İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını....

20
ÖZEL YALOVA HASTANESİ NOZOKOMİYAL ENFEKSİYON KONTROL REHBERİ Döküman Kodu:EN.RH.02 Yayın Tarihi:01/08/11 Revizyon No:02 Revizyon Tarihi:26/10/15 Sayfa No:19 HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ KALİTE DİREKTÖRÜ YÖNETİM KURULU BAŞKANI İÇİNDEKİLER 1.EL TEMİZLİĞİ 2. EL TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN ANTİSEPTİKLER VE ÖZELLİKLERİ 3. İZOLASYON ÖNLEMLERİ VE YÖNTEMLERİ 4. DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINDA ÖNLEMLER 5. İDRAR SONDASI TAKILMASI VE BAKIMI 6. İNTRAVENÖZ KATETER TAKILMASI VE BAKIMI 7. CERRAHİ OPERASYONA HAZIRLIK VE CERRAHİ EL TEMİZLİĞİ 8. KESİCİ DELİCİ ALET YARALANMALARI 9. HASTANE ENFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDE TIBBİ ARAÇ GEREÇLERİN DEZENFEKSİYONU VE STERİLİZASYONU 10.HASTANELERDE SIK KULLANILAN DEZENFEKTANLAR VE STERİLİZANLAR

Transcript of İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını....

Page 1: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

ÖZEL YALOVA HASTANESİ

NOZOKOMİYAL ENFEKSİYON KONTROL REHBERİ

Döküman Kodu:EN.RH.02 Yayın Tarihi:01/08/11 Revizyon No:02 Revizyon Tarihi:26/10/15 Sayfa No:19

HAZIRLAYAN

KONTROL EDEN

ONAYLAYAN

ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

KALİTE DİREKTÖRÜ

YÖNETİM KURULU BAŞKANI

İÇİNDEKİLER

1.EL TEMİZLİĞİ

2. EL TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN ANTİSEPTİKLER VE

ÖZELLİKLERİ

3. İZOLASYON ÖNLEMLERİ VE YÖNTEMLERİ

4. DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINDA ÖNLEMLER

5. İDRAR SONDASI TAKILMASI VE BAKIMI

6. İNTRAVENÖZ KATETER TAKILMASI VE BAKIMI

7. CERRAHİ OPERASYONA HAZIRLIK VE CERRAHİ EL

TEMİZLİĞİ

8. KESİCİ DELİCİ ALET YARALANMALARI

9. HASTANE ENFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDE TIBBİ

ARAÇ GEREÇLERİN DEZENFEKSİYONU VE STERİLİZASYONU

10.HASTANELERDE SIK KULLANILAN DEZENFEKTANLAR VE

STERİLİZANLAR

Page 2: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

1.EL TEMİZLİĞİ

« Hastane Enfeksiyonlarının Kontrolünde en önemli ve en etkili yol ardan birisidir

« Ellere eldiven giymek elleri temiz tutmaz

SU İLE YIKAYARAK

Basit Katkısız sıvı sabun ve su ile ellerin yıkanmasıdır

Dezenfeksiyon amacı için Antiseptik sıvı sabun ve su ile ellerin yıkanmasıdır

SU İLE YIKAMAKSIZIN

Dezenfeksiyon amacı için İçerisinde alkol bulunan sıvı ya da jel halindeki antiseptiklerin el ere sürülmesi işlemidir

Ell er; Islak, Pudralı ve Kirli olmamalıdır !!!

«El temizliği sırasında el ve bilekte yüzük ile saat bulunmamalıdır !!!

Geçici Flora

Kalıcı Flora Eldeki Kirlere Etki Uygulama Süresi

Basit Yıkama

%90 azalır

Hiç etki etmez Evet

60-90 saniye(sn)

Antiseptik sabun ile yıkama

%99.9 azalır

%50 azalır Evet

60-90 sn

Antiseptik solüsyon/jel sürme

%99.999 azalır

%99 azalır Hayır

20-30 sn

Ellere antiseptik solüsyon ya da jel sürme işlemi basit yıkamaya ya da antiseptik sabunla yıkamaya oranla; hem daha etkili, hem daha çabuk etkili ve hem de daha kolay bir uygulamadır

Page 3: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

EL TEMİZLİĞİ HANGİ DURUMDA VE NASIL ?

* Çalışmaya başlarken; Antiseptik Sabun ile Yıkama (ASY)

* İki hasta arası temasta; Alkol içeren Antiseptik Sıvı/Jel Sürme

(AAS/JS)

* İki yatak arası temasta; AAS/JS

* Bir hastanın ağız, yüz ve vücuduna temas öncesi; AAS/JS

* Normal hasta, izole hasta odası ile yoğun bakım ünitelerine giriş

öncesi ve çıkış sonrasında; AAS/JS ya da ASY

* Hasta sondası, hasta yatak çarşafı, örtüsü vb. kirli materyal ile

temas sonrası; ASY

* Aseptik bakımlar öncesinde; AAS/JS

* Çalışma bittiğinde; ASY

Tuvalet sonrası, yemek öncesi ve burun temizliği sonrası vb. durumlarda da eller temizlenmelidir !!!

ASY

AAS/JS

Page 4: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

2. EL TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN ANTİSEPTİKLER VE ÖZELLİKLERİ

Gruplar

Etki

Spektrumu

Alkol er +++

+++

+++

+++

+++

+++

+++

+++

+++ Hemen

+++ Hemen

1

1

Klorhegzidin

(%2-4)

Kompoze

İyodürler

İyodosporlar

Fenol

Deriveleri

Triklosan

Amonyum

Kuarterner

+++

+++

+++

+++

+++

+

++

+++

+++

+

++

++

+

+++

+

+

+

-

+

++

++

+

-

-

+++

+++

++

+

+++

+

Orta

Orta

Orta

Orta

Orta

2

3

4

5

6

7

1; %60-90 konsantrasyonlarda optimal etkinlik elde edilir. Kalıcı hiçbir etkisi yoktur 2; Kalıcı etki oluşturur. Nadiren alerjik reaksiyona yol açar 3; El temizliği için çok uygun değildir. Çünkü yakıcı ve irritan etkiye sahiptir 4; Kompoze iyodürlere oranla daha az irritandır. Bunlara karşı tolerans değişkendir 5; Non iyonik sürfaktanlar tarafından etkileri nötralize edilmektedir 6; Kabul edilebilirliği değişkendir 7; Yalnızca alkol deriveleri ile birlikte kombine olarak kul anılabilirler. Etkisi asıl çevrenin temizliği içindir

G

+

Ba

kteril

er

G

-

Ba

kteril

er

M

ik

ba

kteril

er

M

an

ta

l

ar

Virüs

l

r

Et

ki

H

ı

Ö

ne

ril

er

Page 5: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

3. İZOLASYON ÖNLEMLERİ VE YÖNTEMLERİ

STANDART ÖNLEMLER

Enfeksiyon kaynağı bilinsin, bilinmesin mikroorganizmaların bulaşma riskini azaltmak için uygulanan yöntemdir

Uygulandığı durumlar; - Kan, vücut sıvıları ya da enfekte vücut sekresyonları ile temas - Bütünlüğü bozulmuş deriye temas - Mukozaya temas

Uygulama şekli; Ø El temizliği

- eldivenler çıkartıldıktan sonra, iki hasta arasında, iki işlem arasında (ASY ya da AAS/JS) uygulanır Ø Eldiven

- kan ya da vücut sıvıları ve enfekte sekresyonlar ile temas etme olasılığı ya da durumunda, hastanın yaralanmış derisi ya da mukozası ile temas durumunda, kesici delici alet ile işlem yaparken, hastadan örnek alırken, çevredeki kirli materyal ere temas söz konusu olduğunda - Muayene eden kişinin el erinde lezyon varsa hasta muayenesi sırasında giyilir - İki hasta arasında, iki işlem arasında eldiven değiştirilir

Ø Önlük, maske, gözlük - kan ve vücut sıvıları ile (aspirasyon, kan alımı, endoskopi, cerrahi işlem vb.) temas durumu söz konusu olduğunda giyilir

Ø Hastaya ilişkin bakım ekipmanları - hastaya ilişkin kesici ve delici aletlerin kapakları asla el ile takılmaya ve kapatılmaya çalışılmaz. Bunlar işi biter bitmez özel kutular içerisine derhal atılır - hastaya ait enfekte, kan ve vücut sekresyonları ile kirlenmiş yeniden kullanılabilir bakım ekipmanları bir torbaya konup ağzı kapatılıp dezenfeksiyon işlemi için gönderilir

Ø Çevre kontrolu - yerler kirlendiğinde hemen silinir ve dezenfekte edilir

Ø Kan ve vücut sıvıları ile temas - Subkutan yaralanmada; hemen yıkama ve antisepsi - Mukoza (göz)temasında; hemen serum fizyolojik durulama

Page 6: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

DAMLACIK İZOLASYONU

Epidemiyolojik açıdan önem taşıyan 5 µm den büyük solunum yolu patojeni mikroorganizmaların enfekte olduğu bilinen ya da şüphe edilen bir hastadan; öksürük, hapşurma ve konuşma sırasında ya da bronkosdkopi vb. işlem sırasında oluşturduğu damlacıklar ile duyarlı kişilerin göz, burun ve ağız mukozasından bulaşmasını önlemek için uygulanan yöntemdir Damlacıklar aracılığıyla bulaşma 2 metre ve daha az mesafede gerçekleşir

Damlacık izolasyonu Standart önlemlere ek olarak uygulanır hasta özel odada yatırılır

aynı tür enfeksiyonu olanlar aynı odada yatırılabilir odanın özel havalandırılmasına gerek yoktur oda kapısı istenirse açık kalabilir

Hasta ile 2 m ve daha az mesafede temas söz konusu ise maske giyilir Hasta odasından çıkarken maske çıkartılır

hasta odasına girmeden önce, hasta bakımı sırasında yoğun mikroorganizma kaynağı ile temas durumunda, hasta odasından çıkmadan önce el er (ASY–AAS/JS) temizlenir

çok gerekmedikçe hasta odadan dışarı çıkartılmaz hasta oda dışına çıkartılması gerektiğinde; diğer hastalara ve çevreye mikroorganizma bulaşına engel olmak için hastaya maske giydirilir

İzinsiz ve kontrolsüz hasta ziyareti yapılmaz

Page 7: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

TEMAS İZOLASYONU

Epidemiyolojik açıdan önem taşıyan mikroorganizmaların enfekte olduğu bilinen ya da şüphe edilen bir hastadan diğer hasta ya da kişilere doğrudan ya da dolaylı olarak bulaşmasını önlemek için uygulanan bir yöntemdir

Temas izolasyonu Standart önlemlere ek olarak uygulanır

hasta özel odada yatırılır aynı tür enfeksiyonu olanlar aynı odada yatırılabilir

odaya girerken temiz (steril olmayan) eldivenler giyilir yoğun mikroorganizma kaynağı ile temasta değiştirilir hasta odasından çıkarken eldivenler çıkartılır

hasta ve çevresindeki eşyalar ile temasta önlük giyilir ishal, ileostomi, kolostomi, yara temasında önlük giyilir hasta odasından çıkarken önlük çıkartılır

hasta odasına girmeden önce, hasta bakımı sırasında yoğun mikroorganizma kaynağı ile temas durumunda, eldiven ve elbise çıkartılır-çıkartılmaz ve hasta odasından çıkmadan önce el er (ASY–AAS/JS) temizlenir

çok gerekmedikçe hasta odadan dışarı çıkartılmaz hasta oda dışına çıkartılması gerektiğinde; diğer hastalara ve çevreye mikroorganizma bulaşına engel olacak her tür önlem alınır

İzinsiz ve kontrolsüz hasta ziyareti yapılmaz

Page 8: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

4. DİRENÇLİ BAKTERİ ENFEKSİYONLARINDA ÖNLEMLER

Nozokomiyal Enfeksiyonlarda Sorun Oluşturan Bakteriler

Genişlemiş spektrumlu beta laktamaz salgılayan Metisiline dirençli

BAKTERILER STAFILOKOKLAR

Vankomisine dirençli ENTEROKOKLAR

Enfeksiyonun bulaşmasında

hastane personelinin ELLERİ rol oynamaktadır

* Hasta odada tek başına yatırılır

Çözüm

HER BİR HASTAYA

HER BİR MUAYENEYE

HER BİR AYRI İŞLEME

BİR ÇİFT ELDİVEN +

EL TEMİZLİĞİ

* Hasta odalarının önünde; Alkol temel i Antiseptik Sıvı ya da Jel (AAS/J),

steril olmayan eldivenler, tek kullanımlık koruyucu önlükler, termometre,

steteskop, tansiyon aleti, enfekte atık torbası bulundurulur

* Taşıyıcı hasta ile her temas öncesi ve sonrası el er AAS/J ile temizlenir

* Hasta ile doğrudan temas ya da çevresindeki eşyalar ile temas söz konusu

olacağında ellere eldiven giyilir

* Hasta ya da çevresindeki eşyalar ile temas olacağında koruyucu önlük giyilir

* Eldiven, önlük odadan çıkışta ayrı bir torbanın içerisine atılır

* Hastaya ait enfekte atıklar enfekte atık torbalarına atılır

Page 9: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

* Ziyaretçiler odaya girişte ve çıkışta el erini AAS/J ile temizlerler

5. İDRAR SONDASI TAKILMASI VE BAKIMI

* Nozokomiyal üriner sistem enfeksiyonlarının gelişiminden %85 2 idrar sondası sorumludur

* Tüm nozokomiyal enfeksiyonlar içerisinde en sık görülen (%30-40) üriner sistem enfeksiyonlarıdır

* Mikroorganizmalar üriner sisteme en sık şekilde gösterilen 1, 2 ve 3 numaralı yol ardan girebilirler

3

1

Üriner sistem enfeksiyonu (ÜSE) gelişimine yol açan faktörler ?

Nasıl önlenebilir ?

- Sonda endikasyon dışı gereksiz takılmamalıdır

* Sonda takılması sırasında asepsi ve antisepsiye sıkı uyulmalıdır

*El er AAS/J ile temizlenir ve steril eldiven giyilir

*Periüretral bölge; önce antiseptik sabunla, sonra antiseptik

solüsyonla 2 defa temizlenir

*Sonda steril koşullarda takıldıktan sonra

bacağa uyluk iç kısmına tespit edilir

*İdrar toplama torbası steril koşullarda

sonda ile birleştirilir

*Sondanın takıldığı tarih ve sonda

Page 10: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

bakımları hasta dosyasına düzenli olarak

kaydedilir

- İdrar sondası mümkün olan en kısa sürede çıkartılmalıdır

Sonda kapalı sistem bütünlüğü asla bozulmamalıdır !!!

* İdrar torbasının boşaltılması amacıyla torba sondadan ayrılırken ellerde bulunan bakteriler olmaktadır

sonda lümenine sonda lümenine

kolonize kolonize

* Böyle olduğunda 4 günde %100 bakteriüri gelişmektedir

* İdrarın sonda alt ucundan toplandığı, bütünlüğü bozmayan saatlik idrar sondaları kullanılmalıdır

* İdrar sondası tıkanmadıkça, ÜSE için antibiyotik tedavisine başlanmadıkça sonda değiştirilmez

* İdrar torbası yere asla değmemelidir

* İdrar torbası asla hastanın mesane seviyesi ve üzerine getirilmemelidir

* Meatus ve sonda hergün sabunla yıkanmalı, her büyük abdest sonrası ve gerektikçe bu işlem tekrarlanmalıdır

* Sonda ile ilgili yapılacak her işlem öncesi el er temizlenmeli, temiz eldiven giyilmeli, işlem bittikten sonra eller tekrar temizlenmelidir

Page 11: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

6. İNTRAVENÖZ KATETER TAKILMASI VE BAKIMI

o Yatan hastalara en sık uygulanan invaziv işlemlerden birisidir

o Bakteremi gelişme riski % 0.5-1 dir

o İntravenöz (İV) katetere bağlı enfeksiyonların çoğu önlenebilir !!!

2

3

4

1 1

Enfeksiyon etkeni mikroorganizmalar kan dolaşımına şekilde gösterilen yol ardan girerler

1. kateterin deriye ve damara girdiği yerden 2. kateterin infüzyon sıvısı ile birleştiği yerden 3. enfekte infüzyon sıvısından 4. başka bir enfeksiyon odağından hematojen yayılma ile

Nasıl önlenebilir ?

* Damar içi kateter endikasyon dışı gereksiz takılmamalıdır

* Kateter takılması sırasında asepsi ve antisepsiye sıkı uyulmalıdır

o kateterin takılacağı bölge steril gazlı bez ve antiseptik sabun ile silinir, durulanır ve kurulanır

o deri %70 alkol ve %5 povidoniyodin karışımı ile silinir o kateter takılmazdan önce el er AAS/J ile temizlenir o el ere steril eldiven giyilir o kateterin sterilitesi bozulmadan damar içine takılır o takıldıktan sonra tespitlenir

Page 12: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

* Katetere el temasını önlemek için steril, transparan, yarı geçirgen poliüretan film ile kaplanmalıdır

* Üzerine kateterin nezaman takıldığını belirtmak üzere tarih ve saat yazılmalıdır

* Aynı bilgiler hasta dosyasına da işlenmelidir

* Takılan Periferik Venöz Kateterin damar içinde en fazla kalacağı süre 72 saattir

* 72 saatten sonra başka bir venadan kateter yerleştirilir

* Kateter damardan çıkartıldıktan sonra iğne ucu kapatılmaya çalışılmaz

* Yaralanmaktan kaçınmak için kateter hemen delici kesici alet kabının içerisine atılır

* İşlem biter bitmez el er temizlenir

Page 13: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

7. CERRAHİ OPERASYONA HAZIRLIK

Cerrahi operasyon sonrası yara yerinde enfeksiyon gelişme oranı %5-%20

arasında bildirilmektedir

Cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) gelişimine yol açan çeşitli kolaylaştırıcı

faktörler bulunmaktadır

Derideki kılların kesilmesi sırasında hasar oluşması

Deride bulunan flora bakterileri

Operasyon süresi Operasyonun zorluğu

CAE’ ye yol açan bakterilerin %95’inin kaynağı

ENDOJEN flora bakterileridir

CAE Gelişimi Nasıl Önlenebilir ?

*Operasyon öncesi hastanede

yatış süresi kısaltılmalıdır

*Diyabet düzeltilmelidir

*Sigara kesilmelidir

*Operasyon alanını çok

etkilemiyorsa kıllar kesilmeden

bırakılır

*Kıllar (kesilecek ise)

operasyondan hemen önce ve

elektrikli kıl dökücü alet

yardımı ile kesilir

*Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını

azaltmak için bir gece önce

antiseptikli duş alınır

*Cerrahi işlemden en az 4

saat önce mutlak antiseptikli

duş alınır ve temiz bir havlu

ile kurulanılır

*Temiz bir örtü ve yatak

ile hasta cerrahi operasyon

odasına alınır

Page 14: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

1. Ellerin Yıkama ile Cerrahi Dezenfeksiyonu;

- Kol ara kadar eller ıslatılır

- Her bir el ve kola kadar olan kısım bir dakika süre ile sabunlanır

- Her bir elin tüm tırnakları toplam 30 saniye içerisinde fırçalanır

- Eller ve bilekler durulanır

- Eller ve bilekler 1 dk süreyle yeniden sabunlanır

- Eller ile kola kadar olan kısım durulanır

- Steril havlu ile kurulanır

- Ellerin yıkayarak cerrahi dezenfeksiyon süresi 5 dk dır

2. Ellerin Friksiyon ile Cerrahi Dezenfeksiyonu;

Birinci yöntem

- Ellere ve dirseklere kuruyana kadar (1 dakika) AAS ile birinci

friksiyon uygulanır

- Bundan sonra dirseklere uygulamadan kol ara kuruyuncaya dek (1

dakika) AAS ile ikinci friksiyon uygulanır

İkinci yöntem

- Ellere ve kol ara basit yıkama yapılır

- Her bir elin tüm tırnakları toplam 30 saniye içinde fırçalanır

- Eller ve bilekler durulanır

- Ellere ve dirseklere kuruyana kadar (1 dakika) AAS ile birinci

friksiyon uygulanır

- Bundan sonra dirseklere uygulanmaksızın sadece kol ara

kuruyuncaya dek (1 dakika) AAS ile ikinci friksiyon uygulanır

Page 15: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

8. KESİCİ DELİCİ ALET YARALANMALARI

HBV – HCV - HİV

* En sık yaralanma kesici–delici alet ucu kapatılmaya çalışırken olmaktadır.

*Kesinlikle her iki el kul anılarak kesici–delici aletin ucu kapatılmaya

çalısılmamalıdır

*Kesici delici alet işi biter bitmez delinmeye dayanıklı kutular içerisine

atılmalıdır

Kan içeren kesici-delici alet yaralanması sonrası izlenecek yol;

1. Yara yeri deri hemen su ve sabun ile yıkanır

2. Bol su ile durulanır

3. Antiseptik ile dezenfekte edilir

- Polividon alkolik solüsyon 5 dakika

- %70 lik alkol ile 5 dakika

- Polividon iyode ile 5 dakika

- 1/5 sulandırılmış %9 klorin ile 10 dakika

4. Göz mukozasına kan teması durumunda bol miktarda su ya da bol

miktarda serum fizyolojik ile yıkanır/durulanır

5. Vakit geçirilmeden tıbbi karar için enfeksiyon kontrol hekimine

başvurulur

Page 16: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

Tıbbi karar

1. HBV – HCV – HİV enfeksiyonu gelişimi için risk değerlendirmesi yapılır

2. Kaynak hastanın HBV – HCV – HİV serolojileri hızla çalışılır

HBV için; - Yaralanan kişi aşılı değil ya da doğal bağışıklığı yoksa

- en geç 48 saat içerisinde hiperimmun hepatit B gammaglobulinine başlanır

- G0, A1, A2, A12 de birer doz hepatit B aşısı yapılır - G0, A1, A3, A6 da HBs Ag, Anti-HBs ye bakılır

HCV için; - Kaynak hasta HCV ise ya da kaynağın durumu bilinmiyorsa

Yaralanan kişi için;

- G0, A1, A3, A6 da HCV serolojisi ve transaminaz kontrolü yapılır

HİV için; - Kaynak kişi HIV + ise yaralanan kişiye;

- Mümkünse en ideali ilk 4 saatte, en geç 48 saatte kemoprofilaksiye başlanır (2NRTI+1PI 4 hafta süreyle)

- G8, A3 ve A6 da p24 antijeni ve anti-HIV e bakılır

- Kaynak kişinin HIV serolojisi bilinmiyorsa yaralanan kişiye; - yaralanma venöz ve arter içerisinden çıkan kesici delici alet ile

ise kemoprofilaksiye başlanır - yaralanma sütür, kas ya da subkutan enjeksiyon sonrası delici

alet ve bistüri ile ise hastanın risk durumuna göre kemoprofilaksiye karar verilir

- bütünlüğü bozulmamış deriye kan teması, yara yerine ya da mukozaya birkaç damla kan teması ya da diğer vücut sıvısı temasında hastanın risk durumuna göre kemoprofilaksiye karar verilir

G; gün – A; ay

Page 17: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

9. HASTANE ENFEKSİYONLARININ KONTROLÜNDE TIBBİ

ARAÇ GEREÇLERİN DEZENFEKSİYONU VE STERİLİZASYONU

Alet çeşitleri Tanım Alet türleri

Alet türleri Kritik Damar içi, kavite ya da steril

Damar içi, kavite ya da steril vücut boşluklarında kullanılan aletler

Transperitoneyal koledoskop, Transperitoneyal koledoskop, Üreterosistoskop, Artroskop

Yarı kritik Mukoza ya da bütünlüğü Mukoza ya da bütünlüğü bozulmuş deri ile yüzeyel temas etmiş aletler

Özofagoskop, Özofagoskop, Duodenoskop, Bronkoskop,

Gastroskop, Gastroskop, Kolonoskop,

Laringoskop,

Kritik olmayan

Kritik aletler için uygulama - Isı ile sterilizasyon - Etilen oksit ile sterilizasyon

Vajinal spekulum, Termometre Vajinal spekulum, Termometre Steteskoplar, Tansiyon aleti, EKG aletleri, Hastaya ait; yatak, çarşaf, örtü, kapı kol arı, sürgü vb.

- Kimyasal sterilizan/dezenfektan (bunlar ile 6-10 saat temasta bırakılmalıdır)

o Gluteraldehit %2 lik o Hidrojen peroksit %3-6 lık o Perasetik asit %0.001-0.2 lik

Yarı kritik aletler için uygulama - Nemli ısı (ıslak pastörizasyon 70-75oC de 30 dakika) - opropil alkol %60 – 90 lık - Fenol ve fenol bileşikleri %0.4-5 lik - İyodoforlar 30-50 ppm serbest iyot - Klor veya klorlu bileşikler

Page 18: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

KİRLİ ALETLER VE MATERYAL (özefagoskop, gastroskop, duodenoskop,

kolonoskop, bronkoskop, laringoskop, vajinal spekulum)

İLK YIKAMA

DEKONTAMİNASYON (deterjan, dezenfektan, proteolitik özel ikte madde ile

15 dakika süreyle yıkama ve fırçalama)

DURULAMA (5 dakika)

DEZENFEKSİYON (%1-2 lik Glutaraldehit ile 20 dakika)

DURULAMA VE ARINDIRMA (Steril suda)

KURULAMA

AMBALAJLAMA VE SAKLAMA

Termometrelerin Dezenfeksiyonu - Her hasta için ayrı termometre kullanılmalı - Ortak kullanılan termometrelerin dezenfeksiyonu için;

1) Dekontaminasyon ( soğuk dekontaminasyon suyunda)

4) Durulama, Kurulama, Saklama

Steteskopların Dezenfeksiyonu - Enfekte bir hasta için ayrı bir steteskop kullanılmalıdır

2) Durulama 2) Durulama (soğuk suda)

3) Dezenfeksiyon (20 dakika)

- Steteskopları hergün alkol içeren bir dezenfektan ile silinmesi yeterlidir

Page 19: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

10. HASTANELERDE SIK KULLANILAN DEZENFEKTANLAR VE STERİLİZANLAR

Dezenfeksiyon ve dezenfektanlar - Yer, alet, eşya, hava ve su gibi cansız cisimlere uygulanan işlemdir - Bakterisit, virüsit, fungisit etki elde edilir - Etki işlemin yapıldığı süre ile sınırlıdır

Yüksek etkinlikte - Glutaraldehit %2

Orta etkinlikte - Etil alkol %60-90

Düşük etkinlikte - Etil alkol < %50

- Formaldehit %3-8 - İzopropil alkol %60-90 - İzopropil alkol< %50- İzopropil alkol %60-90 - İzopropil alkol< %50

- Sodyum hipoklorit 1000 ppm - Fenol bileşikleri %0.4-5 - Kuarterner amonyum %1.6 - Parasetik asit %0.001-0.2 - Hidrojen peroksit 3-6

Sterilizasyon ve sterilizanlar

- İyodoforlar 30-50 ppm - Sodyum hipoklorit 100 ppm - İyodoforlar 30-50 ppm - Sodyum hipoklorit 100 ppm

-İyodoforlar 30-50 ppm

- Temizliği yapılmış bir cismin üzerinde bulunan bütün canlı mikroorganizmaları yok

etmek amacıyla yapılan işlemdir

- Dezenfeksiyon işleminden bir farkı da etkisinin uzun sürmesidir

Yöntemler Isı derecesi

Isı derecesi

Uygulama süresi Materyal er

Uygulama süresi Materyal er

- Buharlı su

- Etilen oksit materyal er

121 – 134

121 – 134

45 – 55

90 dakika

90 dakika

14 gün

Metal, cam, çamaşırlar,

Metal, cam, çamaşırlar, Bazı plastikler, kauçuk

Isıya duyarlı

tüm

- Işın

24 saat

Tek kullanımlık materyal er endüstride kullanılan yöntem

-Gaz plazma

- Kuru ısı

Page 20: İÇİNDEKİLER - ozelyalovahastanesi.com.tr · *Cerrahi el temizliği *Flora bakteri sayısını. azaltmak için bir gece önce . antiseptikli duş alınır * Cerrahi işlemden en

< 45

> 160