kpss konu özetleri
-
Upload
esraa013794 -
Category
Documents
-
view
235 -
download
0
Transcript of kpss konu özetleri
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
1/31
TRK KLTR VE MEDENYETLER
I .Blm Seluklular Devrinden nceki Dnemslamiyet ncesi Trk Devletlerinde Kltr Ve Uygarlk
-Trklerin Orta Asya'dan g etmelerinin nedenleri:
in basklar
Boylar arasndaki mcadele
Ani iklim deiiklikleri ve kuraklkSalgn hayvan hastalklar
-Trklerin anayurttan Orta Asya'dan dier blgelere glerini kolaylatran
ve baka yerlere dalmalarn salayan temel etken:
At evcilletirmi olmalar ve tekerlei kullanmalar
-Eski Trklerde vergi ilerine bakan grevli :Todun
-Eski Trklerde len bir kiinin cesedinin hemen gm I mey erek belli birsre bekletilmesinin nedeni :Kt ruhlarn bedeni terk edeceine inanld iin
-slamiyet ncesi Trk devletlerinde toplum dzenini salayan en st kural :
TreEski Trklerde devlet ileyiini ve toplum dzenini salayan en st kurald.Hkmdarn koyduu hukuk kurallarnn kaynan da tre tekil etmekteydi.
-Eski Trklerde gebe yaam tarznn yaygn olduunu gsteren kantlar:adr sanatnn gelimi olmas
Avclk ve hayvancln gelimi olmas
Mimarinin ileri boyutlara ulaamam olmas
Askerlik sanatnn gelimi olmas
-Osmanl Devleti dnda kalan Trk devletlerinin ksa mrl olmalarnntemel nedeni :
lke topraklarnn hkmdar ailesinin ortak mal saylmasdr
-Uygurlara ait Trk destan :
Treyi
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
2/31
-Eski Trklerde cenaze merasimlerine verilen ad:Yu
-Trklerin bilinen ilk alfabeleri :
Gktrk Alfabesi
-Kpaklarla Ouzlar arasndaki mcadeleyi anlatan Trk destan:
Dede Korkut Hikayeleridir
-Trklerin bilinen lk yazl edebi metinleri :
Orhun Yaztlar
-Yerleik hayata geen ilk Trk topluluu :Uygurlar
-Trklerde ilk devlet tekilatnn kurulduu devlet dnemi:Byk Hun Devleti
-Eski Trklerde lmden sonra da yaamn devam edeceine olan inancgsteren kantlar:
len kiinin eyalaryla birlikte gmlmesi
-Uygurlarn yerleik hayata setiini gsteren kantlar:
Tarm ve ticaretin gelimesi
ehirlerin kurulmas
Mlkiyet kavramnn domas
Hukuk kurallarnn gelimesi
-Trk devletlerindeDevletin mrnn ksa olmasnn sebebi:veraset sisteminin belli bir esasa dayanmamas ve lke topraklarnn hkmdarailesinin ortak mal saylmas
-slamiyet ncesi Trk devletlerinde paral askerlik uygulamasnn olduudevlet:
Hazarlar
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
3/31
-Trklerin bilinen en eski edebi metinleri olarak grlen Orhun Yaztlar hangiTrk DevletlerinindirII. Gktrk Devleti
-slamiyet ncesi Trk topluluklarnda en yaygn dini nan:
Gk Tanr Dini
-Eski Trklerde mlkiyet kavramnn ve klecilik anlaynn gelimemesinintemel nedeni:Gebelik yaam tarznn yaygn olmas
-Ergenekon Destannn anlatt:Trklerin tarih sahnesine klarn
-Br toplumun gebe ekilde yaadklarn gsteren kantlar:AvclkHayvanclkToplayclk
-slamiyet ncesi Trklerde orduda onlu sistemi ilk kuran hkmdar:Mete Han
-Gebe bir toplumda en ok gelien sanat:adr sanat
TEMEL YURTTALIK DERS - 1
ANAYASA HUKUKU
Trkiye'de Anayasal Gelimeler
Osmanl imparatorluu :
Mutlak bir monari idi.
Padiahn yetkileri snrszd.
Baz st dzey yneticilerden oluan divann zellii:
Danma organ niteliinde idi.
Osmanl imparatorluunda, ilk anayasal gelime :
Sened-i ittifak
Sened-i ittifak
1808 ylnda merkezi hkmet ile ayanlar arasnda imzalanmtr lk anayasal belge
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
4/31
Hkmet ile ayanlar arasnda yaplan bir anlamadan ibarettir.
Senedi ittifak bir anayasa olmamasna ramen hukuk devletine vemutlak monariden meruti monariye doru atlm bir ilk adm olduusylenebilir.
I.mahmut tarafndan ksa sre ierisinde bu belgenin uygulanmasaskya alnmtr.
Hukuki nitelii olarak iki tarafl bir belge, bir misaktr.
Anayasal nitelii olarak bir anayasa olmayp anayasal bir belgeniteliindedir.
Senedi ittifak ile devlet iktidar resmen snrlandrlyor; ayanlar ile'fukara ile reaya' yani vatandalara snrlda olsa bir takm haklartannyor.
Trk tarihinde ilk defa devlet iktidarnn snrlandrlabilecei, devletiktidarnn dokunamayaca sahalarn olduu kabul edilmitir.
Trkiye'deki anayasaclk hareketlerinin senedi ittifak ile baladsylenebilir.
1215 tarihli ingiliz magna carta'sna benzetilmektedir
Anayasa hukukunda, hkmdar ile halkn temsilcileri (feodal beyler)arasnda yaplan bir anlama :
Misak dr
Hukuk devleti iin ilk adm :
Tanzimat ferman (glhane hatt hmayunu) dr
Tanzimat ferman (glhane hatt hmayunu)nn zellikleri:
1839 tarihinde zamann dileri bakan mustafa reit paa tarafndanokunmutur
Anayasal gelimelerin ikinci admn tekil eder.
Bir yandan birok temel hak ve zgrlk tannm,
Dier yandan da devlet iktidarnn kullanlmasna ve snrlandrlmasnailikin bir ok ilke kabul edilmitir.
Btn uyruklar iin can, mal ve rz gvenlii vaat edilmi; Din farknn gzetilmeyecei gibi bir takm hususlar yer almtr.
Hukuki nitelii itibari ile bir fermandr
Tek yanl bir ilemdir. Devlet iktidarnn snrlandrlmas olgusu vardr Bir anayasal belge olmasna ramen anayasa olduu sylenemez.
Tanzimat fermannn tand haklar ve benimsedii ilkeler :
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
5/31
Mali gce gre vergi ilkesi,
Devlet harcamalarnn kanunilii ilkesi,
Asker almada adalet,
Ceza yarglamasna ilikin gvenceler,
Can gvenlii,
Irz ve namus dokunulmazl,
Mlkiyet hakk,
Msadere yasa,
Eitlik ilkesi.
Hkmdarlarn tek yanl iradesi ile tabasna bir takm haklar bahsettiiilkelere:
Fermanlar denir
Tanzimat ferman ile senedi ittifakn fark :
Tanzimat ferman ile senedi ittifak gibi iki yanl bir ilem (misak) deiltek yanl bir ilemdir.
Tanzimat ferman 1856 slahat ferman ile pekitirilmitir.
Islahat fermannn asl hedefi :
Mslmanlar ile gayri mslimler arasnda her ynden tam bir eitliksalamaktr.
Din, vergi, yarglama, eitim, devlet memurluu ve temsil alannda ozamana kadar olan farklar kaldrlyordu.
Hukuki nitelii olarak slahat ferman ferman niteliindedir.
Osmanl imparatorluunda tebaaya o dnem avrupa lkelerinde tannantemel hak ve zgrlklerin nemli bir ksmnn tanndn ferman :
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
6/31
Islahat ferman
mparatorluun zor gnlerden kurtulabilmesi iin meruti monariningerekli olduunu savunanlar:
Gen Osmanllar,
lk osmanl anayasas (ilk trk anayasas):
Kanun-u esasi
Kanun-u esasi ne zaman kabul edilmitir?
23 aralk 1876 ylnda bir ferman ile ilan edilmitir
1876 kanun-i esasi (ilk trk anayasas) nn zellikleri : II. Abdlhamit dneminde ilan edildi
23 aralk 1876 ylnda kanuni esas bir ferman ile ilan edilmitir.
Tanzimat ve slahat fermanlarnn aksine tam bir batl anlamda anayasaniteliinde olup madde madde hazrlanmtr.
1876 kanun-i esasi ile birlikte devletin temel organlar, modern sistemeuygun olarak, yasama, yrtme ve yarg olarak e ayrlarakdzenlenmitir.
1876 kanun-i esasi ile meclis-i umumi adl bir meclis kurulmutur.
Meclis-i umumi, ileride, 1961 anayasas dneminde greceimiz gibi ki meclisli bir yapda oluturulmutur.
lki, yeleri padiah tarafndan atanan heyet-i ayan;
Dieri, halk tarafndan iki dereceli bir seimle ibana gelen heyet-imebusan'dr.
Ne var ki, meclisin yetkileri bir hayli dar tutulmutur.
1876 anayasasna gre, bir meclis yesi kanun teklif edebilmek iinpadiahtan izin almak zorundayd;
Meclis tarafndan kabul edilen tasarlar padiahn onay ile yrrle
girebilecekti En nemlisi padiah diledii zaman heyet-i mebusan' feshedebilecekti.
Meclis, 1878 ylnda . Abdlhamit tarafndan datlm ve ilk anayasayrrlkten kaldrlmtr.
Devletin temel organlar, modern sisteme uygun olarak, yasama, yrtmeve yarg olarak e ayrlarak dzenlendii ilk anayasa?
1876 kanun-i esasi
1876 kanun-i esasi ile kurulan meclis-i umuminin zellikleri :
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
7/31
ki meclislibir yapdadr
lki, yeleri padiah tarafndan atanan heyet-i ayan;
kincisi halk tarafndan iki dereceli bir seimle ibana gelen heyet-imebusan'dr.
Meclisin yetkileri bir hayli dar tutulmutur. Bir meclis yesi kanun teklif edebilmek iin padiahtan izin almak
zorundayd;
Meclis tarafndan kabul edilen tasarlar padiahn onay ile yrrlegirebilecekti
Padiah diledii zaman heyet-i mebusan' feshedebilecekti.
Meclis, 1878 ylnda . Abdlhamit tarafndan datlm ve ilk anayasayrrlkten kaldrlmtr.
Batl anlamda tam bir meruti monari kurulamamtr. Anayasada, meclisin yetkileri ok dar; padiahn yetkileri ise olduka
geni tutulmutur.
Padiaha diledii zaman meclisi feshetme yetkisi tannmtr.
2.abdlhamit'in meclisi datp anayasay yrrlkten kaldrmaszaman iinde yeni bir muhalefet hareketi olan gen (jn) trklerhareketini dourmutur.
1876 kanun-i esasi ile kurulan meclis-i umuminin yeleri padiahtarafndan atanan meclisi:
Heyet-i ayan
1876 kanun-i esasi ile kurulan meclis-i umuminin yeleri seimle ibanagelen meclisi:
Heyet-i mebusan'dr.
Kanun-i esasinin kurduu yrtme organnn zellikleri : Devlet bakan olarak padiah ve dier tarafta hkmet bulunmaktayd
Anayasa Hukuku-1
1982 anayasasna gre, cumhurbakannn kanunlar yaymlamas yetkisi:
Cumhurbakan, yaymlamas iin kendisine gnderilen bir kanunun 15 gniinde inceler ve anayasaya aykr grd maddelerini meclis'e geri gn-derip dier maddelerini onaylayabilir.
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
8/31
Yasama yetkisinin genellii ilkesi :
Yasama organnn, anayasadaki artlan salayan istedii kiiyicumhurbakan seebilmesi
Yasama organnn, anayasaya aykr olmamak artyla istedii konuda ve
istedii ayrntda dzenleme yapabilmesi
Temel hak ve zgrlklerden olaan dnem kanun hkmndekararnamelerinin konusu :
Kylardan yararlanmann dzenlenmesi
Dantayn imtiyaz artlama ve szlemelerine ilikin yetkisi:
Gr bildirme
1982 anayasasna gre kamulatrma bedelinin taksitle denebilmesi ileilgili:
Taksitlerin eit olarak denmesi gerekir
Taksitlendirme sresinin 5 yl gememesi gerekir
Taksitle denecek olan kamulatrma bedeli iin, kamu alacaklarnauygulanan en yksek faiz haddinin uygulanmas gerekir
Kk iftinin arazisinin kamulatrlmas halinde taksitle demeninngrlememesi gerekir
Ynetmelik karma yetkisi olan:
zmir Bykehir belediyesi
Karkam belediyesi
Devlet su ileri genel mdrl
Sermaye piyasas kurulu
oulcu demokrasilerin zellikleri:
Eit oy Adil seimler
Plebisit (halkoylamas)
Genel oy
Parlamenter sistemin esasn oluturan unsurlar:
Yrtme organnn ikili (dalist) bir yapda oluturulmas
Hkmetin parlamentoya kar kolektif siyasal sorumluluk ilkesierevesinde sorumlu olmas
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
9/31
Devlet bakannn (veya yrtme organnn) yasama organ seimleriniyenileme yetkisine sahip olmas
Cumhurbakannn bireysel siyasal sorumluluunun sz konusu olmamas
Anayasann 'yakalanan veya tutuklanan kii en ge 48 saat iinde hakimnne karlr' hkm:
Kii hrriyeti ve gvenlii temel hak ve hrriyetin korunmasna yneliktir
1982 anayasasnda siyasal hak ve devler arasnda dzenlenen:
Dileke hakk
1982 anayasasna gre,TBMM genel seimlerinden nce yerinebamszlardan biri atanan bakan:
Ulatrma bakan
1982 anayasasnn dzenlemesine gre kanun hkmnde kararnamekarma yetkisi konusunda bakanlar kuruluna yetki veren kanun iermesizorunlu olanlar:
Kanun hkmnde kararnamenin amacn
Kanun hkmnde karma yetkisinin kullanm sresini Kanun hkmnde kararnamenin kapsamn
Kanun hkmnde kararname karma yetkisinin sresi iinde birden fazlakararname karlabilip karlamayacan
1982 anayasasnn dzenlemesine gre bte kanununa ilikin olarak:
Cumhurbakannn, bte kanunlarn tekrar grlmesi iin TBMMye gerignderme yetkisi yoktur.
Anayasa mahkemesi yelerini seme yetkisi :
Btn yeleri cumhurbakan tarafndan seilir
Olaanst hal ynetimini skynetimden ayran zellik :
Kolluk yetkilerinin sivil makamlar tarafndan kullanlmas
Toplum hayatna ilikin gerekli her trl tedbiri almayetkisine sahip olup kendisini hukukla bal saymayan devlet trne :
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
10/31
Polis devleti denir
1924, 1961 ve 1982 anayasalarnn ortak hkmleri:
llerin idaresinin yetki genilii esasna dayanmas
Bakanlar kurulunun bann milletvekili olmas
lkretimin devlet okullarnda parasz olmas
Kanun nerilerinin sadece milletvekilleri tarafndan yaplabilmesi
Hukuk devleti ilkesinin esaslar:
Temel hak ve zgrlklerin anayasada saylarak yargsal korumaya alnaalnmas
Yarg bamszl ilkesinin tannmas
darenin btn eylem ve ilemlerinin yarg denetimi altnda olmas darenin mali sorumluluu
Laiklik ilkesiyle badaan:
Vatandalarn anayasada belirlenen kstlara uymak kaydyla ibadethrriyetine sahip olmalar
Anayasann deitirilemeyecek hkmleri: Trkiye cumhuriyetinin bir sosyal devlet olduu
Milli marn istiklal mar olduu
Trkiye devletinin bir cumhuriyet olduu
Trkiye cumhuriyetinin resmi dilinin Trke olduu
1982 anayasasnda yer alan doruya sosyal adaleti salamaya, sosyaleitsizlikleri azaltmaya ve ekonomik bakmdan zayf olan toplum
kesimlerini korumaya ynelik olan hak ve hrriyetler: Toprak mlkiyeti grev hakk sosyal gvenlik hakk
1982 anayasasnn dzenlemesine gre, olaanst hallerde temel hak vezgrlkler iin anayasada ngrlm bulunan baz gvencelere aykr tedbirler alnabilir.
Vatandalarn su nedeniyle yabanc lkeye geri verilemeyecei gvencesineaykr tedbir alnabilir
Hak arama hrriyeti: herkesin yarg mercileri nnde davac veya davalolarak iddia ve savunma hakkna sahip olmas
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
11/31
1982 anayasasnn dzenlemesine gre baz tzel kiiler kendi konu veamalar dnda toplant ve gsteri yry dzenleyemez. Bu snrlamayatabi olanlar:
Vakflar
Dernekler i sendikalar
Kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular
1982 anayasasnn alma hayatna ilikin dzenlemeleri arasndayer alanlar:
almann herkesin hakk ve devi olmas
Kimseye angarya yaplamamas
Devletin alanlar korumak iin gerekli nlemleri almas
alma hayatnda kadnlarn ve kklerin zel olarak korunmas
Su ve cezalara ilikin anayasal ilkeler :
Cezai sorumluluun ahsi olmas
Herkesin aksi yarg kararyla saptanmadka masum saylmas
Vatandan su sebebiyle yabanc bir lkeye geri verilememesi
Genel msadere cezasnn verilemeyecek olmas
1982 anayasasnn dzenlemesine gre siyasi hak ve hrriyetler arasndadzenlenen :
Kamu hizmetine girme hakk
TBMMnin oluumuna ilikin anayasal kurallar :
TBMMnin genel oyla seilen 550 milletvekilinden kurulmas
TBMM seimlerinin 5 ylda bir yaplmas TBMM genel seimlerine 1 yl
kala ara seim yaplamamas TBMM seimlerinin 5 yllk yasama dnemi bitmeden de yaplabilmesi
TBMMnin alma dzenine ilikin kurallar:
Meclisin her yl ekim aynn ilk gn kendiliinden toplanmas
Meclisin bir yasama ylnda en ok 3 ay tatil yapabilmesi
Siyasal parti grubu oluturmak iin en az 20 milletvekilinin gerekmesi
Meclisin baz durumlarda itzkteki usul uygulayarak kapal oturumlar
yapabilmesi
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
12/31
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
13/31
Bakanlar kurulu
1982 anayasasnn dzenlemesine gre bamsz yarg organlarnn birgvencesi olarak dzenlenen :
Hakim ve savclarn her durumda zlk haklarndan yoksunbraklamamasdr
1982 anayasasnda yksek mahkemeler arasnda saylanlar:
Dantay
Yargtay
Askeri Yargtay
Uyumazlk mahkemesi
TBMMnin irade biimlerinden biri olan parlamento kararlar aleyhinekural olarak anayasa mahkemesine bavurulamayaca kuralna uyanTBMM kararlar:
TBMM seimlerinin sava nedeniyle bir yl iin geriye braklmas karar
Sava ilan karar
Olaanst hal ve skynetim ilannn onaylanmasna ilikin karar
Grev srasnda gvenoyu istemine karlk gvenoyu vermeme karar
1982 anayasasna gre, anayasa mahkemesinin kararlarna ilikin birhkmler:
Btn kararlarn kesin olmas
Btn kararlarn resmi gazetede yaymlanmas
ptal kararlarnn geriye yrmemesi
Anayasa deiiklilerinde iptale karar verilebilmesi iin bete oyounluunun aranmas
Uyumazlk mahkemesinin yetkileri :
Adli ve idari yarg mercileri arasndaki grev uyumazlklarn zmlemek
Askeri ve idari yarg mercileri arasndaki hkm uyumazlklarnzmlemek
Adli, idari ve askeri yarg mercileri arasndaki grev ve hkmuyumazlklarn zmlemek
Anayasa mahkemesi ile dier mahkemeler arasndaki grev uyumazlklarn
zmlemek
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
14/31
Seimler ve halkoylamasyla ilgili olarak 1982 anayasasnda yer alanlar:
Silah altnda bulunan er ve erbalarn oy kullanamamas
Kamu haklarndan kstlanm olanlarn oy kullanamamas
Oy kullanabilmek iin Trk vatanda olmann gerekli olmas
Oy kullanabilmek iin 18 yan doldurmu olmann gerekli olmas
1982 anayasasnda siyasal partilere ilikin olarak : Siyasi partiler ticari faaliyetlere giriemezler
Siyasi partilerin yeleri 18 yandan kk olamaz
Siyasi partiler AYM tarafndan kapatlm partilerin amblemlerinikullanmazlar
Siyasi partilerin faaliyetleri demokrasi ilkesine uygun olmak zorundadr.
1982 anayasasnda saylan inklp kanunlar:
Tevhidi tedrisat kanunu
Baz kisvelerin giyilemeyeceine dair kanunu
Efendi, bey, paa gibi lakap ve unvanlarn kaldrldna dair kanun
Beynelmilel erkamn kabul hakknda kanun
darenin yetkilerden sadece olaanst dnemlerde kullanabilecei yetkisi: stimval yetkisi
1982 anayasasnn dzenlemesine gre temel hak ve hrriyetlerden pozitifstat haklar:
Sosyal gvenlik hakk
Laiklik ilkesi asndan zorunlu olan ilke:
Vatandalarn inan ve ibadet zgrlne sahip olmas
Temel hak ve hrriyetlerin snrlandrlmasyla ilgili olarak 1982 anayasas1961 anayasasndan farkl kriterler kabul etmi ancak sonradan yaplandeiikliklerde benzer kriterler kabul edilmitir. 1961 ne de 1982anayasasnn ilk eklinde yer alm hkmler:
Snrlandrmann kanunla yaplabilmesi
Snrlandrmann anayasann ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bal
olmas Snrlandrmann demokratik toplum dzeninin gereklerine aykr olmamas
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
15/31
Snrlandrmann temel hak ve hrriyetin zne dokunmamas
1982 anayasasna gre, milletvekili seildikten sonra yarglanarak 3yl hapis cezasna mahkum edilen ve cezas kesinleen br milletvekilinindurumuna ilikin :
Milletvekilinin milletvekillii, kesin hkmn TBMM genel kurulunabildirilmesiyle der
Somut norm denetimine ilikin :
Bir kanunun anayasa aykrlnn ilk derece mahkemeleri tarafndan ilerisrlmesine somut norm denetimi denir.
Somut norm denetimine defi yolu da denmektedir.
Somut norm denetimine sadece kanunlar ve kanun hkmnde kararnamelerkonusunda iletilebilir.
Anayasa mahkemesi, nne somut norm denetim yoluyla gelen bir normunanayasa aykr olmad na karar verirse, on yl sreyle o normun anayasaaykrl ileri srlemez.
1982 anayasasnn deitirilmesine ilikin :
Tbmm ye tamsaysnn te birinin nerisi, bete nn kabul,cumhurbakannca geri gnderilirse te ikisinin kabul
Kanun hkmnde kararnamelere ilikin olarak 1982 anayasasndangrlmedii halde anaya mahkemesinin itihadyla ihdas edilen ve kanunhkmnde kararnameler iin anayasaya aykrlk gerekesi olan kriter:
Kanun hkmnde kararnamenin ivedi ve ksa sreli olmayan bir konuyudzenlemesi
2001 anayasa deiikliinden sonra, kendisine milli gvenlik kurulunda yerbulan grevliler:
Genelkurmay bakanl genel sekreteri
Milli istihbarat tekilat bakan
Babakan mstear
Babakan yardmclar
Ekonomiden sorumlu devlet bakan
1961 anayasasnn yrtmeyi "grev" olarak nitelemi olmasna ramen1982 anayasas "yetki ve grev" olarak nitelemitir. bu nitelemenin bir
sonucu olan yetki olarak saylan:
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
16/31
Cumhurbakannn sadece cumhurbakan genel sekreterliinin kurulu,tekilat ve atamalarn cumhurbakanl kararnamelerime yapabilmesi
Yrtme organ ilemlerinden baka herhangi bir ileme gerek kalmakszn
dorudan anayasadan kaynaklanan dzenleme yetkisine dayanan: Cumhurbakanl kararnamesi
1982 anayasasnda 2001 ylnda yaplan deiiklikler dikkate alndndaanayasada yer alan temel hak ve zgrlklere ilikin "genel snrlama" se-bepleriyle ilgili olarak :
Genel snrlama sebepleri 1982 anayasasndan btnyle karlmtr
1982 anayasasna gre, milletvekili dokunulmazlna ilikin olarak :
Milletvekili dokunulmazlnn anayasada ngrlen istisnalarndan biri arcezay gerektiren sust halidir
Cumhurbakannn yaymlanmak zere kendisine gnderilen kanunlar birkez daha grlmek zere TBMM ye geri gndermesi mmkndr. Sz ko-nusu kanunun tbmm tarafndan aynen kabul edilmesi halindeCumhurbakannn yetkisi :
Yasay yaymlamak durumundadr
Kanunlarn anayasaya uygunluunun denetimi metotlarndan itirazyoluyla denetime ilikin :
tirazn grlmekte olan bir davaya ilikin grevli ve yetkili bir mahkemetarafndan yaplmam olmas anayasa mahkemesinin talebi reddetmesi iinyeterlidir
1982 anayasasnn anayasa mahkemesinin kararlarna ilikin ngrdhkmlerden:
Anayasa mahkemesinin iptal kararlan ancak gerekesi yazlarak aklanabilir Anayasa mahkemesinin iptal kararlar geriye yrmez,
Anayasa mahkemesi siyasi partilerin kapatlmasna ancak bete oyokluu ile karar verir
Anayasa mahkemesi bir kanun ve kanun hkmnde kararname hkmniptal ederken kanun koyucu gibi hareket edemez
1982 anayasasnda cumhurbakanna ilk defa tannan yetkiler:
Anayasa deiikliklerine ilikin kanunlar veto etmek
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
17/31
1982 anayasasna gre TBMM'nin yetkileri:
Para baslmasna karar vermek
1982 anayasasna sadece tzel kiiler iin tannm olan temel hak ve
zgrlk: Siyasi partilerin uyacaklar esaslar
1982 anayasasna gre kanunlarn anayasa mahkemesi tarafndan ekilbakmndan denetlenmesine ilikin :
Cumhurbakan ekil bakmndan anayasaya aykrlk iddiasyla anayasamahkemesinde dava aabilir
TBMM yelerinin bete biri tutarndaki milletvekili ekil bakmndan
anayasaya aykrlk iddiasyla anayasa mahkemesinde dava aabilir ekil aykrlna dayanan iptal davas, kanunun rg'de yaymn takip eden
10 gn iinde almaldr
Kanunlarn ekil bakmndan anayasaya uygunluunun denetimi, sonoylamann ngrlen ounlukla yaplp yaplmad hususuyla snrldr
1982 anayasasna gre anayasa mahkemesine verilen yetkiler :
Kendi yeleri arasndan birini uyumazlk mahkemesine bakanlk etmekzere grevlendirmek
Saytay yardm almak kaydyla siyasi partilerin yabanc gerek veya tzelkiilerden mali yardm alp almadnn denetimini yapmak
Milletvekillii ile badamayan bir ii srdrmekte srar eden milletvekilininmilletvekilliini dren TBMM kararnn anayasaya uygunluunudenetlemek
Cumhurbakan bakanlnda toplanan bakanlar kurulu tarafndan yaplanve bir kanunda deiiklik getiren olaanst hal kanun hkmndekararnamesini esastan incelemek
1982 anayasasna gre, ekonomik ve sosyal hak ve devler :
Salkl ve dengeli bir evrede yaama hakk
Konut hakk
Eitim retim hakk
alma hakk
1982 anayasasna gre, Kanun Hkmnde Kararname karma yetkisi
veren kanunda yer almas gerekenler: karlacak KHK'nn amac
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
18/31
Khk karma yetkisinin kapsam
Khk karrken uyulacak ilkeler
Khk karma sresi
1982 anayasasna gre cumhurbakannn TBMM seimlerininyenilenmesine karar verme yetkisini douran sebepler:
Yeni oluan TBMMde bakanlk divannn kurulmasn takip eden 45 gniinde bakanlar kurulunun kurulamamas halinde
Yeni oluan TBMMde kurulan ilk bakanlar kurulunun gvenoyu alamamaszerine 45 gn iinde yeni bakanlar kurulunun kurulamamas halinde
Babakann istifasn takip eden 45 gn iinde yeni bakanlar kurulununkurulamamas halinde
Bakanlar kurulunun grev srasnda gvenoyu alamamas zerine 45 gn
iinde yeni bakanlar kurulunun kurulup da gvenoyu alamamas halinde
1982 anayasas (kamu) tzel kiiliini anayasada hkme baladklar:
niversiteler
Ky idaresi
Belediyeler
Devlete kurulacak tek radyo ve televizyon kurumu
1982 anayasasna gre, hakimlik teminatnn bir unsuru:
Hakimler azlolunamazlar
Hakimler kendileri istemedike anayasada gsterilen yatan nce emekliyeayrlamazlar
Hakimler bir kadronun kaldrlmas sebebiyle de olsa aylk, denek ve tekizlk haklarndan yoksun braklamazlar
Hakimler bir mahkemenin kaldrlmas sebebiyle de olsa aylk, denek veteki zlk haklarndan yoksun braklamazlar.
Hakim ve savclarn adli ve idari yarg hakim ve savclar olarak grevyapacaklarn dzenleyen:
Anayasa
Anayasa adli yarg ile idari yarg mahkemeleri arasnda kacak grevuyumazlklarnn kesin karara balanacan amir mahkeme :
Uyumazlk mahkemesi
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
19/31
Anayasa seimlerin yargsal ynetim ve denetiminin:
yeleri Yargtay ve Dantayn genel kurullarndan seilen hakimlerdenoluan yksek seim kurulu tarafndan yaplacan amirdir
Anayasa gre Saytay ile Dantay arasnda kacak bir ksmuyumazlklarda hangisi esas alnr?
Dantay kararlar
1982 anayasasna gre, devletin mali kaynaklarnn yeterlilii bazhaklarn gereklemesi salar:
Sosyal gvenlik hakk
Toprak mlkiyeti hakk
Konut hakk Salk hakk
1982 anayasasna gre u seimlerde TBMM yeliklerinin btn yenilenir:
Son yasama ylnn bitmesinden gn sonra balayacak seim srecisonucunda ekim aynn ikinci pazar gn yaplan seimlerde.
Cumhurbakanl seiminin drdnc turunu mteakip balayacak 90 gntakip eden ilk pazar gn yaplacak seimlerde
Cumhurbakannn TBMM seimlerinin yenilenmesine kararn mteakipbakanlar kurulu tarafndan ilan edilen seim tarihinde yaplan seimlerde
Yasama dnemi devam ederken TBMMnin tarafndan verilen seim kararzerine belirlenen tarihte yaplan seimlerde
1982 anayasasna gre, TBMMnin yapt toplantnn olaanst toplantssayld dnem:
TBMMnin almalarna ara verdii dnemde
1982 anayasasna gre kanun hkmndekararnamelerin anayasaya uygunluunun denetiminde anayasada yer al-mad halde anayasa mahkemesi tarafndan bir l olarak kullanld:
vedi olmayan konular dzenlemek
1982 anayasasna hakim ilkelerden kuvvetler ayrl ilkesinin uygu-lamalar :
Anayasa mahkemesi kanun koyucu gibi bir hareketle yeni bir uygulamaya
yol aacak biimde hkm tesis edemeyecei ilkesi Mahkeme bamszl ilkesi
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
20/31
Milletvekili dokunulmazl ilkesi
Mahkemelerin idarenin takdir yetkisini kaldracak nitelikte hkm tesisedemeyecei ilkesi
1982 anayasasna gre, cumhurbakannn kanunlar bir daha grlmekzere TBMMye geri gndermesiyle ilgili :
Cumhurbakan kanunlar 15 gn iinde yaymlamazsa geri gndermekzorundadr
TBMM cumhurbakan tarafndan geri gnderilen kanunda deiiklikyapabilir
Cumhurbakan anayasa deiikliklerine ilikin kanunlar da gerignderebilir
TBMM, cumhurbakan tarafndan geri gnderilen kanunu aynen kabul
ederse, cumhurbakan kanunu yaymlamak zorundadr
1982 anayasasna gre anayasaya uygunluk denetimine tabii olan kanunlar:
Milletleraras antlamalarn onaylanmasn uygun bulan kanunlar
Kesinleen lm cezalarnn yerine getirilmesinin uygun bulunduuna dairkanunlar
Bakanlar kuruluna khk karma yetkisi veren yetki kanunu
Para baslmasna dair kanunlar
1982 anayasasna gre, yksek seim kurulu yelerinin bir ksm Dantaybir ksm Yargtay tarafndan seilir
Anayasa mahkemesi itiraz yolunda ilk inceleme evresinde neyi denetler:
Bavuran mahkemenin o davaya bakmaya grevli ve yetkili olup olmadn
dare ve idare hukukuyla ilgili ilkelerden 1982 anayasasnda ngrlmolanlar:
dari ilemlerin gerekeli olmas ilkesi
1982 anayasasna gre, ynetmeliklere ilikin :
Sadece kanunda belirtilen ynetmeliklerin Resmi Gazetede yaymlanmaszorunludur
Ynetmelikler tzklerin uygulanmasn salamak iin karlr
Ynetmeliklerin Dantay incelemesinden geirilmesi zorunlu deildir
Sadece baz ynetmeliklerin cumhurbakan tarafndan imzalanmas
zorunludur
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
21/31
Anayasa yaparken hibir hukuk kuralna bal davranmayan iktidara :
Asli kurucu iktidar
1982 anayasasnda 2001 ylnda yaplan deiiklikle idare ve idareninilemlerine, ilikin tannan ilke:
dari ilemlerinde o ileme kar hangi sre iinde hangi yarg merciinebavurulacan bildirmesi ilkesi
1982 anayasasnn verilen hkmlerinden hukuk devleti ilkesinigerekletirmeye ynelik olanlar:
Vatandalktan karma ilemlerine kar yarg yolunun kapatlamayacanailikin hkm
Kimsenin suu iledii zaman kanunda o su iin ngrlen cezadan dahaar bir cezaya arptrlamayacana ilikin hkm
Kimsenin iledii zaman yrrlkte bulunan kanunun su saymad birfiilden dolay cezalandrlmayacana ilikin hkm
Hibir kiinin yarg yetkisinin kullanlmasnda mahkemelere ve hakimlereemir ve talimat veremeyecei ilkesi
1982 anayasasna gre, TBMM seimlerinin kendiliinden yenilenmesisonucunu douran:
Cumhurbakannn seim sreci sonunda seilememesi
1982 anayasasna gre, TBMM bakannn meclisi olaanst toplantyaarmas iin :
1/5millet vekilinin yazl istemi gerekir
1982 anayasasna gre, TBMMnin yetkileri :
Bir milletvekilinin dokunulmazln kaldrmak
Bir milletvekilinin istifasn kabul etmek
Bir milletvekilinin milletvekilliini drmek
Bir kanun hkmnde kararnameyi kabul etmek
1982 anayasasna gre, aada verilenlerden hangisi cumhurbakannnyetkileri :
Kesin hesap kanunlarn bir kez daha grlmek zere TBMMye gerigndermek
Yetki kanunlarn bir kez daha grlmek zere TBMMye geri gndermek
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
22/31
Bir milletleraras antlamann onaylanmasn uygun bulan kanunu bir kezdaha grlmek zere TBMMye geri gndermek
Babakann talebi zerine bakanlar kurulu toplantsna katlmayan bir bakangrevinden azletmek
1982 anayasas uyarnca devlet denetleme kurulu denetleyebilecekleri:
Trkiye eczaclar birlii
Trkiye iveren sendikalar konfederasyonu
niversite rektrlkleri
Diyanet ileri bakanl
TRKYE'NN FZK ZELLKLER VE CORAF KONUMU
Blgelerimiz ve en kalabalk blmlerinin eletirilmesi: Anadolu- Yukar Sakarya Blm,Karadeniz - Dou Karadeniz kylar,Ege-Ky ovalar,Marmara - atalca - Kocaeli blm
Trkiye'nin corafi konumlar :Matematik konum : Dousu ile bats arasnda 76 dakikalk yerel saat farknn olmaszel konumu : klim zelliklerinin belirlenmesinde denizlerin etkili olmas Doudan
batya olan g yollarnn zerinde bulunmas Transit ticaretin gelimesi zel konumu.
Karadeniz kylarna ait zellikler :Sinop dnda doal liman yoktur.Boyuna ky tipi zellii gsterir.Ky nnde bir ka kayalk dnda ada yoktur.Yksek kylardr.Karadeniz boyuna ky zelliine sahiptir.Boyuna kylar dzdr. Girinti knt fazla deildir.
Renklendirme ile yaplm haritalarda 0 m ile 500 metre arasndaki ykseltiler yeilrenk ile gsterilir.
Trkiye'de k saati uygulamas yapldnda zmit 'ten geen 30 meridyeni esasalnr. zmit ve civarnn yerel saati ile ulusal saati arasndaki zaman fark en azdr.
Dou Anadolu en yksek blgedir.
Akarsular hzl akmas Hidroelektrik santrallerin kurulmas iin akarsularn hzlakmas zerinde olumlu etki yapmtr.
Byk Menderes ovasnda yetien incir Konya ovasnda Klarn sert gemesisebebiyle incir yetimez.
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
23/31
Trkiye kaplca ynnden zengin bir lke olmas neye baldr:Krk Fay hatlarnn fazla olmasna.
Akdeniz kylarnda klarn en lk gemesinin nedenleri:
Toros Dalarnn i blgelerin souunu kesmesi.Denizlerin lmanlatrc etkisi.Kylarn tropikal hava ktlelerinin etkisi altda kalmas.Trkiye'nin en gneyinde yer almasdr.Orman varlnn klarn lk gemesinde etkisi yoktur.
Akdeniz ikliminde en yal mevsim :Ktr.zmir ve Adana'da akdeniz iklimi grlr.
Anadolu blgesinde ilkbahar yal, yazlar kurak geer.
Anadolu'nun doal bitki rt olan Bozkrn zellikleri :lkbahar yalaryla yeeren yazn kuruyan otsu bir topluluktur.
Trkiyenin corafi zellikleri:36-42 kuzey paralelleri ile 26-45 dou meridyenleri arasnda yer alr.En dousu ile en bats arasnda 76 dakikalk zaman fark vardr.Gne nlarn hi bir zaman dik ayla alamaz.Kuzey kylar gney kylarndan daha serindir.Drt mevsim grlr.Ykseltileri doudan batya doru artar.
Ege kylarnda yer alan krfezler :Kuadas Gkova Edremit Gllk
Ky ovalarnn zellikleri ?Ykseltileri fazla deildir.Ulam olanaklar gelimitir.Alvyonlarla kapldr.
Nfus younluklar fazladr.Tarmsal potansiyelleri yksektir.
Hem ky hemde deniz zelliklerini dikkate alarak, Karadeniz ve Akdenizin ortakzellikleri?
Tuzluluk oralar birbirinden farkldr.Boyuna ky zellii gsterirler.Tuzluluk oranlarnn belirlenmesinde iklim nemli rol oynamtrKylar fazla girintili kntl deildir .Kylarn uygun yerlerinde delta ovalar olumutur
Karasal iklimin zellikleri :Yazlar scak geer.
Klar souk geer.Yazlar kurak geer.
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
24/31
Yllk scaklk fark fazladr.Bitki rts bozkrdr
Gller ve oluumlar eletirilmesi :znik-Tektonik gldr .
K. ekmece -Ky seti gldr.Bafa- Alvyon seti gldr ,Tortum - Heyelan seti gldr,Burdur - .........
Trkiye'nin yaklak % 98'i deprem tehditi altnda olmasnn nedeni?Oluumunu yakn jeolojik devirde tamamlamas .Gen kuakta yer almasdr.
lkemizde kar yalarnn nelere etkisi vardr?Yeralt sularnn beslenmesi.
Ekili alanlarn souktan korunmas.K sporlarnn gelimesi.Erimeler sonucunda taknlarn olmas
Trkiye akarsularnn zellikleri :Hzl akarlar.Boylar ksadr.Hidroelektrik retmeye uygundurlar.Ulamda kullanlmazlar.Tadklar materyal fazladr.
Trkiye taraf denizlerle evrili bir yanmada lkesi olmasna karlkdenizlerin iklim zerindeki lmanlk ve ya etkisi dar bir alanda grlr. Bykbir ksmnda karasal iklim etkilidir. Bu duruma yol aan temel etken :
Kuzey ve gney kylardaki dalarn uzan yndr.
Trkiye'de k sresinin en ksa olduu il :Antalya
Trkiye'de k sresinin en uzun olduu il :Ardahan
Trkiye'de scaklk ile ilgili zellikler :K mevsiminde en dk scaklk Kuzeydou Anadolu'da kaydedilir.Gneyden kuzeye doru yllk scaklk ortalamas dzenli bir ekilde artarYaz mevsiminde en yksek scaklklar Gneydou Anadolu'da llr.Scaklk dalnda ykselti ve deniz etkileri nemli rol oynar.Dou Anadolu'da ocak ay ortalama scakl Anadolu'dan daha dktr.
Oluum bakmndan ayn dalara rnek :Karacada ,
Sphan,Nemrut ,
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
25/31
Erciyes
Saros Krfezinden Gkova krfezine doru ky boyunca gidildike grlen tablo?
Karl gn says azald
Deniz suyu scaklnn arttDeniz suyu tuzluluunun arttYllk scaklk ortalamasnn arttBuharlamann artt grlr.
Trkiye'de erozyonun iddetli olmasnn ortaya kard sonular:Baraj gllerinin toprakla dolmas ,Topraklarn verimsizlemesi ,Sel taknlarnn artmasTarmn glemesi
Kkba hayvanclnn Anadolu younlamasnn balca nedeni :Blgenin doal bitki rtsnn kkba hayvancla uygun olmas Anadolu'nun doal bitki rts bozkrdr.Bozkr kkba hayvanlarn beslenmesinde nemlidir.
lkemizde retim alan en yaygn olan yeralt zenginlii nedir?Trkiye'nin eitli yerlerinde kartlr.
Mutlaka hammaddenin retildii yerde kurulmak zorunda olan endstrikuruluu hangisidir?
eker. (ekerin Hammaddesi olan pancar tarladan skldkten hemen sonra ilenmesibozulmamas iin zorunluluktur)
Hangi elektrik santrali dierlerinden farkl bir zellik gsterir?Hirfanh hidroelektrik santralidir. (Su gcyle alr.)
Linyitle alan termik santrallere rnek verelim :Afin-Elbistan ,Yataan ,Soma ,ayrhan
Kastamonunun zellikleri :Bat Karadeniz'de dalk bir alandadr.Yol yapm zordur.
Trkiye'nin d ticaretinde nemi olan baz tarm rnleri ile yeralt kaynaklar :Pamuk-Bakr ,Ttn-Bor ,Fndk-Krom ,Zeytin-Zmpara ta
Yalnzca lke ihtiyacn karlayabilen ve d ticaretimizde nemi olmayan
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
26/31
rnler?MuzTakmr
Karadeniz Blgesinde turizmin gelimemesinde olumsuz etkisi olan faktrler ?
Yln byk blmnn yal gemesi ,Kyda plajlarn yetersiz oluu
eitli tarm rnleri yetitirilmesi sebebiyle Trkiye kendi kendine yeten sayllkelerden biridir. Bu durumun en nemli nedeni :
lkede eitli iklimlerin grlmesi ve drt mevsimin yaanmas
klim artlan tarm rnlerinin yetitirilmesini belirleyen temel faktrdr. Ayniklim artlarnda yetimesi mmkn olmayan tarm rnleri bir arada verilmitir:
ay-buday
Ayn iklim artlarnda yetimesi mmkn olan tarm rnleri bir aradaverilmitir:
Ttn-pamuk ,ekerpancar-ttn ,zm-buday ,Turungil-zeytin
lkemizde haha retimi devlet kontrol altnda olmasnn nedeni :Hahan ama d kullanm
lkemizde hayvan says fazla olmasna karlk,hayvansal retimin yetersizolmas neye baldr?
Mera hayvancln yaygn olarak yaplmas
Makineli tarmn yaplamayaca yerler:Dou Karadeniz Blm (Arazinin engebeli ve tarm topraklarnn kk olduu
yerlerde makineli tarm zorlar.)
Makineli tarm yaplabilecei yerlere rnek :Marmara Blgesi ,
Ege Blgesi ,Gneydou Anadolu Blgesi , Anadolu Blgesi
Sanayinin en ok gelitii blge olan Marmara Blgesinde sanayinin kurulmasiin gerekli nemli artlar nelerdir?
gcSermayeUlamPazarlama
Bursa da bulunan sanayi kolu :Bursa Otomotiv
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
27/31
skenderun'da bulunan sanayi kolu :skenderun -Demir-elik
Byk ba hayvanclk en ok yaygnolduu blgeler?
Dou Anadolu ve Karadeniz blgeleri
Trkiye'de kara ve demir yolu ulamn zorlatran etkenler :Dalarn bat-dou dorultusu uzan ,Ykseltinin fazla oluu, blgelerin sert karasal iklimi,Derin ve geit vermeyen akarsu ve vadilerin varl
Endstri tesislerinden hangisinin dalm lkemizde daha ok yaygnlkgsterene rnek :
eker
zmir liman, Trkiye'nin ikinci byk limandr. zmir limannn gelimesindeaadakilerden hangisinin nemli bir rol olanlar:
Ard blgesinde d ticarette nemli yer tutan rnlerin yetitirilmesi ,Ykleme, boaltma vinleri ve depolama tesislerinin yeterli oluu,Ard blgesiyle ulamnn kolay olmas ,Geni bir hinderlandnn olmas
Endstri dallarnn hangisinin retiminde tarmsal hammaddedenyararlanlmaz?
imento
Endstri dallarnn hangisinin retiminde tarmsal hammaddeden yararlanlr?KonserveDokumalaki
Trkiye'de i ticaret olduka gelimesine etkisi olanlar:lkede deiik iklimlerin grlmesi ,Ulam ann gelimi olmas,
Sanayinin dengeli dalmamas,eitli yerlerde farkl tarm rnlerinin yetimesi
thalatmzda nemli yer tutan rnler:Ham petrolDemir-elikGbrela
hracatmzda nemli yer tutan rn:Tekstil
Trkiye'de elektrik enerjisi en ok hangi kaynaktan elde edilir?
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
28/31
Akarsu
lkemizde dier corafi blgelere gre; ykseltisi en fazla, maden ynnden enzengin, hidroelektrik retim potansiyeli en fazla olan corafi blge:
Dou Anadolu
Anadolu Blgesinde aada yetime zellikleri verilen tarm rnlerininhangileri yetitirilir?
Yazn kuraklk isteyen tarm rnlerilkbaharda ya isteyen tarm rnleriok fazla ya istemeyen tarm rnleriYazn scaklk isteyen tarm rnleri Anadolu'da k mevsimi souk getiinden kn lmanlk isteyen tarm rnleri
yetitirilemez.
Marmara Blgesi zellikleri:
Ortalama ykseltinin az, engebeliin fazla olmad bir blgedir.Ulamn kolay olmas.Ekili-dikili alanlarn ok olmas .Deniz etkilerinin geni bir alana yaylmas,Toplu yerlemenin grlmesi.
Marmara blgesinin corafi konumundan kaynaklanan eit iklimin olmas eitlitarm rnlerinin yetitirilmesine sebeb olur.
Karadeniz ve Akdeniz Blgelerinin ortak zellikleri:Ky tipleri (Her iki blgede de dalarn kyya paralel uzanmas nedeniyle boyuna ky
tipi grlr.)
Karadeniz ve Akdeniz Blgelerinin farkl zellikleri:Ya rejimleri,Yazscaklk ortalamalar ,Deniz suyu tuzluluklar ,Yetitirilen tarm rnleri
Ege Blgesin yer ekilleri ile ilgili olarak dalar kyya dik uzanr.
Ege blgesinde fiziki, beeri ve ekonomik zellikler zerinde yer ekillerininyolat sonular :Kyda ok fazla krfez ve yarmada bulunmas,Deniz etkilerinin 150-200 km kadar ieriye sokulabilmesi,Ky ile i kesimler arasnda ulamn kolay olmas ,zmir limannn art blgesiyle balantsnn kolay olmas
Ege blgesinde Termik santrallerinin ok olmas neyle ilgilidir ?Zengin linyit yataklarnn varl ile
Karadeniz Blgesi zellikleri :
Trkiye'nin en ok ya alan blgesidir.Kentleme oran dktr,
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
29/31
Dalar kyya paralel uzanr.Genelde g verir.ayn tamamn, fndn byk bir ksmn retir.Karadeniz Blgesinde krsal nfus fazladr
Gneydou Anadolu projesi tamamlandnda hangisinde art gzlenecektir?Sulanabilen arazi artar ,Enerji retimi artar ,Sanayi kurulular artar ,Tarmsal eitlilik artar Blgede i imkanlar artarBlge dna yaplan gler azalalr
Uluda-Ergene nehri - Manyas gl - Yeniehir ovas hangi blgemizde yer alr?Marmara Blgesi iinde yer alr
Marmara ve Ege Blgeleri kaplca turizmi ynnden gelimitir. Bu durumdan
blgelerin hangi ortak zellii etkili olmutur?Yer yaplar (Her iki blgede de fay hatlar bulunmaktadr. Bu da blgelerin kaplca
ynnden zengin olmalarn salamtr.)
Ege, Akdeniz ve Marmara Blgelerinde ok yetitirilen ve Trkiye ekonomisindeyer tutan rnler :
Zeytin Ege,Turungil Akdeniz,Ayiei Marmara'da
Marmara Blgesinin bir blmnde Kara deniz ikliminin etkili olduunugsteren rn :
Fndk
blgeleri ky blgelerinden ayran en nemli zellik :Karasal iklimin egemen olmas
Akdeniz kylarnn k mevsiminde Trkiye'nin en scak yeri olmasnda etkisiolan sebepler:
Denizlerin lmanlatrc etkisi ,Toroslarn i blgelerdeki souu kyya ulatrmamas ,
Trkiye'nin gneyinde yer almas ,Scak hava ktlelerine akolmas
ki denize birden kys olan ilimiz?zmit
Ege Blgesinde retim yapan endstri kurulular hangi hammaddeyi blgeddan salar?
Petrol artma
Ege blgesinde yer alan turistik deerler:
Pamukkale travertenleri ve Efes antik kenti
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
30/31
Anadolu blgesinde yer alan volkanik dalar ?ErciyesKaradaHasanMelendiz
Gneydou Anadolu Blgenin zellikleri?Ekonominin temeli hayvancla dayanr.Yaz mevsiminde Trkiye'nin en scak yeridir.Ykseltisi fazla deildirTrkiye'nin tek petrol retim alandr.Yerekilleri sadedir.
Yukar Sakarya Blmn Anadolu Blgesinin dier blmlerinden ayranzellikler :
Daha kalabalk olmas
Sanayisinin gelimi olmasBakentin burada olmasBlgenin Marmara ve Ege'ye alan kaps durumunda olmas ,kliminin daha elverili olmamass
Anadolu Blgesi Gneydou Anadolu Blgesinden daha az ya almasnaramen Gneydou Anadolu'da tarmda sulamaya daha ok ihtiyaduyulmaktasnn nedeni?
Gneydou Anadolu'da yaz kuraklnndaha fazla hissedilmesi
Marmara ve Gneydou Anadolu Blgelerinin birbirine benzeyen ynleri :Yerekilleri zellikleri
Erzurum-Kars blmnn zellikleri :Ortalama ykseltisi fazladr.Klar ok souktur.Bykba hayvanclk en nemi ekonomik faaliyettir.Yaz sresi ksadr.
Baraj glleri ok olan blgelerimiz:Ege,
Karadeniz ,Dou Anadolu ,Gneydou Anadolu
Baraj glleri az olan blgemiz:Marmara
Anadolunun doal (fiziki) zellikleri :Ova ve platolarn geni yer tutmas,Karasal iklimin varl ,Bitki rtsnn bozkr olmas ,
Blgede volkanik dalarn varl
-
8/8/2019 kpss konu zetleri
31/31
Akdeniz Blgenin ekonomik varl ile ilgili olanlar :Keiborlu kkrt yataklar ,Adana dokuma sanayi ,sparta gl retimi ,Seracln en gelimi blge olmas