Język polski - loswiebodzice.netloswiebodzice.net/webn/docs/wymagania/grochowska/plan wynikowy...

Język polski Zakres podstawowy Treści nauczania i przewidywane osiągnięcia ucznia Kl. I b Rok szkolny 2015/2016

Język polski

Kl. I b 30 tygodni x 5 godz. = 150 godz. (minimum)

Seria ,,Odkrywamy świat na nowo” OPERON

Zakres podstawowy

Treści nauczania i przewidywane osiągnięcia ucznia

W trakcie realizacji programu nauczania uczeń zdobędzie umiejętności opisane w poniższych tabelach.

Realizacja 30-stu godzin to przeniesienie z klasy trzeciej do klasy pierwszej. Będą to teksty współczesnych twórców zapisane w podstawie

programowej i posłużą jako konteksty do omawiania bieżącego materiału z kl. I. Wprowadzanie kontekstów jest wymagane w nowej podstawie

programowej z języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej.

Klasa I, semestr I

Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba

godzin

Treści

podstawy

programowej

Cele ogólne Kształcone umiejętności

Dział I. Literatura i język z różnych perspektyw

1. Literatura z perspektywy

historycznoliterackiej.

1 I.3.1

II.4.1

III.2.1.

– dostrzeganie następstwa epok literackich;

– znajomość pojęć: prąd artystyczny, epoka

literacka;

– konwencja artystyczna;

– świadomość umowności podziałów wewnątrz

epok;

– wiedza o czynnikach kształtujących epokę;

Uczeń:

– posługuje się poznanymi pojęciami;

– porządkuje wiedzę;

– opisuje i wyjaśnia zjawiska

historycznoliterackie;

2. O rodzajach i gatunkach literackich. 1 II.1.3.

III.1.3.

– klasyfikowanie utworów ze względu na rodzaje

i gatunki literackie;

– znajomość tworzywa dzieła literackiego;

– rozpoznaje rodzaj i gatunek literacki

poznanych wcześniej utworów;

– tworzy wypowiedź argumentacyjną;

– formułuje wnioski;

3. Rzeczywistość z perspektywy znaku. 1 I.1.1. – rozumienie istoty języka jako narzędzia – zna wieloznaczność słowa język;

II.3.2. komunikacji;

– dostrzeganie wieloznaczności słowa język;

– rozpoznawanie języka jako systemu znaków;

– znajomość bezpośrednich i pośrednich aktów

mowy;

– czytanie tekstów nieliterackich;

– wskazuje znaki umowne i naturalne;

– czyta ze zrozumieniem tekst Tworzywo

dzieła literackiego;

– konstruuje komunikaty ze względu na

intencję;

– posługuje się terminologią

językoznawczą;

4. Język narzędziem kreowania świata. 2 I.1.1.

I.3.3.

II.4.1.

– znajomość aktu komunikacji językowej;

– rozpoznawanie funkcji tekstów;

– rozumienie języka jako narzędzia kreowania

świata;

– omawia akt komunikacji;

– wymienia podstawowe funkcje języka;

– czyta tekst teoretycznoliteracki; –

wyjaśnia sposoby kreowania świata

poprzez język;

Dział II. Biblia 1

1. Znana i nieznana. Miejsce ksiąg

biblijnych w kulturze europejskiej.

2

I.2.2.

II.2.2.

– wiedza o Biblii jako źródle kultury europejskiej;

– znajomość kompozycji Biblii, rodowodu, treści

i sensu najważniejszych ksiąg biblijnych;

– poznanie pierwszych zapisów ksiąg biblijnych;

– zna rodowód nazwy;

– omawia treść najważniejszych ksiąg;

– wyjaśnia sposób powstawania Biblii;

– poprawnie posługuje się pojęciami;

– czyta tekst naukowy;

2. Kosmogonia biblijna, czyli opis

stworzenia świata.

1-2 II.1.2.

II.2.1.

II.2.4.

II.3.4.

– znaczenie słów: kosmogonia, genezis,

monoteizm, politeizm;

– treść Księgi Rodzaju;

– rozpoznawanie obrazu Boga, świata i człowieka

we fragmentach Księgi Rodzaju;

– opisuje dzieło stworzenia;

– analizuje i interpretuje fragmenty

tekstu;

– charakteryzuje język tekstu;

– analizuje i interpretuje dzieła

nawiązujące do Księgi Rodzaju;

3. Trudna mądrość Księgi Hioba. 1-2 I.1.1.

I.1.4.

II.1.2.

II.2.1.

– rozumienie Księgi Hioba jako tekstu

mądrościowego

– rozpoznawanie obrazu ludzkiego życia w

Księdze Hioba;

– znajomość dziejów bohatera Księgi;

– opowiada dzieje bohatera;

– wyjaśnia w kontekście losu Hioba

istotę archetypu;

– analizuje opowieść o Hiobie na

poziomie dosłownym i metaforycznym;

– analizuje i interpretuje dzieła

nawiązujące do motywu Hioba na

poziomie dosłownym i metaforycznym;

4. Dosłowne i symboliczne odczytanie

Pieśni nad Pieśniami.

1-2 I.1.1.

I.1.4.

II.1.2.

II.2.1.

II.3.4.

II.4.2.

– znajomość treści Pieśni nad Pieśniami;

– cechy stylistyczne tekstu;

– odczytanie tekstu Filipiak jako współczesnej

interpretacji tekstu biblijnego;

– omawia postawy bohaterów,

charakteryzuje ich;

– omawia zawarty w tekście obraz

miłości;

– analizuje i interpretuje wskazane

fragmenty na poziomie dosłownym i

metaforycznym;

– czyta i analizuje tekst Izabeli Filipiak;

5. Poetyckość biblijnych psalmów. 2 II.1.2.

II.2.1.

II.3.4.

– rozpoznawanie gatunku psalm;

– analiza i interpretacja psalmów;

– znaczenia psalmów w dziejach kultury;

- współczesne konteksty malarskie

– omawia psalm jako gatunek literacki;

– zna odmiany psalmów ze względu na

treść;

– analizuje i interpretuje wybrane

psalmy;

6. Błogosławieni, czyli szczęśliwi. Analiza

Kazania na Górze.

1 II.1.2.

II.1.3.

II.2.1.

II.3.4.

II.4.2.

– znajomość treści Kazania na Górze;

– odczytywanie tekstu na poziomie

metaforycznym;

– porównywanie tekstu biblijnego z malarskimi i

literackimi nawiązaniami;

– analizuje i interpretuje tekst Kazania...;

– opisuje kompozycję obrazu Fra

Angelico;

– analizuje styl i interpretuje sens

wiersza Kasprowicza Błogosławieni;

7. Prosta nauka biblijnych przypowieści. 2 II.1.2.

II.2.2.

II.3.1.

II.3.4.

II.4.2.

– istota przypowieści (paraboliczność);

– dydaktyczny charakter przypowieści;

– analiza obrazów przedstawiających sceny z

przypowieści;

– czyta i analizuje sens przypowieści;

– charakteryzuje bohaterów

przypowieści, interpretuje ich postawy

jako archetypy;

– opisuje obrazy nawiązujące do

przypowieści;

– odczytuje zawarte w przypowieściach

prawdy uniwersalne;

8. Literackie parabole XX wieku. Sylwetka

twórcza Alberta Camus.

1 II.1.1.

II.1.2.

II.2.4.

II.2.5.

– rozumienie istoty paraboliczności;

– odczytywanie problemów obecnych w Dżumie;

– prezentuje własne przeżycia związane

z lekturą powieści;

– wymienia obecne w Dżumie tematy i

problemy;

– argumentuje własną wypowiedź;

9. Postawy moralne bohaterów Dżumy. 3 II.2.4.

II.3.4.

II.4.3.

III.2.1.

– rozpoznawanie postaw bohaterów;

– analiza i interpretacja fragmentów tekstu;

– wyszukuje fragmenty utworu i używa

ich w funkcji argumentacyjnej;

– odczytuje sensy metaforyczne w

przytoczonych fragmentach;

– wypowiada się na temat postaw

bohaterów, dbając o kształt językowy

wypowiedzi;

10. Dżuma Alberta Camusa jako parabola i

powieść egzystencjalna.

1 II.1.3.

II.2.1.

II.3.1.

– interpretacja powieści Camusa jako paraboli; – omawia elementy świata

przedstawionego utworu;

– rozpoznaje paraboliczność tekstu;

– wskazuje nadrzędny sens tekstu;

11. Refleksje moralne Tarrou.

Charakterystyka Bernarda Rieux. Analiza

fragmentów.

4 II.1.2.

II.3.1.

II.3.4.

III.1.1.

III.1.6.

– analiza fragmentu tekstu;

– redagowanie pisemnej wypowiedzi, stanowiącej

analizę fragmentu z wykorzystaniem wiedzy o

utworze;

– ćwiczenia z zakresu kompozycji, stylu i

poprawności językowej;

– analizuje fragment powieści;

– gromadzi argumenty;

– interpretuje postawę bohatera;

– interpretuje fragment w kontekście

całości utworu;

– tworzy własną wypowiedź;

12. Symboliczny sens Księgi Apokalipsy. 2 II.1.3.

II.2.4.

II.3.3.

– znajomość Księgi Apokalipsy św. Jana;

– rozpoznawanie symboli we fragmentach tekstu;

– posługiwanie się pojęciem apokalipsa w

znaczeniu pierwotnym i współczesnym;

– zna sens Księgi Apokalipsy;

– interpretuje tekst jako symboliczny;

– opisuje obrazy zawarte we

fragmentach;

– zna genezę księgi biblijnej;

– analizuje i interpretuje Piosenkę o

końcu świata Miłosza w kontekście

wiedzy o Księdze Apokalipsy św. Jana;

– analizuje dzieła sztuki nawiązujące do

motywu Apokalipsy;

13. Przekłady i parafrazy Biblii. 1 II.2.3.

II.2.5.

– rozumienie pojęć: przekład, parafraza;

– znajomość dziejów przekładów Biblii;

– rozpoznawanie parafraz Biblii;

– zna tłumaczenia Biblii na język grecki

(Septuaginta), łaciński (Wulgata) oraz

przekłady na język polski;

– omawia język niekonwencjonalnych

przekładów, np. Dobrej czytanki według

św. ziom’a Janka;

– analizuje obraz człowieka obecny w

parafrazach biblijnych psalmów;

14. Biblia we współczesnym języku. 1 I.2.2.

I.3.1.

I.3.8.

– znajomość i poprawne posługiwanie się

przysłowiami i frazeologizmami o rodowodzie

biblijnym;

– zna najbardziej popularne

frazeologizmy biblijne, wskazuje ich

źródło i poprawnie posługuje się nimi

we własnych wypowiedziach;

2D. 15. Ćwiczenia sprawdzające wiedzę o

Biblii.

2 I.2.1.

I.2.2.

I.2.3.

I.3.1.

III.2.1.

– porządkowanie wiedzy;

– ćwiczenia syntetyzujące wiedzę i usprawniające

język;

– powtarza, porządkuje, systematyzuje

wiedzę o Biblii;

– analizuje niedostatki wiedzy, uzupełnia

braki;

– pisze sprawdzian z wiedzy o Biblii,

rozwiązując zadania zamknięte i otwarte;

16. Motywy biblijne we współczesnej 1 II.1.1. – analiza i interpretacja utworów nawiązujących – czyta teksty poetyckie nawiązujące do

poezji. II.1.2.

II.2.1.

II.2.4.

II.2.5.

do ksiąg biblijnych;

– wskazywanie funkcji nawiązań;

ksiąg biblijnych;


utwory, rozpoznaje i wyjaśnia funkcję

nawiązań;

Dział III. Antyk

1. Znaczenie mitologii greckiej w kulturze

europejskiej.

2 I.1.1.

I.1.5.

I.2.3.

III.1.7.

– rozpoznawanie mitu jako formy opisu i

poznawania świata;

– czytanie ze zrozumieniem tekstu Daviesa

Europa;

– poprawne posługiwanie się pojęciami: mit,

mitologia, mitologizacja, mitomania, mitoman

itd.;

– opowiada najbardziej znane mity

greckie;

– omawia postacie mityczne jako

archetypy postaw;

– czyta i analizuje tekst odwołujący się

do mitu o Europie;

– streszcza opowieści mityczne lub

redaguje własny tekst na podstawie

mitów;

2. Kosmogonia mityczna. 1 II.1.2.

II.2.1.

II.2.4.

II.3.4.

III.1.3.

– znajomość greckiego mitu o powstaniu świata;

– porównanie różnych mitów kosmogonicznych;

– opowiada lub streszcza wskazany mit;

– porównuje kosmogonię mityczną i

biblijną;

– sporządza słowniczek postaci,

wydarzeń i miejsc mitycznych;

– przygotowuje ustną wypowiedź na

wskazany temat;

3. Na Olimpie i na Ziemi. 1 II.3.4.

II.3.5.

– wiedza o mitach greckich i rzymskich;

– dostrzeganie konieczności znajomości mitów do

pełnego uczestnictwa w kulturze;

– analiza i interpretacja dzieł sztuki

nawiązujących do mitów;

– przedstawia i charakteryzuje

najsłynniejszych greckich bogów;

– charakteryzuje na przykładach

mitycznego herosa;

– porównuje mityczne wyobrażenia

bogów z zachowaniami człowieka,

formułuje wnioski;

– porównuje literackie i plastyczne

wyobrażenia bóstw;

4. Uniwersalna wymowa mitu o

Prometeuszu.

2 II.2.4.

II.3.3.

III.2.1.

– rozumienie prometeizmu jako uniwersalnej

postawy;

– analiz dzieł wyobrażających Prometeusza;

– rozpoznanie obrazu człowieka w micie o

Prometeuszu;

– zna mit o Prometeuszu;

– definiuje prometeizm;

– charakteryzuje zawartą w micie

koncepcję człowieka;

– interpretuje malarskie wyobrażenia

Prometeusza, nawiązując do opowieści

mitycznej;

5. Prometeusz bohaterem utworów 1 II.1.2. – dostrzeganie funkcjonalności mitu o – analizuje wskazane utwory, odwołując

literackich. II.2.1.

II.2.4.

II.3.2.

II.3.3.

Prometeuszu w różnych tekstach kultury;

– analiza i interpretacja utworów literackich

nawiązujących do mitu prometejskiego (np.

Staffa, Prometeusz, Herberta, Stary Prometeusz;

się do mitu o Prometeuszu;

– wyjaśnia funkcję zastosowanych w

utworach rozwiązań językowych;

6. Apollo i Dionizos. 1 II.1.2.

II.2.5.

II.3.3.

– kulturowe znaczenie postaci mitycznych:

Apollo, Muzy, Dionizos, Marsjasz;

– porównanie różnych wersji mitu o Apollonie i

Marsjaszu;

– zna, omawia i charakteryzuje postacie

mitologiczne: Dionizos, Apollo, Muzy,

Marsjasz;

– rozumie i wyjaśnia znaczenie postaci

mitycznych jako motywów obecnych w

kulturze europejskiej;

7. Funkcje mitów dawniej i dziś. 1 II.1.2.

II.2.5.

II.3.4.

– rozpoznawanie funkcji mitów;

– określanie rodzaju mitów ze względu na temat;

– dostrzeganie funkcjonalności mitów antycznych

w późniejszych dziejach kultury europejskiej;

– porównuje mity i bohaterów

mitycznych;

– podaje przykłady współczesnych

mitów;

– analizuje funkcje motywów

mitycznych w dziełach reprezentujących

różne dziedziny sztuki;

8. Literatura starożytnej Grecji i Rzymu. 2 II.2.2.

II.2.5.

– znajomość najważniejszych przedstawicieli

literatury antycznej (np. Homera, Anakreonta,

Symonidesa, Safony, Tyrtajosa, Sofoklesa,

Horacego, Wergiliusza, Owidiusza);

– rozumienie mimesis jako sztuki naśladowczej;

– wiedza o podstawowych gatunkach literackich

wywodzących się z antyku (anakreontyk, epos,

tren, tragedia...);

– porządkuje wiedzę o twórczości

literackiej antyku;

– wymienia przedstawicieli literatury

greckiej i rzymskiej;

– rozpoznaje gatunki antyczne;

– wyjaśnia istotę twórczości Safony,

Tyrtajosa, Symonidesa, Anakreonta;

9. W świecie poematów Homera. 2-4 II.1.2.

II.2.2.

II.2.4.

II.3.2.

– wiedza o Homerze i jego twórczości;

– znajomość treści zawartej we fragmentach

Iliady i Odysei;

– rozpoznawanie archetypicznych postaw

bohaterów eposów;

– przedstawia Homera jako autora

eposów Iliada i Odyseja;

– opowiada mit o wojnie trojańskiej;

– charakteryzuje bohaterów eposów;

– nazywa podstawowe cechy eposu

homeryckiego;

– wyjaśnia słowo odyseja w kontekście

opowieści o Odyseuszu;

– charakteryzuje styl eposów;

10. Teatr i dramat antycznej Grecji. 1-2 I.1.1.

I.1.2.

I.1.7.

– wiedza o dziejach teatru w antycznej Grecji;

– lektura eseju A. Banacha Tragedia grecka.

Człowiek wyidealizowany;

– opisuje grecki teatr i aktora;

– wymienia gatunki dramatyczne;

– czyta ze zrozumieniem tekst eseju

Banacha;

– poprawnie posługuje się terminologią

(katharsis, komedia, tragedia);

11. Tragiczna koncepcja ludzkiego losu w

tragedii greckiej na podstawie Króla Edypa

Sofoklesa.

4-5 II.1.1.

II.1.2.

II.2.2.

II.3.2.

II.4.3.

– znajomość mitu o Labdakidach;

– lektura Króla Edypa i/lub Antygony;

– wiedza o tragedii antycznej (budowa, cechy

stylu, temat, bohaterowie);

– rozpoznawanie koncepcji ludzkiego losu w

micie i dramacie;

– pojęcia: konflikt tragiczny, ironia tragiczna,

tragizm;

– zna i streszcza mit o rodzie

Labdakidów;

– zna treść dramatu;

– analizuje dzieje bohatera, zwracając

uwagę na uniwersalne prawdy

egzystencjalne i uwzględniając tragiczny

wymiar ludzkiego losu;

– czyta ze zrozumieniem fragment

Historii estetyki Tatarkiewicza;

– analizuje i interpretuje fragment

dramatu;

– charakteryzuje antyczną tragedię;

– w dyskusji poprawnie używa słów:

tragizm, ironia tragiczna, wina

tragiczna, konflikt tragiczny;

– porównuje postawy Edypa i Antygony;

– zna mityczne bóstwa przeznaczenia;

12. Koncepcje ludzkiego życia według

filozofów antycznych.

1-3 I.2.3.

II.4.2.

III.1.5.

III.1.7.

– rozpoznawanie filozofii jako dziedziny wiedzy;

– znajomość głównych działów filozofii;

– wiedza o sylwetkach filozofów i systemach

filozoficznych antyku;

– zna Sokratesa, Platona, Arystotelesa,

Senekę, Epikura jako filozofów świata

antycznego;

– wie, czym zajmuje się filozofia;

– formułuje pytania natury filozoficznej;

– charakteryzuje na podstawie tekstów

poglądy filozofów;

– interpretuje aforyzmy filozofów

antycznych w kontekście poglądów

autora sentencji;

– zabiera głos w dyskusji, posługując się

poprawnym językiem i adekwatnym do

sytuacji stylem;

13. Obrona Sokratesa– obroną godności. 1-2 II.1.2.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

III.2.1.

– lektura Obrony Sokratesa;

– analiza tekstu w kontekście wartości moralnych

(godność);

– czyta ze zrozumieniem tekst Obrony

Sokratesa;

– analizuje tekst i wymienia argumenty

zawarte w wypowiedzi;

– interpretuje mowę w kontekście

poglądów moralnych filozofa;

– analizuje i interpretuje obraz Davida

Śmierć Sokratesa;

14. Z antyku wzięte, czyli o rodowodzie

niektórych słów i związków wyrazowych

we współczesnej polszczyźnie.

1 I.3.1.

II.4.1.

– wpływ kultury antycznej na język;

– poprawne posługiwanie się słownictwem i

frazeologią o rodowodzie antycznym;

– rozpoznawanie nazewnictwa nawiązującego do

antyku;

– wymienia związki frazeologiczne i

wyrazy pochodzenia antycznego obecne

we współczesnej polszczyźnie;

– opisuje wpływ kultury starożytnej na

język;

– wymienia nazwy obecne w różnych

dziedzinach życia, zna ich źródło i

pierwotne znaczenie;

15. Nawiązania do antyku w kulturze

późniejszych epok. Mit Syzyfa Alberta

Camusa.

1 I.1.1.

I.1.4.

II.2.1.

– koncepcja ludzkiego życia w eseju Alberta

Camusa;

– funkcja nawiązań do mitu w tekście

filozoficznego eseju;

– czyta i analizuje Mit Syzyfa;

– interpretuje esej, wskazując funkcję

nawiązania do mitu;

16. Sprawdzian wiedzy i umiejętności. 2 III.1.1.

III.1.7.

III.2.1.

– sprawdzian wiedzy i umiejętności;


fragmenty utworów, posługując się

wiedzą o literaturze i kulturze antycznej;

Dział IV. O systemie leksykalnym

współczesnej polszczyzny

1. Sposoby bogacenia słownictwa. 2 I.3.1.

I.3.8.

– wiedza o sposobach poszerzania zasobu

leksykalnego współczesnej polszczyzny;

– poprawne posługiwanie się neologizmami i

zapożyczeniami;

– zna sposoby bogacenia zasobu

leksykalnego (np. neologizmy

słowotwórcze i znaczeniowe,

zapożyczenia);

– analizuje źródła zapożyczeń, określa

ich przydatność stylistyczną;

– poprawnie posługuje się

zapożyczeniami;

2 Bogactwo i różnorodność systemu

leksykalnego.

1 I.3.8.

– rozpoznawanie i określanie funkcji stylistycznej

synonimów, antonimów, homonimów i

polisemów;

– świadomie posługuje się różnymi

typami słownictwa;

– określa różnice znaczeniowe i

stylistyczne między różnymi typami

synonimów;

– rozpoznaje nacechowanie emocjonalne

synonimów;

– określa funkcję antonimów w

literaturze pięknej i tekstach

nieartystycznych;

Dział V. Średniowiecze

1. Kultura średniowiecznej Europy. 2-3 I.1.1.

I.1.2.

II.2.2.

– czytanie tekstu wprowadzającego;

– odnajdywanie istotnych informacji;

– zbieranie informacji o genezie nazwy epoki,

– czyta tekst wprowadzający;

– streszcza fragmenty tekstu lub

sporządza syntetyczną notatkę;

III.2.1. ramach czasowych i zjawiskach towarzyszących

formowaniu się kultury średniowiecznej;

– omawia istotne zjawiska cywilizacji i

kultury średniowiecznej Europy;

– posługuje się właściwą terminologią

(np. dualizm, alegoryczność,

uniwersalizm...);

2. Teocentryczna filozofia średniowiecza. 1 II.2.2.

III.1.7.

– posługiwanie się terminem teocentryzm;

– znajomość św. Augustyna i św. Tomasza z

Akwinu jako filozofów średniowiecza oraz ich

poglądów na miejsce człowieka w świecie i

relacje między Bogiem a istotą ludzką;

– zna pojęcie teocentryzm i stosuje je we

własnych wypowiedziach;

– czyta fragmenty Wyznań św.

Augustyna i omawia ich sens;

– porządkuje informacje o św. Tomaszu i

św. Augustynie;

– wyjaśnia zarysowaną w filozofii epoki

koncepcję relacji między Bogiem a

człowiekiem;

3. O sztuce średniowiecza. 1-2 II.1.1.

II.4.2.

– rozpoznawanie zabytków sztuki średniowiecza;

– wskazywanie cech stylów romańskiego i

gotyckiego;

– lektura eseju Z. Herberta o sztuce średniowiecza

(Kamień z katedry);

– zna styl romański i gotycki, wymienia

typowe cechy tych kierunków

artystycznych;

– czyta tekst o sztuce średniowiecza;

– analizuje wybrane dzieło, wskazując

cechy stylu;

– omawia symbol i alegorię jako środki

wyrazu

sztuki średniowiecza;

– podaje przykłady i porównuje zabytki

sztuki średniowiecznej;

4. Oblicza średniowiecznej literatury. 2 II.2.2.

II.2.3.

– wskazywanie celów literatury średniowiecza;

– charakteryzowanie postaw bohaterów

parenetycznych epoki;

– dostrzeganie różnorodności literatury epoki (od

powagi w tekstach hagiograficznych do śmiechu

w literaturze karnawałowej);

– zna cele literatury średniowiecza;

– charakteryzuje postawy typowych

bohaterów;

– rozumie zjawisko parenezy;

– wyjaśnia funkcję komizmu w

literaturze karnawałowej;

– omawia obraz Bruegla w odniesieniu

do poetyki karnawału;

– czyta tekst Rozmów, które miał król

Salomon z Marchołtem....Jana z

Koszyczek;

– wymienia najważniejsze gatunki

literackie epoki;

– analizuje i interpretuje w kontekście

kultury średniowiecza i obrazu Bruegla

tekst Jacka Kaczmarskiego Walka postu

z karnawałem;

– rozumie istotę intertekstualności;

5. Ewolucja modelu rycerza w kulturze

europejskiej.

2 II2.2.

II.2.4.

II.2.3.

– rozpoznawanie ideału rycerskiego

średniowiecza;

– dostrzeganie ewoluowania modelu w kulturze

średniowiecznej i późniejszych epokach;

– znajomość przykładów tekstów ukazujących

model rycerza;

– wymienia cechy ideału rycerskiego;

– charakteryzuje rycerza, porównując

bohaterów różnych utworów;

– czyta ze zrozumieniem tekst Marii

Ossowskiej o średniowiecznym ideale

rycerza i jego odmianach;

– omawia dzieje Rolanda, rycerzy

Okrągłego Stołu, Tristana i Izoldy;

– analizuje i wyjaśnia funkcję zabiegu

idealizacji bohatera;

– podaje przykłady realizacji etosu

rycerskiego w literaturze późniejszych

epok;

6. Średniowieczny wzorzec władcy. 1 II.1.3.

II.2.2.

II.2.5.

– znajomość historiografii jako działu

piśmiennictwa;

– wskazywanie przykładów tekstów

historiograficznych epoki średniowiecza;

– określanie cech idealnego władcy na podstawie

utworów;

– omawia model władcy jako ideał

parenetyczny na podstawie fragmentów

Kroniki polskiej Galla Anonima;

– analizuje zabiegi artystyczne służące

kreacji postaci;

7. Średniowieczny wzorzec ascety na

podstawie Legendy o św. Aleksym.

1-3 II.1.2.

II.1.3.

II.2.3.

– rozpoznawanie cech ascety;

– charakterystyka postawy św. Aleksego w

kontekście ideałów epoki;

– czyta fragmenty Legendy o św.

Aleksym;

– charakteryzuje bohatera jako ascetę;

– posługuje się terminem hagiografia;

– dowodzi, że Legenda o św. Aleksym to

zabytek języka polskiego;

8. Świętego Franciszka wiara radosna. 1 II.1.3.

II.2.2.

II.2.4.

II.4.2.

– dostrzeganie uniwersalności postawy

franciszkańskiej;

– definiowanie franciszkanizmu na podstawie

fragmentów Kwiatków św. Franciszka;

– interpretacja wiersza ks. Jana Twardowskiego w

kontekście wiedzy o postawie św. Franciszka z

Asyżu;

– opowiada o dziejach św. Franciszka z

Asyżu na podstawie noty biograficznej;

– omawia franciszkanizm jako postawę

w oparciu o fragment Kwiatków...;

– porównuje średniowieczne modele

świętości;

– analizuje i interpretuje wiersz ks.

Twardowskiego, odwołując się do

postawy franciszkańskiej;

9. Bogurodzica jako arcydzieło literatury i 2 II.2.1. – analiza Bogurodzicy jako arcydzieła – zna Bogurodzicę jako arcydzieło

zabytek języka polskiego. II.2.2.

II.2.3.

II.3.2.

II.4.2.

literackiego w kontekście kultury średniowiecza;

– wskazywanie pieśni jako utworu znaczącego w

kulturze polskiego narodu;

– rozpoznawanie Bogurodzicy jako zabytku

językowego;

średniowiecznej liryki polskiej;

– analizuje treść utworu, omawia

kompozycję, wyjaśnia funkcję środków

stylistycznych;

– wskazuje i wyjaśnia zawarte w utworze

archaizmy;

– dowodzi, że tekst jest zabytkiem języka

polskiego;

– interpretuje utwór w odniesieniu do

kultury epoki;

10. Obraz matki w Posłuchajcie, bracia

miła.

2 II.II.1.2.

II.1.2.

II.2.2.

II.2.4.

– rozpoznawanie obrazu maryjnego;

– porównywanie różnych przedstawień Matki

Bożej;

– funkcjonalna analiza języka tekstu;

– czyta tekst wiersza Posłuchajcie,

bracia miła;

– omawia zawarty w nim wizerunek

bohaterki jako Matki Bożej i zwykłej

kobiety;

– analizuje język tekstu, uwzględniając

funkcję środków stylistycznych;

– porównuje wyobrażenia Matki Bożej w

różnych tekstach kultury w odniesieniu

do średniowiecza;

11. Literatura średniowiecza wobec spraw

ostatecznych.

2 II.2.2.

II.2.5.

III.-1.7.

– lektura tekstu Włodarskiego W

średniowiecznym kręgu śmierci;

– analiza Rozmowy Mistrza Polikarpa ze

śmiercią;

– rozpoznawanie istoty motywu danse macabre;

– porównywanie różnych dzieł zawierających ten

sam motyw;

– czyta i omawia Rozmowę Mistrza

Polikarpa....;

– wyjaśnia na podstawie tekstu

historycznoliterackiego źródło

popularności motywu śmierci w kulturze

średniowiecza;

– czyta ze zrozumieniem tekst

Włodarskiego;

– analizuje i porównuje fragmenty

utworów wyobrażające sceny śmierci

bohaterów;

12. Zrozumieć średniowiecze. Synteza

wiedzy o epoce. Praca klasowa (pisanie

własnego tekstu).

3 III.1.1.

III.2.1.

– syntetyzowanie wiedzy, uzupełnianie braków;

– tworzenie samodzielnego tekstu pisanego;

– porządkuje notatki, uzupełnia je,

wyjaśnia nieścisłości;

– szuka literatury przydatnej do

opracowania zagadnień związanych ze

średniowieczem;

– korzysta ze słowników i leksykonów;

– pisze własny tekst na podstawie

tekstów średniowiecznych;

13. Rozwój języka polskiego w dobie

średniowiecza.

1 I.2.1.

I.2.2.

I.3.6.

– dostrzeganie zmian zachodzących w języku;

– odszukiwanie w tekstach staropolskich

archaizmów różnego typu;

– dostrzega zmiany zachodzące w

języku;

– klasyfikuje archaizmy, podaje

przykłady;

– analizuje przykłady tekstów

staropolskich pod względem

językowym;

14. Średniowieczne zabytki języka

polskiego.

1 II.2.3.

III.2.1.

– dostrzeganie znaczenia zabytków języka

polskiego;

– zna i omawia najstarsze zabytki

językowe;

– posługuje się terminem archaizm;

– zna historię powstawania najstarszych

tekstów;

15.Poszerzanie zasobu języka poprzez

zapożyczenia w czasie średniowiecza.

1 II.2.3.

– wskazywanie języków wpływających na

polszczyznę w dobie średniowiecza;

– znajomość czynników decydujących o

przyswajaniu zapożyczeń;

– wymienia języki stanowiące źródło

zapożyczeń w języku staropolskim;

– omawia czynniki powodujące wpływ

zapożyczeń;

– formułuje wnioski dotyczące

funkcjonalności zapożyczeń dawniej i

dziś;

16. O wyrazach modnych. Analiza tekstu

Bralczyka Co się nosi w mówieniu.

1 I.1.1.

I.1.2.

I.1.5.

I.1.9.

– lektura tekstu publicystycznego ukierunkowana

pytaniami;

– czyta tekst Bralczyka;

– formułuje wniosku w oparciu o

pytania;

17. Motyw walki postu z karnawałem w

różnych tekstach kultury.

2 II.2.3.

II.3.2.

II.3.4.

– rozpoznawanie motywu postu i karnawału w

kulturze;

– analiza i interpretacja obrazu Bruegla;

– analiza i interpretacja wiersza Kaczmarskiego

jako aluzji do obrazu;

– czyta tekst Bachtina o literaturze

karnawałowej;

– opisuje i analizuje pod względem

symboliki obraz Bruegla;

– analizuje i interpretuje wiersz

Kaczmarskiego, wskazując nawiązania

do malarstwa;

18. Refleksje o życiu u jego kresu. Wielki

Testament Franciszka Villona.

1 II.2.1.

II.2.4.

III.3.1.

– rozpoznawanie obrazu ludzkiego życia w

utworze Villona;

– na podstawie noty biograficznej

opowiada o Franciszku Villonie;

– analizuje i interpretuje fragmenty

tekstu;

19. Wizja zaświatów w Boskiej komedii

Dantego.

4 II.2.5

II.3.1.

II.3.4.

– określanie problematyki tekstu;

– przedstawienie dziejów Dantego jako autora

Boskiej komedii;

– przedstawia na podstawie noty

biograficznej sylwetkę autora dzieła;

– analizuje fragmenty utworu;

– opisuje zjawiska przedstawione w

tekście;

– charakteryzuje kompozycję utworu;

– rozpoznaje cechu średniowieczne i

renesansowe utworu;

*20. Symboliczna gra ze śmiercią w filmie

Bergmana Siódma pieczęć.

4 II.2.3.

II.3.4.

– wiedza o Bergmanie jako jednym z

najwybitniejszych reżyserów kina światowego;

– analiza składników świata przedstawionego w

filmie;

– dostrzeganie nawiązań kulturowych w dziele

Bergmana;

– opowiada o reżyserze filmu,

nawiązując do jego twórczości;

– odtwarza fabułę filmu;

– wskazuje pokrewieństwa świata filmu

z kulturą średniowiecza;

– interpretuje tytuł filmu;

– analizuje środki filmowego wyrazu;

Dział VI. Kultura języka

1. Kultura języka a normy językowe. 1 I.3.7. – rozumienie zakresu kultury języka;

– rozróżnianie błędu językowego i zamierzonej

innowacji językowej;

– zna kulturę języka jako dział

językoznawstwa;

– definiuje na podstawie przykładów

błąd językowy, innowację językową,

normę językową;

– wyjaśnia na przykładach sposoby

podnoszenia kultury własnych

wypowiedzi;

2. Błędy językowe. 1-2

I.3.7.

– rozpoznawanie i poprawa błędów językowych i

ich typów;

– analizuje wypowiedzi, oceniając ich

poprawność językową;

– wyjaśnia na przykładach przyczyny

powstawania błędów różnego typu;

3. Jak ocenić poprawność, czyli o kryteriach

poprawności językowej.

2 I.3.7. – znajomość i posługiwanie się kryteriami

poprawności językowej;

– zna kryteria poprawności językowej;

– zna wydawnictwa poprawnościowe;

– stosuje wiedzę językową w praktyce;

Dodatkowo:

1. Michaił Bułhakow Mistrz i Małgorzata (7 + 2 godz.) Geneza utworu; powieść życia

Totalitaryzm- Moskwa – miasto z piekła rodem

Motywy biblijne

Wątek tchórzostwa i miłosierdzia

Motyw szatana w Mistrzu i Małgorzacie oraz innych tekstach kultury (Johann Wolfgang Goethe Faust,)

2. Klasyczny ideał piękna i odniesienia do niego w kulturze współczesnej (Mieczysław Jastrun Mit śródziemnomorski) 1 godz.

3. Średniowieczna i XX-wieczna poetycka modlitwa do Bogarodzicy (Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa do Bogarodzicy) 1 godz.

Klasa I, semestr II

Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba

godzin

Treści

podstawy

programowej

Cele ogólne Kształcone umiejętności

RENESANS

1. Skąd renesans? 2 I.1.1.

I.1.2

I.1.3

I.1.4.

I.2.1

I.2.2.

I.2.3.

I.3.4.

II. 2.2

III.1.2.

III.1.3.

III.1.4.

Uczeń:

poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii

literatury i innych dziedzin humanistyki;

Uczeń:

porównuje stosunek średniowiecza i

renesansu do starożytności, człowieka i

świata,

analizuje znaczenie krucjat, odkryć

geograficznych i wynalezienia druku dla

zmian w światopoglądzie epoki,

ocenia skutki reformacji,

rozumie znaczenie Włoch jako kolebki

renesansu,

czyta ze zrozumieniem tekst renesansowego

filozofa,

czyta ze zrozumieniem tekst współczesnego

uczonego o kulturze renesansu,

charakteryzuje renesansowy wzorzec

idealnego człowieka, objaśnia jego związek

z humanizmem,

gromadzi i selekcjonuje informacje

dotyczące wskazanej postaci renesansowej,

przygotowuje w zespole prezentację o

wskazanej postaci renesansowej,

formułuje argumenty uzasadniające, że czas

renesansu to złoty wiek kultury polskiej,

czas ożywienia kulturalnego,

określa skutki rozwoju szkolnictwa i

drukarń w Polsce,

stosuje poprawnie w swoich wypowiedziach

słownictwo: humanizm, humanitaryzm itp.,

2. Wybitni ludzie renesansu 1 I.1.1.

I.1.3

Uczeń:

poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii

literatury i innych dziedzin humanistyki;

dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej

tekstu;

ma świadomość kryteriów poprawności

językowej;

Uczeń:

przedstawia na przykładach dorobek

wybranych przedstawicieli kultury

renesansowej,

charakteryzuje dorobek wybranych

przedstawicieli kultury renesansowej,

porównuje ideał człowieka renesansu z

działalnością i osiągnięciami wskazanych

twórców i myślicieli,

rozumie związek między światopoglądem

epoki a wszechstronnym rozwojem twórców

renesansu,

czyta ze zrozumieniem krótki tekst

filozoficzny,

rozpoznaje dzieła wybranych artystów,

stosuje poprawnie pojęcia: człowiek

renesansu, irenizm,

3. Sztuka renesansu 2 I.2.1

I.2.2.

I.2.3.

II.1.1

III.1.2.

III.1.3.

III.1.4.

Uczeń:

poznaje niezbędne dla literatury fakty z innych

dziedzin humanistyki;

odczytuje rozmaite sensy dzieła;

dokonuje interpretacji porównawczej;

Uczeń:

porównuje tematykę dzieł i jej ujęcie na

podstawie prac wybranych twórców

renesansowych,

analizuje wpływ światopoglądu epoki na

sztukę renesansu,

ocenia samodzielnie sztukę XVI wieku,

porównuje dzieła renesansowe ze

średniowiecznymi i starożytnymi,

rozpoznaje dzieła renesansowe, wybór

uzasadnia,

dostrzega pochwałę humanizmu, wielkość

człowieka i jego możliwości w sztuce

renesansowej,

charakteryzuje, na przykładzie Zamościa,

miasto idealne,

4. Petrarka – piewca miłości 1 + 1* II.1.1

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.2.5.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

II.2.1.*

II.2.5.*

II.3.2.*

Uczeń:

stosuje w analizie podstawowe pojęcia z

zakresu poetyki;

w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o

kontekstach, w jakich może być on

odczytywany;

poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii

literatury;



Uczeń:

analizuje i interpretuje wybrane Sonety do

Laury, a zwłaszcza charakteryzuje

podmiot liryczny, jego uczucia i emocje

sposób przeżywania miłości oraz adresata,

charakteryzuje obraz miłości zawarty w

Sonetach do Laury,

opisuje wykreowany portret ukochanej,

ocenia postawę podmiotu lirycznego,

rozpoznaje sonet wśród innych gatunków

poetyckich,

porównuje różne tłumaczenia tego samego

sonetu*,

rozpoznaje wpływ Petrarki w liryce

miłosnej epok późniejszych,

objaśnia funkcję różnych środków

artystycznego wyrazu, w tym antytez i

paradoksów,

stosuje poprawnie pojęcia: erotyk, liryka

miłosna, paradoks, antyteza, petrarkizm*,

sonet,

5. Boccaccio – mistrz noweli* 2* II.1.1

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.3.1.

II.3.2.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

II.2.5.*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;


Uczeń:

charakteryzuje bohaterów noweli,

analizuje, jakie prawdy o człowieku

odsłania omawiana nowela,

porównuje sposób przedstawienia bohatera

w utworach średniowiecznych

i renesansowych,

objaśnia wpływ na tematykę utworu i

sposób przedstawienia bohaterów

renesansowego hasła „człowiekiem

jestem…”,

stosuje poprawnie terminy: punkt

kulminacyjny, centralny motyw, „teoria

sokoła”, pointa,

zastępuje wyrażenia archaiczne obecne w

tłumaczeniu ich współczesnymi

odpowiednikami,

6. Radosne życie poczciwego

ziemianina

1 + 1* I.1.3

I.1.5.

I.3.8.

II.1.1

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.2.5.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

II.2.1.*

II.2.5.*

II.3.4.*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;


Uczeń:

czyta ze zrozumieniem tekst renesansowy,

wykorzystując przypisy,

przedstawia na przykładach życie

szlachcica ziemianina w harmonii z naturą

i jej prawami,

charakteryzuje model życia zawarty w

utworze,

stosuje poprawnie termin: literatura

parenetyczna*,

rozpoznaje relacje między narratorem a

odbiorcą,

charakteryzuje styl Mikołaja Reja na

konkretnym przykładzie*,

analizuje zastosowane środki językowe –

określa ich typ i funkcję,

formułuje argumenty potwierdzające

obecność w utworze renesansowego

optymizmu,

porównuje poglądy ludzi średniowiecza i

renesansu na życie doczesne,

wykorzystując poznane utwory*,

objaśnia wizerunek świata i życia

człowieka zaprezentowany w utworze

literackim i dziele malarskim*,

7. Jan Kochanowski – poeta

doctus

4 + 1* II.1.1

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;


buduje wypowiedzi o wyższym stopniu

złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady

logiki i retoryki;

Uczeń:

analizuje wskazane pieśni,

charakteryzuje podmiot liryczny pieśni

Kochanowskiego,

charakteryzuje postawy i wartości typowe

dla omawianych pieśni,

ocenia postawy i wartości obecne w

omawianych pieśniach,

przedstawia na przykładach wpływ

starożytnych filozofii na twórczość Jana

Kochanowskiego*,

formułuje wnioski wynikające z analizy

III.1.1.

III.1.6.

III.2.1.

II.2.1.*

II.2.3*

II.2.4.*

II.2.5.*

II.3.2.*

ma świadomość własnej kompetencji

językowej;

pieśni,

rozpoznaje hymn, sielankę, pieśń,

porównuje pieśni Jana Kochanowskiego z

poznanymi pieśniami Horacego*,

rozumie istotę parafrazy poetyckiej*,

kierując się wskazówkami i poleceniami

pomocniczymi, podejmuje próbę

samodzielnej analizy renesansowego

tekstu poetyckiego,

stosuje poprawnie terminy: styl

klasyczny*, horacjanizm*,

rozpoznaje w utworach styl klasyczny i

horacjanizm*,

wskazuje w pieśni przerzutnie, określa ich

funkcje,

8. Sielanka czy nie? – Żeńcy

Szymona Szymonowica*

2* I.3.8.

II.1.1.

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.2.5.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

II.2.1.*

II.2.3*

II.2.5.*

II.3.2.*

II.4.1.*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;



Uczeń:

analizuje utwór,

charakteryzuje zachowanie bohaterów,

posługuje się słownictwem

wartościującym i nacechowanym

emocjonalnie,

dostrzega analogie między działaniami

człowieka a prawami natury,

formułuje argumenty, odwołując się do

treści utworu,

porównuje utwór z konwencjonalną

sielanką, funkcjonalnie wykorzystuje

znajomość cech gatunkowych,

analizuje język i system wersyfikacyjny

utworu,

porównuje tekst Szymonowica z innymi

utworami renesansowymi*,

9. Patriotyczna i obywatelska

troska Mistrza z Czarnolasu

2 + 1* I.3.4.

I.3.8.

II.1.1.

Uczeń:


Uczeń:

analizuje utwory Jana Kochanowskiego o

tematyce patriotycznej,

II.1.2.

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.3.1.

II.3.2.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

I.1.4.*

II.2.1.*

II.2.5.*

zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;



ocenia postawę podmiotu lirycznego pieśni

o tematyce patriotycznej,

charakteryzuje polskie społeczeństwo,

idealnego władcę i patriotę na podstawie

wskazanych pieśni,

formułuje argumenty wynikające z

utworów,

określa skutki braku postawy patriotycznej,

wskazuje w Pieśni V elementy mowy,

określa ich funkcję w całym utworze*,

rozpoznaje funkcje językowe realizowane w

utworach,

rozpoznaje figury retoryczne w pieśniach

Jana Kochanowskiego, określa ich funkcję,

rozpoznaje wiersz sylabiczny wśród innych

systemów wersyfikacyjnych,

stosuje poprawnie pojęcia: retoryka, figury

retoryczne, wiersz sylabiczny,

10. Prorocze wizje księdza Skargi 1 +1* I.1.1.

I.1.5.

I.3.6.

II.1.1.

II.1.2.

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.3.1.

II.3.2.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

I.1.4.*

II.2.1.*

II.2.3*

II.2.5.*

II.3.4.*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;


Uczeń:

analizuje obraz Jana Matejki Kazanie

Skargi*,


rozumie cel kazania O miłości ku

ojczyźnie,

ocenia poglądy Piotra Skargi dotyczące

zjawisk zagrażających bezpieczeństwu

państwa,

hierarchizuje wskazane przez pisarza

„choroby zagrażające ojczyźnie”,

objaśnia topos ojczyzny – okrętu,

przedstawia na przykładach sposoby

uzasadniania przez pisarza konieczności

miłości ku ojczyźnie,

wskazuje zastosowane figury retoryczne,

określa ich funkcję*,

stosuje poprawnie pojęcia: stylizacja,

stylizacja biblijna*, kazanie,

rozpoznaje stylizację biblijną w

Kazaniach sejmowych oraz we

fragmentach innych utworów*,

11. Jak poprawić

Rzeczpospolitą?*

1 I.1.1.

I.1.3

I.1.5.

II.1.1

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.3.1.

II.3.2.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

Uczeń:

rozumie teksty o skomplikowanej budowie;

dostrzega sensy zawarte w strukturze

głębokiej tekstu;

ma świadomość kryteriów poprawności

językowej;

Uczeń:


rozumie główną ideę tekstu

Modrzewskiego,

objaśnia argumenty przytaczane przez

pisarza,

formułuje postulaty reform, których

domaga się Modrzewski,

ocenia poglądy autora dotyczące reform w

państwie,

charakteryzuje autora tekstu na podstawie

jego poglądów,

rozpoznaje literaturę publicystyczną,

analizuje fragmenty Utopii Thomasa

Morusa,

stosuje poprawnie wyrazy: reforma,

utopia,

12. Poetycka parafraza biblijnych

psalmów – Psałterz Dawidów

Jana Kochanowskiego

2 II.1.1.

II.1.2.

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.2.5.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

III.1.1.

III.1.6.

III.2.1.

I.1.1*

II.2.1.*

II.2.2*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;





logiki i retoryki;


językowej;

Uczeń:

analizuje omawiane psalmy,

charakteryzuje człowieka i jego miejsce w

świecie,

analizuje budowę psalmów,

porównuje tłumaczenia psalmów,

stosuje poprawnie termin: parafraza,

wskazuje funkcję nawiązania do psalmów

i parafraz Jana Kochanowskiego w

wierszu współczesnego poety,

odnajduje dominantę kompozycyjną

utworu,



samodzielnej analizy i porównania

tekstów poetyckich*,

II.2.3*

II.2.4.*

II.2.5.*

II.3.2.*

13. „Żaden ociec podobno

bardziej nie miłował…”

(Treny)

3 + 2* I.3.8.

II.1.1.

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.2.5.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

III.1.1.

III.1.6.

III.2.1.

I.1.1*

II.2.1.*

II.2.3*

II.2.5.*

II.3.4.*

II.3.2.*

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;





logiki i retoryki;


językowej;

Uczeń:

analizuje omawiane treny,

charakteryzuje podmiot liryczny i

bohaterkę Trenów,

nazywa stany emocjonalne pogrążonego w

bólu ojca,

określa skutki wpływu doświadczeń na

filozofię życiową,

przedstawia na przykładach zanegowane

w Trenach przez autora wartości i

postawy światopoglądowe,

ocenia zaprezentowaną w Trenach

postawę wobec cierpienia,

określa skutki kryzysu

światopoglądowego,

objaśnia funkcjonowanie w Trenie X

toposu ubi sunt,

rozumie ewolucję światopoglądu poety,

rozpoznaje dominujące w poszczególnych

trenach środki stylistyczne i określa ich

funkcję,

formułuje argumenty uzasadniające

powrót poety do renesansowych wartości

w Trenie XIX,

porównuje kompozycję trenu antycznego

z kompozycją cyklu Jana

Kochanowskiego, wskazuje podobieństwa

układu*,

stosuje poprawnie pojęcia: tren, topos ubi

sunt,

analizuje Epitafium Hannie

Kochanowskiej,

analizuje kompozycję dzieła malarskiego

oraz jego kolorystykę*,

określa, w jaki sposób wyrażone zostały

przez malarza emocje postaci*,

porównuje sposób wyrażania emocji w

tekście literackim i dziele malarskim,



samodzielnej analizy porównawczej tekstu

renesansowego i dwudziestowiecznego*,

14. Człowiek – reżyser czy

marionetka?

5 I.3.8.

II.1.1.

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.2.4

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

Uczeń:


zakresu poetyki;



odczytywany;


literatury;


Uczeń:

analizuje wskazane fraszki,

objaśnia tytuły fraszek,

określa funkcję toposu świata-teatru we

fraszce O żywocie ludzkim,

charakteryzuje koncepcję losu człowieka

zawartą we fraszkach,

rozpoznaje postawę podmiotu lirycznego

wobec wartości szczególnie cenionych

przez ludzi (O żywocie ludzkim) i

możliwości ludzkiego poznania (O

mądrości),

porównuje koncepcję Boga zawartą we

fraszkach z wyobrażeniami Stwórcy w

innych utworach Jana Kochanowskiego,

formułuje argumenty uzasadniające

wyrażoną opinię dotyczącą relacji między

Bogiem a człowiekiem, zaprezentowanych

we fraszkach i w pieśniach,

określa wpływ późnorenesansowego

sceptycyzmu na koncepcję świata i

człowieka, relacje między człowiekiem a

Bogiem,

ocenia, czy postawa podmiotu lirycznego

fraszek bliższa jest tej w Trenach czy

w Pieśniach,

15. Szekspir – genialny znawca

duszy ludzkiej

5 + 2* I.1.1.

I.1.2

I.1.3

I.1.4.

I.1.5.

I.1.6.

Uczeń:


zakresu poetyki;



Uczeń:

analizuje dramat Szekspira,

charakteryzuje bohaterów,

określa motywy ich postępowania,

rozpoznaje i nazywa wartości cenione

I.1.7.

I.1.8.

I.3.4.

I.3.8.

II.1.1

II.1.2

II.1.3.

II.2.2.

II.2.3.

II.3.1.

II.3.2.

II.3.3.

II.3.4.

II.4.1.

II.4.2.

II.4.3.

III.1.1.

III.1.6.

III.2.1.

I.1.1*

II.2.1.*

II.2.5.*

II.3.2.*

odczytywany;


literatury;





logiki i retoryki;


językowej;

przez bohaterów,

ocenia postępowanie bohaterów, ich

wybory,

analizuje wizję świata i człowieka

wyłaniającą się z utworu,

objaśnia szekspirowską koncepcję natury

ludzkiej,

rozumie i opisuje rolę Lady Makbet,

rozpoznaje charakter perswazyjny

wskazanych scen,

wskazuje w tekście środki perswazji,

objaśnia funkcję świata nadprzyrodzonego

w utworze,

przedstawia na przykładach cechy

dramatu szekspirowskiego,

porównuje dramat szekspirowski z

dramatem antycznym (szczególnie kreację

bohaterów, ich wpływ na własne życie),

czyta ze zrozumieniem tekst

popularnonaukowy dotyczący teatru

elżbietańskiego,

uzasadnia uniwersalizm i ponadczasowość

dramatu,

określa funkcję nawiązań do twórczości

Szekspira w literaturze polskiej,

ocenia współczesne koncepcje

inscenizacji Makbeta,

analizuje film, wykorzystując wskazówki

zawarte w podręczniku*,

porównuje film i dramat Szekspira*,

BAROK

1. Barok – epoka oryginalna

2 + 1*

I.1.1. I.1.2 I.1.3 I.1.4. I.2.1 I.2.2.

Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii

literatury i innych dziedzin humanistyki

Uczeń: charakteryzuje barokową koncepcję świata i człowieka; wskazuje skutki kontrreformacji; czyta ze zrozumieniem tekst historyka literatury o epoce

I.2.3. I.3.4. II. 2.2 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.7. II.2.1.* II.2.3.*

analizuje znaczenie kryzysu religijnego, soboru w Trydencie i działalności jezuitów dla zmian w światopoglądzie epoki; opisuje działalność Towarzystwa Jezusowego; rozumie przyczyny ukształtowania się odmiennych postaw ludzi baroku wobec życia; ocenia skutki kontrreformacji; porównuje stosunek baroku i renesansu do człowieka i świata; ocenia światopogląd barokowy odwołując się do doświadczeń człowieka XXI wieku, ma świadomość związków religii, kultury i światopoglądu itp.

2. Pascal – genialny matematyk

i filozof

1

I.1.1. I.1.3 III.1.7

Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii

literatury i innych dziedzin humanistyki,

dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej

tekstu;

ma świadomość kryteriów poprawności językowej

Uczeń: czyta ze zrozumieniem tekst filozoficzny; charakteryzuje obraz człowieka; opisuje koncepcję człowieka i świata zawartą w Myślach Pascala omawia dorobek Pascala; porównuje poglądy Pascala z poglądami myślicieli renesansu; ocenia poglądy barokowego filozofa, przywołując zasadne argumenty

3. Sztuka baroku

2

I.2.1 I.2.2. I.2.3. II.1.1 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.6.

Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z innych

dziedzin humanistyki,


dokonuje interpretacji porównawczej.

Uczeń: rozpoznaje dzieła barokowe, charakteryzuje malarstwo, rzeźbę i architekturę barokową; czyta ze zrozumieniem tekst historyka sztuki dotyczący sztuki baroku; gromadzi i selekcjonuje wiadomości dotyczące barokowych twórców i ich

dorobku; przygotowuje w zespole projekt dotyczący twórcy barokowego rozumie i analizuje wpływ światopoglądu epoki na sztukę baroku; określa wpływ odkryć naukowych na sposób przedstawiania człowieka i świata w sztuce baroku; porównuje sztukę barokową ze sztuką renesansu i średniowiecza;

4. Vanitas vanitatum et omnia

vanitas

4-2

II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.

Uczeń: stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu

poetyki;


kontekstach, w jakich może być on odczytywany;


literatury;



Uczeń: analizuje wybrane sonety Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego; charakteryzuje podmiot i adresata omawianych sonetów; określa relacje między podmiotem i adresatem w omawianych sonetach; charakteryzuje obraz człowieka i świata wyłaniający się z sonetów; formułuje argumenty uzasadniające, że analizowany utwór jest sonetem; rozumie barokową koncepcję życia; analizuje i interpretuje wiersze Daniela Naborowskiego i Józefa Baki; analizuje dzieła malarskie; rozpoznaje barokowe środki stylistyczne; rozpoznaje motyw vanitas w sztuce epok późniejszych; analizuje i interpretuje utwory nawiązujące do motywu vanitas; przywołuje właściwe konteksty filozoficzne; określa funkcję zastosowanych środków językowych w kreowaniu obrazu świata

i człowieka; porównuje wyłaniający się z sonetów obraz człowieka i świata z wizerunkiem tegoż w Pieśniach Jana Kochanowskiego; gromadzi i selekcjonuje cechy poezji Sępa-Szarzyńskiego, które łączą ją z twórczością renesansową i te, które różnią; opisuje związek motywu vanitas z barokową koncepcją życia; określa funkcje użytych środków stylistycznych; porównuje sposoby ukazania tego samego motywu w dziełach różnych sztuk; omawia związek motywu przemijania ze średniowieczną koncepcją życia oraz filozofią B. Pascala; analizuje dzieła malarskie

5. Barokowe ogrody miłości

4



poetyki;




literatury;



Uczeń: analizuje i interpretuje wybrane wiersze; charakteryzuje podmiot liryczny i adresata; określa relacje między nimi; nazywa uczucia ujawniane w wierszach; charakteryzuje obraz kobiet i miłości wyłaniający się z wierszy barokowych; ocenia podstawowy cel poezji marinistycznej: zadziwienie czytelnika; czyta ze zrozumieniem tekst badacza literatury dotyczący barokowego konceptu; wskazuje cechy sonetu w utworze; analizuje barokowy obraz przedstawiający kobiety; opisuje kanony piękna w różnych epokach; charakteryzuje barok dworski;

rozpoznaje utwory należące do baroku dworskiego; analizuje kompozycję wierszy barokowych; określa funkcję barokowych środków stylistycznych w utworze; analizuje współczesny wiersz nawiązujący do baroku

6. Błędny rycerz Don Kichote *

2*

II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.4.1. II.4.2. II.4.3.


poetyki;




literatury;

odczytuje rozmaite sensy dzieła

Uczeń: analizuje i interpretuje utwór; charakteryzuje bohaterów; wskazuje tradycyjne motywy wędrowne, wyjaśnia, na czym polega etos rycerski, wyjaśnia, na czym polega i czemu służy wyolbrzymienie cech postaci, wyjaśnia, na czym polega i czemu służy karykaturalność i parodia w utworze; sytuuje prozę Cervantesa na tle przemian gatunku powieści

7.Fenomen sarmatyzmu

2

I.1.1. I.1.2. I.1.3. I.1.5. II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2.

stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu

poetyki;




literatury;


dokonuje interpretacji porównawczej

charakteryzuje zjawisko sarmatyzmu; wskazuje zjawiska charakterystyczne dla kultury polskiej szlachty żyjącej w XVII wieku; charakteryzuje szlachcica Sarmatę oraz szlacheckie obyczaje; odróżnia zalety szlachty od jej wad, opisuje strój szlachecki oraz szlachecką ceremonię pogrzebową; rozpoznaje portret trumienny; wyjaśnia genezę portretów trumiennych; określa ich cechy charakterystyczne; analizuje współczesne teksty poświęcone obyczajowości sarmackiej,

II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3. III.1.7.

analizuje dzieła malarskie; wskazuje cechy charakterystyczne dla ubioru szlachcica objaśnia etymologię słów: Sarmata, sarmatyzm, sarmacki; określa, jakie zmiany zaszły w sposobie pojmowania szlacheckich wartości; syntetyzuje wiedzę z różnych źródeł; przetwarza informacje, formułuje wnioski; ma świadomość ewolucji wizerunku Sarmaty

8. Wacław Potocki – oświecony Sarmata*

2*

II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2.


poetyki;




literatury;


Uczeń: przedstawia biografię poety; analizuje i interpretuje wiersze Wacława Potockiego; charakteryzuje postawę polskiej szlachty opisaną w wierszach Potockiego rozpoznaje w wierszach Potockiego cechy charakterystyczne dla nurtu ziemiańskiego; charakteryzuje stosunek Potockiego do sarmatyzmu

9. Pisane na użytek własny

4

II.1.1 II.1.2 II.1.3. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4


poetyki;




literatury;


Uczeń: przedstawia problematykę utworu Paska; analizuje i interpretuje fragmenty dzieła Jana Chryzostoma Paska; charakteryzuje szlachcica Sarmatę; analizuje tekst współczesny dotyczący barokowych pamiętników;

II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2.

zna treść wybranych listów Jana III Sobieskiego rozpoznaje cechy charakterystyczne stylu J. Ch. Paska; porównuje wizerunek królowej Marysieńki przedstawiony przez malarza i wyłaniający się z listu króla

10. Kontynuacje, nawiązania…

2



poetyki;




literatury;



Uczeń: zna treść utworów późniejszych epok nawiązujących do tradycji sarmackich; analizuje listy Jana III Sobieskiego; rozpoznaje nawiązanie do sarmackiej kultury szlacheckiej we współczesnych tekstach kultury, charakteryzuje portret Sarmaty przedstawiony w dziełach epok późniejszych, wskazuje cechy negatywne i pozytywne szlachcica Sarmaty interpretuje utwory epok późniejszych dokonujące rozrachunku z tradycją polskiej szlachty sarmackiej; porównuje sposób przedstawiania Sarmaty w różnych tekstach

OŚWIECENIE

1. Nadejście oświecenia

2 + 1*

I.1.1. I.1.2 I.1.3 I.1.4. I.1.5. I.2.1

Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki; buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności;

Uczeń: omawia genezę epoki; opisuje inicjatywy kulturalne doby oświecenia w Polsce; wyznacza fazy oświecenia w Polsce i łączy je z wydarzeniami historycznymi;

I.2.2. I.2.3. I.3.4. II. 2.2 III.1.2. III.1.3. III.1.4. III.1.7. I.2.1.* I.2.3.*

ma świadomość własnej kompetencji językowej

porównuje oświecenie na zachodzie Europy do oświecenia w Polsce; analizuje obrazy przedstawiające ważne wydarzenia doby oświecenia; docenia wagę rozwoju życia kulturalnego w oświeceniowej Polsce; ocenia wpływ idei oświecenia na kształtowanie się systemu wartości i światopogląd współczesnego człowieka

2. Dzieło filozofów oświecenia

1 + 1*

I.1.1. I.1.3 II.1.2. III.1.2. I.2.1.* I.2.3.* III.1.7.*


poetyki;




literatury;



Uczeń: rozumie myśl: Cogito ergo sum; analizuje fragmenty tekstów filozoficznych; charakteryzuje poglądy myślicieli oświecenia rozpoznaje poglądy poszczególnych filozofów oświecenia; charakteryzuje koncepcję człowieka według Locke’a; opisuje koncepcję świata oraz człowieka i jego życia według Rousseau; opisuje, na czym polega istota oświecenia według Kanta; analizuje i interpretuje wiersz Zbigniewa Herbarta, analizuje fragmenty powiastki filozoficznej Denisa Diderot

3. Jedna epoka – trzy style

4

I.2.1 I.2.2. I.2.3. II.1.1 III.1.2.


poetyki;




Uczeń: określa cechy charakterystyczne klasycyzmu, sentymentalizmu i rokoko; rozpoznaje i charakteryzuje style oświeceniowej sztuki: klasycyzm,

III.1.3. III.1.4. III.1.6. III.1.7.

literatury;



sentymentalizm, rokoko; analizuje i interpretuje poznane wiersze; charakteryzuje bohatera poezji sentymentalnej; charakteryzuje francuski i angielski styl ogrodowy; określa, na czym polega parodia; analizuje i interpretuje wiersze Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego; charakteryzuje konwencję sentymentalną

4. Ignacy Krasicki – książę

poetów

1

I.1.1. I.1.3 I.2.1. I.2.3. I.2.4. III.1.2.


poetyki;




literatury;


buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności;

stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki;

ma świadomość własnej kompetencji językowej

Uczeń: charakteryzuje twórczość Ignacego Krasickiego charakteryzuje poglądy poety; opisuje jego związek z obozem królewskim; rozumie znaczenie twórczości Ignacego Krasickiego

5. W kręgu bajek

3

II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.


poetyki;




literatury;


Uczeń: omawia różnice pomiędzy pojęciami: bajka i baśń; charakteryzuje bajkę jako gatunek literacki; rozpoznaje bajkę narracyjną i epigramatyczną; wyjaśnia rolę bajki w oświeceniu; analizuje i interpretuje poznane bajki; odnajduje i wyjaśnia morał zawarty w bajkach; omawia alegoryczne znaczenia poznanych bajek; określa na czym polega dydaktyczny

charakter bajek; przedstawia obraz świata i ludzi zawarty w bajkach; charakteryzuje bajkę narracyjną i epigramatyczną; odróżnia w życiu codziennym postawy opisane w bajkach

6. „Satyra prawdę mówi…”

4

II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3. II.2.4 II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3.


poetyki;




literatury;


Uczeń: charakteryzuje satyrę jako gatunek literacki; omawia różnice między satyrą monologową a dialogową; analizuje i interpretuje satyry Ignacego Krasickiego; interpretuje topos ojczyzny-okrętu z satyry Świat zepsuty; określa na czym polega dydaktyczny charakter satyr; rozumie i opisuje zjawisko cudzoziemszczyzny, charakteryzuje pozytywne wzorce osobowe zawarte w satyrach; wyjaśnia rolę satyry w oświeceniu; charakteryzuje postać króla Stanisław Augusta Poniatowskiego i jego działalność, analizuje i interpretuje utwór Jana Pietrzaka: Wolny obywatel; porównuje satyrę współczesną do satyr oświeceniowych;

7. O miłości ojczyzny

2

II.1.1. II.1.2 II.1.3. II.2.2. II.2.3.


poetyki;




Uczeń: analizuje i interpretuje poznane utwory; porównuje słowa Pieśni legionów polskich we Włoszech ze słowami Mazurka Dąbrowskiego;

II.2.4 II.2.5. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.4.1. II.4.2. II.4.3. III.2.1.

literatury;



opisuje budowę poznanych utworów charakteryzuje rolę Mazurka Dąbrowskiego w historii Polski; przedstawia stosunek poetów do utraty niepodległości; charakteryzuje działalność Szkoły Rycerskiej; porównuje postawy zaprezentowane w poznanych wierszach

8. Scena teatralna*

1*

I.1.1. I.1.2. I.1.3. I.2.1. I.2.2. I.2.3. I.2.4.

Uczeń: poznaje niezbędne dla literatury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki

Uczeń: omawia genezę Teatru Narodowego; czyta ze zrozumieniem współczesny tekst poświęcony teatrowi oświeceniowemu; analizuje fragm. Powrotu posła Juliana Ursyna Niemcewicza

9. Z językiem za pan brat

2

I.3.1. I.3.7.

Uczeń: ma świadomość kryteriów poprawności językowej; ma świadomość własnej kompetencji językowej

Uczeń: rozpoznaje zapożyczenia w tekście, wymienia przykłady zapożyczeń z różnych języków charakteryzuje rodzaje zapożyczeń; opisuje konsekwencje zapożyczeń; odróżnia uzasadnione użycie zapożyczenia od nieuzasadnionego

Do omówienia: 1. Wiersz B. Leśmiana Urszula Kochanowska- Jako kontekst do Trenu XIX Kochanowskiego – wypracowanie klasowe. (4 godz.)

2. Maria Pawlikowska- Jasnorzewska, Laura i Filon oraz Konstanty Ildefons Gałczyński Laura i Filon i dobrze poinformowany facet (2 godz.)

3. Praca z tekstem. Głosy o epoce (np. Czesław Hernas Barok, Michał Rożek Blaski i cienie baroku) (2 godz.)

Ponadto na bieżąco będzie kontrolowana wiedza i umiejętności uczniów poprzez sprawdziany i prace klasowe oraz odpowiedzi ustne. (ok.15

godz.)

Uczniowie raz w semestrze wygłoszą też przemówienie – wypowiedź publiczna (4 godz.)

W drugim semestrze uczniowie zrealizują projekt „ Makbet” na nowo odczytany.(2 godz.)

Język polski - loswiebodzice.netloswiebodzice.net/webn/docs/wymagania/grochowska/plan wynikowy...

Documents

Transcript of Język polski - loswiebodzice.netloswiebodzice.net/webn/docs/wymagania/grochowska/plan wynikowy...