İNSÜLİN TİPLERİ VE DİKKAT EDİ · PDF fileHızlıEtkili=Analog Humolog, Novorapid,...
-
Upload
nguyentruc -
Category
Documents
-
view
246 -
download
14
Transcript of İNSÜLİN TİPLERİ VE DİKKAT EDİ · PDF fileHızlıEtkili=Analog Humolog, Novorapid,...
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]
nslin Nedir?
nslin eitleri
Uygulamada Dikkat Edilecekler
Molekler arl 5.8 kilodalton (kDa) olan,
polipeptit yapl ve
vcuttaki karbonhidrat ztrmesinindzenlenmesinde
glukagon ile birlikte rol alan bir hormondur.
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClin, Eriim Tarihi: 17.01.2013
http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Molek%C3%BCler_k%C3%BCtle&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Polipeptithttp://tr.wikipedia.org/wiki/Polipeptithttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbonhidrat_metabolizmas%C4%B1&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbonhidrat_metabolizmas%C4%B1&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Glukagonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Glukagonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hormonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClin
Sabah le Akam
Sabahle Akam
Diyabet sz konusu olduunda pankreas taklit edilerek inslin uygun zamanlarda enjekte edilmeye allr
nslin doal artlarda vcutta daima mevcuttur
Hzl Etkili=Analog
Humolog,Novorapid, Apidra
Ksa Etkili=Regler
Humulin R, Acrapid
Orta etkili=NPH
Humulin N,nsulatard
Uzun etkili=Glarjin-detemir
Lantus ve Levemir
Karm
Humulin 70/30-Humulin 80/20
Mixtard 10,20,30,40,50,
Novamix 30-Humulog mix 25,50
Sabah
le
Akam
nslinlerin enjeksiyondan ne kadar sre sonra etki etmeye balayaca maksimum etki sresi ve vcutta kal sreleri eitlerine gre deiiklik gstermektedir.
Ksa Etkililer
Etki Balama Sresi 30-60 dk
Pik Sresi 2-4 saat
Etki Sresi 5-8 saat
Uygulama ZamanYemekten 30 dk
nce
Uygulama Yolu IV-IM-Subkutan
Grnm Berrak
Piyasa AdHumulin-R
Actrapid
Orta Etkililer
Etki Balama Sresi 2-4 saat
Pik Sresi 4-12 saat
Etki Sresi 12-24 saat
Uygulama Zaman Yemekten 30 dk nce
Uygulama Yolu Subkutan
Grnm Bulank
Piyasa AdHumulin-N
Insulatard
Hzl Etkililer
Etki Balama Sresi 15 dk
Pik Sresi 1-3 saat
Etki Sresi 3-5 saat
Uygulama ZamanYemekten hemen
nce
Uygulama Yolu Subkutan
Grnm Berrak
Piyasa AdHumalog
Novorapid
Uzun Etkililer
Etki Balama Sresi 1 saat
Pik Sresi Pik etkisi Yok
Etki Sresi 24 saat
Uygulama Zaman A-Tok Fark Etmez
Uygulama Yolu Subkutan
Grnm Berrak
Piyasa AdLantus
Levemir
Karm nslinler (Hzl)
Etki Balama Sresi 15 dk
Pik Sresi 1-4 saat
Etki Sresi 12-16 saat
Uygulama ZamanYemekten hemen
nce
Uygulama Yolu Subkutan
Grnm Bulank
Piyasa AdHumalog Mix25/50
Novomix 30
Karm nslinler (Hzl)
Etki Balama Sresi 30-60 dk
Pik Sresi Deiken
Etki Sresi 16-24 saat
Uygulama Zaman Yemekten 30 dk nce
Uygulama Yolu Subkutan
Grnm Bulank
Piyasa Ad
Humin M70/30
Mixtard
10/20/30/40/50
nslin saklama koullar-1 nslinin son kullanm tarihinde 3 ay nce tketilmi olmas
gerekmektedir.
Alan inslinin mr 28 gndr.
Ayn inslinin gnlk kullanm dozu 10 nitenin altnda olan bireyler kalem zerinde etiketleme yaparak son kullanm tarihini takip etmelidir.
Kullanmnn 28. gnnde kalem ierisinde inslin bulunsa dahi imha edilmeli yeni bir kalem kullanlmaya balanmaldr.
nslin saklama koullar-2 nslinler souk zincire uygun olarak eczaneden buz
akleriyle alnarak evde buz dolabnda +2 ile +8 derece arasnda muhafaza edilmelidir.
nslinler ani s deiimlerinden korunmaldr.
Kullanlmakta olan inslin etkinliinin azalmamas asndan buzdolabnda muhafaza edilmeye devam edilmelidir.
ne Boyunun Belirlenmesi-1
Cilt alt ya dokusu; beden Kitle indeksine (BK) ve uygulama blgelerine (bacak kol karn gibi) gre deiiklik gstermektedir.
Kas dokusuna enjeksiyon yaplmamas iin ine boyuna diyabet eitim hemiresi/doktoru karar vermelidir.
ne Boyunun Belirlenmesi-2
Yetikin bireylerde cinsiyet,ya,etnik kkenden bamsz olarak cilt kalnl yaklak olarak 2mm dr.
nslin cilt alt ya dokusuna enjekte edilmektedir.
Normal ya dokulu birey
Uzun ine ucu
Deri kvrm oluturarak 45 derece eimle
enjeksiyon
Dik enjeksiyonUygun ine
ucu
ne Boyunun Belirlenmesi-3
Deri kvrm elin ba parma ve iaret ile orta parmak yardmyla yaplmaldr.
Enjeksiyondan nce-1
Karm inslinleri kartrma ilemi iin kullanmadan nce kalemin tutulduu el bilekten bkme-kaldrma hareketi yaplarak yava hareketlerle kartrlmaldr.
Bu ilem 15-20 kez yaplr ve kalem btnyle ayn rengi aldndan emin olmak iin kontrol edilmelidir, gerekirse kartrma ilemi tekrarlanr.
Enjeksiyondan nce-2
nslinin souk yada lk olmas emilim hzn etkilememektedir.
Fakat enjeksiyon srasnda oluan ary azaltmak amacyla oda ss seviyesinde lnmas beklenebilir.
Etkinliinin azalmamas iin lnmasnda ani snmaya (kalorifer, alan cihazlar vb zerine) koyulmamaldr ve saklama koullarnda donmaya (buzluk, deepfreze vb) neden olacak durumlardan kanlmaldr.
Enjeksiyon yaplmamas gereken blgeler
Cerrahi giriim yaplm skar doku zerine,
Mastektomi gibi cerrahi sonras invaziv giriim uygun olmayan blgelere,
Atrofi gelimi doku blgelerine,
Hematom, lipoatrofi mevcut ise,
Egzersiz yaplacaksa inslinin hzl emilime neden olaca iin bu blgelere enjeksiyon yaplmamaldr.
Rotasyon Yapma
Enjeksiyon blgeleri her uygulamada blge iersinde de rotasyonla uygulanmaldr.
Rotasyon yapmak lipohipertrofi-lipohipotrofi olumasn nler.
Enjeksiyon esnasnda-1
Tbb merkezler dnda evde yaplan uygulama ncesinde enjeksiyon alann dezenfekte etmek iin alkol-kolonya vb kullanmna gerek yoktur.
Enjekte edilecek miktar 50 u zerinde ise blnerek (ayn zamanda olmak kaydyla) uygulanabilir.
Enjeksiyon esnasnda-2
Eer enjeksiyon iin deri kvrm oluturuluyorsa bu elde ine ciltten karldktan sonra braklmaldr.
Enjeksiyon yaplrken buton sfr gsterdikten sonra 15-20 ye kadar saylmal ve butonun zerindeki parmak basncn etkisiyle inslinin eksik doz yaplmasn nlemek iin ine ciltten karldktan sonra ekilmelidir.
Deri kvrm oluturun elerken brakldnda ine ucukas iine ilerler.
Enjeksiyon esnasnda-3
ne cilt iinde iken kalem; el deitirmemeli veya oynatlmamaldr, aksi durumda kk kesiklere ve kanamaya sebep olur.
Bu durum daha sonra hipoglisemi, enjeksiyon blgesinin sertlemesi ve aryla neden olur.
Enjeksiyon sonrasnda-1
Enjeksiyon blgesine hafife bir pamuk yardmyla bastrlr, masaj yaplmamaldr.
Kalemin inesi yaralanma ve enfeksiyon riskinden korunmak amacyla byk koruyucu kapak yardmyla karlmaldr.
Enjeksiyon sonrasnda-2
nslin ineleri sadece 1 kez kullanlabilirler.
Kullandktan sonra byk koruyucu kapak yardmyla karlmal ve korumal kaplarda biriktirilerek kabn az kapatldktan sonra pe atlmaldrlar.
ne Ular Kalemden karlmadnda
Kalem /Kartu iinde hava kabarc
Eksik doz
Cilt altna hava kabarc enjeksiyonu
ne ucundan inslin szmas
Karm inslinler de karm orann deimesi
Diyabet Kontrolnde
Bozulma
Hipoglisemi nedenleri
Hipogliseminin bir ok nedeniyle birlikte;
Scak suyla banyo yapmak
nslin uygulanan blgeye kese veya masaj yapmak,
Bu blgelere scak uygulama yapmak (su kesesi vb),
Uygun olmayan uzunlukta ine ucuyla deri kvrm oluturmadan dik acyla enjeksiyon yapmak gz ard edilmemelidir.
Uzun etkili inslinler dndaki inslinler yemekten nce yaplmaktadr.
Yemekten nce enjeksiyon unutuldu ise yemekten sonra veya bir sonraki nn enjeksiyon miktaryla birletirilerek yaplmamaldr.
Enjeksiyon saysn azaltmak amacyla bir ne ait enjeksiyon miktar dier nlere bltrlerek yaplmamaldr.
1. Diyabet Ekibi iin nslin/GLP-1 Enjeksiyon Rehberi, Diyabet Hemirelii Dernei, www.tdhd.org, Eriim Tarihi: 10.01.2013.
2. nslin Kalemiyle nslin uygulama Rehberi, Diyabet Hemirelii Dernei, www.tdhd.org, Eriim Tarihi: 10.01.2013.
http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/