1

Korunma Politikaları

İş Sağlığı ve Güvenliği

2

Önleme:

Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak,

Ortaya çıkan veya çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi

durdurmak, önüne geçmek.

3

Koruma:

Bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden, tehlikeden veya

zor bir durumdan uzak tutmak, muhafaza etmek,

Güçlü bir kimse veya kuruluş, güçsüz birini veya

bir şeyi desteklemek, himaye etmek,

Tehlikeye karşı denetimi altında bulundurmak,

savunmak, müdafaa etmek,

Tehlikeli, zararlı durumları önlemek,

Bir şeyin eskimesini, yıpranmasını önlemek için gereken

dikkat ve özeni göstermek,

Süregelen bir durumun değişikliğe uğramasını önlemek

anlamlarına gelmektedir

4

Çalışma hayatımızda karşılaştığımız;

Fiziksel

Kimyasal

Biyolojik

Psikososyal faktörler çalışma sağlığımızı tehdit edebilmektedir.

İşyerinde meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıkları tümüyle önlenebilir durumlardır.

İSG çalışma ortamını ve çalışanı korumayı hedeflemektedir.

İş sağlığı ve güvenliği alanında önleme ve korumanın önemi:

5

İSG’nde amaç

Sağlık koşullarını iyileştirmek

Güvenlik koşullarını iyileştirmek

6

İSG Uygulamalarında İşverenlerin görevleri

Önlemleri almak

Çalışanları bilgilendirmek

Çalışanlarla işbirliği yapmak

Gerekli denetimleri yapmak

Kayıt – Bildirim zorunluluğu

7

Koruma Düzeyleri• Birincil koruma: hastalık veya yaralanma oluşmadan önce

risk etmenlerinin kontrol edilmesi

– Sağlığın geliştirilmesi:

• Yeterli ve dengeli beslenme, fizik egzersiz

• Alkol-madde alışkanlıklarının önlenmesi, vb.

– Çevresel risk etmenlerinin kontrolü

• Enfeksiyonların önlenmesi, dekontaminasyon ve atık kontrolü

• Bağışıklama ve kemoprofilaksi, vb.

8

Koruma Düzeyleri

• İkincil koruma: hastalık belirtileri ortaya çıktığında veya

yaralanma gerçekleştiğinde erken tanı ve girişimlerin en

kısa sürede uygulanması

– Erken tanı ve sevk

– Uygun tedavi, tedaviye uyumun sağlanması ve izlem

– Sakatlık ve komplikasyonların önlenmesi

9

Koruma Düzeyleri• Üçüncül koruma: hastalık ve sakatlık oluştuktan sonra

daha kötüye gidişin engellenmesi amacıyla tıbbi, sosyal

rehabilitasyon yöntemlerinin belirlenmesi ve uygulanması

– Komplikasyonlarla mücadele

– Rehabilitasyon, protez, vb. uygulamaları

– Psikolojik ve sosyal hizmet uygulamaları

– İş değişiklikleri, emeklilik ve uygun işe yerleştirme

10

Tehlike: Kişilerde, tesislerde, makinelerde, maddelerde, ve iş örgütlenmesinin diğer unsurlarında yaralanma, kayıp, hasar veya zarar uğratma potansiyeline sahip durumlar.

Risk: Tehlikenin yol açacağı zararın gerçekleşebileceği durum ve koşulların varlığı ya da gerçekleşmiş olması durumudur.

•Risk bir tehlikeye bağlı zararın gerçekleşme olasılığını tanımlar

•Risk etkilenen kişi sayısı ve oluşan sonucu kapsayacak bir bağlamda ele alınır

11

1-Riski ortadan kaldırmak

İşyerlerindeki risklerle mücadele

2-Riski izole etmek (sınırlandırmak)

3-Toplu korumaya öncelik vermek

4-Kişisel koruma yapmak

12

Toplu Korunma Örnekleri

Tehlikesiz olanla değiştirme, Yalıtım, Koruyucu/koruma içine alma, Yerel havalandırma, Yerel aydınlatma, Makine koruyucuları, Genel havalandırma, Genel aydınlatma, İklimlendirme, İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları

13

Risk Denetleme Önlemleri Sıralaması:

Tehlike kaynağında önlenir

Tehlike kaynağında azaltılır

Kişi tehlikeden uzaklaştırılır

Tehlike kapalı ortama alınır

İşçinin maruziyeti azaltılır

Güvenli Çalışma Sistemleri planlanır

Kişisel korunma donanımı (KKD) sağlanır

14

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Korunma Yöntemleri:

İş sağlığı ve güvenliği alanında korunma yöntemleri

3 ana başlıkta yer almaktadır:

Kaynağa yönelik korunma önlemleri,

Ortama yönelik korunma önlemleri,

Kişisel koruma

15

Kaynağa Yönelik Korunma

• Tehlikeyi yok etme

• Tehlikesiz olanla değiştirme

• Yalıtım

• Makine koruyucuları/donanımı koruma içine alma

• Madde ve malzemenin bilgi formlarına uygun

depolanması

• Lokal havalandırma ve aydınlatma

16

Tehlike kaynağına yönelik önlemler

• 1. aşama: işyerinin planlanması ve

projelendirilmesi aşamasında uyulması gerekli

temel esaslar ve risklerin belirlenmesi

• 2. aşama: işyeri bina ve eklentilerinde alınması

gerekli temel önlemler ve donanımların

belirlenmesi

17

Tehlike kaynağına yönelik önlemler

• 3. aşama: makine tezgah ve tesislerde

güvenlik önlemleri

• 4. aşama: periyodik kontrol, bakım ve onarım

işlerinde güvenlik önlemleri

• 5. aşama: güvenli şekilde hurdaya çıkarma ve

atıkların yok edilmesine yönelik önlemler

18

Makine koruyucularının özellikleri• Tehlike alanına girmeyi önlemeli

• Çalışmayı zorlaştırmamalı, üretimi engellememeli

• Kullanışlı olmalı, işe uygun olmalı

• Makinenin bir parçası gibi ergonomik uyumu olmalı

• Bakımı zor olmamalı

• Karışık olmamalı, az parçalı olmalı

• Koruyucunun kendisi veya koruyucuda kullanılan malzeme tehlike

oluşturmamalı

19

Ortama Yönelik Korunma• Genel havalandırma

• Genel aydınlatma

• İklimlendirme

• İşaretleme-sınırlandırma

• Acil durum ve eylem planı ve tatbikatlar

• Sağlık güvenlik ve ekip çalışması kültürü geliştirme

20

KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA UYGULAMALARI

21

Sağlık Gözetimi

Bağışıklama

İlkyardım ve kurtarma çalışmalarının organizasyonu

Sağlık eğitimi

Genel hijyen koşullarının sağlanması ve sürdürülmesi

Yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) kullanımı

Rehabilitasyon hizmetlerinin sağlanması

KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA UYGULAMALARI

22

SAĞLIK GÖZETİMİNİN AMAÇLARI

Meslek hastalıkları ve iş kazalarını önleme

İşle ilgili hastalıkları önleme

İşyerindeki tehlikeleri azaltma

Çalışma ortamındaki risk faktörlerinin kontrolü

Sağlığı geliştirme

Çevreyi geliştirme

23

SAĞLIK GÖZETİMİ

Meslek hastalıklarının bildirimi

İşle ilgili sağlık etkilerini izleme

İşe uyumu değerlendirme

Çalışma ortamını iyileştirmek için ölçümleri değerlendirme

Genel hastalık dağılımlarını belirleme ve bildirim

Sağlık eğitimi

24

Çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunmasında en etkin yöntem;

Riski kaynağında kontrol altına almaktır.

Bunun mümkün değilse ortama yönelik farklı yöntemler

devreye girecektir. Bütün bu yöntemlerin etkili olmadığı

hallerde;

En son korunma yöntemi olarak KKD kullanımı önerilmelidir.

Önlemek, korumak her zaman daha kolay ve ucuz olmuştur.

25

İŞE GİRİŞ MUAYENELERİ ÖRNEKLERİ

Yüksekte Çalışanlar

Gürültülü İşlerde Çalışanlar

Tozlu İşlerde Çalışanlar

26

YÜKSEKTE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

Yüksekte yapılan işler;

Yapı işleri, İnşaat, Yapı iskelesiÇelik yapı montajPrefabrik yapı montajKule, Köprü, iskele, limanTünel, Metro, Kuyu açmaBacaDirekte çalışmaYüksekte temizlik işi (bina dış yüzeyi)Vinç operatörü vb.

27

YÜKSEKTE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

Yüksekte yapılan işlerde çalışamayacaklar Kadınlar 18 yaş altındakiler Bedensel engelliler Kronik hastalar

dolaşım sistemi hastalıkları (hipertansiyon-hipotansiyon, kalp ritim bozukluğu, kalp yetmezliği, MI)

böbrek hastalıkları diabet nörolojik hastalıklar (epilepsi) psikiyatrik hastalıklar

Baş ve boyun travması geçirenler İlaç, alkol ve uyuşturucu alışkanlığı olanlar Görme bozukluğu olanlar Vertigo belirtisi olanlar

28

İşe giriş muayeneleri

Özgeçmiş, soy geçmiş, meslek geçmişi

Fizik muayene: Nörolojik muayene, baş-boyun-denge işlevinin muayenesi,

Görme ve işitme muayenesi

Laboratuar muayeneleri: EKG, biyokimyasal tetkikler, Akciğer grafisi,

Odiyometri testi

Aralıklı kontrol muayeneleri

Erken kontrol muayenesi: Bedensel engelliler, Kronik Hastalar, Yaşlılar

Periyodik muayeneler: Yılda bir kez

YÜKSEKTE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

29

GÜRÜLTÜLÜ İŞLERDE SAĞLIK MUAYENELERİ

Gürültülü işler

Madencilik

Taş ocakları, Taş işleme

Demir- metal sanayi

Kerestecilik-marangozluk

Tekstil-deri sanayi

Yapı işleri

Kağıt sanayi-matbaacılık

30

Gürültülü işlerde çalışması sakıncalı olanlar İşitme kayıpları olanlar

Dış kulakta tedaviye dirençli egzema (iletim tipi işitme kaybı) Orta kulakta enfeksiyon veya otosklerotik tanı- operasyonu

sonrası (orta kulak-iletim tipi kayıp) İç kulağın dolaşım bozukluğuna bağlı hastalıklar, Sensörinöral

işitme kaybı belirtileri (iç kulak) Vestibüler baş dönmesi Kulak koruyucusu takmaya engel kulak çevresi alerjik

cilt reaksiyonu olanlar

GÜRÜLTÜLÜ İŞLERDE SAĞLIK MUAYENELERİ

31

TOZLU İŞLERDE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

Tozlu çalışma ortamları Madencilik, taş ocakları Yapı işleri Seramik-porselen Cam, Çimento Dokuma-tekstil Kağıt Lastik sanayi Termik santral Metal Döküm işleri, vb.

32

TOZLU İŞLERDE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

Tozlu işlerde çalışması sakıncalı olanlar Dolaşım sistemi hastalıkları: kalp yetmezliği,

hipertansiyon Akut solunum sistemi hastalıkları Kronik solunum sistemi hastalıkları: Bronşit, Astım,

Amfizem, Pnömokonyoz, Tüberküloz Göğüs kafesi deformiteleri Obezite

33

TOZLU İŞLERDE ÇALIŞANLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ

İşe giriş muayeneleri Özgeçmiş, soy geçmiş, mesleki çalışma geçmişi Fizik muayene: solunum sistemi ve dolaşım sistemi muayenesi. Ek laboratuvar muayenesi: Solunum fonksiyon testleri, akciğer

grafisi Aralıklı kontrol muayeneleri İlk (erken) kontrol muayenesi: bedensel engelliler, kronik

hastalar ( 6 ay-l yıl) Periyodik muayeneler: 1 -3 yıl

34

Kişilerde, tesislerde, makinelerde, maddelerde, ve iş örgütlenmesinin diğer unsurlarında yaralanmaya, kayba, hasara veya zarara yol açma potansiyeli olan her şey …………………dir. Tehlikenin yol açacağı zararın gerçekleşebileceği ya da gerçekleşme ihtimali olduğu durumlara……………..denir.

A) Tehlike-risk

B) Kaza-risk

C) Tehlike-kaza

D) risk-kaza

35

I- SeçmeII- Kişisel KorunmaIII- Toplu KorunmaIIII- Tam Önleme

Yukarıdaki faktörlerden hangisi ya da hangileri kişiye yönelik korunma yöntemlerinde bulunmaktadır?

A) II

B) II, IIII

C) I, II

D) I, IIII

36

Aşağıdakilerden hangisi risk denetleme önlemlerinden biri değildir?

A) Tehlikelerin kaynağında önlenmesi

B) Kişinin tehlikelerden uzaklaştırılması

C) Tehlike bulunan işlere devam edilmesi

D) Kişisel koruyucu donanımlar

37

İşle ilgili her konuda işçilerin sağlık ve güvenliğini korumakla yükümlü olan kişi kimdir?

A) İSG Uzmanı

B) İşveren vekili

C) Ustabaşı

D) İşveren

38

Aşağıdakilerin hangisi işverenin alacağı önlemlerde dikkat edeceği prensiplerin dışındadır?

A) Teknik gelişmelere uyum sağlanması

B) Tehlikeli alanlarda işlerin devam ettirilmesiC) Risklere kaynağında müdahale edilmesi

D) İşçilere uygun talimatların verilmesi

39

Koruyucu ve Önleyici hizmetler kimleri kapsamaktadır?

A) İşçi ve İşverenin iş ortamında görevlendirdiği kişileri

B) İşveren ve işveren vekilini,

C) İşveren ve işçiyi

D) İşveren ve İşverenin iş ortamında görevlendirdiği kişileri

40

Aşağıdakilerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası özelliklerinden değildir?

A) İSG performansının devamlı iyileştirilmesine söz verileceği

B) Bireysel İSG yükümlülüklerini bilebilmeleri için tüm çalışanlara iletilecektir.

C) İş yerinde yapılan çalışmaların sıralamasını yapmalıdır.

D) Kurumun, en üst yönetimi tarafından onanmış bir İSG politikası olacaktır.

41

İş yerlerinde işverenlerin yapmakla yükümlü olduğu üç faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tedbir-Egitim_Denetim

B) Tedbir-Gözlem-Denetim

C) Egitim-Gözlem-Denetim

D) Eğitim-Tedbir-Gözlem