Produkt informacyjny w kontekście usług brokera informacji

Marek DejaKNS INIB UJ

OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCHARCHITEKTURA I WIZUALIZACJA INFORMACJI: KONTEKST - ZAWARTOŚĆ - UŻYTKOWNIK - NARZĘDZIA

Toruń, 07.03.2014

Produkt informacyjny

Obiekt fizyczny (także w postaci cyfrowej) będący uchwytną formą transferu informacji. Jest efektem procesu informacyjnego zorientowanego na realizację ściśle określonych potrzeb użytkownika/odbiorcy informacji.

Jakość produktu informacyjnego jest zależna od stopnia zgodności zakresu i cech zawartych informacji z mentalnym wzorcem odbioru wytworzonym w świadomości użytkownika.

Produkt informacyjny(ujęcie informatologiczne)

Produkt informacyjny a uczestnicy procesu informacyjnego

  Broker informacji Klient brokera

● ocena zakresu i cech informacji w kontekście jej źródła

● ocena zakresu jest równoznaczna z oceną źródła i treści informacji

● ocena cech informacji koncentruje się na adekwatnej formie przekazu i zachowaniu zasad dostępności

● selekcja, wartościowanie i konwersja formy odbywa się pod kontem wyobrażenia potrzeb klienta

● główny nacisk położony jest na ocenę źródła i zakresu informacji

● ocena zakresu i cech informacji w kontekście jej przydatności do realizacji celów

● zakres informacji oceniany jest przez pryzmat bezpośredniego przełożenia na realizację celu

● cechy produktu informacyjnego oceniane są priorytetowo pod względem użyteczności w procesie realizacji celu lub budowania wiedzy

● konieczność selekcji informacji warunkuję obniżenie wartości produktu

Relacje między jakością i architekturą informacji w procesach informacyjnych

● Pojęcie jakości w pracy brokera informacji rozpatrywać trzeba, jako wypadkową cech danego obiektu i charakterystyki oceniającego odbiorcy (ocena subiektywna)

● Elementy składowe jakości:○ cechy ocenianego obiektu/produktu/usługi,○ mentalny obraz obiektu - wyobrażenie wynikające

z posiadanego doświadczenia, wiedzy a nawet uwarunkowań fizjologicznych odbiorcy - cała zawartość umysłu, która wpływa na subiektywne odczucia klienta

Jakości informacji jako podstawa budowy architektury produktu informacyjnego

● Jakość informacji jest wartością nieustannie zmienną i zależną od jej odbiorcy.

● Jakość informacji jest wyznaczana przez to, jak jest ona postrzegana przez jej odbiorcę-klienta.

● Atrybuty jakości informacji rozumiane jako własności informacji samej w sobie są ważne, lecz ważniejsze jest to, jak atrybuty te postrzega jej odbiorca – jak informacja wpływa na jej odbiorcę.

● Odbiorca/nabywca informacji, jest centralną postacią procesu szacowania wartości informacji.

● Oszacowanie jakości odbywa się w dwóch etapach:● Etap pierwszy polega na wyliczeniu, które atrybuty są istotne● Etap drugi polega na sprecyzowaniu, jak te atrybuty wpływają na

odbiorców informacji.

Atrybuty jakości informacji (Holmes Miller)

RELEWANCJA DOKŁADNOŚĆ AKTUALNOŚĆ

KOMPLETNOŚĆ KOHERENCJA

ADEKWATNOŚĆ FORMATU DOSTĘPNOŚĆ

KOMPATYBILNOŚĆ BEZPIECZEŃSTWO

WIARYGODNOŚĆ

Trójkąt mediacji informacyjnej (koncepcja własna)

Źródło: oprac. własne, 2014

● Trójkąt mediacji informacyjnej stanowi graficzną reprezentację relacji między uczestnikami procesu realizacji usługi brokera informacji.

● Relacje te zachodzą między trzema podmiotami: brokerem informacji, klientem brokera i źródłem informacji lub twórcami źródła informacji.

● Relacje te mają miejsce na dwóch płaszczyznach:○ fizycznej - postrzegalnej, bezpośredniej i

widocznej z otoczenia zewnętrznego,○ mentalnej (psychicznej, umysłowej).

Trójkąt mediacji informacyjnej (interpretacja autorska)

● Usługa brokera informacji oparta na mediacji informacyjnej najczęściej rozpatrywana jest jako proces liniowy: klient (wyrażenie potrzeb) - broker informacji - źródło informacji - broker informacji - klient (odbiór usługi/produktu informacyjnego)

● Trójkąt mediacji informacyjnej uwzględnia możliwość bezpośredniego dostępu do źródła przez klienta brokera (pozostawiając w tajemnicy brokera tryb dostępu do źródła). Klient ma równe prawa dostępu do źródła i nierzadko wyższe kompetencje użytkowania.

● Klienta i brokera mogą łączyć relacje partnerskie. Nie umniejszając wartości usługi inforbrokerskiej i wiedzy brokera można przyjąć, że wartość usługi wyznaczana jest nie tylko przez wysokie umiejętności ale także przez np. oszczędność czasu klienta.

Trójkąt mediacji informacyjnej (wartość dodana cz. I)

● Trójkąt mediacji informacyjnej daje możliwość uwzględnienia drugiej warstwy relacji w graficznej reprezentacji procesu.

● Rozróżnia postrzegalne i fizyczne relacje zachodzące podczas trwania realizacji usługi od wzorców mentalnych wytworzonych w umysłach jej uczestników.

● Daje możliwość uwzględnienia subiektywnego postrzegania usługi i produktu infromacyjnego przez jej uczestników, co przekłada się na różne postrzeganie jakości realizacji usługi.

Trójkąt mediacji informacyjnej (wartość dodana cz. II)

Schemat relacji wewnętrznych produktu informacyjnego

ARCHITEKTURA INFORMACJI

ATRYBUTY JAKOŚCI INFORMACJI

POTRZEBY KLIENTA (WZORZEC MENTALNY)

JAKOŚĆ PRODUKTU INFORMACYJNEGO

Źródło: oprac. własne, 2014

Wywiad informacyjny jako kluczowy proces wpływający na architekturę informacji

Wywiad z klientem skoncentrowany na budowie podstaw architektury informacji jest procesem złożonym z czterech etapów. Powinien być częściowo zorientowany na stworzenie wyobrażenia o istotnych dla klienta cechach produktu informacyjnego. Pierwsza cześć (etap I i II) koncentruje się na zakresie informacji.Druga część (etap II i IV) wywiadu powinna przebiegać w sposób szybki i możliwie mało obciążający klienta. Powinna być osadzona w kontekście wcześniej sformułowanej potrzeby informacyjnej dotyczącej zakresu.

Wywiad informacyjny z klientem

Poznanie celu klienta i jego sytuacji problemowej.

Wywiad powinien odpowiadać na pytania:Do czego jest to klientowi potrzebne? Do czego te informacje wykorzysta? W jakim celu?

Wywiad z klientem. Etap I

Korelację wiedzy o celu i potrzebie klienta z faktycznym zakresem informacji, które go interesują.

Ważne jest aby ustalić możliwie spójne wyobrażenie ze strony klienta i brokera o zakresie niezbędnych informacji. Broker powinien uzyskać odpowiedzi na pytania typu: Jakie treści dokładnie interesują klienta?Jaki zakres treści jest priorytetowy dla zaspokojenia jego potrzeb?

Wywiad z klientem. Etap II

Opierając się na wiedzy o celach i potrzebach klienta oraz o wymaganym zakresie informacji należy wydobyć od klienta informacje o oczekiwanych cechach produktu informacyjnego oraz cechach źródeł informacji.

Broker musi na tym etapie uzyskać infroamcję cechach dostępnej formy, istotnych fizycznych elementach prezentacji informacji oraz przypożądkować im system wartości odpowiadający charakterystyce klienta lub charakterowi celów zastosowania.

Wywiad z klientem. Etap III

Finalnym elementem wywiadu jest uzyskanie od klienta informacji o postaci produktu informacyjnego, który najlepiej służyć będzie realizacji jego celów oraz odpowiadać będzie zakresowi i cechom zawartych informacji.

Wywiad z klientem. Etap IV

1. Cisek, Sabina (2007). Broker informacji istota zwodu [dok. elektr.] http://eprints.rclis.org/10880/1/Cisek_broker_informacji_istota.pdf [odczyt: 02.03.2014].

2. Cisek, Sabina (2007). Infobrokerstwo w Polsce. Stan obecny i perspektywy [dok. elektr.] http://www.slideshare.net/sabinacisek/[odczyt: 02.03.2014].

3. Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo SBP

4. Pastuszka, Bartosz (2007). Infobroker w świecie biznesu – kiedy i do jakich zadań przedsiębiorstwa potrzebują usług brokera informacji? W: III Seminarium z cyklu Infobroker: Efektywne wykorzystanie zasobów informacyjnych sieci (2007). Warszawa: Centrum Promocji Informatyki.

5. Nizioł, Karolina (2010). Infobrokering w Polsce. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, nr 4, s. 3-1.

6. Walczak-Niewiadomska, Jadwiga; Czapnik, Grzegorz; Gruszka, Zbigniew (2013). Brokerstwo informacyjne w Polsce – przegląd publikacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, nr 17, s. 217-232.

7. …

Literatura przedmiotu

Dziękuję za uwagę!

Marek DejaKNS INIB UJ