HỆ HÔ HẤP

BS. NGUYỄN TRƯỜNG KỲ

BM. GIẢI PHẪU HỌC

Email: [email protected]

Fb: www.facebook.com/nguyentruongky

Diễn đàn: www.facebook.com/groups/giaiphauhoc

www.facebook.com/giaiphau

mailto:[email protected]

http://www.facebook.com/nguyentruongky

http://www.facebook.com/groups/giaiphauhoc

http://www.facebook.com/giaiphau

MỤC TIÊU1. Trình bày được các thành phần của hệ hô hấp

2. Nêu được các đặc điểm giải phẫu của thanh quản

3. Trình bày được các đặc điểm giải phẫu của khí quản

4. Trình bày được các đặc điểm giải phẫu của phổi

5. Nêu lên được các đặc điểm giải phẫu của màng phổi

5/13/2012 HỆ HÔ HẤP-BS NGUYỄN TRƯỜNG KỲ 2

ĐẠI CƯƠNG Hệ hô hấp: cung cấp

O2 và thải CO2

Gồm:

Hệ thống dẫn khí: mũi, hầu, thanh quản, khí quản, phế quản

Hệ thống trao đổi khí: phổi gồm nhiều phế nang

5/13/2012 3HỆ HÔ HẤP-BS NGUYỄN TRƯỜNG KỲ

THANH QUẢN

Nối hầu ở trên và khí quản ở dưới

Chức năng: dẫn khí và phát âm

Gồm các sụn, các dây chằng, các màng, các cơ và lớp niêm mạc


THANH QUẢNSỤN THANH QUẢN

Sụn chính (5): sụn giáp, sụn nhẫn, sụn phễu, sụn nắp thanh môn, sụn sừng

Sụn phụ (2): sụn chêm, sụn thóc

Sụn đơn (3): sụn giáp, sụn nhẫn, sụn nắp thanh môn

Sụn đôi (4): sụn phễu, sụn sừng, sụn thóc, sụn chêm


THANH QUẢNSỤN GIÁP

Sụn lớn nhất

Mặt ngoài: củ giáp trên, củ giáp dưới đường chéo

Bờ trên: khuyết giáp trên

Bờ dưới: khuyết giáp dưới

Bờ trước: lồi thanh quản ( quả táo Adam), góc 90 độ (nam), 120 độ (nữ)

Bờ sau: sừng trên, sừng dưới


THANH QUẢNSỤN NHẪN

Sụn duy nhất của thanh quản là một vòng sụn trọn vẹn

Hình dạng giống chiếc nhẫn

Dưới sụn giáp, trên vòng sụn khí quản 1


THANH QUẢNDÂY CHẰNG, MÀNG

Nhóm ngoại lại: màng giáp móng, dc móng nắp, dc lưỡi nắp, dc sừng hầu…

Nhóm nội tại: dc giáp nắp, dc nhẫn phễu sau, màng tứ giác, nón đàn hồi…


THANH QUẢNCƠ THANH QUẢN

Cơ ngoại lai và cơ nội tại

Cơ nội tại:

Cơ phễu nắp

Cơ nhẫn phễu sau

Cơ phễu chéo và ngang

Cơ nhẫn giáp

Cơ nhẫn phễu bên

Cơ thanh âm

Cơ giáp nắp

Cơ giáp phễu




Cơ nội tại:

Cơ phễu nắp



Cơ nhẫn giáp


Cơ thanh âm

Cơ giáp nắp

Cơ giáp phễu


THANH QUẢNHÌNH THỂ TRONG

Nếp tiền đình và nếp thanh âm chia ổ thanh quản làm 3 tầng:

Tiền đình thanh quản: trên nếp tiền đình, hai nếp tiền đình khe tiền đình

Thanh thất: giữa nếp tiền đình và nếp thanh âm, dc thanh âm, cơ thanh âm, giữa 2 dây thanh âm là khe thanh môn

ổ dưới thanh môn: dưới dc thanh âmKhí quản

Sụn nhẫn

Ổ dưới thanh môn

Sụn giáp

Nếp thanh âm

Thanh thất

Nếp tiền đình

Củ nắp

Xương móng

Sụn nắp thanh môn

Cơ giáp móng

Tiền đình thanh quản Lỗ thanh quản

Cơ nhẫn giáp

135/13/2012 HỆ HÔ HẤP-BS NGUYỄN TRƯỜNG KỲ

THANH QUẢNMẠCH MÁU

Đm thanh quản trên từ đm giáp trên, chui qua màng giáp móng

Đm thanhh quản dưới từ đm giáp dưới, chui qua màng nhẫn giáp

Tm thanh quản trên và tm thanh quản dưới

Động mạch cảnh chung

Các nhánh cho tuyến Động mạch nhẫn giáp

Nhánh sụn nhẫn

Nhánh sụn giáp

Động mạch thanh quản trên

Động mạch trên và dưới móngĐộng mạch giáp trên

Động mạch lưỡi

Động mạch giáp dưới

Tuyến giáp


THANH QUẢNTHẦN KINH

TK thanh quản trên: cảm giác trên nếp thanh âm, vđ cơ nhẫn giáp

TK thanh quản dưới: cảm giác dưới nếp thanh âm, vđ tất cả các cơ nội tại thanh quản ( trừ cơ nhẫn giáp)


KHÍ QUẢN Nối thanh quản ở trên

và phế quản ở dưới

Sụn khí quản có hình C, phía sau được phủ bằng một lớp cơ trơn

Có khoảng 16-20 sụn khí quản

Đến N4-N5: khí quản chia thành PQ chính P và T

PQ chính phải ngắn hơn, dốc hơn, đk lớn hơn dị vật bên phải

Sụn giáp

Sụn nhẫn

Khí quản

Phế quản chính tráiPhế quản chính phải

Phế quản thùy trên


KHÍ QUẢNLIÊN QUAN Ở CỔ

Phía trước: eo tuyến giáp dính chắc vào vòng sụn 2, 3, 4

Phía sau: thực quản, tk quặt ngược thanh quản nằm trong vách giữa thực quản và khí quản

Hai bên: động mạch cảnh chung, tĩnh mạch cảnh trong, thần kinh lang thang

Hình 11: Thiết đồ cắt ngang đốt sống cổ

Khí quản

Động mạch cảnh chung

Thân giao cảm cổThực quản

Thần kinh quặt ngược thanh quản

Bao cảnh

Tuyến giáp

Tĩnh mạch cảnh trong

Thần kinh lang thang

Cơ trơn khí quản


KHÍ QUẢNLIÊN QUAN Ở NGỰC

Trước: cung đm chủ, thân đm cánh tay đầu, đm cảnh chung trái, tuyến ức

Sau: thực quản Bên phải: tk lang

thang, cung tm đơn, tm chủ trên, màng phổi trung thất, phổi phải

Bên trái: cung đm chủ, đm dưới đòn trái, tk quặt ngược thanh quản trái


KHÍ QUẢNMẠCH MÁU, THẦN KINH

ĐM giáp dưới: nhánh của thân giáp cổ từ đm dưới đòn

Đm giáp trên: nhánh của đm cảnh ngoài

Đm phế quản: từ đm chủ

Tk : hạch giao cảm cổ và các tk quặt ngược thanh quản


PHỔIHÌNH THỂ NGOÀI

Mỗi phổi như một nửa hình nón:

một đỉnh

một đáy

hai mặt: mặt sườn, mặt trung thất

hai bờ: bờ trước và bờ dưới


PHỔIĐỈNH VÀ ĐÁY PHỔI

Đỉnh phổi: phần nhu mô phổi nhô lên khỏi lỗ trên lồng ngực.

Điểm cao nhất của đỉnh phổi cao hơn đoạn 1/3 giữa xương đòn khoảng 2,5 -3 cm

Đáy phổi áp sát vòm hoành, qua vòm hoành liên quan với các tạng trong ổ bụng: gan, đáy vị, lách, đại tràng góc lách


PHỔI MẶT SƯỜN

Áp sát vào mặt trong thành ngực có các ấn sườn

Phổi phải: có khe chếch và khe ngang, chia ra thành 3 thùy: trên, giữa,dưới

Phổi trái: chỉ có khe chếch, chia ra thành 2 thùy: trên, dưới. Có thêm lưỡi phổi trái


PHỔI MẶT TRUNG THẤT

Có rốn phổi, vết ấn của các cấu trúc lân cận:

rãnh đm dưới đòn

rãnh thân tm cánh tay đầu

Rãnh tm đơn ( phổi P)

Rãnh đm chủ (phổi T)

ấn tim ( phổi P) và hố tim (phổi T)


PHỔI RỐN PHỔI

Là nơi các thành phần cuống phổi đi qua: PQ chính, đm phổi, 2 tm phổi, đm phế quản, tm phế quản, các dây tk và hạch bạch huyết

Phải: đm phổi nằm trước PQ chính

Trái: đm phổi nằm trên PQ chính

Hai tm phổi nằm trước và dưới

Dưới rốn phổi, màng phổi chập lạidc phổi


PHỔIBỜ DƯỚI VÀ BỜ TRƯỚC

Bờ trước là ranh giới giữa mặt sườn và mặt trung thất

Bờ trước phổi trái có khuyết tim

Bờ dưới là ranh giới giữa đáy phổi với mặt sườn và mặt trung thất


PHỔISỰ PHÂN CHIA CÂY PHẾ QuẢN

PQ chính PQ thùyPQ phân thùyPQ hạ phân thùyPQ tiểu thùy: dẫn khí cho 1 tiểu thùy phổi

Tiểu thùy phổi là đơn vị cơ sở của phổi, có hình đa giác to nhỏ khác nhau trên bề mặt phổi


PHỔIMẠCH MÁU PHỔI

Gồm 2 hệ mạch máu:

Mạch máu phổi: vận chuyển máu ít oxy đến phế nang, mang máu giàu oxy về tim trái

Mạch máu phế quản: cung cấp máu cho các vùng nhu mô phổi


PHỔIMẠCH MÁU PHỔI

Thân đm phổi: từ lỗ đm phổi chạy lên trên ra sau. Đến bờ sau quai đm chủđm phổi P và T

Đm phổi P: đi vào rốn phổi, trước PQ, xoắn xung quanh PQ, cho ra các nhánh đi vào thùy, phân thùy tương ứng

Đm phổi T: ngắn và nhỏ hơn đm phổi P, đi vào rốn phổi ở trên PQ, cho ra các nhánh vào các thùy và phân thùy tương ứng


PHỔITĨNH MẠCH PHỔI

Mỗi phổi có 2 tm phổi, dẫn máu từ các mao mạch phổi về nhĩ trái

Trong nhu mô phổi, tm phổi đi hoàn toàn độc lập với đm phổi và phế quản

PQ, đm đi trong phân thùy phổi. TM đi giữa các phân thùy, nhận máu từ các phân thùy kế cận, mỗi phân thùy có thể dẫn lưu bởi nhiều tm phổi


PHỔIĐỘNG MẠCH PHẾ QUẢN

Cung cấp máu cho nhu mô phổi

Bên phải: đm xuất phát từ đm gian sườn sau thứ 3

Bên trái: đm xuất phát từ cung đm chủ


PHỔITĨNH MẠCH PHẾ QUẢN

Tm dẫn lưu cho PQ đoạn ngoài phổi sẽ đổ vể nhĩ phải thông qua tm đơn, tm bán đơn phụ

Tm dẫn lưu cho đường thở đoạn trong phổi lại thông nối với tm phổi và về tim trái.


MÀNG PHỔI

Gồm màng phổi thành và màng phổi tạng

Màng phổi tạng: dính chặt vào nhu mô phổi, lách vào các khe gian thùy phổi. ở rốn phổi, màng phổi tạng quặt ngược ra để liên tục với màng phổi thành

Màng phổi thành che phủ mặt trong lồng ngực, mặt trên cơ hoành, và các cấu trúc trung thất


MÀNG PHỔIMÀNG PHỔI THÀNH

MP sườn: lót mặt trong x. ức, x. sườn, cơ ngang ngực, cơ gian sườn, cơ cạnh bên cột sống. MP sườn ngăn cách với thành ngực bởi mạc nội ngực

MP hoành: lót mặt trên cơ hoành

MP cổ: MP che phủ đỉnh phổi

MP trung thất: giới hạn mặt bên của trung thất. Che phủ tim, mm lớn, KQ, tk X, tk hoành, ống ngực, TQ


MÀNG PHỔIMÀNG PHỔI THÀNH

Ngách màng phổi: góc nhị diện hợp bởi 2 phần màng phổi thành

Ngách sườn hoành

Ngách sườn trung thất


MÀNG PHỔIỔ MÀNG PHỔI

Là một khoang ảo, nằm giữa màng phổi thành và màng phổi tạng

Bình thường: áp suất trong ổ màng phổi là áp suất âm hai mp áp sát nhau, chứa 1 ít dịch2 mp trượt lên nhau

Nếu thủng, gây nên tràn khi mp


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁCâu 1: sụn thanh quản nào KHÔNG phải là sụn đôi:

a) Sụn giáp

b) Sụn phễu

c) Sụn thóc

d) Sụn chêm

e) Tất cả đều sai


Câu 2: chọn câu đúng nhất,dị vật hay rơi vào phế quản chính phải vì :a) PQ chính phải ngắn hơn PQ chính tráib) PQ chính phải dốc hơn PQ chính tráic) PQ chính phải đường kính lớn hơn PQ chính

tráid) Tất cả đều đúnge) Tất cả đều sai


Câu 3: chọn câu đúng

a) Phổi phải chỉ có khe ngang

b) Phổi trái chỉ có khe ngang

c) Phổi phải có khe ngang và khe chếch

d) Phổi trái có khe ngang và khe chếch

e) Phổi phải chỉ có khe chếch


Câu 4: chọn câu đúng nhất về rốn phổi:a) Là nơi các thành phần cuống phổi đi quab) Hai tĩnh mạch phổi nằm trước và dưới phế quản

chínhc) Rốn phổi phải có động mạch phổi nằm trước phế

quản chínhd) Rốn phổi trái có động mạch phổi nằm trên phế quản

chínhe) Tất cả đều đúng


Câu 5: chọn câu đúng nhất:

a) Màng phổi gồm màng phổi thành và màng phổi tạng

b) Màng phổi thành gồm màng phổi cổ, màng phổi sườn, màng phổi trung thất, màng phổi hoành

c) Góc nhị diện hợp bởi 2 phần màng phổi thành gọi là ngách màng phổi

d) ổ màng phổi là một khoang ảo

e) Tất cả đều đúng



CHÚC CÁC BẠN MỘT NGÀY VUI VẺ!

HỆ HÔ HẤP

Documents

Transcript of HỆ HÔ HẤP