KİŞİLERARASI İLETİŞİM I

85
KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİM İLETİŞİM I I (09.10.2012) (09.10.2012) 1

description

KİŞİLERARASI İLETİŞİM I. (09.10.2012). Kişilerarası İletişim Kavramı Kişinin Kendini Tanıması Zor Kişilikler ve Yaşam Zeka Türleri (IQ /EQ) Duygusal Zeka – Sosyal Zeka – Ekolojik Zeka Çatışmalar ve Çözümleri Kişilerarası İletişim Modelleri Empati ve Etkin Dinleme. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of KİŞİLERARASI İLETİŞİM I

Page 1: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİMİLETİŞİM

I I

(09.10.2012)(09.10.2012)

11

Page 2: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası İletişim KavramıKişilerarası İletişim Kavramı Kişinin Kendini TanımasıKişinin Kendini Tanıması Zor Kişilikler ve YaşamZor Kişilikler ve Yaşam Zeka Türleri (IQ /EQ)Zeka Türleri (IQ /EQ)

Duygusal Zeka – Sosyal Zeka – Ekolojik ZekaDuygusal Zeka – Sosyal Zeka – Ekolojik Zeka Çatışmalar ve ÇözümleriÇatışmalar ve Çözümleri Kişilerarası İletişim ModelleriKişilerarası İletişim Modelleri Empati ve Etkin DinlemeEmpati ve Etkin Dinleme ........

22

Page 3: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Öfke Kontrolü, Öfke Kontrolü, Zaman ve Stres Zaman ve Stres Kontrolü...Kontrolü...

“ “Herkes kızabilir, bu Herkes kızabilir, bu kolaydır. Ancak doğru kolaydır. Ancak doğru insana, doğru ölçüde, insana, doğru ölçüde, doğru zamanda, doğru doğru zamanda, doğru nedenle ve doğru nedenle ve doğru şekilde kızmak, işte bu şekilde kızmak, işte bu kolay değildir.”kolay değildir.”

Aristoteles, Nikomakus Aristoteles, Nikomakus EtiğiEtiği 33

Page 4: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İletişim sözcüğünün kökeni Batı dillerindeki İletişim sözcüğünün kökeni Batı dillerindeki COMMUNICATION sözcüğü, latincedeki COMMUNICATION sözcüğü, latincedeki COMMUNIS sözcüğüne dayanmaktadır. COMMUNIS sözcüğüne dayanmaktadır.

Communis; benzeşenlerin oluşturduğu ortaklık ya Communis; benzeşenlerin oluşturduğu ortaklık ya da topluluk anlamına gelmektedir. da topluluk anlamına gelmektedir.

İletişim; bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma İletişim; bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir.sürecidir.

44

Page 5: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Genel anlamda iletişimin Genel anlamda iletişimin gerçekleşmesi için gerçekleşmesi için iki iki etmenetmen gereklidir. gereklidir.

Örneğin iki insan, iki Örneğin iki insan, iki hayvan, iki makina ya da hayvan, iki makina ya da bir hayvan bir insan bir hayvan bir insan gibi ...gibi ...

Ve ayrıca bir de Ve ayrıca bir de iletiileti...... Bir başka deyişle Bir başka deyişle bir alıcı, bir verici ve bir ileti bir alıcı, bir verici ve bir ileti

zorunludur.zorunludur.55

Page 6: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İletişim; İletişim;

birbirlerine ortamlarındaki olaylarla ilgili birbirlerine ortamlarındaki olaylarla ilgili değişimleri haber veren, bilgi aktaran değişimleri haber veren, bilgi aktaran benzer duygu ve düşüncelere sahip benzer duygu ve düşüncelere sahip insanların bir topluluk ya da toplum insanların bir topluluk ya da toplum içerisinde gerçekleştirdikleri içerisinde gerçekleştirdikleri duygu, duygu, düşünce, tutum, bilgi düşünce, tutum, bilgi aktarımıdır. aktarımıdır.

66

Page 7: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İleti alışverişi anlamında iletişim tüm canlılar İleti alışverişi anlamında iletişim tüm canlılar dünyasında gözlenir; ancak, yalnız insanlar dünyasında gözlenir; ancak, yalnız insanlar arasında göstergeler aracılığıyla duygu, düşünce, arasında göstergeler aracılığıyla duygu, düşünce, bilgi biriktirilip aktarılması söz konusudur.bilgi biriktirilip aktarılması söz konusudur.

İletişim, İletişim,

-siyasette, -siyasette,

-törelerde, -törelerde,

-gelenekte, -gelenekte,

-sanatta, -sanatta,

-mimaride kısaca her alanda kendini göstermektedir.-mimaride kısaca her alanda kendini göstermektedir. İletişim bireyler için İletişim bireyler için vazgeçilmez, olmazsa vazgeçilmez, olmazsa

olmazdır.olmazdır.

77

Page 8: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

2.4. İletişim Nasıl Oluşuyor?İletişimin oluşumu iki aşamada gerçekleşiyor. Bireyin kendi kendiyle olan iletişimi – Kişi içi iletişim Bireyin çevresiyle olan iletişimi – Kişilerarası .... İletişim

Birincisi, bireye herhangi bir ileti geldiği zaman yaşam deneyimleri ve o andaki gereksinimlerini gözönüne getirir; bunları değerlendirir ve geçmişteki deneyimlerine göre kendi iç dürtüleri ile dış koşulları karşılaştırır.

Sonra uygun biçimde hareket etmeye karar verir ve kendisine doyum vereceğine inandığı anlamlı kişiyi yani alıcıyı saptar. Alıcının saptanması ve iletinin ona aktaımı ikinci oluşum aşamasını başlatır.

Örneğin: Arkadaşı Ayşe'ye "Bu hafta sonu tiyatroya gidelim mi?" diye bir mesaj ilettiğindeAyşe bir hafta önce de aynı mesajı aldığını ve durakta saatlerce o günrandevusuna gelmeyen arkadaşını beklediğini düşünür. Aynı sonucun tekraroluşabilme olasılığını da değerlendirerek kendi kendine "durakta zaman harcamaktansaevde ders çalışmak daha iyi" kararına varır ve arkadaşına "yapılacakçok işim var, bir başkası ile gidebilirsen iyi olur" mesajını iletir.

Ayşe'nin mesajı arkadaşına iletmesi ile ikinci oluşum aşaması başlar. İkinci aşamadagönderilen mesaj önem taşır.

88

Page 9: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Mesajın iki önemli bölümü vardır:

■ İçerik (content)- göze çarpan, görünen

■ Amaçlanan-Niyet edilen - Kastedilen (Intent) -mesajın özü

http://www.aof.anadolu.edu.tr/kitap/EHSM//1208/unite04.pdf 99

Page 10: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kaynağın (verici) kendi kendi ile iletişimi (algılama, karar verme, değerlendirme, mesaj iletme) ne kadar sağlıklı ise o kadar açık, başarılı ve etkili olacaktır.

Başarılı bir iletişimde alıcı, mesajın içeriği kadar kastedileni de (niyet) doğru olarak algılamaktır.

1010

Page 11: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

•İletişim bilindiği üzere bir toplumsallaşma sürecidir.

•Bireyin gerek kişilerarası gerek toplumla ilişkilerini sağlayan bir süreçtir.

•İletişimin toplumsal yanını öne çıkaran bu yöntem beraberinde kültür olgusunu da getirmektedir.

•Kültür; insan topluluklarına kimliklerini veren ve onları birbirlerinden ayırteden özelliklerinin toplamı olarak tanımlanır.

1111

Page 12: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

1212

Page 13: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

1313

Page 14: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İLETİŞİMİN SINIFLANDIRILMASIİLETİŞİMİN SINIFLANDIRILMASI

İletişimin niteliği bakımından;İletişimin niteliği bakımından;

A)Toplumsal ilişkiler sistemi olarakA)Toplumsal ilişkiler sistemi olarakKişi-içiKişi-içi

KişilerarasıKişilerarasıGrup iletişimiGrup iletişimiÖrgüt iletişimiÖrgüt iletişimiToplumsalToplumsalToplumlararasıToplumlararası

B)Grup ilişkilerinin yapısına göreB)Grup ilişkilerinin yapısına göreYatayYatayDikey/biçimselDikey/biçimsel

C)Kullanılan kanala ve araca göreC)Kullanılan kanala ve araca göreGörselGörselGörsel-işitselGörsel-işitselİşitselİşitselDokunmaylaDokunmaylaKitle iletişimiKitle iletişimiDoğal/yapay araçlarlaDoğal/yapay araçlarla

D)Kullanılan koda göreD)Kullanılan koda göreSözlüSözlüYazılıYazılıSözsüzSözsüz

E)Zaman ve uzam boyutuna göreE)Zaman ve uzam boyutuna göreYüzyüzeYüzyüzeUzaktanUzaktan

1414

Page 15: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI İLETİŞİMKİŞİLERARASI İLETİŞİM Kaynağını ve hedefini insanların Kaynağını ve hedefini insanların

oluşturduğu iletişim türü. oluşturduğu iletişim türü. 2 kişi arasında geçen iletişim biçimi. (7 2 kişi arasında geçen iletişim biçimi. (7

kişiye kadar olabilir. Ancak 2 hep sabittir.)kişiye kadar olabilir. Ancak 2 hep sabittir.) Kaynak ve alıcı arasında Kaynak ve alıcı arasında zaman ve mekan zaman ve mekan

birliğininbirliğinin bulunması durumunda oluşmaktadır. bulunması durumunda oluşmaktadır. Kimi zaman yalnız biri yeterlidir.Kimi zaman yalnız biri yeterlidir.

Kişilerarası iletişime katılanlar belli bir Kişilerarası iletişime katılanlar belli bir yakınlık içinde yakınlık içinde yüzyüzeyüzyüze olmalıdır. olmalıdır.

İletiler sözlü/sözsüz niteliktedir.İletiler sözlü/sözsüz niteliktedir.

1515

Page 16: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerin “kendi adlarına” belli bir toplumsal Kişilerin “kendi adlarına” belli bir toplumsal role ya da kimliğe bürünmeksizin role ya da kimliğe bürünmeksizin gerçekleştirdikleri iletişim biçimidir.gerçekleştirdikleri iletişim biçimidir.

(Trafik polisi ve yaya arasında toplumsal (Trafik polisi ve yaya arasında toplumsal iletişim vardır; kişilerarası iletişim değil)iletişim vardır; kişilerarası iletişim değil)

1616

Page 17: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişim kişisel ve psikolojik Kişilerarası iletişim kişisel ve psikolojik nitelikli bir bilgi alış verişidir. Ancak trafik nitelikli bir bilgi alış verişidir. Ancak trafik polisine “kusura bakma abi, görmedim” polisine “kusura bakma abi, görmedim” diyen sürücünün iletişimi kişilerarası diyen sürücünün iletişimi kişilerarası iletişime kayar (Yakınlık)iletişime kayar (Yakınlık)

Mektuplaşma, bakışma, telefon etme de Mektuplaşma, bakışma, telefon etme de kişilerarası iletişimdir!kişilerarası iletişimdir!

1717

Page 18: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİM IIİLETİŞİM II

(16.10.2012)(16.10.2012)

1818

Page 19: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

SORUN NE?SORUN NE? HİÇ...HİÇ... SORUN NE ANLATSORUN NE ANLAT YOK BİŞEYYOK BİŞEY TAMAMTAMAM TAMAM O ZAMAN...TAMAM O ZAMAN...

1919

Page 20: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişim nedir?Kişilerarası iletişim nedir? Örgütsel İletişim üzerine çalışan Örgütsel İletişim üzerine çalışan

iletişimbilimci Clampitt’e göre iletişimde;iletişimbilimci Clampitt’e göre iletişimde; Ok yaklaşımıOk yaklaşımı, iletişimin daha çok, , iletişimin daha çok, hedefe hedefe

yöneltilmiş bir ok yöneltilmiş bir ok gibi olduğu ve herşeyden gibi olduğu ve herşeyden önce önce göndericinin becerilerigöndericinin becerilerine dayanan ne dayanan tek tek yönlü bir eylem yönlü bir eylem olarak görüldüğü bir olarak görüldüğü bir yaklaşımdır. Doğrusal modeldir; yaklaşımdır. Doğrusal modeldir; Amaç:Amaç: etkili ifade = etkili iletişim etkili ifade = etkili iletişim Dinleyici aşırı edilgendir. Dinleyici aşırı edilgendir.

VERİCİ KANAL ALICI VERİCİ KANAL ALICI

GÜRÜLTÜGÜRÜLTÜ

2020

Page 21: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Döngüsel yaklaşımDöngüsel yaklaşım, , iletişim iletişim çift yönlü çift yönlü olarak olarak görülür ve yanıtın yerine görülür ve yanıtın yerine geribildirimi, içeriğin geribildirimi, içeriğin yerine ilişkiyi, yerine ilişkiyi, düzanlamın yerine yan düzanlamın yerine yan anlamı ve boyun eğme anlamı ve boyun eğme ve kabullenme yerine ve kabullenme yerine “anlamayı” vurgular. “anlamayı” vurgular.

AmaçAmaç: :

Anlama = Etkili İletişimAnlama = Etkili İletişim

2121

Page 22: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

ANCAK;ANCAK; Dans olarak iletişim Dans olarak iletişim yaklaşımında, eşlerin yaklaşımında, eşlerin

ikili ilişkilerde dans eder gibi, hareketlerini ikili ilişkilerde dans eder gibi, hareketlerini uyumlaştırmak zorunda olduklarını, uyumlaştırmak zorunda olduklarını, karşılıklı anlayış ve hoşgörü gerekli olduğu karşılıklı anlayış ve hoşgörü gerekli olduğu üzerinde durulmaktadır.üzerinde durulmaktadır.

2222

Page 23: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişim Kişilerarası iletişim her zaman iki her zaman iki yönlüdür.yönlüdür.

Kişilerarası iletişim sürecinde mutlaka bir Kişilerarası iletişim sürecinde mutlaka bir niyet, bir amaç vardır.niyet, bir amaç vardır.

Yüzyüze iletişim önemlidir.Yüzyüze iletişim önemlidir. Bireylerin kişisel özellikleri ve toplumsal Bireylerin kişisel özellikleri ve toplumsal

rolleri de yansıtılmalıdır.rolleri de yansıtılmalıdır.

Örneğin iki arkadaşın sohbeti ya da Örneğin iki arkadaşın sohbeti ya da tartışması; ana-baba-çocuk iletişimi; gibi...tartışması; ana-baba-çocuk iletişimi; gibi...

2323

Page 24: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Rollerin yansıtımı konusunda, “katı” ve Rollerin yansıtımı konusunda, “katı” ve “sert” biçimde rollerimizin karşı taraftan “sert” biçimde rollerimizin karşı taraftan benimsenmesini değil, bizi karşıdakinin benimsenmesini değil, bizi karşıdakinin tanıması, bizim özelliklerimizi bilmesidir. tanıması, bizim özelliklerimizi bilmesidir. Yoksa “rollerin yansıtımı” ilişkiler açısından Yoksa “rollerin yansıtımı” ilişkiler açısından son derece zarar verici olabilir. son derece zarar verici olabilir.

2424

Page 25: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişimdeKişilerarası iletişimde

-Karşılıklı güven-Karşılıklı güven

-Kişilerin birbirini -Kişilerin birbirini tanıması ve kişilerin kendilerinin tanıması ve kişilerin kendilerinin karşıdakine açmalarıkarşıdakine açmaları

-Karşılıklı hoşlanma, -Karşılıklı hoşlanma, ilginin oluşmasıilginin oluşması

-Zorunlulukların, -Zorunlulukların, yaptırımların olmaması (ders yaptırımların olmaması (ders aldığınız kişinin size “nasılsın” aldığınız kişinin size “nasılsın” demesi zorunluktan ise demesi zorunluktan ise iletişimden söz edilemez.) iletişimden söz edilemez.)

-Yalnızca ileti aktarımı -Yalnızca ileti aktarımı değil, anlamın da aktarımı değil, anlamın da aktarımı önem kazanırönem kazanır

2525

Page 26: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İLETİŞİM ENGELLERİİLETİŞİM ENGELLERİ

GÜRÜLTÜ:GÜRÜLTÜ: İletişim İletişim sürecinde verici sürecinde verici tarafından aktarılan, tarafından aktarılan, yöneltilen iletilerde verici yöneltilen iletilerde verici ve alıcı arasında ve alıcı arasında

--önceden önceden düşünülmemiş, düşünülmemiş,

-istenmeyen, -istenmeyen,

-amaçlanmayan -amaçlanmayan engellerleengellerle karşılaşılması. karşılaşılması.

2626

Page 27: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

GÜRÜLTÜ TÜRLERİGÜRÜLTÜ TÜRLERİ

-Fiziksel nitelikli-Fiziksel nitelikli (Uçak sesi, televizyon, (Uçak sesi, televizyon, Radyo sesi, silik yazı vb.)Radyo sesi, silik yazı vb.)-Fizyo-nörolojik nitelikli-Fizyo-nörolojik nitelikli (Duyularda (Duyularda bozukluk, açlık, yorgunluk vb.)bozukluk, açlık, yorgunluk vb.)-Psikolojik nitelikli-Psikolojik nitelikli (Heyecan, sinirlilik, (Heyecan, sinirlilik, gerginlik, korku vb.)gerginlik, korku vb.)-Toplumsal-ekinsel nitelikli-Toplumsal-ekinsel nitelikli (Bilgi, deneyim, (Bilgi, deneyim,

yaş, toplumsal konum farkı vb.)yaş, toplumsal konum farkı vb.)

2727

Page 28: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İLETİŞİMİ DAHA ETKİN KILAN İLETİŞİMİ DAHA ETKİN KILAN ETMENLERETMENLER

Kaynağın uzmanlık alanı ve güvenirliği;Kaynağın uzmanlık alanı ve güvenirliği; Zeka ve ikna edilebilirlilik düzeyi;Zeka ve ikna edilebilirlilik düzeyi; Alıcının yararına bir bilgi aktarımıAlıcının yararına bir bilgi aktarımı Pekiştirme;Pekiştirme; Sevgi;Sevgi; Özdeşleşme;Özdeşleşme; Korku;Korku; Yineleme;Yineleme; İki yönlü (Olumlu/Olumsuz) düşünce aktarımı;İki yönlü (Olumlu/Olumsuz) düşünce aktarımı; Varolan tutumda çelişki yaratma.Varolan tutumda çelişki yaratma.

2828

Page 29: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

ETKİLİ İLETİŞİM Kurabilmek İçin,ETKİLİ İLETİŞİM Kurabilmek İçin, Doğru yer, doğru zaman ve doğru kişiye, doğru iletiyle Doğru yer, doğru zaman ve doğru kişiye, doğru iletiyle

yönelmek (4D Kuralı)yönelmek (4D Kuralı)(Uygun İletiyi Oluşturmak-Hedef Kitleyi Tanımak)(Uygun İletiyi Oluşturmak-Hedef Kitleyi Tanımak)

İletişimde İletişimde - Nereden başlayacağımızı bilmek, Amacımızı belirlemek;- Nereden başlayacağımızı bilmek, Amacımızı belirlemek; Destekleyici Olmak;Destekleyici Olmak; Eleştirel Olmamak;Eleştirel Olmamak; Doğal Olmak;Doğal Olmak; Açık Düşünceli Olmak;Açık Düşünceli Olmak; Kararlı Olmak;Kararlı Olmak;

ÖNEMLİDİR.ÖNEMLİDİR.

2929

Page 30: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİM III İLETİŞİM III

23.10.201223.10.2012

3030

Page 31: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişimin diğer iletişim Kişilerarası iletişimin diğer iletişim biçimlerinden farkıbiçimlerinden farkı

Kişilerarası iletişimi tanımlamanın tek yolu onu Kişilerarası iletişimi tanımlamanın tek yolu onu diğer iletişim biçimleriyle karşılaştırmaktır. diğer iletişim biçimleriyle karşılaştırmaktır. Böylelikle kişilerarasındaki yakınlığı/uzaklığı daha Böylelikle kişilerarasındaki yakınlığı/uzaklığı daha iyi anlayabiliriz.iyi anlayabiliriz.

Kişilerarası iletişimin diğer iletişim biçimlerinden Kişilerarası iletişimin diğer iletişim biçimlerinden farkı: farkı:

- - En az iki kişiyle gerçekleşmesiEn az iki kişiyle gerçekleşmesi

- - Bu kişiler birbirine oldukça yakınlık, samimiyet Bu kişiler birbirine oldukça yakınlık, samimiyet bulunmasıbulunması

-- İletişim sürecinde alınan geribildirim anlıktır, İletişim sürecinde alınan geribildirim anlıktır, anındadır.anındadır. 3131

Page 32: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişim sürecinde katılımcılar arasındaki Kişilerarası iletişim sürecinde katılımcılar arasındaki ilişkiler farklılaşmaktadır. ilişkiler farklılaşmaktadır.

Örneğin hiç kuşkusuz, bir satıcı ve bir arkadaşımızla Örneğin hiç kuşkusuz, bir satıcı ve bir arkadaşımızla aramızda kurduğumuz iletişim farklıdır. Bu durumda aramızda kurduğumuz iletişim farklıdır. Bu durumda kişilerarası iletişimin etkinliği açısından katılımcıların kişilerarası iletişimin etkinliği açısından katılımcıların birbirlerini “belli bir süredir” tanıyor olmalar gerekmektedir.birbirlerini “belli bir süredir” tanıyor olmalar gerekmektedir.

Kişilerarası iletişim süreciyle ilgili iletişimbilimcilerin Kişilerarası iletişim süreciyle ilgili iletişimbilimcilerin geliştirdiği ve/ya da benimsediği görüş ve bakış açıları geliştirdiği ve/ya da benimsediği görüş ve bakış açıları vardır: vardır: İletişim araştırmalarıyla ilgili bakış açısıİletişim araştırmalarıyla ilgili bakış açısı İnsan İlişkilerinin Gelişimi ile ilgili “Gelişimsel Bakış İnsan İlişkilerinin Gelişimi ile ilgili “Gelişimsel Bakış

Açısı”: Açısı”:

(Mark Knapp - İlişki Aşamalama Modeli; (Mark Knapp - İlişki Aşamalama Modeli;

Steve Duck - İlişki Süzgüleme ModeliSteve Duck - İlişki Süzgüleme Modeli

Mark Knapp - İlişki Sona Erdirme Modeli)Mark Knapp - İlişki Sona Erdirme Modeli)3232

Page 33: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası İletişimin GelişimiKişilerarası İletişimin Gelişimi Mark Knapp’ın «İlişkilerin Aşamalanması Modeli» Mark Knapp’ın «İlişkilerin Aşamalanması Modeli»

İnsan ilişkilerinin gelişimini İnsan ilişkilerinin gelişimini anlamak için anlamak için Mark Knapp’ın Mark Knapp’ın (1938) İlişki Aşamalama Modeli’ne(1938) İlişki Aşamalama Modeli’ne bakmak gerekmektedir. bakmak gerekmektedir.

Knapp geliştirdiği modelde Knapp geliştirdiği modelde kişilerarası ilişkileri türlere kişilerarası ilişkileri türlere ayırmıştır: ayırmıştır:

-romantik ikili, -romantik ikili,

-arkadaş, -arkadaş,

-iş ortağı, -iş ortağı,

-oda arkadaşı gibi. -oda arkadaşı gibi.

3333

Page 34: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Knapp «İlişkilerin Aşamalanması Knapp «İlişkilerin Aşamalanması Modeli»Modeli»

Başlangıç AşamasıBaşlangıç Aşaması Çok kısa bir Çok kısa bir dönemdir. 10-15 saniye arasındadır. dönemdir. 10-15 saniye arasındadır. Bu aşamada bireyler birbirleriyle ilgili Bu aşamada bireyler birbirleriyle ilgili olumlu izlenimler edinmeye çalışırlar.olumlu izlenimler edinmeye çalışırlar. Deneme AşamasıDeneme AşamasıBireyler soru sorarak bilgi toplarlar ve iletişimin sürüp sürmeyeceğine karar verirler. Birçok ilişki bu aşamada biter.Bireyler soru sorarak bilgi toplarlar ve iletişimin sürüp sürmeyeceğine karar verirler. Birçok ilişki bu aşamada biter.

3434

Page 35: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Yoğunlaşma Yoğunlaşma AşamasıAşamasıBireylerin Bireylerin kendi kendilerine kendi kendilerine karşısındaki kişiye karşısındaki kişiye açılmaları, kendini açılmaları, kendini tanıtmaları bu tanıtmaları bu aşamadadır. aşamadadır.

İletişim daha az İletişim daha az biçimsel(formel)dir. biçimsel(formel)dir. Aralarında iletişimin Aralarında iletişimin sürmesiyle ilgili sürmesiyle ilgili anlaşmalar anlaşmalar oluştururlar.oluştururlar.

3535

Page 36: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Bütünleşme AşamasıBütünleşme AşamasıBu aşamada Bu aşamada bireyler “ayrılmaz ikili” durumuna bireyler “ayrılmaz ikili” durumuna gelmişlerdir. Birlikte birşeyler gelmişlerdir. Birlikte birşeyler yaparlar ve diğer insanlarda onların yaparlar ve diğer insanlarda onların “ikili” olduğunun ayırdına varırlar.“ikili” olduğunun ayırdına varırlar.

Zincirlenme, Kenetlenme Zincirlenme, Kenetlenme AşamasıAşamasıBu aşamada kimi Bu aşamada kimi biçimsel, kimi zaman yasal biçimsel, kimi zaman yasal anlaşmalar yapılır. Örneğin anlaşmalar yapılır. Örneğin “evlilik”, “kan kardeşi olma” gibi. “evlilik”, “kan kardeşi olma” gibi. Çok az ilişki bu aşamaya Çok az ilişki bu aşamaya ulaşmaktadır. ulaşmaktadır.

3636

Page 37: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası İletişimde Temel Kişilerarası İletişimde Temel Davranış BiçimleriDavranış Biçimleri

İlişkilerde iki temel davranış biçimi vardır: İlişkilerde iki temel davranış biçimi vardır:

--BaskınBaskın ve ve TeslimiyetçiTeslimiyetçi. . Baskın ilişkiBaskın ilişki, sıklıkla ilişkide üstünlük sağlamayı ifade ederken; , sıklıkla ilişkide üstünlük sağlamayı ifade ederken; Teslimiyetçi ilişkiTeslimiyetçi ilişki, ilişkide uysallığa gönderme yapmaktadır., ilişkide uysallığa gönderme yapmaktadır.

Ancak ilişkilerde en iyi ve etkili davranış biçimi “Ancak ilişkilerde en iyi ve etkili davranış biçimi “dengelidengeli” olanıdır. Bu ” olanıdır. Bu davranış biçiminde iki ilişki biçiminin birbirini tamamladığı ve bütünlediği davranış biçiminde iki ilişki biçiminin birbirini tamamladığı ve bütünlediği görülmektedir -biri otoriterken diğeri ise teslimiyetçi ve edilgendir- ve bu görülmektedir -biri otoriterken diğeri ise teslimiyetçi ve edilgendir- ve bu nedenle ilişki her iki taraf içinde tatmin edicidir (nedenle ilişki her iki taraf içinde tatmin edicidir (Dengeli ilişkiDengeli ilişki))

Kimi dengeli olmayan ilişki biçimlerinde ise; ya her iki tarafta otoriterdir Kimi dengeli olmayan ilişki biçimlerinde ise; ya her iki tarafta otoriterdir ya da pasiftir (edilgendir). İlişkilerde sorunlar bireylerin kendilerini ya da pasiftir (edilgendir). İlişkilerde sorunlar bireylerin kendilerini ilişkide otoriter ya da teslimiyetçi rolü üstlenen kişi tarafından tuzağa ilişkide otoriter ya da teslimiyetçi rolü üstlenen kişi tarafından tuzağa düşürüldüğünü duyumsadığı zaman ortaya çıkabilir. düşürüldüğünü duyumsadığı zaman ortaya çıkabilir.

İlişkilerde esneklik her iki tarafın ilişkiden tatmin olmasına yardımcı İlişkilerde esneklik her iki tarafın ilişkiden tatmin olmasına yardımcı olabilir. olabilir. 3737

Page 38: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Baskın TeslimiyetçiBaskın Teslimiyetçi

3838

Page 39: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Üçüncü tür ilişki ve davranış modeli Üçüncü tür ilişki ve davranış modeli ise ise sarmal model’sarmal model’dirdir..

Bir sarmal ilişki biçiminde eşlerden Bir sarmal ilişki biçiminde eşlerden birinin davranışı diğerinin birinin davranışı diğerinin davranışlarını etkiler. davranışlarını etkiler.

Bu ilişkide eşlerden biri ilişkinin diğeri Bu ilişkide eşlerden biri ilişkinin diğeri için tatminkar olmasını sağlayabilir, için tatminkar olmasını sağlayabilir, yani ilişki olumlu bir gelişme yani ilişki olumlu bir gelişme gösterebilir. gösterebilir.

Bu durumun tersi de söz konusudur. Bu durumun tersi de söz konusudur. Eğer ilişkide eşlerden birinin iletişimi Eğer ilişkide eşlerden birinin iletişimi tatminsizliği beraberinde getiriyorsa, tatminsizliği beraberinde getiriyorsa, bu defa sarmal ilişki gerileyebilir. bu defa sarmal ilişki gerileyebilir.

Bu tür gerileyen bir ilişki biçimini Bu tür gerileyen bir ilişki biçimini sonlandırmanın yolu, iki bireyinde sonlandırmanın yolu, iki bireyinde açık bir iletişim kurmalarına açık bir iletişim kurmalarına bağlıdır.bağlıdır.

3939

Page 40: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Sarmal İlişkiSarmal İlişki

4040

Page 41: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Son ilişki ve davranış modeli ise; Son ilişki ve davranış modeli ise; bağımlı ilişki bağımlı ilişki ve ve bağımlı olmayan ilişkibağımlı olmayan ilişkidirdir. .

Bağımlı ilişkideBağımlı ilişkide bireylerden biri kendisini herhangi bireylerden biri kendisini herhangi bir şey için diğer kişiye bağlı görür. Bu nedenle de bir şey için diğer kişiye bağlı görür. Bu nedenle de birey ilişkide diğer kişinin düşüncelerini paylaşılır birey ilişkide diğer kişinin düşüncelerini paylaşılır ve yaptıklarını onaylar. (Teslimiyetçi davranış ve yaptıklarını onaylar. (Teslimiyetçi davranış biçiminden farkı: Paylaşım ve onaylama)biçiminden farkı: Paylaşım ve onaylama)

Bağımlı olmayan ilişkiBağımlı olmayan ilişki biçiminde ise; birey kendini biçiminde ise; birey kendini diğer kişiye bağımlı görmez. Bu nedenle de çoğu diğer kişiye bağımlı görmez. Bu nedenle de çoğu zaman diğer kişi ile aynı düşünceyi paylaşmaz. zaman diğer kişi ile aynı düşünceyi paylaşmaz. (Özgür hissetme)(Özgür hissetme)

4141

Page 42: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Bağımlı İlişki Bağımlı Olmayan İlişkiBağımlı İlişki Bağımlı Olmayan İlişki

4242

Page 43: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Onaylamama ve Reddetme Onaylamama ve Reddetme Biçimleri Biçimleri

Ne zaman birisiyle iletişim kursak kendimizi Ne zaman birisiyle iletişim kursak kendimizi karşımızdaki tarafından reddedilmeye açmış karşımızdaki tarafından reddedilmeye açmış oluruz. Karşımızdaki birey bizim söylediklerimizi oluruz. Karşımızdaki birey bizim söylediklerimizi kabul edebilir ya da reddedebilir. kabul edebilir ya da reddedebilir.

OnaylamaOnaylama karşımızdaki bireyin “varlığını kabul karşımızdaki bireyin “varlığını kabul etmemizle”, “iki kişinin yakın olmasıyla”, etmemizle”, “iki kişinin yakın olmasıyla”, “karşımızdakinin bize bir anlam ifade etmesiyle”, “karşımızdakinin bize bir anlam ifade etmesiyle”, “karşımızdakinin deneyim ve düşüncelerinin “karşımızdakinin deneyim ve düşüncelerinin değer taşımasıyla” yakından ilgilidir.değer taşımasıyla” yakından ilgilidir.

4343

Page 44: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Araştırmacı Dr.Evelyn SieburgAraştırmacı Dr.Evelyn Sieburg, ilişkide , ilişkide karşımızdakini onaylamamanın da bir karşımızdakini onaylamamanın da bir biçiminin olmasından söz etmiştir. biçiminin olmasından söz etmiştir. Karşımızdakini onaylamamayı; kişinin Karşımızdakini onaylamamayı; kişinin ilişkideki diğer birey tarafından ilişkideki diğer birey tarafından reddedilmesini, 7 farklı biçimde reddedilmesini, 7 farklı biçimde tanımlamıştır:tanımlamıştır:

4444

Page 45: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Küçümsemek:Küçümsemek: Karşısındaki Karşısındaki kişiyi küçük görmek.kişiyi küçük görmek.

Sözünü KesmekSözünü Kesmek: Diğer kişinin : Diğer kişinin iletisini kısa kesmek.iletisini kısa kesmek.

4545

Page 46: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

İlgisizlikİlgisizlik: Karşıdaki kişiye onun : Karşıdaki kişiye onun anlattıklarıyla ilgisiz bir yanıt vermek.anlattıklarıyla ilgisiz bir yanıt vermek.

Kısa YanıtlarKısa Yanıtlar: Diğer kişinin iletisine kısa bir : Diğer kişinin iletisine kısa bir biçimde yanıtlamak.biçimde yanıtlamak.

Resmi DurmaResmi Durma: Resmi bir dille yanıt : Resmi bir dille yanıt vermek.vermek.

UyumsuzlukUyumsuzluk: Düzensiz yanıtlar vererek : Düzensiz yanıtlar vererek anlaşılması güç iletiler göndermek.anlaşılması güç iletiler göndermek.

BağlantısızlıkBağlantısızlık: Birbirleriyle çelişik, : Birbirleriyle çelişik, karşımızdakinin aktardığı ile bağlantısı karşımızdakinin aktardığı ile bağlantısı olmayan sözlü ve sözlü olmayan iletiler olmayan sözlü ve sözlü olmayan iletiler vermek.vermek.

4646

Page 47: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİM IV İLETİŞİM IV

MARK KNAPP’IN İLİŞKİ SONA MARK KNAPP’IN İLİŞKİ SONA ERDİRME MODELİERDİRME MODELİ

30.10.201230.10.2012

4747

Page 48: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Ayrım YapmaAyrım Yapma Sınırlama (Eşlerin birbirlerine sınır Sınırlama (Eşlerin birbirlerine sınır

koymaları)koymaları) Çökme (Tartışmalar azalır)Çökme (Tartışmalar azalır) Kaçınma (Ayrılma)Kaçınma (Ayrılma) Sona ErdirmeSona Erdirme

4848

Page 49: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KNAPP’IN İLİŞKİ SONA ERDİRME KNAPP’IN İLİŞKİ SONA ERDİRME MODELİMODELİ

Ayrım YapmaAyrım Yapma

Bu aşamada tarafla “biz” yerine “ben” i Bu aşamada tarafla “biz” yerine “ben” i vurgularlar. vurgularlar.

Başka bir ,bireyler bağımsızlıklarına sahip Başka bir ,bireyler bağımsızlıklarına sahip çıkarlar. Değişik hobiler ve etkinlikler çıkarlar. Değişik hobiler ve etkinlikler geliştirebilirler. geliştirebilirler.

İlişki ayrışmayı sürdürebilir ya da bu İlişki ayrışmayı sürdürebilir ya da bu aşama çiftlerin ilişki durumunu aşama çiftlerin ilişki durumunu irdelemelerine bir işaret oluşturabilir.irdelemelerine bir işaret oluşturabilir.

4949

Page 50: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

SınırlamaSınırlama

Çiftin ilişkisi bu aşamada çok azalır. Çiftin ilişkisi bu aşamada çok azalır.

Belirli tartışma konularını göz ardı etme Belirli tartışma konularını göz ardı etme eğilimi gösterirler. eğilimi gösterirler.

Dışa karşı çift normal görünür. Dışa karşı çift normal görünür.

Ancak iki taraf arasında ilişkinin Ancak iki taraf arasında ilişkinin tartışılması ve daha olumlu bir düzene tartışılması ve daha olumlu bir düzene döndürülmesi konusunda girişimler olabilir.döndürülmesi konusunda girişimler olabilir.

5050

Page 51: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

ÇökmeÇökme Bu aşama süresince bireyler ilişki konusunda tartışmadan Bu aşama süresince bireyler ilişki konusunda tartışmadan kaçınırlar. kaçınırlar. Çünkü diğerinin ne söyleyeceğini bildiklerini düşünürler. Çünkü diğerinin ne söyleyeceğini bildiklerini düşünürler. Başkaları bir bozukluk olduğunun farkına varmaya başlar. Başkaları bir bozukluk olduğunun farkına varmaya başlar.

5151

Page 52: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KaçınmaKaçınma

Bu aşamada Bu aşamada çiftler fiziksel çiftler fiziksel anlamda anlamda birbirlerinden birbirlerinden kaçınmaya kaçınmaya başlarlar. başlarlar.

Bireyler tartışma Bireyler tartışma fırsatlarını da en fırsatlarını da en aza indirirler.aza indirirler.

5252

Page 53: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Sona ErdirmeSona Erdirme

Bu ilişkinin son aşamasıdır. Bu ilişkinin son aşamasıdır.

Bu son, bir okulun dönem sununda oda Bu son, bir okulun dönem sununda oda arkadaşlarının ayrılması gibi doğal olarak arkadaşlarının ayrılması gibi doğal olarak da olabilir ya da boşanmada olduğu gibi da olabilir ya da boşanmada olduğu gibi bir hüküm sonunda da olabilir. bir hüküm sonunda da olabilir.

İlişkinin sona ermesi olumlu ya da olumsuz İlişkinin sona ermesi olumlu ya da olumsuz gelişebilir.gelişebilir.

5353

Page 54: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI KİŞİLERARASI İLETİŞİM VİLETİŞİM V

Etkili Kişilerarası İletişim İçin Etkili Kişilerarası İletişim İçin

Kendini AçmakKendini Açmak

06.11.201206.11.2012

5454

Page 55: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

ETKİLİ KİŞİLERARASI ETKİLİ KİŞİLERARASI İLETİŞİMİLETİŞİM

Kaynağın, hedefe(Alıcıya) gönderdiği ileti Kaynağın, hedefe(Alıcıya) gönderdiği ileti aracılığıyla amaçladığı sonuçlara ulaşabilmesi aracılığıyla amaçladığı sonuçlara ulaşabilmesi ve geribildirimin gerçekleşmesi etkili bir iletişim ve geribildirimin gerçekleşmesi etkili bir iletişim biçiminin temel yapı taşını oluşturmaktadır. biçiminin temel yapı taşını oluşturmaktadır.

Etkili kişilerarası iletişimde, hedefin tutum ve Etkili kişilerarası iletişimde, hedefin tutum ve davranışlarında istenilen yönde bir değişiklik davranışlarında istenilen yönde bir değişiklik yaratmak yani kaynağın hedefi ikna edebilme yaratmak yani kaynağın hedefi ikna edebilme yetisini ortaya koyabilmesi önem kazanmaktadır. yetisini ortaya koyabilmesi önem kazanmaktadır.

5555

Page 56: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

ETKİLİ KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE ETKİLİ KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İLKELERDİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İLKELER

Destekleyici olmak.Destekleyici olmak.1.1. Yardımsever bir tutum sergilemek.Yardımsever bir tutum sergilemek.2.2. Gerekli yerde karşıdaki kişiyi övmekGerekli yerde karşıdaki kişiyi övmek3.3. Karşınızdaki kişiye cesaret vermek.Karşınızdaki kişiye cesaret vermek.4.4. Sorumluluk vermek.Sorumluluk vermek. Eleştirel Olmamak.Eleştirel Olmamak.1.1. Yargılayıcı olmadan, yapıcı eleştirilerde Yargılayıcı olmadan, yapıcı eleştirilerde

bulunmak.bulunmak.

5656

Page 57: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

"Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk milleti çalışkandır. Türk milleti zekidir... Türk milleti milli birlik ve beraberlik "Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk milleti çalışkandır. Türk milleti zekidir... Türk milleti milli birlik ve beraberlik içerisinde güçlükleri yenmesini bilmiştir… Türk milletinin tarihi bir niteliği de güzel sanatları sevmek ve onda içerisinde güçlükleri yenmesini bilmiştir… Türk milletinin tarihi bir niteliği de güzel sanatları sevmek ve onda

yükselmektir. Türk milletinin büyük millet olduğunu bütün medeniyükselmektir. Türk milletinin büyük millet olduğunu bütün medenialem, az zamanda, bir kere daha tanıyacaktır..."alem, az zamanda, bir kere daha tanıyacaktır..."

"Bizim başka milletlerden hiç bir eksiğimiz yok. Cesuruz, zekiyiz, çalışkanız, Yüksek "Bizim başka milletlerden hiç bir eksiğimiz yok. Cesuruz, zekiyiz, çalışkanız, Yüksek amaçlar uğrunda ölmesini biliriz."amaçlar uğrunda ölmesini biliriz."

"Türk kuvvet ve zekasının yenmediği ve yenemeyeceği güçlük yoktur.""Türk kuvvet ve zekasının yenmediği ve yenemeyeceği güçlük yoktur."

5757

Page 58: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Doğal OlmakDoğal Olmak1.1. Durgun ve resmi olmak yerine, canlı enerjik, Durgun ve resmi olmak yerine, canlı enerjik,

dinamik olmak.dinamik olmak.2.2. Israrcı bir davranış biçimi sergilemekten Israrcı bir davranış biçimi sergilemekten

kaçınmak.kaçınmak.3.3. Güleryüzle canlı bir ses tonuyla konuşmak.Güleryüzle canlı bir ses tonuyla konuşmak. Açık Düşünceli OlmakAçık Düşünceli Olmak1.1. Yeni düşünceleri kısa sürede kavrayabilmek.Yeni düşünceleri kısa sürede kavrayabilmek.2.2. Sabit düşünceli olmamak.Sabit düşünceli olmamak. Kendini AnlatmakKendini Anlatmak1.1. Kişinin kendiyle ilgili karşı tarafa bilgi Kişinin kendiyle ilgili karşı tarafa bilgi

aktarması. aktarması.

5858

Page 59: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

5959

Page 60: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kendini Anlatmak ve BilinçKendini Anlatmak ve Bilinç: :

Kendini başkalarına açmak. Hepimizin içinde Kendini başkalarına açmak. Hepimizin içinde kendini gizleyen bir tarafı vardır. kendini gizleyen bir tarafı vardır.

Johari PenceresiJohari Penceresi Modeli bu durumu tanımlar. Modeli bu durumu tanımlar. 1. Açık (serbest) Alan1. Açık (serbest) Alan2. Kapalı(kör) Alan2. Kapalı(kör) Alan3. Saklı (gizli) Alan3. Saklı (gizli) Alan4. Bilinmeyen (karanlık) Alan4. Bilinmeyen (karanlık) Alan

6060

Page 61: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

1. Açık (serbest) Alan: 1. Açık (serbest) Alan: Başkalarının da bildiği yaşam alanıBaşkalarının da bildiği yaşam alanı

Hem kişinin kendisi hakkında bildiklerini hem de Hem kişinin kendisi hakkında bildiklerini hem de diğerlerinin o birey hakkındaki bildiklerini içermektedir.diğerlerinin o birey hakkındaki bildiklerini içermektedir.

Bu alan, genel olarak kolay gözlemlenebilir, kişinin Bu alan, genel olarak kolay gözlemlenebilir, kişinin anlatmaktan çekinmediği bilgileri kapsar. anlatmaktan çekinmediği bilgileri kapsar.

Sizin bütün bilinçli hareketlerinizi ve ifadelerinizi içerir. Sizin bütün bilinçli hareketlerinizi ve ifadelerinizi içerir.

Örneğin; Örneğin; Kişinin evli ve iki çocuk sahibi olduğunu Kişinin evli ve iki çocuk sahibi olduğunu çevresindekilerin bilmesi çevresindekilerin bilmesi

6161

Page 62: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

2. Kapalı(kör) Alan2. Kapalı(kör) Alan

Kendinize kapalı başkalarına açık olan alan.Kendinize kapalı başkalarına açık olan alan.

Diğerlerinin bildiği ancak kişinin farkına varmadığı Diğerlerinin bildiği ancak kişinin farkına varmadığı bilgileri içerir. bilgileri içerir.

Bazen “kuşkulu” olarak adlandırılan bu tür bilgi, Bazen “kuşkulu” olarak adlandırılan bu tür bilgi, kişinin bir başkası hakkında edindiği izlenimler ve kişinin bir başkası hakkında edindiği izlenimler ve o kişinin davranışlarının yorumlanması ile ilgilidiro kişinin davranışlarının yorumlanması ile ilgilidir

Örneğin; Örneğin; Kişinin kendisinde olduğunu fark Kişinin kendisinde olduğunu fark etmediği rahatsız edici alışkanlıklar. etmediği rahatsız edici alışkanlıklar.

6262

Page 63: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

3. Saklı (gizli) alan3. Saklı (gizli) alan

Başkalarına kapalı, kendinize açık alandır. Başkalarına kapalı, kendinize açık alandır. (Sırlar alanıdır)(Sırlar alanıdır)

Kişinin diğerleri ile paylaşmak istemediği, Kişinin diğerleri ile paylaşmak istemediği, bilinçli olarak gizlemek istediği bilgileri bilinçli olarak gizlemek istediği bilgileri kapsamaktadır.kapsamaktadır.

Kaygılar, korkular, kıskançlık Kaygılar, korkular, kıskançlık duygularıyla duygularıyla ilgili bilgiler bu alanda yer alır. ilgili bilgiler bu alanda yer alır.

6363

Page 64: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

4. Bilinmeyen (karanlık) alan4. Bilinmeyen (karanlık) alan

Başkalarına da kendinize de kapalı olan alan.Başkalarına da kendinize de kapalı olan alan.

Bu alan tanım olarak bilinmez olduğu için, Bu alan tanım olarak bilinmez olduğu için, sadece var olduğunu varsayabilir ve ona sadece var olduğunu varsayabilir ve ona bilinçaltı ya da bilinçdışı gibi isimler bilinçaltı ya da bilinçdışı gibi isimler verebiliriz. verebiliriz.

Rüyalar, uyuşturucu benzeri etkiler ve mistik Rüyalar, uyuşturucu benzeri etkiler ve mistik deneyimleriniz Bilinmeyen Alanının en güçlü deneyimleriniz Bilinmeyen Alanının en güçlü kanıtlarıdır. kanıtlarıdır.

6464

Page 65: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Açık Alan Saklı AlanAçık Alan Saklı Alan

6565

Page 66: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Bilinmeyen Alan Saklı Alan Bilinmeyen Alan Saklı Alan

6666

Page 67: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kapalı Alan Kapalı Alan

6767

Page 68: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Johari penceresi:Johari penceresi: Johari penceresi kendini açma açısından yararlı bir yoldur. Johari penceresi kendini açma açısından yararlı bir yoldur. Johari penceresi senin kendi hakkında ne kadar bilgiye sahip Johari penceresi senin kendi hakkında ne kadar bilgiye sahip

olduğunu ve diğer insanların seninle ilgili ne kadar bildiğini olduğunu ve diğer insanların seninle ilgili ne kadar bildiğini göstermenin iyi bir yoludur. göstermenin iyi bir yoludur.

Açık iletişimden ne kastedildiğini ve iletişimin Açık iletişimden ne kastedildiğini ve iletişimin gerçekleştirilmesinde karşılaşılan sorunların giderilmesi gerçekleştirilmesinde karşılaşılan sorunların giderilmesi yanında, güven sağlama ve danışmanlık sürecinde de yanında, güven sağlama ve danışmanlık sürecinde de kullanılmaktadır. kullanılmaktadır.

Bir başka deyişle Johari Penceresi, 2 veya daha fazla insan Bir başka deyişle Johari Penceresi, 2 veya daha fazla insan arasındaki, kişi tarafından bilinen yani paylaşılan ya da kişinin arasındaki, kişi tarafından bilinen yani paylaşılan ya da kişinin kendi tarafından bilinmeyen , paylaşılmayan iletişimi inceleyen kendi tarafından bilinmeyen , paylaşılmayan iletişimi inceleyen bir yöntemdir. bir yöntemdir.

6868

Page 69: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

  KENDİ HAKKINDA

BİLDİĞİN

KENDİ HAKKINDA

BİLMEDİKLERİN

DİĞERLERİNCE BİLİNEN AÇIK BÖLME:

KENDİ VE DİĞERLERİNCE

BİLİNEN

GÖRÜLMEYEN (KAPALI)

BÖLME:

KENDİNE KAPALI,

DİĞERLERİNCE

GÖRÜLEBİLEN

DİĞERLERİNCE

BİLİNMEYEN

GİZLİ BÖLME:

KENDİNE AÇIK

DİĞERLERİNE KAPALI

BİLİNMEYEN BÖLME:

KENDİ VE DİĞERLERİNCE

BİLİNMEYEN

6969

Page 70: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kendini Açma ve ÖnemiKendini Açma ve Önemi

Kendini açma diğer insanlarla bilgi Kendini açma diğer insanlarla bilgi paylaşmak için yararlı bir strateji olarak paylaşmak için yararlı bir strateji olarak görülür. Bilgi paylaşımıyla insanlarla daha görülür. Bilgi paylaşımıyla insanlarla daha yakın oluruz ve bu bizim kişiler arası yakın oluruz ve bu bizim kişiler arası ilişkilerimizi güçlendirir. ilişkilerimizi güçlendirir.

7070

Page 71: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kendini Açma ve ÖnemiKendini Açma ve Önemi

Kendini açma basit bir biçimde diğer Kendini açma basit bir biçimde diğer insanlarla bilgi paylaşımı değildir. Onun insanlarla bilgi paylaşımı değildir. Onun yerine, bilim adamları kişisel açıklamayı, yerine, bilim adamları kişisel açıklamayı, kendini açmayı diğer insanlarla yani kendini açmayı diğer insanlarla yani normalde bilmedikleri ya da tanımadıkları normalde bilmedikleri ya da tanımadıkları insanlarla bilgi paylaşımı biçiminde insanlarla bilgi paylaşımı biçiminde tanımlamaktadır. Kişinin bilgiyi paylaştığı tanımlamaktadır. Kişinin bilgiyi paylaştığı kişiyle ilgili risk ve tehdit içerir.kişiyle ilgili risk ve tehdit içerir.

7171

Page 72: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KENDİNİ AÇMANIN İŞLEVLERİ:KENDİNİ AÇMANIN İŞLEVLERİ:

Kendini açmanın farklı işlevleri Kendini açmanın farklı işlevleri bulunmaktadır. Bu diğer insanlarla ilgili bilgi bulunmaktadır. Bu diğer insanlarla ilgili bilgi edinmenin yararlı bir yoludur. Çünkü bireyler edinmenin yararlı bir yoludur. Çünkü bireyler tanıdıkları insanların düşündüklerini ve tanıdıkları insanların düşündüklerini ve hareketlerini önceden tahmin edebilmeyi hareketlerini önceden tahmin edebilmeyi isteriz. Kendini açma, diğer insanların nasıl isteriz. Kendini açma, diğer insanların nasıl düşündüğünü ve hissettiğini öğrenmenin bir düşündüğünü ve hissettiğini öğrenmenin bir yoludur. Bir kişi kendini açmaya görsün yoludur. Bir kişi kendini açmaya görsün diğer insanında kişisel bilgilerinin dışa vurur.diğer insanında kişisel bilgilerinin dışa vurur.

7272

Page 73: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kendini anlatmanın birkaç avantajı olsa da riskleri Kendini anlatmanın birkaç avantajı olsa da riskleri de vardır:de vardır:

Risk açıldığımız kişinin bilgiye uygun yanıt Risk açıldığımız kişinin bilgiye uygun yanıt vermemesidir. Kişisel açıklama, kişinin kendini vermemesidir. Kişisel açıklama, kişinin kendini açması otomatik olarak uygun etkiye rehberlik açması otomatik olarak uygun etkiye rehberlik etmez.etmez.

Bir diğer risk, diğer kimsenin edindiği bilgiyle Bir diğer risk, diğer kimsenin edindiği bilgiyle ilişkide güç elde edecek olmasıdır. Sonuç olarak, ilişkide güç elde edecek olmasıdır. Sonuç olarak, fazla kendini ortaya koyma ya da ilişkide çok fazla kendini ortaya koyma ya da ilişkide çok erken kendini açma zarar verir. Böylece kendini erken kendini açma zarar verir. Böylece kendini açma aynı zamanda kullanışlıysa da ilişkiyi etkisi açma aynı zamanda kullanışlıysa da ilişkiyi etkisi altına alabilir.altına alabilir.

7373

Page 74: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Bir kişinin diğerine kendini açması Bir kişinin diğerine kendini açması karşılıklı güveni derinleştirir ve her iki karşılıklı güveni derinleştirir ve her iki insanın bir birini anlamasına yardımcı olur. insanın bir birini anlamasına yardımcı olur. Söylediklerinin diğer insanın kabul Söylediklerinin diğer insanın kabul edilmesi kendi hakkında, ilişkileri hakkında edilmesi kendi hakkında, ilişkileri hakkında bireyi daha iyi hissettirir.bireyi daha iyi hissettirir.

7474

Page 75: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

KİŞİLERARASI İLETİŞİM VE ÇATIŞMA ve KİŞİLERARASI İLETİŞİM VE ÇATIŞMA ve ÇÖZÜMLERİ VIÇÖZÜMLERİ VI

18.12.201218.12.2012

Page 76: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Yaşanılan ortamlarda:Yaşanılan ortamlarda:

-hayal kırıklıkları-hayal kırıklıkları

-güven sorunu çıkması, -güven sorunu çıkması,

-uyuşmazlıkların yaşanması -uyuşmazlıkların yaşanması

-çatışmaların varlığı-çatışmaların varlığı

kaçınılmazdır. kaçınılmazdır.

Çatışmaların çözümü için ne yapılmalıdır?Çatışmaların çözümü için ne yapılmalıdır?

Kişilerin toplumdan soyutlanarak ele alınması doğru Kişilerin toplumdan soyutlanarak ele alınması doğru mudur?mudur?

HAYIR. HAYIR.

Page 77: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişilerarası iletişimde çatışmaların Kişilerarası iletişimde çatışmaların temelinde -bireysel yaklaşım farklılıklarıtemelinde -bireysel yaklaşım farklılıkları

-toplumsal gelenekler-toplumsal gelenekler

-kültürel ve ekonomik sorunlar -kültürel ve ekonomik sorunlar

-bireylerde biçimlenmiş olan beklenti ve -bireylerde biçimlenmiş olan beklenti ve amaçlar amaçlar

-tutarsızlıklar, -tutarsızlıklar,

-kendi içlerinde çatışmalar-kendi içlerinde çatışmalar

bulunmaktadır.bulunmaktadır.

Page 78: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Ancak tüm bu nedenler doğrultusunda Ancak tüm bu nedenler doğrultusunda sorunu yalnızca sorunu yalnızca kişinin psikolojisinde kişinin psikolojisinde aramak doğru değildir. aramak doğru değildir.

Çünkü Kişiler ; Çünkü Kişiler ; -“Güvenli” bir yaklaşım biçimine yönelirler. -“Güvenli” bir yaklaşım biçimine yönelirler. - Güven ortamının yaratılması önemlidir (Kendi - Güven ortamının yaratılması önemlidir (Kendi benlikleri ve dış dünya ile olan ilişkilerde benlikleri ve dış dünya ile olan ilişkilerde psikolojik denge ve uyum).psikolojik denge ve uyum).

Bu bağlamda çatışmaların çözümü içinBu bağlamda çatışmaların çözümü için-Kişilere göre de değişik statejiler -Kişilere göre de değişik statejiler uygulanmalıdır. uygulanmalıdır.

Page 79: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Kişiler Kişiler “Bilişsel Uyumluluk”“Bilişsel Uyumluluk” kuramına göre kuramına göre herhangi bir nedenle tutarsız, dengesiz bir herhangi bir nedenle tutarsız, dengesiz bir duruma düştüklerinde duruma düştüklerinde dengedenge kurmaya çalışırlar. kurmaya çalışırlar. Çünkü uyumsuzluk, gerginlik kişilerin üzerinde Çünkü uyumsuzluk, gerginlik kişilerin üzerinde baskı yaratmaktadır. baskı yaratmaktadır.

Bilişsel Uyumsuzluk Kuramı’na Bilişsel Uyumsuzluk Kuramı’na göre; kişinin göre; kişinin kendi içinde yaşadığı ve diğer bireylerle yaşadığı kendi içinde yaşadığı ve diğer bireylerle yaşadığı çatışmalarla başa çıkmasının yolları şunlardır:çatışmalarla başa çıkmasının yolları şunlardır:

KİŞİLER ARASI İLETİŞİMDE ÇATIŞMADAN KİŞİLER ARASI İLETİŞİMDE ÇATIŞMADAN KAÇINMAKAÇINMA

BİLİŞSEL UYUMSUZLUK VE UYUMLULUKBİLİŞSEL UYUMSUZLUK VE UYUMLULUK

Page 80: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

1) Bir 1) Bir davranış değişikliğine gidilebilirdavranış değişikliğine gidilebilir

2) ya da gerginlik yaratan konuyla ilgili 2) ya da gerginlik yaratan konuyla ilgili farklı bir tanımlama yapılarak farklı bir tanımlama yapılarak yaklaşım değişikliği gerçekleştirilir.yaklaşım değişikliği gerçekleştirilir.

(Örneğin sigara içen birinin sigarayı bırakması ya da sigaranın zararlı (Örneğin sigara içen birinin sigarayı bırakması ya da sigaranın zararlı olduğunu düşünmeye son vermesi.) olduğunu düşünmeye son vermesi.)

2) Sorun yaratan uyumsuzluğa 2) Sorun yaratan uyumsuzluğa yeni öğeler katılıryeni öğeler katılır. .

(Örneğin kişinin sigarayı bırakıp tütün çiğnemeye başlaması.)(Örneğin kişinin sigarayı bırakıp tütün çiğnemeye başlaması.)

3) 3) Uyumsuzluk yaratan öğelerin aslında çok da önemli olmadığı Uyumsuzluk yaratan öğelerin aslında çok da önemli olmadığı düşünülmeye başlanılır.düşünülmeye başlanılır. (Örneğin ruh sağlığının beden sağlığında daha (Örneğin ruh sağlığının beden sağlığında daha önemli olduğu düşünülür. “Nasılsa öleceğiz, sağlıklı ya da sağlıksız ne fark önemli olduğu düşünülür. “Nasılsa öleceğiz, sağlıklı ya da sağlıksız ne fark eder.”) eder.”)

4) 4) Uyumsuzluğu giderecek destekleyici bilgi aranır.Uyumsuzluğu giderecek destekleyici bilgi aranır.

(Örneğin sigaranın yüksek tansiyona iyi geldiği gibi. )(Örneğin sigaranın yüksek tansiyona iyi geldiği gibi. )

5) 5) Bilginin içeriği değiştirilir.Bilginin içeriği değiştirilir.

(Sigaranın sağlığa zararlı olduğu kabul edilmekle birlikte sigara (Sigaranın sağlığa zararlı olduğu kabul edilmekle birlikte sigara bırakıldığında örneğin alınacak kiloların daha zararlı olduğu düşünülür.)bırakıldığında örneğin alınacak kiloların daha zararlı olduğu düşünülür.)

6) 6) “Yeni bilgi üretilir” ve zarar içeriği atılır“Yeni bilgi üretilir” ve zarar içeriği atılır ya da ya da geçersiz yapılır.geçersiz yapılır.

(Örneğin Asya’da 5 yaşından beri sigara içen ve 120 yaşında bir kadının (Örneğin Asya’da 5 yaşından beri sigara içen ve 120 yaşında bir kadının yaşadığına dair bilgiler. ) yaşadığına dair bilgiler. )

Page 81: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Çatışmaları çözmede bireylerin Çatışmaları çözmede bireylerin izleyecekleri yollar birbirinden farklıdır. izleyecekleri yollar birbirinden farklıdır.

Kimileri çatışmaktan ve sorunlarla Kimileri çatışmaktan ve sorunlarla yüzleşmekten kaçınırken kimileri ise yüzleşmekten kaçınırken kimileri ise saldırgan bir yaklaşımı saldırgan bir yaklaşımı benimsemektedirler.benimsemektedirler.

Ancak Ancak çatışmayı aşamalı biçimde çatışmayı aşamalı biçimde çözmek olasıdır. çözmek olasıdır.

KİŞİLER ARASI İLETİŞİM KİŞİLER ARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASININ ÇÖZÜM YOLLARIÇATIŞMASININ ÇÖZÜM YOLLARI

Page 82: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

Çatışmanın Çözüm AşamalarıÇatışmanın Çözüm Aşamaları

1-Çatışmayı tanımlamak:1-Çatışmayı tanımlamak:

Kişiye yöneltilen basit sorularla sorunun Kişiye yöneltilen basit sorularla sorunun tanımlanması. tanımlanması.

2- Olası çözümleri incelemek:2- Olası çözümleri incelemek:

Bu aşamada oldukça fazla çözüm yolu ortaya Bu aşamada oldukça fazla çözüm yolu ortaya koyulması iyidir. koyulması iyidir.

Örneğin Örneğin Edward de BonoEdward de Bono tarafından geliştirilen tarafından geliştirilen “altı şapkalı düşünme”“altı şapkalı düşünme” tekniğinden tekniğinden yararlanılabilir. yararlanılabilir.

KİŞİLER ARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASININ KİŞİLER ARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASININ ÇÖZÜM YOLLARIÇÖZÜM YOLLARI

Page 83: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

3-Çözümü Test Etmek3-Çözümü Test Etmek: :

““Çözüm gerçekleştiğinde taraflar kendilerini nasıl Çözüm gerçekleştiğinde taraflar kendilerini nasıl hissedecek? Çözümden taraflar rahatsız olabilirler mi? hissedecek? Çözümden taraflar rahatsız olabilirler mi? Çözüm yalnızca bir taraf mı kazanç sağlıyor?)Çözüm yalnızca bir taraf mı kazanç sağlıyor?)

4- Çözümü Değerlendirmek:4- Çözümü Değerlendirmek: Çözüm soruna ilişkin Çözüm soruna ilişkin anlaşmazlığı ortadan kaldırabildi mi?anlaşmazlığı ortadan kaldırabildi mi?

5- Çözümü kabul etmek ya da reddetmek:5- Çözümü kabul etmek ya da reddetmek: Çatışmaya Çatışmaya neden olan soruna ilişkin ortaya konan çözüm kişiler neden olan soruna ilişkin ortaya konan çözüm kişiler tarafından kabul edildiğinde uygulamaya konulması tarafından kabul edildiğinde uygulamaya konulması gerekmektedir. gerekmektedir.

Page 84: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

1-Uzlaşma:1-Uzlaşma:

Yaşanan olayda tarafların Yaşanan olayda tarafların çözüm bulabilmek amacıyla karşılıklı çözüm bulabilmek amacıyla karşılıklı anlaşmaya varmalarıdıranlaşmaya varmalarıdır. Uzlaşmada her iki tarafta özveride bulunmaktadır. . Uzlaşmada her iki tarafta özveride bulunmaktadır. Bu tür bir çözümde kaybeden taraf olmadığından her iki tarafta uzlaşmanın Bu tür bir çözümde kaybeden taraf olmadığından her iki tarafta uzlaşmanın sonuçlarından memnundur. sonuçlarından memnundur. Her iki tarafta belli bir oranda sağlanan Her iki tarafta belli bir oranda sağlanan uzlaşmayla kazanç sağlamaktadır.uzlaşmayla kazanç sağlamaktadır. Ancak taraflardan biri gerçekten Ancak taraflardan biri gerçekten özveride bulunmayı istemiyorsa. Bu durumda uzlaşma tam anlamıyla özveride bulunmayı istemiyorsa. Bu durumda uzlaşma tam anlamıyla sağlanamaz ve iletişim zarar görür.sağlanamaz ve iletişim zarar görür.

2- Yumuşatma: 2- Yumuşatma:

Olayların taraflar lehinde çözümlenmesi için uğraş verilmesidir. Burada Olayların taraflar lehinde çözümlenmesi için uğraş verilmesidir. Burada amaç amaç farklılıklardan çok benzerliklerin vurgulanarak, çatışmanın farklılıklardan çok benzerliklerin vurgulanarak, çatışmanın giderilmesidir. “Biz bir aileyiz” örneğinde olduğu gibi. giderilmesidir. “Biz bir aileyiz” örneğinde olduğu gibi.

3- Problem Çözme:3- Problem Çözme:

Bu yolda, Bu yolda, kaçınmanın aksine, sorunun üzerine açık bir biçimde kaçınmanın aksine, sorunun üzerine açık bir biçimde gidilmesi söz konusudurgidilmesi söz konusudur.. Bireyler konuyu ayrıntılı bir biçimde ele almak Bireyler konuyu ayrıntılı bir biçimde ele almak için yüz yüze bir araya gelirler. için yüz yüze bir araya gelirler.

Daha çok iletişim sürecinde bilgi paylaşımının yetersiz kaldığı ya da yanlış Daha çok iletişim sürecinde bilgi paylaşımının yetersiz kaldığı ya da yanlış anlamaların olduğu zamanlarda işe yarayan bir yoldur. anlamaların olduğu zamanlarda işe yarayan bir yoldur.

KİŞİLERARASI ÇATIŞMA ÇÖZÜMDE OLUMLU KİŞİLERARASI ÇATIŞMA ÇÖZÜMDE OLUMLU YAKLAŞIMLARYAKLAŞIMLAR

Page 85: KİŞİLERARASI İLETİŞİM  I

4- Görüşmek4- Görüşmek: Bu çatışma çözümü : Bu çatışma çözümü en iyi kazan- kazan en iyi kazan- kazan durumunun yaratılmasını sağlamaktadır. durumunun yaratılmasını sağlamaktadır. Taraflar çatışmanın çözümünde birbirlerine güven duymayı Taraflar çatışmanın çözümünde birbirlerine güven duymayı öğrenmektedirler ve birlikte çözüm bulma arayışındadırlar. öğrenmektedirler ve birlikte çözüm bulma arayışındadırlar.

5- Yeniden yapılandırmak5- Yeniden yapılandırmak:: Açık bir iletişim ortamı içerisinde problemin yeniden tanımlanmasıyla Açık bir iletişim ortamı içerisinde problemin yeniden tanımlanmasıyla taraflarda farklı bir algılamanın oluşması sağlanabilir. taraflarda farklı bir algılamanın oluşması sağlanabilir. 6- Karşımızdaki Bireyi Dinlemek6- Karşımızdaki Bireyi Dinlemek: : Karşılık olarak kişilerin birbirini dinlemesi sorunun Karşılık olarak kişilerin birbirini dinlemesi sorunun kısa zamanda kısa zamanda çözümlenmesini ve çatışmaların ortadan kalkmasını çözümlenmesini ve çatışmaların ortadan kalkmasını sağlayacaktırsağlayacaktır. .