„KARA ŚMIERCI W KONTEKŚCIE PRAWA KARNEGO”
-
Upload
seth-hughes -
Category
Documents
-
view
75 -
download
0
description
Transcript of „KARA ŚMIERCI W KONTEKŚCIE PRAWA KARNEGO”
Radosław Piestrak
Najbardziej kontrowersyjna kara
polegająca na pozbawieniu życia sprawcy przestępstwa, stosowana najczęściej za czyny uniwersalne pojmowane jako zbrodnie, którymi są m.in. zabójstwo czy też zdrada stanu, bądź za drobniejsze przestępstwa takie jak np. występki obyczajowe czy cudzołóstwo.
Karę tę stosowano już od początków istnienia prawa, różnie w zależności od krajów, systemów prawnych i epok.
Kara śmierci dotyczy bezpośrednio prawa karnego.
Radosław Piestrak
EGIPT BABILON
RZYM
Radosław Piestrak
W Egipcie władza życia i śmierci skupiała się w rękach Faraonów, których uważano za żyjące bóstwa oraz których potęga miała religijne uzasadnienie.
Radosław Piestrak
Kodeks Hammurabiego (ok. 1772 roku p.n.e.) - najważniejsza myśl przewodnia to tzw. prawo talionu czyli „oko za oko, ząb za ząb” co w odniesieniu do omawianego tematu rozumieć można jako „śmierć za śmierć”.
Radosław Piestrak
Rzymianie dysponowali tzw. prawem życia lub śmierci, ius vitae necisque, co oznaczało przyzwolenie ojcu, inaczej zwanemu pater familias, na zabijanie swoich dzieci.
Radosław Piestrak
Metody wykonywania kary śmierci w starożytnym Rzymie…W starożytnym Rzymie kara śmierci była wykonywana przez:
- nabicie na pal
- powieszenie (w tym głową w dół)
- zmuszenie do samobójstwa (wykonywanego zwykle za pomocą trucizny lub przez przecięcie żył)
- spalenie (w tym po zakopaniu do połowy ciała)
- ścięcie mieczem
- śmierć na arenie
- rozerwanie końmi
- poena cullei – zaszycie ze zwierzętami w worku i zatopienie (dla ojcobójców)
- zrzucenie ze skały Tarpejskiej (dla zdrajców i osób poświadczających nieprawdę przed sądem)
- ukrzyżowanie (dla przestępców i buntowników – niebędących obywatelami rzymskimi)
Radosław Piestrak
PLATON
jest tylko w wyjątkowych sytuacjach takich
jak ciężkie przestępstwa, ponadto filozof ten wierzył w reinkarnację,
czyli wcielenie się duszy po śmierci w nowy byt fizyczny. nie można traktować skazańca przedmiotowo, gdyż
jego dusza jest nieodwracalnie zepsuta i może posłużyć wyłącznie jako przykład dla innych.
Radosław Piestrak
ARYSTOTELES
jest dopuszczalna, a nawet pożądana,
ale tylko wówczas gdy istnieją takie kategorie
przestępstw, w stosunku do których kara ta
jest najbardziej adekwatną, czy nawet proporcjonalną.odniesienie do humanitaryzmu i negatywnego oddziaływania
takiej represji.
Radosław Piestrak
SENEKA
Odniósł się do kwestii orzekania
i wykonywania kary śmierci,Twierdził, iż osoby orzekające w takich sprawach
winny traktować je z największą sumiennością, innymi
słowy aprobował karę śmierci, lecz postulował przy tym
humanistyczne jej funkcjonowanie w życiu społecznym
Radosław Piestrak
CYCERON
Skłaniał się ku tezie, że kara powinna
odpowiadać przewinieniu,Tylko ciężkie przestępstwa należy karać śmiercią.
Radosław Piestrak
MARCIANUS
Przestępstwo uprowadzenia
kobiety.Ten kto dopuszcza się procederu uprowadzenia wolnej
bądź zamężnej kobiety, winien zostać skazany na karę śmierci
Radosław Piestrak
ZEMSTA - karą sprawiedliwą jest taka, której
dolegliwość przewyższa krzywdę pokrzywdzonego.
ODWET - opierał się na tym, że kara sprawiedliwa była
ściśle dopasowana do wyrządzonej krzywdy, a sam odwet
stanowi zemstę posiadającą jednak pewne granice. Odwet rozumiany
był jako forma realna opierająca się na prawie talionu lub jako
forma symboliczna, której przykładem było ucięcie ręki przestępcy.
W średniowieczu w okresach zemsty i odwetu karę wymierzał W średniowieczu w okresach zemsty i odwetu karę wymierzał
sam pokrzywdzony lub jego krewni, bez ingerencji państwowej.sam pokrzywdzony lub jego krewni, bez ingerencji państwowej.
Radosław Piestrak
Kazimierz Wielki
Statuty Kazimierza Wielkiego zasądzały
karę śmierci m.in. za:
- wyłudzanie nienależnych świadczeń
z żup królewskich,
- zagarnięcie podatków ,
- obracanie obcą monetą,
- czyny przeciwko moralności i dobrym obyczajom,
- czyny przeciwko porządkowi publicznemu,
- spiski przeciwko władzom miejskim,
- porwania czy też za zabójstwa umyślne.
Radosław Piestrak
Formy kary śmierciZWYKŁA – wykonywana poprzez ścięcie bądź
powieszenie
KWALIFIKOWANA – łączyła się ze szczególnymi
udręczeniami; wykonywana m.in. poprzez:
- obcięcie członków,
- ukrzyżowanie,
- ćwiartowanie,
- palenie żywcem na stosie,
- łamanie kołemRadosław Piestrak
ŚW. TOMASZ Z AKWINU
Akwinata uważał, że zabicie złoczyńcy może
dokonać się wyłącznie za sprawą tych, którzy sprawują
władzę państwową i tylko wtedy, kiedy ma to na celu
bezpieczeństwo całej społeczności.
Radosław Piestrak
Rzeczpospolita Szlachecka
- Stosowanie okrutnych kar działających na ludzką wyobraźnię np. szarpanie rozżarzonymi obcęgami, piętnowanie, chłosta,
- Szlachecką karą śmierci było ścięcie, natomiast nieszlachecką – powieszenie
Radosław Piestrak
KARA ŚMIERCI W OKRESIE ZABORU PRUSKIEGO…
Wiodącą rolę odgrywało tu prawo pruskie opowiadające się za stosowaniem kary śmierci oraz dwa kodeksy znoszące karę śmierci.
Kodeksami znoszącymi karę śmierci były:
- Toskańska Leopoldina z 1786 r. nieprzewidująca stosowania tej represji,
- Austriacka Józefina z 1787 znosząca karę śmierci w czasie pokoju.
Radosław Piestrak
KARA ŚMIERCI W OKRESIE ZABORU PRUSKIEGO
Najważniejsze dokumenty:
- Landrecht Pruski z 1794 r. utrzymujący w mocy karę śmierci głównie za czyny przeciw państwu
i zabójstwa,
- Kodeks Karny Ogólnoniemiecki obowiązywał od 1871 r. do 1932r., karano w nim śmiercią tylko za morderstwo lub jego usiłowanie na osobie monarchy.
Radosław Piestrak
KARA ŚMIERCI W OKRESIE ZABORU AUSTRIACKIEGO
Najważniejsze dokumenty :- Księga Ustaw na Zbrodnie i Ciężkie Policyjne Przestępstwa (1804
r.) - przewidywała ona śmierć za morderstwo, zabójstwo rabunkowe, zbrodnicze podpalenie, fałszowanie państwowych papierów kredytowych i pieniędzy,
- Kodeks karny z 1852 r.- Austriacka Józefina z 1787 znosząca karę śmierci w czasie
pokoju.
Radosław Piestrak
KARA ŚMIERCI W OKRESIE ZABORU ROSYJSKIEGO
Najważniejsze dokumenty :- Kodyfikacja rosyjska z 1845 r.,- Kodeks Kar Głównych i Poprawczych (1848 r.),
który poena capitis przewidywał za targnięcie na cesarza, bunt i zdradę państwa.
Radosław Piestrak
KODEKS KARNY z 1932 r.zwany inaczejKODEKSEM MAKAREWICZA
Założenia:- art. 37 Kodeksu stanowi katalog kar, w którym na
pierwszym miejscu jest kara śmierci (wykonywana przez powieszenie),
- przez powieszenie karano za zamach na państwo (art. 93), zamach na życie i zdrowie prezydenta (art. 94), kwalifikowany typ zdrady wojennej (art. 101), dywersję (art. 102) i zabójstwo (225)
Radosław Piestrak
KODEKS KARNY z 1969 r. zwany inaczej
KODEKSEM ANDREJEWA…
Założenia:
- art. 30 § 2 – przewidywał karę śmierci za najcięższe zbrodnie .
Radosław Piestrak
Radosław Piestrak
W Polsce nie obowiązuje,Obowiązuje w takich krajach jak: Białoruś,
Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny, Indie, Arabię Saudyjską, Kuwejt, Iran, Katar, Liban, Egipt, Indonezja.
Nie obowiązuje w Europie
Radosław Piestrak
• sprawiedliwość,
• odstraszający charakter,
• często zgodna ze zdaniem obywateli,
• zaspokaja pragnienie zadośćuczynienia rodzinie ofiary za cierpienie,
• żadna kara nie jest w stanie jej zastąpić,
• może być stosowana wobec różnych grup społecznych,
• służy ochronie społeczeństwa,
• stanowi pokutę,
• posiada charakter eliminacyjny,
• może pozytywnie wpływać na kształtowanie kultury prawnej i aksjologicznej,
• jest pozytywną agresją prospołeczną,
• nawet jeżeli jest zniesiona to i tak będzie wykonywana z pogwałceniem prawa w sposób nieoficjalny.
Radosław Piestrak
niezgodność z zasadą humanitaryzmu i sprawiedliwości, negatywne i demoralizujące oddziaływanie na społeczeństwo, nieodwracalność, powodująca brak sprostowania pomyłek, nie posiada działania odstraszającego nawet dla fanatyków, brak moralnego prawa państwa i jednostki do odbierania życia
człowiekowi, nieproporcjonalność do winy - oczekiwanie na karę jest dodatkową karą, można ją zastąpić karą dożywotniego pozbawienia wolności, pozbawia skazanego prawa do godnej śmierci, życie ludzkie jest wartością nadrzędną, V przykazanie Dekalogu ,,NIE ZABIJAJ”, może prowadzić do nadmiernej gloryfikacji przestępców, godzi w cel wychowawczo-resocjalizacyjny,
Radosław Piestrak
Powszechna nauka Kościoła Katolickiego od zawsze sprzeciwiała się stosowaniu kary śmierci…
Często jednak rodzi się pytanie, dlaczego Kościół ingeruje w sprawy związane z poena capitis?
Pierwsze i zarazem podstawowe stanowisko Kościoła oparte na Dekalogu, a konkretniej V jego przykazaniu mówi ,,NIE ZABIJAJ!”.
Wiemy jednak, iż przykazanie to, zostało złamane przez Kaina, który odebrał życie swemu bratu Ablowi o czym mowa w Biblii. Również w Starym Testamencie wskazany jest pewien katalog przestępstw, za które przewidywano karę śmierci.
Radosław Piestrak
JAN PAWEŁ II jako Apostoł Miłosierdzia Bożego nie mógł opowiedzieć się za karą śmierci. Stwierdził, że tylko Bóg jest Panem życia i śmierci.
Kwestię poena capitis podejmował w trzech aspektach:
1. Funkcji jakie spełnia owa kara i jej użyteczności,
2. Eliminacji z systemów państwowych argumentów opowiadających się za karą śmierci w prawie karnym,
3. Podejmowanie rozważań dotyczących dramatu człowieka, który popadł w konflikt z prawem – zastosowanie wobec niego kary śmierci odbiera mu możliwość poprawy.
Radosław Piestrak
Radosław Piestrak
ROLLER COASTER!!!
Mt 7,1Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni. Bo takim sądem, jakim sądzicie, i was osądzą; i taką miarą, jaką wy mierzycie, wam odmierzą.
Radosław Piestrak