Participatory Communication for Promoting Creative Tourism in … · 2017-02-28 · 156...

ประชมสมมนาวชาการระดบชาต ประจ าป 2559 คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (1 ก.ค. 2559) 155

การสอสารแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ในจงหวดนาน

Participatory Communication for Promoting Creative Tourism in NAN

ทพยสดา ปานเกษม1 พรพรรณ ประจกรเนตร, Ph.D.2

บทคดยอ งานวจยชนนมวตถประสงคเพอศกษากระบวนการสอสารแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการทองเทยว

เชงสรางสรรคในจงหวดนาน และเพอพฒนาแนวทางการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค ดวยการเกบขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการวเคราะหเอกสาร (Documentary Research) การสงเกต (Observation) รวมถงการสมภาษณเชงลก ( In-depth Interview) จากกลมเปาหมายจ านวน 3 กลมคอหนวยงานรฐบาล ภาคธรกจ และชมชน รวมทงสน 19 คน ผลการวจย ผวจยสามารถสรปโดยแบงเปน 2 หวขอหลกๆ คอ (1) กระบวนการสอสารแบบมสวนรวมเพอการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของจงหวดนาน ประกอบดวย 1.1 การไดมาของแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค 1.2 กระบวนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค ซงแบงหวขอออกเปน 5 ประเดน ดงน ประเดนแรกคอการมสวนรวมในการวางแผนและก าหนดรปแบบนโยบายเพอการทองเทยวเชงสรางสรรค ประเดนทสองคอการมสวนรวมในการจดสรรทรพยากรธรรมชาตในจงหวดนานเพอพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค ประเดนตอมาคอการมสวนรวมในการเผยแพรวฒนธรรมและประเพณของจงหวดนานและการรณรงคใหนกทองเทยวเขามามสวนรวมในกจกรรม ประเดนทสคอวธการด าเนนการใหผประกอบการและชมชนเกดการมสวนรวม ประเดนทหาคอบทบาทของหนวยงานภาครฐในการใหขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค และกระบวนการแลกเปลยนความคดเหนกบหนวยงานภาครฐ และประเดนสดทายคอสอทใชสอสารกบคนในชมชน (2) การพฒนาการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค และการสรปผลตอบรบจากการรณรงคการทองเทยวเชงสรางสรรค

1 นกศกษาปรญญาโท หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขานเทศศาสตรและนวตกรรม คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 2 ทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ผอ านวยการหลกสตรปรญญาโท คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

156 หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

ค าส าคญ: การทองเทยว , การสอสารแบบมสวนรวม , การทองเทยวเชงสรางสรรค

Abstract This research aims to study the processes of participatory communication in order to promote tourism in creativity way and also to develop participatory communication and tourism creativity by collected qualitative data useing documentary analyzation, observation and in-dept interview technique from three group targets Government, Business company and community which total are 19 people.

The result of researching can concluded in 2 main title.

(1) the processes of participatory communication in order to promote tourism in creativity way of “NAN” province as we received

1.1 Obtaining the idea of tourism creativity

1.2 The processes of tourism creativity management which divided into 5 subtitle. First, Plan and Policy participating for tourism creativity. Second, allocating resources in “NAN” province to improve tourism attraction in creativity ways. Third, to publish culture and traditional in “NAN” province which attracting tourism to participate the activities. Fourth, to lit up entrepreneur and community participation. Fifth, The role of government to give information about tourism creativity. in the same way, to exchanges thought to government itself and the last one is the media that used to communicate to social.

(2) The development of tourism creativity participated management and the feedback from campaign from tourism creativity.

Keyword: Tourism , Participatory Communication , Creative Tourism

ความเปนมาของการวจย

สถานการณการทองเทยวประเทศไทยในปจจบนยงขาดการจดการทเหมาะสม และมประสทธภาพในดานการสงเสรมการทองเทยว ซงคณะกรรมการนโยบายการทองเท ยวแหงชาต (2554) กลาววา


ประเทศไทยยงขาดการเชอมโยงระหวางทองถน จงหวด และประเทศ รวมถงขาดการมสวนรวมของประชาชน ตลอดจนหนวยงานในระดบตางๆ การบรหารจดการดานการทองเทยวจงเปนเสนทางสการท างานรวมกน โดยการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนทองถนในการบรหารจดการแหลงทองเทยว ซงมภาครฐ เอกชน ชมชน และประชาสงคมในทองถนใหเขามามสวนรวมในการอนรกษและฟนฟวฒนธรรม แหลงทองเทยวและสงแวดลอมในพนทชมชนทองถนของตนเอง

จากสถานการณดงกลาว ท าใหเกดแนวโนมนโยบายการทองเทยว เชงสรางสรรค (Creative Tourism) กลาวคอเปนการทองเทยวทนกทองเทยวเนนการเรยนรวถชวต วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของชมชนในแหลงทองเทยวนนๆ ซงการทองเทยวเชงสรางสรรคถอเปนการทองเทยวรปแบบหนงทมบทบาทในการสรางรายไดทางเศรษฐกจใหกบประเทศทวโลก โดยประเทศไทยไดน ามาก าหนดเปนนโยบายของรฐบาลนางสาวยงลกษณ ชนวตร โดยกลาวถงเศรษฐกจเชงสรางสรรความจดประสงคเพอใหนกทองเทยวไดมสวนรวมกบชมชนเพอสรางประสบการณใหมๆ ผานรปแบบการบรหารจดการทองเทยวโดยชมชน(พมพพสทธ อวนล า, ม.ป.ป.)

ทงนรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรคไดถกก าหนดใหน ามาประยกตกบการพฒนาการรณรงคการทองเทยวในจงหวดนาน โดยพบวาในป 2554 นานมรายไดจากการทองเทยวประมาณ 642.05 ลานบาท ในขณะทป 2555 มอตรารายไดจากการทองเทยวเพมขนจากเดมอกเปนเทาตว คดเปนมลคาได 1,377.39 ลานบาท และในป 2556 รายไดจากการทองเทยวของปนสงกวาปทแลวคดเปนมลคาประมาณ 1,566.07 ลานบาท นอกจากนภายในปพ.ศ.2558 ชวงเดอนมกราคมถงเดอนมนาคม พบวานานมรายไดจากการทองเทยวเพมขนสงทสดในประเทศไทย (กอบกาญจน วฒนวรางกล, 2558)

ดวยเหตผลทงหมดทกลาวมา ผวจยจงมความคดทจะศกษาเกยวกบกระบวนการสอสารแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในจงหวดนาน เพอพฒนาแนวทางการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยมหวขอในการศกษาดงน (1) กระบวนการสอสารแบบมสวนรวมเพอการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของจงหวดนาน ประกอบดวย 1.1 การไดมาของแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค 1.2 กระบวนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค (2) การพฒนาการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค และการสรปผลตอบรบจากการรณรงคการทองเทยวเชงสรางสรรค

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษากระบวนการสอสารแบบมสวนรวมในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของจงหวดนาน

2. เพอพฒนาแนวทางการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค


กรอบแนวคดการวจย

แนวคดและทฤษฏทเกยวของ

1. แนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค

วยะดา เสรวชยสวสด (2544) การทองเทยวเชงสรางสรรคเปนการจดการการทองเทยวทใหนกทองเทยวมปฏสมพนธ และสามารถเขารวมในกจกรรมทางวฒนธรรมและประเพณของชมชนอยางใกลชด ซงนกทองเทยวจะมประสบการณจรงและมโอกาสใชความคดสรางสรรคของตนเองอยางเตมท โดยมจดมงหมายเพอใหนกทองเทยวมความเขาใจ ความรก ความผกพนกบแหลงทองเทยว และชมชนทอยในแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมนนๆ ซงงานวจยชนนตองการศกษาเกยวกบรปแบบของการทองเทยวเชงสรางสรรค ซงประกอบไปดวย 1.1 รปแบบเชงพาณชย(Commercial tourism model) เปนธรกจทเกยวของกบการทองเทยวทมการด าเนนการอยแลว แตตองการพฒนาใหเปนธรกจการทองเทยวเชงสรางสรรค และ 1.2 รปแบบการสรางเครอขายชมชน (Community network model) เปนชมชนทตองการจะพฒนาภาพลกษณ ความคดสรางสรรคของชมชน โดยน าเสนอความคดสรางสรรคของชมชนแกนกทองเทยว

2. แนวคดเกยวกบการสอสารแบบมสวนรวม (Participatory Communication)

ชลลดา กจรนภรมยสข (2548) กลาววา การสอสารแบบมสวนรวม หมายถงแนวคดทมงเนนใหสมาชกในชมชนมสวนรวม โดยผานการสอสารในรปแบบตางๆ เพอกอใหเกดการระดมความคด การแลกเปลยน การตดสนใจ การวางแผน และการท างานรวมกน อกทงยงมการตรวจสอบหรอประเมนผลการด าเนนการเพอท าใหเกดการพฒนา หรอเพอพฒนาคณภาพชวตใหดขนภายในชมชน ซงกาญจนา แกวเทพ (2543) ไดแบงระดบการสอสารแบบมสวนรวมไว 3 ระดบ ดงน 1.การมสวนรวมใน


ฐานะผรบสาร / ผใชสาร 2.การมสวนรวมในฐานะผสง / ผผลต / ผรวมผลต / ผรวมแสดง 3.การมสวนรวมในฐานะผวางแผนและก าหนดนโยบาย นอกจากนยงไดอธบายคณลกษณะกระบวนการสอสารในแตละรปแบบไว ดงน 1.การสอสารจ าแนกตามทศทางการสอสาร 2.การสอสารจ าแนกตามการไหลของขาวสาร 3.การสอสารจ าแนกตามระดบกจกรรมทางการสอสาร 4.การสอสารจ าแนกตามลกษณะการใชงาน 5.การสอสารจ าแนกตามสญลกษณทใชในการสอสาร

ระเบยบวธวจย

การศกษาเรอง “การสอสารแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในจงหวดนาน” เปนรปแบบการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) การสงเกต(Observation) รวมถงการสมภาษณเชงลก ( In-depth Interview) ซงจะน าเสนอขอมลในรปแบบของการวเคราะหพรรณนา (Descriptive Analysis) ซงมรายละเอยด ดงน

1.การวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) ผวจยใชการคนหาขอมลจากหองสมดของมหาวทยาลยตางๆ และ http://tdc.thailis.or.th/tdc/ ซงเปนเวบไซตของโครงการเครอขายหองสมดในประเทศไทยเพอเปนเอกสารขอมลเบองตนในการท าวจย

2. การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ผวจยแบงค าถามออกเปน 3 กลม คอ หนวยงานรฐบาล จ านวน 7 คน ภาคธรกจ จ านวน 6 คน และชมชน จ านวน 6 คน รวมทงสน 19 คน โดยการใชค าถามปลายเปดเพอใหผถกสมภาษณไดแสดงความคดเหนอยางเตมท

3. การสงเกต (Observation) ใชการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) โดยศกษารปแบบของการสอสารของกลมเปาหมายขณะท าการสมภาษณ รปแบบการจดกจกรรมตางๆ ของคนในชมชนทท าใหเกดการมสวนรวม รวมถงศกษาสภาพแวดลอมและเอกลกษณของแหลงทองเทยวทกอใหเกดการทองเทยวในจงหวดนาน

ผลการวจย

1.การวจยเชงเอกสาร (Documentary Research)

จากการวเคราะหเอกสาร พบวามนโยบายทเกยวของกบงานวจย ดงน

1.1 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ซงใหความส าคญกบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค และเปนมตรตอสงแวดลอม โดยค านงถงความสมดลและความสามารถในการรองรบแหลงทองเทยว อกทงตองมการบรณาการการทองเทยวใหเชอมโยงกบวถชวต วฒนธรรม และทรพยากรธรรมชาต


1.2 แผนพฒนาการทองเทยวแหงชาตป พ.ศ.2555 – 2559 กลาวถงประเดนทสอดคลองกบงานวจยชนนในเรองของการสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรปกครองในการบรหารจดการทรพยากรการทองเทยว รวมถงการเปดโอกาสใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการในทกระดบ

1.3 ยทธศาสตรการทองเทยว พ.ศ.2558-2560 ในประเดนนมยทธศาสตรทสอดคลองกบงานวจย 3 ยทธศาสตร คอ 1)การสงเสรมการตลาดทองเทยวโดยการท าใหการทองเทยวเปนเครองมอในการสรางรายได 2)การพฒนาสนคาและบรการดานการทองเทยว และ 3)การบรหารจดการการทองเทยว โดยการบรณาการระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาคม ผานกลไกการเนนงานตงแตระดบนโยบายจนถงระดบปฏบต

1.4 แผนพฒนาจงหวดนานป พ.ศ. 2558 – 2561 ไดกลาวถงประเดนทเกยวของกบงานวจยไว 4 ประเดน กลาวคอ 1)การสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมใหเกดความอดมสมบรณ และ 2) การพฒนา และสนบสนน รวมถงยกระดบการพฒนาสงคมดานการทองเทยวเชงอนรกษ วฒนธรรม และสขภาพ เพอเปนฐานการพฒนาชมชนอยางยงยน หรอเปนการยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหสอดคลองกบวถชวตของชมชน

ในขณะเดยวกนผวจยไดศกษาขอมลเกยวกบการบรหารจดการงบประมาณดานการทองเทยว จากแผนยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558 ซงอธบายไววา ยทธศาสตรดงกลาวไดใหความส าคญในเรองของการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางยงยนและเปนธรรม โดยการพฒนาและเพมรายไดจากการทองเทยวและบรการ ซงตามแผนการจดสรรงบประมาณจงหวดนานประจ าปพ.ศ.2558 พบวาส านกนายกรฐมนตรไดจดสรรงบประมาณดานการทองเทยวใหกบ 2 หนวยงานหลกๆ คอ 1) องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(องคกรมหาชน) เปนจ านวน 33,900,000 บาท 2) กระทรวงการทองเทยวและกฬา จ านวน 42,920,000 บาท

2. การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview)

ผวจยสมภาษณผใหขอมลหลกจ านวน 3 กลม ไดแกหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจ และชมชน โดยมค าถามและแนวทางการใหความคดเหนโดยสรปเปนประเดน ดงน

ประเดนค าถามสมภาษณหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจ และชมชน

1.การไดมาของแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค

จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 3 กลม พบวาหนวยงานภาครฐและชมชนมความคดเหนทสอดคลองกนในประเดนน โดยมทมาจากองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนหรออพท.ของจงหวดนาน เนองจากการจดตงองคกรของอพท. ตงแตปพ.ศ. 2555 ท าใหเปน


จดเรมตนของแนวความคดเรองการทองเทยวเชงสรางสรรค และถกน าไปปฏบตตอๆ กนมา จนท าใหเกดเปนนโยบายทเขมแขงของจงหวด ในสวนของภาคธรกจมแนวความคดเหนแบงออกเปน 2 แนวทางคอประเดนเกยวกบเจาของธรกจเปนคนเรมท าการทองเทยวเชงสรางสรรคดวยตวเอง และประเดนความคดเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรคทมาจากค าแนะน าของทองเทยว โดยคณสรพล เธยรสตร (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลหลกจากหนวยงานรฐบาล ไดอธบายถงประเดนน ไววา “การทองเทยวเชงสรางสรรคเขามากอนหนานประมาณ 3 ป อพท.เขามากอนแลวถงมาก าหนดตรมรวมกน”

2.การมสวนรวมในกระบวนการวางแผน ก าหนดรปแบบนโยบายเพอพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค

ในประเดนนพบวากลมเปาหมายทง 3 กลมมความคดเหนทสอดคลองกน แตอาจจะมรปแบบการท างานทแตกตางกนไป อาทเชน หนวยงานภาครฐจะมหนาทในการก าหนดยทธศาสตรในแผนงานดานการทองเทยวของจงหวด ในทางกลบกนภาคธรกจบางทานกไดถกคดเลอกใหเขาไปเปนสวนหนงในคณะขบเคลอนของอพท. ซงจะมการประชม แลกเปลยนความคดเหนเพอเพมหรอลดแผนกจกรรมในดานการทองเทยว โดยคณนาถนร ธนะปญโญ (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ ไดกลาวไววา “เมอ 2-3 ปกอนหนาน ยทธศาสตรการทองเทยวไมไดลงลกดานการทองเทยวมากนก ...ส านกงานเราเองทท าเรองยทธศาสตร…และปนผวากไดเอาแผนงานยทธศาสตรนเพมลงไปในจงหวดแลว”

นอกจากนในสวนของชมชนกมสวนรวมในการวางแผนในการพฒนาเสนทางดานการทองเทยว เชน การตดตอกบอบต.เพอของบประมาณมาซอมแซมปจจยตางๆ ทสงผลใหเกดการทองเทยว โดยคณสทธพงษ ดวงมณรตน (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากกลมชมชน ไดอธบายไวดงน “ผมมสวนรวมในการวางแผนตงแตตนในการพฒนาเสนทางการทองเทยว ... เราคดกนวาเราจะท ายงไงใหชมชนเรามสวนไดเสยกบการทองเทยวโดยชมชน จากทเดมทชมชนไมคอยมสวนเกยวของ”

3.การมสวนรวมในการจดสรรทรพยากรธรรมชาตของจงหวดนาน เพอพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค

จากการสมภาษณกลมเปาหมายทง 3 กลม พบวามความคดเหนในประเดนทสอดคลองกน เน องจากผ ใหขอมลหลกมความคด เหนว าน านเปน เมองทมความสมบรณ ในเร องของแหล งทรพยากรธรรมชาตควรอนรกษไว ไมวาจะเปนแหลงอาหารหรอแหลงทองเทยว ท าใหผใหขอมลหลกสวนใหญเลอกใชวตถดบทมอยในทองถนเพอผลตเปนสนคาใหแกนกทองเทยว รวมถงมการแนะน าใหนกทองเทยวเดนทางไปตามยงแหลงทองเทยวทนาสนใจในจงหวดนาน เพอเปนการเชอมตอใหนกทองเทยวทอยในเมองไหลออกไปสชมชน ทงนคณทองเพยร ปะนะ (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากกลมชมชน ไดกลาววาไววา “...เราสามารถบอกนกทองเทยวไดวาตรงไหนเทยวได แตหามน าของเขาไปเพราะเปนเขตอนรกษ หามจบปลา ....”


4.การมสวนรวมในการเผยแพรวฒนธรรมและประเพณของจงหวดนาน และการรณรงคใหนกทองเทยวเขามามสวนรวมในกจกรรม

ในประเดนนกลมผใหขอมลหลกทง 3 กลมมความคดเหนทสอดคลองกน สวนใหญจะใหความส าคญในเรองการแตงกายดวยผาพนเมองเปนหลก ซงสอดคลองกบนโยบายของจงหวดทตองใสผาพนเมองทกวนศกร เพอเปนอตลกษณของคนนาน ทงนคณเชาวนา เขอนปง (สมภาษณ, 2559) เปนผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ ไดพดถงประเดนดงกลาวไววา “มนโยบายของจงหวดใหใสเสอผาพนเมองทกวนศกร ...เรากสงเสรมใหเขานงซน จงเกดชมรมผหญงนานนงซนขนมา...มนเกดจากการทองเทยว”

รองลงมาเปนเรองของการรบประทานอาหารพนถน ทงนผใหขอมลสวนใหญเหนวาการกนเปนวฒนธรรมอยางหนงของคนนาน เนองจากมเอกลกษณทบงบอกถงวถชวตของคนในจงหวดนาน ทงนจากการสงเกตของผวจย พบวา วฒนธรรมการกนของจงหวดนาน จะกนขาวเหนยวเปนหลก และใชมอในการเปบอาหารเขาปาก และเนนการรบประทานอาหารพนถนโดยใชวตถดบทหาไดงายจากชมชนทตนอย

5.ผลตอบรบของการรณรงคใหเกดการทองเทยวเชงสรางสรรคในจงหวดนาน

จากการสมภาษณผใหขอมลทง 3 กลม พบวามจ านวนนกทองเทยวเพมขนอยางตอเนอง กอใหเกดรายไดใหกบคนในจงหวดนานไดตลอดปสอดคลองกบค ากลาวของดร.ชมพล มสกานนท (สมภาษณ, 2559) ซงเปนกลมผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐทอธบายถงผลตอบรบของการรณรงคการทองเทยวเชงสรางสรรค ไววา “ตามแผนของเรา เราตงวาภายใน 5 ปนกทองเทยวตองเพมขนเปน 300,000 คน แตวาแค 2 ป มนเพมขนเปน 600,000 คน ...” นอกจากนนกทองเทยวสวนใหญเกดการมาซ า เนองจากการคมนาคมทมความสะดวก รวมถงแหลงทองเทยวในจงหวดนานมความหลากหลาย ตลอดจนบรรยากาศและวถชวตของเมองนานทมความเนบชา ในขณะเดยวกนนกทองเทยวกชนชอบในความสามคค ความอธยาศยด ตลอดจนความเปนกนเองของคนในจงหวดนาน จงเกดการแนะน าตอ จากทกลาวมาจงท าใหนกทองเทยวในจงหวดนานมจ านวนเพมมากขน ซงสอดคลองกบคณดรณ เทยมแสน (สมภาษณ, 2559) ซงเปนกลมผใหขอมลจากภาคชมชนไดกลาวไววา “นกทองเทยวทมาท าตงกาคง เขาบอกวาดมากๆ เขาขอเบอรโทรศพทไป แลวกจะกลบมาใหม เอาญาตๆ มาดวย แลวเคากจะเอาไปบอกตอให...”

อยางไรกตามยงพบวา นกทองเทยวทไปเทยวตามแหลงทองเทยวตางๆ ทมกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค จะอยในพนทนนๆ นานมากยงขน อาทเชน ธรกจล าดวนผาทอ เมอกอนจะเปดขายแตเสอผาใหนกทองเทยวซอสนคาเพยงอยางเดยว แตในปจจบนมกจกรรมหลากหลายในนกทองเทยวไดมสวนรวมมากขน ไมวาจะเปน การด านา การควกาแฟ ฯ กจกรรมเหลานจงท าใหนกทองเทยวอยในแหลงทองเทยวนนไดนานขน


ในขณะเดยวกน กลมผใหขอมลหลกยงกลาวอกวา การท าการทองเทยวเชงสรางสรรคนอกจากนกทองเทยวจะไดความสนกสนานแลว นกทองเทยวยงไดความรจากการท ากจกรรมเหลานนดวย เชน ธรกจสาหรายไก นกทองเทยวจะสามารถทราบความเปนมาของสาหราย ตลอดจนไดเรยนรกระบวนตางๆ ตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทาย อกทงไดเรยนรเรองวฒนธรรมการทานพนถนของคนนานอกดวย

ในทางกลบกน ผใหขอมลหลกกลาววา นกทองเทยวบางทานกอยากใหปรบกจกรรมบางอยางใหสอดคลองกบภมอากาศ เนองจากกจกรรมบางอยางจดขนในชวงเวลาทไมเหมาะสม ท าใหนกทองเทยวไมไดรบความสนกสนานมากเทาไหร ซงคณสทธพงษ ดวงมณรตน (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลหลกจากกลมชมชน ไดกลาวไววา “บางกจกรรมนกทองเทยวกมเสยงกระซบในทางทดวา ควรปรบกจกรรมบางอยางหนอย เชน เมอกอนเราพาเดนปา แตชวงทเราจดกจกรรมมนไมเหมาะสม เรากขอปรบเปนชวงหนารอนหรอไมกตอนเชาแทน”

6.จดแขงและจดออนในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคในจงหวดนาน

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลหลกทง 3 กลม ผวจยจ าแนกค าตอบเปน 2 ประเดน ในประเดนแรกคอเรองจดแขง พบวาภาคธรกจและชมชนมความคดเหนทสอดคลองกน คอนานมวถเดมทเปนจดเดน ไมเรงรบ เพราะคนนานอยแบบเรยบงาย มแหลงทองเทยวเยอะ ในทางกลบกนหนวยงานภาครฐมความเหนวาจดเดนของจงหวดนานคอความเขมแขงของชมชน เพราการทองเทยวเขาไปผกกบวถชวตชมชนโดยทไมมการเปลยนแปลง เมอชมชนเขมแขงท าใหเกดความยงยน ซงคณนาถนร ธนะปญโญ(สมภาษณ, 2559) เปนกลมผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ ไดกลาวไววา “จดแขงกชมชน ความเขมแขงของชมชน ชมชนเขมแขงมนกท าใหยงยน ศกยภาพของเขามนมอยแลว มนโดดเดนออกมาอยแลว ...”

อกประเดนหนงคอเรองจดดอยในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค จากการสมภาษณพบวาขยะเปนเรองทผใหขอมลเปนหวงมากทสด เนองจากนกทองเทยวมาเยอะขน กลววาขยะจะมาสรางมลภาวะใหคนในจงหวดนาน และท าใหสงแวดลอมถกท าลาย อยางไรกตามในหลายพนทกมมาตรการการคดแยะขยะ เพอน าไปจดการตอไดงายขน อยางไรกตามคณสจพงษ จนตพงษ (สมภาษณ, 2559)ผใหขอมลหลกจากภาคธรกจ อธบายเกยวกบประเดนน ไววา “คนมาเมองนานปทแลว 600,000 คน พกไมรวา 600,000 คนกนน าคนละกขวด ... มามากกท าลาย มานอยชาวบานกไมมรายได”

ประเดนค าถามสมภาษณเฉพาะหนวยงานภาครฐ

1.การจดสรรงบประมาณดานการทองเทยว

จากการสมภาษณผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐพบวา งบประมาณไดมาจากเงนราชการบรหารแผนดนเปนหลก รวมถงไดรบงบประมาณเพมเตมจากโครงการทเกยวของกบหนวยงานอน นอกจากนการขออนมตงบประมาณจะเรมจากการเขยนโครงการ ถาโครงการนนสอดคลองกบนโยบายของร ฐบาล การ


อนมตงบประมาณกจะงายขน โดยคณนาถนร ธนะปญโญ (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ ไดอธบายเรองการจดสรรงบประมาณไวดงน “งบประมาณมนมอย 2-3 ทาง งบประมาณหลกกมาจากทางกระทรวงเอง อกทางหนงกมาทางพนทตางๆ ของจงหวด”

2.วธการด าเนนการใหผประกอบการและชมชนเกดการสอสารแบบมสวนรวม

ผใหขอมลหลกทกทานมความคดเหนไปในทศทางเดยวกน กลาวคอ ในการด าเนนงานใหเกดการสอสารแบบมสวนรวมเรมตนจากกระบวนการท าความเขาใจ โดยทเราตองเนนการสอสารกบชมชนเปนหลกซงจะยดใน 3 มตคอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม หลงจากนนกหาเครอขายทมความนาเชอถอทสามารถถายทอดขอมลไปยงกลมเปาหมายแลวเกดการปฏบตตาม รวมถงตองมการจดประชมอยางสม าเสมอเพอก าหนดเปาหมายและทศทางการพฒนาการทองเทยวใหเปนรปธรรม อยางไรกตาม ดร.ชมพล มสกานนท (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ ไดถงอธบายวธการด าเนนการใหเกดการมสวนรวม กลาวคอ “หาผมสวนรวมทจะขยายเครอขาย โดยเฉพาะในสวนของเจาของพนทเอง เอาหวหนาบานตางๆ ทเปนคนพดแลวมคนฟง ใหเขาถายทอดลงไป เหมอนเขาเปนสอกลาง...”

3.สอทใชในการสอสารกบคนในชมชน

จากการสมภาษณหนวยงานภาครฐ พบวา กลมผใหขอมลหลกเลอกทจะลงพนทกอน เพอไปคยกบคนในชมชน โดยใชวธการพดแบบปากตอปาก อยางไรกตามสอทกลมนเลอกใชกเปนโปสเตอร แผนพบ ตลอดจนใชการพดคยผานสอวทยและแทรกเขาไปในเสยงตามสาย เพอเปนการบงคบใหคนในชมชนฟง นอกจากนยงมสอ social media เชน Facebook หรอ website เพราะสามารถโตตอบไดเรว ซงคณเชาวนา เขอนปง (สมภาษณ, 2559) เปนผใหขอมลจากหนวยงานภาครฐ โดยอธบายเกยวกบเรองสอ ไวด งน “เรากประชาสมพนธในเรองของสอวทย มนเปนสอทชมชนเสพอยางมาก สอวทยนเสพทงผประกอบการ ชมชน”

ประเดนค าถามสมภาษณเฉพาะส าหรบหนวยงานภาคธรกจ

1.กจกรรมทนกทองเทยวสามารถมสวนรวม จนเกดเปนการทองเทยวเชงสรางสรรค

กลมผใหขอมลหลกมการท ากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคทแตกตางกน ซงสามารถแตกออกเปน 2 แนวทาง ไดแก ธรกจทรวมมอกบหนวยงานรฐบาลในการท าการทองเทยวเชงสรางสรรค และธรกจทคดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางดวยตนเอง ในแนวทางแรกคอธรกจไมไดเปนคนคดกจกรรมทใหนกทองเทยวมสวนรวม แตใหนกทองเทยวเขาไปมสวนรวมกบหนวยงานทสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคแทน เชนใหนกทองเทยวรวมกจกรรม Low carbon ของอพท. ในแนวทางทสองคอนกทองเทยวสามารถท ากจกรรมกบเจาของธรกจนนไดเลย โดยคณจนทรสม พรมปญญา (สมภาษณ,


2559) ทอธบายกจกรรมทนกทองเทยวสามารถเขามามสวนรวมในธรกจไว ดงน “ใครตองการเรยนรการทอผากมาหาปา...นกทองเทยวทมาแลวเขาชอบแบบนเรากใหลงมอทอเอง บางกลมขอทอ 1 ชวโมง”

2.การรวมกลมองคกรและการจดสรรรายได

จากการสมภาษณพบวา กลมธรกจมการเลอกพนกงานจากในชมชนเปนหลก เพอเปนการกระจายรายไดใหกบคนในจงหวดนาน ซงการจดสรรรายไดม 2 รปแบบคอ ใหเปนเงนเดอนกบใหเปนชนงาน การใหเปนเงนเดอนจะใชในธรกจทพนกงานท างานเตมเวลา สวนการจายเงนเปนชนงานจะใชส าหรบธรกจทพนกงานสามารถน าชนงานกลบไปท าทบาน ซงคอนขางใชเวลานานในการท า เชน การทอผา การปกผาหนาหมอน โดยคณสจพงษ จนตพงษ (สมภาษณ, 2559) ไดอธบายเกยวกบการรวมกลมองคในธรกจของตนเอง ไววา “มนเปนความตองการของเราทเราตองการพนกงานอยแลว แตพนกงานทเรารบมนมใหเลอกวาเราจะเลอกรบพนกงานตางถนหรอพนกงานในชมชนบานเราเอง...ชวงแรกอาจจะมรายได 8,000-9,000 บาท แต 7 ปผานไปธรกจมนเปลยนแปลงไป รายไดกเพมขนเปน 20,000 ตอคน”

3.บทบาทของหนวยงานภาครฐในการใหขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค และกระบวนการแลกเปลยนความคดเหนกบหนวยงานภาครฐ

จากการสมภาษณกลมผใหขอมลหลกสวนใหญ พบวา มหนวยงานหลก 3 หนวยงานทเขามาใหขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรคส าหรบภาคธรกจ ไดแก อพท. ททท. และพฒนาชมชน โดยผานการอบรมใหความร และการพาไปศกษาดงานตามสถานทตางๆ เพอใหภาคธรกจไดน ามาประยกตใชใหเขากบธรกจของตน ทงนคณสจพงษ จนตพงษ (สมภาษณ, 2559) ไดอธบายในประเดนนไววา “ททท.เขามาใหขอมลเรากอนเกยวกบ 7Green มาแนะน าใหสงเสรมธรกจแบบสเขยว...อพท.เองกมคนมาใหความรพวกเรา วาการท าธรกจแบบกรน มอะไรเปนพนฐาน”

4.ผลดและผลเสยการทองเทยวเชงสรางสรรคทเกดขนจากธรกจ

กลมธรกจสวนมากมองวาการทองเทยวเชงสรางสรรคทเกดขนลวนมแตผลด เนองจากจะท าใหการทองเทยวในจงหวดนานเกดความยงยน มรายไดใหกบคนในชมชน นอกจากนยงมอกหลายโครงการทธรกจไปรวมมอกบหนวยงานภาครฐ เชนการทองเทยวแบบสเขยว คอสามารถชวยลดมลภาวะในจงหวดนานได โดยคณภทราภรณ ปราบรบ (สมภาษณ, 2559) ไดอธบายเกยวกบขอดของการท าการทองเทยวเชงสรางสรรค ดงน “ขอดคอท าใหการทองเทยวของเรายงยน...พอมการทองเทยวเชงสรางสรรค ชาวบานกไดเงน ชมชนกมเงน มการกระจายใหชมชน”

ประเดนค าถามสมภาษณเฉพาะส าหรบชมชน

1.กจกรรมทนกทองเทยวสามารถมสวนรวม จนเกดเปนการทองเทยวเชงสรางสรรค


จากการสมภาษณผใหขอมลของกลมชมชน พบวา กจกรรมทนกทองเทยวมสวนรวม สวนใหญเปนกจกรรมทคดคนขนเองจากคนในชมชน เนองจากเปนสงเดมทคนในชมชนเคยท าอย แตอาจจะมการเพมกจกรรมตางๆ เขาไปเพอใหสอดคลองกบความตองการของนกทองเทยวมากขน ซงสอดคลองค ากลาวของคณเพลนจต พวงเจรญ (สมภาษณ, 2559) ทอธบายถงกจกรรมในชมชนทนกทองเทยวเขามามสวนรวมไว ดงน “กจกรรมทนกทองเทยวมาแลวชอบทสดคอแกะพระไม เรามโครงไวใหแคเขามาเตมหนาตา ... นกทองเทยวเขามาชวยแกะ มนกจะเกดความยงยน”

2.การรวมกลมองคกรและการจดสรรรายได

ในประเดนนพบวา ชาวบานเปนคนตงกลมกนเอง หลงจากนนกจะมการประชมกน ก าหนดหนาทของแตละบคคล ในเรองการจดสรรรายไดสวนใหญจะแบงเขากองกลางจ านวนหนง สวนทเหลอจงน าไปแบงใหกนภายในกลม ในประเดนนคณเพลนจต พวงเจรญ (สมภาษณ, 2559) ซงเปนผใหขอมลจากกลมชมชนบานมหาโพธ ไดอธบายไววา “สมมตเราไดมาคาพระองคละ 600 บาท ใหคนแกะไป 300 บาท เขาวด 100 บาท อก 200 บาทเขาสวสดการ เกดมคนเจบ ปวย ตาย กเอาเงนตรงนไปชวย”

3.สอทใชในการสอสารกบคนในชมชน

ผใหขอมลหลกของกลมชมชน พบวาสอหลกทใชคอหอกระจายขาวหรอหอกระจายเสยงของหมบาน เนองจากสามารถเขาถงชาวบานไดโดยตรง นอกจากนกมการท าแผนพบเพอใชสอสารเรองการทองเทยว รวมถงมการจดประชมโดยการเอาหวหนาของแตกลมมาคยกน เพอแจ งขาวสารรวมทงแลกเปลยนความคดเหนในเรองตางๆ ในทางกลบกนบางชมชนกมการใชสอทเปน Social media เชน Facebook เพอเปนอกชองทางหนงในการสอสารกบคนในชมชน จากทกลาวมาสอดคลองกบคณสมเกยรต ใหมวงศ (สมภาษณ, 2559) ซงกลาวถงสอทใชในชมชนไวดงน “ใชหอกระจายขาวหมบาน เวลาเขาประชมกไปรวมประชมกบเขา ผน าหมบานกจะขยายไปอกทตามเสยงตามสาย”

4.บทบาทของหนวยงานภาครฐในการใหขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค และกระบวนการแลกเปลยนความคดเหนกบหนวยงานภาครฐ

ในประเดนน พบวาอพท.เปนหนวยงานหลกทเขามาใหความรดานการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยการเอาคนในชมชนไปเรยนรเรองการทองเทยวโดยชมชน นอกจากนหนวยงานภาครฐอนๆ กมาชวยบาง เชนดานการสอนภาษา ในประเดนเรองการแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานภาครฐ สวนใหญจะเปนการสอสารแบบปากตอปาก มการประชมกบหนวยงานภาครฐรวมถงอพท. เดอนละไมต ากวา 2 ครง เพอน าไปพฒนากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคในชมชน จากทกลาวมาสอดคลองกบการสมภาษณคณทองเพยร ปะนะ (สมภาษณ, 2559) ทไดอธบายถงบทบาทของหนวยงานภาครฐในการใหขอมลดานการ


ทองเทยวเชงสรางสรรคแกคนในชมชน ซงไดกลาวไววา “อพท.เขามาในป 2550 พออพท.เขามากพาไปอบรม ไปดงาน ... เรามการประชมประจ าเดอนรวมกบผใหญบาน บางทอบต.กเชญไปวางแผนทอบต.”

5.ผลดและผลเสยของการทองเทยวเชงสรางสรรคทเกดขนจากชมชน

จากการสมภาษณกลมชมชน สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเดนคอผลดของการทองเทยวเชงสรางสรรค และผลเสยของการทองเทยวเชงสรางสรรค ในสวนของผลด พบวา นกทองเทยวมจ านวนเยอะขน จงท าใหชมชนมรายได อกประการหนงคอการทนกทองเทยวเขามามสวนรวมคอสามารถชวยอนรกษ ศลปะ วฒนธรรมทแตละชมชนมอยไมใหมนเลอนหายไป

ในประเดนเรองผลเสย สวนใหญกลมผใหขอมลจะกลาวถงเรองผลประโยชนเปนหลก แตละกลมอาจจะไดประโยชนไมเทากน จงท าใหเกดความขดแยงระหวางคนในชมชน ทงนคณสทธพงษ ดวงมณรตน (สมภาษณ, 2559) ไดกลาวถงผลเสยของการทองเทยวเชงสรางสรรคทเกดขนจากชมชนไววา “เมอเดนไปพกหนงมนกมเรองผลประโยชน ถาผลประโยชนไมลงตวกจะเกดกระแส แตถอวาเปนบทเรยนมากกวา”

3. การสงเกต (Observation)

3.1 ถนนเสนหลกมปายบอกทางชดเจน ในขณะทถนนเสนรองหรอถนนบรเวณชมชนกลบมปายบอกทางนอยมาก รวมถงไมมปายบอกทางส าหรบศนยบรการนกทองเทยวของชมชน เชน ชมชนบานหาดผาขน เปนชมชนทไดรบความนยมจากนกทองเทยวในเรองกจกรรมตางๆ ซงเปนการทองเทยวเชงสรางสรรค ไมวาจะเปนการลองแพ การเดนปา หรอการพกโฮมเสตย โดยนกทองเทยวทตองการเดนทางมาตดตอสอบถามขอมลดวยตนเอง กไมทราบวาตองตดตอใคร

3.2 การสอสารระหวางคนในชมชนอยในเกณฑดมาก มการกระจายรายไดกนอยางทวถง มการจดล าดบควในการรบลกคาจงท าใหไมมการแยงลกคากน รวมถงชาวบานจะใชภาษาของพนถนเปนหลก และคนในชมชนกเปนคนในระดบเดยวกนจงท าใหการสอสารเกดความเขาใจงาย นอกจากนคนในชมชนมความกระตอรอรนในการบรการนกทองเทยว มการแนะน าแหลงทองเทยวและกจกรรมทนาสนใจของชมชน

3.3 ชาวบานมความเปนมตร และเปนกนเอง มน าใจกบนกทองเทยว เหนไดจากผวจยไดเขาไปสมภาษณกลมเปาหมายจากหลายชมชน ทกครงๆ หลงจากสมภาษณเสรจกลมเปาหมายจะชกชวนผวจยรบประทานอาหารกอนกลบ และใหผวจยไดทดลองท ากจกรรมของแหลงทองเทยวนนๆ นอกจากนผวจยยงสงเกตเหนถงความสามคคของคนในชมชน อาทเชน เวลานกทองเทยวเขามาเปนกลม จะเหนวาคนในชมชนชวยกนตอนรบนกทองเทยว ในขณะเดยวกนผวจยสงเกตเหนวา ชาวบานในชมชนสามารถแสดงความเหนในเรองการทองเทยวไดอยางเตมท


3.4 จากการสงเกตการณท างานของหนวยงานรฐบาล พบวา กระบวนการสอสารภายในองคกรไมมระเบยบ เชนผวจยตดตอขอสมภาษณกลมเปาหมายจากหนวยงานรฐบาล แตไมมเจาหนาทโดยตรงในการรบเรอง และขนตอนในการตดตอกบหนวยงานภาครฐมระเบยบแบบแผนคอนขางเยอะ จงท าใหการตดตอสอสารตางๆ เกดความลาชา

อภปรายผลการวจย

1.กระบวนการสอสารแบบมสวนรวมเพอการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคของจงหวดนาน

1.1 การไดมาของแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค

การไดมาของแนวคดเกยวกบกบการทองเทยวเชงสรางสรรคในหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจ และชมชน หนวยงานภาครฐและชมชนมทมาของแนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรคเหมอนกน ซงไดรบแนวคดมากจากองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนหรออพท.ซงตงอยในจงหวดนาน ในขณะทภาคธรกจสวนใหญมแนวคดเหนแตกออกเปน 2 ประเดนคอเจาของธรกจเปนผรเรมท าเรองการทองเทยวเชงสรางสรรคดวยตนเอง และประเดนทสองคอการทองเทยวเชงสรางสรรคทมาจากค าแนะน าของนกทองเทยว ซงสอดคลองกบแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค ทอธบายไววาการทองเทยวเชงสรางสรรคเปนการทองเทยวรปแบบใหมทตอยอดมาจากการทองเทยวเชงวฒนธรรม มงเนนการอนรกษศลปวฒนธรรมทองถน เปดโอกาสใหนกทองเทยวมสวนรวมกบกจกรรมการทองเทยวจากชมชน และสงเสรมการผลตสนคาทองถนปอนสตลาด เพอตอบสนองความตองการของนกทองเทยว (Wurzburger, 2010 อางถงใน Richards and Raymond, 2000) นอกจากนนกทองเทยวสามารถเขามามสวนรวมในการสรางประสบการณทองเทยว(Active) กลาวคอนกทองเทยวสามารถก าหนดกจกรรมการทองเทยวตามความสนใจของแตละบคคล เพอการซบซบเอกลกษณ( Identity) ของแตละทองถน ท าใหการทองเทยวมความสนกสนาน มชวตชวามากขน และลดความเบอหนายของการทองเทยวในรปแบบเดม (Greg Richards, 2010)

ตอมาเปนเรองของการจดสรรงบประมาณ ซงหนวยงานภาครฐไดรบงบประมาณจากเงนราชการบรหารแผนดนเปนหลก รวมถงไดรบงบประมาณเพมเตมจากโครงการทเกยวของกบหนวยงานอน ซงสอดคลองกบแผนพฒนาการทองเทยวแหงชาตปพ.ศ.2555-2559 ทตองการพฒนาการทองเทยวระยะยาวสความยงยนเพอน ามาซงรายไดและความมนคงทางเศรษฐกจของประเทศ เชนการพฒนาโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกเพอการทองเทยว หรอเรองการพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวใหเกดความยงยน นอกจากนยงสอดคลองกบแผนการจดสรรงบประมาณจงหวดนานประจ าปพ.ศ. 2558 ทพบวาส านกนายกรฐมนตรไดจดสรรงบประมาณดานการทองเทยวใหกบ 2 หนวยงานหลกๆ คอ 1)องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(องคกรมหาชน) และ 2)กระทรวงการทองเทยวและกฬา เพอน าไปพฒนาดานการทองเทยว


ในขณะทกจกรรมทนกทองเทยวสามารถมสวนรวมในภาคธรกจ สามารถแตกออกเปน 2 ประเดน ไดแก ธรกจทรวมมอกบหนวยงานรฐบาลในการท าการทองเทยวเชงสรางสรรค และธรกจทคดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคดวยตนเอง เชนเดยวกบภาคชมชน ในการจดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคทเกดขน สวนใหญเปนกจกรรมทคดขนเองจากคนในชมชน ซงสอดคลองกบองคประกอบของการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยรชารดส และเรยมอนด (Richards & Raymond, 2000) ไดอธบายถงองคประกอบส าคญในการด าเนนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค ซงประกอบดวย 1.ศกยภาพในการสรางสรรค หมายถง นกทองเทยวสามารถพฒนาความคดสรางสรรคของตนเองรวมกบคนในทองถนในระหวางการท ากจกรรมตางๆ 2.การเขารวมกจกรรม หมายถงนกทองเทยวสามารถเขารวมกจกรรมเชงสรางสรรคกบคนในชมชนได 3.การมประสบการณกบคณลกษณะของสถานททองเทยว สงทส าคญคอตองเชอมโยงกระบวนการความคดสรางสรรคของนกทองเทยวเขากบคณลกษณะเฉพาะของแหลงทองเทยว 4.การมความคดสรางสรรครวม คอเปนแนวทางทท าใหเกดการคดรวมกนในทกภาคสวน ซงกอใหเกดประโยชนทงภาครฐ เอกชน และชมชน

1.2 กระบวนการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค

1.2.1 การมสวนรวมในการวางแผน ก าหนดรปแบบนโยบายเพอการทองเทยวเชงสรางสรรค

หนวยงานภาครฐ ภาคธรกจ และชมชนมความคดเหนทสอดคลองกน แตอาจจะมรปแบบการท างานทแตกตางกนไป อาทเชน หนวยงานภาครฐจะมหนาทดานการก าหนดยทธศาสตรในแผนงานดานการทองเทยวของจงหวด นอกจากนตวแทนจากภาคธรกจและชมชนกจะมการประชมแลกเปลยนความคดเหนในการวางแผนดานการทองเทยว ซงสอดคลองกบแผนพฒนาการทองเทยวแหงชาตป พ.ศ. 2555-2559 ในประเดนเรอง การสงเสรมกระบวนมสวนรวมของภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรปกครอง ในการบรหารการจดการทรพยากรทองเทยว เพอใหการด าเนนงานดานการทองเทย วมเอกภาพ และเปดโอกาสใหทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการจดการในทกระดบ

นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยทกลาวไวกอนหนานของสงกรานต เขอนธนะ (2556) ทศกษาเกยวกบ “การพฒนากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคลมน าวา จงหวดนาน” พบวา ในสวนของกจกรรมสามารถน ามาพฒนาใหเปนกจกรรมเชงสรางสรรค เพอใหทกคนมสวนรวมในการเกยวของกบการทองเทยว ซงมความสมพนธกบการก าหนดนโยบายเพอพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค

1.2.2 การมสวนรวมในการจดสรรทรพยากรธรรมชาตในจงหวดนาน เพอพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค


นานเปนเมองทมความสมบรณในเรองของแหลงทรพยากรธรรมชาต ควรคาแกการอนรกษ ซงเปนไปในแนวทางเดยวกนกบการสงเกตของผวจย ทพบวา นานมการจดสรรพนททเปนทรพยากรธรรมชาตมาเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค อาทเชน กจกรรมการลองแพในชมชนบานหาดผาขน หรอการไปชมสาหรายไกจากแมน านาน ซงสอดคลองกบแผนพฒนาการทองเทยวพ.ศ.2555-2559 ในประเดนเรองการพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยวใหเกดความยงยน ซงเปนการพฒนาการทองเทยวหลกและแหลงทองเทยวรองเพอน าไปสความยงยน สงเสรมการมสวนรวมของชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนในการพฒนาแหลองทองเทยวใหเปนระบบ(คณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหงชาต, 2554) นอกจากนยงสอดคลองกบการก าหนดต าแหนงในการพฒนาจงหวด ตามแผนพฒนาจงหวดนานปพ.ศ. 2558-2561 ในประเดนทเกยวกบการบรหารทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การอนรกษและฟนฟธรรมชาตใหเปนเมองแหงชมชนคนตนน าทคงสมบรณโดยการมสวนรวมของทกภาคสวน(รายงานวเคราะหสถานการณจงหวดนาน, 2557) รวมถงเปนไปแนวทางเดยวกนกบงานวจยของชรนทรพรรณ อะสตะรตน (2553) ศกษาเรอง “การจดการการทองเทยวเชงอนรกษกบวถชวตชมชน กรณศกษา ตลาดน าอมพวา จงหวดสมทรสงคราม” พบวา ชมชนใหความสนใจกบปญหาทมผลมาจากการทองเทยวเชงอนรกษ และพยายามแกไขปญหาดงกลาว ซงกจกรรมการทองเทยวเชงอนรกษกอใหเกดการเปลยนแปลงของวถชวตชมชน

1.2.3 การมสวนรวมในการเผยแพรวฒนธรรมและประเพณของจงหวดนาน และการรณรงคใหนกทองเทยวเขามามสวนรวมในกจกรรม

ผลจากการสมภาษณเชงลก พบวา วฒนธรรมหลกของจงหวดนานเนนการแตงกายดวยผาพนเมอง รองลงมาคอเรองการอาหารพนถน เนองจากมเอกลกษณทบงบอกถงวถชวตของคนในจงหวดนาน ซงเปนไปในแนวทางเดยวกนกบการสงเกตของผวจยทพบวา คนในจงหวดนานสวนใหญมการแตงกายดวยผาพนเมองเปนหลก จงท าใหนกทองเทยวไมเคอะเขนทจะแตงกายดวยผาพนเมองเชนกน ในขณะเดยวกนในเรองของวฒนธรรมการกน จะเหนวาคนนานสวนใหญจะทานอาหารพนถน โดยจะทานอาหารในรปแบบของขนโตก นกทองเทยวทเดนทางมาจงหวดนานกนยมทานอาหารพนถนดวยเชนกน ซงสอดคลองกบงานวจยของกนตภณ แกวสงา (2556) ทพบวา อ าเภอพมายมแหลงทองเทยวทเปนเอกลกษณ ซงมความโดดเดนเฉพาะตว ซงเปนการกระตนใหเกดการตระหนกร และเกดการมสวนรวมของคนในชมชน ท าใหสามารถดงดดใหนกทองเทยวเดนทางมาทนได ตลอดจนระดบความนยมของแหลงทองเทยว และการสงเสรมการทองเทยวภายในจงหวด โดยมผลมาจากการมสวนรวมในการจดการการทองเทยวทางวฒนธรรม


1.2.4 วธการด าเนนการใหผประกอบการและชมชนเกดการมสวนรวม

ผลการสมภาษณเชงลก พบวา การด าเนนงานใหเกดการมสวนรวมเรมตนจากกระบวนการท าความเขาใจ โดยจะเนนการสอสารกบชมชนเปนหลก โดยเรมจากการหาเครอขายทมความนาเชอถอทสามารถถายทอดไปยงกลมเปาหมายแลวเกดการปฏบตตาม นอกจากนตองมการประชมกนอยางสม าเสมอ ซงสอดคลองกบเรองหลกการส าคญของการสอสารแบบมสวนรวมในดานของความหลากหลายของผเขารวม เนองจากการสอสารแบบมสวนรวมเปนกระบวนการทเนนรบฟงความคดเหน และการยอมรบความคดเหนของบคคลอน โดยผานกจกรรมการสอสารในรปแบบตางๆ เชน การประชม การเสวนา โดยตองด าเนนการบนพนฐานของความสมครใจ ซงวธการดงกลาวใชการสอสารแบบสองทาง(Two-Way communication) กลาวคอเปนการสอสารทผสงสารและผรบสารมการโตตอบซงกนและกน(กาญจนา แกวเทพและคณะ, 2553) ภายใตแนวคดของการจดการการมสวนรวม

นอกจากนกลมผใหขอมลหลกยงอธบายเกยวกบ การรวมกลมองคกรและการจดสรรรายไดของภาคธรกจ โดยจะคดเลอกพนกงานจากภายในจงหวดนานเปนหลก ทงนการกระจายรายไดแบงเปน 2 รปแบบ คอ การจายในรปแบบของเงนเดอน และการจายเงนในรปแบบของชนงาน อยางไรกตามในการรวมกลมและการจดสรรรายไดของชมชน พบวา ชาวบานเปนคนตงกลม และก าหนดหนาทของแตละบคคล ในการจดสรรงบประมาณกจะแบงรายไดเขากองกลางจ านวนหนง ซงสอดคลองงานวจยของปนปนทธ สทธรรมนวงศ (2557) ศกษาเรอง “การสอสารเพอการจดการแหลงทองเทยว โดยการมสวนรวมของชมชน กรณศกษา : โครงการตลาดเกาอางศลา 133 ป” พบวา การจดการแหลงทองเทยวโดยมสวนรวมของชมชนสามารถแบงออกเปน 2 รปแบบ ไดแก 1.การสอสารแบบมสวนรวมภายในเครอขาย โดยใชการบรหารจดการและการวางแผนในทกภาคสวน 2.การสอสารแบบมสวนรวมระหวางเครอขายกบนกทองเทยว

1.2.5 บทบาทของหนวยงานภาครฐในการใหขอมลเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค และกระบวนการแลกเปลยนความคดเหนกบหนวยงานภาครฐ

จากการสมภาษณเชงลก พบวา มหนวยงานภาครฐลงมาใหความรเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรค อาทเชน อพท. ททท. พฒนาชมชน โดยผานการอบรมใหความร การพาไปศกษาดงานตามสถานทตางๆ รวมถงมการจดงานประชมกบหนวยงานภาครฐอยางสม าเสมอ จากทกลาวมาสอดคลองกบยทธศาสตรการทองเทยว พ.ศ. 2558-2560 ในประเดนเรองการบรหารจดการดานการทองเทยว โดยการบรณาการระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาคม ผานกลไกการด าเนนงานตงแตระดบนโยบายจนถงระดบปฏบต นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของสชาดา แสงดวงด, เยาวภา บวเวช และมารษา สจตวนช (2557) ศกษาเรอง “รปแบบการสอสารแบบมสวนรวมเพอขบเคลอนแนวคดการด าเนนงานวสาหกจชมชนในจงหวดนครปฐม ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” พบวา รปแบบการ


สอสารภายในและภายนอกของกลม โดยผานสอและกจกรรมทหลากหลาย ซงมสวนรวมเพอขบเคลอนการด าเนนงานของภาครฐกบชมชนทเหมาะสม ไมวาจะเปน การใชสอประชาสมพนธ สอบคคล จดฝกอบรม รวมก าหนดกลยทธการสอสาร การจดกจกรรมพเศษ และการสรางเครอขายการสอสาร ซงท าใหเกดการแลกเปลยนเรยนร และความคดเหนภายในกลม

1.2.6 สอทใชสอสารกบคนในชมชน

จากการใหขอมลจากกลมผใหขอมลหลก พบวา หนวยงานภาครฐจะเนนการลงพนทเพอไปคยกบคนในชมชน โดยการใชการสอสารแบบปากตอปาก(Word of mouth) รองลงมาจะเปนอนๆ เชน วทย โปสเตอร อยางไรกตามกมสอททง 2 หนวยงานใชเหมอนกน คอแผนพบ เสยงตามสาย รวมถงสอ Social media อาทเชน Facebook และ Line ซงสอดคลองกบงานวจยของกสมา ภเสตว (2553) ศกษาเกยวกบ “การประชาสมพนธเพอสรางการมสวนรวมของชมชนในการสงเสรมการทองเทยวเชงวฒนธรรม” พบวา กลยทธการสอสารหลกส าหรบการมสวนรวมของชมชน ไดแก การเลอกใชสอทเหมาะสมและเฉพาะเจาะจงกบกลมเปาหมาย การใชเครอขายการสอสาร ไมวาจะเปนกลม องคกร หรอชมชนทองถน เพอกอใหเกดการจดการทองเทยวในชมชนใหเกดความยงยน

2. การพฒนาการสอสารแบบมสวนรวมในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรค

ผลการวจยแบงออกเปน 2 ประเดนคอผลด และผลเสย ซงผใหขอมลหลกสวนใหญกลาววาการทองเทยวเชงสรางสรรคมผลดมากกวาผลเสย เนองจากการทองเทยวเชงสรางสรรคท าใหการทองเทยวในจงหวดนานเกดความยงยน โดยมเหตผลคอ เมอนกทองเทยวเขามามสวนรวมท าใหเกดการอนรกษศลปะ และวฒนธรรมทมอยไมใหเลอนหายไป เหตผลประการตอมาคอเปนการสรางรายไดใหกบคนในชมชน ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ทใหความส าคญกบการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยการบรณาการการทองเทยวใหเชอมโยงกบวถชวต วฒนธรรม และทรพยากรธรรมชาต ประเดนทสองเรองผลเสยทมาจากการพฒนาทองเทยวเชงสรางสรรค คอเรองผลประโยชน แตละหนวยงานอาจจะไดผลประโยชนไมเทากน จงกอใหเกดความขดแยง ทงนยงสอดคลองกบหลกการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรค โดย รชารดและเรยมอนด (Richards & Raymond, 2000) อธบายถงเรองการพฒนาในสงททองถนมอย (Build on what you have) เปนการใชสงทมอยใหเกดประโยชนในการด าเนนการใหมกจกรรมเชงสรางสรรคในชมชนมากทสด อยางไรกตามหลกการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคสามารถเชอมโยงกบการพฒนาอยางยงยน โดยมจดเนนส าคญคอการชวยกนดแลทรพยากรของการทองเทยวใหเกดประโยชนสงสด กลาวคอไมไดประโยชนเฉพาะคนในยคปจจบนเทานน แตตองเกบทรพยากรทองเทยวไวใหแกคนรนหลงดวย รวมถงตองมการกระจายรายไดใหแกคนในทองถนทมแหลงทองเทยวตงอย อกทงควรใหคนในชมชนมสวนรวมในการ


จดการการทองเทยว (โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ เลม 27 , 2550 อางถงในวยะดา เสรวชยสวสด, 2544)

2.1 ผลตอบรบจากการรณรงคการทองเทยวเชงสรางสรรค

ผลตอบรบของการรณรงคการทองเทยวเชงสรางสรรค ท าใหจงหวดนานมนกทองเทยวเพมขนอยางตอเนอง จงกอใหเกดรายไดใหกบคนในจงหวดนานไดตลอดทงป อกทงนกทองเทยวสวนใหญเกดการมาซ า เนองจากคมนาคมทมความสะดวก รวมถงแหลงทองเทยวในจงหวดนานมความหลากหลาย ตลอดจนวถของคนนานทมเอกลกษณเฉพาะตว ในขณะเดยวนกทองเทยวสวนใหญกชนชอบในความตงใจและความใสใจในการบรการนกทองเทยว จงท าใหเกดการบอกตอ สงผลใหคนสวนใหญเลอกเดนทางมาทองเทยวทจงหวดนานเพมขน จากทกลาวมาสอดคลองกบงานวจยของดวงพร ค านญวฒน, วาสนา จนทรสวาง, มณฑา โมฬ (2547) ศกษาเรอง “การด าเนนงานหอกระจายขาวสารทตอบสนองความตองการของชมชนอยางยงยน” พบวา การมสวนรวมควรเกดขนในทกขนตอนของการด าเนนงาน การทคนในชมชนมโอกาสในการเขารวมมากเทาไหรกจะท าใหคนในชมชนเกดความรสกเปนเจาของมากตามไปดวย เมอชมชนรสกเปนเจาของ กจะสงผลใหเกดความเอาใจใส การตดตามฟง ตลอดจนน าไปสการดแลรกษา จากทกลาวมาจงเปนเหตผลใหการด าเนนงานหอกระจายขาวสารมความยงยน ซงเปนไปในแนวทางเดยวกนกบการสงเกตของผวจยทพบวา ชาวบานมความเปนมตร และเปนกนเองกบนกทองเทยว รวมถงมการชกชวนนกทองเทยวใหท ากจกรรมรวมกบชาวบาน

นอกจากนการทองเทยวเชงสรางสรรคท าใหกจกรรมดานการทองเทยวในจงหวดนาน มความหลากหลายมากขน เพอเปนการตอบสนองความตองการของนกทองเทยว อกทงการเพมกจกรรมดานการทองเทยวตามแหลงทองเทยวตางๆ ท าใหนกทองเทยวสามารถอยเทยวในแหลงทองเทยวนนไดนานมากยงขน ซงสอดคลองกบยทธศาสตรการทองเทยวพ.ศ.2558-2560 ในยทธศาสตรท 2 เกยวกบประเดนเรองกลยทธการพฒนารายสาขา ทมงเนนในเรองการพฒนาสนคา และบรการดานการทองเทยวใหมคณภาพและมมาตรฐาน โดยการสงเสรมผประกอบการของไทยใหมศกยภาพดานการทองเทยวและ บรการ รวมถงสรางสรรคกจกรรมการทองเทยวรปแบบใหมๆ ใหสอดคลองกบความสนใจของนกทองเทยว ทงนยงสอดคลองกบ McNulty, 2009 (อางถงใน วยะดา เสรวชยสวสด, 2544) ทอธบายเกยวกบเปาหมายของการทองเทยวเชงสรางสรรค ไววา เปนการพยายามใหนกทองเทยวสถานทนนเพมมากขน โดยการกระตนหรอสงเสรมใหนกทองเทยวมความรสกผกพนและเขาใจสถานททองเทยวและชมชนอยางลกซง โดยชมชนมหนาทด าเนนงานการจดกจกรรมตางๆ ทสามารถรกษามรดกทางวฒนธรรมของตนเอง และท าใหนกทองเทยวมโอกาสไดเรยนร และใชความคดสรางสรรคในกจกรรมตางๆ รวมกบชมชน เพอเปนการเสรมสรางประสบการณเกยวกบแหลงทองเทยวนนใหกบนกทองเทยวโดยตรง รวมถงยงสอดคลองกบการสงเกตของผวจยทเหนวา กจกรรมในจงหวดนานมความหลากหลาย และบางกจกรรมตองใชสมาธและระยะเวลาในการท า นกทองเทยวบางทานจงใชเวลาอยกบกจกรรมนนคอนขางนาน


ขอเสนอแนะในการจดการการทองเทยวเชงสรางสรรคในจงหวดนาน

1) ควรมระบบการจดการขยะทดกวาการฝงกลบ เนองจากจ านวนนกทองเทยวในจงหวดนานเพมขน และมแนวโนมวาจะเพมขนในทกๆ ป พนทส าหรบการฝงกลบอาจจะไมเพยงพอ

2) ควรมการรกษาประเพณและวฒนธรรมทสรางคณคาและมชอเสยง อาทเชน การท าตงกาคง ซงเปนหนงในปจจยทเสรมสรางความเขมแขงการทองเทยว โดยการปลกฝงคานยมหรอสรางกจกรรมทเกยวของกบประเพณดงกลาวใหกบเยาวชนทอยในพนท

3) ควรมการรณรงคความเปนเอกลกษณของประเพณในแตละจงหวดใหชดเจน เพอปองกนการลอกเลยนแบบจากจงหวดอน

แนวทางการพฒนาทางดานการทองเทยวใหกบจงหวดอนๆ

จากการศกษางานวจย ขอน าเสนอแนวทางในการพฒนาการทองเทยวส าหรบการสรางการทองเทยวในประเทศไทย โดยผวจยไดท าการรวบรวม วเคราะห รวมไปถงการสงเคราะหขอมลทไดจากผลการวจย และน ามาพฒนาเปนแนวทางทควรปฏบตตาม ดงน

1) ควรจะตองมการรวมมอกนในทกภาคสวน ไมวาจะเปนหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน หรอชมชน รวมทงควรเปดโอกาสใหเกดกระบวนการแลกเปลยนความคดเหนในทกกลม ทงนควรเปนภาษาทเขาใจงาย ไมซบซอน

2)การพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคควรค านงถง 3 มตคอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ในดานเศรษฐกจคอตองมการกระจายรายไดอยางทวถงใหแกคนทกกลม ทางดานสงคมคอการอนรกษวถเดมของจงหวดตนเอง ทงทางดานศลปะ วฒนธรรม และประเพณ โดยเนนวา นกทองเทยวตองปรบเปลยนใหเขากบวถชวตเดมๆ ของชมชน ในขณะทวถเดมของชมชนเองกจะไมเปลยนแปลงไปตามความตองการของนกทองเทยว และในดานสงแวดลอม ควรมการบรหารจดการขยะทมคณภาพ ลดการใชถงพลาสตก เนนการคดแยกขยะกอนทง รวมถงการน าขยะไปรไซเคลเพอเอากลบมาใชใหม

3) การคดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ควรค านงถงผลประโยชนของชมชนเปนหลกกลาวคอนกทองเทยวจะไดความสนกสนานและไดความร กจกรรมดงกลาวควรจะสรางประโยชนใหแกชมชนดวย เชน การด านา นกทองเทยวสามารถเรยนรวถชวต แตชาวบานกสามารถลดตนทนการจางแรงงาน เปนตน


รายการอางอง ภาษาไทย กาญจนา แกวเทพ. (2543). สอเพอชมชน การประมวลองคความร. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทน สนบสนนการวจย (สกว.) กนตภณ แกวสงา. (2556). การจดการความรการทองเทยวเชงสรางสรรคในแหลงทองเทยวทาง วฒนธรรม อ าเภอพมาย จงหวด นครราชสมา. นครราชสมา : วทยานพนธปรญญาวทยาการ สารสนเทศมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. กสมา ภเสตว. (2553). การประชาสมพนธเพอสรางการมสวนรวมของชมชนในการสงเสรมการ ทองเทยวเชงวฒนธรรม. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหงชาต. (2554). แผนพฒนาการทองเทยวแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559. กอบกาญจน วฒนวรางกร. (2558). “กอบกาญจน” เผยยอดนกทองเทยวไทยเทศเพม รายไดพงรณรงค ศกรแตงชดไทย : ASTVผจดการออนไลน. สบคนเมอวนท 3 กนยายน 2558, เขาถงไดจาก http://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx?NewsID=9580000052685 ชรนทรพรรณ อะสตรตน. (2553). การจดการการทองเทยวเชงอนรกษกบวถชวตชมชน กรณศกษา ตลาดน า อมพวา อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม . ศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชลลดา กจรนภรมยสข. (2548). การศกษาสถานะขององคความร ดานการสอสารและการมสวนรวมใน วทยานพนธ สาขานเทศศาสตรพฒนาการของไทย. วทยานพนธปรญญา นเทศศาตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ดวงพร ค านญวฒน , วาสนา จนทรสวาง , มณฑา โมฬ. (2547). การด าเนนงานหอกระจายขาวสาร ทสนองตอบความตองการของชมชนอยางยงยน. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนงานวจย. ปนปนทธ สทธรรมนวงศ. (2557). การสอสารเพอการจดการแหลงทองเทยว โดยการมสวนรวมของ ชมชน กรณศกษา : โครงการตลาดเกาอางศลา 133 ป. คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยศรปทม. พมพพสทธ อวนล า. (ม.ป.ป.). การทองเทยวสรางสรรค (Creative Tourism). สบคนเมอวนท 26 มกราคม 2559, เขาถงได จาก http://www.cddubon.net/ วยะดา เสรวชยสวสด . (2544). การพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมในเขตภาคเหนอตอนบน ของประเทศไทยให เปนรปแบบการทอง เท ยว เช งสร า ง สรรค . ปร ชญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยแมฟาหลวง. ส านกงานสถตจงหวดนาน. (2558). รายงานวเคราะหสถานการณจงหวดนาน. สบคนเมอวนท 3 ตลาคม 2558, เขาถงไดจาก http://osthailand.nic.go.th

http://osthailand.nic.go.th/


สงกรานต เขอนธนะ. (2556). การพฒนากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคลมน าวา จงหวด น า น . พะเยา : มหาวทยาลยพะเยา สชาดา แสงดวงด , เยาวภา บวเวช และมารษา สจตวนช. (2557). รปแบบการสอสารแบบมสวนรวม เพอขบเคลอนแนวคดการด าเนนงานวสาหกจชมชนในจงหวดนครปฐม ตามหลกปรชญา เศรษฐกจ พอเพยง. มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม. ภาษาองกฤษ Richards, G. & Raymond, C. (2000). Creative tourism. ATLAS News, 23, 16-20. Richards, G. & Munsters, W. (Eds.). (2010). Cultural tourism research methods. Wallingford, Oxfordshire, UK: Cambridge, Mass.

Participatory Communication for Promoting Creative Tourism in … · 2017-02-28 · 156...

Documents

Transcript of Participatory Communication for Promoting Creative Tourism in … · 2017-02-28 · 156...