ကင၀တစညးကမး ၂၀၁၈

Knowledge grows

အေၾကာငးအရာ

စာမကႏာ

၁ အမႈေဆာင အရာရခပ အမာစကား ၄

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး ၅

၃ ကင၀တမားက ထနးသမးျခငး ၆

၄ လမား ၉

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ ၁၄

၆ လမလညလညျဖားမႈ ၁၆

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ ၁၇

၈ ကၽြႏပတ႔ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး မ၀ါဒ ၁၈

၉ ဧညခေကၽြးေမြးျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမား ၂၀

၁၀ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး ၂၄

၁၁ လက၀ါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒ ၂၆

၁၂ ဘ႑ာေရး တာ၀နယ တာ၀နခမႈ ၂၈

၁၃ ကမၸဏ သတငးအခကအလကမားက ကာကြယျခငး ၃၀

၁၄ အခကအလကမား လၿခေရး ၃၂

၁၅ ကၽြႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကၽြႏပတ႔ အသကအ၀နး ၃၃

၁၆ လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး ၃၅

၁၇ ထပေဆာငးကင၀တႏင လကနာရန နညးလမးမား ၃၈

Yara | 3

၁ အမႈေဆာင အရာရခပ အမာစကား

ခစခငရပါေသာ လပေဖာကငဖကမားခငဗား

ေအာငျမငမႈဆသညမာ နညးမနလမးမန ရရမသာ ထေအာငျမငမႈေပၚ ေအာငပြခသငပါသည စးပြားေရးလပကငရာတြင ကြႏပတ႔ အျပအမ အေလအကငမားသည ကြႏပတ႔ ကမၸဏ

အေၾကာငးက လစဟေျပာျပေပးေနပါသည ကြႏပတ႔သည ထကသ႔ ေကာငးမြနေသာ အျပအမ အေလအကငမားက ျပငပတြင ယဥၿပငရာတြင အားသာခကတစရပအျဖစ အသးခၿပး ကမၸဏတြငးတြငလညး ကြႏပတ႔ လမးၫႊနအျဖစ အသးျပပါသည ဤသညပင ကြႏပတ႔ အျပအမမား ဆးျဖတခကမားအေျခခ အတျမစျဖစပါသည ကြႏပတ႔ ခယကငသး အလပလပေသာ တနဖးမားအတြက အေထာကအပျဖစေစပါသည

ရညမနးခက သလစတ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တာဝနခမႈ

ကြႏပတ႔ရညမနးခကမားအတြက အေျခခ အတျမစခႏငရနအတြက လပေဖာကငဖကမား စးပြားဖကမား ထထက ကယကယဝနးဝနးေျပာရလင လ႔အဖြ႕အစညးတစခလးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေနပါသည ကြႏပတ႔သည ဂဏသကၡာျဖင ယၾကညမႈက တညေဆာကပါသည ကြႏပတ႔သည မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငေရး အၿမႀကးစားကာ ကြႏပတ႔ခမတထားသည စႏႈနးမားအတငး မလပႏငသညအခါတြငလညး ဝနခထတေဖာေျပာၾကားပါသည

ကြႏပတ႔ ကငဝတမားမာလညး ဤခငမာလေသာ ယၾကညမႈအတျမစ

တစစတတစပငးပငျဖစသည ထကငဝတမားက ကြနေတာကယတင စမခန႔ခြေရးအဖြ႕ကယတင ဒါ႐ကတာအဖြ႕ဝငမားကယတင ကြႏပတ႔အားလး ေန႔စဥေန႔စဥ လကနာ ေစာငထနးရမညျဖစပါသည အသပညာ ဗဟသတမားက မေဝျခငးျဖင ကြႏပတ႔

ကငဝတစႏႈနးမားက ပမနားလညလာေစမည ျဖစပါသည ထကငဝတမားမာ လသလ ျပငလ႔ ရသညအရာမား မဟတပါ ထကငဝတမားက ကြႏပတ႔က ပးေပါငးေဆာငရြကေစပါသည ထကငဝတမားအား ခးေဖာက မရပါ

ဥက႒ အမႈေဆာငအရာရခပ

Svein Tore Holsether

4 | Yara

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး-တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈ

Yaraတြင ကၽြႏပတ႔ တာ၀နမာ ကမၻာႀကးက တာ၀နယမႈရစြာျဖင ေကၽြးေမြးျပစရနႏင ကမၻာေျမက ကာကြယရနျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ အနာဂတ ရညရြယခကမာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရေသာ လ႔အသငးအ၀ငးျဖစလာေရး ဆာေလာငမြတသပျခငး ကငးေသာ ကမၻာႀကးျဖစလာေရး ေလးစားခရေသာ ကမၻာေျမျဖစလာေရးတ႔ ျဖစပါသည

အသပညာျဖင စကပးျခငးဆသညမာ ဤႀကးပမးမႈ အႏစသာရျဖစသည ကၽြႏပတ႔ မညသမည၀ါ ကၽြႏပတ႔ လပေနသညအရာႏင ကၽြႏပတ႔ ဘာေၾကာင လပေနသလဆသညတ႔ႏင တစသားတညးျဖစေနသာအရာလညး ျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ေခတ ႀကေတြ႕ေနရေသာ ကမၻာစနေခၚမႈႀကးမားထမ အခ႕အတြက ေရရညေကာငးမြနမည အေျဖမား ရာေဖြေပးရန ကၽြႏပတ႔ရညရြယခကက လႈ႕ေဆာေပးပါသည

ကၽြႏပတ႔ ရညရြယခကမား ထေျမာကေအာငျမငေအာင လပရာတြင ကင၀တ စညးမဥးမားက ေလးစားလကနာေရး အစအစဥသည အေရးပါေသာ အစတအပငးတစရပပငျဖစYara ဆကလကေအာငျမငေရးမာလညး အမားျပညသ ေလးစားမႈ ယၾကညမႈက ထနးသမး ျမႇငတငႏငျခငးအေပၚ မတညေနပါသည

အသပညာက တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈအေလအထက ထြနးကားေစပါသည ကၽြႏပတ႔ ကင၀တ စညးမဥးမား ေလးစားလကနာေရး အစအစဥမာလညး ေအာကပါနညးလမးမားျဖင ထအေလအထက ထြနးကားေအာင လပပါသည

bull သတငးေပး တငၾကားႏငသည လမးေၾကာငးမား ကယျပန႔ေသာ သငတနးေပးျခငး ကင၀တစညးကမးစာအပ ကသ႔ေသာ စာရြကစာတမးမားမတစဆင သတငးအခကအလက စးဆငးမႈက ေကာငးမြနေအာင ျပလပေပးျခငး

bull ကၽြႏပတ႔လပငနးမားမ တစဆင ပြငလငးျမငသာမႈႏင တာ၀နယမႈ တာ၀နခမႈက ျမႇငတငေပးျခငး ဤကင၀တစညးကမးစာအပမာ တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားက ေလးစားဂဏျပရငး တထြငဆနးသစမႈရေသာ အေျဖမားအတြက တစတပတစအား ပါ၀ငလေသာ ကၽြႏပတ႔ သႏၷ႒ာနက ေဖာကးေနပါသည

Yara | 5

၃ ကင၀တစညးကမးမားက ထနးသမးျခငး

၃၁ ႏစပတလည ကင၀တစညးကမး ကင၀တစညးကမးမားက ႏစစဥထတေ၀ပါသည ဤ ၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးသည ၂၀၁၈ ဇနန၀ါရလ ၁ ရကမ စကာ အသက၀ငပါသည

ယခငႏစ ကင၀တစညးကမးမားထမ အေျပာငးအလမားအပါအ၀င ကင၀တစညးကမးမား အားလးႏင ရငးႏးေနေအာင လပရန သငတြင တာ၀နရပါသည ကင၀တစညးကမးမားက မၾကာမၾကာ ျပငဆငႏငဖြယရပါသည

၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးထတြင ေအာကပါတ႔က အသစထပမ ျဖညသြငးထားပါသည

bull လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈက ရညၫႊနထားေသာ အခနးအသစ အခနး ၅ တြင ႐ႈပါ

bull အခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးထားျခငးက ရညၫႊနးသည အခနးအသစ အခနး ၁၄ တြင ႐ႈပါ

bull မးယစေဆး၀ါးႏင အရကဆငရာ မ၀ါဒအေပၚ ရငးလငးခက အခနး ၄၁ တြင ႐ႈပါ

bull ကနပစၥညးမားက တလြအသးျပျခငးဆငရာ အခနးခြ အသစ အခနး ၁၀ တြင ႐ႈပါ

bull အေသးစား ရငးလငးခက စားလးေပါငးႏင သဒၵါ ျပငဆငခကမား

ဤအသစျပငဆငခကမားႏင ပတသက သရရငးႏးေအာင လပထားပါ ကင၀တ စညးမဥးမားက ကင၀တႏင ေလးစားလကနာေရး စာမကႏာမားတြငလညးေကာငး wwwyaracom တြငလညးေကာငး ဘာသာစကား ၁၅မးျဖင ဖတ႐ႈႏငပါသည

၃၂ ကင၀တစညးမဥးမားက မညသေတြ လကနာရမညနည ကင၀တစညးမဥးမားက Yara ၀နထမးမားအားလးလကနာရ

ပါမည အခနျပည ၀နထမးျဖစေစ အခနပငး ၀နထမးျဖစေစ ယာယ၀နထမးျဖစေစ အၿမတမး၀နထမးျဖစေစ ၀နထမးအားလး ေလးစားလကနာရပါမည ထ႔အျပင ဒါ႐ကတာအဖြ႕၀ငမားလညး ေလးစားလကနာရပါမည

Yaraအေနျဖင မမတ႔ စးပြားဖကမားသညလညး ငးတ႔

လပငနးမားတြင ဤကင၀တစညးမဥးထမ ကင၀တမား စညးမဥမားနညးတေသာ အေျခခမမားက ကငသးၾကေစလပါသည Yara စးပြားဖကမားအတြက ခကမတထားေသာကင၀တစညးမဥး မားကလညး ေလးစား လကနာေစလပါသည Yara ကယစားအျဖစ ၾကားခေဆာငရြကေပးေသာ စးပြားဖကမားအတြက ေတာငးဆခက မားကလညး ထညသြငးထားပါသည

ကင၀တစညးမဥးမားႏင ပတသက အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမားကလညး စးပြားဖကမားအျဖစမတယပါသည ထပဂၢလမားအတြက သတမတခကမားကလညး သကဆငရာ စာခပမားတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည

1 ldquoYarardquo is defined as Yara International ASA its subsidiaries and consolidated entities 2 See definition in section 10 Working with our Business Partners 3 See definition in section 101 Intermediaries Working on Yararsquos behalf

6 | Yara

အေၾကာငးအရာ

စာမကႏာ

၁ အမႈေဆာင အရာရခပ အမာစကား ၄

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး ၅

၃ ကင၀တမားက ထနးသမးျခငး ၆

၄ လမား ၉

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ ၁၄

၆ လမလညလညျဖားမႈ ၁၆

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ ၁၇

၈ ကၽြႏပတ႔ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး မ၀ါဒ ၁၈

၉ ဧညခေကၽြးေမြးျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမား ၂၀

၁၀ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး ၂၄

၁၁ လက၀ါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒ ၂၆

၁၂ ဘ႑ာေရး တာ၀နယ တာ၀နခမႈ ၂၈

၁၃ ကမၸဏ သတငးအခကအလကမားက ကာကြယျခငး ၃၀

၁၄ အခကအလကမား လၿခေရး ၃၂

၁၅ ကၽြႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကၽြႏပတ႔ အသကအ၀နး ၃၃

၁၆ လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး ၃၅

၁၇ ထပေဆာငးကင၀တႏင လကနာရန နညးလမးမား ၃၈

Yara | 3

၁ အမႈေဆာင အရာရခပ အမာစကား

ခစခငရပါေသာ လပေဖာကငဖကမားခငဗား

ေအာငျမငမႈဆသညမာ နညးမနလမးမန ရရမသာ ထေအာငျမငမႈေပၚ ေအာငပြခသငပါသည စးပြားေရးလပကငရာတြင ကြႏပတ႔ အျပအမ အေလအကငမားသည ကြႏပတ႔ ကမၸဏ

အေၾကာငးက လစဟေျပာျပေပးေနပါသည ကြႏပတ႔သည ထကသ႔ ေကာငးမြနေသာ အျပအမ အေလအကငမားက ျပငပတြင ယဥၿပငရာတြင အားသာခကတစရပအျဖစ အသးခၿပး ကမၸဏတြငးတြငလညး ကြႏပတ႔ လမးၫႊနအျဖစ အသးျပပါသည ဤသညပင ကြႏပတ႔ အျပအမမား ဆးျဖတခကမားအေျခခ အတျမစျဖစပါသည ကြႏပတ႔ ခယကငသး အလပလပေသာ တနဖးမားအတြက အေထာကအပျဖစေစပါသည

ရညမနးခက သလစတ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တာဝနခမႈ

ကြႏပတ႔ရညမနးခကမားအတြက အေျခခ အတျမစခႏငရနအတြက လပေဖာကငဖကမား စးပြားဖကမား ထထက ကယကယဝနးဝနးေျပာရလင လ႔အဖြ႕အစညးတစခလးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေနပါသည ကြႏပတ႔သည ဂဏသကၡာျဖင ယၾကညမႈက တညေဆာကပါသည ကြႏပတ႔သည မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငေရး အၿမႀကးစားကာ ကြႏပတ႔ခမတထားသည စႏႈနးမားအတငး မလပႏငသညအခါတြငလညး ဝနခထတေဖာေျပာၾကားပါသည

ကြႏပတ႔ ကငဝတမားမာလညး ဤခငမာလေသာ ယၾကညမႈအတျမစ

တစစတတစပငးပငျဖစသည ထကငဝတမားက ကြနေတာကယတင စမခန႔ခြေရးအဖြ႕ကယတင ဒါ႐ကတာအဖြ႕ဝငမားကယတင ကြႏပတ႔အားလး ေန႔စဥေန႔စဥ လကနာ ေစာငထနးရမညျဖစပါသည အသပညာ ဗဟသတမားက မေဝျခငးျဖင ကြႏပတ႔

ကငဝတစႏႈနးမားက ပမနားလညလာေစမည ျဖစပါသည ထကငဝတမားမာ လသလ ျပငလ႔ ရသညအရာမား မဟတပါ ထကငဝတမားက ကြႏပတ႔က ပးေပါငးေဆာငရြကေစပါသည ထကငဝတမားအား ခးေဖာက မရပါ

ဥက႒ အမႈေဆာငအရာရခပ

Svein Tore Holsether

4 | Yara

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး-တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈ

Yaraတြင ကၽြႏပတ႔ တာ၀နမာ ကမၻာႀကးက တာ၀နယမႈရစြာျဖင ေကၽြးေမြးျပစရနႏင ကမၻာေျမက ကာကြယရနျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ အနာဂတ ရညရြယခကမာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရေသာ လ႔အသငးအ၀ငးျဖစလာေရး ဆာေလာငမြတသပျခငး ကငးေသာ ကမၻာႀကးျဖစလာေရး ေလးစားခရေသာ ကမၻာေျမျဖစလာေရးတ႔ ျဖစပါသည

အသပညာျဖင စကပးျခငးဆသညမာ ဤႀကးပမးမႈ အႏစသာရျဖစသည ကၽြႏပတ႔ မညသမည၀ါ ကၽြႏပတ႔ လပေနသညအရာႏင ကၽြႏပတ႔ ဘာေၾကာင လပေနသလဆသညတ႔ႏင တစသားတညးျဖစေနသာအရာလညး ျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ေခတ ႀကေတြ႕ေနရေသာ ကမၻာစနေခၚမႈႀကးမားထမ အခ႕အတြက ေရရညေကာငးမြနမည အေျဖမား ရာေဖြေပးရန ကၽြႏပတ႔ရညရြယခကက လႈ႕ေဆာေပးပါသည

ကၽြႏပတ႔ ရညရြယခကမား ထေျမာကေအာငျမငေအာင လပရာတြင ကင၀တ စညးမဥးမားက ေလးစားလကနာေရး အစအစဥသည အေရးပါေသာ အစတအပငးတစရပပငျဖစYara ဆကလကေအာငျမငေရးမာလညး အမားျပညသ ေလးစားမႈ ယၾကညမႈက ထနးသမး ျမႇငတငႏငျခငးအေပၚ မတညေနပါသည

အသပညာက တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈအေလအထက ထြနးကားေစပါသည ကၽြႏပတ႔ ကင၀တ စညးမဥးမား ေလးစားလကနာေရး အစအစဥမာလညး ေအာကပါနညးလမးမားျဖင ထအေလအထက ထြနးကားေအာင လပပါသည

bull သတငးေပး တငၾကားႏငသည လမးေၾကာငးမား ကယျပန႔ေသာ သငတနးေပးျခငး ကင၀တစညးကမးစာအပ ကသ႔ေသာ စာရြကစာတမးမားမတစဆင သတငးအခကအလက စးဆငးမႈက ေကာငးမြနေအာင ျပလပေပးျခငး

bull ကၽြႏပတ႔လပငနးမားမ တစဆင ပြငလငးျမငသာမႈႏင တာ၀နယမႈ တာ၀နခမႈက ျမႇငတငေပးျခငး ဤကင၀တစညးကမးစာအပမာ တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားက ေလးစားဂဏျပရငး တထြငဆနးသစမႈရေသာ အေျဖမားအတြက တစတပတစအား ပါ၀ငလေသာ ကၽြႏပတ႔ သႏၷ႒ာနက ေဖာကးေနပါသည

Yara | 5

၃ ကင၀တစညးကမးမားက ထနးသမးျခငး

၃၁ ႏစပတလည ကင၀တစညးကမး ကင၀တစညးကမးမားက ႏစစဥထတေ၀ပါသည ဤ ၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးသည ၂၀၁၈ ဇနန၀ါရလ ၁ ရကမ စကာ အသက၀ငပါသည

ယခငႏစ ကင၀တစညးကမးမားထမ အေျပာငးအလမားအပါအ၀င ကင၀တစညးကမးမား အားလးႏင ရငးႏးေနေအာင လပရန သငတြင တာ၀နရပါသည ကင၀တစညးကမးမားက မၾကာမၾကာ ျပငဆငႏငဖြယရပါသည

၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးထတြင ေအာကပါတ႔က အသစထပမ ျဖညသြငးထားပါသည

bull လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈက ရညၫႊနထားေသာ အခနးအသစ အခနး ၅ တြင ႐ႈပါ

bull အခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးထားျခငးက ရညၫႊနးသည အခနးအသစ အခနး ၁၄ တြင ႐ႈပါ

bull မးယစေဆး၀ါးႏင အရကဆငရာ မ၀ါဒအေပၚ ရငးလငးခက အခနး ၄၁ တြင ႐ႈပါ

bull ကနပစၥညးမားက တလြအသးျပျခငးဆငရာ အခနးခြ အသစ အခနး ၁၀ တြင ႐ႈပါ

bull အေသးစား ရငးလငးခက စားလးေပါငးႏင သဒၵါ ျပငဆငခကမား

ဤအသစျပငဆငခကမားႏင ပတသက သရရငးႏးေအာင လပထားပါ ကင၀တ စညးမဥးမားက ကင၀တႏင ေလးစားလကနာေရး စာမကႏာမားတြငလညးေကာငး wwwyaracom တြငလညးေကာငး ဘာသာစကား ၁၅မးျဖင ဖတ႐ႈႏငပါသည

၃၂ ကင၀တစညးမဥးမားက မညသေတြ လကနာရမညနည ကင၀တစညးမဥးမားက Yara ၀နထမးမားအားလးလကနာရ

ပါမည အခနျပည ၀နထမးျဖစေစ အခနပငး ၀နထမးျဖစေစ ယာယ၀နထမးျဖစေစ အၿမတမး၀နထမးျဖစေစ ၀နထမးအားလး ေလးစားလကနာရပါမည ထ႔အျပင ဒါ႐ကတာအဖြ႕၀ငမားလညး ေလးစားလကနာရပါမည

Yaraအေနျဖင မမတ႔ စးပြားဖကမားသညလညး ငးတ႔

လပငနးမားတြင ဤကင၀တစညးမဥးထမ ကင၀တမား စညးမဥမားနညးတေသာ အေျခခမမားက ကငသးၾကေစလပါသည Yara စးပြားဖကမားအတြက ခကမတထားေသာကင၀တစညးမဥး မားကလညး ေလးစား လကနာေစလပါသည Yara ကယစားအျဖစ ၾကားခေဆာငရြကေပးေသာ စးပြားဖကမားအတြက ေတာငးဆခက မားကလညး ထညသြငးထားပါသည

ကင၀တစညးမဥးမားႏင ပတသက အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမားကလညး စးပြားဖကမားအျဖစမတယပါသည ထပဂၢလမားအတြက သတမတခကမားကလညး သကဆငရာ စာခပမားတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည

1 ldquoYarardquo is defined as Yara International ASA its subsidiaries and consolidated entities 2 See definition in section 10 Working with our Business Partners 3 See definition in section 101 Intermediaries Working on Yararsquos behalf

6 | Yara

၁ အမႈေဆာင အရာရခပ အမာစကား

ခစခငရပါေသာ လပေဖာကငဖကမားခငဗား

ေအာငျမငမႈဆသညမာ နညးမနလမးမန ရရမသာ ထေအာငျမငမႈေပၚ ေအာငပြခသငပါသည စးပြားေရးလပကငရာတြင ကြႏပတ႔ အျပအမ အေလအကငမားသည ကြႏပတ႔ ကမၸဏ

အေၾကာငးက လစဟေျပာျပေပးေနပါသည ကြႏပတ႔သည ထကသ႔ ေကာငးမြနေသာ အျပအမ အေလအကငမားက ျပငပတြင ယဥၿပငရာတြင အားသာခကတစရပအျဖစ အသးခၿပး ကမၸဏတြငးတြငလညး ကြႏပတ႔ လမးၫႊနအျဖစ အသးျပပါသည ဤသညပင ကြႏပတ႔ အျပအမမား ဆးျဖတခကမားအေျခခ အတျမစျဖစပါသည ကြႏပတ႔ ခယကငသး အလပလပေသာ တနဖးမားအတြက အေထာကအပျဖစေစပါသည

ရညမနးခက သလစတ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ တာဝနခမႈ

ကြႏပတ႔ရညမနးခကမားအတြက အေျခခ အတျမစခႏငရနအတြက လပေဖာကငဖကမား စးပြားဖကမား ထထက ကယကယဝနးဝနးေျပာရလင လ႔အဖြ႕အစညးတစခလးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေနပါသည ကြႏပတ႔သည ဂဏသကၡာျဖင ယၾကညမႈက တညေဆာကပါသည ကြႏပတ႔သည မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငေရး အၿမႀကးစားကာ ကြႏပတ႔ခမတထားသည စႏႈနးမားအတငး မလပႏငသညအခါတြငလညး ဝနခထတေဖာေျပာၾကားပါသည

ကြႏပတ႔ ကငဝတမားမာလညး ဤခငမာလေသာ ယၾကညမႈအတျမစ

တစစတတစပငးပငျဖစသည ထကငဝတမားက ကြနေတာကယတင စမခန႔ခြေရးအဖြ႕ကယတင ဒါ႐ကတာအဖြ႕ဝငမားကယတင ကြႏပတ႔အားလး ေန႔စဥေန႔စဥ လကနာ ေစာငထနးရမညျဖစပါသည အသပညာ ဗဟသတမားက မေဝျခငးျဖင ကြႏပတ႔

ကငဝတစႏႈနးမားက ပမနားလညလာေစမည ျဖစပါသည ထကငဝတမားမာ လသလ ျပငလ႔ ရသညအရာမား မဟတပါ ထကငဝတမားက ကြႏပတ႔က ပးေပါငးေဆာငရြကေစပါသည ထကငဝတမားအား ခးေဖာက မရပါ

ဥက႒ အမႈေဆာငအရာရခပ

Svein Tore Holsether

4 | Yara

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး-တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈ

Yaraတြင ကၽြႏပတ႔ တာ၀နမာ ကမၻာႀကးက တာ၀နယမႈရစြာျဖင ေကၽြးေမြးျပစရနႏင ကမၻာေျမက ကာကြယရနျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ အနာဂတ ရညရြယခကမာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရေသာ လ႔အသငးအ၀ငးျဖစလာေရး ဆာေလာငမြတသပျခငး ကငးေသာ ကမၻာႀကးျဖစလာေရး ေလးစားခရေသာ ကမၻာေျမျဖစလာေရးတ႔ ျဖစပါသည

အသပညာျဖင စကပးျခငးဆသညမာ ဤႀကးပမးမႈ အႏစသာရျဖစသည ကၽြႏပတ႔ မညသမည၀ါ ကၽြႏပတ႔ လပေနသညအရာႏင ကၽြႏပတ႔ ဘာေၾကာင လပေနသလဆသညတ႔ႏင တစသားတညးျဖစေနသာအရာလညး ျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ေခတ ႀကေတြ႕ေနရေသာ ကမၻာစနေခၚမႈႀကးမားထမ အခ႕အတြက ေရရညေကာငးမြနမည အေျဖမား ရာေဖြေပးရန ကၽြႏပတ႔ရညရြယခကက လႈ႕ေဆာေပးပါသည

ကၽြႏပတ႔ ရညရြယခကမား ထေျမာကေအာငျမငေအာင လပရာတြင ကင၀တ စညးမဥးမားက ေလးစားလကနာေရး အစအစဥသည အေရးပါေသာ အစတအပငးတစရပပငျဖစYara ဆကလကေအာငျမငေရးမာလညး အမားျပညသ ေလးစားမႈ ယၾကညမႈက ထနးသမး ျမႇငတငႏငျခငးအေပၚ မတညေနပါသည

အသပညာက တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈအေလအထက ထြနးကားေစပါသည ကၽြႏပတ႔ ကင၀တ စညးမဥးမား ေလးစားလကနာေရး အစအစဥမာလညး ေအာကပါနညးလမးမားျဖင ထအေလအထက ထြနးကားေအာင လပပါသည

bull သတငးေပး တငၾကားႏငသည လမးေၾကာငးမား ကယျပန႔ေသာ သငတနးေပးျခငး ကင၀တစညးကမးစာအပ ကသ႔ေသာ စာရြကစာတမးမားမတစဆင သတငးအခကအလက စးဆငးမႈက ေကာငးမြနေအာင ျပလပေပးျခငး

bull ကၽြႏပတ႔လပငနးမားမ တစဆင ပြငလငးျမငသာမႈႏင တာ၀နယမႈ တာ၀နခမႈက ျမႇငတငေပးျခငး ဤကင၀တစညးကမးစာအပမာ တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားက ေလးစားဂဏျပရငး တထြငဆနးသစမႈရေသာ အေျဖမားအတြက တစတပတစအား ပါ၀ငလေသာ ကၽြႏပတ႔ သႏၷ႒ာနက ေဖာကးေနပါသည

Yara | 5

၃ ကင၀တစညးကမးမားက ထနးသမးျခငး

၃၁ ႏစပတလည ကင၀တစညးကမး ကင၀တစညးကမးမားက ႏစစဥထတေ၀ပါသည ဤ ၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးသည ၂၀၁၈ ဇနန၀ါရလ ၁ ရကမ စကာ အသက၀ငပါသည

ယခငႏစ ကင၀တစညးကမးမားထမ အေျပာငးအလမားအပါအ၀င ကင၀တစညးကမးမား အားလးႏင ရငးႏးေနေအာင လပရန သငတြင တာ၀နရပါသည ကင၀တစညးကမးမားက မၾကာမၾကာ ျပငဆငႏငဖြယရပါသည

၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးထတြင ေအာကပါတ႔က အသစထပမ ျဖညသြငးထားပါသည

bull လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈက ရညၫႊနထားေသာ အခနးအသစ အခနး ၅ တြင ႐ႈပါ

bull အခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးထားျခငးက ရညၫႊနးသည အခနးအသစ အခနး ၁၄ တြင ႐ႈပါ

bull မးယစေဆး၀ါးႏင အရကဆငရာ မ၀ါဒအေပၚ ရငးလငးခက အခနး ၄၁ တြင ႐ႈပါ

bull ကနပစၥညးမားက တလြအသးျပျခငးဆငရာ အခနးခြ အသစ အခနး ၁၀ တြင ႐ႈပါ

bull အေသးစား ရငးလငးခက စားလးေပါငးႏင သဒၵါ ျပငဆငခကမား

ဤအသစျပငဆငခကမားႏင ပတသက သရရငးႏးေအာင လပထားပါ ကင၀တ စညးမဥးမားက ကင၀တႏင ေလးစားလကနာေရး စာမကႏာမားတြငလညးေကာငး wwwyaracom တြငလညးေကာငး ဘာသာစကား ၁၅မးျဖင ဖတ႐ႈႏငပါသည

၃၂ ကင၀တစညးမဥးမားက မညသေတြ လကနာရမညနည ကင၀တစညးမဥးမားက Yara ၀နထမးမားအားလးလကနာရ

ပါမည အခနျပည ၀နထမးျဖစေစ အခနပငး ၀နထမးျဖစေစ ယာယ၀နထမးျဖစေစ အၿမတမး၀နထမးျဖစေစ ၀နထမးအားလး ေလးစားလကနာရပါမည ထ႔အျပင ဒါ႐ကတာအဖြ႕၀ငမားလညး ေလးစားလကနာရပါမည

Yaraအေနျဖင မမတ႔ စးပြားဖကမားသညလညး ငးတ႔

လပငနးမားတြင ဤကင၀တစညးမဥးထမ ကင၀တမား စညးမဥမားနညးတေသာ အေျခခမမားက ကငသးၾကေစလပါသည Yara စးပြားဖကမားအတြက ခကမတထားေသာကင၀တစညးမဥး မားကလညး ေလးစား လကနာေစလပါသည Yara ကယစားအျဖစ ၾကားခေဆာငရြကေပးေသာ စးပြားဖကမားအတြက ေတာငးဆခက မားကလညး ထညသြငးထားပါသည

ကင၀တစညးမဥးမားႏင ပတသက အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမားကလညး စးပြားဖကမားအျဖစမတယပါသည ထပဂၢလမားအတြက သတမတခကမားကလညး သကဆငရာ စာခပမားတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည

1 ldquoYarardquo is defined as Yara International ASA its subsidiaries and consolidated entities 2 See definition in section 10 Working with our Business Partners 3 See definition in section 101 Intermediaries Working on Yararsquos behalf

6 | Yara

၂ အသပညာျဖင စကပးျခငး-တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈ

Yaraတြင ကၽြႏပတ႔ တာ၀နမာ ကမၻာႀကးက တာ၀နယမႈရစြာျဖင ေကၽြးေမြးျပစရနႏင ကမၻာေျမက ကာကြယရနျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ အနာဂတ ရညရြယခကမာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈရေသာ လ႔အသငးအ၀ငးျဖစလာေရး ဆာေလာငမြတသပျခငး ကငးေသာ ကမၻာႀကးျဖစလာေရး ေလးစားခရေသာ ကမၻာေျမျဖစလာေရးတ႔ ျဖစပါသည

အသပညာျဖင စကပးျခငးဆသညမာ ဤႀကးပမးမႈ အႏစသာရျဖစသည ကၽြႏပတ႔ မညသမည၀ါ ကၽြႏပတ႔ လပေနသညအရာႏင ကၽြႏပတ႔ ဘာေၾကာင လပေနသလဆသညတ႔ႏင တစသားတညးျဖစေနသာအရာလညး ျဖစပါသည ကၽြႏပတ႔ေခတ ႀကေတြ႕ေနရေသာ ကမၻာစနေခၚမႈႀကးမားထမ အခ႕အတြက ေရရညေကာငးမြနမည အေျဖမား ရာေဖြေပးရန ကၽြႏပတ႔ရညရြယခကက လႈ႕ေဆာေပးပါသည

ကၽြႏပတ႔ ရညရြယခကမား ထေျမာကေအာငျမငေအာင လပရာတြင ကင၀တ စညးမဥးမားက ေလးစားလကနာေရး အစအစဥသည အေရးပါေသာ အစတအပငးတစရပပငျဖစYara ဆကလကေအာငျမငေရးမာလညး အမားျပညသ ေလးစားမႈ ယၾကညမႈက ထနးသမး ျမႇငတငႏငျခငးအေပၚ မတညေနပါသည

အသပညာက တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈအေလအထက ထြနးကားေစပါသည ကၽြႏပတ႔ ကင၀တ စညးမဥးမား ေလးစားလကနာေရး အစအစဥမာလညး ေအာကပါနညးလမးမားျဖင ထအေလအထက ထြနးကားေအာင လပပါသည

bull သတငးေပး တငၾကားႏငသည လမးေၾကာငးမား ကယျပန႔ေသာ သငတနးေပးျခငး ကင၀တစညးကမးစာအပ ကသ႔ေသာ စာရြကစာတမးမားမတစဆင သတငးအခကအလက စးဆငးမႈက ေကာငးမြနေအာင ျပလပေပးျခငး

bull ကၽြႏပတ႔လပငနးမားမ တစဆင ပြငလငးျမငသာမႈႏင တာ၀နယမႈ တာ၀နခမႈက ျမႇငတငေပးျခငး ဤကင၀တစညးကမးစာအပမာ တာ၀နယမႈရေသာ စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားက ေလးစားဂဏျပရငး တထြငဆနးသစမႈရေသာ အေျဖမားအတြက တစတပတစအား ပါ၀ငလေသာ ကၽြႏပတ႔ သႏၷ႒ာနက ေဖာကးေနပါသည

Yara | 5

၃ ကင၀တစညးကမးမားက ထနးသမးျခငး

၃၁ ႏစပတလည ကင၀တစညးကမး ကင၀တစညးကမးမားက ႏစစဥထတေ၀ပါသည ဤ ၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးသည ၂၀၁၈ ဇနန၀ါရလ ၁ ရကမ စကာ အသက၀ငပါသည

ယခငႏစ ကင၀တစညးကမးမားထမ အေျပာငးအလမားအပါအ၀င ကင၀တစညးကမးမား အားလးႏင ရငးႏးေနေအာင လပရန သငတြင တာ၀နရပါသည ကင၀တစညးကမးမားက မၾကာမၾကာ ျပငဆငႏငဖြယရပါသည

၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးထတြင ေအာကပါတ႔က အသစထပမ ျဖညသြငးထားပါသည

bull လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈက ရညၫႊနထားေသာ အခနးအသစ အခနး ၅ တြင ႐ႈပါ

bull အခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးထားျခငးက ရညၫႊနးသည အခနးအသစ အခနး ၁၄ တြင ႐ႈပါ

bull မးယစေဆး၀ါးႏင အရကဆငရာ မ၀ါဒအေပၚ ရငးလငးခက အခနး ၄၁ တြင ႐ႈပါ

bull ကနပစၥညးမားက တလြအသးျပျခငးဆငရာ အခနးခြ အသစ အခနး ၁၀ တြင ႐ႈပါ

bull အေသးစား ရငးလငးခက စားလးေပါငးႏင သဒၵါ ျပငဆငခကမား

ဤအသစျပငဆငခကမားႏင ပတသက သရရငးႏးေအာင လပထားပါ ကင၀တ စညးမဥးမားက ကင၀တႏင ေလးစားလကနာေရး စာမကႏာမားတြငလညးေကာငး wwwyaracom တြငလညးေကာငး ဘာသာစကား ၁၅မးျဖင ဖတ႐ႈႏငပါသည

၃၂ ကင၀တစညးမဥးမားက မညသေတြ လကနာရမညနည ကင၀တစညးမဥးမားက Yara ၀နထမးမားအားလးလကနာရ

ပါမည အခနျပည ၀နထမးျဖစေစ အခနပငး ၀နထမးျဖစေစ ယာယ၀နထမးျဖစေစ အၿမတမး၀နထမးျဖစေစ ၀နထမးအားလး ေလးစားလကနာရပါမည ထ႔အျပင ဒါ႐ကတာအဖြ႕၀ငမားလညး ေလးစားလကနာရပါမည

Yaraအေနျဖင မမတ႔ စးပြားဖကမားသညလညး ငးတ႔

လပငနးမားတြင ဤကင၀တစညးမဥးထမ ကင၀တမား စညးမဥမားနညးတေသာ အေျခခမမားက ကငသးၾကေစလပါသည Yara စးပြားဖကမားအတြက ခကမတထားေသာကင၀တစညးမဥး မားကလညး ေလးစား လကနာေစလပါသည Yara ကယစားအျဖစ ၾကားခေဆာငရြကေပးေသာ စးပြားဖကမားအတြက ေတာငးဆခက မားကလညး ထညသြငးထားပါသည

ကင၀တစညးမဥးမားႏင ပတသက အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမားကလညး စးပြားဖကမားအျဖစမတယပါသည ထပဂၢလမားအတြက သတမတခကမားကလညး သကဆငရာ စာခပမားတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည

1 ldquoYarardquo is defined as Yara International ASA its subsidiaries and consolidated entities 2 See definition in section 10 Working with our Business Partners 3 See definition in section 101 Intermediaries Working on Yararsquos behalf

6 | Yara

၃ ကင၀တစညးကမးမားက ထနးသမးျခငး

၃၁ ႏစပတလည ကင၀တစညးကမး ကင၀တစညးကမးမားက ႏစစဥထတေ၀ပါသည ဤ ၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးသည ၂၀၁၈ ဇနန၀ါရလ ၁ ရကမ စကာ အသက၀ငပါသည

ယခငႏစ ကင၀တစညးကမးမားထမ အေျပာငးအလမားအပါအ၀င ကင၀တစညးကမးမား အားလးႏင ရငးႏးေနေအာင လပရန သငတြင တာ၀နရပါသည ကင၀တစညးကမးမားက မၾကာမၾကာ ျပငဆငႏငဖြယရပါသည

၂၀၁၈ ကင၀တစညးကမးထတြင ေအာကပါတ႔က အသစထပမ ျဖညသြငးထားပါသည

bull လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈက ရညၫႊနထားေသာ အခနးအသစ အခနး ၅ တြင ႐ႈပါ

bull အခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးထားျခငးက ရညၫႊနးသည အခနးအသစ အခနး ၁၄ တြင ႐ႈပါ

bull မးယစေဆး၀ါးႏင အရကဆငရာ မ၀ါဒအေပၚ ရငးလငးခက အခနး ၄၁ တြင ႐ႈပါ

bull ကနပစၥညးမားက တလြအသးျပျခငးဆငရာ အခနးခြ အသစ အခနး ၁၀ တြင ႐ႈပါ

bull အေသးစား ရငးလငးခက စားလးေပါငးႏင သဒၵါ ျပငဆငခကမား

ဤအသစျပငဆငခကမားႏင ပတသက သရရငးႏးေအာင လပထားပါ ကင၀တ စညးမဥးမားက ကင၀တႏင ေလးစားလကနာေရး စာမကႏာမားတြငလညးေကာငး wwwyaracom တြငလညးေကာငး ဘာသာစကား ၁၅မးျဖင ဖတ႐ႈႏငပါသည

၃၂ ကင၀တစညးမဥးမားက မညသေတြ လကနာရမညနည ကင၀တစညးမဥးမားက Yara ၀နထမးမားအားလးလကနာရ

ပါမည အခနျပည ၀နထမးျဖစေစ အခနပငး ၀နထမးျဖစေစ ယာယ၀နထမးျဖစေစ အၿမတမး၀နထမးျဖစေစ ၀နထမးအားလး ေလးစားလကနာရပါမည ထ႔အျပင ဒါ႐ကတာအဖြ႕၀ငမားလညး ေလးစားလကနာရပါမည

Yaraအေနျဖင မမတ႔ စးပြားဖကမားသညလညး ငးတ႔

လပငနးမားတြင ဤကင၀တစညးမဥးထမ ကင၀တမား စညးမဥမားနညးတေသာ အေျခခမမားက ကငသးၾကေစလပါသည Yara စးပြားဖကမားအတြက ခကမတထားေသာကင၀တစညးမဥး မားကလညး ေလးစား လကနာေစလပါသည Yara ကယစားအျဖစ ၾကားခေဆာငရြကေပးေသာ စးပြားဖကမားအတြက ေတာငးဆခက မားကလညး ထညသြငးထားပါသည

ကင၀တစညးမဥးမားႏင ပတသက အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမားကလညး စးပြားဖကမားအျဖစမတယပါသည ထပဂၢလမားအတြက သတမတခကမားကလညး သကဆငရာ စာခပမားတြင ထညသြငးေဖာျပထားပါသည

1 ldquoYarardquo is defined as Yara International ASA its subsidiaries and consolidated entities 2 See definition in section 10 Working with our Business Partners 3 See definition in section 101 Intermediaries Working on Yararsquos behalf

6 | Yara

၃၃ အဖြ႕အစညးတြငး စရငဆးျဖတမႈ ကင၀တစညးကမးေဖာကဖကမႈမား Yara မ၀ါဒ လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကမႈမား ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကမႈမားအေပၚ Yaraအေနျဖင သညးခမည မဟတပါ ထကသ႔ ခးေဖာကမႈမားက အေရးယမညျဖစကာ အျပငးထနဆးအေနျဖင အလပမ ထတပယသညအထ အေရးယမညျဖစပါသည ထကသ႔ အျပစေပး အေရးယမႈမားသညလညး ကးေၾကာငးဆေလာၿပး ေဒသဆငရာ မ၀ါဒ ဥပေဒမားႏငအည လပေဆာငသြားမညျဖစပါသည

ထကသ႔ ခးေဖာကမႈမားတြင ေဒသဆငရာ ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားက ခးေဖာကသညဆပါက သ႔တညးမဟတ Yaraဘကက နစနာမႈရသညဟ ဆလာပါက ထကသ႔ ခးေဖာကသမားသည တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ျပစမႈဆငရာ ပဒမျဖငလညးေကာငး တရားစြဆခရမညျဖစပါသည လငးမနေနဂာမေသာလညးေကာငး ႀကးၾကပသကေသာလညေကာငး ကင၀တစညးမဥးမားက ခးေဖာကေသာYara မ၀ါဒမားႏင လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကရာေရာကေသာ ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားက ခးေဖာကေသာ ၫႊနၾကားခကမားေပးလာပါက ျငငးပယႏငသည ထသ႔ ျငငးပယျခငးေၾကာငYara ေငြေၾကးမား ဆး႐ႈးသြားသညတင တစစတရာ ဒဏခတ အေရးယ အျပစေပးျခငး ခရမညမဟတပါ

လမးၫႊနမႈက မညသ႔ရာရမညနညး သ႔မဟတ တငၾကားျခငးႏင ပတသက အေသးစတ သရလပါက အခနး ၁၆ လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးတြင ၾကည႐ႈပါ

၃၄ ဥပေဒမား စညးမဥးမား နညးဥပေဒမားက လကနာကငသးျခငး Yaraအေနျဖငမမတ႔စးပြားေရးလပကငသညႏငငတငးဥပေဒစညးမဥးနညးဥပေဒမားအားလးက

ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာန ခမတထားပါသည Yaraသည ကမၻာတစ၀မးရ ႏငငေပါငး ၆၀ေကာတြင စးပြားေရးလပငနးမား လပကငေနရာ ယဥေကးမႈကြျပားျခငးက ကၽြႏပတ႔ ဆးျဖတခကခမတမႈမားအေပၚ သကေရာကမႈ ရႏငပါသည မညသ႔ပငျဖစေစ

ဆးျဖတခကခမတရာတြင ေဒသဆငရာ ႏငငတကာဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမား Yara

မ၀ါဒႏင လပထးလပနညးမား ကင၀တစညးမဥးမားက ေလးစားလကနာရန တာ၀နရပါသည အေလးထားရမညအရာမာ ဥပေဒအရ မနကနတငး ကင၀တအရ မနကနသညဟ မဆႏငသည အခကပငျဖစပါသည

Yara | 7

၃၅ ၀နထမး တာ၀နမား Yara ၀နထမးတငးသည ေအာကပါ တာ၀နမားက ထမးေဆာငရမညျဖစပါသည

bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေလးစားလကနာရေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသကသ႔မညျ ဖစသကသ႔ Yara မ၀ါဒႏင လပထးလပနညးမားကလညး ေလးစားလကနာရန

bull ကင၀တစညးမဥးမားက ဖတ႐ႈလကနာရန ထအထတြင ခမတထားေသာ အေျခခမႈ စညးမဥးမားက မမ ပဂၢလက

လပေဆာငမႈတြငလညးေကာငး Yaraကင၀တစညးမဥးမားက ဖတ႐ႈလကနာရန ထအထတြင ခမတထားေသာ အေျခခမႈ စညးမဥးမားက မမ ပဂၢလက လပေဆာငမႈတြငလညးေကာငး

bull စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကခရတြင သသယရသညအခါမးတြင လမးၫႊနမႈ ခရပငခြငရသည လမးၫႊနမႈ ခယရန တာ၀နရသည

bull ကင၀တစညးကမးကေသာလညးေကာငး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေသာလညးေကာငး Yara

မ၀ါဒႏင လပထးလပနညးမားက ေသာလညးေကာငး ခးေဖာကရာေရာကေနသည သ႔မဟတ ခးေဖာကရာေရာကဖြယရေနသညဟ သေဘာ႐းႏင ယဆလင အျမနဆး အေၾကာငးၾကားရန တာ၀နရသည ထအထတြင ဆကလကလပေဆာင ကငသးပါက ေဖာျပပါ စညးမဥးမားက ခးေဖာကရာေရာကဖြယရသည လကရ လပလကစ

လပငနးစဥမား ကငသးဆ အေလအထမားပါ၀ငသည bull ကင၀တႏင လကနာကငႀကေရး သငတနးမား

လပေဆာငမႈမားတြင တကေရာကရန တကကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကရန

bull ဌာနတြငး စစမးစစေဆးမႈမားအတြက ပးေပါငးပါ၀ငေပးရန

၃၆ မနေနဂာမားအတြက ထပေဆာငး တာ၀နမား bull သငက မနေနဂာျဖစေနလင သာမန ၀နထမးမား လကနာရမည

စညးမဥးမားအျပင ထပေဆာငး တာ၀န၀တရားမား ရပါသည bull ကင၀တစညးမဥးထတြင ခမတထားသည စႏႈနးမားက ျမႇငတငေပးရန ထစႏႈနးမားက ထနးသမးေပးရန စျပအေနျဖင ေနထငျပရန

bull မမေအာကမ ငယသားမားအား ကင၀တစညးမဥးမားက မမ

ေန႔စဥလပငနးမားႏင ေပါငးစပကငသးရာတြင ကညေပးပါ လမးၫႊနေပးပါ

bull မမထတငျပလာသမား တငၾကားမႈမားတြင ေမးခြနးထတရနႏင

စးရမမႈမားက ထတေဖာေျပာဆရန တကတြနးပါ ပြငလငးမႈႏင ႐းသားမႈ ယဥေကးမႈ တစရပ တညေဆာကပါ

bull စးရမမႈ စညးကမးေဖာကမႈတ႔က သေဘာ႐းျဖင တငျပတငၾကားလာသမားက အားေပးကာကြယပါ ျဖစစဥတငးက ဂဏသကၡာရစြာ ပညာတတပသစြာ ကငတြယရမည ယငးအတြက လအပလာလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည လမးၫႊနမႈ ခယရမည

bull သေဘာ႐းျဖင တငျပလာသညအေပၚ လကတန႔ျပနမႈမား မျပလပပါႏင လကတန႔ျပနမႈမားက ခြငမျပပါႏင

bull ကင၀တစညးမဥးလကနာမႈက ႀကးၾကပပါ မမေအာကမ ငယသားမားကလညး လအပေသာ သငတနးမားက ၿပးဆးေအာင တကခငးပါ

၃၇ Yara တာ၀န၀တရားမား ေကာပရတလပငနးတစခအေနျဖငYaraသည ေအာကပါအတငး တာဝနရသည

bull စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားအတြက အျမငဆး ဂဏသကၡာစႏႈနးမား ခမတရန ထစႏႈနးမားက ကငဝတစညးမဥးမားမ တစဆင ဝနထမးမားက သရေအာင လပေဆာငရန

bull အလပခြငတြင ႀကေတြ႕ရႏငသည ကငဝတျပနာမား ကငဝတလကနာေရး ကစၥမားအတြက လအပေသာ နညးနာမား သငၾကားျခငးမားက စစဥေပးရန

bull စညးကမးခးေဖာကသည တငၾကားခကမားအားလးက လ႕ဝကစြာ တာဝနရစြာ ကငတြယေစရမည တငၾကားမႈမားက သးသပျခငးမားကလညး ဘကမလကဘ အေလးအနကေဆာငရြကရန

bull သေဘာ႐းႏင တငၾကားမႈမားအေပၚ တန႔ျပနမႈမားအား လးဝလႊတမေပးေၾကာင ကတျပရန

bull ကမၸဏတြငး စမအပခပမႈမား ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး စဥဆကမျပတ လပေဆာငပါ

8 | Yara

၄ လမား

၄၁ အားလးပါဝငမႈရေသာ တာဝနယမႈရေသာ လပငနးခြင လပငနးခြငအတြငး မတကြျပားမႈမားကYara ေအာငျမငမႈအတြက အေရးပါေသာ ကြၽႏပတ႔တနဖးထားရသည ဝနထမးမားက ဆြေဆာငၿပး အလပမထြကေစရန အေထာကအက ျဖစေစပါသည အျပနအလနေလးစားမႈရၿပး မတကြျပားမႈမားႏင အားလးပါဝငမႈရကာ အလပတြငကယေသာ လပငနးခြငအေျခအေနက ဖနတးျမႇငတငေပးရန ခငမာစြာ သႏၷ႒ာန ခထားပါသည သ႔ျဖစရm လအားလးသညပငလင Yara စးပြားဖကမားအျပင မမ လပေဖာကငဖကမားႏင currenငးတ႔ စတကးမားက ေလးစားစြာ ျပမဆကဆၾကေစလပါသည ထ႔အျပင ယဥေကးမႈ မတကြျပားမႈမားကလညး အေလးထား သတျပရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလာလင လမးၫႊနမႈခယခြငရသည လမးၫႊနမႈခယရမည ပထမဆး ထေတြ႕ဆကဆရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငးႏင ပတသက အေသးစတ သရလလင အခနး ၁၆ တြင ဖတ႐ႈပါ

တညေသာ အခြငအေရး Yaraတြင ဝနထမးခန႔ထားမႈမား ရာထးတးေပးမႈမားႏင ပတသကလင တစဥးခငးစ တးတကေပါကေျမာကမႈ အရညအခငးႏင ကြၽမးကငမႈ စြမးရညမားအေပၚ မတည ဆးျဖတေသာ အခြငအေရးတနးတရသည လပငနးခြငက ဖနတးရန ကြၽႏပတ႔ လလားပါသည

လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

အားနညးသမားက ေဒသတြငးဥပေဒအရေသာလညးေကာငးႏငငတကာ စႏႈနးအရေသာလညးေကာငး ကာကြယေပးျခငး ကညေပးျခငး ေရ႕တနးတငေပးျခငးဟေသာ အထးအစမမား ျပလပေပးႏငပါသည

ေစာကားေမာကားျပျခငး Yaraအေနျဖင မညသ႔ေသာ ေစာကားေမာကားျပျခငးမးကမ လကခမညမဟတပါ Yaraသည ေစာကားေမာကားျပမႈမားကငးေဝးေသာ လပငနးခြငက ေဖာေဆာငရန စတအားထကသနပါသည ဥပေဒအရေတာ ေစာကားေမာကားျပမႈမားအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားသည ေနရာေဒသအလက ကြာျခားမႈရေသာလညး Yaraတြငေတာ အျခားလမားမလလား မႏစသကေသာ ေအာကပါတ႔က ျဖစေစေသာ အျပအမမနသမက ေစာကားေမာကား ျပမႈမားဟ သတမတပါသည bull ရနလေသာ ၿခမးေျခာကေသာ အရကခြေသာ ႏမခေသာ

ေစာကားေသာ လပငနးခြငက ဖနတးၿပး အျခားလတစေယာက

ဂဏသကၡာ စတပငး႐ပပငး ကနးမာမႈအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ အျပအမမား

bull အျခားလတစဥး လပကငမႈမား အလပအကငရရေရး အခြငအလမးမားက ကးေၾကာငး မဆေလာေသာ ဖကဆး ဟန႔တားမႈမား

bull ေစာကားေမာကားျပမႈဟဆရာ အမအယာအားျဖင ေသာလညးေကာငး ႏႈတအားျဖငေသာလညးေကာငး ႐ပအားျဖငေသာလညးေကာငး သ႐ပေဖာပမားျဖင ေသာလညးေကာငး စာျဖငေရးသားေသာလညးေကာငး လငပငးဆငရာ အရေေသာလညးေကာငး ေစာကားေမာကားျပလပ မႈမားကဆလသည ထ႔အျပင တစႀကမျဖစေစ အႀကမႀကမျဖစေစ

ေစာကားေမာကားျပမႈဟ သတမတပါသည

Yara | 9

လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈမားကမ လကခမညမဟတပါ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ ဆရာ တစဖကလ ဆႏၵမပါေသာ လငပငးဆငရာ အသားယမႈမား ကာမေတာငးဆမႈမားႏင အျခားေသာ လငေစာကားမႈသေဘာေဆာငသည ႏႈတအားျဖင ႐ပအားျဖင စာအားျဖင အမအယာလပျပျခငးအားျဖင ျပလပေသာ အရာမနသမက လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ သတမတပါသည

အၾကမးဖကမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ အၾကမးဖကမႈ ပစမးကမ လကခမည မဟတပါ

ပဂၢလအျပအမမား Yaraက ကယစားျပ လပေဖာကငဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara စးပြားဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara

ကယစားသမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ သငသည ပေရာဖကရငနယဆနဆန တာဝနယမႈရရ ျပမရပါမည

Yara ပရပက ထခကေစႏငေသာ အသငးအပငး ေနရာမားသ႔ သြားေရာကျခငးလႈပရားမႈမားတြငပါဝငျခငးမျပရပါအထးသျဖငYara

အလပျဖင သြားေရာကေနစဥအတြငး မမအတြကေသာလညးေကာငး အျခားသမားအတြက ေသာလညးေကာငး လငကစၥ ဝနေဆာငမႈမားႏင လငလပငနးမားက ခစားျခငးမးႏင သကဆငပါသည မမ

လပကငေဆာငရြကမႈမနသမသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားႏင ကကညမႈ ရရပါမည

Yara လပကစၥျဖင ခရးသြားသညကာလမားတြင မမ

ပမန အလပခနၿပးသြားသညတင မမသည Yaraက ကယစားျပဆျဖစသညဆသညက သတခပေစလပါသည

10 | Yara

မးယစေဆးဝါးႏင အရကဆငရာ မဝါဒ အလပအခနအတြငးတြငေသာလညးေကာငး Yara ပရဝဏအတြငးရေနစဥေသာလညးေ

ကာငး Yara ကယစား စးပြားေရးလပငနးကစၥမား ေဆာငရြကေနစဥေသာလညးေကာငး အရကအပါအဝင မးယစေစတတေသာ အရာမား သးစြထားျခငး မရေစရ

သ႔ေသာ ေဒသဆငရာ ဓေလမား အေျခအေနမားအရ သငေလာသညအခါမားတြင သငတငေသာ အရကပမာဏက ေသာကသးခြင ျပပါသည သင မသင ေတာ မေတာက စဥးစားခငခနရာတြင ေလးေလးနကနကႏင ၾကပၾကပ စဥးစားသးသပရန လအပပါသည ဤသ႔ခြၽငးခကထား အရကေသာကသးခြငျပေသာလညး အရကေသာကသးၿပးပါက

ကားေမာငးျခငး အေရာငးအဝယျပျခငးYara ကယစား စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငးမား ျပခြငမျပပါ နညးသညျဖစေစ မားသညျဖစေစ မးယစေစေသာအရာက ဆရာဝနၫႊနၾကားသည ပမာဏမသာ သးစြထားလငပင ထသ႔ ေဆာငရြကခြငမျပပါ

အရကေသာကသးသညအခါတြငလညး အျခားသမားအား အရကေသာကရန တကတြနးျခငးမး မမကယေသာလညးေကာငး Yaraကေသာလညးေကာငး မလလားအပေသာ အေျခအေနမးေရာကသည အျပအမမး အျခားသမားက အၾကပ႐ကေစမည အျပအမမး ေအာငသကသကျဖစေစေသာ ေစာကားေသာ အျပအမမး မျပလပရပါ

Yara | 11

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၃၅ ၀နထမး တာ၀နမား Yara ၀နထမးတငးသည ေအာကပါ တာ၀နမားက ထမးေဆာငရမညျဖစပါသည

bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေလးစားလကနာရေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသကသ႔မညျ ဖစသကသ႔ Yara မ၀ါဒႏင လပထးလပနညးမားကလညး ေလးစားလကနာရန

bull ကင၀တစညးမဥးမားက ဖတ႐ႈလကနာရန ထအထတြင ခမတထားေသာ အေျခခမႈ စညးမဥးမားက မမ ပဂၢလက

လပေဆာငမႈတြငလညးေကာငး Yaraကင၀တစညးမဥးမားက ဖတ႐ႈလကနာရန ထအထတြင ခမတထားေသာ အေျခခမႈ စညးမဥးမားက မမ ပဂၢလက လပေဆာငမႈတြငလညးေကာငး

bull စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကခရတြင သသယရသညအခါမးတြင လမးၫႊနမႈ ခရပငခြငရသည လမးၫႊနမႈ ခယရန တာ၀နရသည

bull ကင၀တစညးကမးကေသာလညးေကာငး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက ေသာလညးေကာငး Yara

မ၀ါဒႏင လပထးလပနညးမားက ေသာလညးေကာငး ခးေဖာကရာေရာကေနသည သ႔မဟတ ခးေဖာကရာေရာကဖြယရေနသညဟ သေဘာ႐းႏင ယဆလင အျမနဆး အေၾကာငးၾကားရန တာ၀နရသည ထအထတြင ဆကလကလပေဆာင ကငသးပါက ေဖာျပပါ စညးမဥးမားက ခးေဖာကရာေရာကဖြယရသည လကရ လပလကစ

လပငနးစဥမား ကငသးဆ အေလအထမားပါ၀ငသည bull ကင၀တႏင လကနာကငႀကေရး သငတနးမား

လပေဆာငမႈမားတြင တကေရာကရန တကကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကရန

bull ဌာနတြငး စစမးစစေဆးမႈမားအတြက ပးေပါငးပါ၀ငေပးရန

၃၆ မနေနဂာမားအတြက ထပေဆာငး တာ၀နမား bull သငက မနေနဂာျဖစေနလင သာမန ၀နထမးမား လကနာရမည

စညးမဥးမားအျပင ထပေဆာငး တာ၀န၀တရားမား ရပါသည bull ကင၀တစညးမဥးထတြင ခမတထားသည စႏႈနးမားက ျမႇငတငေပးရန ထစႏႈနးမားက ထနးသမးေပးရန စျပအေနျဖင ေနထငျပရန

bull မမေအာကမ ငယသားမားအား ကင၀တစညးမဥးမားက မမ

ေန႔စဥလပငနးမားႏင ေပါငးစပကငသးရာတြင ကညေပးပါ လမးၫႊနေပးပါ

bull မမထတငျပလာသမား တငၾကားမႈမားတြင ေမးခြနးထတရနႏင

စးရမမႈမားက ထတေဖာေျပာဆရန တကတြနးပါ ပြငလငးမႈႏင ႐းသားမႈ ယဥေကးမႈ တစရပ တညေဆာကပါ

bull စးရမမႈ စညးကမးေဖာကမႈတ႔က သေဘာ႐းျဖင တငျပတငၾကားလာသမားက အားေပးကာကြယပါ ျဖစစဥတငးက ဂဏသကၡာရစြာ ပညာတတပသစြာ ကငတြယရမည ယငးအတြက လအပလာလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည လမးၫႊနမႈ ခယရမည

bull သေဘာ႐းျဖင တငျပလာသညအေပၚ လကတန႔ျပနမႈမား မျပလပပါႏင လကတန႔ျပနမႈမားက ခြငမျပပါႏင

bull ကင၀တစညးမဥးလကနာမႈက ႀကးၾကပပါ မမေအာကမ ငယသားမားကလညး လအပေသာ သငတနးမားက ၿပးဆးေအာင တကခငးပါ

၃၇ Yara တာ၀န၀တရားမား ေကာပရတလပငနးတစခအေနျဖငYaraသည ေအာကပါအတငး တာဝနရသည

bull စးပြားေရးလပေဆာငမႈမားအတြက အျမငဆး ဂဏသကၡာစႏႈနးမား ခမတရန ထစႏႈနးမားက ကငဝတစညးမဥးမားမ တစဆင ဝနထမးမားက သရေအာင လပေဆာငရန

bull အလပခြငတြင ႀကေတြ႕ရႏငသည ကငဝတျပနာမား ကငဝတလကနာေရး ကစၥမားအတြက လအပေသာ နညးနာမား သငၾကားျခငးမားက စစဥေပးရန

bull စညးကမးခးေဖာကသည တငၾကားခကမားအားလးက လ႕ဝကစြာ တာဝနရစြာ ကငတြယေစရမည တငၾကားမႈမားက သးသပျခငးမားကလညး ဘကမလကဘ အေလးအနကေဆာငရြကရန

bull သေဘာ႐းႏင တငၾကားမႈမားအေပၚ တန႔ျပနမႈမားအား လးဝလႊတမေပးေၾကာင ကတျပရန

bull ကမၸဏတြငး စမအပခပမႈမား ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး စဥဆကမျပတ လပေဆာငပါ

8 | Yara

၄ လမား

၄၁ အားလးပါဝငမႈရေသာ တာဝနယမႈရေသာ လပငနးခြင လပငနးခြငအတြငး မတကြျပားမႈမားကYara ေအာငျမငမႈအတြက အေရးပါေသာ ကြၽႏပတ႔တနဖးထားရသည ဝနထမးမားက ဆြေဆာငၿပး အလပမထြကေစရန အေထာကအက ျဖစေစပါသည အျပနအလနေလးစားမႈရၿပး မတကြျပားမႈမားႏင အားလးပါဝငမႈရကာ အလပတြငကယေသာ လပငနးခြငအေျခအေနက ဖနတးျမႇငတငေပးရန ခငမာစြာ သႏၷ႒ာန ခထားပါသည သ႔ျဖစရm လအားလးသညပငလင Yara စးပြားဖကမားအျပင မမ လပေဖာကငဖကမားႏင currenငးတ႔ စတကးမားက ေလးစားစြာ ျပမဆကဆၾကေစလပါသည ထ႔အျပင ယဥေကးမႈ မတကြျပားမႈမားကလညး အေလးထား သတျပရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလာလင လမးၫႊနမႈခယခြငရသည လမးၫႊနမႈခယရမည ပထမဆး ထေတြ႕ဆကဆရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငးႏင ပတသက အေသးစတ သရလလင အခနး ၁၆ တြင ဖတ႐ႈပါ

တညေသာ အခြငအေရး Yaraတြင ဝနထမးခန႔ထားမႈမား ရာထးတးေပးမႈမားႏင ပတသကလင တစဥးခငးစ တးတကေပါကေျမာကမႈ အရညအခငးႏင ကြၽမးကငမႈ စြမးရညမားအေပၚ မတည ဆးျဖတေသာ အခြငအေရးတနးတရသည လပငနးခြငက ဖနတးရန ကြၽႏပတ႔ လလားပါသည

လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

အားနညးသမားက ေဒသတြငးဥပေဒအရေသာလညးေကာငးႏငငတကာ စႏႈနးအရေသာလညးေကာငး ကာကြယေပးျခငး ကညေပးျခငး ေရ႕တနးတငေပးျခငးဟေသာ အထးအစမမား ျပလပေပးႏငပါသည

ေစာကားေမာကားျပျခငး Yaraအေနျဖင မညသ႔ေသာ ေစာကားေမာကားျပျခငးမးကမ လကခမညမဟတပါ Yaraသည ေစာကားေမာကားျပမႈမားကငးေဝးေသာ လပငနးခြငက ေဖာေဆာငရန စတအားထကသနပါသည ဥပေဒအရေတာ ေစာကားေမာကားျပမႈမားအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားသည ေနရာေဒသအလက ကြာျခားမႈရေသာလညး Yaraတြငေတာ အျခားလမားမလလား မႏစသကေသာ ေအာကပါတ႔က ျဖစေစေသာ အျပအမမနသမက ေစာကားေမာကား ျပမႈမားဟ သတမတပါသည bull ရနလေသာ ၿခမးေျခာကေသာ အရကခြေသာ ႏမခေသာ

ေစာကားေသာ လပငနးခြငက ဖနတးၿပး အျခားလတစေယာက

ဂဏသကၡာ စတပငး႐ပပငး ကနးမာမႈအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ အျပအမမား

bull အျခားလတစဥး လပကငမႈမား အလပအကငရရေရး အခြငအလမးမားက ကးေၾကာငး မဆေလာေသာ ဖကဆး ဟန႔တားမႈမား

bull ေစာကားေမာကားျပမႈဟဆရာ အမအယာအားျဖင ေသာလညးေကာငး ႏႈတအားျဖငေသာလညးေကာငး ႐ပအားျဖငေသာလညးေကာငး သ႐ပေဖာပမားျဖင ေသာလညးေကာငး စာျဖငေရးသားေသာလညးေကာငး လငပငးဆငရာ အရေေသာလညးေကာငး ေစာကားေမာကားျပလပ မႈမားကဆလသည ထ႔အျပင တစႀကမျဖစေစ အႀကမႀကမျဖစေစ

ေစာကားေမာကားျပမႈဟ သတမတပါသည

Yara | 9

လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈမားကမ လကခမညမဟတပါ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ ဆရာ တစဖကလ ဆႏၵမပါေသာ လငပငးဆငရာ အသားယမႈမား ကာမေတာငးဆမႈမားႏင အျခားေသာ လငေစာကားမႈသေဘာေဆာငသည ႏႈတအားျဖင ႐ပအားျဖင စာအားျဖင အမအယာလပျပျခငးအားျဖင ျပလပေသာ အရာမနသမက လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ သတမတပါသည

အၾကမးဖကမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ အၾကမးဖကမႈ ပစမးကမ လကခမည မဟတပါ

ပဂၢလအျပအမမား Yaraက ကယစားျပ လပေဖာကငဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara စးပြားဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara

ကယစားသမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ သငသည ပေရာဖကရငနယဆနဆန တာဝနယမႈရရ ျပမရပါမည

Yara ပရပက ထခကေစႏငေသာ အသငးအပငး ေနရာမားသ႔ သြားေရာကျခငးလႈပရားမႈမားတြငပါဝငျခငးမျပရပါအထးသျဖငYara

အလပျဖင သြားေရာကေနစဥအတြငး မမအတြကေသာလညးေကာငး အျခားသမားအတြက ေသာလညးေကာငး လငကစၥ ဝနေဆာငမႈမားႏင လငလပငနးမားက ခစားျခငးမးႏင သကဆငပါသည မမ

လပကငေဆာငရြကမႈမနသမသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားႏင ကကညမႈ ရရပါမည

Yara လပကစၥျဖင ခရးသြားသညကာလမားတြင မမ

ပမန အလပခနၿပးသြားသညတင မမသည Yaraက ကယစားျပဆျဖစသညဆသညက သတခပေစလပါသည

10 | Yara

မးယစေဆးဝါးႏင အရကဆငရာ မဝါဒ အလပအခနအတြငးတြငေသာလညးေကာငး Yara ပရဝဏအတြငးရေနစဥေသာလညးေ

ကာငး Yara ကယစား စးပြားေရးလပငနးကစၥမား ေဆာငရြကေနစဥေသာလညးေကာငး အရကအပါအဝင မးယစေစတတေသာ အရာမား သးစြထားျခငး မရေစရ

သ႔ေသာ ေဒသဆငရာ ဓေလမား အေျခအေနမားအရ သငေလာသညအခါမားတြင သငတငေသာ အရကပမာဏက ေသာကသးခြင ျပပါသည သင မသင ေတာ မေတာက စဥးစားခငခနရာတြင ေလးေလးနကနကႏင ၾကပၾကပ စဥးစားသးသပရန လအပပါသည ဤသ႔ခြၽငးခကထား အရကေသာကသးခြငျပေသာလညး အရကေသာကသးၿပးပါက

ကားေမာငးျခငး အေရာငးအဝယျပျခငးYara ကယစား စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငးမား ျပခြငမျပပါ နညးသညျဖစေစ မားသညျဖစေစ မးယစေစေသာအရာက ဆရာဝနၫႊနၾကားသည ပမာဏမသာ သးစြထားလငပင ထသ႔ ေဆာငရြကခြငမျပပါ

အရကေသာကသးသညအခါတြငလညး အျခားသမားအား အရကေသာကရန တကတြနးျခငးမး မမကယေသာလညးေကာငး Yaraကေသာလညးေကာငး မလလားအပေသာ အေျခအေနမးေရာကသည အျပအမမး အျခားသမားက အၾကပ႐ကေစမည အျပအမမး ေအာငသကသကျဖစေစေသာ ေစာကားေသာ အျပအမမး မျပလပရပါ

Yara | 11

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၄ လမား

၄၁ အားလးပါဝငမႈရေသာ တာဝနယမႈရေသာ လပငနးခြင လပငနးခြငအတြငး မတကြျပားမႈမားကYara ေအာငျမငမႈအတြက အေရးပါေသာ ကြၽႏပတ႔တနဖးထားရသည ဝနထမးမားက ဆြေဆာငၿပး အလပမထြကေစရန အေထာကအက ျဖစေစပါသည အျပနအလနေလးစားမႈရၿပး မတကြျပားမႈမားႏင အားလးပါဝငမႈရကာ အလပတြငကယေသာ လပငနးခြငအေျခအေနက ဖနတးျမႇငတငေပးရန ခငမာစြာ သႏၷ႒ာန ခထားပါသည သ႔ျဖစရm လအားလးသညပငလင Yara စးပြားဖကမားအျပင မမ လပေဖာကငဖကမားႏင currenငးတ႔ စတကးမားက ေလးစားစြာ ျပမဆကဆၾကေစလပါသည ထ႔အျပင ယဥေကးမႈ မတကြျပားမႈမားကလညး အေလးထား သတျပရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလာလင လမးၫႊနမႈခယခြငရသည လမးၫႊနမႈခယရမည ပထမဆး ထေတြ႕ဆကဆရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငးႏင ပတသက အေသးစတ သရလလင အခနး ၁၆ တြင ဖတ႐ႈပါ

တညေသာ အခြငအေရး Yaraတြင ဝနထမးခန႔ထားမႈမား ရာထးတးေပးမႈမားႏင ပတသကလင တစဥးခငးစ တးတကေပါကေျမာကမႈ အရညအခငးႏင ကြၽမးကငမႈ စြမးရညမားအေပၚ မတည ဆးျဖတေသာ အခြငအေရးတနးတရသည လပငနးခြငက ဖနတးရန ကြၽႏပတ႔ လလားပါသည

လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

အားနညးသမားက ေဒသတြငးဥပေဒအရေသာလညးေကာငးႏငငတကာ စႏႈနးအရေသာလညးေကာငး ကာကြယေပးျခငး ကညေပးျခငး ေရ႕တနးတငေပးျခငးဟေသာ အထးအစမမား ျပလပေပးႏငပါသည

ေစာကားေမာကားျပျခငး Yaraအေနျဖင မညသ႔ေသာ ေစာကားေမာကားျပျခငးမးကမ လကခမညမဟတပါ Yaraသည ေစာကားေမာကားျပမႈမားကငးေဝးေသာ လပငနးခြငက ေဖာေဆာငရန စတအားထကသနပါသည ဥပေဒအရေတာ ေစာကားေမာကားျပမႈမားအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားသည ေနရာေဒသအလက ကြာျခားမႈရေသာလညး Yaraတြငေတာ အျခားလမားမလလား မႏစသကေသာ ေအာကပါတ႔က ျဖစေစေသာ အျပအမမနသမက ေစာကားေမာကား ျပမႈမားဟ သတမတပါသည bull ရနလေသာ ၿခမးေျခာကေသာ အရကခြေသာ ႏမခေသာ

ေစာကားေသာ လပငနးခြငက ဖနတးၿပး အျခားလတစေယာက

ဂဏသကၡာ စတပငး႐ပပငး ကနးမာမႈအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ အျပအမမား

bull အျခားလတစဥး လပကငမႈမား အလပအကငရရေရး အခြငအလမးမားက ကးေၾကာငး မဆေလာေသာ ဖကဆး ဟန႔တားမႈမား

bull ေစာကားေမာကားျပမႈဟဆရာ အမအယာအားျဖင ေသာလညးေကာငး ႏႈတအားျဖငေသာလညးေကာငး ႐ပအားျဖငေသာလညးေကာငး သ႐ပေဖာပမားျဖင ေသာလညးေကာငး စာျဖငေရးသားေသာလညးေကာငး လငပငးဆငရာ အရေေသာလညးေကာငး ေစာကားေမာကားျပလပ မႈမားကဆလသည ထ႔အျပင တစႀကမျဖစေစ အႀကမႀကမျဖစေစ

ေစာကားေမာကားျပမႈဟ သတမတပါသည

Yara | 9

လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈမားကမ လကခမညမဟတပါ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ ဆရာ တစဖကလ ဆႏၵမပါေသာ လငပငးဆငရာ အသားယမႈမား ကာမေတာငးဆမႈမားႏင အျခားေသာ လငေစာကားမႈသေဘာေဆာငသည ႏႈတအားျဖင ႐ပအားျဖင စာအားျဖင အမအယာလပျပျခငးအားျဖင ျပလပေသာ အရာမနသမက လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ သတမတပါသည

အၾကမးဖကမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ အၾကမးဖကမႈ ပစမးကမ လကခမည မဟတပါ

ပဂၢလအျပအမမား Yaraက ကယစားျပ လပေဖာကငဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara စးပြားဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara

ကယစားသမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ သငသည ပေရာဖကရငနယဆနဆန တာဝနယမႈရရ ျပမရပါမည

Yara ပရပက ထခကေစႏငေသာ အသငးအပငး ေနရာမားသ႔ သြားေရာကျခငးလႈပရားမႈမားတြငပါဝငျခငးမျပရပါအထးသျဖငYara

အလပျဖင သြားေရာကေနစဥအတြငး မမအတြကေသာလညးေကာငး အျခားသမားအတြက ေသာလညးေကာငး လငကစၥ ဝနေဆာငမႈမားႏင လငလပငနးမားက ခစားျခငးမးႏင သကဆငပါသည မမ

လပကငေဆာငရြကမႈမနသမသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားႏင ကကညမႈ ရရပါမည

Yara လပကစၥျဖင ခရးသြားသညကာလမားတြင မမ

ပမန အလပခနၿပးသြားသညတင မမသည Yaraက ကယစားျပဆျဖစသညဆသညက သတခပေစလပါသည

10 | Yara

မးယစေဆးဝါးႏင အရကဆငရာ မဝါဒ အလပအခနအတြငးတြငေသာလညးေကာငး Yara ပရဝဏအတြငးရေနစဥေသာလညးေ

ကာငး Yara ကယစား စးပြားေရးလပငနးကစၥမား ေဆာငရြကေနစဥေသာလညးေကာငး အရကအပါအဝင မးယစေစတတေသာ အရာမား သးစြထားျခငး မရေစရ

သ႔ေသာ ေဒသဆငရာ ဓေလမား အေျခအေနမားအရ သငေလာသညအခါမားတြင သငတငေသာ အရကပမာဏက ေသာကသးခြင ျပပါသည သင မသင ေတာ မေတာက စဥးစားခငခနရာတြင ေလးေလးနကနကႏင ၾကပၾကပ စဥးစားသးသပရန လအပပါသည ဤသ႔ခြၽငးခကထား အရကေသာကသးခြငျပေသာလညး အရကေသာကသးၿပးပါက

ကားေမာငးျခငး အေရာငးအဝယျပျခငးYara ကယစား စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငးမား ျပခြငမျပပါ နညးသညျဖစေစ မားသညျဖစေစ မးယစေစေသာအရာက ဆရာဝနၫႊနၾကားသည ပမာဏမသာ သးစြထားလငပင ထသ႔ ေဆာငရြကခြငမျပပါ

အရကေသာကသးသညအခါတြငလညး အျခားသမားအား အရကေသာကရန တကတြနးျခငးမး မမကယေသာလညးေကာငး Yaraကေသာလညးေကာငး မလလားအပေသာ အေျခအေနမးေရာကသည အျပအမမး အျခားသမားက အၾကပ႐ကေစမည အျပအမမး ေအာငသကသကျဖစေစေသာ ေစာကားေသာ အျပအမမး မျပလပရပါ

Yara | 11

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈမားကမ လကခမညမဟတပါ လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ ဆရာ တစဖကလ ဆႏၵမပါေသာ လငပငးဆငရာ အသားယမႈမား ကာမေတာငးဆမႈမားႏင အျခားေသာ လငေစာကားမႈသေဘာေဆာငသည ႏႈတအားျဖင ႐ပအားျဖင စာအားျဖင အမအယာလပျပျခငးအားျဖင ျပလပေသာ အရာမနသမက လငပငးဆငရာ ေစာကားမႈဟ သတမတပါသည

အၾကမးဖကမႈ Yaraသည မညကသ႔ေသာ အၾကမးဖကမႈ ပစမးကမ လကခမည မဟတပါ

ပဂၢလအျပအမမား Yaraက ကယစားျပ လပေဖာကငဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara စးပြားဖကမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ Yara

ကယစားသမားႏင ဆကဆရာတြငျဖစေစ သငသည ပေရာဖကရငနယဆနဆန တာဝနယမႈရရ ျပမရပါမည

Yara ပရပက ထခကေစႏငေသာ အသငးအပငး ေနရာမားသ႔ သြားေရာကျခငးလႈပရားမႈမားတြငပါဝငျခငးမျပရပါအထးသျဖငYara

အလပျဖင သြားေရာကေနစဥအတြငး မမအတြကေသာလညးေကာငး အျခားသမားအတြက ေသာလညးေကာငး လငကစၥ ဝနေဆာငမႈမားႏင လငလပငနးမားက ခစားျခငးမးႏင သကဆငပါသည မမ

လပကငေဆာငရြကမႈမနသမသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားႏင ကကညမႈ ရရပါမည

Yara လပကစၥျဖင ခရးသြားသညကာလမားတြင မမ

ပမန အလပခနၿပးသြားသညတင မမသည Yaraက ကယစားျပဆျဖစသညဆသညက သတခပေစလပါသည

10 | Yara

မးယစေဆးဝါးႏင အရကဆငရာ မဝါဒ အလပအခနအတြငးတြငေသာလညးေကာငး Yara ပရဝဏအတြငးရေနစဥေသာလညးေ

ကာငး Yara ကယစား စးပြားေရးလပငနးကစၥမား ေဆာငရြကေနစဥေသာလညးေကာငး အရကအပါအဝင မးယစေစတတေသာ အရာမား သးစြထားျခငး မရေစရ

သ႔ေသာ ေဒသဆငရာ ဓေလမား အေျခအေနမားအရ သငေလာသညအခါမားတြင သငတငေသာ အရကပမာဏက ေသာကသးခြင ျပပါသည သင မသင ေတာ မေတာက စဥးစားခငခနရာတြင ေလးေလးနကနကႏင ၾကပၾကပ စဥးစားသးသပရန လအပပါသည ဤသ႔ခြၽငးခကထား အရကေသာကသးခြငျပေသာလညး အရကေသာကသးၿပးပါက

ကားေမာငးျခငး အေရာငးအဝယျပျခငးYara ကယစား စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငးမား ျပခြငမျပပါ နညးသညျဖစေစ မားသညျဖစေစ မးယစေစေသာအရာက ဆရာဝနၫႊနၾကားသည ပမာဏမသာ သးစြထားလငပင ထသ႔ ေဆာငရြကခြငမျပပါ

အရကေသာကသးသညအခါတြငလညး အျခားသမားအား အရကေသာကရန တကတြနးျခငးမး မမကယေသာလညးေကာငး Yaraကေသာလညးေကာငး မလလားအပေသာ အေျခအေနမးေရာကသည အျပအမမး အျခားသမားက အၾကပ႐ကေစမည အျပအမမး ေအာငသကသကျဖစေစေသာ ေစာကားေသာ အျပအမမး မျပလပရပါ

Yara | 11

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

မးယစေဆးဝါးႏင အရကဆငရာ မဝါဒ အလပအခနအတြငးတြငေသာလညးေကာငး Yara ပရဝဏအတြငးရေနစဥေသာလညးေ

ကာငး Yara ကယစား စးပြားေရးလပငနးကစၥမား ေဆာငရြကေနစဥေသာလညးေကာငး အရကအပါအဝင မးယစေစတတေသာ အရာမား သးစြထားျခငး မရေစရ

သ႔ေသာ ေဒသဆငရာ ဓေလမား အေျခအေနမားအရ သငေလာသညအခါမားတြင သငတငေသာ အရကပမာဏက ေသာကသးခြင ျပပါသည သင မသင ေတာ မေတာက စဥးစားခငခနရာတြင ေလးေလးနကနကႏင ၾကပၾကပ စဥးစားသးသပရန လအပပါသည ဤသ႔ခြၽငးခကထား အရကေသာကသးခြငျပေသာလညး အရကေသာကသးၿပးပါက

ကားေမာငးျခငး အေရာငးအဝယျပျခငးYara ကယစား စးပြားေရးလပငနးမား ေဆာငရြကျခငးမား ျပခြငမျပပါ နညးသညျဖစေစ မားသညျဖစေစ မးယစေစေသာအရာက ဆရာဝနၫႊနၾကားသည ပမာဏမသာ သးစြထားလငပင ထသ႔ ေဆာငရြကခြငမျပပါ

အရကေသာကသးသညအခါတြငလညး အျခားသမားအား အရကေသာကရန တကတြနးျခငးမး မမကယေသာလညးေကာငး Yaraကေသာလညးေကာငး မလလားအပေသာ အေျခအေနမးေရာကသည အျပအမမး အျခားသမားက အၾကပ႐ကေစမည အျပအမမး ေအာငသကသကျဖစေစေသာ ေစာကားေသာ အျပအမမး မျပလပရပါ

Yara | 11

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၄၂ ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈ မညသတစဥးတစေယာကမ Yaraဝနထမး ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး Yaraစးပြားဖက ကနးမာေရး ေဘးကငးေရး လၿခေရးကေသာလညးေကာငး ခးဖကေႏာငယကခြင မရေစရ

ေဘးကငးမႈ ကြၽႏပတ႔အားလးပင လၿခကနးမာေသာ အလပခြငအေျခအေနက ဖနတးေရးက ထပဆးဥးစားေပးအျဖစ အေလးအနက မတယထားရပါမည သ႔ျဖစ ကြၽႏပတ႔အေနျဖင Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာသကသ႔ လကနာကငသးႏငေသာ ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယကငးရငးေရး ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ စးပြားေရး လပငနးမားက လပကငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင ကြၽႏပတ႔ ကနးမာေရးႏင လပငနးခြင ေလးကငး လၿခေရးစနစမား သငတနးမား လပထးလပနညးမားက က႑စႏႈနးႏင ေဒသတြငး လပထးလပနညးမားႏင ကကညေအာင သာလြနေအာင အၿမႀကးပမးၾကရမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင ဧညသညေတာမား ကနထ႐ကတာမားအပါအဝင မမ လပငနးခြငတြငရေနေသာ လအားလးက Yaraက

ခမတထားေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာ မဝါဒႏင လပထးလပနညးမားက လကနာေစလပါသည ကနထ႐ကတာမားအေနျဖငလညး မမတ႔ အလပသမားမားက လအပေသာ ကနးမာေရးႏင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးဆငရာမားက ပမနႏင ျပညျပညစစ ေလကငသငၾကားေပးေစလပါသည ႏငငတကာက

အသအမတျပထားသည စႏႈနးမားႏငအည ေဆာငရြကေစလပါသည Yara ပရဝဏအတြငးရ လအားလးသည သငေလာေသာ အကာအကြယမားက ဝတဆငၾကရနလအပပါသည

ေနာငတြင ေဘးမကငးေသာ အေျခအေနျဖစႏငေခမားအပါအဝင မေတာတဆမႈမား အခငးျဖစပြားမႈမားႏင မေတာတဆျဖစလလ အေျခအေနမားကခက ၾကာငးၾ ႔ခငးအေ ကားရမညသမသာထျပနာက ေျဖရငးရနႏင ေနာငတြင အနာတရမျဖစေစရန ကာကြယရန လအပေသာ လပေဆာငမႈမား လပႏငမညျဖစပါသည ပြငလငးျမငသာမႈက ျမႇငတငေသာအားျဖင Yaraအေနျဖင မမလပငနးအတြငးမ ကနးမာေရးႏင

ေဘးကငးလၿခမႈဆငရာ အစရငခစာမားက အမားျပညသထသ႔ အၿမ ထတျပနသြားမညျဖစပါသည အထကပါသတမတခကမား အတငး ဝမးေျမာကစြမးလပေဆာငႏငစြမးရျခငး ကြၽႏပတ႔က ေရြးခယျခငးေၾကာင ေဘးကငးမႈေသာ အလပလပျခငးဟ ေခၚဆပါသည

လၿခေရး ကမၻာႏငခလပကငေနေသာ ကမၸဏျဖစသညႏငအည Yaraသည ကမၻာတကႀကးမား အားလးတြင လပငနးမားရပါသည လၿခေရးအႏရာယမားကား တစေနရာႏင တစေနရာ ကာကြယျခားမႈရပါသည သ႔ေသာ လတငးသညပငလင ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက ကယေဒသ လၿခေရးအႏရာယက နားလညေအာငလပကာ ထအႏရာယမားက ေလာခရမညျဖစသည လၿခေရး အႏရာယမားမာ ကငတြယေဆာငရြကလ႔ ရသညအရာမားျဖစပါသည ဆလသည သေဘာမာ ထအႏရာယမားက ေလာခလ႔ ရသညဆသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ေသာ ထအႏရာယမားကား ေပာကကြယသြားမည အရာမား မဟတၾကပါ ထ႔ေၾကာင Yara အေနျဖင ထအႏရာယမား ေလာခေရးအတြက လအပေသာ အကာအကြယမား လပေဆာငႏငရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ ေဒသတြငးဆငရာႏင ေဒသႏရဆငရာ လၿခေရး အေျခအေနမားက အၿမမျပတ ေလလာေစာငၾကညေနမညျဖစပါသည

လၿခေရးအႏရာယမားက ရာေဖြေဖာထတရနအတြက Yaraဝနထမးမားအားလး ပးေပါငး ေဆာငရြကၾကရမညျဖစပါသည Yara ရညရြယခကမာ ဝနထမးမား အေျခခ အေဆာကအဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငးက ကာကြယရနအတြက လၿခေရးအႏရာယမားက နားလညကာ အကာအကြယအစအမမား ခမတႏငရနျဖစပါသည ဝနထမးမားအားလးသညပင လၿခေရး ၫႊနၾကားခကထတြင ပါဝငေသာ စညးကမးမားက လကနာလမမညဟ ယၾကညပါသည အခငးျဖစပြားမႈမား စးရမစရာမားက ခကခငးတငျပေစလပါသည ေခါငးေဆာငလပသမားသည ကြၽႏပတ႔ လမားႏင စးပြားေရးလပငနးမားက ကာကြယရနအတြက လၿခေရး အႏရာယမားက ေဖာထတ သရနားလညကာ ကာကြယလပေဆာငရန တာဝနရပါသည

လၿခေရးဆငရာ သတမတခကမားက မလကနာပါက ကြၽႏပတ႔ ဝနထမးမား ထခက ဒဏရာရျခငး ပစၥညးမား ထခကပကစးျခငး ကနထတလပမႈ သ႔မဟတ သတငး အခကအလက ပကစးျခငးတ႔သာမက အဆးဆးအေနျဖင အသကဆး႐ႈးရသညအထ ျဖစႏငပါသည လၿခေရးဆသညမာ ကြၽႏပတ႔ လပငနးလပကငခြင လကမတပင ျဖစပါသညကြၽႏပတ႔အေတြ႕အႀကႏငလပကငမႈမေဘာငကေကာလြန ျဖစသြားေသာ လၿခေရးခးေဖာကမႈႏင ေဘးအႏရာယကေရာကမႈတ႔မာ လကခ အသအမတျပရန ခကခပါသည ၿပးျပညစေသာ လၿခေရး ေဘးကငးေရး အစအမဆသညမာ မရပါ စးပြားေရးက ထခကေစႏငသည ကြၽႏပတ႔ မထနးခပႏငေသာ အေျခအေနမား ရေနႏငပါသည ထအတြက အေရးေပၚ တန႔ျပနေရး အစအမမားက အေကာငအထည ေဖာႏငပါသည

12 | Yara

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

အေရးေပၚတနျပနေဆာငရြကမႈ

အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကမႈ ရညရြယခကမာ ကြၽႏပတ႔

ဝနထမးမား အေဆာက အဥမား သတငးအခကအလကမား သေဘာဝပတဝနးကငႏင ကမၸဏ ဂဏသတငး တ႔အေပၚ ကေရာကေနေသာ အၾကပအတညးက ေလာခရနျဖစပါသည အေရးေပၚတန႔ျပနေဆာငရြကရာတြင Yaraအေနျဖင ေအာကပါ အေျခခမႈမားက လကနာ ကငသးသြားမညျဖစပါသည

bull တာဝနယမႈ လပငနးေဆာငရြကမႈတစခခက တာဝနယထားရသသည အၾကပအတညး အခကအခႀကေနခနအတြငး မမ မလတာဝနက ဆကယထားရမည

bull တနးတမႈ အေရးေပၚတန႔ျပနေရးအဖြ႕သည သာမန စးပြားေရးအဖြ႕မးႏင တႏငသမ တရမည ပမနစးပြားေရးလပငနး မားလပကငေနစဥ လပငနးတစခက တာဝနယရသသည အၾကပ အတညးအခကအချဖစေနစဥအတြငး ထလပငနးက ဆကလကတာဝနယရမည

bull နးစပမႈ အေရးေပၚအေျခအေနမားအားလးက ျဖစႏငသမ အနမဆးအဆငမ စ ကငတြယရမည

bull ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အေရးေပၚအေျခအေန

စမေရးအသငးတငးသည စမခကချခငး ျပငဆငျခငး ကာကြယေရးလပျခငးႏင အၾကပအတညး စမခန႔ခြျခငးတ႔ႏင စပလဥး ပးေပါငးေဆာငရြကေရးအခြငအလမးမားက စဥးစား သးသပလက သကဆငရာ ပဂၢလ တာဝနရသမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကရမည

Yara | 13

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

Yaraအေနျဖင ကနစညေထာကပစးဆငးမႈမားအပါအဝင မမလပငနးလပကငလညပတမႈတစေလာကလး ႏငငတကာက အသအမတျပထားေသာ လ႔အခြငအေရးမားက ေလးစားလကနာရန သႏၷ႒ာနခထားပါသည ကြၽႏပတ႔အေနျဖင United Nations Global Compactကလညး LEADအဖြ႕ဝငအေနျဖင အားေပးေထာကခပါသည စးပြားေရးႏင လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကလသမဂၢ လမးၫႊန အေျခခမမား ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက OECD

စညးမဥးမား ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရးဥပေဒႏင အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕ခပ ကတကဝတမားကလညး အားေပးေထာကခပါသည

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင အထကတြငေဖာျပခေသာ အေျခခမ စညးမဥးမားက အဖြ႕အစညးတစခလးတြင ေလးစားလကနာ ကငသးေရးက အစဥႀကးပမးလကရပါသည

ကြၽႏပတ႔သည လ႔အခြငအေရးနယပယတြင အစဥအၿမတးတကေစရနအတြက ႀကးပမးလကရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈ တာဝနယမႈတာဝနခမႈက ကငသးရနအတြကGlobal Reporting Initiative (GRI)အတငး အစရငချခငးျဖင ထကစၥမားတြင ကြၽႏပတ႔ တးတကမႈက လသရငၾကားထတေဖာျပသပါသည

ထ႔အျပငလညး လပငနးအလက လ႔အခြငအေရးအေျခအေနမားက ေဖာထတရန ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားေၾကာင ထခကမႈမားက ေစာငၾကညေလလာရနအတြက အစအစဥမား ခမတရန လပေဆာငေနပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားေရးလပငနးမားတြငေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားထတြငေသာလညးေကာငး လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကႏငရေခမားႏင ပတသက ေလးေလးနကနက သရထားၾကရနလပေဆာငလကရပါသည စးရမမႈမားက ၾကန႔ၾကာမႈမရေစဘ သတငးပ႔ၾကရမညျဖစပါသည အခနး (၁၆) လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးတြင အေသးစတဖတ႐ႈႏငပါသည

ကေလးလပသားျပနာ

ILO အႀကျပခကမားက အေျခခလက Yaraသည မမ လပငနးမားတြင အသက၁၅ႏစေအာက ကေလးမားက အလပခငးေစျခငးမရပါ သ႔ေသာ အသက ၁၅ႏစေအာက ကေလးမားအတြက အထးႀကးၾကပမႈ ေအာကတြင အလပသငသေဘာမးအစအမမား ရပါသည မညသညအေျခအေနတြငမဆ အလပေၾကာင ကေလး ပညာေရး ဖြ႕ၿဖးေရး ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ထခကမရပါ

အတငးအဓမၼအလပခငးေစမႈ Yaraသည ILO ဓပၸာယဖြငဆခကအတငးပင မညကသ႔ေသာ အဓမၼအလပခငးေစမႈက အသးျပမညမဟတပါသည အလပတစခဆသညမာ လြတလြတလပလပေရြးခယခြငရရမည ၿခမးေျခာကခငးေစမႈမား ကငးေဝးရမညဟ Yaraက ယၾကညပါသည

ခြျခားဆကဆျခငး လတစဥးခငးသညလညးေကာငး အစအဖြ႕တစခသညလညးေကာငး currenငးတ႔ ေမြးရာဇာတ ပါတ သမဂၢဝငျဖစမႈ လမး ဘာသာ အသက ကား မ (ကယဝနေဆာင မခငမားအပါအဝင) လငစတၫႊတမႈ လငပငးဆငရာခယမႈ အမေထာငရျခငးမရျခငး ဝါရငျခငး HIVရျခငး စတပငးေသာလညးေကာငး ႐ပပငးေသာလညးေကာငး မသနစြမးျခငး စသညအျပင ဤစာရငးထတြင ေဖာျပထားျခငးမရေသာလညး အျခားေသာ မညသည ခြျခားဆကဆမႈမးကမ ခြငမျပပါ

လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြင သကဆငရာ ႏငင ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည လြတလပစြာ အသငးအပငးဖြ႕စညးခြငႏင စေပါငးေတာငးဆခြငက ေလးစား အသအမတျပပါသည အဆပါ အခြငအေရးမားက ကန႔သတထားေသာ ႏငငမားတြင စးပြားေရးလပသညဆပါက ထေဒသရ အေျခအေနမားႏင ေလာညေသာ အခြငအေရးမား ရရေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည ဥပမာအားျဖင အလပသမားမားအေနျဖင စေဝးကာ ကယစားလယမားေရြးခယလက အလပႏင ပတသကေသာ ကစၥမားက စမခန႔ခြေရးပငးနင ေဆြးေႏြးေတာငးဆျခငးမး ျဖစသည

လကနကးမႈ လကနကးျခငးမာ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစပါသည ထကစၥႏင ပတသကေသာ လပေဆာငမႈမနသမက လးဝ ႐ႈတခပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖက

Yara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမားထတြင လ႔အခြငအေရးႏင စးပြားေရးကငဝတက႑တ႔ currenငးတ႔ ေလးစားလကနာရမညမားက ေဖာျပထားၿပးျဖစပါသည

ဤစာအပထတြင ႏငငတကာ စႏႈနး သကဆငရာႏငင ဥပေဒ ကြၽႏပတ႔လကနာေစလေသာ အလပခြင ေဘးကငး လၿခကနးမာေရးဆငရာ အခကမား ခြျခားဆကဆမႈမရေသာ

14 | Yara

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၅ လ႔အခြငအေရးႏင ေရရညတညတမႈ

အခြငအလမးမား အဓမၼလပအားေပးခငးေစမႈက ေသာလညးေကာငး ကေလးအလပသမားကစၥ ကေသာလညးေကာငး ျပတျပတသားသား ဆန႔ကငရပတညမႈ လြတလပစြာ သငးပငးဖြ႕စညးခြငႏင ေတာငးဆခြငတ႔က တတကက ေဖာျပထားပါသည

Yaraက ခမတထားေသာ မတဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးစႏႈနးမားက ေလးစားလကနာေသာ တာဝနယမႈရေသာ စးပြားဖကမးႏငသာ အလပတြလပလပါသည ထအခကမားက ေလးစားလကနာျခငးမရပါက စးပြားေရးအဆကအဆမား ျဖတေတာကသညအထ ျဖစႏငပါသည

၅၁ ေရရညတညတမႈ Yaraသည ကမၻာႀကးအတြက အဓကစနေခၚမႈမားျဖစေသာ အဓကကစၥရပမားျဖစေသာ စားနပရကၡာလေလာကမႈ သဘာဝပတဝနးကငႏင အရငးအျမစ ရားပါးမႈတ႔အေပၚ မတညလက ခမတထားေသာ မဟာဗဟာႏငအတ တနဖးမား ေရရညတညတေသာ ဖြ႕ၿဖးမႈမား ေပၚေပါကရနအတြက ကမၻာလးဆငရာ နညးလမးမားက ခမတထားပါသည

Yara မဟာဗဟာ အႏစသာရမာ ေရရညတညတမႈရေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈဟ ခယထားၿပး ေကာငးမြနေသာ စမခန႔ခြမႈ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမား သဘာဝပတဝနးကငက အေလးထားမႈမား အဓကပဂၢလမားႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားအေပၚ အေျခခလက စးပြားေရးလပငနးမား လပရန နညးလမးတစရပဟ ႐ႈျမငပါသည အသငးအဖြ႕တစခအေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားသည ေဒသဆငရာ ကမၻာလးဆငရာ ပတဝနးကငႏင ရာသဥတေျပာငးလမႈမား အေပၚ ထခကမႈမားအား ေဖာထတေဆာငရြကရန ႀကးပမးပါသည သဘာဝပတဝနးကငအေပၚ ထခကမႈမားက ေလာခရနအတြက လာထားခကမားကလညး ဆကလကခမတ ေစာငၾကပသြားမညျဖစပါသည

Yaraအေနျဖင သဘာဝပတဝနးကငက ကာကြယရနႏင ကြၽႏပတ႔

လပငနးမားတြင သဘာဝပတဝနးကငႏင ကကညေသာ အေျဖမားက ေဖာထတရနအတြက မမကယက စနေခၚႀကးပမးမညျဖစပါသည ကြၽႏပတ႔သည လပငနးဆငရာစႏႈနးမားႏင လကနာရႏငေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ေစာငၾကပ လကနာရမညျဖစပါသည စႏႈနးမားက ေကာလြနေအာင ႀကးပမးရမညျဖစပါသည အဖြ႕အသးသးကလညး သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ အခကအလကမားကYara႐းခပသ႔ တငျပရမညျဖစပါသည Yara႐းခပသညလညး ထအခကအလကမားက

ပြငလငးျမငသာမႈရရ အခနကကလက အမားျပညသထ တငျပရန တာဝနရပါသည

ေရရညတညတေသာ စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးေရးျဖစလာေစရန ႀကးပမးမႈ

တစစတတစပငးအေနျဖင Yaraသည ေရရညတညတမႈရေသာ စကပးေရး အေျခခမမားက အေလးထားပါသည အဆပါ မဟာဗဟာထတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမားက ေလာခလက သးႏအထြကႏႈနးတးတကေအာငလပေရးလညး ပါဝငပါသည ထကသ႔ လပရာတြင သဘာဝပတဝနးကငဆငရာ ေခါငးေဆာငမႈက အကးအျမတထြကေသာ စကပးေရး ေဒသခမား စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးတ႔ႏင ေပါငးစပလကျခငးလညး ျဖစပါသည ထ႔အျပငYaraသည မမ ေျမအား အကးရရ အသးခႏငေရးႏင သးႏအထြကႏႈနးတးေရးအတြက စကပးေရးသမားမားက ကညေပးပါသညအျခားေဒသမားတြငလညးYaraသညမမစက႐မားမ သဘာဝပတဝနးကင ထခကေသာ ဓာတေငြ႕မား ထတလႊတျခငးက ေလာခေနပါသည ထနညးပညာကလညး ေမာေတာယာဥမားမ ဓာတေငြ႕ထြကမႈက ေလာခေရးအတြက စးပြားျဖန႔ေဝေပးေနပါသည စကမႈက႑အတြကလညး သဘာဝပတဝနးကငမထခကေသာ ေျဖရငးနညးမားက ေဖာထတေပးေနပါသည

Yara | 15

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၆ လမလညလညျဖားမႈ

လမလညလညျဖားမႈဆသညမာ လညျဖားလကေသာလညးေကာငး မ႐းသားေသာ နညးလမးမားျဖငေသာလညးေကာငး လပထးလပနညးတစခက ေသြဖယလပေဆာငရနအတြက သ႔မဟတ တစစတစဥး ပငဆငမႈက ရယရနအတြက ရညရြယခကရရ လပေသာ လပရပ ရညရြယခကရရ မလပဘေနေသာ လပရပမးက လမလညလညျဖားမႈဟ အဓပၸာယဖြငပါသည

လမလညလညျဖားမႈတြင ေအာကပါတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမသာမဟတေပ

bull ဌာနတြငး ဌာနျပငပ ၿခမးေျခာကမႈမား bull ရနပေငြ သ႔မဟတ ပငဆငမႈမားက ေရႊ႕ေျပာငးသးစြျခငး bull ခးမႈ bull တစးလကေဆာငေပးျခငးအပါအဝင ျခစားမႈပစအားလး bull ဘ႑ာေရးစာရငးဇယားမားက လသလ ေရးဆြျခငးႏင bull ဥပေဒ နညးဥပေဒ သ႔မဟတYara လပထးလပနညးမားက ခးေဖာကျခငးအား အေၾကာငးၾကားရန ပကကြကမႈ

Yaraအေနျဖင လမလည လညျဖားမႈမားက လးဝသညးခမည မဟတပါ ကြၽႏပတ႔လပေဆာငမႈမားထတြငလမလညလညျဖားမႈေလာပါးႏငသမ ေလာပါးေစႏငရနအတြက လငလညလညျဖားမႈဟသမက တကၾကြစြာ ေဖာထတ တကဖကသြားမညျဖစပါသည လမလညလညျဖားမႈမားသည ျခစားမႈအပါအဝင အျခားေသာ မမမနမႈမား စမဝငလာေစမည ယေပါကမားဟ မမတ႔က မတယပါသည

အေသးစတအတြက အခနး (၁၂) ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင အခနး (၁၃) ကမၸဏ စာရငးမားက ကာကြယျခငး အခနးတ႔က ဖတ႐ႈပါ

16 | Yara

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၇ ကယကးစးပြား ျပနာ

တစစတစဥး အကးစးပြားသည Yara အကးစးပြားႏင ထပတကျဖစလာေသာအခါ ကယကးစးပြားျပေပၚေပါကေလ ရပါသည ပြငလငးျမငသာမႈသည ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြားျပနာမားက ေျဖရငးရာတြင အေရးႀကးေသာ အရာျဖစပါသည ထအေျခအေနသးခလးက တစပစတညး ဆကဆရမညျဖစပါသည ျဖစပြားဆ ျဖစပြားလတ႕ေသာ အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသက ဆးျဖတခကခရာတြင မပါဝငဘေနႏငပါသည

အကးစးပြား ျပနာဟဆရာ အကးစးပြားျပနာ အမးမးရႏငပါသည ကယကးစးပြား ျပနာသည မမ ရငးႏးေသာ မတေဆြမား မသားစဝငမားႏငလညး ဆကစပေနႏငပါသည (မသားစဝငဟ ဆရာတြင အမေထာငဖက ခစသ မဘ သားသမး ေမြးခငးမား ဝမးကြမား တ တမမား အေဒၚ ဥးေလး အဖးအဖြား ေျမ ဇနးဘကမ အမးမား ခငပြနးဖကမ အမးမားစသညတ႔ ပါဝငသည) ေအာကတြင ေဖာျပထားေသာအေျခအေနမားတြင ျဖစခ ျဖစဆ ျဖစလတ႕ေသာ ကယကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကတတပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမႏင ရငးႏးသမားက စမခန႔ခြလင သ႔မဟတ အလပခန႔လင

bull မမႏင မမ မသားစဝင သ႔မဟတ မမ ရငးႏးသမားအၾကားတြင တာဝနခြေဝရန လအပလာလင ေကာငးမြနစြာ ထနးခပႏငရနအတြက လႏစဥးၾကား သ႔မဟတ လအမားၾကား အလပခြလပသညအခါတြင တာဝနခြေဝမႈရလာပါသည ဥပမာအားျဖင တစဥးက ေငြေပးေခမႈက ႀကးၾကပ တာဝနယရသညအခါ အျခားတစဥးက ေငြေပးေချခငး လပရပါသည

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသည စးပြားဖက သ႔မဟတ စးပြားၿပငဘကအတြက အလပလပလင

bull မမ မသားစဝင သ႔မဟတ ရငးႏးသမားသညYara စးပြားဖကႏငေသာလညးေကာငး စးပြားၿပငဘကႏငေ သာလညးေကာငး တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ ေငြေၾကးအကးစးပြားရေနလင သ႔မဟတ ပငဆငေနလင

bull Yaraဘကမစာျဖင အတညျပေပးထားျခငးမရဘ အကးအျမတမယသည အဖြ႕အစညးတစခခတြင ဒါ႐ကတာ အဖြ႕ဝငအျဖစ လပကငလင

bull Yaraတြင လပကငေနေသာ စြမးရညမားအေပၚ ထခကေစႏငသည အျပငအလပတစခ လပေနသညဆလင

အကးစးပြားျပနာမားႏင ပတသကလင လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ထကစၥႏငအေပၚ ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည အေသးစတအတြက အခနး(၁၆) လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငးအခနးက ႐ႈပါ

ဝနထမးမားအၾကား ဆကဆေရး ဝနထမးမားအခငးခငး ခစႀကကပငခြငယသညဟ Yaraက

နားလညလကခ ထားပါသည သ႔ေသာ ထအေျခအေနသည အလပခြငရ အျခားသမားအေပၚ သကေရာကႏငၿပး အထငအျမငလြမႈ အကးစးပြားျပနာႏင လမလညမႈမားပင ျဖစပြားႏငေခရသညကလညး လကခထားပါသည အကယ ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကေနၾကသညဆလင အကးစးပြားျပနာဆငရာ စညးမဥးမားက အထးဂ႐ျပေပးပါ အကယ ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသက စးရမသညဆလင လငးမနေနဂာထမ အႀကဉာဏ ေတာငးခပါ

လငးတစခ သ႔မဟတ အဖြ႕တစခအတြငးက ဝနထမးအခငးခငး ခစႀကကသညဆလင ထလငး ထအဖြ႕ အႀကးဆးလက မနေနဂာထသ႔ အေၾကာငးၾကားရမည ရငးႏးခစၾကညစြာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးႏငသည

ဝနထမးခငး ခစႀကကျခငးႏင ပတသကေသာ အစရငခ အေၾကာငးၾကားမႈမားအားလး ေလးေလးနကနက အေျမာအျမငရရ ကငတြယရမည

အကးစးပြား ျပနာမားအားလးက အကးစးပြား ျပနာေဖာျပခက ပစ(form)တြင ေဖာျပရမည ထေဖာငက Ethics and Compliance Pulse စာမကႏာမားတြင ရယႏငပါသည

Yara | 17

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၈ ကြၽႏပတ႔အဂတလကစားမႈတကဖကေရး

Yaraသည အဂတလကစားမႈ မညသည ပစမးကမ လကမခပါ

အဂတလကစားမႈဆသညမာ ယၾကညအပႏထားေသာ အာဏာက ကယကးစးပြားအတြက တလြအသးျပျခငးဟ ႏငငတကာ ပြငလငးျမငသာေရးအဖြ႕က သတမတထားပါသည တစနညးဆရလငလညး မမအလပအကးစးပြားထက ကယကးစးပြားက ေရြးခယျခငး ဟ အဓပၸာယဖြငဆႏငပါသည ေနာေဝႏငင

ဥပေဒအရဆလင အဂတလကစားမႈဆသညမာ မမ ရာထးတာဝနက အသးခလက အခြငထးရယျခငးဟ အဓပၸာယထြကပါသည

ေယဘယအားျဖင အခြငထးယျခငးသည ရယသ ဓမၼဓ႒ာနကေသာ စးပြားေရး ဆးျဖတခကမားအေပၚ လႊမးမးေနလင လႊမးမးမႈရသညဟ ယဆလင မသငေလာဟ ယဆပါသည မသငေလာေသာ အခြငထးယသညအခါ ရယသသည မညသ႔လပမ မသငေလာေသာ အသားစးရယမႈဟ သတမတရမညမဟတပါ ရယသက လႊမးမးသညဟ ယဆရလငပင မသငေလာေသာ အခြငထးရယမႈဟ သတမတႏငပါသည အသာစးေပးျခငးကလညး အခြငထးယျခငးကသ႔ပင မတယရမည

မသငေလာေသာ အခြငထးယျခငးက ဥပမာျပရလင ေငြေၾကးေပးျခငး တနဖးရေသာ လကေဆာငေပးျခငး လကေဆာငအႀကမႀကမေပးျခငး ခရးစဥအတြက ေငြေၾကးေျမာကမားစြာ သးစြျခငး အားကစားပြသ႔မဟတ ယဥေကးမႈပြေတာမားတြင ဧညခေကြၽးေမြးျခငးတ႔ ပါဝငသည ထကသ႔ အခြငထးယျခငးအကးခစားရသသည တစဥးတညးလညး ျဖစခငျဖစမည သ႔မဟတ ထသ မသားစဝင မတေဆြမားလညး ျဖစႏငသည အခြငထးယမႈေနာကထပ နမနာမားမာ အတးႏႈနးနညးေသာ ေခးေငြမား အလပခန႔မညဟ ကတေပးမႈမား ႀကးဆြခငးေစမႈမား မကႏာသာေပးမႈမားကသ႔ေသာ တက႐ကဆကႏႊယေနသည လာဘထးမႈ မကလအားရ ေပးကမးမႈမားသည အဂတလကစားမႈမားျဖစၿပး အကးစးပြားျပနာမား လကေဆာငမား ေကြၽးေမြးမႈမားသည အေျခအေနအေပၚမတည အဂတလကစားမႈက ျဖစေစေသာ အဂတလကစားမႈဆသ႔ ဥးတညေစေသာအရာမား ျဖစပါသည

Yara ႐းခပသည ေနာေဝႏငငတြငရေနရာ Yaraဝနထမးမားအားလးသည ေဒသဆငရာ ဥပေဒမားက လကနာရမညျဖစသကသ႔ ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒမားကလညး လကနာရမညျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည ပဂၢလက

က႑ အမားျပညသႏင သကဆငေသာ အစးရက႑ႏငလညး သကဆငပါသည ဥပေဒအရဆလင လႊမးမးမႈ ၾသဇာက သးလက ကနသြယျခငးသညလညး အဂတလကစားမႈ ပစတစမးျဖစပါသည တတယလ အဖြ႕အစညး လပေဆာငမႈက လႊမးမးရနအတြက အခြငထးေတာငးဆျခငး သ႔မဟတ အခြငထးေပးျခငးမား ျပလပသညအခါတြင ၾသဇာသးလက ကနသြယမႈျဖစပြားပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသည Yaraကယစား လပကငေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသဟေခၚေသာ စးပြားဖကမား အားလးႏင သကဆငပါသည ထသ႔လပကငရာတြင မညသညေနရာတြငျဖစျဖစ မညသညႏငငသားျဖစျဖစ သကဆငပါသည ဆလသည သေဘာမာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသ

လပရပမားအေပၚYaraက တာဝနရသညဟသည သေဘာျဖစပါသည သ႔ျဖစရာ ကြၽႏပတ႔ ညႇႏႈငးေဆာငရြကသမားသည မညသ႔ေသာ အခြငထးကမ ကမးလမးျခငး ေပးျခငး ေတာငးချခငး လကချခငးတ႔ မလပရပါ ထပမ သရလပါက Yara ကယစား လပကငေနေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား က႑တြင ဖတ႐ႈႏငပါသည

ဥပေဒခးေဖာကမႈမားအတြက မညသတစဥးတစေယာကမ အေရးယျခငး မခရေသာျငားလညး Yaraသည ကမၸဏတစခအေနျဖင အေရးယခရမညျဖစပါသည အျခားအကးဆကမားအေနျဖင အမားျပညသ ယၾကညမႈ ကဆငးျခငး စးပြားေရး ဆး႐ႈးျခငးႏင ဂဏသတငးကဆငးျခငးတ႔ ျဖစပြားႏငပါသည အဂတလကစားမႈကးလြနရာတြင ပါဝငသမားသည တရားမေၾကာငးႏင ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယျခငးခရမညျဖစပါသည

ထကစၥမားႏင ပတသက လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယပငခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယေျပာဆရမညသမာ မမ

လငးမနေနဂာပငျဖစရမည ထပမ သရလပါက လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ ထ႔အျပင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လပငနးမားႏင လကနာေရးအစအမမားက အေသးစတ ေဖာျပထားေသာ Yara အဂတလကစားမႈ တကဖကေရးဆငရာ ခယခက တြင ဖတ႐ႈ ႏငပါသည ထ႔အတ ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနကစာမကႏာ (Ethics and Compliance Pulse pages)တြငလညး ဤစာတမးက ရာေဖြ ဖတ႐ႈႏငပါသည

18 | Yara

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

ႈ

၈၁ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ လပငနးတစခ အခနမၿပးစးရနအတြက ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားေသာ အရာျဖငျဖစေစ ေပးကမးမႈမားက အလပျဖစရန ေပးကမးမႈ သ႔မဟတ ခဆထညေသာ ေပးကမးမႈ ဟ ေခၚပါသည ထေပးကမးမႈေၾကာင ရရသသည တစခခ လပေပးရန စာရြကစာတမး ပါမစမား ထတေပးရန တာဝနရေသာ ေပးကမးမႈမားလညး ပါဝငသည ထေပးကမးမႈ

တနဖးက တြကရာတြငလညး ေဒသစးပြားေရးတနဖးမားနင တြကခကရမညျဖစပါသည

Yara ကယစား ထကသ႔ ေပးကမးမႈမားက မညသညအခါမ လပခြင မျပပါ စးပြားဖကမတဆင တက႐ကေသာလညးေကာငး သြယဝကေသာလညးေကာငး ေငြသားျဖငျဖစေစ အျခားအရာျဖငျဖစေစ

ေပးကမးမႈမားအားလးႏင သကဆငပါသည

ထကသ႔ ေပးရမညဟ ေျပာဆလာလငလညး ျပတျပတသားသား ျငငးဆရမညျဖစသည ထကသ႔ ေပးကမးရမႈမား မလပ

အခနၾကာသညျဖစေစပမကနကသညျဖစေစ ပမအားစကရသညျဖစေစ

Yaraက လကခေဆာငရြကကနကခသြားမညျဖစသည

ကငဝတစညးကမးထမ မဝါဒမားက လကနာကငသးရာတြင မညသ

ကနးမာေရး လၿခမႈ ေဘးကငးမႈတ႔ကမ မထခကေစရပါ

အလပျဖစရန ေပးကမးရမညဟ ေျပာဆလာသညမားႏင ႀကလာလင ခကခငးပင အလပျဖစရနေပးကမးမ တငၾကားလႊာ (Facilitation Payments Reporting Form)တြင ျဖညလက တငၾကားရမည ထတငၾကားလငက ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား (Ethics and Compliance Pulse pages) ရယႏငပါသည ထတငၾကားလႊာက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင မမ လငးမနေနဂာထသ႔ ေပးပ႔ပါ မျဖစမေန တငၾကားရမည မညသညအရာမ မေပးကမးခေသာလညး ေပးရနေတာငဆလာလင တငၾကားရမည

Yara | 19

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၉ ေကြၽးေမြးဧညချခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင

Yaraအေနျဖင တစးလကေဆာငေပးျခငးကလညးေကာငး ယျခငးကလညးေကာငး လကမခပါ

စးပြားေရး လပကငေဆာငရြကမႈမားအေပၚ သကေရာကႏငေသာ သကေရာကႏငသညဟ ယဆရေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး တစးလကေဆာငေပးျခငးႏင ကနကစရတမားက ကန႔သတထားပါသည အေၾကာငးမာ ယငးတ႔က အကာအကြယယလက လာဘေပးလာဘယျခငး ျပလပႏငေသာေၾကာငပင မမ

စးပြားေရးဆးျဖတခကမား ကလညး ဓမၼဓ႒ာနကက Yara အပၚ သစၥာရရ ခမတရမည ပဂၢလဓ႒ာနျဖငေသာလညးေကာငး အျခားသမားအေပၚ သစၥာေစာငသလကေသာလညးေကာငး ခမတျခငး မျပရ

အၿမတမးပင ေလးေလးနကနက ခငခနဆးျဖတရမည Yara

ဂဏသကၡာက အဆးစြနေသာ လမးၫႊနမႈတစရပအျဖစ ခယလက စဥးစားဆငျခငရမည ထ႔အျပင ဧညခေကြၽးေမြးျခငး အကနအကချခငး လကေဆာငေပးျခငးမားႏင ပတသကလာလင ပြငပြငလငးလငး ပြငလငးျမငသာမႈရစြာ ေဆာငရြကသငသည Yara တနဖး စးပြားေရး ရညရြယခကႏင အေျခအေနတ႔အေပၚ ထငဟပမႈရရမည Yara

စာအပစာတမး မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

ေအာကပါအေနအထားမား ျဖစေပၚေစေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ လကေဆာငေပးမႈႏင အကနအကခမႈတ႔က ျပလပျခငး လကချခငးတ႔အား Yaraက ကန႔သတထားပါသည bull သကဆငသမားအေပၚ မလလားအပေသာ ၾသဇာလႊမးေစျခငး လႊမးေစသညဟ ထငရျခငး

bull မားျပားျခငး သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစေနျခငး bull စာခပခပဆေရးေဆြးေႏြးမႈ တငဒါေခၚယျခငး သ႔မဟတ ေလလလပငနးစဥတြင ပါဝငပတသကေနသမားက ေပးကမးျခငး တစခခလခင ေပးကမးျခငး

bull တငၾကားခရျခငးမ ေရာငလႊရန ေပးျခငး bull ေဒသဥပေဒ နညးဥပေဒ ယဥေကးမႈ သ႔မဟတ ဓေလထးစမားႏင

မကကညျခငး bull မသငေလာဖြယျဖစျခငး bull ေငြသား ေခးေငြ လကေဆာငကတ ေဘာငခာ ႀကတငေငြေပးေခကတ စသျဖင ေငြႏင ဆကစပေသာအရာမား ျဖစေနျခငး

ထကစၥမားႏင ပတသကလမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ပထမဆး ဆကသြယရမညသမာ လငးမနေနဂာျဖစရမည ထအေၾကာငး အေသးစတ သလပါက လမးၫႊနမႈ ခယျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ဖတ႐ႈပါ

20 | Yara

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၉၁ တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး တညခဧညခေကြၽးေမြးျခငးက ေအာကပါအတငး ခြျခားပါသည

bull လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား

bull လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငး bull လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး

လပငနးႏင ပတသကေသာ အစားအေသာကမား ပြလမးမား စးပြားဖက သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕အစညးတစခခက ေကြၽးေမြးေသာ အစားအေသာကႏင ပြလမးမား (ေသာကစရာသာပါေသာ ပြလမးမား) သည စးပြားေရး ဆကဆမႈမားက ပမေကာငးမြနေစမညဆပါက လပငနးႏင ပတသကသည လကခဖြယရသညဟ မတယသည ထအေနအထားမးတြင ရာထးအႀကးဆးလက ေပးရမည ကန႔သတထားေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားႏင ပတသကေသာ လမးၫႊနခကမားက သလက

ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားသညတ႔က ျပနလည ဖတ႐ႈပါ

လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားအားလးသည အလပႏင သကဆငရမည ထအထတြင ဥပမာအားျဖင ကနသြယမႈ ျပပြ ညလာခ သငတနးေပးျခငး သ႔မဟတ အပငမားကြငးဆငးစစေဆးျခငးတ႔ ပါဝငသည လပငနးႏင ပတသက ေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားႏင ပတသကလင မမက စားရေသာကရသညျဖစေစ မမဘကက ေကြၽးရေမြးရသညျဖစေစ

လငးမနေနဂာက ႀကတင စာျဖင အေၾကာငးၾကားရမညျဖစသည ခရးစရတႏင ခရးသြားစဥေနထငစရတမားက မညသ႔ ကငတြယရမညဆသညက လပငနးႏင ပတသကေသာ ခရးသြားျခငး ၾကညပါ

လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးမား အားကစားပြမား ဂတပြမား သ႔မဟတ အျခားေသာ ယဥေကးမႈဆငရာ ပြလမးသဘငမား တြင ေကြၽးေမြးဧညချခငးမားက လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညချခငးဟ မသတမတပါ ထပြလမးသဘငမားတြင စးပြားေရးလပငနးကစၥေဆြးေႏြးသညဟ ဆ႐ျဖင လပငနးႏင ပတသကေသာ လပငနးျဖစမသြားပါ လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးျခငးမားက လကေဆာငေပးျခငးအျဖစ

မတယပါသည ေနာကထပလမးၫႊနမႈမားအတြက လကေဆာငေပးျခငးတြင ၾကညပါ အခမးအနားမားသညကား လပငနးႏင ပတသကသညေရာ မပတသကသညေရာ ရႏငသညဟ Yaraက အသအမတျပပါသည ထပြလမးသဘင အခမးအနားမားက လပငနးႏင ပတသကသညမပတသကသညက ခြျခားရန ခကခႏငပါသည ထအတြက လငးမနေနဂာထမ လမးၫႊနမႈ ခယႏငပါသည

လပငနးကစၥ ခရးသြားျခငး လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မသငေလာေသာ လႊမးမးမႈ သ႔မဟတ အခြငအေရးယမႈ မျဖစေစရ သ႔မဟတ ျဖစေစပမရရပါ တငးတငးၾကပၾကပ စဥးစားဆငျခငရမညျဖစသည ထ႔အျပင လပငနးကစၥခရးသြားျခငးသည မားျပားလြနးမရပါ သ႔မဟတ အႀကမႀကမ ျဖစ မရပါ

လကချခငး Yaraတြင ကြၽႏပတ႔Yaraအတြက အလပကစၥ ခရးသြားသည မမအတြက ကနကစရတႏင ေနထငစရတတ႔က မမတ႔ဘာသာ ေပးပါသည

ေပးျခငး စးပြားေရးအတြက လအပလင စးပြားဖကမားအတြကေသာလညးေကာ ငး အျခားသမားအတြကေသာလညးေကာငး လပငနးကစၥခရးအတြက ခရးစရတထတေပးရန လလာသည အေျခအေနမား ရသညဟ ကြၽႏပတ႔ အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ကခေပးရမည အေျခအေနမားအတြက ကငဝတမားႏင လကနာျခငး လကေဆာငေပးျခငးႏင တညခငးဧညခေကြၽးေမြးျခငး ေၾကညာလႊာပစတြင ျဖညစြကကာ ႀကတငတငျပရမည ကငဝတႏင လကနာျခငးအငတာနကစာမကႏာ မားတြင (Ethics and Compliance Pulse)ထေၾကညာလႊာအပါအဝင ေၾကညာလႊာျဖညနညး လမးၫႊနမားက ေတြ႕ရႏငပါသည

ကနကစရတမားက ခြေဝျခငး အလမးေဝးေသာ ေနရာမားသ႔ သြားသညအခါတြင တကစခ မချခငးကသ႔ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ကနကစရတမ ချခငးမားသညလညး ျဖစသငေသာ အရာမားျဖစပါသည ထအေျခအေနမားတြင ကနကစရတ ထညဝငရန အႀကျပပါသည

အမေထာငဖကမား မမ ကနကစရတက မမခလင သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕တစခက ကခေပးလင Yara အမေထာငဖကမားက အလပကစၥ ခရးစဥတြင လကပါခြငျပပါသည သ႔ေသာ အလပကစၥကေတာ ထခကျခငး မရေစရပါ မမ လငးမနေနဂာက ႀကတင စာေရးသား အေၾကာငးၾကားရမညျဖစပါသည

စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားအဖြ႕မားအတြကပင ခရးစရတႏင တညးခစရတ ထတေပးသည အထးအေျခအေနမားတြငပငလင Yara

အမေထာငဖကမားအတြက ကနကစရတ ကခေပးမည မဟတပါ

Yara | 21

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၉၂ လကေဆာငေပးျခငး Yaraအေနျဖင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ လကချခငးက လကမခပါ

ထ႔ေၾကာင တစဖကက လကေဆာငေပးလာသညအခါ လကမခႏငေသာလညးေကာငး တစဖကက လကေဆာငရမညဟ ထငထားေသာလညး လကေဆာငဝယမလားမ ေသာလညးေကာငး အးတအမးတနး ျဖစရမည အေနအထားမး မျဖစေစရနအတြက မမ စးပြားဖကက ႀကတငအသေပးထားပါ လကေဆာငေပးျခငးမဝါဒအေၾကာငး က အထးသျဖင အားလပရကရာသမား မတငမတြင ပမန အသေပးျခငးမား ျပလပေပးရန Yaraက တကတြနးပါသည

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ ယဥေကးမႈ ဓေလမားႏင အခ႕ေသာ အထးပြလမးသဘငမားတြငမ လကေဆာငေပးျခငးသည သာမန အျပအမမးသာျဖစၿပး စးပြားေရးယဥေကးမႈ လပအပေသာ အမအကငတစခ ျဖစသညဟ Yaraက နားလညလကခပါသည အေျခအေနမားအရ လကေဆာငေပးလ႔ရသညဆလင ေအာကပါစညးမဥးမားက လကနာ ေပးရမည

လကေဆာငအတြက ေငြေၾကး ကန႔သတခက ကယပငဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ သညမ ၇၅အထ

လကေဆာငအတြက ေၾကညာလႊာ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေအာက

ကနးဂဏနးသတမတခကမားမာ လတစဥးအားေပးသည လကေဆာင တနဖး သတမတခကျဖစပါသည

မညသညႏငငမဆ ကယပငဆးျဖတခကျဖငေပးသည ပမာဏက နမႏငသေလာက နမႏငပါသည ထအေျခအေနမားတြင အနမဆးသတမတက အသးျပရမညျဖစပါသည မမႏငင ကန႔သတခကႏင ပတသကၿပး လငးမနေနဂာႏင ေဆြးေႏြးၾကညပါ

ကန႔သတထားေသာ လကေဆာငမားႏင ပတသက ဤအခနးအစပငးတြင ေဖာျပထားေသာ လမးၫႊနမားက ျပနၾကညပါ

ကယပင ဆးျဖတခက အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာေအာက ေလာနညးေသာ လကေဆာငမား (လပငနးႏင မပတသကေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈ)က လငးမနေနဂာ ႀကတငခြငျပခကမရဘ ယႏငသည ေပးႏငသည သ႔ေသာ တနဖးပမာဏႏင ပတသကလငမ သကဆငရာ ႏငငက သတမတထားေသာ အနမဆးသတမတခကႏင ကန႔သတလကေဆာငမားတြင ေဖာျပထားေသာ သတမတခကမားအတ ငးျဖစရမည

လကေဆာင ေၾကညာလႊာ မညသည စးပြားဖက အျခားအဖြ႕အစညးထမ အေမရကနေဒၚလာ ၇၅ ေဒၚလာႏင အထက လကေဆာငမား လပငနးႏင မသကဆငေသာ ေကြၽးေမြးဧညခမႈမားက လကချခငး ေပးကမးျခငး မျပသငပါ သ႔ေသာ စးပြားေရးအရ လအပသျဖင ထပမာဏထက ေကာလြန လကခရသညမား ေပးကမးရသညမားရသညက အသအမတျပပါသည ထကသ႔ ရားပါးအေျခအေနမးတြင မမ လငးမနေနဂာထမ စာျဖငအတညျပခက လအပပါသည ကငဝတႏင လကနာျခငးအစအစဥ လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက တငျပရမည

လကေဆာငႏင ေကြၽးေမြးဧညချခငး ေၾကညာလႊာပစက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ပစ ျဖညနညး လမးၫႊနႏငအတ ရယႏငပါသည

အျခားေသာ လကေဆာငအမးအစားမား bull စးပြားဖကမား သ႔မဟတ အျခားသမားက ျပလပေသာ

ကစမးမအစအစဥမ ဆမမားသညလညး လကေဆာငမား စာရငးဝငပါသည

bull Yaraက သ ဝနထမးမားက ေပးေသာ လကေဆာငမားမာ ဤမဝါဒအတြငး အကးမဝငပါ

bull ဝနထမးအခငးခငး ေပးေသာ လကေဆာငမားသညလညး ဤမဝါဒတြင အကးမဝငပါ သ႔ေသာ အထးဂ႐ျပျခငး ပြငလငးျမငသာမႈႏင လငးမနေနဂာ အႀကဉာဏမားက ထညသြငးစဥးစားရန အႀကျပပါသည

22 | Yara

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၉၃ ျပညသ႔ဝနထမးမား ျပညသ႔ဝနထမးဆရာတြင ႏငငေတာအဆင တငးအဆင ေဒသအဆင အစးရအဖြ႕တြင လညးေကာငး အစးရပငကမၸဏ လပငနးတစခခတြငလညးေကာငး အခနျပညျဖစေစ အခနပငးျဖစေစ လပကငေနသ (ကလသမဂၢ ဥေရာပသမဂၢ ကမၻာဘဏႏင အျခားေသာ ႏငငတကာ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး အဖြ႕အစညးမားကသ႔) ႏငငတကာအဖြ႕အစညးမားတြင လညးေကာငး ဝနထမး သ႔မဟတ ကယစားလယလပေနသ ႏငငေရးပါတမားမ သမၼတေလာငး ကယစားလယေလာငးမား ပါတတာဝနရသမား ဥပေဒျပေရး တရားစရငေရး အပခပေရးအပါအဝင အစးရအဖြ႕အစညးမား ကယစား အရာရတာဝနယ လပကငေနသ စစတပႏင ရတပဖြ႕တြင တာဝနထမးေဆာငသမားက ရညၫႊနးပါသည

ျပညသ႔ဝနထမးမား သ႔မဟတ တ႔ႏင ဆကဆေနသမားက သ႔မဟတ တ႔ထမ လကေဆာင ေကြၽးေမြးဧညခမႈႏင ကနကစရတမား ရရေသာအခါ သ႔မဟတ ေပးကမးရေသာအခါ အထးသတထားရနလအပပါသည လငစင ပါမစ သ႔မဟတ အျခား အကးစးပြားမားက ရလေသာေၾကာင လကေဆာငေပးျခငး သ႔မဟတ တညခငးဧညချခငးမား မလပရပါ

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင အစးရ အရာရမား ခရးသြားစရတႏင အျခားေသာ ကနကစရတမားက ကခေပးႏငခြင ရေပသည ဥပမာအားျဖင အပင သ႔မဟတ ဓာတခြခနးက အတညျပေပးရန ရညရြယခကျဖင လာေရာကသညအခါမးတြင ကနကစရတက Yara

ျပညသ႔ဝနထမးတစဥးဥးအတြက လကေဆာင ေကြးေမြးဧညခမႈ ကနကစရတ ခရးစရတေပးေတာမညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနမ လမးၫႊနမႈက ႀကတငေတာငးခရမည

၉၄ ကနကစရတမား လပငနးႏင ပတသကေသာ ကနကစရတမားအားလးသည ပြငလငးျမငသာမႈရရမည အတညျပေပးျခငးခရမည ဆေလာမႈရရမည ကငသးႏငေသာ မဝါဒမားႏငအညျဖစရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားတြင တကစြာ မတတမးတငထားရမည

Yara | 23

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁ဝ စးပြားဖကမားႏင အလပလပျခငး

ကြၽႏပတ႔ လပငနးမားက လပကငရာတြင ကငဝတမားလကနာ႐ႏင မလေလာကပါ ႏငငတကာ ကမၸဏတစခအေနျဖငYaraက စးပြားဖကမား လပရပႏငလညး ခနထး ဆးျဖတၾကမညျဖစၿပး ကြၽႏပတ႔ ကနစညစးဆငးမႈ တစေလာကလး ကြၽႏပတ႔ လပႏငသညအ ပငးမားအတြကYaraတြင တာဝနရပါသညYaraသည တာဝနယမႈ ရေသာ ေရရညတညတေသာ ကနစညစးဆငးမႈ တစစတတစပငးအျဖစ ပါဝငရန လလားပါသည ထရညရြယခကက ျဖညမေရးအတြက ကြၽႏပတ႔ စနစႏင လပငနးစဥမားက အစဥတးတကေအာင ႀကးပမးသြားမညျဖစပါသည

ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားဆသညမာ ကနပစၥညး ေထာကပသမား ေဖာကသညမား ျဖန႔ခသမား ကယစားလယမား ညႇႏႈငးေပးသမား ျပနလညေရာငးခသမား အႀကေပးမား ကနထ႐ကတာမား ဆကစပသမား ဆြယေပးသမား သ႔မဟတ အကးတပးေပါငးသမား စသျဖင ကြၽႏပတ႔ႏင အလပတြလပသတငးက ဆလပါသည ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမားအေနျဖင သကဆငရာ ဥပေဒ နညးဥပေဒမားက လကနာ ၾကေစလပါသည ထ႔အတYara စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတစညးကမးမား ကလညး လကနာေစလပါသည (စးပြားဖကမားအတြက ကငဝတ စညးကမးမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြငေသာလညးေကာငး www yaracomတြငလညးေကာငး ဖတ႐ႈႏငပါသည) ဆလသညသေဘာမာ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး လ႔အခြငအေရး အလပသမားအေျခအေနမား ေရရညတညတမႈ စးပြားေရးကငဝတမားႏင လကနာမႈမားကသ႔ အဓက က႑မားတြင ႏငငတကာက သတမတ ကငသးၾကေသာ စႏႈနးမားက ေလးစားလကနာရမညျဖစသညထစႏႈနးမားအတငးလပေဆာငႏငသည စးပြားဖကမားႏင လကတြလပကငလပါသည ထစႏႈနးမားက မျဖညဆညးႏငပါက စးပြားေရး လကတြလပေဆာငမႈက ရပဆငးအထ ျဖစႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင တ႔အတြကYaraက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက သရေအာငလပရနYaraတြင တာဝနရပါသည သငအေနျဖငလညး မမ စးပြားဖကက ကြၽႏပတ႔ စႏႈနးမားက ဖတ႐ႈနားလညေအာင လပရန တကတြနးသငပါသည

ထ႔ ျပငစးပြားဖကမားအေနျဖငဘ႑ာေရးပြငလငးျမငသာမႈရျခငးအေပၚ အကြၽႏပတ႔ အေလးထားသကသ႔ အေလးထားေစလပါသည စးပြားေရးလပငနးမား ဖြ႕စညးပ ဘ႑ာ ေရးအေျခအေနမားႏင မမတ႔ အေျခအေနမားႏင ပတသကေသာ အခကအလကမားက ဥပေဒ လပထးလပနညးမား လပငနးအေလအကငမားႏငအည ထတျပနေဖာျပရန တကတြနးလပါသည စးပြားဖကစာခပမားႏင ပတသကေသာ စာပဒ စကားစမားႏင ပတသက မရငးလငးပါက ေကးဇးျပ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

ကနပစၥညးမားက တလြအသးချခငး လကနာကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး တာဝနမားႏင ပတသက ကြၽႏပတ႔ ေလးစားတနဖးထားမႈမားႏငအည ကြၽႏပတ႔ ကနပစၥညးမားက တရားမဝငေသာ ရညရြယခကအတြက တလြအသးချခငးမးက သညးခမညမဟတပါ ထအထတြင အၿပးမသတရေသးေသာ ကနပစၥညမားက တလြအသးချခငး ကနေခာ အဆင မေရာကေသးေသာ ပစၥညးမားႏင ကနၾကမးမားက တရားမဝင မးယစေဆးဝါးႏင ေဖာကခြေရးပစၥညးမားအတြက အသးျပျခငးတ႔ပါဝငသည သ႔ေသာ ထမေလာကသာ မဟတေပ ဥပေဒႏင လပထးလပနညး မေဘာငမားက တငးၾကပခင မာေစရနအတြကYaraသည မမ စးပြားဖကမားက တ႔ ကနစညစးဆငးမႈမားတြင တလြအသးျပမႈမားက ကာကြယရန သ႔မဟတ သရ ေဖာထတအေရးယရနအတြက လေလာကေသာ ေစာငၾကညေလလာမႈ စနစတစရပက အေကာငအထညေဖာရန အၿမ အသပညာေပး တြနးအားေပးပါသည

လအပလင လမးၫႊနမႈ ခယႏငသည ခယခြငရသည ပထမဆးေတြ႕ရမညလမာ လငးမနေနဂာျဖစသည အေသးစတ သရလပါက လမးၫႊနမႈ ရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး အခနးတြင ႐ႈပါ

8 | Yara

24 | Yara

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁ဝ၁ Yaraကယစား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမား ကြၽႏပတ႔ စးပြားဖကမာအစအေပါငးထတြငYara စးပြားေရး အဖြ႕အစညးမား ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားဟ

းပါဝငေသာ ကယစား ရပါသည ေခၚပါသည

လပငေဆာ

တ႔က သ႔ေသာ

နးအဖြ႕အစညး ငရြကေနေသာ ေအးဂငႏင တ႔ထတြင

အႀကေပး ကနထ႐ကတာ ေအးဂင တစဆငျပနလည ေရာငးခသ ပြစား စသျဖင နာမည အမးမးရႏငပါသည ျဖစႏငေခရေသာ နာမညမားႏင ၾကားခေဆာငရြကေပးသ ဟေသာ စကားလးအေပၚ အဓပၸာယဖြငဆခကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာရ ဂဏသကၡာေစာငထနးမႈ လပထးလပနညး တြင ေတြ႕ရႏငပါသည အဓကမာYara ကယစား လပကငေသာ ၾကားခေဆာငရြကေပးသမားေၾကာငး ျဖစပါသည

ေနာေဝႏငင အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒသညYara ကယစား လပကငေသာ လမား အဖြ႕မားအားလးအေပၚ သကေရာကမႈရသည မညသညႏငငသား မညသညေနရာတြင လပကငသညျဖစေစ လကနာရမည ဆလသညသေဘာမာ ၾကားခ ေဆာငရြကသမားလပရပအေပၚYaraတြငလညးတာဝနရသညဆသည သေဘာပင ျဖစပါသည ထလပငနးမားထတြင အႏရာယရေသာ စးပြားဖကမားပါဝငၿပး အထးသတထားရန လအပပါသည ၾကား ခေဆာငရြကေပးသမားသညYaraက စးပြားဖကမားအတြက ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမားက ေလးစားလကနာပါမညဟ စာခပသဖြယေရးသား ကတျပရမည

၁ဝ၂ အကးတ ပးေပါငးမႈမား

Yaraက ထနးခပစမခန႔ခြခြငရေသာ အကးပးပးေပါငးလပကငမႈမား သ႔မဟတ ဖကစပလပငနးမားတြငYara စႏႈနးမားက အျဖစႏငဆး ကငသးရမညျဖစပါသည အကယYaraက ထနးခပခြငမရဘးဆလင အနမဆး စႏႈနးမားက လကနာကငသးရနႏင စာရငးစစေဆးခြငက ႏစဖကအဖြ႕အစညးမားအၾကား ေဆြးေႏြး စာခပခပဆရမည အထးသျဖင အကးတးပးေပါငးေရးသေဘာတစာခပတြင

ထညသြငးရမည

၁ဝ၃ ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး

စးပြားဖကအသစတစခခႏင သေဘာတစာခပ မခပမတြင စးပြားဖကကမၸဏက ကနဥးစစစအကျဖတမႈ ျပလပရန ဂဏသကၡာေစာငထနးျခငး လပထးလပနညး (IDD Procdure)အရ လအပသည

ကနဥးစစစအကျဖတမႈတြင စးပြားဖကတြင အႏရာယရအေနအထားမးရသလား ဆသညက စစစတြကခကရမည သတ႔တစဥး သ႔မဟတ တစဥးထကပ အနးအနားတြင ရေနလင

တ႔က IDD လပထးလပနညးက ျဖညခငးရမည

အကယ IDDတြင လကမခႏငေလာကေသာ အႏရာယရမႈက ေတြ႕ရရလင အေသးစတ ႏႈကႏႈကခြၽတခြၽတ IDDတစခ ထပမ လပေဆာငရန လအပေပသည ထသ႔ လပရန လမလက ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနႏင စးပြားေရး အဖြ႕အစညးတ႔အၾကား ေဆြးေႏြးသေဘာတရမည

စးပြားဖကအေပၚ ဆကလက အကျဖတျခငးသညလညး IDD လပငနးစဥ တစစတတစပငးပငျဖစပါသည

ကနဥး စစစအကျဖတမႈေဖာျပခကႏငအတIDDလပငနးစဥႏငIDDစနစ က မညသ႔အသးျပရမည မညသညအခနတြင အသးျပရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏ ငပါသညIDDလပငနးစဥက နားလည ကငသးရနမာ ဝနထမးမား တာဝနျဖစပါသည

၁ဝ၄ နယလြန စရငျခငး

အာဏာပငမားအေနျဖင အခြနေကာကခေရး သ႔မဟတ အျခားကစၥမားအတြက အကန႔ အသတမားရေနသညအခါတြင နယလြနစရငျခငးေပၚေပါကပါသည ဥပမာမားက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ေတြ႕ရႏငပါသည

နယလြန စရငခြငမားပါဝငေသာ ေငြလႊေျပာငးမႈမားသညYaraအတြက ထပေဆာငး အႏရာယမား ေပၚေပါကေစပါသည ထကသ႔ေသာ အႏရာယမားသည စးပြားဖက စးပြားေရးလပငနးမားအေပၚ အစးရႏင ၾကပမတစစေဆးမႈမား မားျပားလာေသာေၾကာင ေသာလညးေကာငး ဥပမာအားျဖင ေငြေၾကးခဝါခမႈမား အခြနေရာငမႈမားကသ႔ စညးကမး မလကနာျခငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး ေပၚေပါကႏငပါသည

စးပြားဖကမားအေနျဖင နယလြန စရငပငခြငက အသးခရနအေၾကာငး ခငခငလလ ရႏငပါသည သ႔ေသာ စးပြားဖကတြင ထေဒသတြင တရားဝင လပငနးရေနျခငး ဘဏအေကာင သ႔မဟတ အျခား လပငနးမားရေနလင အထးဂ႐ျပရမညျဖစပါသည

နယလြန စရငပငခြငႏင ပတသက မရငးလငးသညမားရလင ကငဝတႏင လကနာေရး ဌာနသ႔ ခကခငး ဆကသြယပါ

Yara | 25

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၁ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ

စးပြားေရးေဆာငရြကသညအခါ လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ လပထးလပနညးမားက အျပညအဝ လကနာရန Yara မဝါဒ တငးတငးၾကပၾကပ ခထားပါသည ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ သ႔မဟတ လကဝါးႀကး အပမႈ တကဖကေရး ဥပေဒ သည ကမၸဏမား လမားအၾကားတြင ေန႔စဥ စးပြားေရးလပရာ မတေသာ ယဥၿပငမႈ ျဖစေစရန ရညရြယပါသည ဥပေဒက ခမတထားေသာ စညးမဥးမားႏင ရငးႏးေအာင လပရနႏင မမ ေန႔စဥ စးပြားေရးလပငနးမားက ထစညးမဥးမားႏင အညလပေဆာငရနမာ မမ တာဝနသာျဖစသည အကယ ဥပေဒမား သေဘာတရားႏင ျပ႒ာနးခကမားက နားမလညပါက လငးမနေနဂာသ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ေဆြးေႏြးပါ ဥပေဒက မသ ကးလြနသညဆသညက လကခစရာ ဆငေျခတစခအျဖစ ယဥၿပငမႈ ႀကးၾကပေရး အာဏာပငမားက လကခစဥးစားမည မဟတသညက သတျပပါ

လကဝါးႀကးအပမႈ တကဖကေရးႏင ယဥၿပငမႈဥပေဒက လကနာရနအတြက

bull ၿပငဘကမားက အတြငးေရးမား ေျပာေနသညအခါတြင မပါဝငရန ထကသ႔ အေနအထားမးႀကရလင မပတသကဘေနကာ လငးမနေနဂာ သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာဌာနသ႔ အေၾကာငးၾကားပါ ထ႔အျပင စးပြားေရးအခကအလကမား ပါဝငေသာ အးေမးလက လကခရရျခငးမးသညလညးထအေနအထားတြငအကးဝငပါသည

bull စာျဖငျဖစေစ အလကထေရာနစစနစျဖငျဖစေစ ႏႈတျဖငျဖစေစ မသငေလာေသာ ဆကသြယေျပာဆမႈမားထတြင မပါဝငပါႏင

bull Yara ယဥၿပငမႈဥပေဒ လကနာေရး လကစြႏင စစေဆးေရး လကစြက ဖတ႐ႈပါ မမ ေဒသေစးကြကႏင ဆေလာမႈေသာ အျခားေသာ လပထးလပနညးမားအပါအဝင currenငးတ႔က အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည ထ႔အျပင အငတာနကမ တစဆင သငယျခငး အစအစဥကလညး Yara သငၾကားေရး platform မားတြင သငယႏငပါသည

bull bull အကယ မမႏငငက ယဥၿပငမႈ ဥပေဒ လကစြ

မထတရေသးဘးဆလင ဥပေဒေရးရာ ဌာနက ဆကသြယကာ လမးၫႊနမႈႏင စာရြကစာတမးမား ေတာငးခႏငသည

၁၁၁ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈ အေပၚေအာက ထနးညႇမႈဆသညမာ ထတလပေရး သ႔မဟတ ျဖန႔ျဖးေရး ျဖစစဥအတြက အဆငဆငတြင လပေဆာငေနေသာ ကမၸဏမားအၾကား ကနသြယေရး သေဘာတညခကျဖစပါသည အဆပါ သေဘာတညခကမားက ကနပစၥညးႏင ဝနေဆာငမႈက ကမၸဏမား ဝယယမႈ ေရာငးခမႈ တစဆငျပနလည ေရာငးခမႈက ကန႔သတထားပါသည ဥပမာအခ႕မာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည

bull ေစးထနးထားျခငး ျ ဖ န ႔ျ ဖး သ သ ည ဝယယထားသည ကနပစၥညးက မညမေစးျဖင ေရာငးရမညဟ အနမဆးသတမတျခငး ထကသ႔ေသာ ျပနလညေရာငးခေစးက ထနးထားျခငးအား တားျဖစထားပါသည

bull နယေျမကန႔သတျခငး ေစးကြကေဝစသည ၃ဝ ရာခငႏႈနးေအာကျဖစလင ျဖန႔ျဖးသတစေယာကက သ႔နယေျမအျပငဘကတြင ေဖာကသညရာျခငးအား ကန႔သတထားမႈသည ေယဘယအားျဖင ျပနာမရပါ သ႔ေသာ ေၾကာျငာမားမ တစဆင ေရာငးချခငး သ႔မဟတ ကနပစၥညးက ပငရငထ ခြငမေတာငးဘ ဝယယ ျဖန႔ချခငးမားကမ ကန႔သတမထားပါ ျဖန႔ျဖးသ နယေျမ အျပငဘကမ ေဖာကသညမားက တ႔ သေဘာအတငး ျဖန႔ျဖးသထ လာေရာကဆကသြယဝယယပါက ထေဖာကသညမားထသ႔ ေရာငးခႏငပါသည

bull တစဥးတညး ေရာငးချခငး ေ ရာ ငး သ တ စ ဥး ကနပစၥညးမားကသာ ဝယသအား ေရာငးဝယခြငျပျခငး (Yaraအေနျဖင မမ ေဖာကသညမားအား ၿပငဘကမား ကနပစၥညးမားက ေရာငးခခြငမျပပါ)

bull ကနထ႐ကမားတြေပးျခငး က န ပ စ ၥ ညး တ စ ခ က အျခားက ၥ မဟတဝနေဆာငမႈမားဝယယမဝယခြငေပးျခငး နပစညးသ႔

အထကပါတ႔မာ ဥပမာမားသာျဖစပါသည အခ႕ေသာ ထနးခပေရး ပစမားက အခ႕ေသာ အေျခအေနမားတြင ခြငျပထားေသာလညး အထးသျဖင ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားေသာ ေနရာမားတြင အခ႕ေသာ ပစမားကမ တားျမစထားပါသည ဤနယပယသည ဥပေဒေၾကာငးအရ အတနပင ႐ႈပေထြးပါသည ထ႔ေၾကာင အထကေအာက ထနးညႇျခငးပစက မခမတမ မကငသးမတြင ဥပေဒဌာနႏင တငပငသငပါသည

26 | Yara

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၁၂ အသာစးရရနပးေပါငးျခငး အသားစးရရန ပးေပါငးျခငးဆသညမာ မတရားအခြငထးလခငေသာေၾကာင ယဥၿပငမႈက ကန႔သတရနအတြက ယဥၿပငသ ႏစဥးၾကားျဖစေစ ႏစဥးထကပေသာ ယဥၿပငသမားၾကားတြင ျဖစေစ သေဘာတထားျခငးမားက ဆလသည ထကသ႔ ပးေပါငးမႈမးသည ေစးကြကက ခြေဝရန ေစးႏႈနးသတမနရနႏင ထတလပမႈက ကန႔သတရနအတြက ကမၸဏ အစအဖြ႕မားအၾကားတြင ေပၚေပါကတတသည ဥပမာအားျဖင bull ေစးႏႈနး သတမတျခငးႏင ေစးႏႈနးမဟာဗဟာမား ေရာငးေစးမား ျပနအမးေငြမား အခနကက ေစးႏႈနးအေျပာငးအလမား သတမတေဖာကသညမားက မေရာငးချခငးမား စသညတ႔အတြက ၿပငဘကႏင သေဘာတထားျခငး

bull အေရာငး ပမာဏ သ႔မဟတ ကနထတလပမႈ ပမာဏႏင ပတသက သေဘာတထားမႈမား ေစးကြကထသ႔ ပမာဏသတမတ ထတလပျခငး ေရာငးချခငး

bull နယေျမခြေဝျခငး တစဥးႏင တစဥး ေစးကြကမေကာေရး သေဘာတထားျခငး ယဥၿပငမႈက ေလာခရနအတြက သေဘာတထားေသာ နယေျမအတြက ၿပငဘက ေဖာကသညမားက ခဥးကပ ေရာငးျခမႈမျပျခငး ေဖာကသညအမးအစားအခ႕က ခဥးကပေလလာျခငး

bull ဟနျပေလလဆြျခငး ဟနျပေလလဆြျခငးမား ျပလပ လမညာမႈတြင ပါဝငျခငး သ႔မဟတ ေလလပြတြင ေလလဆြရန ျငငးဆနျခငး

bull အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဆရာတြင တက႐ကဆကသြယမႈ သ႔မဟတ သေဘာတမႈေလာကႏငသာ မဟတပါ အျခားေသာ ၿပငဘကတစဥး စကားေျပာေနသညက နားေထာငျခငးသညပငလင အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငးဟ ဆႏငပါသည (ဆတဆတေနျခငးသည ဝနချခငး) သ႔ေသာ မဒယာ သမဟတ ေစးကြကသေတသနကသ႔ေသာ အမားျပညသအတြက ထတျပနထားသည သတငးအခကအလကမား ရယျခငးသည အသားစးရယရန ပးေပါငးျခငး မေျမာကပါ ၿပငဖကမားႏင ပတသကလငပင မနကနပါသည

အစားစးရယရန ပးေပါငးမႈထတြင တက႐ကျဖစေစ သြယဝကျဖစေစ မပါဝငမေအာင ထနးသမးရမည အထကတြင ေဖာျပထားေသာ အရာမားက တရားမဝငေဆြးေႏြးျခငး သညပငလင ယဥၿပငမႈ ဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည ထလပရပအတြကYaraအေနျဖင ဒဏေၾကးမားစြာ တပ႐ကခရႏငပါသည ထ႔အတ ပါဝငသမားလညး ဒဏေၾကး ေထာငဒဏ (အခ႕ႏငငမားတြင)ႏင စညးကမးထနးသမးေရး ျပစဒဏမားကခရႏငသညဟ ဆပါသည

၁၁၃ ထနးခပသညအေနအထား အခ႕ေသာ ႏငငမားတြငYaraက ထတလပသည အခ႕ေသာ ကနပစၥညးမားမာ ေစးကြကေဝစ ႀကးႀကးမားမားရထားပါသည ကနပစၥညးမားအတြက သစၥာရေသာ ေဖာကသညမားအတြက ေစးေလာေပးျခငးႏင ၿပငဘကမားက ထးႏကရန ေစးႏႈနးသတမတျခငးကသ႔ေသာ လပရပမားႏင ပတသက စညးမဥးမားက တငးတငးၾကပၾကပ လကနာရမညYaraက ေစးကြကေဝစမားမား ရထားေသာ ေစးကြကတြင လပကငေနၿပး မမက အေရာငး မားကကတငး သ႔မဟတ အလပခန႔ရသည တာဝနမားက ထမးေဆာငရသညဆလင ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရမညျဖစပါသည

၁၁၄ ေပါငးစညးမႈႏင ဝယယမႈမား အကယ သငသည ေပါငးစညးထားေသာ ကမၸဏမား ဖကစပကမၸဏမားႏင အလပလပရသညဆလင ဥပေဒေရးရာဌာနက ဝငပါရမညျဖစပါသည

Yara | 27

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

28 | Yara

၁၂ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈ

၁၂၁ ဘ႑ာေရး တာဝနယမႈ တာဝနခမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈ လပငနးက႑အတြငးတြင ဥးစးဥးေဆာင ကမၸဏလညးျဖစ စေတာအတခနးစာရငးဝင အမားပင ကမၸဏတစခလညး ျဖစေသာYaraသည မမတ႔ ရယယာပငရငမား အစးရတာဝနရသမားႏင အမားျပညသထသ႔ အခနႏင တေျပးည ျပညျပညစစ တတကက တငျပရန တာဝနရပါသညYara ဘ႑ာေရးမတတမးမားသည ျပညစရမည မတရမည တကရမည အခနႏင တေျပးညျဖစရမည နားလညလြယရမည

ဘ႑ာေရးမတတမးမားအားလးက ကငသးႏငေသာ ဥပေဒ လပထးလပနညး သကဆငေသာ စာရငးစစစႏႈနးမားYara ကမၸဏတြငး မဝါဒမားႏငအည ျပငဆငရမညျဖစသည ထ႔အျပင မညသညႏငင မညသည႐းတြင လပသညျဖစေစYaraသည ေနာေဝစေတာအတခနး စညးမဥးမားႏင ေကာပရတစမေရးႏင ပတသကသည ေနာေဝႏငင အေလအကငမားက လကနာရမညျဖစသည တာဝနခြေဝမႈမား အာဏာခြေဝမႈမားအပါအဝင အဓက လအပခကမားႏငအည ဘ႑ာ ေရးဆငရာ အစရငချခငးအတြက ျပညစေသာ သကေရာကမႈရေသာ ေကာငမြနေသာ ဌာနတြငး လပထးလပနညးက ေဖာေဆာငရမည

လတငးသညပင မမတ႔တငျပေသာ ေငြေၾကး အစရငခစာမားႏင တငျပခကမားသည ျပညစေအာငလပရန မတေအာငလပရန တကေအာငလပရန အခနႏင တေျပးညျဖစရနႏင နားလညလြယေအာင လပရန တာဝနရပါသည (ကနပ႕လႊာ ေငြေတာငးခလႊာ ခရးစရတႏင ေဖာေျဖေရးကနကစရတ မတတမးမား အစရငခစာမား စသျဖင) စးပြားေရး မတတမးမားအားလးက အခနႏင တေျပးည တတကက ျဖစရပါမည ဘ႑ာေရး အစရငခခကမားသည စးပြားေရးတြင ျဖစပကေနသညမားက ထငဟပျပႏငရမည ကြၽႏပတ႔ စာအပမားႏင မတတမးမားသည မမတ႔ စးပြားေရး ေငြေၾကး ေပးေခးမႈမားက ထငဟပႏငရမညျဖစပါသည ဥးတညခကလြမားမႈမား သ႔မဟတ မျပညစေသာ မတတမးမား ျပလပျခငးက မညသမ မျပလပရပါ မညသမ ပါဝငျခငး မျပရပါ

ဤအရာမာ စမခန႔ခြမႈ ဆးျဖတခကမားႏင သးသပခကမားက အစရငခစာပါ ကနးဂဏနးမားက လႊမးမးႏငေသာ အခါမား ကမၸဏ အေျခအေနမားက ဘ႑ာ ေရးရလဒမားအေပၚ အေျခခသညအခါမားတြင အေရးႀကးပါသညYaraအေနျဖင စာရငးစစမားႏင အစရငခစာေရးသားေရးတြင ပါဝငေသာ ဝနထမးမားအေနျဖင ပေရာဖကရငနယကက ဓမၼဓ႒ာနကကလပေဆာ ငေစလပါသည

Yaraသည ကမၸဏတြငး စာရငးစစမား ျပညပစာရငးစစမားႏင ပးေပါငးဆကဆရာတြင ပြငလငး ႐းသား ျပညစစြာ ျပမပါမည စာရငးစစျခငးေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ ကစၥရပမား စးရမပပနမႈမားက ေကာငးမြနစြာ ကငတြယ ေျဖရငးမညျဖစပါသည

လပငနးဆငရာ ဘ႑ာေရးဆငရာ မားယြငးေသာ တငျပမႈ သ႔မဟတ မဆေလာေသာ လပေဆာငမႈမားက ေတြ႕ရလငေသာလညးေကာငး သသယရလငေသာလညးေကာငး ခကခငး တငျပရမည ဘ႑ာေရးမတတမးက လႊမးမးရန သ႔မဟတ လသလ ေျပာငးလရန ရညရြယခကျဖင လပေဆာငေသာ လပေဆာငမႈမားက လမလညလညျဖားမႈဟ မတယပါသည

အေသးစတအခကအလကမားအတြက ICFR လကစြစာအပႏင Yara စာရငးစစ လကစြတ႔က ကးကားၾကည႐ႈႏငပါသည

28 | Yara

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၂၂ အတြငးသတငးအရ စေတာေရာငးဝယမႈ Yaraသည စေတာအတခနး စာရငးဝင အမားႏငသကဆငေသာ ကမၸဏတစခ ျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ေစးကြကအတြငး မညသမ မသရထားေသာ အခကအလကမား ထအခကအလကမားက ဖြငခလကလင သ႔မဟတ ဖြငခလကေသာအခါ ေစးကြကအတြငး မားစြာအေျပာငးအလျဖစသြားႏငေသာ အခကအလကမားက သထားလင Yaraသ႔မဟတ အျခားေသာ ကမၸဏ ရယယာမားက ဝယယျခငးမျပရေပ အျခားလမားကလညး ဝယယေရာငးဝယရန အႀကေပးျခငးမျပရပါ

အမားျပညသထသ႔ မထတျပနရေသးေသာ အခကအလကမားသည အေကာငးသေဘာ အဆးသေဘာ သကေရာကမႈမားရႏငပါသည အတြငးသတငးဟ သတမတလ႔ရေသာ အခကအလကမားက ဥပမာေပးရလင မထတျပနရေသးေသာ ေငြစာရငးရငးတမးမား ေပါငးစညးေရး သ႔မဟတ ဝယယေရးသတငးမား ႀကးမားေသာ ေရာငးခမႈမား အျမတခြေဝမႈ မဝါဒအေျပာငးအလမား သ႔မဟတ ကမၸဏ အႀကးအက အေျပာငးအလ သတငးမား ပါဝငေပသည

မမတြငရေသာ သတငးသည အတြငးသတငး ဟတမဟတ မေသခာပါက ရငးႏးျမႇပႏသဆကဆေရးဌာန သ႔မဟတ ဥပေဒေရးရာ ဌာနႏင ဆကသြယပါ

အတြငးသတငးမားက မမ မသားစဝင မတေဆြ သငယခငးမားအပါအဝင အျပငလ မညသ႔ကမ ေျပာျပျခငး မျပရပါ ထ႔အျပင သရနမလအပေသာ လပေဖာကငဖကမားႏင ေဆြးေႏြးျခငးလညး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ လပငနးေဆာငရြကေနသည ႏငငမား စေတာအတခနး လၿခေရးဥပေဒမားအရ အတြငးသတငးမားအရ စေတာဝယယေရာငးခမႈမားသည တရားမဝငေပ ထဥပေဒမားက ခးေဖာကပါက တရားမေၾကာငးအရလညးေကာငး ရာဇဝတေၾကာငးအရလညးေကာငး အေရးယျခငး ခရႏငပါသည

၁၂၃ ေငြေၾကးခဝါခမႈ ျပစမႈကးလြနမႈမားစြာတြင ျပစမႈကးလြနသမား ရညရြယခကမာ ကးလြနသအတြက ကးလြနသည အဖြ႕အစညးအတြက အကးအျမတရရေရးျဖစပါသည ေငြေၾကးခဝါခမႈသည ထရာဇာဝတမႈ ကးလြနသမားအေနျဖင မမတ႔ တရားမဝင ရရလာေသာ အရာမား မလဇစျမစက ေဖာကဖကရန လပေဆာငမႈျဖစပါသည

ေနာေဝႏငငတြင ေငြေၾကးခဝါခမႈသည တရားမဝငပါ အျခားေသာ ႏငငမားတြငလညး တရားမဝငပါ Yaraသည ေငြေၾကးခဝါခမႈက ခြငမျပပါ ထကသ႔ေသာ လပရပမားတြင မသလက မသဘာသာ ဝငပါမသည အျဖစမး မျဖစရနအတြကလညး ကာကြယေရး အစအမမား ျပလပေလရပါသည

၁၂၄ ဘ႑ာ စးပြားေရးေဆာငရြကသညျဖစေစ အလပကစၥခရးသြားသညျဖစေစ စးပြားဖကက ေဖာေျဖသညျဖစေစ သငအေနျဖင Yara ေငြေၾကးမားက သးစြေသာအခါ ေလးေလးနကနက စဥးစားခငခနရမည ထေငြေၾကးမားက တာဝနရရသးစြရမည လပငနးကစၥအတြကသာ အသးျပရမည ခးမႈမား အလြသးစားမႈမား မေပၚေပါကေစရနအတြက Yara ေငြေၾကးမားက စာရငးစစျခငး ေစာငၾကည ႀကးၾကပျခငးမား လပေဆာငေဆာငေရး ႀကးၾကပရန ကြၽႏပတ႔အားလးတြင တာဝနရပါသည

Yara | 29

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၃ ကမၸဏ အခကအလကမားက ကာကြယျခငး

ကြၽႏပတ႔ ကမၸဏ စးပြားဖကမားႏင ရယယာရငမားက ကြၽႏပတ႔အား Yara ပငဆငမႈမားက ကာကြယေစလၾကပါသည (ကနပစၥညး ပစၥညးကရယာမား ေငြေၾကးမားကသ႔ေသာ) ႐ပဝတပစၥညးမား ဉာဏပစၥညးမားအပါအဝင Yara ပငဆငမႈမားက အခနျပည ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တာဝနရပါသည

၁၃၁အတြငးေရးႏငလ႕ဝကေသာအတြငးေရး ခြငျပခကမရေသာ အတြငးလ အျပငလမား Yara

အတြငးေရးသတငးမားက ရယသရခြငမရေအာင ကာကြယလပေဆာငရမညျဖစပါသည ေယဘယအားျဖင အတြငးေရးႏင လ႕ဝကအတြငးေရးသတငးမားသည Yaraအတြကေသာလညးေကာငး ဝနထမးမားအတြကေသာလညးေကာငး စးပြားဖကမားအတြက ေသာလညးေကာငး ထလြယရလြယျဖစသည အမားျပညသသ႔ ထတျပနမထားေသာ အခကအလကမား ျဖစပါသည ခြငျပခကမရဘ ထအခကအလကမားက ဖြငချခငးသည Yaraႏင စးပြားဖကမားအေပၚ ႀကးမားေသာ အကးသကေရာကမႈမား ရေစႏငပါသည ဥပမာျပရလင စးပြားေရး စမကနးမား မားကကတငးႏင အေရာငးအခကအလကမား စာခပမား ကနပစၥညးအဆငျမႇငေရး အစအမမား လပငနးေပါငးျခငး ဝယျခငးဆငရာ အခကအလကမား ၾကားျဖတအစရငခစာ ဒဇငး အငဂငနယာပစအေသးစတမား ကသ႔ေသာ မဟာဗဟာကသည အခကအလကမား ပါဝငပါသည ထကသ႔ေသာ အခကအလကမားက ဖြငခလကျခငးသည Yara စးပြားေရးကလညးေကာငး ဂဏသကၡာကလညးေကာငး ထခကႏငပါသည ထ႔ေၾကာင ဥပေဒအရ ထတေဖာေၾကညာခြင ရသည သ႔မဟတ ေၾကညာရမည အခကအလကမားမ လြလင ကနအခကအလကမားက အတြငးေရးအျ ဖစထားရနလအပခကက လကနာရမည ျဖစပါသည

ေနာကထပသရလသညမားအတြက ကငတြယေရး မဝါဒက ကးကားပါ

ခြငျပခကမရေသာ လမား Yara အတြငး သတငးမားက သရသြားျခငးမ ကာကြယရနအတြက Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည ေအာကပါတ႔က လပေဆာငရမည

bull မမေရာကေနသညေနရာက သတထားပါ မမေျပာစကားက အျခားလမား ၾကားႏငမၾကားႏင သတထားပါ Yara အတြငးေရးကစၥမားက ေလယာဥ ရထား သ႔မဟတ ဓာတေလကားကသ႔ေသာ အမားသးေနရာမားတြင ေဆြးေႏြးျခငးက ေရာငရားပါ

bull ထနးသမးထားသညေနရာတြငလညးေကာ ငး ျဖန႔ျဖးသညေနရာတြငလညးေကာငး အခကအလကမားက ေကာငးမြနစြာ

ကာကြယရနအတြက လေလာကေသာ ထနးသမးမႈလပပါ

bull ခြငျပခကမရဘ အးေမးလက အျခားလမားထ တစဆငေပးပ႔ျခငးသညလညး အတြငးေရးက ခးေဖာကျခငးျဖစသည ထအထတြင မမ ကယပင အးေမးလလပစာက တစဆငေပးပ႔ျခငးမးလညးပါဝငသည

bull အတြငးသတငးက မေဝျခငးမျပမ အတြငးေရးသေဘာတခကက ေသခာစြာ ထညသြငးေဖာျပေပးပါ

bull အတြငးသတငးမားက စြန႔ပစရာတြင အတြငးသတငးအမႈကပးထသ႔ လညးေကာငး ဆတၿဖပစလညးေကာငး စြန႔ပစ ဖကဆးပါ

bull Yara ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက လမႈကြနရကမားတြင ေသာလညးေကာငး အျခားလမးေၾ ကာငးမားမေသာလညးေကာငး ျပနလည မေဝျခငး မျပရပါ

bull YaraအခကအလကမားကDropboxသ႔မဟတGoogle Document ကသ႔ေသာ ျပငပ သေလာငမႈမားတြင သမးဆညးမထားပါႏင

bull ထလြယရလြယရေသာ အခကအလကမားက ျပငပသေလာငမႈမားတြင သမးဆညးထားသညအခါ အခြငမရဘ ဝငေရာက မၾကည႐ႈႏငေစရနအတြက ITနညးပညာျဖစေသာ အခကအလကကာကြယေရးကရယာမားက သးစြပါ သ႔မဟတ ဖြငလကထားချခငးမးက ေရာငၾကဥပါ ထအထတြင ကြနပတာမားႏင လကပေတာမားတြင သမးဆညးထားမႈမား စတစခ စဒ ဒဗြဒမားႏင စမတဖနးမားတြင သမးဆညးထားမႈမား မပါဝငေပ

ကြၽႏပတ႔ ေဖာကသညမားႏင စးပြားဖကမားက ကြၽႏပတ႔အားယၾက

ညအပႏထားေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရန ကြၽႏပတ႔တြင တာဝနရပါသည ဥပေဒအရ ခြငမျပထားလင မလအပလင စးပြားဖက

အခကအလက ေဖာကသည အခကအလကမားက ျပငပသ႔ ထတေဖာျခငး မျပရပါ

30 | Yara

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၃၂ ဉာဏပစၥညး Yara ဉာဏပစၥညး(IP)သည Yaraအတြက တနဖးအႀကးဆးေသာ အရာျဖစပါသည အဆပါ ဉာဏပစၥညးမားတြင ထးျခားသညကနပစၥညးမား နညးပညာမားႏင သးသန႔ပငဆငမႈမား ကသ႔ေသာ စးပြားအငဒယာ သ႔မဟတ အခကအလကမားပါဝငသည ထအထတြင ကြၽႏပတ႔ ကနသြယေရး လ႕ဝကခကမား နညးစနစမား ကနပစၥညးအမတတဆပမားႏင မပငခြငရ ပစၥညးမားပါဝငပါသည Yaraတြင လပကငေနစဥ သ႔မဟတ ဆကစပလပကငေနစဥ သငလပခေသာ ဖနတးခေသာ ဉာဏပစၥညးမားက Yaraက

ပငဆငသညဟသညက သရထားပါ

1Yaraႏင အျခားသမား ပငဆငေသာ ဉာဏပစၥညးမားက ကာကြယရမည ဆလသည သေဘာမာYara

ဉာဏပစၥညးမားကလညးေကာငး စးပြားဖကမားဉာဏပစၥညးမားကေ

သာလညးေကာငး ကာကြယသည ဥပေဒမားက လကနာရမညဆသည သေဘာျဖစသည ထ႔အျပင အခမ ေဆာဖဝမားႏင ရရဝမားႏင ဆကစပေနသည မပငခြငမားကလညး ေလးစားရမည

၁၃၃ အလကထေရာနစ ပစၥညးမား အလကထေရာနစပစၥညးမားက အသးျပသညအခါ ေကာငးမြနစြာ ဆးျဖတအသးျပရမညYara အလကထေရာနစစနစအတြငး

သေလာငထားေသာ ထလြယရလြယေသာ အတြငးေရးျဖစေသာ အခကအလကမားက ကာကြယရမညျဖစသည ထသ႔လပရနအတြက ကမၸဏ ကြနပတာမားအားလး စကားဝကခထားရမည ထစကားဝကက အျခားလမားကသာမက

လပေဖာကငဖကမားကပငလင ထတေဖာေျပာဆျခငး မျပရပါ

ကြၽႏပတ႔ ITစနစက အသးျပေသာအခါတြင မသငေလာေသာ လကမခဖြယျဖစေသာ မညသညအရာကမ ဖနတးျခငး ဝငေရာကၾကည႐ႈ သးစြျခငး သမးဆညးျခငး ပႏပျခငး ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျခငး မျပရပါ မပငခြငရေသာ အရာမား (သခငး ႐ပရင စာအပ စသည)တ႔ကYara အလကထေရာနစပစၥညးမားတြင သမးဆညးျခငး မျပရပါ အေသးစတသရလပါက အသးျပသ မဝါဒ

(End User Policy)တြင ကးကားဖတ႐ႈပါ ကမၸဏပင ကြနပတာမားႏင အျခားေသာ ITနညးပစၥညးမားက တစခါတစခါတြင ကယေရးကယတာအတြက အသးျပျခငးမားလညး ရႏငသညဆသညကYaraက အသအမတျပေသာလညး ထကရယာမားမာ လပငနးသးအတြက ခေပးထားျခငးျဖစပါသည ကမၸဏ ကြနပတာမား အငတစနစမားျဖင လမႈကြနရကမဒယာ သ႔မဟတ အျခားေသာ ေဖာေျဖေရးဝနေဆာငမႈမားက အသးျပသညအခါ သတထားပါ

Yara အခကအလကမားပါဝငေသာ အလကထေရာနစပစၥညးမား ေပာကဆးသညဆပါက ထအလကထေရာနစပစၥညးမားက အေဝးမ လမးဖကႏငရနအတြက IT အဖြ႕က အေၾကာငးၾကားပါ

Yara | 31

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၄ အခကအလက လၿခေရး

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင ကြၽႏပတ႔ လပေဖာကငဖကမား ေဖာကသညမား ကြၽႏပတ႔အား ကနပစၥညးေရာငးခသမား စးပြားဖကမား ကယေရးအခကအလကမား မေပါကၾကားေအာင ထနးသမးၾကရမညျဖစပါသည ထ႔ေၾကာင ကယေရး အခကအလကမားက ကငတြယရသည Yara ဝနထမးမားအေနျဖင လကနာရမည စညးကမးမားက သရေအာင လပထားရန အေရးႀကးပါသည

Yaraသည Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကမားႏင ကယေရးအခကအလကမားက ကငတြယေရးအတြက မေဘာငမားအတြက မဝါဒခြမားက ထတျပနထားပါသည Yara အခကအလကလၿခေရး ၫႊနၾကားျခငးက ေဖာကဖကပါက စညးကမးေဖာကဖကမႈႏင အေရးယသညအျပင အလပမထတပယသညအထ အေရးယခရမညျဖစပါသည

ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညး ကယေရးကယတာအခကအလကမားဆသညမာ မညသမညဝါဟ သရႏငေသာ သမားႏင ဆကစပေနၿပး ထအခကအလကတစခတညးႏင ေသာလညးေကာငး အျခားအခကအလကမားႏင ေပါငးစပေသာလညးေကာငး ထသက ဆကသြယရန ထသ

ေနရာကသရန သ႔မဟတ မညသမညဝါဆသညက သရေစႏငေသာ အခကအလကမားအားလးက ဆလပါသည ဝနထမးတစဥး သ႔မဟတ ေဖာကသညတစဥး နာမည ဖနးနပါတ အးေမးလလပစာ စသညတ႔မာ ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး လပငနးစြမးေဆာငမႈ သးသပခက လစာအခကအလက အလပခန အသးျပသ ပ႐ဖင ITအသးျပမႈမတတမး စသညတ႔သညလညး ကယေရးကယတာ အခကအလကမား ျဖစေပသည

ကမၸဏ အခကအလကမားကမ ကယေရးကယတာ အခကအလက စာရငးတြင မပါဝငပါ သ႔ေသာ ကမၸဏ ကယစားလယ (ဥပမာ ေဖာကသညကယစားလယ) အခကအလကသည ကယေရးကယတာ အခကအလကျဖစၿပး ထအတငး မတယကာ ကငတြယရမည လပဂၢလတစဥးဥးသည ကနသညျဖစေနလင ဆကသြယရန အခကအလကမား နာမညႏင ဝယယမႈပစတ႔သည ကယေရးကယတာ အခကအလကမားျဖစၿပး တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားအတငး လကနာ လပေဆာငရမည ကယေရးကယတာ အခကအလကဆသညမာ အဘယနညးဆသညက အေသးစတသလပါက အခကအလက လၿခေရး အငတာနကစာမကႏာရ အခကအလက လၿခေရး လမးၫႊနတြင ၾကညပါ

အျခားသမား ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ကငတြယရသညအခါ အခြငမရသည ဝငေရာကအသးျပမႈမားက ကန႔သတ ကာကြယရမည မထငမတဘ ထတေဖာမသညမး မျဖစေစရနအတြက Yaraအခကအလက လၿခေရး ၫႊနၾကားခကႏင ဆကစပမဝါဒမားကလကနာပါ ဤေနရာတြင ကငတြယ ဆသညစကားလးမာ ကယေရးကယတာအခကအလကက အသးျပျခငး သ႔မဟတ ထညသြငးျခငးတ႔ျဖစသည ဥပမာအားျဖင မတပတငျခငး စေဆာငးျခငး သမးဆညးျခငး ေျပာငးလျခငး ဖကျခငး ေဖာျပျခငးႏင

အျခားေသာနညးမားျဖင ကယေရးအခကအလကမား ရေအာင ျပလပျခငးမား ဥပမာအားျဖင HR IT CRMႏင ဒဂစတယ စကပးေရးတ႕ကသ႔ေသာ အခ႕တာဝနမားတြင ကယေရးကယတာ အခကအလကမားကငတြယရမည သတမတ လပငနးစဥမားရပါသည

ကယေရးကယတာအခကအလကမားႏင ပတသက အဓက

စညးမဥးတစခမာ ထအခကအလကမားက သတမတရညရြယခက တကေသာ ရညရြယခက တရားဥပေဒဆငရာ ရညရြယခကမားအတြကသာ သးရနျဖစသည ဆလသညသေဘာမာ Yara ဝနထမးျဖစေသာ သငသည သတမတရညရြယခက တကေသာရညရြယ ဥပေဒအရ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသာ အခကအလကမားက စေဆာငးရမည အသးျပရမည ထညသြငးရမညဆသည သေဘာပင ထရညရြယခကမားမာ Yara လပငနးမားအတြက ဓမၼဓ႒ာနကေသာ ရညရြယခကမားျဖစရမည ေနာကထပ အေရးႀကးေသာ စညးမသးမာ သတမတထားေသာ ရညရြယခကအတြကသးထားေသာကယေရးကယတာအခကအလကမားက မလရညရြယခကအား မထခကေစဘ ထရညရြယခကႏင ဆကစပေသာ အျခားရညရြယခကအတြက အသးျပႏငသည

အခကအလကကငတြယေရး မဝါဒတြင ေဖာျပထားသညအတငး သငသည အခကအလကပငရငျဖစပါက အခကအလကလၿခေရး အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ စညးမဥးမားက လကနာရမညျဖစပါသည ထစညးမဥးမားက သရေအာင လပထားရန သငတြင လးဝတာဝနရပါသည အခကအလကပငရင အေနျဖင မရငးလငးသညမား ေမးျမနးစရာမားရပါက အခကအလကလၿခေရး႒ာန

အႀကးအက သ႔မဟတ ေဒဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမႈမားႏင ဆကသြယရန အေရးႀကးပါသည

၂ဝ၁၈ ေမလတြင ဥေရာပသမဂၢက အခကအလက ကာကြယေရးဥပေဒ(General

Data Protection Regulation or GDPR) ျပ႒ာနးလကျခငးႏငအတ

ဒဂစတယစနစေျပာငးလျခငး တနဖးျမငလာျခငး သတငးအခကအလကမား

တနဖး ျမငလာျခငးတ႔ေၾကာင ကယေရးကယတာအခကအလကမားက ဥပေဒအရ

ကငတြယထနးသမးျခငးသည အေရးႀကးလာပါသည GDPRက မလကနာေသာ

အဖြ႕အစညးမားသည မမတ႔ ဂဏသကၡာကဆငးျခငးအျပင ႀကးေလးေသာ

ဒဏေၾကးမားခယရပါသည ကမၻာစးပြားေရး ၄ရာခငႏႈနးအထ သ႔မဟတ ယ႐ေငြ ၂ဝ

မလယအထဒဏ႐ကခရႏငပါသညထ႔ေၾကာငကယေရးကယတာအခကအလကမားက

ကငတြယရေသာ ဝနထမးသည အခကအလကမားက စညးမဥးႏငအည ကငတြယရန

အလြနအေရးႀကးပါသည

အခကအလကမားက မညသ႔ ကငတြယရမညက သရလပါက အခကအလကလၿခေရး ဆငရာအငတာနက စာမကႏာမားတြင ဝငေရာကၾကည႐ႈႏငသည သ႔မဟတ အခကအလကလၿခေရး႒ာန အႀကးအကႏငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ အခကအလကလၿခေရး ညႇႏႈငးေရးမးႏင ဆကသြယႏငပါသည

32 | Yara

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၅ ကြၽႏပတ႔ ရယယာရငမားႏင ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနး

၁၅၁ ကြၽႏပတ႔ အသကအဝနးက ေထာကပျခငး ပရဟတလပငနးမားသည ကမၻာျပနာႀကးသးရပျဖစေသာ စားနပရကၡာ အရငးအျမစႏင သဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြက အေျဖရာရာတြင တစခနးတစ႑မ ပါဝငေနေသာ Yara အခနးက႑က အေထာကအပျပႏငရမည ထ႔အျပင အသကအဝနးအတြက ရငးႏးျမႇပႏမႈမား လဒါနးမႈမား စပြနဆာေပးျခငးမား ပညာသငဆေပးျခငးမားက မတမႈႏင ဓမၼဓ႒ာနကမႈအေပၚ အေျခခလက ပြငလငးျမငသာစြာ ျပလပရမည တက ျပညစစြာ မတတမးတငရမည

ကြၽႏပတ႔သည ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင ေဒသအဆင အဆငသးဆငတြင စပြနဆာေပးပါသည

ေကာပရတအဆင ႏငငေတာအဆင လပေဆာငမႈမားသည Yara အဓက စးပြားေရးႏင ဆကစပေနၿပး ေဒသအဆငလပေဆာငမႈမားကေတာ စးပြားေရးႏင မဆကစပဘ ေဒသခ လ႔အဖြ႕အစညးအတြက အေရးပါေသာ ေထာကပသအျဖစ ကြၽႏပတ႔ အခနး႑က ထငဟပရမညျဖစပါသည

bull ေကာပရတအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနမ တငျပလာသညအေပၚ အႀကးအကစမခန႔ခြေရးအဖြ႕က ဆးျဖတပါသည

bull ႏငငေတာအဆင စပြနဆာေပးျခငးက ႏငငဆငရာ မနေနဂာမားက

ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာန အကအညျဖင ဆးျဖတပါသည

bull ေဒသအဆင စပြနဆာေပးျခငးကမ ေဒသစးပြားေရးအဖြ႕အႀကးအကက ဆးျဖတပါသည

ေဒသရငးႏးျမႇပႏမႈ လဒါနးမႈ စပြနဆာေပးမႈ ပညာသငဆေပးအပမႈတ႔က ဆးျဖတေသာ အဖြ႕ ဆးျဖတေသာသမားသည ထအရာမား ရလဒႏင လပငနးစဥအတြက တာဝနရပါသည ထတာဝနမားတြင ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull ထကသ႔ ေထာကပလဒါနးမႈမားသည လာဘထးမႈမး အဂတလကစားမႈမး မျဖစရ ျဖစပမေပၚရပါ

bull ထအထတြင ကယကးစးပြားျပနာမား ပါဝငျခငး ပါဝငဖြယရျခငး သ႔မဟတ ပါဝငလမမညဟယဆရျခငးလညးေကာ ငး မရပါ

bull တာဝနယမႈႏင ပြငလငးျမငသာမႈရရမည ရနပေငြမားကလညး ပမန စမခန႔ခြျခငး ႀကးၾကပျခငးမား ျပလပကာ မလ

ရညရြယသညအတငး သးစြတာမး ျဖစရမည

bull ထကသ႔ ေထာကပ လဒါနးမႈမားသည Yaraလပငနးမားက ႀကးၾကပရေသာ သ႔မဟတ လႊမးမးေသာ ျပညသ႔ဝနထမး (သ႔မဟတ ဆကစပသ) ၫႊနၾကားခကအရလညးေကာငး

အကးအတြက ျပလပျခငးမျဖစရပါ

bull ဂဏသကၡာေစာငေရာကျခငး လပငနးစဥႏငအည ေထာကပေပးကမးမႈမား ျပလပရမည

ေဒသခအသငးအဝငးက ေထာကပလဒါနးျခငးအတြက လမးၫႊနမႈ လအပပါက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနက ဆကသြယပါ

ပဂၢလက အေနျဖငမ ေငြေၾကးအေထာကအပျဖစေစ လဒါနးမႈမားျဖစေစ လပအာေပးျခငးျဖစေစ နညးပညာအကအညျဖစေစ ပရဟတအလပမား လပရန တကတြနးပါသည သ႔ေသာ သင ပါဝငကညေပးမႈမားသည Yara ေထာကပမႈျဖစသညဟလညးေကာငး သ႔မဟတ Yaraထမ လာသညဟလညးေကာငး အထငမခရရန အေရးႀကးပါသည

Yara | 33

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၅၂ ဆြယျခငး ေဖာကသညမား ရယယာရငမားႏင ေဒသအသငးအဝငးအေပၚ သကေရာကမႈရေသာ ကစၥမားႏငပတသက မမ အေၾကာငးက လသေအာငလပျခငး အေရးႀကးပက Yaraက နားလညပါသည ထသ႔လပေဆာငရနအတြကအစးရအရာရမား အစးရအဖြ႕အစညးမားႏင တ႔ႏင ဆကဆသမားအား တ႔သည Yaraက ကယစားျပေၾကာငး ေျပာဆဝနခသမ ဆြယေပးသမားက ခန႔ထားမညျဖစသည ဆြယေပးသမားကလညး ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားဟ မတယပါသည (အခနး ၁ဝ၁ Yaraကယစား လပကငေပးေသာ ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမားတြင ၾကညပါ)

ဆြယေပးသမားသည တငးၾကပေသာ စညးမဥးမားက လကနာရပါမည အဆငျမင စမခန႔ခြေရးအရာရမား ခြငျပခကႏငသာ ဆကသြယေရးႏင အမတတ ြဆပဌာနကဆြယေပးသမားကငားရမးခြငရပါသညကၽႏပတ႔ႏင အလပလပေသာ ဆြယေပးသမားသည လကနာကငသးရမည ဥပေဒ စညးမဥးစညးကမးမားအားလး လကနာရမညျဖစပါသည

၁၅၃ ႏငငေရး လပငနးမားႏင ပါဝငမႈမား Yaraအေနျဖင မညသမဆ မမ တစဥးခငးအခြငအေရးျဖစေသာ ႏငငေရး လပငနးမားတြင ပါဝငမႈက အားေပးပါသည သ႔ေသာ ႏငငေရးလႈပရားမႈမားက မမ အခန မမ ေငြေၾကးျဖငသာ လပေဆာငရမညျဖစပါသည ထ႔အျပင မမ ႏငငေရး လႈပရားမႈမားသည အကးစးပြား ျပနာမား ေပၚေပါကေစျခငး မရေစရပါ

ႏငငေရးပါတမား ႏငငေရးသမားမားက လကေဆာငေပးျခငးမား လဒါနးျခငးမား ေထာကပျခငးမားက Yaraက ျပလပေလမရပါ

ကမၸဏ ေငြေၾကးမား ပငဆငမႈမားျဖင ႏငငေရးပါတမား ကယစားလယေလာငးမား အစးရအရာရမား ႏငငေရး ဘာသာေရး အယအဆေရးရာ အဖြ႕အစညးမားက ေထာကပထညဝင လဒါနးျခငးမျပရပါ ထ႔အျပင ေဒသႏရဥပေဒ ေဒသမဝါဒအည Yara ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပဌာနႏင ပးေပါငးေဆာငရြကမႈမားက လြလင Yara ကယစား ႏငငေရးလႈပရားမႈမားတြင ပါဝငျခငး ျပညသ႔ဝနထမးမား၁က မဝါဒႏင ပတသကသညမား ဆကသြယေဆြးေႏြးျခငး မျပရ

ထကစၥႏင ပတသကၿပး ေမးျမနးစရာရပါက လငးမနေနဂာက ေသာလညးေကာငး ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒ာနကေသာလ ညးေကာငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနကလညးေကာငး ဆကသြယပါ

1 See Section 93 Public Officials for definition

၁၅၄ Yaraအေၾကာငးက အမားျပညသထ တငျပျခငး Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

၁၅၅ လမႈကြနရကတြင ပဂၢလက အျပအမမား Yaraအေနျဖင အမားျပညသက တစသမတတညး ၾသဇာရရတငျပရန အေရးႀကးပါသည ထ႔ေၾကာင ေျပာေရးဆခြငေပးခထားရသမား ေျပာေရးဆခြငအာဏာက အပႏငးထားခရသမားသာလင မဒယာမား ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေလလာသးသပသမားႏင စကားေျပာခြငရသည ထအေၾကာငးက အခမးအနားမား ျပပြမား ေဟာေျပာပြမား စသတ႔တြင Yara ကယစား တာဝနယေဆာငရြကရသည ဝနထမးမားက လမးညႊနႏငရနအတြက လပငနးစႏႈနးတြင ေဖာျပထားၿပး ၫႊနၾကားခကတြင အေသးစတ ေဖာျပထားပါသည စာရြကစာတမးမားက ဆကသြယေရးႏင အမတတဆပ႒န အငတာနက စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

34 | Yara

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၆ လမးၫႊနမႈရာေဖြျခငးႏင တငၾကားျခငး

၁၆၁ လမးၫႊနမႈရာေဖြပ မမမရငးလငး မေသခာေသာ လပငနးဆးျဖတခကမားအားလးအတြက လမးၫႊနမႈ ခယခြငရသည ခယရမည ကငဝတစညးကမးႏင မညေသာ ဆးျဖတခကတစခအတြက ကြၽနေတာ မသလ႔ပါ ဟေသာစကားသည လေလာကေသာ ခခေခပခကတစခ မဟတေပ

သငပထမဆး ေတြ႕ဆစကားေျပာသငသမာ သင လငးမနေနဂာျဖစရမည

အျခားနညးလမးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ထပေဆာငးအေနျဖငေသာလညးေကာငး ေအာကပါတ႔က ဆကသြယႏငသည

bull ကငဝတႏင လကနာေရးတ႔ႏင ပတသကလင ကငဝတႏင လကနာေရး႒နသ႔ ethicsyaracomအးေမးလလပစာမ တစဆငလညးေကာငး ေဒသဆငရာ ကငဝတ လကနာေရးမနေနဂာ (Regional Compliance Manager (RCM))မတစဆငလညးေကာငး ဆကသြယႏငသည ေဒဆငရာ ကငဝတလကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယရမည အခကအလကမားအား ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားမ တစဆင ရရႏငပါသည

bull လႏငဆကစပေသာ ကစၥမားႏင ပတသကလင ျပနာ အတမအနကက လက ေဒသအဆင ေကာပရတအဆင လသားရငးျမစ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull အေရးယပတဆ႔မႈမား လကဝါးႀကးအပမႈမား အခကအလက လၿခေရးကစၥမားႏင စးပြားေရး သေဘာတစာခပမားအတြက စကားလးအသးအႏႈနးေရြးခယျခငး စေသာ ကစၥရပမားအတြက ဥပေဒေရးရာ႒ာနသ႔ ဆကသြယရမည

bull ကနးမာေရး ပတဝနးကင ေဘးကငးေရး အရညအေသြးႏင လၿခေရးဆငရာ ကစၥမားအတြက HESQ ဌာနသ႔ ဆကသြယရမည

ဤလကကမးစာအပတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးကစၥမားအေသး စတအခကအလကမားက ဝကဆဒရ အငတာနကစာမကႏာမားတြင သြားေရာကၾကည႐ႈႏငပါသည

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည သငအတြက စးပြားေရးဆငရာ ဆးျဖတခကမား ခမေပးႏငဆသညက မတထားပါ စးပြားေရးဆးျဖတခကမား အားလးသည စးပြားေရးဌာနႏငသာ ဆငသည ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသည လအပသည အရငးအျမစအေထာကအထားမား လမးၫႊနမႈမားျဖင သင ဆးျဖတခကခမတေရး လပငနးစဥက ကညေပး႐သာ လပႏငပါသည

Yara | 35

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

Ethics Hotline ကငဝတႏင လကနာေရးဆငရာ အငတာနက စာမကႏာမား

လမးညႊနမႈ ရာေဖြျခငး ethicsyaracom

၁၆၂ တငၾကားနညး ကငဝတစညးကမးမား Yara မဝါဒႏင လပထးလပနညးမား ဥပေဒနညးဥပေဒမားက ခးေဖာကေနသညဟ ယဆပါက သ႔မဟတ ခးေဖာကႏငေခရပါက သငအေနျဖင တငၾကားရန တာဝနရပါသည Yaraအေနျဖငလညး တငၾကားလာသညမားအေပၚ စစမးစစေဆးရန တာဝနရပါသည

ဥပေဒ စညးမဥးခးေဖာကမႈမားအတြက တငၾကားမညဆပါက

ပထမဆးေတြ႕ရမညသမာ မမ လငးမနေနဂာျဖစရမည တငၾကားမႈက ျဖစႏငသမ ခကခငး တငၾကားရမည သငတငၾကားမႈက လလေလာကေလာက လကခေဆာငရြကေပးျခငးမရဟ ယဆပါက

ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသ႔မဟတ ေဒသလးဆငရာ မနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည

စညးမဥးစညးကမး ခးေဖာကႏငေခမားက တငၾကားရာတြင မမထ

အခကအလက ျပညျပညစစ ရရန မလအပပါ လြမားစြာ ျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ ကးေၾကာငးခငလေသာ စးရမမႈရေနလင တငၾကားႏငပါသည တငၾကားျခငးအတြက လအပခကမာ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားျခငးျဖစရမည မမသထားသည သသယရေနသညတ႔အေပၚ လးဝ႐းသားရမည

အကယ လြမားစြာျပလပမႈမား ေပၚေပါကေနသညဟ စးရမေနေသာလညး ကမၸဏအေနျဖင ထအေျခအေနက သရၿပးျဖစသညဟထငပါက မတငၾကားေတာဟ မဆးျဖတခင ကမၸဏက

သရထားျခငးရမရ အရငစစစပါ

ျပနာ အတမအနကက လက ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည ဥပမာအားျဖင လငးမနေနဂာသည မ႐းမသားလပေနသညဟ သသယရလင မမတငၾကားထားသည ကစၥအေပၚ လပသငသေလာက မလပဘးဟ ယဆလင စညးမဥးစညး ကမးခးေဖာကမႈတြင အရာရမား ပါဝငေနလင လကတန႔ျပနမညက စးရမရလင သငတငၾကားမႈက ကငတြယေျဖရငးသညနညးလမးက

ျပနာရသညဟ ယဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔ တငၾကားႏငသည

Ethic Hotlineမတစဆငဖနးျဖငဆကသြယလညးတငၾကားႏငပါသည ၂၄နာရ နားရကမရ ေခၚဆႏငပါသည ေခၚဆသမားက ဘာသာေပါငးငါးဆယျဖင ျပနလည ေျဖၾကားမညျဖစပါသည အခ႕ေသာႏငငမားတြင ေဒသဖနးမားရပါသည မမႏငငတြင မညကသ႔ ဖနးေခၚဆတငၾကားရမညဆသညက ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနကစာမကႏာမားတြင ေတြ႕ရႏငပါသည အျခားနညးလမးတစခအေနျဖင အြနလငးမတစဆင ပစ (form) ျဖညၿပးလညး တငၾကားႏငပါသည ထနညးလမးႏစမးလးသညပင တငၾကားသအား ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနက

ဆကသြယေျပာဆလ႔ရေအာင ျပလပထားပါသည

တငၾကားသ မညသမဆ မမ ဆကသြယရမည အခကအလက အျပညအစေပးရနကြၽႏပတ႔တကတြနးပါသညထသ႔အျပညအစေပးပါက

ကြၽႏပတ႔အေနျဖင တငၾကားခကအေပၚ ျမနျမနဆနဆန တတကက ေဆာငရြကေပးႏငမညျဖစပါသည တငၾကားမႈအားလးက လ႕ဝကစြာ ကငတြယမညျဖစပါသည

အကယ တငၾကားမႈက မမနာမညႏင တငၾကားလပါက ethicsyara comမ တစဆင ကငဝတႏင လကနာေရး႒ာနသ႔ ဆကသြယႏငပါသည သ႔မဟတ ေဒသဆငရာ လကနာေရးမနေနဂာက ဆကသြယႏငပါသည သင တငၾကားမႈက လ႕ဝကထားမညျဖစပါသည ဆကသြယရန အေသးစတႏင Ethics Hotlineအေၾကာငး အေသးစတ သရလပါက

ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာသ႔ သြားေရာက ၾကည႐ႈႏငပါသည

ခးေဖာကမႈ အတမအနကအေပၚ မတည လသားရငးျမစ႒ာန ဥပေဒေရးရာ႒ာန HESQတ႔ထသ႔ တက႐က တငၾကားႏငပါသည

ကငဝတစညးမဥးခးေဖာကျခငးအတြက ရငဆငရမည အကးဆကမားက သရလလင ႒ာနတြငး စရငမႈမားတြင

36 | Yara

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၆၃ လကတန႔ျပနျခငးက တားျမစျခငး က င ဝ တ စ ညး က မးေ ဖာ က ဖ က မႈ ေဖာကဖကသညဟသသယရမႈမားအား သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးက Yaraက လကမခပါ ထ႔အတ ကငဝတစညးကမး Yara မဝါဒႏငလပထးလပနညးမား ဥပေဒ နညးဥပေဒမားႏင မညေသာ ၫႊနၾကားခကမားက ျငငးပယမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးကလညး လကမခပါ အျခားႏငငမားမ ဥပေဒမားနညးတ ေနာေဝႏငငမ ဥပေဒသညလညး သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသမားက ကာကြယေပးပါသည တငၾကားသမားအေပၚ လကတန႔ျပနျခငးသည တရားဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကသညအျပင အျပစေပးအေရးယျခငးပါ ခရမညျဖစေၾကာငး ဥပေဒက ဆထားသည

လကတန႔ျပနျခငးသည အလြနပင ေလးနက စးရမရေသာ အရာတစချဖစပါသည လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင ကာကြယရနမာလညး ကငဝတႏငလကနာေရး ႒ာန အဓက ဥးစားေပးတစရပျဖစပါသည တစေယာကေယာကက တငၾကားလာသညအေပၚ တရားဝငျဖစေစနညးလမးျဖငျဖစေစ တရားမဝငနညးလမးျဖင ျဖစေစ လကတန႔ျပနျခငးမေပၚေပါကေအာင လပေဆာငပါသည အကယ လကတန႔ျပနခရမညက စးရမသညဆလင ကငဝတႏင လကနာေရးဌာနသ႔လညးေကာငး Ethics Hotlineမားသ႔လညးေကာငး လ႕ဝက တက႐ကတငၾကားႏငပါသည မမ စးရမမႈ အတြက တငၾကားျခငးအေပၚ အႏရာယမရဟ ခစားရသငပါသည

သေဘာ႐းျဖငတငၾကားျခငး ဆရာတြင မမက လ႕ဝကစြာ တငၾကားသညဆလငပင မမတြငရေသာ အခကအလကမား မနကနသညဟ ယဆေသာအခကအလကမားက တငျပရမညျဖစသည တစစတစခက သသယျဖစ တငၾကားသညအခါ ထတငၾကားေသာ အျခငးအရာသည မမနကနေၾကာငးေတြ႕ရရလငပငျဖစေစ သေဘာ႐းျဖင တငၾကားသညဟ မတယႏငပါသည အကယ တစစတစေယာကသည မဟတမမနတငၾကားလင (ဥပမာ မမသထားေသာ အရာတစခခသည မမနကနဟ တငၾကားျခငး) ထသက စညးမဥးစညးကမးအရ အေရးယမညျဖစပါသည

တငၾကားၿပးေနာက မညကသ႔ ဆကလကစစေဆးေဆာငရြကသလဆသ ညက သရလလင ကငဝတႏင လကနာေရး အငတာနက စာမကႏာတြင ၾကည႐ႈပါ

၁၆၄ ေကာငးမြနေသာ ဆးျဖတခကမား ခမတေရး လပငနးစဥ ခကခေသာ ဆးျဖတခက သ႔မဟတ ကငဝတဆငရာ ျပနာတစရပ ေပၚေပါကေနသညဆလင မမသးသပေနသည လပရပအေပၚ ေအာကပါေမးခြနးမားက မမကယက ျပနေမးပါ

bull ဒါက ေဒသဆငရာ ဥပေဒနညးဥပေဒေတြန႔ ညသလား ေနာေဝႏငငရ႕ အဂတလကစားမႈ တကဖကေရး ဥပေဒန႔ ညသလား

bull ကငဝတစညးကမးအပါအဝင Yaraရ႕ မဝါဒေတြ လပထးလပနညးေတြန႔ ကကညမႈရသလား

bull မတရ႕လား ကငဝတန႔ ညရ႕လား ဆးျဖတခကရ႕ အကးဆကက ေကာငးတယလ႔ ယဆပါသလား

bull ကယရ႕ လငးမနေနဂာဆက ဒါမမဟတ Yaraရ႕ အျခားအရငးအျမစေတြဆက အႀကဉာဏေတာငးၿပးၿပလား အကအညေတာငးၿပးၿပလား

အဆပါ ေမးခြနးမားအားလးအတြက အေျဖမာ Yesဟ ျဖစရမည ထသ႔မဟတလင သ႔မဟတ သသယရေနေသးလင ထလပရပတြင ဝငမပါပါႏင ထအစား လမးၫႊနမႈရာေဖြနညး ဟေသာ အခနးတြင ေဖာျပထားေသာလမးၫႊနမႈမားက ရာေဖြပါ

All answers must be YES

Is it fair and ethical Is it legal

Does it follow Yara policies

Have I sought guidance

Yara | 37

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

၁၇ ထပေဆာငး ကငဝတႏင လကနာေရးနညးလမးမား

မနကနေသာ ဆးျဖတခက ခမတႏငရန အကအညျဖစေစသည အျခားေသာ ထပေဆာငး နညးနာမားစြာ ရပါသည

၁၇၁ ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမား ဤလကကမးစာေစာငတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာမား အေသးစတ အေၾကာငးအရာမားအတြက ကငဝတႏင လကနာေရးစာမကႏာမားသ႔ သြားေရာကေလလာပါ

၁၇၂ အငတာနကမတစဆင သငၾကားျခငး အစအစဥမား Yara အငတာနကမ တစဆင ကငဝတစညးကမးဆငရာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက ၾကည႐ႈပါ Yara သငၾကားေရး platform မားတြင ရရႏငပါသည ထသငၾကားေရးအစအစဥမားတြင ဤလကကမးစာေစာငတြင ပါဝငေသာ အေၾကာငးအရာမားအေပၚ လကေတြ႕ကေသာ ထပေဆာငး အႀကဉာဏမား ေပးထားပါသည ထသငၾကားမႈသည Yara သငၾကားေရး အစအစဥမားသ႔ ပါဝငခြငရသမား မျဖစမေနသငၾကားရမည အစအစဥမား ျဖစပါသည ဂဏသကၡာေစာငထမးျခငး လ႔အခြငအေရး စးပြားဖကမား အဂတလကစားမႈ ပဂၢလက လပေဆာငမႈ အလပျဖစရန ေပးကမးမႈမား လကေဆာငႏင တညခငးဧညခ ေကြၽးေမြးမႈမား စေသာ ကယျပန႔သည အေၾကာငးအရာမားက ေဆြးေႏြးထားပါသည

၁၇၃ ကငဝတႏင လကနာေရး သငတနးမား တကေရာကျခငး ကငဝတႏင လကနာေရးဌာသည အေျခအေနအလက တကၾကြစြာ မကႏာခငးဆင သငၾကားႏငေသာ သငၾကားေရး အစအစဥမားက စစဥထားၿပး ႏစစဥ ဝနထမးေထာငေပါငးမားစြာ တကေရာကၾကပါသည ထသငတနးမားတြင တကေရာကရန ဖတစာရလင တကေရာကရန ဆးျဖတလက ေကးဇးျပ မျဖစမေနတကေရာကပါ

မမ ႒ာနအတြက သငတနးမားေပးရန ေဒဆငရာ လကနာေရး မနေနဂာ သ႔မဟတ ကငဝတႏင လကနာေရး ႒ာနထသ႔ တက႐က ေတာငးဆႏငပါသည

38 | Yara

၁၇၄ လမးၫႊနစာရြကမား လမးၫႊနစာရြကမား ဤစာအပ ကငဝတစညးကမမားတြင ေဖာျပထားေသာ အေၾကာငးအရာ အခ႕အေပၚ လကေတြ႕ကေသာ အႀကဉာဏမားေဖာျပထားသည ေအာကပါတ႔ ပါဝငပါသည

bull အလပျဖစေရး ေပးကမးမႈမား bull အကးစးပြား ျပနာမား bull ကယစားလယႏင ညႇႏႈငးေဆာငရြကေပးသမား bull အမားျပညသ တငဒါမား bull စာခပ စမခန႔ခြေရးမား

လမးၫႊနစာရြကမားက ကငဝတႏင လကနာေရး စာမကႏာမားတြင ရရႏငပါသည

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

Notes

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018

Yara International ASA Drammensveien 131 N-0277 Oslo Norway Tel +47 24 15 70 00 Fax +47 24 15 70 01

copy 2018 Yara All rights reserved

January 2018