MEB ADAY ÖĞRETMENLERİ

(SÖZLEŞMELİ/ KADROLU)

ADAYLIK KALDIRMA SINAVI (AKS)

e-KILAVUZUNDA BELİRTİLEN

SINAV KONULARINA

UYGUN OLARAK HAZIRLANMIŞTIR.

MEB Aday Öğretmenleri(Sözleşmeli/Kadrolu)

MEB2018

Pegem Akadem�Sınav Kom�syonu;

2015-2016-2017 AdayÖğretmenl�k Sınavı’na

Pegem Yayınları �lehazırlanan adayların

60'ın üzer�nde soruyukolaylıkla çözeb�ld�ğ�n�

açıkladı.

ADAYLIKKALDIRMA

(AKS)Sınavlarına Hazırlık El Kitabı

KONU ANLATIMI

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu

Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun

Bakanlık Teşkilatı, Görevleri ve Mevzuatı

1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu

652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve

Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu

Görevin Gerektirdiği Diğer Mevzuat

Öğretmenlik Uygulamaları

Eğitim Öğretimin Planlanması

Öğrenme Ortamları

Sınıf Yönetimi

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Ölçme ve Değerlendirme

Komisyon

MEB ADAY ÖĞRETMENLERİ (SÖZLEŞMELİ/KADROLU)ADAYLIK KALDIRMA SINAVLARINA (AKS)

HAZIRLIK EL KİTABI KONU ANLATIMI

ISBN 978-605-241-116-2

Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayım ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. AŞ’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

12. Baskı: 2018, Ankara

Yayın-Proje: Merve TorukDizgi-Grafik Tasarım: Tuğba Kuşcuoğlu

Kapak Tasarımı: Pegem Akademi

Baskı: Sonçağ Yayıncılık Matbaacılık Reklam San Tic. Ltd. Şti.İstanbul Cad. İstanbul Çarşısı 48/48 İskitler - Ankara

(0312 341 36 67) (0535 292 34 31)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 25931

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www. pegem.netE-ileti: pegem@pegem.net

ÖN SÖZ

17.04.2015 tarihli ve 29329 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde

− Aday öğretmenler, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şart-larını sağlamak kaydıyla, Bakanlıkça yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanacağı,

− Aday öğretmenlerin; atama ve intibak işlemleri İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, performans değer-lendirmeleri, adaylık dönemindeki eğitimleri ile yazılı ve sözlü sınavlarına ilişkin iş ve işlemler Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü koordinesinde yürütüleceği

− Yazılı ve sözlü sınavların her biri 100 tam puan üzerinden değerlendirileceği

− Yazılı ve sözlü sınavlardan alınan puanların aritmetik ortalaması aday öğretmenin başarı puanını oluştu-racağı

− Başarı puanı altmış ve üzerinde olan aday öğretmenler başarılı sayılacağı

− Yalnızca yazılı sınav yapılması halinde sınavdan altmış ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacağı

hüküm altına alınmıştır.

Aynı Yönetmelikte yazılı sınav konuları ve puan ağırlıkları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir;

a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (%15),

b) Bakanlık teşkilatı, görevleri ve mevzuatı (%30),

1) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,

2) 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,

3) 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu,

4) Görevin gerektirdiği diğer mevzuat.

c) Öğretmenlik uygulamaları (%50).

1) Eğitim öğretimin planlanması,

2) Öğrenme ortamları,

3) Sınıf yönetimi,

4) Öğretim yöntem ve teknikleri,

5) Ölçme ve değerlendirme.

ç) T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük (%5).

Uzman bir kadro tarafından yukarıda belirtilen konulara uygun olarak hazırlanan kitabımıza ilişkin görüş ve eleştiri-lerinizi bizimle paylaşmanızı diliyor, katılacağınız sınavlarınızdaki başarılarınıza katkı getirmesini diliyoruz.

DİKKAT: Kitapta yer verilen daha önceki yıllarda çıkmış soruların seçeneklerinin tamamı dört seçenekli olarak dü-zenlenmiştir. Bu nedenle, konu tarama testlerindeki seçenekler, daha önceki yıllarda çıkmış soruların seçeneklerine uygun olarak dört seçenek olarak düzenlenmiştir.

Böylelikle, okuyucunun soru çözümlerinde, soru seçeneklerinde kimi yerlerde dört seçenek kimi yerlerde beş seçe-nekle karşılaşarak dikkatlerinin dağılmaması sağlanmaya çalışılmıştır.

Ön Söz ....................................................................................................................................................................... iii

1. BÖLÜM: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ..................................................................................................... 7

2. BÖLÜM: 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ........................................................................................................... 125

3. BÖLÜM: 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ............................................................................................... 137

4. BÖLÜM: 652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri HakkındaKanun Hükmünde Kararname............................................................................................................ 177

5. BÖLÜM: 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ..................................................................................... 213

6. BÖLÜM: Görevin Getirdiği Diğer Mevzuat ........................................................................................................ 229

Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği

Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği

Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği

Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği

3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun

4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu

222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu

Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi

7. BÖLÜM: Aday Öğretmen Yetiştirme Süreci ...................................................................................................... 427

8. BÖLÜM: Eğitim Öğretimin Planlanması ............................................................................................................ 501

9. BÖLÜM: Öğrenme Ortamları ............................................................................................................................ 515

10. BÖLÜM: Sınıf Yönetiminin Kapsamı ............................................................................................................... 555

11. BÖLÜM: Öğretim Yöntem ve Teknikleri ........................................................................................................... 619

12. BÖLÜM: Ölçme ve Değerlendirme .................................................................................................................. 725

13. BÖLÜM: T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ..................................................................................................... 781

14. BÖLÜM: Çıkmış Sorular .................................................................................................................................. 817

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun

1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu

652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun

222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu

4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu

Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (11/10/2015)

Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (19/03/2016)

Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (18/12/2017)

Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (19/03/2017)

İÇİNDEKİLER

7

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Kapsam, Amaç, Temel İlkeler, İstihdam Şekilleri

Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamı dışında kalan ve özel kanunları hükümlerine tabi olan kurumlar:

• Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri ile raportörleri;

• hakimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mesleklerden sayılan görevlerde bulunanlar,

• Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı ve yardımcıları,

• Üniversitelerin, İktisadi ve Ticari İlimler Akade-milerinin, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Aka-demilerinin, Devlet Güzel Sanatlar Akademi-lerinin, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye ve yardımcıları,

• Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri,

• Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları,

• Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera ve Balesi ve Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve bele-diye konservatuvar ve orkestralarının sanatkar memurları, uzman memurları, uygulatıcı uz-man memurları ve stajyerleri;

• Spor-Toto Teşkilatında çalışan personel;

• subay, astsubay, uzman jandarma, uzman er-baş ve sözleşmeli erbaş ve erler

• Emniyet Teşkilatı mensupları

657 sayılı Devlet Memur-ları Kanunu, aşağıda be-lirtilen kurumlarda görev yapan personel hakkında uygulanır:

• Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar

• İl Özel İdareleri

• Belediyeler

• İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurduk-ları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda

• kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlükleri

Kapsam (Madde 1)

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI

KANUNU

1. bölüm

PEGEM AKADEMİ

8

Amaç: (Madde 2)– (Bu Kanun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiş-

tirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler.)

(Mülga birinci cümle: 13/2/2011-6111/117 md.) Bu Kanunda öngörülen yönetme-likler Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulur.

Temel ilkeler: – Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır: (Madde 3)

Sınıflandırma: Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır.

Kariyer: Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı-nı sağlamaktır.

Liyakat: Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yük-selmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda öngö rülen yönetmelikler Bakanlar Kuru-lu Kararı ile yürürlüğe konulur

!

9

PEGEM AKADEMİ

İstih

dam

şek

iller

i: (M

adde

4)

–

Kam

u hi

zmet

leri;

mem

urla

r, sö

zleş

mel

i per

sone

l, ge

çici

per

sone

l ve

işçi

ler e

liyle

gör

dürü

lür.

D) İşç

iler:

(A

), (B

) ve

(C) fık

rala

rında

bel

irtile

nler

dışın

-da

kal

an v

e ilg

ili m

evzu

atı

gereği

nce

tahs

is

edile

n sü

rekl

i işç

i kad

rola

rında

bel

irsiz

sür

eli

iş s

özleşm

eler

iyle

çalış

tırıla

n sü

rekl

i iş

çile

r ile

mev

sim

lik v

eya

kam

pany

a iş

lerin

de y

a da

or

man

yan

gını

yla

müc

adel

e hi

zmet

lerin

de il

-gi

li m

evzu

atın

a gö

re g

eçic

i iş

pozi

syon

ların

da

altı

ayda

n az

olm

ak ü

zere

bel

irli s

ürel

i iş

söz-

leşm

eler

iyle

çalış

tırıla

n ge

çici

işçi

lerd

ir.Bu

nlar

ha

kkın

da b

u Ka

nun

hükü

mle

ri uy

gula

nmaz

.

C) G

eçic

i per

sone

l: Bi

r yıld

an a

z sü

reli

veya

mev

sim

lik

hizm

et o

lduğ

una

Dev

let P

erso

nel

Başk

anlığ

ı ve

Mal

iye

Baka

nlığının

gö

rüşl

erin

e da

yanı

lara

k Ba

kanl

ar

Kuru

lunc

a ka

rar v

erile

n gö

revl

erde

ve

bel

irtile

n üc

ret v

e ad

et sınırl

arı

için

de s

özleşm

e ile

çalış

tırıla

n ve

iş

çi s

ayılm

ayan

kim

sele

rdir.

(E

k pa

ragr

af: 1

0/9/

2014

-655

2/66

m

d.)

Öze

lleşt

irme

uygu

lam

aları

sebe

biyl

e iş

aki

tleri

kam

u ve

ya ö

zel

sekt

ör iş

vere

ninc

e fe

shed

ilen

ve

24/1

1/19

94 ta

rihli

ve 4

046

sayı

lı Ka

nun

kaps

amın

da d

iğer

kam

u ku

rum

ve

kuru

luşl

arın

a na

kil h

akkı

bu

lunm

ayan

per

sone

l de

bu fı

kra

kaps

amın

da y

aşlılık

vey

a m

alul

lük

aylığ

ı alm

aya

hak

kaza

nınc

aya

ka-

dar i

stih

dam

edi

lebi

lir. B

u ka

psam

-da

istih

dam

edi

lece

kler

in s

ayısı,

öğre

nim

dur

umla

rına

göre

çalış

ma

şartl

arı v

e bu

nlar

a öd

enec

ek

ücre

tler i

le d

iğer

hus

usla

r Dev

let

Pers

onel

Baş

kanlığı v

e M

aliy

e Ba

kanlığının

gör

üşle

ri üz

erin

e Ba

kanl

ar K

urul

unca

bel

irlen

ir.

A) M

emur

: M

evcu

t ku

ruluş

biçi

min

e ba

kılm

aksı

-zı

n, D

evle

t ve

diğ

er k

amu

tüze

l kişi

-lik

lerin

ce g

enel

ida

re e

sasl

arın

a gö

re

yürü

tüle

n as

li ve

sür

ekli

kam

u hi

zmet

-le

rini

ifa i

le g

örev

lend

irile

nler

, bu

Ka-

nunu

n uy

gula

nmas

ında

mem

ur s

ayılı

r.

Yuka

rıdak

i tan

ımla

nanl

ar dışın

daki

ku-

rum

lard

a ge

nel p

oliti

ka te

spiti

, araştır-

ma,

pla

nlam

a, p

rogr

amla

ma,

yön

etim

ve

den

etim

gib

i işl

erde

gör

evli

ve y

etki

li ol

anla

r da

mem

ur s

ayılı

r.

B) S

özleşm

eli p

erso

nel:

Kalkın

ma

plan

ı, yı

llık

prog

ram

ve

iş p

rogr

amla

rında

yer

ala

n ön

emli

proj

eler

in h

azırl

anm

ası,

gerç

ekleşt

irilm

esi,

işle

tilm

esi v

e iş

lerliği

için

şa

rt ol

an,

zaru

ri ve

istis

nai h

alle

re m

ünha

sır

olm

ak ü

zere

öze

l bir

mes

lek

bilg

isin

e ve

ihtis

asın

a ih

tiyaç

gös

tere

n ge

çici

işle

rde,

Bak

an-

lar K

urul

unca

bel

irlen

en e

sas

ve u

sulle

r çer

çeve

sind

e ku

rum

un te

klifi

ve

Dev

let P

erso

nel B

aşka

nlığının

gör

üşü

üzer

ine

Mal

iye

Bak

an-

lığın

ca v

izel

enen

poz

isyo

nlar

da, m

ali y

ılla

sını

rlı o

lara

k sö

zleş

me

ile ç

alış

tırılm

asın

a ka

rar

veril

en v

e iş

çi s

ayılm

ayan

kam

u hi

zmet

i gö

revl

ilerid

ir.

Anca

k, y

aban

cı u

yruk

lula

rın;

tarih

i bel

ge v

e es

ki h

arfle

rle y

azılm

ış

arşi

v ka

yıtla

rını

değe

rlend

irenl

erin

m

üter

cim

lerin

; te

rcüm

anla

rın;

Millî

Eği

tim B

akan

lığın

da n

orm

kad

ro s

onuc

u or

taya

çık

an öğr

etm

en

ihtiy

acının

kad

rolu

öğr

etm

en is

tihda

mıy

la k

apatıla

mam

ası h

alle

rinde

öğ

retm

enle

rin; d

ava

aded

inin

azlığı n

eden

i ile

kad

rolu

avu

kat i

stih

-da

mının

ger

ekli

olm

adığı y

erle

rde

avuk

atla

rını,

kad

rolu

istih

damın

m

ümkü

n ol

amad

ığı

halle

rde

tabi

p ve

ya u

zman

tab

iple

rin;

Adli

Tıp

Müe

sses

esi

uzm

anla

rının

; D

evle

t Ko

nser

vatu

varla

rı sa

natçı

öğre

-tim

üye

lerin

in; İ

stan

bul B

eled

iyes

i Kon

serv

atuv

arı s

anat

çıla

rının

; bu

Kanu

na tâ

bi k

amu

idar

eler

inde

ve

dış

kuru

luşl

arda

bel

irli b

azı h

iz-

met

lerd

e ça

lıştırıla

cak

pers

onel

in d

e zo

runl

u ha

llerd

e sö

zleş

me

ile

istih

dam

ları

caiz

dir .

Sözl

eşm

eli

pers

onel

seç

imin

de u

ygul

anac

ak s

ınav

ile

ist

isna

ları,

bu

nlar

a öd

eneb

ilece

k üc

retle

rin ü

st sınırl

arı i

le v

erile

cek

iş s

onu

taz-

min

atı

mik

tarı,

kul

land

ırıla

cak

izin

ler ,

pozi

syon

unv

an v

e ni

telik

leri,

sö

zleş

me

fesi

h ha

lleri,

poz

isyo

nların

ipta

li, is

tihda

mın

a da

ir hu

susl

ar

ile s

özleşm

e es

as v

e us

ulle

ri D

evle

t Per

sone

l Baş

kanlığının

gör

üşü

ve M

aliy

e Ba

kanlığının

tekl

ifi ü

zerin

e Ba

kanl

ar K

urul

unca

bel

irlen

ir.

Bu ş

ekild

e is

tihda

m e

dile

nler

, hi

zmet

söz

leşm

esi e

sasl

arın

a ay

kırı

hare

ket e

tmes

i ned

eniy

le k

urum

ların

ca s

özleşm

eler

inin

fesh

edilm

esi

veya

söz

leşm

e dö

nem

i içe

risin

de B

akan

lar K

urul

u ka

rarı

ile b

elirl

e-ne

n is

tisna

lar h

ariç

söz

leşm

eyi t

ek ta

raflı

fesh

etm

eler

i hal

inde

, fes

ih

tarih

inde

n iti

bare

n bi

r yıl

geçm

edik

çe k

urum

ların

söz

leşm

eli p

erso

nel

pozi

syon

ların

da is

tihda

m e

dile

mez

ler.

Sözl

eşm

eli p

erso

nel s

eçim

inde

uyg

u-la

naca

k sı

nav

ile is

tisna

ları,

bun

lara

öd

eneb

ilece

k üc

retle

rin ü

st sınırl

arı

ile v

erile

cek

iş s

onu

tazm

inatı m

ikta

rı,

kulla

ndırı

laca

k iz

inle

r, po

zisy

on u

nvan

ve

nite

likle

ri, s

özleşm

e fe

sih

halle

ri,

pozi

syon

ların

ipta

li, is

tihda

mın

a da

ir hu

susl

ar il

e sö

zleş

me

esas

ve

usul

leri

• D

evle

t Per

sone

l Baş

kanlığının

gö

rüşü

ve

• M

aliy

e B

akan

lığının

tekl

ifi ü

zerin

e B

akan

lar K

urul

unca

bel

irlen

ir.

PEGEM AKADEMİ

10

Dört istihdam şekli dışında personel çalıştırılamayacağı: (Madde 5)

– Bu Kanuna tabi kurumlar, dördüncü maddede yazılı dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramazlar.

İKİNCİ BÖLÜM

Ödevler ve Sorumluluklar

Ödevler ve Sorumluluklar

Devlet memurlarını ödev ve sorumlulukları şunlardır:� Sadakat � Tarafsızlık ve devlete bağlılık � Davranış ve işbirliği � Yurt dışında davranış � Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları � Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları� Kişisel sorumluluk ve zarar � Kişilerin uğradıkları zararlar � Sadakat

Sadakat: (Madde 6)Devlet memurları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına sadakatle bağlı kalmak ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını sadakatle uygulamak zorundadırlar.Devlet memurları bu hususu “Asli Devlet Memurluğuna” atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzenlenecek merasimle yetkili amirlerin huzurunda yapacakları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak aşağıdaki “Yemin Belgesi” ni imzalayarak göreve başlarlar.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada ifade-si bulunan Türk Milliyetçiliğine sadakatle bağlı kalacağıma; Türkiye Cumhuriye-ti kanunlarını milletin hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik ilkelerine bağlı kalarak uygulayacağıma; Türk Milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerleri-ni benimseyip, koruyup bunları geliştirmek için çalışacağıma; insan haklarına ve Anayasanın temel ilkelerine dayanan millî, demokratik, laik, bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilerek, bunları davranış ha-linde göstereceğime namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.

Örnek:DEVLET MEMURLARI YEMİN BELGESİ

MEMURUNADI - SOYADIBABA ADIDOĞUM YERİ - TARİHİGÖREVİİLK GÖREVE BAŞLAMA TARİHİASALETİNİN ONANDIĞI TARİHSİCİL NUMARASI

BİRİMİ

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 2670 sayılı Kanunla değişik 6. maddesine göre; "Tür-kiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada ifadesi bulunan Türk

Devlet memurları bu hususu “Asli Dev-let Memurluğuna” atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzen-lenecek merasimle yetkili amirlerin hu-zurunda yapacakları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak aşa-ğıdaki “Yemin Belgesi” ni imzalayarak göreve başlarlar.

!

11

PEGEM AKADEMİ

Milliyetçiliğine sadakatla bağlı kalacağıma; Türkiye Cum-huriyeti Kanunlarını Milletin Millî, Ahlaki, İnsani, manevi ve Kültürel değerlerini benimseyip, koruyup bunları Millî, De-mokratik, Laik bir Hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyeti-ne karşı görev ve sorumluluklarımı bilerek bunları davranış haline göstereceğime namusum ve şerefim üzerine yemin ederim."

YEMİN YAPTIRAN YETKİLİ AMİR YEMİN EDEN MEMUR

Tarafsızlık ve devlete bağlılık: (Madde 7)

Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, her-hangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamaz-lar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu ey-lemlere katılamazlar.

Devlet memurları her durumda Devletin menfaatle-rini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuri-yeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, mem-leketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren her-hangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte fa-aliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yar-dım edemezler.

Davranış ve işbirliği: (Madde 8)– Devlet memurları, resmi sıfatlarının gerektirdiği

itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göstermek zorunda-dırlar.

Devlet memurlarının işbirliği içinde çalışmaları esastır.

Yurt dışında davranış: (Madde 9)– Devlet memurlarından sürekli veya geçici görev-

le veya yetişme, inceleme ve araştırma için ya-bancı memleketlerde bulunanlar Devlet itibarını veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve davranış-larda bulunamazlar.

Amir durumda olan devlet memurları-nın görev ve sorumlulukları:(Madde 10)– Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hiz-

met birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz ola-rak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki

memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar.

Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yö-netmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.

Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir men-faat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz.

Devlet memurlarının görev ve sorumlu-lukları: (Madde 11)– Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmelikler-

de belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafın-dan verilen görevleri yerine getirmekle yüküm-lü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.

Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, ka-nun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görür-se, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorum-luluk emri verene aittir.

Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kur-tulamaz.

Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır.

PEGEM AKADEMİ

12

Kişisel sorumluluk ve zarar: (Madde 12) – Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve

kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üze-rinden ödenmesi esastır.

Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. An-cak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul et-mesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.

Kişilerin uğradıkları zararlar: (Madde 13) – Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zarar-

lardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgi-li kurum aleyhine dava açarlar. Ancak, Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli kağıtların ilgili personel tarafından zimmete geçirilmesi ha-linde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine ödenir. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır.

İşkence ya da zalimane, gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.

12 nci maddeyle bu maddede belirtilen zararların nevi, miktarlarının tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar Başbakanlıkça düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.

Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur ta-rafından rayiç bedeli üzerinden öden-mesi esastır.

!

Mal bildirimi: (Madde 14)Devlet memurları;• kendileriyle, • eşlerine ve velâyetleri altındaki çocuklarına

ait taşınır ve taşınmaz malları, - alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bil-dirimi verirler.

13

PEGEM AKADEMİ

Basına bilgi veya demeç verme: (Madde 15)– Devlet Memurları, kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya rad-

yo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak bakanın yetkili kılacağı görevli illerde valiler veya yetkili kılacağı görevli tarafından verilebilir.

Askeri hizmet ile ilgili bilgiler özel kanunların yetkili, kıldığı personel dışın da hiç bir kimse tarafından açıklanamaz.

Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve iadesi: (Madde 16)– Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge araç ve gereçleri, yetki verilen

mahaller dışına çıkaramazlar, hususi işlerinde kullanamazlar.

Devlet memurları görevleri icabı kendilerine teslim edilen resmi belge, araç ve ge-reçleri görevleri sona erdiği zaman iade etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk memu-run mirasçılarına da şamildir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Genel Haklar

Devlet memurlarının genel hakları şunlardır:

� Uygulamayı isteme hakkı � Güvenlik � Emeklilik � Çekilme � Müracaat, şikâyet ve dava açma � Sendika kurma � İzin � Kovuşturma ve yargılama � İsnat ve iftiralara karşı koruma

Uygulamayı isteme hakkı: (Madde 17)– Devlet memurları, bu kanun ve bu kanuna dayanılarak yayınlanan tüzük ve yö-

netmeliklere göre tayin ve tesbit olunup yürürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler.

Güvenlik: (Madde 18)– Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son veril-

mez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz.

Emeklilik: (Madde 19)– Devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hak-

ları vardır.

Çekilme: (Madde 20)– Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilir-

ler.

PEGEM AKADEMİ

14

Müracaat, şikayet ve dava açma: (Madde 21)– Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat;

amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlem-lerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.

Müracaat ve şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak yapılır.

Müracaat ve şikayetler incelenerek en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle dü-zenlenir.

Sendika kurma: (Madde 22)– Devlet memurları, Anayasada ve özel kanununda belirtilen hükümler uyarınca

sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler.

İzin (Madde 23)– Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptir-

ler.

Kovuşturma ve yargılama: (Madde 24)– Devlet memurlarının görevleri ile ilgili veya görevleri sırasında işledikleri suçlar-

dan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması ve haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir.

İsnat ve iftiralara karşı koruma: (Madde 25)– Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret

için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılama-nın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, mer-kezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler.

Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

!

İsnat ve iftiralara karşı;

• merkezde bu memurun en büyük amiri

• illerde valiler,

isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılı-ğından isterler.

!

15

PEGEM AKADEMİ

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yasaklar

Devlet memurları için öngörülen yasaklar şunlardır:

• Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı

• Grev yasağı

• Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı

• Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı

• Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı

• Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı

Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı: (Madde 26)– Devlet memurlarının kamu hizmetlerini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri

veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine gelipte Devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır.

Grev yasağı: (Madde 27)– Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapma-

ları yasaktır.

Devlet memurları, herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz, grevi destekleyemez veya teşvik ede-mezler.

Yasaklamanın dışında olan faaliyetler:Memurların – üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, – kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin

kurulları üyelikleri görevleri, – özel kanunlarda belirtilen görevler – kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insanî ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır.

Ticaret ve diğer kazanç getirici yasaklar:– Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret

ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). (Ek cümle: 8/8/2011-KHK-650/38 md.; İptal cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113, K.: 2012/108 sayılı Kararı ile.; (…) (1) Yeniden düzenleme son cümle: 2/1/2014-6514/9 md.) Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğ-retim kurumlarında çalışamaz.

– (Değişik ikinci fıkra: 8/8/2011-KHK-650/38 md.; İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile. (1) Yeniden düzenleme: 2/1/2014-6514/9 md.) Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.

– Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler,

– (1) Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile ikinci fıkrası iptal edilmiş olup iptal hükmünün, kararın Resmî Gazete’de yayımlandığı 1/1/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı: (Madde 28)