›s›yla bulun-du¤u mekan›n havas›n› kullanmayan özellikte bir cihaz-d›r. ‹çiçe geçmifl iki borudan birisi yanma havas›n› sa¤lar,di¤eri ise baca gaz›n› d›flar› atar. Bu nedenle iç ortam ha-valand›rma koflullar› sorunu bulunmaz. Ortamdaki hava-y› tüketmedikleri ve baca çekifl problemi olmad›¤› için or-tamdaki havay› kirletmezler. Hermetik kombiler genellik-le evin d›fl ortama aç›labilen herhangi bir yerine monteedilebilirler. Kapal› balkonlarda kullan›labilirler; ancakhavaland›rma menfezlerinin aç›k tutulmas› yine flartt›r.Aç›k balkonlara monte edildiklerinde koruyucu bir kutuiçinde muhafaza edilmeliler.

KOMB‹ YETER‹NCE ISITMIYORSA…Böyle bir durumda ya kombinin kapasitesi düflük seçil-mifltir ya evin izolasyonu kötüdür ya da yap›lan sistemleilgili bir hata vard›r. Radyatörler eksik veya devir daimpompas›n›n bas›nc› ve debisi düflük olabilir. Bu durumdateknik servisin gelip kontrol etmesi gerekir.

DAHA ‹Y‹ ISINIP, YAKIT TASARRUFU YAPAB‹L‹RS‹N‹ZKombi sadece gündüz saatlerinde çal›flt›r›ld›¤›nda geceboyunca so¤uyan bina blo¤unun ›s›nmas› oldukça zamanal›r. Bu ayn› zamanda enerji tüketimi büyük oranda art›-r›r. Bu yüzden binan›n d›fl hacminin so¤umamas› için ge-celeri düflük seviyede de olsa kombi çal›fl›r vaziyette ol-mal›. Kombinin k›sa süreli¤ine kapat›l›p tekrar aç›lmas›yak›t sarfiyat›n› art›r›r. Çünkü kombinin eski s›cakl›¤›naulaflmas› için daha fazla yak›t harcamas› gerekir. Kombiyikapatmaktansa s›cakl›¤› düflük seviyelerde tutmak dahatasarruflu bir yaklafl›md›r. Yak›t tasarrufu yapmak istenir-se kullan›lmayan odalardaki radyatörleri kapatmak dahauygundur. Kombi sisteminde bir pompa yard›m›yla devirdaimi söz konusu oldu¤unu ve bu nedenle en az üç pe-te¤in çal›flmas› gerekti¤ini unutmamak gerekir. Dubleksdaireler söz konusu oldu¤unda ise ayn› anda iki daireyi›s›tacak kapasitede bir kombi seçilmesi gerekti¤ini hat›r-latal›m.

010_011_klavuz 12/21/07 8:28 PM Page 3

10

Kombi hakk›nda B‹L‹NMES‹ GEREKENLER

VER‹ML‹ VE ÇEVRE DOSTU DO⁄ALGAZIN KULLANIMI ARTIYOR. KLAS‹K YÖNTEMLERE GÖRE ÇOKDAHA AVANTAJLI OLAN DO⁄ALGAZLA B‹RL‹KTE KOMB‹LER DE GEN‹fi K‹TLELERE YAYILIYOR. KOM-B‹LER‹ DAHA VER‹ML‹ KULLANMANIN YOLLARINA ‹L‹fiK‹N NOTLAR S‹ZE REHBERL‹K EDECEK….

KILAVUZ

cuz, temiz, yüksek verimli ve çevreyle dost olando¤algazla ›s›nma yöntemi giderek daha fazla kiflitaraf›ndan tercih ediliyor. Al›fl›k oldu¤umuz di¤er

klasik ›s›nma yöntemlerine göre aç›k ara farkla dahaavantajl› olmas›ndan dolay› do¤algaz kullan›m› sürekliteflvik ediliyor; do¤algaz›n daha da genifl kitlelere ulaflma-s› amaçlan›yor. Ça¤dafl yaflam›n ve bilinçlenmenin bir ge-tirisi olarak do¤algazla birlikte kombiler de yavafl yavafldaha çok haneye girmeye bafll›yor. Sa¤lad›¤› kolayl›klar

nedeniyle hayat›m›z›n ayr›lmaz bir parças› olmaya baflla-yan kombiler, yeni teknolojilerle kendini de yenilemektengeri durmuyor. Sizin için kombi hakk›nda bilmek isteye-ce¤iniz tüm bilgileri derledik.

KOMB‹ NED‹R?Kombi, hem evinizi ›s›tan hem de s›cak su ihtiyac›n›z›karfl›layan bir cihaz. Kombiler hafif, ufak, duvara as›labi-len, kolay tafl›nabilen ve fazla yer kaplamadan her daire-

UH A Z I R L A Y A N : N E S L ‹ H A N S A Y I L G A N

010_011_klavuz 12/25/07 2:46 PM Page 2

11

ye ba¤›ms›z ›s›nma konforu sa¤l›yor. Kulland›¤›n›z kadaryak›yor ve o kadar ödüyorsunuz. TSE onayl› kombilerdebaca tepmesi ve çekmemesi, afl›r› ›s›nma, alev sönmesi,donma ve gaz kaça¤›na karfl› her türlü önlem al›nm›fl ol-du¤u için son derece güvenliler.

KOMB‹ ALIRKEN D‹KKAT!Öncelikle nas›l bir ürün alaca¤›n›z hakk›nda araflt›rma ya-p›n. Tavsiye edilen cihaz›n ›s›tma kapasitesinin ev için ye-terli olup olmayaca¤›n› ö¤renin. Kombide mutlaka TSEdamgas› aray›n. Sadece kombinin al›m maliyetini de¤il, tü-ketim bedeli ve servis maliyetini de göz önünde bulundu-run. Bilinen, genifl servis a¤› olan ve güçlü firmalar›nürünlerini tercih edin.Genelde teknik özellikleri ayn› olmas›na ra¤men teknolo-jik geliflmeler sayesinde kombilerde daha fazla kullan›mkolayl›¤› sa¤land›. Daha geliflmifl kombiler dijital kontrolpaneli, full alev modülasyonu, yo¤uflma teknolojisi, ön ka-r›fl›m teknolojisi (yanma havas› ayar› yapabilmesi), d›fl ha-va sondas› ve oda termostat› ile kullan›m, afl›r› so¤uklardadonmaya karfl› koruma gibi ilave özelliklere sahip. Binadastandartlara uygun müstakil bir baca mevcut ise bacal›, ak-si halde hermetik kombi tercih edilmeli.

YO⁄UfiMALI KOMB‹LERBu tip kombiler duman gaz› içindeki su buhar›n› yo¤ufltu-rarak ve baca gaz› s›cakl›¤›n› düflürerek ilave verim art›fl›ve enerji kazan›yorlar. Bu kombilerin en önemli özelli¤i azenerji tüketmeleri; bu yüzden iflletme maliyetlerinin düflükolmas›. Ancak gerek cihaz fiyatlar›n›n biraz yüksek olma-s›, gerekse düflük s›cakl›kta çal›flmas›ndan dolay› daha faz-la radyatör maliyeti getirdi¤inden, yo¤uflmal› sistemlerdeilk yat›r›m maliyeti yüksek oluyor. Uzun vade ise daha azenerji harcad›klar› için kullan›m maliyeti düflüyor; bu dabir avantaja dönüflüyor.

KOMB‹N‹N KAPAS‹TES‹ NASIL BEL‹RLEN‹R?Bir daireye kombi takmadan önce mekan›n ›s› kayb›n›n veco¤rafi konumunun iyi hesaplanmas› gerekiyor. Bir daire-yi ›s›tabilmek için kombinin kapasitesini belirlemek gerek.Bu da ancak dairenin ›s› kayb›n›n hesaplanmas›yla belir-lenebilir. Dairenin büyüklü¤ü, d›fl cepheye olan yüzeyle-ri, pencere ve kap› ölçüleri, aç›k kanat ölçüleri, ›s› kayb›-n› belirleyen en önemli faktörler. Örne¤in metrekareleribirbirinden çok farkl› olan iki daireye ayn› kapasitedekikombi tak›lmamal›. 100-120 metrekare daireler için 17-20bin kcal/h kapasitelik bir kombi kullan›lmal›. Ancak dairebodrum kattaysa ve nem sorunu varsa veya evdeki ›s› kay-b› yüksekse daha yüksek kapasiteli bir cihaz kullanmakgerekir. Kombi sat›n al›rken yetkili servisin evin ›s› kayb›-n› hesaplamas›n› isteyin. Aksi takdirde düflük ya da yük-sek kapasiteli bir kombi size yüksek bir elektrik faturas›y-la ve ›s›nmayan bir evle geri dönecektir.

KOMB‹ MONTAJI SIRASINDA NELERE D‹KKAT ED‹LMEL‹?Bacal› kombi ayg›t› kullan›lacak yerde öncellikle baca çe-kifli etüd edilmeli. Çünkü at›k gaz, s›cakl›¤›ndan dolay›genleflerek yükselir, do¤al bir çekim ve baca vas›tas›ylad›fl ortama at›l›r. Havaland›rma çok önemlidir. Bacal›kombi ayg›tlar› yanma için gerekli havay› bulunduklar›ortamdan al›rlar. Bu nedenle bacal› kombi cihazlar›, stan-dartlara uygun yap›lm›fl bir bacaya ba¤lanmal›. Bacal›kombiler 8 metreküp’ten daha küçük alanlara yerlefltiril-memeli. Bu tip cihazlar›n, bulunduklar› alandan en az 150santimetrakare net geçiflli atmosfere aç›lan havaland›rmamenfezleri bulunmal›. Bu menfezler kesinlikle kapat›lma-mal›. Bacal› kombiler banyo ve tuvaletlere yerlefltirilme-meli. Hermetik kombi, yanma için gereken havay› d›flar-dan al›p, baca gazlar›n› da d›flar› atan, dolay›s›yla bulun-du¤u mekan›n havas›n› kullanmayan özellikte bir cihaz-d›r. ‹çiçe geçmifl iki borudan birisi yanma havas›n› sa¤lar,di¤eri ise baca gaz›n› d›flar› atar. Bu nedenle iç ortam ha-valand›rma koflullar› sorunu bulunmaz. Ortamdaki hava-y› tüketmedikleri ve baca çekifl problemi olmad›¤› için or-tamdaki havay› kirletmezler. Hermetik kombiler genellik-le evin d›fl ortama aç›labilen herhangi bir yerine monteedilebilirler. Kapal› balkonlarda kullan›labilirler; ancakhavaland›rma menfezlerinin aç›k tutulmas› yine flartt›r.Aç›k balkonlara monte edildiklerinde koruyucu bir kutuiçinde muhafaza edilmeliler.

KOMB‹ YETER‹NCE ISITMIYORSA…Böyle bir durumda ya kombinin kapasitesi düflük seçil-mifltir ya evin izolasyonu kötüdür ya da yap›lan sistemleilgili bir hata vard›r. Radyatörler eksik veya devir daimpompas›n›n bas›nc› ve debisi düflük olabilir. Bu durumdateknik servisin gelip kontrol etmesi gerekir.

DAHA ‹Y‹ ISINIP, YAKIT TASARRUFU YAPAB‹L‹RS‹N‹ZKombi sadece gündüz saatlerinde çal›flt›r›ld›¤›nda geceboyunca so¤uyan bina blo¤unun ›s›nmas› oldukça zamanal›r. Bu ayn› zamanda enerji tüketimi büyük oranda art›-r›r. Bu yüzden binan›n d›fl hacminin so¤umamas› için ge-celeri düflük seviyede de olsa kombi çal›fl›r vaziyette ol-mal›. Kombinin k›sa süreli¤ine kapat›l›p tekrar aç›lmas›yak›t sarfiyat›n› art›r›r. Çünkü kombinin eski s›cakl›¤›naulaflmas› için daha fazla yak›t harcamas› gerekir. Kombiyikapatmaktansa s›cakl›¤› düflük seviyelerde tutmak dahatasarruflu bir yaklafl›md›r. Yak›t tasarrufu yapmak istenir-se kullan›lmayan odalardaki radyatörleri kapatmak dahauygundur. Kombi sisteminde bir pompa yard›m›yla devirdaimi söz konusu oldu¤unu ve bu nedenle en az üç pe-te¤in çal›flmas› gerekti¤ini unutmamak gerekir. Dubleksdaireler söz konusu oldu¤unda ise ayn› anda iki daireyi›s›tacak kapasitede bir kombi seçilmesi gerekti¤ini hat›r-latal›m.

010_011_klavuz 12/25/07 2:46 PM Page 3

12 GELENEKSEL

bru, en kaba tabiriyle su üzerine resim yapma sa-nat›d›r. Farsça “ebri” olarak söylenen kelime bulutanlam›na geliyor. Muhtemelen su üzerine f›rça ile

at›lan boyalar bulut kümelerine benzedi¤inden, sanat›nismi bu flekilde söylene gelmifl. Ebru sanat›n›n nas›l do¤-du¤una dair kesin bir bilgi yok. Ancak, 8. yüzy›lda Çinli-ler taraf›ndan yap›ld›¤›na dair baz› bilgiler var. Boyal› f›r-çalar›n su üzerinde temizlenifli s›ras›nda yüzeye düflendamlalardan yola ç›k›larak tesadüfen keflfedilmifl bir sanatoldu¤u söyleniyor. 1500’lü y›llarda Özbekistan Buhara’da,bir hat ustas›n›n yaz›s›n›n alt›nda kulland›¤› ebru, ilk ör-nekler aras›nda gösteriliyor. Bununla birlikte 1414 y›l›ndaTopkap› Saray›’nda bulunan bir kitap içerisinde ebrulusayfalara rastland›¤›n› belirten kaynaklara da rastlan›yor.Fakat, sözkonusu kitab›n bugün nerede oldu¤una dair neyaz›k ki bir bilgi yok. Aslen tekke ve medrese sanat› ola-rak an›lan ebru, hiçbir zaman saray içerisine tafl›nmam›fl.Halk sanat› olarak yap›la gelmifl. Marangozlu¤a merakl›bir padiflah olan Abdülhamit’in yapt›¤› ve bugün Dolma-bahçe Saray›’nda bulunan içi ebru ka¤›tlarla kapl›, kitapfleklindeki içki dolab› ender örneklerden biri olarak kar-fl›m›za ç›k›yor. 16. yüzy›lda Osmanl›’da s›kça yap›lan eb-rulu ka¤›tlar, o dönemin Avrupa’s›nda “Türk ka¤›d›” ola-rak an›l›rm›fl. Birçok Avrupal› seyyah, gittikleri yerlereünü her yere yay›lan bu “Türk ka¤›tlar›”n› da götürmüfl.Hatta o dönemlerde baz› papalar›n ebru ka¤›d›n›n s›rr›n›getirene büyük vaatlerde bulunduklar› söyleniyor. Fakatbu s›rr› ulaflt›ran var m›d›r; bilinmiyor…

EBRUNUN KEND‹NE ÖZGÜ DÜNYASIEbruda kullan›lan malzemeler de en az yap›m tekni¤i ka-dar özel. Özellikle k›rsal bölgelerde ve temmuz –a¤ustosaylar›nda yetiflen geven ad› verilen bir bitkiden elde edi-

len kitre, su içinde fliflecek k›vama gelene kadar bekletili-yor. ‹yice yo¤rulduktan sonra tülbent bezlerinden geçiri-lerek süzülüyor. Tortusuz hale gelen kitre belirli bir mik-tarda su ile kar›flt›r›l›yor. Kitrenin k›vam›n› tutturmufl ol-makla ebruda önemli bir basamak afl›lm›fl oluyor. Teknead› verilen çelik ve dikdörtgen kap içerisine dökülen kit-re, burada f›rça darbeleriyle buluflmay› bekliyor. Kullan›-lan boyalar ise genellikle topraktan elde ediliyor. Toz pig-ment halinde bulunabilen bu boyalar›n öncelikle mermertezgah üzerinde iyice ezilmesi gerekiyor. Bu esnada ödlekar›flt›r›lan boyalar k›vama getiriliyor. Öd (bildi¤imiz hay-van ödü), boyalar›n su üzerinde aç›l›m›n› sa¤l›yor. Ebru-da genellikle at k›l›ndan yap›lm›fl ve sap› gül dal› olan f›r-çalar tercih ediliyor. At k›l› boyay› emmedi¤i, gül dal› iseküflenmedi¤i ve hafif oldu¤u için bu ifle uygunluk göste-riyor. Genel olarak bask›da kullan›lan her türlü ka¤›t eb-ru için kullan›labiliyor. Ebru sanat›n›n temeli, ka¤›d›n suyüzeyindeki boyay› emmesine dayand›¤› için kufle veya¤l› ka¤›tlar bunun d›fl›nda kal›yor. Bundan sonras›ndasu üzerine serpilen damlalara flekil vermek için b›z, tarakgibi metal araçlar yard›m›yla figürler üretiliyor.

BATTAL EBRUDAN Ç‹ÇEKLERE…Ebrunun yap›l›fl›na battal ebrusu ile bafllan›yor. ‹yi bir bat-tal ebrusu ç›karabilmek için, befl rengin üst üste munta-zam bir flekilde at›labilmesi gerekiyor. ‹flin erbablar›, bu-nu baflaramayanlar›n di¤er teknikleri uygulamas›n›n çokgüç olaca¤›n› söylüyor. Ebru sanat›n› bugünlere tafl›yanönemli üstatlardan, Özbekler Tekkesi mensubu EthemEfendi ve ‹brahim Efendi sadece battal ebrusu yapm›fllar.O dönemde kullan›lan el yap›m› ka¤›tlar oldukça büyükebatlara sahipmifl. Önce ebru yap›l›r, sonra ka¤›tlar ihtiya-ca göre kesilirmifl. Büyük ka¤›tlara iri damlalar at›lm›fl ol-

Y A Z I : Z E Y N E P G Ü N A Y F O T O ⁄ R A F L A R : M . E S E N G Ö K

Suya resim yapma sanat›: EBRU

GÜNÜMÜZE KADAR COfiKUSUNU DEVAM ETT‹REB‹LEN ENDER SANATLARDAN OLAN EBRU, GELE-NEKSEL TÜRK ‹SLAM SANATLARI RUHUNU HALA SÜRDÜRÜYOR. ESK‹DEN SADECE K‹TAP C‹LTLE-R‹NDE YER ALAN EBRULU KA⁄ITLAR, BUGÜN ÇERÇEVE ‹LE BÜTÜNLEfiT‹R‹L‹YOR VE DEKORAT‹FAMAÇLI OLARAK KULLANILIYOR.

E

012_015_geleneksel 12/24/07 10:01 AM Page 2

13


14 GELENEKSEL

du¤undan bu tarz›n ad› battal ebrusu olarak kalm›fl. Bat-talda f›rça vurufllar›nda belli bir ritm tutturabilmek çokönemli. F›rçaya vurufl darbelerinin h›z› eflit olmal› ki,damlalar da su üzerinde eflit aral›klarla ve eflit büyüklük-te da¤›labilsin. Battal zemin üzerine serpilen damlalar, çe-flitli metal aletlerin yard›m›yla, çiçeklere dönüflüyor. Herçiçek çeflidinin kendine göre bir uygulan›fl tekni¤i var.Ebru ile ilgili temel beceriyi edindikten sonra ifl, bu tek-nikleri ö¤renmeye kal›yor.

‹LK Ç‹ÇEK EBRULAR CUMHUR‹YET’LE YAPILDICumhuriyet dönemi sanatç›lar›ndan Necmettin Özal’a ka-dar ebruda çok fazla çiçek uygulamalar›na rastlanm›yor.

B‹R EBRU USTASI: YILMAZ ENEfiKüçükayasofya’daki Tarz-› KadimEbru Evi’nde ebruya gönül veren-lere bilgilerini ve deneyimlerini ak-taran Y›lmaz Enefl, bu sanat›n us-talar›ndan. Y›lmaz Enefl, ebru sa-nat›n›n tarihini ve kayna¤›n› anlat›r-ken, en çok usta-ç›rak iliflkisininkalmad›¤›ndan yak›n›yor. Birçoküstat gibi o da ebruda gelene¤isindirmeden özgün aray›fllar içeri-sine girenleri elefltiriyor. Asl› ö¤re-nilmeden uygulanan bir sanat›nnesilden nesile yanl›fl bir flekildeaktar›lmas› onun da en büyük kay-

g›lar› aras›nda. Uzun süredir ebru ile u¤raflan sanatç›, daha çoközgün çiçek çal›flmalar› ile biliniyor. Özellikle gül ebrular› üzerin-de yo¤unlaflan Y›lmaz Enefl, yurtiçi ve yurtd›fl›nda kiflisel ve kar-ma sergiler açm›fl. 1999 y›l›nda Kültür Bakanl›¤› 10.Türk Süsle-me Sanatlar› Yar›flmas›’nda Baflar› Ödülü’ne lay›k görülmüfl.YTÜ Ebru Kulübü ve ‹Ü Ebru Kulübü’ne desteklerini sürdürmek-te olan sanatç›, baflta TRT olmak üzere yerli ve yabanc› tv kanal-lar›nda belgesel programlar arac›l›¤› ile ebru sanat›n›n tan›t›m›n›yap›yor. www.tarzikadimebru.com Atölye: 0212 516 87 76


15

Necmettin Hoca ilk defa laleyi kullanarak bafll›yor. Ebrusanatç›s› Y›lmaz Enefl, bu duruma “Mevsimsel bir sebebiolsa gerek” fleklinde yaklafl›yor. “Muhtemelen nisan, ma-y›s aylar›yd› ve bilindi¤i gibi lale zaman›yd›” diyor. Lale,bu sanat içerisinde bafllang›c› temsil ediyor. Bununla bir-likte baz› kaynaklar bunu ebcet hesab›na, yani 66 say›s›-n›n Allah Lafz›na denk düflmesi ve Allah Lafz›n›n ebrudalaleyi temsil etmesine kadar dayand›r›yor. Tüm bunlar›nd›fl›nda, bahsetti¤imiz ebru çeflitlerinin hepsi için geçerliolan, iflin püf noktas› diyebilece¤imiz fleyse, tekne üzerin-den ka¤›d›n dikkatlice al›nmas›. Ka¤›d› al›rken boyalar›nçizilmemesi, ka¤›t tekne üzerindeyken hava kabarc›klar›-n›n da yok edilmesi gerekiyor. Aksi halde ortaya mükem-mel bir eser ç›km›fl olsa bile, ka¤›d›n sudan al›fl›ndaki enufak bir hata, su üzerinde kusursuz görünen ebruyu, biranda de¤ersiz k›labilir. Ebru literatüründe buna “falsoluebru” deniliyor. Hatal› ebru manas›na gelen bu tabir, bo-yalar›n fazlaca at›lmas›ndan, öd ayar›n›n iyi yap›lamama-s›na kadar birçok nedeni kaps›yor. Genellikle yan ka¤›tolarak kitapta ve pervazda kullan›lan ebru, Cumhuriyetdöneminde çerçeveyle buluflmufl ve daha çok görselli¤ekaym›fl. Günümüzde de ebru yap›tlar› a¤›rl›kl› olarak buflekilde uygulan›yor. Bunun d›fl›nda, baflta ipek kumafllarolmak üzere cam, seramik gibi malzemeler üzerine de eb-ru uygulan›yor. Elbette bunlar için kullan›lan malzemelerde de¤ifliyor. Geleneksel sanatlar içinde çok az kay›pla bugüne kadargelen ebruyu gönülden ö¤renmek isteyenleri pekçok sa-natç› özel atölyelerinde a¤›rl›yor…

TÜRLÜ TÜRLÜ EBRULARBATTAL EBRUSU: Ebrunun bilinen en eski tarz›d›r. Yap›m›, öds›ralar›na göre, yani ödü az olan boyalar› önce, çok olan boy-alar› sonra atma suretiyle yap›l›r. Tek veya çok renkli olabilir. GELG‹T EBRU: Battal zemin at›ld›ktan sonra, bir çöp, i¤neveya b›z yard›m›yla teknenin kenarlar›na paralel olarak deseninçizilmesi ile oluflur. Bu ifllem özel haz›rlanm›fl tarak dakullan›labilir. fiAL EBRUSU: Gelgit yap›ld›ktan sonra teknenin çapraz›nado¤ru, genellikle genifl aral›kl› yap›lan gelgit sonucu elde edilir. TARAKLI EBRU: Battaldan sonra yap›lan gelgit desenininüzerine taraklar yard›m› ile yap›lan desen türüdür. BÜLBÜL YUVASI: Genellikle küçük taneli battal ebrusuyap›ld›ktan sonra d›fltan bafllay›p içe do¤ru istenilen çapta(genellikle 3-5 cm çap›nda) spiraller çizilmesiyle yap›l›r. KUMLU-KILÇIKLI EBRULAR: Kumlu ebru elde etmek için tek-nenin ortas›na lahor çividi damlat›lmaya bafllan›r. Tekneninbütün yüzeyi kaplan›nca boyalar birbirini iterek ve s›k›flan boya,çatlamaya bafllar. Bu tarz, hattatlar›n pervaz veya cetvel olarakçokça kulland›klar› bir desendirHAF‹F EBRU: Genellikle üzerine yaz› yazmak için hattatlartaraf›ndan kullan›lan aç›k, soluk renkli ebrulard›r. AKKASE EBRU: Ayn› zemin üzerine birden fazla bask› yaparakyaz› veya desen elde edilen ebru çeflididir. HAT‹P EBRUSU: K›saca içiçe damlat›lm›fl renklerden oluflandaireleri flekillendirmek olarak tan›mlanabilir. Çiçekli ebrununtemeli say›l›rlar. Ç‹ÇEKL‹ EBRU: Herhangi bir ebru deseni zemin olarak yap›l›r.Bu zeminlerin üzerine bir b›z yard›m› ile damlat›lan boyalar›nflekillendirilmesiyle yaprak ve çiçek desenleri çizilir.


ABDULLAH K‹⁄ILI ZOR B‹R SOYADINI MARKA HAL‹NE GET‹REN, HAZIR G‹Y‹M SEKTÖRÜNÜN ENÖNEML‹ AKTÖRLER‹NDEN B‹R‹. SULTANHAMAM’DAK‹ KÜÇÜK B‹R KUMAfi T‹CARETHANES‹NDENBUGÜN B‹R DÜNYA MARKASI YARATAN K‹⁄ILI’NIN BAfiARISININ SIRRI ‹fi‹N‹ SEVMEK, HOfiGÖRÜLÜOLMAK VE ÇOK ÇALIfiMAKTAN GEÇ‹YOR.

16 BAfiARI ÖYKÜSÜ

bdullah Ki¤›l›’n›n öyküsü 1958 y›l›nda babas›n›n dayard›m›yla Sultanhamam’da açt›¤› küçük bir kumaflticareti atölyesiyle ile bafllar. Bu küçük atölyede ön-

celeri kumafllar› tafl›yan Abdullah Ki¤›l›, bir müddet sonrada, her bir kumafl›n cinsini gözü kapal› tan›r hale gelir.Tekstil sektörüne girifli böyle bir temelle olur iflte. Sultanha-mam’da kumafl ticareti bir yandan devam ederken bir yan-dan da yeni ifl alanlar›n› takip etmeye bafllar. Bu aflamada,gömlekte karar k›lar Ki¤›l›. Potansiyel müflterilerini de er-kekler olarak belirler. Abdullah Ki¤›l›, bu karar› kendindenyola ç›karak, erkeklerin tak›m elbise d›fl›nda en çok göm-leklere ihtiyac› oldu¤unu göz önünde bulundurarak al›r. Ar-d›ndan gömlek üretim flartlar›n› araflt›rmaya koyulur. Türki-ye’de gömlek üreticisinin çok fazla olmad›¤›n› ve bu alan›nyetersizli¤ini fark edince kendisinin önünde hiçbir engelkalmaz ve gömlek üretimine bafllar. Haz›r giyim sektörüneilk geçifl sürecinde, gömleklere bir isim bulmak ihtiyac› do-¤ar. Bununla beraber bir marka yaratma süreci oluflur. Ki-¤›l›, yine bu süreçte yurt d›fl›ndaki markalar›n isimlerininnereden geldi¤ine dikkat eder. Ün yapm›fl markalar›n ortakyan›, marka sahiplerinin ya isminin ya da soyad›n›n veril-mesidir. Ki¤›l›, telaffuzunun zorlu¤u bir yana bir marka içinak›lda tutulmas› oldukça zor bir isimdir. Abdullah Ki¤›l›, bunedenle ailesinin köklerinin dayand›¤› Bingöl’ün Ki¤› ‹lçe-si’nden ald›¤› soyad›n› marka olarak kullanmaya karar ve-rir. Ve bugün haz›r giyimin dev ismi Ki¤›l›, önemli bir mar-ka olarak tekstil sektörü içinde yerini al›r. Birçok üreticininmarkalaflma konusunda 90’l› y›llarda at›l›m yapt›¤›n› düflü-nürsek Ki¤›l›, marka bilinci oluflumunu ilk bafllatan kurulufl-

lardan biri olmufltur. Ki¤›l›’n›n gömlek üretimi ile bafllayangeliflimi pantolon, tak›m elbise, ceket, palto ve pardösüimalat›yla devam eder.

GENÇ YAfiTA “KURTLARLA” ORTAKLIK… Ki¤›l›’n›n y›llar sonra verdi¤i bir söyleflide “Genç yaflta kurt-la ortak olduk” fleklinde adland›rd›¤› süreç, 70’li y›llar ilebafllar. ‹stiklal Caddesi’nde ailesinin izni olmadan açt›¤› Ki-¤›l› ma¤azas› ile, hem haz›r giyim fabrikas› kurabilmesi içinnakit sa¤lar hem de dönemin önemli ismi, Osman Boynerile ortakl›¤›n›n temellerini atar. Ki¤›l›, kumafl sat›fl›nda oldu-¤u kadar haz›r giyimde de iddial› bir sat›fl grafi¤i çizer. Sek-törde dönemin önemli ismi Osman Boyner’den önce Alt›n-y›ld›z’›n bayili¤ini al›r. Bayi sat›fllar›, 2–3 kat artar. Ki¤›l›, birsene sonra tekrar Boyner’in yan›na gitti¤inde gelen teklif;Beymen ma¤azalar›na ortakl›k olur.

FASON KAR GET‹RMEZ ! Abdullah Ki¤›l›, 1980 y›l›na gelindi¤inde, Osman Boyner ileortakl›¤›n› sona erdirerek Ki¤›l› ad›n› tafl›yan ilk haz›r giyimfabrikas›n› kurar. 80’li y›llar›n bafl›nda, ülkede serbest piya-sa ekonomisine geçilmesi ile birlikte flirketler yeni at›l›mlargerçeklefltirmeye bafllar. Ki¤›l› hükümetin ihracata tan›d›¤›kolayl›klardan yararlanarak yeni ekonomik sistemle bera-ber ihracata yönelir. Ünlü markalar için fason üretime bafl-lar. Bu süre içinde iç pazarda da sat›fllar devam eder. Bu sü-reç on y›ldan fazla sürer. Ki¤›l› için, fasona ayr›lan bu sürekâfidir, toptan sat›fla ve ihracata son verir. Tüm enerjisiniyurt içi pazara yöneltir ve fason üretimini de sonland›r›r.

Ticarethaneden dünya markas›naABDULLAH K‹⁄ILI

Y A Z I : C ‹ H A N D E M ‹ R fi E V K F O T O ⁄ R A F : Ö Z K A N B A L K

A

016_018_soylesi 12/26/07 9:18 PM Page 2

17

016_018_soylesi 12/26/07 9:18 PM Page 3

18

Ancak biz flirket olarak 2001 krizini tek bir personel ç›kar-madan, sadece harcamalara dikkat ederek atlatt›k. Bu bafla-r›m›z› da kredi kullanmamam›za ba¤layabiliriz. Bu yüzdenkrizlerde hasar almadan güçlenerek ç›kman›n en önemliyolu kredi kullanmadan hareket ediyor olmak ve iyi plan-lama yap›yor olmakt›r.”

BAfiARIYA G‹DEN YOLUN ÜÇ SIRRIKi¤›l›’n›n krizlerden ç›kmas›n›n en önemli nedeni borcu ol-mamas› yat›r›mlarda h›zl› olmas› ve yurt d›fl›ndan gelen ser-mayeye cevap vermekte etkili olmas›d›r. Krizden kazançl›ç›kar, yat›r›mlarla markan›n önü aç›l›r. O dönem 15 ma¤a-zas› krize direnen Ki¤›l›, ma¤aza say›s›nda ve yat›r›mlar›n-da ciddi bir art›fla gider. Markan›n 2007 senesindeki toplamma¤aza say›s› 95’e yükselir. Ki¤›l›’n›n en önemli avantaj›;sektörü ve özellikle erkek kumafllar›n› çok iyi tan›yan biryöneticiye sahip olmas›d›r. Ki¤›l›’n›n baflar›s›ndaki bir di¤erönemli faktör, “çok çal›flmak”t›r! Ki¤›l› baflar›s›n› flöyle aç›k-lar: “Baflar›ya giden yol; iflini sevmek, hoflgörülü olmak veçok çal›flmaktan geçer. Ki¤›l› ailesi olarak biz, bu üç pren-sibi kendimize ilke edindik. Baflar› bu üç temel prensibi il-ke edinerek çal›flmaktan geçmektedir.”

DO⁄RU ÜRÜN, DO⁄RU ZAMAN, DO⁄RU F‹YATMarkalaflman›n baflar› yolunda en önemli ad›mlardan birioldu¤unu savunan Ki¤›l›, onun avantajlar› kadar dezavanta-j› oldu¤unu belirtmekten geri durmaz: “Markalaflman›n enbüyük avantaj›, pazarda ayr› bir müflteri grubu yakalayaraka¤›r rekabet koflullar›n› biraz olsun hafifletmek ve sonuçtada kar marj›n› yakalamakt›r. Dezavantaj› ise a¤›r bir maliyetgerektirmesi” der ve markalaflman›n çok zorlu ve uzun biryol oldu¤unu belirtir. Tabii “sab›r”›n da elden b›rak›lmama-s›n› gerekti¤ini vurgulayarak markan›n s›rr›n› verir: “Markaolabilmek için üç sihirli formül var: Do¤ru ürün, do¤ru za-man, do¤ru fiyat! Do¤ru ürün dedi¤iniz vakit, en kalitelimal› sunmak zorundas›n›z müflteriye. Do¤ru ürünü yapt›n›zama zaman›nda sunamad›n›z, yine olmaz. Do¤ru ürünü ya-p›yorsunuz, do¤ru zamanda ç›kart›yorsunuz ama do¤ru fi-yata satm›yorsunuz mal›, sonuç yine hüsran olur. Her iflle-mi do¤ru flekilde ve zaman›nda yapman›z gerekiyor!” Bu-gün pek çok flehirde gördü¤ümüz, Ki¤›l› ma¤azalar›, Sultan-hamam’da kurulan küçük kumafl ticarethanesinden ç›k›pbugün ülkemizin en önemli markalar›ndan biridir. Bundado¤ru zamanda ve yerinde at›l›mlar›n ve ifline sahip ç›kanbir yöneticinin rolü oldukça fazla. Bugünkü hedefi ise d›flpazarda söz sahibi olabilmektir. O, ifline ilk günkü heyeca-n› ile sar›lmakta ve halen kendisini iflverenden çok, bir ça-l›flan olarak nitelendiriyor. Gelecek dönemlerdeki yat›r›mc›-lar içinse flunlar› söylüyor: “Yeni ifl hayat›na at›lan her kifliiflini sevmeli ve yapt›¤› iflten heyecan duymal›, çok çal›flma-l›, her an ö¤renmeye haz›r olmal›!”

Abdullah Ki¤›l›, fason üretimi b›rakma nedenlerinin bafl›n-da yeterli kar edememelerini gösterir. Ki¤›l› yurtd›fl›na fasonüretim sayesinde; koleksiyon yapmay› ve haz›r giyimin di-kifl sistemini ö¤renir. Yeni üretim sistemi ile beraber Ki¤›l›,hedefini yurt içi olarak netlefltirir. fiirketinde gösterdi¤i ba-flar›yla yetinmeyip haz›r giyim sektöründe birli¤in ve daya-n›flman›n da önünü açmaya çal›fl›r. Kriz ile birlikte BirleflmiflMa¤azalar Derne¤i’ni kurarak sektördeki di¤er aktörlere da-yan›flma olgusunu afl›lar. Ki¤›l›’ya göre haz›r giyim sektörü-nün kurtuluflu çok çal›flmaktan ve büyük - küçük boy ser-mayelerinin birleflmesinden geçer. Ki¤›l›’n›n sektörü bir ara-da tutma çal›flmalar› Birleflmifl Ma¤azalar Derne¤i ile s›n›rl›kalmaz. Sürekli birleflerek büyümeden söz eden AbdullahKi¤›l›, Türkiye Giyim Sanayicileri Derne¤i’nin de kurcular›n-dand›r.

“2001 KR‹Z‹ B‹Z‹ GÜÇLEND‹RD‹”Abdullah Ki¤›l›, yurt içi pazar›na yöneldi¤inde, ülkede zor-lu ekonomik koflullar bafl gösterir. Ülke ekonomisi 90’l› y›l-lardan 2000’i y›llar›n bafllar›na kadar yüksek faiz ve enflas-yonla bafl etmek zorunda kal›r. 1994 y›l›nda ülke GümrükBirli¤i’ne kat›l›r. Yabanc› yat›r›mc› hiç olmad›¤› kadar yat›-r›ma heveslidir. Perakende sektörü ise al›flverifl merkezleri-ne tafl›n›r. Ki¤›l› da al›flverifl merkezlerinde yerini almayabafllam›flt›r bu y›llarda. Zincir ma¤azac›l›k yeni sat›fl alan›olur ve 15 ma¤aza ile yurt içinde önemli bir yat›r›ma odak-lan›r. Tam bu geliflmelerin ortas›nda ülke ekonomisi, tarihi-nin en önemli ekonomik krizlerinden birini yaflamaya bafl-lar. 2001 krizi ile karfl› karfl›yad›r. D›fl yat›r›mc› uygun fiyatavantajlar› ile ülkeye geldi¤inde, yerli yat›r›mc› çöken eko-nomiden ve yüksek faizli borç ödemelerinden dolay› haz›r-l›ks›z yakalan›r. 2001 krizi patlak verdi¤inde, Ki¤›l›’n›n ban-kalar dahil hiçbir borcu ve faiz ödemesi yoktur, bundan do-lay› krizi hafif sars›nt›larla atlatmay› bilir. Markan›n bu zor-lu sürecin üstesinden nas›l geldi¤ini flöyle anlat›yor: “Her-kes gibi bizim de yaflad›¤›m›z en büyük krizdi 2001 krizi.

016_018_soylesi 12/26/07 9:18 PM Page 4

VODAFONE TÜRK‹YE GSM ALT YAPI PROJES‹ KAPSAMINDA MOTOROLA TARAFINDAN KURULMAK-TA OLAN BAZ ‹STASYONLARININ ‹KL‹MLEND‹R‹LMES‹NDE AIRFEL KL‹MALAR KULLANILIYOR.

20 PROJE

GSM devi Motorola AIRFEL’‹ TERC‹H ETT‹

Airfel, GSM sektörünün önde gelen firmalar›na 2004y›l›ndan itibaren çeflitli projelerle destek vermeyebafllad›. Sektörün öncü markalar›ndan Motorola ile

olan iflbirli¤i yapan Airfel, Vodafone’un dünyan›n en büyükGSM alt yap› ihalelerinden biri olan Vodafone-Türkiye’de çö-züm orta¤› olarak zor bir görevi yerine getirirek, önemli birbaflar›ya imza att›. Kablosuz ve genifl bant iletiflim sektörünündünya lideri Motorola, Vodafone’un Türkiye’deki GSM a¤›n›nyenilenmesi, geniflletilmesi ve yönetilmesini kapsayan geniflçapl› bir anlaflmay› 2006 y›l›nda imzalad›. 8 y›ll›k anlaflma kap-sam›nda, Vodafone’un Türkiye’deki iletiflim a¤›n›n kapasitesi-ni ve kapsam›n› geniflletecek olan Motorola, ayn› zamandaVodafone’un Türkiye’deki GSM a¤›n›n operasyonel yönetimsorumlulu¤unu da üstleniyordu. Modernizasyon program›,Vodafone a¤›n›n 3G’ye geçifl haz›rl›klar›n› da içeren çokönemli bir proje olarak tan›mlan›yor. ‹hale al›nd›ktan sonra“Vodafone’un önümüzdeki 8 y›l boyunca Türkiye operasyon-lar›nda Motorola’ya kilit bir rol vermesi bizim için büyükönem tafl›yor” fleklinde bir aç›klama yapan Motorola BaflkanYard›mc›s› ve EMEA Networks & Enterprise Genel Müdürü Jo-se Figueroa, “Bu anlaflma Motorola’n›n GSM konusundaki uz-manl›¤›n›n ve Vodafone’a uzun vadede maliyet avantaj› geti-recek yenilikçi hizmetleri sa¤lama konusundaki yeterlili¤ininalt›n› çiziyor” aç›klamas›nda bulunarak projenin önemini vur-gulam›flt›.

TELEKOM SEKTÖRÜNE ÖZEL KL‹MAÖzellikle Türkiye gibi dört mevsimin yafland›¤› bir ülkede, ik-limlendirme cihazlar› Telekom sektöründe önemli bir rol oy-nuyor. Baz istasyonu malzemeleri, belli s›cakl›klar aras›nda eniyi performanslar›n› sergileyebilen ve son derece hassas cihaz-lard›r. Dolay›s› ile yaz›n s›caktan, k›fl›n ise so¤uktan koruna-rak malzemenin zarar görmemesi gerekir. Buna ek olarak enyüksek performansta çal›flmalar›n› sa¤lamak çok önemlidir.Türkiye flartlar›nda bu ancak klima ile mümkün olmakta vedo¤al olarak sektördeki klima seçimi önemli bir rol oynamak-ta. Bunun yan› s›ra baz istasyonlar›n›n sadece flehir içinde ol-mad›¤›, yüksek yaylar, da¤lar, adalar, flehirleraras› yollar gibiulafl›lmas› zor yerlerde bulundu¤u unutulmamal›. Kliman›nbelirli standartlar›n üzerinde olmas›, ar›zalara karfl› son derecedayan›kl› olmas› gerekiyor. Çünkü uzak ve kuytu mecralar birar›za s›ras›nda müdahale edilmesi zaman alan yerler s›n›f›na

dahil oluyor. Oysa, iletiflim sektörü bu gibi durumlara en aztahammülü olan sektörlerin bafl›nda geliyor. Bu flartlar düflü-nüldü¤ünde, Motorola firmas›n›n baz istasyonlar›nda kullan›l-mas›n› istedi¤i klimalara iliflkin teknik flartnamenin çok a¤›r ol-mas› daha iyi anlafl›labilir. Çünkü herfleyden önce Vodafo-ne’un klimalar için haz›rlad›¤› flartnameler gerçekten çok a¤›rflartlardan olufluyordu.

MOTOROLA AIRFEL’DE KARAR KILDIMotorola sözkonusu ihaleye bizim markam›zla girmeyi uygungördü. Motorola projesinde teknik flartnameye uygun olarakmodifikasyonu yap›lan Airfel klimalar k›fl›n (-15° C )’ye kadarso¤utma yapabilecek, genifl voltaj aral›¤›nda (190 V- 240 V ±3 Volt) çal›flabilecek, RF kirli¤inden etkilenmeyen ve mini-mum düzeyde enerji harcama yetene¤ine sahip cihazlar hali-ne getirildi. Airfel olarak çok zor olan flartnameyi karfl›layabil-menin yan› s›ra Motorola’n›n GSM sektöründeki tecrübesi veprojeyi alma arzusu kuflkusuz anlaflmay› yapmam›zda etkenolmufltur. Tüm bunlara ra¤men Motorola yetkilileri ile çetinpazarl›klar yap›ld› ve sonunda sözleflme imzalanarak projeyebafllan›ld›.

ARIZA VE BAKIM E⁄‹T‹M‹ VERD‹KMotorola firmas›n›n bizden bak›m ve iflletme çözüm ortaklar›-n›n klima montaj› yapmalar›n› istemesi görüflmelerde en zor-land›¤›m›z konu oldu. Hepimizin bildi¤i gibi Airfel, klimalar›-n› montaj dahil sat›yor ve yetkili servisler arac›l›¤› ile bu iflle-mi gerçeklefltiriyor. Oysa görüflmelerde Motorola, montaj›nkendi ekiplerince yap›lmas›n› istemekteydi. Sat›fl Sonras› Hiz-metleri departman›ndaki arkadafllar›m›z müflterimizin beklen-tilerine bir kere daha çözüm üretmeyi baflararak, her iki tara-f›n da çok ifline yarayacak bir yöntem buldular. Motorola çö-züm ortaklar›na klima montaj, klima ar›za ve bak›m e¤itimi-nin verilece¤i farkl› bir yöntem önerdik. Çünkü sektör, sorun-lara an›nda çözüm bekleyen bir yap›ya sahipti ve zaman kay-b›na tahammülü yoktu. Proje ilerlerken bizi iki nokta çok zor-lad›. Birincisi baz istasyonlar›n›n da¤lar, adalar, yaylalar gibiulafl›lmas› zor olan yerlerde olmas› montajlar› zorlaflt›rmaktay-d›. Sat›fl Sonras› Hizmetler’den ‹brahim Köse’nin üstün gayret-leri ile gerçekten mükemmel çal›flmalar yap›ld›. Buna paralelolarak ayn› zaman Motorola çözüm ortaklar›na klima montaje¤itimleri de organize edildi. Proje bafllad›ktan sonra Motoro-

H A Z I R L A Y A N : A Y K U T T E K ‹ N A L PK u r u m s a l M ü fl t e r i l e r S a t › fl M ü d ü r ü

A

020_021_proje 12/25/07 4:13 PM Page 2

21

la müthifl bir performans gösterdi. Bu da bizim zorland›¤›m›zikinci konu oldu. Bu performans do¤al olarak bizim teslimat-lar›m›za da yans›yor ve Motorola’n›n bize daha önce iletti¤iklima teslimat program›ndan çok fazla adet ve h›zda ürüneihtiyaç duyuluyordu. Modifikasyon yapt›¤›m›z cihaz›n içersin-deki baz› kompanentleri yurtd›fl›ndan tedarik etmekteydik. Sa-t›nalma departman›m›z ola¤anüstü bir efor sarfederek, bu mal-zemelerin fabrikaya getirilmesini sa¤lad› ve üretimin taleplerikarfl›layacak biçimde olmas›na f›rsat yaratt›. ‹flin bir baflka il-ginç taraf› daha vard›. Motorola projesi kapsam›ndaki klimala-r›n modifikasyonu sürerken ayn› zamanda Airfel’in en büyükyat›r›mlar›ndan birisi olan Split Klima Fabrikas›’n›n yap›lanma-s› da devam ediyordu. Fabrikam›z devreye girmeden EntalpiTest Laboratuar›’nda cihazlar›n testleri yap›labilmekteydi.Özetle ortaya ç›kan tablo flöyleydi: bir taraftan fabrika kurul-maya çal›fl›l›yor, di¤er taraftan binlerce kliman›n modifikasyo-nu yap›l›yordu. Bu büyük baflar› fabrika çal›flanlar›m›z›n üstünçal›flmalar›n›n bir sonucudur. Projeye bafllad›¤›m›z yaklafl›k biry›ll›k dönemde fabrika mevcut cihaz üzerinde Ar-Ge çal›flma-lar›n› da devam ettirdi. Elektronik kart, Prosestad ve kablolukumanda gibi klima için en önemli parçalarda ürün gelifltirme-si yap›ld›.

AIRFEL N‹Ç‹N SEÇ‹LD‹?Motorola projesinde sat›nalma ve daha sonra malzeme - lojis-tik müdürlü¤ü yapan Ajlan Aktürk birçok seçenek içersindenAirfel firmas›n› seçmesindeki nedenleri flöyle aktar›yor: “AirfelKlima Sistemini seçmemizde pek çok etken rol oynad›. Moto-rola prensip olarak olarak üretici seçimlerine çok önem verenbir firmad›r. Çünkü bir projenin baflar›s›, o projeye malzemesa¤layan firmalar›n yeterlilikleri ile yak›ndan ilgilidir. Dolay›s›ile seçimler, iflinin ehli, uzman kifliler taraf›ndan belli prose-dürler uygulanarak yap›l›r. Yani seçimler, kiflilerden çok siste-matik bir flekilde yaz›l› prosedürlere ve gerçeklere dayan›r.Tüm bu veriler ise Motorola içerisinde, yetkili kiflilerin ulafla-bilece¤i bir veritaban›nda saklanarak di¤er ülkeler ve projelerile paylafl›l›r. Seçim s›ras›nda gözönünde bulunan kriterlere k›-saca de¤inecek olursak bunlardan en önemlileri; teknik sart-nameye uygunluk, kalite, Ar-Ge konular›n› kapsayan “teknikyeterlilik”, fiyat, ödeme koflullar›, anlaflma koflullar›, finansalstabiliteyi kapsayan “ticari yeterlilik” ve kapasite, organizasyonflemas›, personel profili, ülke çap›nda yayg›nl›k, teknik destekkonular›n› içeren “operasyonel yeterlilik”. Tüm bu de¤erlen-dirmelerin ›fl›¤›nda VF Türkiye projesi için Airfel firmasi rakip-lerinin önüne geçmifl ve Motorola olarak seçimimiz Airfel yö-nünde olmufltur.

A SINIFI KL‹MA ÜRET‹M‹NE GEÇ‹YORUZGerçekten bafllang›c›ndan itibaren sürekli mücadele içersindedevam eden projede Airfel ifl orta¤›m›z olan Motorola firmas›-n›n beklentilerini karfl›layabildi mi? ‹flte bu sorunun cevab›n›Motorola yetkilisi Ajlan Aktürk flöyle veriyor: “Airfel’in projebafl›nda fabrikas›n› tafl›mas› nedeniyle baz› endiflelerimiz olufl-mufltu; ancak Airfel yetkilileri ve çal›flanlar› proaktif davrana-rak bu büyük projede bize ellerinden gelen en iyi deste¤i ver-

diler. fiu anda sat›n al›nan ekipman miktar›na bakt›¤›m›zdaAirfel’in kapasite olarak istenilen seviyede oldu¤u ve bu den-li büyük bir proje için do¤ru firma oldu¤u gözükmekte. Özel-likle Türkiye’de bulunan yayg›n servis a¤›, tafleronlar›m›zasunduklar› e¤itimler; ama en önemlisi müflterisine duydu¤usorumluluk nedeniyle biz Motorola olarak Airfel ile çal›flmak-tan memnuniyet duyuyoruz. Motorola, global bir firma oldu-¤u için herhangi bir projede kullan›lan ekipman, teknik özel-likleri, seçim kriterleri ve fiyatlar› ile birlikte di¤er ülkelerdebulunan projeler ile paylafl›yor. VF Türkiye projesinin flu andünya üzerindeki say›l› birkaç büyük projeden biri oldu¤u dü-flünülürse Airfel’in Motorola’ya sundu¤u ürünün ayr› bir öne-mi oldu¤u görülebilir. Airfel olarak GSM sektöründe baflar›l›olarak çal›flan klimam›z piyasada bulunan standard bir klimade¤ildir. Müflterinin iste¤i do¤rultusunda gerekli modifikas-yonlar yap›larak Türkiye pazar›na ve müflterinin isteklerineuygun hale getirilmifltir. Airfel bunun bir ad›m ötesine geçerekklimalar üzerinde Ar-Ge çal›flmalar›na devam etmektedir. GSMbaz istasyonlar›n›n harcad›¤› elektrik enerjisinin yüzde 80’iniklima oluflturmaktad›r. Dolay›s› ile enerji tüketimi baz istas-yonlar›nda iflletme maliyetini etkileyen önemli unsurdur. 2008y›l›nda “A S›n›f›” enerji tüketen klima üretimine geçilecek ol-mas› özellikle enerjinin çok önemli oldu¤u günümüzde çokönem tafl›yan bir konudur. Bu ürünler de gelifltirildikten vekullan›larak gerekli data elde edildikten sonra Motorola’n›n di-¤er ülkelerdeki projelerinde önemli bir yer teflkil edebilecek-tir. Tüm bu Ar-Ge çal›flmalar›, Airfel’in GSM sektörüne verdi¤iönemin bir parças› olarak görülmektedir. Sonuç olarak enerjitasarrufu baflta olmak üzere pek çok alanda ülke ekonomisi-ne yarar›n›n olmas› kaç›n›lmazd›r.

020_021_proje 12/25/07 4:13 PM Page 3

airfel ilan 1+2.FH11 11/7/07 3:14 PM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

22 GEZ‹

Y A Z I V E F O T O ⁄ R A F L A R : S E Y R A F A R A L Y A L I E R D A L O ⁄ L U

çak alçal›rken genifl bir alana yay›lm›fl bereketli ta-r›m arazileri görülüyor pencereden. Tuna’y› ve Bu-dapeflte’yi konu alan tüm kataloglarda kapak fo-

to¤raf› olan Kraliyet Saray›’n› tepeden görmek için merak-la bak›yoruz afla¤›ya. Manzara bir kasabadan öte de¤il.Havaliman› flehre ne kadar uzak olabilir ki, diye düflün-dürüyor bu durum. Dünyan›n en büyük, en kalabal›k veflaflal› metropollerinden biri olan ‹stanbul’dan yola ç›kankifliye birden pek sade geliyor her fley Budapeflte semala-r›nda. Pasaport kontrolünü afl›p, kent merkezine gidenhavaliman› servisiyle yola ç›kt›¤›m›zda, Budapeflte gezisibafllam›fl oluyor. Kentin d›fl mahalleleri aras›ndan flehrinmerkezine do¤ru ilerliyoruz. Binalar ne çok bak›ml› ne deçok derbeder. Çevrede daha çok sanayi tesisleri var. Birdört yol a¤z›n› geride b›rakt›¤›m›z anda, temiz ve bak›m-l› evlerin yer ald›¤› sokaklar bafll›yor ve yolcular› s›raylaindirmeye bafll›yor servis. Bizi de gidece¤imiz adresin tamönünde b›rak›p gidiyor. fiehre ilk kez gelen biri için nebüyük bir lüks! Macarlar için geçerli olmasa da, yürüyerek gezmenin birkenti tan›man›n en iyi yolu oldu¤unu bilen gezginlerintecrübelerine göre, Budapeflte tam anlam›yla yürünerektad›na var›lacak bir kent. Vakit kaybetmeden, bulundu¤umuz noktadan, kentin enturistik ve hareketli meydan› Vaci Ucta’ya gitmek üzere

yola koyuluyoruz. Akflam yeme¤ini, kentin tarihi ve fl›kkafesi Gerbaud’da yemek, ilk gün için keyifli bir bafllan-g›ç olabilir. Tuna Nehri’ni görmek için duyulan sab›rs›z-l›k, ad›mlar›m›z› kestirmelerden uzaklaflt›r›p nehre do¤rusürüklüyor. fiehir haritas› ve Peflte k›y›s›n›n düzenli yolla-r› yön bulma konusunda iflimizi kolaylaflt›r›yor. ‹flte! Buda ve Peflte’yi birbirinden ay›ran Tuna. Bulan›k,ancak sakin, usul usul ak›yor. ‹zlemesi hofl ama, k›y›s›n-da yürümek pek mümkün de¤il. Ne Peflte ne de Buda k›-y›s›nda yürüme alan› olmamas› insan› flafl›rt›yor. Taflmayakarfl› nehir k›y›s›na tafl basamaklar yap›lm›fl. Afl›klar, gö-nül adamlar› ve gizem insanlar› alacakaranl›kta bu basa-maklarda oturup sakin akan Tuna’y› izliyorlar. Akflaminerken Tuna k›y›s›ndaki gemi-restoranlardan Çigan mü-zi¤i yay›l›yor. Peflte k›y›s›nda yürümekte oldu¤umuz içinkarfl›m›zda Buda Kalesi, görmeyi bekledi¤imiz Eski Krali-yet Saray›, Bal›kç› Kalesi Burçlar› ›fl›ld›yor. Budapeflte de-yince zihinde ilk çakacak manzara bilincimizin özel birköflesine iflleniyor özenle. K›y›dan ayr›l›p iç k›s›mlara giriyor ve bir süre yürüdüktensonra Vaci Ucta’ya var›yoruz. Y›l›n dört mevsimi turist ak›-n›na u¤rayan kentin bu meflhur meydan›nda hat›r› say›l›rbir kalabal›k var. Sokak müzisyenlerinin yapt›¤› müzik efl-li¤inde insanlar kahvelerini yudumluyor, günün yorgun-lu¤unu at›yor. Kalabal›¤› ard›m›zda b›rak›p Gerbaud’ya

Tuna’n›n iki k›y›s›nda BUDAPEfiTE

BUDAPEfiTE 1873 YILINDA, TUNA NEHR‹N‹N KARfiILIKLI KIYILARINDA YER ALAN BUDA VE PEfiTEKENTLER‹N‹N B‹RLEfiT‹R‹LMES‹YLE KURULMUfi. BUDA KENT‹N TAR‹H‹ VE KÜLTÜREL YÜZÜNÜ OLUfi-TURURKEN, PEfiTE GÜNLÜK YAfiAMIN AKTI⁄I, EKONOM‹K MERKEZ‹ OLAN TARAFINI TEMS‹L ED‹-YOR. BUDAPEfiTE, OSMANLI DÖNEM‹NDEN KALMA HAMAM VE TÜRBELER, HABSBURG HANEDAN-LI⁄I ZAMANINDAN KALMA SARAY VE B‹NALARLA TAR‹HSEL B‹R fiÖLEN SUNUYOR.

U

022_025_budapeste 12/21/07 8:38 PM Page 2

23


24

yöneliyoruz. Budapeflte üzerine kaleme al›nm›fl tüm reh-berlerde ad› geçen bu mekan›n üst kat› ve meydana ba-kan bahçe k›sm› kafe olarak hizmet veriyor. Alt katta iseMacar Mutfa¤›’n›n leziz yemeklerinin sunuldu¤u restoranyer al›yor. Macar Gulafl’› yerinde yemenin keyfine var›yo-ruz o akflam.Budapeflte 1873 y›l›nda, Tuna nehrinin karfl›l›kl› k›y›lar›n-da yer alan Buda ve Peflte kentlerinin birlefltirilmesiylekurulmufl. Buda bugün kentin tarihi ve kültürel yüzünü,Peflte ise günlük yaflam›n akt›¤›, ekonominin merkeziolan k›sm›n› oluflturuyor. Buda ve Peflte kentlerinin geli-flimi 12. yüzy›lda bafllam›fl. 1526 y›l›nda Osmanl› ‹mpara-torlu¤u’nun egemenli¤i alt›na girmifl. 160 y›ll›k Osmanl›egemenli¤i yerini Habsburg Hanedan›’na b›rakm›fl. Kenttarihindeki bu fetihler mimariye de fazlas›yla yans›m›fl.Bugün Budapeflte Osmanl› döneminden kalma hamam vetürbeler, Habsburg Hanedanl›¤› zaman›ndan kalma sarayve binalarla görsel bir flölen sunuyor.Ertesi gün, Buda’ya gitmeli yoksa Peflte’de kal›p, bu yaka-y› gezmeye mi devam etmeli diye düflünürken, ikisinintam ortas›nda, Tuna’n›n ortas›ndaki Margaret Adas›’ndakarar k›l›yoruz. Margaret Adas› kentin ortas›nda bir vaha. Ad›m›m›z› att›-¤›m›z anda yorgunlu¤umuzu unutuyoruz. Ada bir köp-rüyle hem Peflte’ye hem de Buda’ya ba¤lan›yor. Trafi¤ekapal› bu yeflillikler diyar›nda bisiklet ya da elektrikli kü-çük otomobillerden kiralama imkan› var. Adan›n Peflte’ye


25

bakan k›y›s›nda koflu pisti bulunuyor. Burada sportif Bu-dapefltelilerle karfl›lafl›yoruz. Çok da fark›na varmadan ya-r›m günümüz Margaret Adas›’nda geçiyor. fiehri yürüye-rek gezmeye devam ediyoruz. Budapeflte’de evsizlerin çoklu¤u dikkat çekici boyutta.Her köfle bafl› bir evsize mesken olmufl. Yafll›lar›n duru-mu da bir o kadar çarp›c›. Peflte’nin a¤açland›r›lm›fl geniflkald›r›mlar›ndaki banklar, hava almak, güneflten fayda-lanmak üzere kendini d›flar› atm›fl yafll› insanlarla dolu.Güzel taraf›, her birinin elinde bir gazete, dergi ya da ki-tap olmas›. Komünist sistemin çöküflünden en çok çal›fla-mayacak kadar yafll› olanlar etkilenmifl. Serbest piyasa

ekonomisiyle birlikte fiyatlar artm›fl ancak emekli maafl-lar› oldukça düflük düzeyde kalm›fl. Metro a¤› Budapefl-te çap›nda bir kent için oldukça geliflmifl. Otobüs sefer-leri son derece düzenli. Ancak bu kentin bir zamanlaracelesi varm›fl; metroya binmeye kalkt›¤›n›zda bunu an-l›yorsunuz. Metroda AB üyesi Macaristan’›n baflkenti Bu-dapeflte’yi d›flar›da b›rak›yor, yeralt›nda kalm›fl komü-nizmle bulufluyorsunuz. Buda ile Peflte’yi birbirine ba¤layan köprülerin her biribirbirinden güzel ve farkl› tarzda. Zincir Köprü (Lanc-hid), Tuna üzerine yap›lm›fl ilk köprü olma özelli¤ini ta-fl›yor. Görülmeye de¤er köprülerden bir di¤eri de Öz-gürlük Köprüsü (Szabadsag hid). Budapeflte’deki üçün-cü günümüzde Gellert Tepesi’ne ç›kmak üzere Bo¤aziçiKöprüsü’nün minyatürünü and›ran,1898 y›l›nda vefateden Kraliçe Elisabeth’in ad›n› tafl›yan Elisabeth Köprü-sü’nden (Erzsebet hid) geçiyoruz yürüyerek. T›rman›fl›tamamlay›p Peflte’den göz k›rpan görkemli ParlamentoBinas›’na ve Opera’ya dal›yoruz. Tuna’dan üzeri kütük-lerle yüklü koskocaman bir ‘sal’ geçiyor, ya¤mur bafll›-yor… Buda gezimizde Buda Kalesi, Eski Kraliyet Saray›,Bal›kç› Kalesi Burçlar› ve St. Matthias Katedrali’ni geziyo-ruz. Budapeflte’de gezip görecek yerler bunlarla s›n›rl›de¤il. Ünlü hayvanat bahçesi, müzeler, Osmanl› dönemieserlerinden hamamlar ve Gül Baba Türbesi unutulma-mal›. Akl›n›zda olsun, türbe 1 May›s- 31 Ekim tarihleriaras›nda ziyarete aç›k.


26 K‹fi‹SEL GEL‹fi‹M

epimiz, gardiyans›z bir hücrenin mahkumlar› gibi-yiz. Kimse bizi irademizin d›fl›nda tutmuyor; üstelikserbest kalmam›z› sa¤layacak anahtar›n bizimle bir-

likte hücrenin içinde oldu¤unu da duymufl bulunuyoruz.fiayet anahtar› bulabilirsek, kap›y› aç›p özgür kalaca¤›z.Fakat onun nerede sakl› oldu¤unu bilmiyoruz. Üstelik bu-nu bilsek bile, bir parçam›z hapishanemizden ç›kmayakorkuyor. D›flar›ya ç›kt›ktan sonra nereye gidece¤iz, eldeedece¤imiz özgürlü¤ümüzle ne yapaca¤›z?Bu anlams›z bir benzetme de¤ildir: biz gerçekten de ego-muzun, korkular›m›zla zincirlenmifl, özgürlükleri s›n›rlan-d›r›lm›fl ve içinde bulundu¤u durumdan muzdarip olan

mahkumlar›y›z. Hiçkimse, bizi serbest b›rakacak anahtar›aramam›z› engellemiyor. Bununla birlikte, onu nerede ara-yaca¤›m›z› bilmemiz ve nerede oldu¤unu keflfettikten son-ra onu kullanma konusunda istekli olmam›z gerekiyor.Enneagram ile birçok kap›y› açacak özel bir anahtara sa-hip oluruz. Enneagram, kiflili¤imizin s›n›rlay›c› mekaniz-malar›ndan kurtulmam›z ve böylece gerçekte kim ve neoldu¤umuzu daha derin bir biçimde tecrübe edebilmemizkonusunda bize yard›m eder. Bize, korkular›m›z ve çat›fl-malar›m›zdan, söz dinlemez tutkular›m›zdan ve dürtüleri-mizden, karmafl›k arzular›m›zdan ve iç kar›fl›kl›¤›m›zdankurtulmam›za yard›mc› olabilecek bir anlay›fl sa¤lar.

‹nsan› tan›mak için eski-yenibir metod: ENNEAGRAM IIY A Z I : H A S A N Ö N D E R

H

026_029_enegram 12/26/07 11:59 AM Page 2

sa¤larlar. Kararl›, inatç› ve aç›ksözlü olup, ba¤›ms›zl›¤a de-¤er verir ve baflkalar›n›n da ba¤›ms›zl›k duygular›n› güç-lendirip canl› tutarlar. Güçlü iradeye sahip, tutkulu aksi-yon insanlar›d›r ve sade ve do¤rudan bir tarzla iletiflim ku-rarlar. Sekizler, di¤er insanlar›n sayg› duydu¤u ve yönlen-dirilmek için baflvurdu¤u do¤al liderlerdir: kararl›, otoriterve emredicidirler. Onurlu olmakla, güçlerini yap›c› olarakkullanmakla, insanlar› savunup korumakla, desteklemeyede¤er dâvâlar›n ve de¤erli giriflimlerin tedarikçileri, spon-sorlar›, ak›l hocalar› ve tan›t›mc›lar› olarak ifllev görmekle,bu sayg›y› hakederek kazan›rlar. Adalet ve dürüstlük ister-ler ve dünyalar›yla ilgili pozitif bir görüfle sahiptirler. EnSa¤l›kl› Hallerinde: merhametli, cömert ve ba¤›fllay›c› olur,kendilerini çok iyi kontrol edebilir, güçleriyle baflkalar›n›korur ve ihtiyaçlar›n› karfl›larlar. Güç verici, nazik, ilhamvericidirler ve aç›kyürekli olacak cesarete sahiptirler. Ger-çekten korkusuzdurlar ve vizyonlar›na ulaflmak için ken-dilerini tehlikeye atmaya haz›rd›rlar.Ortalama Durumlar›: Ortalama Sekizler mümkün oldu¤un-ca çok ba¤›ms›z ve otonom olmak isterler: baflkalar›na faz-la ba¤l› olmaktan korkarlar ve bu yüzden d›flar›ya karfl›sertleflirler (Benim hiç kimseye ihtiyac›m yok.). Kendi ken-dine yetme, finansal ba¤›ms›zl›k ve gelecekteki ihtiyaçlar›-na dair yeterli kaynaklara sahip olduklar›n› bilmeleriönemli kayg›lar›n› oluflturur: Sekizler giriflimci, pragmatik,“kat› bireyselci” ve uyan›k tüccarlar olabilirler. Çal›flkan,verimli, pratik ve kurnazd›rlar ve mücadeleci bir biçimdekendileri ve sevdikleri için avantajlar elde etmeye çal›fl›r-lar. Sekizler ayn› zamanda oyunu sert oynamay› da sever-ler: gözüpek ve tutkulu olabilir, heyecan için veya kendi-lerini kan›tlamak için maceraya at›lmay› ve risk almay› se-verler. Stresleri iyice artt›¤›nda, daha kendini-korumac› veduygusal olarak savunmac› ve kapal› olabilirler. Baflkalar›-n›n onlar›n çabalar›n› desteklediklerinden flüphe duyarlar.Di¤er insanlar›n kendilerinin önemli oldu¤unu anlamalar›-n› sa¤lamaya teflebbüs eder, böbürlenir ve kibirli bir tav›rtak›n›r, vaadlerde bulunur ve büyük planlar yaparlar. ‹çin-de bulunduklar› duruma olan güvenleri azald›¤›nda, dahaiddial›, ikna edici, sald›rgan, d›fladönük ve konuflkan ola-rak çevrelerine (ki buna di¤er insanlar da dahildir) bask›nç›kmak isterler: sözleri kanundur. Hemen hemen bütünaktivitelerinde gerekenden daha fazla enerji kullan›rlar.Benliklerini tüketirler, fakat yine de iradeli ve ego-merkez-li, sadakât talep edici ve her konuda “kendi yöntemlerini”empoze edicidirler. Di¤er insanlar› muâdilleri olarak gör-mez ve sayg›l› davranmazlar. Bask›nl›k kurmaya çal›flabi-lir, çevrelerindeki kiflilere emirler verebilir, bu arada ken-disine ne yapaca¤›n› söylemeye teflebbüs edenlere aç›k birbiçimde meydan okurlar. Di¤er insanlar taraf›ndan redde-dildiklerini ve desteklenmediklerini hissetmeye bafllarlar,fakat buna çat›flmac›l›k, sald›rganl›k ve aksilikle tepki ve-

27

Enneagram’›n kullan›laca¤› iki temel alan, “kendini-anla-ma” (kendimizi gerçekte oldu¤umuz gibi görmemiz) ve“baflkalar›n›-anlama”d›r. Enneagram’›n en meflrû kullan›-m› kendimizi anlamakt›r. Enneagram bize korkular›m›z› vearzular›m›z›, güçlerimizi ve zay›fl›klar›m›z›, k›zg›nl›¤a, hüs-rana ve hayal k›r›kl›¤›na nas›l tepki verdi¤imizi – ve dahapozitif olarak da yanl›fl yarg›lara ve yan›lg›lara kap›lmadankendimizi gelifltirmede dayanak noktas› yapabilece¤imizgerçek kapasitemizi ve en büyük güçlerimizi –anlamam›z-da yard›mc› olur. Enneagram’dan en büyük fayday›, onasonuca ba¤lanmam›fl bir sorgulama ruhuyla yaklafl›p, onukendimizle ilgili fleyleri keflfetme ve karakteristik mesele-lerimizin nas›l hayat›m›za yans›t›ld›¤›n› anlamada bir des-tek olarak kulland›¤›m›z taktirde elde ederiz. Kendimizibu sistem yard›m›yla gözlemledikçe, tekrar ve tekrar ken-dimizden nas›l – ve niçin –kaçt›¤›m›z konusuna geldi¤imi-zi görece¤iz. Tipimizi inceledikçe, kiflili¤imizin, daha be-bekli¤imizden itibaren devreye giren çeflitli sebepler içinkullanageldi¤imiz bir savunma biçimi oldu¤unu her za-mankinden daha net biçimde anlamaya bafllayaca¤›z. Kifli-li¤imiz bizi bu güne kadar getirdi, fakat onun baz› özellik-lerine geçmiflte oldu¤u kadar ihtiyaç duymuyoruz. Enne-agram, kazanmay› umabilece¤imiz sa¤l›kl›, üstün nitelikle-ri tahmin ederek, modas› ve devri geçmifl eski al›flkanl›k-lar›m›zdan kurtulmak için gerekli cesareti kazanmam›zdabize yard›m eder.Geçen yaz›m›zda k›saca anlatt›¤›m›z Enneagram’daki do-kuz tipten sekiz numaral› kiflilik tipinin detayl› özellikleriile yaz› dizimize devam ediyoruz.

SEK‹Z NUMARALI K‹fi‹L‹K T‹P‹:MEYDAN OKUYUCUKendinden Emin, Kararl›, ‹radeli, Çat›flmac› KiflilerSa¤l›kl› Durumlar›: ‹ddial›, kendinden emin ve güçlü olansa¤l›kl› Sekizler, ihtiyaç duyduklar› veya istedikleri fleylerkonusunda kendilerini savunmay› ve karfl› koymay› ö¤-renmifllerdir. Eylem yönelimlidirler, istekli ve öz-güven ta-fl›yan bir tavra ve içsel enerjiye sahiptirler. Güçlükle vemeydan okumayla karfl›laflmay› severler, kendi kendileriniharekete geçirebilir ve inisiyatif alarak ifllerin yap›lmas›n›

026_029_enegram 12/26/07 11:59 AM Page 3

28

rerek kendilerine yönelik düflmanl›klar oluflmas›na yolaçarlar. Her fleyi bir irade imtihan›na çevirir ve asla geriad›m atmazlar. ‹nsanlar›n limitlerini zorlarlar ve insanlarlakarfl› karfl›ya gelmeyi severler. Di¤er insanlar› boyun e¤-meye zorlamak ve kendilerini zay›f hissetmelerini sa¤la-mak için tehditlere, sindirme teflebbüslerine ve misillemeile korkutma yöntemlerine baflvurabilirler (Beni k›zd›rmakistemezsin, de¤il mi?). Bu adaletsiz muamele di¤er insan-lar› korkutur ve kabaday›ca tav›rlar sergileyen Sekizlere k›-z›p k›r›lmalar›na ve muhtemelen onlara karfl› birlikte cep-he almalar›na yol açar.Sa¤l›ks›z Durumlar›: Sa¤l›ks›z Sekizler kendilerini derin birbiçimde ihanete u¤ram›fl hissederler, fakat s›n›r› geçtikleri-ni ve art›k geri dönemeyeceklerini düflünürler. Kendilerinikontrol etmeye yönelik her teflebbüse meydan okuyarak,tam bir suçlu mentalitesi gelifltirir ve davran›fllar›na s›n›rla-ma getiren hiç bir kanun ya da s›n›r› tan›mazlar. Baz›lar›suçlu, isyanc› ya da doland›r›c› olurlar. Ellerindeki gücükorumak ve bedeli ne olursa olsun üstün gelmek isterler:tamamen kalpsiz, ac›mas›z, ahlâk kurallar›n› hiçe sayan,potansiyel olarak fliddet kullanabilen, suçluluk, korku, yu-muflak kalplilik ve di¤er hassas insânî duygulara meydanokuyan kifliler olurlar. Tabi-i ki, bu tav›rlar kaç›n›lmaz bir biçimde gerçek düflmanlarortaya ç›kar›r ve Sekizler kendilerini korumak ve bast›r›l-m›fl dehfletlerini gidermek için daha da sald›rgan ve ac›ma-s›z olmak zorunda kal›rlar. Büyük bir öfke ve zalimlikle ve“güçlü olan hakl›d›r” veya “orman kanunu” fleklinde ifadeedilebilecek bir felsefeyi fliar edinerek, güçlü hissetmekiçin di¤er insanlara dehflet yaflat›rlar. Kendileri hakk›ndagerçekd›fl› fikirler vehmetmeye bafllarlar (megalomani),her fleye güç yetirebilecekleri zann›na kap›l›rlar, yenilmezve zarar verilemez olduklar›n› düflünürler. Giderek daha

pervas›zlafl›r, kendilerini ve kaynaklar›n› afl›r› bir biçimderiske atarlar. Sonunda, e¤er tehlike içindeyseler, kendi ira-delerine boyun e¤meyen her fleyi intikam hisleriyle vegaddarca yok etmeye teflebbüs ederler. Sosyopatik e¤ilim-ler görülür: barbarca davranabilir ve cinayet iflleyebilirler.Genel Hatlar› ‹le Sekiz• Ben iddial› ve kendinden çok emin bir insan›m.• F›rsatlar› görebilirim; olaylar›n nas›l olmas›n› istedi¤imibilir ve çevremdeki insanlar› bu amaca ulaflmak için bira-raya getirebilirim.• Çok yürekli bir insan›m – cesurum ve s›k s›k zor görev-leri üstlenip bunlar› baflar›yla yerine getiriyorum.• ‹nsanlar benden liderlik yapmam› bekliyorlar, çünküben güçlü ve kararl›y›m ve zor kararlar› alabiliyorum.• Ben tutkulu, do¤rudan bir insan›m: insanlar benim ya-n›mdaki yerlerinin neresi oldu¤unu daima bilirler.• Âdilâne olmad›¤›n› hissetti¤im bir fley gördü¤ümde, budurumu düzelmekten kendimi al›koyamam.• Hiç kimsenin benim üzerimde hiç bir güce sahip olma-s›n› istemem.• S›k› bir müzakereciyimdir: pazarl›klarda nas›l bast›raca-¤›m› ve nas›l hay›r diyece¤imi iyi bilirim ve geri ad›m at-mam.• Bir ifle giriflti¤inizde, bu art›k bir ölüm-kal›m meselesidir– ya onlar ya ben ve galip ç›kan taraf her zaman ben ol-mal›y›m.• Hiç flüpheye mahâl b›rakmayacak bir biçimde di¤er in-

026_029_enegram 12/26/07 11:59 AM Page 4

29

ce sahip olmak onlara istediklerini yapma, kendini önem-li hissetme, korkulma ve itaat edilme imkân›n› sa¤lar. Fa-kat ne gücünüz sebebiyle etraf›n›za toplananlar sizi bizâti-hi siz oldu¤unuz için sevmektedirler, ne de siz onlar› se-vip saymaktas›n›zd›r. Bir tür rûhunu fleytana satmak olaraknitelenebilecek bu pazarl›¤›n›z›n sonucunda, elde etti¤inizgüç karfl›l›¤›nda kaç›n›lmaz bir flekilde fiziksel ve duygu-sal bir bedel ödersiniz.• Kendi kiflisel ç›karlar›n›zdan daha yüce gayelere hizmetetmeyi ö¤renin. Aileleri ve iliflkileri, ço¤u insan›n hayat›n-da bunu yapmak için bir vesile oluflturmaktad›r. Efllerineve çocuklar›na sevgilerini verip onlar taraf›ndan sevilmek,ço¤u insan için kendilerini afl›p hayatlar›nda bir anlambulma konusunda kendilerine yard›mc› olan yüce bir ga-yedir. Fakat her fley sadece sizin kiflisel ç›karlar›n›za hiz-met etmeye indirgenirse, kendinizi aflma ihtimali – veonunla birlikte derin mutlulu¤un, ruhsal büyümenin vedaha pek çok de¤erin elde edilme ihtimali – tamamen or-tadan kald›r›lm›fl olur. ‹yice fliflirilmifl bir egoyu muhafazaetmek, ço¤u Sekiz için anlams›zl›ktan kurtulman›n tek yo-ludur – fakat zaten ço¤u kez kendi hayat tarzlar› bu an-lams›zl›¤› ortaya ç›kar›r.• E¤er tipinizin düflük seviyelerine düfltüyseniz ve kendiac›lar›n›z yüzünden di¤er insanlara karfl› haflin ve ac›mas›zolduysan›z veya onlar›n da yaralan›p ac› çekmelerine yolaçt›ysan›z, o zaman hâlâ yapabilecek durumdayken hayatak›fl›n›z› de¤ifltirmek için nedenleriniz var demektir. ‹nsanfonksiyonunun en alt seviyesinde - hayvan seviyesinde –yaflanan bir hayat, hayvanlar›n mustarip olduklar› tama-men anlams›z bir var olufl ve yaln›z bir ölüme benzer birflekilde sonuçlan›r. Her fleyin bu flekilde sürüp gitmesi ka-ç›n›lmaz de¤ildir. Temel iyili¤inize güvenin ve gerçek dö-nüflüm ihtimâline aç›k olun.• En büyük potansiyellerinizden biri, di¤er insanlar içinf›rsatlar oluflturma yetene¤inizdir. Sekizler güçlerini herkesiçin umut ve refah temin etmek amac›yla kulland›klar› za-man sayg› görürler ve gerçekten de olduklar› gibi velîni-metler olarak hat›rlan›rlar. Bu yüzden, e¤er güç sahibi ol-du¤unuz bir konumdaysan›z ve büyük kaynaklara sahip-seniz, bunlar› âlicenapl›kla kulland›¤›n›zda korkaca¤›n›zkimse yoktur. Düflmanlar ortaya ç›karmak yerine, atefllimüttefikler kazan›rs›n›z. Di¤er insanlar›n sadâkâtlerinisorgulamak yerine, onlar›n sadâkâtlerine tamamen güve-nebilecek hâle gelirsiniz. Birisi taraf›ndan kullan›lsan›z bi-le, baflard›¤›n›z fleyin büyüklü¤ü ne sizden al›nabilir ne deunutulabilir. Asl›nda di¤er insanlar böyle bir fleyin olmas›-n› da engellerler. E¤er siz di¤er insanlar›n ihtiyaçlar›n› gi-dermeye çal›fl›rsan›z, onlar da sizin ihtiyaçlar›n›z› karfl›la-maya çal›flacaklard›r.• Di¤er insanlara verebilece¤iniz zararlar› düflünün; dahasonra da onlara yapabilece¤iniz iyilikleri düflünün. Bunlar-dan hangisi ile hat›rlanmak isterdiniz?

sanlar›n ço¤undan daha sert ve haflin bir insan›m, fakatbeni iyi tan›yan insanlar ne kadar sevgi dolu bir insan ol-du¤umu bilirler.• ‹nsanlar›n gerçekten sayg› duyaca¤› tek fley güçtür.• Beni k›zd›r›rsan›z, buna gerçekten çok piflman olabilir-siniz.• Geçmiflte zaman zaman “güç hakk› do¤urur” yaklafl›m›felsefem olmufltur –ve gerekti¤i zaman oldukça ac›mas›zolabilirim.• P›s›r›k ve karars›z insanlar beni ç›ld›rt›r. ‹¤nesinden kor-kuyorsan, akrebin yuvas›na parma¤›n› sokmayacaks›n. • E¤er bir kifli beni ya da sevdi¤im birini incitirse, bunumutlaka ona ödetirim.Sekiz Numaral› Kiflilik Tipine Yönelik Tavsiyeler• Her ne kadar yap›n›za ayk›r› olsa da, eylemlerinizdekendinize hakim olun. Gerçek gücünüz, yapabilece¤inizzaman bile isteklerinizi iddial› bir biçimde ortaya koyma-may› tercih etmenizde yatmaktad›r. Bir kriz durumundasorumlulu¤u üstlenip herkese yard›m etmek, en iyi duru-munuzda oldu¤unuzun göstergesidir. ‹nsanlara ilgi ve flef-kat gösterdi¤inizde çok az insan sizi sömürebilecektir veâlicenapl›¤›n›z› göstermekle, di¤er insanlar›n sadâkât vekendini adamalar›n›, kaba güç gösterisine k›yasla çok da-ha fazla garanti alt›na alm›fl olacaks›n›z.• Sekizler için zor olsa da, en az›ndan zaman zaman di-¤er insanlara boyun e¤meyi ö¤renmelisiniz. Asl›nda ço¤ukez risk alt›nda olan çok az fley vard›r ve gücünüzü veyagerçek ihtiyaçlar›n›z› feda etmeksizin di¤er insanlar›n iste-diklerini yapmalar›na izin verebilirsiniz. • Her an herkese hükmetme arzusu, egonuzun fliflmeyebafllad›¤›n›n bir iflaretidir – di¤er insanlarla daha ciddî ça-t›flmalar yaflaman›z›n kaç›n›lmaz oldu¤una dair bir tehlikesinyalidir.• Sekizler tipik olarak kendi kendilerine yeterli olmak vehiç kimseye ba¤›ml› olmamak isterler. Fakat, ironik olarak,çok say›da insana ba¤›ml›d›rlar. Örne¤in, yan›n›zda çal›-flan kiflilere ba¤›ml› olmad›¤›n›z›, onlar›n iflleri nedeniylesize ba¤›ml› olduklar›n› düflünebilirsiniz. Diledi¤iniz za-man onlar› iflten ç›kar›p yerlerine baflkalar›n› çal›flt›rabilir-siniz. Küçük krall›¤›n›zda – sizden baflka –herkes gözdenç›kar›labilir. Fakat hakikat fludur ki, özellikle iflleriniz tekbafl›na idare edemeyece¤iniz kadar büyüdü¤ünde, iflleriniyapmalar› konusunda baflkalar›na ba¤›ml›s›n›zd›r. Sizinleba¤lant›l› herkesi kendinizden uzaklaflt›r›rsan›z, zamanlaen ya¤c› ve güvenilmez kiflileri yan›n›zda çal›flt›rmak zo-runda kal›rs›n›z. Bunu yapt›¤›n›zda da, onlar›n sadakatinisorgulamak ve pozisyonunuzu kaybetmekten korkmakiçin nedenleriniz olacakt›r. Hakikat fludur ki, ister ifl dün-yan›zdaki ister ev hayat›n›zdaki kendi kendine yeterlili¤i-niz büyük ölçüde bir illüzyondan ibarettir.• Sekizler, tipik olarak güce afl›r› de¤er verirler. ‹ster ser-vet, ister mevkî isterse de kaba kuvvet fleklinde olsun, gü-

026_029_enegram 12/26/07 11:59 AM Page 5

AIRFEL AKADEM‹ ÖNCÜLÜK ETT‹, ÇALIfiANLAR BÜYÜKLER‹N ELLER‹N‹ ÖPMEYE, GÖNÜLLER‹N‹ AL-MAYA G‹TT‹. YAfiLILIK GÜNLER‹NDE KEND‹LER‹NE YEN‹ B‹R DÜNYA KURMAK ZORUNDA KALAN BÜ-YÜKLER‹M‹ZLE B‹R NEBZE OLSUN HOfiÇA VAK‹T GEÇ‹R‹LD‹. AKADEM‹’N‹N SIKLIKLA YAPTI⁄I BU Z‹-YARETTEN GER‹YE HER ZAMANK‹ G‹B‹ BURUK ANILAR KALDI.

30 AKADEM‹

irfel Akademi kurum içi e¤itim ve kiflisel geliflimçal›flmalar›n›n yan›nda sosyal sorumluluk konula-r›nda da çal›flmalar yap›yor. Kurum kültürünün bir

parças› olan bu çal›flmalar›n bundan sonra da artarak tek-rarlanmas›na çaba gösteriliyor. Çeflitli periyotlarla birarayagelen Airfel Akademi üyeleri, ne gibi çal›flmalar yapabile-ceklerini tart›fl›rken iki seçenekte karar k›ld›lar. Bunlardanbiri Çocuk Esirgeme Kurumu biri de Darülaceze’ydi. Heriki kurum da insan›n yüre¤ini burkan, önem s›ras›nda as-la birinin di¤erinin önüne geçemeyece¤i bir a¤›rl›¤a sahip-ti. Bir tarafta kimsesiz, ilgiye, sevgiye, birkaç dakika ken-dileriyle ilgilenecek bir büyü¤e ihtiyaç duyan çocuklar; di-¤er tarafta o çocuklarla ayn› beklentide olan yafll›lar… Ço-cuk ya da büyük; hiç fark etmiyordu, yeter ki sevgi ve il-gi olsundu… Üstelik birine gitmek sanki di¤erini göz ard›gitmek gibi olacakt›. Kurban Bayram›’n›n çok yak›n olma-s› ibrenin bu kez yafll›lardan yana dönmesine neden oldu.Akademi üyeleri, bir sonraki ziyaretin Çocuk Esirgeme Ku-rumu’na yap›lmas› konusunda anlaflt›ktan sonra s›ra bü-yüklerin ellerinden öperken onlar› nas›l sevindirebilirizdüflüncesine geldi. Elbette herkesin kafas›nda pek çok fleyvard›. Onlara tatl›lar götürmek güzel bir fikirdi ama ço¤u-nun sa¤l›¤› bu tür yiyecekleri tüketmesine zaten engeldi.

En iyisi so¤uklar›n kendini iyiden iyiye hissettirdi¤i bu k›flgünlerinde onlar› s›cak tutacak eflyalar götürmekti. Belkiönerecekleri fleyler vard›r diye dan›fl›lan yetkililer ise on-lar›n tek ihtiyaçlar›n›n ilgi ve sevgi oldu¤unu söylüyordu.Herkes karma kar›fl›k duygular yaflamaya bafllam›flt› bile.Bundan sonras›nda ihtiyaçlar tesbit edildi, al›flverifle ç›k›l-d›, hediyeler paketlendi ve s›ra Darülaceze’ye gitmeye gel-di. Airfel Akademi üyesi, ‹K çal›flan› Pelin Didinir, Darüla-ceze ziyaretine nas›l karar verdiklerini, bu sürecin nas›l ifl-ledi¤ini ve bu ziyaretle ilgili duygular›n› anlatt›: “Asl›ndauzun zamand›r akl›m›zda böyle bir ziyareti yapmak vard›.Sadece yo¤un ifl tempomusdan dolay› bir türlü f›rsat bula-mam›flt›k. ‹lk baflta Çocuk Esirgeme Kurumu’na gideriz di-ye düflünmüfltük. Fakat küçük çocuklar söz konusu oldu-¤u için ziyaret saatleri daha k›s›tl›yd›. Bu çal›flmay› dahasonraya erteleyip büyüklerimizi ziyaret edelim dedik. Bufikri Akademi’deki di¤er arkadafllar›m›zla paylaflt›¤›m›zdaoldukça istekli yaklaflt›lar ve gönüllülerle beraber bir ziya-ret grubu oluflturduk. Darülaceze orada yaflayanlar›n fizik-sel durumlar›na göre bölümlere ayr›lm›fl. Yetkililerle görü-flüp ziyaret edebilece¤imiz birimlerdeki bay ve bayan yafl-l›lar›n say›s›n› ö¤rendik. Ve onlar için ufak hediyeler ald›k.Paketleme ifllemini yine flirket içerisinde gönüllü arkadafl-

Airfel, bayram ziyaretinde: ONLARIN EL‹N‹ HER ZAMAN ÖPER‹Z

F O T O ⁄ R A F L A R : T O L G A E R B A Y

A

030_033_akademi 12/26/07 9:20 PM Page 2

31

larla toplanarak yapt›k. Katk›da bulunan herkes çok mut-luydu. Ziyarete çok kalabal›k gitmek istemedik. Orada bi-zimle ilgilenecek görevli Murat Bey’i de böylece daha azyormufl olacakt›k. 8 kifli oldukça ideal bir say›yd›. fiirketi-miz bize gerekli araçlar› tahsis ederek oraya ulaflmam›z›sa¤lad›. Asl›nda giderken neyle karfl›laflaca¤›m›z› bilmedi-¤imiz için biraz tedirgindik. Aram›zda duygusal olarak buziyareti kald›ramayaca¤›n› düflünen arkadafllar›m›z vard›.Fakat manzara ne kadar iyi ya da kötü olursa olsun ger-çekleri de¤ifltirmezdi. Ve biz bu sorumluluktan kaçamaz-d›k. Yafll›lar›m›z› bir saat olsun, mutlu edebilirsek ne mut-lu bize deyip ç›kt›k yola.

CAM‹, K‹L‹SE, S‹NAGOG YANYANAOldukça büyük bir alana yay›lm›fl olan Kay›flda¤› Darüla-ceze, ‘site’ olarak adland›r›lan birçok farkl› binadan olu-fluyor. Biz Güven ve Zümrüt sitelerini ziyaret ettik. Bura-larda 120 bayan ve 90 bay kal›yordu. Buralar kendi ken-dilerine yetebilen kiflilerin kald›¤› sitelerdi. Bu siteler d›-fl›nda zihinsel engellilerin, tekerlekli sandalyeye ba¤›ml›yaflayanlar›n ve s›n›rl› süreli olarak burada kalan misafir-lerin yaflad›¤› ayr› ayr› siteler mevcuttu. Bu sosyal alanla-r›n bir k›sm› ortak kullan›lan alanlar. Ayr›ca biz hava mu-halefeti nedeniyle göremesek de bahçede oturabilecekle-ri ortak alanlar var. Fakat hava kötü oldu¤u için o gün ay-r› ayr› kendi binalar›nda vakit geçiriyorlard›. Etraf olduk-ça s›cak ve temizdi. Bence en ilgi çekici fley ise yan yanainfla edilmifl cami, kilise ve sinagog’du. ‹stanbul’un enyüksek tepesinde karfl›m›za ç›kan bu görüntü gerçektençok hofltu.

YEN‹ Z‹YARETLER YAPMALIYIZKampüste spor salonu, kütüphane, sanat evi, kafeterya,

do¤al dinlenme alanlar›, hobi alan› ve hayvanat bahçesigibi sosyal alanlar mevcut. Bunun sakinleri kendi yafl›tla-r›yla güzel vakitler geçirebiliyorlar. Fakat bu imkanlarmevcut olmas›na ra¤men bunlara ilgi gösteren kiflilerin sa-y›s›n› artt›rmak, onlar› bu sosyal alanlar›n kullan›m› konu-sunda teflvik etmek için biraz daha çaba gösterilmesi inan-c›nday›m. fiiir yazanlar, resim yapanlar, el iflleri ile u¤raflanve kermesler düzenleyerek bunlar› satanlar var. Olumsuzbir durum olarak baz› ortak alanlarda sigara içiliyor olma-s›n› gördüm. Erkeklerin yaflad›¤› Zümrüt Sitesi’nde, 50-60kiflilik oldukça kalabal›k bir grup sigara duman› alt›ndaoturmufl sohbet ediyordu mesela. Sa¤l›k aç›s›ndan bununne kadar zararl› oldu¤unu bildi¤im için önüne geçilmelidiye düflünüyorum. Önümüzdeki en uygun f›rsatta dahaönce planlad›¤›m›z Çocuk Esirgeme Kurumu ziyaretinigerçeklefltirebiliriz. Kan verebilmek için gerekli süre geçil-dikten sonra tekrar kan ba¤›fl› yapabiliriz. Bunlar tekrarl›yap›labilecek çal›flmalar. Bunun yan›nda organ ba¤›fl›kampanyas›, sigara b›rakma kampanyas›, a¤aç dikmekampanyas› gibi çal›flmalar önümüzdeki günlerde günde-me al›nabilir.

ÇOK fiANSLI OLANLAR DA VAR!...Zümrüt sitesinde yaflayan sakinlerden biri, eskiden beriayakkab› modelleri tasarlar ve el eme¤i ile numune üretir-mifl. Fakat zamanla çok yo¤un talepler gelmeye bafllam›fl.Kendine ait bir atölyesi ya da ifl yeri yokmufl. Piyasadanonu tan›yan ve ifl getiren firmalar kendi atölyelerinde buçal›flmalar›n› yapabilme imkan›n› sunmufllar. Bu da ulafl›mgibi nedenlerle kolay olmam›fl. Darülaceze yönetimi ken-disinin küçük bir atölye oluflturmas›na imkan sa¤lam›fl.Böylece hem hobisini hem de mesle¤ini icra edip para ka-zanma olana¤› do¤mufl”.

030_033_akademi 12/26/07 9:20 PM Page 3

32

030_033_akademi 12/26/07 9:20 PM Page 4

33

gerçeklefltirdik. Yar›m elma gönül alma hediyelerimizi on-lara verdik, onlar›n gönlüne dokunduk, yanlar›nda oldu-¤umuzu hat›rlatt›k. Torununa ördü¤ü h›rkay› gösterdi ki-mi bize, kimi fliir yazd› ad›m›za, kimiyse hastal›klar›n› an-latt›. Oradan vicdan›m›z belki çok rahat de¤il ama küçükmutluluklar yaratt›¤›m›z› bilerek ayr›ld›k. Umar›m bir da-haki sefere kat›l›m daha fazla olur. Organizasyonda eme-¤i geçen herkese teflekkürler”.

HASAN DEM‹R PERSONEL ‹L‹fiK‹LER‹ UZMANI

“Merhaba… Bir zamanlar onla-r›nda aileleri vard› ve bizleri ora-da görmelerinden dolay› gözle-rindeki o mutlulu¤u görmemekimkâns›z. Hat›rlanmalar› bile ye-terli. Hele orda bir flair amca var-d›, yazd›¤› fliirleri d›flar›daki in-sanlara okumas› ve be¤endirme-si sonunda yaflad›¤› mutlulukgörülmeye de¤erdi. Ben sankidedemi ya da büyükannemi gör-müfl gibi sevindim. ‹nflallah bir

daha gideriz”.

SERVET TÜRKO⁄LU ‹HRACAT OPERASYON UZMANI“Merhaba arkadafllarEminim hepimiz duygular›m›zakarfl› koyamad›¤›m›z, gözlerimi-zin doldu¤u anlar yaflam›fl›zd›r.Hayatlar›n›n ikinci bahar›n›n ol-mad›¤›n› düflünen o güzel insan-lar›n yüzündeki gülümsemeyi veziyaretimizden dolay› flahit oldu-¤umuz heyecanlar›n›, hal ve dav-ran›fllar›n› görmek gözyafllar›m›nakmas›na haliyle yetmifltir”.

BETÜL ÜLKER PAZARLAMA DESTEK UZMANI“Güzel bir tesis ama oradaki insanlar›n en fazla ihtiyaçduydu¤u fley birilerinin onlar› ziyaret etmesi. Onlar›n ko-nuflmaya çok ihtiyaçlar› var. Anlatacak çok fleyleri var. Or-da tan›flt›¤›m 70 yafl›nda bir amcan›n bana verdi¤i nasihat

fluydu: Hayatta mutlu olmak is-tiyorsan iyilik yap ve her za-man hoflgörülü ol. Ben bucümleyi beynime kaz›d›m. Ora-ya gittikten sonra her gününayr› bir de¤erinin oldu¤unu, oyüzden iyi kullanmak gerekti-¤ini ö¤rendim. Ömür gerçek-ten çok k›sa...Hepimiz bir günyafllanaca¤›z. Bence herkesingidip bu duyguyu yaflamas› ge-rekiyor”.

FUNDA KARAÇ‹L PAZARLAMA STOK YÖNET‹M UZMANID›flar›dan bak›ld›¤›nda çok uzak oldu¤u düflünülen hayat-lar›n kap›lar›n› aralay›p içlerine girdi¤inizde ne kadar ya-

k›n›n›zda oldu¤unu görebilmekgerçekten anlat›lmas› mümkünolmayan bir hazz› ve gizlenmiflhüznü maalesef içinde bar›nd›-r›yor. Hepsinin, gözlerinizinemlendirecek birer hikayesimuhakkak var, sadece hikayegibi gelen gerçek hayatlar› varki san›r›m en anlaml›s› da bu.Gözleri y›llarca nice güzellikle-re flahit olmufl bir hayat›n sa-hiplerinden olan Neriman Tey-ze, yata¤›n›n baflucuna yaklafl-

mam› istedi¤inde yüzümü sadece dokunarak görmek iste-yebilece¤ini ve bunun ona nas›l bir mutluluk katabilece-¤ini daha önce hiç tahmin etmemifltim. Y›llar›n yorgunlu-¤una dayanamayan gözleri art›k görmedi¤i için insanlar›ngüzelliklerini yüzlerine dokunarak tasvirlemeye çal›fl›yor,bunu yaparken de en güzel dileklerini sizler için bir bir s›-ral›yor, kendisi için pek fazla beklentisinin kalmad›¤›n›söylerken bile o kadar istekli ki hayattan, bunu dokunufl-lar›ndan anlayabiliyorsunuz.Tarifi mümkün olmayan güzellikleri yaflamak istersenizmutlaka bir saatli¤ine hiç olmazsa bir dakikal›¤›na onlar›nmisafiri olun, eminim ziyaret sonras› sadece hayat› soluya-bildi¤iniz için bile olsa güzel bir gülümseme ile ayr›lacak-s›n›z oradan.Ziyaretimizin sonunda onlar› mutlu edebildik mi emin de-¤ilim, ancak kendi ad›ma Airfel akademinin vesilesi ileböyle bir organizasyona kat›labilmenin huzuru ile günlükhayatlar›m›za geri döndü¤ümüzü söyleyebilirim. Eme¤igeçen arkadafllar›m›za gönülden teflekkürler.

ÖZGE ANLAR HALKLA ‹L‹fiK‹LER UZMANI“Airfel her geçen y›l yükselmegrafi¤ini sürdüren bu aç›dan daifl yo¤unlu¤u çok fazla olan birfirma. Bu yo¤unluk aras›ndayafll›lar›m›z› bazen ihmal ediyo-ruz. Airfel Akademi sayesindehep yapmak istedi¤imiz amabir türlü f›rsat yarat›p yapama-d›¤›m›z Darülaceze ziyaretini

FUNDA KARAÇ‹L

Planlama Stok Yön.Uzm.

ÖZGE ANLAR

Halkla ‹liflkiler Uzman›

HASAN DEM‹R

Personel ‹liflkileri Uzm.

SERVET TÜRKO⁄LU

‹hracat Opr. Uzman›

BETÜL ÜLKER

Pazarlama Destek Uzm.

EN‹S AMCA’NIN AKROST‹fi‹fi eyda bülbül oldum ben seni gördüm göreli

U fkumda günefl gibi do¤dun gönül vereli

L aleler boyun bükmez sen vars›n ya güzelim

E llerim uzan›yor, seni an›yor dilim.

030_033_akademi 12/26/07 9:20 PM Page 5

34 TATLAR

Y A Z I : fi U L E fi E N T A R L I

indistan, Asya k›tas›nda yaklafl›k 3 milyon 300 binkilometrekare gibi devasa yüzölçüme sahip bir ül-ke. Pakistan, Burma, Çin. Nepal, Bangladefl, Butan

ile komflu olan ülkenin 7 bin kilometrelik sahil fleridi, hembal›kç›l›k, hem ulafl›m hem de ticaret aç›s›ndan büyükavantaj yarat›yor. Hindistan’›n bu kadar büyük bir yüzölçü-müne sahip olmas›, ülkede tropik iklimden, ›l›man iklimekadar çeflitlili¤in yaflanmas›n› sa¤l›yor. Ülkede yaflayan 1milyar›n üzerinde insan›n yemek al›flkanl›klar› da farkl›l›k-lar gösteriyor. Denize yak›n yerlerde deniz ürünleri, iç böl-gelerde et ve tah›llar öne ç›k›yor. Ama ne tarafa bakarsa-

n›z bak›n, baharatlar›n gücü ve yemeklerdeki yeri asla de-¤iflmiyor. Hindistan mutfa¤›n›n bu kadar zengin ve çeflitli olmas›n›ntek nedeni büyük bir yüzölçümüne sahip olmas› de¤il. Butopraklarda farkl› kültürel ba¤lar› ve gelenekleri olan in-sanlar›n da yafl›yor olmas›. Gelenek ve kültürleri aras›ndaesasl› bir ayr›m bulunan Hindu, Budist, Brahman, Müslü-man, Sikh ve Musevi inaçlar›ndaki insanlar›n beslenme fle-killeri de ona göre farkl›l›k gösteriyor. Hindular ve Sikh’lerkutsal sayd›klar› ine¤i yemiyorlar. Kat› vejetaryen olanBrahmanlar sadece et ve süt ürünlerinden de¤il, etlerin ya-

Hindistan: BAHARATLAR D‹YARI…

DÜNYANIN ‹K‹NC‹ BÜYÜK NÜFUSUNA SAH‹P OLAN H‹ND‹STAN, MUTFA⁄INDA BAHARATLARI EN ÇOKKULLANAN ÜLKE UNVANINI EL‹NDE TUTUYOR. 1 M‹LYARDAN FAZLA ‹NSANIN YAfiADI⁄I BU TOPRAK-LARDA YEME⁄‹N YÜZLERCE ÇEfi‹D‹ YAPILIYOR. H‹NT MUTFA⁄ININ EN ÖNEML‹ ÖZELL‹⁄‹ ‹SENEREDEYSE HER YEME⁄‹N AYRI B‹R BAHARATA SAH‹P OLMASI.

H

034_037_tatlar 12/21/07 8:42 PM Page 2

35

n›nda sos olarak haz›rlanan baharat ve so¤an ve sar›msakgibi sebzelerden de uzak duruyorlar. Delhi’de yaflayan Mo-¤ol Türkleri ve di¤er Müslümanlar domuz eti yemiyorlarama di¤er et yemeklerinde harikalar yarat›yorlar. Kalkü-ta’da yaflayan Museviler de domuz eti yemiyorlar.

EN BAHARATLI MUTFAK H‹ND‹STAN’DA Hint mutfa¤›n› anlatmaya baharatlardan bafllamak gerek.Çünkü baharat›n en çok kullan›ld›¤› mutfak bu. Ülke insa-n›n›n büyük bir k›sm› vejetaryen ve de çok fakir oldu¤uiçindir ki, az miktardaki tüketim malzemesini lezzetli k›l-man›n yolu baharatlar› kullanmaktan geçer. Do¤al olarakHindistan’da baharat kullanmak ve haz›rlamak önemli birsanat dal› gibi alg›lan›yor. Hayal gücünüzorlayan baharat kar›fl›mlar›yla ye-meklere lezzet kat›l›yor. Hint mut-fa¤›nda baharatlar ifllevlerine göretasnif edilmifller. Kimileri keskin birtat, kimileri ac›, kimileri ekflilik kimi-leri ise renk veriyor. Bir Hintli’nin mut-fa¤›nda renk veren malzemelerin bir boya paleti gibi yanyana dizili durmas› yad›rganan bir durum de¤il. Bu da ye-me¤e bir sanat olarak bak›ld›¤›n›n göstergesi. Hint mutfa-¤›nda kullan›lan baharatlar›n bafll›calar› kiflnifl, kimyon, k›r-m›z› biber, zerdeçal, hardal, safran, toz zencefil, amchoor(yeflil mango tozu), müskad, tarç›n, kakule, paprikad›r. Di-¤er tat katan malzemeler ise so¤an, zencefil, sar›msak, narve chili olarak s›ralan›r. Özellikle güneydeki tropikal böl-gelere gidildikçe yemeklerdeki ac› tadlar›n kullan›m› artar.

034_037_tatlar 12/21/07 8:42 PM Page 3

36

Chili’nin ac› gücü bedeni hem serin tutar hem de yiyecek-leri uzun süre korumaya yarar. Bu iki özellik o co¤rafya-da çok ifle yarar bir durumdur.

KÖR‹ BAfiLI BAfiINA B‹R FENOMEND‹RKöri, birçok kiflinin bildi¤inin aksine bir baharat ad› de¤il.Birçok baharat›n belirli esaslara göre harmanlanmas›yla el-de edilen bir kar›fl›m. Herkesin kendine özgü bir köri for-mülü var. Hatta bu formül aile içinde sonraki nesillere ak-tar›l›yor. Hindistan’›n dünyaca ünlü baharat kar›fl›m› köri-nin isim babal›¤›n› bir ‹ngiliz yapm›fl. Bu isim büyük birolas›l›kla güneyde iki ayr› piflirme yöntemine verilen adlar-dan biri olan kari’den türemifl. Hindistan d›fl›nda sat›lankörilerin kar›fl›m› daha çok kimyon, zerdeçal, kiflnifl, k›rm›-z› biber, hardal, tarç›n, boyotu, karanfil bahar›n›n toz hali-ne getirilip harmanlanmas›ndan olufluyor ama özgün Hintkörisinin içinde Hindistan’a özgü baharatlar bulunuyor. ‹yibir köri kar›fl›m›n›n içinde 40’a yak›n baharat oldu¤u söy-leniyor. Çok yayg›n di¤er bir baharat kar›fl›m› masala isekendi içinde türlere ayr›l›yor. Nohut, pilav ya da baflka ye-meklerde farkl› biçimlerde haz›rlanm›fl masala kullan›l›yor.

Alu Chat: Taze kiflnifl, k›rm›z› biber, tuz, demirhindi ile kaynat›larakpiflirilen dilimlenmifl papates yeme¤i.Biriyani: Safranl›, pirinç bazl› et veya bal›k yeme¤i.Kofta shami machchi: Bal›k köftesiAab Ghosh: Sütle piflirilmifl dana eti.Brinjal, byngum ka bharta: K›rm›z› ac› biberle yap›lan çok özelpatl›can püresi.Aliathrum: Un, pirinç ve yumurtayla k›zart›larak haz›rlanan hamurtatl›s›.

034_037_tatlar 12/21/07 8:42 PM Page 4

37

ENERJ‹ DEPOSU YEMEKLERHint yiyecekleri gerçek anlamda enerji depolar›d›r. Kuzey-de ekme¤in yan› s›ra chapati ad› verilen, ince, tavada pifli-rilmifl bir tür ekmek veya nan ad› verilen tand›rda pifliril-mifl baflka bir tür ekmek tüketilir. Pirinç, hiç kuflkusuz Hintmutfa¤›n›n temel besin maddelerinden biridir ve özelliklegüney mutfa¤›nda büyük önem tafl›r. Hindistan'da bulunan en iyi pirinç ise Dehra Dun vadisinde yetiflen ünlü Basma-

ti pirincidir. Bu pirinç; uzun taneli, sar›ms›, hafif tatl›ms›d›rve “bas” ad› verilen kendine özgü bir kokusu vard›r. Gü-neyde ekme¤in yerini pirinç al›r. Soslar daha çok güneymutfa¤›nda pirinçli yemeklerle birlikte tüketilir. Chutneysosu bu bölgede çok kullan›l›r. Ço¤unlukla kuzu eti ve de-niz ürünleri tercih edilir. Dals, mercimek püresi ve benze-ri yiyeceklere verilen add›r ve hemen her yeme¤in yan›n-da küçük sos kaselerinde yeme¤in yan›nda sunulur. Pirinç-li puding en yayg›n tüketilen tatl›lar›ndan biridir. Hindis-tan’da genel olarak içki içilmez onun yerine buzlu su, ay-ran ve meyve sular› gözdedir. Hindistan’da mükemmel lez-zetli yemeklerin yan›nda hiç umulmayacak kadar kötü ye-meklerle de karfl›laflmak mümkün. Birçok küçük yerleflimmerkezinde, sadece çok basit besinler bulunur.

Chutney Sos6 kiflilikHaz›rlama süresi: 20’Piflme süresi: 40’

Malzemeler1 kg kay›s›1 litre beyaz sirke1/2 kg fleker (tercihen fleker kam›fl›)2 tatl› kafl›¤› toz hardal5 adet karanfil1 çubuk tarç›n3 y›ld›z anason300 gr hurma1 çay kafl›¤› zencefil250 gr kuru üzüm1 ac› biber

Haz›rlan›fl›Sirkeyi büyük bir tencereye boflalt›n. fieker, toz hardal, tarç›n,zencefil, karanfil ve y›ld›z anasonu ilave edip tencerenin kapa¤›n›kapatarak yaklafl›k 15 dakika kaynat›n.Bu arada kay›s›lar› y›kay›p temizleyin, çekirdeklerini ç›kar›n. Etlik›s›mlar›n› kuflbafl› do¤ray›n. Hurmalar›n çekirdeklerini ç›kar›pdo¤ray›n. Üzümleri y›kay›p kurulay›n.Sirkenin içindeki malzemeleri kevgirle süzün. Kalan sirkeli sosuyeniden atefle koyup, kay›s›, üzüm ve hurmalar›, ince k›y›lm›fl ac›biberi ilave edin. K›s›k ateflte kar›fl›m reçel k›vam›na gelinceyekadar piflirin. Tahta bir kafl›kla dibinin tutmamas› içini ara arakar›flt›r›n. Haz›rlad›¤›n›z sosu sa¤lam kapakl› cam bir kavanozaboflalt›p kuru bir yerde saklay›n.

NOT: Mayhofl ve ac› olabilen Chutney soslar Hint mutfa¤›n›nvazgeçilmezleridir. ‹ngilizler de bu sosu koloni sonras›ndaö¤renmifllerdi. K›zarm›fl, ›zgara et, hafllamalar, k›zartma ve peynirinyan›nda servis edilebilirler.

034_037_tatlar 12/21/07 8:42 PM Page 5

38 SA⁄LIK

Y A Z I : M Ü F ‹ T A Y T E K ‹ N

tres, kötü beslenme koflullar›, hareketsizlik gibibirçok nedenle oluflan, çok ilerlerse ciddi sonuç-lara yol açan reflü, midede yanma, a¤›za ac› su

gelmesi, gö¤üs kafesinin arkas›ndaki yanma gibi belirti-lerle kendini gösteren bir hastal›k. Hastal›¤›n ilginç bir ya-n› ise belirtilerinin baflka hastal›klarla kar›flabiliyor olma-s›. Bunun yaratt›¤› en büyük sorun y›llarca ülseri oldu¤u-nu sanarak buna uygun bir tedavi uygulayan birinin mev-cut reflüsünün ilerlemeye devam ediyor olmas›. Bu du-rum, teflhisin ne kadar önemli oldu¤unu ortaya koyuyor.Hastal›¤› teflhis etmek için uygulanan yöntemlerin bafl›n-da “24 saatlik pH metre” geliyor. Bu yöntemle kesin tan›konuldu¤u gibi, reflü hastal›¤›n›n çeflidi de belirleniyor.Böylece hastaya uygulanacak tedavi daha etkin oluyor.

REFLÜ NED‹R?Latince geri kaçmak manas›na gelen reflü, mide içindekiasitli s›v›n›n yemek borusuna oradan da daha yukar›ya,ses tellerine do¤ru geri kaçmas› anlam›na geliyor. Hattabazen ses tellerine gitmekle de yetinmiyor, gerisin geridönerek nefes borusuna ve akci¤erlere kadar gidebiliyor.Gitti¤i her bölgeyi yak›yor, tahrip ediyor. Bundan dolay›da çok zengin bulgular çeflitlili¤ine sahip. Bu durum tan›koymay› güçlefltiriyor. Reflü hastalar› genellikle birkaçkez gastroskopi yapt›rm›fl, bulundu¤u kentte birkaç kezdoktora gitmifl, ço¤unlukla da verilen ilaçlar› kulland›kla-r› sürece daha rahat bir hayat süren bir profil çiziyor. An-cak ilaçlar kesilip gerçek yaflama dönünce flikayetler ye-niden art›yor. Do¤al seyrine bak›ld›¤›nda kronik bir has-

tal›k ve yaflam boyu sürebiliyor. Gelebilece¤i en kötünokta yemek borusu ve yutak bölgesinde a¤›r tahriflleroluyor. Son y›llarda reflüye ait kesin tan› koyma yöntem-leri sayesinde bu hastal›¤a yakalanm›fl olanlar tesbit edi-liyor. Bu da say›n›n artmas›na neden oluyor. fiu an top-lumun yüzde 20’sinde reflü var denilebilecek kadar has-tal›¤›n arka plan› görülebiliyor.

YAfiAM KAL‹TES‹N‹ DÜfiÜRÜYORGeçmiflte bu hastalar›n kimine gastrit, kimine ülser, kimi-sine tafls›z safrakesesi hastal›¤› teflhisi koyuluyordu. PHmetre yöntemi gelifltirilip uygulamaya geçildikten sonrareflü tan›s› kesin olarak konulabilir hale geldi. Reflü has-talar› her diledi¤ini yiyemez, gece uykular› verimsizdir;horlama görülür. Ertesi gün yorgun uyanma, kronik ök-sürük gibi haller görülür. Bu durum yaflam kalitesi haylidüflür. ‹leri aflamada doktorlar›n önerisi ameliyat yönün-de oluyor. Özellikle insana çok keyif veren ya¤l› yiyecek-ler, k›zartmalar, soslar, baharatlar, gazl›, sodal› içecekler,alkol, sigara, kahve ve tart›flmal› olmakla birlikte çay “sa-k›ncal›lar” listesinde. Yo¤un ifl hayat›n›n içinde olanlariçin kaliteli bir uyku çok önemli. Aksi halde dikkatini to-parlamakta zorlanma, uzun süre konsantrasyonu sürdüre-meme gibi sorunlar ortaya ç›kabiliyor. Ayr›ca reflü hasta-lar› sabahlar› uyand›klar›nda seslerinde çatallanma gibiproblem de görebiliyorlar. ‹fli gere¤i sesini kullanmak zo-rundaki insanlar için bu durum önemli oluyor. Özelliklekad›nlarda nefes alamama, bo¤ulma gibi bir his olufltura-biliyor. Bütün bunlar› her gün yaflan›yor olmas› çekilir gi-

Ça¤›n sa¤l›k sorunu: ADIM ADIM REFLÜ

SON YILLARDA ADINI DAHA SIK DUYDU⁄UMUZ REFLÜ, KRON‹K B‹R RAHATSIZLIK. DÜZENS‹Z VESA⁄LIKSIZ BESLENME, STRES, HAREKETS‹ZL‹K G‹B‹ NEDENLER‹N TET‹KLED‹⁄‹ REFLÜNÜN ENBÜYÜK KURNAZLI⁄I ‹SE BAfiKA HASTALIKLARIN BEL‹RT‹LER‹YLE KARIfiIYOR OLMASI.

S

038_039_saglık 12/24/07 11:04 AM Page 2

39

bi bir durum olmad›¤› hissini güçlendiriyor.

MODERN HAYATIN ETK‹LER‹Fazla kilolar, daha az dinamik bir hayat biçimi, fast-food,soslar, yüksek porsiyon tüketilmesi reflüyü tetikleyen et-kenlerin bafl›nda geliyor. Özellikle ABD’de rekabet yük-sek porsiyon üzerinden yap›ld›¤› için bir oturuflta yenenyeme¤in miktar› art›yor ve midenin hacmi flifliyor. Bu du-rum reflüyü kolaylaflt›r›yor. Geç vakitlere kadar çal›flt›¤›için ö¤ünlerini atlay›p bütün a¤›rl›¤› geceye vermek, ge-ce at›flt›rmalar› yapmak, alkol-sigara al›flkanl›¤› reflü po-tansiyelini art›ran bafll›ca durumlar. Bat› toplumlar›n›nmetropollerinde bu tür yaflam biçimi yayg›n oldu¤u içinreflünün art›fl göstermesi de buna ba¤lan›yor.

AMEL‹YAT fiART DE⁄‹LReflü hastas›, doktorun verdi¤i önerilerle mutluysa elbet-te ki ameliyat edilmiyor. Hamur ifli, makarna, ya¤s›z et–bal›k, ya¤s›z süt ürünleri, sebze yemekleri hastay› rahatettirebiliyor. Önemli olan ya¤s›z olmas›. Hastalar›n baz›-lar› süt ürünlerinin dokundu¤unu söylüyor; ama bu ürün-lerin ya¤s›z olanlar› tüketildi¤inde sorun oluflturmuyor.Reflüde ciddi bir problem de bir standart›n›n olmamas›.

Bir kiflide sorun yaratan yiyecek bir baflka birinde sorunoluflturmayabiliyor. Ya da ayn› yiyecek bir seferinde so-run yarat›rken bir baflka sefer sorun yaratm›yor. Bu du-rum, hastalar›n akl›n› kar›flt›rarak tedaviye inançlar›n› yi-tirmelerine neden oluyor. Kesin tan› koymak bu anlamdaçok önemli oluyor.

KURNAZ REFLÜReflü, safrakesesi hastal›klar›, gastrit, ülser, yutak bölgesi,faranjit, sinüzit, hatta kronik öksürük nedeniyle ast›mlabile kar›flabiliyor. Bunun sonucu olarak hastalar y›llar bo-yu yanl›fl tedaviler al›yor ama hastal›k yerinde say›yor. Enkötü ihtimal de sinsi sinsi bedeni tahrip etmesi oluyor.Hekim, hastan›n anlatt›klar›ndan reflü hastal›¤› oldu¤unuanlar ve ona göre tedavi uygular. Ama hastan›n yeterli ve-rim alamad›¤› durumlar olabilir. Bu genellikle ayn› belir-tileri gösteren safrakesesi, ülser gibi bir baflka hastal›¤›ndaha varl›¤›ndan kaynaklan›r. Reflünün, toplumda yüzde20 oran›nda görüldü¤ü düflünülürse bu kadar s›k görü-nen bir hastal›¤›n yan›nda baflka bir hastal›¤›n da üvertürolarak bulunmas› ihtimali normaldir.

ÇÖZÜM, REFLÜ MERKEZ‹NE G‹TMEKReflü oldu¤undan flüphe eden birinin ilk ifli reflü merke-zi olan bir klini¤e baflvurmak olmal›. Çünkü buralardatam bir teflhis koymak mümkün oluyor. Elbette hastal›¤akesin tan› koydurtacak belirtiler var ama bunun d›fl›ndainsan›n akl›na gelmeyecek bulgular da görülebiliyor. Za-ten olay› bunlar kar›flt›r›yor. Reflü oldu¤u düflünülenhastalara 24 saat pH metre, gastroskopi ve ultrasonla ay›-r›c› teflhis yap›l›yor. Bu yöntemle reflüyü olabilecek mi-de-ba¤›rsak hastal›klar›ndan ay›rmak, varsa onlar› da tes-bit ederek tedavi etmek hedefleniyor. “24 saatlik pH tet-kiki” direkt reflü tan›s› koydurabiliyor. Bu yöntemle gecereflüsü ya da gündüz reflüsü gibi reflünün ayr›nt›lar›n› daverebiliyor. Bu çok önemli çünkü, gece reflüsü olan birhasta sadece yatak bafl›n› yükselterek bu sorundan kurtu-labiliyor. Teflhisin ne kadar önemli oldu¤unu gösterir birörnek.

SON ÇARE AMEL‹YATYemek borusunda kal›c› hasar olanlar için tek çözümameliyat. Yaflam biçimi nedeniyle hekimin verdi¤i proto-kole uyamayacak olanlar veya önerilerin yan›nda kulla-n›lmas› gereken ilaçlar›n yan tesirlerine maruz kalanlar daameliyat› tercih edebilirler. ‹lk reflü ameliyat› 1800 y›l› or-talar›nda yap›lm›fl. Hasta ameliyat sonras› bir iki gün için-de sosyal hayat›na devam edebilecek durumda oluyor.K›sa bir süre yutma sorunu yaflayaca¤› için sulu ve yumu-flak g›dalar öneriliyor. Reflü için acil bir ameliyat›n flart ol-mad›¤›n› bilmek çok önemli. T›bbi tedavi uygulan›p so-nuç al›namayan durumlarda ameliyat çözüm olarak gö-rülmeli. Daha genifl bilgi için www.reflumvar.com adresiziyaret edilebilir.

038_039_saglık 12/24/07 11:04 AM Page 3

40 SÖYLEfi‹

040_043_sevval 12/25/07 3:00 PM Page 2

TELEV‹ZYON D‹Z‹LER‹YLE TANIDI⁄IMIZ fiEVVAL SAM, MÜZ‹K KAR‹YER‹ ‹LE DE ADINDAN SÖZETT‹R‹YOR. SEV‹LEN OYUNCU, ‹K‹ YIL ÖNCE KAYBETT‹⁄‹M‹Z KAZIM KOYUNCU’NUN “HAYDE”ALBÜMÜNE VOKALLER‹YLE EfiL‹K EDEREK MÜZ‹K YETENE⁄‹N‹ ‹SPATLAMIfiTI. SIRA KEND‹ALBÜMÜNÜ ÇIKARMAYA GELD‹⁄‹NDE TÜRK SANAT MÜZ‹⁄‹ SÖYLEYEREK HERKES‹ fiAfiIRTANfiEVVAL SAM, YEPYEN‹ B‹R ALBÜMLE KARfiIMIZDA: ‹STANBUL SECRETS

41

evval Sam ad› mutlaka pekçok fley ça¤r›flt›racakt›r.Reklam filmleri, hemen ard›ndan televizyon dizile-ri, güzel mavi gözler…Güzelli¤i unutulur gibi ol-

mayan bu genç kad›n, oyunculuktaki baflar›s›yla, her birikendi içinde bir ilk olma özelli¤ine sahip, Süper Baba, Afl-k›n Da¤larda Gezer ve Gülbeyaz gibi dizilerle milyonlar-ca insan› ekran bafl›na toplad›. Karadenizli iki düflman (!)aileninin hikayesinin anlat›ld›¤› Gülbeyaz’da iki y›l öncekaybetti¤imiz Kaz›m Koyuncu ile birlikte seslendirdi¤i Ka-radeniz türküsü “Ben Seni Sevdugumi Dünyalara Bildir-dum” ile yorumcu kimli¤i ile de bizi tan›flt›rd›. Gerçi, an-nesi Leman Sam’›n izinden gidece¤ini küçük denemeleri-ni yak›ndan takip eden hayranlar› anlam›flt›. fievval Sam, sevenlerinin beklentilerini bofla ç›karmad› vegeçen y›l bu s›ralar ad›n› “Sek” koydu¤u ilk albümünü ç›-kard›. Bu kez ad›ndan müzisyen s›fat›yla söz ettiren fiev-val Sam’›n albümdeki yorumculu¤u, musikimizin yaflayanson efsanesi Müzeyyen Senar’›n “varisim” nitelemesiyle

taçland›r›ld›. Alaturka flark›lardan oluflan Sek, Türkiye al-büm sat›fl listelerinde zirveyi zorlarken, sanatç› bu kezUp, Bustle&Out grubu ile birlikte bambaflka bir tarzdayepyeni bir albüm haz›rlad›. ‹stanbul Secrets ad›n› tafl›yanalbüm önce Avrupal› müzikseverle bulufltu, s›ra Türki-ye’deki dinleyicilerde. Son günlerde müzikal çal›flmalar›n›büyük bir titizlik içinde sürdüren fievval Sam ile son al-büm çal›flmas›, oyunculuk kariyeri ve yaflam› üzerine soh-bet ettik. ‹stanbul ve bu deniz sizin için ne ifade ediyor diyerekbafllayal›m..Dünyada efli benzeri pek bulunmayan ama maalesef k›y-meti de hiç bilinmeyen bir co¤rafyada yaflad›¤›m›z› düflü-nüyorum. Bu k›ymet bilmeme hali sadece tarihini de¤il,baflta denizi olmak üzere di¤er do¤al güzelliklerini de yokediyor. fiu an Dolmabahçe Saray›’n›n bahçesindeyiz. Lise-de restorasyon bölümünde okurken, burada, Cariyelerbölümünde 2 sene staj yapm›flt›m. O zaman arkadafllarla

Oyunculuktan sonra s›ra müzikte: fiEVVAL SAM YEN‹ ALBÜMÜYLEDÜNYAYA AÇILIYOR

H A Z I R L A Y A N : S E Y R A F A R A L Y A L I E R D A L O ⁄ L U F O T O ⁄ R A F L A R : T O L G A Ö Z G A L

fi

040_043_sevval 12/25/07 3:00 PM Page 3

42

istedi. Önce çok yad›rgad›m. Onlar flark›y› yapt›lar, benstüdyoya girdim ama söyleyemiyorum, çünkü 5- 8’lik flar-k› birden 2- 4’lük olmufl. Önce nas›l yapaca¤›m› anlama-d›m, çok zorland›m ama sonra çok hofluma gitti. Bu ara-da biz bunlar› konuflurken o dönemde Radio Tarifa dinli-yordum. Rupert, Radio Tarifa ile bir fley yapmak ister mi-sin, dedi. ‹stemez miyim, tabii ki isterim, ama nas›l ola-cak? Ben Seni Sevdugumi’yi yollad›lar, onlar da çok be-¤endi. ‹spanya’ya gittik, bir stüdyo tuttuk, Radio Tarifa’n›nsolisti Benjamin geldi, do¤açlamalar yapt›. Ciddi anlamdahaz ald›m bu albüm çal›flmas›ndan. Bu projede her mü-zisyenin çal›flmak isteyece¤i bir sistemle çal›flt›m diyebili-rim. O kadar ilham veren bir sound’la karfl›laflt›m ki, içim-deki müzi¤i ortaya ç›karabildim. Up, Bustle&Out ile birlikte haz›rlad›¤›n›z ‹stanbul Secrets(‹stanbul S›rlar›) flark›s› nas›l oluflttu?

denize bakar, ne olmak istedi¤imi konuflurduk. Ben mar-t› olmay› tercih ederdim; hem uçuyor hem yürüyor, hemyüzüyor hem dal›yor… ‹stanbul’la bütünleflmifl bir halivar mart›n›n. Enteresan bir flekilde fliirsel bir kufl. Mart›hemen hemen bütün k›y› kentlerinin karakteristi¤idir ama‹stanbul’da, vapur, Bo¤az, simit gibi kombinasyonlar için-de bizim için çok daha özel bir hale dönüflüyor. Böyle bir albüm yapma fikri nas›l olufltu?UB&O grubu etnik fusion müzik yapan bir grup. ‹ki seneönce Rupert ile karfl›laflt›¤›m›zda, oryantal sound’un a¤›rbasaca¤› bir projeleri oldu¤unu anlatt› bana. Ben o s›rakendi flark›lar›m›, bestelerimi haz›rl›yordum, Sek projesidahi ortada yoktu. Rupert benim flark›c› oldu¤umu ö¤re-nince projeyi yeniden gündeme getirdi. O zaman Ka-z›m’›n albümüne okudu¤um Ben Seni Sevdigimu ciddi birsükse yapm›flt›. Rupert bunu dinledi ve ondan bafllamak

040_043_sevval 12/25/07 3:00 PM Page 4

mek istiyoruz. Müzik serüvenim birden ve h›zl› bafllad›.Önümüzdeki günlerde klasik Karadeniz türküleri üzerinebir albüm haz›rlayaca¤›m. Bununla ilgili çal›flmalara bafl-lad›k. Repertuar çal›flmas›n›n yar›s›na geldik say›l›r. Sekgibi klasik bir albümün listelere girmesi büyük bir bafla-r›. ‹nsanlar bunu sevdilerse, arflivlerine koyabilecekleribir albüm daha yapmay› isterim. Oyunculuk sizin için bitti mi? Bundan sonra bütün ener-jinizi müzi¤e mi vereceksiniz?Oyunculu¤a ara vermedim ama galiba insanlar ara verdi-¤imi düflünüyorlar. Oyunculuk meselesi flöyle: Oyuncu-lar biraz komün halinde yafl›yorlar; herkes birbirini görü-yor, hat›rl›yor. Ve herkesin ait oldu¤u bir yerler var. Benzaten kendi hayat›nda aidiyet meselesiyle kavgas› olanbiriyim. Dolay›s›yla, beni entelektüeller popülist, popü-listler entelektüel buluyor. Arada da klanlar var; baz›lar›hiç oyuncu olmayanlarla, baz›lar› sadece akademik kö-kenli olanlarla çal›fl›yor. E tabii bu durumda beni buralar-da bir yere koymak zor. Ben de onlar›n aras›nda çok faz-la dolanm›yorum. Dolanmad›¤›m için de insanlar›n akl›-na gelmiyor olabilirim. Ya da beni çok fazla ortada gö-rüp tan›mad›klar› için ak›llar›na gelsem bile benden eminolam›yorlar. Sinema ise çok organik bir fley. Bir yönetmen oyuncusu-nu görecek, enerjisini hissedecek, tan›yacak, konufla-cak… Ben ise böyle ortamlarda pek bulunmad›m, dahado¤rusu bulunamad›m. Biraz da karakterim buna izinvermedi. Oyuncular›n aras›nda biraz daha oyuncu olmaklaz›m. Oysa ki ben sadece kamera önünde oyuncu ola-biliyorum ya da bunu sahnede yapabiliyorum. fiöyle bir fley de var: Ben bafltan beri, fark yaratmad›¤›mmüddetçe bir fley yapmaya temayül etmedim. Mesela,Aflk›n Da¤larda Gezer do¤u dizilerinin bafllang›c›yd›.Gülbeyaz ise Karadeniz dizilerinin… Asl›nda ben bir fle-kilde hep bir fleylerin kilit noktas›nda oldum. Arzum dabuydu. Yap›lm›fl bir fley üzerinden devam etmektense,yeni bir kap› açmak daha çok istedi¤im bir fleydi. Benhem flark› söyleyen hem oyuncu olan az say›da kad›n sa-natç›dan biriyim bu piyasada. Fakat benim karakter özel-liklerim bu imkanlar› kullanmam› biraz s›n›rl› seviyedeb›rak›yor. Bu halden memnun oldu¤um da oluyor, olma-d›¤›m da. Kendimi iyi hissediyorum, çünkü ben buyum.Kendimi kötü hissediyorum, çünkü flark›c›l›k ve oyuncu-luk ad›na daha fazla fley yapmak istiyorum. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti olmaya haz›rlan›-yor. Bir sanatç› olarak haz›rl›k yaparken neler gözetiilme-li, bu konuda ne düflünüyorsunuz? Bu kenti, a¤ac›, hayvan›, binas›, tafl›, topra¤›, denizi, ha-vas›yla bir bütün olarak, yaflayan bir kent olarak alg›la-mad›¤›m›z müddetçe yap›lan her fley plastik bir makyajadönüflür ve yavafl yavafl soyulur kalkar yüzeyinden. ‹stanbul için flehircilik anlam›nda da, kültürel anlamda daçok derin bir çal›flma gerekiyor, ki bu 2010’a falan yeti-flecek gibi de¤il. 2010 için makyaj yap›lacak. ‹nsan›n içiac›sa da, bu böyle.

43

Albüme ad›n› veren ‹stanbul Secrets flark›s›n› UB&O gru-bundan Rupert ile birlikte yazd›k. Rupert, ‹stanbul’un be-nim için ne ifade etti¤ini sordu. Ona, bu kentin ac›l› birafl›¤› oldu¤umu söyledim. Bunun üzerine uzun uzun ko-nufltuk. fiark›n›n sözleri o s›rada ç›kt›. Bu fliir ‹ngiltere’de‹stanbul’la ilgili edebi eserlerin topland›¤› bir kitapta ya-y›mland›. Ayn› kitapta Naz›m Hikmet’ten Lord Byron’a ‹s-tanbul’la ilgili fliir ve hikayeler yer al›yor. Bu çok onur ve-rici. Bu flark›, ‹stanbul’un insanlar› nas›l kucaklad›¤›n› veonlar taraf›ndan nas›l örselendi¤ini, nas›l bir güzel oldu-¤unu ve ayn› zamanda nas›l k›ymetinin bilinmedi¤ini an-lat›yor. fiark› alaturka ama ‹ngilizce. Yani ‹stanbul’u ger-çekten anlatan bir hali var. Albüm Almanya’da piyasaya ç›kt›. Tepkiler nas›l? Türkiyeiçin nas›l bir beklentiniz var? Bu albüm asl›nda yurtd›fl› için tasarlanm›fl bir albüm. Bu-rada çok büyük bir karfl›l›k beklemiyorum. Türkiye’ninmüzikal alg›lay›fl›n›n henüz bu tarz bir müzi¤e haz›r olma-d›¤›n› düflünmekle birlikte, bu albüm sayesinde böyle biral›flkanl›¤›n ortaya ç›kaca¤›na da inan›yorum. Albümde,bizden çok fley var; ben bu topraklara do¤dum ve bu top-raklara dair ne varsa cebimde, hayata bakt›¤›m evrenselpencereden ya da süzgeçten geçirerek hepsini ortayakoydum. Bu flark›lar›n hepsi özel tasar›m. Sözlerinden,kullan›lan enstrümanlara, anlatt›¤›m hikayeden onu karfl›-layan illüstrasyonlara kadar titiz bir çal›flma. ‹ki senede in-ce ince üzerine çal›fl›lm›fl bir albüm. Bütün dünyadan bir-çok sanatç›yla birlikte çal›flt›k. Thievery Corporation, Ra-dio Tarifa, Sultana bunlardan birkaç›. Bu albümde ‹ngiliz-ce, Frans›zca, ‹spanyolca ve Türkçe flark›lar var. Albümün Almanya’dan bütün Avrupa’ya da¤›t›m›na bafl-land›. Herhalde Ocak ay›nda Amerika’da da ç›kacak. Al-manya’da Rolling Stones, Piranha gibi önemli birçok der-giye haber oldu. 30 milyon dinleyicisi olan bir radyodahaftan›n cd’si seçildi. Yani dedi¤im gibi yurtd›fl›nda dahafazla karfl›l›k bulan bir albüm ama Türkiye’de de kendiiçinde bir ilk olma hali var. Her ilk gibi bu da biraz ac›çekecek. Ama geriye dönülüp bak›ld›¤› zaman, ilk oldu-¤unun hakk› verilecek bir albüm. Alaturkka flark›lardan oluflan Sek albümü ilgi çekti. Onun-la ilgili ne söylersiniz?Asl›na bakarsan›z Sek sonradan keflfedilen bir albüm ol-du. Hiç promosyon yapmad›m. ‹flin do¤rusu benim de is-tedi¤im buydu. F›s›lt› gazetesi sayesinde albüm tan›nd›.‹nsanlar birbirine albümün ne kadar güzel oldu¤unu söy-lediler ve bu flekilde yay›ld›. Benim bu albümle ilgili enbüyük arzum gençlerin alaturkayla ilgilenmesi, bu müzi-¤in onlar›n gözünde gerçek de¤erini bulmas›yd›. Bizimmüzi¤imiz çok güzel ve çok özel. ‹nsanlar yorulmadandinleyebilmeli bu müzi¤i; bir Flamenko, bir caz flark›s›dinler gibi… Albüm böyle bir düflünceden do¤du ve se-vildi. Yeni albüm projeleri vvar m›? fiimdi ‹stanbul Secrets II’yi de haz›rl›yoruz. ‹stanbul’un2010 Avrupa Kültür Baflkenti olmas› sürecine denk getir-

040_043_sevval 12/25/07 3:00 PM Page 5

44 SERV‹S

Y A Z I : E S ‹ N B O Z Y E L

ürkiye geneline yay›lm›fl 450 yetkili servis, 2350servis teknisyeni ve 970 servis arac›ndan oluflan birorduyla müflterilere hizmet veren Sat›fl Sonras› Hiz-

metler, Airfel’in hizmet iddias›n› yukar›lara çeken bir de-partman. Sat›fl Sonras› Hizmetler departman›n›n BireyselSistemler Müdürü Mükremin ‹lhan, Aifel’de oluflturulan sa-t›fl sonras› a¤›n› ve bu alanda yap›lanlar› anlatt›:“Müflteri memnuniyetini en üst seviyede sa¤layarak müflte-rilerimize kesintisiz hizmet vermek ve marka güvenini sa¤-lamak bizim bafll›ca görevimiz. Bu görevi yerine getirmekiçin Türkiye genelinde yayg›n bir servis a¤›n› kurmak, yö-netmek, donatmak, denetlemek ve sürekli olarak teknikgeliflimlerini sa¤lamak gibi bafll›ca faaliyetleri yürütüyoruz.Tüm bu faaliyetleri sa¤lamak amac›yla departman›m›z içe-risinde bir ifl da¤›l›m› gerçeklefltirdik ve buna ba¤l› olarakkadrolar oluflturduk. Bu kadrolarda istihdam etti¤imiz arka-dafllar›m›z›n kalite sistemimizde tan›ml› organizasyon fle-mas› ve görev tan›mlar›na uygun olarak mesleki tecrübesiyüksek, konusunda uzman, insani iliflkileri kuvvetli, bilgi-sayar ve raporlama kabiliyeti olmas›na dikkat ettik ve buözellikleri tafl›yanlarla el s›k›flt›k. Bu flekilde yap›lanmas›n› tamamlad›¤›m›z servisimiz, ‹stan-bul merkezde 28 kifli, Ankara, Adana, Antalya, Gaziantepve ‹zmir illerinde bulunan bölge sorumlusu arkadafllar›m›z-la birlikte toplam 33 kifliye ulaflt›. Airfel, çok h›zl› büyüyenbir flirket. Bu kapsamda 2008 y›l› personel hedefimiz 48 ki-fliye ulaflma yönünde belirlendi. Bu yap›lanma tamamlan-d›¤›nda Airfel bünyesinin en kalabal›k ve en teknik grubuolmakla kalmayacak, sektörümüzünde en kalabal›k ve id-dial› sat›fl sonras› teflkilatlar›ndan biri haline gelmifl olaca-¤›z. Sektörde kendisini kan›tlam›fl arkadafllarla çal›fl›yoruz.Çözüm de¤il sonuç odakl› hareket ediyoruz. Bütün bunlar

yetkili servisimizin ve departman›m›z›n iddial› olmas›n›n enönemli referanslar›d›r. Önleyici faaliyetlerle ilgili çal›flmala-r›m›z›n bu iddiam›z› kuvvetlendirir nitelikte oldu¤unu be-lirtmek laz›m. Amac›m›z yang›n› söndürmek de¤il yang›n›nç›kmas›n› engellemektir. Bu da ancak gerekli tedbirlerinönceden al›nmas›yla sa¤lanabilir. Bu konuda gerçekten iyibir tak›m oldu¤umuza inanc›m›z tamd›r.

AIRFEL HER TÜRLÜ DESTE⁄‹ SA⁄LIYOR‹stenilen organizasyonun sa¤lan›labilmesi için Airfel hiç biryat›r›mdan kaçmad›. Bugüne gelindi¤inde ise ortaya ç›kantablo, yap›lanma süreci yerini gelifltirmeye b›rakt›¤› yönün-de. Tak›m›m›z›n ve servislerimizin iletiflim ve teknik e¤itimsüreçleri teknolojiye paralel olarak yenilenmekte. Servisle-rimizin iflini kolaylaflt›rmak ve müflteri memnuniyetini sa¤-lamak için, bilgisayar, cep telefonu, araç, teknik dökümanve son teknoloji tak›m avadanl›klar tedarik edilmifltir. Yet-kili servis ve departman personellerimiz sürekli geliflen tek-nolojiye uyum ve müflteri hizmet kalitesini artt›rmak amac›ile e¤itimlere al›n›yor. Bu e¤itim sonucunda da s›nava tabiitutuluyor. Y›l içerisinde çeflitli konularda toplam 43 haftae¤itim verildi. Bundan sonra da ayn› fikri sürdürmeyi he-defliyoruz. Günümüzde müflteriler son derece bilinçli oldu-¤unu görüyoruz. Bunun do¤al sonucu olarak müflterileri-miz, sonuç odakl›, güler yüzlü ve sektörel tecrübesi yüksekyetkin servis teknisyenleri ile muhattap olmak istiyorlar.Biz de onlar›n beklentilerine en do¤ru yan›t› vermeye çal›-fl›yoruz. Müflterilerimize verilen hizmet kalitesini sürekli art-t›rmak amac›nda olan departman›m›z çeflitli kontrolleri deyap›yor. Mesela bünyesinde bulunan ça¤r› merkezi, yap›-lan servis hizmeti sonras›nda tüm müflterilerimizi arayarak‘happy call’ çal›flmas› yap›yor. Bu biçimde sorunlu görülen

Sat›fl Sonras› Hizmetler:B‹R SERV‹S ORDUSUYLA MÜfiTER‹N‹N H‹ZMET‹NDE

MÜfiTER‹ MEMNUN‹YET‹N‹ EN ÖNDE TUTAN AIRFEL, HALEN SEKTÖRÜNÜN EN ‹DD‹ALI SATIfi SON-RASI TEfiK‹LATLARINDAN B‹R‹NE SAH‹P. ÇÖZÜM ODAKLI HAREKET ETMEY‹ ‹LKE ED‹NEN SERV‹S, YILBOYUNCA ÇEfi‹TL‹ E⁄‹T‹MLERLE SÜREKL‹ GEL‹fi‹YOR.

T

044_045_satis 12/21/07 8:45 PM Page 2

45

di¤imiz ISO hedeflerimiz bulunmaktad›r.

ÇA⁄RI NUMARAMIZI ARASINLAR Sorunlar›n ilk karfl›land›¤› nokta ça¤r› merkezimizdir. Ça¤-r› merkezinin çözemedi¤i noktalarda ki sorunlar servis yö-netimine oradan da ilgili bölge sorumlusu arkadafllar›m›zailetilir. Bölge sorumlusu arkadafllar›m›z ça¤r› merkezi, müfl-teri ve servisimiz ile görüflerek konunun detay› hakk›ndabilgi sahibi olur. fiikâyet konusu servisimizin alt›ndan kal-kamayaca¤› boyutlarda ise bölge sorumlusu arkadafl›m›zcihaza müdahale ederek sorunu çözer. Bizim çözüm süre-cimizdeki hedefimiz 24 saat içerisinde hizmetin verilmesi-dir. Müflterilerimizin ürün al›m›ndan itibaren tüm talepleri-ni 444 0 248 numaral› hat ile ça¤r› merkezimiz üzerindenyapmalar› en do¤ru yaklafl›m biçimi olur. Çünkü talep et-tikleri hizmet, ça¤r› operatörlerimiz taraf›ndan, talep tari-hinden sonuç an›na kadar takip edilir. Müdahale süresi k›-sal›r ve flikayet olas›l›¤› minimize edilmifl olur.

‹LG‹NÇ OLAYLAR YAfiIYORUZ Servisimizde elbette birçok olay yafl›yoruz. Özellikle mobilklimada ilginç anektodlar yaflad›k. Müflteri aray›p ‘Bu kli-ma önden so¤uk arkadan s›cak hava üflüyor bu nas›l kli-ma’ diyor. Kendisine baca setini anlat›yoruz ama müflteri‘hay›r ben sat›n al›rken sat›c› bana bundan bahsetmedi; bucihaz ar›zal›’ diyerek itiraz ediyor. Bir baflka an›m›z da flu:Dolunca boflalt›lmas› gereken bir drenaj tank› var. Su do-lunca taflmas›n diye otomatik cihaz› durduruyor. Müflteriaray›p ‘Su deposunu doldurdum ama cihaz halen çal›flm›-yor’ diyor. Biz kendisine bunun neresinde yanl›fl yapt›¤›n›anlat›yoruz ancak bu sefer de bize ‘Bunun susuz olan› yokmu?’ diye soruyor. Baca setimiz körüklü; çekince 1,5 met-re kadar uzayabiliyor. Müflteri bu baca setini 6 metre uzat-maya çal›flm›fl. Do¤al olarak y›rt›lm›fl. Bu durumda ne söy-leyebilirsiniz ki? En iyisi garanti kapsam›ndan göndermek.Biz de bunu yapt›k.

servis veya servis personellerini tespit ederek ilgili bölgesorumlusu arkadafl›m›za durumu rapor edebiliyor. Bölge sorumlusu arkadafl›m›z ilgili servis ve müflterimiz ilegörüflerek müflterimizin memnuniyetini sa¤lamak yönündesomut çal›flmalar yap›yor. Airfel kalite sistemi gere¤ince herpersonelin görev tan›mlar› ve nitelikleri belirlenmifltir. Mes-leki tecrübesi e¤itim seviyesi, yabanc› dil seviyesi, alm›fl ol-du¤u özel kurs ve e¤itim programlar›na kadar hepsi tan›m-l›d›r. Tüm personel seçimleri de bu kriterler göz önüne al›-narak yap›l›r. Ben makine mühendisiyim ve Sat›fl Sonras›Hizmetler departman›nda Bireysel Sistemler Müdürü olarakgörev yap›yorum. Meslek hayat›mda ise 17. y›l›m› doldur-dum. Geçen süre zarf›n›n büyük bir k›sm›nda teknik yöne-tici olarak hizmet verdim. Bu çal›flmalar›m hem sahadahem de masa bafl› görevlerdi. Bütün bu çal›flmalar banabüyük bir birikim ve güç katt›: fiu anda da tüm bu tecrü-belerimi Airfel’de paylaflmaktan gurur duymaktay›m.

“HAPPY CALL” UYGULAMASI ‹LE DENETL‹YORUZ Müflterilerimiz taleplerini 0 216 444 0 248 numaral› ça¤r›merkezimize yapar. Müflterimizin talebi ça¤r› operatörleri-miz taraf›ndan dinlendikten sonra müflterimizin müsait ol-du¤u ve servis istedi¤i özel bir tarih ile saat olup olmad›¤›sorulur. Müflterimizin talep etti¤i belirli bir saat yok isemüflterimize gün içerisinde bir periyod ya da ertesi gün içinsaat ve servis bilgileri iletilir. Airfel, kendisine 24 saat içeri-sinde servis hizmeti sa¤lanm›fl olur. Ayn› esnada ça¤r› ope-ratörlerimiz en yak›n servis ile yaz›flarak ifl atamas›n› yapar.Servisimiz ifli kabul ettikten sonra müflterimize verilen saat-te servisimizin müflterimize hizmet verip vermedi¤ini ö¤-renmek amac› ile randevu verilen saatte servisimiz aran›rve bu flekilde kontrol mekanizmas›n›n bir aya¤› ifllemiflolur. ‹fl bitiminde servisimiz kendisine atanan iflin tamam-land›¤›na dair ça¤r› merkezimize bilgi aktar›r. Bu noktadansonra sistemimizde aç›k görünen ifllem kapat›lm›fl olur.Ça¤r› operatörlerimiz hizmet sonras› müflterimizi arayarak,kendilerine verilen hizmetten ve Airfel markal› ürünümüz-den memnun olup olmad›¤›n› “Happy call” anketleri dü-zenleyerek sorgular. Talepler, ça¤r› merkezimiz üzerinden yap›ld›¤›nda verilenhizmet kalitesinin ölçümü yap›lmakta ve sonuçlar›na göregerek duydu¤umuzda düzenleyici önleyicitedbirler al›nmas› kolay olmakta. Zatenbu konuda flirket kalite sisteminedolay›s›yla flirket yönetimine ver-

044_045_satis 12/21/07 8:45 PM Page 3

M . R A U F A T E fiC a p i t a l & E k o n o m i s t & P C n e t

Y a y › n D i r e k t ö r ü

‹NOVASYONU ANLAMANIN YOLU,

EFSANELER‹ ALGILAMAKTAN GEÇ‹YOR

sl›nda her konuda “flehir efsaneleri”(Urban myths) yaz›l›r. Özellikle yenigeliflen konularda, üzerinde çok fazlafikir üretilen yönetim yaklafl›mlar›ndabenzer bir trend vard›r. Hatta bu ko-nularda yaz›lar kitaplar› da çok gör-düm. “Markalar›n fiehir Efsaneleri’ ad-

l› bir kitap okumufl ve çok be¤enmifltim. Benzer çal›fl-malar›n “piyasalar”, “ekonomi”, “flirketler” için de yap›l-d›¤›na flahit oldum.‹novasyon da son dönemin moda ve h›zla geliflen konu-lar›ndan biri. O nedenle flehir efsanesi için biçilmifl birkaftan. fiöyle bir internette dolaflt›¤›n›zda, çok say›da ef-saneyi görecek, belki de flafl›racaks›n›z. Ancak, bunlar-dan baz›lar›n› anlams›z, hatta balon olarak de¤erlendire-ceksiniz. Bir bölümü ise s›n›rl› ölçüde anlam yüklü.Ben bu tür yeni konular› anlamak için, konuya tersten,daha do¤rusu “flehir efsaneleri” taraf›ndan bakmay› se-verim. Böylece “ne oldu¤unu” anlamadan önce, “ne ol-mad›¤›n›” iyice kavrama flans›n› yakalar›m. ‹novasyondada böyle oldu. Uzun araflt›rmalardan sonra çok say›da“efsane”yi s›ralay›p, “ne olmad›¤›” konusunu iyice gözü-mün önüne serdim. Ard›ndan da ne oldu¤unu anlama-ya çal›flt›m. Size de katk›s› olmas› aç›s›ndan bunlardanen önemli buldu¤um 10’unu paylaflmak istiyorum.

1. TEKNOLOJ‹ DEMEKT‹RBellki de inovasyonla ilgili en çok yap›lan hatalardan bi-ri, inovasyonun sadece teknolojiyi kapsad›¤›n› düflün-mek. Yap›lan araflt›rmalar da bunu gösteriyor. Yönetici-ler, inovasyonu, sadece teknolojiyle ilgili bir yaklafl›molarak de¤erlendiriyor, araflt›rma-gelifltirme ifllerinin birsonucu olarak görüyorlar. Oysa, durum tam da öyle de¤il. Yönetim gurusu Jagdish Sheth de ayn› görüflte: “CEO’lar›n en büyük hatas›, inovasyonun ürün ve hiz-metlerle s›n›rl› oldu¤una inanmalar›. ‹novasyon daha ev-renseldir ve flirket içi süreçler, flirket kültürü ve sistem-ler de eflit ölçüde inovasyon gerektirir” diyor.

‹novasyon konusunda dan›flmanl›k yapan Algoritma Da-n›flmanl›k’›n kurucusu Ali Özgenç, “‹novasyon, teknolo-jiden de ötedir. ‹fl yapma flekli, pazarlama yöntemleri,süreçler ve müflteri deneyimleri gibi alanlarda da yap›la-bilir” diye konufluyor.

2. BÜYÜKLERE ÖZGÜDÜRTürkiye’deki flirketleri, faaliyet gösterdikleri faaliyet ala-n›n› gözünüzün önüne getirin. Perakende, g›da, giyim,otomotiv, turizm, telekomünikasyon, bas›n ve ulaflt›r-ma… Hepsinde irili ufakl› çok say›da flirketler var. Bun-lardan baz›lar›na çok s›k, bir bölümüne daha fazla,önemli bölümüne de ender u¤ruyoruz. Örne¤in, bir pe-rakendeci düflünün. G›da ya da giyim perakendecisi.Dükkana girdi¤inizden ürünü al›p ç›kt›¤›n›z ana geçensürede sizin hayat›n›z› kolaylaflt›ran, ürünü talep etmeni-zi teflvik eden, ürün tatminini en üst düzeye ç›karan birtak›m yenilikler yaratabilir. Bazen kafan›zdakini siz iste-meden ortaya koyabilir, baz› durumda ise sizi dinleyipona göre yenili¤i hayata geçirebilir.

3. UCUZLUK GET‹RMEZ‹novasyonla gelen yeni teknoloji, son y›llarda birçok tü-ketim ürününe kolayca ulafl›lmas›n› sa¤lad›. Fiyatlarucuzlad›kça genifl kitleler birçok teknolojik ürünü sat›nalabilmeye bafllad›. Yönetim gurusu CK Prahalad, buyaklafl›m›n benzerini ortaya att› ve inovasyonun özellik-le geliflmekte olan ülkelerde ifle yarad›¤›na dikkat çekti. Benzer görüfllere Prof. Jagdish Sheth de kat›l›yor: “‹no-vasyon, bir süredir, mevcut teknolojilerin ilerisine geç-mekten çok, bu teknolojileri ucuzlatmakla ilgili. Örne-¤in, cep telefonlar›, televizyonlar, kiflisel bilgisayarlar,flampuanlar ve markal› g›da maddeleri gibi evrenselürünleri dünyadaki gerçekten yoksul insanlar›n da sat›nalmas›n› nas›l sa¤layabilirsiniz?”

4. HAMMADDELERDE OLMAZPetrol Ofisi’ni inovasyonda öne ç›karan özelliklerinden

A

46 ‹fi DÜNYASI

046_047_isdunyasi 12/21/07 8:46 PM Page 2

47

biri, nano teknolojiye dayal› ürün gelifltirmesi oldu. Yö-netim gurusu Jagdish Sheth de tam bu konuya de¤ini-yor ve “Herkes ürün ve hizmette inovasyon olaca¤›nainan›yor” diyor. Ünlü gurunun de¤erlendirmesi flöyle:“‹novasyon, yaln›zca nihai ürünlerle s›n›rland›r›lmamal›,hammaddelerle ilgili inovasyon çal›flmalar›na da eflit öl-çüde önem verilmeli. Petrol, çelik, alüminyum ve kömürgibi do¤al kaynaklar›n fiyatlar› yükseldi¤inden, bioyak›t-lar ve günefl enerjisi gibi alternatifler yaratmak için deinovasyona baflvurulacak”.

5. KOLAY ULAfiILAMAZÇok say›da ifladam› ve CEO’dan dinlemiflimdir. “‹novas-yon diye s›k yaz›yorsunuz. Sanki her flirket yapabilir vekolay bir fleydir gibi. Oysa maliyeti yüksektir” benzeriçok de¤erlendirmeyi hat›rl›yorum. Bu tip yöneticileregöre, inovasyonun çok basit ve her flirket taraf›ndan uy-gulanabilir gibi gösterilmesi yanl›fl. Çünkü, inovasyonunpahal› oldu¤una inan›yorlar.Oysa bu konunun uzmanlar› farkl› düflünüyorlar. K›savadede yüksek maliyet yarat›yor görünse bile, uzun va-dede inovasyon ucuzdur. As›l pahal› olan, vasatl›kt›r.‹novasyon, bir flirketin marjlar›n› ciddi flekilde genifllete-bilece¤i için de¤erlidir. Kahve alan›nda Starbucks, MP3çalar sektöründe Apple gibi yenilikçi flirketlerin yapt›k-lar›n› düflünün. Bu flirketlerin her biri yüklü inovasyonprimleri elde etmifl durumda. Rakiplerine oranla bazeniki kat yüksek fiyatlarla sat›fl yapmakla kalmad›lar, hissesenetlerinin de¤eri de yükseldi.

6. R‹SKL‹ B‹R STRATEJ‹D‹RBaz› patron ve CEO’lar inovasyondan korkuyorlar. Bu-nun iki nedeni var. Birincisi, para kaybetmekten çekini-yorlar. ‹kincisi ise flirketi bat›rabilecek riskler içerdi¤ineinan›yorlar. Bunun nedeni de inovasyonun harcamaolarak görülmesidir. Onlara göre, inovasyon, “risk” ileefl anlaml›d›r. De¤iflime direnen bu tip yöneticiler, asl›n-da bir fleyin “ayn›” kalmas› için pek çok fleyin de¤ifltiril-mesi gerekti¤ini unutur. Örne¤in, baflar›l› bir flirket, e¤erayn› pazar pay›n›, ayn› gelir art›fl h›z›n› ve insan kaynak-lar› alan›nda ayn› olanaklar› korumak istiyorsa, sektö-ründeki rakipleriyle eflit miktarda ya da onlardan dahafazla inovasyon gereksinimi duyar.

7. FARKLILIK YETMEZ‹fl dünyas›nda rakiplerden daha büyük, daha iyi, dahah›zl› ve daha ucuz olmak önemsenir. Ancak, tek tek flir-ketler özelinde bu yaklafl›m nadiren baflar›l› olur, çünkürakipler de tam olarak ayn› fleyi yapar. Farkl›laflma konusunda uzman olan Al Ries, “fiirketler,ifllerini rakiplerinden farkl› bir flekilde yapmay› önemse-meli” diye konufluyor. Ona göre, örne¤in, bilgisayar flir-keti Dell, rakiplerinden daha iyi ürünler ç›kararak de¤il,ama ürünlerini farkl› bir flekilde pazarlayarak dünyan›nen büyük kiflisel bilgisayar üreticisi oldu. Dell, do¤rudan

sat›fl yapan ilk kiflisel bilgisayar flirketiydi. Bu basit kon-sept, Dell’in bilgisayarlar›n› tek tek müflterileri için “kifli-sellefltirmesini” mümkün k›ld›.

8. TEK BAfiINA YAPACAKSINDünyan›n en inovatif flirketleri, bu baflar›y›, paylaflarakgerçeklefltiriyorlar. O nedenle bu konudaki en önemlisloganlardan biri, “Her fleyi kendi bafl›n›za yapmak zo-runda de¤ilsiniz.” Zaten bu nedenle de dünyadaki en iyiflirketler, dünya ölçe¤indeki yarat›c› kaynaklardan fikir,teknoloji ve bilgi alarak, “aç›k inovasyon” politikas›n›uyguluyor. En iyi örneklerden biri Procter&Gamble… fiirket, fikirle-rinin en az yüzde 50’sini bilinçli bir seçimle d›flar›danal›yor. “Ba¤lant› kur ve gelifltir” ad›n› verdikleri bir sü-reçten yararlanan P&G, flirket içinde gelifltirilmemiflolan, ama kendi araflt›rma ve gelifltirme ekibi taraf›ndanyönetilen inovasyonlar› piyasaya sürüyor.

9. BÜYÜK F‹K‹RLERD‹R “Mor ‹nek” kitab›yla farkl›laflma alan›nda ç›¤›r açan SethGodin, “Art›k eskisi gibi büyük bulufllar, müthifl yenilik-ler yap›lam›yor. Gerçek inovasyon küçük ve yumuflakyeniliklerde” diye konufluyor. Ona göre, son dönemdeöne ç›kan flirketler, bu tip yenilikleri kendi içlerinde, kü-çük fikirlerin büyütülmesinden buluyorlar. Seth Godin,bu konuda flöyle bir örnek de veriyor:“Procter&Gamb-le’dan Paul Sagel, Crest’in difl beyazlat›c›s›n›n mucididir.Bu ürün P&G’nin uzun y›llard›r piyasaya ç›kard›¤› enbaflar›l› üründür. Sagel, bu radikal yumuflak yenili¤i üstyönetime sunarken iki fley yapt›. Öncelikle prototipi içingerekli parçalar› yan›nda getirdi ve ne kadar kolay birfley oldu¤unu göstermek için parçalar› yönetimin önün-de hemen bir araya getirdi. Yapt›¤› ikinci fley çok dahailginçti. Toplant›dan birkaç gün önce Sagel difllerini be-yazlatm›flt›. Yöneticilerin çok hofluna gitti. Sagel yumu-flak bir yenilikle gelmiflti ve fikri kabul edildi”.

10. YEN‹ ÜRÜN GEL‹fiT‹RMEKT‹RDünyan›n her taraf›nda inovasyon, yeni ürün ve hizmetgelifltirme, buluflçuluk ya da icat olarak alg›lan›r. Bu du-rum Türkiye’de de neredeyse ayn›. Türkçe’ye “yenilikçi-lik” olarak çevrilmesinden de kaynakland›¤› için, kimizaman yeni fleyler yapmak fleklinde de de¤erlendirilebi-liyor. Ben bu konuyu ünlü guru Steve Rivkin’a sordum.“Hakl›s›n, böyle bir düflünce var. ‹novasyon, yeni ürünve hizmetle ilgilidir” diye karfl›l›k verdi. Ard›ndan da“Ama” diyerek devam etti: “ ‹flin do¤rusu, inovasyon,yeni ürünlerden çok daha fazlas› demektir. Gerçekte,de¤er yaratan bir fleyin yeni bir yolla yap›lmas› anlam›-na gelir. Evet, inovasyon, yeni ürün ve hizmetlerle ilgi-lidir; Ama mevcut ürün ve hizmetlerin yenilenmesi,planlama ve yönetim süreçlerinin gelifltirilmesi ya da iflmodellerine yeni yaklafl›m biçimleri de inovasyon kap-sam›nda görülmelidir”.

046_047_isdunyasi 12/21/07 8:46 PM Page 3

48 OTOMOB‹L

Y A Z I : M E R T D U R A N

UV s›n›f›nda yer alan araçlar aslen zorlu arazi flart-lar›nda sorunsuz ilerlemek için haz›rland›lar. Bu se-beple ilk üretilmeye bafllad›klar› y›llarda sundukla-

r› donan›mlar sadece en gerekli ekipmanlardan olufluyor-du. Tasar›mlar› da sert ve köfleliydi. Ancak özellikle sony›llarda bu s›n›fta yer alan araçlar›n gittikçe popüler olma-s› ve her yafltan insan›n yo¤un ilgisi SUV modellerini kul-lanan ve sat›n alan müflteri profilini de¤ifltirdi. Artan talep-le birlikte firmalar da bu araçlara daha fazla konfor ekip-man› ekleyip tasar›mlar›n› da modaya daha uygun halegetirdi. Bugün SUV modellerini genç yafll› kad›n erkek

herkes tercih ediyor. Kuflkusuz bunda yüksek ve heybet-li tasar›mlar› sebebiyle verdikleri güven hissinin etkisi çokbüyük. Bunun d›fl›nda baz› araçlar›n 7 hatta 8 kiflilik içmekan sunuyor olmas› da bu araçlar›n minivanlar gibifonksiyonel olmas›n› sa¤l›yor. Çok farkl› bütçeler için pekçok alternatifin yer ald›¤› SUV pazar›nda tüketiciler genel-likle yak›t sarfiyat›n› çok fazla düflünmüyor. Sizin içinSUV s›n›f›ndan en be¤enilen birkaç model seçtik. Fiyat,performans karfl›laflt›rmas›n› daha iyi yapabilmeniz için fi-yatlar›n› da belirttik. Ancak y›lbafl›ndan sonra bu fiyatla-r›n revize edilece¤ini bilmenizde fayda var.

SUV SINIFI ARAÇLAR ARAZ‹ KULLANIMI HEDEFLENEREK GEL‹fiT‹R‹M‹fi OLSA DA GÜNÜMÜZDEARAZ‹DEN ÇOK fiEHR‹N IfiILTILI VE LÜKS CADDELER‹NDE BOY GÖSTER‹YORLAR. BÜYÜK YAPILARINARA⁄MEN BU ARAÇLARI KULLANMAK HER YAfiTAN SÜRÜCÜNÜN HAYALLER‹N‹ SÜSLÜYOR.

Yollar›n imparatoru SUV’larONLARIN YER‹ ARTIK LÜKS CADDELER

S

048_050_oto 12/25/07 3:03 PM Page 2

49

1- Audi Q7 --- 98.000 Euro –240-350 HPBiri benzinli iki motor seçene¤inesahip olan Q7, VW Touareg vePorsche Cayenne ile ayn› alt yap›y›

kullan›yor. Sa¤lam ve heybetli yap›-s›yla öne ç›kan Q7 büyük bagaj›ylakalabal›k ailelerin de sevgilisi. 2- Porsche Cayenne --- 87.400Euro – 290-500 HPÜretti¤i spor otomobillerle ad›n› du-yuran Porsche sonunda arazi araç-lar›na da el att›. Yapt›¤› bu risklihamlesi ona çok büyük baflar›larsa¤layan firma arazi arac› Cayen-ne’i 290-500 HP aras›nda de¤iflengüçlere sahip olan benzinli motor-larla donat›yor.3- BMW X5 ----- 109.000 Euro –213-355 HPGerek tasar›m› gerekse güçlü mo-torlar›yla öne ç›kan BMW X5 kulla-n›c›lar›na oldukça uzun bir standartdonan›m listesinin yan›nda opsiyo-nel donan›m tercihleri de sunuyor.3 farkl› motor seçene¤ine sahipolan X5’de tüketiciler 231, 286, ve-ya 355 HP’lik motor seçeneklerin-den birini tercih edebiliyorlar. Ayr›-ca X5 sahipleri araçlar›n› z›rhl› ola-rak da alabiliyorlar.4- Toyota Land Cruiser ---99.800 Euro --- 204-238 HPDünyan›n en iyi arazi arac› olarakkabul edilen Land Cruiser ›fl›lt›l›caddelerden çok, sert koflullar›nhüküm sürdü¤ü arazide yol almakiçin daha uygun. Çünkü özelliklebüyük boyutlar› dar sokaklarda so-run olabilir.

1

4

3

2

048_050_oto 12/25/07 3:03 PM Page 3

50 OTOMOB‹L

5- Mercedes-Benz M Serisi --- 104.660 Euro – 190-510 HP‹kinci nesliyle yollarda gördü¤ümüz Mercedes-Benz M Seri-si’nin her yafltan tüketiciye hitap etmesi onun için çokönemli bir avantaj. Genifl motor seçenekleri bulunan M Se-risi’nde dizel ve benzini motor seçeneklerine uzun bir opsi-yonel donan›m listesi efllik ediyor. 6- Nissan Murano--- 82.990 Euro – 234 HPSportif tasar›m› ve 3.5 litrelik güçlü motoruyla arazi araçlar›-n›n da fl›k ve performansl› olabilece¤ini kan›tlayan NissanMurano ne yaz›k ki performansl› benzinli motorunun etkisiy-le ekonomi peflinde olanlar için uygun bir seçenek de¤il. 7- Volkswagen Touareg – 85.500 Euro ---174-313 HPPorsche Cayenne ve Audi Q7 ile ayn› alt yap›y› kullananTouareg, Cayenne’den daha konforlu ancak daha yavafl,Q7’den ise daha h›zl› ancak daha az konfor sunuyor. Dizelve benzinli motorlarla sat›n al›nabilen Touareg standart do-nan›m›yla bile oldukça fazla konfor eleman›n› bünyesindebar›nd›r›yor. 8- Volvo XC90 – 84.150 Euro --- 185-315 HP5 veya 7 koltuklu olarak sat›n al›nabilen Volvo XC90 biribenzinli iki motor seçene¤iyle sat›l›yor. De¤iflken iç mekan›ve büyük bagaj hacmiyle öne ç›kan XC 90’› tercih edentüketicilerin büyük ço¤unlu¤u sa¤lam yap›s›n›n da etkisiylearaçlar›n› uzun süre de¤ifltirmeyi düflünmüyor.

5

6

7

8

048_050_oto 12/25/07 3:03 PM Page 4

52

Y A Z I : E R C A N U Z U N D U R U G A N * A i r f e l M ü h e n d i s l i k S i s t e m l e r i

Gelece¤in enerji kayna¤›:GÜNEfi

ENERJ‹ KR‹Z‹N‹N YAfiANDI⁄I YILLARDA BÜTÜN DÜNYADA ALTERNAT‹F ENERJ‹ ARAYIfiLARI HIZKAZANDI. KES‹NT‹S‹Z B‹R GÜÇ KAYNA⁄I OLMASININ YANINDA ZEH‹RL‹ ATIKLARA SEBEP OLMAMASIGÜNEfi ENERJ‹S‹N‹ AVANTAJLI KONUMA GET‹RD‹. B‹L‹MADAMLARI GÜNEfi ENERJ‹S‹N‹ DAHAEFEKT‹F KULLANMANIN YOLLARINI ARIYOR.

ENERJ‹

052_053_enerji 12/24/07 1:20 PM Page 2

53

ünefl enerjisi ile çal›flan bir makine ilk kez 1868’deEricsson taraf›ndan gelifltirildi. Bu y›llarda güneflenerjisi konusundaki çal›flmalar yo¤unlaflm›fl, tatl›

su elde edilmesi ve günefl ocaklar› konusundaki çok say›-da çal›flmaya imza at›lm›flt›. Adams, Hindistan’da 7 askerinyeme¤ini so¤uk bir zaman say›lan ocak ay›nda konik yan-s›t›c›l› günefl oca¤› yard›m›yla 2 saatte piflirmeyi baflard›.1973’deki dünyada enerji krizinin yafland›¤› dönemle bir-likte günefl enerjisi de önem kazanmaya bafll›yor. Konu ileilgili çal›flmalar›n her geçen gün ivme kazand›¤› günümüz-de günefl enerjisinden birçok alanda yararlanmak müm-kün. Binalarda s›cak su temininde günefl enerjisinin kulla-n›lmas› ile her mevsim enerji tasarrufu sa¤lanabilir. Güne-fli bol bölgelerde bu yolun tercih edilmesiyle yap›lan tasar-ruf daha da artacakt›r. Bununla beraber Türkiye’de s›caksu kullan›m›n›n yayg›n olmamas› ve s›cak su temini içinfazla enerji gerekmemesi ülkemiz genelinde bu yolla sa¤-lanan enerji tasarrufunun büyük bir oranda olmayaca¤›n›da iflaret ediyor.

GÜNEfi ENERJ‹S‹ UYGULAMALARIGünefl kolektörleri “düz yüzeyli” ve “yo¤unlaflt›rmal›”(odaklamal›) olarak iki türlü dizayn ediliyor. Günefl ener-jisi güneflin bulutlarla engellenmedi¤i, gündüz saatlerindeal›nabiliyor. K›s›tl› olan bu kaynaktan sürekli enerji alabil-mek ise as›l hedeftir. Hemen bütün ›s› enerjisi kaynaklar›bu amaçla kullan›l›r. Güneflin olmad›¤› zamanlarda dahaönce depolanm›fl enerji devreye girer. Çak›l tafl›, su gibiçeflitli ›s› emici cisimler bu amaçla kullan›l›r. Günefl ener-jisi uygulamalar›n› düflük s›cakl›k (20-100°C), orta s›cakl›k(100-300°C) ve yüksek s›cakl›k (>300°C) olmak üzere üçgrupta toplanabilir. Kullan›m s›cak suyu, konutlar›n ›s›t›l-mas› ya da so¤utulmas›, sera ›s›t›lmas›, tar›m ürünlerininkurutulmas›, yüzme havuzlar›n›n ›s›t›lmas›, günefl ocaklar›ve f›r›nlar, deniz suyundan tatl› su elde edilmesi, tuz üre-timi, toprak solarizasyonu ve sulama gibi düflük s›cakl›kgerektiren ›s›tma biçimleri aras›nda say›l›r. Endüstriyel kul-lan›m için buhar üretimi ve büyük ›s›tma - so¤utma sistem-leri ise orta s›cakl›k uygulamalar› olarak adland›r›l›r. Yük-sek s›cakl›k uygulamalar› ise günefl f›r›nlar›nda kullan›l›r.

GÜNEfi ENERJ‹S‹ ‹LE SU ISITMA YÖNTEMLER‹Günefl enerjili sistemlerin en ekonomik ve en yayg›n olan-lar›n›n bafl›nda s›cak su sistemleri geliyor. Genellikle çat›-n›n güney yönüne konulan düz toplay›c›larla, y›ll›k s›caksu ihtiyac›n›n yüzde 60-75’i günefl enerjisiyle karfl›lanabi-lir. S›cak su ihtiyac› için gerekli enerjinin y›l içinde aylaragöre de¤iflimi çok az oldu¤u için kurulan tesisattan her ayyararlanmak mümkündür. Enerji ihtiyac›n›n az (›s›tma veso¤utma sistemlerine göre) ve gerekli s›cakl›¤›n düflük ol-mas› sebebiyle büyük toplay›c› yüzey alan›na gerek duyul-

maz. Dolay›s›yla toplay›c›lar›n yerlefltirilmesi problem ol-maz. Sistemin yap›lmas› kolay, yard›mc› elemanlar›n az vegerekti¤inde belli bir süre, güneflin durumuna göre bek-lenebilir olmas› bu sistemleri cazip hale getirir. Basit su›s›t›c›lar›nda toplama ve depolama ayn› kap içinde yap›-l›r. “Kendinden depolu s›cak su ›s›t›c›lar›” diyebilece¤imizbu ›s›t›c›lar›n avantaj› tafl›nabilir olmalar›d›r. Günefl ener-jili s›cak su sistemleri sirkülasyon flekline göre “tabii dola-fl›ml› (Pompas›z), “zorlanm›fl dolafl›ml›” olarak ikiye ayr›-l›r. Bir baflka ayr›m da “kapal›” ve “aç›k” devre esas›na da-yan›r.

YALITIM VE DEPO fiARTGüneflle ›s›tma düflünülen binan›n ›s›l yal›t›m› flartt›r. 150metrekare bir evin güneflle ›s›t›lmas› için 40 metrekaredüz günefl kolektörü alan›na ihtiyaç duyulur. Ayn› örneküzerinden devam edecek olursak, enerjinin depolanmas›için 40 metreküp su alabilen bir depo gerekir. Bu tanktasu s›cakl›¤›n›n yükselmesi halinde, açarak suyu drenajaveren bir emniyet vanas› flartt›r. Is›tmada ›s›t›c› olarakkonvektör veya döflemeden ›s›tma panelleri kullan›l›r.Günefl kolektörü devresinde dolaflan suya antifriz kat›l-mal›d›r. Fosil yak›tlar›n ve elektri¤in fiyatlar› devaml› art-t›¤›ndan, güneflle ›s›tma gelecekte giderek daha popülerolacakt›r. Çok so¤uk havalarda güneflle ›s›tma sistemikonvensiyonel bir ›s›tma sistemiyle takviye edilmelidir.

AVANTAJLARI VE DEZAVATAJLARIBol ve tükenmeyen tek enerji kayna¤› oldu¤u için avan-tajl›d›r. Duman, karbon monoksit, kükürt ve radyasyonat›¤› içermeyen temiz enerjidir. Enerjiye gereksinim duyu-lan her yerde kullan›labilir. Yurtd›fl›na ba¤›ml› olmad›¤›için ekonomik ve politik krizlerden etkilenmez. ‹flletmemasraflar› çok azd›r. Kazan destekli veya desteksiz s›cakkullan›m suyu üretimi, ›s›tma sistemine destek verme,enerji depolama, günefl pilleri gibi çeflitli uygulamalar içinfarkl› çözümler üretmek mümkündür.Sürekli bir enerji kayna¤› olmad›¤›ndan depolama gere-kir. ‹mkanlar s›n›rl›d›r. Ifl›n›ma ba¤l› olarak kolektör yüzeygereksinimi bölgesel olarak artar. Birim düzleme gelengünefl ›s›s› az oldu¤undan büyük yüzeylere ihtiyaç duyu-lur. Kolektörlerin gölgelenmemesi gerekir. Kaliteli, oto-matik kontrollü ve yüksek verimli sistemlerde ilk yat›r›mmaliyeti yüksektir. Enerji gereksinimi oldu¤u zamanlarda›fl›n›m azd›r veya hiç yoktur. Günümüzde özellikle petrolfiyatlar›n›n çok h›zla artmas› günefl enerjisini gittikçe ca-zip k›lmakta ve günefl enerjisinden yararlanan sistemlerinsay›s› her geçen gün artmaktad›r. Enerji üretimi ve tüketi-mi günümüzde milletlerin refah seviyesini de gösteren birölçü olmufltur. Ekonomik geliflme enerji tüketimiyle oran-t›l› de¤iflmektedir.

G

052_053_enerji 12/24/07 1:20 PM Page 3

54

H A Z I R L A Y A N : Ç A ⁄ A T A Y S Ö Z E R - B i l g i ‹ fl l e m M ü d ü r ü

ilgi ifllemin üretime ve kazanca katk›s› birçok firma-da göz ard› edilen bir unsur. Asl›nda bilgi ifllem de-partmanlar› ço¤u kifli taraf›ndan her ne kadar paha-

l› oyuncaklara sahip bölümler olarak bilinseler de, genel iflanlamlar› ile gelen bilgilerin elden geçirildi¤i depoland›¤›,kolay ulafl›m metodlar›n›n düzenlendi¤i bölümlerdir. Bilgiifllem departmanlar›na akan bilgiler tüm flirketin hayat da-mar›d›r. Eskiden ticarette telefon vazgeçilmez unsur iken,günümüzde internetin h›zl› geliflimi sayesinde telefonunyerini büyük ölçüde elektronik iletiler alm›flt›r. Bu ulafl›la-bilirlik konusunda büyük bir de¤iflimdir. Büyük flirketlerverilerine ulaflmada saatleri göze alabilirken elektronik ile-tilerde süre ancak dakikalar ile ölçülebilmektedir. Bir çokkullan›c› rapolar sunarken, e-postalar› gönderirken veya in-ternette gezerken arka planda olan biteni pek merak et-mez; hatta buna çok kafa yormaz. Bilgi ifllem departman-lar› genelde bu merak edilmeyen, sahne ›fl›klar›ndan uzak,perde arkas›nda çal›flan sahne yard›mc›lar›d›r.H‹ZMETLER / PROJELER

Airfel Bilgi ‹fllem Servisi, bünyesinde bulunan yaklafl›k 300servise e-posta ve web servisi, Airfel ve Sanko makine ileberaber 450 aktif kullan›c›ya veri, e-posta ve sistem deste-¤i sa¤l›yor. Bu hizmet toplam 30 sunucuda terabyte’larcakapasiteye sahip veri kaynaklar›, farkl› rollere haiz sunucu-lar ile de¤iflen dinamiklere en kolay uyum sa¤layabilecekflekilde departman çal›flanlar› taraf›ndan projelendirilmifl veuygulanm›flt›r. Projelerimiz aras›nda yöneticilerimizin des-te¤i ve güveni ile holding bünyesinde ilk kez uygulananbant geniflli¤i ve filtreleme optimizasyonu projesi, sunucuodas›n›n ça¤dafl mimari çizgisinde güvenlik önlemleri,UNIX ve Microsoft Aktif dizin yap›s›n›n haberleflmesi, anl›kposta yedeklemesi ve ulafl›m›, ORACLE veri taban› ve ERPyaz›l›m uygulamalar›, Hendek fabrikam›z ve Kartal merkezbinam›zda uygulanan yüksek h›zl› fiber optik haberleflmea¤lar›, Çorlu fabrikam›zda uygulanan branch office failoverkaynak verimlili¤i projeleri, elektronik ortam fax çözümle-ri, VPN projeleri, bayi/servis eriflimi, lojistik barkod sistemi,ça¤r› merkezi otomasyonu, Microsoft Exchange Server

Daha iyi verim için: B‹LG‹ ‹fiLEM, YEN‹ PROJELEREHAZIRLANIYOR‹LET‹fi‹M‹N VE B‹LG‹ AKTARIMININ BÜYÜK ÖLÇÜDE ‹NTERNET ÜZER‹NDEN YAPILDI⁄I GÜNÜMÜZDE,F‹RMALARIN BU KONUDAK‹ YATIRIMLARI DA ÖNEM KAZANIYOR. BUNUN FARKINDA OLAN AIRFEL, ITALT YAPISINI TEKNOLOJ‹N‹N BÜTÜN OLANAKLARINI KULLANARAK SÜREKL‹ GEL‹fiT‹R‹YOR.

ÇÖZÜM

B

054_055_cozum 12/26/07 9:37 PM Page 2

55

2007 yat›r›mlar› ve benzerleri say›labilmekte. Çok kaba hat-lar›yla de¤indi¤imiz projelerimizdeki genel amac›m›z, çal›-flanlar›n dolay›s›yla flirketin verimlili¤ini artt›rmak üzerinekuruludur.

YEN‹ H‹ZMETLER SUNACA⁄IZÖrne¤in flirket verilerimizi güvenlik unsurlar›m›z›n el verdi-¤ince tafl›yarak, mesai arkadafllar›m›z›n verilere en do¤ru,h›zl› ve en güvenilir yoldan ulaflabilmeleri sa¤layacak olan,halen 3’ncü test döngüsünün sonunda bulunan VPN proje-miz ile flirket duvarlar›m›z fiziksel anlam›n› kaybedecek veinternete ulafl›m›n oldu¤u her nokta bir bilgi eriflim merke-zi haline gelecektir. Herhangi bir internet explorer ile eskive son gönderdi¤imiz maillerimize flirket bilgisayar›m›zdadahi olsalar ulaflabilir duruma gelece¤iz. Yine yak›n gele-cekte flirketimizde gereken alt yap›n›n tamamlanmas›n›nard›ndan cep telefonlar›m›z ile mail kutumuza ulaflarakmaillerimizi dinleyecek, iflimizle ilgili gerekli de¤ifliklikleri,gerekli düzenlemeleri yapabilir hale gelece¤iz. Örne¤in,herhangi bir randevumuzu de¤ifltirebilece¤iz. Ayn› zaman-da konuflarak bu bildirimlerin toplant› yapaca¤›m›z kiflilereiletilmesini sa¤layabilece¤iz. Tüm bu ifllemlerde, güvenlikve kolayl›k bileflenlerinin birbirlerine z›t olan yap›lar› has-sasiyetle sentezlenmekte; olas› tüm ihtimaller dikkatle de-¤erlendirilmektedir.

E⁄‹T‹M fiirket içerisinde bilgisayar kullan›c›lar›na bugüne kadar bil-gi ifllem taraf›ndan çeflitli zamanlarda e¤itimler verilmifltir.Bu e¤itimler talep oldukça veya ihtiyaç hissedildikçe tekrar-lanmaktad›r. Bu sayede asl›nda kulland›¤›m›z birçok progra-m›n de¤iflik kullan›mlar› veya az bilinen fakat iflimizi kolay-laflt›ran unsurlar› aktar›lmaktad›r. Ayr›ca e¤itimlerde “bir zin-cirin ancak en zay›f halkas› kadar güçlü olabilece¤i” sözün-den hareketle kullan›c›lar›n internette karfl›laflaca¤› tehlike-ler bilgisayarlar›n›n anormal say›lacak davran›fllar› aktar›l-makta ve hayatlar›n›n her noktas›nda kaybedecekleri maddi- manevi unsurlar konusunda bilgi paylafl›m› yap›lmakta-d›r.Yine verimlilik artt›r›m› çerçevesinde IT profesyonelleri-nin müdahalelerinin sa¤lanamayaca¤› veya verimli müdaha-lenin olamayaca¤› durumlarda basit ama birçok iflimizi ken-di bafl›m›za yapabilece¤imiz “‹sviçre çak›s›” yöntemleri e¤i-timler s›ras›nda de¤inilen konular aras›nda olmaktad›r. Busayede basit bir internet sorunu nedeniyle kaybedilen vakithemen bertaraf edilmekte ve durum verimlili¤e dönüflmek-tedir.

SONSÖZfiirketimiz gerek grup flirketleri gerekse emsal flirketler içeri-sinde yenili¤e, ilerlemeye, verimlili¤i maksimize edecek ya-t›r›mlar› ile devaml› surette at›l›m içerisindedir. Bu at›l›mlar-da bilgi ifllem, dinami¤i hiç kesintiye u¤ramadan, artan ivmeile verimlilik, sürat ve güvenlik bileflenlerinin optimum fay-day› sa¤layacak düzeydeki birleflimini yönlendiren kilit de-

partman rolünü baflar› ile üstlenmektedir. ‹nsanlar gibi, bil-gisayar sistemleri de belirli s›cakl›klar aras›nda ifllevsellikle-rini sürdürebilirler. Birçok bilgisayar sistemi için bu de¤er10-30 derece aras›ndad›r. Ancak kabul edilen de¤erler 19-25derece aral›¤›d›r. E¤er bilgisayar sistemlerimizin d›fl›ndaki s›-cakl›klar çok yüksek ise sistemlerin havaland›rma düzenek-leri do¤ru biçimde çal›flmay› sürdüremeyecek ve bu bileflen-ler zarar görecektir. E¤er s›cakl›k çok düflerse, sistemler aç›l-d›¤›nda termal floka u¤rayarak elektronik devrelerin çatla-mas›na, dolay›s›yla sistemlerin çal›flamaz hale gelmesine ne-den olur.

B‹LG‹ ‹fiLEM ÖZEL SO⁄UTMA ‹STERSistem odam›zda network, data sistemleri ve sunucular bu-lunuyor. Bu sistemlerin tümü sürekli ›s› üretiyor. Üretilen bu›s›n›n ortamdan al›nmas› ve ayn› anda sistemlerin so¤utul-mas› bir zorunluluktur. Bu da düzenli ve hassas olmas› ge-reken bir sürece iflaret eder. Sistem odam›z›n bünyesinde,yaklafl›k 20 adet server bulunmakta. Sanko Makine Pazarla-ma ve Airfel merkezleri ile bölgelerimize 7/24 hizmet ver-mektedir. Bu süreklili¤in yaflat›labilmesi için server’lara uy-gun çal›flma ortam›n›n sa¤lanmas› gerekmekte. Bu uygunkoflulun en önemli unsuru da so¤utma sistemlerinin devam-l›l›¤› ve güvenilirlili¤idir. Sistem odam›z 2 adet salon tipi ve1 adet split klima ile so¤utulmaktad›r. Sistem odas› sürekli20 derece ve alt›nda tutulmakta. Sistem odas›n›n s›cakl›k de-¤eri sürekli panelden görüntülenmekte ve herhangi bir ›s›art›fl›nda, önce ›fl›k sonras›nda ise sesli alarm devreye gir-mekte. SSH departman›m›z›n önemli destekleri sonucundaortaya ç›kan bu so¤utma sistemimiz, Bilgi ‹fllem Departma-n›’m›z›n en önemli güvencesidir. Özellikle so¤utma sistem-lerinin birbirini yedekleyerek çal›flmas› en önemli özelli¤idir.Düzenli olarak buradaki cihazlar›n bak›mlar›n›n yap›lmas›ve bu bak›mlar›n da takip alt›nda olmas›, bizlerin ç›kabile-cek sorunlara karfl› önlem almam›z› sa¤lar niteliktedir.

054_055_cozum 12/26/07 9:37 PM Page 3

56 TREND

H A Z I R L A Y A N : S ‹ B E L K Ö K L Ü

al›flan kad›nlar için hem fl›k hem de rahat giyin-mek bafll› bafl›na bir mesai konusudur. Baz› ka-d›nlar ifle giderken ne giyece¤ini günler öncesin-

den tasarlarken, baz›lar› hemen karar vermekten hofllan›r.‹fl yaflam› sizi h›zl› hareket etmeye zorlasa da ofisinizdefl›k ve göz al›c› olmak mümkündür. Bunun için baz› ipuç-lar›na dikkat etmek yeterlidir. ‹fl k›yafetlerinin kendine özgü bir çizgisinin olmas› gere-kir. Günlük ve abiye k›yafetleri sürekli etkisi alt›nda tutanmodan›n ofis k›yafetlerine fazla yans›mamas› önemlidir.Tabii ifl kad›nl›¤› sadece etek-ceket tak›m› giyece¤inizanlam›na gelmez. Örne¤in eteklerinizi, fl›k h›rka vebluzlarla tamamlayabilirsiniz. Ofis k›yafetleri aras›nda bulunmas› gereken enönemli parçalardan biri düz siyah etek ve siyahpantolondur. Bu iki parçan›n modas› hiçbir za-man geçmez. Bunlar› istedi¤iniz üstlerle kom-binleyerek modaya uygun hale getirebilirsiniz. Gard›robunuzda birkaç model beyaz gömlek ol-mas› da gününe göre kurtar›c› olabilir. Çünkü be-yaz gömlek hem a¤›r bir hava kazand›r›r hem de di-namik bir görüntü verir.

Çal›flan kad›nlara önerilerOF‹STE fiIK OLMANIN YOLLARI

GÜNÜMÜZÜN YO⁄UN B‹R KOfiUfiTURMA ‹Ç‹NDE BULUNAN KADINLARI HEM ‹fi YAfiAMINDA HEM DEGÜNDEL‹K HAYATTA fiIK OLMANIN YOLUNU ARIYOR. AMA UNUTMAMAK GEREK‹R K‹, MODAGEÇ‹C‹D‹R ST‹L KALICI. VE B‹R KADINI ST‹L SAH‹B‹ YAPAN CESARET‹, K‹fi‹L‹⁄‹ VE ÖZGÜVEN‹D‹R.

Ç Bu y›l nostaljik bir hava estiren yünlüler de çok moda. ‹n-ce, yumuflak ve her türlü kullan›ma aç›k trikolar, yünlü-ler yine alt›n ça¤lar›n› yafl›yor. Örne¤in siz de günün hersaatinde giyilebilecek olan triko elbiseleri fiyonklu ke-merlerle süsleyebilirsiniz. Yine her zaman kullanabilece¤iniz ideal ofis k›yafetlerin-den biri de siyah elbiselerdir. Bu tür kumafl elbiseleri üze-rine giyece¤iniz k›sa bir ceketle günün her saatinde kul-lanabilirsiniz.

ÇARPICI AKSESUARLARAksesuar denince ilk akla gelenlerden biri olan eflarp,ayn› zamanda feminenli¤i yans›tan güçlü bir sembol-

dür. Hatta baz› insanlar ipe¤in negatif enerjiden ko-rudu¤unu iddia eder. Bu y›l aksesuar olarak kullan›lan deri eldivenlerve dev çantalar da çok moda. K›yafeti tamam-layan ayakkab›, eldiven, kemer ve tak›lar kad›n-

lara zenginlik kat›yor. Ayakkab›larda klasik renk ve modellerin yan› s›ra,

k›rm›z›, sar›, yeflil, mor gibi canl› renklerden oluflankoleksiyonlar dikkat çekiyor. Özellikle k›rm›z› çanta

056_057_moda 12/21/07 8:50 PM Page 2

57

ve ayakkab›lar çok moda. Leoparlar bu sezonun yine vazgeçilmezleri ara-s›nda yer al›yor. Örne¤in Hotiç’te leopar deseni, hem abiye hem de casu-al ayakkab›, çanta ve kemerlerde uygulan›larak farkl› kullan›mlara olanaksa¤l›yor.

SAATLER BÜYÜYORK›yafeti tamamlayan aksesurlardan biri olan saat, kad›nlar için önemini ko-ruyor. Genel olarak saat modas›nda kadranlar›n gittikçe büyüdü¤ü görülü-yor. Hatta Toy Watch gibi baz› modellerde erkek saati gibi büyük kadran-lar görülüyor ve de¤erli tafllarla süsleniyor. Saati bir aksesuar de¤il mücev-her olarak gören kad›nlar için üretim yapan çeflitli saat markalar›n›n, p›r-lantalarla süslenmifl çok çeflitli modelleri bulunuyor. Klasik modeller oldu-¤u kadar, modern tasar›mlar da be¤eniliyor ve büyük ilgi görüyor.

056_057_moda 12/21/07 8:50 PM Page 3

58

Y A Z I : E S ‹ N B O Z Y E L

ilardo bütün dünyada çok sevilen bir spor. Ülke-mizde de çok yayg›n. Özellikle Semih Sayg›ner’indünya klasman›nda çok baflar›l› dereceler almas›

bilardoya ilgiyi baflka bir platforma tafl›d›. Konsantrasyonugelifltiren bilardo, dikkat, so¤ukkanl›l›k, kararl›l›k ve ne-den sonuç iliflkisinin iyi kurulmas›n› isteyen bir oyun. Ra-kiple oynand›¤› için yap›lan vurufllar strateji gerektiriyor.Çünkü oyuncu topu e¤er istenilen hedefe atmay› baflara-mayacak gibiyse, rakibinin de pozisyonunu bozan at›fllaryapmak zorunda. Yani, ben kazanamazsam sen de kazana-mazs›n demeye getiren bir durum. Bütün bunlar›nsonucunda ortaya çok katmanl› bir oyun ç›k›yor.Üç bant, Amerikan, Karambol gibi çeflitlerinibildi¤imiz bilardonun “snooker” ad› verilen birçeflidi daha var. Henüz Türkiye’de çok yeniolan snooker, ‹ngiltere orjinli. Özellikle Euros-port kanal›n›n yay›nlad›¤› maçlar, bu oyununTürkiye’de tan›n›p, yay›lmas›na f›rsat yaratm›fl. Bun-

da 250-300 bin Sterlin’i bulan para ödüllerinin cazibesini deyabana atmamak gerek. Bu oyuna gönül verenlerin söyle-di¤i, snooker’›n da, tenis ve golf gibi elit ve kazand›ran biroyun olma yolunda oldu¤u. Türkiye’de henüz yayg›n an-lamda snooker oynanacak masa bulmak güç. Bununla bir-likte özellikle turistlerin yo¤un oldu¤u tatil yörelerinde vebüyük kentlerde hat›r› say›l›r talepler olufltu¤u biliniyor.

KEND‹NE ÖZGÜ KURALLARI VARDi¤er bilardo oyunlar›nda kullan›landan biraz daha genifl,

6 delikli bir masada oynanan snooker’›n kendine özgükurallar› var. At›fl, sert bir a¤açtan üretilen daha kü-

çük bir ›staka ile yap›l›yor. Istakay› tutufltan aya¤›ndurufluna kadar birçok taraf›yla klasik bilardodanayr›lan snooker toplam 22 top ile oynan›yor. Ista-ka s›k›ca kavran›yor, sa¤ ayak önde, di¤eri yanda,

yere s›k›ca basar durumdayken at›fl yap›l›yor. Falso-lu bir oyun olarak tan›mlanan snooker, sürat, tempo ve

Bilardoseverlerin yeni gözdesi:SNOOKER

KEND‹NE ÖZGÜ KURALLARIYLA B‹LARDODAN AYRILAN SNOOKER, ÖZELL‹KLE TELEV‹ZYONUN YIL-DIZ SPORU. ‹NG‹L‹ZLER TARAFINDAN DÜNYAYA TANITILAN BU SPOR, 22 TOPLA OYNANIYOR. HERGEÇEN GÜN KEND‹NE YEN‹ TARAFTARLAR BULAN SNOOKER’A GELECE⁄‹N EL‹T SPORU OLARAKBAKILIYOR.

HOB‹

B

058_059_hobi 12/26/07 12:05 PM Page 2

59

iyi vurufl esas›na dayan›yor. Klasik bilardodakinden dahaküçük boya sahip olan 15 k›rm›z›, 1 beyaz ve 6 farkl› renk-teki top farkl› puanlar içeriyor. K›rm›z› toplar 1’er puan, sa-r› 2, yeflil 3, kahverengi 4, mavi 5, pembe 6, siyah 7 puande¤erine sahip. Oyunun kural›na göre s›rayla bir k›rm›z›,bir renkli topu cebe sokma zorunlu¤u var. Beyaz topu kul-lanarak bütün toplar› veya rakibinden daha çok topu ku-rallar uygun olarak ceplere (deliklere) sokan kifli daha yük-sek puan yap›yor. Frame sonunda daha çok puan alanoyuncu (veya tak›m) oyunu kazan›yor. Oyun bafllamadankaç frame üzerinden oynanaca¤› belirleniyor ve sonuçtayeterli frame alan oyuncu oyunu da kazanm›fl oluyor. Fa-kat oyuncu beyaz topu deli¤e sokarsa 4 puan kaybediyor.Beyaz top yanl›fl topa vurmuflsa, o topun de¤eri kadar;yanl›fl top ilk deli¤e sokulursa o topun de¤eri kadar puankaybediliyor. Oyuncu topa ulaflmakta zorluk çekerse restad› verilen yard›mc› uzatma aparat› kullan›l›yor.

H‹ND‹STAN’DAN ‹NG‹LTERE’YESnooker kay›tlar› 19. yüzy›l sonlar›na tarihleniyor. O s›ralar-da Hindistan’da bulunan ‹ngiliz ordusunda oldukça popülerbir oyun oldu¤u biliniyor. Zaman içinde oyuna farkl› varyas-yonlar ekleniyor ve bugünküne en yak›n biçimini al›yor. ‹n-giltere bilardo flampiyonu Hindistan’a gidince bu oyunla ta-n›flt›r›yorlar. O da ülkesine dönüflünde snooker’› ‹ngiltere’yetan›t›yor. Snooker, bugün zorluk ç›karmak, önüne geçmekgibi bir anlamda bir kelimeye denk geliyor. ‹lk snooker flam-

piyonas›ndan kazan›lan ödül 6.5 Sterlin; yani bugünkü mik-tarla karfl›laflt›r›lmayacak kadar basit bir rakam. Ama flampi-yonalara kat›lanlar aras›nda 6-7 milyon Sterlin servet yapan-lara da rastlan›yor. Oyun bir süre sonra popülerli¤ini yitiri-yor. 1970’lere gelindi¤inde yeniden gözde olmaya bafll›yor.Turnuvalar, yüksek miktardaki ödüller dikkat çeker hale ge-liyor. Özellikle televizyon bafl›ndakilerin ilgisini çekiyor.1977 y›l›nda ilk kez dünya s›ralamas› belirleniyor. En iyisnooker oyuncular› genelde ‹ngiltere ve ‹rlanda’dan ç›k›yor.Oyun yay›ld›kça Avustralya, Kanada ve Güney Afrika’danbirçok iyi oyuncu ç›k›yor ama yine de hakimiyet de¤iflmi-yor. Bununla birlikte Malta, Hong Kong ve Tayland’dan ba-z› oyuncular dünya klasman›nda kendilerine yer buluyorlar.

058_059_hobi 12/26/07 12:05 PM Page 3

60 ZAMAN - MEKÂN

F O T O ⁄ R A F L A R : T O L G A E R B A Y

stanbul’un simgelerinden biri olan Galata Kulesi, özel-likle yabanc›lar›n yo¤un ilgisini çekiyor. Haliç’tenTopkap› Saray›’na, Bo¤az’dan K›z Kulesi’ne eflsiz bir

panoramaya sahip olan Galata Kulesi adeta bir masaldanf›rlam›fl gibi hayat›m›za giriveriyor. Cenevizlilerin infla etti¤i Galata Kulesi, gözetleme kulesiolarak tasarland›¤› için koloninin en yüksek noktas›na ya-p›lm›fl. 1384 tarihli yap›, al›fl›k oldu¤umuz mimari uslup-lardan tümüyle uzak, tafltan örülmüfl gövdesiyle neredey-se 70 metre yüksekli¤i buluyor. Günümüze kadar çeflitliflekillerde kullan›lm›fl. Hem konumu hem de yüksekli¤inedeniyle a¤›rl›kl› olarak gözetleme kulesi olmufl. Cene-vizliler kendi koloni gemilerini izlemifller. Yeniçeriler ki-mi zaman Haliç’i gözetlemifl kimi zaman da donanma tut-saklar›n› bar›nd›rm›fllar. 3. Selim zaman›nda dönemin ün-lü bir astronomu buray› gözlemevi olarak kullanm›fl. Ku-le, yang›ndan talana birçok badire atlatm›fl. Hatta bir se-ferinde koni biçimindeki o meflhur tepesi ç›kan f›rt›nadaucup gitmifl. Her seferinde iyi kötü tamir edilmifl. Galata Kulesi tarihimizdeki önemli bir olaya tan›kl›k et-mifl. Da Vinci’den çok etkilendi¤i söylenen Hezarfen Ah-met Çelebi, kendi tasar›m› kanatlar takarak Kule’nin tepe-sinden kendini b›rak›vermifl semaya…Üsküdar aç›klar›na

indi¤i, hatta dönemin padiflah› taraf›ndan taktir edildi¤ibiliniyor. Ama sonras›nda bu taktir yerini k›zg›nl›¤a b›ra-k›yor ve Çelebi, sürgüne gönderildi¤i yerde 31 yafl›nday-ken ölüyor. ‹lginç bir yap› Galata Kulesi. fiehrin siluetinde keskin birfark yaratan, insan› hayallere dald›ran bir hali var. Tümüy-le tafltan örülmüfl olan Kule’nin çap› 16 metreden birazfazla. Duvar kal›nl›¤› ise neredeyse 4 metre. Bir gözetle-me kulesi olarak yap›ld›¤› düflünülürse düflman sald›r›la-r›na karfl› ifli sa¤lam tutmufllar demek kal›yor geriye. Ara-da küçük pencereleri bulunan Kule’nin 6. kattan itibarengenifl pencereli k›s›mlar› bafll›yor. Seyre doyum olmayanbalkonlu k›s›m yerden 51 metre yüksekte. Bir de Galatasemtinin yüksekli¤i buna eklenince tam 87 metre yukar›-dan “seyir” imkan› do¤uyor denebilir. Kule, çeflitli kereleronar›lm›fl. Son restorasyon ise 1967 y›l›nda tamamlanarakturistik ziyaretlere aç›lm›fl. fiimdi günün her saatinde ziya-retçilerin ak›n›na u¤rayan Galata Kulesi, binlerce foto¤ra-f›n çekildi¤i, balkonundan sundu¤u enfes manzaran›n ta-d›n›n ç›kar›ld›¤› bir mekan. Gece ›fl›klar› yand›¤›nda birbaflka alem oluyor Galata Kulesi. O saatlerde halk dans-lar›yla süslenen programlar›n sunuldu¤u bir restorana dö-nüflen mekan›n d›flar›dan görüntüsü de bir harika.

GALATA KULES‹B‹R MASALDAN ÇIKMIfi G‹B‹ DURUYOR GALATA KULES‹… ‹STANBUL’UN S‹LUET‹NE BAMBAfiKA B‹RÇ‹ZG‹ KATARKEN, KENT‹N EN ESK‹ TANIKLARINDAN B‹R‹ G‹B‹ SEYRED‹YOR DEN‹Z‹. BU YORGUN KOCAB‹NA GURURLA D‹K‹LD‹⁄‹ GALATA’DA HERGÜN VAPURLARI SELAMLIYOR SANK‹.

Haliç’in en eski tan›¤›:

‹

060_061_mekan 12/25/07 3:06 PM Page 2

61

060_061_mekan 12/25/07 3:06 PM Page 3

62 AJANDA

‹ber Ortayl›’n›n 2006 y›l›nda ya-y›mlanan ve çok ses getiren“Osmanl›’y› Yeniden Keflfet-mek” isimli eseri bugün ve ge-lecekte her okurun kütüphane-sinde bulunmas› gereken özen-li bir çal›flma. “Osmanl› ‹mpara-torlu¤u nedir? Bu imparatorlu-¤un kurumlar› nedir? Yaflamflekli nedir? Bizim için anlam›nedir?" gibi sorulara yan›t verenkitap geçmiflten gelece¤e tarihigeliflmelere ›fl›k tutuyor. Tari-hin tozlu sayfalar›nda gelece¤eyön veren Ortayl›, Osmanl›’y›;padiflahlar›, saraylar›, yönetimflekli, semtleri ve abidevi eser-leriyle k›sacas› kendine özgükimli¤iyle yeniden keflfetmeyedavet ediyor...

Osmanl›’y› Yeniden Keflfetmek /Timafl Yay›nlar›

‹hsan Oktay Anar’›nson kitab› “Suskun-lar”, geçti¤imiz aysessiz sedas›z raflaraç›kt›. Anar bu kitap-ta, yine kendine hasüslubuyla musikiyide koltu¤unun alt›-na s›k›flt›rarak engüzel sesin sessizlikoldu¤unu vurguluyor. “Suskunlar”, daha ilkcümlesinde insan›n içine iflleyen bir Mevla-na cümlesiyle bafll›yor “Kulak e¤er gerçe¤ianlarsa gözdür”. Ard›ndan onlarca hikaye-cik etraf›nda ‹stanbul’un mahalle aralar›ndaEflatun, Pereveli ‹skender Efendi, Davut,Rafael ve di¤erleri ile yolculu¤a ç›kar›yor.

Özledi¤iniz Hayat K›lavuzu, 2005 y›l›nda Amazon’unkitap sat›fl› sitesinde Harry Potter’› 4 gün boyunca ikin-ci s›raya düflüren “‹nternet’in Budda’s›” lakapl› Joe Vi-tale’nin yaflam koçlu¤u kitab›. Reklam ve pazarlamada,özellikle de sanal alemde çok yetenekli bir metin ya-zar›. Hayatta sonuç alma konusunda da oldukça dene-yimli biri. Kitaplar› art arda “En Çok Satanlar” listesin-de 1 numaraya yükseldi. Haz›rlad›¤› birçok web sitesi uluslararas› in-ternet camias›nda ilk 1000’e girdi. Binlerce iflletmenin finansal durumu-nu iyilefltiren bir pazarlama kursu düzenledi. Düflünmeye, hissetmeye,hayat›n›z ve sevdikleriniz için yaratabilecekleriniz konusunda hiç ol-mad›¤›n›z kadar merakl› olmaya itecek bir kitap olma iddias›nda.

Özledi¤iniz Hayat K›lavuzu – Optimist Yay›nlar›

Suskunlar / ‹letiflim Yay›nlar›

O¤uz Atay’a Arma¤an - TürkEdebiyat›n›n Oyunbozan› /‹letiflim Yay›nlar›

MSÜ Türk Dili veEdebiyat› Bölümüile Bilkent Üni-versitesi TürkEdebiyat› Merke-zi, 30. ölüm y›ldö-nümünde O¤uzAtay’› anmak üze-re 13–14 Aral›ktarihlerinde ortak-lafla bir sempoz-

yum düzenledi. ‹letiflim Yay›nlar›’n›n kat-k›lar›yla gerçeklefltirilen “Türk Edebiyat›-n›n Oyun/bozan›: O¤uz Atay” bafll›¤›n› ta-fl›yan sempozyumda akademisyenler,elefltirmenler, yazarlar ve O¤uz Atay’› ya-k›ndan tan›m›fl kifliler, Türk edebiyat›n› veokurunu derinden etkilemifl bu benzersizyazar› çeflitli aç›lardan de¤erlendirdi. Busempozyum flimdi de yine ‹letiflim Yay›n-lar›’n›n katk›s›yla kitaplaflt›r›ld›. Kitap, Tu-tunamayanlar’›n ç›kt›¤› günden bugünekadar Atay hakk›nda ç›kan yaz› ve eleflti-rilerden; O¤uz Atay’›n hayattayken yazd›-¤› yaz›lar›ndan ve söyleflilerinden oluflu-yor ve flimdiye dek O¤uz Atay üzerinesöylenenler d›fl›nda “söylenmeyenleri” deyans›t›yor.

Sat›fllar› rekor seviyesinde art›rmak, yeni müflterilerbulmak, müflterilerle iliflkileri gelifltirebilmek, yaka-lanmas› güç müflteriyi yakalamak, es geçilmifl yer-lerden milyon dolarl›k ifl f›rsatlar› ç›karmak, müflte-riye güçlü bir biçimde hitap etmek, müflterilerin ge-ri aramas›n› sa¤lamak gibi konularda sat›flç›laragüçlü ipuçlar› sunan bir MediaCat yay›n›. GerhardGschwandtner taraf›ndan kaleme al›nan kitap, sa-t›flta profesyonelli¤in en üst seviyesine ulaflmak is-teyenler için sahadaki gerçek sat›flç›lardan tavsiye

niteli¤inde. Hepsi yaflanm›fl, hepsi deneyimlenmifl 200 olay ve tavsiye, bukonuda kariyer yapmak isteyenlere yeni ufuklar açabilir.

Gerçek Sat›flç›lardan 200 Sat›fl Tavsiyesi- Sat›flç›n›n El Kitab› /MediaCat Yay›nlar›

062_066_ajanda 12/21/07 8:54 PM Page 2

63

Le Quatuor, Fransa’da y›llard›r kapal›-gifle olarak sergiledi¤i gösterilerini‹ngiltere, ‹spanya, ‹talya, Belçika, Hollanda’n›n yan› s›ra ABD, Japonya veAvustralya turneleri sonras›nda ilk kez Türkiye’de gerçeklefltirecek. 20 y›-l› aflk›n bir süredir, “müzikal mizah” ya da “mizahi müzik” yapan grup 14-15 ve 16 fiubat gecesi Türker ‹nano¤lu Maslak Show Center’da müzikse-verlere muhteflem bir performans sergileyecek. Le Quatuor’›n, klasik mü-zi¤i rockla, cazla, danslarla, mim ve komediyle harmanlad›klar› repertu-varlar›nda Mozart’›n “Küçük Bir Gece Müzi¤i’nden Brahms’›n “Macar Dan-s›”na, Ravel’in “Bolero”sundan “Strangers in the Night” ve “Singing in theRain”e, Frans›z flansonlar›ndan rap’e kadar uzanan çok genifl bir yelpazebulunuyor. Bu gösteri kaçmaz!

Müzikal mizah ya da Mizahi müzik…

Can Atilla – Aflk-› Hürrem Elektronik New Age müzi¤in ülkemizde ve yurtd›fl›ndaki baflar›l› temsilcisi Can Atilla, büyük il-gi gören “Cariyeler ve Geceler” ve “1453 - Sul-tanlar Aflk›na” albümlerinin fantastik Osmanl›üçlemesinin üçüncü ve final albümü olan “Aflk-› Hürrem”de notalar›yla hayal dünyam›z› aral›yor. “O zamanlar baflka birmüzik vard›, bilmek imkans›z ama hayal edebiliriz…” sözleriyle dinleyici-yi bu kez de Kanuni Sultan Süleyman dönemine götürüyor. Can Atilla, bualbümde Osmanl›’n›n en güçlü ve en tehlikeli kad›n› Hürrem Sultan veKanuni’nin yan› s›ra Barbaros, Mimar Sinan, Piri Reis gibi tarihsel kahra-manlar› da sanat›yla an›yor. 15 parçadan oluflan albümde Can Atilla'yaGroove Senfoni Orkestras› efllik ediyor.

Mercan Dede son albümü “800” ile müzik-severlerden tam not ald›. 2007’nin Mevla-na Y›l› olmas› nedeniyle, Mercan Dede debu albümünde “bar›fl” temas›na a¤›rl›kverdi. Farkl› dillerden ve farkl› kültürler-den sanatç›lar› albümünde konuk etti.Mercan Dede’nin albümünde Türkiye'denCeza ve Y›ld›z Tilbe albüme konuk olur-ken, yurt d›fl›ndan ünlü sanatç› Azam Alibir parçada konuk olarak yer ald›.

Mercan Dede’denMevlana’ya özel: “800”

Avrupa Birli¤i projesi kapsam›nda düzen-lenen Poster ve Müzik Yar›flmas›’ndagençler; Avrupa gelece¤ini sanatla yorum-luyor! Pera Güzel Sanatlar Mezunlar› Kül-tür ve Dayan›flma Derne¤i’nin yürütücüsüoldu¤u “Kültürel ‹letiflim: Resim ve müzikyoluyla aktif Avrupa vatandafll›¤›” proje-sinde, Yunanistan, Almanya ve Türkiye’de13–25 yafl aras› gençlere yönelik yar›flma-lar düzenleniyor. Poster ve müzik alanla-r›nda yap›lacak. “2057 Avrupa’s›” konuluiki yar›flmada; gençlerden Avrupa’n›n ge-lecek 50 y›l›na iliflkin düflüncelerini sanatyoluyla ifade etmeleri isteniyor. Yar›flma-ya; 13 – 25 yafl aras› tüm gençler kat›labi-lecek. Yar›flmada ilk de¤erlendirme 28 fiu-bat 2008’den sonra her üç ülkedeki uz-manlar taraf›ndan yap›lacak. Ayr›nt›l› bilgive baflvuru formu: www.cultural-commu-nication.org www.perasanat.com.tr.

Avrupa’ya gelecek 50 y›ldane bekliyor?

062_066_ajanda 12/21/07 8:54 PM Page 3

Ressam Lolita Asil, “Ses’li Kareler” ad›n› tafl›yan, sekizinci kiflisel sergi-sini 15–25 Ocak 2008 tarihleri aras›nda garajistanbul’da sanatseverlerlebuluflturuyor. Asil, tüm sesleri buluflturdu¤u “Ses’li Kareler” de, son ser-gisinde ele ald›¤› “ses, ›s› ve renk” konusuna biraz daha e¤ilerek, sa-natseverleri befl duyunun en üst düzeyinde alg›lamaya zorlarken; s›cak– so¤uk; aç›k – koyu; parlak – mat; yak›n – uzak; gündüz- gece gibi an-lamlarla yüklü sesli karelerini bir araya getiriyor. Asil, Karl Gerstner’in“parlak” (floresan ) renkler “yuksek ses” verir. Siyah ve beyaz›n yüksekoranda kullan›ld›¤› sesler ise “sessiz”dir”, tezinden yola ç›karak, bu ser-gideki renk karelerinin olabildi¤ince parlak etki yapmas›n› kulland›¤›minimum beyaz ve siyah tonlara ba¤l›yor.Tel: 0212 244 44 99

Lolita Asil - “Ses’li Kareler”

Milli Reasürans Sanat Galerisi 8 Ocak – 2 fiubat aras›nda Ömer Or-hun’un “flimdiki zamana s›¤mayan” foto¤raflar›na ev sahipli¤i yap›yor.Orhun’un sergilenen foto¤raflar› sanatseverlere, insan›n içinde yer ald›-¤›, günlük yaflamla do¤rudan iliflkilendirilebilecek foto¤rafik bir gerçek-lik sunuyor. Bu foto¤raflar bir yandan gerçeklik izlenimi veriyor bir di-¤er yandan ise ›fl›k, gölge ve renk ayr›mlar›yla yaratt›¤› soyutlama etki-siyle olgular› ve öyküleri reddediyor. Tel: 0212 230 19 76

Ömer Orhun – ‹ntiba

64 AJANDA

Küresel Eylem

Ariyel Sanat Galerisi, 3- 31 Ocak tarihleriaras›nda, “Küresel Eylem” temal› sergi ileRessam Kamer Bat›o¤lu’nu konuk ediyor.Anadolu’nun Antik ça¤›na uzanan Bat›o¤-lu, toprak kap-kaca¤› kendince biçimlen-dirip, uygarl›¤›n getirdi¤i yozlaflmalar› f›r-ças› ile onar›yor. Bat›o¤lu tuvallerinde,yeni bir yaflam biçimi bafllat›yor. Ait oldu-¤umuz gezegende, yaflanan iklim de¤iflik-liklerinin yaratt›¤› ve yarataca¤› sonuçlar›ndüflsel alemine dalm›fl bir halde tuvalleriile hesaplafl›yor.

Einstein Türkiye’de!

‹lk olarak 2002 y›l›nda Amerikan Do¤alTarih Müzesi’nde aç›lan Einstein Sergisi,Do¤ufl OtoMotion’un aç›l›fl sergisi olarak‹stanbullular›n be¤enisine sunuldu. Küra-törlü¤ünü Dr. Michael Shara’n›n yapt›¤›sergi, Einstein’›n Devrimi, Yaflam› ve Ça-¤›, Ifl›k, Zaman, Enerji, Yerçekimi, Savaflve Bar›fl, Dünya Vatandafl›, Einstein’›n Mi-ras› olmak üzere 9 ayr› bölümden oluflu-yor. Einstein’›n dehas›n›n, cesaretinin, bi-limsel merak›n›n ve tutkular›n›n yan› s›raevrene, insanl›¤a ve bar›fla dönük görüfl-lerinin da anlat›ld›¤› sergi, tüm ‹stanbullu-lar›, Einstein’›n mektuplar›n›, defterlerinive el yazmalar›n› keflfetmeye ça¤›r›yor. 2Mart’a kadar devam edecek sergiyi 300bin kiflinin ziyaret etmesi bekleniyor.

062_066_ajanda 12/21/07 8:54 PM Page 4

Kusturica’n›n gözünden “Bana Söz Ver”

Geçmifl ça¤lara ait bir intikam hikâyesi: Ulak

65

Underground, Arizona Dream ve When Father Was AwayOn Business ile tüm dünyan›n ilgisini çeken ve sinemase-verlerin gönlünü fetheden Emir Kusturica yeni bir filme da-ha imza att›. Aleksandar Bercek, Ljiljana Blagojevic, MikiManojlovic ile Uros Milovanovic’in rollerini paylaflt›¤› film,“Bana Söz Ver”, büyükbabas› taraf›ndan yetifltirilen Tsane’›n e¤lenceli hi-kâyesini anlat›rken bambaflka bir dünyan›n kap›lar›n› aral›yor. Emir Kustu-rica bu defa da her zamanki gibi evrensel de¤erleri es geçmiyor. “Bana SözVer” 11 Ocak’ta vizyonda! Emir Kusturica ayr›ca Maradona’n›n hayat hika-yesini film yapt›. Bu sene Cannes’da ilk kez gösterilecek filmi, buradan datüm Maradona hayranlar›na müjdeleyelim!

Geçti¤imiz y›l “Babam ve O¤lum” ile tüm dikkatleriüzerinde toplayan ve bu filmle ülkemizde gifle reko-rlar› k›ran Ça¤an Irmak, bu defa geçmifl ça¤lara aitbir intikam›n hikayesini anlatt›¤› “Ulak” ileseyircinin karfl›s›nda. 25 Ocak’ta vizyona girecekolan film, “Babam ve O¤lum”un aksine büyük birbütçeyle çekildi ve filmin kurgusu gere¤i özel birköy kuruldu. Cesaretin pefline düflen ve gerçe¤itakip eden bir hekimin hikâyesini anlatan filmin

baflrollerini Çetin Tekindor, Hümeyra, Yetkin Dikinciler fierif Sezer veçocuk oyuncu Atakan Ya¤›z paylafl›yor.

ÖNER‹LER… Film Yönetmen Vizyon tarihi Yarg›s›z ‹nfaz Gavin Hood 4 Ocak 2008Büyük Hazine Jon Turtaup 4 Ocak 2008 Cennet Biray Dalk›ran 4 Ocak 2008Ç›lg›n Dersane Kampta Faruk Aksoy 10 Ocak 2008Çocuk Onur Ünlü 18 Ocak 2008fiamar O¤lan› Peter Hedges 18 Ocak 2008Amerikan Gangsteri Ridley Scott 18 Ocak 2008K›z›m› Kurtar›n Ben Affleck 01 fiubat 2008Rambo 4 Sylvester Stallone 01 fiubat 2008 Hayattan Korkma Berrin Da¤ç›nar 29 fiubat 2008

fiener fien flimdi de“Kabaday›” oldu!

Aral›k ay›nda izleyici karfl›s›na ç›kan “Ka-baday›”, bu ay da sinemaseverleri sinemasalonlar›nda a¤›rlayacak. '‹nflaat' ve 'Herfiey Çok Güzel Olacak' filmlerinin yönet-meni Ömer Varg›'n›n yönetti¤i 'Kabada-y›'n›n senaryosunu 'Gönül Yaras›', 'Eflk›ya','Gölge Oyunu', 'Muhsin Bey', 'Fahriye Ab-la' gibi Türk sinemas›n›n unutulmaz eserle-rini hayata geçiren Yavuz Turgul yazd›. Fil-min baflrollerini ise fiener fien, Rasim Özte-kin, ‹smail Hac›o¤lu, Asl› Tando¤an ve Ke-nan ‹mirzal›o¤lu paylafl›yor. Eski günlerineveda etmifl meflhur kabaday›lardan Ali Os-man’›n y›llard›r görmedi¤i eski aflk›n›n izi-ni bulmas›yla hayat›ndaki eksik pek çokparça birbirini tamamlar ancak sorunlar ka-baday›n›n peflini b›rakmaz. Geçti¤imiz ayKabaday›’n›n ilginç hikayesini izlemeyen-lere filmin Ocak ay›nda da vizyonda olaca-¤›n› hat›rlatal›m istedik! Geç kalmad›n›z!

Hannibal DVD’de yenidendo¤du! Dr. Hannibal Lec-ter’›n trajik öykü-nü beyazperdeyetafl›yan “HannibalDo¤uyor”u art›kevinizde izleyebi-lirsiniz. Peter Lec-ter’in yönetti¤i film, geçti¤imiz y›l vizyonagirmifl ve sinemaseverlerden tam not al-m›flt›. Açl›ktan ölmemek için gözleriönünde küçük k›z kardeflini yiyen savaflsuçlular›ndan intikam alan Hannibal’›DVD’den izlemenin keyfine var›n!

062_066_ajanda 12/21/07 8:54 PM Page 5

66 AJANDA

Sadri Al›fl›k Tiyatrosu sezonu 22 kiflilik devkadrosuyla haz›rlad›¤› “Kad›nc›klar” isimlioyunla geçti¤imiz aylarda açt›. 23 y›l öncesin-de Tuncer Cüceno¤lu’nun yazd›¤› Kad›nc›k-lar’›n yönetmenli¤ini Galip Erdal yap›yor. Devkadroyu ise Kerem Al›fl›k, Nurseli ‹diz, SongülÖden, Oya ‹nci, Kadir Çermik ve Sakm Oyun-cular› oluflturuyor. Bugüne kadar pek çok ödül alan oyun, ber-delden kumaya, kumadan töreye, töreden na-mus cinayetine, genel kad›ndan, dost hayat›-na, dost hayat›ndan günümüze kadar gelen vekad›nlar›n yaflama alanlar›n› daraltan/körelten kad›nlar›n genelevde ge-çen öykülerini anlat›yor.

Kocaeli fiehir Tiyatrolar›,Mehmet Sait Karaçorlu’nunMevlana’n›n Mesnevisi’ndenyola ç›karak kaleme ald›¤›“Yolcu” isimli oyunu geçti¤i-miz ay sahnesine tafl›d›. AliDüflenkalkar’›n yönetti¤ioyun, kendini be¤enmenin,bofl vermenin, kin besleme-nin, ihanetin, lanet etmenin,gülüp geçmenin, e¤rilmenin,

uflaklaflman›n hakim oldu¤u dünyada, kaybolmufl bir yolcuya, Mesne-vi’nin zengin kayna¤›, fliirleri, öyküleri, k›ssadan hisseleri ile Mevla-na’n›n sevgi ve hoflgörü felsefesi yol aç›yor.

Ödüllü oyun Kad›nc›klar, Sadri Al›fl›k Tiyatrosu’da

Mevlana Kocaeli’yi kucakl›yor!

Asuman Dabak Tiyatrosu’nun Papaz Kaçt›’dan sonraki ikinci oyunu olan“Bu Oyun Baflka Oyun”, Ocak ay› boyunca haftada iki gün izleyicilerlebuluflacak. Amerika’n›n en baflar›l› yazar ve yönetmenlerinden Ken Lud-wig’in yazd›¤›, usta tiyatrocu Haldun Dormen’in yönetti¤i oyunda bafl-rolleri Asuman Dabak, Ufuk Özkan ve Bedia Ener paylafl›yor. Komeditüründeki oyun, tiyatro dünyas›nda ün yapm›fl ama art›k y›ld›zlar› sön-mek üzere olan oyuncu kar› - kocan›n bafl›ndan geçenleri anlat›yor.

Bu Oyun Baflka Oyun!

Koca Bir Aflk Ç›¤l›¤›Tilbe Saran ve SelçukYöntem, iki perdelikkomedi “Koca Bir AflkÇ›¤l›¤›” ile sezon bo-yunca tiyatro severle-rin karfl›s›nda. Ifl›l Ka-sapo¤lu’nun yönetti¤i

oyunda sanatç›lara Bekir Aksoy ve Haz›mKörmükçü efllik ediyor. Bir zamanlar›n ef-sanevi oyuncusu Hugo Martial, y›llar son-ra iki kiflilik bir oyunla sahnelere geridönmeye haz›rlanmaktad›r. Ancak dahaprovan›n ilk gününde talihsizlikler peflinib›rakmaz. Hugo Martial ya on y›l önce ay-r›ld›¤› eski efli ile oynamaya raz› olacak yada hem unutulmufllu¤a geri dönecektir.Kenter Tiyatrosu’nda izleyebilirsiniz.

Can Tarlas› sorguluyor:Neden fliddet?

“Yalans›z, yal›n ve gerçekten tiyatro” an-lay›fl›yla kurulan ve ilk kez “Can Tarlas›”isimli oyunla seyircinin karfl›s›na ç›kan ‹s-tanbul Halk Tiyatrosu, 2007 -2008 tiyatrosezonunda da ayn› oyunu sahnelemeyedevam ediyor. Kemal Kocatürk’ün kalemeald›¤› ve yönetti¤i oyun son y›llarda ülke-mizi saran fliddet kas›rgas›n›n boyutlar›n›ve nedenlerini sorguluyor. Oyun, bireyseltrajedilere yabanc›laflmam›z›n ve fliddetikan›ksamam›z›n nedenlerini elefltirel-ger-çekçi bir bak›flla sorgularken güldürmeyide ihmal etmiyor. Dolunay Soysert, Le-vent Üzümcü, Y›ld›ray fiahinler, BahtiyarEngin, Kemal Kocatürk, Mehmet Özbek,Fatih Yurdakul, Nilgün At›lgan'›n rollerinipaylaflt›klar› oyunu yine sezonunun belir-li günlerinde ‹stanbul Halk Tiyatrosu’nunkendi sahnesinde izleyebilirsiniz.

062_066_ajanda 12/21/07 8:54 PM Page 6

� 19.02.200822.02.2008

Enerji Is› veHavaland›rma

ISH China: Is›t›c›lar,havaland›rma ve ölçü sistemleri,baca yap›m›

ShanghaiMesse Frankfurt

� 06.03.200809.03.2008

Enerji Is› veHavaland›rma Günefl Enerjisi: Günefl Enerjisi Teknolojileri Fuar› IFM

‹hlas Fuar

� 11.03.200815.03.2008


MCE: Mostra Convegno Expocomfort: Is›tma SogutmaTeknoloji Fuar›

MilanoPlanet

� 11.03.200815.03.2008


Mostra Convegno Expocomfort: Uluslararas› Is›tma,Sogutma, Klima, Havaland›rma,

Yal›t›m ve Su Ar›tma Fuar›

MilanoFiera Milano

� 27.03.200830.03.2008


4. EgeGaz: EgeGaz Denizli Dogalgaz ve DogalgazTeknolojileri Fuar›

Denizli EGS DEMOS

�27.03.200830.03.2008


Egegaz 2008: 4. Egegaz Denizli Dogalgaz ve DogalgazTeknolojileri Fuar›

DenizliDEMOS

� 09.04.200811.04.2008

Enerji Is› veHavaland›rma China Refrigeration / CR Expo: Çin So¤utma Fuar› Shanghai

CCPIT

� 14.04.200818.04.2008


FILTECH EUROPA: Avrupa Pazari Filtre ve AyirmaTesisatlari

LeipzigFiltech Exhibitions

� 08.05.200811.05.2008


ISK-SODEX 2008: Uluslararas› Is›tma, So¤utma, Klima,Havaland›rma, Yal›t›m, Pompa, Vana, Tesisat, Su Ar›tma

ve Günefl Enerjisi Sistemleri Fuar›

CNR ExpoHannover-Messe

Sodeks

� 01.10.200804.10.2008


Eolica Expo Mediterranean: Alternatif enerjiler, Rüzgarenerjisi, Rüzgar kuvveti tesisler

RomaSolar Energy

� 01.10.200803.10.2008


ISH North America: Mutfak cihazlar ve makineler, Is›tmacihazlar, Mutfak aletler, Muslukçu tekni¤i,

BostonMesse Frankfurt

� 08.10.200810.10.2008

Enerji Is› veHavaland›rma IKK: Is›t›c›lar ve havaland›rma Fuar›

NurnbergDeutsche Messe

� 10.03.200914.03.2009


ISH: Is›t›c›lar,havaland›rma ve ölçü sistemleri,baca yap›m›

30 Ocak - 2 fiubat 2008 SODEX KIEV Is›tma, so¤utma, klima, havaland›rma, yal›t›m, pompa, vana, tesisat, su ar›tma ve günefl enerjisi sistemleri fuar› SODEX KIEV 2008, 47milyonluk nüfusu ile büyük bir pazar potansiyeline sahip olan Ukrayna’da düzenleniyor. Bu büyük pazarda bulunmak Ukrayna ile iflolanaklar› aç›s›ndan önem tafl›yor.

27 – 30 Mart 2008 4. Egegaz Denizli Do¤algaz ve Teknolojileri Fuar› Denizli Kongre ve Fuar Merkezi’inde (EGS PARK) bu sene dördüncüsünün düzenlenece¤i Egegaz Denizli Do¤algaz ve TeknolojileriFuar›, enerji uzmanlar› taraf›ndan dünyan›n en h›zl› geliflen 10 pazar›ndan biri olarak gösteriliyor. DECOYAP Denizli fuar› ile birlikteMart ay›nda düzenlenecek fuara, 40 binin üzerinde ziyaretçi bekleniyor. Demos Fuarc›l›k ve Organizasyon, do¤algaz›n geldi¤i illerdeçok büyük bir pazar oluflturmas› nedeniyle, bu pazarda pay almak isteyen firmalar› bu fuarda buluflturmay› hedefliyor.

11 – 15 Mart 2008 Mostra Convegno Expocomfort‹talya’n›n Milano flehrinde düzenlenecek olan Mostra Convegnp Expocomfort Uluslararas› Is›tma, So¤utma, Klima, Havaland›rma,Yal›t›m, Pompa, S›hh› Tesisat ve Su Ar›tma Teknolojileri Fuar›, 11 – 15 Mart tarihleri aras›nda gerçekleflecek.

FrankfurtFrankfurt Messe

ULUSLARARASI SEKTÖREL FUARLAR TAKV‹M‹ DÜNYA ENERJ‹ ISI VE HAVALANDIRMA FUARLARI

A‹RFEL FUAR PROGRAMI

075_cizelge 12/21/07 8:54 PM Page 3

Santigrat Dergisi Sayı:2

Documents

Transcript of Santigrat Dergisi Sayı:2