HASTAYA YAKLAŞIM SİSTEM

SORGULAMASI

Prof.Dr.Bülent Erbay

Doktorun görevi

Hastalığın tanısını koymak

Tedaviyi yönlendirmek

Tanıya ulaşım, hasta ile ilk karşılaşıldığı anda başlar.

Hasta ile sessiz,sade döşeli muayene odasında yalnız görüşülür. Gerekirse yakınıda alınır.

Doktor, hastaya güven vermeli, inandırıcı olmalı ve iyi iletişim kurmalıdır.

Doktor hastaya yeterli zaman ayırır ve bunu ona hissettirir.

Mesleği ve onunla ilgili bilgileri, nereli olduğu, yaşı,medeni durumu,sosyo-ekonomik durumu, sosyal güvencesi, gibi

görüşmeler, hasta ile iletişim kurmada yardımcı olur (bu bilgiler ileride hastalığın tanısında da gerekli olabilir).

Hastayı dinler, gerekli notları alır.Yeri geldikçe hastanın anlattıklarını özetler.

Hasta özellikleri-1Çocuk hastaSuskun hastaÇok konuşan hastaSinirli hastaParanoid hastaDengesiz hastaSaldırgan hastaYardımı reddeden hasta

Hasta özellikleri-2

Demanslı hastaAlkol vs. almış hastaİyileşmeyeceğini-öleceğini bilen hastaKomada olan hastaÖlmekte olan hastaDoktor hasta

Hastanın hastalığına yaklaşımı

Endişe, korkuDepresyonReddetmekProjeksiyonRegresyon

Önce, hastanın doktora başvuru nedeni olan yakınmaları sorulur ve kaydedilir.

Bu yakınmaların öyküsü alınır. Bu yakınmalar başlamadan önce, eskiye yönelik başka bir hastalığı olup olmadığı sorulur.Bu sıradaki yakınmaları, geçirilmiş veya süregen hastalıkları ile ilişkili olabilir. Öykünün değerlendirilmesi ve detaylandırılması doktorun kontrolü altında olmalıdır. Yakınmanın özellikleri, arttıran veya azaltan etkenler araştırılır.

Bu yakınmaları nedeni ile başka bir doktora gidip gitmediği, tanı ve tedavileri sorulur.

Kullandığı ilaçlar ve diyet programıÖz geçmişi

- Medeni durumu- Geçirdiği önemli hastalıklar- Geçirdiği kaza ve operasyonlar- Allerji

Alışkanlıkları (sigara,alkol,ilaç)Soy geçmişi

1.,2.,3. derece kan akrabalarıGenetik geçiş özelliği olan hastalıklar (D.Mellitus,hipertansiyon,ateroskleroz, malignite,.....)

Doktor, Tanıya ulaşmak için;

Hasta ile ilgili klinik (yakınma, öykü, fizik muayene) ve laboratuvar verilerini bilinçli toplayan, değerlendiren ve yorumlayan çok iyi bir istihbaratçı olmalıdır.

Sistemlerin sorgulanması

Hastanın, öyküsünü anlatırken vermeyi unuttuğu veya doktorun sormayı unuttuğu noktaları hatırlatmak amacıyla tüm sistem sorgulaması yapılmalıdır.

Bu sorgulama, hastanın doktora güveni ve psikolojik yaklaşımı üzerine de olumlu etki yapmaktadır.

Tanıya ulaşmada önemli ipuçları vermekte ve klinik ayırıcı tanıyı kolaylaştırmaktadır

Sistemlerin sorgulanması (deri)

KaşıntıDöküntüKurulukRenk değişikliğiCild altı kanama (ekimoz)Saçların durumuGeçirdiği cild hastalıkları

Sistemlerin sorgulanması (baş)

Baş ağrısıBaş dönmesiDenge bozukluğuKafa travması

Sistemlerin sorgulanması (göz)

Gözlük kullanıyormu ?Bulanık görmeÇift görmeYarım görmeGöz yaşı akıntısıGlokomKataraktGöz ağrısı

Sistemlerin sorgulanması (kulak- burun)

Kulaklık kullanıyormu ?

İşitmeKulak akıntısıKulak

çınlaması,uğultusuKulak infeksiyonu

Burun akıntısıBurun kanamasıBurun tıkanıklığıSinüzitAllerjik rinit

Sistemlerin sorgulanması (ağız ve boğaz)

Dişlerin durumuAğız hijyeninin durumuDiş etlerinin durumuSes kısıklığıPostnazal akıntıDilde büyüme Konuşma güçlüğüSık tekrarlayan üst solunum yolu

infeksiyonu

Sistemlerin sorgulanması (boyun)

GuatrLenfadenopati

(servikal,submandibuler, retrooriküler)

Sistemlerin sorgulanması (göğüs)

ÖksürükBalgamHemoptiziNefes darlığıAstım bronşiale öyküsüTüberküloz öyküsüDiğer akciğer hastalıkları

Sistemlerin sorgulanması (kalp)

HipertansiyonGöğüs ağrısıÇarpıntıNefes darlığıPND, ortopneMiyokard infarktüsüBayılma

Sistemlerin sorgulanması (meme)

Memede kitleİnfeksiyonAkıntıÇocuk emzirme

Sistemlerin sorgulanması (damar)

KlaudikasyoAyakta şişlikVarisAyakta soğuklukİyileşmeyen yaralarAyak ve el parmaklarında siyanoz

Sistemlerin sorgulanması (gastrointestinal sistem)

İştahBulantıKusmaYutma güçlüğüKabızlıkDiyareKarın ağrısıHematemezMelana

GeğirmeMeteorizimPirozisDispepsiHemoroidRektal ağrıRektal kanamaHepatitSafra kesesi hast.

Sistemlerin sorgulanması (üriner sistem)

İdrar sıklığıDizüriHematüriİdrar tutamamaNoktüriİnfeksiyonİdrar tutukluğuÖdem

Sistemlerin sorgulanması (genital organlar)

Peniste yaraVulvada yaraAkıntıİmpotansAğrılı koitusSkrotal kitle,şişlikMens durumu

Sistemlerin sorgulanması (adele-iskelet sistemi)

HalsizlikAdele güç kaybıParalizi, paresteziKas tutukluğuKrampHareketlerde kısıtlanmaEklem ağrısıEklem şişliğiAksiller ve inguinal lenfadenopati

Sistemlerin sorgulanması (nöroloji)

Baş dönmesiBaş ağrısıDenge bozukluğuİnme(felç)TremorBilinç kaybıUnutkanlıkPsikiatrik bozukluk

►Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen bulgular açıklanmalı, yorumlanmalı ve yakınmaları ile ilgisi araştırılmalıdır.

Örneğin: Baş ağrısıBaşlatan etkenlerBaşlama yeri, yayılımı Arttıran, azaltan etkenlerEşlik eden diğer semptomlarİlaç kullanıyorsa, yanıtı

Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen ,yorumlanmış, pozitif bulgular, hastanın öyküsü ile tekrar birleştirilir ve aralarında varsa ilşki kurularak, hastanın öyküsü son şeklini alır. Hastanın öyküsü ile bağlantısı kurulamayan diğer spesifik semptomlar önem durumuna göre sıralanarak kayıt edilir.

Hastanın yakınmaları ve öyküsünden elde edilen spesifik bulgular, kronolojik olarak sıralanarak yazılır.

Bu bulgular, daha sonra yapılacak sistemik fizik muayenede elde edilen bulgular ile birlikte

Klinik ayırıcı tanıda kullanılacaktır. Bundan sonra yapılacak olan işlem;

SİSTEMİK FİZİK MUAYENE