MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU -...

14
I FAKULTETA ZA MATEMATIKO IN FIZIKO Jadranska cesta 19 1000 Ljubljan Ljubljana, 25. marec 2011 MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU KOMUNICIRANJE V MATEMATIKI Darja Celcer

Transcript of MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU -...

Page 1: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

I

FAKULTETA ZA MATEMATIKO IN FIZIKO Jadranska cesta 19 1000 Ljubljan Ljubljana, 25. marec 2011

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

KOMUNICIRANJE V MATEMATIKI

Darja Celcer

Page 2: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

II

KAZALO:

1 VSTAVLJANJE MATEMATIČNIH IZRAZOV ............................................................................................ 1

1.1 OKLEPAJI IN PUŠČICE ........................................................................................................................... 1

1.2 GRŠKE ČRKE ......................................................................................................................................... 2

1.3 BINARNE RELACIJE ............................................................................................................................... 3

1.4 BINARNE OPERACIJE ............................................................................................................................ 4

1.5 KORENI ................................................................................................................................................ 5

1.6 POTENCE IN INDEKSI ........................................................................................................................... 5

1.7 ULOMKI ............................................................................................................................................... 5

1.8 VELIKE OPERACIJE................................................................................................................................ 5

1.9 FUNKCIJE ............................................................................................................................................. 6

1.10 NEKAJ PRIMEROV VSTAVLJANJA MATEMATIČIH IZRAZOV V MAFIRA WIKI: ................................... 7

2 VSTAVLJANJE MATEMATIČNIH IZRAZOV ŠE DRUGAČE ....................................................................... 8

2.1 NEKAJ PRIMEROV VSTAVLJANJA NA ŠE DRUGAČEN NAČIN ................................................................. 8

VIRI, LITERATURA .................................................................................................................................. 9

SEZNAM SLIK ........................................................................................................................................ 10

SEZNAM TABEL .................................................................................................................................... 11

Page 3: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 1

1 VSTAVLJANJE MATEMATIČNIH IZRAZOV

Matematične izraze vstavljamo s pomočjo ukaza MATEMATIČNA FORMULA V LATEXU. Najdemo ga v ukazni vrstici.

Slika 1:Ukazna vrstica v Mafira Wikiju

Ko kliknemo na ukaz nam orodje izpiše:

1.

1.1 OKLEPAJI IN PUŠČICE

Vstavimo znakec \ za njim pa ime oklepaja oziroma puščice. Navadne okrogle oklepaje pišemo brez matematičnega orodja, tudi nekatere druge lahko. Tabela oklepajev in puščic :

ukaz

Začetek matematičnega izraza

Konec matematičnega

izraza

Zapišemo poljuben matematični izraz

Page 4: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 2

Tabela 1:Oklepaji in puščice

Tabela 2: Oklepaji in puščice

Primer:

<math>\uparrow</math>

<math>\rangle</math>

∫ … <math> \lmoustache </math>

1.2 GRŠKE ČRKE

Grške črke vstavimo s pomočjo znaka \, za njem pa napišemo ime grške črke, ki jo želimo vstaviti. Tabela grških črk :

Page 5: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 3

Tabela 3:Grške črke

Primer:

α …<math>\alpha</math>

ξ …<math>\xi</math>

Δ …<math>\Delta</math>

1.3 BINARNE RELACIJE

Če želimo vstaviti binarno relacijo prav tako uporabimo znak \ in za njem napišemo ime binarne relacije. Če pa pred operacijo dodamo ukaz \not, dobimo ustrezno negacijo. Relacije <, > in = vpišemo brez matematičnega okolja. Tabela binarnih relacij:

Page 6: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 4

Tabela 4: :Binarne operacije

Primer:

≤ … <math> \le </math> ≈ … <math> \approx </math>

1.4 BINARNE OPERACIJE

Dodamo znakec \ in vpišemo ime želene operacije. Operaciji + in – pišemo brez matematičnega okolja. Tabela binarnih operacij:

Tabela 5:Binarne operacije

Page 7: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 5

Primer:

…<math>\div</math> ∩ … <math> \cap </math>

1.5 KORENI

Kvadratni koren vnesemo kot \sqrt, n-ti koren pa vnesemo z ukazom \sqrt[n]. Če potrebujemo le znak za koren, uporabimo \surd. Primer:

…<math>\sqrt n </math>

1.6 POTENCE IN INDEKSI

Potence vnašamo s pomočjo znaka ‘^’, indekse pa vnašamo s pomočjo znaka ‘_’. Potenco (ali indeks), daljšo od enega znaka, moramo združiti med zavitima oklepajema. Primer:

<math>a^{2}</math> … <math> a_{2} </math>

1.7 ULOMKI

Ulomke pišemo z ukazom \frac{...}{...}. Za binomske koeficiente in podobne izraze imamo na voljo ukaza {... \choose ...} in {... \atop ...}.Drugi ukaz vrne podoben rezultat kot prvi, le brez oklepajev. Primer:

<math>\frac{a}{b}</math>-<math>\frac{c}{d}</math>

1.8 VELIKE OPERACIJE

Tabela velikih operacij:

Page 8: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 6

Tabela 6:Velike operacje

Primer:

<math>\int\cos x dx</math> = <math>\sin x+ C</math>

1.9 FUNKCIJE

Imena funkcij, kot so cosinus, sinus, . . . , pišemo v pokončni pisavi. Tabela funkcij:

Tabela 7: Funkcije

Primer:

…<math> \tan \alpha = \frac{\sin \alpha}{\cos \alpha} </math>

= 1 … <math> lim _{x \to 0} \frac{\sin}{x} = 1 </math>

Page 9: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 7

1.10 NEKAJ PRIMEROV VSTAVLJANJA MATEMATIČIH IZRAZOV V

MAFIRA WIKI:

…<math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math>

…<math> \int_a^b f(x) dx = f(b) - f(a) </math>

A =

…<math> A = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 \\

0 & 1 & 0 \\

0 & 0 & 1

\end{bmatrix} </math>

…<math> {n \choose k} = {n \choose n - k} </math>

…<math> \lim\limits_{x\to0}\frac{\sin x}{x} = 1 </math>

… <math> c^{2}=a^{2}+ b^{2}</math>

… <math> \tan \alpha = \frac{\sin \alpha}{\cos \alpha} </math>

(sin(x))2 + (cos(x))

2 = 1…<math> \sin^2 (x) +\cos^2 (x) =1</math>

Page 10: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 8

2 VSTAVLJANJE MATEMATIČNIH IZRAZOV ŠE DRUGAČE

Matematične izraze pa lahko vstavljamo še drugače in sicer s pomočjo znaka &, ki ga postavimo pred ime želene relacije, operacije, grške črke,… za njo oziroma na konec pa postavimo podpičje (;) → & … ;.

2.1 NEKAJ PRIMEROV VSTAVLJANJA NA ŠE DRUGAČEN NAČIN

…2 &le; x

…&alpha;

… a&sup2;

…c<sup>2</sup>=a<sup>2</sup>+b<sup>2</sup> ali

…c&sup2;=a&sup2;+b&sup2;

Page 11: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 9

VIRI, LITERATURA

Drug način vstavljanja - Pomoč pri urejanju: http://wiki.fmf.uni-

lj.si/wiki/MaFiRaWiki:Pomo%C4%8D

LATEX Mathematical

Symbols:http://amath.colorado.edu/documentation/LaTeX/Symbols.pdf

Urejanje strokovnih besedil - matematični izrazi: http://www-lp.fmf.uni-

lj.si/plestenjak/vaje/latex/folije2.pdf

Page 12: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 10

SEZNAM SLIK

SLIKA 1:UKAZNA VRSTICA V MAFIRA WIKIJU ................................................................................................................ 1

Page 13: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 11

SEZNAM TABEL

TABELA 1:OKLEPAJI IN PUŠČICE ................................................................................................................................. 2

TABELA 2: OKLEPAJI IN PUŠČICE ................................................................................................................................ 2

TABELA 3:GRŠKE ČRKE............................................................................................................................................. 3

TABELA 4: :BINARNE OPERACIJE ................................................................................................................................ 4

TABELA 5:BINARNE OPERACIJE .................................................................................................................................. 4

TABELA 6:VELIKE OPERACJE ...................................................................................................................................... 6

TABELA 7: FUNKCIJE ............................................................................................................................................... 6

Page 14: MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU - wiki.fmf.uni-lj.siwiki.fmf.uni-lj.si/images/4/41/Seminarska_matematična_orodja.pdf · 1.3 BINARNE RELACIJE Če želimo vstaviti binarno relacijo

MATEMATIČNI IZRAZI V MAFIRA WIKIJU

Stran 12