ANG NOBELA

MAHAHALAGANG TANONG:

Bakit nag-iiba-iba ang paksa ng nobela sa bawat

panahon at bansang pinanggalingan nito?

Paano lumaganap ang nobela sa mga bansa sa

Asya?

Paano ang tamang paraan ng pagbibigay ng

komentaryo, positibo o negatibo man ito?

KAHULUGAN NG NOBELA:

Ang nobela ay binubuo ng mga yugto na nagsasalaysay ng mga

kawing-kawing na pangyayari ng buhay ng mga tao na bukod sa

nagbibigay-aliw ay nagpapakilos at pumupukaw sa damdamin at

kamalayan ng mga mambabasa.

Iisa ang balangkas ng nobela, nagkakaiba lamang ito sa

nilalaman dahil ang mga pangyayaring isinasalaysaydito ay may

kaugnayan sa lipunang ginagalawan ng mga mamamayan at

naglalarawan ng kultura ng bawat bansang pinanggagalingan

nito.

URI NG NOBELA:

1. Nobelang Romansa - ukol sa pag-

iibigan 

2. Kasaysayan - binibigyang-diin ang

kasaysayan o pangyayaring nakalipas na 

3. Nobelang Banghay - isang akdang nasa

pagkakabalangkas ng mga pangyayari ang

ikawiwili ng mga mambabasa 

4. Nobelang Masining - paglalarawan sa tauhan at

pagkakasunud-sunod ng pangyayari ang ikinawiwili

ng mga mambabasa 

5. Layunin - mga layunin at mga simulan, lubhang

mahalaga sa buhay ng tao 

6. Nobelang Tauhan - binibigyang-diin sa nobelang

ito ang katauhan ng pangunahing tauhan, mga

hangarin, kalagayan, sitwasyon, at

pangangailangan 

7. Nobelang Pagbabago - ukol sa mga pangyayari na

nakakapagpabago ng ating buhay o sistema

ELEMENTO NG NOBELA:

1. tagpuan - lugar at panahon ng mga pinangyarihan 

2. tauhan - nagpapagalaw at nagbibigay buhay sa nobela 

3. banghay - pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa

nobela 

4. pananaw - panauhang ginagamit ng may-akda

    a. una - kapag kasali ang may-akda sa kwento 

    b. pangalawa - ang may-akda ay nakikipag-usap 

    c. pangatlo - batay sa nakikita o obserbasyon ng may-akda 

5. tema - paksang-diwang binibigyan ng

diin sa nobela 

6. damdamin - nagbibigay kulay sa mga

pangyayari 

7. pamamaraan - istilo ng manunulat 

8. pananalita - diyalogong ginagamit sa

nobela 

9. simbolismo - nagbibigay ng mas

malalim na kahulugan sa tao, bagay at

pangyayari 

LAYUNIN NG NOBELA:

1. gumising sa diwa at damdamin 

2. nananawagan sa talino ng guni-guni 

3. mapukaw ang damdamin ng mambabasa 

4. magbigay ng aral tungo sa pag-unlad ng

buhay at lipunan 

5. nagsisilbing daan tungo sa pagbabago ng

sarili at lipunan 

KATANGIAN NG NOBELA:

1. maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan 

2. pumupuna ng lahat ng larangan ng buhay 

3. dapat maging malikhain at maguni-guni ang paglalahad 

4. pumupukaw ng damdamin ng mambabasa kaya ito nagiging kawili-

wili 

5. binubuo ng 20 000-40 000 na salitaTemplate:Fact 

6. kailangang isaalang-alang ang ukol sa kaasalan 

7. maraming ligaw na tagpo at kaganapan 

8. ang balangkas ng mga pangyayari ay tumutukoy sa kaisahang ibig

mangyari

KASAYASAYAN NG PAG-UNLAD NG NOBELA SA ASYA

Sinaunang Panahon

Isinulat ang mga kathang salaysay na tuluyan at itinuring na

nobela ang ilan sa mga kathang ito na karamihan ay nagmula sa

Ehipto.

Sa India, may itinuring na tagapagpauna ng nobela—ito ay ang

Dashakumaracarita (Mga Kwento ng Tatlong Prinsipe) na isang

tuluyang romansa na isinulat ni Dandin sa wikang Sanskrit

noong ika-16 na siglo.

Sa Japan naman, noong ika-16 na siglo, naisulat ang Tale of

Genji ni Boroness Shikibu Murasaki.

Gitnang Panahon

Sa Europa, sumikat ang mahahabang kwentong berso

at ang Fabliau, isang nakakatuwang akda na karaniwan

ay nakikita sa sinaunang Pransya. Ang mga ito ang

siyang nakatulong sa paglinang ng Nobela sa Asya.

Sa pagitan ng 1605 at 1612, ipinalimbag ni Miguel de

Cervantes ang itinuturing na unang mahalagang nobela

sa Kanluraning daigdig, ito ang Don Quixote De la

Mancha, isang nobelang espanyol na nagsasalaysay ng

mga adbentura.

Modernong Nobela sa Ingles

Nadagdagan ang kasikatan ng nobela noong ika-

18 siglo, si Daniel Defoe ang sumulat ng Robinson

Crusoe (1719) at Moll Flanders (1722)

Si Samuel Richardon naman ang itinuturing na

tagapaglikha ng nobela ng tauhan, sinulat niya

ang Pamela (1740-1741) at Clarissa (1747-1748)

Samantala, si Henry Fielding ang unang

tuwirang sumulat ng nobela dahil alam niyang ang

isinulat niya ay isang nobela.

Mga Impluwensya sa pagsulat ng nobela

Ayon kay Virgilio S. Almario, naging impluwensiya sa

ilang mga nobelistang Pilipino ang sumusunod na mga

akdang banyaga: ang Hudeo Errante (1844) ni Eugene

Sue, ang Conde de Montecristo (1844-46) at ang La

Dama de las Camellias (1848) ni Alexandre Dumas, ang

Les Miserables (1862) ng mga kastila.

 

KALIGIRANG KASAYSAYAN NG NOBELA SA PILIPINAS

Panahon ng Kastila

Ang kasaysayan ng nobela sa Pilipinas ay nagsimula noong

Panahon ng Kastila na may paksain tungkol sa relihiyon,

kabutihang-asal, nasyonalismo, at pagbabago. Nagpapatuloy

ito hanggang sa kasalukuyang panahon.

Sa panahong ito, ang Commission Permanente de Censura

ang sumusuri ng mga akdang pampanitikan na nilalathala

upang siguraduhin na walang ano mang paglaban sa

pamahalaang Kastila.

2 uri ng nobela sa panahon ng Kastila.

Nobelang Pangrelihiyon - nagbibigay diin sa

kabutihang-asal

Nobelang Mapaghimagsik - nagbibigay diin sa

kalayaan, reporma, pagbabago, at diwang nasyonalismo

Mga Nobela sa Panahon ng Kastila.

Ang Noli me Tangere at El Filbusterismo ni Jose Rizal

na ang paksa ay tungkol sa Himagsikan.

Doctrina Christiana ni Padre Juan de Placencia at

Padre Domingo Nieva na tungkol sa relihiyon.

Urbana at Felisa ni Padre Modesto de Castro

na tungkol kagandahang asal at relihiyon.

Barlaan at Josaphat ni Padre Antonio de Borja

na tungkol sa relihiyon.

Ninay ni Pedro Paterno

Ang Bandido ng Pilipinas ni Graciano- Lopez

Jaena na tungkol sa paghihimagsik.

Panahon ng Amerikano

Nahahati sa tatlong panahon ang kasaysayan ng nobela

noong panahon ng Amerikano:

Panahon ng Aklatan-Bayan (1900-1921)

- naging maunlad ang nobela na tumatalakay sa mga paksain

tungkol sa pag-ibig, paghihimagsik, buhay lalawigan at

karanasan. Inilalathala sa mgapahayagan ang mga nobela na

payugtu-yugto o hinahati sa parte ang nobela sa mga kabanata.

Si Lope K. Santos, ama ng Balarilang Tagalog ang nagsimula

ng ganitong paglalathala.

Halimbawa ng pahayagan

Ang Kapatid ng Bayan

Muling Pagsilang

Ang Kaliwanagan

Mga nobelang nailathala ng mga pahayagan.

Salawahang pag- ibig ni Lope K. Santos

Unang Bulaklak ni Valeriano Hernandez Peña na nilathala

sa Ang Kaliwanagan

Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Peña na

nilathala sa Ang Kapatid ng Bayan

Mag-inang Mahirap ni Valeriano Hernandez Peña na

nilathala sa Muling Pagsilang

Sampaguitang Walang Bango (1918) ni Inigo Ed Regalado

Panahon ng Ilaw at Panitik (1922-1934)

-hindi naging maunlad nobela at nahalina ang mga

nobelista na sumulat ng tula at maikling kuwento.

Mga nobela:

a. Mutyang itinapon ni Rosalia Aguinaldo

b. Magmamani ni Teofilo Sanco

Panahon ng MalasarilingPamahalaan (1934-1942).

-bumaba ang uri ng nobela dahil sa pagkakahilig ng

mga tao sa mga tula at maikling kwento gayundin din

dahil sa pagbabago ng panahon.

Panahon ng mga Hapon

Noong Panahon ng Hapon, hindi rin naging maunlad

ang nobela dahil sa kakulangan sa materyales (papel)

at niliitan ang mga letra (sa Liwayway).

Mga Nobela sa panahon ng Hapon

Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz

Sa Lundo ng Pangarap - Gervacio Santiago

Lumubog ang Bitwin - Isidro Castillo

Sa pula, sa puti ni Francisco Soc rodrigo

Panahon ng Republika

Panahon ng Ikatlong Repulika ng Pilipinas

-walang pagbabago sa sistema ng pagsulat ng nobela subalit

nagkaroon ng atakeng tradisyunal. Tumatalakay ng mga

paksain tungkol sa nasyonalismo, isyung panlipunan at

naglalayong mang-aliw ng mambabasa.

Halimbawa ng nobela sa panahon na ito:

Sa Mga Kuko ng Liwanag - Edgardo Reyes

Binhi at Bunga - Lazaro Francisco

Dekada 70 - Lualhati Bautista

Luha ng Buwaya - Amado V. Hernandez

Mga Ibong Mandaragit - Amado V. Hernandez

Daluyong - Lazaro Francisco

Bagong Lipunan (1972-kasalukuyan)

Noong panahon ng batas militar hanggang kasalukuyan,

tumatalakay ang mga nobela ng mga paksain tungkol sa

reporma, pag-ibig, ugaling Pilipino, pamilya, pangaraw-

araw na pamumuhay. Nagbalik ang nobela sa romantisismo

na nailalathala sa Liwayway at nasa pamantayang

komersyal.

Mga Nobela ng Panahon ng Republika:

Ginto ang Kayumangging Lupa - Dominador Mirasol

Maling Pook, Maling Panahon, Dito, Ngayon - Lualhati

Bautista

Dekada 50

Lumaganap sa panahong ito ang problema sa lupa at

insureksiyon kung kaya, lumutang ang mga paksang may

kinalaman sa mga suliraning panlipunan at kakaibang larawan

ng buhay sa mga nobela.

Mga Nobela ng Dekada 50

“Maganda pa ang Daigdig” ni Lazaro Francisco.

“Pagkamulat ni Magdalena” nina Alejandro Abadilla at

Elpidio Kapulong.

“Ang Tundo man ay may Langit din” Ni Andres Kristobal

Cruz

“Mga Ibong Mandaragit” ni Amado V. Hernandez

Dekada 60-nagsimula na ang kabi- kabilang protesta laban sa bulok na sistema ng

pamahalaan.

-sa unang tatlong taon nito, nanatili ang mga nobelang maromansa,

samantalang sa kalagitnaan ng dekada ay nagsimula na ang pakikilahok sa

pagmumulat tungkol sa mga problemang kinakabaka ng karamihang

mamamayan.

Mga nobela ng Dekada 60

“Daluyong” ni Lazaro Francisco

“Luha ng Buwaya” ni Amado V. Hernandez

“Apoy sa Madaling Araw” nina Dominador Mirasol at rogelio Ordoñez.

“Sa Kagubatan ng Lungsod” at “Sa mga Kuko ng Liwanag” ni Edgardo M.

Reyes.

“Dugo sa Kayumangging Lupa” ni Efren R. Abueg

“Ipaglaban mo ako” at “Nagbabagang Paraiso” ni Liwayway Arceo

Dekado 70

-nagpatuloy sa dito ang paglalathala ng mga nobela.

-isa sa mga namayagpag na magasin ay ang Liwayway. Sa

magasing ito, nalatahala ang karamihan sa mga nobelang

nabanggit sa dekada 60.

-ang lantarang pagwagayway ng bandilang pula ay lumaganap

sa panahong ito. Kabi- kabila ang mga rali at protesta ng mga

estudyante, manggagawa at magsasaka sa kalsada hanggang sa

ipatupad ni pangulong Ferdinand Marcos ang batas militar.

Natahimik ang mga lansangan. Nabusalana ang bibig ng mga

mamamayan at halos mapuno ang mga kulungan sa mga

bilanggong pulitikal. Naging maigting ang pamumuna ng mga

nobelista sa lipunan.

ga Nobela ng Dekada 70

“Mga Buwaya sa Lipunan at Satanas sa Lupa” ni

Celso Al Carunungan.

“Madilim Ang Langit sa Bayan ko” ni Jose Mercedes.

“Nangluhod sa Katihan” nina Fausto Galaruan at

Gervasio Santiago.

“Canal de la Reina” ni Liwayway Arceo

“Ito ang Rebolusyon at Judas Iscariot” nina Clodualdo

del Mundo at Gervasio Santiago

“Ginto ng Kayumangging Lupa” ni Dominador Mirasol

Dekada 80

-ang nobela sa panahong ito ay karamihang nasa

pamantayang komersiyal, lalo na iyong isinulat na ang pananaw

ay nakatuon sa pagkapili nito upang maisapelikula.

-muling naibalik ang romantisismo sa mga nobelang lumabas

sa Liwayway at ang mga manunulat na may layunin ay nawala.

Mga Nobela ng Dekada 80

“Gapo” ni Lualhati Baustista

“Mga Tinapay sa Ibabaw ng Tubig” ni Reynaldo A. Duque

“Tutubi, Tutubi, Wag kang Magpahuli sa Mamang Salbahe” ni

Jun Cruz Reyes.

Kulang ng isa sa Sandusena Ba’t di pa magkasya sa sa

Labing- isa Nalang” NI Victor Francisco.

“Bata, Sinaksak isinilid sa Baul” ni tony Perez

Mga Nobela ng Dekada 90

“Ang kaulayaw ng Agila” ni Lilia Santiago

“Bulaklak ng Maynila” ni Domingo Landicho

“Malaybay” ni Edmund Coronel

“Moog” ni Buenaventura Medina

Mga Nobela Kasalukuyang panahon

“Kung paano Ko Inayos Ang buhok Matapos ang mahab- Haba

Ring Paglalakbay” ni Norman Wilwayco

“Unang Ulan ng Mayo” ni Eleen Sicat

“Gerilya” ni Norman Wilwayco

“Ang Banal na Aklat ng mga Kumag” ni Allan Alberto Derain

MGA KILALANG MANUNULAT NG NOBELA SA ASYA

Jose Rizal- Isang magaling at matalinong manunulat si

Rizal. Sumulat siya ng dalawang nobela tungkol sa

lipunang Pilipino noong Panahon ng Kastila. Ang mga

nobelang ito ay ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo.

Francisco Baltazar-Isang tanyag na makata at

mandudula si Francisco Balagtas. Florante at Laura

ang tanyag na nobelang patulang kanyang isinulat. Isa

ring awitin ito. Maraming dakilang Pilipino, kabilang

na si Rizal, ang naimpluwensyahan ng nasabing tula.

Kinikilalang Ama ng Panulaang Tagalog si Balagtas.

Lope K. Santos-Hindi lamang isang magaling na

makata at nobelista si Lope K. Santos. Maituturing

siyang isang dalubwika dahil sa kanyang mga

naiambag na akda hinggil sa balarila ng wikang

pambansa. Dahil dito, tinagurian siyang Ama ng

Balarila ng Wikang Pambansa.

Miguel de Cervantes Saavedra- isang Espanyol na

nobelista na siyang may akda ng unang mahalagang

nobela sa Europa, ang Don Quixote. May napakalaki

siyang impluwensya sa wika ng Espanya kaya madalas

itong tinatawag na la lengua de Cervantes.

Valeriano Hernandez Pena- itinuturing na Ama ng

Nobelang Tagalog. Itinuring na obra maestra nya ang

akdang Kasaysayan ng Magkaibigang si Nena at si

Neneng.

Daniel Defoe- isang Ingles na kilala sa akdang

Robinson Crusoe, siya rin ay isang mahusay na

manunulat at tinatayang nakapagsulat na ng mahigit

sa 5oo akda kabilang sa mga ito ay nobela.

PAGBIBIGAY-KOMENTARYOSa anumang kalagayan o pangyayari, lagi tayong nagbibigay ng komentaryo

upang maipahayag an gating mga saloobin sa mga bagay-bagay at

pangyayaring nagaganap sa ating kapaligiran. Ito ay kaugnay ng pagpili ng

salita, maayos na pamamaraan ng paggamit ng salita at tamang intonasyon.

Mga uri:

Pagtanggap – mga pahayag na nagsasaad ng pagkilala, pagpayag, pagsang-

ayon at positibong

tugon tulad ng oo, sige, tunay, at totoo.

Pagtanggi – mga pahayag na nagsasaad ng pagsalungat, at negatibong tugon

tulad ng hindi,

ayaw, di- totoo, at iba pa.