İran'da Yayılış Gösteren Küçük Balarısı (Apis Florea Fabricius) Toplumlarında Genetik...

download İran'da Yayılış Gösteren Küçük Balarısı (Apis Florea Fabricius) Toplumlarında Genetik Varyasyonun RAPD Yöntemiyle Araştırılması

of 56

Transcript of İran'da Yayılış Gösteren Küçük Balarısı (Apis Florea Fabricius) Toplumlarında Genetik...

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    1/56

    RANDA YAYILI GSTEREN KK BALARISI (APIS FLOREA FABRICIUS)TOPLUMLARINDA GENETK VARYASYONUN RAPD YNTEMYLE

    ARATIRILMASI

    Burin TERZ

    Zonguldak Karaelmas niversitesi

    Fen Bilimleri Enstits

    Biyoloji Anabilim Dalnda

    Yksek Lisans Tezi

    Olarak Hazrlanmtr

    ZONGULDAK

    Haziran 2008

    i

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    2/56

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    3/56

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    4/56

    ZET

    Yksek Lisans Tezi

    RANDA YAYILI GSTEREN KK BALARISI (APIS FLOREA FABRICIUS)

    TOPLUMLARINDA GENETK VARYASYONUN RAPD YNTEMYLE

    ARATIRILMASI

    Burin TERZ

    Zonguldak Karaelmas niversitesi

    Fen Bilimleri Enstits

    Biyoloji Anabilim Dal

    Tez Danmanlar:

    Prof. Dr. Mustafa SZEN

    Do. Dr. rfan KANDEMR

    Haziran 2008, 39 sayfa

    Bu almada randa 3 eyalette yayl gsteren kk balars (Apis florea Fabricius)

    populasyonlarnda genetik varyasyonu RAPD PCR yntemiyle incelenmitir. Kk balars

    rnekleri farkl yllarda (2005, 2007) ran slam Cumhuriyetinde yer alan Bushehr,

    Khuzestan ve Ilam eyaletlerinden toplanmtr. 3 eyaletten toplam 9 lokasyonda 158 doal

    koloniden toplanan Apis florea rnekleri ile alma gerekletirilmitir. 155 kk balars

    rneinin toraks alnarak DNAlar izole edilmi ve izole edilen DNAlar RAPD PCR

    yntemiyle allmtr. PCR yaplan rnekler agaroz jelde yrtlerek EtBr ile

    boyanmtr. Boyanan bantlar UV altnda deerlendirilmitir. Bu verilerin analizleri iin

    POPGEN32 ve POPULATION 1.0 bilgisayar programlar kullanlmtr.

    iii

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    5/56

    ZET (devam ediyor)

    Bu analizlerin sonucunda populasyonyonlardaki genetik varyasyonlar, populasyonlar aras

    genetik uzaklk ve genetik benzerlik sonular elde edilmitir. Nei (1972)ye gre hesaplanan

    genetik mesafe deerlerinde genetik olarak birbirine en yakn populasyonlar Sarollah ve

    Mosain iken en uzak populasyonlar ise Soush ve Dezfuldur. Genetik ilikilerini gsteren

    dendograma gre de 3 gruba ayrlmtr. Genetik farkllama deeri en yksek Khuzestan

    eyaletindeki populasyonda iken Bushehr ve Ilam eyalet populasyonlarnda genetik farkllama

    deerleri eittir. Populasyon ii farkllama deerleri Bushehr eyalet populasyonunda en fazla,

    Khuzestan eyalet populasyonunda ise en azdr. Populasyonlar aras genetik iliki aacna gre

    3 eyalet populasyonlar da birbirine yaklak olarak eit uzaklkta bulunmaktadr.

    Anahtar Szckler: Kk balars, Apis florea, RAPD, ran

    Bilim Kodu: 401.02.00

    iv

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    6/56

    ABSTRACT

    M.Sc. Thesis

    DETERMINATION OF GENETIC VARIATION BASED ON RAPD METHOD IN

    DWARF HONEYBEE (APIS FLOREA FABRICIUS) POPULATIONS DISTRIBUTED

    IN IRAN

    Burin TERZ

    Zonguldak Karaelmas University

    Graduate School of Natural and Applied Sciences

    Department of Biology

    Thesis Advisor:

    Prof. Mustafa SZEN

    Assoc. Prof. rfan KANDEMR

    June 2008, 39 pages

    In this study, dwarf honeybee (Apis florea Fabricius) populations distributed in three states of

    Iran were studied by RAPD PCR method to determine the presence of genetic variation. The

    dwarf honeybees samples were collected in different years (2005-2007) from Bushehr,

    Khuzestan and Ilam states. A total of 158 Apis florea colonies from nine locations belongingto above mentioned three states. DNA was isolated from 155 dwarf honeybee thorax and they

    were subjected to RAPD-PCR method utilizing 10 primers. PCR products were resolved by

    agaroz jel electrophoresis and stained with Ethidium Bromide. Screened bands were evaluated

    over Ultraviolet Light. POPGEN32 and POPULATION 1.0 computer programs were used to

    analyze samples.

    v

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    7/56

    ABSTRACT (continued)

    After analysing the genetic variations in these populations, several population genetic

    parameters such as genetic distances between populations and genetic similarities were

    calculated. According genetic distances based on Nei (1972), the nearest populations were

    found to be Sarollah and Musain, and the farthest populations were Soush and Dezful. The

    studied populations were divided into three groups according to the dendrogram constructed

    based on the genetic similarities. Khuzestan state was the most differentiated than other states.

    Bushehr and Ilam were more similer to each other. With respect to within genetic variation in

    each state, Bushehr has the higest, on the other hand Khuzestan has the lowest. Based on the

    dendrogram construted with respect to genetic variation present in each state, three states

    were approximately equal distances to each other.

    Key Words: Dwarf honey bee, Apis florea, RAPD, Iran

    Science Code:401.02.00

    vi

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    8/56

    TEEKKR

    Bu tezi tamamlamam iin yardmlarn esirgemeyen danman hocam Prof. Dr. Mustafa

    SZENe (ZK) teekkrlerimi sunarm. Yksek lisans almalarm srasnda altm iin

    beni anlayla karlayp tez alma programn bana gre dzenleyen, deerli bilgileriyle

    beni ynlendiren, her konuda beni destekleyen ve ufkumu genileten, kendisinin rencisi

    olmaktan onur duyduum sayg deer hocam Do. Dr. rfan KANDEMRe (Ankara .)

    sonsuz teekkrlerimi sunarm.

    Tez almam iin rnekleri salayan ran Zanjan niversitesinden Yrd. Do. Dr.

    Mohammed G. Moradiye (Zenjan .) ok teekkr ederim.

    Laboratuar almalarmda ve tez yazmndaki yardmlarndan dolay Doktora rencisi Aya

    ZKANa ok teekkr ederim.

    Tezimin her aamasnda beni destekleyen eim lkay TERZye ve benimle beraberalmalara katlan olum Canberk TERZye ok teekkr ederim. Her zaman yanmda olan

    ve beni destekleyen aileme sonsuz teekkr ederim.

    vii

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    9/56

    viii

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    10/56

    NDEKLER

    Sayfa

    KABUL .................................................................................................................................. ii

    ZET...................................................................................................................................... iii

    ABSTRACT........................................................................................................................... v

    TEEKKR........................................................................................................................... vii

    NDEKLER....................................................................................................................... ix

    EKLLER DZN................................................................................................................ xiii

    ZELGELER DZN .......................................................................................................... xv

    KISALTMALAR DZN ..................................................................................................... xvii

    BLM 1 GR ................................................................................................................... 1

    1.1 APIS FLOREANIN GENEL ZELLKLER VE BYOLOJS ............................... 4

    1.1.1 Morfolojik zellikleri........................................................................................... 4

    1.1.2 Balarlarnn Hayat Devresi .................................................................................. 5

    1.1.3 Yayl Alan ......................................................................................................... 6

    1.2 MOLEKLER TEKNKLER..................................................................................... 8

    1.2.1 RAPD Teknii ...................................................................................................... 9

    1.3 ARATIRMANIN AMACI ........................................................................................ 10

    BLM 2 MATERYAL METOT ........................................................................................ 11

    2.1 RNEKLERN TOPLANMASI VE HAZIRLANMASI........................................... 11

    2.2 DNA ZOLASYONU.................................................................................................. 12

    2.2.1 CTAB Metodu ...................................................................................................... 12

    2.2.2 zolasyonda Kullanlan Stok zeltiler ................................................................ 13

    2.3 RAPD PCR METODU................................................................................................ 14

    2.3.1 PCR ve Bileenleri................................................................................................ 142.3.2 RAPD Primerleri .................................................................................................. 15

    ix

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    11/56

    NDEKLER (devam ediyor)

    Sayfa

    2.3.3 Tek Bir rnekin Hazrlanan RAPD-PCR Karm.......................................... 15

    2.3.4 RAPD-PCR Koullar ........................................................................................... 17

    2.4 AGAROZ JEL ELEKTROFOREZ ............................................................................ 17

    2.5JELDEK BANDLARIN YORUMLANMASI VE ANALZ ................................... 17

    BLM 3 SONULAR........................................................................................................ 21

    BLM 4 TARTIMA......................................................................................................... 29

    KAYNAKLAR....................................................................................................................... 33

    ZGEM ........................................................................................................................... 39

    x

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    12/56

    EKLLER DZN

    No

    1.1 Drt Apis trnn yuva zellikleri, habitatlar, vcut arlklar ve yerekiminegre yapt davranlarna gre snflandrlmas ............................................................ 3

    1.2 Apis floreann dnya zerindeki yayl alanlar ............................................................. 7

    2.1 ran slam Cumhuriyetinde rneklerin topland eyaletler (1: Dehloran, 2: Sarollah,3: Mosain, 4: Dasht Abas, 5: Ogahha, 6: Dezful, 7: Soush, 8: Ahvaz, 9: Bushehr) .........12

    2.2 POPGENE32 programna RAPD verilerinin veri giri dosyas........................................19

    2.3 POPULATION programna RAPD verilerinin veri giri dosyas.....................................193.1 almada kullanlan rneklerin primer 4 ile elde edilen PCR amplifikasyon

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts......................................................................22

    3.2 almada kullanlan rneklerin primer 5 ile elde edilen PCR amplifikasyonrnlerinin agaroz jel zerindeki grnts......................................................................22

    3.3 almada kullanlan rneklerin OPB 17 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyonrnlerinin agaroz jel zerindeki grnts......................................................................22

    3.4 almada kullanlan rneklerin OPD 02 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyonrnlerinin agaroz jel zerindeki grnts......................................................................23

    3.5 almada kullanlan rneklerin OPB 07 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyonrnlerinin agaroz jel zerindeki grnts......................................................................23

    3.6 Dokuz Apis florea populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren, Nei (1972)ninstandart genetik mesafe deerlerine gre gsteren dendogram.........................................25

    3.7 Dokuz Apis florea populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren dier birdendogram.........................................................................................................................26

    3.8 eyalet populasyonlar ve alt populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren,dendogram.........................................................................................................................27

    xi

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    13/56

    xii

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    14/56

    ZELGELER DZN

    No

    1.1 Hayvanlar aleminin bcekler snfnda yer alan balarsnn taksonomisi ......................... 3

    1.2 Balarlarnda biyolojik hayat evreleri................................................................................ 6

    1.3 RFLP ve RAPD-PCR yntemlerinin karlatrlmas ......................................................10

    2.1 ran slam Cumhuriyetinden rnek toplanan eyaletler, lokasyon ve koordinatlar...........11

    2.2 RAPD PCR analizinde kullanlan primerler ve baz dizileri..............................................162.3 Her bir primer iin kullanlan PCR koullar ....................................................................17

    3.1 Her bir primerden elde edilen toplam bant says .............................................................21

    3.2 Tm lokuslar iin 9 lokasyondaki populasyonlarda genetik varyasyon analizi sonucu ...24

    3.3 Genetik mesafe (alt diagonal) ve genetik benzerlik (st diagonal) hesaplamalar ...........25

    3.4 Tm lokuslar iin 3 eyalet populasyonlarn genetik varyasyon analizi sonucu................26

    3.5 eyalet populasyonlar iin genetik farkllama analizi sonucu ...................................27

    xiii

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    15/56

    xiv

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    16/56

    KISALTMALAR DZN

    AFLP : Amplifiye edilen para uzunluk polimorfizmi

    mtDNA : Mitokondriyal DNA

    PCR : Polimeraz zincir reaksiyonu

    RAPD : Rastgele amplifiye edilen polimorfik DNA

    RFLP : Restriksiyon para uzunluk polimorfizmi

    SSR : Basit dizi tekrarlar

    xv

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    17/56

    xvi

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    18/56

    BLM 1

    GR

    Arcln tarihesi insanlarn maara hayat yaad on binlerce yl ncesine kadar

    gitmektedir. M.. 7000 yllarna ait maaralara izilen resimler, ok eski tarihlere ait ar

    fosilleri ve benzeri tarihi buluntular bu gr dorulamaktadr. lk insanlar doal olarak aa

    kovuklar ve kaya oyuklarna yuvalanan oullar ldrerek ballarndan yararlanmlardr.

    Tarihi geliim iinde ta devrinden itibaren; nce mantar ve aa ktklerisonra da toprak ve kilden yaplm kaplar kovan olarak kullanlm ve

    zamanla bugn kullanlan kovanlar gelitirilmitir. Gerek arclk, insanlarn aa kovuklar

    iinde yuvalanan arlar ldrmeden bir miktar bal almalar ve bir miktar bal da arlara

    brakmalar ile balamtr. Arlarn gen merkezlerinin Orta-Dou lkeleri olduundan

    arcln ortaya kmas bu lkelerde olmutur. Bununla birlikte M.. 1300 yllarna ait

    olduu sanlan ve Hititler devrinden kalma Boazky'deki ta yaztlarda arlardan

    bahsedilmesi arcln Anadolu'da da ok eski tarihlere dayandn gstermektedir.

    Gnmz arclna gelinmesinde; 1787 ylnda ana arnn havada iftletiinin tespiti, 1845

    ylnda ar reme biyolojisinin izah, 1851 ylnda ereveli fenni kovann kefi, 1857 ylnda

    temel petek kalplarnn bulunuu, 1865 ylnda bal szme makinesinin icad, 1882 ylnda

    larva transfer yntemiyle ana ar yetitirme tekniinin kefi ve 1926 ylnda ana arlarda yapay

    dllemenin bulunuu gibi icatlar katkda bulunmutur.

    Bugn dnyada 56 milyon dolaynda ar kovan bulunmakta ve bunlardan 1.2 milyon ton

    dolaynda bal retilmektedir. retilen baln yaklak 1/4' ticarete konu olmakta ve d

    satmn %90' 20 dolayndaki bal reticisi lkeden yaplmaktadr. Dnyann en ok kovan

    varlna (65 milyon) sahip ve bal reten (211 bin ton) lkesi in'dir. Bal yan nda; propolis,

    ar st, polen ve balmumu gibi ar rnleri de dnya ticaretinde yer almaktadr. Bununla

    birlikte arclk, doa ve evreye zarar vermeden yaplabilen ender tarmsal faaliyetlerden

    birisidir. Bu ynyle de arclk gelecein en nemli srdrlebilir tarm faaliyetlerinden birisi

    olacaktr (URL-1 2008).

    1

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    19/56

    Dnyada bilinen 900,000 farkl bcek tr vardr. Bu da gsteriyorki yaklak olarak

    dnyadaki trlerin %80i bcektir. Bu bilgi eski ve yeni almalara dayanyor. Birok yazar

    tanmlanan bcek saysndan daha fazla isimlendirilmemi bcek olduunu dnyor (Erwin

    1983).

    Ayn morfolojik zellikleri gsteren bal arlarnn iinde bulundugu Apidae gnmzden 70

    milyon yl nce ortaya kmstr. Bu familya iinde bulunan Apis yaklask 30 milyon yl nce

    ortaya ktg tahmin edilmektedir. lk tespit edilen Apis rnegi Almanyada, alt Miosene ait

    olarak bulunmustur (2225 milyon yl nce). Bu rnek Cockerell (1907) tarafndan Synapsis

    henshawi olarak adlandrlms, sonra Zeuner et al. (1976) tarafndan Apis ierisinde

    snflandrmas yaplmtr (Ruttner 1988).

    Kk balars (Apis florea)nn da iinde yer ald balarlar Hymenoptera, Apidae iindeki

    Apiste yer alr (izelge 1.1). Bu tr ilk defa Fabricius (1787) tarafndan tanmlanmtr.

    Yaplan farkl aratrmalar sonucu bu cins ierisinde tanmlanan dier trlerApis dorsata,

    Apis cerana, Apismellifera, Apis nuluensis, Apis laboriosa, Apiskoshevnikovi, Apis

    nigrocincta ve Apis andreniformistir (Otis 1996). Son iki yz ylda Apisflorea nn eitli alt

    trleri, varyasyonlar ve nationeslar tanmland ve Apis andreniformis trleri Apis florea gibi

    isimlendirilmiti (Maa 1953).1990dan nceki literatrlerde ii arlarn morfolojik olarakbenzer olduundan ve trlerin de ksmen simpatrik olduundan ou kez deerlendirmek zor

    olduysa da kk balarlarnn (Apis florea ve A. andreniformis) snflandrmasnn doruluu

    ortaya karld (Otis 1996).

    Tropikler alanlarda yayl gsteren, Apis florea ve Apisdorsata doal eski trlerdir. Bu

    trlerin kolonileri aa dallarnda ak alanlarda bulunur ve tek bir koloni kurarak yaarlar.

    Bir dier tropikal tr, Apiscerana doal olarak aa oyuklar

    nda yaar, Apis melliferan

    n dadoal alandaki yuvalar kapal alanlarda bulunur. Bununla beraberApis ceranada Apis

    mellifera gibi Uzak Douda insanlar tarafndan bal retimi ve tozlamada kullanlmaktadr

    (Ruttner 1988). ekil 1.1de grld gibi bu drt alttrden en k Apis floreadr.

    Haberleme asndan bakldnda en ilkel trn Apis florea olduu Ruttner (1988)

    tarafndan belirtilmektedir. Ayrca Apis floreann dans ederken yerekimi ve akustik

    sinyalleri kullanmad Sen Sarma et al. (2007) tarafndan belirtilmitir.

    2

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    20/56

    izelge 1.1 Hayvanlar aleminin bcekler snfnda yer alan balarsnn taksonomisi.

    Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)ube (Phylum) Eklembacakllar (Arthropoda)Alt ube (Subphylum) Antenliler (Antennata)

    Snf(Class) Bcekler (Insecta)

    Takm (Order) Zar Kanatllar (Hymenoptera)

    Familya (Family) Arlar (Apidae)

    Cins (Genus) Bal Arlar (Apis)

    Tr (Species) Apis florea

    Apis dorsata

    Apis cerana

    Apis mellifera

    Apis nuluensis

    Apis laboriosaApis koshevnikoviApis nigrocincta

    Apis andreniformis

    ekil 1.1 Drt Apis trnn yuva zellikleri, habitatlar

    , vcut a

    rl

    klar

    ve yerekimine greyapt davranlarna gre snflandrlmas (Sen Sarma et al. 2007).

    3

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    21/56

    1.1 APIS FLOREANIN GENEL ZELLKLER VE BYOLOJS

    1.1.1 Morfolojik zellikleri

    Apis mellifera ve Apis cerana byk koloniler halinde ve paralel petekler zerinde yaayan

    gelimi ar trleridir. Apis florea ise daha ilkel balarlar olup kolonileri tek petek zerinde

    yaamaktadr (Ruttner 1988). Koloni geliimi oul verme yntemine baldr ve Apis florea

    aktivitesi ilkbaharda balar sonbaharn sonunda biter (Moradi and Kandemir 2004). Apis

    floreann en sk rastlanan yuva yapma yeri bir alnn ince bir dal ya da bir kk aatr.

    Dar bir destee petei balar. Bylece Apisflorea petei dal tamamen kuatm olur. Altgen

    hcre rnekleri ile inaa balatlr ve hcreler daln tm evresine yzeyden hemen

    yerletirilir. Bu esasa gre hcreler az ya da ok yatay olarak iki tarafa doru byr.

    Yanlamasna ok derin bir hale gelir (2030 mm). Tepedeki hcreler derinlii azaltr; bylece

    az ya da ok yass yzey yaratlr. Daln stndeki ve altndaki karlkl hcreler ortak bir dip

    ekillendirirler, hcreleri ayrrlar ve petein temelini olutururlar. Daln etrafndaki silindirik

    hcre yaps baarl birekilde balla dolar ve tarlac arlar ile iletiim kurmak iin dzlemi

    tepede dans odasnn oluumunu salar. Daln altndaki petein anszn ap daralr (16 mm).

    ok dzenli, kk hcreli petein bu blm yavru petektir. Bal kabnn ya da tepesinin bal

    depolama kapasitesi 500-1000 g arasdr. Sadece olgun petekler kyaslandnda bile Apis

    florea peteklerinin bykl olduka eitlilik gsterir. Gney randa 130 x 130 mm ve 270

    x 360 mm (= 265-1527 cm) arasnda eitlilik gsterir. Daha byk erkek hcreler (4,24,8

    mm)petein alak blmlerinde bulunur. Kralie hcreler dipte bulunur. Kuzeyden gneye

    doru vcut bykl dne bal olarak ii yavru hcrelerin ap corafik eitlilik

    sergiler. Apis florea ak alanlarda yuva yapmasna ramen geni azl kk maaralarda,

    binalarn barnak alanlarnda ya da bahe yzeyinden uzak kuyularda da yuva yapabilir. Bu

    alanlarda petek destei her hangi bir duvar, saak, kutu vs. olabilir. Apis florea Ummandakiaasz blgelerde uurum kayalarn yuva yeri olarak kullanabilir. Bu gibi yerlerde petein

    destee balanma durumu daldakine gre farkllk gsterir, deimeden aynen kalr. Her

    durumda altgen hcre rnei destekte petek yapmna balatlr. Eer destek dikey duvar ise

    petek yatay olarak ona balanr. Tepe ksm bylece tek yanl hale gelir. Eer destek yatay

    tavan ise dikey petek zt ynde yava yava bitiik hcre ekseni deiikliine neden olur. Bu

    durumda bal kab hemen tavana balanan yavru petek tarafna yerleir.

    4

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    22/56

    Doada elverisiz koullar altndaki yaam mcadelesi yetenei onun karakteristik zelliidir.

    Gnlk uu aktivitesini bitirdikten sonraki scaklk toleransApis melliferaya gre

    yksektir. Gnlk uu rneinde anlaml bir fark vardr. Gndz Apis florea tarlac arlar

    uua 2 saat sonra balar ama 40 Cden yksek scaklklarda bile saatlerce almaya devam

    eder. Ayn scaklkta Apis mellifera tm uu aktivitelerini oktan durdurmutur (Ruttner

    1988).

    i ve dier arlar arasndaki byklk farknn dikkat ekici olmasApis floreannnemli

    bir karakteristik zelliidir. Bu farkllk dier trlerde daha azdr. Vcut byklndeki

    farklar ayn zamanda yavru hcrelerinin byklne de yansmtr. i snfnn kk

    ebatl olmas bulunduklar biyotopun zelliinden dolaydr. Youn allk yerlerde ve

    tropiklerde kk aalarda bulunurlar. Yuva yapma ve yiyecek arama iin kazandklar

    adaptasyonlardan dolay kk ebatldrlar.

    1.1.2 Balarlarnn Hayat Devresi

    Bal arlar yaama bir yumurta olarak balarlar. Ana arnn petek gzlerine yumurtlad

    dllenmi yumurtalardan ii arlarla ana arlar, dlsz yumurtalardan ise erkek arlar

    meydana gelmektedir. Bir arnn yaamnda yumurta, larva, pupa ve ergin olmak zere 4

    farkl gelime dnemi vardr. Petek gz ierisinde geen dnem (kuluka sresi) ana arda

    16, ii arlarda 21, erkek arlarda da 24 gn srmektedir.

    Kralie arnn birden fazla erkek ar ile iftlemesi zellii Apis iin ayrt edici zelliktir. Cins

    iinde kralie arlarda iftleme frekans yksektir. BazApis kralielerinde kralienin 44 ve

    fazlas erkek ile iftletii belirtilmitir. Apis floreann iftleme frekans dier trlere gre

    dk olsa da olduka yksek bir deerdedir (Palmer and Oldroyd 2001). Yumurtasnnboyutu Apis cerana indica ile ayndr (0,46 x 1,675 mm, resp. 0,403 x 1,750 mm) ama Apis

    dorsatadan kktr. Apisfloreann doal kolonilerinde ii arlarn grevi sv ve polen

    aramak, inesini batrarak ve titrek birekilde sallanarak abdomenini korumaktr (Oldroyd et

    al. 1994 ).

    5

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    23/56

    izelge 1.2 Balarlarnda biyolojik hayat evreleri.

    Devreler(gn) Ana Ar i Ar Erkek Ar

    Yumurta devresi 0-3 0-3 0-3

    Yumurtadan k 3.gn 3.gn 3.gn

    Larva devresi 3-8 3-8 3-10

    Gzn kapatlmas 8.gn 8.gn 10.gn

    Pupa devresi 8-16 8-21 10-24

    Ergin hale geli 16.gn 21.gn -

    1.1.3 Yayl Alan

    Apis florea scak iklimli alak ovalarda, aa dallarnda ak alanda koloni kurarak yaar.Yayl alanlar batda Omann lk blgeleri, ran ve Pakistan, Hindistan ktasnda ve Sri

    Lankadr.

    Apis florea Gney Asya ovalarnn balarsdr. Asyada yayl gsteren dier trlere gre

    Uzakdounun daha bat ksmlarnda bulunmaktadr. Apis florea ok byk bir yayl

    alanna sahiptir, zellikle kentsel alanlarda bulunmaktadr (Hepburn and Hepburn 2005). Apis

    florea kendi alanlar

    n

    n byk blmnde Apis dorsata ve Apis cerana ile simpatrik yaar.Apis mellifera ile ise yalnzca kuzey dou Ummanda simpartik yaar. Trn yayl alan iin

    Whitcombe (1984) ran, Umman, muhtemelen Irak, Abu Dhabi olduunu belirtmitir. Trn

    asl habitat Pakistan, Hindistan, Sri Lanka, Tayland, Hindiini, Malezya, Endonezyann baz

    blmleri (Sumatra, Java, Borneo) ve Palawannn 500 m ykseklii, Sudan ve Suudi

    Arabistan, Kuveyt (Maa 1953, Free 1981, Ruttner 1988, Moradi and Kandemir 2004,

    Hepburn and Hepburn 2005). Bu trn dnya zerindeki yayl alanekil 1.2de

    grlmektedir. Hepburn ve Hepburn (2005) Asyadaki bu geni yayl alan dnda

    Afrikann iklimsel koullarnnda bu trn yayl iin uygun olduunu belirtmektedir.

    Apis floreann randaki Bushehrin gney sahilleri, Hormuzgan, Sistan va Baluchestan, Fars,

    Khuzestan, Kerman, Ilam, Boyarahmad va Kohgiluye ve Lorestan ile snrldr (Mossadegh

    1993). Hashemi (2004) Batdaki yayl alannn Krdistandaki Qhasr-e- Shirinden

    baladn belirtmitir. Sehristani (1997) rann Kirman-Jiroft blgesinde de bu trn var

    olduunu belirtmitir.

    6

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    24/56

    ekil1.2A

    pisfloreanndnyazerindek

    iyaylalanlar(Hepburneta

    l.2005).

    7

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    25/56

    1.2 MOLEKLER TEKNKLER

    Son yllarda tr tanmlanmas, trler aras ve tr ii polimorfizmi belirlemek iin molekler

    teknikler kullanlmaya balanmtr.

    Bal ars alt trlerinin DNAlar da molekler dzeyde allmaya balanmtr. Bu

    almalarda restriksiyon para uzunluk polimorfizmi (RFLP), mikrosatellitler (SSR-basit dizi

    tekrarlar), mtDNA ve mtDNAnn belirli blgelerinin dizi analizi, rastgele amplifiye edilen

    polimorfik DNA (RAPD), amplifiye edilen para uzunluk polimorfizmi (AFLP) ve DNA

    parmak izi gibi teknikler kullanlarak bal arlarnda genetik varyasyon tespit edilmeye ve

    bulunan farkllklardan balarlarnn evrimi ortaya karlmaya alslmtr (Sheppard and

    Smith 2000).

    RFLP ilk defa Hamilton Smith (Nobel Prize 1995) tarafndan kededilen tek baz

    deiikliklerini veya farkl byklkte minisatellitleri belirleyebilen bir tekniktir. En nemli

    zellii hem nklear DNA daki hemde mtDNAdaki genetik varyasyonlar ayrt

    edebilmesidir. Apis mellifera alttrleri populasyonlarnda nRFLP almalarnn yannda

    mtDNA ile RFLP almalar da yaplmtr (Clarke et al. 2001, Crozier et al. 1991, Franck et

    al. 2000, Garnery et al. 1992, 1993, 1995, Hall and Muralidharan 1989, Hall and Smith, 1991,

    Meixner et al. 1993, Moritz et al. 1986, 1994, Nielson et al. 2000, Sheppard et al. 1996, Smith

    1988, Smith and Brown 1988, 1990, Smith et al. 1989, 1991).

    Mikrosatellitler genom ierisinde mono, di, tri ya da tetra nkleotid permtasyonlarn her

    hangi biri eklinde nadir olarak tekrarlanan (tandem repeated) ksa DNA sekanslardr

    (Ellegren 1993). Balarlar alttrlerinde mikrosatellit almalar Estoup et al. (1995), Franck

    et al. (1998), Franck et al. (2000), Franck et al. (2001) ve Garnery et al. (1998) tarafndanyaplmtr

    PCR teknii ilk kez 1985 ylndaKary B. Mullis tarafndan polimeraz zincir reaksiyonunu

    tanmlayan aratrmasn yaynlamasyla bilindi. DNA moleklleri topluluunda, zgl hedef

    DNA dizilerinin dizilimi belli olan iki primer ile oaltlmasna dayanr. PCR yntemi tehis

    ve molekler kopyalama da deerli bir ara olmakla birlikte ayn zamanda da DNA

    rneklerinin katlanarak milyonlarca oaltlmasn salar. Hedef DNA dizilerine birleenoligonkleotidler polimeraz reaksiyonlarnda primer olarak kullanlmtr (Arslan 2004).

    8

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    26/56

    1.2.1 RAPD(Random Amplified Polimorphic DNA)Teknii

    Bireyler arasndaki DNA dizi farkllnn belirlemek iin kullanlan bir tekniktir. Genomik

    DNAnn tesadfi primerlerle DNA polimeraz enzimi araclyla milyonlarca kez

    oaltlmas esasna dayanr (Welsh ve McClelland 1990). Burada ama trler aras

    filogenetik akrabalklar, tr ii polimorfizmi, DNAdaki yer deitirmeler, ters dnmeler,

    para eksilmeleri ve para yerlemeleri ile meydana gelir ve genleri, onlarn dzenlenmelerini,

    biyokimyay, gelimeyi, morfolojiyi, davran etkileyeceinden evrim srecinde fenotipik

    varyasyonun da kaynadr ve genetik varyasyonlar analiz etmektir. William et al. (1990) ve

    Welsh and McClelland(1990), rastgele primerler kullanarak polimeraz zincir reaksiyonu ile

    rastgele DNA dizilerinin oaltlmasnda yeni bir teknik bulmulardr.

    RAPDin dier molekler yntemlere gre avantaj ise reaksiyonlarda nanogram (ng)

    dzeyinde DNAya ihtiya duyulmas, primerlerin tesadfi olarak seilmesi, yksek

    polimorfizm gstermesim ve bu seimde belli bir sekans bilgisine gereksinim duyulmamasn,

    basit, hzl ve polimeraz zincir reaksiyonu rnlerinin (PCR) agaroz jel zerinde ayrtrlarak

    ethidium bromide ile boyandktan sonra ultraviyole (UV) k kayna altnda grntlenmesi,

    sonularn daha ksa srede alnmas ve maliyetinin ucuz olmasn sayabiliriz (izelge 1.3).

    Bu tekniin en nemli dezavantaj ise sonularn tekrarlanmasnda karlalan glklerden

    dolay gvenirliliinin az olmasdr (Gbbk ve Pekmezci 2001, izelge 1.3).

    Reaksiyonun rnleri, oligonkleotidlerin dizisine, uzunluuna ve reaksiyon artlarna

    baldr. RAPD ynteminin en byk stnl ok sayda marker salamasdr. Fragman

    says (veya lokusu), RAPD primerleri ile bymesi, genomun boyutu ve ierii birde

    reaksiyonun artlar gibi faktrlere baldr (Williams et al. 1990).

    Suazo et al. (1998) farkl balars alttrleri (A. m. ligustica, A. m. carnica, A. m. mellifera, A.

    m. iberica ve Amerikadaki Avrupa ve Afrika kkenli arlar) ile yaptklaralmalarda bu

    teknii kullanmlardr.

    9

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    27/56

    izelge 1.3 RFLP ve RAPD-PCR yntemlerinin karlatrlmas.

    RFLP RAPD

    Kaltm Basit, Mendel, Kalc, Kodominant Basit, Mendel, Dominant

    Polimorfizm Derecesi Yksek Yksek

    Allelik Varyant Tespiti Evet Hayr

    Saptanan Lokus Says 1-3 1-10

    Teknik Zorluk Orta Yksek

    Gvenirlik Yksek Orta/yksek

    Gereken DNA Miktar 2-10 g. 10-50 g.

    Radyoizotop Evet Hayr

    1.3ARATIRMANIN AMACI

    Balarlar ekonomik anlamda en yararl bceklerin banda gelmektedir. Tozlama ile tarma

    yaptklar katk son derece nemlidir. Apis floreada scak blgelere adapte olmu ve yayl

    gsterdiinden bu blgelerdeki bitki tozlamasna nemli katklar yapmaktadr. Uzak

    doudan rana kadar yayl gsteren bu tr zerine yeteri kadar alma yaplmamtr. Tr

    ii varyasyonu belirlemek yaplan almalar morfometrik yntemlerin kullanlmas ile snrl

    kalmtr. Bu almada ran slam Cumhuriyetinde dalm gsteren Apis floreaya ait 3

    eyaletten toplanan 158 doal koloniden toplanan rnekler ile RAPD PCR teknii ile genetik

    varyasyonun tespitini ama edinilmitir.

    10

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    28/56

    BLM 2

    MATERYAL VE METOT

    2.1 RNEKLERN TOPLANMASI VE HAZIRLANMASI

    ran slam Cumhuriyetinden kk balars rnekleri farkl yllarda (2005, 2007)

    toplanmtr. 3 eyaletten toplam 9 lokasyonda 158 doal koloniden toplanan Apis florea

    rnekleri ile alma gerekletirilmitir. rnekleme yaplrken Apis floreann dalm

    gsterdii eyaletlerden mmkn olduu kadar ok doal koloni rneklenmeye allmtr.

    rneklerin topland lokasyonlara ait detayl bilgiler izelge 2.1 ve ekil 2.1de verilmitir.

    i ar rnekleri doal yuvalarndan toplanmtr. Toplanan rnekler kk cam ve plastik

    ielere konulmutur. Travmatik deformasyonlar ve ekto-endo parazitleri nlemek iin

    rnekler % 70lik Etil alkol ierisinde laboratuar ortamna getirilmitir (Aytekin 2007). Bu

    ekilde laboratuar koullarna getirildikten sonra DNAlar elde etmek iin torakslar alp -20

    Cde saklanmtr. Daha sonra uygun DNA izolasyon yntemi uygulanarak DNA izolasyonu

    gerekletirilmitir. RAPD-PCR yntemi ile amplifiye edilen DNAlar agaroz jel

    elektroforezinde yrtlmtr. Elde edilen bandlar yorumlanarak istatistiksel analizler

    yaplmtr.

    izelge 2.1 ran slam Cumhuriyetinden rnek toplanan eyaletler, lokasyon ve koordinatlar.

    Ey Lo Koalet kasyon ordinatlarIla 1. 32m Dehloran .41N 47.15E

    2. 32Sarollah .35N 47.22E

    3. 32Mosain .32N 47.22E

    4. 32Dasht Abas .29N 47.47E

    5. 32Ogahha .10N 47.41E

    Kh 6. 32uzestan Dezful .23N 48.23E

    7. 32Soush .11N 48.14E

    8. 31Ahvaz .17N 48.43E

    Bu 9. 28shehr Bushehr .59N 50.50E

    11

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    29/56

    ekil 2.1 ran slam Cumhuriyetinde rneklerin topland eyaletler (1: Dehloran, 2: Sarollah,

    3: Mosain, 4: Dasht Abas, 5: Ogahha, 6: Dezful, 7: Soush, 8: Ahvaz, 9: Bushehr).

    2.2 DNA ZOLASYONU

    Apis florea rneklerinden DNA izolasyonu iin Doyle and Doyle (1987)un CTAB metodu

    kullanlarak DNA izolasyonu gerekletirildi.

    2.2.1CTAB Metodu

    Ependorf tpne konulan balars toraks zerine 300 l CTAB solsyonu eklendi. Bir pestle

    ile olabildiince ezilen toraks zerine 300 l daha CTAB ve 50 l ME (-Merkaptoetanol)

    eklendi ve nazike kartrldktan sonra 65 oC de 1 saat inkbe edildi. nkbasyon sonucu tp

    zerine 500 l kloroform: izoamil alkol (24:1), eklenip, yavaa kartrld. 4 oCde 13000

    rpmde 15 dakika santrifj edildikten sonra sulu faz alnp zerine 500 l souk izopropanol

    12

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    30/56

    eklendi ve -80 o oCde 30 dakika inkbe edildi. 4 Cde 13000 rpmde 10 dakika santrifj

    edildikten sonra spernatant atlp kelti iki kere %70lik etil alkol ile ykand. Steril kabinde

    1 saat sre ile kurutulan keltiler daha sonra 50 l TE tamponu ierisinde zld ve elde

    edilen DNA rnekleri allmak zere -20 oC sakland.

    2.2.2 zolasyonda Kullanlan Stok zeltiler

    CTAB zeltisi

    Sorbitol (L-sorbase) 2,5 g

    N-Lauroylsarcosine (Sodium Salt) 1,0 g

    CTAB (Hexadectrimethyl ammonium bromide) 0,8 g

    NaCl 4,7 g

    EDTA 0,8 g

    PVPP (Sigma 6755) 1,0 g

    100 mlye distile su ile tamamlanr.

    ME stouMW 78.13 g in 1000 ml

    250 ml=19,5 g

    1,14 g in 1ml

    19,5 g in 17,5 ml

    O =250 ml.17,5ml ME + 232,5ml dH2

    1M Tris = 12,11g in 100 ml pH: 8,0 (otoklav)

    5M KAc= 24,5g in 50 ml (otoklav)

    0,3M NaOAc= 4,083g in 100 ml (otoklav)

    0,5M EDTA= 3,722g in 200 ml pH: 8,0 (otoklav)

    5M NaCl= 29,22g in 100 ml (otoklav)

    TE buffer

    1 ml 1M Tris + 20 l 0,5M EDTA + 99 ml dH O pH: 8,0 (otoklav)2

    13

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    31/56

    2.3 RAPD PCR METODU

    Arbitrary primed PCR (AP-PCR) olarak da adlandrlan Random Amplified Polymorphic

    DNA-PCR (RAPD-PCR), genomik DNAnn rastgele seilmi bir veya daha fazla primer ile

    oaltlmas prensibine dayanmaktadr. Kullanlan primerler genellikle 9-10 bazlk ksa

    primerler olup G-C bakmndan zengindir (En az %40 mol G+C iermelidir) (tk vd. 2005).

    Ksa primer, analizi yaplacak DNA kalbnn her iki zincirininde farkl yerlerine yapabilir.

    Reaksiyon sonucunda, bu farkl yapmalardan dolay farkl uzunluklarda rnler ortaya kar.

    Analizi yaplan genomik kalplar arasnda farkllklar varsa primerlerin yapma yerleri

    deieceinden agaroz jel zerinde farkl byklkte bantlar grlecektir (tk vd. 2005).

    RAPD ynteminin balca avantajlar, spesifik PCR ve RFLP yntemlerindeki gibi her

    hayvan iin tre spesifik primerin kullanlmasna ve her hayvan tr iin ayr bir PCR

    ilemine gerek duyulmamasdr.Ayrca trlerin DNA dizililerinin bilinmesine de gerek

    yoktur. Dezavantajlar olarak, farkl primerler ile farkl sonular alnmas ve ayn tr

    ierisinde, tekrarlar arasnda kk varyasyonlar kabilmesi dolays ile kullanlan hedef

    DNA miktarnn ve RAPD ynteminin tam olarak standardize edilmesi gerektii

    vurgulanabilir. Aksi takdirde, laboratuarlar arasnda alnan sonular tartlabilir (lhak ve

    Arslan 2007).

    2.3.1 PCR ve Bileenleri

    PCR aamadan olumaktadr. Birinci aama ayrlma (denatrasyon) DNA dizilerinin

    birbirinden ayrlmasdr, ikinci aama olan balanma (annealing) de primer kopyalanmak

    istenilen blgenin karl olan yere balanr. En son aama uzama (extension) da ise Taq

    polimeraz enzimi ortamda bulunan nkleotidleri karlklarna uygun olarak birbirine ekler.Bylece iki diziden drt dizi olumu olur. Bu dng 30-45 arasnda tekrar edilir ve 2n sayda

    DNA dizisi oaltlm olur.

    1.Primer, oaltlacak blgeyi snrlayan, oaltlmas istenen blgenin ucundaki DNA

    dizisini zgl olarak tanyp balanacak olan sentetik DNA parasdr. Primer 15-30 nkleotid

    uzunluunda olup, mikroorganizma genomunun spesifik blgesine yapmaya uygun olarak

    hazrlanr. rn spesifiklii byk lde uygun seilen primerlere baldr (Sambrook andRussel 2001). Primerler liyofilize halde geldi ise DNAz ve RNAz free distile suda 10 veya 50

    14

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    32/56

    pmol/ul olacakekilde sulandrlr. Daha sonra kk hacimlere (10-20 rneklik) blnerek

    20 oCde saklanr (Sani vd. 2005 ).

    2.dNTP karm, Amplifikasyon esnasnda denatre edilen zincirlerin tamamlanmasnda

    kullanlacak olan deoksi nkleotit trifosfatlar (dNTPler: eit oranda dATP, dGTP, dCTP,

    dTTP)lardan oluur (Sani vd. 2005 ).

    3.DNA polimeraz, PCR almalarnn byk ounluunda Thermus aquaticus

    bakterilerinden elde edilen termostabil Taq DNA polimeraz enzimi kullanlmtr. Taq DNA

    polimeraz optimal scaklkta (70-80 C) saniyede 35-100 nkleotidin polimerizasyonu ve 5-

    3 ekzonkleaz aktivitesini gerekletirme yeteneine sahiptir (Sambrook and Russel 2001).

    Taq polimeraz genellikle 5 nite/ul konsantrasyonda gelir ve 20 Cde saklanr (Sani vd.

    2005).

    4.MgCl2, Taq DNA polimeraz MgCl varlnda etkindir. MgCl2 2n PCRn zgll ve

    rn verimi zerinde ok nemli bir etkisi vardr Genellikle optimum MgCl2 konsantrasyonu

    olarak 1.5 mM tercih edilir. Dk Mg+2 iyon konsantrasyonu zayf rn oluumuna, yksek

    Mg+2 iyon konsantrasyonu ise spesifik olmayan rn oluumuna sebep olmaktadr (Sani vd.

    2005).

    2.3.2 RAPD Primerleri

    almamzda kullanlan RAPD primerleri, rastgele seilmi 10 bazlk primerlerdir.

    almada toplam 27 primer allmtr. Primerler G+C ierii %6070 olacakekilde

    seilmitir. almadaki 158 rnek izelge 2.2de verilen bu primerler tarafndan taranm ve

    10 tanesi Apis floreada almtr.

    2.3.3 Tek Bir rnekin Hazrlanan RAPD-PCR Karm

    Bir ependorf tpne rnek saysna gre karm hazrlanp, PCR tplerine 24er l datld.

    PCR karmnn hacmi 25 l tutuldu. Son olarak her bir rnekten 1 l DNA eklenerek

    program ayarlanm olan PCR cihaz yerletirildi. Tm primerler iin ayn mikterda karm

    kullanlmtr.

    15

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    33/56

    Tek bir rnek iin hazrlanan karm,

    Distile su 15l

    Nkleotidler 4l

    Buffer 2,5l

    MgCl2 1,5 l

    Primer 1l

    Taq polimeraz 0,25l

    izelge 2.2 RAPD PCR analizinde kullanlan primerler ve baz dizileri.

    Primerler Dizileri

    Primer 1 5-CTTACGTCAC-3Primer 2 5-CGGTTAGACG-3

    Primer 3 5-GGTTTGGAGG-3

    Primer 4 5-AAACCAGGCG-3

    Primer 5 5-CCCAACACAC-3

    Primer 119 5-GTGCTCTAGA-3

    Primer 139 5-AGCGTCGACT-3

    Primer 142 5-CTT TCC TTCC-3

    Primer 149 5-GCGCGGCACT-3

    Primer 151 5-TTGCGCCCGG-3

    Primer 154 5-AGACGCCGAC-3

    Primer 162 5-GGGTGTGGTT-3

    Primer 189 5-CGGCGTTACG-3

    Primer 190 5-GGCCGATGAT-3

    OPA 07 5'-GAAACGGGTG-3'

    OPA 09 5'-GGGTAACGCC-3'

    OPA 10 5'-GTGATCGCAG-3'

    OPB 06 5'-TGCTCTGCCC-3'OPB 07 5'-GGTGACGCAG-3'

    OPB 08 5'-GTCCACACGG-3'

    OPB 09 5'-TGGGGGACTC-3'

    OPB 17 5'-AGGGAACGAG-3'

    OPB 20 5'-GGACCCTTAC-3'

    OPD 02 5'-GGACCCAACC-3'

    OPD 03 5'-GTCGCCGTCA-3'

    OPD 13 5'-GGGGTGACGA-3'

    OPD 15 5'-CATCCGTGCT-3'

    16

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    34/56

    2.3.4RAPD-PCR Koullar

    Bu almadaki primerler iin kullanlan PCR koullar izelge 2.3te verilmitir. Bu koullar

    27 primer iin sabit tutulmutur.

    izelge 2.3 Her bir primer iin kullanlan PCR koullar.

    Basamak Scaklk ve Sre Siklus

    n Denatrasyon 95 C 1 dakika 1 siklus

    Denatrasyon 94 C 1 dakika

    Balanma 36 C 2 dakika45 siklus

    Uzama 72 C 2 dakikaSon Uzaman 72 C 15 dakika 1 siklus

    2.4 AGAROZ JEL ELEKTROFOREZ

    Elde edilen PCR rnleri (23,5 l) ykleme boyas (l) 1.5 ile (%40lk skroz, xylene cyanol

    FF ve Bromophenol Blue) kartrlarak %1,7lik agaroz jelde yrtlmtr. %1,7lik agoroz

    jel haz

    rland

    . Agaroz jel iin ise 2,89 g agaroz 170 ml 1Xlik TAE (Tris-Asetat-EDTA)iinde mikrodalga frnda homojen ekilde eritildi. Daha sonra ierisine tarak yerlemi olan

    jel tablosuna dkld. Jel tamamen donana kadar en az yarm saat beklenildi. Jel katlatktan

    sonra tarak karlarak jel elektroforez tankna yerletirilerek jelin zeri tamamen TAE

    tampon solsyonu ile kapanacakekilde elektroforez tankna yerletirildi. Jele ykleme ilemi

    srasnda MarkerX174 RF DNA /Hae III (DNA paralarnn byklklerinin tahmininde

    kullanlan DNA referans) kullanld. rnekler 70 Voltta 2 saat elektroforez koullarnda

    yrtldkten sonra jel kartlp EtBr (Etidyum Bromr) ile yarm saat boyanmas saland.

    Boyanan DNA bantlar UV altnda grnr hale getirilerek resim ekildi. Her bir primer

    iin elde edilen verilerin analizler iin dosyalar hazrland.

    2.5 JELDEK BANDLARIN YORUMLANMASI VE ANALZ

    RAPD PCR yntemi ile amplifiye edilen rnler grsel olarak gzlenmitir ve gzlenen

    bantlar deerlendirilmitir. Jeller yorumlanrken DNA bantlarnn varl (1) ve yokluuna

    17

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    35/56

    gre (0) olacakekilde her bir primer iin bir matris oluturulmutur. Bu veriler birletirilerek

    analizler iin kullanlmtr.

    Bu almada analizler iin POPGENE32 (Yeh et al. 1999) ve POPULATION 1.0 (Langella

    2000) programlar kullanlmtr. Bu programlara veri girii ile ilgili dosyalarekil 2.2 ve

    ekil 2.3te verilmitir.

    Bu programlar kullanlarak her rnek iin gzlenen allel says (Na), etkili allel says (Ne),

    Neinin genetik eitlilii (1972) (H) ve Shanon information indeksi (I) hesapland. Ek olarak

    populasyondaki bir bireyin beklenen heterozigotluu (HS) ve tm populasyonda bir bireyin

    beklenen heterozigotluu (HT) Hardy-Weinberg beklentilerine gre hesapland. Alt

    populasyonlar arasndaki genetik farkllamann nisbi bykl (GST) Nei (1987)ye gre

    hesapland. Nm= 0.5(1- GST )/( GST) forml kullanlarak her lokus iin nesil bana glerin

    ortalama saysn ve lokuslar arasndaki ortalama deeri hesaplamak iin GST tahminleri

    kullanld. Populasyonlar aras ilikileri grmek iin POPGENE32 program ile dendogram

    oluturuldu. POPULATION 1.0 programlar ile analizleri yapld. Bu programlar ile yaplan

    analizler sonucu hesaplanan deerlerunlardr:

    Na : Her rnek iin gzlenen allel says

    Ne : Etkili allel says

    Nm : Gen ak

    H : Neinin genetik eitlilii (1987)

    I : Shanon information indeksi

    : Populasyondaki gen eitliliiHS

    H : Toplam gen eitliliiT

    G : Alt populasyonlar arasndaki genetik farkllamann nisbi byklST

    P : Polimorfik lokus

    %P : Yzde polimorfik lokus

    18

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    36/56

    ekil 2.2 POPGENE32 programna RAPD verilerinin veri giri dosyas.

    ekil 2.3 POPULATION programna RAPD verilerinin veri giri dosyas.

    19

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    37/56

    20

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    38/56

    BLM 3

    SONULAR

    ran slam Cumhuriyetinden 3 eyaletten toplam 9 lokasyondan 158 doal koloniden toplanan

    Apis florea rnekleri RAPD-PCR yntemi ile allmtr. Bu alma sonucu kullanlan 25

    primerden 10 tanesinden bant elde edilmitir. Primer 2de 11 bant; Primer 3te 12 bant; Primer

    4te 13 bant Primer 5te 10 bant; OPA 07de 12; OPB 07de 12; OPB 17de 13 OPB 20de 10

    OPD 02de 9 ve OPD 13te 13 bant grlmtr. Her bir primerden elde edilen bant says

    izelge 3.1de gsterilmitir.

    izelge 3.1 Her bir primerden elde edilen toplam bant says.

    Primerler Dizileri Toplam Bant Says

    Primer 2 5-CGGTTAGACG-3 11

    Primer 35-GGTTTGGAGG-3 12

    Primer 4 5-AAACCAGGCG-3 13

    Primer 55-CCCAACACAC-3 10

    OPA 07 5'-GAAACGGGTG-3' 12

    OPB 07 5'-GGTGACGCAG-3' 12

    OPB 17 5'-AGGGAACGAG-3' 13

    OPB 20 5'-GGACCCTTAC-3' 10

    OPD 02 5'-GGACCCAACC-3' 9

    OPD 13 5'-GGGGTGACGA-3' 13

    almada kullanlan be primerden (primer 4, primer 5, OPB 17, OPB 07 ve OPD 02) elde

    edilen jel resimleri sras ile ekil 3.1, ekil 3.2, ekil 3.3, ekil 3.4, ekil 3.5te verilmitir.

    21

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    39/56

    ekil 3.1 almada kullanlan rneklerin primer 4 ile elde edilen PCR amplifikasyon

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts.

    ekil 3.2 almada kullanlan rneklerin primer 5 ile elde edilen PCR amplifikasyon

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts.

    ekil 3.3 almada kullanlan rneklerin OPB 17 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyon

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts.

    22

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    40/56

    ekil 3.4 almada kullanlan rneklerin OPD 02 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyon

    ekil 3.5 almada kullanlan rneklerin OPB 07 primeri ile elde edilen PCR amplifikasyon

    OPGENE32 program ile Nei (1987) ve Nei (1972)ye gre tm lokuslar iin 9 lokasyondaki

    pis florea populasyonlar iin hesaplanan ortalama genetik farkllama deeri 0,21dir. Bu

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts.

    rnlerinin agaroz jel zerindeki grnts.

    P

    populasyonlarda genetik varyasyon; populasyonlar arasndaki genetik uzaklar ile genetik

    benzerlikler sras ile izelge 3.2 ve izelge 3.3te verilmitir.

    A

    deer, Dezful populasyonunda en dk H= 0,03 (%P, polimorfik lokus yzdesi = 6,09)

    deerdedir. Bushehr populasyonunda ise bu deer en yksek seviyededir H= 0,17 (%P=52,17)

    (izelge 3.2). Bu populasyonlar iin ortalama polimorfik lokus yzdesi 75, 65dir.

    23

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    41/56

    Nei (1972)ye gre hesaplanan genetik mesafe deerlerine gre genetik olarak birbirine en

    yakn populasyonlar 0,059 genetik mesafe deeri ile Sarollah ve Mosain populasyonlardr.

    Birbirine en uzak populasyonlar ise 0,463 genetik mesafe deeri ile Soush ve Dezfuldur

    (izelge 3.3). Genetik benzerlik deerleri ve genetik mesafe deerleri birbirleri ile tutarl

    sonular vermitir. Bu sonulara gre Soush ve Dezful populasyonlar en az benzerlik

    gsteren populasyonlarken (0,629), Sarollah ve Mosain populasyonlar ise genetik benzerlik

    deerleri bakmndan birbirine en yakn populasyonlardr (0,942) (izelge 3.3).

    izelge 3.2 Tm lokuslar iin 9 lokasyondaki populasyonlarda genetik varyasyon analizisonucu (Nei 1987).

    %Polimorfik

    Lokus

    #PolimorfikLokus

    Lokasyon Na Ne H I

    1,52(0,50)

    1,29 0,17 0,26 60Bushehr 52,17

    (0,36) (0,19) (0,28)1,44

    (0,50)1,22

    (0,32)0,14

    (0,18)0,21

    (0,26)51 44,35Dast Abas

    1,33(0,47)

    1,19 0,11(0,17)

    0,1738 33,04Dehloran

    (0,31) (0,26)1,31

    (0,47)1,19

    (0,34)0,11

    (0,18)0,17

    (0,26)Mosain 36 31,30

    1,35(0,48)

    1,24 0,14 0,2037 32,17Ogahha

    (0,37) (0,20) (0,28)1,31

    (0,47)1,19 0,11 0,16

    36 31,30Sarollah(0,32) (0,18) (0,26)

    1,50(0,50)

    1,24(0,31)

    0,15(0,18)

    0,23Ahvaz 51 44,35(0,26)

    1,08(0,27)

    1,05(0,16)

    0,03(0,10)

    0,04(0,15)

    Dezful 7 6,09

    1,28(0,45)

    1,20(0,35)

    0,11(0,19)

    0,17(0,27)Soush 29 25,22

    1,76 0,34 0,21 0,32Ortalama 87 75,65(0,43) (0,35) (0,19) (0,26)

    Dokuz Apis florea populasyonu arasndaki genetik ilikileri gsteren dendograma

    bakldnda 33lk bootstrap deerine gre 3 grup olumutur. Birinci gruptaki Ahvaz veDezful populasyonlar 77lik bootstrap deerine gre balanmtr. Buna ek olarak Dehloran,

    Bushehr, Dasht Abas, Soush ayn grup ierisinde yer almtr ve sras ile 49, 25, 22, 27lik

    bootstrap deerleri ile Ahvaz ve Dezful populasyonlarna balanmtr. Birinci grup 33lk

    deeri ile ikinci ve nc gruptan ayrlmtr. kinci grupta Mosain ve Ogahha

    populasyonlar 52lik bootstrap deeri ile birbirinden ayrlmtr. nc grup olarakta sadece

    Sarollah populasyonundan olumaktadr (ekil 3.6). ekil 3.7te bu populasyonlarn

    gruplamasn farkl birekilde gstermektedir.

    24

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    42/56

    Apis florea populasyonlarnda eyaletteki genetik farkllama deeri en yksek Khuzestan

    eyaletindedir (H=0,18). Bu deer Bushehr ve Ilam populasyonlarnda eittir (H=0,17). Bu

    eyaletlerdeki populasyonlarn yzde polimorfik lokus deerleri sras ile ve 60,87 (Ilam),

    60,00 (Khuzestan), 52,17 (Bushehr) (izelge 3.4).

    izelge 3.3 Genetik mesafe (alt diagonal) ve genetik benzerlik (st diagonal) hesaplamalar(Nei 1972).

    Lokasyon Bushehr Dasht Abas Dehloran Mosain Ogahha Sarollah Ahvaz Dezful Soush

    - 0.928 0,916 0,910 0,871 0,910 0,760 0,870Bushehr 0,867

    0,074 - 0,911 0,902 0857 0,941 0,816 0,761 0,875Dasht Abbas

    0,087 0,094 - 0,919 0,881 0,904 0,861 0,815 0,837Dehloran

    0,094 0,104 0,084 - 0,904 0,942 0,810 0,725 0,873Mosain

    0,138 0,154 0,127 0,101 - 0,908 0,774 0,680 0,831Ogahha

    0,094 0,061 0,101 0,059 0,097 - 0,801 0,725 0,875Sarollah

    0,142 0,203 0,150 0,211 0,256 0,221 - 0,869 0,725Ahvaz

    0,274 0,273 0,204 0,322 0,385 0,321 0,140 - 0,629Dezful

    0,139 0,134 0,178 0,135 0,185 0,133 0,321 0,463 -Soush

    ekil 3.6 Dokuz Apis florea populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren, Nei(1972)nin standart genetik mesafe deerlerine gre gsteren dendogram.

    25

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    43/56

    ekil 3.7 Dokuz Apis florea populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren dier birdendogram.

    izelge 3.4 Tm lokuslar iin 3 eyalet populasyonlarn genetik varyasyon analizi sonucu

    (Nei 1987).

    %Polimorfik

    LokusEyalet Lokasyon Na Ne H I

    #PolimorfikLokus

    1,52 1,29 0,17 0,26Bushehr Bushehr 60 52,17

    (0,50) (0,36) (0,19) (0,28)DastAbas-DehloranMosain-Ogahha-Sarollah

    1,61 0,28 0,17 0,26Ilam 70 60,87

    (0,49) (0,35) (0,19) (0,27)

    Ahvaz-Dezful-Soush

    1,60 0,28 0,18 0,28Khuzestan 69 60,00

    (0,49) (0,31) (0,18) (0,26)

    26

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    44/56

    izelge 3.5 eyalet populasyonlar iin genetik farkllama analizi sonucu (Nei 1987).

    Eyalet Lokasyon Ht Hs Gst Nm

    0,17 0,17 0,00Bushehr Bushehr -(0,04) (0,04)

    DastAbas-Dehloran Mosain-Ogahha-Sarollah

    0,17 0,12 0,30 1,16Ilam(0,04) (0,02)

    0,100,170,40 0,75Khuzestan Ahvaz-Dezful-Soush (0,01)(0,03)

    Her bir eyaletin kendi iindeki populasyonlarn farkllamasn gsteren Hs deerine gre

    Bushehrde populasyon ii farkllama daha fazlayken Khuzestandaki populasyon ii

    farkllama daha azdr (izelge 3.5). randaki 3 eyaletlerdeki Apis florea altpopulasyonlar

    iin genetik farkllama deerlerine baktmzda, tek bir populasyondan olutuu iinBushehr populasyonunun genetik farkllama deeri yoktur (Gst= 0,00). Khuzestan ve

    Ilamdaki alt populasyonlarn genetik farkllama deerleri sras ile Gst= 0,40 ve

    Gst= 0,30dir. Buna gre Khuzestandaki populasyonlarda genetik farkllama daha fazladr

    (izelge 3.5).

    ekil 3.8de eyalet populasyonlar ve alt populasyonlar arasndaki genetik ilikileri

    gsteren aa grlmektedir. Bu aaca gre her eyalette birbirine yaklak olarak ayn

    uzaklktadr. Khuzetan eyaletinde Ahvaz ve Dezful populasyonlar birbirine daha yaknken

    Soush populasyonu daha uzaktadr. Ilam eyaletinde ise populasyonlar biribirine farkl

    uzaklkta bulunmaktadr.

    27

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    45/56

    ekil 3.8 eyalet populasyonlar ve alt populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gsteren,

    dendogram.

    28

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    46/56

    BLM 4

    TARTIMA

    Bu almada da RAPD PCR metodu ilk defa Apis florea populasyonlar arasndaki genetik

    farkllamay ortaya koymak iin kullanlmtr. Farkl primerler ile alma gerekletirilmi,

    PCR rn veren bu primerlerden 10 tanesi ile yaplan analizler ve oluturulan aalara gre

    populasyonlardaki genetik farkllamalar ve ilikiler karlmtr. Bu alma randa dalm

    gsteren Apis florea populasyonlarnn genetik ilikilerini gsteren ilk alma olduu iin

    nemlidir.

    Daha nce birok canlda RAPD teknii kullanlarak genetik varyasyon almalar

    yaplmtr (Gbbk ve Pekmezci 2001, lhak ve Arslan 2007). Arlarda ise Suazo et. al.

    (1998) farkl balars alttrleri (A. m. ligustica, A. m. carnica, A. m. mellifera, A. m. iberica ve

    Amerikadaki Avrupa ve Afrika kkenli arlar) ile yaptklar almalarda bu teknii

    kullanmlardr. Bu almada da kullanlan primerlerden bazlar (Primer 1-5) Afrika ve

    Avrupa balarlarnn birbirinden ayrlmasnda kullanlmtr. Ancak almada onlarca primer

    kullanlmasna ramen sadece 5 tanesi farkl kkenlere sahip arlarn birbirileri arasndaki

    farklln tespitinde kullanlabilmitir.

    Bu almada da 27 primer denenmi ancak 9 primer ile oaltma ilemi gereklemi ve

    veriler toplanmtr. Bu primerler ile elde edilen bant says 9 ile 13 arasnda deimekte olup

    daha nceki almalarda elde edilenler ile benzerlik gstermektedir. Lokasyonlar elealndnda en dk polimorfik lokus says 7 olarak Dezfulda tespit edilmi en yksek ise

    60 ile Bushehr de hesaplanmtr. Yzde polimorfik lokuslar ele alndnda sonu

    deimemektedir. Aa yukar benzer sonular m lokasyonlar iin geerlidir.

    Eyaletler gz nne alnarak yaplan deerlendirmede geografik olarak yaknlk gsteren

    eyaletler genetik olarak birbirine yakn bulunmutur. Bushehr sonulara gre Bhuzestana

    lamdan daha yakn hesaplanmtr. Bu durum lokasyonlar ele alndnda tam olarak ortayakoyulamamtr (ekil 3.6 ve ekil 3.7). Eyaletler arasndaki farkllk ok az ve birbirlerine

    29

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    47/56

    ok yakndr (ekil 3.8). Genetik parametreler asndan en az alel eitliliine sahip eyalet

    Bushehr, en fazla ise Ilamda bulunmutur. Aynekilde Polimorfik lokus says ve

    polimorfik lokus yzdelerine bakldnda durum ayndr. Bunun en byk sebeplerinden

    birisi eyaletler arasndaki rnek says farkllndan kaynaklanm olabilir. FST deerinden

    hesaplanan Nm deerlei bu eyaletler arasnda herhangi bir gen al veriinin olmadn

    bildirmektedir. Bushehr de Nm hesaplanamamasnn sebebi ise bu eyalette tek bir

    lokasyondan rneklemenin yaplmasndan kaynaklanmaktadr. Yinede ikinci grubu oluturan

    lam eyaletindeki populasyonlar iin Nm deeri 1,16dir; nc grubu oluturan Khuzestan

    populasyonlar iin Nm deeri de 0,75dir. Wright (1969)a gre Nm deerinin 1den kk

    kmas populasyonun genetik srklenme yznden farkllamaya baladn ifade eder.

    almamzda Khuzestan grubu iin bu deer 1in altnda olduu iin bu eyaletteki

    populasyonlarda farkllama olduu sylenebilir.

    Bu alma srasnda bu ve dier yan eyaletlerden daha ok rnekle yaplm ve ileride bu

    rneklerinde ayn primerler kullanlarak RAPD almalar gerekletirilecek bu n almaya

    eklenerek bir makale hazrlanacaktr.

    Bu almada elde edilen veriler ile daha nce yaplan randaki Apis florea

    populasyonlarndaki klasik ve geometrik morfometri verilerine dayal istatistiksel analizlerde

    (yaynlanmam) eyaletteki populasyonlarn birbirine ok yakn olduunu gstermekte ve

    RAPD almasn destekleyici bulgular ortaya koymaktadr. Klasik morfometrik almalarda

    kullanlan karakterler ayn RAPD de olduu gibi lokasyonlar baznda ayrt edici olmaktan

    uzak ancak eyalet olarak analize tabi tutulduunda bulunan sonular benzer kmaktadr. Apis

    florea ile ilgili daha nce herhangi bir molekuler alma olmadndan elde edilen bulgular

    ile karlatrlacak herhangi bir alma da yer almamaktadr.

    Daha nce deneme niteliinde yaynlanmam birka molekler alma yaplm ve bu

    almalardan baz nemli soular bulunmutur. Snrl rnek saysyla yaplan almada

    COI-COII blgesi allm (Kandemir vd. yaynlanmam) ve balarlarnda (Apis mellifera)

    rastlanan intergenik blge farkll ortaya konulmutur. Ayrca bu blgede yaplan tm

    rneklerde PC sonucunda elde edilen DNA paras farklla rastlanmamtr. Ayrca

    balarlar iin kullanlan baz mikrosatelit lokuslar Apis florea iin kullanlm ancak detayl

    bir alma yaplmamtr.

    30

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    48/56

    Tahmasebi et al. (2002) Apis florea ile yaptklar almalarda benzerekilde corafik olarak

    bu blgedeki populasyonlarn bir kmede toplandn tespit etmi ve belirtmilerdir. Ayn

    durum ok daha geni bir alma ile Hepburn et al. (2005) tarafndan tm yayl

    gsterdikleri corafya da yaplm ve ok farkllk olmad vurgulanmtr. Bu alma da

    kullanlan RAPD belirteleri ile ran da yayl gsteren Apis floreann 3 eyaletteki

    populasyonlar rneklenmi ve 9 primer ile yaplan aratrmada eyaletteki populasyonlarn

    genetik olarak biribirine ok yakn olduunu gstermektedir.

    Daha detayl almalar iin gerek mtDNA gerekse nkleer genomda farkl belirtelerin

    bulunmas ve bu yeni gen blgelerinin allmas yannda mcrosatelit ya da SNP gibi dier

    molekler belirtelerin kullanlarak Apis floreadaki genetik varyasyon ok daha detayl ve

    doru birekilde ortaya konulabilecektir.

    31

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    49/56

    32

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    50/56

    KAYNAKLARArslan E (2004) RAPD-PCR yntemiyle Trkiyedeki Hyacinthella Schur (Liliaceae) trleri

    arasndaki polimorfizm ve filogenetik ilikilerin belirlenmesi. S.. Fen Ed. Fak. FenDerg., 23: 27-32.

    Aytekin A M, Terzo M, Rasmont P and aatay N (2007) Landmark based geometric

    morphometric analysis of wing shape in Sibiricobombus Wogt (Hymenoptera:Apidae: Bombus Latreille). Ann. Soc. Entomol. Fr. (n.s.), 43(1): 95102.

    Catherine M H, Somutria G and John A T (1992) Microsatellites for Linkage Analysis ofGenetic Traits.8 (8) England.Clarke K E, Oldroyd B E, Javier J, Quezada-Eun G and Rinderer T (2001) Origin of

    honeybees (Apis mellifera L.) from the Yucatan peninsula inferred frommitochondrial DNA analysis. Molecular Ecology, 10: 13471355.

    Crozier Y C, Koulianos S and Crozier R H (1991) An improvement test for Africanized

    honey bee mitochondrial DNA. Experientia, 47: 968969.Doyle, J J and Doyle, J L (1991) Isolation of plant DNA from fresh tissiue. Focus, 12(1): 13-15.

    Ellegran H (1993) Genome analysis with microsatellite markers. Department of animal

    breeding and genetics, Swedish University of Agricultural Science, Uppsala .

    ErwinT L (1983) Tropical forest canopies: the last biotic frontier. Bulletin of theEntomological Society of America, Volume 29: 14-19.

    Estoup A, Garnery L, Solignac M and Cornuet J M (1995) Microsatellite variation in

    honey bee (Apis mellifera L.) populations: hierarchical genetic structure and test ofthe infinite allele and stepwise mutation models. Genetics, 140: 679695.

    Franck P, Garnery L, Solignac M and Cornuet J M (1998) The origin of west European

    subspecies of honeybees (Apis mellifera): New insights from microsatellite andmitochondrial data. Evolution, 52: 11191134.

    Franck P, Garnery L, Loiseau A, Solignac M and Cornuet J M (2000) Molecular

    confirmation of a fourth lineage in honeybees from Middle-East. Apidologie, 31:167180.

    Franck P, Garnery L, Loiseau A, Oldroyd B P, Hepburn H R, Solignac M and Cornuet

    J M (2001) Genetic deversity of the honeybee in Africa: microsatellite andmitochondrial data. Heredity, 86: 420430.

    33

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    51/56

    KAYNAKLAR (devam ediyor)

    Free J B (1981) Biology and behaviour of the honeybee Apis florea and its possibilities for

    beekeeping. Bee World, 62: 4659.Garnery L, Cornuet J M and Solignac M (1992) Evolutionary history of the honeybee

    (Apismellifera L.) inferred from mitochondrial DNA analysis. MoleculerEcology, 3:145154.

    Garnery L, Solignac M, Celebran G and Cornuet J M (1993) A simple test using

    restricted PCR-amplified mitochondrial DNA to study the genetic structure ofApismellifera L. Experientia, 49: 10161021.

    Garnery L, Mosshine E H, Oldrody B P and Cornuet J M (1995) Mitochondrial DNA

    variation in Moroccan and Spanish honey bee populations. Mol. Ecol., 4: 465471.

    Garnery L, Franck P, Baudry E and Vautrin D (1998) Genetic biodiversity of the WestEuropean honeybee (Apis mellifera mellifera and Apis mellifera iberica), I.Mitochondrial DNA. Gnt. Sl. Evol., 30: 3147.

    Gbbk H ve Pekmezci M (2001) Deiik muz klonlar arasndaki genetik varyasyonlarn

    RAPD markrleri ile belirlenmesi. Bahe, 30(1-2): 71-79.Hall H G and Muralidharan K(1989) Evidence from mitochondrial DNA that African

    honey bees spread as continuous maternal lineages. Nature (Lond.), 339: 213215.

    Hall H G (1986) DNA differences found between Africanized and European honeybees.Proc. Natl. Acad. Sci., 83: 4874-4877 Hall H G (1988) Characterization of the African honey bee genotype by DNA restriction

    fragments, pp. 287-293, In G. R. Needham, R. E. Page, M. Delfinado-Baker and C.E. Bowman [eds.], Africanized honey bees and bee mites, Ellis Horwood, Chishester,England.

    Hall H G and Smith D R(1991) Distinguishing African and European honey bee matrilines

    using amplified mitochondrial DNA. Proc. Natl. Acad. Sci., 88: 45484552.

    Hall H G (1992a) DNA studies reveal processes involved in the spread of New WorldAfrican honeybees, Fla. Entomo. 75: 51-59

    Hall H G (1992b).Further characterization of nuclear DNA RFLP markers that distinguish

    Africanand European honeybees, Arch. Insect Biochem. Physiol., 19: 163-175.Hall H G (1992c) Suspected African honeybee colonies in Florida tested for identifying DNA

    markers, Flo. Entomol. 75: 257-266Hashemi M (2004) The complete guide to bee keeping. 2nd Edition, 730 p.

    34

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    52/56

    KAYNAKLAR (devam ediyor)

    Hepburn H R and Hepburn C (2005) Bibliography ofApis florea. Apidologie, 36: 377378.

    Hepburn H R, Radloff S E, Otis G W, Fuchs S, Verma L R, Ken T, Chaiyawong T,Tahmasebi G, Ebadi R and Wongsiri S (2005) Apis florea: morphometrics,classification and biogeography. Apidologie, 36: 359376.

    lhak O ve Arslan A (2007) Rastgele oaltlm polimorfik DNA yntemiyle kanatl

    etlerinde tr tayini. F.U. Sa. Bil. Derg., 21(4): 167-171.Langella O (2000) POPULATIONS: Population Genetic Software (Individuals or

    populations distances, phylogenetic trees). CNRS, France. http://pge.cnrs-gif.fr/bio-info/populations.

    Maa T C (1953) An inquiry into the systematics of the Tribus Apidini or honeybees(Hymenoptera). Treubia, 21: 525640.

    McMichael M and Hall H G (1996) DNA RFLPs at a highly polymorphic locus distinguish

    European and African subspecies of the honey bee Apis mellifera L. And suggestgeographical origins of New World honey bees. Mol. Ecol. 5: 403-416.

    Meixner M D, Sheppard W S and Poklukar J (1993) Asymetrical distribution of a

    mitochondrial DNA poltmorphism between two introgressive heney bee races.Apidologie, 24: 147153.

    Moradi M and Kandemir I (2004) Observations on Apis florea "the Dwarf Honey Bee" in

    Iran. Am. Bee J., 144 (9): 699703.Moritz R F A, Hawkins C F, Crozier R H and Mackinley A G (1986) A mitochondrial

    DNA polymorphism in honeybees (Apis mellifera L.). Experientia, 42: 322-324.Moritz R F A, Cornuet J M, Kryger P, Garnery L and Hepburn H R(1994)

    Mitochondrial DNA variability in South African honeybees (Apis mellifera L.).Apidologie, 25: 169-178.

    Mossadegh M S (1993) New geographical distribution line ofApis florea in Iran. AsianApiculture, pp. 6466.Muralidharan K and Hall H G (1990).Prevalence of African DNA RFLP alleles in

    neotropical African honeybees, Arch. Insect Bichem. Physiol., 15: 229-236Nei M (1972) Genetic Distance Between Populations. American Naturalist. 106: 283-292.NeiM (1987). Molecular Evolutionary Genetics. Columbia Uni. Press, New York.

    35

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    53/56

    KAYNAKLAR (devam ediyor)

    Nielson D I, Ebert P R, Page R E Jr, Hunt G J and Guzmn Novoa E (2000) ImprovedPolymerase Chain ReactionBased Mitochondrial Genotype Assay for Identification

    of the Africanized Honey Bee (Hymenoptera: Apidae). Ann. Entomol. Soc. Am., 93(1): 16.Oldroyd B P, Sylvester A, Wongsiri S and Rindeder E (1994) Task specialization in a wild

    bee, Apis florea (Hymenoptera: Apidae), revealed by RFLP banding. BehavioralEcology and Sociobiology, 34: 25-30.

    Otis G W (1996) Distribution of recently recognized species of honeybees (Hymenoptera:

    Apidae: Apis) in Asia. J. of Kansas Entomol. Soc., 69: 311-333.Palmer K A and Oldroyd B P (2001) Mating frequency in Apis florea revisited

    (Hymenoptera, Apidae). Insectes soc., 48: 4043.Ruttner F (1988) Biogeography and Taxonomy of Honeybees, Springer-Verlag, Berlin,

    Heildelberg 284 p.Sani A, Erolu C ve Kzrgil A (2005) PCR ve RFLP yntemleri ile Mycobacterium

    trlerinin identifikasyonu. 21. Yzylda Tberkloz Sempozyumu ve II. TberklozLaboratuvar Tan Yntemleri Kursu, Samsun.

    Sehristani N (1997) Honey bees and beekeeping, Sipehr Pres, Tehran, Iran, 455p.Sen Sarma M, WhitfieldC W andRobinson G E (2007)Species differences in brain gene

    expression profiles associated with adult behavioral maturation in honey bees.Genomics,8: 202.

    Sheppard W S, Rinderer T E, Meixner M D, Yoo H R, Stelzer J A, Schiff N M, Kamel S

    M and Krell R(1996) HinF1 variation in mitochondrial DNA of Old World honey beeraces. J. Hered., 87: 3540.

    Sheppard W S and Smith D R(2000) Identification of African-Derived Bees in the

    Americas: A Survey of Methods, Ann. Entomol. Am. 93 (2): 159-176.

    Smith D R(1988) Mitochondrial DNA polymorphism in five Old World subspecies of honeybees and in New World hybrids, pp. 303312, In G.R. Needham, R.E. Page,M.Delfinado-Baker and C.E. Bowman [eds.], Africanized honey bees and mites, EllisHorwood, Chichester, England.

    Smith D R, Brown W M and Taylor Jr (1989) Neotropical Africanized bees have African

    mitochondrial DNA. Nature, 339: 213215.Smith D R and Brown W M (1990) Restriction endonuclease cleavage sites and lenght

    polymorphism in mtDNA ofA. mellifera mellifera and A. mellifera carnica

    (Hymenoptera: Apidea), Entom. Soc. Am., 83 (1): 8188.

    36

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    54/56

    KAYNAKLAR (devam ediyor)

    Smith D R, Palopodi M F, Taylor B R, Garnery L, Cornuet J M, Solignac M and Brown

    W M (1991) Geographical overlap of two mitochondrial genomes in Spanishhoneybees (Apis mellifera iberica). J. Hered., 82: 96100.

    Smith H (1995) Nobel Prize winner in medicine or physiology, Mayo Clin Proc. 1995

    Jun;70(6):540. No abstract available, PMID: 7776712 [PubMed - indexed forMEDLINE

    Suazo A, McTiernan R and Hall H G (1998) Differences between African and European

    honey bees (Apis mellifera) in random amplified polymorphic DNA (RAPD), J.Hered. 89: 32-36.

    Tares S, Cornuet J M and Abad P (1993) Characterization of an unusually conserved AluI

    highly reiterated DNA sequence family from the honeybee, Apis mellifera.Genetics,134: 1195-1204.Tahmasebi G, Ebadi R, Tajabadi N, Akhondi N and Faraji S (2002) The effect of

    geographical and climatological conditions on the morphometrical variation andseparation of Iranian small honeybee (Apis florea F.) populations. Journal of Scienceand Technology of Agriculture and Natural Resources, 6(2): 176-185.

    tk A E, imek S ve Krolu E (2005) Echinococcus cinsinin molekler genetik

    karakterizasyonu. Trkiye Parazitoloji Dergisi, 29(3): 171-176.

    Whitcombe R P (1984) Apis florea, Thesis Univ Durham.Williams J V, Kubelik A R, Livak K, Rafalski, J A and Tingey S (1990) DNA

    polymorphism amplified by arbitrary primers are usefull as genetic markers. NucleicAcid Research, 18(22): 6531-6535.

    Welsh J and McClelland M (1990) Fingerprinting genomes using PCR with arbitrarly

    primers. Nucleic Acid Research, 18: 7213-7218.Wright S (1969) Evolution and Genetics of Populations: The Theory of Gene Frequencies.

    Chicago. Univ. Chicago Pres.

    Yeh C F, Yang R and Boyle T (1999) POPGENE32 version 1.31. Windows based software

    forpopulation genetics analysis

    URL-1http://www.bilgipasaji.com/forum/b-454/69457-ariciligin-tarihcesi.html, ArclnTarihesi, 12.06.2008

    37

    http://www.bilgipasaji.com/forum/b-454/69457-ariciligin-tarihcesi.htmlhttp://www.bilgipasaji.com/forum/b-454/69457-ariciligin-tarihcesi.html
  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    55/56

    38

  • 8/7/2019 ran'da Yayl Gsteren Kk Balars (Apis Florea Fabricius) Toplumlarnda Genetik Varyasyonun RAPD Yntemiyle

    56/56

    ZGEM

    Burin TERZ 1984 ylnda Zonguldak ilinde dodu. lk ve orta renimini aynehirde

    tamamlad. Lise renimini Zonguldak Atatrk Anadolu Lisesinde tamamlad. Yksek

    renimini 2002-2006 yllar arasnda Zonguldak Karaelmas niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi

    Biyoloji Blmnde tamamlad. 2006 ylnda Zonguldak Karaelmas niversitesi Fen Bilimleri

    Enstits Biyoloji Anabilim Dalnda yksek lisansa balad.

    ADRES BLGLER

    Adres: Kapuz Caddesi Tersane st Sokak No:9/B

    67030 ZONGULDAK

    Tel: (372) 256 33 02

    (544) 2614037

    E- posta: [email protected]