Kişisel Dozimetri Uygulamaları

Ve Dozimetre Kullanımı

Hazırlayan

Hüseyin GÜNDÜZ

Fizik Mühendisi Laboratuar Müdürü

Dozimetri ve Dozimetre

Radyasyon kaynakları ile çalışan kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozunun belirlenmesinde kullanılan cihazlar ve işlemleri ifade eden sistemdir.

Radyasyon kaynakları ile çalışan kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozu miktarının belirlenmesi için kullanılan kişisel izleme cihazıdır.

Dozimetre

Dozimetri

İzleme

foton radyasyonu beta radyasyonu nötronlar

Film OSL TLD Elektronik PLD Cep

Kişisel İzleme

Harici Dozimetri Dahili dozimetri

, ürin analizi iç kontaminasyon ölçümleri

Tüm vücut sayıcıları, spektrometreleri

KİŞİSEL İZLEME Yapılış amaçları:

Kişilerin alabileceği radyasyon dozlarının, maksimum izin verilen seviyenin altında tutulabilmesi,personelin maruz kaldığı kişisel radyasyon

dozlarının ölçülmesi ve kayıtlarının tutulması, personele, radyasyon korunması

bakımından sağlığının korunduğu güvenirliliğinin verilmesi, Kuruluşa, personel tarafından yapılacak

asılsız fazla doz alma olasılıklarına karşı kanuni koruma

imkanının sağlanması.

Kişisel İzleme Cihazları

Kişisel izleme cihazları doğrudan okunabilen ve okunması işleme tabi tutulması gereken cihazlar olarak sınıflandırılır

A- Doğrudan okunabilen; cep dozimetreleri, elektronik dozimetre, el-ayak dozimetreleri. B- Okunması için işlemlere tabi tutulması gereken

cihazlar; film dozimetreleri, termolüminesans dozimetreler (TLD), cam ve kimyasal dozimetreler.

Çeşitli kişisel dozimetreler

TLD Film

Elektronik

Cep

OSL

Radyasyon Ölçüm Sistemleri

DozimetrelerCep Kalem dozimetreleri

Bu tip dozimetreler 500 mR'e kadar olan radyasyon dozlarını gösterebilirler.

Bu tip dozimetrelerin en büyük üstünlüğü hiç bir yardımcı okuma cihazına ihtiyaç göstermeden sadece bir ışık kaynağına doğru tutularak herhangi bir anda alınan dozun okunabilmesidir.

Radyasyon Ölçüm Sistemleri

DozimetrelerAlarmlı Elektronik Dozimetreler Alınan dozlar anında hiçbir işlem

gerekmeden göstergesinden okunur. Doz veya doz hızı değerleri

belirlenen değeri aşınca ses ile uyarı verir

İçinde yarı-iletken dedektörler bulunur.

Bu dozimetreler, alınan doz değerlerinin yüksek olduğu iş sahalarında film, OSL veyaTLD ile birlikte kullanılır.

Avantajları Tekrarlanabilir doz değerlendirmesi yapılabilmesi

Dezavantajları Sıcaklık ve nem gibi çevre şartlarından oldukça

fazla etkilenmesi, Daha geniş bir yerleşim alanı gerektirmesi,

Fazla sayıda personele ihtiyaç duyulması, Anında değerlendirme yapılamaması, İşlem parametrelerinin fazlalığı Enerji bağımlılığı Radyasyon enerjisi ve doz nicelikleri hakkında bilgi

verememesi

Film Dozimetre

TERMOLÜMİNESANS DOZİMETRE

AVANTAJLARI: Uzun bir doz menziline sahip olmaları Doza orantılı cevaplar vermeleri Tekrar kullanılır Hacimce küçük olmaları Kolay

değerlendirilebilmeleri DEZAVANTAJLARI: Okuma işlemi dedektör üzerindeki doz etkisini

sileceğinden, her doz bir kez okunur Dedektörlerin, her doz ölçüm periyodu öncesi sıfırlanması gereklidir Dedektörler sıcaklık, nem, ışık ultraviyole ışınlarına duyarlıdır

Avantajları Yüksek Duyarlılık Yüksek hassasiyet Ergonomik boyut Okumada kolaylık Hızlı tahribatsız okuma 400 günde dozdaki azalma

%4 Anneal gerek yok ECF düzeltmesine ihtiyaç

duymaz Yeninden tekrar tekrar

okunabilirDezavantajları Işığa karşı duyarlıdır

OSL Dozimetre

Okuyucu Sistemleri

OSL

TLD

DOZİMETRE KULLANILMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSULAR   24.03.2000 tarih ve 23999 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan TAEK

Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinin 21. Maddesi gereğince, “yıllık dozun, izin verilen düzeyin 3/10’unu aşma olasılığı bulunan çalışma koşulu A durumunda görev yapan kişilerin, kişisel dozimetre kullanması zorunludur”

  Dozimetre kullanmayan, bulundurmayan kuruluşlara karşı TAEK’in

yaptırımları olup Lisansının iptali bile sözkonusu olmaktadır. Ayrıca kuruluşunuzda çalışan radyasyon çalışanlarının sağlığını ve çalışma ortamının güvenliğini kontrol altına alabilmek için dozimetre kullanım zorunluluğu bulunmaktadır.

YAPILMASI GEREKENLER•Dozimetrenizi radyasyon alanı içerisinde kullanın•Dozimetrenizi düzgün ve doğru bir şeklide takın•Dozimetrenin size ait olup olmadığını ve kullanım periyodunu kontrol edin•Hiçbir şekilde dozimetreyi açmaya çalışmayın•Dozimetrenizi kaybettiğiniz zaman, derhal kuruluşunuzun Radyasyon Sağlığı Güv. Uzmanına yada bir üst amirinize haber verin. Eğer kaybetmiş olduğunuz dozimetreyi tekrar bulsanız dahi haber vermeyi unutmayın•Dozimetrenizi etkileyecek, zarar verebilecek hertürlü şeylerden ve kimyasallardan uzak tutun•Çalışmanız bittikten sonra Dozimetrenizi, radyasyondan uzak, güvenli bir alanda saklayın•Dozimetrelerinizi, yeni periyot dozimetreler elinize ulaşıncaya kadar kullanın.•Kullandığınız eski dozimetrelerinizi Radyasyon Sağ. Güv. Uzm. Yada bir üst amirinize zamanında teslim edinYAPILMAMASI GEREKENLER•Dozimetreye hasar vermeyin, açmaya çalışmayın•Dozimetreyi evinize yada başka bir yere götürmeyin•Dozimetreyi kullandığınız esnada önüne metal cisimler koymayın (örnek anahtar)•Radyasyon alanı içerisinde dozimetreyi unutmayın

KATILIMLARINIZDAN DOLAYITEŞEKKÜR EDERİM

EPSİLON LANDAUERDozimetri Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş.19 Mayıs Mahallesi Dr. Şevket Bey SokakPolat Çiftçiler No:3/A 34360 Şişli İSTANBULT: +90 212 219 56 57 -  3242C: +90 530 291 31 68F: +90 212 219 42 88

huseyin.gunduz@epsilonlandauer.com.trhuseyin.gunduz@bozlu.com