MEZOTERAPİNİN KOMPLİKASYONLARI

DR. ZEHRA AŞİRAN SERDAR

Kullanılan cihazın tipi Tek iğne, multiponksiyon yapan iğneler, mekanik veya pnömatik tabancalar

Enjekte edilecek maddeler Hidrosolubl olmalı ve çoğunlukla 5’ten fazla ilaç kullanılmamalıdır

Enjeksiyon lokalizasyonu

Kullanılan teknik ve doğru uygulama

Enjekte edilen madde miktarı ve enjeksiyon derinliği

Yan etkilerin ortaya çıkmasını sağlayan faktörler

A. Lokal reaksiyonlarI. İnjeksiyon noktalarında eritem ve/veya ödem, kaşıntı

İlaçların geç absorpsiyonu, sık seanslar

Her noktaya aşırı miktarda kokteyl verilmesi

II. Lokal flushing

Prokainden dolayı gelişir, Lidokain veya mezokainle değiştirilebilir

III. Vagal semptomlara neden olabilen ağrı

Kötü teknik, hastanın ağrı eşiğinin düşük olması etkendir

Topikal analjezikler kullanılabilir

İnjeksiyonu yavaş yapmak ve kokteyle lidokain katmak faydalı olabilir

Erken görülen reaksiyonlar

IV. Hematom ve ekimoz

Kötü teknik, dokunun tipi

ve aşırı derin injeksiyon

Uygulamadan beş gün

önce aspirin, nonsteroid

antienflamatuar ilaçlar,

dipiridamol kesilmeli

Seans sıklığı azaltılmalı

V. Kontakt dermatit

Erken görülen reaksiyonlar…..

B. Sistemik alerjik reaksiyonlar

I. Ürtiker

Nadir görülür

Özellikle atopik öyküsü olan hastalarda görülebilir

Uygulamadan birkaç gün önce oral antihistaminik başlanması önerilir

II. Generalize flushing

Yüksek doz vazodilatör kullanıma bağlı gelişebilir

III. Bulantı

Kalsitoninin yüksek dozda veya derine injeksiyonu sonucu gelişir

Anti-emetik verilebilir

Erken görülen reaksiyonlar…..

Hipo ve hiperpigmente sikatrisler, lokal atrofi Kalıcı olarak ortaya çıkabilir

Kötü teknik ve aşırı künt iğne kullanılması etkendir

Geç ortaya çıkan reaksiyonlar

I. Likenoid erüpsiyon Piroksikam enjeksiyonundan bir ay sonra likenoid papüller gelişen bir olgu

bildirilmiştir

II. Psoriasis köbnerizasyonu

III. İnfeksiyonlar: Bazı vakalarda stafilokok enfeksiyonu tespit edilmiştir

Viral enfeksiyon ; HIV, B ve C hepatiti hiç bildirilmemiştir

IV. Granülomatöz lezyonlar

Literatürde yaklaşık 30 olgu bildirilmiştir

Seyri uzun, nekrozlarla veya fistüllerle komplikedir

Cerrahi eksizyon gerekebilir

Atrofik ve/veya pigmente sikatrisler kalmaktadır

Olguların yarısında bakteriyolojik tetkik mikobakteri varlığını ortaya çıkarmıştır

Bir olguda M. fortuitum , ondört olguda ise M.chelonae saptanmıştırV. Kütanöz nekroz:

Kafeinin çok yüzeyel injeksiyonu sonucu gelişebilirVI. Adenopati:

Tek bir noktaya aşırı yüksek doz verilirse gelişir. Lipodistrofi için tek bir alana 10 cc’den fazla madde injekte edilmemelidir:

Kolombiya’da yapılan bir çalışmada 6 aylık

süre içinde mezoterapiden kaynaklanan 15

atipik mikobakteri olgusu bildirilmiştir.

İşlemden 1-12 hafta sonra nodül ve abseler

görülmüştür

Mycobacterium chelonae tespit edilmiştir

Klaritromisin, amikasin, moksifloksasin ve

cerrahi drenaj uygulanmıştır

1993 yılında Kolombiya’da mezoterapi

sonrası Mycobacterium abscessus

patlaması bildirilmiştirSañudo A, Vallejo F, Sierra M. Nontuberculous mycobacteria infection after mesotherapy: Preliminary report of 15 cases International Journal of Dermatology 2007; 46: 649–653.

Mezoterapiye bağlı gelişen enfeksiyonlar

Carbonne A, Brossier F, Arnaud I, et al. Outbreak of nontuberculous mycobacterial subcutaneous infections related to multiple mesotherapy injections. J Clin Microbiol. 2009; 47: 1961-4.

M. Chelonae’den dolayı gelişen multipl subkutan abseler

Aynı klinikte kozmetik işlem gören 68 hastanın 5’inde eritemli, pürülasyon gösteren nodüller gelişmiştir

Beş hastada da kültürde M. abscessus saptanmıştır.

Da Mata Jardín O, Hernández-Pérez R, Corrales H, Cardoso-Leao S, De Waard JH. [Follow-up of an outbreak of Mycobacterium abscessus soft-tissue infection associated with mesotherapy in venezuela.] Enferm Infecc Microbiol Clin. 2010; 25:

Hastada mezoterapi sonrası sağ kalçada gelişen 3x5 cm çapında eritemli ortası ülsere plak

M. abscessus üretilmiştir.

Klaritromisin 500 mg 2x1 ve siprofloksasin 500 mg 2x1 4 ay süreyle kullanılmıştır.

Tam iyileşme saptanmıştır

Garcia-Navarro X, Barnadas MA, Dalmau J, Coll P, Gurguí M, Alomar A. Mycobacterium abscessus infection secondary to mesotherapy. Clin Exp Dermatol. 2008; 33: 658-9.

Lima’dan yapılan bir bildiride 2 aylık süre içinde mezoterapi yaptıran 35 hastanın 4’ünde Mycobacterium chelonae saptanmıştır

Bir prokain şişesinden Mycobacterium chelonae üretilmiştir

Munayco CV, Grijalva CG, Culqui DR, et al. Outbreak of persistent cutaneous abscesses due to Mycobacterium chelonae after mesotherapy sessions, Lima, Peru. Rev Saude Publica. 2008; 42: 146-9.

Sağ kalçada ve bacakta nodül, abse ve sinüsleri olan hasta

Külturde M. fortuitum

Siprofloksasin 500 mg 2x1 3 hafta, Daha sonra 250 mg 2x1 bir 3 hafta.

Difonzo EM, Campanile GL, Vanzi L, Lotti L. Mesotherapy and cutaneous Mycobacterium fortuitum infection. Int J Dermatol. 2009; 48: 645-7.

Hastanın her iki dizine artroz tedavisi için

mezoterapi yapılıyor

5 seans triamsinolon asetonid + prokain +

distile sudan oluşan kokteyl injekte

ediliyor

Kültürde Sporothrix schenckii

8 ay günlük 900 mg potasyum iyodür

tedavisi alıyor

Gamo R, Aguilar A, Cuétara M, et al. Sporotrichosis following mesotherapy for arthrosis. Acta Derm Venereol. 2007; 87: 430-1.

Quiñones C, Ramalle-Gómara E, Perucha M, et al. An outbreak of Mycobacterium fortuitum cutaneous infection associated with mesotherapy. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2010 ; 24: 604-6.

Sol siyatik nevraljisi için

aminofilin + nikotinat ve

lidokainden oluşan kokteyl

injeksiyonu ve

2 hafta sonra hastada köbner yanıtı

gelişiyor ve diğer bölgelerdeki

lezyonlar da şiddetleniyor

Hastaya 4 mg/kg / gün siklosporin,

14 hafta alıyor ve iyileşiyor

Rosina P, Chieregato C, Miccolis D, D'Onghia FS. Psoriasis and side-effects of mesotherapy. Int J Dermatol. 2001; 40: 581-3.

Karın ve bacaklarında multipl lividi renkte yaklaşık 0.5 cm çapında noduler lezyonları olan hasta

Histopatolojisi kütanöz granulomatöz reaksiyon

4 ay günlük 60 mg deflazakort kullanmış,yanıt alınamamış

1 ay günlük 100 mg dapson tedavisine yanıt alınmış

Gokdemir G, Küçükünal A, Sakiz D. Cutaneous granulomatous reaction from mesotherapy. Dermatol Surg. 2009; 35: 291-3.

6 ay önce hastaya bir hemşire tarafından deoksikolat içeren bir karışım injekte ediliyor

İnjeksiyondan bir ay sonra ağrılı, hassas, kırmızı nodüller gelişiyor

Biyopsi sonucu fibrozla giden granülomatöz inflamasyon

Kültür negatif

Oral prednizona yanıt yok Günlük 100 mg dapsona yanıt iyi

Sikatrisle iyileşme

Davis MD, Wright TI, Shehan JM. A complication of mesotherapy: noninfectious granulomatous panniculitis. Arch Dermatol. 2008; 144: 808-9.

Bir hastanın sadece sol yanağına vitamin karışımı injekte edildikten 2 hafta sonra

ülsere nodüller gelişiyor

Kültür negatif

Doksisiklin 100 mg/gün, lokal olarak %2’lik fusidik asit ve %1’lik hidrokortizon

asetat uygulanmış

3 hafta sonra hipertrofik skar bırakarak iyileşmiş

Al-Khenaizan S. Facial cutaneous ulcers following mesotherapy. Dermatol Surg. 2008; 34: 832-4.

Tip I DM’u olan hasta

Zayıflaması için yapılan mezoterapiden 2-3 hafta sonra karnında kırmızı plaklar gelişiyor

Biyopsi sonucu granüloma annulare tanısı konuyor.

Strahan JE, Cohen JL, Chorny JA. Granuloma annulare as a complication of mesotherapy: a case report. Dermatol Surg. 2008; 34: 836-8.

Ludwig Tip II AGA’si olan hastaya mezoterapi yapılmış

İşlemden birkaç gün sonra sağ parietal alanda alopesi gelişmiş

Biyopsi sonucu sikatrisyel alopesi ve anagen kıl kaybı saptanmış

Heparinoid bir vazodilatör olan “mesoglycan” içeren bir kokteyl kullanılmış

Duque-Estrada B, Vincenzi C, Misciali C, Tosti A. Alopecia secondary to mesotherapy. J Am Acad Dermatol. 2009; 61: 707-9.

18 aydır kırmızı kahverengi döküntüleri ve pruritusu olan hasta

Prokain + hamamelis + melilot karışımında 2-3 hafta sonra yakınmalar oluşmaya başlamış

Darier belirtisi pozitif

Biyopsi sonucu “ürtikarya pigmentosa” olarak sonuçlandı

Bessis D, Guilhou JJ, Guillot B. Localized urticaria pigmentosa triggered by mesotherapy. Dermatology. 2004; 209: 343-4.

7 aydır gittikçe artan bulantı, kusma, epigastrik ağrıları olan ve batında şişlikten yakınan hastaya

11 seans mezoterapi uygulandığı öğrenildiEpigastrik alanda 10 cm çapında ağrılı kitleAbdominal hematomCerrahi olarak hematom boşaltılıyor.

Brandão C, Fernandes N, Mesquita N, et al. Abdominal haematoma a mesotherapy complication. Acta Derm Venereol. 2005; 85: 446.

Komplikasyon ve yan etki riskini nasıl azaltırız

I. İyi bir anamnez ve fiziksel muayene yapılmalıdır.

II. Kokteyle katılacak ilaçların birbirleriyle geçimine dikkat edilmelidir

III. Uygun hastalarda doğru endikasyonlar seçilmelidir

IV. Vazovagal reaksiyonları önlemek açısından hastalar sırt üstü yatar

pozisyonda tedavi edilmelidir

V. Tedaviden en az 1 hafta önce aspirin ve NSAID ilaçlar kesilmelidir

VI. Tedavi sonrası temiz giysiler tercih edilmelidir

Komplikasyon ve yan etki riskini nasıl azaltırız…….

VII. Tedavi edilecek alan tercihen %70’lik alkol ile dezenfekte

edilmelidir ve injeksiyondan önce 3 dakika beklenmelidir

VIII. Steril ve tek kullanımlık iğne ve injektörler tercih edilmelidir

IX. İnjeksiyon tekniği ve derinliği açısından yeterli bilgiye sahip

olmalıdır

İlaçlar; FDA onaylı olmalarına rağmen, mezoterapi amaçlı kullanımları için onayları bulunmamaktadır

Son zamanlarda mezoterapi populer olmasına rağmen birçok dermatolog günlük pratiklerine mezoterapiyi katmak için daha çok tıbbi çalışmaya gereksinim duymaktadır

Mezoterapinin güvenilirlik ve etkinliğinin kabul edilmesi için ilave klinik ve deneysel çalışmalara ihtiyaç vardır

Hastalar mezoterapide kullanılacak ilaçların etkinliği, güvenilirliği ve yan etkileri konusunda bilgilendirilmelidir

Mezoterapi uygun şartlar altında, uygun dozlarda, doğru endikasyonlarda yapılırsa faydalı olabilir

Sonuç