NÜKLEER ELEKTRİK NÜKLEER ELEKTRİK SANTRALLERİSANTRALLERİ

Elektrik enerjisi en temiz ve kullanımı en Elektrik enerjisi en temiz ve kullanımı en kolay enerji türü olup, başka bir enerjiyi kolay enerji türü olup, başka bir enerjiyi elektrik enerjisi yerine ikame etmek, hemen elektrik enerjisi yerine ikame etmek, hemen hemen imkansızdır. hemen imkansızdır.

Bu güne kadar elektrik enerjisine Bu güne kadar elektrik enerjisine çevrilebilecek diğer enerji türleri ve enerjiye çevrilebilecek diğer enerji türleri ve enerjiye dönüştürülebilecek potansiyel kaynaklar, dönüştürülebilecek potansiyel kaynaklar, başta maliyet olmak üzere birçok faktörler başta maliyet olmak üzere birçok faktörler dikkate alınarak, kullanılmıştır ve dikkate alınarak, kullanılmıştır ve kullanılmaktadır.kullanılmaktadır.

Nükleer enerji ve nükleer santraller de 1950’li Nükleer enerji ve nükleer santraller de 1950’li yıllardan beri dünyada elektrik üretim yıllardan beri dünyada elektrik üretim metotlarından biri olarak kullanılmaya metotlarından biri olarak kullanılmaya başlamıştır.başlamıştır.

Ülkemizde nükleer santral tartışmaları Ülkemizde nükleer santral tartışmaları 1970’ler de başladı ve son yıllarda yoğunlaştı.1970’ler de başladı ve son yıllarda yoğunlaştı.

1972 yılında Başbakanlık Atom Enerjisi 1972 yılında Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu tarafından hazırlanan raporda, Komisyonu tarafından hazırlanan raporda, 1981’den itibaren 1997’ye kadar 7 adet 7’şer 1981’den itibaren 1997’ye kadar 7 adet 7’şer bin megavat’lık nükleer santrallerin kurulması; bin megavat’lık nükleer santrallerin kurulması; aksi halde 1981’den sonra mevcut ulusal aksi halde 1981’den sonra mevcut ulusal kaynakların üreteceği elektriğin, tüketimi kaynakların üreteceği elektriğin, tüketimi karşılamayacağı belirtildi.karşılamayacağı belirtildi.

Dünya genelinde enerji üretiminde, nükleer Dünya genelinde enerji üretiminde, nükleer santrallerin payı %16 civarında olup, bu santrallerin payı %16 civarında olup, bu oranın 2025 yılına kadar %9-10’lara düşmesi oranın 2025 yılına kadar %9-10’lara düşmesi tahmin edilmektedir. Çünkü bütün dünya artık tahmin edilmektedir. Çünkü bütün dünya artık bu üretimin çevre ve insanlık için büyük bu üretimin çevre ve insanlık için büyük tehlike olduğunu fark etmiş ve yenilenebilir tehlike olduğunu fark etmiş ve yenilenebilir enerjilere hızla yönelmeye başlamıştır. enerjilere hızla yönelmeye başlamıştır.

Bunun sebebini aşağıdaki nükleer santral Bunun sebebini aşağıdaki nükleer santral kazalarını gösteren tablo açıklamaktadır.kazalarını gösteren tablo açıklamaktadır.

Çernobil’e kadar 400 küsur kazanın Çernobil’e kadar 400 küsur kazanın meydana geldiği, bunların pek çoğunun meydana geldiği, bunların pek çoğunun gizlendiği çevreci kuruluşlar ve STK’lar gizlendiği çevreci kuruluşlar ve STK’lar tarafından tespit edilmiştir. tarafından tespit edilmiştir.

Kanada ve Amerika’da 1978, Almanya’da Kanada ve Amerika’da 1978, Almanya’da 1982 yılından bu yana nükleer santral siparişi 1982 yılından bu yana nükleer santral siparişi yok. yok.

Fransa 1997 yılından 2010 yılına kadar Fransa 1997 yılından 2010 yılına kadar nükleer programı askıya aldı. nükleer programı askıya aldı.

Avusturya 1978’de yapımı biten Avusturya 1978’de yapımı biten (Zwentendorf) santrali, referandum sonucu (Zwentendorf) santrali, referandum sonucu hiç çalıştırılmadan kapatıldı. hiç çalıştırılmadan kapatıldı.

Filipinler’de (Batan) santrali, mühendislik ve Filipinler’de (Batan) santrali, mühendislik ve yapım hataları nedeniyle işletmeye alınmadı.yapım hataları nedeniyle işletmeye alınmadı.

Brezilya, yapımı bitmekte olan ikinci Brezilya, yapımı bitmekte olan ikinci santralinden ve 1,1 milyar Dolar harcadığı 3 santralinden ve 1,1 milyar Dolar harcadığı 3 santralinden vazgeçti.santralinden vazgeçti.

İsveç, 1980 yılında yaptığı referandumda, İsveç, 1980 yılında yaptığı referandumda, elektriğinin %46’sını elde ettiği tüm nükleer elektriğinin %46’sını elde ettiği tüm nükleer santrallerini 2010 yılından itibaren kapatma santrallerini 2010 yılından itibaren kapatma kararı aldı.kararı aldı.

İtalya, 1987’de yaptığı referandumla nükleer İtalya, 1987’de yaptığı referandumla nükleer enerji santrallerinden vazgeçti ve %70’i bitmiş enerji santrallerinden vazgeçti ve %70’i bitmiş olan (Montalto di Castro) dahil 4 santralini olan (Montalto di Castro) dahil 4 santralini kapattı. kapattı.

Almanya, 1991’de bitirilen (SNR-300 Calkar Almanya, 1991’de bitirilen (SNR-300 Calkar ve Hanau Mox) santrallerini hiç işletmeden ve Hanau Mox) santrallerini hiç işletmeden kapattı. kapattı.

İspanya, 1984 yılında bitirilen (Lemoniz1 ve 2 İspanya, 1984 yılında bitirilen (Lemoniz1 ve 2 ve Valdecaballeros 1 ve 2) santrallerini ve Valdecaballeros 1 ve 2) santrallerini kapattı.kapattı.

ABD, 1984 yılında bitmiş olan (Shoreham) ABD, 1984 yılında bitmiş olan (Shoreham) santralini işletmeye almadan kapattı.santralini işletmeye almadan kapattı.

Danimarka, Yunanistan, İrlanda, Danimarka, Yunanistan, İrlanda, Lüksemburg, Avusturya ve Portekiz nükleer Lüksemburg, Avusturya ve Portekiz nükleer enerji santrali kullanmıyorlar. enerji santrali kullanmıyorlar.

Türkiye,de ilk olarak 1976 yılında Akkuyu’da Türkiye,de ilk olarak 1976 yılında Akkuyu’da kurulması düşünülen santral için yer lisansı kurulması düşünülen santral için yer lisansı onayı çıkartıldı. Geçen 33 yıllık süre onayı çıkartıldı. Geçen 33 yıllık süre içerisinde nükleer lobilerin santral kurma içerisinde nükleer lobilerin santral kurma girişimleri dönem dönem yoğunlaşarak girişimleri dönem dönem yoğunlaşarak devam etmiş; meslek odalarının, bilim devam etmiş; meslek odalarının, bilim insanlarının, çevre koşullarının, STK’ların insanlarının, çevre koşullarının, STK’ların haklı itirazları ile iktidarlar geri adım atmak haklı itirazları ile iktidarlar geri adım atmak zorunda kalmışlardır. zorunda kalmışlardır.

1995 yılında Akkuyu’ya nükleer santral 1995 yılında Akkuyu’ya nükleer santral kurmaya yönelik ihalenin 15 Ekim 1999’da kurmaya yönelik ihalenin 15 Ekim 1999’da karara bağlanacağı açıklandı. Ancak karara bağlanacağı açıklandı. Ancak belenmedik bir olay oldu. Japonya’da belenmedik bir olay oldu. Japonya’da (Takaimuza) kazası oldu. Artan toplumsal (Takaimuza) kazası oldu. Artan toplumsal muhalefet sonucu bu proje rafa kaldırıldı.muhalefet sonucu bu proje rafa kaldırıldı.

Şimdiki hükümet de geleceğimizi tehdit eden Şimdiki hükümet de geleceğimizi tehdit eden bu büyük yanlışa yönelmektedir. Sinop’da bu büyük yanlışa yönelmektedir. Sinop’da 1800 megavatlık nükleer santral kurulması 1800 megavatlık nükleer santral kurulması kararını açıklamışlar ve ardından Enerji kararını açıklamışlar ve ardından Enerji Bakanlığı yetkilileri nükleer lobilerle/şirketlerle Bakanlığı yetkilileri nükleer lobilerle/şirketlerle görüşmeye başlamışlardır.görüşmeye başlamışlardır.

1995 yılında Ukrayna Sağlık Bakanlığı’nın ve BM 1995 yılında Ukrayna Sağlık Bakanlığı’nın ve BM sekreterliğinin hazırladıkları rapora göre: Çernobil sekreterliğinin hazırladıkları rapora göre: Çernobil kazası nedeniyle Ukrayna’da 125.000 kişi ölmüş, kazası nedeniyle Ukrayna’da 125.000 kişi ölmüş, 400 bin kişi zorunlu olarak göç etmiş. 160.000 400 bin kişi zorunlu olarak göç etmiş. 160.000 km’den fazla alan radyoaktif kirlenmeye maruz km’den fazla alan radyoaktif kirlenmeye maruz kalmış. Kazadan 9 milyon kişi direk etkilenmiş. kalmış. Kazadan 9 milyon kişi direk etkilenmiş. Beyaz Rusya’da tiroid kanserleri 100 kat artmış. Beyaz Rusya’da tiroid kanserleri 100 kat artmış. Bütün bunların mevcut ekonomiye ve gelecek Bütün bunların mevcut ekonomiye ve gelecek nesillere maliyetinin 350 milyar Dolar olduğu ifade nesillere maliyetinin 350 milyar Dolar olduğu ifade edilmişti. Manevi yıkıntının da korkunç olduğunu edilmişti. Manevi yıkıntının da korkunç olduğunu kimse inkar edemez. Çernobil’in etkileri yurdumuzda kimse inkar edemez. Çernobil’in etkileri yurdumuzda da büyük ölçüde hissedilmiş, Karadeniz Bölgesi da büyük ölçüde hissedilmiş, Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere Bolu, Düzce’ye kadar kanser başta olmak üzere Bolu, Düzce’ye kadar kanser vakaları artmıştır.vakaları artmıştır.

Türkiye için tehlikeli durumda olan bir nükleer Türkiye için tehlikeli durumda olan bir nükleer santral da Ermenistan’da Iğdır’a 30 km mesafedeki santral da Ermenistan’da Iğdır’a 30 km mesafedeki eski teknolojiyle kurulmuş ve halen işletilmekte olan eski teknolojiyle kurulmuş ve halen işletilmekte olan (Metzamor) santralidir. (Metzamor) santralidir.

Hükümet bu tehlikeye karşı uluslar arası girişimlerde Hükümet bu tehlikeye karşı uluslar arası girişimlerde bulunacağı yerde, dünyanın vazgeçmeye çalıştığı bulunacağı yerde, dünyanın vazgeçmeye çalıştığı teknolojiyi yurdumuza sokmaya gayret etmektedir.teknolojiyi yurdumuza sokmaya gayret etmektedir.

Ülkemizde hidroelektrik potansiyelinin yılda 126 Ülkemizde hidroelektrik potansiyelinin yılda 126 milyar kilovat saat olduğu ve bu potansiyelin halen milyar kilovat saat olduğu ve bu potansiyelin halen %24-25’lik kısmının kullanıldığı D.S.İ. ve elektrik %24-25’lik kısmının kullanıldığı D.S.İ. ve elektrik mühendisleri odalarının yaptığı açıklamalardan ifade mühendisleri odalarının yaptığı açıklamalardan ifade edilmiştir.edilmiştir.

Jeotermal kaynaklar açısından Avrupa’nın birinci Jeotermal kaynaklar açısından Avrupa’nın birinci ülkesi konumunda olan Türkiye’de bu enerjiden ülkesi konumunda olan Türkiye’de bu enerjiden elektrik elde edilmediği bir yana, bu enerji elektrik elde edilmediği bir yana, bu enerji kaynağının ısınma amaçlı değerlendirilme oranının kaynağının ısınma amaçlı değerlendirilme oranının bile %10’a ulaşamadığı düşündürücüdür. Rüzgar bile %10’a ulaşamadığı düşündürücüdür. Rüzgar potansiyeli de ülkemiz için çok önemli bir enerji potansiyeli de ülkemiz için çok önemli bir enerji kaynağıdır. Bu gün kesin olarak tespitler yapılmamış kaynağıdır. Bu gün kesin olarak tespitler yapılmamış ancak en çok bilinen rüzgar santrali Çeşme-ancak en çok bilinen rüzgar santrali Çeşme-Alaçatı’da olup, 24 megavat’lık bir güce sahiptir. Alaçatı’da olup, 24 megavat’lık bir güce sahiptir. Güneş enerjisi de ülkemiz için çok önemli bir Güneş enerjisi de ülkemiz için çok önemli bir kaynaktır. Resmi rakamlara göre, ülkemizde elektrik kaynaktır. Resmi rakamlara göre, ülkemizde elektrik dağıtımı ve kullanımındaki kayıp ve kaçaklar dağıtımı ve kullanımındaki kayıp ve kaçaklar %20’leri bulmaktadır ki; bu oran dünya %20’leri bulmaktadır ki; bu oran dünya standartlarının çok üstündedir. standartlarının çok üstündedir.

Bunun denetlenmesi de enerji problemlerimize Bunun denetlenmesi de enerji problemlerimize büyük katkılar sağlayacaktır. büyük katkılar sağlayacaktır.

Nükleer santral taraftarlarının, acil enerji Nükleer santral taraftarlarının, acil enerji ihtiyacına çözüm gibi gördükleri bu alternatif; ihtiyacına çözüm gibi gördükleri bu alternatif; tam tersi özelliktedir. Lisanslama, etüd ve tam tersi özelliktedir. Lisanslama, etüd ve yapım aşamaları 15 ila 25 yıla kadar uzar. yapım aşamaları 15 ila 25 yıla kadar uzar. Hem kurulum, hem üretim-işletim hem de Hem kurulum, hem üretim-işletim hem de güvenlik maliyetleri çok yüksektir. 35-40 yıllık güvenlik maliyetleri çok yüksektir. 35-40 yıllık ekonomik ömürleri içinde sıkça arıza ekonomik ömürleri içinde sıkça arıza yapmaktadır. Ayrıca ekonomik ve teknik yapmaktadır. Ayrıca ekonomik ve teknik ömrünü bitiren bir nükleer santralin sökülme ömrünü bitiren bir nükleer santralin sökülme işleminin, yapımı kadar hatta daha pahalıya işleminin, yapımı kadar hatta daha pahalıya mal olduğu ifade edilmektedir.mal olduğu ifade edilmektedir.

Nükleer santrallerin bütün dezavantajlarını ve Nükleer santrallerin bütün dezavantajlarını ve tehlikelerini bir tarafa bıraksak dahi; dünyada tehlikelerini bir tarafa bıraksak dahi; dünyada bu santrallerin (atık sorunu) çözülememiştir. bu santrallerin (atık sorunu) çözülememiştir. Henüz dünyanın hiçbir bölgesinde nükleer Henüz dünyanın hiçbir bölgesinde nükleer atıkların saklanması için lisanslı bir depolama atıkların saklanması için lisanslı bir depolama alanı bulunmamaktadır. Bu atıklar, yaydıkları alanı bulunmamaktadır. Bu atıklar, yaydıkları ışınlar sebebiyle, çevre açısından çok ciddi ışınlar sebebiyle, çevre açısından çok ciddi bir tehdittir. Nazari olarak bu atıkların, bir tehdittir. Nazari olarak bu atıkların, toprağın 1000 metre derine gömülmesi veya toprağın 1000 metre derine gömülmesi veya çok kalın, yoğun beton duvarlı veya kurşun çok kalın, yoğun beton duvarlı veya kurşun kaplı duvarlı depolarda saklanması gerekir ki; kaplı duvarlı depolarda saklanması gerekir ki; bu da maddeten mümkün değildir.bu da maddeten mümkün değildir.

Avrupa ülkeleri ve A.B.D. bu atıklar için Avrupa ülkeleri ve A.B.D. bu atıklar için muazzam paralar harcamaktadır ve muazzam paralar harcamaktadır ve ahlaksızca başta Hindistan ve Afrika ülkeleri ahlaksızca başta Hindistan ve Afrika ülkeleri bu atıkların çöplüğü olarak bu atıkların çöplüğü olarak kullanılmaktadırlar. Maalesef Türkiye’de bu kullanılmaktadırlar. Maalesef Türkiye’de bu ülkelerden birisidir. (Karadeniz’de, Tuzla’da ülkelerden birisidir. (Karadeniz’de, Tuzla’da bulunan variller, sahipsiz depolarda, çürümüş bulunan variller, sahipsiz depolarda, çürümüş varillerden yağmur sularının toprağa varillerden yağmur sularının toprağa karıştırdığı, ne olduğu anlaşılamayan, bazı karıştırdığı, ne olduğu anlaşılamayan, bazı cesur basının kamuoyuna duyurduğu atıklar)cesur basının kamuoyuna duyurduğu atıklar)

Türkiye, yerli yenilenebilir enerji kaynaklarını Türkiye, yerli yenilenebilir enerji kaynaklarını uzun yıllardır ihmal etmiş, neoliberal uzun yıllardır ihmal etmiş, neoliberal politikalarla, doğalgaza bağımlı bir enerji politikalarla, doğalgaza bağımlı bir enerji politikasına yönlendirilmiş durumdadır. Esas politikasına yönlendirilmiş durumdadır. Esas olan kendi kaynaklarımıza dayalı bir ulusal olan kendi kaynaklarımıza dayalı bir ulusal enerji politikamızın oluşturulması, bu enerji politikamızın oluşturulması, bu politikada kaynak çeşitliliği ve ulusal politikada kaynak çeşitliliği ve ulusal bağımsızlık açısından kendi kaynaklarımıza bağımsızlık açısından kendi kaynaklarımıza öncelik verilmesidir. Nükleer santrallere öncelik verilmesidir. Nükleer santrallere ihtiyaç yoktur.ihtiyaç yoktur.

Dünyada işsiz kalan nükleer lobilerin ve Dünyada işsiz kalan nükleer lobilerin ve şirketlerin kar hırslarına, çocuklarımızın şirketlerin kar hırslarına, çocuklarımızın geleceğini kurban vermeyeceğiz.. geleceğini kurban vermeyeceğiz..

Faydalanılan Kaynaklar:Faydalanılan Kaynaklar:

1.1. Arif Künar’ın “Neden nükleer santrallere Arif Künar’ın “Neden nükleer santrallere hayır” isimli eserihayır” isimli eseri

2.2. Elektrik Mühendisleri Odası bültenleriElektrik Mühendisleri Odası bültenleri

3.3. Nükleer Karşıtı Platform bültenleri.Nükleer Karşıtı Platform bültenleri.