Karbondioksit ve Boğucu Gazlarla İlgili...

T.C.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

Karbondioksit ve Boğucu

Gazlarla İlgili Kazalar

[email protected]

[email protected]

Harun ATILGAN Maden Mühendisi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Baş İş Müfettişi

mailto:[email protected]




OLAY-4 Ekim-2007’de bir atık

su artıma tesisindeki 6

m derinlikteki bir

pompa çukurunda

motor arızası için

tamirat yapılacaktır.

Arıza ekibi olay yerine

gelir ve kapakları

açarak metan ölçümü

yapar. Metan

düzeyinin yüksek

olduğunu gören ekip

şefi aşağıya inecek

işçilere beklemelerini

söyleyerek motorun

elektriğini kesmek

üzere panoya gider.

Bir süre sonra işçilerden

biri ekip şefinin “bekleyin!”

talimatına rağmen gaz

maskesi takmış vaziyette

dikey merdivenden

aşağıya iner. Aşağıya

indiğinde nefes

alamadığını gören işçi gaz

maskesini çıkarmasına

rağmen solunum yapamaz

ve kendinden geçerek

çamurlu suyun içine düşer.

Arkadaşlarının

bayıldığını gören diğer

işçiler de biri ardına

panik halinde, tedbirsiz

olarak aşağıya inip

arkadaşını kurtarmak

isterler. Ancak onlar da

bayılarak düşerler. Daha

sonra kaza mahalline

gelen diğer işçilerin

müdahalesinden sonra

kazalılar yukarıya

çıkarılır. Ancak,

kazalılardan üçü hayatını

kaybeder.

6 m

Nyos Gölü Faciası CO2 CO2

1986-Kamerun Nyos Volkanik Krater Gölü:

Nyos Volkanik gölü sönmüş bir volkan bacasında oluşmuş bir krater gölüdür.

Nyos Gölü Faciası

CO2 CO2

Göle volkanik formasyondan karbondioksit sızmakta ve bu gaz suda

çözünmektedir. Ancak üstteki suyun basıncı nedeniyle gaz yüzeye

ulaşamamakta ve suyun içinde hapsolmaktadır. Bu şekilde uzun yıllar gölün

alt kısımlarında milyonlarca metre küp gaz depolanmış haldedir.

Nyos Gölü Faciası CO2 CO2

Gölde gece vakti meydana gelen bir patlama sonrası volkanın eteklerinde

kurulu köylerde yaşayan 1.700 kişi ile yüzlerce hayvan ölmüştür.

Kraterde meydana gelen büyük çaplı bir heyelanın göl sularında aşırı bir

dalgalanma ve çalkantı meydana getirmiş ve bu sırada suda hapsolmuş olan

çok yüksek miktardaki karbondioksitin ani olarak açığa çıktığı ve kraterden

aşağıya bir bulut gibi yayıldığı ve köylerin üzerini kaplayarak insan ve

hayvanların ölümüne yol açtığı anlaşılmıştır.

OLAY-5

Eski

İmalatla

r

1 Yaralı

1 Ölüm

Arında 15-20 dk çalışan işçilerden biri rahatsızlandığını belirterek dışarıya çıkacağını söyler ve ayrılır. Birkaç dakika sonra da diğer işçi de rahatsızlık hissederek dışarıya çıkarken daha önce dışarıya çıkan arkadaşının çamurun içinde yattığını görür. Onu çamurdan kaldırarak düzeltir ve dışarıdan yardım getirir ancak işçi vefat etmiştir.

2008 Yılı, Antakya’da bir Krom Ocağında desandreden üretim

zorlaşınca alt kotlardan bir galeri ile cevhere ulaşılması planlanır. Bu

gaye ile 300 m galeri sürülmesi planlanmıştır. Galeri 180’inci

metreye ulaşmıştır.

Gece vardiyasında ateşleme yapılmış ve galeriye vantüple hava

verilmiştir. Daha sonra galeri kepçesi içeriye girerek pasanın bir kısmını

temizler. Galeri kesene usulüyle sürülmektedir. İki işçi ateşlemeden

sonra kalan pasanın ve kavlakların temizlenmesi işi ile görevlendirilir.

Tehlikeli ve Zararlı Gazlar

Metan (CH4)

• Bataklık gazı olarak da bilinen bu gaz organik maddelerin parçalanması ile ortaya çıkan renksiz, kokusuz, havadan hafif ve yanıcı ve patlayıcı bir gazdır.

• Zehirli değildir ancak oksijen oranını düşürdüğünden basit boğucu gaz etkisi vardır.

• Ortamda % 4–14 aralığında bulunması halinde patlayabilir.

• Havaya göre nispi yoğunluğu 0,555 tür ve havaya göre oldukça hafif olduğundan kapalı ortamlarda tavana yakın bölgelerde toplanır.

• Suda çözünür.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/58/Methane-3D-balls.png




Metan (CH4)

Muhtemel Metan Kaynakları:

•Kömür ve fosil kökenli katmanlar

•Atık su kanalları ve fosseptikler

•Kâğıt ve organik madde karıştırma tankları,

•Hububat ve organik madde siloları,

•Tarım işletmelerindeki bitkisel ve hayvansal atık depoları,

•Çöp toplama merkezleri







Metan (CH4)

Metan Tehlikesi Olan İşyerleri:

•Kömür ve maden ocakları

•Atık su arıtma tesisleri

•Hububat siloları olan gıda işletmeleri

•Kağıt Fabrikaları

•Kanalizasyon İşleri

•Yeraltı kablo kanalları

•Yeraltı suyunda metan bulunan su depoları






Tehlikeli ve Zararlı Gazlar Karbondioksit (CO2)

•Karbon ihtiva eden organik maddelerin yanması ile oluşan havadan ağır bir gazdır.

•Atmosfer havasında %0,03-0,04 nispetinde bulunur.

•Zehirli değildir. Ancak ortamda %4’ten fazla bulunması halinde oksijen oranını düşürdüğünden hayati tehlike ortaya çıkabilir.

•Havadan 1,53 kat ağır bir gaz olduğundan tabanda veya çukur yerlerde toplanır.

•Suda kolay çözünür.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/41/Carbon-dioxide-3D-vdW.png



Muhtemel Karbondioksit Kaynakları:

• Karbon ihtiva eden maddelerin yanması

• Egzoz dumanı

• Patlatmalar

• Yeraltı kaynakları (volkanik gazlar, maden suları, petrol ve kömür tabakaları)

• Organik maddelerin fermantasyonu sırasında yan ürün olarak (Metan veya alkol ile birlikte)





%5-50 CH4

Bölgesi

%40-90 CO2

Bölgesi

Tehlikeli ve Zararlı Gazlar-Karbondioksit (CO2)

• Organik maddelerin bozuşması sırasında metan ile birlikte mutlaka karbondioksit de oluşur.

• Karbondioksit metandan nispi olarak 2,5 kat ağırdır.

• Bu nedenle metan hafif olduğundan yukarıya doğru yükselirken karbondioksit ağır olduğundan aşağıya çöker.

• Bozuşma neticesinde ortaya çıkan karbondioksit miktarı %30-40’a kadar çıkabilir.

• Seviye oranı geçen zamana bağlıdır. İlk aşamalarda CO2 oldukça yüksektir.

Depo Gazı Bileşimi

Bileşen Kuru Hacim Bazında %

Metan 45-60

karbondioksit 40-60

Nirojent 2-5

Diğer 1







Depo Gazı Bileşimi

Geçen

Süre (ay)

Ortalama % Hacim

CH4 CO2 N2

0-3 5 88 5,2

6-12 29 65 0,4

18-24 47 53 0,4

30-36 51 46 1,3

42-48 48 51 0,4

• Organik bileşiklerin parçalanması sırasında ilk aşamada çok yoğun şekilde karbondioksit açığa çıkar. Metan çıkışı ise daha ileriki aşamalarda artmaya başlar.







• Örneğin şekerin alkole dönüşmesinde kullanılan mayalar, şekeri direkt olarak parçalayamazlar veya çok az parçalayabilirler. Bunun için melastaki şekerin, sülfirik asit ilavesiyle, Glikoz ve Frutoz’a parçalanması sağlanır.

Şeker, Glikoz ve fruktoz’a parçalanır (Bu hadiseye İNVERSİYON denilir.

Glikoz veya fruktoz, maya tarafından parçalanarak, Etil Alkol ve CO2 ‘e

dönüştürülür. Reaksiyon ekzotermik olduğundan, her bir kg. alkol için,

1.200 kjoule enerji açığa çıkar. Görüldüğü gibi reaksiyonun başında çok

büyük organik moleküller parçalanırken ilk olarak yoğun miktarda

karbondioksit açığa çıkmaktadır.

Biyogaz: Organik bazlı atıklartıkların

oksijensiz ortamda (anaeorobik)

fermantasyonu sonucu ortaya çıkan renksiz

- kokusuz, havadan hafif, parlak mavi bir

alevle yanan ve bileşiminde organik

maddelerin bileşimine bağlı olarak yaklaşık;

% 40-70 metan, % 30-60 karbondioksit,

% 0-3 hidrojen sülfür ile çok az miktarda

azot ve hidrojen bulunan bir gaz karışımdır.













Karbondioksit tehlikesi olan işyerleri: • Metan tehlikesi olan işyerleri aynı zamanda

karbondioksit açısından da risk altındadır.

• İş makinesi çalıştırılan galeriler ve tünel inşaatları

• Patlatma yapılan yeraltı ocakları ve tünel inşaatları

• Yeraltı kaynaklı karbondioksit bulunan bölgelerde açılan kuyu ve tüneller


• Maden suyu işletmeleri

• Petrol ve doğalgaz depolama işleri

• Maden ve kömür ocakları

• Kömür Siloları ve depoları

• Alkol fabrikaları (fermantasyon sırasında bol miktarda CO2 oluşur)

• Atık su arıtma tesisleri

• Hububat silosu bulunan gıda işletmeleri

• Kağıt Fabrikaları

• Kanalizasyon İşleri

• Yeraltı kablo kanalları




Tehlikeli ve Zararlı Gazlar-Azot Oksitleri (NOX)

• Azot oksitler genel olarak zehirli ve tahriş

edici bir gaz olarak bilinir.

• Suyla birleşerek nitrik asit oluşumu ile

canlı organizmalara zarar verir.

• Ozon tabakasını etkileyebilir.

Azot Oksit Kaynakları:

• Patlayıcı maddelerle yapılan ateşlemeler

• Akaryakıt ile çalışan iş makinesi ve

araçlardan çıkan egzoz dumanı


Azot Oksit Türleri (NOX) :

•Nitrik oksit (NO)

•Azot dioksit(NO2)

•Azotprotoksit, Güldürücü Gaz (N2O)


Nitrik oksit (NO) • Termodinamik açıdan NO, O2 ve N2 bileşiklerinden daha kararsızdır,

bu çevrim katalist bir madde olmadığı sürece çok yavaştır.

• NO oluşumu endotermik bir olaydır, 1000°C üstü sıcaklıklarda

mümkün olmaktadır. Şimşek NO oluşumunun doğal bir kaynağıdır.

• İçten yanmalı motor kullanan taşıtların yaygınlaşması çevrede NO

düzeylerini hatırı sayılır derecede artırmıştır.

• Arabalarda bulunan katalitik dönüştürücülerin bir amacı da oluşan

NO'yu O2 ve N2'ye geri çevirerek çevreye yayılan NO miktarını

azaltmaktır.

• Havadaki nitrik oksit, nitrik aside dönüşebilir ki bu da asit

yağmurunda görülür. Ek olarak, hem NO hem de NO2 ozon

tabakasının silinmesinde pay sahibidirler.


Azot dioksit(NO2) • Azot oksitlerin en zehirlisidir.

• Par. Pat. Teh. ve Zar. Mad.. Tüz. ve OSHA

Standardına göre çalışma havasında bulunmasına

müsaade edilen Azot dioksit oranı 5 ppm (9 mg/m3),

• ACGIH Standardına göre 3 ppm

• NIOSH Standardına göre ise 1 ppm dir.

• Azot monoksitin acil tehlike sınır değeri (IDLH-

Immediately Dangerous To Life or Health) ise 20 ppm’dir. (American

Industrial Hygiene Association [AIHA 1964] Emergency Exposure Limits

(EELs):

35 ppm için 5-dk, 25 ppm için 15 dk, 20 ppm 30 dk.)


•Azotprotoksit, Güldürücü Gaz (N2O) • Azotoksidül veya nitrous okside veya yaygın adıyla narkoz gazı,

medikal gazlar sınıfının en önemlisi olup, endüstriyel alanda da

yanmayı destekleyici gaz olarak da kullanılabilmektedir. • En ekonomik olarak Amonyum Nitrat’dan (NH4NO3) ısıl bozunma

yoluyla elde edilmektedir. • Bu işlem, son derece hassas sıcaklık (170-260 oC arasında ) kontrolü altında

yapılmaktadır. Kötü üretim şartlarında N2O içinde safsızlık olarak zehirli ve zararlı NO ve NO2 oluşabilir.

• NH4NO3→N2O+ 2H2O

• En yaygın kullanım alanı anestezi uygulamalarıdır. İnert bir gaz olan

narkoz gazı, uygulama sonrası vücutta kalıntı bırakmaz ve kalıcı yan

etkileri yoktur. Az miktarlarda solunduğunda sinir gevşetici ve

rahatlatıcı bir etki verdiğinden ve tatlı hayallere sebep olduğundan

dolayı “gülme gazı” olarak adlandırıldığı durumlar da vardır. Aşırı

koklandığında ise şuur kaybına sebebiyet vermektedir.


• Amonyum nitrat normal olarak aşağıdaki

gibi azot, su ve oksijen vererek patlar.

NH4NO3 → N2O + 2H2O → N2+½O2+ 2H2O

• Bu fazla oksijenden yararlanabilmek için

amonyum nitrata karbon içiren maddeler

(genellikle de mazot) katılır ve reaksiyon

aşağıdaki gibi olur.

NH4NO3 + C →N2+ 2H2O + CO2


• Ancak karışımdaki mazotun fazla olması

halinde karbon monoksit gazı ortaya

çıkarak işyeri havasında tehlikeli bir durum

ortaya çıkarır.

NH4NO3 + 2C →N2+ 2H2O + 2CO


• Tersine mazot miktarının normalden az

olması durumunda ise zehirli azot oksitler

ortaya çıkar ki bu da işyeri havasında

çalışanların sağlığı için olumsuz bir

durumdur.

NH4NO3 → N2O + 2H2O → 2NO + 2H2O


Amonyum nitrat kullanımı sırasında yetersiz

yemleme ve yetersiz patlatma koşulları sonucu

azot ve oksijene ayrışması gereken N2O gazının

yeterli sıcaklığa ulaşamaması nedeniyle

ayrışamaması ve ocak havasına karışması

şeklinde gerçekleşebilmektedir.

Bir diğer etken ise azot oranı düşük ve gübre

olarak kullanılan amonyum nitrat kullanımıdır.

Bu nedenle kapalı ortamlarda amonyum nitrat

kullanımında standart anfo kullanılası önemlidir.

Oksijen-O2

Hayat Kaynağımız Oksijen:

•Bütün canlılar için vazgeçilmez ve hayatın

kaynağı olan oksijen çalışma ortamı

havasında yeterli oranda bulunmaması

durumunda çok ciddi hayati tehlikeler

ortaya çıkar.

•Normal koşullarda çevremizi kuşatan

atmosferimiz % 78 Azot, %21 Oksijen ve

%1 ise karbondioksit ve diğer gazlardan

oluşur.

Oksijen-O2

Oksijen oranının çalışma ortamında azalma

nedenlerinden başlıcaları;

• Organik ve inorganik maddelerin (ağaç, kayaç, cevher)

oksidasyonu ve bozuşması,

• Ocak yangınları,

• Kömür tozu ve metan patlamaları,

• Patlayıcı maddelerle yapılan ateşlemeler

• Kömür ve çevre kayaçlardan CO2 ve CH4 gibi gazların

havaya karışması.

• Çalışanların solunumu,

• İçten yanmalı petrolle çalışan motorlar ve egzoz

dumanları,

• Açık alevli lambalar.

Oksijen-O2

Çizelge 3- Oksijen Azalmasının Etkileri:

O2 Oranı (%) Etkisi

% 21–16 Önemli etkisi yoktur.

% 16–12 Sık ve derin soluma, koordinasyon

bozukluğu

% 14–10 Emosyonal düzensizlik, Sık

soluma, bulantı ve halsizlik

% 6-10 Bulantı, kusma, bilinç bozulması

% <6 Kramplı nefes alma, ani kasılma,

Bayılma, ani ölüm

Oksijen-O2

Hayat Kaynağımız Oksijen:

Çalışma ortamındaki oksijen seviyesi yavaş,

yavaş %14’e kadar düşmesi halinde

etkilenme çizelgede olduğu gibidir ve

yaşama şansı daha fazladır. Oysa ani olarak

oksijeni %16-17 olan bir çukura inilmesi

halinde sonuçlar çok daha dramatik bir hal

almakta âdeta kişiler bayılmakta, kendilerini

kurtaramadıkları için 3-5 dk içinde o

ortamdan çıkarılmadığı için kısa süre sonra

hayatını kaybetmektedirler.

Hazırlık:

• Özellikle tehlikeli gazın türüne göre bu gazların muhtemel toplanma alanları tespit edilmeye çalışılmalıdır.

• Metan gazı havadan hafif olduğundan üst kısımlarda (fere, baca, başyukarı vb.), karbondioksit çukur (kuyu, desandre vb.) kısımlarda toplanır.

• Tehlikeli ve zararlı gazlar hiçbir zaman tek başına bulunmaz (metanla karbondioksit, karbonmonoksit ile karbondiosit vb.), bu nedenle ölçümlerin buna göre yapılması gerekir.


Alınması Gerekli Tedbirler



Hazırlık: •Özellikle tehlikeli gazın türüne göre bu gazların muhtemel toplanma alanları tespit edilmeye çalışılmalıdır. Metan gazı havadan hafif olduğundan üst kısımlarda (fere, baca, başyukarı vb.), karbondioksit çukur (kuyu, desandre vb.) kısımlarda toplanır. Ancak tehlikeli ve zararlı gazlar hiçbir zaman tek başına bulunmaz (metanla karbondioksit, karbonmonoksit ile karbondiosit vb.), bu nedenle ölçümlerin buna göre yapılması gerekir.



Hazırlık: • Uzun süre kapalı kalmış yeraltı

maden ocaklarının yeniden

açılması sırasında planlı ve

tedbirli hareket edilmelidir.

Gerek organik maddelerin

bozuşması ve gerekse de

yeraltı kaynaklı olarak metan

ve karbondioksit seviyesinin

belirli bölgelerde yoğunlaşmış

olabileceği unutulmamalıdır.



Hazırlık: • Metan, hidrojen sülfür, karbon monoksit gibi

yanıcı ve patlayıcı gaz tehlikesi olan bölgelere ve maden ocaklarına girerken kesin şekilde muhtemel ateşleme kaynakları kontrol altına alınmalıdır.

• Özellikle elektrik enerjisi kesilmeli, açık alevli lambalar ve grizu emniyetsiz aydınlatma lambaları (el feneri vb.) ve elektrikli cihazlar kullanılmamalı, bunun yerine emniyet lambası ve/veya grizu emniyetli madenci lambası kullanılmalıdır.



Hazırlık: • Tahlisiye Ekibi: Yapılan

araştırma sonucunda tehlikeli ve zararlı gaz tehlikesi olduğu anlaşılan işyerlerinde bir kurtarma ve tahlisiye ekibi oluşturulmalı.

• Kurtarma Teçhizatı: Yeterli donanım, araç gereç ve ilk yardım ekipmanı ve mutlaka yeteri kadar suni teneffüs cihazı ve oksijen tüpleri ile donatılmalıdır.

• Eğitim ve Tatbikat: Eğitim ve tatbikatlarla teorik bilgiler uygulanabilir hale getirilmelidir.



Hazırlık:

• Risk Analizi ve Acil Eylem Planı: Bütün

bu hazırlıkların işyeri için hazırlanacak

“Risk Analizi” ve “Acil Eylem Planı” ile

birlikte yapılması hem mevzuat açısından

bir zorunlu ve hem de işlerin planlı ve

programlı şekilde yapılması açısından

gereklidir.



Eylem: • Gaz Ölçümü: Tehlikeli bölgeye

girilmeden önce mutlaka detaylı gaz ölçümü yapılmalı ve her hâlükârda mutlaka oksijen oranı ölçülmelidir. Gaz ölçüm aparatı kullanılarak çeşitli seviyelerde gaz oranlarında değişiklik olup olmadığı araştırılmalıdır.

• Giriş Yasağı: Tehlikeli ve zararlı gazların oranı emniyetli sınırlar içine çekilinceye kadar bu bölgeye girilmemelidir.



Eylem:

• Ekip-Ekipman: Kuyu, silo veya tank gibi

gaz tehlikesi olan bölgeye girecek ekipte

en az 3 kişi bulunmalıdır.

• Emniyet Kemeri-Emniyet Halatı: Bu

kişilerin biri tehlikeli bölgeye girerken

diğer iki kişi tedbir maksadıyla emniyetli

bölgede bulunmalıdır. Çukur, silo veya

kuyu gibi tehlikeli bölgelere inen kişiye

emniyet kemeri ve emniyet halatı

bağlanmalı

• Vinç-Caraskal: Acil durumda yukarıya

çekmek için vinç, caraskal veya makara

düzeneği tedarik edilmelidir.



Eylem: • Hava Üfleme Araçları: Ayrıca

acil durumda kullanılmak üzere gazdan etkilenen kazalılara veya kurtarma için tehlikeli bölgeye inen işçilere temiz hava verebilmek için portatif hava üfleme cihazları (kompresör, fan, vantüp vb.) hazır bulundurulmalıdır. Hatta aşağıya inen işçiler veya kurtarma ekipleri ile birlikte hava üfleme cihazları da çalışır vaziyette tutulmalı bu şekilde muhtemel tehlike ve risklere karşı tedbirli davranılmalıdır.



Eylem: Kapalı ortamlarda Havalandırma: VANTİLATÖR

Kapalı ortamda yanlış havalandırma VANTİLATÖR ASPİRATÖR

Kapalı ortamda doğru havalandırma



Eylem:

• Gaz Maskesi: Gaz maskeleri acil durumlarda tehlikeli bölgeden kurtulmak maksadıyla kullanılan koruyuculardır.

• Gaz maskeleri tehlikeli ve zararlı gaz bulunan yerde uzun süreli çalışmak için ve hiçbir şekilde %18’den az oksijen bulunan ortamlarda kullanılamaz. Gaz maskeleri ancak yeterli oksijen bulunan yerlerde kullanılabilir.



Eylem:

• Özellikle yanıcı ve patlayıcı gaz bulunan yerlere hava verilirken çok dikkat etmek gerekir. Zira, patlama sınırının üzerindeki bir yoğunlukta gaz bulunan bölgeye hava verilmesi ortamı patlayabilir hale getirecektir.

• Bu durumda her türlü ateşleme kaynakları, kıvılcım çıkaran araçlar, ısı kaynakları, sürtünen hareketli parçalar, elektrik, hatta statik elektrik kontrol altına alınmalı ve hava verme işlemi çok dikkatli şekilde yapılmalıdır. Bu hususta grizulu ocaklardaki usul, esas ve standartlar uygulanmalıdır.

• Ayrıca yanıcı ve patlayıcı gazların birden fazla olduğu durumlar da ortaya çıkabilir. (Örneğin metana karbon monoksit veya hidrojen sülfür eşlik etmesi vb.) Bu durumda yapılacak ölçümlerde her bir gaz patlama sınırının altında olsa bile toplam yanabilir, patlayabilir gaz miktarı önem kazanır. Bu oranları ölçmek için gaz detektörlerinde LEL ölçü birimi kullanılır.



Kurtarma: • Alınan tedbirlere rağmen veya

tedbirsiz davranılması sonucunda her hangi bir kaza meydana gelmiş ise kurtarma ekibi sakin davranmalı, yeterli ekipman olmadan tehlikeli bölgeye girmemelidir.

• Kurtarma maksadıyla tehlikeli bölgeye giren kişilere de mutlaka emniyet kemeri ve emniyet halatı verilmeli ve bu bölgeye gaz maskesi yerine mutlaka ferdi solunum cihazı takılmış vaziyette girilmelidir.



Kurtarma: • Hava Tüplü Ferdi Solunum

Cihazları: Girilecek kapalı ortam ulaşılması ve kurtarma çalışması açısından kolay (kuyu, menhol, ev veya işyeri büyüklüğündeki) yerlerde kullanılabilir.

• Oksijenli Ferdi Solunum Cihazı: Tünel, maden ocağı ve benzeri yerlerde çok daha uzun süreli kullanım sağlayabilen tahlisiye cihazları kullanılmalıdır.



Kurtarma: • Tehlikeli bölgede kalmış kişiler sakin davranmalı

ve böyle bir ortamda kaldığını anladığı andan

itibaren eğer mümkün ise derin nefes almadan,

hatta nefesini tutarak tehlikeli bölgeden

uzaklaşmaya çalışmalıdır.

• Zira derin nefes alınması anestezik etki ile

bayılma veya halsiz kalmaya neden olmakta ve

bu da kazalıları hareketsiz kılarak kaza

mahallinden kaçmalarına engel olmaktadır.



İlkyardım: • Kurtarma sırasında en önemli hususlardan biri ise acil tıbbi müdahale ve ilk

yardımdır.

• Acil müdahalenin ilk 5–10 dakikası çok önemlidir. Çünkü beynin oksijensiz kalma süresi 5–10 dk arasındadır.

• Birçok kazada canlı olarak kurtarılan kazalıların yeterli ilk yardım yapılmadığından hastanede hayatlarını kaybettiği görülmüştür.

• Bu nedenle işyerinde mutlaka yeterli ilk yardım eğitimi almış kurtarıcılar bulunmalı ve kurtarılan kazalılara hastaneye ulaşıncaya kadar suni teneffüs cihazıyla oksijen verilmelidir.

• Bütün zehirli gaz ve boğucu gaz etkilenmelerinde oksijen ile suni solunum uygulanabilir ve son derece etkilidir.

• Ancak en önemli husus suni teneffüsün süresi ve uygulama şeklidir. Oksijen verilmesi ve suni teneffüs kazalılar hastaneye ulaştırılıncaya kadar devam etmelidir.

Teşekkürler...

Karbondioksit ve Boğucu Gazlarla İlgili...

Documents

Transcript of Karbondioksit ve Boğucu Gazlarla İlgili...