2010-CU İL ÜZRƏ FƏALİYYƏT HAQQINDA

H E S A B A T

Yanvar - 2011

BAKI

A Z Ə R B A Y C A N R E S P U B L İ K A S I

İ Q T İ S A D İ İ N K İ Ş A F N A Z İ R L İ Y İ

2

MÜNDƏRİCAT

Giriş.............................................................................................................................. 3

I. Sosial-iqtisadi inkişafın təmin olunması................................................................ 8

1.1. Normativ-hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi..................................................... 8

1.2. Makroiqtisadi sabitliyin təmin olunması............................................................ 12

1.3. Dövlət investisiyalarının səmərəliliyinin artırılması......................................... 14

1.4. Qeyri-neft sahələrinin inkişafı........................................................................... 20

1.5. İqtisadiyyatın infrastruktur təminatı.................................................................. 29

1.6. Əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi......................................................... 30

II. Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi........................................................................... 33

2.1. 2010-cu ildə sahibkarlığın inkişafı vəziyyəti və bu istiqamətdə həyata

keçirilmiş tədbirlər....................................................................................................

33

2.2. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun 2010-cu il üzrə fəaliyyəti....................... 55

2.3. “Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” ASC tərəfindən 2010-cu il ərzində

görülmüş işlər...........................................................................................................

96

2.4. Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu (AZPROMO)

tərəfindən 2010-cu il üzrə fəaliyyəti..........................................................................

101

2.5. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Bakı-Biznes Tədris

Mərkəzinin 2010-cu il üzrə fəaliyyəti........................................................................

121

2.6. Antiinhisar siyasəti və istehlakçıların hüquqlarının qorunması........................ 134

III. Dövlət Proqramlarının icrası............................................................................... 151

IV. Beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlıq........................................................................... 169

4.1. Ölkə iqtisadiyyatına xarici investisiyaların cəlb edilməsi................................. 169

4.2. Xarici ticarət...................................................................................................... 183

4.3. Xarici ölkələrlə ikitərəfli əməkdaşlıq................................................................. 193

4.4. Beynəlxalq maliyyə və iqtisadi təşkilatlarla əməkdaşlıq................................... 201

4.5. Yardımların əlaqələndirilməsi........................................................................... 213

V. Azərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurasının 2010-cu ildə

fəaliyyəti.......................................................................................................................

219

VI. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin İqtisadi İslahatlar

Elmi-Tədqiqat İnstitutunun 2010-cu ildə fəaliyyəti.................................................

222

VII. “Təmiz Şəhər” Acıq Səhmdar Cəmiyyətinin 2010-cu ildə fəaliyyəti ............. 227

VIII. “Azərlotereya” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin 2010-cu il üzrə fəaliyyəti....... 237

IX. İİN-nin cari fəaliyyəti........................................................................................... 243

3

Giriş

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən inamla davam

etdirilməsi sayəsində Azərbaycanda yaradılmış sosial-iqtisadi potensial davamlı iqtisadi

inkişafı və makroiqtisadi sabitliyi təmin etmişdir. Bu strategiyanın həyata keçirilməsi

nəticəsində iqtisadiyyatın diversifikasiyası, qeyri-neft sahələrinin, regionların inkişafı

sürətlənmiş, strateji valyuta ehtiyatlarının səmərəli istifadəsi təmin olunmuşdur. Ölkə

başçısının müəyyən etdiyi siyasətin həyata keçirilməsi gələcək illər üçün dayanıqlı

inkişafın möhkəm təməlinin yaradılmasına, Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyatının

dünya iqtisadi sisteminə inteqrasiyasının sürətləndirilməsinə, əhalinin həyat

səviyyəsinin daha da yaxşılaşdırılmasına imkan vermişdir.

2010-cu ildə dünya iqtisadiyyatında canlanma müşahidə edilməsinə baxmayaraq

bir çox ölkələrdə iqtisadiyyata fiskal dəstək imkanları məhdudlaşmış və makroiqtisadi

tarazsızlıq maliyyə bazarlarında dəyişkənliyin artmasına səbəb olmuşdur. Belə bir

mürəkkəb qlobal iqtisadi şəraitdə Azərbaycan iqtisadiyyatı dayanıqlılıq nümayiş

etdirmiş və ötən illərdə olduğu kimi 2010-cu ildə də dinamik inkişaf etmişdir. Ölkə

iqtisadiyyatının dinamik inkişafı bir sıra beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən hazırlanan

reytinqlərdə də öz müsbət əksini tapmışdır. Belə ki, “Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı”na

əsasən ötən ildə olduğu kimi Azərbaycan MDB ölkələri arasında 1-ci yerdə olmuşdur.

Bununla yanaşı Azərbaycan iqtisadiyyatının vəziyyəti “Standard and Poors” reytinq

Agentliyi tərəfindən aparılan qiymətləndirilmədə “Pozitiv” mövqeyini qoruyub

saxlamışdır.

2010-cu il ərzində ümumi daxili məhsulun (ÜDM) real artımı ötən illə müqayisədə

5% təşkil edərək 41.6 milyard manata çatmışdır. Əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM-in

real həcmi isə 2009-cu illə müqayisədə 3.7% artmış və 4653.3 manat (5797.8 ABŞ

dolları) təşkil etmişdir. ÜDM-in 27.2 milyard manatı və ya 65.5%-i iqtisadiyyatın

istehsal, 11.4 milyard manatı və ya 27.4% xidmət sahələrinin payına düşmüş və bu

sahələrdə real artım müvafiq olaraq 3.8% və 7.2% təşkil etmişdir.

2010-cu ildə neft-qaz sektorunun və qeyri-neft sektorunun real artım templəri

2009-cu illə müqayisədə müvafiq olaraq 1.8% və 7.9% olmuşdur.

4

Qrafik 1.

Neft-qaz və qeyri-neft qaz ÜDM-in inkişaf dinamikası

2010-cu ildə sənaye sektorunda real artım tempi 2.1%, nəqliyyat sahəsində 4.3%,

rabitə sahəsində 29.7%, ticarət sahəsində 9.7%, tikinti sahəsində isə 20.3% təşkil

etmişdir.

Qrafik 2.

İqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin inkişaf dinamikası

Ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən real artım tempi,%

12.8

3.5

-8.2

9.3 9.913.1

7.7

2.1

-2.2

20.3

4.3

9.7

29.7

3.9

-20

-10

0

10

20

30

40

Sənaye Kənd

təsərrüfatı

Tikinti Nəqliyyat Ticarət,

mehmanxana

və restoranlar

Rabitə Sosial və digər

xidmətlər

2009 2010

5

Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi məqsədilə, ötən ildə də

investisiya siyasətinin əsas prioritet istiqamətlərini infrastruktur sahələrinin inkişafı,

investisiya resurslarının qeyri-neft sektorunun və regionların inkişafına yönəldilməsinin

stimullaşdırılması, regionlar arasında investisiyaların bölgüsünün optimallaşdırılması,

ölkədə investisiya fəaliyyətinin sosial istiqamətinin gücləndirilməsi təşkil etmişdir.

2010-cu il ərzində iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafına bütün maliyyə

mənbələri hesabına 9.7 mlrd. manat əsas kapitala investisiya yönəldilmişdir. Əsas

kapitala yönəldilmiş ümumi sərmayələrin 30.3%-i neft sektorunun, 69.7%-i isə qeyri-

neft sektorunun inkişafında istifadə edilmişdir. Əsas kapitala qoyulmuş vəsaitin 75.2%-

ni daxili investisiyalar, 24.8%-ni isə xarici investisiyalar təşkil etmişdir.

Qrafik 3.

2010-cu ilin yanvar-dekabr dövründə əsas kapitala qoyulan investisiyaların

mənbələr üzrə bölgüsü

2010-cu ildə əhaliyə 18.4 mlrd. manatlıq və ya 2009-cu illə müqayisədə 9.4% çox

istehlak malları satılmış və pullu xidmətlər göstərilmişdir. 2009-cu illə müqayisədə

əmtəə dövriyyəsi 9%, pullu xidmətlərin həcmi isə 10.8% artmışdır. 2010-cu il ərzində

ölkə sakinləri ticarət şəbəkəsindən 8796.1 mln. manatlıq ərzaq məhsulları və 4883.4

mln. manatlıq qeyri-ərzaq malları almış və bu göstəricilərin real həcmi ötən ilin eyni

dövrünə nisbətən müvafiq olaraq 7.5% və 13.8% artmışdır.

2010-cu ildə əhalinin gəlirləri 13.3% artaraq 25.6 mlrd. manata çatmış və onun

adambaşına həcmi 2866 manat təşkil edərək əvvəlki ilə nisbətən 11.9% çox olmuşdur.

Ötən ildə orta aylıq əmək haqqı 2009-cu illə müqayisədə 9.1% artaraq 325 manata

çatmışdır.

24,8%

75,2%

Daxili Xarici

69,7%

30,3%

Neft sektoru Qeyri-neft sektoru

6

2010-cu ilin 1 dekabr tarixinə əhalinin banklardakı əmanətləri keçən ilin eyni

dövrünə nisbətən 27.4% və ya 616.7 mln. manat artaraq 2868.4 mln. manat təşkil

etmişdir. İlin əvvəlindən əhalinin əmanətləri 22.9% və ya 533.5 mln. manat artmışdır.

Qrafik 4.

Əhalinin əmanətləri, dövrün əvvəlinə, mln. AZN

2868,4

-0,7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

Yan

Fev

Mar

Ap

r

May

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

y

Dek

Yan

Fev

Mar

Ap

r

May

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

y

Dek

Yan

Fev

Mar

Ap

r

May

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

y

Dek

2008 2009 2010

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

Əhalinin əmanətləri Əvvəlki aya nəzərən, %-lə

2010-cu ilin 1 dekabr tarixinə Azərbaycan iqtisadiyyatına cəmi kredit qoyuluşları

keçən ilin eyni dövrünə nisbətən 12.7% artaraq 9.1 milyard manat təşkil etmişdir. 1

dekabr tarixinə iqtisadiyyata banklar tərəfindən kredit qoyuluşlarının həcmi isə keçən

ilin eyni dövrünə nəzərən 12.8% və ya 1012.7 mln. manat artaraq 8900.2 mln. manat

təşkil etmişdir (Qrafik 5). İlin əvvəlindən iqtisadiyyata banklar tərəfindən kredit

qoyuluşunun həcmi 8.1% və ya 669.8 mln. manat artmışdır.

Qrafik 5.

İqtisadiyyata banklar tərəfindən kredit qoyuluşları, dövrün

əvvəlinə, mln. AZN

8900,2

0,3

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

Yan

Fe

v

Ma

r

Ap

r

Ma

y

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

y

Dek

Yan

Fe

v

Ma

r

Ap

r

Ma

y

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

v

Dek

Yan

Fe

v

Ma

r

Ap

r

Ma

y

İyn

İyl

Avq

Sen

Okt

No

v

Dek

2008 2009 2010

-10

-5

0

5

10

15

20

İqtisadiyyata kredit qoyuluşları

Əvvəlki aya nəzərən %-lə

7

2010-cu ildə orta illik inflyasiya 5.7% (2009-cu il üzrə: 1.5%) təşkil etmişdir.

Qrafik 6.

Qeyd etmək lazımdır ki, 2010-cu ildə ən çox bahalaşma ərzaq məhsulları, içkilər

və tütün qrupu üzrə olmuşdur. Belə ki, il ərzində ərzaq məhsulları, içkilər və tütün

qrupu üzrə 7.2%, qeyri ərzaq malları üzrə 2.3%, xidmətlər üzrə isə 4.3% bahalaşma

qeydə alınmışdır.

2010-cu ildə xarici ticarət dövriyyəsi 27,9 mlrd. ABŞ dolları, ixrac 21,3 mlrd.

ABŞ dolları, idxal isə 6,6 mlrd. ABŞ dolları olmaqla 14,7 mlrd. ABŞ dolları həcmində

müsbət ticarət saldosu yaranmışdır.

2010-cu ilin sonuna ölkənin strateji valyuta ehtiyatları 29.1 mlrd. dollara

çatmışdır.

Qrafik 7.

Strateji valyuta ehtiyatları, mlrd. ABŞ dolları

20.418.6

7.4

4.4

2.42.01.6

29.1

0

5

10

15

20

25

30

35

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

8

I. Sosial-iqtisadi inkişafın təmin olunması

1.1. Normativ-hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi

2010-cu il ərzində İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən sosial-iqtisadi inkişafın

təmin edilməsi məqsədi ilə qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi istiqamətində aşağıdakı

işlər görülmüşdür:

Azərbaycan Respublikasında dövlət investisiya qoyuluşunun səmərəliliyini

artırmaq və Dövlət İnvestisiya Proqramının tərtibi və icrası prosesini təkmilləşdirmək

məqsədi ilə “Azərbaycan Respublikası Dövlət İnvestisiya Proqramının tərtibi, icrası,

monitorinqi və qiymətləndirilməsi Qaydaları”nın layihəsi hazırlanmış və Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 17 mart 2010-cu il tarixli, 239 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq

edilmişdir. Adıçəkilən Fərmanın 2.3-cü bəndinin icrası, həmçinin investisiya

layihələrinin əhəmiyyətinin və onların qəbul edilmiş orta və uzun müddətli dövlət

proqramları ilə müəyyən olunmuş ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf məqsədlərinə və

prioritetlərinə uyğunluğunun, investisiya layihələrinin icrasından gözlənilən sosial-

iqtisadi səmərənin müəyyən olunması məqsədilə “Dövlət investisiya layihələrinin

səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi və ekspertizasına dair Təlimat”ın layihəsi

hazırlanmış, aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırıldıqdan sonra Azərbaycan

Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

Xüsusi iqtisadi zonalarla bağlı qanunvericilik bazasının formalaşdırılması prosesi

başa çatdırılmışdır. Belə ki, “Xüsusi iqtisadi zonanın operatorunun seçilməsi üzrə

müsabiqənin keçirilməsi Qaydaları” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 aprel

2010-cu il tarixli, 257 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir. Eyni zamanda, xüsusi

iqtisadi zonanın operatorunun, habelə rezidentlərin fəaliyyətləri ilə bağlı hesabatların

alınması, müqavilələrin imzalanması və s. münasibətləri tənzimləyən 11 normativ sənəd

hazırlanaraq dövlət qeydiyyatına alınmışdır.

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 21 dekabr 2009-cu il tarixli, 187 nömrəli Fərmanının 6.3-cü bəndinin

icrası, həmçinin ölkənin innovasiya yönümlü uzunmüddətli davamlı iqtisadi inkişafının,

ölkədə bilik iqtisadiyyatının formalaşdırılmasının və innovasiya potensialından səmərəli

9

istifadənin, innovasiya fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün zəruri infrastrukturun

yaradılmasının təmin edilməsi, dövlətin innovasiya siyasətinin əsas prinsip və

məqsədlərini, innovasiya fəaliyyətinin dövlət tənzimlənməsinin əsas istiqamətlərini,

elmtutumlu və rəqabət qabiliyyətli məhsul (mal, iş, xidmət) istehsalının

stimullaşdırılmasının iqtisadi və hüquqi əsaslarını müəyyən etmək, innovasiya

fəaliyyətinin subyektləri və iştirakçıları arasında münasibətləri tənzimləmək məqsədilə

“İnnovasiya fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun layihəsi

hazırlanmış, aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırıldıqdan sonra Azərbaycan

Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il

dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə

21 dekabr 2009-cu il tarixli 187 nömrəli Fərmanının 6.4-cü bəndinə əsasən qeyri-neft

məhsullarının ixracının stimullaşdırılmasına dair təkliflərin hazırlanması barədə tapşırıq

verilmişdir. Qeyd olunan tapşırığın icrası ilə bağlı ixracın stimullaşdırılması sahəsində

xarici ölkələrin təcrübəsi öyrənilmiş və ölkədə həyata keçirilən iqtisadi siyasətin

xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla “Qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılmasına

dair Tədbirlər Planı (2011-2013)” layihəsi hazırlanaraq Azərbaycan Respublikasının

Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir. Həmin Tədbirlər Planında müvafiq sahədə

qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi, ixrac siyasətinin koordinasiyasının

gücləndirilməsi, ixrac mallarının istehsalının stimullaşdırılması, ixracın infrastruktur

təminatının yaxşılaşdırılması, keyfiyyətə nəzarət sisteminin təkmilləşdirilməsi, ixracın

təşviqi və maarifləndirmə ilə bağlı tədbirlər nəzərdə tutulmuşdur.

İnsanların həyat və sağlamlığının qorunması məqsədi ilə keyfiyyətsiz malların

satışına nəzarətin artırılması, bu cür malları istehsal və ya ölkəyə idxal edənlərə qarşı

mübarizənin gücləndirilməsi, istehlakçıların hüquqlarının pozulması ilə bağlı

məsuliyyətin sərtləşdirilməsi məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının Cinayət

Məcəlləsinə və Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əlavə və

dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun layihəsi

hazırlanmış, hazırda aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırma mərhələsindədir.

“Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi yanında Antiinhisar

Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidmətinin fəaliyyətinin

10

təmin edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 dekabr 2009-cu il

tarixli, 203 nömrəli Fərmanının 2.3-cü bəndinin icrası, habelə istehlakçıların

hüquqlarının müdafiəsini və ticarət, ictimai iaşə, məişət və digər növ xidmət qaydalarını

tənzimləyən qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsini təmin etmək məqsədilə “Azərbaycan

Respublikasında ticarət, ictimai iaşə, məişət və digər növ xidmətlərin təşkili

Qaydaları”nın layihəsi hazırlanmış, aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırıldıqdan

sonra Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

“Sahibkarlıq sahəsində yoxlamaların nizama salınması və istehlakçıların

hüquqlarının qorunmasının təmin edilməsinə dair bəzi tədbirlər haqqında” Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 13 aprel 2010-cu il tarixli, 246 nömrəli Fərmanının 1.1-ci

bəndinin icrası məqsədilə “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi məqsədilə aparılan

yoxlamaların vahid qaydası”nın layihəsi hazırlanmış və aidiyyəti dövlət orqanları ilə

razılaşdırılaraq Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

“Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin təsdiq edilməsi, qüvvəyə minməsi

və bununla bağlı hüquqi tənzimləmə məsələləri haqqında” Azərbaycan Respublikası

Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il

27 avqust tarixli, 153 nömrəli Fərmanının icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası

Nazirlər Kabinetinin 2009-cu il 7 sentyabr tarixli, 234s nömrəli Sərəncamının 3.14-cü

bəndinin icrası məqsədi ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən “Çoxmənzilli binanın

idarəedici təşkilatının seçilməsi üzrə açıq müsabiqə keçirilməsi Qaydası”nın layihəsi

hazırlanaraq Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1 iyul 2010-cu il tarixli, 128

nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmişdir. Bundan əlavə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin 2009-cu il 7 sentyabr tarixli, 234s nömrəli Sərəncamının 3.17-ci bəndinin

icrası məqsədi ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən “Yaşayış sahələrinin yenidən

qurulması və yenidən planlaşdırılması layihələrinin razılaşdırılması və təsdiq edilməsi

Qaydası” layihəsinin hazırlanması və aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırılması ilə

bağlı işlər yekunlaşdırılmış və layihə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə

təqdim edilmişdir.

Eləcə də, adıçəkilən Fərmanın və Sərəncamın müvafiq bəndlərinə uyğun olaraq

“Dövlət mənzil fondunun yaşayış sahələri ilə təmin edilmə məqsədləri üçün yaşayış

11

sahəsinin uçot norması”, “Yaşayış sahəsinin fərqli uçot norması və dövlət mənzil

fondundan sosial kirayə müqavilələri əsasında verilən yaşayış sahələrinin ümumi

normadan daha artıq ayrılma norması müəyyən edilən vətəndaşların kateqoriyaları

barədə təklifləri”, “Vətəndaşların yaşayış sahəsinə ehtiyacı olan qismində uçotunun

aparılması qaydası”, “Yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsinin birtipli forması”,

“Dövlət mənzil fondunun yaşayış sahələrinin sosial kirayə və ya kirayə müqavilələri

üzrə yaşayış sahələrinin kirayəçiləri üçün yaşayış sahəsindən istifadəyə görə haqqın

(kirayə haqqının), yaşayış sahəsinin saxlanması və təmirinə görə haqqın miqdarı”,

“Dövlət mülkiyyətində olan sosial xidmət sistemi evlərinin (binalarının) yaşayış

sahələrində, məcburi köçkünlərin və qaçqın statusuna malik olan şəxslərin müvəqqəti

yerləşdirilməsi fondunun yaşayış sahələrində, habelə yataqxanaların yaşayış sahələrində

yaşayan vətəndaşlar üçün yaşayış sahəsinə görə haqqın miqdarı”, “Çoxmənzilli binanın

idarəedici təşkilatının seçilməsi üzrə açıq müsabiqə keçirilməsi qaydası”, “Dövlət və

bələdiyyə mənzil fondunun inkişafına dair təkliflər”, həmçinin “Yaşayış sahələrinin

yenidən qurulması və yenidən planlaşdırılması layihələrinin razılaşdırılması və təsdiq

edilməsi qaydası” barədə təkliflər İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış və

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuş və artıq “Çoxmənzilli

binanın idarəedici təşkilatının seçilməsi üzrə açıq müsabiqə keçirilməsi Qaydası”

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 1 iyul tarixli 128 nömrəli

Qərarı ilə təsdiq edilmişdir.

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2009-cu il 21 dekabr tarixli 187 nömrəli Fərmanının 6.1-ci bəndinə uyğun

olaraq mənzil-kommunal təsərrüfatı sahəsində islahatların həyata keçirilməsi məqsədilə

“Azərbaycan Respublikasında mənzil-kommunal təsərrüfatı sahələrinin fəaliyyətinin

təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər barədə” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin Fərman layihəsi, “Bakı şəhərində məişət tullantıları ilə bağlı idarəetmənin

təkmilləşdirilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 6 avqust

tarixli 2983 nömrəli Sərəncamına əlavə və dəyişikliklərin edilməsi barədə” Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncam layihəsi, Mənzil mülkiyyətçilərinin müştərək

12

cəmiyyətinin təsis edilməsi haqqında ümumi yığıncağının protokolunun və həmin

cəmiyyətin nizamnaməsinin layihələri hazırlanaraq Azərbaycan Respublikası

Prezidentinə təqdim edilmişdir.

“Ali təhsil müəssisələrində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiq edilməsi

barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu il 10 fevral tarixli 220 nömrəli

Fərmanının 4-6-cı bəndlərinin icrası ilə bağlı İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən

hazırlanmış aşağıda qeyd olunan sənəd layihələri Nazirlər Kabineti və Maliyyə

Nazirliyinə təqdim edilmişdir:

- 2010/2011-ci tədris ili üçün ali təhsil müəssisələrinin bakalavr pilləsinə dövlət

sifarişinə dair təkliflər;

- 2010/2011-ci tədris ili üçün ali təhsil müəssisələrinin magistr pilləsinə dövlət

sifarişinə dair təkliflər;

- Tələbə qəbulunun proqnozlaşdırılmasına konseptual yanaşmalar;

- Azərbaycan Respublikasında ali təhsil müəssisələrinin dövlət sifarişi əsasında

maliyyələşdirilməsi mexanizminin tətbiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası

Nazirlər Kabinetinin Qərar layihəsi;

- Azərbaycan Respublikasında ali təhsil müəssisələrinin dövlət sifarişi əsasında

maliyyələşdirilməsi Qaydaları.

“Azərbaycan Respublikasında genetik modifikasiya olunmuş orqanizmlərin və bu

orqanizmlərdən hazırlanmış məhsulların idxalı və dövriyyəsinin tənzimlənməsi

Qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərar layihəsi

işlənib hazırlanmışdir.

Buğda istehsalına dövlət dəstəyinin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə yeni

subsidiya mexanizminə dair Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin Qərar

layihəsi və qaydalar işlənib hazırlanmışdır.

1.2. Makroiqtisadi sabitliyin təmin olunması

“Büdcə sistemi haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2002-ci il 2 iyul tarixli

358-2Q nömrəli Qanununa və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 30 yanvar

2010-cu il tarixli 20s saylı Sərəncamına uyğun olaraq “Azərbaycan Respublikasının

2011-ci il və gələn üç il üzrə iqtisadi və sosial inkişaf konsepsiyası və proqnoz

13

göstəriciləri” hazırlanmış və Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim

edilmişdir.

Konsepsiya Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14 aprel 2009-cu il tarixli 24

saylı Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası Regionlarının 2009-2013-cü

illərdə Sosial-İqtisadi İnkişafı Dövlət Proqramı”na, Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2008-ci il 25 avqust tarixli 3004 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş

“2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı

təminatına dair Dövlət Proqramı”na, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il

15 sentyabr tarixli 3043 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2008-2015-ci illərdə

Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət

Proqramı”na habelə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti və Nazirlər Kabineti

tərəfindən qəbul edilmiş normativ-hüquqi sənədlər və təsdiq edilmiş sahə inkişaf

proqramlarına əsaslanmışdır.

Konsepsiyanın reallaşdırılmasının əsas məqsədi makroiqtisadi sabitliyin

möhkəmlənməsini, milli iqtisadiyyatın rəqabətqabiliyyətinin və diversifikasiyası

səviyyəsinin yüksəldilməsi, ölkənin iqtisadi potensialının gücləndirilməsi və onun daha

dolğun reallaşdırılması, ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması, regionların

sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi və regionlar arasında mövcud olan qeyri-

bərabərliyin minimuma endirilməsi, ölkənin ixrac potensialının gücləndirilməsi, milli

istehsalçıların xarici bazarlarda mövqelərinin möhkəmləndirilməsi, maraqlarının

müdafiəsinin gücləndirilməsi, əhaliyə göstərilən sosial xidmətlərin (təhsil, səhiyyə,

mədəniyyət, sosial müdafiə) məzmununun müasirləşdirilməsi, keyfiyyətinin artırılması,

ətraf mühitin mühafizəsi və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə edilməsi kimi hədəflərə

nail olunmasını nəzərdə tutur.

Konsepsiya Azərbaycan Respublikasının 2011-2014-cü illərdə iqtisadi və sosial

inkişafının əsas istiqamətlərini müəyyən etməklə 2011-ci və sonrakı üç il üçün əsas

makroiqtisadi göstəricilərin, o cümlədən ÜDM-in real artım, deflyator indeksi, dövlət və

qeyri-dövlət sektorunun, neft və qeyri-neft sektorunun payı, onların artım və deflyator

indeksləri, ÜDM-in istehsal strukturunun (onların artım və deflyator indeksləri, ümumi

buraxılışı, aralıq istehlakı, əlavə dəyəri), onun sahə strukturu (onların artım və deflyator

14

indeksləri), o cümlədən respublikada istehsal olunan əsas məhsul növlərinin sahələr

üzrə natural göstəricilərinin, daxili və xarici investisiyaların (onların strukturu və real

artım sürətləri), əhalinin pul gəlirləri, xərcləri və onların artım sürətlərinin, orta aylıq

əmək haqqının (onların iqtisadiyyatın sahələri, dövlət və qeyri-dövlət sektoru, büdcə və

qeyri-büdcə təşkilatları, neft və qeyri-neft sektoru üzrə səviyyəsi və artım tempi),

əhalinin məşğulluq göstəricilərinin (onların iqtisadiyyatın sahələri, dövlət və qeyri-

dövlət sektoru, büdcə və qeyri-büdcə təşkilatları, neft və qeyri-neft sektoru üzrə sayı və

artım sürətləri), əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi və artım sürətinin, idxalın və

ixracın proqnoz göstəricilərini özündə əks etdirir.

Bununla yanaşı, “Azərbaycan Respublikasının uzunmüddətli (2011-2025-ci illər

üzrə) iqtisadi inkişaf Strategiyası” layihəsi və Azərbaycanın ekoloji təmiz məhsul

istehsalının inkişafı və ixracı üzrə strategiya layihəsi hazırlanmış, 2010 və 2011-ci illər

üçün Ərzaq Balanslarının proqnozları tərtib edilmişdir.

Neft-qaz gəlirlərindən istifadəsi sahəsində aşağıdakı işlər görülmüşdür:

Neft və qaz gəlirlərindən istifadə prinsipləri ilə bağlı beynəlxalq təcrübənin

öyrənilməsi;

Xam neft ixracı üçün istinad qiymətinin müəyyənləşdirilməsi;

Neft-qaz gəlirlərindən istifadə prinsiplərinin Azərbaycan Respublikası üçün

uyğunluq testlərinin aparılması.

“Azərbaycan Respublikasında ekoloji təmiz kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları

istehsalının təşkili və inkişafına dair Strateji Plan (2011-2025)” və “Azərbaycan üçün

ekoloji təmiz məhsul brendinin yaradılması ilə bağlı təkliflər” hazırlanmışdır.

Özəl toxumçuluq müəssisələri tərəfindən toxum istehsalının stimullaşdırılmasına

dair təkliflər hazırlanmışdır.

1.3. Dövlət investisiyalarının səmərəliliyinin artırılması

Dövlət investisiya proqramının əsas məqsədi ölkə iqtisadiyyatının, xüsusilə, qeyri-

neft sektorunun dinamik inkişafına, əhalinin iqtisadi və sosial təlabatlarının daha dolğun

təmin olunmasına, regionların inkişafına, ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin

edilməsinə, ətraf mühitin mühafizəsinə yönəldilmiş dövlət əhəmiyyətli investisiya

layihələrinin sistemli və səmərəli şəkildə həyata keçirilməsini təmin etməkdən ibarətdir.

15

Neft gəlirlərindən səmərəli istifadə etməklə bu vəsaitin bir hissəsi insan kapitalının

inkişafına, qeyri-neft sektorunun inkişafını təmin etmək üçün infrastrukturun yenidən

qurulmasına, iqtisadi-sosial inkişaf konsepsiyasına uyğun olaraq bütün sahələr üzrə

dövlət proqramlarında nəzərdə tutulmuş tədbirlərin maliyyələşdirilməsinə yönəldilir.

2010-cu il ərzində bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 9,7 milyard manat

və ya əvvəlki ildəkindən müqayisəli qiymətlərlə 21,2 faiz çox vəsait yönəldilmiş və

onun 6,4 milyard manatı tikinti-quraşdırma işlərində istifadə edilmişdir. Əsas kapitala

yönəldilmiş vəsaitin 75 faizi daxili mənbələr hesabına təmin edilmişdir. Sərf edilmiş

sərmayələrin 48,6 faizi məhsul istehsalı, 51,4 faizi xidmət sahələri obyektlərinin

inşasında istifadə olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il üçün dövlət investisiya siyasəti ölkənin

sosial-iqtisadi inkişaf məqsədlərinə uyğun olaraq daha əlverişli investisiya mühitinin

təmin edilməsi üçün ümumi biznes şəraitinin yaxşılaşdırılması, xüsusi mülkiyyətin

qorunması və korporativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsi, bütün investorlar üçün azad

rəqabət mühitinin yaradılması, sabit normativ-hüquqi rejimin təmin edilməsi və iqtisadi

sabitliyin qorunması prinsiplərinə əsaslanmış və aşağıdakı prioritetlərin həyata

keçirilməsinə yönəldilmişdir:

İnfrastruktur sahələrinin inkişafı və onların davamlı istismarının təmin edilməsi;

investisiya axınının qeyri-neft sektorunun və regionların inkişafına

yönəldilməsinin stimullaşdırılması;

regionlar arasında investisiyaların bölgüsünün optimallaşdırılması;

ölkədə investisiya fəaliyyətinin sosial istiqamətinin gücləndirilməsi, insan

kapitalına, infrastruktura qoyulan investisiyaların prioritetliyi;

dövlət investisiya siyasətinin şəffaflığının təmin edilməsi.

2010-cü ildə insan kapitalının davamlı inkişafının təmin edilməsi, təhsil, səhiyyə

və sosial təminat obyektlərinin bərpası, genişləndirilməsi, onların maddi-texniki

bazasının möhkəmləndirilməsi, ölkənin regionlarında məktəblərin tikintisi,

yenidənqurulması və genişləndirilməsi davam etdirilmişdir. Məcburi köçkünlərin

yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması, onların iqtisadi vəziyyətlərinin yüksəldilməsi

istiqamətində əhəmiyyətli tədbirlər görülmüşdür. Gənclərin inkişafı və sağlam həyat

16

tərzinin təşviqi və təmini üçün bir sıra regionlarda olimpiya mərkəzləri və idman

komplekslərinin yaradılması davam etdirilmişdir.

2010-cu ildə sənaye sektorunun inkişafı üzrə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin əsas

məqsədi respublikada elm tutumlu və yüksək texnologiyalı, rəqabətə davamlı, dünya

standartlarına cavab verən sənaye məhsulları istehsalının təmin edilməsinə, dövlət

dəstəyi tədbirlərinin daha da genişləndirilməsinə, sənaye kompleksində dövlət

tənzimlənməsi sisteminin təkmilləşdirilməsinə, investisiya mənbələrinin və resurslarının

müəyyənləşdirilməsi və artırılmasına, təbii sərvətləri və əmək resurslarını səfərbər

etməklə sənayenin dayanıqlı və davamlı inkişafına nail olmaqdan ibarət olmuşdur.

2010-cu ildə respublikamızın energetika sistemində mühüm işlər görülmüşdür.

Ölkə əhalisini, iqtisadiyyatını keyfiyyətli və davamlı elektrik enerjisi ilə təmin etmək

üçün elektrik stansiyaları, yarımstansiyalar və elektrik veriliş xətləri tikilərək istismara

verilmişdir.

Elektrik enerjisi ilə təchizatın müasir standartlar səviyyəsinə çatdırılması və enerji

təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə Füzuli rayonunda gücü 25 MVt SES-in

tikintisi, gücü 780 Mvt olan Cənub İES-in tikintisi, gücü 2400 Mvt olan Azərbaycan

İES-in yenidənqurulması həyata keçirilir.

Su ehtiyatları və irriqasiya sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi nəticəsində

yeni kanalların tikilməsi, magistral kollektorların bərpa olunması, yeni suvarılan tor-

paqların kənd təsərrüfatı dövriyyəsinə cəlb olunması, sel və daşqınlardan qoruyucu

bəndlərin tikilib istifadəyə verilməsi sahəsində mühüm işlər görülmüş və hazırda bu

istiqamətdə işlər, o cümlədən Şəmkir çayı üzərində dəryaçanın tikintisi, Tovuzçay su

anbarının tikintisi və s. davam etdirilir.

2010-cu ildə Azərbaycanda nəqliyyat sisteminin regional rəqabət qabiliyyətliyinin

artırılması və Azərbaycanın mühüm regional nəqliyyat dəhlizinə çevrilməsi məqsədilə

yerüstü, su və hava yol-kommunikasiya infrastrukturunun gücləndirilməsi, yol

qovşaqların buraxılma qabiliyyətinin artırılması, müxtəlif nəqliyyat növlərinin bərabər

səviyyədə inkişafı üçün dövlət investisiyalarının həcmi artırılmış və institusional

tədbirlər həyata keçirilmişdir.

2010-cu ildə Ələt-Astara-İran Respublikası ilə dövlət sərhədi avtomobil yolunun

tikintisi davam etdirilmiş, Z.Bünyadov prospekti ilə Azadlıq prospektinin kəsişməsində

17

yol qovşağının tikintisi, Bakı dairəvi avtomobil yolunun, Bakı-Şamaxı avtomobil

yolunun tikintisi başa çatdırılmış və istifadəyə verilmişdir.

Dünyada baş verən inkişaf prosesləri və bu proseslərin tərkib hissəsi olaraq insan

amilinin ön plana çəkilməsi bir sıra xidmət sahələrinin, o cümlədən kommunal

xidmətlərinin səviyyəsinin yüksəldilməsini tələb edir. 2010-cu ildə bu istiqamətdə

mühüm tədbirlər həyata keçirilmiş, əhalinin və iqtisadiyyatın keyfiyyətli və davamlı

elektrik enerjisi, mavi qaz, içməli və texniki su, istilik təchizatı və isti su ilə təminatının

yaxşılaşdırılması istiqamətində müvafiq işlər görülmüşdür.

Dövlətin sosial funksiyalarına aid olan təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, idman və

turizm sahələrinin inkişaf səviyyəsi ölkələrin iqtisadi cəhətdən rəqabət qabiliyyətlili-

yinin artırılmasına təsir edən ən mühüm amillərdən biridir. Bu baxımdan, dövlət

tərəfindən istehsal infrastrukturu ilə yanaşı sosial infrastrukturun inkişafına ötən

dövrdə xüsusi diqqət yetirilmişdir.

Respublikanın şəhər və rayonlarında yeni ümumtəhsil və peşə məktəbləri, səhiyyə

ocaqları, idman və mədəniyyət obyektləri, əlil və şəhid ailələri üçün yaşayış evləri

tikilmiş, əvvələr tikilmiş, istismara yararsız bir sıra sosial tikililər bərpa olunmuş,

qaçqınların və məcburi köçkünlərin sosial-yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılmasına dair bir

sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.

2010-cu ildə 26 yeni məktəb tikilib təhvil verilmiş, 17 məktəbdə isə əsaslı təmir

işləri həyata keçirilmişdır.

Əhalinin bütün təbəqələrinin keyfiyyətli tibbi yardım imkanlarının

genişləndirilməsi üçün mövcud resurslardan səmərəli istifadə edilməsi, səhiyyə

sahəsində dövlət tənzimləmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi bu sahədə aparılan

islahatların əsasını təşkil edir.

Orta ömür müddətinin artırılması, ölkədə ana və uşaq ölümü səviyyəsinin azal-

dılması, ilkin tibbi yardım sisteminin inkişaf etdirməklə xəstəliklərə qarşı profilaktik

işlərin gücləndirilməsi, dövlət sanitar nəzarətinin təkmilləşdirilməsi, tibbi

maarifləndirmə yolu ilə insanların öz sağlamlığını qorumaq üçün onların cəmiyyətdə

sağlam həyat tərzinin təmin edilməsi, zərərli vərdişlərin qarşısının alınması, əhalinin

bütün təbəqələrinin sağlamlığının qorunması, yoluxucu, psixi xəstəliklərin və bir çox

18

geniş yayılmış xəstəliklərin müalicəsindən onların “qarşısının alınması və müalicəsinə”

keçirilməsi istiqamətlərində ardıcıl işlərin görülməsi davam etdirilmişdir.

2010-cu ildə bir sıra yeni tibb obyektlərinin tikintisi davam etdirilmiş, Qarayev

adına 2 saylı Uşaq Klinik Xəstəxanasının əsaslı təmir işləri başa çatdırılmış, ATU-nun

tədris-terapevtik korpusu tikilib təhvil verilmişdir. Hal-hazırda ATU-nun tədris-cərrahi

korpusunun, Dəvəçi, Tovuz, Daşkəsən rayon xəstəxanalarının tikintisi davam etdirilir.

2010-cu ildə də ətraf mühitin mühafizəsi, insanların sağlam təbii mühitdə

yaşaması və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə məsələləri mühüm yer tutmuşdur.

Ekoloji problemlərin həlli istiqamətindəki işlər ətraf mühitin qorunması sahəsində

fəaliyyətin koordinasiyasının gücləndirilməsi yolu ilə milli, beynəlxalq və regional

səviyyələrdə təbii ehtiyatların mühafizəsinə, elmə əsaslanan inkişaf prinsiplərinin

tətbiqinə, indiki və gələcək nəsillərin maraqlarını təmin edən iqtisadi və insan

resurslarının istifadəsində davamlılığın təminatına yönəldilmişdir.

Məlum olduğu kimi, 2010-cu il “Ekologiya ili” elan olunmuşdur. Bununla

əlaqədar olaraq bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Zığ gölü və ətraf ərazilərin neft

tullantılarından təmizlənməsi işləri həyata keçirilmişdir. Zığ gölü – H.Əliyev

Beynəlxalq Hava Limanı arasında yerləşən yol boyu ərazilərin yaşıllaşdırılması və

suvarma sisteminin qurulması işləri görülmüşdür. Bakı-Quba, Bakı-Şamaxı

istiqamətində yaşıllaşdırma və suvarma sisteminin qurulması isiqamətində işlər davam

etdirilmişdir.

2010-cu ildə Dövlət investisiya proqramı çərçivəsində nəqliyyat sektorunun xüsusi

çəkisi 40,5%, kommunal sektorun xüsusi çəkisi 7,6%, sənaye və energetika sahəsinin

xüsusi çəkisi 5,7%, su ehtiyatları və irriqasiya sektorunun xüsusi şəkisi 5,3% təşkil

etmişdir. Səhiyyə obyektlərinin tikintisi və təmirinə 82920,7min manat, Elm və təhsil

obyektlərinin tikintisi və təmirinə 82464,6 min manat, Əlil və şəhid ailələri üçün

yaşayış evlərinin tikintisinə 67496,6 min manat vəsait ayrılmışdır.

19

2010-cu illərdə Dövlət büdcəsində Dövlət əsaslı vəsait qoyuluşunun istiqamətlər

üzrə bölgüsü

İstiqamətlər Dəqiqləşdirilmiş

məbləğ

01.01.2011

tarixinə icra

İnfrastruktur layihələri 2 528 434,5 2 515 746,6 99,5%

Nəqliyyat 1 684 334,7 1 681 863,0 99,9%

Kommunal infrastruktur 319 586,2 318 584,5 99,7%

Su ehtiyyatları və irriqasiya 221 542,8 221 528,9 100,0%

Energetika və Sənaye 238 468,6 238 460,0 100,0%

Ekologiya 41 440,3 32 248,8 77,8%

Kənd təsərrüfatı 22 517,9 22 517,4 100,0%

Sahibkarlıq 544,0 544,0 100,0%

Sosial yönümlü layihələr 649 448,2 648 273,0 99,8%

Ümumtəhsil məktəblərinin və peşə liseylərinin

təmiri və tikintisi 67 111,6 67 079,3 100,0%

Respublikanın ali təhsil müəssisələrinin təmiri və

tikintisİ eləcə də digər elm xərcləri 82 464,6 82 462,1 100,0%

Respublikanın rayon və şəhərlərində səhiyyə

obyektlərinin təmiri və tikintisi 82 920,7 82 755,6 99,8%

Respublikanın rayon və şəhərlərində əlil və şəhid

ailələri üçün yaşayış evlərinin tikintisi 67 496,6 67 450,5 99,9%

Mədəniyyət obyektlərinin tikintisi, bərpası və

yenidənqurulması 252 589,0 252 561,0 100,0%

İdman obyektlərinin tikintisi 54 901,0 54 870,0 99,9%

Qaçqınlar və məcburi köçkünlərin sosial-yaşayış

şəraitinin yaxşılaşdırılmasına dair tədbirlərin

maliyəələşdirilməsi

3 222,0 3 221,0 100,0%

Digər sosial 38 742,7 37 873,3 97,8%

İnstitusional layihələr 1 060,0 1 059,0 99,9%

Müdafiə və hüquq-mühafizə orqanları 456 413,8 456 175,8 99,9%

Ərazilərin bərpası, yenidənqurulması və

fövqəladə halların aradan qaldırılması

yönümlü layihələr

3 000,0 2 969,4 99,0%

Digər layihələr 519 143,5 515 564,0 99,3%

Ehtiyyat 0,0 0,0 0,0%

CƏMİ: 4 157 500,0 4 139 788,1 99,6%

2010-cu ildə bir sıra iri layihələrin, o cümlədən Heydər Əliyev Mərkəzinin,

Diplomatik Akademiyanın, Qusar rayonunda turizm infrastrukturunun, Bakı şəhərində

bərk məişət tullantılarının yandırılması zavоdunun, Bakı-Oguz-Qəbələ su xəttinin və s.

tikintisinin həyata keçirilməsi davam etdirilmişdir.

20

1.4. Qeyri-neft sahələrinin inkişafı

Son illər əldə olunmuş nailiyyətlər dövlətin iqtisadi əsaslarını daha da

möhkəmləndirərək qeyri-neft sektorunun, infrastruktur sahələrinin, regionların sosial-

iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi, yoxsulluğun azaldılması, ərzaq təhlükəsizliyinin

təmin olunması və digər məsələlərin həlli istiqamətində daha təsirli tədbirlərin həyata

keçirilməsi üçün imkanları genişləndirmişdir.

İqtisadi inkişafın diversifikasiyalaşdırılması prosesinin daha da sürətləndirilməsi

məqsədi ilə hesabat dövründə ölkə iqtisadiyyatının optimal strukturunun formalaşdırılması,

onun neft sektorundan asılılığının azaldılması, infrastruktur təminatının müasir tələblərə

uyğunlaşdırılması, innovativ iqtisadiyyatın formalaşdırılması, iqtisadiyyatın intellektual-

texnoloji səviyyəsinin yüksəldilməsi, rəqabətqabiliyyətli məhsul istehsalının və ixracının

artırılması istiqamətində işlər davam etdirilmişdir.

2010-cu il ərzində qeyri-neft sektorunda iqtisadi islahatların davam etdirilməsi,

idxaldan asılılığın maksimum dərəcədə azaldılması, gündəlik tələbat malları ilə özünü

təminetmə, ölkənin ixrac qabiliyyətinin diversifikasiyalaşdırılması, həmçinin yerli

resurs və xammalla işləyən və ixrac qabiliyyətli məhsullar istehsal edən böyük sənaye

komplekslərinin yaradılması, rəqabətədavamlı məhsul istehsalının, eləcə də, dövlət

əhəmiyyətli müəssisələrin fəaliyyətinin dəstəklənməsi, biznes mühitinin əlverişliliyinin

artırılması, xarici və yerli investisiyaların cəlb edilməsi, özəl müəssisələrin fəaliyyətinə

dəstək verilməsi, özəl sektorun inkişafını təşviq edən və rəqabət mühitini təkmilləşdirən

institutlara diqqətin artırılması, ölkə sahibkarlarının maarifləndirilməsi və onların

işgüzar əlaqələrinin inkişafı istiqamətində əhəmiyyətli işlər həyata keçirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il

dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə”

2008-ci il 10 dekabr tarixli 37 nömrəli Fərmanının 7.1-ci bəndinin icrası ilə bağlı “2009-

cu ilin ikinci yarısında qeyri-neft sənayesinin inkişafı istiqamətində görülmüş işlərə dair

hesabat” hazırlanmış və 2010-cu il 16 fevral tarixli 17/01-2/27-2/148 nömrəli məktubla

Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim olunmuşdur. Həmin hesabatda, qeyri-

neft sənayesinin inkişafı ilə bağlı, qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi, bu

sahədə sahibkarlığa dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi, investisiyaların və ixracın təşviqi

istiqamətində görülmüş işlər, eləcə də yeni yaradılmış müəssisələr barədə məlumatlar öz

21

əksini tapmışdır.

Bundan başqa, Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət strukturunun təhlili də

nəzərə alınmaqla idxalı əvəz edən məhsulların istehsalının artırılması ilə bağlı təkliflər

hazırlanmışdır.

Hesabat dövründə, qeyd olunanlarla yanaşı, 2010-cu ilin birinci yarısı üzrə qeyri-

neft sektorunun inkişafı vəziyyəti ilə bağlı, o cümlədən sənayenin, kənd təsərrüfatının,

əmtəə dövriyyəsi və pullu xidmətlərin əsas göstəricilərinə dair müvafiq təhlillər

aparılmış, ölkənin iri istehsal müəssisələrinə müraciət edilərək onların perspektivdə

nəzərdə tutulan planlarına dair məlumatlar əldə olunmuş və ümumi təhlillərin

nəticələrinə uyğun olaraq, “Büdcə sistemi haqqında” Azərbaycan Respublikası

Qanununun tətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 31

oktyabr tarixli 809 nömrəli Fərmanının və Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin 2010-cu il 30 yanvar tarixli 20s nömrəli Sərəncamının icrası ilə əlaqədar

2010-cu il dəqiqləşdirilmiş, 2011-ci il və sonrakı üç il üçün qeyri-neft sektorunun

inkişafına dair, eləcə də ölkədə istehsal olunan əsas növ məhsullar üzrə proqnoz

göstəriciləri hazırlanmış, eyni zamanda, 2011-ci il və sonrakı üç il üçün Azərbaycan

Respublikasının iqtisadi və sosial inkişaf konsepsiyasının qeyri-neft bölməsi üzrə

inkişafın prioritet istiqamətləri müəyyən olunmuşdur.

Sənayeləşmə siyasəti uğurla davam etdirilir, innovativ iqtisadiyyatın formalaşması

prosesi sürətlənir. Qeyri-neft sənayesində çoxşaxəli inkişaf təmin olunur. Artıq ölkənin

əsas sənaye şəhərlərindən olan Sumqayıtda yaradılmış Texnoparkda yeni və müasir

texnologiyalara əsaslanan Kabel zavodu, Alçaq təzyiqli plastik borular zavodu,

Alüminium elektrotexniki çubuqlar zavodu, Metal konstruksiyalar zavodu, Elektron

cihazlar zavodu, Qaynar sinkləmə zavodu, Dəqiq emal mərkəzləri zavodu, Yüksək

gərginlikli elektrik avadanlıqları zavodu, Günəş kollektorları zavodu, Ventilyasiya

boruları zavodu, Avtomobil qoşquları istehsalı zavodu, Temperli şüşə paket istehsalı

zavodu, Dəmir beton konstruksiyalar zavodu fəaliyyət göstərir, Mis elektrotexniki

çubuqlar zavodu, Sənaye qazları (Arqon, oksigen, Azot, Karbon qazı) zavodu, Yüksək

təzyiqli plastik məmulatlar zavodu, Ağır maşınqayırma zavodu, Metal əritmə

zavodunun tikintisi isə davam etdirilir. 2011-ci ildə Texnoparkda daha 5 zavodun

tikintisinə başlanılması planlaşdırılır.

22

2010-cu il ərzində ölkənin regionlarında yeni istehsal və emal sənayesi

müəssisələrinin tikilib istifadəyə verilməsi minlərlə yeni iş yerinin açılmasına, yeni

malların istehsalına və məhsul buraxılışının çeşidinin artmasına şərait yaratmışdır.

Naxçıvanda ildə 5 min ədəd minik avtomobili istehsal etmək gücünə malik

avtomobil zavodunun fəaliyyətə başlaması, Gəncə avtomobil zavodunun istehsalının

genişləndirilməsi maşınqayırma sənayesində ciddi artıma böyük töhfə vermişdir.

2010-cu ildə əldə edilmiş ən uğurlu nəticələrdən biri də 19 mart 2010-cu il

tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin iştirakı ilə

müasir standartlara cavab verən Gəmiqayırma Zavodunun təməlqoyma mərasiminin

keçirilməsi olmuşdur. Gəmiqayırma Zavodu ildə 4 ədəd 15 min ton yükgötürmə

qabiliyyətinə malik tanker, 4 ədəd isə dəniz təchizat və ya yedək gəmisi tikmək

imkanına malik olacaqdır. Zavodun tikintisi yeni sənaye sahələrinin yaradılmasında və

mövcud sahələrin inkişafında, habelə yerli işçi qüvvəsinin bu sahə üzrə müasir biliklərə

yiyələnməsində əhəmiyyətli olacaq, nəqliyyat infrastrukturunun daha da inkişafına

təkan verəcəkdir.

Xüsusi qeyd olunmalıdır ki, qeyri-neft sənayesinin aparıcı sahələrindən olan

metallurgiya sənayesində Gədəbəydə qızıl-mis zavodunda istehsal həcmi genişlənir,

Gəncə şəhərində illik istehsal gücü 100 min ton olan “DETAL Alüminium” MMC-nin

zavodunun tikintisi uğurla davam etdirilir və 2011-ci ildə zavodun fəaliyyətə başlaması

planlaşdırılır.

Toxuculuq sahəsində pambıq iplik istehsal edən "İntertekstil" ASC, "Lalə-Tekstil"

MMC-nin II hissəsi, mebel sənayesi üzrə Abşeronda ağac emalı zavodu, "BƏS"

firmasının və "M-Layn" MMC-nin mebel fabrikləri, eləcə də plastik kütlə və boru

istehsalı üzrə Salyan Plastik Kütlə Emalı ASC istifadəyə verilmişdir.

Ötən il ərzində qida məhsullarının istehsalı üzrə Lənkəran və Biləsuvar

rayonlarında Konserv zavodları, Çay və Dondurma fabrikləri, Ağcabədi və Zaqatala

rayonlarında Süd emalı zavodları, Abşeron rayonunda Duz zavodu, Naxçıvan şəhərində

balıqçılıq və quşçuluq təsərrüfatları, "Babək" şirkətinin qənnadı məhsulları istehsalı

sahəsi, içki istehsalı sahəsində Cəlilabad rayonunda Şərab istehsalı sexi, Bakı-Praqa

MMC-nin "Staro Praqa" brendi ilə pivə istehsalı, Ağstafa rayonunda mineral su istehsalı

sexi, Qusar rayonunda üzüm istehsalı müəssisəsi, Tərtər rayonunda süd zavodu,

23

Salyanda meyvə-tərəvəz istehsalı müəssisəsi, tütün məmulatlarının istehsalı sahəsində

Zaqatala rayonunda Tütün emalı zavodu istismara verilmişdir.

İstehsal olunan məhsulların qablaşdırılması üzrə Az FT co Company ltd MMC-nin

plastik qablar istehsalı zavodu, meyvə şirələri və təbii sularının qablaşdırılması zavodu,

polietilen paket istehsalı müəssisəsi, Uğur-97 firmasının plastik qablar istehsalı

müəssisəsi tikilib istifadəyə verilmişdir. Digər qeyri-metal mineral məhsulların (tikinti

materialları) istehsalı sahəsi üzrə Bakı şəhərində Qranit-Mərmər zavodu, Ordubad

rayonunda Beton zavodu və qum və çınqıl istehsalı karxanası, Naxçıvan “Gəmiqaya

Daş Məhsulları Sənaye Kompleksi” fəaliyyətə başlamışdır.

Ordubad Biləv Su Elektrik Stansiyası istifadəyə verilmiş, Qəbələ rayonunda

“Gilan” piano fabriki istehsal fəaliyyətinə başlamışdır.

Ölkə iqtisadiyyatının qeyri-neft sektorunun əsas sahələrindən olan kənd

təsərrüfatında məhsul istehsalının stimullaşdırılması, rəqabət qabiliyyətinin artırılması,

əhalinin ərzaq məhsullarına olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsi və ixracın

genişləndirilməsi məqsədilə subsidiyaların verilməsi, vergi güzəştlərinin tətbiqi, lizinq

xidmətlərinin genişləndirilməsi kimi kompleks dövlət dəstəyi tədbirlərinin həyata

keçirilməsi aqrar sektorun inkişafına müsbət təsir göstərmiş, eləcə də, ölkə əhalisinin

ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2008-ci il 25 avqust tarixli 3004 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş

“2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı

təminatına dair Dövlət Proqramı” çərçivəsində həyata keçirilmiş məqsədyönlü tədbirlər

nəticəsində son illər yerli istehsal hesabına əsas növ ərzaq məhsulları ilə

özünütəminetmə səviyyəsi xeyli yüksəlmiş və hətta bir sıra məhsullar üzrə tam təminata

keçilmişdir.

Hesabat dövründə də aqrar sahənin inkişafına yönəlmiş tədbirlər davam

etdirilmişdir. Damazlıq heyvandarlığın inkişafı sahəsində ölkədə mövcud vəziyyət,

müvafiq hüquqi baza, eyni zamanda sahənin inkişafı üçün müəyyən edilmiş dövlət

dəstəyi tədbirləri təhlil edilmiş və damazlıq heyvandarlığın inkişafı istiqamətində

təkliflər hazırlanmışdır.

Bundan başqa, quşçuluq fabriklərinin fəaliyyəti ilə bağlı müvafiq təhlillər

aparılmış və Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirilən damazlıq quşların

24

(cücələrin) və yumurtaların, quş yemlərinin və onların komponentlərinin, vitaminlərin,

quşçuluq təsərrüfatlarının fəaliyyəti ilə əlaqədar texnoloji avadanlıqların və onların

ehtiyat hissələrinin müvəqqəti olaraq ƏDV-dən azad olunması və respublikamız özünü

tam təmin etdikdən sonra daxili bazarın rəqabət qabiliyyətliyini qorumaq məqsədi ilə

ƏDV-nin yenidən bərpası məsələsinə baxılmasının məqsədəuyğunluğu Azərbaycan

Respublikasının Nazirlər Kabinetinə bildirilmişdir.

2010-cu ildə Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin yerli və xarici investorlarla birgə

əməkdaşlığı çərçivəsində əhalinin və fermerlərin superelit, elit və yüksək reproduksiyalı

taxıl toxumları ilə təmin edilməsi məqsədilə Yevlax rayonunda müasir tələblərə cavab

verən toxumçuluq təsərrüfatı olan "Azərtoxum" MMC fəaliyyətə başlamışdır.

Bununla yanaşı, kənd təsərrüfatı infrastrukturunun yaradılması istiqamətində

Gəncə, Şəki şəhərlərində, Abşeron Tovuz, Ağcabədi, Bərdə, İmişli, Beyləqan, Salyan,

Oğuz rayonlarında taxıl anbarı kompleksləri, Quba, Qusar, Xaçmaz, Cəlilabad, Masallı,

Göyçay, Saatlı, Salyan, Hacıqabul, Tovuz, Şəmkir, Daşkəsən rayonlarında soyuducu

anbar, Şəmkir rayonunda istixana kompleksləri tikilib istifadəyə verilmişdir.

Turizm sənayesinin inkişaf etdirilməsinə xidmət edən müasir standartlara cavab

verən Qəbələdə “Qafqaz Resort” və Qafqaz (Riverside) Sahil Oteli, Gəncədə “Ramada

Plaza”, Balakəndə “Qubek” mehmanxanaları istifadəyə verilmiş və "Xan-Lənkəran"

MMC, "Cənub" Turizm istirahət mərkəzi, "Qafqaz-Park" Gənclik mərkəzi, "Xəzər-

Turizm" MMC və digər bu kimi müəssisələr tərəfindən turizm xidmətləri

göstərilməsinə başlanılmışdır.

Eyni zamanda, bir çox yeni ictimai-iaşə və ticarət obyektləri, o cümlədən şəki

şəhəri, Şamaxı, Ağsu, Qobustan, İsmayıllı, Siyəzən və digər rayonlarda çoxsaylı ticarət

mərkəzləri istifadəyə verilmişdir.

Aparılan məqsədyönlü və ardıcıl iqtisadi siyasətin nəticəsidir ki, ölkənin son illər

davamlı inkişaf xarakteri almış qeyri-neft sektorunda hesabat dövründə də artım qeydə

alınmışdır. Belə ki, 2010-cu ildə qeyri-neft sektorunda 7.9%-lik artım qeydə alınmış, o

cümlədən ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən informasiya və rabitə sahəsi 29.7%,

nəqliyyat və anbar təsərrüfatı 4.3%, tikinti isə 20.3% artmışdır. 2010-cu ildə qeyri-neft

sənayesi üzrə 6.2% artım qeydə alınmışdır.

25

2005-2010-cu illərin nəticələrinin təhlili göstərir ki, bu dövrdə, ümumi iqtisadi

inkişafla yanaşı, qeyri-neft sektorunda da davamlı inkişaf qeydə alınmış və qeyri-neft

ÜDM-i nisbətən sabit artım tempinə malik olmuşdur. Aşağıdakı qrafikdə 2005-2010-cu

illər ərzində ÜDM-in və qeyri-neft ÜDM-nin real artım templəri öz əksini tapmışdır.

Qrafik 8. ÜDM istehsalının dinamikası, faizlə

2010-cu ildə ölkədə iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafına bütün maliyyə

mənbələri hesabına ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 21.2% çox, 9715.2 mln.

manat əsas kapitala investisiya yönəldilmişdir. Bu vəsaitin 75.2%-ni daxili

investisiyalar, 24.8%-ni isə xarici investisiyalar təşkil etmişdir. Əsas kapitala

yönəldilmiş ümumi investisiyaların 69.7%-i qeyri-neft bölməsinin, o cümlədən, 12.2%-i

qeyri-netf sənayesinin, 30.3%-i isə neft bölməsinin inkişafında istifadə edilmişdir.

2005-2010-cu illərin nəticələrinin təhlili göstərir ki, son illərdə iqtisadiyyata

yönəldilən investisiyaların strukturunda qeyri-neft sektoruna yönəldilən investisiyaların

xüsusi çəkisində nəzərəçarpacaq artım müşahidə olunur.

2010-cu ildə təsərrüfat subyektləri tərəfindən ölkə sənayesində istehsal olunmuş

mal və xidmətlərin həcmi əvvəlki il ilə müqayisədə 2.6 faiz artaraq 27.4 milyard manat

təşkil etmişdir.

Sənaye məhsulu istehsalı neft sektorunda 1.7 faiz, qeyri-neft sektorunda isə 6.6

faiz artmışdır.

26

Qrafik 9. Ölkə iqtisadiyyatına yönəldilən investisiyaların dinamikası, milyon

manatla

2010-cu ildə qeyri-neft sektorunda yaradılmış əlavə dəyərin 9.1 faizi qeyri-neft

sənayesinin payına düşmüşdür. Belə ki, 2010-cu ildə qeyri-neft sənayesi üzrə 6.2 faiz

real artım qeydə alınmış və 1687.5 milyon manatlıq əlavə dəyər yaradılmışdır.

Sənaye məhsulunun 75.8 faizi mədənçıxarma bölməsində, 19.1 faizi emal

bölməsində, 4,5 faizi elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisiyalaşdırılmış hava ilə

təchizat bölməsində, 0,6 faizi və ya 159.6 milyon manatı su təchizatı, çirkli suların və

tullantıların təmizlənməsi bölməsində istehsal olunmuşdur.

2010-cu il ərzində mədənçıxarma bölməsində 50.8 milyon ton neft, 16.7 milyard

kub metr əmtəəlik qaz hasil olunmuşdur.

Emal bölməsinin məhsullarından qida məhsulları istehsalı 2.4 faiz, içki istehsalı

11.8 faiz, mebeldən başqa ağacın emalı və ağacdan məmulatlar istehsalı 7.5 faiz, kağız

və karton istehsalı 25.5 faiz, poliqrafiya fəaliyyəti və yazılmış məlumatların daşıyıcılara

köçürülməsi 10.0 faiz, neft məhsulları istehsalı 8.8 faiz, kimya sənayesi məhsulları

istehsalı 16.2 faiz, metallurgiya sənayesi məhsulları istehsalı 44.6 faiz, elektrik

avadanlıqları istehsalı 82.8 faiz, maşın və avadanlıqlar istehsalı 1.9 dəfə, avtomobil,

qoşqu və yarımqoşqular istehsalı 48.4 dəfə artmışdır.

İl ərzində ölkənin elektrik stansiyalarında 17.6 milyard kv.saat elektrik enerjisi

istehsal olunmuşdur.

27

Əlverişsiz iqlim şəraiti və baş vermiş böyükmiqyaslı təbii fəlakətlər nəticəsində

2010-cu ildə kənd təsərrüfatının ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 3877.7

milyon manat olmuş və ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 2.2 faiz azalmış, o cümlədən

bitkiçilik məhsulları üzrə 8.9 faiz azalmış, heyvandarlıq məhsulları üzrə isə 6.1 faiz

artmışdır. Taxıl və kartof istisna olmaqla qalan bitkiçilik məhsullarının və heyvandarlıq

məhsullarının istehsalı keçən illə müqayisədə artmışdır.

Kənd, meşə və balıqçılıq təsərrüfatlarının ümumi məhsulu

milyon manat

2010-cu ildə əsas kapitala yönəldilmiş bütün vəsaitin 4.6 faizi və ya 441.9 milyon

manatı kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq sahəsinin inkişafına sərf

edilmişdir. 2009-cu illə müqayisədə investisiya qoyuluşu 59.6 faiz artmışdır.

2010-cu ildə 966.7 min hektar taxıl sahəsindən (qarğıdalı da daxil edilməklə)

2000.9 min ton dənli və dənli paxlalı məhsulu toplanmış və 2009-cu ilin müvafiq dövrü

ilə müqayisədə 33.0 faiz az məhsul yığılmışdır. Hektarın orta məhsuldarlığı 20.7 sentner

olmuşdur. Dənli və dənli paxlalı bitkilərin istehsalında 1308.9 min tonunu və ya 65.4

faizini payızlıq və yazlıq buğda, 136.1 min tonunu və ya 6.8 faizini qarğıdalı təşkil

etmişdir.

Təsərrüfatlarda payızlıq tarla işləri davam edir. 2011-ci ilin məhsulu üçün

1017.8 min hektar və ya keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 2.6 faiz çox sahə

şumlanmışdır. Dən üçün payızlıq dənlilərin əkin sahəsinin 660.5 min hektarını və ya

72.2 faizini buğda, 254.7 min hektarını və ya 27.8 faizini arpa əkini təşkil edir. 2009-cu

Məhsulun adı

2010-cu il

yanvar-

dekabr

2009-cu il

yanvar-dekabr

Kənd, meşə və balıqçılıq

təsərrüfatları üzrə - cəmi 3879.9 3807.3

o cümlədən:

kənd təsərrüfatı 3877.7 3805.1

meşə təsərrüfatı 2.04 1.94

balıqçılıq təsərrüfatı 0.2 0.2

ovçuluq təsərrüfatı 0.003 0.005

28

ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə buğdanın əkin sahəsi 0.2 faiz, arpanın əkin sahəsi 2.2

faiz artmışdır.

2010-cu ilin yanvar-dekabr aylarında əkin sahələrindən 953.7 min ton (2009-cu ilin

müvafiq dövrü ilə müqayisədə 29.3 min ton və ya 3.0 faiz az) kartof, 1181.1 min ton

(2.5 min ton və ya 0.2 faiz çox) tərəvəz, 433.5 min ton (22.7 min ton və ya 5.5 faiz çox)

bostan, 256.6 min ton (64.5 min ton və ya 33.6 faiz çox) şəkər çuğunduru, 37.3 min ton

(5.4 min ton və ya 17.0 faiz çox) pambıq, 3.2 min ton (0.6 min ton və ya 24.3 faiz çox)

tütün, 729.3 min ton ( 11.1 min ton və ya 1.5 faiz çox) meyvə və giləmeyvə, 129.5 min

ton ( 0.3 min ton və ya 0.3 faiz çox) üzüm və 544.9 ton (98.1 ton və ya 22.0 faiz çox)

yaşıl çay yarpağı yığılmışdır.

Heyvandarlıq sahəsində mal-qaranın baş sayı və heyvandarlıq məhsulları istehsalı

dinamik olaraq artır.

2010-cu ilin yanvar-dekabr aylarında ölkə üzrə 2637.4 min baş qaramal, o

cümlədən 1272.8 min baş inək və camış, 8463.1 min baş qoyun və keçi mövcud

olmuşdur. Keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən qaramalın baş sayı 26.6 min baş və ya

1.0 faiz, inək və camışların baş sayı 9.3 min baş və ya 0.7 faiz, qoyun və keçilərin baş

sayı 53.2 min baş və ya 0.6 faiz artmışdır.

Ötən il ölkədə diri çəkidə 440.0 min ton ət istehsal edilmiş və ötən ilin müvafiq

dövrü ilə müqayisədə ət istehsalı 29.3 min ton (7.1 faiz), 1529.2 min ton süd istehsal

edilmiş və ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 96.1 min ton süd istehsalı (6.7 faiz),

15.6 min ton yun istehsal edilmiş və ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0.3 min ton

(2.4 faiz) artmış və 1178.6 milyon ədəd yumurta istehsal edilmiş və ötən ilin müvafiq

dövrü ilə müqayisədə yumurta istehsalı 30.8 milyon ədəd (2.5 faiz) azalmışdır.

2010-cu ilin yanvar-dekabr ayları ərzində əhaliyə 18404.0 milyon manatlıq və ya

2009-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9.4% çox geniş çeşidli istehlak malları satılmış

və pullu xidmətlər göstərilmişdir. 2009-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə əmtəə

dövriyyəsi 9.0%, pullu xidmətlərin həcmi isə 10.8% artmışdır. Dövr ərzində ölkə

sakinləri ticarət şəbəkəsindən 8796.1 milyon manatlıq ərzaq məhsulları və 4883.4

milyon manatlıq qeyri-ərzaq malları almış və bu göstəricilərin real həcmi ötən ilin eyni

dövrünə nəzərən müvafiq olaraq 7.5% və 13.8% artmışdır.

29

1.5. İqtisadiyyatın infrastruktur təminatı

Azərbaycanda aparılan ardıcıl iqtisadi siyasət çərçivəsində əhalinin və

iqtisadiyyatın infrastruktur sahələrinə olan tələbatın ödənilməsi, nəqliyyat, informasiya-

kommunikasiya və kommunal xidmətlərin səviyyəsinin yaxşılaşdırılması istiqamətində

müxtəlif tədbirlər həyata keçirilmişdir.

“Elektroenergetika haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa, “Qaz təchizatı

haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa və “Su təchizatı və tullantı suları

haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa əlavələr və dəyişikliklər edilməsi

barədə” Azərbaycan Respublikası Qanununun təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 30 oktyabr tarixli 168 nömrəli Fərmanının icrası

ilə əlaqədar hazırlanmış “Azərbaycan Respublikasının şəhər, qəsəbə və kəndlərində su

təchizatı və kanalizasiya sistemlərindən istifadə Qaydaları”nın layihəsinə dair təkliflər

hazırlanmış və aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

“Enerji və su sektorunda maliyyə intizamının gücləndirilməsi tədbirləri haqqında”

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 25 mart tarixli 893 nömrəli

Sərəncamının icra vəziyyətinin “Bakıelektrikşəbəkə” ASC-də yoxlanılmasına dair

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası rəhbərinin məktubu ilə daxil

olmuş arayışda qeyd olunan nöqsanların vaxtında və tam aradan qaldırılmasını təmin

etmək məqsədilə “Bakıelektrikşəbəkə” ASC-də yoxlamanın nəticələri üzrə Tədbirlər

Planı” hazırlanaraq, iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq əmri ilə təsdiq edilmiş və

“Bakıelektrikşəbəkə” ASC-də aparılmış yoxlamanın nəticələri ilə bağlı tədbirlərin

görülməsi barədə müvafiq məktub hazırlanmış və Azərbaycan Respublikası Prezidenti

Administrasiyasının rəhbərinə təqdim edilmişdir.

“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin yaradılması haqqında” Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 20 iyul tarixli 383 nömrəli Sərəncamının 4.4-cü

bəndinin icrasını təmin etmək məqsədilə hazırlanmış “Azərbaycan Respublikasında

dəmir yolu nəqliyyat sisteminin 2010-2014-cü illərdə inkişafına dair Dövlət

Proqramı”nın layihəsinə dair təkliflər hazırlanmış və və aidiyyəti üzrə təqdim

edilmişdir.

30

“Avtomobil nəqliyyatı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq

edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 4 iyul 2008-ci il tarixli 792

nömrəli Fərmanının 1.11-ci bəndinin icrasını təmin etmək məqsədilə hazırlanmış

“Azərbaycan Respublikasında avtomobil nəqliyyatı sisteminin inkişafına dair Tədbirlər

Planı”nın layihəsinə dair təkliflər hazırlanmış və aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

“Elektroenergetika haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa, “Qaz təchizatı

haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa və “Su təchizatı və tullantı suları

haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa əlavələr edilməsi barədə” Azərbaycan

Respublikasının 2010-cu il 2 aprel tarixli 980-IIIQD nömrəli Qanununun tətbiq edilməsi

haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu il 24 may tarixli 262 nömrəli

Fərmanının 1.3-cü bəndinin icrası ilə əlaqədar hazırlanmış “Yaşayış binalarının, o

cümlədən mənzillərin elektrik xətlərinə qoşulma Qaydası”nın layihəsinə dair təkliflər

hazırlanmış və aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2006-cı il 13 sentyabr tarixli 274s

nömrəli Sərəncamına uyğun olaraq, radio-televiziya yayımının təkmilləşdirilməsi və

rəqəmli radio-televiziya yayımına keçidin təmin edilməsi məqsədilə hazırlanmış

“Azərbaycan Respublikasının ərazisində DVB-T rəqəmli televiziya yayım sisteminin

tətbiqi və inkişafı Proqramı”nın layihəsinə dair təkliflər hazırlanmış və aidiyyəti üzrə

təqdim edilmişdir.

1.6. Əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi

2010-cu ildə də ötən illərdə olduğu kimi ölkədə sosial sahələrin inkişafı və

əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi dövlətin daim diqqət mərkəzində olmuşdur.

Ötən dövr ərzində sosial sahələrin təhlili və inkişafı ilə bağlı zəruri informasiya

bazasının formalaşdırılması istiqamətində işlər davam etdirilmiş, əhalinin həyat

səviyyəsinin sosial-iqtisadi göstəriciləri təhlil edilərək müvafiq arayışlar hazırlanmışdır.

Belə ki, təhsil və pensiya sahəsində mövcud vəziyyət, aspirantura və doktoranturalara

qəbulun nəticələri, Azərbaycanda işləyən xarici vətəndaşlar, ölkə kitabxanalarının

vəziyyəti və s. təhlili materiallar hazırlanmışdır.

2011-ci il yanvarın 1-i vəziyyətinə ölkədə iqtisadi fəal əhalinin sayı 4346.3 min

nəfər olmuş, onlardan 4088.0 min nəfərini və ya 94.1 faizini iqtisadiyyatın və sosial

31

bölmənin müxtəlif sahələrində məşğul olan əhali təşkil etmişdir. Məşğulluq xidməti

orqanları tərəfindən ölkə üzrə rəsmi işsiz statusu verilmiş şəxslərin sayı 38.9 min nəfər

olmuş və işsizliyə görə müavinətin orta məbləği 190.9 manat təşkil etmişdir.

Həyata keçirilən tədbirlər sosial sahədə əhəmiyyətli müsbət dəyişiklikləri təmin

etmişdir.

Cari ilin sentyabr ayının 1-dən minimum əmək haqqı 13 faiz artırılaraq 85 manata

çatdırılmışdır ki, bu da dövlət və özəl sektorlarda çalışan 630 mindən artıq vətəndaşın

maddi rifah halının nisbətən yaxşılaşmasına səbəb olmuşdur.

Bununla yanaşı, əmək pensiyalarının baza hissəsi də artırılaraq 85 manat müəyyən

edilmişdir. Bu artım ölkə üzrə ümumilikdə 1116000 nəfərə şamil edilmişdir.

Yaşayış minimumunun həddi 2011-ci ildə 95 manat məbləğində təsdiq edilmişdir

ki, bu da 2010-cu il üçün təsdiq olunmuş yaşayış minimumundan 9.2 faiz çoxdur.

Yaşayış minimumunun artması “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında

yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”nda qarşıya qoyulan

hədəflərin daha birinin yerinə yetirilməsinə imkan verəcəkdir.

Məlum olduğu kimi, “Yaşayış minimumu haqqında” və “Ünvanlı Dövlət Sosial

Yardımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunlarına uyğun olaraq ehtiyac meyarı

mərhələlərlə yaşayış minimumuna çatdırılmalıdır. Aztəminatlı ailələrin sosial

müdafiəsini təmin edən ünvanlı sosial yardımın hesablanmasında tətbiq edilən ehtiyac

meyarının məbləği artırılaraq 2010-cu ildə 65 manata çatdırılmış, ünvanlı sosial yardım

110,6 min ailə, və ya 500 min nəfər aztəminatlı şəxsi əhatə etmişdir. 2011-ci ildə

ehtiyac meyarının məbləği yaşayış minimumunun 78.9 faizi götürülməklə 75 manat

müəyyənləşdirilmişdir ki, bu da çətin vəziyyətdə yaşayan vətəndaşların sosial

vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün dövlət tərəfindən görülən konkret tədbirlərdən

biridir.

Son illər ərzində yoxsulluğun səviyyəsinin aşağı salınmasında “2008-2015-ci

illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf”,

“Regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramları”nın və ümumilikdə

müxtəlif istiqamətlər üzrə qəbul edilmiş 100-dən çox sistemli şəkildə uzlaşan

konsepsiya, sahəvi proqram, tədbirlər planı və digər irimiqyaslı sənədlərin xüsusi

32

əhəmiyyəti və yeri olmuşdur. Həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində yoxsulluq səviyyəsi

2009-cu ildəki 11 faizdən 2010-cu ilin yekunlarına əsasən 9.1 faizə enmişdir.

46.7%44.7%

40.2%

29.3%

20.8%

15.8%13.2%

11.0% 9.1%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Yoxsulluğun illər üzrə səviyyəsi, %-lə

“Yaşayış minimumu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun

olaraq ölkə üzrə əmək haqqı və pensiyaların minimum məbləğinin, müavinətlərin,

təqaüdlərin, ünvanlı dövlət sosial yardımının ehtiyac meyarının məbləğinin yaşayış

minimumuna nisbətinə dair təkliflər hazırlanaraq, dövlət büdcəsi layihəsi ilə birgə

Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir.

Eyni zamanda, ölkədə miqrasiya proseslərinin, xüsusilə əmək miqrasiyasının təhlil

olunması və əmək miqrasiyası kvotasının müəyyən olunması məqsədilə ölkənin iqtisadi

inkişaf perspektivləri üzrə məlumatı və növbəti il üçün ölkənin makroiqtisadi vəziyyəti,

o cümlədən sosial-iqtisadi artım, məşğulluq və onun iqtisadi sahələr üzrə bölgüsü

haqqında proqnozlar hazırlanaraq kvotanın müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı yaradılmış

Komissiyaya təqdim edilmiş və 2011-ci il üçün əmək miqrasiyası kvotası ilə bağlı

təkliflərə baxılaraq müvafiq rəy bildirilmişdir.

- Azərbaycan Respublikasında ali təhsilli mütəxəssislərə olan tələbatın

qiymətləndirilməsinə dair tədqiqat işi üzrə layihənin xərc smetası.

33

Hazırlanmasında İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin də iştirak etdiyi Azərbaycan

Respublikasının iqtisadi təhlükəsizlik, mədəniyyət, elm, səhiyyə və nəqliyyat

konsepsiyalarının digər qurumların rəyi nəzərə alınmaqla hazırlanmış yekun

layihələrinə baxılaraq, rəy və təkliflər bildirilmişdir.

Qeyd olunanlarla yanaşı, sosial sahədə mövcud olan dövlət proqramlarında

nəzərdə tutulan tədbirlərin icrası istiqamətində müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir.

II. Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi

2.1. 2010-cu ildə sahibkarlığın inkişafı vəziyyəti və bu istiqamətdə həyata

keçirilmiş tədbirlər

Ölkədə sahibkarlığın inkişafı dinamikası və meylləri. 1993-cü ildən etibarən

Azərbaycanın Ümummilli lideri Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında formalaşdırılan

məqsədyönlü siyasətin davamı olaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

möhtərəm İlham Əliyevin biznes mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, milli sahibkarlar

təbəqəsinin formalaşdırılması istiqamətindəki ardıcıl, sistemli və yeni inkişaf

mərhələsinə əsaslanan siyasəti ölkənin davamlı və tarazlı inkişafının təmin edilməsinə,

həmçinin, əhalinin yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasına və sosial məsələlərin həll

olunmasına xidmət edir. Azərbaycan Respublikasında sahibkarlığın inkişafı qarşıya

qoyulmuş iqtisadi siyasətinin mühüm tərkib hissələrindən birini təşkil edir. Bu

istiqamətdə ardıcıl olaraq dövlət-sahibkar münasibətlərinin inkişaf etdirilməsi, dövlət

tənzimlənməsi sisteminin, biznes mühitinə dair qanunvericiliyin və inzibati

prosedurların təkmilləşdirilməsi, regionlarda sahibkarlığın inkişafı, sahibkarlığa dövlət

dəstəyi mexanizmlərinin formalaşdırılması, maarifləndirmə, işgüzar əlaqələrinin inkişafı

və müxtəlif növ xidmətlərin göstərilməsi kimi kompleks tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Sahibkarlığa dövlət himayəsinin sistemli şəkildə həyata keçirilməsi, sahibkarlara dövlət

dəstəyi tədbirlərinin səmərəsinin yüksəldilməsi bu sahədə mühüm nailiyyətlərin əldə

edilməsinə şərait yaratmışdır.

Ötən illər ərzində sahibkarlıq fəaliyyətini tənzimləyən prosedur və qaydalar xeyli

liberallaşdırılmış, sahibkarlığa dövlət maliyyə yardımı mexanizmi işə salınmış, ölkədə

34

ixrac rüsumları əksəriyyəti ləğv edilmiş, idxalda rüsumların 15%-lik maksimal həddi

müəyyənləşdirilmiş, mənfəət vergisinin dərəcəsi 20%-ə endirilmiş, sahibkarların

hüquqlarının müdafiəsinin işlək mexanizmləri yaradılmış və sahibkarlıq subyektlərinin

dövlət qeydiyyatına alınması prosedurları sadələşdirilmişdir.

Ümumi Daxili Məhsulun həcmində özəl sektorun payı 2003-cü ildə 74% təşkil

edirdisə, ötən illər ərzində həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində 2010-cu ildə bu

göstərici 81,2% təşkil etmişdir. Aqrar sektor, sənaye, ticarət, mehmanxana və iaşə

xidməti, tikinti, nəqliyyat, rabitə kimi istehsal və xidmət sahələrində qeyri-dövlət

bölməsinin payı 70-99% arasında dəyişir.

Məşğulluğun 69,3%-i özəl sektor tərəfindən təmin edilmişdir. Ümumi vergi

daxilolmalarında qeyri-dövlət sektorunun payı 71% və özəl bölmədə istehsalın həcmi

sənaye məhsulunun 82,1 %-ni təşkil etmişdir.

Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərin sayı 2011-ci il 01 yanvar

tarixinə 3.9 faiz artaraq 93416-ya çatmışdır. Ölkədə fəaliyyət göstərən müəssisələrin

77,2 mini kiçik müəssisələr olmuşdur.

Hüquqi şəxs yaratmadan fərdi sahibkarlıq formasında fəaliyyət göstərən fiziki

şəxslərin sayı dinamik şəkildə artımı saxlanılmaqla 2011-ci il 01 yanvar tarixinə 306933

olmuşdur. Hesabat dövründə fərdi sahibkarların çox hissəsi ticarət (42,5 faiz), nəqliyyat

(19,7 faiz), kənd təsərrüfatı (9,4 faiz) və s. sahələrində fəaliyyət göstərmişdir.

Əyani sübutunu sadalanan rəqəmlərdən də, aydın şəkildə göstərən dövlət-sahibkar

münasibətlərinin inkişaf etdirilməsi və sahibkarlığın dövlət tənzimlənməsi sisteminin

təkmilləşdirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atılmışdır. Sahibkarlığın

məsləhət, informasiya təminatının gücləndirilməsi və işgüzar əlaqələrinin inkişafı

istiqamətində mütəmadi tədbirlər davam etdirilmişdir.

Sahibkarlığın inkişafı dinamikası və meyllərinə dair aparılmış təhlillər Nazirliyin

internet səhifəsində yerləşdirilir.

Beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən hazırlanan iqtisadiyyat/biznes mühiti ilə bağlı

hesabatların izlənməsi və onların təhlili. Dünya ölkələrin biznes mühitinin

əlverişliliyini qiymətləndirən bir sıra tanınmış beynəlxalq təşkilatlar vardır ki, onların

hazırladığı hesabatlar beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən diqqətlə izlənilir. Bu məqsədlə,

35

həmin hesabatların obyektivliyini təmin etmək və Azərbaycanda biznes mühitinin

yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlərin bu

hesabatlarda dolğun nəzərə alınması üçün həmin beynəlxalq təşkilatlarla yaxından

əməkdaşlıq edilir, hesabatlar təhlil olunur və zəruri olan tədbirlər həyata keçirilir.

Dünya İqtisadi Forumunun “The Global Competitiveness Report 2010-11”

hesabatı. “Global Competitiveness Report” hesabatı (“Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı”)

Dünya İqtisadi Forum tərəfindən nəşr olunan illik hesabatdır. 2010-cu il üzrə “Qlobal

Rəqabətlilik Hesabatı” sentyabr ayında nəşr olunmuşdur. Hesabat 139 ölkəni əhatə edir

və 150 tərəfdaş təşkilatın birgə səyi nəticəsində meydana çıxmışdır.

Hesabatda ölkələr onların aldığı “Global Competitiveness Index”inə uyğun olaraq

1-dən 7-yə qədər bal üzrə aldıqları qiymətə əsasən yuxarıdan aşağıya doğru sıralanır.

“Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı”nda ölkənin sərəncamında olan resurslardan səmərəli

istifadə etməklə vətəndaşlarının rifah halının yüksəltmə qabiliyyəti qiymətləndirilir.

Hesabatda ən son nəzəri və empirik məlumatlar öz əksini tapır.

Dünya İqtisadi Forumunun “The Global Competitiveness Report 2010-11”

hesabatında Azərbaycan Respublikasının mövqeyi 51-ci pillədən 57-ci pilləyə düşsə də,

ölkənin indikatoru ötən ilki (2009-2010) hesabatda olduğu kimi 4.3 balla

qiymətləndirilmiş, Azərbaycan MDB və region ölkələri arasında lider olaraq qalmışdır.

Həmçinin Azərbaycan Respublikası hesabatda region ölkələri arasında lider mövqeyini

qoruyub saxlamış (57-ci yer) Şərqi və Cənubi Avropa ölkələri olan Slovakiya (60),

Rumıniya (67), Latviya (70), Bolqarıstan (71), Xorvatiya (77), Makedoniya (79),

Yunanıstan (83), Albaniya (88), Serbiya (96) və digər ölkələrlə müqayisədə daha ön

mövqedə olmuşdur (3.01-ci indikatoru üzrə “Dövlət büdcəsinin balansı”- ölkəmiz 139

ölkə arasında 4-cüdür).

Dünya Bankı və Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası tərəfindən hazırlanan

“Doing Business 2011” hesabatı. Dünya Bankı və Beynəlxalq Maliyyə

Korporasiyasının birgə hazırladığı “Doing Business” hesabatı, bu sahədə ən nüfuzlu

sənədlərdən hesab edilir. Əgər 2009-cu ili əhatə edən hesabatda reytinq 181 ölkə üzrə

hazırlanmışdırsa, 2010 və 2011-ci illəri əhatə edən hesabatlarda bu qiymətləndirmə 183

ölkə üzrə aparılmış və metodologiyada dəyişikliklər edilmişdir. “Doing Business 2011”

36

hesabatı dünyanın 183 ölkəsi üzrə reytinqə təsir edən 9 göstərici olmaqla aparılmış

təhlili əhatə etmişdir.

183 ölkənin yer aldığı biznes mühitə dair “Doing Business 2011” hesabatında

Azərbaycanın yeri son iki ildə olduğu mövqedən 1 pillə irəliləyərək 54-cü yerə

yüksəlmişdir. Hesabatda 2006-cı ildən bəri 5 il ərzində Azərbaycanın biznes mühiti üzrə

əhəmiyyətli islahatlar apardığı və biznes mühitinin təkmilləşdirilməsinə xüsusi diqqət

ayırdığı qeyd edilir.

Biznes mühitin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində Dünya Bankı və

Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası ilə qarşılıqlı əməkdaşlıq (“Doing Business”

hesabatı aspektində) haqqında. 2007-ci ilin fevral ayında Azərbaycan Respublikasının

Prezidenti cənab İlham Əliyev “Doing Business” hesabatının müəlliflərindən biri cənab

Simeon Djankovu qəbul etmiş və bu görüşdən sonra qeyd olunan hesabatda

Azərbaycanın reytinqinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı aidiyyəti dövlət orqanlarına

müvafiq göstərişlər vermişdir.

Bu hesabatların obyektivliyini təmin etmək və Azərbaycanda biznes mühitinin

yaxşılaşdırılması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün həmin

beynəlxalq təşkilatlarla yaxından əməkdaşlığa başlanılmışdır. Ötən dövr Vergilər, Əmək

və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirlikləri, Dövlət Gömrük və Əmlak Məsələləri Dövlət

komitələri, Mərkəzi Bank, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu və Azərbaycan Respublikası

Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası bu işə cəlb olunaraq,

ölkəmizdə həyata keçirilən islahatların həmin hesabatda əks olunması məqsədi ilə

hesabatın strukturuna uyğun olaraq məlumatların toplanması üçün həmin təşkilatların

nümayəndələri ilə silsilə görüşlər keçirilmiş və ölkədə biznes mühitinin

təkmilləşdirilməsi istiqamətində görülmüş işlər müzakirə edilmişdir.

Bundan başqa, ölkədə biznes mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinin əsas partnyoru olan Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası ilə

əməkdaşlığın gücləndirilməsi və müxtəlif istiqamətlərdə aparılan işlərin

əlaqələndirilməsi üçün İqtisadi İnkişaf Nazirinin 15 fevral 2010-cu il tarixli, F-19

nömrəli əmri ilə geniş tərkibli İşçi qrupu yaradılmışdır. İşçi qrupu tərəfindən Beynəlxalq

Maliyyə Korporasiyası ilə birgə layihə daxilində ölkədə biznes mühitinin

37

yaxşılaşdırılması və təkmilləşdirilməsi sahəsində fəaliyyətinin təşkili məqsədilə “Birgə

iş qrafiki” hazırlanmış və İFC heyəti ilə birgə müzakirə olunaraq qəbul olunmuşdur.

Sənəddə əks olunmuş biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasına xidmət edən silsilə

tədbirlərin həyata keçirilməsi həmin iş planına uyğun olaraq davam etdirilmişdir. 2010-

cu il ərzində 8 geniş tərkibli iclası keçirilmiş, bütün iclaslar protokollaşdırılmış, həmin

iclaslarda İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən 13 nəfər, Beynəlxalq Maliyyə

Korporasiyasının vasitəçiliyi ilə 20 mütəxəssis və beynəlxalq ekspert, 8 dövlət

orqanının (Ədliyyə, Vergilər, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliklərinin,

Qiymətli Kağızlar, Əmlak Məsələləri, Dövlət Gömrük komitələrinin, Sosial Müdafiə

Fondu, Mərkəzi Bank) və Azərbaycan Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər)

Təşkilatları Milli Konfederasiyasının nümayəndələri iştirak etmişdirlər. İşçi qrupunun

iclasları zamanı 15 mövzu ətrafında geniş fikir mübadiləsi aparılmışdır.

2010-cu il may ayının sonu Dünya Bankının Vaşinqtondakı baş ofisindən daxil

olmuş məlumatda 2009-2010-cu illərdə ölkədə həyata keçirilmiş islahatlardan yalnız

ikisinin nəzərə alınması qeyd olunmuşdur. Bundan sonra, Nazirliyin aidiyyəti şöbələri

və aidiyyəti dövlət orqanları ilə birlikdə müzakirələr aparılmış, hesabatın

metodologiyasına uyğun 6 indikator (biznesə başlama, əmlakın qeydiyyatı, kreditlərin

alınması, investorların maraqlarının qorunması, vergi tutma, xarici ticarətin aparılması)

üzrə arqumentləşdirilmiş təkliflər hazırlanmış, həmin təkliflər Beynəlxalq Maliyyə

Korporasiyasının Bakı ofisi ilə müzakirə olunmuş, bir daha onların ekspertizasından

keçirilərək müsbət rəy alınmış və nəzərə alınmaq üçün Vaşinqtona göndərilmişdir.

03 dekabr 2010-cu il tarixdə aidiyyəti dövlət orqanlarının iştirakı ilə “Doing

Business” hesabatının tərtib edilməsi metodologiyasına dair hesabatın

administrasiyasının nümayəndəsi tərəfindən seminar keçirilmişdir ki, bu tədbirdə də

növbəti illər üzrə tərtib edilən hesabatlarda islahatların dolğun nəzərə alınması üçün son

məlumatların aidiyyəti dövlət orqanları ilə razılaşdırılması məqsədilə təqdim edilməsi

məsələsi qaldırılmış və müsbət qarşılanmışdır.

İdxal-ixrac əməliyyatlarının stimullaşdırılması istiqamətində. Azərbaycanda

sahibkarlara dövlət dəstəyi tədbirlərinin davamı olaraq, sahibkarlıq subyektləri

tərəfindən idxal-ixrac əməliyyatları zamanı icra edilən prosedurların daha da

38

sadələşdirilməsinə xidmət edən “Azərbaycan Respublikasında idxal-ixrac

əməliyyatlarının tənzimlənməsi qaydalarının təkmilləşdirilməsi sahəsində əlavə

tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14 may 2010-cu il tarixli

Fərmanı xüsusi əhəmiyyət kəsb etmişdir. Fərmanla bu istiqamətdə özəl sektorda

fəaliyyət göstərən sahibkarlar tərəfindən bağlanmış müqavilələrin İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində ekspertizadan və qeydiyyatdan keçirilməsi proseduru ləğv edilmiş, ixrac

zamanı mal (xidmət və əqli mülkiyyətin) satışında onların haqlarının qabaqcadan

ödənilməsi, yaxud geri çağırılmayan akkreditiv olması yolu ilə və ya birinci dərəcəli

bankların zəmanəti əsasında həyata keçirilməsi məhdudiyyəti aradan qaldırılmış, idxal-

ixrac əməliyyatları aparılan zaman tələb olunan sənədlərin bəziləri siyahıdan

çıxarılmışdır ki, bu da ümumilikdə sahibkarlar tərəfindən sərf olunan əlavə vaxt və

məsrəf itkisinin qarşısının alınmasına şərait yaratmışdır. Belə ki, idxal-ixrac

əməliyyatlarının həyata keçirilməsi zamanı riayət edilən prosedurlardan 1-i və buna sərf

olunan 3 gün vaxt azalmışdır.

Sahibkarların işgüzar əlaqələrinin inkişafı məqsədilə müxtəlif səpkili iqtisadi

tədbirlərin təşkili. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin iqtisadi inkişaf strategiyasının və bu

strategiyanın müxtəlif sahələrdə irimiqyaslı nəticələrinin həm ölkə daxilində, həm də

xaricdə geniş təbliğinə və nümayiş etdirilməsinə olduqca böyük əhəmiyyət verilir və bu

istiqamətdə məqsədyönlü və planlı şəkildə işlər görülür.

Cari ildə sahibkarların işgüzar əlaqələrinin inkişafının dəstəklənməsi istiqamətində

həm ölkənin daxilində (bütün iqtisadi rayonlarda), həm xaricində (Almaniya, Avstriya,

Fransa, Özbəkistan və s.) mühüm iqtisadi tədbirlər, o cümlədən biznes forumlar,

sərgilər, seminar və konfranslar keçirilmişdir. Biznesin vacib komponentlərindən biri

olan sahibkarların maarifləndirilməsi istiqamətində Nazirliyin aidiyyəti qurumları

tərəfindən keçirilən tədbirlərdə onların ölkədə biznes mühiti haqqında

məlumatlandırılması aparılmışdır.

Nazirlikdə Azərbaycan Respublikasının təqdimatı ilə bağlı sistemləşdirilmiş

şəkildə ölkənin inkişafı barədə elektron, nəşr və digər müxtəlif formalarda məlumatları

əks etdirən toplular, təqdimatlar, kitablar, video filmlər hazırlanır, Azərbaycanın xarici

39

ölkələrdəki diplomatik nümayəndəlikləri vasitəsi ilə, habelə xaricdə və ölkə daxilində

xarici və yerli tərəfdaşlarla keçirilən biznes forumlarda, ikitərəfli və çoxtərəfli

görüşlərdə, dəyirmi masalarda və digər tədbirlərdə təqdim olunur və yayımlanır, habelə

digər işlər görülür. Bu işlərin həyata keçirilməsində eyni zamanda Azərbaycanda

İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu və Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti də fəal

iştirak edir.

Beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlər. Belə ki, 2010-cu ilin yanvar ayında

Almaniyanın Berlin şəhərində “Beynəlxalq Yaşıl Həftə-2010”, fevral ayında Nürnberq

şəhərində “Biofak” beynəlxalq sərgilərində iştirak edilmiş, aprel ayında Minsk

şəhərində Azərbaycan və Belarus iş adamları arasında ikitərəfli görüşlər və sərgi

keçirilmiş, Bakı şəhərində Azərbaycan-Stavropol, Azərbaycan-İtaliya, Gürcüstanın

Tiflis şəhərində Azərbaycan-Gürcüstan biznes forumları təşkil edilmiş, may ayında

Fransanın Normandiya vilayətində sərgi, Avstriya Ticarət Palatası tərəfindən Qafqaz

ölkələri üçün keçirilmiş tədbirlər zamanı işgüzar görüşlər, Almaniyanın Frankfurt

şəhərində keçirilən “Biznes Həftəsi” tədbiri çərçivəsində biznes görüşləri, Bakı

şəhərində Azərbaycan-Serbiya biznes forumu, Tokio şəhərində Yaponiya-Azərbaycan

investisiya forumu, iyun ayında Bakı şəhərində İslam İnkişaf Bankının müdirlər

şurasının 35-ci illik toplantısı zamanı müsəlman ölkələrinin investisiya forumu, iyul

ayında Bakı və Gəncə şəhərlərində Azərbaycan-Almaniya, Azərbaycan-Türkiyə biznes

forumu, sentyabr ayında Azərbaycan-Meksika biznes görüşləri, oktyabr ayında

Azərbaycan-Ukrayna biznes forumu, oktyabr ayında Naxçıvan Muxtar Respublikasında

Azərbaycan-Türkiyə biznes forumu, noyabr ayında Daşkənd şəhərində Azərbaycan

Respublikasının Milli Sərgisi, Bakı şəhərində Azərbaycan-Polşa biznes forumu, dekabr

ayında Bakı şəhərində Özbəkistan Respublikasının Milli Sərgisi, Qazaxıstan

Respublikasının Aktau şəhərində Qazaxıstan-Azərbaycan biznes forumu və sərgi

keçirilmişdir. Keçirilən bu tədbirlərdə ölkə sahibkarlarının iştirakı təmin olunmuşdur ki,

bu da istər ölkənin biznes mühitinin və iqtisadi potensialının təbliği, istərsə də yerli

sahibkarların, xüsusilə də istehsalçıların işgüzar əlaqələrinin inkişafı və xarici

təcrübənin öyrənilməsi baxımından çox əhəmiyyətlidir. Xüsusilə xarici ölkələrdə təşkil

edilən tədbirlər ölkə iqtisadiyyatının prioritet inkişaf istiqamətləri üzrə investisiya

40

qoyuluşlarının həcminin artımında öz müsbət nəticələrini göstərməkdədir. Ölkəmizdə

keçirilən biznes forumlar yerli iş adamlarının tanıdılması, məhsulların xarici bazarlara

çıxarılması, işgüzar müqavilələrin imzalanması onların xarici işgüzar əlaqələrinin

inkişafı baxımından əhəmiyyətli rol oynamaqdadır.

“Beynəlxalq Yaşıl Həftə - 2010” ənənəvi sərgidə ölkəmizin iştirakının təmin

edilməsi. Almaniya Federativ Respublikasının paytaxtı Berlin şəhərində 1926-cı ildən

başlayaraq 75-ci dəfə keçirilən, yüzdən çox ölkənin qatıldığı və Azərbaycanın üçüncü

dəfə iştirak etdiyi “Beynəlxalq Yaşıl Həftə - 2010” sərgisində növbəti iştirakı və

bununla bağlı görülmüş işlər xüsusi əhəmiyyət kəsb etmişdir.

“Beynəlxalq Yaşıl Həftə - 2010” sərgisində Azərbaycan Respublikasının

təqdimatının yüksək səviyyədə keçirilməsinin təmin edilməsi üçün İqtisadi İnkişaf

Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə geniş hazırlıq işləri görülmüş və sərgidə ölkə təqdimatı

daha yüksək səviyyədə hazırlanmışdır. Nazirlik tərəfindən zəruri olan bütün işlərin

vaxtında və hərtərəfli görülməsini təşkil etmək üçün tədbirlər planı təsdiq edilmiş, bu

istiqamətdə aidiyyəti dövlət orqanlarının və sahibkarların fəaliyyəti əlaqələndirilmişdir.

Azərbaycan tərəfindən sərgiyə ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 18-ə yaxın sahibkarlıq

subyekti cəlb edilmiş, nümayiş etdirilmək üçün ən yaxşı məhsul nümunələri seçilmişdir.

Bu da Azərbaycan məhsullarının Almaniyada tanıdılmasına, yeni bazara çıxarılmasına,

sahibkarların alman iş adamları ilə qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə şərait

yaratmış, digər ölkələrin təcrübəsi ilə yaxından tanış olmağa imkan vermişdir. Nazirlik

tərəfindən görülmüş işlər nəticəsində ilk dəfə olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikasında

fəaliyyət göstərən sahibkarların bu ilki beynəlxalq sərgidə iştirakı təmin olunmuşdur.

Eyni zamanda, sərgidə mədəni proqram çərçivəsində milli musiqimizin və milli

mətbəximizin nümayiş olunması Azərbaycan stendini daha maraqlı və cəlbedici

etmişdir.

Ölkə iqtisadiyyatının, o cümlədən qeyri-neft sahələrinin xaricdə təqdimatı və

ənənəvi və yeni bazarlara ixrac qabiliyyətinin artırılmasındakı əhəmiyyətini nəzərə

alaraq, ölkəmizin qeyd olunan tədbirdə iştirakı çərçivəsində ayrıca bir tədbir kimi

Azərbaycanın ölkə təqdimatının keçirilməsi də Nazirlik tərəfindən təmin edilmişdir.

Azərbaycanın ölkə təqdimatında ümumilikdə 100-dən artıq nümayəndə, o cümlədən

41

Almaniya Federativ Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin, Xarici İşlər

Nazirliyinin, İqtisadiyyat və Texnologiyalar Nazirliyinin nümayəndələri, Azərbaycan

Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Almaniyaya

ezam olunmuş əməkdaşları, Azərbaycan Respublikasının Almaniyadakı Səfirliyinin

əməkdaşları, Alman-Azərbaycan cəmiyyətinin nümayəndələri, Alman İqtisadiyyatının

Şərq Komitəsinin üzvləri, alman iş adamları və şirkətlərinin nümayəndələri, Azərbaycan

iş adamları, Alman mətbuatının, Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı

Səhmdar Cəmiyyətinin nümayəndələri və digər şəxslər iştirak etmişdilər.

Ölkəmizin ənənəvi olaraq hər il keçirilən “Beynəlxalq Yaşıl Həftə” sərgisində

iştirakı iqtisadi sahədə nailiyyətlərimizin təqdimi və təbliği, milli məhsullarımızın xarici

bazarlara çıxışı, onların tanıdılması və təşviqi, işgüzar əlaqələrin qurulması və

genişləndirilməsi, xarici ölkələrlə ticarət-iqtisadi əlaqələrin inkişaf etdirilməsi

baxımından əhəmiyyətli olmuşdur.

2011-cu ilin yanvar ayında keçiriləcək “Beynəlxalq Yaşıl Həftə” ənənəvi

beynəlxalq sərgisində ölkəmizin 4-cü dəfə iştirakının daha yüksək səviyyədə təşkil

edilməsi məqsədilə genişmiqyaslı işlər aparılmaqdadır. Bunun üçün maliyyə vəsaitinin

ayrılması, stendin, iştirakçıların və sərgilənəcək məhsulların müəyyənləşdirilməsi

iqtiqamətində əsaslı işlər görülmüş və əsasən ölkəmizdə istehsal olunan emal sənayesi

məhsullarının yüksək səviyyədə təqdim olunması diqqətdə saxlanılır.

Özbəkistan Respublikasının Daşkənd şəhərində Azərbaycan Respublikasının

Milli Sərgisinin keçirilməsinin təmin edilməsi. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

cənab İlham Əliyevin cari ilin 27-28 sentyabr tarixlərində Özbəkistan Respublikasına

rəsmi səfəri zamanı iki ölkə Prezidenti arasında əldə olunmuş razılaşmaya əsasən

Özbəkistan Respublikasının Daşkənd şəhərində Azərbaycan Respublikasının Milli

Sərgisinin keçirilməsi qərara alınmışdır. Azərbaycan Respublikasının Milli Sərgisinin

keçirilməsi ilə əlaqədar təşkilati işlərin görülməsi Azərbaycan Respublikasının İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinə tapşırılmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Milli Sərgisinin yüksək səviyyədə keçirilməsi, bu

işlərə aidiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikasının Sənaye və Energetika, Müdafiə

Sənayesi, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd Təsərrüfatı, Nəqliyyat,

42

Ekologiya və Təbii Sərvətlər, Mədəniyyət və Turizm, Gənclər və İdman, Əmək və

Əhalinin Sosial Müdafiəsi, Səhiyyə nazirliklərinin, Dövlət Gömrük Komitəsinin, Dövlət

Neft Şirkətinin, Ticarət və Sənaye Palatasının, “Azərenerji” SC-nin, “Azərbaycan Hava

Yolları” QSC-nin, Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolunun, Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz

Gəmiçiliyinin cəlb edilməsi və sərgiyə aparılacaq məhsulların yığılması,

qablaşdırılması, daşınması, sərgi ərazisinin icarəsi, sərgi stendlərində yerləşdiriləcək

təşviqat materiallarının hazırlanması, sərgi stendlərinin quraşdırılması, dizayn işlərinin

görülməsi, digər təşkilati və maliyyələşdirmə ilə bağlı məsələlərin həll edilməsi üçün

İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən zəruri olan tədbirlər görülmüşdür. Nəticədə,

Azərbaycan Respublikasının Milli Sərgisində nümayiş etdirmək üçün 170 şirkətin 1700

çeşiddə məhsulları dəmir yolu vasitəsi ilə Daşkənd şəhərinə göndərilmiş, Daşkənd

şəhərində sərginin təşkili ilə bağlı zəruri işlər görülmüşdür. Sərgi Özbəkistan Sərgi

Mərkəzinin ərazisində təşkil olunmuş və 4000 kv.m yaxın ərazini əhatə etmişdir. Milli

Sərgi vahid konsepsiya əsasında təşkil edilmiş və aşağıdakı sahələri əhatə etmişdir:

Heydər Əliyev Fondu, ölkənin makroiqtisadi göstəriciləri və biznes mühitini əks etdirən

stend (təqdimat), nəqliyyat, mədəniyyət və turizm, gənclər və idman, səhiyyə, əmək və

əhalinin sosial müdafiəsi, sənaye, maşınqayırma, yanacaq - energetika, alternativ enerji,

ekologiya, müdafiə sənayesi (mülki təyinatlı məhsullar), tikinti sənayesi, yüngül sənaye,

yeyinti sənayesi, rabitə və informasiya texnologiyaları, dəniz daşımaları. Naxçıvan

Muxtar Respublikası sərgidə ayrıca stendlə təmsil olunmuşdur.

Bununla əlaqədar, cari ilin 04-06 noyabr tarixlərində Azərbaycan Respublikasının

iqtisadi inkişaf naziri cənab Ş.Mustafayevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti

Özbəkistan Respublikasına səfər etmişdir. Tədbirdə Özbəkistanın Baş nazirinin

müavini, xarici iqtisadi əlaqələr, investisiyalar və ticarət naziri Elyor Qaniyev,

Özbəkistanın digər yüksəksəviyyəli rəsmi nümayəndələri, Azərbaycan Respublikasının

Özbəkistandakı səfiri və Özbəkistan Respublikasının Azərbaycandakı səfiri,

Özbəkistanda fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndəliklərinin rəhbərləri və iş

adamları iştirak etmişdir. Sərgi çərçivəsində keçirilən görüşlərdə Azərbaycan İxracın və

İnvestisiyaların Təşviqi Fondu “AZPROMO” və Özbəkistanın Xarici İnvestisiyaların

Təşviqi Fondu “Uzİnfoİnvest”, Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti və Özbəkistanın Xarici

43

İnvestisiyaların Təşviqi Fondu “Uzİnfoİnvest”, eləcə də Azərbaycan Respublikası

Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası (ASK) və Özbəkistan

Respublikasının Ticarət və Sənaye Palatası arasında Əməkdaşlıq haqqında Anlaşma

Memorandumları imzalanmışdır.

Ölkə əhəmiyyətli tədbirlər. 12 mart 2010-cu il tarixdə Bakı Biznes Mərkəzində

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı

Dövlət Proqramı”nın 1 illiyinə həsr olunmuş tədbirdə son bir ildə istifadəyə verilmiş

müəssisələrlə yanaşı həmçinin kənd təsərrüfatı və emal sənayesi məhsullarının da

nümayişi həyata keçirilmişdir.

Ərzaq məhsullarının qablaşdırılması və etiketləşdirilməsi üzrə Avropa Birliyinin

tələblərinə dair 11-12 aprel 2010-cu il tarixdə keçirilən seminarda və bu istiqamətdə

ərzaq məhsullarının qablaşdırılması və etiketləşdirilməsi üzrə Avropa Birliyinin

tələblərinə dair sahibkarların məlumatlandırılması aparılmışdır.

12 aprel 2010-cu il tarixdə “Elektron ticarət” sistemi ilə bağlı Gəncə və Yevlax

şəhərində sahibkarların iştirakı ilə keçirilən təqdimat keçirilmiş, “Elektron ticarət”

portalının yaradılması və bu sahədə qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi istiqamətində

aparılmış işlərə dair sahibkarların məlumatlandırılması aparılmışdır.

“Azərbaycanın İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə dəstək Layihəsi” çərçivəsində 27 aprel

2010-cu il tarixdə “Azərbaycanın meyvə və tərəvəz sektorunun ixrac potensialı - ixracın

difersifikasiyası üçün perspektivlər” mövzusunda seminarda yaxından iştirak edilmiş və

Azərbaycanın meyvə və tərəvəz sektorunun ixrac potensialı perspektivləri istiqamətində

hazırlanmış təkliflərə münasibət bildirilmişdir. Bu işin davamı olaraq aparılacaq yeni

araşdırmalara dair tövsiyyələr verilmişdir.

Azərbaycanda kənd təsərrüfatı və qida məhsullarının ixracında sertifikatlaşdırma

üzrə sahibkarların məlumatlandırılması üçün Gəncə şəhərində 9-10 iyun 2010-cu il

tarixlərdə “Azərbaycanda kənd təsərrüfatı və qida məhsullarının ixracında sertifikatlaş-

dırma” mövzusunda tədbir keçirilmişdir.

12 iyun 2010-cu il tarixdə Göyçay rayonunda Aran iqtisadi rayonunun sosial-

iqtisadi inkişafı mənzərəsinə bir daha nəzər yetirilməsi və sahibkarlıq sübyektlərində

mümkün risklər və onların idarə edilməsi məsələsinə baxılması məqsədilə tədbir

44

keçirilmişdir. Tədbirdə sahibkarların geniş şəkildə məlumatlandırılması və onları

maraqlandıran sualların cavablandırılması təmin olunmuşdur.

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi

inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr olunmuş

konfransda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən

verilmiş tapşırıqlardan irəli gələn vəzifələrin icrası ilə bağlı “Regionlarda sahibkarların

maarifləndirilməsi”nə dair 06 iyul 2010-cu il tarixdə Gəncə şəhərində və 14 iyul 2010-

cu il tarixdə Lənkəran şəhərində keçirilmiş tədbirlərdə müvafiq potensial yaxından

öyrənilərək satış bazarlarının genişləndirilməsi imkanları müzakirə edilmişdir.

21 iyul 2010-cu il tarixdə Zaqatala rayonunda “Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunun

sosial-iqtisadi inkişafı”, 20 sentyabr 2010-cu il tarixdə Gəncə şəhərində və 22 sentyabr

2010-cu il tarixdə Şəmkir rayonunda “Gəncə-Qaxax iqtisadi rayonunun sosial iqtisadi

inkişafı: istehsalın modernləşdirilməsi ilə rəqabətqabiliyyətli məhsul istehsalının

artırılması” mövzusunda tədbirlər keçirilmişdir.

03 avqust 2010-cu il tarixdə Şamaxı rayonunda “Azərbaycanın Ümumdünya

Ticarət Təşkilatına (ÜTT) üzvlüyü və özəl sektor” mövzusunda seminar təşkil

edilmişdir.

“Lənkəran iqtisadi rayonunun sosial iqtisadi inkişafı: istehsalın modernləşdirilməsi

ilə rəqabətqabiliyyətli məhsul istehsalının artırılması” mövzusunda 30 sentyabr 2010-cu

il tarixdə Lənkəran şəhərində tədbir reallaşdırılmışdır.

25 dekabr 2010-cu il tarixdə Sabirabad rayonunda “Regionlarda sahibkarlığın

inkişafına dövlət dəstəyi: nailiyyətlər və prioritet istiqamətləri” mövzusunda keçirilən

elmi-praktik konfransda bir çox məsələlərlə üzrə sahibkarların maarifləndirilməsi ilə

yanaşı istehsal edilən məhsullar üçün yeni bazarların tapılmasına köməklik göstərilməsi

istiqamətində görülmüş işlər haqqında məlumatlandırılması aparılmışdır.

Sahibkarlığın məsləhət, informasiya təminatının gücləndirilməsi. Sahibkarların,

o cümlədən sahibkarlığa başlamaq istəyənlərin məlumatlandırılması istiqamətləri

(elektron veb portalın yaradılması, regionlarda sahibkarlarla görüşlərin təşkili, inzibati

prosedurlar haqqında broşuraların dərc edilməsi və sahibkarlara paylanılması)

müəyyənləşdirilmiş və işlər davam etdirilmişdir. Bu istiqamətdə işlərə Azərbaycan

45

Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası cəlb

olunmuşdur. Məlumat kitabçaların çap edilməsi işi davam etdirilmişdir. Belə ki, “ALO-

195-2”, “Azərbaycanda biznesin qeydiyyatına dair hesabat”, “Lisenziyalar və İcazələr”,

“Sahibkarlar əmək münasibətləri sahəsində öz hüquq və vəzifələri barədə ilk növbədə

nələri bilməlidirlər?” və s. bu kimi broşurların çap olunaraq sahibkarlar arasında

paylanılması təmin edilmişdir.

Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması. “Xüsusi iqtisadi zonalar

haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il 14 aprel tarixli, 791-IIIQ nömrəli

Qanunu qüvvəyə minmiş və onun tətbiqi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2009-cu il 3 iyun tarixli, 101 nömrəli Fərmanı imzalanmışdır. Qeyd

olunan Fərmanda ölkədə xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması və fəaliyyəti ilə əlaqədar

dövlət siyasətinin Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən həyata

keçirilməsi müəyyən edilmişdir. Eyni zamanda, qeyd olunan Fərmanın icrasını təmin

etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2009-cu il 16 iyun

tarixli, 138 s nömrəli Sərəncamında İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə mühüm tapşırıqlar

verilmişdir. Qeyd olunan Fərman və Sərəncamlarda verilmiş tapşırıqların icrası

istiqamətində cari ildə də işlər davam etdirilmişdir.

Belə ki, “Xüsusi iqtisadi zonanın rezidentlərinin fəaliyyəti haqqında hesabat-

statistik məlumatların alınması, onların fəaliyyətinə monitorinqin həyata keçirilməsi

Qaydası”, “Operator tərəfindən xüsusi iqtisadi zonanın inkişafı və fəaliyyəti barədə

onun administrasiyasına hesabatların, o cümlədən kənar audit hesabatlarının təqdim

olunma Qaydası”, “Xüsusi iqtisadi zonada fəaliyyət göstərmək üçün hüquqi və fiziki

şəxslərlə operator arasında bağlanan niyyət sazişinin nümunəvi forması”, “Xüsusi

iqtisadi zonanın rezidenti ilə operatoru arasında bağlanan sazişin nümunəvi forması”,

“Xüsusi iqtisadi zonanın administrasiyası ilə operator arasında bağlanan xüsusi iqtisadi

zonada dövlət mülkiyyətində olan torpaq sahəsinin icarə müqaviləsinin nümunəvi

forması” və “Xüsusi iqtisadi zonanın administrasiyası ilə rezident arasında bağlanan

xüsusi iqtisadi zonada dövlət mülkiyyətində olan torpaq sahəsinin icarə müqaviləsinin

nümunəvi forması” ilə bağlı hazırlanmış layihələr aidiyyəti üzrə Azərbaycan

Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi ilə razılaşdırılmış və Azərbaycan Respublikası

46

iqtisadi inkişaf nazirinin 2010-cu il 5 yanvar tarixli, F-01 nömrəli Əmri ilə təsdiq

edilmişdir. Qeyd olunan sənədlər Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi

tərərfindən dövlət qeydiyyatına alınmışdır.

Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış “Xüsusi

iqtisadi zonanın ərazisində ayrıca hüquqi şəxs yaratmadan filiallar, nümayəndəliklər

vasitəsilə təsərrüfat fəaliyyəti ilə məşğul olan rezidentlərin fəaliyyəti barədə balansın

tərtib edilmə Qaydası və forması”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan

Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərar layihəsinə rəy və təkliflər bildirilmiş və

sənəd 2010-cu il 25 yanvar tarixli, 16 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Nazirlər

Kabinetinin qərarı ilə təsdiq edilmişdir.

Bununla yanaşı, “Xüsusi iqtisadi zonalar haqqında” Azərbaycan Respublikası

Qanununun tətbiqi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 3 iyun

tarixli, 101 nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf

Nazirliyi tərəfindən “Xüsusi iqtisadi zonanın operatorunun seçilməsi üzrə müsabiqənin

keçirilməsi qaydaları” hazırlanmış və müvafiq dövlət qurumları ilə razılaşdırılmaqla

aidiyyəti üzrə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir.

Bununla əlaqədar, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu il 20 aprel tarixli

Fərmanı ilə “Xüsusi iqtisadi zonanın operatorunun seçilməsi üzrə müsabiqənin

keçirilməsi qaydaları” təsdiq edilmişdir.

Artıq Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması ilə bağlı zəruri olan

normativ-hüquqi baza formalaşdırılmışdır ki, bu da ölkəmizdə sahibkarlığa dövlət

dəstəyinin yeni mexanizminin tətbiqinə hüquqi zəmin yaradır. Naxçıvan Muxtar

Respublikasında (bütövlükdə və ya ayrıca bir bölgəsində) xüsusi iqtisadi zonanın

yaradılması imkanları araşdırılaraq müvafiq məlumatlar hazırlanmışdır.

Azərbaycanda sənaye şəhərciyinin yaradılması. Sahibkarlığın inkişafı

istiqamətində aparılan əhəmiyyətli işlərdən biri də ölkədə sahibkarlığın inkişafının yeni

təşkilati-iqtisadi modellərinin, o cümlədən sənaye şəhərciklərinin yaradılması

istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdir. Sənaye şəhərciyinin yaradılması ölkənin

iqtisadi inkişafı üzrə prioritet məqsədlərə nail olunmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edən

bir layihədir. Layihə ölkə iqtisadiyyatında regional baxımdan tarazlı inkişafa, istehsal

47

sahibkarlığının, onun innovasiya istiqamətinin inkişafını nəzərdə tutan dövlət

siyasətinin reallaşdırılmasına yönəldilmişdir.

Sənaye şəhərciyinin yaradılması ölkənin sənaye potensialının sistemli şəkildə

reallaşması, ölkə iqtisadiyyatının ixrac qabiliyyətinin artırılması, ətraf rayonlarda

məşğulluğun təmini, investisiyaların cəlb edilməsi, regionların inkişafı kimi öncül

vəzifələrin yerinə yetirilməsi baxımından da xüsusilə əhəmiyyətlidir. Bu barədə tapşırıq

bir sıra mühüm hüquqi sənədlərdə, o cümlədən dövlət proqramlarında öz əksini

tapmışdır.

Azərbaycanda ilk sənaye şəhərciyinin yaradılması vəzifəsi ilk dəfə Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasında sahibkarlığın inkişafına

dövlət himayəsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında" 10 sentyabr 2002-ci il tarixli, 783

nömrəli Fərmanında müəyyən edilmişdir. Regional inkişaf baxımından məsələnin

əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, şəhərciyin yaradılması Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 11 fevral 2004-cü il tarixli, 24 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş

“Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı (2004-

2008-ci illər)”nda Abşeron iqtisadi rayonu üzrə həyata keçiriləcək tədbirlərə daxil

edilmişdir.

Sənaye şəhərciklərinin yaradılması ilə bağlı tədbirlərin davam etdirilməsi

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 avqust 2008-ci il tarixli, 3004 saylı

Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında

əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”nda və

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli, 3043 saylı

Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında

yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”nda da nəzərdə

tutulmuşdur.

Yuxarıda qeyd edilən mühüm sənədlərdə verilmiş tapşırıqların icrası ilə bağlı,

xarici ölkələrin bu sahədəki müsbət təcrübəsinin ölkəmizdə tətbiqi istiqamətində ardıcıl

tədbirlər həyata keçirilmişdir. Nazirliyin mütəxəssisləri digər aidiyyəti təşkilatların

nümayəndələri ilə birlikdə bir sıra ölkələrdə, o cümlədən, Türkiyədə, Polşada, Çində və

48

Cənubi Koreyada bu təşkilati modellərin yaradılması və fəaliyyəti ilə bağlı təcrübə ilə

tanış olmuşlar.

Yaradılması nəzərdə tutulan ilk sənaye şəhərciyi, ayrılmış ərazidə müasir tələblərə

uyğun istehsal infrastrukturu yaradılaraq, ondan sahibkarların əlverişli şərtlərlə

istifadəsinə əsaslanır. Şəhərciyin sənaye sahələri üzrə sektorlara bölünməsi nəzərdə

tutulur ki, bu sektorlar da ölkə iqtisadiyyatının prioritet sahələrini əhatə edəcəkdir.

Bununla yanaşı, Sənaye şəhərciyinin yaradılması istiqamətində beynəlxalq, o

cümlədən Türkiyənin təcrübəsinin öyrənilməsi məqsədilə cari ilin 26 noyabr tarixində

Türkiyənin Azərbaycandakı Səfirliyi ilə birgə görüş keçirilmiş və şəhərciyin modeli və

təcrübəsi istiqamətində müzakirələr aparılmışdır. Türkiyə tərəfindən dəvət edilmiş

ekspertlər tərəfindən bu sahədəki Türkiyə təcrübəsinə dair təqdimatlar keçirilmişdir.

Eyni zamanda, ölkədə sənaye şəhərciyinin yaradılması məsələsi Türk Əməkdaşlıq və

İnkişaf İdarəsi (TİKA) ilə də müzakirə edilmişdir. Həmçinin Koreya Beynəlxalq

Əməkdaşlıq Agentliyi (KOİCA) qarşısında məsələ qaldırılması üçün müraciət

olunmuşdur.

Ölkəmizdə sənaye şəhərciyinin yaradılması üçün verilmiş tapşırıqları nəzərə

alaraq, cari ilin avqust ayında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin

“Azərikimya” İstehsalat Birliyinin “Səthi Aktiv Maddələr” zavodunun ərazisinin

bazasında sənaye şəhərciyinin yaradılması məsələsi Azərbaycan Respublikası Dövlət

Neft Şirkəti və “Azərenerji” ASC-nin rəhbərliyi ilə müzakirə edilmişdir. Bununla

əlaqədar Sumqayıt şəhərində yerləşən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin

“Azərikimya” İstehsalat Birliyinin ərazisindən müvafiq torpaq sahəsinin vahid ərazi

olmaq şərti ilə sənaye şəhərciyinin yaradılması üçün ayrılması ilə bağlı məsələyə

münasibət bildirilməsi üçün Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinə 2010-cü il

4 oktyabr tarixli, 23/01-5/204-5/1047 nömrəli məktubla müraciət edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin 2010-cu il 18 noyabr tarixli, 22/DT-

888 nömrəli məktubu ilə 160 ha sahənin bu məqsədlə ayrılması üzrə müsbət rəyi

alınmışdır. Sənaye şəhərciyi üçün torpaq sahəsinin ayrılması ilə bağlı Azərbaycan

Respublikası Nazirlər Kabinetinin Sərəncam layihəsi hazırlanmışdır.

49

Sahibkarların hüquqlarının müdafiəsinin daha da möhkəmləndirilməsi.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Sahibkarlığın inkişafına mane olan

müdaxilələrin qarşısının alınması haqqında” 28 sentyabr 2002-ci il tarixli 790 nömrəli

Fərmanına əsasən, dövlət orqanları tərəfindən (vergi orqanları istisna olmaqla)

sahibkarlıq subyektlərində aparılan yoxlamalarda iştirak etmək üçün davamlı olaraq

nümayəndələr ayrılmışdır. Belə ki, 2010-cu il ərzində 8764 yoxlama ilə bağlı daxil

olmuş müraciətlərə uyğun olaraq 7787 sahibkarlıq subyektində keçiriləcək

yoxlamalarda iştirak məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin nümayəndəsi ayrılmışdır.

“Sahibkarlıq fəaliyyəti subyektlərinin fəaliyyətinin “Bir pəncərə” prinsipi üzrə

təşkilinin təmin edilməsi tədbirləri haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

2007-ci il 2 oktyabr tarixli 2458 nömrəli Sərəncamına əsasən dövlət qeydiyyatına alınan

sahibkarlıq subyektlərinin Nəzarət Kitabçası ilə təmin olunması prosesinin daha da

təkmilləşdirilməsi məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə Vergilər Nazirliyi arasında

sahibkarlıq subyektlərinin Nəzarət Kitabçası ilə təminatının vergi orqanları vasitəsilə

aparılmasına dair 2008-ci il 17 noyabr tarixli Razılaşma imzalanmışdır. Razılaşmaya

əsasən Vergilər Nazirliyində dövlət qeydiyyatına və vergi uçotuna alınan sahibkarlıq

subyektləri (kommersiya hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar) qeydiyyat şəhadətnamələri

ilə birlikdə ödənişsiz olaraq Nəzarət Kitabçası ilə təmin edilir.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2008-ci il 11 avqust tarixli 180

nömrəli Qərarı ilə həmin tarixdən etibarən sahibkarlıq subyektlərinin Nəzarət Kitabçası

ilə əvəzsiz təmin edilməsi həyata keçirilir. Görülmüş tədbirlərin nəticəsində 2010-cu il

ərzində 38159 sahibkarlıq subyekti Nəzarət Kitabçası ilə əvəzsiz təmin edilmişdir.

Əlavə olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə 600 ədəd

Nəzarət Kitabçası verilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Sahibkarlığın inkişafına mane olan

müdaxilələrin qarşısının alınması haqqında” 28 sentyabr 2002-ci il tarixli, 790 nömrəli

Fərmanının 11-ci bəndinə uyğun olaraq sahibkarlıq subyektlərində yoxlamalarla bağlı

bu Nəzarət Kitabçalarında olan qeydlərin təhlilinin aparılması, habelə sahibkarlarla

operativ əlaqə sisteminin yaradılması, onların fəaliyyətinə mane olan və qanunsuz

müdaxilə edənlər haqqında məlumatı sistemləşdirərək, tədbir görülmək üçün müvafiq

50

orqanlara göndərilməsi və bu barədə mütəmadi olaraq məlumat verilməsi ilə üçün 2009-

cu ilin ikinci yarımilinə dair məlumatlar 19 aprel 2010-cu il tarixli, 23/01-2/27-2/361

nömrəli və 2010-cu ilin birinci yarımilinə dair məlumatlar 21 dekabr 2010-cu il tarixli,

23/01-2/50-2/1291 nömrəli məktubla sistemləşdirilərək Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə təqdim edilmişdir.

Sahibkarlıq fəaliyyətinə maneələr törədilməsi ilə bağlı sahibkarlıq subyektlərindən

daxil olan şikayətlərə mütəmadi olaraq baxılmışdır. O cümlədən 2010-cu il ərzində

daxil olmuş 87 müraciət (19-u sorğu xarakterli, 38-i şikayət xarakterli və 29 təklif

xarakterli) araşdırılaraq, onlara metodiki köməklik göstərilmişdir.

Sahibkarların hüquqlarının müdafiəsi üzrə qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi.

Nazirliyə daxil olan aidiyyəti normativ hüquqi aktların layihələri mütəmadi olaraq

sahibkarların hüquqlarının müdafiəsi baxımından ekspertizadan keçirilmiş və müvafiq

rəy bildirilmişdir.

Dövlət tənzimlənməsinin səmərəliliyinin daha da artırılmasının, icazə sisteminin

və dövlət nəzarəti tədbirlərinin təkmilləşdirilməsinin, bu tədbirlərin həyata

keçirilməsində ahəngdarlığın, sistemliliyin, məlumatların dolğunluğunun və

şəffaflığının təmin edilməsi məqsədilə “Azərbaycan Respublikasında sahibkarlıq

fəaliyyətinin dövlət tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər

haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman layihəsi hazırlanmış və 2010-

cu il 19 fevral tarixli məktubla Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasına

təqdim edilmişdir.

Sahibkarlıq sahəsində yoxlamaların nizama salınması və bilavasitə hüquqlarının

müdafiəsinin təmin edilməsinə şərait yaradılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 13 aprel 2010-cu il tarixli “Sahibkarlıq sahəsində yoxlamaların nizama

salınması və istehlakçıların hüquqlarının qorunmasının təmin edilməsinə dair bəzi

tədbirlər haqqında” Fərmanı imzalanmışdır. Fərmanla bağlı vahid məlumat reyestrinin

formasının və aparılması qaydasının hazırlanması istiqamətində işlər davam

etdirilmişdir.

Sahibkarlıq subyektləri ilə operativ əlaqənin gücləndirilməsi. Ölkəmizdə

sahibkarlığın inkişafına dövlət himayəsinin sistemli şəkildə həyata keçirilməsini

51

gücləndirmək, sahibkarlara dövlət dəstəyi tədbirlərinin səmərəsini yüksəltmək, dövlət-

sahibkar münasibətlərini daha da təkmilləşdirmək, sahibkarlar tərəfindən edilən

müraciətlərin cavablandırılmasında sistemlilik yaratmaq və operativliyə nail olmaq,

bununla da sahibkarlıq subyektlərinin lazımi iqtisadi və hüquqi informasiya ilə

təminatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə iqtisadi inkişaf nazirinin 3 mart 2009-cu il tarixli

F-25 nömrəli Əmri ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Telefon Məlumat Mərkəzi

yaradılmışdır.

Hazırda İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Telefon Məlumat Mərkəzi iqtisadi inkişaf

nazirinin 19 avqust 2009-cu il tarixli F-98 nömrəli Əmri ilə 01 sentyabr 2009-cu il

tarixdən “195-2” prefiks nömrəsi ilə rəsmən fəaliyyət göstərir və ölkənin bütün

regionlarını əhatə edir. 2009-cu ilin 1 sentyabr tarixindən 2011-ci ilin 01 yanvar

tarixinədək Mərkəzə 7374 müraciət daxil olmuş və cavablandırılmışdır. Həmçinin

Telefon Məlumat Mərkəzi tərəfindən 2010-cu il ərzində ümumilikdə 30 sual vərəqəsi və

42 şikayət vərəqəsi tərtib olunmuşdur. Tərtib olunmuş sual vərəqələrinin hamısı Telefon

Məlumat Mərkəzi tərəfindən operativ araşdırılaraq normativ-hüquqi qanunvericiliyə

uyğun olaraq cavablandırılmışdır.

Sahibkarlığın dövlət tənzimlənməsinin həyata keçirilməsi. Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 2 sentyabr tarixli 782 nömrəli Fərmanının icrası

ilə bağlı aşağıdakılar həyata keçirilmişdir:

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 2 sentyabr tarixli 782

nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında bəzi fəaliyyət

növlərinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi haqqında Qaydalar”a uyğun olaraq 2010-

cu il ərzində 5 sahibkarlıq subyektinə əlvan metal, tərkibində qiymətli metallar və daşlar

olan sənaye və istehsalat tullantılarının tədarükü, emalı və satışı fəaliyyətinə İqtisadi

İnkişaf Nazirliyi tərəfindən xüsusi razılıq (lisenziya) verilmişdir;

Ölkədə vahid lisenziya reyestrinin aparılması ilə bağlı lisenziya verən mərkəzi

və yerli icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən 2010-cu il ərzində 3030 verilmiş

lisenziyalara dair məlumatlar vahid lisenziya reyestrinə daxil edilmişdir;

Lisenziya verən dövlət orqanlarına lisenziya blanklarının verilməsi, metodiki

rəhbərliyi və informasiya təminatının həyata keçirilməsi ilə bağlı 41 mərkəzi və yerli

52

icra hakimiyyəti orqanına müraciət etdikləri saya müvafiq olaraq cari il ərzində cəmi

6130 ədəd lisenziya blankı təqdim edilmişdir;

Hesabat dövrü ərzində aidiyyəti dövlət orqanlarına verilməsi məqsədilə 15 min

ədəd lisenziya blankı çap olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1997-ci il 24 iyun tarixli 609 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında idxal-ixrac əməliyyatlarının

tənzimlənməsi Qaydaları”na uyğun olaraq idxal-ixrac əməliyyatları üzrə cari il ərzində

1116 müqavilə qeydiyyata alınmışdır (o cümlədən 1065 müqavilə bu sahədə

qanunvericiliyə edilən dəyişikliklərədək, (14 may 2010) 51 müqavilə isə 6 ay ərzində);

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 12 fevral tarixli 27 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Qrant alınmasına (verilməsinə) dair müqavilələrin

(qərarların) qeydiyyata alınması Qaydaları”na uyğun olaraq 2010-cu ildə İqtisadi

İnkişaf Nazirliyi tərəfindən kommersiya hüquqi şəxslər üzrə 20 qrant müqaviləsi

qeydiyyata alınmışdır.

Sahibkarların kredit resurslarına çıxış imkanlarının genişləndirilməsi.

“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Azərbaycan Respublikasının

Qanununa əsasən Azərbaycan Respublikasında dövlətin pul və valyuta siyasətini həyata

keçirən dövlət qurumu kimi Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı müəyyən

edilmişdir. Sahibkarların kredit resurslarına çıxış imkanlarının genişləndirilməsi

məqsədilə bu sahəyə təsir edə bilən normativ hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, o

cümlədən maliyyə vəsaitlərinə çıxış imkanlarının genişləndirilməsi üzrə beynəlxalq

təcrübənin nəzərə alınması məqsədilə Mərkəzi Bankda aidiyyəti dövlət qurumlarının,

Beynəlxalq Bankın, özəl kredit təşkilatlarının nümayəndələrindən və Beynəlxalq

Maliyyə Korporasiyasının ekspertlərindən ibarət İşçi Qrup yaradılmışdır. Həmin İşçi

Qrupun tərkibinə Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin iki əməkdaşı

daxil edilmişdir. İşçi Qrupun yaradılmasında əsas məqsəd “Özəl Kredit Büroları

haqqında” və “Təminatlı Əqdlər haqqında” Qanun layihələrinin hazırlanmasından

ibarətdir.

“Təminatlı Əqdlər haqqında” Qanun layihəsinin aidiyyəti dövlət orqanlarının

münasibət bildirilməsi üçün təqdim edilmiş variantı üzrə Azərbaycan Respublikası

53

Ədliyyə və Maliyyə Nazirliklərindən, Mərkəzi Bankdan müvafiq rəylər alınaraq,

ümumiləşdirilmiş və Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının nəzərə alınması məqsədilə

təqdim edilmişdir.

Maliyyə vəsaitlərinə daha geniş və ədalətli çıxışın əldə edilməsi, kreditlərin

vaxtında ödənilməsi, hədsiz borc öhdəliklərinin qarşısının alınması, gəlirliyin

artırılması, kreditorlar barədə daha dolğun informasiya əldə olunması və girov

təminatına qoyulan ciddi tələblərin aradan qaldırılması məqsədilə “Özəl Kredit Büroları

haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu layihəsinin müzakirəsində iştirak

olunmuşdur.

Kredit Bürosunun yaradılmasına dair İşçi Qrupunun ayda bir dəfə intervalı ilə

davam edən iclaslarında iştirak edilmiş və təkliflər verilmişdir. İclasda “Özəl Kredit

Büroları haqqında” Qanun layihəsi, anlaşma memorandumunun hazırlanması və

razılaşdırılması, özəl kredit bürosu üçün biznes planının hazırlanması və

razılaşdırılması, kapitalın toplanması, qeydiyyata alınması, tenderin elan edilməsi və

keçirilməsi kimi tədbirlərin müzakirə edilir. Həmçinin iclaslarda beynəlxalq ekspertlərin

iştirakı təmin edilmişdir.

Sahibkarların ictimai tənzimləmə mexanizmlərinin formalaşdırılması. Bununla

əlaqədar qeyd edirik ki, İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikası

Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası arasında sıx əməkdaşlıq

əlaqələri mövcuddur. Bu əlaqələrin daha da genişləndirilməsi və sistemli qurulması

məqsədilə Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və Azərbaycan

Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası arasında

Anlaşma Memorandumu 21 iyun 2010-cu il tarixdə imzalanmışdır. Memorandumda

əsasən sahibkarlarla əlaqədar həm ölkə daxilində, həm də ölkə xaricində təşkil ediləcək

tədbirlərin tərəflərin qarşılıqlı və birgə işi əsasında həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Biznes mühitinin daha düzgün qiymətləndirilməsi və gələcəkdə sahibkarlığın

inkişafına dəstək olacaq tədbirlərin müəyyən edilməsi məqsədilə “Azərbaycanda Biznes

Mühitinin Təkmilləşdirilməsi Layihəsi”nin daxilində sorğuların keçirilməsi təcrübəsinin

nəqli komponenti kimi aparılan tədbirlərdə yaxından iştirak edilmişdir. Belə ki, 2010-cu

ildə ərzində “Vergi ödəyicilərinin Vergilər Nazirliyinin xidmətlərindən məmnuniyyət

54

səviyyəsinin araşdırılması” istiqamətində ikinci sorğunun hazırlanması üçün fəaliyyət

göstərən işçi qrupunun tərkibində yaxından iştirak edilmişdir.

Elmi-tədqiqat işlərinin istehsalata tətbiqi üzrə daxil olan məlumatlara daima

diqqətlə yanaşılır. Belə ki, hesabat dövründə “Elmi Ekoloji Mühəndislik Mərkəzi”

MMC Azərbaycanda silindrik penoşüşə istehsalı ilə məşğul olan zavodun tikintisində

sahibkarlar və işgüzar dairələrlə əməkdaşlıqda maraqlı olması barədə müraciət etmişdir.

Həmçinin “Semilin A” MMC yeni innovasiya xarakterli tikinti materialları istehsalına

başlanıldığı bildirilmişdir. Qeyd olunanlarla bağlı sahibkarların məlumatlandırmasının

aparılması üçün məlumat nazirliyin internet saytında yerləşdirilmişdir. Bakı Dövlət

Universitetinin ərazisində texnoparkın yaradılması və Tətbiqi Riyaziyyat və Fizika

Problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutlarının yeni korpusunun həmin Texnoparkda

yerləşdirilməsi, Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları

Nazirliyinin Azərbaycan Respublikasında Regional İnnovasiya Zonasının yaradılması

layihəsinə baxılması və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının “Billur Elektroniks

Holding” şirkətinin bazasında Gəncə Elm və Texnologiya Parkının yaradılması təklifi

ilə bağlı müraciətləri üzrə beynəlxalq təcrübənin ölkəmizdə müvəffəqiyyətlə tətbiqi

üçün əlavə olaraq araşdırmaların aparılması təklifləri hazırlanmışdır.

Korporativ idarəetmə. 2010-cu ildə korporativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsi

istiqamətində bir sıra tədbirlər keçirilmişdir. Belə ki, “Bakıelektrikşəbəkə” ASC-nin

nizamnaməsinə uyğun olaraq cəmiyyətinin fəaliyyətinin təşkili istiqamətində

“Bakıelektrikşəbəkə” ASC-nin Müşahidə Şurasının iclaslarında qiyabi səsvermənin

Reqlamenti”, “Bakıelektrikşəbəkə” ASC tərəfindən ssudaların, borcların, kreditlərin və

zəmanətlərin alınması və verilməsi siyasətinin əsas istiqamətləri”, “Bakıelektrikşəbəkə”

ASC-nin Müşahidə Şurası və İdarə Heyətinin səlahiyyət müddəti keçmiş üzvlərinin

yeniləri ilə əvəz edilməsi ilə bağlı təkliflər” üzrə layihələr və eləcə də, “Təmiz Şəhər”

ASC-nin fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə “Təmiz Şəhər” ASC-nin Müşahidə

Şurasının iclaslarında qiyabi səsvermənin Reqlamenti”nin layihəsi hazırlanaraq

aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

Bununla yanaşı, Azərbaycan Korporativ İdarəetmə Standartlarının layihəsi

hazırlanaraq ictimai müzakirə məqsədilə 78 maraqlı şəxsə (investisiya şirkətləri, kredit

55

və sığorta təşkilatları, dövlət qurumları, real sektorda fəaliyyət göstərən təsərrüfat

cəmiyyətləri və s.) təqdim edilmişdir. Hal-hazırda “Azərbaycan Korporativ İdarəetmə

Standartları”nın üzərində iş başa çatdırılmışdır.

"İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin təsisçisi olduğu, yaxud səhmlərin saxlanılması və

idarə olunması Nazirliyə həvalə olunmuş “Azərlotereya”, “Azərbaycan İnvestisiya

Şirkəti” və “Təmiz Şəhər” ASC-lərdə korporativ idarəetmənin təşkili vəziyyətinin

öyrənilməsi məqsədilə 2009-cu ilin IV rübü, 2010-cu ilin I, II və III rübləri ərzində

maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti, o cümlədən bu qurumlar tərəfindən dövlət əmlakından və

vəsaitlərindən istifadə vəziyyəti təhlil edilmişdir. Təhlilin nəticələri olaraq hazırlanmış

təkliflər iqtisadi inkişaf nazirinə xidməti məktubla məruzə edilmişdir. Hal-hazırda

iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq dərkənarlarına uyğun olaraq həmin təkliflər üzrə

müvafiq tədbirlər görülməkdədir.

“Azərbaycan üzrə korporativ idarəetmə sahəsində standart və normalara riayət

edilməsi üzrə hesabat”ın (ROSC) hazırlanmasında və təqdimatında iştirak olunmuşdur.

“Dövlətə məxsus müəssisələrdə korporativ idarəetmə təcrübələrinə dair İqtisadi

Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının Qaydaları”nın Azərbaycan dilində tərcümə olunmuş

nüsxələrinin təqdimatı keçirilmişdir. Bununla yanaşı, “Azərbaycan dövlət

müəssisələrində korporativ idarəetmə vəziyyətinə dair hesabat”ın hazırlanması ilə bağlı

zəruri tədbirlər görülmüşdür.

2.2. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun 2010-cu il üzrə fəaliyyəti

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin respublika

iqtisadiyyatının qeyri-neft sektorunun davamlı və dinamik inkişafının təmin olunmasını

nəzərdə tutan fərman və sərəncamlarında, məqsədli dövlət proqramlarında təsbit

olunmuş tapşırıqların icrasını təmin etmək məqsədilə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu

ölkədə, xüsusilə regionlarda sahibkarlığın, o cümlədən kiçik və orta sahibkarlığın

inkişaf etdirilməsi, sahibkarlara güzəştli kreditlərlə maliyyə dəstəyinin verilməsi,

regionların iqtisadi potensialı nəzərə alınmaqla güzəştli kreditlərin daha səmərəli

yerləşdirilməsi, müasir texnologiyalara əsaslanan istehsal və emal sahələrinin inkişafını

stimullaşdıran infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsi, investisiya qoyulması

56

zəruri olan sahələrin təşviq edilməsi, şəffaflığın təmin edilməsi, sahibkarlığın məsləhət,

informasiya təminatının gücləndirilməsi, regionlarda maarifləndirici treyninqlərin təşkil

edilməsi, yüksək keyfiyyətli, idxalı əvəz edən, rəqabətə davamlı ixrac qabiliyyətli

məhsullar istehsalının stimullaşdırılması, biznes sferasında əlaqələrinin gücləndirilməsi

sahəsində fəaliyyətini hər zaman olduğu kimi 2010-cu ildə də davam etdirmişdir.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən investisiya təkliflərinin qəbulu üçün

müxtəlif istiqamətlər üzrə elanların verilməsi güzəştli kredit vəsaitlərinin daha səmərəli

yerləşdirilməsi imkanları genişləndirmiş, nəticədə 2009-cu ilin ikinci yarısından

indiyədək ötən dövr ərzində müasir texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan tutumu 85 min

ton olan 25 müasir soyuducu anbar kompleksinin, tutumu 267 min ton olan 17 taxıl

anbarı kompleksinin, illik istehsal gücü 15.9 min ton quş əti və 60 milyon ədəd

damazlıq yumurta, 16.9 milyon ədəd əmtəəlik yumurta olan 12 quşçuluq təsərrüfatının,

4650 başlıq südlük istiqamətli 4 müasir heyvandarlıq kompleksinin və digər

müəssisələrin yaradılması, yenidən qurulması üzrə investisiya layihələri güzəştli

kreditlər hesabına maliyyələşdirilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Sahibkarlığa Kömək

Milli Fondunun güzəştli kreditləri hesabına inşa edilmiş Salyan rayonundakı tutumu

10.5 min ton olan soyuducu anbar kompleksinin, Biləsuvar rayonunda “Azərsun

Holdinq”ə məxsus illik istehsal gücü 13 min ton olan “Biləsuvar Konserv Zavodu”nun

(29 aprel 2010-cu il tarixində) və Qaradağ rayonunda illik istehsal gücü 42 min kvadrat

metr mərmər olan “Mərmər-Qranit Zavodu”nun (10 avqust 2010-cu il tarixində) açılış

mərasimlərində iştirak etmişdir.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri hesabına 2010-cu il ərzində 1430

sahibkarlıq subyektinə müvəkkil kredit təşkilatları vasitəsilə 115 milyon manat güzəştli

kreditlər verilmişdir. Güzəştli kredit vəsaitlərinin 77.2%-i aqrar sahənin inkişafına, o

cümlədən 57.4%-i kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalına, 19.8 %-i aqrar

sahənin inkişafını stimullaşdıran infrastruktur sahələrinin (soyuducu və taxıl anbarları

komplekslərinin) inkişafına, 20.4 %-i sənaye məhsullarının istehsalı və emalına, 2.4 %-i

turizm infrastrukturunun inkişafına yönəldilmişdir. Bu kreditlər hesabına 5609 yeni iş

57

yerinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdur. Güzəştli kredit vəsaitinin 99.8%-i, yeni

yaradılacaq iş yerlərinin 99.6 %-i respublikanın regionlarının payına düşmüşdür.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 2010-cu il ərzində 46 tədbir keçirilmiş,

bu tədbirlərin 9-u Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən təsdiq olunmuş

məqsədli dövlət proqramlarında təsbit olunmuş tapşırıqların icrasını təmin etmək

məqsədilə güzəştli kreditlərin verilməsində iqtisadiyyatın konkret sahələrinin təşviqinə

(uşaq qidası istehsalı, kiçik və ya orta həcmli üzüm emalı müəssisələrinin, südlük

istiqamətli müasir heyvandarlıq komplekslərinin, müasir standartlara cavab verən ətlik

istiqamətli quşçuluq (o cümlədən damazlıq broyler) təsərrüfatlarının yaradılması və ya

müasir texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması üzrə investisiya layihələrinin,

inzibati rayon və şəhərlərin tarazlı iqtisadi inkişafını təmin etmək məqsədilə

respublikanın 8 iqtisadi rayonu (27 inzibati rayon və şəhər) üzrə sahibkarlıq

subyektlərinin həmin inzibati ərazi üçün prioritet hesab olunan və iqtisadiyyatın

müxtəlif sahələrini əhatə edən investisiya layihələrinin, müasir standartlara cavab verən

kiçik və ya orta həcmli meyvə emalı (üzüm, ərik, şaftalı, gavalı, albalı, gilas, xurma,

alma, armud, tut və s. meyvələrin qurudulması və ya konservləşdirilməsi, o cümlədən

mürəbbə, marinad, cem, jele və s.) müəssisələrinin yaradılması və ya müasir

texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması üzrə investisiya layihələrinin, intensiv

bağçılığın (alma, armud, üzüm, ərik, şaftalı, nar, xirnik, gilas, albalı, gavalı, göyəm,

alça, zeytun, zoğal, eləcə də subtropik və sitrus meyvə bağlarının salınması), tingçiliyin

inkişafı üzrə investisiya layihələrinin güzəştli qaydada maliyyələşdirilməsi və müasir

standartlara cavab verən çörək istehsalı müəssisəsinin yaradılması və ya müasir

texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması məqsədilə təkliflərin qəbulunun elan

edilməsi, təqdim olunmuş təklif zərflərinin açılması və maliyyələşdirilməsi qərara

alınmış investisiya layihələrinin elan olunması) həsr olunmuşdur. Tədbirlərin 37-i isə

“Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi”nə həsr olunmuş, həmin tədbirlərdə

sahibkarlara Fondun vəsaitləri hesabına müvəkkil kredit təşkilatları vasitəsilə

ictimaiyyətin və kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin iştirakı ilə şəffaf

formada güzəştli kreditlər təqdim edilmiş, regionlarda fəaliyyət göstərən 9400 sahibkara

“Güzəştli kreditlərin verilməsi mexanizmi, investisiya layihələrinin hazırlanması və

58

təqdim olunması” mövzusunda maarifləndirici treninqlər keçirilərək iqtisadi biliklər

verilmişdir. Beləliklə, Fond tərəfindən 2009-cu ilin əvvəllərindən başlayaraq keçirilən

“Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi” tədbirləri 2010-cu ilin sonunadək

respublikanın bütün inzibati şəhər və rayonlarını əhatə etmişdir.

2010-cu ildə Kür və Araz çaylarının daşması nəticəsində baş vermiş təbii fəlakətin

təsirinə məruz qalmış rayonlarda fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektləri üçün iyun

ayında Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən Sabirabad rayonunda və Şirvan

şəhərində tədbirlər keçirilmiş, həmin tədbirlər zamanı sahibkarlara 2.5 milyon

manatadək güzəştli kreditlər verilmiş, 600-dən çox sahibkara maarifləndirici treninqlər

keçirilmiş, təbii fəlakətlə bağlı sahibkarların müraciətləri aidiyyəti üzrə araşdırılmış,

güzəştli kredit almış sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyətlərinə baxış keçirilmiş, təbii

fəlakətin təsirlərinin aradan qaldırılması üçün müvafiq işlər aparılmışdır. Ümumilikdə

isə, cari il ərzində təbii fəlakət zonasında keçirilən 4 tədbirdə (Sabirabad, Neftçala,

Zərdab rayonları və Şirvan şəhərində) 1200-dən cox sahibkara maarifləndirici treninqlər

keçirilmiş, 177 sahibkara 12.1 milyon manatadək məbləğdə güzəştli kreditlər

verilmişdir ki, bu kreditlər hesabına 654 yeni iş yerinin açılması nəzərdə tutulmuşdur.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən respublikanın sərhəd və cəbhə

bölgələrində yerləşən rayonlarda fəaliyyət göstərən sahibkarlara hər zaman olduğu kimi

xüsusi diqqət göstərilmiş, 2010-cu il ərzində sərhəd və cəbhə bölgələrində “Regionlarda

sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi”nə dair 18 tədbir keçirilmiş, sərhəd və cəbhə

bölgələrində fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektlərinə məxsus 766 investisiya

layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 44 milyon manat məbləğində güzəştli kreditlər

verilmişdir. Bu kreditlər hesabına sərhəd və cəbhə bölgələrində 2654 yeni iş yerinin

yaradılması nəzərdə tutulmuşdur.

Şəffaflığın təmin edilməsi, sahibkarlığın inkişafına verilən güzəştli kreditlər

haqqında daha geniş məlumat əldə edilməsi məqsədilə 2010-cu ildə Sahibkarlığa

Kömək Milli Fondunun Azərbaycan və ingilis dillərində 2009-cu il üzrə illik hesabatı

dərc olunmuş, beynəlxalq audit şirkəti tərəfindən maliyyə hesabatlarının auditi

keçirilmiş və müsbət qiymətləndirilmişdir. Eyni zamanda, Sahibkarlığa Kömək Milli

Fondunun inzibati binası əsaslı təmir edilərək istifadəyə verilmiş, yeni dizaynda müasir

59

standartlara cavab verən internet saytı hazırlanmış, Fondun maliyyələşdirdiyi mühüm

investisiya layihələri barədə məlumat kitabları və sahibkarlıq subyektlərinin istifadəsi

üçün çoxsaylı bukletlər çap etdirilmişdir. Sahibkarlıq subyektlərindən investisiya

təkliflərinin qəbulu üçün elanların verilməsi, təqdim olunan təklif zərflərinin açılması

və güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsinə dair qərar qəbul olunmuş layihələrin elan

olunması proseslərində kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin iştirakı təmin

edilmiş, bu proseslər hər zaman geniş işıqlandırılmışdır.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu dövlətin iqtisadi siyasətində yaxından iştirak

etməklə qeyri-neft sektoru sahələrinin inkişafı istiqamətində daha yeni layihələrin

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsini davam etdirir. Bu layihələrin reallaşması

sahibkarlığın inkişafına yeni perspektivlər açaraq ölkədə istehsal olunan məhsulların

keyfiyyətinə, istehsal həcminin və çeşidinin artırılmasına, daxili tələbatın maksimum

dərəcədə yerli məhsullar hesabına ödənilməsinə, ixrac imkanlarının xeyli

genişləndirilməsinə öz müsbət təsirini göstərməklə, Azərbaycan iqtisadiyyatının

dinamik inkişafına layiqli töhfəsini verəcəkdir.

“Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlətin dəstəyi” tədbirləri. “Azərbaycan

Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət

Proqramı”na uyğun olaraq, sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi

məqsədilə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 2010-cu il ərzində 46 tədbir

keçirilmiş, tədbirlərin 37-si “Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlətin dəstəyi”nə

həsr olunmuşdur.

Bu tədbirlərdə respublikanın Aran, Gəncə-Qazax, Dağlıq Şirvan, Yuxarı Qarabağ,

Lənkəran, Şəki-Zaqatala, Quba-Xaçmaz və Abşeron iqtisadi rayonlarında fəaliyyət

göstərən sahibkarlıq subyektlərinə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri

hesabına müvəkkil kredit təşkilatları vasitəsilə ictimaiyyətin və kütləvi informasiya

vasitələri nümayəndələrinin iştirakı ilə şəffaf formada güzəştli kreditlər təqdim

edilmiş, həmin tədbirlərdə iştirak etmiş 9400 sahibkara “Güzəştli kreditlərin verilməsi

mexanizmi, investisiya layihələrinin hazırlanması və təqdim olunması” mövzusunda

maarifləndirici treninqlər keçirilmiş, onlara biznes sahəsində fəaliyyətlə bağlı iqtisadi

biliklər verilmişdir. Eyni zamanda, keçirilmiş tədbirlərdə yerli icra hakimiyyətlərinin

60

nümayəndələri və sahibkarlıq subyektləri ilə onların təmsil olunduqları rayonların

inkişaf perspektivləri, təbii ehtiyatları və mövcud iqtisadi potensialı nəzərə alınmaqla,

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi zəruri olan sahələrin müəyyənləşdirilməsi

istiqamətində geniş müzakirələr aparılmışdır.

s/s Tədbirlərin keçirildiyi

tarix Tədbirlərin keçirildiyi yer

İştirakçıların

sayı (nəfər)

1 12 fevral 2010-cu il Bərdə şəhəri (Aran iqtisadi rayonu) 350

2 24 fevral 2010cu il Şəmkir şəhəri (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 400

3 10 mart 2010-cu il Biləsuvar şəhəri (Aran iqtisadi rayonu) 250

4 18 mart 2010-cu il Şamaxı rayonu (Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu) 280

5 09 aprel 2010-cu il Beyləqan rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 400

6 23 aprel 2010-cu il Ağstafa rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 380

7 07 may 2010-cu il Xocavənd rayonu (Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu) 150

8 21 may 2010-cu il Tərtər rayonu ( Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu) 350

9 27 may 2010-cu il Samux rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 240

10 11 iyun 2010-cu il Daşkəsən rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 300

11 18 iyun 2010-cu il Sabirabad rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 350

12 30 iyun 2010-cu il Şirvan şəhəri (Aran iqtisadi rayonu) 250

13 16 iyul 2010-cu il Ağdaş rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 350

14 30 iyul 2010-cu il Masallı rayonu (Lənkəran iqtisadi rayonu) 200

15 06 avqust 2010-cu il Balakən rayonu (Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu) 140

16 13 avqust 2010-cu il Yardımlı rayonu (Lənkəran iqtisadi rayonu) 100

17 20 avqust 2010-cu il Gədəbəy rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 200

18 27 avqust 2010-cu il Qusar rayonu (Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu) 280

19 03 sentyabr 2010-cu il Oğuz rayonu (Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu) 260

20 17 sentyabr 2010-cu il Göygöl rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 340

21 24 sentyabr 2010-cu il Astara rayonu (Lənkəran iqtisadi rayonu) 300

22 01 oktyabr 2010-cu il Qax rayonu (Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu) 320

23 08 oktyabr 2010-cu il Qazax rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 240

24 15 oktyabr 2010-cu il Goranboy rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 180

25 22 oktyabr 2010-cu il Zərdab rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 250

26 29 oktyabr 2010-cu il Neftçala rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 350

27 05 noyabr 2010-cu il Şabran rayonu (Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu) 270

28 12 noyabr 2010-cu il Lerik rayonu (Lənkəran iqtisadi rayonu) 300

29 19 noyabr 2010-cu il Naftalan rayonu (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu) 150

30 26 noyabr 2010-cu il Kürdəmir rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 300

31 03 dekabr 2010-cu il Ucar rayonu (Aran iqtisadi rayonu) 150

32 10 dekabr 2010-cu il Mingəçevir şəhəri (Aran iqtisadi rayonu) 140

33 14 dekabr 2010-cu il Siyəzən rayonu (Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu) 200

61

34 17 dekabr 2010-cu il Qobustan rayonu (Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu) 250

35 21 dekabr 2010-cu il Xızı rayonu (Abşeron iqtisadi rayonu) 60

36 24 dekabr 2010-cu il Sumqayıt şəhəri (Abşeron iqtisadi rayonu) 220

37 28 dekabr 2010-cu il Abşeron rayonu (Abşeron iqtisadi rayonu) 150

YEKUN 9400

2010-cu il ərzində respublikanın şəhər və rayonlarında keçrilmiş

“Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi” tədbirlərində

iştirak etmiş sahibkarlıq subyektlərinin sayı

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 2009-cu ilin əvvəllərindən

başlayaraq keçirilən “Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi”

tədbirlərinin 2010-cu ilin sonunadək respublikanın bütün şəhər və rayonlarını əhatə

etməsi təmin edilmişdir.

Güzəştli kredtlərin verilməsində konkret istiqamətlərin təşviqi tədbirləri.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən təsdiq olunmuş məqsədli dövlət

proqramlarında təsbit olunmuş tapşırıqların icrasını təmin etmək məqsədilə Sahibkarlığa

Kömək Milli Fondu tərəfindən iqtisadiyyatın konkret sahələri üzrə investisiya

layihələrinin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi məqsədilə sahibkarlıq

62

subyektlərindən təkliflərin qəbulu üçün elanların verilməsi nəticəsində güzəştli kredit

vəsaitlərinin daha səmərəli yerləşdirilməsi imkanları genişlənmiş, iqtisadiyyatın qeyri-

neft sektoru sahələrinin davamlı inkişafı üçün önəmli olan investisiya layihələrinin

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsinin təşviq olunması istiqamətində müvafiq tədbirlər

həyata keçirilmişdir.

Məqsədli dövlət proqramlarına uyğun olaraq iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun

davamlı və dinamik inkişafı üçün önəmli olan sahələr üzrə investisiya layihələrinin

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsinin təşviq olunması istiqamətində 2009-cu ilin

ikinci yarısından başlanılan işlər 2010-cu ildə də davam etdirilmiş, bu məqsədlə ötən

dövr ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən sahibkarlıq subyektlərindən

təkliflərin qəbulu üçün kütləvi informasiya vasitələrində aşağıdakı elanlar verilmiş, eyni

zamanda sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya təkliflərinə baxılaraq,

iqtisadi cəhətdən düzgün əsaslandırılmış və daha səmərəli olan investisiya layihələrinin

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərarlar qəbul olunmuşdur:

İqtisadiyyatın sahələri və iqtisadi rayonlar üzrə meyvə-tərəvəz və digər ərzaq

məhsullarının tədarükü, saxlanılması və satışı üzrə beynəlxalq standartlara cavab verən

texnologiya əsasında soyuducu anbar kompleksinin yaradılması üçün investisiya

layihələrinin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi məqsədilə (12 iyun 2009-cu il

tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya

layihələrinin 25-nin (tutumu 85 min ton olan 25 soyuducu anbarın) güzəştli şərtlərlə

maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur;

İqtisadiyyatın sahələri və iqtisadi rayonlar üzrə müasir standartlara cavab verən

taxıl məhsullarının təmizlənməsi və saxlanılması üçün anbar komplekslərinin

yaradılması üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi məqsədilə (17 iyul 2009-

cu il tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya

layihələrinin 17-nin (tutumu 267 min ton olan 17 taxıl anbarının) güzəştli şərtlərlə

maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur;

Südlük istiqamətli cins iribuynuzlu heyvandarlıq komplekslərinin (ailə fermer

təsərrüfatlarının) yaradılması üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi

məqsədilə (02 fevral 2010-cu il tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim

63

etdikləri investisiya layihələrinin 4-nün (4650 başlıq 4 heyvandarlıq kompleksinin)

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur;

Müasir standartlara cavab verən kiçik və ya orta həcmli üzüm emalı

müəssisələrinin yaradılması üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi

məqsədilə (02 fevral 2010-cu il tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim

etdikləri investisiya layihələrinin 4-nün (illik istehsal gücü 3 milyon litr spirtli içkilər

olan 4 müəssisənin) güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul

olunmuşdur;

Uşaq qidası istehsalının təşkil olunması üzrə investisiya layihələrinin

maliyyələşdirilməsi məqsədilə (02 fevral 2010-cu il tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq

subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya layihələrinin 1-nin (illik istehsal gücü 2 min

ton uşaq qidası olan müəsisənin) güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərar

qəbul olunmuşdur;

Müasir standartlara cavab verən ətlik istiqamətli quşçuluq, (o cümlədən damazlıq

broyler) təsərrüfatlarının yaradılması və ya müasir texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən

qurulması üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi məqsədilə (15 aprel 2010-

cu il tarixdə) elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya

layihələrinin 12-nin (illik istehsal gücü 15.9 min ton quş əti, 60 milyon ədəd damazlıq

yumurta və 16.9 milyon ədəd əmtəəlik yumurta olan 12 quşçuluq təsərrüfatının)

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur;

Regionların, o cümlədən inzibati rayon və şəhərlərin tarazlı iqtisadi inkişafının

(respublikanın 27 inzibati rayon və şəhəri üzrə konkret sahələrdə) təmin edilməsinə

xidmət edəcək investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi məqsədilə (15 aprel 2010-

cu il tarixdə) elan verilmişdir və sahibkarlıq subyektlərinin müraciətləri əsasında

müvəkkil kredit təşkilatlarının müsbət qərar qəbul etdiyi müvafiq investisiya layihələri

qanunvericiliyə uyğun olaraq maliyyələşdirilmişdir;

Müasir standartlara cavab verən kiçik və ya orta həcmli meyvə emalı (üzüm, ərik,

şaftalı, gavalı, alça, albalı, gilas, xurma, alma, armud, tut və s. meyvələrin qurudulması

və ya konservləşdirilməsi, o cümlədən mürəbbə, marinad, cem, jele və s.)

müəssisələrinin yaradılması və ya müasir texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması

64

üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi məqsədilə (20 iyul 2010-cu il tarixdə)

elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri 4 investisiya layihəsinin (illik

istehsal gücü 1,2 min ton quru meyvə, 2.6 min ton mürəbbə və cem olan 4 müəssisənin)

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur;

İntensiv bağçılığın (alma, armud, üzüm, ərik, şaftalı, nar, xirnik, gilas, albalı,

gavalı, göyəm, alça, zeytun, zoğal, subtropik və sitrus meyvə bağlarının salınması), o

cümlədən tingçiliyin inkişafı üzrə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi

məqsədilə 21 sentyabr 2010-cu il tarixdə elan verilmiş, sahibkarlıq subyektlərinin

təqdim etdikləri 6 investisiya layihəsinin (illik istehsalı gücü 318 min ting və 4.2 min

ton müxtəlif meyvə olan 6 müəssisənin) güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi barədə

qərar qəbul olunmuşdur;

Müasir standartlara cavab verən çörək istehsalı müəssisələrinin yaradılması və ya

müasir texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması üzrə elanlar verilmişdir. Həmin

elanlar üzrə sahibkarlıq subyektlərinin təqdim etdikləri investisiya təkliflərinə baxılaraq,

iqtisadi cəhətdən düzgün əsaslandırılmış və daha səmərəli olan layihələr 2010-cu ildə

güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilmişdir (müasir standartlara cavab verən çörək istehsalı

müəssisələri istisna olmaqla; bu layihələr 2011-ci ildə maliyyələşdiriləcəkdir).

Bu müəssisələrin fəaliyyətə başlaması nəticəsində gələcəkdə minlərlə yeni iş

yerlərinin açılması, yeni texnologiyalara əsaslanan və müasir standartlara uyğun istehsal

prosesinin yaradılması, idxalı əvəz edən, rəqabətə davamlı ixrac yönümlü məhsulların

istehsalı, istehsal və emal sahələrinin inkişafını simullaşdıran infrastruktur sahələrinin

yaradılması, xüsusilə respublikanın regionlarını əhatə etməsi biznes sferasının dinamik

inkişafına və daxili bazarda rəqabətin artırılmasına müsbət təsirini göstərəcək,

sahibkarlıq subyektlərinin yeni bazarlara daxil olmaq istəyini stimullaşdıracaqdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarında, məqsədli

dövlət proqramlarında iqtisadiyyatın bu və ya digər sahəsinin inkişafı ilə bağlı konkret

layihələrin güzəştli kredit vəsaitləri hesabına maliyyələşdirilməsi məqsədilə

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən sahibkarlıq subyektləri arasında davamlı

olaraq stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi davam etdirilir və gələcəkdə müasir

texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan, ölkə iqtisadiyyatının inkişafına təkan verəcək daha

65

perspektivli layihələrin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi üzrə müvafiq tədbirlər

həyata keçiriləcəkdir.

Respublikanın ayrı-ayrı rayon və şəhərləri üzrə iqtisadi potensialın

reallaşdırılması istiqamətində aparılmış təhlillər və konkret sahələrin təşviqi

tədbirləri. 2010-cu ildə “Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi”

tədbirlərində sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi və maarifləndirici treninqlərin

keçirilməsi ilə yanaşı, yerli icra hakimiyyətlərinin nümayəndələri və sahibkarlıq

subyektləri ilə onların təmsil olunduqları rayonların inkişaf perspektivləri, təbii

ehtiyatları və mövcud iqtisadi potensialı nəzərə alınmaqla, güzəştli şərtlərlə

maliyyələşdirilməsi zəruri olan sahələrin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində geniş

müzakirələr aparılmış və bu müzakirələrin məntiqi nəticəsi olaraq Sahibkarlığa Kömək

Milli Fondu tərəfindən respublikanın 21 rayon və şəhəri üzrə, o cümlədən:

2010-cu il avqustun 20-də Gədəbəy rayonu üzrə:

- kartof saxlanılması üçün ümumi tutumu 5-10 min ton olan soyuducu anbar

kompleksinin tikilməsi;

- respublikada su istehsalının müasir standartlara uyğunlaşdırılması, idxaldan

asılılığının aradan qaldırılması, ixrac yönümlü daha keyfiyyətli mineral və təbii su

istehsalı məqsədilə mineral suyu birbaşa mənbəyindən qablaşdırmaqla illik istehsal

gücü 400 min ton olan su (təbii, mineral, şirinləşdirilmiş mineral və qazlı su) istehsalı

zavodunun tikilməsi;

- illik istehsal gücü minimum 1000 ton olan ət və 10 min ton olan süd emalı

müəssisələrinin yaradılması;

- kiçik və ya orta həcmli kartof emalı (kartof unu, çipsi və s. məhsulların istehsalı)

müəssisəsinin yaradılması;

- illik istehsal gücü 15-20 min ton olan müasir çörək istehsalı müəssisəsinin

yaradılması;

- müasir standartlara cavab verən illik istehsal gücü 1000 ton olan kiçik və ya orta

həcmli meyvə (o cümlədən cır meşə meyvələri) emalı (meyvələrin qurudulması)

müəssisələrinin yaradılması;

66

- arıçılığın inkişaf etdirilməsi (o cümlədən, balın sənaye üsulu ilə emalı və

qablaşdırılması).

2010-cu il avqustun 27-də Qusar rayonu üzrə:

- meyvə, tərəvəz və digər ərzaq məhsullarının saxlanılması üçün tutumu 10 min

tonadək olan soyuducu anbar komplekslərinin yaradılması;

- mineral suların qablaşdırılması üçün istehsal müəssisəsinin yaradılması;

- intensiv bağçılıq, tingçilik, tərəvəzçilik (kartof və soğan) o cümlədən, istixana

şəraitində tərəvəz məhsullarının yetişdirilməsi;

- illik istehsal gücü 10-12 min ton olan müasir tələblərə cavab verən çörək istehsalı

müəssisəsinin yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən kiçik və ya orta həcmli meyvə (o cümlədən cır meşə

meyvələri) emalı (meyvələrin qurudulması) müəssisələrinin yaradılması;

- ət, süd və tərəvəz emalı müəssisələrinin yaradılması;

- intensiv südlük istiqamətli heyvandarlıq kompleksinin yaradılması;

- turizmin inkişafının dəstəklənməsi;

- qədim xalq sənətkarlığının, o cümlədən xalçaçılığın inkişafının dəstəklənməsi.

2010-cu il sentyabrın 3-də Oğuz rayonu üzrə:

- meyvə və tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün tutumu 2 min tonadək olan

soyuducu anbar kompleksinin yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən təbii suların qablaşdırılması müəssisəsinin

yaradılması

2010-cu il sentyabrın 17-də Göygöl rayonu üzrə:

- müasir tələblərə cavab verən kiçik və ya orta həcmli süd emalı müəssisəsinin

yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən kiçik və ya orta həcmli meyvə (o cümlədən cır meşə

meyvələri) emalı (meyvələrin qurudulması) müəssisələrinin yaradılması.

2010-cu il sentyabrın 24-də Astara rayonu üzrə:

- intensiv sitrus və subtropik meyvəçilik və həmin məhsullarının saxlanılması üçün

soyuducu anbar komplekslərinin yaradılması;

- çayçılığın və kartofçuluğun inkişafının dəstəklənməsi.

67

2010-cu il oktyabrın 1-də Qax rayonu üzrə:

- meyvə və tərəvəz məhsullarının (o cümlədən meşə meyvələrinin və

giləmeyvələrinin) emalı müəssisəsinin yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən mineral suların qablaşdırılması müəssisəsinin

yaradılması və ya yeni texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması.

2010-cu il oktyabrın 8-də Qazax rayonu üzrə:

- intensiv bağçılıq və əkinçilik təsərrüfatlarının yaradılması;

- meyvə (üzüm və digər meyvələr, o cümlədən meşə meyvələri və giləmeyvələr)

və tərəvəz məhsullarının emalı müəssisəsinin yaradılması.

2010-cu il oktyabrın 15-də Goranboy rayonu üzrə:

- intensiv bağçılıq, faraş tərəvəz məhsullarının istixana şəraitində yetişdirilməsi,

meyvə və tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün soyuducu anbar komplekslərinin

yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən ətlik istiqamətli broyler təsərrüfatlarının yaradılması.

2010-cu il oktyabrın 22-də Zərdab rayonu üzrə:

- intensiv heyvandarlığın (o cümlədən camışçılıq), eləcə də ətlik istiqamətli

quşçuluğun və bağçılığın (nar, heyva, xirnik və s.) inkişafı;

- müasir tələblərə cavab verən kiçik və ya orta həcmli süd emalı və un məmulatları

istehsalı müəssisələrinin yaradılması.

2010-cu il oktyabrın 29-da Neftçala rayonu üzrə:

- camışçılığın, balıqçılığın və zeytunçuluğun inkişafı;

- müasir tələblərə cavab verən ətlik istiqamətli quşçuluq və damazlıq broyler

təsərrüfatlarının yaradılması və ya müasir texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən

qurulması.

2010-cu il noyabrın 5-də Şabran rayonu üzrə:

- intensiv bağçılığın inkişafı, meyvə və tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün

müasir soyuducu anbar komplekslərinin yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən müalicəvi sanatoriya- kurort komplekslərinin

yaradılması.

2010-cu il noyabrın 12-də Lerik rayonu üzrə:

68

- kartofçuluğun və arıçılığın (arı məhsullarının sənaye üsulu ilə emalı və

qablaşdırılması) inkişafı;

- müasir tələblərə cavab verən süfrə suları istehsalı müəssisələrinin yaradılması.

2010-cu il noyabrın 19-da Naftalan şəhəri üzrə:

- istixana şəraitində faraş tərəvəz məhsulları istehsalı sahəsinin yaradılması;

- beynəlxalq tələblərə cavab verən müalicəvi sanatoriya-kurort müəssisələrinin

yaradılması.

2010-cu il noyabrın 26-da Kürdəmir rayonu üzrə:

- intensiv heyvandarlığın, ətlik istiqamətli quşçuluğun və bağçılığın (nar, heyva,

üzüm və s.) inkişafı;

- meyvə və tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün müasir tələblərə cavab verən

soyuducu anbar kompleksinin yaradılması.

2010-cu il dekabrın 3-də Ucar rayonu üzrə:

- intensiv heyvandarlığın (o cümlədən camışçılıq), ətlik istiqamətli quşçuluğun və

bağçılığın (nar, heyva, xirnik və s.) inkişafı;

- meyvə və tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün müasir tələblərə cavab verən

soyuducu anbar kompleksinin yaradılması.

2010-cu il dekabrın 10-da Mingəçevir şəhəri üzrə:

- müasir tələblərə cavab verən ətlik istiqamətli broyler təsərrüfatının və isixana

şəraitində faraş tərəvəz istehsalı sahəsinin yaradılması;

- müasir tələblərə cavab verən toxuculuq və tikiş sənayesi üzrə istehsal

sahələrinin yaradılması və ya yeni texnologiyanın tətbiqi ilə yenidən qurulması.

2010-cu il dekabrın 14-də Siyəzən rayonu üzrə:

- intensiv baxçılığın və tərəvəzçiliyin (o cümlədən istixana şəraitində faraş

tərəvəz istehsalı) inkişafı;

- ətlik istiqamətli quşçuluq təsərrüfatlarının bazasında müasir tələblərə cavab

verən dərin emal (o cümlədən tullantılardan bioqaz alınması) sahələrinin

yaradılması

2010-cu il dekabrın 17-də Qobustan rayonu üzrə:

- müasir tələblərə cavab verən broyler fabrikinin tikilməsi;

69

- müasir tələblərə cavab verən kiçik həcmli süd emalı müəssisələrinin yaradılması

2010-cu il dekabrın 21-də Xızı rayonu üzrə:

- intensiv heyvandarlıq və arıçılıq (arı məhsullarının sənaye üsulu ilə emalı və

qablaşdırılması) təsərrüfatlarının inkişafı;

- süfrə sularının birbaşa mənbəyindən qablaşdırılması məqsədilə müasir tələblərə

cavab verən su istehsalı və quşçuluq təsərrüfatlarının bazasında dəri emalı (o cümlədən

tullantılardan yem və bioqaz alınması) sahələrinin yaradılması.

2010-cu il dekabrın 24-də Sumqayıt şəhəri üzrə:

- müasir tələblərə cavab verən yüngül sənaye sahələrinin yaradılması və ya yeni

texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması;

- müasir tələblərə cavab verən çörək istehsalı müəssisəsinin yaradılması və ya yeni

texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması, istixana (istixana şəraitində faraş tərəvəz

istehsalı) və broyler (ətlik istiqamətli quşçuluq) təsərrüfatlarının yaradılması.

2010-cu il dekabrın 28-də Abşeron rayonu üzrə:

- intensiv zeytunçuluq və müasir istixana (istixana şəraitində faraş tərəvəz

istehsalı) təsərrüfatlarının inkişafı;

- müasir tələblərə cavab verən quşçuluq təsərrüfatlarının yaradılması və ya yeni

texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması və quşçuluq təsərrüfatlarının bazasında

dərin emal sahələrinin (o cümlədən tullantılardan yem və bioqaz alınması) yaradılması;

- özəl aqroservis müəssisəsinin yaradılması

sahəsində investisiya layihələrinin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi məqsədilə

sahibkarlıq subyektlərindən investisiya təkliflərinin qəbulu üçün kütləvi informasiya

vasitələrində lokal xarakterli elanlar verilmişdir. Nəticədə, regionlarda sahibkarlıq

fəaliyyəti ilə, məşğul olanların iqtisadi aktivliyi əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Verilən

elanların məntiqi nəticəsi olaraq Gədəbəy rayonunda kartof saxlanması üçün ümumi

tutumu 10 min ton olan soyuducu anbar kompleksinin yaradılması, gündəlik 10 ton süd

və 10 ton kartof emalı sahəsinin inkişafına, illik istehsal gücü 12.8 milyon litr olan qazlı

və qazsız mineral su və müasir tələblərə cavab verən limonad istehsalını nəzərdə tutan

investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsinə Fond tərəfindən 4.7 milyon manat

70

güzəştli kreditlər verilmişdir. Həyata keçiriləcək layihələr hesabına onlarla Gədəbəy

sakini işlə təmin olunacaqdır.

Lokal xarakterli elanlar üzrə sahibkarlıq subyektləri tərəfindən təqdim olunacaq

investisiya layihələrin maliyyələşdirilməsi prosesi 2011-ci ildə də davam etdiriləcəkdir.

Müvəkkil kredit təşkilatları ilə əməkdaşlıq. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun

güzəştli kreditlərinin sahibkarlıq subyektlərinə çatdırılması şəbəkəsini genişləndirmək

məqsədi ilə 2010-cu ildə Müşahidə Şurasının 15 dekabr 2010-cu il tarixli qərarı ilə

(Protokol № 6) müvəkkil kredit təşkilatları sırasına daha bir kredit təşkilatı – “Azər-

Türk Bank” ASC əlavə olunmuşdur. Hazırda Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu güzəştli

kreditlərin sahibkarlıq subyektlərinə çatdırılması üçün 371 müvəkkil kredit təşkilatı, o

cümlədən 32 bank, 1 bank olmayan kredit təşkilatı, 4 kredit ittifaqı ilə əməkdaşlıq edir.

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının təqdim etdiyi maliyyə-statistik

göstəricilər əsasında mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq hər maliyyə ilinin əvvəlində

Fondun vəsaitləri üzrə müvəkkil kredit təşkilatlarına limitlər müəyyən edilir və

müvəkkil kredit təşkilatları onlara ayrılmış limit həddində sahibkarlıq subyektlərinə

güzəştli kreditlərin verilməsini həyata keçirirlər.

Fondla əməkdaşlıq, müvəkkil kredit təşkilatlarının da inkişafına əlavə stimul verə

bilmişdir. Hazırda müvəkkil kredit təşkilatlarının filial şəbəkələri ilə birlikdə sayı 601-ə

(filialların sayı 564-ə) çatmışdır. Bunlardan 306-sı (filialların sayı 274) Bakı şəhərində,

295-i (filialların sayı 290) regionlarda fəaliyyət göstərir. Müvəkkil kredit təşkilatlarının

filialları vasitəsilə sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyət göstərdikləri ərazidə güzəştli

kreditlərə çıxış imkanlarının əldə edilməsi onların işini xeyli asanlaşdırmışdır.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə

yetirmədiyi üçün 31.07.2008-ci il tarixdən “Birlikbank” ASC-yə və 31.12.2009-cu il

tarixindən “Debut” KB ASC-yə güzəştli kreditlərin verilməsi üçün vəsait ayrılması

dayandırılmışdır.

08.11.2010-cu il tarixində Azərbaycan Respublikasının Baş Prokuroru yanında

Korrupsiyaya qarşı mübarizə idarəsi tərəfindən “Birlikbank” ASC barəsində cinayət işi

açılmışdır. Hal-hazırda Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən “Debut” KB ASC

1 Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının İdarə Heyatənin 30 sentyabr 2010-cu il tarixli (Protokol № 27) qərarı ilə “

Debüt” Komersiya Bankı ASC-yə bank əməliyyatlarının aparılması üçün verilmiş lisenziya ləğv edilmişdir.

71

və “Birlikbank” ASC-nin götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsi üçün

qanunvericiliyə uyğun tədbirlər görülür.

Müvəkkil kredit təşkilatlarının filial şəbəkəsinin respublikanın iqtisadi

regionları üzrə bölgüsü

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu güzəştli kreditlərin sahibkarlıq subyektlərinə

çatdırılması şəbəkəsini genişləndirmək və sadələşdirmək məqsədi ilə 2011-ci ildə də

mövcud müvəkkil kredit təşkilatları ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirməyi və yeni kredit

təşkilatları cəlb etməyi davam etdirəcəkdir.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri hesabına sahibkarlığın

inkişafına verilmiş güzəştli kreditlər. Güzəştli kreditlərin maliyyə mənbələri.

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında Azərbaycan

Respublikası Qanunu”nun tətbiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 21 dekabr 2009-ci il tarixli 187 nömrəli Fərmanının 2.12.3.1.1-ci bəndinə

əsasən Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna sahibkarlığın

inkişafı ilə bağlı xərclər üçün dövlət büdcəsindən 44000 min manat vəsaitin ayrılması

nəzərdə tutulmuşdur. Həmin vəsaitin 35000 min manatı cari ilin I yarımillində (10000

min manat fevral ayında, 15000 min manat mart ayında, 10000 min manatı iyun

ayında), 9000 min manatı isə cari ilin II yarımillində (8627,5 min manatı avqust ayında,

72

372,5 min manatı oktyabr ayında) Fondun müvafiq xəzinə hesabına köçürülmüş və bu

vəsait “Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitinin

istifadəsi Qaydaları”na uyğun olaraq müvəkkil kredit təşkilatlarının sifarişi əsasında

respublikanın müxtəlif regionlarında yerləşən sahibkarlıq subyektlərinin investisiya

layihələrinin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsinə istifadə olunmuşdur.

2010-cu il ərzində Fondun xəzinə hesabına 75475.4 min manat vəsait

qaytarılmışdır. “Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun

vəsaitinin istifadəsi Qaydaları”nın 1.7-ci bəndinə əsasən qaytarılan kredit vəsaitləri və

digər daxilolmaların 71000 min manatı sahibkarlıq subyektlərinin investisiya

layihələrinin güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilməsi məqsədilə istifadə olunmuşdur.

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin maliyyə mənbələri

(min manatla)

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunda beynəlxalq standartlara uyğun mühasibat

uçotu aparılır, maliyyə resurslarının hərəkətinin sənədləşdirilməsi və nəzarəti müntəzəm

olaraq həyata keçirilir. Güzəştli kreditlərin uçot və nəzarətini həyata keçirən proqram

təminatının “Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun

vəsaitlərinin istifadəsi Qaydaları”nı tam əhatə etməsi, eləcə də informasiya

təhlükəsizliyinin yetərincə təmin olunması məqsədilə 2010-cu ildə müasir standartlara

cavab verən “Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitlərinin dövriyyəsinə nəzarət

Proqramı” adlı lisenziyalaşdırılmış baza əsasında proqram təminatı hazırlanmışdır. Bu

məqsədlə keçirilmiş kotirovka sorğusunun qalibi “İPASOFT” MMC ilə 07 iyun 2010-

73

cu il tarixində satınalma müqaviləsi bağlanmışdır. Yeni hazırlanmış proqramın baza

hissəsi SQL serverdə yerləşdirilmiş, eyni zamanda 30 istifadəçi üçün “SQL CAL 2008

ENG OLP A Gov Device Client Access” lisenziyası alınmışdır. 24 dekabr 2010-cu il

tarixdə proqram təminatının hazırlanması başa çatdırılaraq istifadəyə verilmişdir.

2010-cu ildə həmçinin, “Baker Tilly Azerbaijan LLC” beynəlxalq audit şirkəti

tərəfindən Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun 2009-cu il üzrə maliyyə hesabatlarının

auditi keçirilmiş və müsbət qiymətləndirilmişdir.

Eyni zamanda, 2010-cu il ərzində Fondun yeni dizaynda internet saytı hazırlanmış,

Azərbaycan və ingilis dillərində “Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli

Fondunun 2009-cu il üzrə illik hesabatı” (300 ədəd), Fondun maliyyələşdirdiyi ən

mühüm investisiya layihələri barədə məlumat kitabı (45 ədəd), sahibkarların istifadəsi

üçün bukletlər (1000 ədəd) çap etdirilmişdir.

Güzəştli kredit əldə etmək məqsədilə edilmiş müraciətlər. 2010-cu il ərzində

sahibkarlıq subyektlərinə güzəştli kredit verilməsi məqsədilə müvəkkil kredit

təşkilatları tərəfindən Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna təqdim edilmiş 1600

müraciətə (investisiya layihəsinə) baxılmış və 1471, o cümlədən respublikanın iqtisadi

rayonları üzrə 1463 müraciətin (investisiya layihəsinin) maliyyələşdirilməsi qərara

alınmışdır.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilməsi

qərara alınmış investisiya layihələri sayının iqtisadi rayonlar üzrə bölgüsü

Maliyyələşdirilməsi qərara alınmış investisiya layihələri sayının 99.5%-i

respublikanın regionlarında fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektlərinə aid olmuşdur.

74

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

maliyyələşdirilməsi qərara alınmış layihələr üzrə investisiya tələbatının iqtisadi

rayonlar üzrə bölgüsü (min manatla)

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilməsi

qərara alınmış investisiya layihələri üzrə ümumi kredit tələbatı 140100.9 min manat, o

cümlədən respublikanın iqtisadi rayonları üzrə 135878.9 min manat (97%) təşkil

etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilməsi

qərara alınmış investisiya layihələri sayının iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilməsi

qərara alınmış investisiya layihələri sayının 1335-i (kredit tələbatı 67804.9 min manat)

75

kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, 101-i (kredit tələbatı 34343 min manat) sənaye

məhsullarının istehsalı, 16-sı (kredit tələbatı 24734 min manat) xidmət və infrastruktur

sahələrinin inkişafı (soyuducu və taxıl anbarları), 16-sı (kredit tələbatı 10404 min

manat) kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı və 3-ü (kredit tələbatı 2815 min manat)

turizm sahəsini əhatə etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

maliyyələşdirilməsi qərara alınmış layihələr üzrə investisiya tələbatının

iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü (min manatla)

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

maliyyələşdirilməsi qərara alınmış investisiya layihələri sayının güzəştli

kreditlərin növləri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilməsi

qərara alınmış investisiya layihələri sayının 1390-ı kiçik həcmli (kredit tələbatı 17981.9

min manat), 9-u orta həcmli (kredit tələbatı 1095 min manat), 29-u böyük həcmli (kredit

76

tələbatı 18585 min manat) və 43-ü iri həcmli (kredit tələbatı 102439 min manat)

olmuşdur.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

maliyyələşdirilməsi qərara alınmış layihələr üzrə investisiya tələbatının

güzəştli kreditlərin növləri üzrə bölgüsü (min manatla)

Sahibkarlıq subyektlərinə verilmiş güzəştli kreditlər. 2010-cu il ərzində

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri hesabına müvəkkil kredit təşkilatları

vasitəsilə respublikanın 58 şəhər və rayonu üzrə 1430 sahibkarlıq subyektinin

investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 115000 min manat məbləğində güzəştli

kreditlər verilmişdir.

2010-cu il ərzində güzəştli kreditlər hesabına maliyyələşdirilmiş investisiya

layihələri sayının respublikanın iqtisadi rayonları üzrə bölgüsü

77

Maliyyələşdirilmiş layihələrin sayının 99.7%-i, verilmiş güzəştli kredit məbləğinin

99.8%-i respublikanın regionlarının payına düşmüşdür.

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin

respublikanın iqtisadi rayonları üzrə bölgüsü (min manatla)

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlər hesabına yaradılacaq yeni iş

yerlərinin respublikanın iqtisadi rayonları üzrə bölgüsü

Güzəştli kreditlər hesabına maliyyələşdirilən investisiya layihələrinin həyata

keçirilməsi nəticəsində 5609 yeni iş yerinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdur.

Yaradılacaq yeni iş yerlərinin 99.6 %-i respublikanın regionlarının payına düşür.

78

2010-cu il ərzində güzəştli kreditlər hesabına maliyyələşdirilmiş investisiya

layihələri sayının iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı yönümlü 1303 layihənin

maliyyələşdirilməsinə 55651.9 min manat, sənaye məhsullarının istehsalı yönümlü 94

layihənin maliyyələşdirilməsinə 23450 min manat, xidmət və infrastruktur sahələrinin

inkişafı yönümlü (müasir soyuducu və taxıl anbarları komplekslərinin yaradılması) 14

layihənin maliyyələşdirilməsinə 22733.1 min manat, kənd təsərrüfatı məhsullarının

emalı yönümlü 16 layihənin maliyyələşdirilməsinə 10350 min manat və turizm

infrastrukturunun inkişafı yönümlü 3 layihənin maliyyələşdirilməsinə 2815 min manat

vəsait istifadə edilmişdir.

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin iqtisadiyyatın sahələri üzrə

bölgüsü (min manatla)

79

Göründüyü kimi 2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin 88735 min manatı,

faizlə desək 77.2%-i aqrar sahənin inkişafına yönəldilmişdir ki, bu da gələcəkdə kənd

təsərrüfatı məhsullarının idxalını azaldaraq ixracla əvəz olunmasında mühüm rol

oynayacaqdır.

Güzəştli kreditlər hesabına maliyyələşdirilən investisiya layihələrinin həyata

keçirilməsi nəticəsində yaradılacaq yeni iş yerlərinin 87.5%-i aqrar sahənin, o cümlədən

70.8%-i kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, 7.9%-i kənd təsərrüfatı məhsullarının

emalı, 8.8%-i infrastruktur (soyuducu və taxıl anbarları) sahələrinin payna, 11.8%-i

sənaye məhsullarının istehsalı və emalının, 0.7%-i isə turizm infrastrukturunun inkişafı

sahələrinin payına düşmüşdür.

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlər hesabına yaradılacaq yeni iş

yerlərinin iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində iqtisadiyyatın sahələri üzrə verilmiş güzəştli kreditlərin

2009-cu il ilə müqayisəsi (min manatla)

80

2010-cu il ərzində kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına 55651.9 min manat

güzəştli kreditlər verilmişdir ki, bu da ötən il ilə müqayisədə 2.5 dəfə çox olmuşdur.

Ümumilikdə isə bu il aqrar sahənin inkişafına verilən güzəştli kreditlər, verilmiş bütün

kredit vəsaitinin 77.1%-ni təşkil etmiş, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə aqrar

sahənin inkişafına verilmiş güzəştli kreditlərdən müsbət keyfiyyət dəyişiklikləri ilə

fərqlənmiş, güzəştli kreditlər daha mükəmməl texnologiyalara əsaslanan, iqtisadi

cəhətdən daha səmərəli olan istehsal, emal və infrastruktur sahələrinin yaradılmasına

yönəldilmişdir.

2010-cu il ərzində maliyyələşdirilmiş investisiya layihələri sayının

güzəştli kreditlərin növləri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində güzəştli şərtlərlə maliyyələşdirilmiş investisiya layihələrinin

95.2%-i kiçik həcmli (kredit məbləği 17580.9 min manat), 2.4%-i iri həcmli (kredit

məbləği 81448.1 min manat), 1.8%-i böyük həcmli (kredit məbləği 14966 min manat)

və 0.6%-i orta həcmli (kredit məbləği 1005 min manat) olmuşdur. Kiçik həcmli

kreditlər üzrə 1362 investisiya layihəsi maliyyələşdirilmişdir ki, bu da ötən il ilə

müqayisədə 1.6 dəfə çox olmuşdur.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 2010-cu il ərzində “Regionlarda

sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi”nə həsr olunmuş tədbirlərdə sahibkarlara iqtisadi

biliklərin verilməsi məqsədilə maarifləndirici treninqlər keçirilmiş, həşçinin, ilin ikinci

yarısından başlayaraq respublikanın 21 şəhər və rayonu üzrə investisiya təkliflərinin

qəbulu üçün kütləvi informasiya vasitələrində lokal xarakterli elanlar verilmişdir.

81

Nəticədə, regionlarda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə, xüsusilə kiçik sahibkarlıqla məşğul

olanların iqtisadi aktivliyi əhəmiyyətli dərəcədə artmış, güzəştli kreditlər hesabına

maliyyələşdirilmiş investisiya layihələrinin əsas hissəsi kiçik sahibkarlıq fəaliyyəti ilə

məşğul olanların payına düşmüş, kiçik həcmli kreditlərin məbləği ötən il ilə müqayisədə

1.9 dəfə artaraq 17580.9 min manat təşkil etmişdir.

2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin,

kreditlərin növləri üzrə bölgüsü (min manatla)

Fondun vəsaitləri hesabına maliyyələşdirilmiş, yeni texnologiyaların tətbiqinə

əsaslanan investisiya layihələri. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham

Əliyevin tapşırıqlarına əsasən dünya ölkələrinin qabaqcıl təcrübəsinin ölkəyə

gətirilməsi, respublikada ən müasir texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan istehsal, emal,

infrastruktur sahələrinin yaradılması məqsədilə sahibkarlıq subyektlərindən investisiya

təkliflərinin qəbulu üçün müxtəlif istiqamətlər üzrə kütləvi informasiya vasitələrində

elanlar verilərək, qalib layihələrin Fond tərəfindən yüksək səviyyədə (investisiya

tələbatının 60-70 faizi səviyyəsində) güzəştli qaydada maliyyələşdirilməsi sahibkarlıq

mühitinin canlanmasına, güzəştli kredit vəsaitlərinin daha səmərəli yerləşdirilməsi

imkanlarının genişlənməsinə təkan vermiş, son iki il ərzində Fondun güzəştli kreditləri

hesabına müasir texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan 112 investisiya layihəsi

maliyyələşdirilmişdir.

Belə ki, ümumi tutumu 85 min ton olan 25 müasir soyuducu anbar

komplekslərindən tutumu 41.5 min ton olan 15-i istifadəyə verilmiş, digər soyuducu

82

anbarların tikintisi davam etdirilir və həmin soyuducu anbarların 2011-ci ilin

əvvəllərində istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Tutumu 267 min ton olan 17 taxıl anbar komplekslərindən tutumu 139 min ton

olan 13-ü istifadəyə verilmiş, digər 4 taxıl anbarlarının isə tikintisi davam etdirilir. Bu

anbarların da 2011-ci ilin əvvəllərində istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Soyuducu və taxıl anbarı komplekslərinin tutumunun ölkənin

rayonları üzrə təsnifatı

(min tonla)

İstifadəyə verilmiş soyuducu anbarlar

Tikilməkdə olan soyuducu anbarlar

İstifadəyə verilmiş taxıl anbarları

Tikilməkdə olan taxıl anbarları

1

7

15.5

4

2

2

2

1 3

2

2

4

4

6

1.5

2

4

1

7

5 20

10 20

5

13

20

10 1

30

10

10

24

93.8

20

10

83

Hazırda respublikada fəaliyyət göstərən quşçuluq təsərrüfatlarının illik istehsal

gücü 52 min ton, Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş və tikilməkdə olan quşçuluq

təsərrüfatlarının nəzərdə tutulan illik istehsal gücü 15,9 min ton təşkil edir. Yaxın illərdə

əhalinin quş ətinə olan tələbatının ildə 100 min tonadək çatacağını, mövcud və

gələcəkdə yaranacaq quş əti idxalının qarşısının alınmasını nəzərə alaraq bu sahənin

daha da genişləndirilməsinə ehtiyac var. Mövcud quşçuluq təsərrüfatlarının damazlıq

yumurtaya olan tələbatının 30 milyon ədədi daxili istehsal hesabına, qalan hissəsi isə

idxal hesabına təmin olunur. Fond tərəfindən bu sahə üzrə maliyyələşdirilmiş

layihələrin həyata keçirilməsi nəticəsində əlavə olaraq 60 mln. ədəd damazlıq yumurta

istehsalı mümkün olacaqdır və 2012-ci ildən başlayaraq bu sahədə olan tələbat daxili

istehsal hesabına ödəniləcəkdir.

Damazlıq yumurta və broyler təsərrüfatları üzrə 12 quşçuluq təsərrüfatından 3-ü

(illik 25 milyon ədəd damazlıq yumurta və 16,9 milyon. ədəd əmtəəlik yumurta)

istifadəyə verilmiş, digər təsərrüfatlarda isə tikinti-quraşdırma işləri başa çatdırılaraq

2011-ci il ərzində istifadəyə veriləcəkdir.

Südlük cins iribuynuzlu heyvandarlıq kompleksləri üzrə 4650 başlıq 4

heyvandarlıq komplekslərindən 1-i (450 başlıq) istifadəyə verilmiş, digər 3-də isə tikinti

işləri aparılır.

84

Spirtli içkilər istehsalı müəssisələri üzrə layihələrin ümumi dəyəri 11,3 milyon

manat, kredit tələbatı 8,0 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik

istehsal gücü 3000 min litr olan 4 müəssisədən 2-si (illik istehsal gücü 2800 min litr)

istifadəyə verilmiş, digər 2-də isə tikinti-quraşdırma işləri aparılır.

İstixana kompleksləri üzrə layihələrin ümumi dəyəri 21 milyon manat, kredit

tələbatı 11,4 milyon manat olan və Fond tərəfindən 9,7 milyon manat güzəştli kredit

vəsaitləri ayrılmış illik 8,1 min ton tərəvəz məhsulları və 6,7 mln. ədəd dekorativ

bitkilər istehsal etmək gücünə malik 9 istixana komplekslərindən 2-si (illik 2,5 min ton)

istifadəyə verilmiş, digər 4-də tamamlama işləri, 3-də isə tikinti işləri aparılır.

İntensiv bağçılıq, tingçilik və toxumçuluq təsərrüfatları üzrə layihələrin ümumi

dəyəri 5 milyon manat, kredit tələbatı 2,5 milyon manat olan və Fond tərəfindən

maliyyələşdirilmiş illik 4,4 min ton üzüm, 2 min ton zeytun, 210 min ədəd ting, 3,6 min

ton toxumluq kartof və 1,9 min ton baş soğan istehsal etmək gücünə malik 4

təsərrüfatdan 1-i (illik istehsal gücü 3 min ton üzüm) istifadəyə verilmiş, digər 3-də isə

ting və toxumlar gətirilir, əkinə hazırlıq işləri aparılır.

Kənd təsərrüfatı məhsullarının (meyvə-tərəvəz) emalı müəssisələri üzrə layihələrin

ümumi dəyəri 27,8 milyon manat, kredit tələbatı 11,3 milyon manat olan və Fond

tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik 50,4 min ton konserv məhsulları və konsentrat

istehsal etmək gücünə malik 6 müəssisədən 4-ü (illik istehsal gücü 26,2 min ton konserv

məhsulları və konsentrat) istifadəyə verilmiş, digər 2-də isə tikinti işləri aparılır.

85

Quşçuluq təsərrüfatları, heyvandarlıq kompleksləri və bitki məhsullarının

istehsalı müəssisələrinin istehsal gücünün ölkənin rayonları üzrə təsnifatı

Süd emalı müəssisələri üzrə layihələrin ümumi dəyəri 32,6 milyon manat, kredit

tələbatı 5,2 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik 50,4 min ton

süd emal etmək gücünə malik 3 müəssisədən 1-i (illik istehsal gücü 5 min ton)

istifadəyə verilmiş, 1-i istifadəyə hazırdır, 1-də isə tamamlama işləri aparılır.

Quru meyvə istehsalı üzrə layihələrin ümumi dəyəri 3,7 milyon manat, kredit

tələbatı 2,2 milyon manat olan və Fond tərəfindən 2 milyon manat məbləğində güzəştli

kredit vəsaitləri ayrılmış illik istehsal gücü 1215 ton qurudulmuş meyvə olan 3

müəssisədə tikinti işləri aparılır.

Uşaq qidası istehsalı müəssisəsi üzrə layihənin ümumi dəyəri 13 milyon manat,

kredit tələbatı 3 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik istehsal

gücü 2 min ton olan müəssisədə AİŞ, "Diplomat-1" MMC və "HİPP" şirkəti arasında

zavodun qurulması üzrə danışıqlar aparılır.

İstifadəyə verilmiş quşçuluq təsərrüfatları

(mln.ədəd damazlıq yumurta/mln. ədəd əmtəə

yumurta/ton quş əti)

Tikilməkdə olan quşçuluq təsərrüfatları (mln.

ədəd damazlıq yumurta/mln. ədəd əmtəə

yumurta/ton quş əti)

İstifadəyə verilmiş heyvandarlıq kompleksləri

Tikilməkdə olan heyvandarlıq kompleksləri

İstifadəyə verilmiş bitki məhsullarının istehsalı

müəssisələri (min ton)

Tikilməkdə olan bitki məhsullarının istehsalı

müəssisələri (min ton)

10/-/4.5

10/-/104.2

3/1/-

23/8.8/2.5

-/-/3.3

-/-/6

25/9/-

1000

800

2400

450

100

5.1

1882

2

1.2

1.2

-/-/1.6

86

Ümumi dəyəri 2,9 milyon manat, kredit tələbatı 1,9 milyon manat olan və Fond

tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik istehsal gücü 12,8 milyon litr olan 1 süfrə suları

istehsalı müəssisəsində istehsal avadanlıqları gətirilir. Bu avadanlqlar hesabına mövcud

8 milyon litr olan istehsal həcminin 4,8 milyon litr artırılaraq 12,8 milyon litrə

çatdırılması nəzərdə tutulur.

Tara istehsalı müəssisəsi üzrə layihələrin ümumi dəyəri 8,5 milyon manat, kredit

tələbatı 5,5 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik 285 min ədəd

taxta tara və 5,4 min ton karton tara istehsal etmək gücünə malik 2 müəssisənin 1-i (285

min ədəd taxta tara) istifadəyə verilmiş, digər 1-də isə avadanlıqların sifarişi verilib,

layihə işləri aparılır, 2011-ci ilin yanvar ayından tikinti işlərinə başlanacaqdır. Almaniya

Respublikasının "Hoffman" şirkətinin avadanlıqları sifariş verilib. Bu avadanlqlarla

təchiz edilərək qurulacaq istehsal fabrikində respublikada ilk dəfə qafrokarton əsasında

qablaşdırma məhsullarının istehsalı mümkün olacaq.

Tikinti materialları istehsalı müəssisələri üzrə layihələrin ümumi dəyəri 71 milyon

manat, kredit tələbatı 25 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş

müxtəlif növ tikinti materialları istehsal etmək gücünə malik 8 müəssisənin 4-ü (illik 42

min kv. metr mərmər, 16 min ton dəmir-beton məhsulları, 3,7 min ton plastik

məmulatlar) istifadəyə verilmiş, digər 4-də tikinti işləri aparılır.

Mebel istehsalı müəssisələri üzrə layihələrin ümumi dəyəri 16,5 milyon manat,

kredit tələbatı 9 milyon manat olan və Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş illik istehsal

gücü 11,4 min dəst olan 3 mebel istehsalı müəssisələrindən 1-i (illik 5,2 min dəst)

87

istifadəyə verilmiş, digər müəssisələrdən 1-də son tamamlama işləri aparılır, 1-də isə

avadanlıqlar quraşdırılır.

Ümumi dəyəri 16,5 milyon manat, kredit tələbatı 9 milyon manat olan və Fond

tərəfindən maliyyələşdirilmiş 3 turizm müəssisələrindən 2-si (28 otaqlı mehmanxana və

36 otaqlı istirahət kompleksi) istifadəyə verilmiş, digər 1-də tikinti işləri aparılır.

Digər emal və sənaye məhsulları istehsalı müəssisələri üzrə layihələrin ümumi

dəyəri 12,2 milyon manat, kredit tələbatı 6,6 milyon manat olan və Fond tərəfindən

maliyyələşdirilmiş illik 30,3 min ton un və un məmulatları, 11 min ton ət emalı, 1,2 min

ton göbələk, 2 min ton biyan məhsulları və 120 min dəst kostym istehsal etmək gücünə

malik 7 müəssisədən 5-i (İllik 19,4 min ton un, 4,8 min ton makaron, 1min ton ət emalı,

1,2 min ton göbələk, 2 min ton biyan, 120 min dəst kostyum) istifadəyə verilmiş, digər

müəssisələrdən 1-də tamamlama işləri aparılır, 1-də isə avadnlıqlar gətirilir.

Kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı müəssisələrinin istehsal gücünün ölkənin

rayonları üzrə təsnifatı

İstifadəyə verilmiş spirtli içkilər zavodu (min litr)

Tikilməkdə olan spirtli içkilər zavodu (min litr)

İstifadəyə verilmiş biyan emalı zavodu (min ton)

İstifadəyə verilmiş meyvə-tərəvəz emalı

müəssisələri (min ton)

Tikilməkdə olan meyvə-tərəvəz emalı müəssisələri

(min ton)

İstifadəyə verilmiş süd məhsullarının emalı

müəssisələri (min ton)

Tikilməkdə olan süd məhsullarının emalı

müəssisələri (min ton)

İstifadəyə verilmiş ət emalı müəssisələri (min ton) 2500

300

100

100

2

13

2.6

2.7

30

8.4

5

21.5

6

4.6

1

88

Güzəştli kreditlərin və kreditə görə faizlərin ödənişi. “Azərbaycan Respublikası

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitlərinin istifadəsi Qaydaları”na və Fondun

vəsaitlərindən istifadə edilməsinin şərtləri haqqında müvəkkil kredit təşkilatları ilə

bağlanmış müqaviləyə əsasən verilmiş güzəştli kreditlər üzrə yaranmış öhdəliklərin

vaxtında yerinə yetirilməsinə gündəlik nəzarət edilmişdir. Belə ki, nəzarət-uçot

proqramı vasitəsilə hesablanmış və Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna ödənilməli olan

kredit, faiz və cərimə məbləğlərinin müvəkkil kredit təşkilatları ilə dəqiqləşdirilməsi

aparılmış və onların vaxtında ödənilməsini təmin etmək məqsədilə müvəkkil kredit

təşkilatları ilə müntəzəm əlaqə saxlanılmışdır.

Eyni zamanda verilmiş güzəştli kreditlərin dövriyyəsi ilə bağlı göstəricilər və

vəsaitlərin müvəkkil kredit təşkilatlarının, eləcə də sahibkarlıq subyektlərinin hesabına

daxil edilməsinə nəzarət etmək məqsədilə müvəkkil kredit təşkilatlarından müvafiq

sənədlər (SWIFT, memorial order, bildiriş və ödəniş qrafiki), ödənilmiş vəsaitlərin

sahibkarlıq subyektləri üzrə rəsmi siyahısı Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna təqdim

olunması təmin edilərək təhlil olunmuş və məlumat bazasına daxil edilmişdir.

Güzəştli kreditlərlə bağlı məlumatların qeydiyyatının və kredit vəsaitlərinin

dövriyyəsinə nəzarətin daha səmərəli təşkil edilməsi, çıxış sənədlərinin çeşidinin

artırılması və müvafiq məlumatların daha çevik əldə olunmasına şərait yaradılması

məqsədilə “Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitlərinin dövriyyəsinə nəzarət

Proqramı” adlı yeni proqram təminatının yaradılması üçün “İPASOFT” MMC ilə

müqavilə bağlanılmış və cari ildə yeni proqram təminatının yaradılması üzrə işlər başa

çatdırılaraq istifadəyə verilmişdir. 2010-cu il ərzində müvəkkil kredit təşkilatları

tərəfindən Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun hesabına 75467.2 min manat vəsait

daxil olmuşdur ki, bunun 71758.6 min manatı kredit, 3642.8 min manatı hesablanmış

faiz və 65.8 min manatı öhdəliklərin yerinə yetirilməməsinə görə hesablanmış

cərimələrdən ibarət olmuşdur.

Güzəştli kreditlərin geri qaytarılmasında gecikmələrə yol verilməsi səbəbindən

müvəkkil kredit təşkilatlarının 01.01.2011-ci il tarixinə 6266.9 min manat vaxtı keçmiş

borcu yaranmışdır ki, bunun da 5076.9 min manatını (81%-ni) “Birlikbank” ASC,

1113.2 min manatını (17.8%-ni) “Debüt” KB ASC və 76.8 min manatını (1.2%-ni)

89

digər müvəkkil kredit təşkilatlarının vaxtı keçmiş borcları təşkil etmişdir. Bu vəsaitlərin

ödənilməsi üçün Fond tərəfindən qanunvericiliyə uyğun olaraq tədbirlər həyata keçirilir.

Yuxarıda adları qeyd olunan müvəkkil kredit təşkilatları barəsində müvafiq tədbirlərin

görülməsi və gecikdirilmiş kredit vəsaitlərinin geri qaytarılmasında köməklik edilməsi

məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğuna müraciət olunmuşdur.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun hesabına müvəkkil kredit təşkilatları

tərəfindən daxil olmuş vəsaitlərin 2009-cu il ilə müqayisəsi (min manatla)

Bəzi müvəkkil kredit təşkilatlarının Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu qarşısında öz

öhdəliklərinin icrasının gecikdirdiyi, sahibkarlıq subyektlərinin vaxtından əvvəl

ödədikləri borcların 3 bank günü ərzində Fondun xəzinə hesabına köçürülməsinin təmin

etmədiyi, vəsaitlərin sahibkarlıq subyektlərinə ayrılmasını təsdiq edən sənədlər və digər

rəsmi məlumatların bir sıra çatışmamazlıqlarla təqdim etdiyi nəzərə alınaraq Fond

tərəfindən həmin müvəkkil kredit təşkilatlarına belə halların aradan qaldırılması barədə

rəsmi müraciətlər ünvanlanmışdır.

2010-cu ilin sonuna Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun müvəkkil kredit

təşkilatları üzrə kredit portfelinin qalığı 406167 min manat təşkil etmişdir.

90

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun kredit portfelinin müvəkkil kredit

təşkilatları üzrə bölgüsü ( min manatla )

Güzəştli kreditlərin təyinatı üzrə istifadəsinin monitorinqi. 2010-cu il ərzində

sahibkarlıq subyektlərinə verilmiş güzəştli kredit vəsaitlərinin investisiya layihələrində

nəzərdə tutulmuş təyinatına uyğun istifadəsinə nəzarət məqsədilə Sahibkarlığa Kömək

Milli Fondu tərəfindən 418 sahibkarlıq subyektində monitorinqlər keçirilmişdir.

Monitorinqlər respublikanın 27 şəhər və rayonunu əhatə etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

keçirilmiş monitorinqlərin respublikanın şəhər və rayonları üzrə kredit

məbləğlərinin bölgüsü (min manatla)

91

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

keçirilmiş monitorinqlərin iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü

2010-cu il ərzində sahibkarlıq subyektlərində keçirilmiş monitorinqlərin 380-i

(kredit məbləği 7729 min manat) kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, 28-i (kredit

məbləği 284 min manat) sənaye məhsullarının istehsalı, 6-sı (kredit məbləği 73.5 min

manat) kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı, 3-ü (kredit məbləği 5300 min manat)

infrastruktur layihələrinin (soyuducu və taxıl anbarları) və 1-i (kredit məbləği 10 min

manat) turizm sahəsini əhatə etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

təyinatı üzrə istifadəsinin monitorinqi keçirilmiş güzəştli kredit məbləğlərinin

iqtisadiyyatın sahələri üzrə bölgüsü (min manatla)

92

Güzəştli kreditlərin təyinatı üzrə istifadəsinə nəzarət məqsədilə keçirilmiş

moitorinqlər 21 müvəkkil kredit təşkilatından ümumilikdə 13.4 milyon manat güzəştli

kredit vəsaiti əldə etmiş sahibkarlıq subyektlərini əhatə etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

təyinatı üzrə istifadəsinin monitorinqi keçirilmiş güzəştli kredit məbləğlərinin

müvəkkil kredit təşkilatları üzrə bölgüsü (min manatla)

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən keçirilən monitorinqlər zamanı

güzəştli kredit vəsaitlərinin əsasən təyinatı üzrə istifadə edildiyi müəyyən edilmişdir.

Yalnız 2 sahibkarlıq subyektinin 472 min manat məbləğində güzəştli kredit vəsaitlərini

təyinatından kənar istifadə etdiyi müəyyən edilmiş (“Kredobank” ASC-dən alınmış 900

min manatın 372 min manatı və “Bank of Azerbaijan” ASC-dən alınmış 100 min

manat) və həmin vəsaitin Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna geri qaytarılması təmin

edilmişdir.

2010-cu il ərzində müvəkkil kredit təşkilatları tərəfindən keçirilmiş

monitorinqlər haqqında. 2010-cu il ərzində bilavasitə müvəkkil kredit təşkilatları

tərəfindən 3209 sahibkarlıq subyekti üzrə 260.5 milyon manat məbləğində güzəştli

kredit vəsaitinin təyinatı üzrə istifadəsinin monitorinqi keçirilmişdir.

93

2010-cu il ərzində müvəkkil kredit təşkilatları tərəfindən güzəştli kreditlərin

təyinatı üzrə istifadəsinə nəzarət məqsədilə keçirilmiş monitorinqlər

s/s Müvəkkil kredit təşkilatının adı Subyektlərin

sayı

Kreditin məbləği

(min manat)

1 “Amrahbank” ASC 96 2236.4

2 “Birlikbank” ASC 12 717.7

3 “Unibank” ASC 50 8110.6

4 “Amin Kredit İttifaqı” MMC 102 8634.2

5 “Aqroinvest” Kredit İttifaqı 151 306.1

6 “Gəncəbank” SKB 81 1207

7 "Paşa Bank" ASC 4 5485

8 “Bank Respublika” ASC 74 14631.74

9 "Atrabank" ASC 43 5716.06

10 QSC “Bank Standard” KB 25 14052.1

11 “DəmirBank” ASC 64 4736.516

12 “Muğanbank” ASC 156 24549

13 “Bank Avrasiya” ASC 6 1400

14 “Kredobank” ASC 337 5834.9

15 "Bank Silk Vey" ASC 14 1167

16 “Texnikabank” ASC 349 31624.24

17 “Nuranə" Kredit İttifaqı 134 571

18 “Zaminbank” ASC 37 370

19 “Aqrarkredit” QSC 516 9906

20 "Parabank" ASC 168 4938.6

21 "TuranBank" ASC 145 15352

22 "Deka Bank" KB ASC 33 5439.5

23 “Bank of Azerbaijan” ASC 137 18002

24 “Ləman MM Kredit İttifaqı” 97 142

25 ASC “Xalq” Bank 96 20517.5

26 “Kapitalbank” ASC 33 6222

27 “Qafqaz İnkişaf Bankı” ASC 20 13458

28 “AFB Bank” ASC 2 2620

29 "Azərbaycan Sənaye Bankı" ASC 48 17949

30 "Bank of Baku" ASC 59 10277

31 “Rabitəbank” ASC 44 1522

32 "Nikoyl" İKB 76 2762

CƏMİ : 3209 260 457.2

Monitorinqlər nəticəsində 13 sahibkarlıq subyektinin 268.2 min manat məbləğində

güzəştli kredit vəsaitini qismən təyinatından kənar istifadə etdiyi müəyyən edilmiş, 8

sahibkarlıq subyektinin qismən təyinatından kənar istifadə etdiyi 45.7 min məbləğində

güzəştli kredit vəsaitinin Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna geri qaytarılması təmin

edilmiş, qalan vəsaitin geri qaytarılması istiqamətində Fond tərəfindən qanunvericiliyə

uyğun olaraq müvafiq tədbirlər görülür.

94

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən

keçirilmiş ilkin monitorinqlər haqqında

s/s Müvəkkil kredit təşkilatının adı Subyektlərin

sayı

Kreditin məbləği

(min manat)

1 QSC «Bank Standard» KB 2 1800

2 «AFB Bank» ASC 1 3000

3 «AG Bank» ASC 11 12188

4 «Aqrarkredit» QSC 1 500

5 «AtaBank» ASC 3 6500

6 «Azərbaycan Beynəlxalq Bankı» ASC 6 8650

7 «Azərbaycan Sənaye Bankı» ASC 3 4700

8 «Bank Avrasiya» ASC 1 3000

9 «Bank of Baku» ASC 4 3217

10 «Bank Respublika» ASC 7 7965

11 «DəmirBank» ASC 10 19855.13

12 «KapitalBank» ASC 6 8315.7

13 «KredoBank» ASC 21 15332

14 «Qafqaz İnkişaf Bankı»ASC 1 3000

15 «Muğanbank» ASC 13 19985

16 «Nikoyl» İKB 5 7480

17 «Parabank» ASC 2 850

18 «PaşaBank» ASC 3 13000

19 «Rabitəbank» ASC 4 4020

20 «Texnikabank» ASC 8 9200

21 «Turanbank» ASC 5 6850

22 «Unibank» KB ASC 2 1910

23 «Zaminbank» ASC 1 980

24 ASC «Xalq» Bank 6 8530

CƏMİ : 126 170827.8

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən həmçinin, 2010-cu il ərzində

“Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitlərinin istifadəsi

Qaydaları”na uyğun olaraq müvəkkil kredit təşkilatlarının təqdim etdiyi investisiya

layihələri üzrə 126 sahibkarlıq subyektində ilkin monitorinqlər keçirilmişdir.

95

Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna daxil olmuş ərizə və şikayətlərə baxılması.

2010-cu il ərzində respublika vətəndaşlarından Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna

şikayət və ümumi xarakterli 683 ərizə daxil olmuşdur. Daxil olmuş ərizələrin 154-nü

şikayət xarakterli ərizələr təşkil etmişdir.

2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fonduna daxil olmuş ümumu və

şikayət xarakterli ərizələrin iqtisadi rayonlar üzrə bölgüsü

Şikayət ərizələrinin 96-i sahibkarlıq subyektlərinin müvəkkil kredit təşkilatları ilə,

44-ü Fondla, 10-u digər dövlət orqanları ilə, 4-ü güzəştli kreditin təyinatından kənar

istifadəsi nəticəsində yaranmış problemlərlə bağlı olan ərizələrdən ibarət olmuşdur.

Şikayət ərizələri qanunvericiliyə uyğun olaraq aidiyyəti üzrə araşdırılmış, əsas

ərizəçilərə və aidiyyəti ünvanlara cavab məktubları göndərilmişdir.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun 2010-cu il üçün təsdiq edilmiş

“Vətəndaşların qəbul cədvəli”nə əsasən 463 vətəndaş Fondun məsul işçiləri tərəfindən

qəbul edilmişdir.

2011-ci ildə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun güzəştli kredit vəsaitlərinin

yerləşdirilməsində əsas hədəflər. Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına uyğun olaraq

sahibkarlığın dəstəklənməsi məqsədilə 2011-ci ildə 125 milyon manat güzəştli kredit

vəsaitinin əsasən iqtisadiyyatın aşağıdakı konkret sahələrinin inkişafına yönəldilməsi

proqnozlaşdırılır.

Kənd təsərrüfatı məhsullarının intensiv istehsalı, o cümlədən:

- ətlik və südlük istiqamətli müasir cins iribuynuzlu heyvandarlıq komplekslərinin,

damazlıq təsərrüfatlarının yaradılması;

96

- ətlik və damazlıq istiqamətli müasir quşçuluq təsərrüfatlarının yaradılması və ya

yeni texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması;

- intensiv bağçılıq, tingçilik, tərəvəzçilik və toxumçuluq təsərrüfatlarının inkişaf

etdirilməsi.

Müasir tələblərə cavab verən infrastruktur sahələrinin, o cümlədən meyvə və

tərəvəz məhsullarının saxlanılması üçün soyuducu anbar komplekslərinin

yaradılması;

Rəqabətqabiliyyətli və ixrac yönümlü yeyinti sənayesi məhsullarının

istehsalı, o cümlədən:

- müasir meyvə və tərəvəz məhsullarının emalı müəssisələrinin yaradılması və ya

yeni texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması;

- müalicəvi, mineral və süfrə sularının mənbəyində qablaşdırılması üzrə müasir

müəssisələrinin yaradılması və ya yeni texnologiyaların tətbiqi ilə yenidən qurulması.

Müasir tələblərə cavab verən çörək istehsalı müəssisələrinin yaradılması;

Müasir tələblərə cavab verən texnologiyaların tətbiqi ilə digər sənaye

məhsullarının istehsalı (qablaşdırma, yüngül sənaye və başqa sahələr);

Kiçik sahibkarlığın dəstəklənməsi (kiçik həcmli kreditlərin verilməsi).

Beləliklə, 2011-ci il ölkənin iqtisadi həyatında aparıcı qüvvəyə çevrilmiş

Azərbaycan sahibkarları üçün müasir texnologiyaların tətbiqi sahəsində yeni nailiyyətlər

ili olacaq.

2.3. “Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” ASC tərəfindən 2010-cu il ərzində

görülmüş işlər

“Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” ölkənin qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi

və bu sahədə fəaliyyət göstərən səhmdar cəmiyyətlərin maddi-texniki bazasının

təkmilləşdirilməsi, eləcə də yeni müəssisələrin yaradılması məqsədi ilə Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 30 mart 2006-cı il tarixli 1395 nömrəli Sərəncamı ilə

yaradılmışdır. Şirkətin qarşısında qoyulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi məqsədi ilə AİŞ

tərəfindən 2010-cu ildə investisiya fəaliyyəti uğurla davam etdirilmiş, Azərbaycanın

investisiya imkanlarının təbliği, ölkəyə xarici investisyaların, müasir avadanlıq və

97

texnologiyaların cəlb edilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər görülmüşdür. AİŞ

tərəfindən, həmçinin, müxtəlif dövlət proqramlarının, xüsusilə də “2008-2015-ci illərdə

Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair

Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-

iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” və “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan

Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramının icrası

ilə bağlı zəruri işlər görülmüşdür. 2010-cu il ərzində AİŞ-in səhmdar olduğu

müəssisələrdə planlaşdırılmış layihələr üzrə işlər davam etdirilmiş, 2 müəssisə istismara

verilmiş və 3 yeni Təsis Müqaviləsi imzalanmışdır. Beləliklə, AİŞ fəaliyyətə başladığı

dövrdən 2010-cu ilin sonuna qədər şirkətin iştirak etdiyi layihələr üzrə yerli və xarici

investorlarla birgə ölkə iqtisadiyyatına 488.3 mln manat investisiya yatırılmışdır. Bu

investisiyalar nəticəsində 1000-ə yaxın yeni iş yeri yaradılmışdır.

21 yanvar 2010-cu il tarixində AİŞ, yerli və xarici investorlarla birgə

“AzAgroExport” MMC-nin yaradılmasına dair Təsis Müqaviləsi imzalanmışdır.

Yaradılan şirkətin əsas məqsədi Azərbaycan Respublikasında müxtəlif kənd təsərrüfatı

layihələrinin həyata keçirilməsi, xüsusən də Xaçmaz rayonunda 20 hektar ərazidə

istixanaların, həmçinin şitillik, soyuducu anbar və qablaşdırma sexinin daxil olduğu

kompleksin tikintisidir. Bu layihədə dünyanın aparıcı istixana texnologiyaları

təcrübəsindən istifadə edilməsi nəzərdə tutulur. Ümumilikdə layihənin həyata

keçirilməsi nəticəsində ildə 1.4 mln şitil, 2000 ton pomidor və 1500 ton bibərin

yetişdirilməsi planlaşdırılır.

AİŞ tərəfindən 13 375 000 ABŞ dolları məbləğində investisiya qoyuluşu hesabına

şirkətin nizamnamə kapitalının 45,34% payın əldə edilməsi nəzərdə tutulur. Yerli

səhmdar 2750000 ABŞ dolları məbləğində investisiya yatıraraq 9,32 % pay əldə

etmişdir. Xarici investor isə layihəni 13 375 000 ABŞ dolları dəyərində müasir

avadanlıqla təchiz etməklə 45,34 % payın sahibi olmuşdur. Layihə çərçivəsində 205 iş

yeri yaradılacaqdır. Hal-hazırda mühəndis-layihələndirmə işləri aparılmaqdadır.

Bundan əlavə, 21 iyun 2010-cu il tarixində AİŞ yerli və xarici investorlara birgə

“Azərtoxum” layihəsi üzrə Təsis Müqaviləsini imzalamışdır. Layihənin məqsədi ölkədə

müasir standartlara cavab verən R-1 və R-2 yüksək reproduksiyalı toxumların

98

istehsalının təşkili məqsədilə müasir səviyyədə toxumçuluq kompleksinin yaradılması,

onun müasir maşın və avadanlıqlarla, toxum anbarları ilə təmin edilməsidir.

“Azərtoxum” məhdud məsuliyyətli cəmiyyətinin nizamnamə kapitalında AİŞ-in iştirak

payının ilkin mərhələdə 15 faiz olması nəzərdə tutulur. Bu mərhələ çərçivəsində AİŞ

tərəfindən artıq 2 800 000 manat məbləğində investisiya yatırımı nəzərdə tutulub.

2011-ci ildə əlavə texnikanın və avadanlıqların alınması məqsədi ilə AIŞ tərəfindən

1 200 000 manat məbləğində investisiya yatırılması da nəzərdə tutulur. Müəssisədə hal-

hazırda 56 nəfər çalışır. "Azərtoxum" MMC-nin 14 oktyabr 2010-cu il tarixində

keçirilmiş açılış mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham

Əliyev iştirak etmişdir.

Eyni zamanda, 2010-cu ilin 21 iyul tarixində Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin iştirakı ilə Duz Zavodunun açılış mərasimi keçirilmişdir. İnvestisiya

layihəsinin əsas məqsədi yod çatışmamazlığı səbəbindən yayılmış xəstəliklərin aradan

qaldırılması üçün Masazır qəsəbəsində yodlaşdırılmış və rafinadlaşdırılmış qida

duzunun istehsalı üzrə zavodun inşasından ibarət idi. Zavod üçün xammal Masazır

gölündən əldə olunur. Zavodun illik istehsal gücünun 90 000 tona qədər olacağı nəzərdə

tutulur. AİŞ Duz zavodunun inşası üçün 1 875 000 manat məbləğində investisiya

qoyuluşu həyata keçirmiş və “Azərbaycan Duz İstehsalat Birliyi” QSC-nin nizamnamə

kapitalında 25% iştirak payını əldə etmişdir. Səhmlərin 75%-i isə Azərsun Holdinqə

məxsusdur. İdxalıəvəzləyici məhsul istehsalını nəzərdə tutan bu layihə yerli bazarı

keyfiyyətli duz ilə təmin etməklə yanaşı yod çatışmamazlığı səbəbindən əmələ gələn

xəstəliklərin aradan qaldırılmasına öz töhfəsini verəcəkdir. Layihə çərçivəsində 125

yeni iş yeri yaradılmışdır.

2010-cu ildə əldə edilmiş ən uğurlu nəticələrdən biri də ARDNŞ, AİŞ və

Sinqapurun “Keppel Offshore & Marine” şirkəti arasında müasir standartlara cavab

verən Gəmiqayırma Zavodunun Təsis Müqaviləsinin imzalanması idi. Qeyd

edilməlidir ki, 19 mart 2010-cu il tarixində keçirilən zavodun təməlqoyma mərasimində

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev iştirak etmişdir. Layihənin

gerçəkləşdirilməsi üçün ARDNŞ və AİŞ-in birgə yaradacağı müştərək müəssisə inşaat

99

işlərinin həm sifarişçisi, həm də zavodun mülkiyyətçisi qismində çıxış edəcək. “Keppel

Offshore & Marine” şirkəti isə layihənin tikinti və istismarı zamanı operator olacaqdır.

Layihədə ARDNŞ 65 %, AİŞ isə 25% paya malik olacaq. Eyni zamanda, 10%

paya malik Sinqapurun “Keppel Offshore & Marine” şirkəti birgə müəssisədə əlavə

10% iştirak payını əldə etmək hüququna malik olacaq. İlkin hesablamalara əsasən,

layihənin I fazasının dəyəri təxminən 400 milyon ABŞ dolları təşkil edəcək.

Gəmiqayırma Zavodu ildə 4 ədəd 15 min ton yükgötürmə qabiliyyətinə malik tanker, 4

ədəd isə dəniz təchizat və ya yedək gəmisi tikmək imkanına malik olacaqdır. Heydər

Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodunun ərazisində inşa olunacaq zavodun

təxminən 3 ilə istismara verilməsi nəzərdə tutulur. Zavodun istismarının ilkin

mərhələsində 1000, sonrakı mərhələlərdə isə 1500 yeni iş yerinin açılması nəzərdə

tutulub. Zavodun tikintisi yeni sənaye sahələrinin yaradılması və mövcud sahələrin

inkişafı, habelə yerli işçi qüvvəsinin bu sahə üzrə müasir biliklərə yiyələnməsi

baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etməklə yanaşı Azərbaycanda mövcud

infrastrukturun inkişafında mühüm rol oynayacaq. Hazırda məsləhətçi şirkətlər

tərəfindən layihələndirmə işlərinin aparılması və tender üçün podratçı şirkətlərin

siyahısının hazırlanması işləri görülməkdədir.

AİŞ-in fəaliyyət istiqamətlərindən biri də xarici investorları cəlb etməklə birgə

investisiya fondlarının yaradılmasıdır. Belə fondlardan biri Xəzər Beynəlxalq

İnvestisiya Şirkətidir. Şirkətin səhmdar kapitalında AİŞ-lə yanaşı İslam İnkişaf Bankı,

Özəl Sektorun İnkişafı üzrə İslam Korporasiyası (İCD) və Orta-Şərq dövlətlərindən

digər investorlar paya malikdirlər.

2010-cu ildə XBİŞ-in 36% paya malik olduğu N.A.A Universal layihəsində

soyuducu anbarlar və meyvəqurutma avadanlıqlarının quraşdırılması başa çatdırılmışdır.

Layihənin əsas məqsədi fəaliyyətdə olan 25.000 tonluq soyuducu anbarın yeni

texnologiyalarla təkmilləşdirilməsi, 2 hektar ərazidə yeni istixana kompleksinin

qurulması, ildə 12 milyon kv.metr karton kağız, taraların və meyvə qurularının

istehsalıdır. Xəzər Beynəlxalq İnvestisiya Şirkəti tərəfindən layihəyə 5,5 milyon manat

məbləğində investisiya qoyulmuşdur. AİŞ-in bu layihəyə dolayı investisiya qoyuluşu

1,3 milyon manata bərabərdir. Layihə çərçivəsində 50 yeni iş yeri yaradılıb.

100

Xəzər Beynəlxalq İnvestisiya Şirkəti ilə“Agro Yurd” MMC tərəfindən həyata

keçirilən digər layihə Abşeron rayonunda fəaliyyət göstərən istixana kompleksində

kahının yetişdirilməsi, doğranması, çeşidlənməsi və qablaşdırılması xətlərinin

quraşdırılmasını, eləcə də kahıdan salat qarışıqları və sendviçlərin istehsalını nəzərdə

tutur. Xəzər Beynəlxalq İnvestisiya Şirkəti tərəfindən Layihəyə 1 912 500 ABŞ dolları

məbləğində investisiya qoyuluşu edilmişdir ki, bu da Xəzər Beynəlxalq İnvestisiya

Şirkətinin layihədəki payını 68 faizə çatdırır. AİŞ-in bu layihəyə dolayı investisiya

qoyuluşu 461 000 ABŞ dollarına bərabərdir. Layihə çərçivəsində 64 yeni iş yeri açılıb.

Eyni zamanda, 2010-cu il ərzində Azərbaycanın investisiya imkanlarının təbliğinə

həsr olunmuş bir sıra tədbirlərdə iştirak edilmiş, ölkəmizin investisiya mühiti və AİŞ ilə

əməkdaşlıq imkanları barədə potensial investorlara məlumat verilmişdir.

Belə ki, 12 mart 2010-cu il tarixində Bakı Biznes Mərkəzində Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin iştirakı ilə Regionların sosial-iqtisadi

inkişafı Dövlət Proqramının (2009-2013-cü illər) icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr

olunmuş konfrans çərçivəsində təşkil edilən sərgidə AİŞ-in fəaliyyətini və

nailliyyətlərini əks etdirilən stend qurulmuşdur.

26-28 aprel 2010-cu il tarixində AİŞ Amerika Birləşmiş Ştatlarının Los Anceles

şəhərində Milken İnstitutu tərəfindən təşkil edilmiş Qlobal Konfransda iştirak edilmiş,

Azərbaycanın investisiya və biznes mühiti, eləcə də AİŞ haqqında konfrans iştirakçıları

məlumatlandırılmışdır. Bundan əlavə potensial investorlarla görüşlər keçirilmiş və

gələcək biznes imkanları haqqında fikir mübadiləsi aparılmışdır.

2010-cu ilin 14-15 may tarixlərində Zaqreb şəhərində keçirilən Avropa

Yenidenqurma və İnkişaf Bankının Müdirlər Şurasının 19-cu İllik Toplantısı

çərçivəsində təşkil edilən Azərbaycanın ölkə təqdimatında AİŞ, onun həyata keçirdiyi

layihələr və potensial əməkdaşlıq imkanları haqqında məlumat verilmişdir.

2010-cu il iyun ayının 21-22-də AİŞ, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların

Təşviqi Fondu (AZPROMO) və Özəl Sektorun İnkişafı üzrə İslam Korporasiyasının

təşkilatçılığı ilə “Azərbaycan və MDB ölkələrinin biznes imkanlarına dair İnvestisiya

Konfransı” keçirilmişdir. Konfransda Azərbaycan, MDB və digər İslam İnkişaf

Bankının üzv ölkələri olan dövlət rəsmiləri ilə yanaşı informasiya texnologiyaları,

101

turizm, kənd təsərrüfatı, maliyyə və bankçılıq, logistika, səhiyyə, sənaye, tikinti, enerji

və digər sahələrdə fəaliyyət göstərən 300-dən çox yerli və xarici iş adamı iştirak

etmişdir. Tədbir zamanı AİŞ tərəfindən Azərbaycanın investisiya imkanları barədə

iştirakçılara geniş məlumat verilmiş, bir sıra görüşlər və təqdimatlar keçirilmişdir.

2010-cu il 07-11 noyabr tarixlərində Özbəkisatn Respublikasının Daşkənd

şəhərində təşkil edilən “Azərbaycan Respublikasının Milli Sərgisi”ndə iştirak edilmiş,

Özbəkistanlı investorlarla Azərbaycanda birgə layihələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı

məsələlər müzakirə edilmişdir. Tədbir çərçivəsində AİŞ və Özbəkistanın Xarici

İnvestisiyaların Təşviqi Fondu “Uzİnfoİnvest” arasında Əməkdaşlıq haqqında Anlaşma

Memorandumu imzalanmışdır.

2010-cu il 16-19 noyabr tarixində London şəhərində təşkil edilmiş “Azərbaycanda

ərzaq sənayesi sektorunda investisiya imkanları” mövzusunda İnvestisiya Seminarı

təşkil edilmişdir. Seminarda AİŞ-in nümayəndələri iştirak etmiş, Azərbaycanın biznes

mühiti və AİŞ-lə əməkdaşlığa dair təqdimatla çıxış etmişlər.

Xarici investorların cəlb edilməsi istiqamətində AİŞ-in nümayəndələri Azərbaycan

Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin dəstəyi və Azərbaycanda İxracın və

İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) təşkilatçılığı ilə 2010-cu ildə keçirilən

Azərbaycan – Slovakiya, Azərbaycan – Vyetnam, Azərbaycan – İtaliya, Azərbaycan –

Rusiya, Azərbaycan – Serbiya, Azərbaycan – Polşa, Azərbaycan – Almaniya,

Azərbaycan –Türkiyə, Azərbaycan- Meksika, Azərbaycan – Kuba , Azərbaycan –

İsveçrə biznes forumlarında və seminarlarında iştirak etmişlər. Forum və seminarlarda

ölkəmizin investisiya mühiti və biznes imkanları, AİŞ tərəfindən həyata keçirilən

layihələr, potensial investisiya imkanları barədə tədbir iştirakçılarına məlumat verilmiş,

həmçinin bir çox yerli və xarici investorlarla görüşlər keçirilmiş, fikir mübadiləsi

aparılmışdır.

2.4 Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO)

2010-cu il üzrə fəaliyyəti

2010-cu ildə AZPROMO-nun fəaliyyəti qeyri-neft sektorunda davamlı inkişaf

üzrə dövlət proqramları və iqtisadi inkişaf nazirinin əmrləri ilə təsdiq edilmiş tədbirlər

planına uyğun olaraq aşağıdakı istiqamətlər üzrə planlaşdırılmışdır:

102

1. Ölkənin əlverişli investisiya məkanı kimi tanıdılması və yerli məhsulların

xarici bazarlarda təşviqi

1.1. ölkədə və xaricdə tədbirlərin təşkili

1.2. təşviq materiallarının hazırlanması

2. İnvestisiyaların təşviqi üzrə

2.1. investisiyaların cəlb edilməsi

2.2. investisiya layihələrinin formalaşdırılması

2.3. investorlara xidmət

3. İxracın təşviqi üzrə

3.1. ixrac qabiliyyətli yerli məhsulların təşviqi

3.2. ixracatçılara xidmət

3.3. yeni bazarların və alıcıların tapılmasında dəstək

3.4. qanunvericiliyə təkliflərin verilməsi

4. Beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi

5. İnstitusional inkişaf və potensialın artırılması

Qeyd olunan sahələrdə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədilə Avropa

İttifaqının “İnvestisiya və ixrac mühitinin yaxşılaşdırılmasına yardım” layihəsinin

dəstəyi ilə AZPROMO-nun 2010-cu il Fəaliyyət Planı hazırlanmışdır. İlk dəfə olaraq,

Fəaliyyət Planı aydın hədəflər qoyulmaqla və konkret icra müddəti çərçivəsində tərtib

olunmuşdur.

AZPROMO-nun ixracın təşviqi sahəsində tədbirləri Azərbaycan Respublikası

Prezidenti tərəfindən “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə

sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr

olunmuş konfransda verilmiş tapşırıqların icrası ilə bağlı iqtisadi inkişaf nazirinin əmr

və tapşırıqlarına uyğun olaraq daha da genişləndirilmiş, investisiyaların cəlb edilməsi

sahəsində işlər intensivləşdirilmişdir.

2010-cu il ərzində AZPROMO tərəfindən aşağıdakı işlər görülmüşdür:

1. Ölkənin əlverişli investisiya məkanı kimi tanıdılması və yerli məhsulların

xarici bazarlarda təşviqi

103

Ölkədə və xaricdə tədbirlərin təşkili. 2010-cu il ərzində AZPROMO tərəfindən 89

tədbir: Azərbaycanda 47 (Slovakiya, Vyetnam, İtaliya, Fransa, Serbiya, Rusiya, Polşa,

İsveç, Böyük Britaniya, İran, Türkiyə, İordaniya, Avstriya, Kuba, Meksika, Nigeriya) və

xaricdə 42 (Almaniya, Belarus, Yaponiya, Gürcüstan, Liviya, Koreya, Serbiya, Türkiyə,

Argentina, Fransa, London, Qazaxıstan, Malaziya, Çin) biznes forum, dəyirmi masa və

ikitərəfli görüşlər, ölkə və sektor təqdimatları təşkil edilmiş, tədbirlərdə kənd təsərrüfatı

və ərzaq sənayesi, tikinti, İKT, maliyyə, konsaltinq, nəqliyyat, sənaye, alternativ enerji

və səhiyyə sektorlarından 2400-ə yaxın yerli və xarici şirkət iştirak etmişdir. 3

beynəlxalq sərgidə (Berlində “Yaşıl Həftə 2010”, Fransanın Leql şəhərində 53-cü

ənənəvi yarmarka, Azərbaycanın Özbəkistanda Milli Sərgisi), həmçinin, İslam İnkişaf

Bankının 35-ci Müdirlər Toplantısı çərçivəsində AZPROMO və AİŞ tərəfindən yerli

məhsulların nümayişi təşkil edilmişdir.

Ölkədə və xaricdə keçirilmiş tədbirlərin nəticəsində bir çox investisiya layihələri

üzrə müzakirələr aparılmış, yerli şirkətlərə yeni bazar və tərəfdaş tapılmasında və yerli

məhsulların ixracında köməklik göstərilmiş, yeni əməkdaşlıq əlaqələri qurulmuşdur:

104

- 8 yerli şirkətə (Tovuz-Baltiya, Gəbələ Konserv Zavodu, Hacı Camalxan, Babək

Sirab, Orteks Konsaltinq Şirkəti, Epidiomed, Folium Farm, Bismak, Gəmiqaya

Holding) 9 yeni bazarda (Almaniya, Rusiya, Belorus, Yaponiya, ABŞ, Serbiya,

Özbəkistan, Tacikistan) tərəfdaş tapılmasında köməklik göstərilmişdir;

- Yeni tərəfdaşların tapılmasına yardım nəticəsində il ərzində ümumilikdə 648 ton

yerli məhsulun ixracına dəstək verilmişdir;

- Tədbirlər çərçivəsində 31 investisiya layihəsi müzakirə edilmişdir;

- Azərbaycan–Serbiya Biznes Forumu çərçivəsində 4 yeni potensial investisiya

layihəsi müzakirə edilmişdir:

o AZPROMO, AİŞ və Serbiyanın vaqon istehsal edən “Wagon Factory Kraljevo”

və ”Gosha” şirkətləri arasında keçirilmiş görüşdə AİŞ ilə birgə vaqon istehsalı

müəssisəsinin yaradılması təklif olunmuş, ilkin razılıq əldə olunmuşdur. İstehsal

olunacaq vaqonların Azərbaycanda və xarici ölkələrdə satışı nəzərdə tutulur;

o Serbiyanın “MK Group” şirkəti Azərbaycanda 20 min hektar ərazidə qarğıdalı,

əlavə torpaq sahəsi əldə edildikdən sonra soya, günəbaxan, şəkər çuğunduru, arpa və

buğdanın əkilməsi və sonradan ixrac edilməsində maraqlı olduğunu və bu layihədə əsas

investor kimi iştirak etmək niyyətində olduğunu bildirmişdir;

o Serbiyanın “MK Group” şirkəti Azərbaycanda günəş enerjisi avadanlığının

istehsalının qurulmasında maraqlı olduğunu, Azərbaycan qanunvericiliyində müvafiq

dəyişiklik olunduqdan sonra danışıqlara başlayacağını bildirmişdir;

o Serbiyanın kimyəvi məhsullar istehsalçısı “Beohemje” şirkəti Azərbaycanda

yuyucu və təmizləyici maddələrin istehsalının qurulmasına marağını bildirmişdir.

- Özbəkistanın Azərbaycanda Milli Sərgisi çərçivəsində azərbaycan və özbək

şirkətləri arasında 37 194 100 ABŞ dollar məbləğində 50 razılaşma, niyyət protokolu və

əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalanmışdır;

- 9 dekabr tarixində Qazaxıstanın Aktau şəhərində Azərbaycan Respublikasının

Aktau şəhərindəki Baş konsulluğu, AZPROMO və Qazaxıstan Respublikasının

Manqistau vilayətinin akimliyinin dəstəyi ilə keçirilmiş Biznes Forum çərçivəsində

Aktau dəniz limanı Azad iqtisadi zonasında “Ərzaq və Nəqliyyat Loqistik Mərkəz”nin

yaradılması haqqında “Kaspiy Opereytinq” MMC ilə “A+A Qazaxıstan” şirkəti arasında

105

Niyyət Protokolu, yarımfabrikat yeyinti məhsulları hazırlayacaq fabrikin tikilməsi ilə

bağlı “Kaspiy Opereytinq” MMC ilə “Sky Catering” şirkəti arasında Niyyət Protokolu,

“Kaspiy Opereytinq” MMC ilə “Azərbaycanın Qazaxıstanda biznes investisiyası

Assosiasiyası” (ABİA) arasında Azad iqtisadi zonada Azərbaycan sərmayəçilərinə

torpaq sahəsinin ayrılması haqqında Niyyət Protokolu, Qazaxıstan Respublikasi “Yerli

təminatın inkişafı” Milli Agentliyi ilə “Azərbaycanın Qazaxıstanda biznes investisiyası

Assosiasiyası” arasında əməkdaşlıq haqqında Memorandium imzalanmışdır;

- AZPROMO-nun Gürcüstan, Serbiya, Türkiyə, Özbəkistan və Polşanın ixrac və

investisiyanın təşviqi agentlıkləri ilə 5 Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır;

- 7-13 noyabr tarixlərində Malayziya Sənaye İnkişafı Agentliyi tərəfindən Kuala-

Lumpur şəhərində təşkil olunmuş “İslam İnkişaf Bankının üzv ölkələrinin sərmayələrin

təşviqi üzrə məmurları üçün potensialın artırılması proqramı”nda Azərbaycanın biznes

və investisiya mühiti, ölkənin dövlət və özəl sektorlar arasında əməkdaşlığın (PPP) üzrə

təcrübəsi və AZPROMO haqqında təqdimat edilmişdir. Azərbaycanda PPP üçün xüsusi

institusional və qanunvericilik çərçivəsinin olmamasına baxmayaraq, bu sahədə

ölkəmizin kifayət təcrübəsinin olması göstərilmiş, PPP modeli nümunələri olan

AZPROMO, Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin fəaliyyəti, bərk məişət tullantılarının

yandırılması zavodunun yaradılması layihəsi haqqında ətraflı məlumat verilmişdir. Eyni

zamanda ölkəmizdə tətbiq olunan PPP formaları izah olunmuş, AZPROMO-nun dövlət-

özəl sektor əməkdaşlığı modelinin tətbiqi sahəsində təcrübəsi bir sıra iştirakçı

təşkilatlarda maraq doğurmuşdur;

- Aprel ayında Vyetnamın Baş nazirinin müavininin Azərbaycana səfəri

çərçivəsində keçirilmiş Azərbaycan-Vyetnam biznes forumunun davamı olaraq,

Vyetnamın Ticarət və Sənaye Palatası və digər qurumları ilə Azərbaycanın sement

sənayesində investisiya imkanlarının öyrənilməsi və bu sahədə fəaliyyət göstərən yerli

qurum və şirkətlərlə əməkdaşlığın qurulması məqsədilə danışıqlar aparılmışdır. 1-4

dekabr tarixlərində Vyetnamın Sement Sənayesi Korporasiyası, “Sement İnvestisiya və

İnkişaf üzrə Konsaltinq” şirkəti, Ticarət və Sənaye Palatası və Nazirlər Kabinetinin

yüksək vəzifəli əməkdaşlarından ibarət nümayəndə heyəti Azərbaycanın sement

sənayesində investisiya imkanlarının araşdırılması məqsədilə ölkəmizdə səfərdə

106

olmuşlar. Nümayəndə heyətinə Azərbaycanın tikinti sektoru və sement sənayesi üzrə

məlumat verilmişdir. Səfər zamanı nümayəndə heyəti üçün müvafiq görüşlər təşkil

edilmiş, görüşlərdə Azərbaycanda sement zavodunun tikilməsi məsələsi müzakirə

edilmiş, AS İnşaat şirkəti ilə bu sahədə danışıqların davam etdirilməsi haqda razılıq əldə

edilmişdir.

Təşviq materiallarının hazırlanması. Hesabat dövrü ərzində Almaniya Texniki

Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin (GTZ) “Özəl sektora dəstək proqramı” layihəsinin maliyyə

dəstəyi ilə yeniləşdirilmiş “Doing Business in Azerbaijan 2009” kitabı və CD, rus və

ingilis dillərində “Gate to the Caspian Region” və “AZPROMO” kitabçaları çap

edilmişdir. TACİS layihəsinin dəstəyi ilə ingilis dilində “Azərbaycan in Figures” və

azərbaycan dilində “AZPROMO-nun ixrac xidmətləri” kitabçaları hazırlanmış, “Legal

Framework” kitabçası yenilənmiş və çapa verilmişdir. AZAL Hava Yollarının “Silk

Way” jurnalının 8-ci və 9-cu saylarında və “İrs-Heritage” jurnalında “İnvest in

Azerbaijan” reklamı yerləşdirilmişdir. Ölkə imicinin təşviqinə dəstək məqsədilə bu

jurnallar Azərbaycanın xaricdəki səfirliklərinə göndərilmişdir. Həmçinin, “AZPROMO-

nun investisiya xidmətləri” kitabçası hazırlanmış, “Doing Business in Azerbaijan 2010”

illik toplusu yenilənmiş, azərbaycan dilində “Avropa Birliyinə necə ixrac etməli” və

“Böyük Britaniyaya necə ixrac etməli” kitabçaları və “Baltik ölkələrinin bazar

araşdırması” kitabı hazırlanmışdır və 2011-ci ilin əvvəlində çap olunacaqdır.

Beynəlxalq təcrübə əsasında AZPROMO təqdimatının məzmun və dizaynı

təkmilləşdirilmiş, veb-səhifənin dizayn və məzmunu yeniləndirlmiş, investisiya

layihələri veb-səhifədə yerləşdirilmişdir.

Azərbaycanın əlverişli investisiya məkanı kimi tanıdılması, ölkə rəhbəri

tərəfindən aparılan uğurlu iqtisadi siyasət və sahibkarlığa dövlət dəstəyi haqda

məlumatların verilməsi məqsədilə 2010-cu il ərzində bir sıra xarici mətbuat orqanları ilə

əməkdaşlıq edilmiş, Fransanın Valeurs Actuelles jurnalına, Çexiya dövlət televiziyasına

müsahibə verilmiş, “Times” qəzetinin nəşri olan “Upper Reach” jurnalında

Azərbaycanla bağlı xüsusi buraxılış üçün, Britaniyanın nüfuzlu “Diplomat” jurnalında

Azərbaycana həsr olunmuş xüsusi hesabatda AZPROMO tərəfindən müsahibə

verilmişdir. Həmçinin, AZPROMO-nun fəaliyyəti, təşkil etdiyi tədbirlər yerli kütləvi

107

informasiya vasitələrində mütəmadi olaraq işıqlandırlımış, bağlı vaxtaşırı

xəbərlər/məqalələr dərc olunmuşdur.

İl ərzində Azərbaycanın xaricdəki səfriliklərinə 3000-ə yaxın təşviq materialları

gönsdərilmişdir.

2. İnvestisiyaların təşviqi sahəsində

İnvestisyaların cəlb edilməsi məqsədilə aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilmişdir:

- 12 mart tarixində Cənubi Koreyanın Seul şəhərində təşkil edilmiş “Koreyanın

tikinti şirkətləri üçün potensial xarici bazarlar” mövzusunda seminarda Azərbaycanın

infrastruktur sektoru üzrə təqdimat edilmiş, investisiya imkanları və layihələri haqqında

məlumat verilmiş, təşviq materialları paylanmışdırr. Seminardan sonra aprel ayında

Koreyanın “Halla” şirkəti Azərbaycana səfər etmişdir. Şirkət nümayəndələrinə

Azərbaycanda tikinti sahəsində keçirilən layihələr və onlarla əməkdaşlıq etməkdə

maraqlı ola biləcək yerli şirkətlər, həmçinin, Azərbaycanda şirkət təsis edilməsi

prosedurları, lisenziyaların alınması qaydaları haqda barədə məlumat verilmişdir;

- 17 may 2010-cu il tarixində Azərbaycan-Yaponiya İqtisadi Komissiyanın iclası

çərçivəsində keçirilmiş Yaponiya-Azərbaycan Biznes Forumu zamanı Yaponiyanın

günəş enerjisi üçün fotovoltaik modullar istehsalı ilə məşğul olan “JSolar KK” şirkəti

ilə danışıqlar aparılmış, Azərbaycanın günəş enerjisi istehsalı üçün mövcud imkanlar,

bu sahədə fəaliyyət göstərən yerli şirkətlər barədə məlumat təqdim edilmiş və şirkət

haqda Alternativ Enerji Agentliyinə məlumat verilmişdir;

- 21-23 iyun tarixlərində İslam İnkişaf Bankının (İİB) Müdirlər Şurasının 35-ci

İllik Toplantısı çərçivəsində “Azərbaycan və digər MDB ölkələrində biznes və

investisiya imkanları” mövzusunda keçirilmiş Konfransda AZPROMO tərəfindən

Azərbaycanda biznes mühiti, investisiya cəlbediciliyi və ixrac imkanları, 27 yerli

şirkətin investisiya layihələri təqdim edilmişdir. Konfrans çərçivəsində 12 investisiya və

maliyyə təşkilatları (MBİ Group (BƏƏ), VTB Capital Rusiya, Küveyt İnvestisiya

Qurumu, Al Ahmar Qrupu (Yəmən), Qemmat Al Emtiaz və Al-Şiddi Qrupu (Səudiyyə

Ərəbistanı), Kolon (Cənubi Koreya), Saba İslam Bankı (Yəmən), İslam Ticarət Palatası

və digər) ilə görüşlərdə Azərbaycanda investisiya və ixrac imkanları müzakirə

edilmişdir;

108

- 20-29 iyun tarixlərində Almaniyanın turizm sektoru və infrastrukturu sahəsində

təcrübənin öyrənilməsi, Almaniyadan “nou-hau” və investisiyaların Azərbaycanın

turizm və turizmlə əlaqəli sektorlara cəlb edilməsi məqsədilə AZPROMO-nun dəstəyi

ilə GTZ-in “Özəl Sektorun İnkişafı Proqramı” tərəfindən Azərbaycanın turizm və

turizm infrastrukturu sahələrində fəaliyyət göstərən yerli şirkət və müvafiq dövlət

qurumlarından ibarət nümayəndə heyətinin Almaniyaya səfəri təşkil olunmuş,

mehmanxana idarəetməsi, şirkətlər arasına əlaqələrin qurulması və təcrübə mübadiləsi

məsələləri müzakirə edilmişdir;

- 12-14 iyul tarixlərində Azərbaycan Respublikası iqtisadi inkişaf naziri cənab

Şahin Mustafayevin başçılığı ilə Azərbaycan nümayəndə heyətinin Serbiya

Respublikasına səfəri zamanı AZPROMO tərəfindən Azərbaycanda biznes mühiti,

investisiya imkanları haqda təqdimat edilmiş, iştirakçılara təşviq materialları paylanmış,

5 şirkətlə görüş keçirilmişdir.

- 29-30 iyul tarixlərində CAREC (Mərkəzi Asiya Regional İqtisadi Əməkdaşlıq)

proqramı çərçivəsində Urumçi şəhərində keçirilmiş Biznes İnkişaf Forumunda

Azərbaycan iqtisadiyyatı, biznes və investisiya mühiti, xarici ticarət, investisiya

imkanları və AZPROMO haqqında məlumat verilmiş və mövcud investisiya layihələri

təqdim edilmişdir. Forum çərçivəsində bir sıra xarici iş adamları ilə Azərbaycanda

investisiya imkanları müzakirə olunmuşdur;

- 21 oktyabr tarixində Bakıda keçirilmiş 16-cı Azərbaycan Beynəlxalq Tikinti

Sərgisi çərçivəsində Ukrayna nümayəndə heyəti üçün Azərbaycanın tikinti sektoru üzrə

təqdimat edilmiş, Ukraynanın tikinti şirkətləri ilə görüşlər keçirilmişdir;

- 16-19 noyabr tarixlərində Londonda AZPROMO tərəfindən Azərbaycanın

Böyük Britaniyada Səfirinin iştirakı ilə investisiya seminarı keçirilmiş, biznes və

investisiya mühiti, kənd təsərrüfatı və ərzaq sənayesi sektorunun inkişaf dinamikası və

əsas göstəricilər, bu sektorda mövcud investisiya imkanları barədə təqdimat edilmişdir;

- 14-16 dekabr tarixlərində Azərbaycan və İordaniya arasında kənd təsərrüfatı və

heyvandarlıq sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində müştərək

şirkətlərin təsis edilməsinin müzakirəsi məqsədilə İordaniyada keçirilmiş görüşlərdə

iştirak edilmişdir.

109

İnvestisiya layihələrinin formalaşdırılması. Azərbaycana investisiya maraqlarının

araşdırılması məqsədilə 66 xarici şirkətə (Sloveniya, Böyük Britaniya, İsveçrə,

Yaponiya, Serbiya, Slovakiya, Hindistan, Kanada, ABŞ, Almaniya, Sudan, Avstriya,

İtaliya, İsveçrə və s.) müraciət edilmiş, kənd təsərrüfatı, ərzaq sənayesi, bərpa olunan

enerji və turizm sahələrində fəaliyyət göstərən investorlar üzrə araşdırma və danışıqlar

aparılmış, Azərbaycanda biznes mühiti, prioritet sektorlar, şirkət qeydiyyatı,

lisenziyaların alınması, tikinti qaydaları və müvafiq sahə üzrə yerli şirkətlər barədə

məlumat təqdim olunmuşdur.

19 iyul tarixində keçirilmiş Azərbaycan-Almaniya Biznes Forumu çərçivəsində

alternativ enerji sahəsində fəaliyyət göstərən və əməkdaşlıqda maraqlı olan alman şirkət

nümayəndələri ilə birgə Azərbaycanda külək enerjisi potensialının texniki tərəflərinin

öyrənilməsi üçün Yeni Yaşma massivində quraşdırılmış pilot külək enerjisi qurğusuna

baxış keçirilmişdir.

Hesabat dövrü ərzində sahibkarlıq subyektlərindən xarici investisiyaların cəlbi

üçün nəzərdə tutulmuş layihələrin qəbulu ilə bağlı elan hazırlanmış, İİN-nin və

AZPROMO-nun internet səhifələrində və müxtəlif kütləvi informasiya vasitələrində

yerləşdirilmişdir. İnvestisiya layihələrinin yığılması məqsədilə 350-yə yaxın şirkətə

müraciət edilmişdir. Həmçinin, mütəmadi olaraq İİN-nin müvafiq şöbələri və regional

bölmələri ilə işlər aparılmış, mədəniyyət və turizm nazirliyinin 8, sənaye və energetika

nazirliyinin tərəfindən təqdim edilmiş 9 layihə məlumat bazasına daxil edilmişdir. İl

ərzində ümumilikdə, 1.3 milyard ABŞ dolları dəyərində 40 layihə məlumat bazasına

daxil edilmişdir. Sahibkarlıq subyektlərindən və müvafiq dövlət orqanlarından qəbul

olunmuş və Azərbaycanın diplomatik nümayəndəlikləri vasitəsilə potensial tərəfdaş və

invesotrlara təqdim edilməsi məqsədilə yerli şirkətlərdən toplanmış müxtəlif sektorları

əhatə edən 34 investisiya layihələri əsasında hazırlanmış toplu İqtisadi İnkişaf Naziri

tərəfindən Xarici İşlər Nazirinə təqdim olunmuşdur.

Hesabat dövrü ərzində turizm (100 şirkət), alternativ enerji (200 şirkət), kənd

təsərrüfatı və yeyinti sənayesi (300 şirkət), eləcə də əczaçılıq (19 şirkət) sektorlarında

fəaliyyət göstərən potensial xarici investorlar üzrə məlumat bazası tərtib edilmişdir.

.

110

Xarici şirkətlərə müraciət

45%

Məsləhətlərin verilməsi

23%

Layihələrin toplanması

27%

İnvestorlarla danışıqlar

5%

İnvestisiyaların cəlb edilməsi və xidmətlər

İordaniya nümayəndə heyətinin aprel ayında Azərbaycana səfəri zamanı

xırdabuynuzlu heyvanların yetişdirilməsi və İordaniyaya ixracı üzrə Azərbaycanda birgə

müəssisənin yaradılması müzakirə edilmiş, yerli tərəfdaşın tapılmasında köməklik

göstərilməsi xahiş edilmiş, investisiya layihəsində AİŞ-in iştirakı ilkin olaraq

razılaşdırılmışdır. Hazırda AİŞ və İordaniya şirkəti arasında danışıqlar aparılır.

Bundan əlavə, xarici investisiyaların cəlb olunması məqsədilə ölkədə həyata

keçirilən müvafiq dövlət proqramları, beynəlxalq və yerli tədqiqatçılar tərəfindən

aparılmış aradşırma hesabatları, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Sahibkarlığın inkişafı

siyasəti, Xarici investisiyalar və yardımların əlaqələndirilməsi şöbələri və Sahibkarlığa

Kömək Milli Fondu tərəfindən daxil olmuş regionların iqtisadi potensialı, investisiya

təklifləri və istiqamətləri üzrə hesabatlar təhlil olunaraq investisiyalar üçün prioritet

sahə və istiqamətlər və prioritet sektor və sub-sektorlar müəyyən edilmişdir.

İnvestorlara göstərilən xidmətlər. Hesabat dövrü ərzində ümumilikdə 18 xarici

şirkətin (Vyetnam, Avstriya, İsveçrə, BƏƏ, İsrail, Yaponiya, Cənubi Koreya, Sinqapur,

Hindistan, Çin, Böyük Britaniya, Yunanıstan, Sloveniya, İtaliya, Serbiya və Rusiya)

Azərbaycanda tikinti, telekommunikasiya və bankçılıq sektorlarında fəaliyyət göstərən

yerli şirkətlər, biznes mühiti, prioritet sektorlar, lisenziyaların alınması, tikinti qaydaları

və şirkət qeydiyyatı haqda sorğuları cavablandırılmış, bir sıra şirkətlərə məlumat və

məsləhət xidmətləri göstərilmişdir:

- Hindistanın “Gravita İndia Ltd” şirkətinin “İstifadəyə yararsız avtomobil

akkumulyatorlarının emalı” investisiya layihəsində Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin

(AİŞ) iştirakı müzakirə edilmişdir. Hazırda şirkətlə AİŞ arasında danışıqlar aparılır;

111

- Böyük Britaniya vətəndaşı Nouman Hafiz tərəfindən təqdim edilmiş

Azərbaycanda plastik qabların təkrar emalı zavodunun tikilməsi təklifinə baxılmış və o,

sözügedən sahə üzrə investisiya imkanlarının öyrənilməsi məqsədilə Azərbaycana dəvət

edilmişdir. Səfər 2011-ci ildə nəzərdə tutulur;

- Sloveniyanın “ALBIN Promotion” şirkətinin “Rezin tullantılarının emal

olunması nəticəsində elektrik enerjisi istehsalı” layihə təklifi üçün şirkət tərəfindən

AZPROMO-ya təqdim olunmuş sorğu vərəqəsi cavablandırılmış və investisiya təklifi

müzakirə edilir;

- Azərbaycanda külək enerjisinin istehsalına maraq göstərmiş İtaliyanın “Fintel

Energy” şirkəti ilə danışıqlar aparılmış, mövcud imkanlar barədə məlumatlar təqdim

edilmiş, bu sahədə müvafiq dövlət qurumları və özəl şirkətlərlə görüşlərin keçirilməsi

məqsədilə ölkəyə dəvət olunmuşdur. Səfər 2011-ci ilin əvvəlində planlaşdırılr;

- İşlənmiş plastik butulkaların emalı və sonradan Azərbaycandan ixracı sahəsində

Azərbaycana investisiya yatırmaqda maraqlı olan Pakistanın “Ayesha” şirkətinə

fəaliyyəti üçün müvafiq icazələrin alınmasında köməklik göstərilmişdir;

- Macarıstanın “Phylaxia” və “Keg” şirkətlərinin nümayəndələrinə Azərbaycanın

kənd təsərrüfatı haqqında ümumi məlumat verilmiş, həmçinin, bu sektora dövlət

dəstəyi, statistik rəqəmlər, broyler və yumurta istehsalı sahəsində həyata keçirilməsi

nəzərdə tutulan layihə haqqında məlumat göndərilmişdir;

- Azərbaycanda nümayəndəlik təsis etmək istəyən İspaniyanın “House Deliver”

şirkətinə memarliq və binaların dizaynı sahəsində fəaliyyət göstərmək üçün

Azərbaycanda nümayəndəliyin təsis edilməsi və müvafiq icazənin alınması proseduru

üzrə lazımi sənədlər toplusu göndərilmiş və ümumi hüquqi rejim, ölkədə aparılmış

islahatlar və nailiyyətlər barədə məlumat verilmişdir;

- İrlandiyanın “International Development Ireland” şirkətinə yerli məhsulların

ixracı və investisiyaların cəlb edilməsində AZPROMO tərəfindən göstərilən xidmətlər,

Azərbaycanın iqtisadiyyatı, biznesə başlamaq üçün hüquqi rejim, vergi sistemi və digər

məlumatlar verilmişdir. Şirkətin Azərbaycana səfərinin əsas məqsədi ölkəmizdə

nümayəndəliklərinin açılması imkanlarının araşdırılması idi. Şirkətin sorğusu əsasında

yerli konsaltinq şirkətlərin siyahısı göndərilmişdir;

112

- Cənubi Koreyanın “Samsung Korporasiyası”nın “Samsung İnşaat” şirkətinin

nümayəndələri ilə keçirilmiş görüşdə Azərbaycanın tikinti sektoru, hüquqi rejim,

aparılmış islahatlar və nailiyyətlər, bu sahədə həyata keçirilən layihələr barədə məlumat

verilmiş, şirkətin sorğusu əsasında Azərbaycanın tikinti sektorunda həyata keçirilməsi

nəzərdə tutulan investisiya layihələrinin siyahısı göndərilmişdir;

- Özbəkistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasında Milli Sərgisi

çərçivəsində Özbəkistanın “Nəvai Azad Sənaye İqtisadi Zonası”nda fəaliyyət göstərən

elektrik lampaların Sinqapurun “CFM ProEnergies” şirkəti ilə görüş keçirilmiş,

Azərbaycanda investisiya mühiti, vergi sistemi, əmək münasibətləri, elektrik

avadanlıqlarının idxal-ixracı və digər məsələləri, həmçinin, Azərbaycanda qurğuşun

lampaların istehsalı imkanları müzakirə edilmişdir. Şirkətin xahişi ilə Sənaye və

Energetika Nazirliyi yanında Alternativ və Bərpa olunan enerji mənbələri üzrə

Agentliyin rəhbərliyi ilə görüş təşkil edilmişdir;

- Əməkdaşlıqda maraqlı olan Yəmənin “Saba Group” şirkətinə baxılması üçün

investisiya layihələri göndərilmişdir.

3. İxracın təşviqi üzrə

İxrac məhusllarının təşviqi. Xarici və yerli iş adamlarının iştirakı ilə keçirilmiş

tədbirlərdə Azərbaycanın ixracqabiliyyətli məhsulları haqda təqdimatlarla yanaşı, 2010-

cu il ərzində xaricdə və ölkədə keçirilmiş 4 sərgidə və Belorus-Azərbaycan işgüzar

görüşü çərçivəsində yerli məhsulların nümayişi təşkil olunmuşdur:

- 21-30 yanvar tarixlərində Berlində keçirilmiş “Yaşıl Həftə 2010” Yeyinti

Sənayesi və Kənd Təsərrüfatı üzrə Beynəlxalq Sərgidə 11 Azərbaycan şirkəti iştirak

etmiş və geniş çeşiddə yerli qida məhsulu nümayiş etdirilmişdir. Sərgidə iştirak

nəticəsində 3 yerli şirkət yeni tərəfdaşla əlaqələr quraraq məhsullarının Almaniyaya

ixracına başlamışdır;

- 18-22 aprel tarixlərində Minsk şəhərində Azərbaycan və Belarusun kənd

təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı, qida sənayesi sahələrində fəaliyyət göstərən

iş adamları və Azərbaycan məhsullarının potensial alıcıları arasında ikitərəfli görüşlər

təşkil olunmuş, yerli məhsullar nümayiş etdirilmişdir.

- 13-16 may tarixlərində Fransanın Aşağı Normandiya regionunun Leql şəhərində

keçirilmiş sərgidə Azərbaycanın kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları nümayiş

113

etdirilmiş, fransız şirkət və dövlət nümayəndələrinə Azərbaycanın investisiya mühiti və

ixrac imkanları barədə məlumat verilmişdir;

- 21-23 sentyabr tarixlərində Gəncə şəhərində keçirilmiş 3-cü Regional “Qərb

Azərbaycan İnfrastrukturu” sərgisində AZPROMO və AİŞ birgə stendi vasitəsilə iştirak

etmiş, yerli sahibkarlara və sərgi iştirakçılarına yerli məhsulların ixracı və

investisiyaların cəlb edilməsində AZPROMO tərəfindən göstərilən xidmətlər və AİŞ-in

yerinə yetirdiyi investisiya layihələri barədə məlumat verilmiş, həmçinin sahibkarlardan

investisiya layihələri toplanmışdır;

- 5-7 noyabr tarixlərində Daşkənd şəhərində Azərbaycanın ilk milli sərgisi təşkil

olunmuş, sərgidə Azərbaycanın müxtəlif sektorlarını təmsil edən 167 şirkət iştirak

etmiş, geniş çeşiddə Azərbaycan məhsulları nümayiş etdirilmişdir. Artıq bir neçə

Azərbaycan şirkəti öz məhsullarını Özbəkistanda satmağa başlamışdır, daha bir neçə

şirkət tərəfindən məhsullarının Özbəkistan bazarına çıxarılması üzrə işlər aparılır.

2010-cu il ərzində AZPROMO-ya 38 ölkədə keçiriləcək 340 sərgi haqqında

məlumat daxil olmuş, daha müvafiq hesab edilmiş 57 sərgi haqqında arayış hazırlanmış

və AZPROMO-nun internet səhifəsində yerləşdirilmişdir. 8 sərgidə Azərbaycan

məhsulları təmsil olunmuş, noyabr ayında keçirilən Rusiyanın ən böyük sərgisi olan

“Rusiya Şərab Yarmarkası”nda “Şərq Ulduzu”, “Göygöl Şərab Zavodu” və “Caspian

Coast” şirkətləri mükafat laureatı olmuşdur.

Yeni bazarların və tərəfdaşların tapılmasında dəstək. Yerli məhsulların xarici

bazarlara çıxışını stimulaşdırmaq və yeni tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulmasına dəstək

məqsədilə AZPROMO tərəfindən ölkədə və xaricdə təşkil edilmiş tədbirlər çərçivəsində

yerli iş adamlarının xarici tərəfdaşla əlaqələrinin qurulmasına yardım edilmiş, onların

ixrac maraqlarının öyrənilməsi məqsədilə mütəmadi görüşlər keçirilmiş və yeni bazar

araşdırmaları aparılmışdır. Həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində aşağıdakılar əldə

olunmuşdur:

1. Berlində keçirilən “Yaşıl həftə 2010” sərgisi çərçivəsində;

- “Tovuz-Baltiya” şirkəti Almaniyada yeni tərəfdaşla əlaqə qurmuş, “Trafunberq”

Birgə Müəssisəsini təsis etmiş, 100 tona yaxın istehsal etdiyi şərab məhsullarını

Almaniyaya ixrac etmişdir;

114

- Gəbələ Konserv Zavodu “Jalə” markası altında meyvə şirəsinin Almaniyaya

ixracı üzrə razılıq əldə etmiş, Kölnə 40 tona yaxın meyvə şirəsi ixrac etmişdir;

- Hacı Camalxan şirkəti Almaniyada öz nümayəndəliyini açmış və Almaniyaya

44 ton məhsul ixrac etmişdir.

2. Belarusiyada keçirilən Belorusiya–Azərbaycan ikitərəfli görüşlər çərçivəsində:

- “Tovuz-Baltiya” şirkəti Belarusdan kartof və kərə yağının idxalı, Belarusa şərab

məhsullarının ixracı üzrə Belarus şirkəti ilə ticarət müqaviləsi imzalamışdır;

- “Babək Sirab” şirkətinin məhsullarının Belorusa ixracı imkanları müzakirə

edilmiş, şirkət 20 ton məhsulunu Belarusa göndərilmişdir;

3. Bakıda keçirilən Azərbaycan – Rusiya Biznes Forumu çərçivəsində:

- “Orteks” Konsaltinq Şirkəti Stavropolda işıqlandırma sistemi istehsalının

qurulması üzrə konsaltinq xidmətinin göstərilməsi, “Thorn Lighting” şirkəti tərəfindən

avadanlıqların təmin edilməsi, 2014-cü ildə Soçidə Olimpiya Kompleksinin tikintisi

üzrə tenderdə iştirak haqqında razılıq əldə etmişdir;

- “Orteks” Konsaltinq Şirkəti Stavropolda zibil tullantılarının yandırılaraq enerji

alınması (ayda 25 Mvt) üzrə istehsalın qurulmasında konsaltinq işinin aparılması və

avadanlıqların təmin edilməsi üzrə razılıq əldə etmişdir;

4. Yaponiyada keçirilən Yaponiya – Azərbaycan Biznes Forumu çərçivəsində:

- “Tovuz-Baltiya” şirkəti məhsullarının Yaponiyaya ixracı ilə bağlı yerli şirkətlə

əlaqələr qurmuş, ilkin olaraq Yaponiyaya 24 tona yaxın nardan istehsal olunan müxtəlif

spirtli içkilər ixrac etmişdir;

- “Epidiomed” və “Folium Farm” Şirkətləri və yapon şirkəti arasında dərman

preparatlarının və ürək cərrahiyyəsi sahəsində yapon texnologiyasının Azərbaycana

gətirilməsi, Azərbaycanın tibb mütəxəssislərinin Yaponiyada təcrübə mübadiləsi və

yapon mütəxəssislərin Azərbaycanda treyninq aparması üzrə razılıq əldə olunmuş, bu

məqsədlə yapon şirkəti iyun ayında Azərbaycana səfər etmişdir;

5. “GəmiQaya Holdinq” şirkətinə məhsulunun Rusiyada potensial alıcısı haqda

məlumat verilmiş, nəticədə, şirkət Rusiyaya 400 ton “Badamlı” mineral suyu

göndərmişdir.

6. “Bismak” şirkəti məhsullarını Serbiyaya və oradan Avropa İttifaqı bazarlarına

çıxarmaq məqsədilə Serbiyada nümayəndəliyini açmışdır. Şirkət həmçinin, Tacikistan

115

bazarında məhsullarını realizə etmək üçün Tacikistanda nümayəndəlik açmış və

Özbəkistan bazarı üzrə eyni istiqamətdə işlər aparılır;

7. ABŞ-ın Kaliforniya ştatında AZPROMO-nun Azərbaycanın Kaliforniyadakı

Baş Konsulluğu ilə birgə əməkdaşlığı nəticəsində “Azerbaijan İmport Management

Company” şirkəti yaradılmışdır. Kaliforniyaya 20 tona yaxın qida məhsulları (şirələr,

konserv və ərzaq məhsulları) göndərilmişdir.

8. Azərbaycanın kənd təsərrüfatı və qida məhsullarının Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri

(BƏƏ), Küveyt, Suriya, Macarıstan və Baltik ölkələri bazarlarına ixracı imkanları, bu

ölkələrin ixrac və idxal strukturu, gömrük rüsumları, texniki və keyfiyyət tələbləri

barədə araşdırmalar aparılımşdır. Yerli sahibkarların yeni bazar imkanları haqda

məlumatlandırılması məqsədilə 2011-ci ilin əvvəlində araşdırmanın AZPROMO-nun

veb-səhifəsində yerləşdirilməsi və sahibkarlara göndərilməsi nəzərdə tutulur.

9. Avropa Birliyinə və Böyük Britaniyaya ixrac etmək istəyən yerli sahibkarlar

üçün təlimatlar, gömrük prosedurları haqqında “Avropa Birliyinə necə ixrac etməli” və

“Böyük Britaniyaya necə ixrac etməli” məlumat kitabçaları hazırlanmışdır. Azərbaycan

sahibkarlarının yeni bazar imkanları haqda məlumatlandırılması məqsədilə 2011-ci ildə

kitabçaların çap edilməsi, AZPROMO-nun veb-səhifəsində yerləşdirilməsi və

sahibkarlara göndərilməsi nəzərdə tutulur.

İxracatçılara xidmətlər. Yerli şirkətlərin mövcud ixrac potensialının

qiymətləndirilməsi, onların ixrac sahəsində maraq və ehtiyaclarının öyrənilməsi və

müvafiq xidmətlərin təqdim olunması məqsədilə 140-a yaxın ixracatçıya sorğu anketi

göndərilmişdir.

Hesabat dövrü ərzində 19 xarici şirkətin müraciətinə əsasən (Latviya, İspaniya,

Macarıstan, Pakistan, Rusiya, Ukrayna, Hollandiya, Gürcüstan, Səudiyyə Ərəbistanı,

Özbəkistan, İordaniya) Azərbaycanda müvafiq qanunvericilik, ixrac prosedurları haqda

məlumatlar verilmiş, Azərbaycandan qoz, fındıq, nar, balıq, sənaye məhsulları və digər

məhsulların ixracı üzrə yerli şirkətlərlə əlaqələrin qurulmasında yardım göstərilmişdir.

Həmçinin, yerli şirkətlərə GSP və GSP+ sistemi, ixrac zamanı loqistik prosedurlar,

markalanma və kodlaşma, standartlar haqqında məlumat və məsləhətlər verilmişdir.

BMT-nin İnkişaf Proqramının dəstəyi ilə “Ərzaq məhsullarının qablaşdırılması və

etiketləşdirilməsində Avropa İttifaqı tələbləri” mövzusunda Fransadan dəvət olunmuş

116

mütəxəssisin iştirakı ilə Bakıda 2 günlük seminar keçirilmiş, seminarda 22 istehsalçı

şirkətin nümayəndəsi iştirak etmiş, seminarın sonunda iştirakçılara sertifikat təqdim

olunmuşdur. İştirakçılar Avropaya ixracla bağlı məsələlərdə Avropa ekspertləri

tərəfindən praktik məsləhətlərin verilməsini təqdirəlayiq hesab etmiş və AZPROMO

tərəfindən mütəmadi olaraq belə təlimlərin keçirilməsini təklif etmişlər.

10 iyun tarixində regionlarda ixrac tələbləri haqqında məlumatlılığın artırılması

məqsədilə TACİS layihəsinin dəstəyi ilə AZPROMO tərəfindən Gəncə şəhərində “Kənd

təsərrüfatı və qida məhsullarının ixracında sertifikatlaşdırma” mövzusunda seminar

keçirilmiş, mövzu ilə bağlı təqdimatlar edilmişdir. Seminarda Gəncə-Qazax iqtisadi

regionunda fəaliyyət göstərən 100-dən çox sahibkar və yerli idarəetmə orqanlarının

nümayəndələri iştirak etmişdir.

“Azərbaycan İxrac Kataloqu 2010” İxracatçılar haqqında məlumat kataloqu

hazırlanmış, yerli ixracatçıların elektron məlumat bazası hazırlanmış və AZPROMO-

nun veb-səhifəsində yerləşdirilmişdir.

Hesabat dövrü ərzində AZPROMO tərəfindən ixracatçılara xidmətləri

diversifikasiya olunaraq yeni bazarların tapılması, ixraca dəstək, məlumatlandırma və

əlaqələndirmə, hüquqi və loqistik məsləhətlərin verilməsi və maarifləndirmə kimi

sahələri əhatə etmişdir.

Yeni bazarların

tapılması

24%

Məlumat və əlaqələndirmə

44%

İxraca dəstək

26%

Maarifləndirmə

6%

İxrac xidmətləri

Qanunvericiliyə təkliflərin verilməsi. AZPROMO İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin

qeyri-neft ixracının stimullaşdırılması üzrə işçi qrupunda iştirak etmiş, beynəlxalq

təcrübəyə əsaslanaraq bu sahədə müvafiq tədbirlərin planlaşdırılması və həyata

keçirilməsi üzrə təkliflər təqdim etmişdir. Həmçinin, qeyri-neft ixracının

117

stimullaşdırılması üzrə Dünya Bankının hazırladığı hesabatın müzakirəsində fəal iştirak

edilmiş və uyğun təkliflər verilmişdir.

İxracın təşviqi sahəsində qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə Avropa

İttifaqının TACİS layihəsi çərçivəsində Türkiyə və Çexiyaya təlim səfəri təşkil

olunmuş, xarici ticarətin təşkili, ixrac xidmətləri və xarici bazar araşdırmaları, ixracın

stimullaşdırılması, sərbəst iqtisadi zonaların yaradılması və fəaliyyəti sahəsində Türkiyə

və Çexiya təcrübəsi haqda məlumat əldə edilmiş, bu təcrübələrin Azərbaycanda tətbiqi

üzrə müvafiq tədbirlər AZPROMO-nun gələcək fəaliyyətlər planına daxil edilmişdir.

4. Beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsində

2011-ci ildə AZPROMO-nun beynəlxalq əməkdaşlığı genişlənmiş və yeni

tərəfdaşlıq əlaqələri qurulmuşdur. Bu dövr ərzində aşağıda qeyd edilmiş təşkilatlarla

cəmi 5 Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır.

- 29 aprel tarixində Gürcüstanda keçirilmiş Gürcüstan-Azərbaycan Biznes Forumu

çərçivəsində Gürcüstanın Milli İnvestisiya Agentliyi;

- 13 iyul tarixində Belgrad şəhərində Azərbaycan Respublikasının iqtisadi inkişaf

naziri cənab Şahin Mustafayevin rəsmi səfəri çərçivəsində Serbiyanın İnvestisiyaların

və İxracın Təşviqi Agentliyi;

- 5 oktyabr tarixində Daşkənd şəhərində keçirilmiş Azərbaycanın Milli sərgisinin

rəsmi açılışı çərçivəsində Özbəkistanın Xarici İnvestisiyaların Təşviqi Fondu;

- 27 oktyabr tarixində Naxçıvan şəhərində keçirilmiş Azərbaycan-Naxçıvan-

Türkiyə Biznes Forumu çərçivəsində Türkiyənin Xarici İqtisadi Əlaqələr Təşkilatı;

- 24 noyabr tarixində Bakıda keçirilmiş Azərbaycan-Polşa Biznes Forumu

çərçivəsində Polşanın İnformasiya və Xarici İnvestisiyalar Agentliyi.

Həmçinin, bir neçə təşkilatla yeni əməkdaşlıq əlaqələri qurulmuşdur:

- 21-22 iyun tarixlərində İslam İnkişaf Bankının (İİB) İllik Müdirlər Toplantısı

çərçivəsində İnvestisiya Konfransının təşkili üzrə İİB-nin Özəl Sektora dəstək

Korporasiyası ilə əməkdaşlıq əlaqələri genişlənmiş, İslam Ticarətin Maliyyələşməsi

Korporasiyası ilə əməkdaşlıq imkanları müzakirə edilmişdir;

- 28-30 iyun tarixlərində İnvestisiyanın Təşviqi Agentliklərinin Dünya

Assosiasiyasının (WAIPA) Buenos Ayres şəhərində keçirilmiş 15-ci Dünya İnvestisiya

118

Konfransında AZPROMO WAIPA-nın 11 üzvdən ibarət Direktorlar Şurasına Cənubi

Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionu üzrə koordinator seçilmişdir;

- AZPROMO Avropa İttifaqının (Aİ) Şərq Tərəfdaşlığı (ŞT) təşəbbüsü

çərçivəsində kiçik və orta sahibkarlığın, həmçinin, ticarətin stimullaşdırılması məqsədilə

yaradılmış “KOS paneli” və “Ticarət paneli”ndə Azərbaycan nümayəndə heyətinin

tərkibində təmsil olunur. Bu panellər çərçivəsində Aİ və ŞT ölkələri ilə əməkdaşlıq

imkanları müzakirə edilir;

- 7-13 noyabr tarixlərində Malayziya Sənaye İnkişafı Agentliyi tərəfindən

Malayziya Texniki Əməkdaşlıq Proqramı çərçivəsində Kuala-Lumpur şəhərində təşkil

olunmuş “İslam İnkişaf Bankının üzv ölkələrinin sərmayələrin təşviqi üzrə məmurları

üçün potensialın artırılması proqramı” çərçivəsində Malayziya Sənaye İnkişafı

Agentliyi, Bosniya və Hertseqovinanın Xarici İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi,

Albaniya Biznes və İnvestisiya Agentliyi, İordaniya İnvestisiya Şurası, Yəmən Ümumi

İnvestisiya Agentliyi, Bruney İqtisadi İnkişaf Şurası, Oman İnvestisiya Təşviqi və İxrac

İnkişafı Mərkəzi, Suriya İnvestisiya Agentliyi, Tunis Xarici İnvestisiya Təşviqi

Agentliyi, İndoneziya Milli İnkişaf Planlaşdırılması Agentliyi, Banqladeş İnvestisiya

Şurası və Qambiya İnvestisiya və İxrac Təşviqi Agentliyinin nümayəndələri ilə

əlaqələrin və potensial əməkdaşlığın qurulması məqsədi ilə görüşlər keçirilmişdir.

Eyni zamanda, xarici investisiyanın cəlb edilməsi və ixrac bazarları haqqında

məlumatların əldə edilməsi istiqamətində Azərbaycanın xaricdə səfirlikləri ilə işlər

intensivləşdirilmişdir.

5. Gürcüstan nümayəndəliyinin fəaliyyəti

2010-cu il ərzində AZPROMO-nun Gürcüstan Nümayəndəliyi tərəfindən

Gürcüstanın idxal və ixrac göstəriciləri, investisiya mühiti və biznes imkanları, iqtisadi

layihələr haqqında ətraflı məlumatlar toplanmış, Gürcüstanda yaşayan

Azərbaycanlıların və Azərbaycan iş adamlarının bu layihələrdə iştirakı və Azərbaycan

məhsullarının Gürcüstana ixracı imkanları araşdırılmış, Gürcüstanın müvafiq dövlət

qurumları, Gürcüstanda yaşayan və sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan

Azərbaycanlılarla silsilə görüşlər keçirmiş, Azərbaycan və Gürcüstan arasında

investisiya və ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi, müvafiq tədbirlərin həyata

119

keçirilməsi və hər iki ölkənin iş adamlarına lazımi dəstəyin göstərilməsi kimi məsələlər

müzakirə edilmişdir.

Nümayəndəlik tərəfindən Gürcüstanda biznes fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən

və Gürcüstana səfər edən Azərbaycan iş adamlarına Gürcüstanın biznes mühiti və

müvafiq qanunvericiliyi ilə bağlı məlumatlar verilmiş, onların Gürcüstanda biznesə

başlaması üzrə lazımi köməklik göstərilmişdir. Hesabat dövrü ərzində Nümayəndəlik

tərəfindən aşağıdakı işlər görülmüşdür:

- 11 azərbaycan şirkətinə (“GTCİ”, “Veysəloğlu”, “Pharmacar.Co”, “AzKarton”,

“Aral Group”, “Embawood”, “Kenan” inşaat və digər) Gürcüstan bazarı haqqında

məlumat əldə etmək, Gürcüstan bazarına daxil olmaq, ofis tapmaqda, həmçinin, vergi

ilə bağlı problemlərin həll edilməsi və Gürcüstanda biznesin qurulmasında kömək

göstərilmişdir;

- 6 şirkətə (“AZEXİM”, “Martin EX”, “Ömür”, “AzəriQaz”, “Regional Nəqliyyat

Assosiasiyası”) Gürcüstanda ofis təsis etmək və qeydiyyatdan keçməkdə dəstək

verilmişdir;

- Tbilisi və Marneulidə 2 Gürcüstan-Azərbaycan Biznes Forumları təşkil olunmuş,

hər iki ölkənin dövlət və özəl sektor nümayəndələri forumlarda iştirak etmişdir;

- Gürcüstan Milli İnvestisiya Agentliyi və AZPROMO arasında əməkdaşlıq

haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır;

- 7 sərgidə (kənd təsərrüfatı, inşaat materialları, ətriyyat və əczaçılıq) və 6 biznes

forumda (Gürcüstan-Belarus, Gürcüstan-Latviya, Gürcüstan-Belçika, Gürcüstan-ABŞ,

Cənubi Qafqaz Çay Forumu, Gürcüstan Kənd Təsərrüfatı Forumu, DWVG-AZEBİ,

Müalicəvi Turizm) və Gürcüstan Biznes Assosiasiyasının 12 toplantısında iştirak

edilmişdir;

- 6 gürcü müəssisəsinə məhsullarını Azərbaycana ixrac etmək və tərəfdaş

tapılması kimi sahələrdə kömək göstərilmiş, Azərbaycan bazarı və qanunvericilk

haqqında məlumatlar verilmişdir;

- 9 nəfər yerli Azərbaycanlının işə düzəlməsində yardım edilmişdir.

- Gürcüstan bazarının öyrənilməsi məqsədilə 16 müxtəlif sektorlar (kapers, yun,

taxıl, aqrar texno-park, dövlət tenderləri, kənd təsərrüfatı qrantları, mikro-kreditləşmə,

120

perlit-tikinti blokları, klinker, bitki yağları, şokolad və karamel məmulatları, məişət

kimyəvi preparatları, meyvə-tərəvəz anbarları) üzrə araşdırmalar aparılmışdır;

- Qanunvericilik bazası, zəruri qaydaların tədqiqi və tərcüməsi sahəsində 21 qanun

və 18 statistik məlumatlar tərcümə olunmuşdur;

- Fəaliyyətdə olan müəssisələrə ziyarətlər edilmiş və azərbaycan iş adamlarına

təqdim olunmaq məqsədi ilə qida sənayesi, kənd təsərrüfatı, daşınmaz əmlak, yüngül

sənaye, kimya sənayesi, enerji, maliyyə, ictimai iaşə və xidmət sektorlarını əhatə edən

və investisiyalar üçün cəlbedici hesab olunan 17 layihə seçilmişdir.

- 28 yerli dövlət və ictimai təşkilatla əməkdaşlıq qurulmuşdur;

- 18 ictimai xarakterli tədbirdə iştirak edilmişdir.

6. AZPROMO-nun institusional inkişafı və potensialının artırılması

Hesabat dövrü ərzində Aİ TACİS layihəsinin dəstəyi ilə AZPROMO-nun 2010-cu

il Fəaliyyət Planı hazırlanmış, ixrac və investisiya ilə bağlı bir sıra fəaliyyətlər

(regionlarda ixracatçılar üçün maarifləndirmə tədbirlərinin keçirilməsi, ixracatçılar

kataloqunun hazırlanması, təcrübə mübadiləsi məqsədilə təlim səfərlərinin təşkili,

potensial investorların iştirakı ilə hədəf ölkələrdə tədbirin təşkili, bazar araşdırmalarının

aparılması və s.) tədbirlər planına daxil edilmiş və həyata keçirilmişdir.

Bu dövr ərzində seçilmiş məhsulların ixrac potensialı təhlil edilmiş və onların

ixracı üzrə tövsiyyələr hazırlanmış, ixrac və investisiya sahəsində maneələr təhlil

edilmiş, ixrac və investisiyanın təşviqi ilə bağlı il ərzində həyata keçiriləcək tədbirlər

üzrə hazırlıq işləri aparılmışdır. Layihənin dəstəyi ilə AZPROMO-nun veb-səhifəsi

yenilənmiş və 100 şirkət üzrə ixracatçıların elektron kataloqu hazırlanmışdır.

Daxili idarəetmənin təkmilləşdirilməsi məqsədilə 15-17 sentyabr tarixlərində

CRM (müştərilərlə əlaqələrin idarəedilməsi) software proqramının AZPROMO-da

tətbiqi məqsədilə TACİS layihəsi çərçivəsində beynəlxalq ekspert Bakıda səfərdə

olmuş, proqram təminatı və istifadəçilərə təlim işləri həyata keçirilmiş və proqramın

tətbiqinə başlanılmışdır.

İnvestisiya və ixracın təşviqi sahəsində qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə

TACİS layihəsnin dəstəyi ilə Türkiyə və Çexiyaya təlim səfərləri təşkil olunmuş,

investisiyanın təşviqi və investorlara xidmtətlər, xarici ticarətin təşkili, ixracın

121

stimullaşdırılması, sərbəst iqtisadi zonaların yaradılması və fəaliyyəti sahəsində Türkiyə

və Çexiya təcrübələri haqda məlumat əldə edilmiş, bu təcrübələrin Azərbaycanda tətbiqi

üzrə müvafiq tədbirlər AZPROMO-nun gələcək fəaliyyətlər planına daxil edilmişdir.

Təlim səfərləri ilə yanaşı, 2010-cu il ərzində AZPROMO əməkdaşları Cənubi

Koreyada keçirilmiş Orta Dərəcəli Rəhbərlər üçün Təlim Proqramı, GTZ tərəfindən

təşkil olunan “Təlimçilər üçün təlim proqarmı” çərçivəsində Standartlaşdırma və

Keyfiyyətin İnfrastrukturu mövzusunda seminarda, “Kiçik və orta sahibkarlar üçün

hüquqi məsləhət mərkəzləri” adlı layihə çərçivəsində “Biznes Etika-Etibarlı Biznesin

Qurulması Normaları və Strategiyaları” mövzusunda təlimdə, “Türkiye Eknomi

Politikaları Araşdırma Vakfı” (TEPAV), Dünya Bankı və İslam İnkişaf Bankı

tərəfindən birgə təşkil olunmuş “İnvestisiyaların cəlb olunması” mövzusunda

beynəlxalq seminarda, Malayziya Sənaye İnkişafı Agentliyi tərəfindən Malayziya

Texniki Əməkdaşlıq Proqramı çərçivəsində “İslam İnkişaf Bankının üzv ölkələrinin

sərmayələrin təşviqi üzrə məmurları üçün potensialın artırılması proqramı”nda iştirak

etmişlər.

2.5. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Bakı Biznes Tədris

Mərkəzinin 2010-cu ildə fəaliyyəti

Sahibkarlıq təşəbbüskarlığının artırılması, sahibkarların maarifləndirilməsi və

onların informasiya təminatının gücləndirilməsi, yeni iqtisadi şəraitdə iş təcrübəsinin

mənimsənilməsi və genişləndirilməsi, istiqamətlənmiş kompleks tədbirlərin

reallaşdırılması özəl sektorunun inkişafı sahəsində dövlət siyasətinin mühüm

istiqamətlərindən biridir.

BBTM-in əsas fəaliyyət istiqamətləri Azərbaycan Respublikasında sahibkarlığın

inkişafının innovasiya-tədris-konsaltinq sisteminin formalaşdırılması vasitəsilə

sahibkarların, iş adamlarının və sahibkarlıq fəaliyyətinə yeni başlamaq istəyənlərin

maarifləndirilməsindən, onların informasiya, innovasiya və konsaltinq xidmətlərinə olan

təlabatlarının dolğun şəkildə ödənilməsindən, regionlarda işgüzar fəallığın

artırılmasından, eyni zamanda əhalinin geniş təbəqələrinin sahibkarlıq fəaliyyətinə cəlb

edilməsindən, kadrların peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsindən ibarətdir.

122

Bu baxımdan BBTM Bakı şəhərində və xüsusilə regionlarda sahibkarlıq fəaliyyəti

ilə məşğul olan hüquqi və fiziki şəxslərin və eləcə də Azərbaycan Respublikası İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinin şöbələrinin, strukturuna daxil olan və tabeliyindəki qurumların

əməkdaşlarının maarifləndirilməsi, müasir təlim texnologiyalarından istifadə etməklə

onlara zəruri nəzəri biliklərin, beynəlxalq təcrübənin, vərdişlərin və bacarıqların

aşılanması istiqamətində sistemli, planauyğun və davamlı fəaliyyətin təşkili və həyata

keçirilməsi, sahibkarlıq subyektlərinə tədris-metodiki, konsaltinq, innovasiya və

informasiya dəstəyinin göstərilməsi kimi məqsədləri həyata keçirir.

Mərkəzin fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi və regionlarda fəaliyyətinin müasir

tələblərə cavab verən şəkildə qurulması məqsədi ilə İqtisadi inkişaf nazirinin 02 mart

2009-cu il tarixli F-22 nömrəli əmri ilə 6 şəhər və rayonlarda (Gəncə, Qazax, Yevlax,

Göyçay, Lənkəran, Şəki) nümayəndəliklər yaradılmış, struktur və ştat cədvəli yeni

redaksiyada təsdiq edilmişdir.

Sahibkarlara sistemli və davamlı tədris, innovasiya, konsaltinq xidmətlərinin

göstərilməsini beynəlxalq standartlara cavab verən səviyyədə təşkil etmək, yaradılmış

nümayəndəliklərin fəaliyyətini gücləndirmək, təşəbbüskar adamların öz biznesinə

başlaması, müəssisələrin səmərəli idarə olunması istiqamətində zəruri biliklərin

verilməsini təmin etmək məqsədi ilə İqtisadi inkişaf nazirinin 02 fevral 2010-cu il tarixli

F-12 nömrəli əmri ilə Bakı Biznes Tədris Mərkəzinin yeni stuktur və ştat cədvəli təsdiq

edilmişdir.

2010-cu ildə BBTM-nin və onun regional nümayəndəliklərinin kadr potensialının

gücləndirilməsi məqsədi ilə gənc mütəxəssislər işə qəbul edilmiş, müəyyən kadr

dəyişiklikləri həyata keçirilmişdir. BBTM regional nümayəndəliklər şəbəkəsinin maddi

texniki bazasının inkişafını təmin etmək məqsədi ilə mutəmadi olaraq təlabatlarına

uyğun onları texniki və digər avadanlıqlarla təmin edir.

BBTM-in iş planına və İİN-nin tapşırıqlarına müvafiq olaraq Mərkəzin göstərişləri

əsasında nümayəndəliklər mütəmadi olaraq regionlarda sahibkarların maarifləndirilməsi

məqsədi ilə treninqlər, seminarlar, dəyirmi masalar, tədbirlər, konfranslar həyata keçirir,

konsaltinq və innovasiya xidmətləri göstərirlər.

Hesabat dövründə BBTM-nin aşağıdakı istiqamətlərdə strateji məqsədləri

formalaşdırılmışdır:

123

1. Bakı şəhərində və regionlarda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi və

fiziki şəxslərin, sahibkarlıq fəaliyyətinə yeni başlamaq istəyənlərin maarifləndirilməsi,

onlara zəruri nəzəri biliklərin və beynəlxalq təcrübənin, vərdişlərin və bacarıqların

aşılanması istiqamətində sistemli, planauyğun və davamlı fəaliyyətin təşkili və həyata

keçirilməsi;

2. Sahibkarlıq subyektlərinə tədris-metodiki, innovasiya və məsləhət xidmətlərinin

göstərilməsi;

3. İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin şöbələrinin, strukturuna daxil olan və tabeliyindəki

qurumların əməkdaşlarının maarifləndirilməsi istiqamətində sistemli, planauyğun və

davamlı fəaliyyətin həyata keçirilməsi (korporativ maarifləndirmə).

Strateji məqsədlərə nail olmaq üçün BBTM-nin konseptual baxımından 19 əsas

vəzifələri müəyyən edilmişdir. Onların sırasından aşağıdakıları xüsusi qeyd etmək olar:

Biznes və korporativ tədrisin metodologiyasının formalaşdırılması;

Bakı şəhərində və regionlarda ixtisaslaşma, sosial-demoqrafik və digər

xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla maarifləndirmə istiqamətlərinə tələbatın müəyyən

edilməsi;

biznes və korporativ tədris modullarının formalaşdırılması, tədris planlarının və

tədris proqramlarının işlənib hazırlanması;

Bakı şəhərində və regionlarda biznes tədrisinin təşkili və idarə edilməsi;

Gənclərin sahibkarlıq fəaliyyətinə hazırlanması üzrə maarifləndirmə proqramının

işlənib hazırlanması;

müasir İKT-dən istifadə etməklə distant təhdilin təşkili, həyata keçirilməsi və s.

BBTM əsas strateji məqsədlərini əhatə edən vəzifələri, iş planında nəzərdə tutulan

tədbirləri, həmçinin respublikamızda həyata keçirilən müxtəlif Dövlət Proqramları və

İİN-in əmr və sərəncamları üzrə tapşırıqların yerinə yetirilməsini təmin etmək məqsədi

ilə aşağıdakı 4 istiqamət üzrə 43 biznes və korporativ tədris modulları hazırlamışdır:

ümumi xarakterli tədris modulları;

funksional xarakterli tədris modulları;

infrastruktur xarakterli tədris modulları;

korporativ tədris modulları.

124

Modullar əsasında sahibkarlar arasında aparılan sorğuların nəticələri də nəzərə

alınmaqla tədris plan–proqramlar və müvafiq tədris materialları işlənib hazırlanmış,

BBTM-in Metodiki Surasında təsdiq edilərək trenerlər şəbəkəsinin üzvlərinə təqdim

edilmişdir. BBTM və nümayəndəliklər tərəfindən aparılan təlimlər təsdiq edilmiş

proqramlar əsasında həyata keçirilir.

BBTM tərəfindən hazırlanmış modullar:

Ümumi xarakterli tədris modulları

Biznesin əsasları;

Biznesin təşkili və idarə edilməsi;

Öz biznesinə başla və təkmilləşdir (ÖBBT);

Biznesin planlaşdırılması;

Güzəştli kreditlərin alınması və səmərəli istifadə edilməsi;

İnformatika;

İşgüzar əlaqələr;

Biznesin etikası;

Xarici dillər;

Müəssisənin iqtisadiyyatı.

Funksional xarakterli tədris modulları

İxracın təşkili və idarə edilməsi;

Marketinq;

Menecment;

Mühasibat uçotunun beynəlxalq standartları;

Elektron mühasibat;

Maliyyə menecmenti;

Keyfiyyət menecmenti;

Kommersiya fəaliyyətinin əsasları;

Aqrar iqtisadiyyat;

Statistika;

Müasir istehsal və emal texnologiyaları;

İnsan resurslarının idarə edilməsi;

125

Texnoloji maşınlar və sahə avadanlıqları;

Standartlaşdırma və sertifikasiya;

Layihələrin idarə edilməsi;

Zamanın idarə edilməsi;

Logistika.

İnfrastruktur xarakterli tədris modulları

Biznesin maliyyə təminatı;

Biznesin hüquqi tənzimlənməsi;

Lizinq;

Elektron ticarət;

Vergilər;

Biznesin sığortalanması;

Biznesdə risklərin idarə edilməsi;

Korporativ tədris modulları

Korporativ idarəetmə;

İşgüzar əlaqələr;

İşgüzar etika;

Logistika;

Statistika;

İnsan resurslarının idarə edilməsi;

Layihələrin idarə edilməsi;

Zamanın idarə edilməsi;

Keyfiyyət menecmenti.

Mərkəzin təlimçilər şəbəkəsinin formalaşdırılması. Sahibkarların

maarifləndirilməsi işinin daha da genişləndirilməsi, konsaltinq və innovasiya

xidmətlərinin səmərəliyinin artırılması, kursların, təlimlərin, tədbirlərin, dəyirmi

masaların və konfransların yüksək səviyyədə təşkili məqsədilə trenerlər və

mütəxəssislər şəbəkəsinin yaradılması istiqamətində mühüm təşkilatı işlər görülmüşdür.

BBTM-in trenerlər şəbəkəsinin genişləndirilməsi məqsədi ilə Mərkəz tərəfindən

hazırlanmış tədris modulları üzrə İİN-in struktur bölmələrinin, Azərbaycan Dövlət

126

İqtisad Universitetinin, Xəzər Universitetinin, Turizm İnstitutunun, İqtisadi İslahatlar

Elmi-Tədqiqat İnstitutunun və digər təşkilatların əməkdaşları Mərkəzin trenerlər

şəbəkəsinə daxil edilmiş, onlar üçün zəruri treninqlər (trenerlərin treninqi) keçirilmiş və

şəbəkənin daha da genişləndirilməsi istiqamətində mütəmadi olaraq işlər davam

etdirilir.

Mərkəz tərəfindən keçirilən maarifləndirici tədbirlər. Azərbaycan

Respublikasının İqtisadi inkişaf nazirinin F-26 saylı 22 fevral 2010-cu il tarixli əmri ilə

təsdiq edilmiş BBTM-nin Metodiki Şurasının iş planına uyğun olaraq aprelin 8-də

Şuranın ilk iclası keçirilmiş və Beynəlxalq Əmək Təşkilatının “Öz Biznesinə Başla və

Təkmilləşdir” proqramı çərçivəsində Bakı şəhərində və regionlarda keçirilən təlimlər

haqqında məlumat verilmiş, “Biznesin əsasları”, “Biznesin təşkili”, “Korporativ

idarəetmə” və “İşgüzar əlaqələr” kurslarının proqramları geniş müzakirə edilmişdir.

İclasda həmçinin, Metodiki Şuranın nəzdində tədris-metodiki vəsaitlər və layihələr,

əməkdaşlıq əlaqələri üzrə iki daimi fəaliyyət göstərən komissiya yaradılmışdır.

Kiçik və orta sahibkarlar (KOS) üçün Bakı şəhərində və regionlarda regional

ixtisaslaşmanı və keçirilən sorğuların nəticələrini nəzərə alaraq biznes tədrsini həyata

keçirmək məqsədi ilə hesabat dövründə həmin modullar üzrə BBTM tərəfindən müvafiq

tədris vəsaitləri hazırlanmışdır.

Həmçinin, BBTM-də KOS-ların maarifləndirilməsi işinin müasir tələblərə cavab

verən və beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan şəkildə aparılması məqsədi ilə “Mövcud və

yeni ixrac bazarları və həmin bazarlara çıxış imkanları”, “Elektron ticarət və sahibkarlıq

fəaliyyətinin inkişafında onun rolu. B2B.az elektron ticarət portalı”, “Biznesdə risklərin

idarə edilməsi”, “Biznesin sığortalanması”, “Aqrar iqtisadiyyat”, “İşgüzar əlaqələr”,

“İşgüzar etika”, “Biznes-planların və investisiya layihələrinin hazırlanması”, “Biznesin

əsasları”, “Biznesin təşkili və idarə edilməsi”, “Layihələrin idarə olunması”, “Elektron

idarəetmə informasiya cəmiyyətinə aparan yoldur” və s. mövzular üzrə tədris-təlim

təqdimatları (prezentasiyaları) hazırlanmışdır.

BBTM tərəfindən hesabat dövründə regionlarda sahibkarların maarifləndirilməsi

məqsədi ilə mütamadi olaraq sahibkarlar və iş adamları üçün “Sahibkarlığın əsasları”,

”Biznesin təşkili və idarə olunması“, “Aqrar iqtisadiyyat”, “Mövcud və yeni ixrac

bazarları və həmin bazarlara çıxış imkanları”, “Elektron ticarət və sahibkarlıq

127

fəaliyyətinin inkişafında onun rolu”, “Biznesdə risklərin idarə edilməsi”, “Biznesin

sığortalanması”, “İşgüzar əlaqələr”, “İşgüzar etika”, “Biznes-planların və investisiya

layihələrinin hazırlanması”, “Biznesin əsasları”, “Marketinqin əsaslari”, “Menecmentin

əsaslari”, “Reklam işinin aparılması”, ”Layihələrin idarə edilməsi”, “İnvestisiya

layihələrinin qiymətləndirilməsi”, “Kreditlər, kreditlərin alınma mexanizmləri”,

“Regionlarda turizmin inkişaf perspektivləri”, “Regionlarda kurortların inkişaf

perspektivləri”, “Elektron idarəetmə”, “Vətəndaş Cəmiyyətində insan hüquq və

azadlıqlarının müdafiəsi”, ”Uşaqların hüquqlarının qorunması” və s. mövzularda

treninqlər, seminarlar, dəyirmi masalar, tədbirlər, konfranslar təşkil etmiş və həyata

kecirmişdir. Tədbir iştirakçılarına BBTM-də hazırlanmış tədris-metodiki vəsaitlər

paylanmışdır.

Ümumiyyətlə, 2010-cu il ərzində sahibkarların maarifləndirilməsi məqsədilə 120

tədbir keçirilmişdir ki, bunun da 90-nı regionların öhdəsinə düşür. Bu tədbirlərdə 4.000-

dən çox dinləyici iştirak etmişdir (şəkil 1).

Şəkil 1

Mərkəz tərəfindən sahibkarlar üçün konsaltinq və innovasiya xidmətlərinin

göstərilməsi. 2010-cu ildə BBTM və onun nümayəndəlikləri tərəfindən Bakı şəhəri və

regionlarda müraciət edən sahibkarlara və sahibkarlıq fəaliyyətinə yeni başlamaq

istəyənlərə sahələr üzrə 1296 innovasiya, konsaltinq və məsləhət xidmətləri

göstərilmişdir. Belə ki, Bakı şəhərində 48, regionlar üzrə: Gəncədə 109, Göyçayda 346,

Lənkəranda 315, Qazaxda 238, Yevlaxda 86, Şəkidə 154 nəfərə innovasiya, konsaltinq

və məsləhət xidmətləri göstərilmişdir (şəkil 2).

128

Şəkil 2

Mərkəzin beynəlxalq layihələrdə və proqramlarda iştirakı. 12 oktyabr 2009-cu il

tarixində “Azərbaycan Respublikasında biznesin idarə olunması sahəsində kadrların

ixtisasının artırılması üzrə Almaniya Federativ Respublikasının Federal İqtisadiyyat və

Texnologiyalar Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi

arasında əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandum”u çərçivəsində “Azərbaycan

Respublikasında biznesin idarə olunması sahəsində kadrların ixtisasının artırılması üzrə

Almaniya-Azərbaycan ikitərəfli Proqramı”nın icrası Azərbaycan Respublikası İqtisadi

İnkişaf Nazirliyi tərəfindən Bakı Biznes Tədris Mərkəzinə (BBTM), Almaniya

Federativ Respublikasının Federal İqtisadiyyat və Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən

isə Almaniyanın InWent təşkilatına həvalə edilmişdir.

Alman tərəfi seçilmiş menecerlər üçün Almaniya Federativ Respublikasında

ixtisaslaşdırlımış məşğələ və praktiki treninqlərlə müşayət olunan müxtəlif məzmunlu

təcrübələr keçmək məqsədilə müəssisələrə məqsədyönlü səfərləri təşkil edir, proqram

üzrə müvafiq tədbirləri həyata keçirir. 2010-cu ilin iyun-iyul aylarında növbəti qrupun

Almaniyaya göndərilməsi məqsədi ilə 2010-cu ilin yanvar ayından BBTM-də Anlaşma

Memorandumunun tələblərinə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsinə başlanmışdır.

8 yanvar 2010-cu il tarixli "Azərbaycan" və 12 yanvar 2010-cu il tarixli "Zerkalo"

qəzetlərində, AzTV və ANS televiziya kanallarında ixtisasartırma kursunun tələblərini

2010-cu ildə göstərilən konsaltinq xidmətləri

(Bakı şəhəri və regionlar üzrə)

129

özündə əks etdirən elanlar verilmişdir. Məlumatın Bakı şəhərində və regionlarda daha

geniş yayımlanmasını təmin etmək məqsədi ilə elanın mətni Azərbaycan

Respublikasının Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatlarının Milli Konfederasiyasına,

Sumqayıt Sahibkarlar Assosiasiyasına, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Regionların İnkişafı

və Dövlət Proqramları şöbəsinə, BBTM-in regional nümayəndəliklərinə göndərilmiş,

elanın mətni həmçinin, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin və BBTM-in internet saytlarında da

yerləşdirilmişdir.

Layihənin hazırlıq işlərinin gedişini müzakirə etmək məqsədi ilə 16-19 fevral

2010-cu il tarixlərində Almaniyanın İnWent təşkilatının nümayəndələrinin səfəri

çərçivəsində 17 fevral 2010-cu il tarixində BBTM-də İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin və

İnWent təşkilatının nümayəndələrinin, 2009-cu ilin oktyabr ayında pilot layihədə iştirak

edənlərin, 2010-cu ilin iyun-iyul aylarında layihədə iştirak etmək üçün sənəd vermiş

namizədlərin və digər sahibkarların iştirakı ilə tədbir keçirilmişdir.

16-18 mart 2010-cu il tarixlərində növbəti müsabiqə keçirilmişdir. Müsabiqə

Almaniyanın İnWent təşkilatının layihələr üzrə rəhbəri cənab Ronald Şults, Karl

Dyusberq Tədris Mərkəzinin nümayəndəsi cənab Manfred Xaynrix, İnWent təşkilatının

Moskva nümayəndəliyinin rəhbəri cənab Vladimir Boqdanov və İnWent təşkilatının

exsperti cənab Vladislav Belov tərəfindən aparılmışdır.

Müsabiqədə sənədlərini təqdim etmiş 80 nəfər sahibkarlıq subyektləri

mütəxəssislərindən 67 nəfəri iştirak etmişdir. Onlardan 30 nəfəri respublikanın müxtəlif

rayonlarında aqrar sahədə fəaliyyət göstərən mütəxəssislər olmuşdur. Müsabiqəyə

qatılan iştirakçılar sırasından müxtəlif sahələri əhatə edən 23 nəfər namizəd uğur

qazanmışdır (ingilis-dilli qrup).

10-11 aprel 2010-cu il tarixlərində müsabiqədən keçmiş 23 nəfər namizədlərə

Almaniyanın Karl Duysberq Tədris Mərkəzinin nümayəndəsi xanım Marayke Dryöqe

və İnWent təşkilatının exsperti cənab Vladislav Belov tərəfindən Bakı Biznes Tədris

Mərkəzində 2 günlük treninq keçirilmişdir.

Bundan əlavə, may ayının 6-dan etibarən müsabiqədən keçmiş 23 nəfər

namizədlər üçün BBTM-də “Biznesin əsasları”, “Marketinq”, “Menecment”, “Biznesin

təşkili və idarə olunması” kursları üzrə ingilis dilində 3 həftəlik proqram üzrə treninqlər

keçirilmişdir. Treninqlər zamanı müasir təlim texnologiyalarından istifadə edilmiş,

130

“Menecerlər üçün iqtisadiyyat”, “Xarici iqtisadi fəaliyyətə yönəlmiş şirkətlərin

menecmenti”, “Dünya iqtisadiyyatı və beynəlxalq ticarət”, “Təqdimatların

hazırlanması”, “Layihə tapşırıqları” mövzuları əhatə olunmuşdur. Treninqlərdə

iştirakçılara biznesin infrastrukturu, idarə edilməsinin təşkili, informasiya təminatı,

dövlət tənzimlənməsi, innovasiya biznesi, biznesin təşkilati-hüquqi formaları, biznesdə

risklər və onların idarə edilməsi, biznesdə tərəfdaşlıq əlaqələri, biznesin təhlükəsizliyi

barədə məlumat verilmişdir.

8 iyun 2010-cu il tarixində müsabiqədən müvəffəqiyyətlə keçmiş 20 nəfərdən

ibarət menecerlər qrupu tədris və ixtisasartırma kursu keçmək üçün Almaniyaya yola

düşmüşdür (3 nəfər ailə vəziyyəti və xidməti vəzifələri ilə əlaqədar ixtisasartırma kursu

keçməkdən imtina etmişlər). Biznesin idarə olunması sahəsində kadrların ixtisasının

artırılması üzrə Almaniya - Azərbaycan birgə layihəsi çərçivəsində Köln şəhərində

yerləşən Karl Duysberq Tədris Mərkəzində və müvafiq müəssisələrdə tədris və təcrübə

keçməyə göndərilən menecerlərdən ibarət qrupun fəaliyyətinin təşkili üçün zəruri

təşkilati tədbirlərin görülməsini, tədris və təcrübə zamanı davamiyyətə ilkin nəzarətin

edilməsini, İnWent təşkilatı, Karl Duysberq Tədris Mərkəzi ilə təcrübə mübadiləsinin

aparılmasını təmin etmək və gələcək əməkdaşlığın əlaqələndirilməsi məsələlərini

müzakirə etmək məqsədilə Almaniya Federativ Respublikasının İnWent təşkilatından

dəvət almış BBTM-in əməkdaşları 08-15 iyun 2010-cu il tarixlərində Almaniyanın Köln

şəhərində ezamiyyətdə olmuşdur.

“Azərbaycan Respublikasında biznesin idarə olunması sahəsində kadrların

ixtisasının artırılması üzrə Almaniya-Azərbaycan ikitərəfli Proqramı” çərçivəsində 16-

18 mart 2010-cu il tarixlərində Almaniyanın İnWent təşkilatının ekspertləri tərəfindən

keçirilmiş müsabiqədə aqrar sahədə fəaliyyət göstərən 5 (beş) nəfər sahibkarlıq

subyeklərinin menecerləri müvəffəqiyyət qazanmışlar. Həmin menecerlərin Beynəlxalq

qrupun tərkibində (Azərbaycan, Özbəkistan, Qirğizıstan və Qazaxıstan) 13.02.-

12.03.2011-ci il tarixlərində Almaniya Federativ Respublikasıın Kil şəhərində yerləşən

“Şlezviq-Qolşteyn İqtisadiyyat Akademiyası” Tədris Mərkəzində və müvafiq

müəssisələrdə tədris və təcrübə keçməsi nəzərdə tutulmuşdur.

131

Sentyabrın 28-də Bakı Biznes Mərkəzində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin, Nazirliyin

Bakı Biznes Tədris Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə 2009-cu ildə Almaniyada təcrübə

keçmiş 16 nəfər gənc azərbaycanlı menecerin ixtisasartırma kursunun səmərəliliyinin

qiymətləndirilməsinə həsr olunmuş seminar keçirilmişdir. Tədbirdə İqtisadi İnkişaf

Nazirliyi, Bakı Biznes Tədris Mərkəzi və Almaniyanın “InWent” təşkilatının

nümayəndələri, həmçinin menecerlər iştirak etmişlər.

2010-cu ilin oktyabr ayında İİN-in müvafiq şöbələrinin və BBTM iştirakı ilə

Koreya Konsaltinq Qrup təşkilatının nümayəndələri ilə görüş keçirilmişdir. Görüş

zamanı biznes tədrisində yeni təlim texnologiyalarının tətbiqi, distant tədris

studiyalarının və təlimçilər bazasının yaradılması kimi məsələlər Koreya Konsaltinq

Qrupun nümayəndələrin diqqətinə çatdırılmışdır.

Noyabrın 19-21-də Bakı Biznes Tədris Mərkəzində “Menecer hazırlığının

interaktiv üsulları” mövzusunda seminar keçirilmişdir. Seminarda Bakı Biznes Tədris

Mərkəzinin əməkdaşları, Almaniyanın InWent təşkilatının beynəlxalq ekspertləri, eləcə

də “Azərbaycan Respublikasında biznesin idarə olunması sahəsində kadrların ixtisasının

artırılması üzrə Almaniya-Azərbaycan ikitərəfli Proqramı”nın tələblərinə uyğun olaraq

Almaniyaya ixtisasartırma kurslarına göndəriləcək sahibkarlar üçün Bakı şəhərində

təşkil olunması nəzərdə tutulan ilkin hazırlıq treninqlərin keçirilməsinə dəvət olunacaq

15-dən çox təlimçi iştirak etmişdir. Seminarın əsas məqsədi ilkin hazırlıq treninqlərinin

keçirilməsi üçün yerli təlimçilər şəbəkəsinin yaradılmasından, təlimçilərin keçiriləcək

treninqlərin dünya təcrübəsində qəbul olunmuş metodologiyası ilə, treninqlərin

keçirilməsinin interaktiv metodları ilə tanış edilməsindən ibarətdir. Seminarın sonunda

iştirakçılara təlimçi sertifikatı təqdim edilmişdir.

Noyabr ayının 1-3-də Bakı şəhərində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin və Almaniya

Texniki Əməkdaşlıq Cəmiyyətinin (GTZ) dəstəyi, Nazirliyin Bakı Biznes Tədris

Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Management Traninq” Proqramı çərçivəsində 3 günlük

təlimçilərin təlimi keçirilmiş və təlimin sonunda kursu müvəffəqiyyətlə bitirmiş 15

nəfərə təlimçi sertifikatı təqdim edilmişdir. “Management Traninq” Proqramına əsasən,

təlim kursunu müvəffəqiyyətlə bitirmiş təlimçilər noyabrın 11-dən dekabrın 11-dək

Bakı Biznes Tədris Mərkəzində 200 nəfər sahibkar üçün “Layihələrin idarə edilməsi”

132

kursu üzrə davamlı təlimlər keçmişlər. Bu cür təlim kurslarının regionlarda da təşkil

edilməsi nəzərdə tutulur.

Hazırlıq keçmiş təlimçilər BBTM-nin təlimçilər şəbəkəsinə daxil edilmiş və

gələcəkdə bu təlimçilərin Mərkəzin həyata keçirdiyi tədbirlərə dəvət edilməsi

planlaşdırılır.

Hesabat dövründə BBTM tərəfindən Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) “Öz

Biznesinə Başla və Təkmilləşdir” Proqramı əsasında Bakı şəhərində və regionlarda

kiçik və orta sahibkarlar, sahibkarlıq fəaliyyətinə yeni başlamaq istəyənlər üçün hər biri

36 saat olmaqla “Biznes ideyası yarat”, “Öz biznesinə başla” və “Öz biznesini

təkmilləşdir” mövzuları üzrə mütəmadi olaraq kurslar keçirmişdir.

Proqram çərçivəsində BBTM-nin və onun nümayəndəliklərinin 4 əməkdaşı təlimçi

kimi hazırlanmış və təlimçi sertifikatını almışdır. Bu təlimçilər Bakı şəhərində və

regionlarda 200 nəfərdən çox kiçik və orta sahibkarlar, sahibkarlıq fəaliyyətinə yeni

başlamaq istəyənlər üçün “Biznes ideyası yarat”, “Öz biznesinə başla” və “Öz biznesini

təkmilləşdir” mövzuları üzrə mütəmadi olaraq kurslar keçmişlər. İştirakçılara BBTM-də

hazırlanmış “Biznes ideyanı yarat”, “Biznes-plan” tədris vəsaitləri və digər tədris-

metodiki vəsaitlər paylanmışdır.

İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin aparatının, strukturuna daxil olan və tabeliyindəki

qurumların əməkdaşları üçün keçirilən tədbirlər. Dövlət qulluqçuları və vəzifəli

şəxslərin etik davranış qaydalarının təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə BBTM və İİETİ

təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf nazirinin 01.03.2010 tarixli

F-28 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş “Antikorrupsiya, etika, vicdanlılıq məsələləri”

kursunun proqramı əsasında Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət

Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyanın mütəxəssisləri tərəfindən İİN-nin əməkdaşları

üçün “Şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli Strategiyanın

tələbləri” , “İş bölgüsü, zamanın idarə edilməsi”, “Etik davranış qaydalarının mahiyyəti,

vicdanlı davranış, korrupsiyanın qarşısının alınması, hədiyyə alma ilə əlaqədar

məhdudiyyətlər, qərəzsizlik, maraqların toqquşmasının qarşısının alınması, digər etik

davranış qaydaları və prinsipləri”, “İnformasiya əldə etmək və məlumatın əldə edilməsi

azadlığının təmin olunması”, “Dövlət idarəçiliyi: Yaxşı idarəçilik”, “Kadrların idarə

133

edilməsinə müasir yanaşma: İnsan resurslarının idarə olunmasının müasir prinsipləri”,

“Dövlət qulluğunu tənzimləmə institutları. Dövlət qulluqçusu statusu (hüquqları,

vəzifələri, məhdudiyyətlər, təminatlar)”, “Dövlət qulluqçularının fəaliyyətinin

qiymətləndirilməsi: Dövlət qulluqçularının xidməti fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi

üsulları: beynəlxalq təcrübə”, “Korrupsiyaya qarşı mübarizə və bu sahədə əldə edilmiş

nailiyyətlər, maliyyə xarakterli məlumatların təqdim olunması korrupsiyaya qarşı

mübarizə vasitəsi kimi” və “Motivasiya” mövzularında treninqlər keçirilmişdir.

Dövlət orqanları tərəfindən (vergi orqanları istisna olmaqla) sahibkarlıq

subyektlətrində həyata keçirilən yoxlamalarda iştirak edən İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin

nümayəndələri üçün cari ilin aprelin 15-16-da və noyabrın 1-də təlimlər keçirilmişdir.

Biznes tədrisinin prioritet istiqamətlərini müəyyən etmək məqsədilə sahibkarlar

arasında sorğuların təşkili və keçirilməsi. 2011-ci ilin I yarımili üçün biznes tədrisinin

prioritet istiqamətlərini müəyyən etmək məqsədilə yeni sorğu anketləri hazırlanmış, bu

anketlər üzrə nümayəndəliklər tərəfindən regionlarda sahibkarlar arasında sorğular

keçirilmişdir. Sorğuların nəticələri təhlil edilmiş, 2011-ci ilin I yarımili üçün biznes

tədrisinin prioritet istiqamətləri əsasən müəyyən edilmişdir. Bu istiqamətlər BBTM-nin

2011-ci ilin I yarımili üçün iş planında nəzərə alınmışdır (şəkil 3)

Şəkil 3.

134

2.6. Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət

Xidmətinin 2010-cu il üzrə fəaliyyəti

Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti

tərəfindən 2010-cu ildə ticarət, ictimai iaşə, məişət və digər xidmət obyektlərində

ümumilikdə 2364 yoxlama, araşdırma və monitorinqlər həyata keçirilmişdir. Həyata

keçirilmiş tədbirlər nəticəsində 1842 halda qanun pozuntuları aşkar olunmuşdur.

Belə ki, mənşəyi məlum olmayan, saxlama müddəti ötmüş, qanunvericiliyə uyğun

olaraq sertifikatlaşdırılmalı olan, lakin sertifikatlaşdırılmamış, etiketləşdirilməsi,

keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan

ərzaq və qeyri-ərzaq mallarının, habelə tikinti materiallarının satışının qarşısının

alınması məqsədi ilə 2092 yoxlama həyata keçirilmiş və 1758 halda mövcud

qanunvericiliyin tələblərinin pozulduğu aşkar edilmişdir.

İstehlakçılardan daxil olmuş müraciətlər əsasında müxtəlf sahibkarlıq

subyektlərində 54 araşdırma aparılmış və 20 halda istehlakçıların hüquqlarının

pozulduğu aşkar olunmuş, pozulmuş istehlakçı hüquqları bərpa edilmişdir.

Malların saxtalaşdırılaraq satılmasının qarşısının alınması məqsədi ilə sahibkarlıq

subyektlərində 19 yoxlama həyata keçirilmiş və 7 halda mövcud qanunvericiliyin

tələblərinin pozulduğu aşkar edilmişdir.

İnsan həyatı və sağlamlığı üçün təhlükəli kərə yağı, ət konservləri, dondurma,

qalet və peçenyelərin satışdan çıxarılması məqsədi ilə təsərrüfat subyektlərində 142

monitorinq keçirilmiş və həmin məhsulların təchizatçılara qaytarılması ilə bağlı

təsərrüfat subyektlərinə müvafiq Göstərişlər verilmişdir.

Başqasının əmtəə nişanını təqlid etdiklərinə, normativ sənədlərin tələblərinə uyğun

olmayan yeyinti məhsulları istehsal etməklə istehlakçıları çaşdıraraq haqsız rəqabətə yol

verdiklərinə, bazara girişdə ayrı-seçkiliyə və süni maneələrin yaranmasına səbəb olan

hallara və bazarda əlavə üstünlük əldə etmək məqsədilə qiymətlərin manipulyasiya

edilməsinə yol verdiklərinə görə 57 təsərrüfat subyektində araşdırma aparılmışdır.

Araşdırmaların nəticələrinə görə Azərbaycan Respublikasının antiinhisar

qanunvericiliyinin tələblərinin pozulması əlamətləri aşkar olunmuş 57 təsərrüfat

135

subyekti haqqında iş qaldırılmışdır. Baxılması başa çatdırılmiş işlər üzrə 46 təsərrüfat

subyektinə qanun pozuntularının aradan qaldırılması barədə icrası məcburi olan

Göstəriş verilmişdir. Qaldırılmış 11 iş üzrə isə araşdırmalar hal-hazırda davam etdirilir.

Həyata keçirilmiş tədbirlər nəticəsində ümumilikdə mənşəyi məlum olmayan,

saxlama müddəti ötmüş, qanunvericiliyə uyğun olaraq sertifikatlaşdırılmalı olan, lakin

sertifikatlaşdırılmamış, etiketləşdirilməsi, keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəriciləri

normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan 1350,7 ton ərzaq, 309,2 ton qeyri-ərzaq

malları və 135 ton tikinti materialları satışdan çıxarılmışdır.

Satışdan çıxarılmış 1350,7 ton ərzaq mallarının 297,8 tonu müvafiq qaydada məhv

edilmiş, 30,3 tonu təkrar emala göndərilmiş, 615,7 tonu normativ sənədlərin tələblərinə

uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmış, 372,5 tonunun insanların qidalanmasında

və heyvanların yemlənməsində istifadəsi qadağan olunmuş, 2,5 tonu heyvanların

yemlənməsinə verilmiş, 31,9 tonu ilə bağlı araşdırma aparılır.

Satışdan çıxarılmış 309,2 ton qeyri-ərzaq mallarının 21,4 tonu müvafiq qaydada

məhv edilmiş, 219,1 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra

satışa qaytarılmış, 68,7 tonu ilə bağlı araşdırma aparılır.

Satışdan çıxarılmış 135,0 ton tikinti materiallarının 123,9 tonu müvafiq qaydada

məhv edilmiş, 8,6 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa

qaytarılmış, 2,5 tonu ilə bağlı araşdırma aparılır.

Saxta audiovizual sənaye məhsullarının satışdan çıxarılması məqsədi ilə həyata

keçirilən nəzarət tədbirləri zamanı 8585 ədəd pirat (saxta) DVD və CD-lər satışdan

çıxarılmış və müvafiq qaydada məhv olunmuşdur.

Dövlət Xidməti tərəfindən qanun pozuntularına yol vermiş sahibkarlıq subyektləri

barəsində Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müvafiq maddələrinə

əsasən inzibati qaydada tədbirlərin görülməsi məqsədi ilə ümumilikdə 1740 qərar qəbul

edilmiş və inzibati xətaya yol vermiş şəxslərə 2349,3 min manat məbləğində cərimə

tətbiq edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının antiinhisar qanunvericiliyinin tələblərinin

pozulması əlamətləri üzrə baxılmış işlərin yekunu olaraq 46 qərar qəbul edilmiş və

qanun pozuntusuna yol vermiş təsərrüfat subyektlərinə ümumilikdə 944,9 min manat

maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.

136

Hesabat dövründə inzibati xəta haqqında Dövlət Xidməti tərəfindən qəbul edilmiş

720 qərar məcburi icra olunması üçün müvafiq rayon icra şöbələrinə göndərilmiş,

İnzibati xəta haqqında 117 qərar təkrar icraya yönəldilmiş, tətbiq edilmiş cərimənin

könüllü ödənilməsi ilə əlaqədar hüquqi və fiziki şəxslərə 172 bildiriş ünvanlanmışdır.

Dövlət Xidməti tərəfindən həyata keçirilmiş nəzarət tədbirləri zamanı ticarət və

istehsal sahələrində aşkar olunan nöqsanlar. Dövlət Xidməti tərəfindən istehlak

bazarında aparılan yoxlamalar zamanı ticarət, ictimai iaşə, məişət və digər növ xidmət

fəaliyyəti ilə məşğul olan sahibkarlar tərəfindən saxlama müddəti ötmüş, mənşəyi

məlum olmayan, saxtalaşdırılmış, etiketləşdirilməsi normativ sənədlərin tələblərinə

uyğun olmayan, qanunvericiliyə uyğun olaraq sertifikatlaşdırılmalı olan, lakin

sertifikatlaşdırılmamış mallar satılmaqla, malların saxlanılması zamanı mal qonşuluğu

qaydalarına və temperatur rejiminə əməl edilməməklə istehlakçıların hüquqlarının

pozulduğu aşkar olunmuşdur.

Müxtəlif malların istehsalı ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərində aparılan

yoxlamalar zamanı bu təsərrüfat subyektləri tərəfindən gigiyenik və uyğunluq

sertifikatları, habelə müvafiq reseptura olmadan ərzaq və qeyri-ərzaq malları istehsal

edildiyi, istehsal edilən məhsulların qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada

etiketləşdirilmədiyi, məhsulların üzərində istifadə təyinatı, istehsalçı və yararlılıq

müddəti barədə lazımi məlumatların göstərilmədiyi, məhsulların üzərində normativ

sənədlərdə müəyyən edilmiş müddətlərdən artıq saxlama müddətləri göstərildiyi, tərkibi

normativ sənədlərə və etiket göstəricilərinə uyğun olmayan mallar istehsal edildiyi,

malların istehsalı və qablaşdırılması zamanı uyğunluq və gigiyenik sertifikatları

olmayan, istifadə müddəti bitmiş, mənşəyi bəlli olmayan xammal və materiallardan

istifadə olunduğu müəyyən edilmişdir. Bununla da həmin təsərrüfat subyektləri

tərəfindən istehlakçıları çaşdırmaqla haqsız rəqabət hallarına yol verilmişdir.

Aşkar olunan qanun pozuntuları ilə əlaqədar Dövlət Xidməti tərəfindən həyata

keçirilmiş tədbirlər. Dövlət Xidməti tərəfindən həyata keçirilən nəzarət tədbirləri

nəticəsində ayrı-ayrı mal qrupları üzrə aşağıdakı tədbirlər görülmüşdür:

-74,4 ton müxtəlif növ yağlar (bitki və kərə yağları, marqarin və s.) dövriyyədən

çıxarılmış, bu məhsulların 7,7 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 27,7 tonu təkrar emala

137

göndərilmiş, 38,9 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa

qaytarılmış, 0,1 tonu ilə bağlı isə araşdırma aparılır.

- 42,5 ton dondurma dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 40,6 tonu müvafiq

qaydada məhv edilmiş, 1,9 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra

satışa qaytarılmışdır.

- 22,3 ton süd və süd məhsulları (xama, dovğa, kəsmik qatıq, pendir, ayran, yoqurt

və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 7,8 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 0,4

tonu təkrar emala göndərilmiş, 14,1 tonu normativ sənədlərin tələblərinə

uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmşıdır.

- 126,7 ton taxıl və taxıl məhsulları, müxtəlif növ dənli bitkilər (çörək, makaron,

qarabaşaq, qarğıdalı, noxud və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 10,3 tonu

müvafiq qaydada məhv edilmiş, 116,4 tonu normativ sənədlərin tələblərinə

uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmışdır.

- 246,1 ton şəkər, bal, şəkərli və qənnadı məmulatları (bal, şəkər tozu, biskivit, vafli,

tort, halva və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 79,9 tonu müvafiq qaydada məhv

edilmiş, 134,6 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa

qaytarılmış, 31,6 tonu ilə bağlı isə araşdırma aparılır.

- 135,0 ton mineral sular və sərinləşdirici içkilər (müxtəlif sular, limonadlar,

meyvə şirələri və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 85,7 tonu müvafiq qaydada

məhv edilmiş, 49,2 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa

qaytarılmış, 0,1 tonu ilə bağlı isə araşdırma aparılır.

- 3,3 ton alkoqollu içkilər (araq, brendi, pivə, şampan, şərab və s.) dövriyyədən

çıxarılmış, bu məhsulların 3,2 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 0,1 tonu ilə bağlı isə

araşdırma aparılır.

- 503,0 ton duz məhsulları dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 34,6 tonu

müvafiq qaydada məhv edilmiş, 2,2 tonu təkrar emala göndərilmiş, 93,7 tonu normativ

sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmış, 372,5 tonunun

insanların qidalanmasında və heyvanların yemlənməsində istifadəsi qadağan

olunmuşdur.

138

- 10,0 ton ət və ət emalı məhsulları (quş əti, mal əti, donuz əti və piyi, vetçina,

kolbasa, sosis və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 7,5 tonu müvafiq qaydada

məhv edilmiş, 2,5 tonu heyvanların yemlənməsinə verilmişdir.

- 0,7 ton uşaq qidasının (manna yarması, müxtəlif növ sıyıqlar və s.) satışı

dayandırılmış və satışdan çıxarılmış məhsullar müvafiq qaydada məhv edilmişdir.

- 142,3 ton müxtəlif konserv məhsulları (meyvə, tərəvəz, ət konservləri və s.)

dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 3 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 139,3 tonu

normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmışdır.

- 2,0 ton balıq və digər dəniz məhsulları (dondurulmuş və hisə verilmiş balıqlar,

balıq filesi, balıq kürüsü, balıq konservi, xərçəng və s.) satışdan çıxarılaraq müvafiq

qaydada məhv edilmişdir.

- 42,4 ton tamlı məhsullar, yarımfabrikatlar, meyvə və tərəvəzlər (çay, kofe,

ədviyyatlar, xardal, sirkə, bulyonlar, müxtəlif növ qurudulmuş meyvə və tərəvəzlər və s.)

dövriyyədən çıxarılmış, bu məhsulların 14,8 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 27,6

tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmışdır.

- 168,7 ton məişət kimyası məhsulları, qablaşdırma və bükmə materialları

(müxtəlif növ yuyucu vasitələr, nişasta, kolbasa qılafları, etiketlər və s.) dövriyyədən

çıxarılmış, bu malların 12,4 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 143,4 tonu normativ

sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmış, 12,9 tonu ilə bağlı

araşdırmalar davam edir.

- 58,8 ton polietilen torbalar dövriyyədən çıxarılmış, bu malların 1,7 tonu müvafiq

qaydada məhv edilmiş, 1,3 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan

sonra satışa qaytarılmış, 55,8 tonu ilə bağlı araşdırmalar davam edir.

- 81,7 ton ətriyyat kosmetika malları (müxtəlif növ ətirlər, odekolonlar,

dezodorantlar, saç boyaları, kremlər və s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu malların 7,3 tonu

müvafiq qaydada məhv edilmiş, 74,4 tonu normativ sənədlərin tələblərinə

uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışa qaytarılmışdır.

- 0,8 ton tikinti materialları (boya, zamaska, muxtəlif növ dekorativ materiallar və

s.) dövriyyədən çıxarılmış, bu materialların 0,1 tonu müvafiq qaydada məhv edilmiş, 0,7

tonu ilə bağlı araşdırmalar davam edir.

139

- 134,2 ton sement dövriyyədən çıxarılmış, bu materialların 123,8 tonu müvafiq

qaydada məhv edilmiş, 8,6 tonu normativ sənədlərin tələblərinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra

satışa qaytarılmış, 1,8 tonu ilə bağlı araşdırmalar davam edir.

Nəzarət tədbiri həyata keçirilmiş bəzi təsərrüfat subyektlərində aşkar edilmiş

pozuntular.

Sərinləşdirici içkilər bazarında antiinhisar qanunvericiliyinə əməl olunmasının

yoxlanılması məqsədi ilə bu məhsulları istehsal edən təsərrüfat subyektlərində

araşdırmalar aparılmışdır. Bazarda tutduğu hökmran mövqedən sui-istifadə etməklə

istehsal etdiyi şəkərli sərinləşdirici içkilərin qiymətlərini heç bir iqtisadi əsaslandırma

olmadan artırdığına görə 755659 manat qanunsuz mənfəətin dövlət büdcəsinə

ödənilməsi və 0,5 lt-lik şəkərli sərinləşdirici içkilərin pərakəndə satış qiymətinin 40

qəpikdən 35 qəpiyə salınması barədə Dövlət Xidməti tərəfindən “Azərbaycan Koka-

Kola Bottlers Ltd” MMC-yə icrası məcburi olan Göstəriş verilmişdir.

Fiziki şəxs Zhenhui Zhengə məxsus audio-vizual sənaye məhsulların satışının

həyata keçirildiyi mağazada pirat DVD disklərin satılması müəyyən olunmuşdur.

Bununla əlaqədar olaraq 5712 ədəd pirat DVD disklər satışdan çıxarılaraq

qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada məhv edilmiş, pirat DVD-ləri sataraq

istehlakçıları çaşdırmaqla haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə təsərrüfat subyektinə

1611,2 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.

“Fazil” firmasında aparılan yoxlama zamanı müəssisədə istehsal edilən

“МАСЛО ОСОБОЕ” əmtəə nişanlı qarışıq yağın tərkibində resepturaya əsasən kərə

yağının miqdarı 35-38% təşkil etdiyi halda, laborator müayinələr nəticəsində həmin

məhsulun tərkibində kərə yağının olmadığı, nəmliyinin normadan artıq və yağda süd

məhsuluna xas olmayan dad olduğu aşkar edilmişdir. Buna görə normativ sənədlərin

tələblərinə cavab verməyən 24910 kq yağ təkrar emala qaytarılmış və tərkibi

resepturaya uyğunlaşdırıldıqdan sonra satışına icazə verilmişdir. Normativ sənədlərin

tələblərinə cavab verməyən yağ istehsal edib satmaqla istehlakçıları çaşdıraraq haqsız

rəqabətə yol verdiyinə görə “Fazil” firmasına 23069,6 manat məbləğində maliyyə

sanksiyası tətbiq olunmuşdur.

140

“Engin Ltd” MMC-də aparılan yoxlama zamanı saxlama müddəti ötmüş 11,3 ton

ərzaq məhsulları (şokolad, saqqız, çipsi və s.) və 54 çeşiddə 42805 ədəd qeyri-ərzaq

malları (yuyucu, təmizləyici və kosmetik vasitələr və s.) aşkar edilmiş, bu mallar ticarət

dövriyyəsindən çıxarılaraq məhv edilmişdir.

“Elvan İrmak Qida Məhsulları” MMC-də aparılan yoxlama zamanı “Elvan”

əmtəə nişanlı peçenye və qaletlərin üzərində yararlılıq müddətinin normativ sənədlərdə

müəyyən edilmiş müddətdən artıq göstərildiyi aşkar edilmişdir. Normativ sənədlərin

tələblərinə cavab verməyən məhsulları istehsal edib satmaqla istehlakçıları çaşdıraraq

haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə “Elvan İrmak Qida Məhsulları” MMC-yə 60744

manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir. Müəssisənin anbarında aşkar

edilmiş 26,67 ton məhsulun normativ sənədlərlə müəyyən edilmiş saxlama müddəti

ötdüyü üçün həmin məhsullar müvafiq qaydada məhv edilmiş, 95,69 ton məhsul normativ

sənədlərin tələblərinə uyğun yenidən etiketləndikdən sonra satışına icazə verilmişdir.

“Səhliyalı” kiçik müəssisəsində aparılan yoxlama zamanı müəssisə tərəfindən

istehsal olunan ət məhsullarının (kolbasaların) etiketlərində yararlılıq müddətlərinin

normativ sənədlərdə müəyyən edilmiş müddətlərdən artıq göstərildiyi, ət məhsullarının

istehsalında xammal kimi istifadə olunan Ukrayna Respublikasında istehsal edilmiş və

etiket göstəricisinə əsasən tərkibində kərə yağının miqdarı 25% təşkil edən “Bonus”

nişanlı qarışıq yağda kərə yağının miqdarının 2%, etiket göstəricisinə əsasən tərkibində

kərə yağının miqdarı 30% təşkil edən “Voloqodskiy” nişanlı qarışıq yağda kərə yağının

miqdarının 2% və etiket göstəricisinə əsasən tərkibində kərə yağının miqdarı 40% təşkil

edən “Popelyanskiy” nişanlı qarışıq yağda kərə yağının miqdarının 15% təşkil etdiyi,

həmçinin “Voloqodskiy” nişanlı qarışıq yağın tərkibində bağırsaq çöpləri qrupundan

olan bakteriyaların olduğu müəyyən edilmişdir. Bundan başqa müəssisədə qablaşdırılan

və etiket göstəricisinə əsasən tərkibində kərə yağının miqdarı 52,5% təşkil edən “Halal”

nişanlı qarışıq yağın tərkibində kərə yağının olmadığı, kərə yağına xas olmayan dad və

iyinin olduğu, istehsal edilmiş ayranda, dovğada, xamada, qatıqda yağın kütlə payının

normadan az, tərkibində bağırsaq çöpləri qrupundan olan bakteriyalar olduğu aşkar

edilmişdir. Bununla əlaqədar olaraq insan orqanizmi üçün təhlükəli olan 697,3 kq

məhsul müvafiq qaydada məhv edilmiş və yol verilmiş qanun pozuntularına görə

141

“Səhliyalı” kiçik müəssisəsinə 10924,5 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq

edilmişdir.

Fiziki şəxs Rauf Novruzova məxsus istehsalat sahəsində aparılmış yoxlama

zamanı düşes, tərxun, qızıl gül limonadlarının, şaftalı və albalı şirələrinin etiketlərində

yararlılıq müddətlərinin normativ sənədlərdə müəyyən edilmiş müddətlərdən artıq

göstərildiyi, qazlı suların uyğunluq və gigiyenik sertifikatları olmadan istehsal edildiyi

aşkarlanmışdır. Bundan başqa hazır məhsullardan götürülmüş nümunələrin laborator

müayinələri nəticəsində tərkibində bağırsaq çöpləri qrupundan olan bakteriyalar (koli-

indeks) olduğu, quru maddənin və titirlənən turşuların kütlə payının normadan az

olduğu müəyyən edilmişdir. Buna görə də insanların qidalanması üçün yararsız olan 9,1

ton məhsulun satışı dayandırılaraq məhv edilmişdir. Fiziki şəxs Rauf Novruzova

standartlara uyğun olmayan məhsullar istehsal edib sataraq istehlakçıları çaşdırmaqla

haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə 9888,8 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq

edilmişdir.

“Aysu Qida Sənaye LTD” MMC-də aparılan yoxlama zamanı müəssisədə

istehsal olunan sərinləşdirici içkilərin etiketlərində saxlama müddətinin normativ

sənədlərdə müəyyən edilmiş müddətdən artıq göstərildiyi, limonad istehsalında xammal

kimi saxlama müddəti ötmüş aromatlaşdırıcılardan istifadə olunduğu müəyyən

edilmişdir. Bundan başqa müəssisədə uyğunluq və gigiyenik sertifikatları olmadan

noxud və noxud ləpəsinin, unun, qara və qırmızı mərcinin, düyünün, şəkər tozunun,

lobyanın günəbaxan tumlarının qablaşdırılaraq saxta məhsulların satıldığı aşkar

edilmişdir. Bununla əlaqədar saxlama müddəti ötmüş və saxta 40 ton məhsul mövcud

qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq məhv edilmişdir. Normativ sənədlərin

tələblərinə cavab verməyən məhsulları istehsal edib satmaqla istehlakçıları çaşdıraraq

haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə “Aysu Qida Sənaye LTD” MMC-yə 5608 manat

məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.

“AER” şirkətində aparılmış yoxlama zamanı müəssisədə istehsal olunan

dondurmaların etiketlərində saxlama müddətlərinin normativ sənədlərdə nəzərdə tutulan

müddətdən artıq göstərildiyi müəyyən edilmişdir. Bununla əlaqədar olaraq müəssisənin

anbarında aşkar edilmiş 17 çeşiddə 19,3 ton dondurmanın satışı dayandırılmış və həmin

142

dondurmalardan seçmə üsulla 3 çeşiddə 4,8 ton dondurmadan nümunələr götürülərək

laborator müayinəyə göndərilmişdir. Laborator müayinələrin nəticələrinə əsasən bu

nümunələrdə yağın və quru maddələrin ümumi kütlə payının normadan az,

mikroorqanizmlərin sayının normadan çox, tərkibində bağırsaq çöpləri qrupundan

bakteriyalar (koli-indeks) olduğu aşkar edilmişdir. Buna görə də keyfiyyət və

təhlükəsizlik göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan 4,8 ton

dondurmanın mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq Dövlət Xidmətinin

əməkdaşlarının nəzarəti altında məhv edilməsi, müəssisədə istehsal olunmuş

dondurmaların ticarət şəbəkələrindən geri yığılması barədə “AER” firmasına icrası

məcburi olan Göstəriş verilmişdir. Lakin, “AER” firması həmin dondurmaları Dövlət

Xidmətinin əməkdaşlarının nəzarəti altında məhv edilməsini təmin etməmiş, keyfiyyət

və təhlükəsizlik göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan 4,8 ton

dondurmanın “Təmiz Şəhər” ASC-nin Balaxanı şəhər tullantılarının zərərsizləşdirilməsi

poliqonunda məhv edildiyi barədə Dövlət Xidmətinə sənəd və məlumatlar təqdim

etmişdir. Dövlət Xidmətinin müvafiq araşdırması nəticəsində həmin dondurmaların

“Təmiz Şəhər” ASC-nin Balaxanı şəhər tullantılarının zərərsizləşdirilməsi poliqonunda

məhv edilmədiyi müəyyən edilmişdir. Buna görə də yoxlama materialları Azərbaycan

Respublikasının Baş Prokurorluğuna göndərilmişdir.

Eyni zamanda müəssisənin anbarında satışı dayandırılmış digər 14 çeşiddə 14,5

ton dondurmadan da nümunələr götürülərək laborator müayinəyə göndərilmişdir.

Həmin nümunələrdə də yağın və quru maddələrin ümumi kütlə payının normadan az,

mikroorqanizmlərin sayının normadan çox, tərkibində bağırsaq çöpləri qrupundan

bakteriyaların olduğu aşkar edilmişdir. Buna görə keyfiyyət və təhlükəsizlik

göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan 14,5 ton dondurmanın

mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq Dövlət Xidmətinin əməkdaşlarının

nəzarəti altında məhv edilməsi, müəssisədə istehsal olunmuş dondurmaların ticarət

şəbəkələrindən geri yığılması barədə “AER” firmasına təkrar icrası məcburi olan

Göstəriş verilmişdir. Dövlət Xidmətinin Göstərişinin icrası olaraq keyfiyyət və

təhlükəsizlik göstəriciləri normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olmayan 14,5 ton və

143

ticarət şəbəkəsindən geri yığılmış normativ sənədlərlə müəyyən edilmiş saxlama

müddəti ötmüş 3,6 ton dondurma müvafiq qaydada məhv edilmişdir.

Fiziki şəxs Mirzə Rzaxanova məxsus obyektdə aparılan yoxlama zamanı 2456

kq ətdə qaralma və qeyri-spesifik qoxunun olması səbəbindən nümunələr götürülərək

laborator müayinəyə göndərilmişdir. Respublika Baytarlıq Laboratoriyasında aparılmış

müayinə zamanı nümunələrin birində bakterioloji çirklənmə, eyni zamanda bütün

nümunələrin qida üçün yararsız olması, ətin xəstə və ya öləndən sonra kəsilmiş heyvan

əti olduğu müəyyən edilmişdir. Baytar-sanitariya cəhətdən qida üçün yararsız olduğu

üçün ətlər heyvanların yemlənməsi üçün Bakı şəhər heyvanat parkına verilmişdir.

Toplanmış materiallar hüquqi qiymət verilməsi üçün Baş Prokurorluğa göndərilmişdir.

“A.M.Emal Sənaye” MMC-də sement istehsalı, qablaşdırılması, satışının

qanunauyğunluğu vəziyyəti yoxlanılmış və antiinhisar qanunvericiliyin tələblərinin

pozulması halları aşkar edilmişdir. Qeyd olunmuş qanun pozuntusunun nəticəsi olaraq

müəsissədə sementlərin qablaşdırılmasında istifadə olunan 50000 ədəd “QARADAĞ

H.A” əmtəə nişanlı sement kisələri “Qaradağ Sement” ASC-nin sement kisələrinin

təqlidi olduğu üçün məhv edilməsi barədə icrası məcbur olan göstəriş verilmişdir.

“A.M.Emal Sənaye” MMC-yə tələb olunan sənədləri təqdim etmədiyinə görə 5500

manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir. Araşdırmalar davam etdirilir.

“Lavanda” MMC tərəfindən Respublikaya idxal edilmiş “Ekstra” xörək duzunun

laborator müayinəsi zamanı tərkibində yodun miqdarının etiket göstəricisindən və

normadan aşağı olduğu aşkar olunmuşdur. Bununla əlaqədar olaraq Xaçmaz şəhəri,

X.Məmmədov küçəsində və Gəncə şəhəri, Kəpəz bazarı ərazisində yerləşən anbarlarda

aşkar olunmuş və ümumi çəkisi 78,2 ton olan yodlaşdırılmış “Ekstra” xörək duzunun

insanların qidalanmasında və heyvanların yemlənməsində istifadəsi qadağan

olunmuşdur.

Fiziki şəxs Əvəz Məlikova məxsus ticarət obyektində düyü satışının

qanunauyğunluğu vəziyyəti yoxlanılmış və antiinhisar qanunvericiliyinin tələblərinin

pozulması halları aşkar edilmişdir. Belə ki müəsissədə “Azersun Holding” MMC-yə

məxsus “Sultan” və “PASHA” əmtəə nişanlarına oxşar olan, qablaşdırılmış

“Sultanpaşa” əmtəə nişanlı 7431 kq düyü kisələri aşkar edilmişdir. Aşkar edilmiş qanun

144

pozuntuları ilə əlaqədar olaraq, əmtəə nişanlarından və ona oxşar sözlərdən istifadə

etməklə hazırlanan əmtəə nişanlarından qanunsuz istifadənin dayandırılması barədə

icrası məcburi göstəriş verilmiş, qanun pozuntuları ilə əlaqədar olaraq Fiziki şəxs Əvəz

Məlikova 216 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.

Daxil olmuş məlumat əsasında Dövlət Xidməti tərəfindən məsafədən satış

xidmətləri göstərən “Star Electro” MMC-nin fəaliyyəti ilə bağlı araşdırma aparılmışdır.

Araşdırma nəticəsində “Star Electro” MMC tərəfindən istehlakçılara stasionar telefon

vasitəsilə zəng edilərək, telefon nömrələrinin uduşa düşdüyü, aşağı qiymətə bir məişət

avadanlığı aldıqları təqdirdə 3-4 müxtəlif növ məişət avadanlıqlarının hədiyyə ediləcəyi

və həmin malları zəmanətlə almaq hüququnu əldə edəcəkləri kimi yanlış məlumatların

verildiyi müəyyən olunmuşdur. Belə ki, “Star Electro” MMC tərəfindən istehlakçılara

satılan məişət əşyalarının saxta olduğu, mallara verilən zəmanətlərə və bağlanılan

müqavilələrə istehlakçı hüquqlarını məhdudlaşdıran şərtlərin daxil edildiyi, təklif edilən

mala görə tələb edilən məbləğin onun və verilən hədiyyələrin birgə real bazar

qiymətindən çox olduğu aşkar olunmuşdur. İstehlakçıları çaşdırmaqla qeyri-dəqiq

reklama və haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə “Star Electro” MMC barəsində

antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması əlamətləri üzrə iş qaldırılmış və 1354,4 manat

məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.

“El-Plastik” MMC-yə məxsus istehsalat sahəsində aparılan yoxlama zamanı

polietilen torbaların üzərində onların təyinatı barəsində “Ərzaq məhsulları üçün” və ya

“Qeyri-ərzaq məhsulları üçün” istifadə edilməsi haqqında məlumatların göstərilmədiyi,

polietilen torbaların istehsalında qida məhsulları ilə təmasına icazə verilməsini

təsdiqləyən müvafiq sənədləri olmayan və saxlama müddəti ötmüş boyalardan istifadə

edildiyi müəyyən edilmişdir. Bununla əlaqədar olaraq müəssisənin anbarında aşkar

edilmiş satışa hazır 40777 kq polietilen torbaların satışı və istehsalat sahəsində aşkar

edilmiş 9403 kq boyanın istifadəsi dayandırılmışdır. Polietilen torbaların təyinatının

göstərilməməsi ilə onlardan istifadə zamanı istehlakçıların çaşdırılmasına və haqsız

rəqabətə yol verdiyinə görə “El-Plastik” MMC haqqında antiinhisar qanunvericiliyinin

tələblərinin pozulması əlamətləri üzrə iş qaldırılmışdır.

145

Fiziki şəxs Səfərov Vasif Arif oğluna məxsus istehsalat sahəsində elektrik kabel

və naqillərin istehsalı və satışının qanunauyğunluğunun yoxlanılması zamanı

müəssisədə istehsal edilmiş naqillərin Rusiya istehsalı olan “Moskabelmet” və Türkiyə

istehsalı olan “Demirer Kablo” və “V:KO” adları altında markalandığı və etiketində

istehsal tarixi, istehsalçı barədə məlumat və s. göstərilmədiyi müəyyən edilmişdir. Eyni

zamanda satışa hazır naqillərin etiketlərində uzunluğu 100 metr göstərildiyi halda,

həmin naqillərin faktiki uzunluğunun 82-85 metr olduğu aşkar edilmişdir. Nöqsan aşkar

edilmiş 217294 metr elektrik naqilləri yenidən markalanaraq satışa qaytarılmış və 6770

metr saxta elektrik naqillərinin satışı qadağan edilmişdir. Elektrik kabel və naqillərin

etiketində və izolyasiya materialının üzərində istehsalçı barədə düzgün məlumatlar

göstərməməklə istehlakçıları çaşdıraraq haqsız rəqabətə yol verdiyinə görə fiziki şəxs

Səfərov Vasif Arif oğluna 7593,6 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq

edilmişdir.

Yeni il bayramı ilə əlaqədar içərisində müxtəlif ərzaq məhsulları olan bayram

hədiyyələrinin keyfiyyəti ilə bağlı, həmçinin bu məhsulların süni qiymət artımının

qarşısının alınması məqsədilə monitorinq və yoxlamalar həyata keçirilmişdir.

Monitorinq və yoxlamalar zamanı kağız qutulara qablaşdırılmış yeni il hədiyyələrinin

içərisindəki bəzi qənnadı məhsullarının üzərində saxlama müddətlərinin normativ

sənədlərlə müəyyən edilmiş müddətdən artıq göstərildiyi, bəzilərinin isə üzərində

istehsal tarixi və saxlama müddətinin ümumiyyətlə göstərilmədiyi aşkar edilmiş və

bununla əlaqədar 10060 ədəd yeni il hədiyyəsinin satışı dayandırılmışdır.

Daxil olmuş müraciət əsasında Dövlət Xidməti tərəfindən “Performanse Center

Co” MMC-də araşdırma aparılmışdır. Araşdırma zamanı müəssisə tərəfindən satılan

avtomobillərə verilən zəmanət talonuna istehlakçıların qanunvericiliklə müəyyən

edilmiş hüquqlarını məhdudlaşdıran avtomobilin nasazlığı nəticəsində istehlakçıya

dəymiş zərərin və itirilmiş gəlirin ödənilməməsi, zəmanətli təmir müddətində

avtomobilin təmirinin yalnız “General motors” şəbəkəsinə daxil olan təmir

məntəqələrində aparılması, zəmanətli təmir üçün ehtiyat hissələrinin yalnız “General

motors” şəbəkəsinə daxil olan yerlərdən alınması kimi şərtlərin daxil edildiyi aşkar

edilmişdir. Bundan başqa, müəssisədə istehlakçılara verilən "Zəmanət kitabı, texniki

146

xidmət və cari təmir üzrə təlimat" yalnız rus dilində olmuşdur. Dövlət Xidməti və

“Performanse Center Co” MMC arasında aparılmış müzakirələr nəticəsində

istehlakçıların hüquqlarını məhdudlaşdıran şərtlər müqavilədən çıxarılmış və "Zəmanət

kitabı, texniki xidmət və cari təmir üzrə təlimat" Azərbaycan dilinə tərcümə edilmişdir.

Respublikada daxili bazarın formalaşmasına təsir edən 49 adda tikinti

materiallarının, 57 adda ərzaq mallarının, 26 adda tərəvəz və sair məhsulların orta bazar

qiymətlərinin səviyyəsi, dinamikası və dəyişmə meylləri barədə məlumatların

toplanması və təhlili məqsədi ilə Bakı şəhərində və respublikanın regionlarında

mütəmadi monitorinqlər keçirilmiş və nəticələri ümumiləşdirilərək aidiyyəti üzrə

təqdim edilmişdir.

Avqust ayında dünya bazarında taxılın qiymətində müşahidə edilən artımla

əlaqədar ölkə ərazisində taxıl məhsullarının süni qiymət artımının qarşısının alınması

məqsədilə avqust – dekabr ayları ərzində çörəyin və unun qiymətinin gündəlik

monitorinqi aparılmış və monitorinqlərin nəticələri təhlil edilərək aidiyyəti üzrə təqdim

olunmuşdur.

Yeni dərs ilinin başlanması və Qurban Bayramı ilə əlaqədar süni qiymət artımının

qarşısının alınması məqsədilə məktəbli geyimi və ləvazimatlarının satıldığı obyektlərdə

və ət satışı məntəqələrində Dövlət Xidməti tərəfindən gündəlik monitorinqlər

keçirilmişdir. Monitorinqlər zamanı süni qiymət artımı qeydə alınmamışdır.

Dövlət Xidməti tərəfindən 2010-cu il ərzində ümumilikdə 903 müraciətə

baxılmışdır. Onlardan 306 müraciət istehlakçı hüquqlarının pozulması, 597 müraciət isə

digər məsələlərlə bağlı olmuşdur.

İstehlakçı hüquqlarının pozulması ilə bağlı 2010-cu il ərzində baxılmış 306

müraciət üzrə 164 halda istehlakçı hüquqları təmin olunmuş, 39 halda araşdırmalar

aparılmış və ərizələrdə qeyd olunan faktlar aşkar edilməmiş, 62 müraciət müvafiq

qaydada cavablandırılmış, 7 halda ərizə baxılması üçün aidiyyəti orqanlara göndərilmiş,

9 halda aidiyyəti üzrə müraciət etmələri tövsiyə olunmuş, 3 halda zəruri sənədlər təqdim

edilmədiyindən müraciətlərə baxılması dayandırılmış, 6 halda şikayətçı müraciətini geri

götürmüşdür. 16 müraciət üzrə araşdırmalar davam etdirilir.

147

Digər məsələlərlə bağlı 2010-cu il ərzində baxılmış 597 müraciət üzrə 490 halda

müraciət təmin olunmuş, 2 halda araşdırmalar aparılmış və ərizələrdə qeyd olunan

faktlar aşkar edilməmiş, 36 müraciət müvafiq qaydada izahat verilməklə

cavablandırılmış, 2 halda ərizə baxılması üçün aidiyyəti orqanlara göndərilmiş, 45 halda

müraciətlə bağlı rəy və təkliflər verilmiş, 4 halda aidiyyəti üzrə müraciət etmələri

tövsiyə olunmuş, 9 halda zəruri sənədlər təqdim edilmədiyindən müraciətə baxılması

dayandırılmışdır. 9 müraciətə baxılması davam etdirilir.

Dövlət Xidmətinin təşkilatçılığı, aidiyyəti dövlət qurumlarının, ictimai təşkilatların

və sahibkarların iştirakı ilə mart ayında Bakı şəhərində “İstehlakçı hüquqlarının

müdafiəsi: reallıqlar, perspektivlər” mövzusunda, mayda Gəncə şəhərində, iyulda Şəki

şəhərində, sentyabrda Cəlilabad rayonunda, oktyabrda Mingəçevir və Şirvan

şəhərlərində, noyabrda Quba və Xırdalan şəhərlərində “İstehlakçı hüquqlarının

qorunmasında sahibkarların vəzifələri” mövzusunda konfranslar keçirilmişdir.

Konfranslarda istehlakçı hüquqlarının qorunması sahəsində mövcud vəziyyət və qarşıda

duran vəzifələr, istehlakçıların keyfiyyətli və təhlükəsiz mallarla təmin edilməsində

sahibkarların vəzifələri, qüsurlu mal satılarkən istehlakçıların hüquqlarının təmin

edilməsində və mövcud ticarət qaydalarına əməl edilməsində sahibkarların vəzifələri,

istehlakçıların hüquqlarının pozulmasına görə məsuliyyət və s. kimi aktual məsələlər

müzakirə olunmuşdur.

İstehlakçıların maarifləndirilməsi məqsədilə “Ət və ət məhsulları alarkən diqqətli

olun”, “Çörəyin keyfiyyəti və saxlanma şəraitinə diqqət edin”, “Keyfiyyətli balıq necə

olmalıdır”, “Dondurma alarkən diqqətli olun”, “Spirtsiz içkilər alarkən diqqətli olun”,

“Keyfiyyətli kərə yağı necə olmalıdır”, “Süd və süd məhsulları alarkən diqqətli olun”,

“Yumurta alarkən diqqətli olun”, “Yodlaşdırılmış duzdan istifadə edin” adlı 132 min

ədəd buklet, həmçinin sahibkarların istehlakçıların hüquqlarının qorunması sahəsində

vəzifələrinə dair 4 adda 9,5 min ədəd buklet çap olunaraq Bakı şəhərində və regionlarda

paylanılmışdır.

Elektrik enerjisi, qaz və su təchizatında olan problemlərlə bağlı, yəni elektrik

enerjisinin və qazın verilməsinin dayandırılması, əsassız borcun yazılması, yararsız

sayğacların yeni sayğaclarla dəyişdirilməməsi və s. barədə istehlakcılardan daxil olmuş

148

müraciətlər araşdırılmış və qanunvericiliyə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər

görülmüşdür. Həmçinin, elektrik enerjisinə görə istehlakçılara təqdim edilən hesablarda

(bildirişlərdə) dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı istehlakçılardan daxil olmuş

müraciətlər araşdırılmış, bildiriş-xəbərdarlıqların və elektrik enerjisinin verilməsinin

dayandırılmasının qanunvericiliyin tələblərinə tam uyğunlaşdırılması barədə

“Bakıelektrikşəbəkə” ASC-yə müvafiq göstəriş verilmiş və bu pozuntular

“Bakıelektrikşəbəkə” ASC tərəfindən aradan qaldırılmışdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamlarına uyğun olaraq bəzi təbii

inhisar subyektlərinin strukturlarında aparılmış dəyişikliklərlə ələqadər olaraq təsərrüfat

subyektlərindən alınmış məlumatlara əsasən “Təbii inhisar subyektlərinin Dövlət

Reyestrin”də dəqiqləşmələr aparılmış və Dövlət Xidmətinin 29 dekabr 2010-cu il tarixli

qərarları ilə struktur dəyişiklikləri nəticəsində hüquqi şəxs statusunu itirmiş təsərrüfat

subyektləri Dövlət Reyestrindən çıxarılmış və yeni yaradılmış təsərrüfat subyektləri

Dövlət Reyestrinə daxil edilmişdir.

“Azəriqaz” İstehsalat Birliyi tərəfindən hazırlanmış təbii qaz paylayıcısı ilə

istehlakçılar arasında bağlanacaq təbii qazla təmin edilmə haqqında (alqı-satqı)

müqavilə layihələrinə baxılmış və Dövlət Xidmətinin istehlakçıların hüquqlarının təmin

edilməsi üzrə verdiyi təkliflər nəzərə alınaraq “Azəriqaz” İB tərəfindən müqavilə

layihələrində müvafiq dəyişikliklər edilmişdir.

Küçə, nəqliyyat və KİV-də reklamların yayımında qanunvericiliyinin tələblərinə

əməl edilməsi vəziyyətinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə Dövlət Xidməti tərəfindən

monitorinqlər aparılmışdır. Monitorinqlər nəticəsində “Azercell Telekom” MMC,

“Atropatena” MMC, “İdeal” MMC, “Stanley Baverages” MMC, “Eurolux” mağazası,

“Rahat Market” mağazası, “Karavan Complex GmbH” şirkəti, “Procter&Gambel”

MMC, “Freenet” MMC , “Karavan SİM”, “Connect” MMC, “Engin” MMC,

“AutoCity” şirkəti, “Yenimotor” MMC, “EKO qroup” şirkəti, “Baku Electronics”

MMC, “Optimal Electronics” MMC və “Final dərgisi dərshanələri” hazırlıq kurslarının

sifarişçisi olduqları reklamlarda “ən”, “yalnız” və bu kimi terminlərdən sənədli şəkildə

təsdiq edilmədən istifadə edilməsi halları aşkar olunmuşdur. Dövlət Xidmətinin

müvafiq göstərişlərindən sonra qanun pozuntuları aradan qaldırılmışdır. Bundan başqa

149

“Avtool” MMC və “Veysəloğlu” MMC-nin sifarişçisi olduqları reklamlarda və “Opera

Lounge” restoranının reklamlarında yalnız xarici dildən istifadə edilməsi faktları aşkar

edilmişdir. Dövlət Xidmətinin müvafiq göstərişlərindən sonra qanun pozuntuları aradan

qaldırılmışdır.

Nazirlər Kabinetinin 10 sentyabr 2009-cu il tarixli, 136 nömrəli Qərarı ilə təsdiq

edilmiş “Taxıl məhsullarının keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə dövlət nəzarətinin həyata

keçirilməsi qaydaları haqqında Əsasnamə”yə uyğun olaraq Dövlət Xidməti tərəfindən

“Karat Holdinq” MMC, “Karmen” MMC, “Bismak Qida Sənaye Qida Kompleksi”

MMC, “Xırman” firması, “NEON” firması, “Fatoğlu İstehsal Azərbaycan LTD” şirkəti

BM, “N.Quliyev adına Bakı Taxıl” ASC, “Qreyn İmport” MMC, “Dəvəçi Dəyirman”

MMC, “Pak-Nur” firması, “El” kiçik müəssisəsi və “Azəri-Arapoğlu Unçuluq Sənaye

və Ticarət LTD” şirkətinə məxsus istehsalat sahələrindəki taxıl məhsullarından

nümunələr götürülmüşdür. Götürülmüş nümunələr İstehlak Mallarının Ekspertizası

Bürosunun nəzdində Taxıl və yeyinti məhsullarının keyfiyyəti və təhlükəsizliyi üzrə

sınaq laboratoriyasında qiymətləndirilmişdir. Qiymətləndirmənin nəticələrinə əsasən

keyfiyyət göstəricilərində normativ sənədlərlə müqayisədə kənarlaşma aşkar edilmiş

təsərrüfat subyektlərnə müvafiq göstərişlər verilmişdir.

“Orxan LM” MMC-də aparılan yoxlama zamanı istehsal olunan unlardan

nümunələr götürülərək laborator müayinəyə göndərilmişdir. Laborator müayinələr

nəticəsində müəssisədə istehsal edilən “Odlar yurdu” əmtəə nişanlı 1-ci növ və “Orxan”

əmtəə nişanlı 2-ci növ unun tərkibində küllülüyün normadan artıq, müvafiq növ un üçün

ələkdən keçməli olan unun miqdarının normadan az, rənginin normativ sənədlərin

tələblərinə uyğun olmadığı müəyyən edilmişdir. Bundan başqa, unların etiketinin

üzərində istehsal tarixi və saxlama müddətinin göstərilmədiyi, sexdə olan

laboratoriyanın akkreditasiya olunmadığı aşkar edilmişdir. Aşkar edilmiş qanun

pozuntuları ilə əlaqədar məhsul istehsalının və anbarda olan 83 ton unun satışının

dayandırılması barədə “Orxan LM” MMC-yə göstəriş verilmiş və haqsız rəqabət

hallarına yol verdiyinə görə 373,9 manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir. Satışı

dayandırılmış 83 ton un normativ-texniki sənədlərin tələblərinə uyğun olaraq yenidən

markalandıqdan sonra satışına icazə verilmişdir.

150

2010-cu il ərzində ərzaq mallarının keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəricilərinin

qiymətləndirilməsi ilə bağlı 1171 laborator müayinə aparılmışdır. Müayinə nəticəsində

367 halda malların keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəricilərinin normativ-texniki

sənədlərin tələblərinə uyğun olmadığı müəyyən edilmiş və bununla bağlı müvafiq

tədbirlər görülmüşdür.

MDB üzvü olan dövlətlərə ixrac olunan mallara 8734 ədəd, MDB üzvü olmayan

dövlətlərə ixrac olunan mallara 2407 ədəd, Ümumi Üstünlüklər Sisteminə (GSP+) daxil

olan inkişaf etmiş dövlətlərə ixrac olunan mallara 723 ədəd mənşə sertifikatı

verilmişdir.

“Azərbaycan Respublikasının Ərzaq Keyfiyyəti və Təhlükəsizliyinin Təminatı və

Azərbaycan Mənşəli Balıq Məhsullarının Sertifikatlaşdırılmasının Hüquqi və Texniki

Təkmilləşdirilməsinə Dəstək” adlı Tvininq layihəsi çərçivəsində yeyinti məhsullarının

keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə nəzarət sisteminin qurulması, məhsulların laborator

müayinələrinin aparılması və s. bağlı Xidmətin əməkdaşları üçün 5 təlim keçirilmişdir.

Mərkəzi qida sınaq laboratoriyasının yaradılması ilə bağlı işlər başa çatdırılmış və

laboratoriya Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən

akkreditasiyadan keçirilmişdir.

Eyni zamanda həmin laboratoriyanın beynəlxalq İSO 17025 standartı üzrə

akkreditasiyadan keçirilməsini təmin etmək məqsədilə Latviya Respublikasının Yeyinti

məhsullarının təhlükəsizliyi, heyvanların sağlamlığı və ətraf mühit üzrə elmi-tədqiqat

institutu (BİOR) və Latviya Milli Akkreditasiya Bürosu (LATAK) ilə müqavilələr

bağlanmışdır. Hazırda Mərkəzi qida sınaq laboratoriyası Yeyinti məhsullarının

təhlükəsizliyi, heyvanların sağlamlığı və ətraf mühit üzrə elmi-tədqiqat institutu (BİOR)

ilə birlikdə zəruri sənədlərin, akkreditasiya sahəsinin və s. hazırlanması istiqamətində

işləri davam etdirir.

Dövlət Xidmətinin fəaliyyət istiqamətləri üzrə həyata keçirdiyi tədbirlər və onların

nəticələri barədə məlumatlar kütləvi informasiya vasitələri ilə mütəmadi olaraq

ictimaiyyətə çatdırılmışdır.

151

II. Dövlət Proqramlarının icrası

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi

inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrası. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il

14 aprel tarixli 80 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası

regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrası

ölkə iqtisadiyyatının inkişafında mühüm əhəmiyyət kəsb etməklə, makroiqtisadi

sabitliyin təmin olunmasında, sahibkarlıq fəaliyyətinin genişlənməsində, yeni

müəssisələrin və iş yerlərinin yaranmasında, infrastruktur və kommunal xidmətlərin

səviyyəsinin daha da yüksəldilməsində, yoxsulluq səviyyəsinin aşağı düşməsində və

əhalinin rifah halının daha da yaxşılaşdırılmasında müstəsna rol oynamaqdadır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin bütün bölgələrə

mütəmadi səfərləri Dövlət Proqramının icrasını sürətləndirməklə, regionların tarazlı

inkişafının təmin edilməsi, yeni iş yerlərinin yaradılması və əhalinin həyat səviyyəsinin

daha da yüksəldilməsi sahəsində görülən işlərə təkan vermişdir. Ölkə üzrə həyata

keçirilən məqsədyönlü tədbirlərin davam etdirilməsi və iqtisadi sabitliyin qorunub

saxlanması nəticəsində 2010-cu il ərzində 52,7 mini daimi olmaqla 73 min yeni iş yeri

açılmış, 4296 yeni müəssisə yaradılmışdır. 2009-2010-cu illər ərzində ölkədə 146,6 min

yeni, o cümlədən 107,2 min daimi iş yeri açılmış, 9610 yeni müəssisə yaradılmışdır.

Ümumilikdə, son 7 il ərzində 910 mindən çox yeni iş yeri açılmış, 37 mindən artıq

yeni müəssisə fəaliyyətə başlamışdır. İqtisadi inkişafın əsas meyarlarından biri olan

yoxsulluğun səviyyəsinin azaldılması üzrə qarşıya qoyulmuş məqsədlərə uyğun əməli

işlər ardıcıl olaraq davam etdirilmiş və yoxsulluğun səviyyəsi 9,1 faizə enmişdir.

Ölkə Prezidenti 2010-cu il ərzində Yevlax, Mingəçevir, Gəncə, Şirvan və Naxçıvan

şəhərlərində, Ağdaş, Abşeron, Göyçay, Qəbələ, Şamaxı, Salyan, Biləsuvar, Cəlilabad,

Lerik, Lənkəran, Balakən, Zaqatala, Qusar, Hacıqabul, İmişli, Saatlı, Sabirabad, Şərur,

Sədərək, Ordubad, Kəngərli, Füzuli və Ağdam rayonlarında, o cümlədən Bakı şəhərində

bir sıra infrastruktur obyektlərinin açılış və təməlqoyma mərasimlərində iştirak etmiş,

istehsal təyinatlı müəssisələrin fəaliyyəti ilə maraqlanmış, yerlərdə ictimaiyyətin

152

nümayəndələri ilə görüşlər keçirmiş, onların problem və qayğıları ilə yaxından tanış

olmuşdur.

Dövlət Proqramının icrası ilə yerində tanış olmuş ölkə başçısı bu səfərlərin nəticəsi

kimi Astara, Ağcabədi, İmişli, Saatlı, Sabirabad və Qusar rayonlarının sosial-iqtisadi

inkişafının sürətləndirilməsi, Ağcabədi, Beyləqan, İmişli və Saatlı rayonlarında əhalinin

səhiyyə xidməti ilə təminatının yaxşılaşdırılması, Bakı şəhərində abadlıq işlərinin

aparılması, respublika əhalisinə göstərilən tibbi xidmətlərin təkmilləşdirilməsi (Şəki və

Ağdaş şəhərləri) ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında sərəncamlar imzalamışdır.

Ölkə başçısının xüsusi diqqət və qayğısı nəticəsində hesabat ilində də regionlarda

davamlı iqtisadi inkişaf təmin edilmiş və makroiqtisadi göstəricilərin daha da

yaxşılaşmasına nail olunmuşdur. Belə ki, 2010-cu ildə Ümum Daxili Məhsulun (ÜDM)

həcmi əvvəlki ilə nisbətən müqayisəli qiymətlərlə 1,8 milyard manat və ya 5,0 faiz

artaraq 41,6 milyard manata çatmışdır.

Əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM-in real həcmi isə 2009-cu illə müqayisədə 3,7

faiz artmış və cari qiymətlərlə 4653,3 manat (5797,8 ABŞ dolları) təşkil etmişdir. Ölkə

iqtisadiyyatının qeyri-neft sektorunda əlavə dəyər 7,9 faiz artımla müşahidə olunmuş,

onun ÜDM-də xüsusi çəkisi 44,4 faiz təşkil etmişdir. ÜDM-in 65,5 faizi iqtisadiyyatın

istehsal sahəsində, o cümlədən 52,6 faizi sənaye sahələrində, 5,4 faizi kənd təsərrüfatı,

ovçuluq və meşə təsərrüfatında, 7,5 faizi tikinti kompleksində yaradılmış, 27,4 faizi isə

xidmət sahələrinin payına düşmüşdür.

2010-cu ildə 2009-cu illə müqayisədə 2,6 faiz artımla 27,4 milyard manatlıq

sənaye məhsulu istehsal olunmuşdur ki, bunun 81,4 faizi özəl bölmənin hesabına

yaranmışdır. Sənayenin qeyri-neft bölməsində məhsul istehsalı 6,6 faiz artmış və 5,0

milyard manat olmuşdur. Emal bölməsində istehsal olunmuş məhsul sənayenin ümumi

məhsulunun 19,1 faizini təşkil etmiş və bölməyə daxil olan məhsullardan qida

məhsulları istehsalı 2,4 faiz, içki istehsalı 11,8 faiz, geyim istehsalı 10,3 faiz, mebeldən

başqa ağacın emalı və ağacdan məmulatlar istehsalı 7,5 faiz, kağız və karton istehsalı

25,5 faiz, poliqrafiya fəaliyyəti və yazılmış məlumatların daşıyıcılara köçürülməsi 10,0

faiz, neft məhsulları istehsalı 8,8 faiz, kimya sənayesi məhsulları istehsalı 16,2 faiz,

metallurgiya sənayesi məhsulları istehsalı 44,6 faiz, kompüter, elektron və optik

153

məhsulları istehsalı 15,9 faiz, elektrik avadanlıqları istehsalı 82,8 faiz artmışdır. Maşın

və avadanlıqların istehsalı 2009-cu illə müqayisədə 1,9 dəfə, avtomobil istehsalı 48,6

dəfə artmış, 2010-cu ildə 706 ədəd “Belarus” tipli traktor, 486 ədəd “Lifan” markalı

minik avtomobili, 767 ədəd “Maz” markalı yük avtomobili istehsal edilmişdir.

Qida məhsullarının istehsalında artım müşahidə olunmuş, marqarin istehsalı 30,2

faiz, pendir və kəsmik istehsalı 2,0 faiz, ət 4,0 faiz, süd 2,9 faiz, kərə yağı 0,9 faiz, duru

bitki yağları 16,0 faiz artmışdır. Daxili istehsalın artması 2009-cu illə müqayisədə mal

əti, düyü, buğda unu, kolbasa, şokolad məmulatları, meyvə-tərəvəz şirələrinin və s.

idxalının azalmasına, çay, bitki yağları, şəkər, makaron məmulatları, meyvə-tərəvəz

konservləri və s. ixracının artmasına təsir etmişdir.

2010-cu ildə iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafına bütün maliyyə mənbələri

hesabına 9,7 milyard manat əsas kapitala investisiya yönəldilmişdir. Əsas kapitala

yönəldilmiş ümumi sərmayənin 30,3 faizi neft sektorunun, 69,7 faizi isə qeyri-neft

sektorunun inkişafında istifadə edilmişdir. Əsas kapitala qoyulmuş vəsaitin 75,2 faizini daxili

investisiyalar, 24,8 faizini isə xarici investisiyalar təşkil etmişdir. 2010-cu ildə bütün

maliyyə mənbələri hesabına regionlara əsas kapitala investisiyaların həcmi 2,7 milyard

manat olmuşdur.

2010-cu il ərzində sosial-iqtisadi sahədə əldə edilmiş uğurlar beynəlxalq təşkilatlar

tərəfindən təsdiqlənmiş və BMT-nin İnsan İnkişafına dair növbəti hesabatında

Azərbaycan 169 ölkə arasında 67-ci yeri tutmuş, “orta insan inkişafı ölkələri” qrupunu

tərk edərək “yüksək insan inkişafı ölkələri” qrupuna daxil edilmişdir. Dünya İqtisadi

Forumu tərəfindən 2010-2011-ci illər üçün hazırlanmış Qlobal Rəqabətlilik Hesabatına

əsasən ölkəmiz MDB ölkələri arasında birinci, makroiqtisadi mühitin sabitliyi alt

indeksi üzrə 139 ölkə arasında 13-cü olmuşdur. “Standard and Poors” Beynəlxalq

Reytinq Agentliyi 2009-2010-cu illər üzrə ölkə reytinqini “Stabil”dən “Pozitiv”ə

yüksəltmiş, “Fitch Ratings” Agentliyi tərəfindən ölkəmizə ilk dəfə olaraq investisiya

reytinqi verilmişdir.

2010-cu ildə əsas kapitala yönəldilmiş bütün investisiyaların 42,5 faizi (4130,9

milyon manat) sənaye sahələrinin inkişafına sərf edilmişdir. 2010-cu il ərzində Bakıda

Qranit-mərmər, Naxçıvanda avtomobil, Ordubadda beton, Lənkəranda və Biləsuvarda

154

konserv, Abşeronda duz emalı, Zaqatalada süd və tütün emalı zavodları, Naxçıvanda

Gəmiqaya Daş Məhsulları Kompleksi, Lənkəranda çay və dondurma, Qəbələdə piano

fabrikləri, Cəlilabadda şərab, Ağstafada mineral su istehsalı sexləri istismara

verilmişdir.

Aqrar sahəni daha da inkişaf etdirmək və məhsul bolluğunu yaratmaq məqsədilə

kənd təsərrüfatı sahəsində 448 sahibkarlıq subyektinə müxtəlif layihələrin həyata

keçirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət

Agentliyi tərəfindən ümumilikdə 13,4 milyon manat güzəştli kreditlər verilmiş və

bölgələrdə 1066 yeni iş yeri açılmışdır.

2010-cu il ərzində Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun

vəsaiti hesabına kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə bağlı 1303 sahibkarlıq

subyektinin investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 55,7 milyon manat, kənd

təsərrüfatı məhsullarının emalı ilə bağlı 16 sahibkarlıq subyektinin investisiya

layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 10,4 milyon manat güzəştli kredit vəsaiti ayrılmışdır.

Regionlarda ümumi tutumu 40,5 min ton olan 11 sahibkarlıq subyektinin soyuducu

anbar komplekslərinin tikintisi ilə bağlı investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə

18,6 milyon manat və ümumi tutumu 83,8 min ton olan 4 sahibkarlıq subyektinin taxıl

məhsullarının təmizlənməsi və saxlanılması üçün anbar komplekslərinin tikintisi ilə

bağlı investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə isə 4,2 milyon manat güzəştli kredit

vəsaiti ayrılmışdır. Bundan əlavə taxılçılığın, üzümçülüyün və meyvəçiliyin inkişafı ilə

bağlı 129 investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 5,2 milyon manat kredit vəsaiti

ayrılmışdır. Göründüyü kimi 2010-cu il ərzində verilmiş güzəştli kreditlərin 77,2 faizi

aqrar sahənin inkişafına yönəldilmişdir ki, bu da gələcəkdə kənd təsərrüfatı

məhsullarının idxalını azaldaraq ixracla əvəz olunmasında mühüm rol oynayacaqdır.

Ümumilikdə, 2010-cu il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri

hesabına müvəkkil kredit təşkilatları vasitəsilə respublikanın 58 şəhər və rayonu üzrə

1430 sahibkarlıq subyektinin investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 115 milyon

manat məbləğində güzəştli kreditlər verilmişdir.

Hesabat ilində “Aqrolizinq” АSC tərəfindən 1610 ədəd müxtəlif təyinatlı texnika

alınaraq kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının istifadəsinə verilmiş, Almaniya və

155

Avstriyadan gətirilmiş 715 baş cins damazlıq heyvanlar dəyərinin 50 faizinə güzəştlə 3

il müddətinə lizinq qaydasında fiziki və hüquqi şəxslərə satılmışdır.

Ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi və taxıl təminatında mühüm rol oynayacaq 100 min

tonluq Səngəçal Taxıl Elevatoru, 30 min tonluq Naxçıvan elevatoru istismara verilmiş,

Gəncədə 60 min tonluq elevatorun tikintisi davam etdirilmişdir. Bundan əlavə hesabat

ilində istifadəyə verilmiş Qəbələ və Salyan soyuducu anbarları, Yevlax “Azərtoxum”

MMC aqrar bölmənin inkişafında mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində 2010-cu ildə kənd

təsərrüfatının ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 3,9 milyard manat olmuş və

2009-cu illə müqayisədə heyvandarlıq məhsulları istehsalı 6,1 faiz artmışdır. Kənd

təsərrüfatının vacib sahəsi olan heyvandarlıq üzrə ət istehsalı 2009-cu illə müqayisədə

7,1 faiz, süd 6,7 faiz, yun istehsalı 2,4 faiz artmışdır.

2009-cu ilə nisbətən pambığın əkin sahəsi 20,6 min hektardan 30,2 min hektara

qədər artırılmış, nəticədə xam pambığın istehsalı 17 faiz artaraq 37,3 min ton olmuşdur.

Hesabat ilində tütün istehsalı 24,3 faiz, şəkər çuğundurunun istehsalı 33,6 faiz artımla

müşahidə olunmuşdur. Bostan məhsulları istehsalı 5,5 faiz, meyvə istehsalı 1,5 faiz,

üzüm istehsalı 0,3 faiz artmış, yaşıl çay yarpağı istehsalı 22 faiz artaraq 545 tona

çatmışdır.

Dövlət Proqramına uyğun olaraq hesabat ilində ekoloji tarazlığın təmin edilməsi

sahəsində mühüm tədbirlərin icrası davam etdirilmişdir. Belə ki, ölkə əhalisi üçün

böyük əhəmiyyətli Oğuz-Qəbələ-Bakı iri infrastruktur layihəsinin fəaliyyəti nəticəsində

Bakı şəhərinin əhalisinin 75 faizi fasiləsiz olaraq təmiz və keyfiyyətli, Ümumdünya

Səhiyyə Təşkilatının standartlarına cavab verən su ilə təmin olunacaqdır. Bundan əlavə,

18 rayonun 156 kəndində quraşdırılan modul tipli su təmizləyici qurğular vasitəsilə 300

min nəfər əhali ekoloji cəhətdən təmiz içməli su ilə təmin olunmuşdur.

Ölkənin dinamik sosial-iqtisadi inkişafı zəruri infrastrukturun, o cümlədən etibarlı

nəqliyyat sisteminin inkişaf etdirilməsini labüd etmişdir. Regionların inkişafında baş

verən köklü dəyişikliklər nəqliyyat infrastrukturunda da qabarıq şəkildə nəzərə çarpmış

və bu sahədə həyata keçirilən genişmiqyaslı tədbirlər yeni keyfiyyət və kəmiyyət

çalarları ilə zənginləşərək ümumi sosial-iqtisadi dinamikaya öz təsirini göstərmişdir.

156

Hesabat dövründə Qəbələdə yeni avtovağzal binası inşa edilmiş, Bakıda

gəmiqayırma zavodunun təməli qoyulmuş, Bakı buxtasında quru yük liman məntəqəsi

istismara verilmiş, Bakı dairəvi avtomobil yolu, Ələt-Astara-İran sərhədi avtomobil

yolunun 22 kilometrlik hissəsi, Mingəçevir-Xaldan yolu, Biləsuvar dairəvi avtomobil

yolu, Bakı-Rusiya Federasiyası sərhədi avtomobil yolunda Şabran dairəvi yolu və körpü

kompleksi, Naxçıvan-Sədərək magistral yolu, Qusar rayonunda 16 min nəfərə qədər

əhalinin yaşadığı 27 kənd və qəsəbəni birləşdirən 23 km-lik Samur-Həzrə yolu və

digərləri beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə tikilmiş və yenidən qurularaq istifadəyə

verilmişdir.

Eyni zamanda hesabat ilində ölkədə ən uzun körpülərdən biri hesab olunan, Şəki və

Qax rayonları arasındakı kəndləri birləşdirən və ümumi uzunluğu 1300 metr olan Şin

çayı üzərində yerləşən körpü yerli sakinlərin istifadəsinə verilmişdir. 2010-cu ildə 570,2

km-i regionlarda olmaqla ümumi istifadədə olan 635 km-dən çox avtomobil yolları

tikilmiş və təmir olunmuşdur. Bu yolların 231,6 km-i respublika əhəmiyyətli və

magistral yollardır. Eybi zamanda 41 ədədi regionlarda olmaqla 55 yeni körpü tikilmiş,

hamısı regionlarda olmaqla 13 körpü əsaslı təmir olunmuşdur.

Dövlət Proqramına uyğun olaraq dəmir yolunda islahatların aparılması, dəmir yolu

infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin 15 fevral 2010-cu il tarixli 36 nömrəli qərarı ilə “Azərbaycan Dəmir

Yolları” QSC-nin Nizamnaməsi və Strukturu” təsdiq edilmişdir.

Ölkəmizin regionlarında yeni elektrik stansiyalarının tikintisi əhalinin elektrik

enerjisinə olan tələbatını təmin etməklə energetika sisteminin dayanıqlılığında mühüm

rol oynayır. Hesabat ilində ölkə başçısının iştirakı ilə Qəbələdə “Laza”, Bakıda

“Xocəsən” yarımstansiyaları, Salyanda elektrik yarımstansiyası və yüksəkgərginlikli

hava xətləri, Ordubadda Biləv Su Elektrik Stansiyası istifadəyə verilmiş, Ağdaş,

"Göyçay-1", "Balakən-1", "Qusar-1" kiçik SES-lərin təməli qoyulmuş və tikinti işlərinə

start verilmişdir. Bundan əlavə 2010-cu ildə “Oğuz”, “İsmayıllı” su elektrik

stansiyalarının tikintisinə başlanmış, “Cənub”, “Füzuli” elektrik stansiyalarının tikintisi

davam etdirilmişdir. Ölkədə 17,6 milyard kVt-saat elektrik enerjisi istehsal olunmuş,

157

onun 18,5 faizi su elektrik stansiyalarının, 81,5 faizi isə istilik elektrik stansiyalarının

payına düşmüşdür.

Respublikanın qaz təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi və yenidənqurulması məqsədilə

nəzərdə tutulmuş tədbirlər Dövlət Proqramına uyğun olaraq hesabat ilində də davam

etdirilmiş, regionlarda 3767,8 km uzunluğunda müxtəlif diametrli yeni qaz kəmərləri

çəkilmiş, 536 km mövcud qaz xətlərində təmir-bərpa işləri aparılmışdır.

Dövlət Proqramına uyğun olaraq ölkənin müxtəlif bölgələrində istilik təchizatının

yaxşılaşdırılması məqsədilə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrası davam etdirilmişdir.

Hesabat ilində Bakının bütün rayonlarında, Sumqayıt, Mingəçevir, Yevlax, Şabran,

Qusar, Siyəzən, İsmayıllı və digər şəhər və rayonlarda istilik təchizatının təmin

olunması ilə bağlı xətlərin çəkilişi və bərpası, yeni qazanxanaların qurulması və

modernləşdirilməsi istiqamətində bir sıra işlər həyata keçirilmişdir. 2010-cu ildə istilik

sisteminin yenidən qurulması ilə əlaqədar regionlarda 24,5 km yeni xətt çəkilmiş, 8,2

km mövcud xətlərdə təmir-bərpa işləri aparılmış, 15 ədəd qazanxana tikilmiş və əsaslı

təmir edilmişdir. Ümumilikdə, ölkə üzrə 32,5 km yeni istilik xətləri çəkilmiş, 40,4 km

xətlərdə əsaslı təmir aparılmış, 35 ədəd yeni qazanxana tikilmiş və əsaslı təmir

edilmişdir.

2010-cu il ərzində ölkənin rabitə sisteminin dünya standartları səviyyəsinə

çatdırılması, müasir texnologiyaların tətbiqi, strateji əhəmiyyətli layihələrin həyata

keçirilməsi istiqamətində zəruri tədbirlərin görülməsi əsas məsələlərdən biri kimi diqqət

mərkəzində olmuşdur. Hesabat ilində informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən

təsərrüfat subyektlərinə və əhaliyə 1,2 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilə nisbətən

müqayisəli qiymətlərlə 29,7 faiz çox xidmət göstərilmişdir.

2010-cu il ərzində kənd yerlərində 84 yeni poçt şöbəsi tikilib istifadəyə verilmiş,

24-ü regionlarda olmaqla 44 poçt şöbəsi isə əsaslı təmir edilmişdir. Eyni zamanda 2010-

cu ildə yeni istismara verilmiş 39 elektron ATS-dən 31-i, rekonstruksiya edilmiş 333

ATS-dən 319-u, artırılmış 71924 nömrədən 44232-si regionların payına düşür.

Respublika telefon şəbəkəsində elektron ATS-lərin xüsusi çəkisi ən ucqar kənd yerləri

də daxil olmaqla 100 faizə çatdırılmışdır.

158

Son illərdə respublikanın regionlarında informasiya texnologiyalarından istifadəyə

marağın artması tendensiyası müşahidə edilməkdədir. Bunun da əsas səbəblərindən biri

yerlərdə elektron avadanlıqları istehsalı müəssisələrinin inkişafına hökumət tərəfindən

xüsusi diqqət göstərilməsidir. Bu gün respublikada hər 100 nəfərə düşən kompüterlərin

sayı 14 ədədə çatmış, hər 100 nəfərdən 45 nəfəri isə internet istifadəçisidir.

İqtisadi və informasiya təhlükəsizliyinin əsas komponentlərindən olan

telekommunikasiya peykinin hazırlanması və orbitə çıxarılması, idarə olunması və

istismarı işlərinin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar olaraq ölkə Prezidentinin 2010-cu il 3

may tarixli Sərəncamı ilə “Azərkosmos” ASC təsis edilmişdir.

Dövlət Proqramında əhalinin su təchizatının və kanalizasiya xidmətlərinin

yaxşılaşdırılması ilə bağlı nəzərdə tutulmuş işlər 2010-cu ildə də davam etdirilmişdir.

Ölkə başçısının müvafiq sərəncamlarına uyğun olaraq 2010-cu il ərzində Ağsu şəhərinə

25 km məsafədən 219 mm-lik polad borularla Quzay kəndi ərazisindəki bulaqların suyu

gətirilməklə şəhərin, Pirhəsənli və Qaraqaşlı kəndlərinin ekoloji cəhətdən təmiz suya

olan ehtiyacları aradan qalxmış, İsmayıllı rayonunun İvanovka, Qalagah, Uştal,

Soltankənd, Ruşan, Vəng və Hacıhətəmli kəndlərinin su təminatının yaxşılaşdırılması

istiqamətində işlərin icrası davam etdirilmişdir.

Hesabat ilində paytaxt əhalisinin keyfiyyətli içməli su ilə təminatının daha da

yaxşılaşdırılması sahəsində görülmüş mühüm tədbirlərdən biri Oğuz-Qəbələ-Bakı su

kəmərinin istifadəyə verilməsi olmuşdur. 8 rayonun ərazisindən keçən və uzunluğu 262

kilometr olan bu kəmər paytaxt sakinlərinin suya olan tələbatını əsaslı surətdə

yaxşılaşdıracaqdır.

Hesabat dövründə suvarılan torpaqların su təminatının və meliorativ vəziyyətinin

yaxşılaşdırılması məqsədi ilə kənd təsərrüfatı torpaqlarında 179879 pm kollektor-drenaj

şəbəkələrinin, 133917 pm suvarma kanallarının tikintisi, bərpası və yenidən qurulması

işləri həyata keçirilmişdir. Eyni zamanda, 2950 hektar əkin sahəsinin su təminatının

yaxşılaşdırılması üçün 114 ədəd subartezian quyusu qazılmış, 35016,3 hektar torpaq

sahəsinin meliorativ vəziyyətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində tədbirlər yerinə

yetirilmişdir.

159

Dövlət Proqramının icrasına uyğun olaraq ölkədə təcili qəza xidmətinin (“112”)

rabitə şəbəkəsinin yaradılması ilə əlaqədar müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyi sistemində ölkə ərazisini əhatə

edən təcili qəza xidmətinin (“112”) rabitə şəbəkəsinin yaradılması üzrə Gəncə Regional

Mərkəzində texniki-quraşdırma işləri başa çatdırılmış, Şimal Regional Mərkəzində

müvafiq işlər davam etdirilmişdir.

Hərbi əməliyyatların aparıldığı və işğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan və

partlamamış hərbi sursatlardan təmizlənməsi tədbirlərinin icrasına uyğun olaraq 2010-

cu ildə Ağcabədi rayonunda 1148594, Ağstafa rayonunda 3266027, Göygöl rayonunda

1877920, Goranboy rayonunda 1206502, Ağdam rayonunda 5453839, Füzuli rayonunda

9879191, Tərtər rayonunda 5484933, Beyləqan rayonunda isə 3339 kvadrat metr torpaq

sahəsinin təmizlənməsi həyata keçirilmişdir. Bundan əlavə Samux rayonunda 100

kvadrat metr, Bakının Qaradağ rayonunun Güzdək qəsəbəsində keçmiş hərbi sursat

anbarı ərazisində 94605 kvadrat metr torpaq sahəsi təmizlənmişdir.

2010-cu ilin aprel-may aylarında Kür və Araz çaylarında baş verən daşqınlarla

bağlı əhaliyə dəyən ziyanın aradan qaldırılması dövlətimizin başçısının daim diqqətində

olmuş, evləri dağılan insanların mənzil problemləri həll edilmişdir. Hesabat ilində evləri

dağılan vətəndaşlar üçün Hacıqabul rayonunun Meyniman kəndində, Saatlı rayonunun

Yeni Novruzlu kəndində və İmişli rayonunun Allahmədətli kəndində yeni evlər inşa

edilmiş, Salyan rayonu ərazisində yeni qəsəbə salınmışdır. Hesabat ilinin sonunadək

evləri dağılan vətəndaşlar üçün 1500-dən artıq yeni keyfiyyətli evlər tikilmiş, 3000-dən

artıq ev təmir edilmiş, təxminən 700-800 evin tikintisi isə davam etdirilir.

Əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində dövlətin həyata keçirdiyi siyasətin ən mühüm

istiqamətlərindən biri də əlillərə, müharibə veteranlarına və az təminatlı vətəndaşlara

xüsusi diqqətin yetirilməsindən ibarət olmuşdur. Hesabat dövründə Bakı şəhərində 243

mənzilli 3, regionlarda isə 272 mənzilli 12 yaşayış binası və 200 fərdi yaşayış evi

tikilmişdir. Ümumilikdə, 2010-cu ildə tikinti planı üzrə 715 mənzil inşa olunmuşdur ki,

nəticədə bu vaxtadək dövlət hesabına mənzillə təmin olunmuş əlil və şəhid ailələrinin

sayı 3600-ü ötmüşdür. Eyni zamanda əlillərin minik avtomobilləri ilə təminatı işləri

160

davam etdirilmiş, keyfiyyət və rahatlığı ilə üstün olan 352 ədəd “Slavita” markalı

avtomobil Qarabağ müharibəsi və Böyük Vətən Müharibəsi əlillərinə paylanmışdır.

Hesabat ilində məhdud fiziki imkanlı insanlar üçün Heydər Əliyev Fondunun

dəstəyi ilə Naxçıvan Regional İnformasiya Mərkəzi yaradılmış və burada əsas məqsəd

məhdud fiziki imkanlı insanlar üçün informasiya texnologiyalarının tədrisi, gözdən əlil

uşaqlara informasiya texnologiyaları sahəsində bilik və bacarıqların aşılanması

olmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Fərman və Sərəncamlarına əsasən

2010-cu ilin sentyabrından yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsi və sosial

müavinətlərin məbləği artırılmışdır. Dövlət Proqramına uyğun olaraq əmək

pensiyalarının mütərəqqi üsullarla ödənilməsi daha da inkişaf etdirilmiş və pensiyaların

plastik kartlarla bankomatlar vasitəsilə ödənilməsi sistemi təkmilləşdirilmişdir.

Pensiyaçıların 99,0 faizi, o cümlədən şəhərdə yaşayan pensiyaçıların 100 faizi, kənd

yerlərində yaşayan pensiyaçıların isə 98,0 faizi pensiyalarını plastik kartlar vasitəsilə

alırlar. Bu göstəriciyə görə Azərbaycan Respublikası dünyada ən şəffaf təcrübəyə malik

ölkələrdən hesab edilir.

Dövlət Proqramının icrası ilə əlaqədar regionlarda sosial infrastruktur

obyektlərinin, xüsusən də təhsil müəssisələrinin tikintisi, əsaslı təmiri və onların maddi-

texniki bazasının müasir tələblərə uyğun qurulması işləri davam etdirilmişdir. Hesabat

ilində bütün mənbələr hesabına ölkədə 70-dən çox məktəb binası tikilmiş və əsaslı təmir

olunmuşdur. 2010-cu il ərzində ölkə Prezidentinin iştirakı ilə Qəbələdə uşaq bağçasının,

Bakıda “Xabad-Or-Avner” təhsil mərkəzinin, Şərurda Yengicə və Maxta kənd orta

məktəblərinin, Sədərəkdə 2 nömrəli orta məktəbin, Yevlaxda 1 və 30 nömrəli orta

məktəblərin, Sabirabadda Mürsəlli kənd orta məktəbinin, Ağdamda 18 nömrəli orta

məktəbin, Bakıda Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasının, yenidənqurmadan sonra

132-134 nömrəli təhsil kompleksinin açılışları olmuşdur.

Hesabat ilində respublikanın bütün bölgələrində əhalinin sağlamlığının qorunması

istiqamətində işlər məqsədyönlü şəkildə davam etdirilmiş, yeni müalicə və diaqnostika

mərkəzləri, xəstəxanalar, ambulatoriya-poliklinika müəssisələri tikilmiş və təmir

edilmişdir. 2010-cu ildə əhaliyə göstərilən tibbi xidmətin daha da yaxşılaşdırılması

161

məqsədilə Azərbaycan Tibb Universitetinin tədris-terapevtik klinikası, Cəlilabad

Müalicə-Diaqnostika Mərkəzi, Biləsuvarda regional ana və uşaq mərkəzi, Balakən,

Sədərək və Ağdam rayon mərkəzi xəstəxanaları, Horadiz Tibb Mərkəzi istifadəyə

verilmiş, eləcə də Respublika klinik uroloji xəstəxanasının, Ə.Qarayev adına 2 saylı

Klinik Uşaq Xəstəxanasının və Akademik M.Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyyə

Mərkəzinin əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra açılışı olmuş, Ağdaşda Mərkəzi

Rayon Xəstəxanasının yeni binasının təməli qoyulmuş, Lerik rayon mərkəzi

xəstəxanasında əsaslı yenidənqurma işləri aparılmışdır. Hesabat dövründə 45 səhiyyə

müəssisəsi, o cümlədən regionlarda 25 xəstəxana, müalicə diaqnostika mərkəzi,

poliklinika, ambulatoriya və feldşer-mama məntəqəsi müasir standartlar səviyyəsində

tikilmiş və təmir edilmişdir.

2010-cu ildə mədəniyyət sahəsində də bir sıra işlər görülmüş, Heydər Əliyev

Fondunun təşəbbüsü ilə Habil Əliyev adına Ağdaş Şəhər Musiqi Məktəbi inşa olunmuş,

Şirvan, Lerik, Göyçayda Heydər Əliyev mərkəzlərinin, Şirvan Şəhər Mərkəzi

Mədəniyyət Evinin, Cəlilabadda Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin, Horadiz şəhərində

Muğam Mərkəzinin və digərlərinin açılışı olmuşdur.

Bundan əlavə hesabat ilində Bakıda Muğam Evi binasının tikintisi, Gənc

Tamaşaçılar Teatrının binasında bərpa-yenidənqurma işləri, Dövlət Film Fondu üçün

yeni binanın tikintisi, Buzovnada Uşaq İncəsənət Məktəbinin yenidənqurulması işləri və

Akademik Milli Dram Teatrının binasında təmir-bərpa və yenidənqurma işləri başa

çataraq istifadəyə verilmişdir. Bakının Qala qəsəbəsindəki “Cümə” məscidi bərpa

olunmuş, Sumqayıt şəhər Tarix-diyarşünaslıq muzeyində, Mingəçevir Dövlət Dram

Teatrında təmir-yenidənqurma işləri aparılmış, Yevlax, Hacıqabul, Sabirabad, Quba

mədəniyyət evləri, Göyçayda Rəsul Rzanın ev muzeyi, Göygöl Mədəniyyət Sarayı

əsaslı təmir edilmiş, Zaqatalada Qala divarları bərpa olunmuşdur.

2010-cu ildə turizmin davamlı inkişafı çərçivəsində müasir standartlara uyğun

olan turizm xidməti infrastrukturunun yaradılması, turizmin müxtəlif növlərinin inkişaf

etdirilməsi istiqamətində işlər davam etdirilmişdir. Ölkənin ən böyük turizm

rayonlarından olan Qusar rayonunda “Şahdağ” qiş-yay turizm kompleksində işlərin

birinci fazası 50 faizə qədəri icra olunmuş, gündə 10 min turistə xidmət imkanına malik

162

kommunal, işıq, su, qaz, yol xətlərinin çəkilişi həyata keçirilmişdir. Hesabat ilində ölkə

başçısının iştirakı ilə Bakıda əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra Respublika

mehmanxanasının, Gəncədə “Ramada Plaza” mehmanxanasının, Qəbələdə “Qafqaz

Resort” mehmanxanasının yeni korpusunun və “Qafqaz Riverside” mehmanxanasının,

Balakəndə “Qubek” mehmanxanasının açılışları olmuşdur.

Əhalinin sağlam həyat tərzinin təmin olunması məqsədilə hər bir vətəndaşın

bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olması üçün aparılan işlər hesabat ilində də davam

etdirilmiş, 4 rayonda - Ağdaş, Göyçay, Balakən və Horadizdə Olimpiya İdman

kompleksləri, Müşfiqabad qəsəbəsində İdman Sağlamlıq Mərkəzi inşa edilmiş,

Mingəçevir şəhərində “Kür” Olimpiya Tədris-İdman Mərkəzi əsaslı şəkildə yenidən

qurulmuş, 3 stadion və gənclər evi tikilmiş və təmir edilmişdir.

Bundan əlavə 2010-cu ildə Lənkəranda Regional Boks Mərkəzinin, Cəlilabadda

və Mingəçevirdə şahmat məktəblərinin açılışı olmuş, Şirvanda Olimpiya-İdman

Kompleksinin təməli qoyulmuş, Sumqayıtda, İmişlidə, Qobustanda, Tovuzda, Astarada,

Cəlilabadda, Qaxda və Qəbələdə idman komplekslərinin tikintisi davam etdirilmişdir.

“2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə

etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”nın icrası. “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan

Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”

barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 avqust 2008-ci il tarixli 3004 nömrəli

Sərəncamının icrası ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 27 avqust

2008-ci il tarixli 312s saylı və 12 sentyabr 2008-ci il tarixli 338s saylı sərəncamları

qəbul edilmişdir. Bu sərəncamlara uyğun olaraq aidiyyəti mərkəzi və yerli icra

hakimiyyəti orqanları tərəfindən təsdiq edilmiş qrafiklərə əsasən ölkədə ərzaq

məhsullarının istehsalının artırılması, əhalinin təhlükəsiz və keyfiyyətli ərzaq məhsulları

ilə təmin edilməsi üçün müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 dekabr 2009-cu il tarixli 187 nömrəli

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il Dövlət Büdcəsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Fərmanına əsasən “Kənd təsərrüfatı

məhsullarının istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqında” Azərbaycan Respublikası

163

Prezidentinin 23 yanvar 2007-ci il tarixli 1907 nömrəli Sərəncamından irəli gələn

vəzifələrin və “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq

məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”nın maliyyələşdirilməsi ilə bağlı

2010-cu ilin Dövlət Büdcəsində 111,5 mln. manat vəsait nəzərdə tutulmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 15 mart 2010-cu il tarixli 64s saylı

Sərəncamına əsasən həmin vəsaitin 92830,0 min manatı kənd təsərrüfatı məhsulları

istehsalçılarının məhsul istehsalı üçün istifadə etdikləri yanacağın və motor yağının,

həmçinin mineral gübrənin dəyərinin orta hesabla 50 faizinin dövlət büdcəsinin vəsaiti

hesabına ödənilməsi, eyni zamanda buğda və çəltik istehsalının stimullaşdırılması,

bununla bağlı verilən yardımların alınmasına lazım olan plastik kartların hər istehsalçıya

bir dəfə hazırlanması, habelə onlara bank xidmətinin göstərilməsi, yardımların

alınmasında istifadə edilən blankların və ərizə formalarının çap olunması ilə bağlı

xərclərin, 18670,0 min manatı isə Dövlət Taxıl Fondunun formalaşdırılması ilə bağlı

xərclərin ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.

2010-cu ildə qarğıdalı da daxil olmaqla 966,7 min hektar sahədən hər hektardan

orta hesabla 20,7 sentner olmaqla 2000,9 min ton taxıl məhsulu toplanmışdır. Bundan

əlavə hesabat dövrü ərzində 953,7 min ton kartof, 729,3 min ton meyvə və giləmeyvə,

1614,6 min ton tərəvəz və bostan bitkiləri, 129,5 min ton üzüm, 256,5 min ton şəkər

çuğunduru, 544,9 ton yaşıl çay yarpağı istehsal olunmuşdur. 2009-cu illə müqayisədə

2,5 min ton çox tərəvəz, 22,7 min ton çox bostan məhsulları, 11,1 min ton çox meyvə və

giləmeyvə, 330 ton çox üzüm, 98,1 ton çox yaşıl çay yarpağı, 64,6 min ton çox şəkər

çuğunduru istehsal edilmişdir.

Heyvandarlıq sahəsində 2010-cu ildə 2009-cu illə müqayisədə iribuynuzlu mal-

qaranın sayı 1,0 faiz, qoyun və keçilərin sayı isə 0,6 faiz artmışdır. Həmçinin, hesabat

dövrü ərzində diri çəkidə 440,0 min ton ət, 1529,2 min ton süd, 15,6 min ton yun və

1178,6 milyon ədəd yumurta istehsal edilmişdir. 2009-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə

ət istehsalı 7,1 faiz, süd istehsalı 6,7 faiz və yun istehsalı 2,4 faiz artmışdır.

Dövlət Taxıl Fondunun təşkili üçün tələb olunan infrastrukturun yaradılması

məqsədi ilə Fövqəladə Hallar Nazirliyi tərəfindən mövcud elevatorların və taxıl

anbarlarının reyestri tərtib edilmişdir. Bakı şəhəri ətrafında tutumu 100 min ton və

164

Gəncə şəhərində tutumu 60 min ton olan müasir tipli elevatorların tikinti-quraşdırma

işlərinə başlanılmış və 2010-cu ilin dekabr ayının 14-də Səngəçal qəsəbəsində tutumu

100 min ton olan elevatorun açılışı olmuş və elevator istismara verilmişdir. Gəncə

şəhərində inşa edilən elevatorun isə 2011-ci ilin əvvəlində istismara verilməsi nəzərdə

tutulur. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 15 mart 2010-cu il tarixli 64s

nömrəli Sərəncamı ilə 100 min ton tutumu olan daha bir taxıl elevatorunun

layihələndirilməsi və tikintisinə başlanması məqsədilə vəsait ayrılmışdır.

Ölkə əhalisinin ərzaqlıq buğdaya olan təminatını etibarlı şəkildə həyata keçirmək

üçün daha 250 min ton ərzaqlıq buğdanın idxal yolu ilə tədarük edilməsi ilə bağlı

tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının istehsalı sahəsində sahibkarlıq fəaliyyətini

genişləndirmək məqsədi ilə dövlətin maliyyə dəstəyi ötən ildə də uğurla davam

etdirilmişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun

vəsaiti hesabına 2010-cu il ərzində 1346 sahibkarlıq subyektinin investisiya layihəsinin

maliyyələşdirilməsinə 71525,9 min manat, o cümlədən kənd təsərrüfatı məhsullarının

istehsalı ilə bağlı 1303 investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 55651,9 min

manat, kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı və ərzaq məhsullarının istehsalı ilə bağlı 43

investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 15874,0 min manat güzəştli kredit vəsaiti

ayrılmışdır. Maliyyələşdirilmiş layihələr hesabına 4642 yeni iş yerinin yaradılması

nəzərdə tutulmuşdur.

Aqrar bölmənin müasir texnika ilə təchizatı məsələlərinin çevik şəkildə

tənzimlənməsini və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Sərəncamından

irəli gələn vəzifələrin yerinə yetirilməsini təmin etmək məqsədi ilə “Aqrolizinq” ASC

tərəfindən 2010-cu ildə 1610 ədəd, o cümlədən 551 ədəd müxtəlif gücə malik traktor və

1059 ədəd traktora qoşulan digər kənd təsərrüfatı texnikası alınaraq kənd təsərrüfatı

məhsulları istehsalçılarının istifadəsinə verilmişdir. Ümumiyyətlə, “Aqrolizinq” ASC

fəaliyyətə başladığı 2005-ci ildən ötən dövr ərzində 10951 ədəd kənd təsərrüfatı

texnikası, o cümlədən 990 ədəd taxılyığan kombayn, 3045 ədəd traktor, 140 ədəd

ekskavator, 6776 ədəd müxtəlif təyinatlı kənd təsərrüfatı texnikası və qoşqusu gətirərək

onların böyük əksəriyyətinin kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının istifadəsinə

165

verilməsini təmin etmişdir. İndiyə kimi alınmış texnikadan 4688 ədədi, o cümlədən 95

ədəd taxılyığan kombayn, 1433 ədəd traktor, 64 ədəd ekskavator, 3096 ədəd traktora

qoşulan digər kənd təsərrüfatı texnikası lizinq qaydasında fiziki və hüquqi şəxslərə

verilmişdir. Nəticədə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının təminatı

yaxşılaşdırılmış, aqrotexniki servis xidmətlərinin fəaliyyət dairəsi genişləndirilmiş və

xidmətin keyfiyyəti xeyli yüksəlmişdir.

Ümumilikdə, Dövlət Proqramında əkinə yararlı torpaq sahələrindən səmərəli

istifadə olunması, bitkiçiliyin, xüsusən taxılçılığın, meyvəçiliyin, tərəvəzçiliyin,

üzümçülüyün, heyvandarlığın, o cümlədən ət və süd məhsulları istehsalının inkişaf

etdirilməsi üzrə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin vaxtında və uğurla həyata keçirilməsi

ölkədə ərzaq məhsullarının istehsalında artıma və hər bir ölkə vətəndaşının keyfiyyətli

və təhlükəsiz ərzaq məhsullarına olan tələbatının tam ödənilməsinə şərait yaradır.

“2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və

davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”nın 2010-cu ildə icrası. Ölkənin iqtisadi və sosial

həyatında müşahidə olunan müsbət meylləri daha da möhkəmləndirmək, əhalinin rifah

halının yaxşılaşdırılması və yoxsulluğun səviyyəsinin azaldılması sahəsində müvafiq

tədbirlərin həyata keçirilməsini davam etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 15 sentyabr 2008-ci il tarixli 3043 nömrəli Sərəncamı ilə “2008-2015-ci

illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət

Proqramı” təsdiq edilmişdir.

2010-cu ildə Dövlət Proqramının 9 strateji məqsədinə nail olunması istiqamətində

müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi davam etdirilmişdir.

Aparılan uğurlu iqtisadi siyasət nəticəsində makroiqtisadi sabitlik qorunub

saxlanılmış, qeyri-neft sektorunun tarazlı inkişafı həyata keçirilərək davamlı iqtisadi

artım təmin edilmişdir. Belə ki, 2010-cu ildə ölkə üzrə ümumi daxili məhsulun həcmi

41,6 milyard manat olaraq ötən ilə nisbətən 5 faiz və ya müqayisəli qiymətlərlə 1,8

milyard manat artmışdır. Onun adambaşına düşən həcmi 3,7 faiz artaraq 4653,3 manat

(5797,8 ABŞ dolları) təşkil etmişdir.

166

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 sentyabr 2004-cü il tarixli 128 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Neft və qaz gəlirlərinin idarə olunması üzrə uzunmüddətli

Strategiya”ya uyğun olaraq neft və qaz gəlirlərinin qeyri-neft sektorunun inkişafına

yönəldilməsi nəticəsində ötən müddətdə bu sahədə əsaslı irəliləyişlər əldə olunmuşdur.

Belə ki, 2010-cu ildə qeyri-neft sektoru üzrə ümumi daxili məhsulun həcmi 18,4 milyard

manat təşkil etmiş və 2009-cu ilə nisbətən 7,9 faiz artmışdır. Onun ÜDM-da xüsusi

çəkisi 44,4 faiz təşkil etmişdir.

Ölkədə iqtisadi artımın təmin edilməsi, qeyri-neft sektorunun inkişafı nəticəsində

2010-cu ildə əhalinin nominal gəlirləri 11,3 faiz artaraq 25,6 milyard manata çatmışdır.

Əhalinin sərəncamında qalan gəlirlər adambaşına 2619,6 manat təşkil etmiş və 2009-cu

ilə nisbətən 12,9 faiz artmışdır. Ölkə iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq

əmək haqqı 325 manat təşkil etmiş və əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 9,1 faiz

artmışdır.

Yoxsulluğu yaradan əsas amillərdən birinin işsizlik olduğunu nəzərə alaraq,

yoxsulluqla mübarizədə ölkədə əmək qabiliyyətli əhalinin məşğulluğunun təmin

olunması sahəsində tədbirlərin həyata keçirilməsi önəmli yer tutur. 2010-cu ildə ölkədə

73 mindən çox yeni, o cümlədən 52,7 min daimi iş yeri açılmışdır . Ümumiyyətlə 2004-

2010-cu illərdə respublikada 910 mindən çox iş yeri yaradılmışdır ki, bunun da

nəticəsində ölkədə işsizlik və onun davamı olaraq yoxsulluq səviyyəsi əhəmiyyətli

dərəcədə azalmışdır. Belə ki, 2002-ci ilin yekununa görə yoxsulluq səviyyəsi 46,7%

olduğu halda, həmin göstərici 2010-cu ilin sonunda 9,1%-ə düşmüşdür.

Ötən müddət ərzində əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində də müəyyən işlər

görülmüşdür. 1 yanvar 2010-cu il tarixdən ölkə üzrə yaşayış minimumu 87 manat,

ünvanlı sosial yardımların təyin edilməsi üçün ehtiyac meyarının həddi 65 manat

məbləğində müəyyən edilmişdir. 2005-ci ilə nisbətən ehtiyac meyarı 2,2 dəfə, minimum

əmək haqqı 2,5 dəfə, yaşayış minimumu 1,7 dəfə, pensiyaların baza hissəsi 3 dəfə

artırılmışdır.

Ölkə vətəndaşlarının rifah halını yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin müvafiq Fərman və Sərəncamlarına əsasən ötən ilin sentyabr

167

ayının birindən yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsi və sosial müavinətlərin

məbləği artırılmışdır.

Ölkədəki pensiyaçıların pensiya təminatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 30 dekabr 2008-ci il tarixli Sərəncamı ilə “2009-2015-ci

illərdə Azərbaycan Respublikasında sığorta-pensiya sisteminin inkişafına dair Dövlət

Proqramı” qəbul edilmişdir. 2009-cu ilin əvvəlindən proqramda nəzərdə tutulmuş

tədbirlərin icrasına başlanılmışdır. 2011-cu ilin əvvəlinə respublikada 1291 min nəfər

pensiyaçı olmuş və onlar ölkə əhalisinin 14 faizini təşkil etmişdir. Təyin olunmuş aylıq

pensiyaların orta məbləği ötən il 112 manata çatmış və orta aylıq əmək haqqının 34

faizini təşkil etmişdir.

Cari ilin əvvəlinə 295 min nəfər sosial müavinət, 34 min nəfər Azərbaycan

respublikası qarşısında xüsusi xidmətlərinə görə təqaüd və 123 min ailənin 553 min

nəfər üzvü ünvanlı dövlət sosial yardımı almışdır.

Bilik və bacarıqların insanların iş yeri tapmaqda əhəmiyyətini nəzərə alaraq,

yoxsulluqla mübarizədə təhsil sektorunun inkişafı da böyük əhəmiyyətə malikdir. 2010-

cu ildə ölkədə bu sektor üzrə 9 dövlət proqramının həyata keçirilməsi davam

etdirilmişdir. Nazirlər Kabinetinin 13.01.2010-cu il tarixli qərarı ilə “2010-2013-cu

illərdə orta ixtisas təhsili sistemində islahatlar üzrə Tədbirlər Proqramı” təsdiq edilmiş

və onun icrasına başlanmışdır. Təhsil sistemində aparılan islahatlar nəticəsində əhalinin

təhsil səviyyəsi artır və hazırda 15 və yuxarı yaşda olan əhalinin hər 1000 nəfərindən

792-sı ali və tam orta təhsilə malikdir. Dövlət orta ümumtəhsil müəssisələrinin ümumi

sayında lisey və gimnaziyalar şəbəkəsinin inkişafı davam edir.. Respublika üzrə 2010-

cu ildə 17273 şagird yerlik ümumtəhsil məktəbləri, 1270 yerlik məktəbəqədər uşaq

müəssisələri tikilib istifadəyə verilmişdir.

Əhalinin məşğulluğunda onun sağlamlığının əhəmiyyətli rol oynadığını nəzərə

alaraq səhiyyənin inkişafı sahəsində də ölkədə bir sıra işlər görülmüşdür. 2010-cu ildə

səhiyyə sahəsində Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarları

ilə "2011-2015-ci illər üçün xroniki böyrək çatışmazlığı üzrə Tədbirlər

Proqramı", "2011-2015-ci illər üçün vərəmlə mübarizə üzrə Tədbirlər Proqramı", “2011-

2015-ci illər üçün yoluxucu xəstəliklərin immuno-profilaktikasına dair Tədbirlər

168

Proqramı”, "2011-2015-ci illər üçün hemofiliya xəstəliyi üzrə Tədbirlər Proqramı",

"2011-2015-ci illər üçün talassemiyanın müalicə və profilaktikası üzrə Tədbirlər

Proqramı" və "2011-2015-ci illər üçün şəkərli diabet üzrə Tədbirlər Proqramı" təsdiq

edilmişdir. Bu proqramlara uyğun olaraq şəkərli diabet, xroniki böyrək çatışmamazlığı,

irsi qan və yoluxucu xəstəliklərdən əziyyət çəkən xəstələr dövlət hesabına pulsuz

müalicə alır və dərmanlarla təchiz olunur. Talassemiya xəstələrinin müasir tələblərə

uyğun müalicəsinin təmin edilməsində tikilib istifadəyə verilmiş talassemiya mərkəzi

mühüm rol oynayır. 2010-cu ildə respublikada 886 çarpayılıq xəstəxana, növbədə 685

nəfəri qəbul edən ambulatoriya-poliklinika müəssisəsi tikilərək və ya əsaslı təmir

edilərtək istifadəyə verilmişdir.

2010-cu ildə mədəniyyət və turizm sahəsində aparılan ardıcıl islahatlar nəticəsində

bir sıra irimiqyaslı layihələrin reallaşması təmin edilmişdir. Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2010-cu il 6 aprel tarixli 838 nömrəli Sərəncamı ilə “Azərbaycan

Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq

edilmişdir. Bakı, Gəncə, Şəki, Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Zaqatala və Lənkəran turizm-

informasiya mərkəzləri yaradılmış və fəaliyyətə başlamışlar. Bakı şəhəri Səbail

rayonunda Kitabxana Turizm İnformasiya Mərkəzi yaradılmış və əhalinin istifadəsinə

verilmişdir. Bakı şəhərində “Park Bulvar” Ticarət və İstirahət və Sərgi Mərkəzləri,

Qəbələ rayonunda “Qafqaz Resort” və “Qafqaz Riverside” mehmanxanaları, habelə

“Fitnes” Sağlamlıq Mərkəzi istifadəyə verilmişdir.

İdmanın maddi-texniki bazasının inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə 2010-cu il ərzində

respublikada 4 Olimpiya İdman Kompleksi, Bakı şəhərində Müşviqabad İdman

Mərkəzi, Mingəçevirdə “Kür” Olimpiya Tədris-İdman Mərkəzi və Şahmat məktəbi

istifadəyə verilmiş, Beynəlxalq Avarçəkmə Mərkəzi yenidən bərpa edilmişdir.

2010-cu ildə ölkə əhalisinin içməli su və kanalizasiya ilə təminatının

yaxşılaşdırılması sahəsində də xeyli iş görülmüşdür. Regionlarda əhalinin keyfiyyətli su

ilə təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə 2010-cu ildə 78,1 km su və 1,8 km

kanalizasiya xətləri çəkilmiş və təmir edilmiş, həcmi 750 m3 olan 2 ədəd su anbarı

tikilmişdir. 8 rayonun ərazisindən keçən və uzunluğu 262 kilometr olan Oğuz-Qəbələ-

169

Bakı su kəmərinin istifadəyə verilməsi paytaxt sakinlərinin suya olan tələbatını əsaslı

surətdə yaxşılaşdırmışdır.

2010-cu ildə flora və faunanın qorunub saxlanılmasını və təkrar istehsalını təmin

etmək məqsədi ilə respublikada ekologiya sahəsində 3 Dövlət Proqramı və Kompleks

Tədbirlər Planının icrası davam etdirilmişdir. Cəlilabad Meşə Mühafizəsi və Bərpası

Müəssisəsində 17 min hektar və Yardımlı Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsində

21 min ha olmaqla, cəmi 38 min ha sahədə meşə quruluşu işləri aparılmışdır. Böyük və

Kiçik Qafqazın, Talışın dağlıq ərazilərində meşələrin bərpa edilməsi və torpaqların

eroziyadan qorunması üçün 1332 hektar sahədə meşəbərpa və meşə meliorasiya

tədbirləri aparılmışdır. Tuqay meşələrinin bərpa edilməsi və rekonstruksiya yolu ilə cins

tərkibinin yaxşılaşdırılması məqsədilə 1465 ha sahədə yeni meşəliklər salınmışdır.

IV. Beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlıq

4.1. Ölkə iqtisadiyyatına xarici investisiyaların cəlb edilməsi

Xarici İnvestisiya Strategiyasının və Proqramının hazırlanması. Beynəlxalq

təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə Norveç, Danimarka, Moldova, Çexiya və Cənubi

Koreyanın xarici investisiya strategiyaları və proqramları tədqiq olunmuş, BMT-nin

Qərbi Asiya İqtisadi və Sosial Komissiyasının, həmçinin, İqtisadi Əməkdaşlıq və

İnkişaf Təşkilatının üzv dövlətlərində tətbiq olunan Birbaşa xarici investisiyaların cəlb

olunması üzrə investisiya siyasətləri haqqında hesabatlar təhlil edilmişdir. Bu təhlillər

və araşdırmalar zamanı bu ölkələrin qəbul etdiyi strategiyaların üstün və mənfi cəhətləri

müqayisə olunmuş və Azərbaycan Respublikasında tətbiqi imkanları nəzərdən

keçirilmişdir.

Eyni zamanda, bu istiqamətdə fəaliyyətlərə beynəlxalq ekspertlərin cəlb edilməsi

məqsədilə 26 fevral 2010-cu il tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və Cənubi Koreya

Respublikasının Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi arasında “Azərbaycanda Birbaşa Xarici

İnvestisiyaların Təşviqi” layihəsi üzrə Qrant Sazişi imzalanmış və Nazirlər Kabinetinin

9 aprel 2010-cu il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir.

Layihə çərçivəsində ölkədə xarici investisiya mühitinin təkmilləşdirilməsi üçün

müvafiq araşdırmaların aparılması, xarici investisiya siyasətinin formalaşdırılması üçün

170

strateji istiqamət və tədbirlərin müəyyənləşdirilməsi, xarici investisiyalar üzrə hüquqi

çərçivənin təhlili, habelə aidiyyəti dövlət qulluqçuları üçün Cənubi Koreyada

seminarların keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. 2010-cu ilin may ayından etibarən

layihənin icraçısı - KOİCA təşkilatının 4 ekspert missiyası Bakıya ezam edilmiş və

müvafiq qurumlarla görüşlər keçirmişdir. Müvafiq araşdırmalardan sonra layihə üzrə

İlkin hesabat hazırlanaraq 2010-cu ilin avqust ayında təqdim edilmişdir. 2010-cu ilin 28

sentyabr - 13 oktyabr tarixlərində layihə çərçivəsində Cənubi Koreyada birbaşa xarici

investisiyalarla bağlı mühazirə, təqdimat və qrup müzakirələrini əhatə edən “Orta

dərəcəli rəhbərlər üçün təlim proqramı” təşkil edilmiş və Nazirliyin Mərkəzi Aparatı,

Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi, AZPROMO və İqtisadi

İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ümumilikdə 16 nəfər nümayəndəsi sözügedən

proqramda iştirak etmişdir. 2010-cu ilin 5-14 dekabr tarixlərində isə “Yüksək dərəcəli

rəhbərlər üçün təlim proqramı” təşkil edilmiş və Nazirliyin 8 nəfər nümayəndəsi

Cənubi Koreyaya ezam edilmişdir.

Xarici İnvestisiya üçün prioritet istiqamətlərin hazırlanması. Xarici investorların

ölkə iqtisadiyyatına cəlb olunması üçün iqtisadiyyatın prioritet istiqamətlərinin

müəyyənləşdirilməsi məqsədilə ötən ilin birinci rübündə Kənd Təsərrüfatı, Səhiyyə,

Sənaye və Energetika, Mədəniyyət və Turizm, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları

Nazirliklərinə, Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyinə

rəsmi şəkildə müxtəlif sorğular ünvanlanmış, həmin qurumlardan müvafiq məlumatlar

əldə edilmişdir. Eyni zamanda, nazirliyin struktur bölmələri tərəfindən təqdim edilmiş

rəy və təkliflər, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun Müşahidə Şurasının 2009-cu il 08

may tarixli iclasının qərarı ilə təsdiq edilmiş 7 nömrəli Protokolu və Sahibkarlığa

Kömək Milli Fondu tərəfindən hazırlanmış rayonların iqtisadi potensialının

reallaşmasına dair arayışlar və Türkiyə İnkişaf Bankı tərəfindən hazırlanmış təkliflər

əsasında “Xarici investisiyanın cəlb olunması üçün sahələr üzrə potensial istiqamətlər

adlı sənəd hazırlanmışdır. Həmçinin, sözügedən sənəd əsasında ölkə iqtisadiyyatının

müxtəlif sahələrinə xarici investisiyaların cəlb olunması məqsədilə prioritet

istiqamətlərin müəyyən olunması üçün müvafiq tədbirlər görülür.

171

Xarici investisiyalar haqqında statistikanın təkmilləşdirilməsi. Azərbaycana

ümumi, ölkələr üzrə və sahələr üzrə xarici investisiya qoyuluşunun

müəyyənləşdirilməsi, investisiya layihələrinin təhlillərinin aparılması, xarici investisiya

fəaliyyətinin proqramlaşdırılması və monitorinqi üçün müvafiq təfərrüatlı statistik

məlumatların əldə edilməsində çətinliklər yaranır və çox zaman müxtəlif mənbələrdən

əldə edilən məlumatlar ziddiyyət təşkil edir. Belə ki, təhlillər zamanı Dövlət Statistika

Komitəsi və Mərkəzi Bankın xarici investisiyalara dair statistik göstəriciləri arasında

kəskin fərqlərin, hətta Dövlət Statistika Komitəsinin müxtəlif nəşrlərində və rəsmi

məktubla təqdim edilən göstəricilərində ziddiyyətlərin olmasını nəzərə alaraq, xarici

investisiyalar üzrə statistikanın təkmilləşdirilməsi məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi,

Maliyyə Nazirliyi, Mərkəzi Bank və Dövlət Statistika Komitəsinin nümayəndələrindən

ibarət İşçi Qrup yaradılmışdır. İşçi Qrupun ilk iclası 2010-cu il 2 noyabr tarixində

İqtisadi İnkişaf Nazirliyində keçirilmişdir. İclas zamanı respublikaya ümumi, ölkələr

üzrə və sahələr üzrə xarici investisiya qoyuluşuna dair müvafiq məlumatların əldə

edilməsi ilə bağlı müzakirələr aparılmış, mövcud ziddiyyətlərin aradan qaldırılması

üçün daha səmərəli əməkdaşlıq edilməsi və xarici investisiyalar üzrə statistik

məlumatların mütəmadi olaraq şöbəyə təqdim olunması barədə razılıq əldə edilmişdir.

İşçi Qrupunun iclasının nəticəsi olaraq müvafiq statistik cədvəl formaları hazırlanmış və

Dövlət Statistika Komitəsinə və Mərkəzi Banka göndərilmişdir.

Əldə edilən məlumatlar əsasında Azərbaycan Respublikasına yönəldilmiş

investisiyalar və əsas kapitala yönəldilmiş investisiyalarla bağlı daha təkmilləşdirilmiş

statistik cədvəllər tərtib edilmiş, qoyulmuş investisiyaların daxili və xarici, neft və

qeyri-neft sektorları üzrə bölgüsü dəqiqləşdirilmiş, xarici investisiyaların maliyyə

kreditləri, birbaşa və portfel investisiyalara bölgüsü, qeyri neft sektorunun sahələri üzrə

həcmləri, ölkələr və beynəlxalq təşkilatlar üzrə göstəriciləri təkmilləşdirilmişdir. Qeyd

olunan statistik məlumatlar Dövlət Statitika Komitəsi ilə işçi qaydada razılaşdırılmış və

İşçi Qrupun növbəti iclasında digər üzvlərlə müzakirə olunacaqdır. Təqdim olunan

cədvəllərin mütəmadi olaraq yeniləşdirilməsi və təkmilləşdirilməsi istiqamətində

tədbirlər görüləcəkdir.

172

Xarici investisiyalı müəssisələrlə bağlı məlumat bazasının yaradılması. Xarici

investisiya müəssisələri ilə bağlı məlumat bazasının yaradılması istiqamətində aidiyyəti

üzrə müvafiq tədbirlər görülmüşdür. Qeyd olunan məlumat bazasının təxmini

strukturunu əks etdirən sənəd layihəsi hazırlanmış və son üç ildə və sonrakı illər üzrə

dövlət qeydiyyatına alınmış xarici investisiyalı müəssisələrlə bağlı məlumatların

mütəmadi olaraq təqdim edilməsi məqsədilə 5 iyul 2010-cu il tarixində Vergilər

Nazirliyinə müraciət ünvanlanmışdır. 27 avqust 2010-cu il tarixində cavab məktubu ilə

Vergilər Nazirliyindən Azərbaycanda xarici investisiyalı müəssisələrlə bağlı müvafiq

məlumatlar daxil olmuşdur. Əldə edilmiş göstəricilər əsasında Azərbaycan

Respublikasında qeydiyyatdan keçmiş xarici investisiyalı şirkətlər üzrə məlumat bazası

tərtib edilmiş və istifadəyə verilmişdir (Cəmi 1704 şirkət).

Xarici iqtisadi əməkdaşlıqla bağlı məlumat bazasının yaradılması. Xarici

ölkələrlə iqtisadi əməkdaşlığın səmərəliliyinin artırılması, müvafiq məlumatların və

statistik göstəricilərin emal edilməsinin sürətləndirilməsi, aidiyyəti üzrə hesabatlılığın

təkmilləşdirilməsi məqsədilə elektron məlumat bazasının ilkin strukturu tərtib

edilmişdir. Məlumat bazasının strukturuna xarici investisiya mühiti, xarici ölkələr üzrə

“ölkə portfeli”, ikitərəfli və çoxtərəfli sazişlər, xarici investisiya və ticarətlə bağlı

statistik göstəricilər, həmin ölkələrin payçı olduğu və Azərbaycanda qeydiyyatdan

keçmiş şirkətləri, ölkəmizdə icra olunan layihələri, bu istiqamətdə tərtib edilmiş

hesabatlar, əlaqələndirici şəxslər və ünvanlar daxil edilmişdir.

İnvestisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında sazişlər. Xarici

investisiyanın ölkəmizə cəlb edilməsi məqsədilə və yerli investorların xarici bazarlara

maraq göstərməsi səbəbindən investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında

sazişlər bir çox ölkələr ilə artıq imzalanmış, bəziləri ilə müzakirələr mərhələsindədir.

Ümumiyyətlə, 1992-ci ildən bu günə kimi, Azərbaycan Respublikası 41 dövlət ilə

“İnvestisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında Saziş” bağlamışdır. Lakin, bu

sazişlərin bəziləri Azərbaycan Respublikasının maraqlarını tam əks etdirmir, hətta

keçmişdə imzalanmış bəzi sazişlərdə müddəaların pozulması ilə bağlı iddialar irəli

sürülmüşdür. Bu səbəbdən də investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında

nümunəvi saziş layihəsinin yenidən işlənməsi zərurəti meydana çıxmışdır. Bunu nəzərə

173

alaraq, Azərbaycan Respublikasının maraqlarını tam şəkildə təmin edən və saziş

layihələrinin müzakirəsi zamanı dövlətdaxili prosedurların sürətləndirilməsi məqsədilə,

bu sahədə ixtisaslaşmış “Allen and Overy” şirkətinin ekspertlərinin və aidiyyəti dövlət

qurumlarının rəyləri nəzərə alınmaqla “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və .............

Hökuməti arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında Saziş”in

nümunəvi layihəsi İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış Nazirlər Kabinetinə

təqdim olunmuşdur.

2010-cu il ərzində Estoniya və Belarus ilə investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı

qorunması haqqında sazişlər bağlanmışdır. Hazırda sözügedən saziş layihələri

Monqolustan, İspaniya, Hindistan, Bosniya-Herseqovina, Türkmənistan, Çexiya,

Liviya, Niderland, Rusiya, Mərakeş, Əfqanıstan, Oman, Malayziya, Argentina,

Yaponiya, Slovakiya, Serbiya, Kuba, Malta, Makedoniya, Türkiyə, İndoneziya, Kanada,

Vyetnam, İslandiya və Portuqaliya dövlətlərinə təqdim edilmişdir. Qarşılıqlı razılığın

əldə edilməsi və saziş layihələrinin imzalanması istiqamətində danışıqlar davam

etdirilir.

Bunlarla yanaşı, sözügedən saziş layihəsinin yeni modeli müddəti bitmiş

sazişlərin uzadılması və eyni zamanda ölkələrlə imzalanma məqsədilə qarşı tərəfə

çatdırılması üçün mütəmadi olaraq Xarici İşlər Nazirliyinə göndərilir.

İmzalanmış Hökumətlər arası “İnvestisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması

haqqında Sazişlər” i aşağıdakılardır:

- Türkiyə Respublikası Hökuməti; Çin Xalq Respublikası Hökuməti; Pakistan

İslam Respublikası Hökuməti; Almaniya Federativ Respublikası Hökuməti; Böyük

Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı Hökuməti; Gürcüstan Hökuməti;

Norveç Krallığı arasında sərmayəni dəstəkləmə və qarşılıqlı müdafiə haqqında

Razılaşdırılmış Protokol. Bakı, 25 sentyabr 1996 il; İran İslam Respublikası Hökuməti;

Özbəkistan Respublikası Hökuməti; Qazaxıstan Respublikası Hökuməti; Ukrayna

Hökuməti; Amerika Birləşmiş Ştatları Hökuməti; İtaliya Respublikası Hökuməti;

Moldova Respublikası Hökuməti; Polşa Respublikası Hökuməti; Qırğızıstan

Respublikası Hökuməti; Livan Respublikası Hökuməti; Fransa Respublikası Hökuməti;

Avstriya Respublikası Hökuməti; Misir Ərəb Respublikası Hökuməti; Rumıniya

174

Hökuməti; Finlandiya Respublikası Hökuməti; Yunanıstan Respublikası Hökuməti;

Belçika-Lüksemburq İqtisadi İttifaqı; Bolqarıstan Respublikası Hökuməti; Latviya

Respublikası Hökuməti; Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı Hökuməti; İsveçrə Federal Şurası;

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Hökuməti; Litva Respublikası Hökuməti; İsrail Dövləti

Hökuməti; Koreya Respublikası Hökuməti; Macarıstan Respublikası Hökuməti; Qatar

Dövləti Hökuməti; Tacikistan Respublikası Hökuməti; Xorvatiya Respublikası

Hökuməti; İordaniya Haşimilər Krallığı Hökuməti; Küveyt Dövləti Hökuməti; Suriya

Ərəb Respublikası Hökuməti; Estoniya Respublikası Hökuməti; Belarus Respublikası

Hökuməti.

Ölkə iqtisadiyyatının sürətlə inkişaf etməsinin məntiqi nəticəsi Azərbaycanın

xarici ölkələrə investisiyaların yatırılmasıdır. Bunu nəzərə alaraq, Azərbaycan

investisiyalarının qorunması və təşviqi məqsədilə qeyd edilən Saziş ilə yanaşı dünyanın

bir sıra qabaqcıl ölkələrinin və beynəlxalq institutların Saziş layihələri, həmçinin

beynəlxalq təcrübə əsasında İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən ixrac yönümlü

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti və ............. Hökuməti arasında investisiyaların

təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında nümunəvi Saziş” layihəsi hazırlanmışdır.

Həmin Saziş layihəsi Qəbul edən Tərəfin öz maraqları baxımından investisiyalara qarşı

həyata keçiriləcək tədbirlərin aradan qaldırılmasının hüquqi əsasını müəyyənləşdirir,

investorların hüquqlarının həyata keçirilməsi və müdafiəsi üçün geniş hüquqi təminatlar

verir.

Azərbaycan Respublikası və ..... Hökumətlərarası Komissiyanın iclaslarının

protokollarının icrası ilə bağlı tədbirlər. Hökumətlərarası Komissiyaların iclaslarının

protokollarının icrası ilə bağlı Xarici investisiyalar və yardımların əlaqələndirilməsi

şöbəsi tərəfindən Almaniya, Çexiya, Avstriya, Hindistan, Pakistan, İsveçrə, Macarıstan,

Yaponiya, Litva, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, İtaliya və Ukrayna ilə imzalanmış

protokollar aidiyyəti üzrə təhlil edilmiş və protokollarda qeyd olunmuş istiqamətlər üzrə

respublikada prioritet hesab olunan iqtisadi sahələr haqqında məlumatlar Xarici İşlər

Nazirliyinin xətti ilə bu ölkələrə təqdim olunmuşdur. Eyni zamanda, Türkiyə, Ukrayna,

Özbəkistan, Suriya, Kuba, Litva, Yunanıstan, Rumıniya, Serbiya və İordaniya ilə birgə

komissiyaların iclaslarında müzakirə edilməsi məqsədilə bu ölkələrin iqtisadi inkişaf

175

strukturu nəzərə alınmaqla müvafiq investisiya layihələri və istiqamətləri təklif

olunmuşdur. Bu istiqamətdə işlər mütəmadi olaraq davam etdirilir.

Xarici dövlət və şirkətlərdən daxil olmuş xarici investisiya layihələrinin təhlili.

Xarici dövlət və şirkətlərdən məhsul və xidmətlərin ölkəmizdə satışı, habelə dövlət

sifarişi əsasında müvafiq layihələrin həyata keçirilməsi ilə bağlı təkliflər daxil

olmuşdur. Belə ki, 2010-cu il ərzində şöbəyə daxil olmuş aşağıdakı müraciətlərə

baxılmış və müvafiq tədbirlər görülmüşdür:

- Ukraynanın “KAMaz” şirkəti müvafiq məhsul və xidmətlərin satışı sahəsində

əməkdaşlıq etmək məqsədilə müraciət etmiş, qeyd edilən müraciət sahibkarların

nəzərinə çatdırılması məqsədilə Azərbaycanda İxracın və investisiyaların Təşviqi

Fondunun (AZPROMO) internet səhifəsində yerləşdirilmişdir.

- Dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması sahəsində müvafiq avadanlıqların satışı və

quraşdırılması ilə bağlı İsrailin “Nirosoft Industries Ltd” və “İDE Technologies” və

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “GPS” (General Petroleum Services Est.) şirkətləri

tərəfindən təkliflər daxil olmuşdur. Daxil olmuş təkliflərin ilkin təhlili Azərbaycan

İnvestisiya Şirkəti tərəfindən aparılmış, təklif olunan avadanlıqların texnoloji

göstəricilərinin Xəzər dənizinin suyunun duzsuzlaşdırılması üçün yararlı olduğu

müəyyən edilmiş, lakin əlavə məlumatlar tələb olunduğu üçün şirkətlərin seçimi hələlik

aparılmamışdır.

- Eyni zamanda, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının “İstilik energetikası”

kafedrasının və “Sənayedə dəniz və çirkab suların istifadəsi” problem laboratoriyasının

müdiri, əməkdar elm xadimi, professor K.M.Abdullayev və Azərbaycan Memarlıq və

İnşaat Universitetinin “İstilik təchizatı və istilik texnikası” kafedrasının müdiri,

professor H.Q.Feyziyev tərəfindən ölkəmizdə tətbiqi təklif edilən dəniz suyunun

şirinləşdirilməsi texnologiyasına dair İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə Prezident Aparatından

müvafiq müraciət daxil olmuşdur. Məsələ ilə əlaqədar olaraq, 1 may 2010-cu il

tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə yuxarıda adları çəkilən alimlər və

İqtisadi İnkişaf, Ekologiya və Təbii Sərvətlər, Sənaye və Energetika və Təhsil

Nazirlikləri, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, “Azərenerji” ASC, “Azərsu” ASC,

“Meliorasiya və Su Təsərrüfatı” ASC, Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti və İqtisadi

176

İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunun nümayəndələrinin iştirakı ilə geniş tərkibli görüş

keçirilmişdir. Görüşdə dəniz suyunun şirinləşdirilməsi üzrə “termiki” və “əks osmos”

üsullarının Azərbaycanda tətbiqinin müxtəlif aspektləri müzakirə edilmiş, qeyd olunan

üsulların tətbiq sahələri və xüsusiyyətləri barədə fikir mübadiləsi aparılmışdır.

Müzakirələrin yekununda K.M.Abdullayev və H.Q.Feyziyev tərəfindən təklif edilən

texnologiyanın 70-80-cı illərdə Azərbaycanda və hazırda MDB məkanında istifadə

olunduğunu nəzərə alaraq, bu texnologiyaların ölkəmizdə yeni iqtisadi şəraitdə də

tətbiqinin məqsədəuyğunluğu vurğulanmışdır. Habelə, aidiyyəti qurumların diqqətinə

çatdırılmışdır ki, suyun təmizlənməsi ilə bağlı qurğu və texnologiyaların alınıb

Azərbaycana gətirilməsi zamanı K.M.Abdullayev və H.Q.Feyziyevin təklif etdikləri

texnologiyadan və onların məsləhətlərindən istifadə edilməsi məqsədəmüvafiq olardı.

- Küveytin “Kharafi Group” şirkəti Azərbaycanın dəniz sahilində turizm-istirahət

kompleksinin tikintisinə sərmayə qoyuluşuna maraq göstərməsi ilə bağlı Xarici İşlər

Nazirliyi vasitəsilə müraciət etmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu

il 6 aprel tarixli 838 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında

2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nda nəzərdə tutulmuş

tapşırıqların icrasının əlaqələndirilməsi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə həvalə

olunduğu üçün məsələyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyində baxılması məqsədəuyğun

hesab edilmişdir.

- Qazaxıstanın kənd təsərrüfatı (taxıl emalı zavodunun, taxıl terminalının, bitki

yağı istehsalı zavodunun və yağlı bitkilərin saxlanılması üçün elevatorun, biodizel

zavodunun tikintisi) və heyvandarlıq (iri buynuzlu ətlik, südlük və damazlıq mal-qara

təsərrüfatının təşkili və s.) sahələrinə birgə investisiya yatırılması ilə bağlı 9 layihə

təklifi Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsi ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə daxil olmuşdur.

Qazaxıstan tərəfindən təklif olunan layihələrin Azərbaycan iş adamlarının xaricdə

investisiya fəaliyyətlərinin genişləndirilməsinə yeni imkanlar aça biləcəyini, habelə

kənd təsərrüfatının inkişafı və ərzaq təhlükəsizliyi nöqteyi-nəzərindən ölkəmiz üçün

faydalı ola biləcəyini nəzərə alaraq layihə təkliflərinin sahibkarlıq subyektləri və işgüzar

dairələr arasında yayılması məqsədilə müvafiq məlumatlar Azərbaycanda İxracın və

İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) internet saytında və İqtisadi İnkişaf

177

Nazirliyi tərəfindən yaradılmış www.B2B.az elektron ticarət portalında

yerləşdirilmişdir.

- Quba rayonunun Rustov kəndində camış və digər iribuynuzlu mal-qara

təsərrüfatının, qüvvəli və şirəli yem istehsalı zavodlarının, habelə çay balıqçılığının

yaradılmasına dair təkliflərlə bağlı Quba “Menecer” Mərkəzi Kooperativindən daxil

olmuş müraciətə baxılmışdır. Quba “Menecer” Mərkəzi Kooperativi tərəfindən irəli

sürülmüş təkliflər İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, bu cür

təkliflər Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14 aprel 2009-cu il tarixli 80 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası Regionlarının 2009-2013-cü

illərdə Sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramın”da nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrası

baxımından məqsədəuyğun hesab edilmiş və Quba “Menecer” Mərkəzi Kooperativinin

təklifləri ölkəmizin kənd təsərrüfatı sektoruna investisiya yatırmaq niyyəti ilə müraciət

edən xarici investorlara təqdim edilməsi qərarına gəlinmişdir.

- Yaponiyanın “Marubeni” şirkəti Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsi ilə Salyanda

plastik və rezin məmulatların istehsalına dair investisiya layihəsinə maraq göstərmişdir.

“Marubeni” şirkətinin ölkəmizə investisiya yatırmaq marağı tərəfimizdən yüksək

qiymətləndirilmiş və Azərbaycanda prioritet investisiya layihələri və istiqamətləri üzrə

təfsilatlı məlumatların əldə edilməsi, habelə müvafiq müzakirələrin aparılması

məqsədilə şirkət nümayəndələrinin ölkəmizə səfərini və səfər çərçivəsində maraqlı

tərəflərin, o cümlədən Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti və Azərbaycanda İxracın və

İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) nümayəndələrinin iştirakı ilə görüşün

keçirilməsi məqsədəuyğun hesab edilmişdir.

- İsrailin müxtəlif növlü texnoloji inkubatorların yaradılması, ikitərəfli fondların

təşkili, biznes və investisiya üzrə məsləhət xidmətlərinin göstərilməsi sahələrində

fəaliyyət göstərən "Wazana Group Ltd" şirkətinin nazirliyə müraciət edərək

Azərbaycanda texnoloji inkubatorun yaradılmasında marağını ifadə etmişdir. Şirkət

texnoloji inkubatorun fəaliyyəti ilə əlaqədar qarşılıqlı razılıq əsasında innovativ

texnologiyaların tətbiqi əsasında inkubatorun tam fəaliyyət göstərməsi üçün

mexanizmin yaradılması, inkubatorun fəaliyyəti ilə bağlı hər hansı layihə və ya ideya

üzrə hüquqi şəxsin təsis olunması (səhmdarların strukturu da daxil olmaqla) təkliflərini

178

irəli sürmüşdürlər. "Wazana Group Ltd" şirkəti ilə potensial əməkdaşlıq imkanlarının

müzakirəsi məqsədilə şirkət nümayəndələri ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində görüş təşkil

edilməsi məqsədəuyğun hesab edilmiş və şirkət nümayəndələri görüşə dəvət

edilmişdirlər. Görüşün 2011-ci ili əvvəlində keçirilməsi planlaşdırılır.

- Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı Səfirinin İranın

Xuzestan və Ərdəbil əyalətlərinə səfəri zamanı İran tərəfindən təqdim edilmiş təkliflərə

şöbədə baxılmışdır. Belə ki, İran iş adamları tərəfindən ölkəmizin biznes mühitinə və

müxtəlif sahələrdə investisiya layihələrinə sərmayə qoyuluşuna maraq göstərilmiş və

Azərbaycan tərəfindən investisiya layihələrinin təqdim olunması xahiş edilmişdir. Eyni

zamanda, yaxın vaxtlarda Ərdəbil-Zəncan dəmir yolunun tikintisinə başlanacağını və

Ərdəbilin Azərbaycan Respublikasının sərhədində yerləşdiyini nəzərə alaraq, investisiya

yatırmaları etmək məqsədilə gələcəkdə ölkəmizin İmişli-Muğan zonasında güzəştli

gömrük və vergi rejimli xüsusi iqtisadi zonanın yaradılması məsələsinə baxılması xahiş

olunmuşdur. Məsələ ilə əlaqədar olaraq, ölkəmiz üçün prioritet hesab olunan investisiya

sahələrinin siyahısı Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsi ilə İran tərəfinə təqdim edilmiş eyni

zamanda bildirilmişdir ki, Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonaların (XİZ) yaradılması

məqsədilə beynəlxalq təcrübə öyrənilməklə onun ölkəmizdə tətbiqi üçün normativ

hüquqi baza formalaşdırılmış və hazırda XİZ-lərin yerləşəcəyi ərazilərin

müəyyənləşdirilməsi istiqamətində araşdırmalar aparılır. Bununla əlaqədar olaraq,

İmişli-Muğan zonasında XİZ-in yaradılması məsələsinə XİZ-lər üzrə müvafiq

araşdırma-təhlil tədbirləri aparıldıqdan sonra münasibət bildirilə bilər.

- Səudiyyə Ərəbistanının iş adamı şahzadə Sultan bin Məhəmməd bin Səud Əl-

Kəbiri Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsilə ölkəmizdə kənd təsərrüfatı məhsullarının

istehsalına maraq göstərmiş, bu sahədə əməkdaşlıq etmək niyyətini bildirmişdir və sahə

üzrə mövcud hüquqi tənzimləmə qaydaları sorğu edilmişdir. Məsələ ilə bağlı şöbə

tərəfindən Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rəyi alınmış və Səudiyyə Ərəbistanı iş

adamlarının ölkəmizin sahibkarları ilə birgə fəaliyyət göstərməsi və investisiya

qoyulmasında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi və hər iki tərəfin maraq və

mənafeləri çərçivəsində əməkdaşlığı mümkün hesab edilmişdir. Həmçinin,

Azərbaycanın biznes və investisiya mühiti, müxtəlif sektorlarda investisiya imkanları və

179

digər məsələlər barədə məlumat alınması üçün Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların

Təşviqi Fonduna (AZPROMO) müraciət edilə biləcəyi qarşı tərəfə bildirilmişdir.

- Pakistan vətəndaşı Məhəmməd Siddiq Ur Rasulun Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin Administrasiyasına ünvanladığı Azərbaycan iqtisadiyyatına iri həcmli

quru camaşır təmizləmə zavodları və quru təmizləmə dükanlarının inşa edilməsi kimi

layihələrə investisiya yatırılması təklifi ilə bağlı müraciətə şöbə tərəfindən baxılmışdır.

Qarşı tərəfə Azərbaycan dövlətinin “açıq qapı” siyasəti həyata keçirdiyi və ölkə

iqtisadiyyatına xarici investorların cəlb olunmasını dəstəkləndiyi və bu baxımdan

sözügedən təklifin yüksək qiymətləndirildiyi bildirilmişdir. Eyni zamanda qarşı tərəfə

bildirilmişdir ki, ölkəmizdə mövcud investisiya mühiti, biznesə başlama qaydaları daxil

olmaqla, güzəştlər, hökumətin xarici investorlara dəstəyi və ölkəmiz haqqında digər

məlumatları Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun internet

saytından əldə edilə bilər.

- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının tapşırığına əsasən

Azərbaycanda bitum istehsalının genişləndirilməsi ilə bağlı Avstriyanın “Pörner

Gruppe” şirkətinin layihə təkliflərinə baxılmışdır. Təklifin müzakirəsi məqsədilə 2010-

cu ilin 29 oktyabr tarixində İqtisadi İnkişaf və Nəqliyyat nazirliklərinin, Azərbaycan

Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (ARDNŞ), “Azəryol” Elmi-Tədqiqat Layihə

İnstitutunun, Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin, “Azərneftyağ” Neft Emalı Zavodunun

və “Pörner Gruppe” şirkətinin nümayəndələrinin iştirakı ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində

görüş keçirilmişdir. Görüşdə “Pörner Gruppe” şirkətinin təklif etdiyi layihələr haqqında

fikir mübadiləsi aparılmış və Azərbaycan tərəfindən iştirak edən maraqlı tərəflərin

fikirləri müsbət olmuşdur. Belə ki, Nəqliyyat Nazirliyi və ARDNŞ-nin nümayəndələri

arasında ümumi razılığa gəlinmişdir ki, ölkədə yeni yolların çəkilişi, habelə mövcud

nəqliyyat şəbəkəsinin inkişaf etdirilməsi ilə əlaqədar olaraq, Azərbaycanda avtomobil

yollarının tikintisində istifadə edilən bitumun keyfiyyətinin yüksəldilməsinə və

istehsalının genişləndirilməsinə ehtiyac vardır və bu baxımdan Avstriyanın “Pörner

Gruppe” şirkətinin təklifləri hazırda ölkə üçün maraqlıdır və baxılması

məqsədəuyğundur. Sonda “Pörner Gruppe” şirkəti tərəfindən təklif olunmuş layihələr

180

üzrə növbəti müzakirələrin Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti ilə birbaşa

aparılması məqsədəuyğun hesab edilmişdir.

- Meksikanın “Energy Citizen” şirkəti tərəfindən Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsi ilə

təqdim edilmiş istixana komplekslərinin quraşdırılması və təchizatı ilə bağlı layihə

təklifinə baxılmışdır. Meksika iş adamlarının 2010-cu ilin 4-11 sentyabr tarixlərində

Azərbaycana işgüzar səfərləri zamanı “Energy Citizen” şirkətinin nümayəndələri ilə

“Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” ASC-də müvafiq görüş keçirilmiş və görüş zamanı

sözügedən şirkətin istixana komplekslərinin quraşdırılması və təchizatı ilə əlaqədar

podratçı funksiyalarını yerinə yetirdiyi barədə məlumat verilmişdir. “Energy Citizen”

şirkəti tərəfindən təklif edilən layihənin Azərbaycanda tətbiq edilməsi məsələsi ilə bağlı

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rəy və təklifləri şöbə tərəfindən sorğu edilmiş və Kənd

Təsərrüfatı Nazirliyindən bildirilmişdir ki, istixana komplekslərinin quraşdırılması ilə

bağlı İsrail, Türkiyə və digər ölkələrdən daha ucuz qiymətə təkliflər daxil olmuşdur və

hazırda həmin təkliflər baxılmaqdadır. Belə nəticəyə gəlinmişdir ki, istixana

komplekslərinin quraşdırılması və təchizatı ilə bağlı podratçı şirkətlərə ehtiyac

duyulduğu təqdirdə “Energy Citizen” şirkətinə müraciət olunacaqdır.

Həmçinin, şöbə tərəfindən ölkəmizə investisiya yatırılması sahəsində əməkdaşlıq

etməkdə maraqlı olan aşağıdakı şirkətlərlə də görüşlər təşkil edilmişdir:

- 2010-cu ilin 6 may tarixində “General Electric” şirkətinin Mərkəzi Asiya və

Qafqaz regionu üzrə direktoru cənab Konstantin Nazarov ilə İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində Xarici investisiyalar və yardımların əlaqələndirilməsi şöbəsinin

nümayəndəsi arasında görüş keçirilmişdir. Görüşdə ümumi əməkdaşlıq məsələləri

müzakirə edilmiş və qarşı tərəfə Azərbaycanın maraqlarına uyğun olaraq qeyri-neft

sektorunun prioritet istiqamətləri haqqında məlumat verilmişdir. Eyni zamanda,

gələcəkdə “General Electric” şirkəti tərəfindən konkret əməkdaşlıq təklifləri təqdim

edildiyi təqdirdə Nazirlik tərəfindən münasibət bildiriləcəyi vurğulanmışdır.

- 2010-cu il 16 aprel tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyində Azərbaycanın kənd

təsərrüfatı məhsullarının dünya bazarına çıxarılması sahəsində əməkdaşlıq etmək

istəyində olan “Unilever” və “Oxfam” şirkətlərinin nümayəndələri ilə Xarici

181

investisiyalar və yardımların əlaqələndirilməsi şöbəsinin nümayəndələri arasında görüş

keçirilmişdir.

- 2010-cu ilin 27 aprel tarixində Almaniyanın müvafiq aqreqat istehsalı sahəsində

fəaliyyət göstərən “Heidelberg Cement” şirkətinin İdarə Heyətinin üzvü cənab Andreas

Kern ilə ölkəmizə sərmayə yatırmaq imkanlarının müzakirəsi məqsədilə iqtisadi inkişaf

naziri arasında görüş keçirilmişdir.

- 2010-cu ilin 28 aprel tarixində İsrailin “İDE Technologies” şirkətinin

nümayəndəsi cənab Rafi Şamiri ilə Azərbaycan İnvestisiya Şirkətinin nümayəndəsi

arasında görüş təşkil edilmişdir.

- 2010-cu ilin 20 may tarixində Macarıstan İşəgötürənlər və Sənayeçilər

Konfederasiyasının vitse-prezidenti cənab Ksaba Orosz və onun xanımı, “Azerinvest

Hungary Co.” firmasının icraçı direktoru xanım Andrea Orosz ilə Azərbaycan-

Macarıstan arasında iqtisadi-ticari, xüsusilə kənd təsərrüfatı sahəsində əməkdaşlıq

imkanlarının müzakirəsi məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində müvafiq görüş

keçirilmişdir.

- 2010-cu ilin 31 avqust tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyində “EGTS” şirkətinin

Azərbaycan üzrə təmsilçisi cənab Murad Sultanlı və “MNG” şirkətlər qrupunun

Azərbaycan üzrə təmsilçisi cənab Mehmet Emengen ilə Xarici investisiyalar və

yardımların əlaqələndirilməsi şöbəsinin nümayəndələri arasında görüş keçirilmişdir.

Görüşdə “MNG” şirkətlər qrupu haqqında ətraflı məlumat verilmiş, tullantıların idarə

edilməsi sahəsində birgə əməkdaşlıq məsələləri barədə fikir mübadiləsi aparılmış, eyni

zamanda, Azərbaycan və Türkiyə iş adamlarının üçüncü ölkələrə birgə investisiya

yatırılması planı çərçivəsində “MNG” şirkətlər qrupunun müxtəlif ölkələrdə, xüsusən

Ukrayna və Gürcüstanda həyata keçirəcəyi layihələrdə Azərbaycan şirkətlərinin iştirak

imkanlarının müzakirəsi təklif edilmişdir. Keçirilmiş görüş barədə müvafiq xidməti

məruzə hazırlanaraq iqtisadi inkişaf nazirinə təqdim edilmişdir.

- 2010-cu il 21 oktyabr tarixində Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi

Fondunda (AZPROMO) Fransanın “REED MİDEM” şirkətinin Rusiyadakı rəsmi

təmsilçisi “GSO Service” şirkətinin nümayəndəsi ilə AZPROMO-nun nümayəndələri

182

arasında müvafiq görüş keçirilmişdir. Görüşdə mümkün əməkdaşlıq məsələləri

müzakirə edilmişdir.

- 2010-cu il 23 noyabr tarixində Bakı Biznes Tədris Mərkəzində iqtisadi inkişaf

naziri cənab Şahin Mustafayevin iştirakı ilə cənab Hans-Ditrix Genşerin başçılıq etdiyi

nümayəndə heyəti qəbul edilmişdir. Görüşdə qonaq olaraq Almaniya Federativ

Respublikasının Azərbaycandakı Fövqəladə və səlahiyyətli səfiri cənab Herbert Qelle,

Azərbaycan Respublikasının Almaniyadakı Fövqəladə və səlahiyyətli səfiri cənab

Pərviz Şahbazov, Xarici İşlər Nazirliyinin I Ərazi dairəsinin II Avropa şöbəsinin müdiri

Rizvan Nəbiyev, “GPM” MMC-nin idarə şurasının sədri Brokov Markos, “TAP” LNG-

nin rəhbəri Hans Eriks Bilges iştirak etmişdir. İqtisadi İnkişaf Nazirliyindən isə İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinin Aparatının rəhbəri, iqtisadi inkişaf nazirinin köməkçisi, Xarici

investisiyalar və yardımların əlaqələndirilməsi şöbəsinin müdiri, Xarici iqtisadi əlaqələr

şöbəsinin müdiri, Protokol sektorunun müdiri görüşdə iştirak etmişdir. Görüş Protokol

sektoru tərəfindən protokollaşdırılmışdır.

- 2010-cu il 29 noyabr tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyində “Samsung

Construction” şirkətinin nümayəndələri ilə görüş keçirilmişdir.

- 2010-cu il 3 dekabr tarixində İrlandiyanın iqtisadi inkişafın müxtəlif

istiqamətləri ilə bağlı məsləhət xidməti göstərən “İnternational Development İreland”

şirkətinin nümayəndələri cənab David Lavqrov (Özəl sektorun inkişafı departamentinin

rəhbəri) və xanım Dirdre Robertsin (layihə meneceri) ilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində

görüş keçirilmişdir. Görüşdə şirkət nümayəndələri tərəfindən şirkətin fəaliyyəti barədə

məlumat verildikdən sonra ümumi əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilmişdir.

- 2010-cu ilin 20 dekabr tarixində Yaponiyanın “Şinyei” şirkətinin nümayəndələri

İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən qəbul edilmişdir. Görüşdə şirkət nümayəndələri

tərəfindən “Şinyei” şirkəti və şirkətin fəaliyyət istiqamətləri barədə məlumat verilmiş və

şirkətin ölkəmizlə əməkdaşlıqda maraqlı olduğu bildirmişdir. Cavab olaraq ölkəmizin

iqtisadi vəziyyəti, mövcud investisiya mühiti ilə bağlı qonaqlar məlumatlandırmış və

daha sonra potensial əməkdaşlıq imkanları ətrafında fikir mübadiləsi aparılmışdır.

İqtisadi sahədə beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən Azərbaycan Respublikası ilə

bağlı tərtib edilən hesabatların öyrənilməsi və təhlili, bununla əlaqədar təkliflərin

183

hazırlanması. 2010-cu il ərzində şöbə tərəfindən üzrə aşağıdakı hesabatlar təhlil

edilmiş, müvafiq rəy və təkliflər verilmişdir:

- Almaniyanın Texniki Əməkdaşlıq Cəmiyyəti (GTZ) tərəfindən həyata keçirilən

və İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin benefisiarı olduğu “Özəl sektorun dəstəklənməsi

proqramı“ çərçivəsində “Business Insight” Beynəlxalq Araşdırmalar Qrupu tərəfindən

hazırlanmış “Yerli şirkətlərin Azərbaycandakı biznes mühitindən məmnunluq

səviyyəsi”nə dair hesabat

- Almaniyanın Texniki Əməkdaşlıq Cəmiyyəti (GTZ) tərəfindən həyata keçirilən

və İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin benefisiarı olduğu “Özəl sektorun dəstəklənməsi

proqramı“ çərçivəsində “Finre Konsaltinq” şirkəti tərəfindən hazırlanmış “Potensial

investisiya sahələrinin müəyyənləşdirilməsi: Azərbaycan Respublikasında ölkə və

sektor təhlilləri” adlı hesabat və “Halle” İqtisadi Araşdırmalar İnstitutu tərəfindən

hazırlanmış “Azərbaycanın investisiya siyasəti” adlı hesabat

Xüsusi İqtisadi Zonaların (XİZ) yaradılması istiqamətində müvafiq tədbirlərin

görülməsi. XİZ-lərin yaradılması istiqamətində aşağıdakı tədbirlər görülmüşdür:

- XİZ-lərin yaradılmasında Azərbaycan tərəfinə məsləhət xidməti göstərəcək

geniş təcrübəyə malik xarici şirkətlərə müraciət edilmiş və hazırda Birləşmiş Ərəb

Əmirliklərinin Economic Zones World (EZW) şirkəti və Almaniyanın MRK şirkəti

tərəfindən təqdim edilmiş təkliflər baxılmaqdadır.

- İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə Koreya Respublikasının Xarici İşlər və Ticarət

Nazirliyi arasında “Azərbaycanda Xüsusi iqtisadi Zonaların və sənaye şəhərciklərinin

inkişafı” layihəsinin həyata keçirilməsi ilə bağlı Qrant Sazişinin layihəsi 08 dekabr

2010-cu il tarixində Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

4.2. Xarici ticarət

Qloballaşma prosesinin sürətləndiyi və rəqabət şərtlərinin daha da çətinləşdiyi

müasir dövrdə yalnız iqtisadi cəhətdən güclü ölkələr qloballaşmanın faydalarından

yararlanırkən, iqtisadiyyatı zəif olan ölkələr bu prosesdə ciddi itkilərlə üzləşməkdədir.

Bu amil hər ölkənin iqtisadi cəhətdən güclənmək istəyini şərtləndirən əsas amillərdən

biridir. Azərbaycan Respublikasında son illərdə tətbiq edilən iqtisadi siyasət və həyata

184

keçirilən iqtisadi islahatlar nəticəsində ölkə davamlı və yüksək iqtisadi artım tempinə

nail olmuş və iqtisadi cəhətdən daha da güclənmişdir. Bu iqtisadi artım əhalinin sosial-

iqtisadi vəziyyətinin daha da yaxşılaşdırılmasına, real pul gəlirlərinin artmasına, ölkədə

irimiqyaslı infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsinə öz töhfəsini vermişdir. 2010-

cu ildə də ölkə iqtisadiyyatının qlobal dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya olması

sahəsində ciddi nailiyyətlər əldə edilmiş, iqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən,

sahibkarlığın inkişafı, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması, rəqabət qabiliyyətinin

artırılması, xarici ticarətin inkişafı və Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzvolma

sahəsində əhəmiyyətli işlər görülmüşdür. 2010-cu ildə ölkədə istehsal olunan

məhsulların ixrac imkanlarının artırılması xüsusi diqqət mərkəzində olmuşdur. Bu

çərçivədə, neft ölkəsi olan Azərbaycanda davamlı iqtisadi inkişafın təmin olunması

baxımından mühüm olan qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi və istehsal olunan

malların xarici bazarlara çıxarılmasının asanlaşdırması istiqamətində işlər davam

etdirilmiş və mövcud ixrac potensialının daha səmərəli reallaşdırılmasına və potensialın

artırılmasına xüsusi əhəmiyyət verilmişdir.

Saziş və qanunvericilik. 2010-cu il ərzində İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən,

ikitərəfli ticarət əlaqələrinin tənzimlənməsi və inkişaf etdirilməsi istiqamətində bir sıra

işlər görülmüşdür. Bu sahədə, Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələr ilə iqtisadiyyat

və ticarət sahəsində müqavilə-hüquq bazasının genişləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi

məqsədilə yeni sazişlərin razılaşdırılması istiqamətində görülən işlər xüsusi yer

tutmuşdur.

Cari il ərzində ticarət sahəsində əməkdaşlığa dair Mavritaniya, Serbiya və Rusiya

Federasiyasının Stavropol diyarı ilə müvafiq sənədlər imzalanmış, Suriya, Kuba,

Argentina, İndoneziya, Tunis və Rusiya Federasiyasının bir sıra subyektləri ilə isə

müvafiq saziş layihələri razılaşdırılma mərhələsindədir.

Bu istiqamətdə həmçinin MDB çərçivəsində yeni sərbəst ticarət zonası haqqında

müqavilə layihəsinə baxılmış, eyni zamanda saziş layihəsi ilə bağlı aidiyyəti dövlət

orqanlarının rəy və təklifləri ümumiləşdirilərək MDB İcraiyyə Komitəsinə təqdim

edilmişdir. Həmçinin, müqavilə layihəsi üzrə İşçi Qrupunun keçirilmiş iclaslarında

iştirak edilmişdir.

185

Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan Respublikası arasında bağlanılması nəzərdə

tutulan Assosiasiya Sazişi ilə bağlı yaradılmış ticarət və ticarətlə əlaqəli məsələlərə dair

IV İşçi Qrupu çərçivəsində müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir. Assosiasiya Sazişi ilə

bağlı birinci plenar iclas 2010-cu ilin iyul ayının 16-da Bakıda, növbəti plenar iclas və

İşçi Qrupu çərçivəsində danışıqlar isə 4-5 oktyabr tarixlərində Brüsseldə keçirilmişdir.

Qeyd olunan sonuncu danışıqlar zamanı Avropa İttifaqının təqdim etdiyi ticarət və

ticarətlə əlaqəli məsələlərə dair müzakirə başlıqlarına (Assosiasiya Sazişinin müvafiq

fəsilləri) baxılmış, müzakirə başlıqları ilə bağlı aidiyyəti dövlət orqanlarının rəy və

təklifləri ümumiləşdirilərək Avropa İttifaqına təqdim olunmuşdur.

Bundan əlavə, 10-dan artıq Hökumətlərarası müştərək Komissiyaların

iclaslarında ikitərəfli əlaqələrin genişləndirilməsi məqsədilə nəzərdə tutulmuş bəndlərin

icrası üzrə hesabatlar və növbəti komissiyanın protokolunda müzakirə olunması

məqsədilə ticarət sahəsi üzrə əməkdaşlığa dair təkliflər hazırlanaraq aidiyyəti üzrə

təqdim edilmişdir.

2010-cu il ərzində xarici ticarət fəaliyyətinin hüquqi tənzimlənməsinin

təkmilləşdirilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir. Belə ki,

“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial iqtisadi inkişafı

Dövlət Proqramı”nın icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransda xarici

bazarlara çıxış üçün əlverişli şəraitin təmin edilməsi və ölkəmizin ixrac imkanlarının

daha da genişləndirilməsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən

verilmiş tapşırıqlara uyğun olaraq, müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Bu istiqamətdə ilk növbədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 iyun 1996-

cı il tarixli 609 nömrəli Fərmanına dəyişiklikləri nəzərdə tutan “İdxal-ixrac

əməliyyatlarının tənzimlənməsi qaydalarının təkmilləşdirilməsi sahəsində əlavə

tədbirlər haqqında” fərman layihəsi hazırlanaraq Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə təqdim edilmiş və Prezidentin 14 may 2010-cu il tarixli 260 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir. Qeyd olunan Fərmanla idxal-ixrac əməliyyatları zamanı

bir sıra sənədlərin sayı və prosedurlar azaldılmış, ixracda hesablaşma qaydaları

sadələşdirilmişdir. Belə ki, idxal və ixrac əməliyyatlarının rəsmiləşdirilməsi zamanı

186

aşağıdakı sənədlərin İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə təqdim olunması tələbi aradan

qaldırılmışdır.

• “ixrac qiymətini əsaslandırma arayışı”

• “idxal qiymətini əsaslandırma arayışı”

• “əməliyyatın maliyyələşdirilmə mənbəyi barədə məlumat”

Eyni zamanda, dövlət müəssisələri və əmlakında dövlətin yekun payı 50 faizdən

yuxarı olan müəssisələr istisna olmaqla müvafiq dövlət orqanlarından rəy alınmaqla

həyata keçirilən bir sıra spesifik malların, xidmətlərin və əqli mülkiyyətin idxalı və

ixracı zamanı müqavilələrin İqtisadi İnkişaf Nazirliyində qeydiyyatı və ekspertizası

tələbi aradan qaldırılmışdır.

Bu dəyişikliklərə həmçinin ixracda hesablaşma qaydalarının sadələşdirilmişdir.

Belə ki, dövlət müəssisələri və əmlakında dövlətin yekun payı 50 faizdən yuxarı olan

digər müəssisələr istisna olmaqla bütün digər şəxslər tərəfindən malların ixracı zamanı

onların haqqının qabaqcadan ödənilməsi və ya geri çağırılmayan akkreditiv açılması və

ya birinci dərəcəli bankların zəmanətinin təqdim edilməsi tələbi aradan qaldırılmışdır.

Həyata keçirilən tədbirlərin davamı olaraq, ixrac imkanlarının daha da

genişləndirilməsi məqsədilə Nazirliyin aidiyyəti strukturlarının həyata keçirməli

olduqları müxtəlif tədbirləri özündə əks etdirən Tədbirlər Planı təsdiq edilmişdir.

2010-cu ildə həmçinin digər dövlət orqanları tərəfindən hazırlanmış və xarici

ticarət fəaliyyətinə aid olan normativ-hüquqi aktların layihələrinə baxılmış və rəy

bildirilmişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının Prezident Administrasiyasından

daxil olmuş yeni Gömrük Məcəlləsi layihəsinə baxılmış və məcəllə layihəsi ilə bağlı rəy

və təkliflər aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

Eyni zamanda, alkoqollu içkilərin, etil spirtinin və tütün məmulatlarının idxalı

zamanı müəyyən oluna bilən həcm məhdudiyyətlərinin tarif kvotası ilə əvəz olunması

ilə əlaqədar Gömrük Məcəlləsinə, “Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan

Respublikasının Qanununa, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1996-cı il tarixli

527 nömrəli Fərmanına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında normativ-hüquqi

aktların layihələrinə baxılmış, rəy və təkliflər Ədliyyə Nazirliyinə təqdim edilmişdir.

187

Eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasının imzaladığı Sərbəst ticarət sazişlərinin

icra vəziyyəti araşdırılmış, həmçinin Azərbaycan mənşəli mallara xarici bazarlarda

diskriminasiya tədbirlərinin tətbiq edilib edilmədiyinin araşdırılması məqsədilə müvafiq

işlər davam etdirilmişdir.

2010-cu ildə həmçinin Avropa İttifaqı – Azərbaycan Əməkdaşlıq Komitəsinin 11-

ci iclasında, Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı çərçivəsində Dərin və Hərtərəfli

Sərbəst Ticarət Sazişi ilə bağlı tənzimləyici əməkdaşlıq üzrə panelin 4-cü iclasında və

bir sıra digər beynəlxalq tədbirlərdə iştirak təmin olunmuş, aidiyyəti məsələlərə dair

təqdimatlar edilmiş və müzakirələr aparılmışdır.

Xarici ticarət sahəsində görülən işlər. 2010-cu ildə qeyri-neft sektorunun ixrac

potensialından daha da səmərəli istifadəsi və bütövlükdə xarici bazarlara çıxış

imkanlarının genişləndirilməsi məqsədilə Azərbaycan mənşəli malların güzəştli şərtlərlə

ixrac imkanlarının artırılması istiqamətində işlər davam etdirilmişdir. Bu çərçivədə bir

sıra inkişaf etmiş ölkələr tərəfindən tətbiq edilən Ümumiləşdirilmiş Preferensiyalar

Sistemi (GSP) proqramlarından Azərbaycan ixracatçılarının istifadə səviyyəsinin

artırılması istiqamətində işlər görülmüşdür. Qeyd olunan proqramlar çərçivəsində

Azərbaycan məhsullarının dünya bazarlarının böyük bir hissəsinə, o cümlədən ABŞ,

Avropa Birliyi ölkələri, İsveçrə, Kanada, Türkiyə, Yaponiya və Norveçə rüsumsuz və

ya aşağı dərəcəli rüsumlarla ixrac edilməsi imkanları ilə əlaqədar sahibkarların

məlumatlandırılmasına xüsusi əhəmiyyət verilmişdir.

Bu çərçivədə 2010-cu il ərzində Bakı şəhəri və regionlarda qeyri-neft

məhsullarının inkişaf etmiş ölkələrə güzəştli şərtlərlə ixracının genişləndirilməsini təmin

etmək məqsədi ilə ölkə sahibkarlarının və aidiyyəti dövlət qurumlarının

nümayəndələrinin iştirakı ilə inkişaf etmiş ölkələr (ABŞ, Avropa Birliyi və s.)

tərəfindən təqdim olunan GSP proqramları, üstünlükləri və onlardan istifadə

mexanizmlərinə həsr olunmuş 15-ədək tədbir təşkil edilmişdir.

Keçirilən tədbirlərdə Nazirliyin əməkdaşları və beynəlxalq ekspertlər tərəfindən

GSP proqramları ilə bağlı sahibkarlara ətraflı məlumatlar verilmiş, konkret məhsul

növləri və bazarlar üzrə Azərbaycan mənşəli məhsullara verilən güzəştlər haqqında

sahibkarların sualları cavablandırılmış, ixracatçılara Avropa İttifaqı bazarları haqqında

188

ətraflı məlumatlar əldə edə biləcəyi və İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin internet səhifəsindən

də keçid verilən “Export Helpdesk” adlı internet səhifəsi və istifadə qaydaları

Azərbaycan dilində izah edilmişdir. Qeyd olunan məlumatlar Nazirliyin internet səhifəsi

və Kütləvi İnformasiya Vasitələri ilə sahibkarlara çatdırılmışdır.

Cari ildə xarici ticarət siyasəti sahəsində əsas istiqamətlərdən biri də ölkə üçün

xüsusi əhəmiyyət kəsb edən sahələr üzrə müxtəlif təhlillərin aparılması və təkliflərin

hazırlanması olmuşdur. Bu çərçivədə, Azərbaycan mənşəli kənd təsərrüfatı

məhsullarının xarici bazarlara çıxış imkanlarının araşdırılması və artırılması

istiqamətində təkliflər hazırlanmışdır.

Eyni zamanda, nominal və real effektiv məzənnə indekslərindəki dəyişmələrin

Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət dövriyyəsinə təsiri qiymətləndirilmiş, dünya

bazarlarında və bir sıra ölkələrdə əsas məhsulların qiymətlərinin dəyişmə dinamikası

təhlil edilmiş və arayışlar hazırlanmışdır. Bundan əlavə MDB ölkələrinin paytaxt

şəhərlərində əsas ərzaq məhsullarının qiymətlərinin dəyişmə dinamikası haqqında

müqayisəli təhlillər aparılmışdır.

Cari ildə xarici ticarət siyasəti sahəsində görülən işlərin əsas istiqamətlərindən

birini də xarici ticarət fəaliyyəti ilə bağlı təhlillər təşkil etmiş və bu təhlillər əsasında

müvafiq arayışlar hazırlanmışdır. Belə ki, Azərbaycanın xarici ticarət fəaliyyətinin

təhlili ilə bağlı 80-ə yaxın ölkə üzrə ikitərəfli ticarət əlaqələri, ticarətin strukturu və

dinamikası təhlil olunmuş və bu təhlilər əsasında dövri arayışlar hazırlanmışdır. Eyni

zamanda ölkə qrupları (Avropa İttifaqı, MDB, GUAM, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı,

İslam Konfransı Təşkilatı, Mərkəzi Asiya Regionu Ölkələrinin İqtisadiyyatı üçün

Xüsusi Proqram (SPECA) və digər qruplar) üzrə də Azərbaycan Respublikasının xarici

ticarətinə dair dövri arayışlar hazırlanmışdır. Ayrıca, qeyri-neft sektoru üzrə idxal və

ixrac dövriyyəsindəki dəyişmə dinamikası təhlil edilmiş və müvafiq arayışlar, eləcə də

Azərbaycanın xarici ticarət əlaqələrinə dair yarım illik və illik hesabatlar hazırlanmışdır.

Arayışlar İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rəsmi internet saytında yerləşdirilmiş, xidməti

istifadə üçün müvafiq struktur bölmələrə və aidiyyəti qurumlara təqdim olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən “Azərbaycan Respublikasının

Nazirlər Kabinetinin 2009-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunları”na həsr olunmuş

189

iclasında və “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial iqtisadi

inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının birinci ilinin yekunlarına həsr olunmuş

konfransda verilmiş tapşırıqların icrası ilə bağlı aidiyyəti tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Bu çərçivədə 2010-cu ilin ilk 3 rübü üzrə Azərbaycanın əsas idxal və ixrac məhsullarına

dair ticarətin dinamikası həm qruplar, həm də konkret mal növləri üzrə təhlillər

aparılmış və müvafiq təkliflər hazırlanmışdır. Eyni zamanda, 2006-2009-cu illər ərzində

qeyri-neft məhsulları ixracının strukturu mövcud ixrac bazarları üzrə təhlil olunmuş və

bu bazarlara ixracın artırılması, həmçinin yeni bazarlara çıxış imkanlarının

genişləndirilməsi ilə bağlı təkliflər hazırlanmışdır.

Hesabat dövründə MDB İcraiyyə Komitəsinə təqdim etmək məqsədilə Nazirliyin

aidiyyəti struktur bölmələri və müvafiq dövlət orqanları ilə birgə Azərbaycan

Respublikasının ticarət icmalı hazırlanmış və Azərbaycan istehsalçılarının

rəqabətqabiliyyətli məhsullarının siyahısı hazırlanaraq aidiyyəti üzrə təqdim

olunmuşdur.

Nazirlər Kabinetinin 2009-cu ildə fəaliyyəti haqqında hesabata dair Milli Məclisin

deputatları tərəfindən irəli sürülmüş aidiyyəti təkliflərə, iradlara və tövsiyələrə baxılmış

və müvafiq cavab layihələri hazırlanmışdır.

Hesabat dövründə xarici ticarət fəaliyyəti ilə bağlı həm ölkə, həm də xarici

vətəndaşlardan daxil olan müraciətlərinə baxılmış və aidiyyəti üzrə cavablandırılmışdır.

ÜTT-yə üzvolma sahəsində görülən işlər. Qeyd olunan dövr ərzində

Azərbaycanın ÜTT-yə üzvolma prosesində vacib məsələlərdən biri olan çoxtərəfli

danışıqların davam etdirilməsi məqsədilə müvafiq işlər aparılmışdır. Belə ki, 2009-cu il

24 iyul tarixində Cenevrədə keçirilmiş Azərbaycan üzrə İşçi Qrupun 7-ci iclasından

sonra Azərbaycan tərəfinə təşkilatın üzv dövlətləri - Amerika Birləşmiş Ştatları və

Avropa İttifaqı tərəfindən suallar təqdim edilmişdir. İdxalın lisenziyalaşdırılması,

özəlləşdirmə, subsidiyalaşdırma, sanitariya və fitosanitariya tədbirləri, texniki

tənzimləmə, əqli mülkiyyət kimi sahələri əhatə edən həmin sualların aidiyyəti qurumlar

tərəfindən cavablandırılması məqsədilə Nazirlik tərəfindən müvafiq işlər görülmüş,

sonda alınan cavablar təhlil olunub və ümumiləşdirilərək ÜTT Katibliyinə təqdim

edilmişdir.

190

2010-cu ilin 18 oktyabr tarixində isə Cenevrədə İşçi Qrupun növbəti 8-ci iclası

keçirilmişdir. İclasda bir sıra məsələlər ilə yanaşı Azərbaycan üzrə Faktlar İcmalı

müzakirə edilmişdir. Tədbirdən sonra sənədin son variantına baxılmış, tərcümə edilərək

müvafiq dövlət qurumlarına rəy və təkliflərin verilməsi üçün təqdim edilmişdir. Bundan

başqa, Azərbaycana Avropa İttifaqının sualları da təqdim edilmişdir ki, sualların

tərcümə edilməsi tamamlandıqdan sonra müvafiq dövlət qurumlarına təqdim

ediləcəkdir.

Eyni zamanda, 8-ci iclasdan sonra Çinin Tayvan Əyaləti tərəfindən Azərbaycanın

enerji sektorunun özəlləşdirilməsinə dair bir sıra suallar da daxil olmuşdur. Həmin

suallar aidiyyəti üzrə Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə göndərilmiş və komitə

tərəfindən cavablandırıldıqdan sonra ÜTT Katibliyinə təqdim edilmişdir.

2010-cu ildə ikitərəfli danışıqların da davam etdirilməsi ilə bağlı müvafiq işlər

görülmüş və danışıqlar prosesi inkişaf etdirilmişdir. Xidmətlər və tariflər ilə bağlı

aşağıdakı işlər görülmüşdür.

Tariflər. Azərbaycanın ÜTT-yə üzv olmasına hazırlıq işləri üzrə Komissiya

nəzdində fəaliyyət göstərən Tariflər üzrə İşçi Qrupu ilə birgə ÜTT-nin meyarları

əsasında Azərbaycan üçün həssas hesab edilən, həmçinin hazırda Azərbaycanda idxal

və istehsal üçün potensial perspektivləri olmayan balıqçılıq və kənd təsərrüfatı

məhsullarının siyahısı tərtib edilmiş və ÜTT Katibliyinə təqdim edilmişdir.

Tariflər üzrə ikitərəfli danışıqlara hazırlıq məqsədilə müvafiq ÜTT üzv

dövlətlərinin müraciətlərinə baxılmış və zəruri işlər görülmüşdür. Belə ki, Ekvador,

Norveç, Braziliya, Kanada, Yaponiya, İsveçrə və Çinin Tayvan əyaləti tərəfindən daxil

olmuş mallar üzrə təkliflər Tariflər üzrə İşçi Qrupu çərçivəsində aidiyyəti dövlət

qurumları ilə birgə təhlil olunmuş və bunlar əsasında mallar üzrə yeniləşdirilmiş

təkliflər hazırlanaraq ÜTT Katibliyinə təqdim olunmuşdur. ÜTT üzv ölkələrinin

təklifləri nəzərə alınaraq elmi avadanlıqlar sahəsində sektoral təşəbbüslərə qoşulmaq

imkanları araşdırılmışdır.

Xidmətlər. 2010-cu ilin 19-23 iyul tarixlərində Cenevrədə xidmətlər üzrə Avropa

İttifaqı, Hindistan, Çinin Tayvan əyaləti ilə ikitərəfli danışıqlar keçirilmişdir. İkitərəfli

191

danışıqlar zamanı Azərbaycanın xidmətlər bazarına çıxışa dair qeyd olunan ölkələrin

təklifləri müzakirə edilmişdir.

İkitərəfli danışıqların növbəti mərhələsi cari ilin 18-22 oktyabr tarixlərində

Cenevrədə keçirilmişdir. Bu məqsədlə müvafiq materiallar hazırlanaraq, ÜTT

Katibliyinə təqdim olunması məqsədilə XİN-ə göndərilmişdir. Danışıqlar ABŞ, Aİ,

Norveç, İsveçrə, Kanada, Çinin Tayvan əyaləti, Yaponiya ilə mallar və xidmətlər üzrə

aparılmışdır. Danışıqlar nəticəsində dövlətlər tərəfindən yeni müraciətlərin cari ilin

sonu-2011-ci ilin əvvəlinə təqdim olunmasına dair razılıq əldə olunmuşdur.

Qeyd olunanlarla yanaşı, 2010-cu ilin 29 aprel tarixində Tbilisidə Azərbaycan və

Gürcüstan arasında mallar və xidmətlər üzrə danışıqların uğurla başa çatdırılması

haqqında ikitərəfli protokol imzalanmışdır.

Hesabat dövrü ərzində, Azərbaycanın ÜTT-yə üzv olmasına hazırlıq işləri üzrə

Komissiyanın növbəti iclası keçirilmişdir. Belə ki, 2010-cu ilin 5 fevral tarixində

Komissiyanın 11-ci iclası təşkil olunmuşdur. Tədbir ilə əlaqədar məlumat və iclasın

protokolu müvafiq qurumlar tərəfindən aidiyyəti üzrə icra edilməsi məqsədilə

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

İclasdan sonra Komissiyanın nəzdində fəaliyyət göstərən İşçi Qruplarının yeni

tərkibi müəyyənləşdilimişdir. Eyni zamanda, Xidmətlər üzrə İşçi Qrupun yeni tərkibdə

ilk iclası keçirilmiş və xidmətlər sektorunda ikitərəfli və çoxtərəfli danışıqlarda

Azərbaycanın mövqeyi, daxil olan sorğular, Komissiya tərəfindən daha öncə təsdiq

edilmiş Xidmətlər Cədvəlinə əlavə və dəyişikliklərin edilmə imkanı müzakirə

edilmişdir.

İctimaiyyətin maarifləndirilməsi məqsədilə bir sıra işlər görülmüşdür. Belə ki,

sahibkarlar üçün “Azərbaycanın Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzvlüyü və özəl

sektor”, ÜTT-yə üzvlüyün ölkə iqtisadiyyatına mümkün təsirləri mövzularında Bakı

şəhəri və regionlarda çoxsaylı seminarlar keçirilmiş və sahibkarları maraqlandıran

suallar cavablandırılmışdır.

Hesabat dövrü ərzində Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin Ümumdünya

Ticarət Təşkilatının (ÜTT) tələblərinə uyğunlaşdırılması istiqamətində də işlər davam

etdirilmişdir.

192

Bu çərçivədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-cı il 2 avqust tarixli

1583 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Ümumdünya

Ticarət Təşkilatına üzv olması prosesi ilə əlaqədar qanunvericiliyin Ümumdünya

Ticarət Təşkilatının tələblərinə uyğunlaşdırılması üzrə Tədbirlər Planı”nın (“Tədbirlər

Planı”) müddəalarının yerinə yetirilməsi istiqamətində müvafiq işlər görülmüşdür. Bu

Sərəncamın icrası ilə əlaqədar görülən işləri üç qrupa bölmək olar.

Birincisi, 1583 nömrəli Sərəncamın 1.2-ci bəndinə uyğun olaraq “Azərbaycan

Respublikasında xarici ticarətin daha da liberallaşdırılması haqqında” Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 1997-ci il 24 iyun tarixli, 609 nömrəli Fərmanı və

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 2 sentyabr tarixli, 782 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında bəzi fəaliyyət növlərinə xüsusi

razılıq (lisenziya) verilməsi haqqında Qaydalar”ın müddəalarının ÜTT-nin “İdxal

Lisenziyalaşdırma Prosedurları haqqında Sazişi”nin müddəalarına və ÜTT-nin digər

tələblərinə uyğunlaşdırılması ilə əlaqədar müvafiq layihələrin razılaşdırılması

istiqamətində işlər davam etdirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

yuxarıda qeyd olunan 2010-cu il 14 may tarixli, 260 nömrəli Fərmanı ilə 1997-ci il 24

iyun tarixli, 609 nömrəli Fərmanla təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında idxal-

ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi Qaydaları” ÜTT tələblərinə uyğunlaşdırılmışdır.

Bununla yanaşı, Azərbaycan Respublikasının Ümumdünya Ticarət Təşkilatına üzv

olması prosesi ilə əlaqədar qanunvericiliyin ÜTT tələblərinə uyğunlaşdırılması üzrə

Tədbirlər Planı”na əsasən hazırlanmış Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 782

nömrəli Fərmanına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi layihəsinin razılaşdırılması

məqsədilə Nazirlikdə aidiyyəti qurumların nümayəndələrinin iştirakı ilə iclaslar

keçirilmiş və işçi qaydada müzakirələr aparılmışdır.

İkincisi, “Tədbirlər Planı”na uyğun olaraq digər icraçı orqanlar tərəfindən

hazırlanmış normativ hüquqi aktların layihələrinə baxılmış və ÜTT tələblərinə uyğunluq

baxımından qiymətləndirilərək aidiyyəti üzrə rəy və təkliflər təqdim edilmişdir.

Üçüncüsü, Prezidentin 2006-cı il 2 avqust tarixli 1583 nömrəli Sərəncamının ikinci

bəndinə, eləcə də Nazirlər Kabinetinin 22 avqust 2003-cü il tarixli 175s nömrəli və

2007-ci il 2 aprel tarixli 71s nömrəli sərəncamlarına əsasən “Tədbirlər Planı”nın

193

icrasının əlaqələndirilməsi həyata keçirilmişdir. Mütəmadi olaraq icraçı orqanlardan

“Tədbirlər Planı”nın icra vəziyyəti barədə məlumatlar əldə edilmiş, bu barədə arayışlar

hazırlanmışdır.

Eyni zamanda Tədbirlər Planına uyğun olaraq bir sıra normativ hüquqi aktların

layihələri hazırlanmışdır.

“Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinin Ümumdünya Ticarət Təşkilatının

tələblərinə uyğunlaşdırılmasına dair Əlavə Tədbirlər Planı”nın razılaşdırılması

istiqamətində də müvafiq tədbirlər görülmüşdür. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının

ÜTT-yə üzv olmasına hazırlıq işləri üzrə Komissiyanın 2010-cu ilin fevral ayında

keçirilən sonuncu iclasında Əlavə Tədbirlər Planında nəzərdə tutulan qanunvericilik

aktlarının ayrı-ayrılıqda Komissiyanın Katibliyinə təqdim edilməsi qərara alınmışdır.

Əlavə Tədbirlər Planında nəzərdə tutulan bir çox normativ hüquqi aktların

layihələri artıq hazırlanmışdır.

4.3. Xarici ölkələrlə ikitərəfli əməkdaşlıq

Hesabat dövrü ərzində mütəmadi olaraq dünya ölkələrinin iqtisadiyyatı, tarixi,

coğrafiyası, əhalisi, Azərbaycan ilə iqtisadi və digər əlaqələrinə dair məlumatlar

hazırlanmış və İqtisadi İnkişaf Nazirliyində xarici qonaqlarla keçirilən görüşlər üçün,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Administrasiyasının və Nazirlər Kabinetinin

tapşırıqları, eləcə də digər dövlət orqanlarının müraciətləri əsasında müvafiq qaydada

təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xarici ölkələrə səfərləri, eləcə

də xarici ölkələrin dövlət rəsmilərinin Azərbaycana səfərləri ilə əlaqədar, Azərbaycan

Respublikasının Prezidentinin Administrasiyasının sərəncamları ilə təsdiq edilmiş

tədbirlər planına uyğun olaraq aidiyyəti üzrə müvafiq ölkə ilə Azərbaycan arasında

ikitərəfli iqtisadi əlaqələrə dair məlumatlar təqdim edilmiş və digər müəyyən edilmiş

tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Belə ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İsveçrə, Estoniya, Türkiyə,

Rusiya, Özbəkistana, Rusiyaya, Gürcüstana, Qazaxıstana, Portuqaliyaya, Ukraynaya,

ABŞ-a, Türkiyəyə rəsmi, dövlət və işgüzar səfərləri, eləcə də, Serbiya Bolqarıstan,

İordaniya, Belarus, Mavritaniya, Rusiya, İran, Türkmənistan və Qazaxıstanın dövlət

194

başçılarının Azərbaycana səfərləri ilə əlaqədar olaraq müvafiq məlumatlar Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti Administrasiyasına təqdim edilmişdir.

Eyni zamanda İqtisadi inkişaf nazirinin Özbəkistana və Türkiyəyə nəzərdə tutulan

səfərləri ilə əlaqədar, eləcə də Türkiyənin Xarici ticarət üzrə Dövlət naziri Zəfər

Çağlayanın, İran İslam Respublikası Prezidentinin layihə və proqram üzrə birinci

müavini Əli Ağaməhəmmədinin və digər rəsmi şəxslərin hesabat dövründə ölkəmizə

səfərləri zamanı aidiyyəti üzrə müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin həmsədr olduğu Hökumətlərarası Komissiyaların

iclaslarının keçirilməsi ilə əlaqədar lazımi təşkilati işlər həyata keçirilmişdir, o

cümlədən Komissiyanın iclaslarının protokollarının icrası istiqamətində respublikanın

aidiyyəti qurumlarına müvafiq müraciətlər ünvanlanmış hər bir Komissiyaya dair

görülmüş işlər barədə arayışlar hazırlanmış və aidiyyəti dövlət qurumları ilə müvafiq

əlaqələndirmə işləri həyata keçirilmişdir.

Belə ki, 2010-cu il 18 – 19 yanvar tarixlərində Azərbaycan Respublikası və

İsveçrə Federal Şurası arasında ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökumətlərarası

Komissiyanın 4-cü iclası keçirilmişdir. Bununla əlaqədar Komissiyanın həmsədri,

İqtisadi inkişaf naziri cənab Şahin Mustafayevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan

nümayəndə heyəti Bernə səfər etmişdir. İmzalanan Protokolda ticarət, qarşılıqlı

investisiya, energetika, Azərbaycana texniki və maliyyə yardımı, kənd təsərrüfatı,

mədəniyyət və turizm, səhiyyə kimi əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilmişdir. Eyni

zamanda səfər çərçivəsində İqtisadi inkişaf naziri cənab Şahin Mustafayev Federal

Hökumətin iqtisadi məsələlər üzrə dövlət katibi Jan-Daniel Qerber və Yaranan

Bazarlarda İnvestisiyalar üzrə İsveçrə Fondunun (SİFEM) icraçı direktoru Klod Barras

ilə görüşmüşdür.

2010-cu il 22-23 fevral tarixlərində Azərbaycan Respublikası və Macarıstan

Respublikası arasında Birgə Hökumətlərarası Komissiyanın ilk iclası keçirilmişdir.

Bununla əlaqədar olaraq İqtisadi inkişaf naziri cənab Şahin Mustafayevin başçılığı ilə

Azərbaycan nümayəndə heyəti Budapeştə səfər etmişdir. İclasda ticarət, qarşılıqlı

investisiyaların qoyuluşu, energetika, kənd təsərrüfatı, rabitə və informasiya

texnologiyaları, əmək, təhsil, turizm, səhiyyə, ətraf mühitin mühafizəsi, maliyyə-bank,

195

çoxtərəfli əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilmişdir. Səfər çərçivəsində İqtisadi inkişaf

naziri cənab Şahin Mustafayev Macarıstan Respublikasının milli inkişaf və iqtisadiyyat

naziri cənab İstvan Varqa, habelə Nəqliyyat, telekommunikasiya və energetika naziri

cənab Piter Honiqlə görüşmüşdür. Bundan başqa cənab nazir Azərbaycanla şüşə

istehsalı sahəsində əməkdaşlıq niyyətində olan Macarıstanın “Altus” şirkətinin baş

direktoru xanım Dobrev Klara, eləcə də “AZERİNVEST Hungary” şirkətinin fərdi

səhmdarlarından biri olan, Macarıstan İşçilər və Sənayeçilər Konfederasiyasının vitse-

prezidenti cənab Oros Çaba ilə görüşmüşdür.

Dövlət qurumlarından nazirliyə rəy və təkliflərin bildirilməsi üçün daxil olan

müxtəlif sahələrdə Azərbaycan Respublikasının digər ölkələrlə əməkdaşlıq əlaqələrini

tənzimləyən saziş və ya digər sənəd layihələrinə baxılmış, rəy və təkliflər bildirilmişdir.

Bunların arasında aşağıdakıları göstərmək olar. Gürcüstan, Rusiya və onun

subyektləri, Küveyt, Fransa, Özbəkistan, Argentina, Koreya, İtaliya, Kuba Almaniya,

Türkmənistan, Bolqarıstan, Qazaxıstan, Gürcüstan, Ukrayna, Serbiya, Hindistan,

Yunanıstan, Özbəkistan, Makedoniya, Polşa, İran, Avstriya, Filippin, Qətər, Liviya,

Çin, Misir, Türkiyə, ABŞ, Serbiya, Sloveniya, İordaniya, Macarıstan, İsveçrə, Litva,

Belçika, İordaniya və digər ölkələrlə müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq üzrə ikitərəfli

sənədlərə müvafiq rəy bildirilmişdir.

İqtisadi sahədə müxtəlif ölkələr tərəfindən təqdim edilən və ya İqtisadi İnkişaf

Nazirliyi tərəfindən hazırlanan ikitərəfli saziş layihələrinə baxılır, sənədlər müvafiq dilə

tərcümə edilir, digər dövlət qurumları ilə razılaşdırılması məqsədilə Nazirlər Kabinetinə

və yekun olaraq tərtib edilən sənəd qarşı tərəfə göndərilməsi məqsədilə Xarici İşlər

Nazirliyinə təqdim edilir.

Belə ki, Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Küveyt Dövləti Hökuməti

arasında iqtisadi və texniki əməkdaşlıq haqqında Saziş layihəsi aidiyyəti dövlət

qurumları ilə razılaşdırılmış və Küveyt tərəfinə təqdim edilmişdir. Saziş Azərbaycan–

Küveyt Hökumətlərarası Komisiyanın 2011-ci ilin 10-11 yanvar tarixlərində keçirilmiş

ilk iclası çərçivəsində imzalanmışdır.

Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Koreya Respublikası Hökuməti arasında

İqtisadi Əməkdaşlıq haqqında Saziş layihəsinə dair respublikanın aidiyyəti qurumlarının

196

rəy və təklifləri əlavə olunmaqla layihə qarşı tərəfə çatdırılması və eyni zamanda

səlahiyyət alınması uçun Xarici İşlər Nazirliyinə göndərilmişdir.

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Portuqaliya Respublikası Hökuməti

arasında sərmayələrin təşviqi və qarşılıqlı qorunması” haqqında Saziş layihəsi Xarici

İşlər Nazirliyi vasitəsilə qarşı tərəfə təqdim olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Hökuməti və Almaniya Federativ Respublikasının

Hökuməti arasında ticarət və investisiyalar üzrə Birgə Hökumətlərarası İşçi Qrupunun

yaradılmasına dair Anlaşma Memorandumu layihəsinə respublikanın aidiyyəti

qurumları tərəfindən rəy və təkliflər bildirilmiş və qarşı tərəfə göndərilməsi və eyni

zamanda səlahiyyət alınması uçun üçün Xarici İşlər Nazirliyinə ünvanlanmışdır.

Eyni zamanda, Nazirlər Kabinetinin tapşırığına əsasən “Azərbaycan Respublikası

Hökuməti və Rusiya Federasiyasının Stavropol vilayəti Hökuməti arasında ticarət-

iqtisadi, elmi-texniki və mədəni əməkdaşlıq haqqında Saziş” layihəsi Azərbaycan dilinə

tərcümə edilərək Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir. Həmçinin, “Azərbaycan

Respublikası Hökuməti və Serbiya Respublikası Hökuməti arasında ticarət və iqtisadi

əməkdaşlıq haqqında Saziş”, “Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və

Belarus Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş”,

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Rusiya Federasiyasının Ulyanovsk vilayətinin

Hökuməti arasında ticarət-iqtisadi, elmi-texniki və mədəni sahələr üzrə əməkdaşlıq üzrə

danışıqlar Protokolu”, “Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyasının Həştərxan

vilayətinin Hökuməti arasında ticarət-iqtisadi, elmi-texniki və mədəni sahələr üzrə

danışıqlar Protokolu” və “Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikası Hökuməti və

Azərbaycan Respublikası Hökuməti arasında ticarət-iqtisadi, elmi-texniki, mədəni və

humanitar əməkdaşlıq haqqında Saziş” layihələri dövlət qurumlarının rəy və təklifləri

nəzərə alınmaqla ümumiləşdirilərək aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

Xarici ölkələr tərəfindən təqdim olunan əməkdaşlıq təklifləri səmərəlilik

baxımından araşdırılır və məqsədəuyğun hesab edildiyi təqdirdə qarşı tərəflə müzakirə

edilmişdir. Kuba, Litva, Belarus, Suriya, Gürcüstan, Polşa, Özbəkistan, Qazaxıstan,

Ukrayna, Avstriya, Türkmənistan Azərbaycan arasında Birgə Hökumətlərarası

Komissiyanın iclaslarında müzakirə edilməsi məqsədilə qarşı tərəfdən təqdim edilmiş

197

təkliflərə müvafiq qaydada Dövlətlərarası iqtisadi əməkdaşlıq sektorunun əməkdaşları

tərəfindən baxılmış və təkliflər Komissiyanın iclasları zamanı imzalanmış Protokollara

daxil edilmişdir. Ukrayna, Gürcüstan, Polşa, Özbəkistan, Qazaxıstan, Ukrayna, Avstriya

ilə Azərbaycan arasında Birgə Komissiyaların nəzərdə tutulan iclaslarının Protokol

layihələrinə daxil edilmiş iqtisadi əməkdaşlıq üzrə təkliflərə müvafiq qaydada baxılaraq

rəy bildirilmişdir. Azərbaycan-Çin Birgə Komissiyasının 3-cü iclasının

Memorandumunun müvafiq bəndinə uyğun olaraq və Nazirlər Kabinetinin tapşırığına

əsasən iqtisadi inkişaf nazirinin müavinin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Respublikası və

ÇXR-nın Sintizyan-Uyğur Muxtar rayonu (SUMR) arasında ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq

üzrə İşçi qrupu yaradılmış və tərkibi formalaşdırılmışdır.

Bununla yanaşı, Kuba, Litva, Belarus, Suriya, Gürcüstan, Polşa, Özbəkistan,

Qazaxıstan, Ukrayna, Avstriya, Türkmənistan ilə Birgə Komissiyaların iclasları digər

dövlət qurumlarının həmsədrliyi ilə keçirilmiş və İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən

müvafiq qaydada Komissiyaların işində iştirak edilmişdir.

Bundan başqa, 2010-cu ilin 4 mart tarixində Gürcüstanın Kvemo-Kartli

bölgəsinin qubernatoru D.Kirkidzenin, 2010-cu ilin 10 mart tarixində Polşa

Respublikasının Regional inkişaf naziri xanım Elzbeta Benkovskanın, 2010-cu il 23

aprel tarixində Bavariya Federal Torpağının Federal və Avropa məsələləri üzrə Dövlət

naziri xanım Emilia Müllerin, 2010-cu ilin 3 may tarixində İran İslam Respublikasının

Daxili işlər naziri Mustafa Məhəmməd Nəccarın, 2010-cu ilin 20 may tarixində

Qazaxıstan Respublikasının Manqıstau vilayətinin rəhbəri Krimbek Kuşerbayevin,

2010-cu ilin 22 iyun tarixində Avstriya Respublikasının Avropa və Beynəlxalq

məsələləri üzrə Federal Naziri Dr. Mixael Şpindeleqqerin və İqtisadiyyat, Ailə və

Gənclər Federal Naziri Dr. Raynhold Mitterlehnerin, 2010-cu ilin 29 iyun tarixində

Albaniya Respublikasının Parlamentinin sədri xanım Jozefina Topallinin İqtisadi inkişaf

naziri cənab Şahin Mustafayevlə görüşləri, eləcə də 2010-cu ilin 12 fevral tarixində

Avstriyanın Rusiya Federasiyasındakı Səfirliyinin MDB ölkələri üzrə ticarət müşaviri

Dr. Dietmar Fellnerin, 2010-cu il 17-19 mart tarixlərində Fransa Respublikasının Orn

Senatoru xanım Natali Qulenin, 2010-cu ilin 26 may tarixində Çinin Kommersiya

nazirinin müavini Cənab Fu Ziyingin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin, 2010-cu

198

ilin 14-16 iyun tarixlərində Kanadanın Ontario Əyalətinin parlamentinin direktoru Reza

Moridi və Ontario əyalətinin iqtisadi inkişaf və ticarət nazirinin parlament üzrə

köməkçisi Monte Kvinterin, 2010-cu ilin 29 iyun tarixində Polşa Respublikasının Xarici

işlər nazirinin müavini cənab Pavel Vosxovetskinin, eləcə də Macarıstan İşəgötürənlər

və Sənayeçilər Konfederasiyasının vitse-prezidenti Dr.Csaba Orosz və onun xanımı,

“Azerinvest Hungary Co” firmasının icraçı direktoru Andrea Oroszun Bakıya səfərləri

və İqtisadi İnkişaf Nazirliyində görüş keçirmələri və həmçinin 2010-cu ilin 14-16 mart

tarixlərində Slovakiyanın xarici işlər naziri Miroslav Layçakın Bakıya səfəri və səfər

çərçivəsində biznes forumun keçirilməsi, 2010-cu ilin 8-9 aprel tarixlərində Vyetnam

Sosialist Respublikası Baş nazirinin müavini Hoanq Çunq Hainin Bakıya səfəri və səfər

çərçivəsində biznes forumun keçirilməsi, 2010-cu il 25-26 aprel tarixlərində İtaliyanın

iqtisadi inkişaf nazirinin müavini Adolfo Ursonun Bakıya səfəri, İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində görüşlərin və biznes forumun keçirilməsi ilə əlaqədar olaraq müvafiq

ölkələrlə olan əməkdaşlığa dair məlumatlar təqdim edilmiş və digər rəsmi şəxslərin

hesabat dövründə ölkəmizə səfərləri zamanı aidiyyəti üzrə müvafiq tədbirlər həyata

keçirilmişdir.

Eyni zamanda İqtisadi inkişaf nazirinin başçılığı altında nümayəndə heyətinin

2010-cu ilin 29 aprel tarixində ikitərəfli iqtisadi əlaqələrin müzakirə edilməsi və hər iki

ölkənin iş adamları arasında işgüzar əlaqələrin dərinləşməsinin təşviq edilməsi məqsədi

ilə Gürcüstana səfəri, 2010-cu il 14-15 may tarixlərində Avropa Yenidənqurma və

İnkişaf Bankının (AYİB) Müdirlər Şurasının İllik Toplantısının keçirilməsi ilə əlaqədar

Azərbaycan Respublikasının iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayevin rəhbərliyi ilə

nümayəndə heyətinin Xorvatiyaya səfəri ilə əlaqədar müvafiq ölkələrlə olan ikitərəfli

əlaqələrə dair məlumat toplusu hazırlanaraq təqdim edilmiş və digər hazırlıq-təşkilati

işlər görülmüşdür.

2010-cu ilin 13-15 iyun tarixlərində İqtisadi inkişaf naziri cənab Şahin Mustafayev

“Türkiyə-Dünya Ticarət Körpüsü 2010” proqramı çərçivəsində Ticarət Nazirlərinin

Sammitində iştirak etmək məqsədilə Türkiyəyə səfər etmişdir. Səfər zamanı Türkiyənin

xarici ticarət üzrə dövlət naziri cənab Zəfər Çağlayanla İqtisadi inkişaf naziri cənab

Şahin Mustafayevin görüşü keçirilmişdir.

199

2010-cu ilin 12-14 iyul tarixlərində Serbiya Respublikası Baş nazirinin müavini,

iqtisadiyyat və regional inkişaf naziri Mladjan Dinkiçin dəvətinə əsasən İqtisadi inkişaf

naziri cənab Şahin Mustafayev Serbiyaya səfər etmişdir. Səfər çərçivəsində investisiya,

ticarət, neft-qaz, nəqliyyat, müdafiə sənayesi, rabitə və informasiya texnologiyaları

sahələrində ikitərəfli müzakirələr aparılmışdır.

Azərbaycan Respublikası iqtisadi inkişaf nazirinin dəvəti ilə 2010-cu ilin 27-29

iyul tarixlərində Türkiyə Respublikasının xarici ticarət üzrə dövlət naziri Zəfər

Çağlayan Azərbaycana səfər etmişdir. Səfər çərçivəsində Zəfər Çağlayan Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən qəbul edilmiş, Baş nazir,

iqtisadi inkişaf, rabitə və informasiya texnologiyaları, maliyyə, nəqliyyat nazirləri,

Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri və digər dövlət rəsmiləri ilə görüşlər keçirilmişdir.

Eyni zamanda səfər çərçivəsində kənd təsərrüfatı, ticarət, turizm, qida sənayesi,

maliyyə, neft və qaz, tikinti, sənaye və digər sahələrdə fəaliyyət göstərən 200-ə yaxın iş

adamının iştirakı ilə Azərbaycan-Türkiyə biznes forumu keçirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası iqtisadi inkişaf nazirinin dəvəti ilə 2010-cu ilin 27-30

sentyabr tarixlərində İran İslam Respublikası Prezidentinin birinci müavininin layihə və

proqram üzrə müavini cənab Əli Ağaməhəmmədinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti

Azərbaycanda səfərdə olmuşdur. Səfər zamanı nümayəndə heyəti Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti tərəfindən qəbul edilmiş, Baş nazir ilə görüşmüş, Sənaye və

Energetika, Maliyyə, Fövqəladə Hallar, Nəqliyyat, Xarici İşlər, İqtisadi İnkişaf

Nazirliklərində və Mərkəzi Bankda müvafiq görüşlər keçirilmişdir.

Latviyanın kənd təsərrüfatı naziri Yanis Duklavsın 2010-cu il 13 oktyabr

tarixində, Böyük Britaniyanın Avropa məsələləri üzrə naziri David Lidington 2010-cu

il 21 oktyabr tarixində, Almaniyanın sabiq xarici işlər naziri Hans-Ditrix Qenşerin

2010-cu il 23 noyabr tarixində iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayevlə müvafiq

görüşlər keçirilmişdir.

Türkiyə Respublikasının xarici ticarət üzrə dövlət naziri cənab Zəfər Çağlayan

2010-cu ilin 26-27 oktyabr tarixlərində Naxçıvan Muxtar Respublikasına rəsmi səfər

etmişdir. Səfər zamanı Zəfər Çağlayan iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayev və

200

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbov ilə görüşmüşdür.

Səfər müddətində hər iki ölkənin iş adamlarının iştirakı ilə biznes forum keçirilmişdir.

2010-cu ilin 5-7 noyabr tarixlərində Daşkənd şəhərində İqtisadi inkişaf naziri

cənab Şahin Mustafayev rəhbərliyi ilə ölkəmizin xarici ölkədə ilk Milli Sərgisi

keçirilmişdir. Sərgidə ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafını, sənaye, yanacaq, energetika,

rabitə və informasiya texnologiyaları, nəqliyyat, aqrar, ekologiya, turizm, mədəniyyət,

xalq sənətkarlığı, səhiyyə, təhsil, idman və digər sosial sahələrdə əldə edilmiş

nailiyyətləri əks etdirən göstəricilər, eləcə də Azərbaycanda istehsal olunan 1700-ə

yaxın çeşiddə müxtəlif məhsullar nümayiş olunmuşdur.

İraq Respublikasının ticarət naziri cənab Səfaəddin Məhəmməd Əs-Safi 2010-cu il

9-13 noyabr tarixlərində Azərbaycana səfər etmişdir. Səfər zamanı Əs-Safinin iqtisadi

inkişaf naziri Şahin Mustafayevlə görüşü keçirilmişdir. Səfər müddətində Azərbaycan

Respublikası Baş nazirin müavini cənab Abid Şərifov ilə keçirilmiş görüş çərçivəsində

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti və İraq Respublikası Hökuməti arasında ticarət,

iqtisadi, elmi, texniki və mədəni əməkdaşlıq haqqında Saziş” imzalanmışdır.

Polşanın baş nazirinin müavini və iqtisadiyyat naziri Valdemar Pavlyakın

ölkəmizə səfəri zamanı 2010-cu il 24 noyabr tarixində iqtisadi inkişaf naziri Şahin

Mustafayevlə müvafiq görüş keçirilmiş və Komissiyanın iclası çərçivəsində hər iki

ölkənin iş adamlarının iştirakı ilə biznes forum təşkil olunmuşdur.

Monteneqronun xarici işlər nazirinin 2010-cu il 25-26 noyabr tarixlərində

Azərbaycana səfəri zamanı iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayevlə görüşü

keçirilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin həmsədr olduğu Hökumətlərarası Komissiyaların

iclaslarının keçirilməsi ilə əlaqədar lazımi təşkilati işlər həyata keçirilir, belə ki,

Azərbaycan – İordaniya Hökumətlərarası Komissiyanın 2011-ci il 11-12 aprel

tarixlərində Bakıda keçirilməsi planlaşdırılan 2-ci iclasına hazırlıq işləri başlanılmış,

Protokol layihəsi Azərbaycan və ingilis dillərində tərtib edilərək qarşı tərəfə baxılması

üçün təqdim edilmişdir. Azərbaycan-BƏƏ Birgə Hökumətlərarası Komissiyasının

2011-ci ilin may ayında Bakıda keçirilməsi nəzərdə tutulur.

201

2011-ci ilin ilk yarısında Belarusun iqtisadiyyat naziri N.Q. Snopkovun və

Rusiyanın Krasnodar vilayətinin Adminstrasiyasının rəhbəri A.N.Tkaçevin ölkəmizə

səfəri ilə bağlı hazırda hazırlıq işləri həyata keçirilir.

4.4. Beynəlxalq maliyyə və iqtisadi təşkilatlarla əməkdaşlıq

Dövlət zəmanəti ilə alınmış kreditlər hesabına maliyyələşdirilən layihələrin icra

vəziyyəti ilə bağlı məlumatların əldə olunması məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin

təklifləri əsasında Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin 6 oktyabr 2009-cu il tarixli

263s nömrəli Sərəncamı ilə “Dövlət zəmanəti ilə alınmış kreditlər hesabına həyata

keçirilən layihələrə dair xüsusi hesabat forması” təsdiq olunmuşdur. Sərəncamın icrası

ilə bağlı aidiyyəti təşkilatlardan icrada olan layihələrin cari vəziyyəti ilə bağlı

məlumatlar ümumiləşdirilərək Nazirlər Kabinetinə təqdim olunur. Bunun nəticəsi

olaraq, 2010-cu il ərzində təşkilatların verdiyi məlumatlar əsasında hesabat hazırlanmış

və Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur.

Dünya Bankı tərəfindən maliyyələşdirilən layihələrin icrasının sürətləndirilməsi,

eləcədə layihələrin icrası zamanı yaranan ləngimələrin qarşısının alınması və aradan

qaldırılması məqsədilə aidiyyəti dövlət qurumlarının nümayəndələrindən ibarət

Dünya Bankı Portfelinin Birgə Monitorinq Qrupu yaradılmış və Qrup ilk iclasını

2010-cu ilin 5 mart tarixində keçirmişdir. Keçirilmiş ilk iclasda Fəaliyyət Planı təsdiq

olunmuş və il ərzində (26 may, 27 avqust, 23 oktyabr, 24 dekabr 2010-cu il tarixlərində)

iqtisadi inkişaf naziri cənab Şahin Mustafayevin sədrliyi ilə İşçi Qrupu öz iclaslarını

keçirmişdir. Keçirilmiş iclaslara dair yekun hesabat Nazirlər Kabinetinə təqdim

olunacaqdır.

14-15 may 2010-cu il tarixlərində Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının

(AYİB) Müdirlər Şurasının İllik Toplantısının keçirilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan

Respublikasının iqtisadi inkişaf naziri, AYİB-də Azərbaycan Respublikasından müdir

cənab Şahin Mustafayevin rəhbərliyi ilə nümayəndə heyəti Xorvatiyaya səfər etmişdir.

23-24 iyun 2010-cu il tarixlərində Bakı şəhərində İslam İnkişaf Bankının (İİB)

Müdirlər Şurasının 35-ci İllik Toplantısı keçirilmişdir. İllik Toplantıda Banka üzv olan

202

55 ölkədən, həmçinin digər ölkələrdən 950-dən çox nümayəndə iştirak etmişdir.

İİB-in Müdirlər Şurasının 35-ci İllik Toplantısının əsas məqsədləri Bankın fəaliyyəti ilə

bağlı bir sıra sənədlərin təsdiq olunması və üzv ölkələr arasında əlaqələrin

genişləndirilməsi, islam həmrəyliyinin gücləndirilməsi və gələcəkdə əməkdaşlığın yeni

istiqamətlərinin müzakirə edilməsi olmuşdur.

İİB-in İllik Toplantısı çərçivəsində 30-a yaxın iclas, o cümlədən Bankın və onun

tərkibinə daxil olan qurumların İllik Toplantıları, Azərbaycan və MDB-də biznes

imkanlarına dair İnvestisiya Konfransı, müxtəlif mövzularda seminar və simpoziumlar,

İİB tərəfindən təmin olunmuş maliyyələşdirmə və imkanlara dair seminar, İslam

Maliyyəsi üzrə 5-ci Qlobal Forum, “İslam Konfransı Təşkilatına üzv ölkələri arasında

ticarətin gücləndirilməsi üçün yol xəritəsinin təkmilləşdirilməsi” iclası, “Kənd

təsərrüfatında keyfiyyətli suların istifadəsi” və “Kənd təsərrüfatı inkişafı üzrə

infrastrukturun gücləndirilməsində İslam ölkələrindən olan podratçıların rolu”

mövzuları üzrə seminarlar, Strateji Əməkdaşlıq Forumu, “Ərzaq təhlükəsizliyi” üzrə

simpozium və digər tədbirlər keçirilmişdir.

Toplantı çərçivəsində Azərbaycan Beynəlxalq Bankı ilə Özəl Sektorun İnkişafı

üzrə İslam Korporasiyası arasında 15 milyon ABŞ dolları məbləğində “Azərbaycan

Beynəlxalq Bankı üçün təklif olunan maliyyələşdirmə xəttinin şərtləri üzrə saziş” və

İİB-in daxili resursları hesabına 30 milyon ABŞ dolları məbləğində Kredit Sazişi

imzalanmışdır.

Bütün tədbir iştirakçıları, o cümlədən, İİB-in rəhbərliyinin və qonaqların ümumi

rəyinə görə 23-24 iyun tarixlərində Bakı şəhərində keçirilmiş İİB-in Müdirlər Şurasının

35-ci İllik Toplantısı yüksək səviyyədə təşkil olunmuşdur. Bu da, İllik Toplantı

çərçivəsində nəzərdə tutulmuş bütün tədbirlərin uğurla həyata keçirilməsini təmin

etmişdir. Bununla əlaqədar olaraq, İİB-in yüksək vəzifəli nümayəndələri tərəfindən

tədbirin yüksək səviyyədə keçirilməsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının

Hökumətinə təşəkkür bildirilmişdir. Toplantıya dair Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə məktub təqdim edilmişdir.

203

2010-cu il ərzində Milli təhlükəsizlik siyasəti sahəsində yaradılmış İşçi Qrupunun

tərkibində olan Strateji Müdafiə İcmalı üzrə Əlaqələndirmə Qrupunun iclaslarında

mütəmadi iştirak edilmişdir. İl ərzində Əlaqələndirmə Qrupunun 14 iclası keçirilmişdir.

2010-cu ilin 27 yanvar-1 fevral tarixlərində İsveçrənin Davos şəhərində keçirilmiş

Dünya İqtisadi Forumunda Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin iştirakının

təmini ilə bağlı müvafiq işlər görülmüşdür. Azərbaycanın iqtisadi və digər sahələrinin

təhlili son illər ərzində Davos Forumu tərəfindən aparılır və bu təhlil hesabatlarda əks

olunur, belə ki, “Global Competitiveness report 2009-2010” hesabatında Azərbaycan

dünya üzrə 57-ci yeri, “Network readiness report 2009-2010” hesabatında 64-cü yeri

tutmuş, MDB məkanında isə göstərilən hesabatlar üzrə 1-ci yerdədir.

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) Regional Planlaşdırma Şurasının 2010-cu

ilin 16-18 fevral tarixlərində Türkiyənin Antalya şəhərində keçirilmiş 20-ci iclasında

Azərbaycan nümayəndə heyətinin iştirakı ilə bağlı tədbirlər görülmüş və tədbirdə

nümayəndə heyətinin iştirakı təmin edilmişdir.

Əsas istiqamətlərdən biri olan Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) təşkilatı

çərçivəsində bir sıra layihələrin həyata keçirilməsi davam edir. Belə ki, MDB-nin 2020-

ci ilədək İqtisadi İnkişaf Strategiyasının birinci mərhələsinin (2009-2011-ci illər) həyata

keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planı 22 may 2009-cu il tarixində Astanada MDB-nin

hökumət başçıları şurası tərəfindən imzalanmış Qərar ilə təsdiqlənmişdir. Azərbaycan

Respublikası həmin sənədə qoşulmuşdur, bu çərçivədə iqtisadiyyatın bir çox sahəsini

əhatə edən mütəmadi tədbirlər həyata keçirilir.

17 sentyabr 2010-cu tarixində Müstəqil Dövlətlər Birliyinin (MDB) İqtisadi

Şurasının 47-ci iclasında iqtisadi inkişaf nazirinin müavini Niyazi Səfərov Azərbaycan

Respublikasını təmsil etmişdir. İclasda MDB Azad Ticarət Zonası haqqında Sazişin

hazırlanması, Ərzaq təhlükəsizliyi konsepsiyası, MDB üzv-dövlətlərinin ət-süd

məhsulları bazarının yaradılması, MDB-nin 20 illiyinə həsr edilmiş dövlətlərarası

sərginin keçirilməsi və digər məsələlər müzakirə edilmişdir.

NATO-nun Sənaye Planlaşdırma Komitəsinin (SPK) Avro-Atlantika Tərəfdaşlıq

Şurası çərçivəsində Kanadanın Vankuver şəhərində 3-9 oktyabr 2010-cu il tarixlərində

keçirilmiş seminar və növbəti plenar iclasda iştirak edilmişdir.

204

6-7 oktyabr 2010-cu il tarixlərində Türkiyənin Müstəqil Sənayeçilər və İş

Adamları Dərnəyinin (MÜSİAD) təşkilatçılığı ilə Türkiyənin Baş Naziri Rəcəb Tahip

Ərdoğanın patronajı altında 14 Beynəlxalq Biznes Forumu keçirilmişdir. Tədbirin əsas

mövzusu İslam Konfransı Təşkilatının (İKT) üzv-ölkələrinin iqtisadi inkişafında

informasiya texnologiyalarının əhəmiyyətinin müzakirəsi idi. Forumda 65 ölkənin

3000-dən artıq nümayəndəsi iştirak etmişdir. Forumdan dərhal sonra 7-8 oktyabr 2010-

cu il tarixlərində Türkiyə Respublikasının prezidenti və COMCEC-in sədri Abdulla

Gülün sədrliyi ilə İslam Konfransı Təşkilatının (İKT) İqtisadi və Ticarət Əməkdaşlığı

üzrə Daimi Komitəsinin 26-cı toplantısı keçirilmişdi.

Daimi Komitənin iclasında və Forumda Azərbaycan Respublikasını iqtisadi inkişaf

naziri Şahin Mustafayev təmsil etmişdir. Sessiyada İKT-nin 45 üzv ölkəsini, 13 İKT ilə

bağlı təşkilatı, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı (FAO) və Sənaye İnkişafı (UNIDO)

Təşkilatlarını, Beynəlxalq Ticarət Mərkəzini (ITC), İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatını

təmsil edən yüksək səviyyəli nümayəndələr iştirak etmişdilər. Tədbirdə ticarət,

investisiyalar, texnologiyalar və işsizlik kimi sahələrdə resursların daha səmərəli

istifadəsi, İKT üzv ölkələrində kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı müzakirələr

aparılmışdır.

18-19 noyabr 2010-cu il tarixlərində MDB İqtisadi Şurasının 48-ci iclası və MDB

Hökumət Başçıları Şurasının iclası keçirilmişdir. İclaslarda Azərbaycan Respublikasını

iqtisadi inkişaf naziri Şahin Mustafayev təmsil etmişdir. İclasda Azad Ticarət Zonası

haqqında Sazişin hazırlanması, MDB üzv-dövlətlərinin 2020-ci ilə qədər dövr üçün

innovasiya əməkdaşlığının dövlətlərarası məqsədli proqramın, MDB-nin 20 illiyinə həsr

edilmiş dövlətlərarası sərginin keçirilməsi və Moskva şəhərində Ümumrusiya Sərgi

Mərkəzinin bazasında MDB üzv-dövlətlərinin daimi sərgilərinin yaradılması, enerji

resurslarının istehsalı və istehlakı proqnozu məsələlərinin müzakirəsi həyata

keçirilmişdir.

2007-ci ildə Xarici İşlər və İqtisadi İnkişaf Nazirlikləri tərəfindən irəli sürülmüş

Ticarətə Yardım mexanizminə qoşulmaq təşəbbüsü üzrə 1-2 dekabr 2010-cu il

tarixlərində Bakı şəhərində Nazirlər Görüşü keçirilmişdir. Təşəbbüsünün əsas məqsədi

inkişaf etməkdə olan ölkələrin ixracat potensiallarını təşviq etmək üçün müvafiq

205

yardımların, o cümlədən, ticarət infrastrukturunun inkişafına, səmərəli ticarət və ixracat

strategiyasının reallaşdırılmasına, danışıqlar aparmaq imkanlarının gücləndirilməsinə

yönəlmiş yardımların beynəlxalq təşkilatlar və donorlar tərəfindən əlaqələndirmiş

şəkildə həyata keçirilməsini təmin etməkdən ibarətdir.

Tədbirdə SPECA ölkələrinin ticarətə cavabdeh nazirləri və nazir müavinləri,

müxtəlif beynəlxalq təşkilatların 100-dən artıq nümayəndəsi iştirak etmişdir. Görüş

çərçivəsində ticarətin inkişafı üzrə əsas istiqamətləri müəyyənləşdirən Nazirlər

bəyannaməsi qəbul edilmişdi. Bəyannamədə, həmçinin, SPECA üzrə İcra və Nəzarət

Şurasının yaradılması və Nazirlər görüşündən sonra 18 ay ərzində şura tərəfindən

Ticarətə Yardım üzrə donorların regional konfransının keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

23 dekabr 2010-cu il tarixində Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilmiş İƏT-in 11-

ci Zirvə Görüşündə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin başçılığı altında ölkənin

nümayəndə heyəti iştirak etmişdir. Görüş zamanı Azərbaycan Respublikasının İƏT-in

Ticarət və İnkişaf Bankına qoşulmaq barədə qərar qəbul edilmişdir. İƏT-in tərkibində

Ticarət və İnkişaf Bankı 2008-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır və onun əsas məqsədi İƏT

ölkələrinin daxili regional ticarətini genişləndirmək və iqtisadi inkişafını sürətləndirmək

üçün maliyyə vəsaitlərinin təşkil və təmin olunmasıdır. Bankın əsas prioritetləri

infrastruktur, istehsal, daşımalar, telekommunikasiya və energetika sahələrində

layihələrdir.

Bundan əlavə, MDB-nin 2020-ci ilə kimi iqtisadi inkişaf strategiyasının 1-ci

mərhələsi üzrə (2009-2011) tədbirlər planının həyata keçirilməsi ilə bağlı milli

səviyyədə əlaqələndirmə funksiyaları yerinə yetirilmişdir. Həmçinin, MDB üzv-

dövlətlərinin 2003-2010-cu illərdə iqtisadi sahədə qarşılıqlı əlaqələrinin inkişaf

etdirilməsinə və səmərəliliyinin artırılmasına yönəldilmiş mühüm tədbirlər planında

nəzərdə tutulmuş tədbirlərin görülməsi ilə bağlı məlumatlar ümumiləşdirilmiş və MDB-

nin İcraiyyə Komitəsinə təqdim edilmişdir.

Eyni zamanda bir sıra beynəlxalq layihələrə dair rəy və təkliflər verilmişdir, o

cümlədən: Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və Ümumdünya Təbiəti Mühafizə

Fondunun (WWF) Qafqaz Proqram Ofisi arasında bağlanması nəzərdə tutulmuş

“Azərbaycan Respublikasında meşə landşaftlarının bərpası sahəsində əməkdaşlıq yolu

206

ilə iqlim dəyişmələrinin təsirinin azaldılması üzrə Razılaşma”nın layihəsi, BMT-nin

Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) Türkiyə Əməkdaşlıq Proqramı

çərçivəsində maliyyələşdiriləcək “Mərkəzi Asiya və Qafqazda balıqçılıq təsərrüfatı və

akvakultura üzrə regional proqram” adlı layihə, “TRACECA dəhlizinin rəqabətə

davamlılığı və ticarətə yardım” mövzusunda 25 may 2010-cu il tarixində keçirilmiş

iclasda qəbul edilməsi planlaşdırılmış Birgə bəyanatın layihəsi, “Açıq dənizə çıxışı

olmayan inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün beyin mərkəzinin yaradılması üzrə çoxtərəfli

saziş”in layihəsi, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin Sənaye üzrə Dövlətlərarası şurasının

yaradılmasına dair MDB-nin İcraiyyə Komitəsi tərəfindən təqdim edilmiş saziş və

əsasnamə layihələri, “Azərbaycan Respublikasının mərkəzi icra hakimiyyəti

orqanlarının xarici dövlətlərdə və beynəlxalq təşkilatlardakı nümayəndələrinin

fəaliyyətinin təmin edilməsi Qaydaları” layihəsi, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin

Nanotexnologiya beynəlxalq innovasiya mərkəzinin yaradılması barədə layihə, Qara

Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (QDİƏT) çərçivəsində “yaşıl iqtisadiyyat üçün

hüquqi çərçivə – regional icmal” layihəsi.

Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıq. Avropaya inteqrasiya və Avropa İttifaqı ilə

əməkdaşlığa dair məsələləri, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinin Avropa

İttifaqı qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması üzrə tədbirləri, Avropaya inteqrasiya üzrə

dövlətdaxili qurumların fəaliyyətinin, həmçinin ölkənin müvafiq dövlət orqanları və

təsisatlarına ayrılan Avropa İttifaqının yardım proqramlarını, habelə həmin proqramlar

çərçivəsində həyata keçirilən layihələrin icrasını əlaqələndirməsi üzrə aşağıdakı işlər

görülmüş və tədbirlər həyata keçirilmişdir:

Müxtəlif sektorlar üzrə donor təşkilatlar, donor ölkələr, beynəlxalq maliyyə

institutları və müvafiq dövlət orqanlarının iştirakı ilə Dəyirmi Masa və seminarların

təşkil edilməsi:

- Azərbaycan Respublikası Hökuməti və donorlar arasında əməkdaşlığın

gücləndirilməsi məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən donor təşkilatları və

dövlət orqanlarının iştirakı ilə 2010-cu ərzində ekologiya və ətraf mühitin qorunması,

istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi, ixracın təşviqi və elektron ticarət məsələlərinə

həsr olunmuş sektoral dəyirmi masalar təşkil olunmuşdur. 20-dən artıq beynəlxalq

207

təşkilatın nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən bu tədbirdə yuxarıda qeyd olunmuş

sahələrdə Azərbaycan Respublikası Hökumətinin prioritetləri haqqında məlumatlar

verilmiş, donor təşkilatları tərəfindən həyata keçirilən birgə layihələr barədə təqdimatlar

olunmuş və gələcək əməkdaşlığa və yeni layihələrə dair fikir mübadiləsi aparılmışdır.

- 2010-cu ilin 5-9 iyul tarixlərində Aİ ekspertlərinin iştirakı ilə “Aİ üzv

dövlətləri təkliflərinin qiymətləndirilməsi və tvinninq sazişlərinin hazırlanması”

mövzusunda seminar təşkil edilmişdir.

- 2010-cu ilin 15-16 iyul tarixlərində SİGMA proqramının rəhbəri Bob Bonvit və

sözügedən proqramın böyük məsləhətçisi Yves Allain Bakıya səfər etmişdir. Adı

çəkilən şəxslərin Bakıya səfəri zamanı İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Xarici investisiyalar

və yardımların əlaqələndirilməsi şöbəsinin nəzdində yaradılmış Proqram İdarəetmə

Qurumunun (PİQ) üzvləri ilə dəyirmi masa təşkil edilmiş və dəyirmi masada SİGMA

layihəsindən istifadə edilməsi üzrə müzakirələr aparılmışdır. Eyni zamanda PİQ

tərəfindən səfər çərçivəsində həmin şəxslərin Azərbaycan Respublikası Maliyyə

Nazirliyi, Satınalmalar üzrə Dövlət Agentliyi ilə görüşləri təşkil edilmişdir.

- 2010-cu ilin 11 oktyabr tarixində Xarici investisiyalar və yardımların

əlaqələndirilməsi şöbəsinin nəzdində yaradılmış PİQ Azərbaycanda Tvinninq TAİEX və

SİGMA əməliyyatlarının tətbiqi layihəsi ilə birgə Tvinninq TAİEX və SİGMA yardım

alətləri üzrə dövlət qurumlarında əlaqələndirici şəxslərin 3-cü iclası təşkil edilmişdir.

- 2010-cu ilin 7-10 dekabr tarixlərində PİQ Azərbaycanda Tvinninq TAİEX və

SİGMA əməliyyatlarının tətbiqi layihəsi ilə birgə Avropa İttifaqının Avropa Qonşuluq

və Tərəfdaşlıq Aləti üzrə 2009-cu və növbəti illər ərzində Azərbaycan üçün nəzərdə

tutulan Tvinninq layihə fişlərinin tərtib edilməsinə həsr edilmiş seminar təşkil etmişdir.

Avropa Qonşuluq Siyasəti çərçivəsində Azərbaycan üçün yardım alətləri olan

Tvinninq, TAİEX və SİGMA kimi alətlərin əlaqələndirilməsi, bu alətlərlə bağlı

tədbirlərdə ölkənin təmsil edilməsi üzrə:

- 2010-cu ildə PİQ tərəfindən Azərbaycanda tvinninq layihələrinin

proqramlaşdırılması mövzusunda seminarlar təşkil olunmuş, həmçinin PİQ-in

nümayəndələri cari tvinninq layihələrinin İdarəetmə Komitələrinin iclasları və digər

tədbirlərində iştirak etmişdir.

208

- 2010-cu ildə tvinninq layihələrindən artıq 3-nün icrası başa çatmış, 4-nün icrası

davam edir, 8-i üzrə tender prosesi yekunlaşmış və müvafiq tərəfdaşlar seçilmiş, 9-u

proqramlaşdırılaraq Avropa Komissiyası ilə razılaşdırılmışdır. Avropa Komissiyasının

2010-cu il hesabatında İİN-nin benefisiarı olduğu Tvinninq layihəsi bütün ölkələr

arasında ən yaxşı 4 layihədən biri seçilmişdir.

- 2010-cu il ərzində 20 TAİEX müraciəti edilmişdir. Bu müraciətlərdən 12-si

Azərbaycanda seminarın keçirilməsi, 6-sı ekspert missiyası, 2-si isə təlim səfəridir.

Müraciətlərdən 5-i Daxili İşlər Nazirliyi, 3-ü Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, 2-si Prezident

Administrasiyası, 2-si İqtisadi İnkişaf Nazirliyi, 2-si Dövlət Statistika Komitəsi, 1-i

Xarici İşlər Nazirliyi, 1-i Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi, 1-Ailə, Qadın və Uşaq

Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, 1-i Mərkəzi Bank, 1-i Vergilər Nazirliyi, 1-i Təhsil

Nazirliyi üzrə edilmişdir.

- 2010-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu

məsələri üzrə Komissiyasının benefisiarı olan “Dövlət qulluğunda islahatları” üzrə

SİGMA layihəsi həyata keçirilməsi davam edilmişdir. Bundan başqa Maliyyə Nazirliyi

tərəfindən “PEMPAL şəbəkəsinin hazırlanması” adlı regional SİGMA layihəsinə

qoşulması təmin edilmiş, Maliyyə Nazirliyi üçün “Dövlət borcunun idarə edilməsi” və

Dövlət Satınalmalar Agentliyi üçün “Azərbaycanda dövlət satınalmalarına, xüsusilə

elektron satınalmalarına dəstək” SİGMA layihələrinin həyata keçirilməsinə razılıq

verilmişdir.

Avropa Qonşuluq Siyasəti çərçivəsində həyata keçirilən proqramlar üzrə Avropa

Komissiyası tərəfindən Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinə köçürüləcək

vəsaitlərin əlaqələndirilməsini və nəzarətini həyata keçirmək üzrə:

- Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti 2007-ci il Azərbaycan üzrə Fəaliyyət

Proqramı çərçivəsində “Energetika Sahəsində İslahatlara Dəstək Proqramı” çərçivəsində

dəyəri 3 milyon avro olan birinci tranşın Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinə

köçürülməsi təmin edilmişdir,

- 2010-cu il 27 oktyabr tarixində Sənaye və Energetika Nazirliyində Avropa

Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti (AQTA) çərçivəsində 2007-ci il üzrə Fəaliyyət

Proqramında nəzərdə tutulan “Energetika Sahəsində İslahatlara Dəstək Proqramı”nın

İdarəetmə Komitəsinin ilk iclası təşkil edilmişdir. İclasda “Energetika Sahəsində

209

İslahatlara Dəstək Proqramı”nın cari icra vəziyyəti, Proqram çərçivəsində ilkin tranşın

bölüşdürülməsi, növbəti tranşların alınması üçün görülməli olan tədbirlər ətraflı

müzakirə edilmiş və Proqramın İdarəetmə Komitəsinin fəaliyyətini tənzim edəcək

Qaydalar təsdiq edilmişdir.

- AQTA 2008-ci il Azərbaycan üzrə Fəaliyyət Proqramı çərçivəsində “Ədliyyə

Sahəsində İslahatlara Dəstək Proqramı” üzrə ilkin tranşın alınması məqsədilə Avropa

İttifaqının Azərbaycandakı Nümayəndəliyinə müraciət edilmişdir.

Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı ilə bağlı məsələlərin əlaqələndirilməsi, rəy

və təkliflərin verilməsi, Şərq tərəfdaşlığı ilə bağlı tədbirlərdə ölkənin təmsil edilməsi:

- Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı çoxtərəfli formatı çərçivəsində İnteqrasiya

və Aİ siyasətlərinə uyğunlaşma üzrə platformanın nəzdində yaradılmış Ticarət panelinin

iclasında İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin nümayəndəsi iştirak etmişdir.

- Azərbaycan Respublikası və Avropa İttifaqı arasında Şərq Tərəfdaşlığı

çərçivəsində Assosiasiya Sazişi üzrə danışıqların başlanması məqsədilə cari ilin 16 iyul

tarixində Bakı Biznes Mərkəzində tədbir keçirilmişdir. Danışıqların növbəti mərhələsi

kimi, cari ilin 4-5 oktyabr tarixlərində Brüsseldə plenar iclas keçirilmişdir. Assosiasiya

Sazişinin müddəalarının qarşılıqlı müzakirə edilməsi məqsədilə oktyabr ayından

etibarən İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rəhbərliyi altında 3-cü işçi qrupu çərçivəsində

mütəmadi olaraq Avropa Komissiyası ilə videokonfranslar təşkil edilmiş və həmin

videkonfranslara aidiyyəti dövlət qurumları dəvət edilmişdir.

- Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı çoxtərəfli formatı çərçivəsində “İqtisadi

inteqrasiya və Aİ siyasətlərinə uyğunlaşma” üzrə platformanın nəzdində təsis olunmuş

“Ticarət və ticarətlə əlaqədar tənzimləyici əməkdaşlıq” panelinin cari ilin 15-16 iyul

tarixlərində Brüsseldə növbəti iclası keçirilmişdir.

- Şərq Tərəfdaşlığı çoxtərəfli formatının “İqtisadi İnteqrasiya və Aİ siyasətinə

uyğunlaşma” adlı platforması nəzdində təsis olunmuş “Kiçik və orta sahibkarlıq (KOS)”

paneli üzrə 2010-cu il 25-26 oktyabr tarixlərində ilk iclas keçirilmişdir. İclasda Aİ və

tərəfdaş ölkələrdə KOS siyasəti sahəsində məlumat və təcrübə mübadiləsi aparılmış,

müəssisə siyasəti sahəsində birgə layihələrin həyata keçirilməsi, həmçinin işgüzar

dairələr arasında əlaqələrin qurulması müzakirə olunmuşdur.

210

- Şərq Tərəfdaşlığı nəzdində yaradılmış “Ticarət” paneli çərçivəsində 2010-cu il

25-26 noyabr tarixlərində ölkəmizin beynəlxalq ticarət əlaqələrinin inkişafına, işgüzar

dairələr və biznesin təşviqi qurumları arasında dialoqun gücləndirilməsinə və

informasiya yayımının yaxşılaşdırılmasına, tərəfdaş dövlətlərdə sahibkarlıq sektoru

barədə kifayət qədər məlumatların təmin olunmasına, həmçinin bu istiqamətlərdə

fəaliyyət göstərən Aİ-nin müvafiq təşkilatları və strukturları ilə inteqrasiyasına dəstək

məqsədilə “Business to business” üzrə iclas keçirilmişdir.

Avropaya inteqrasiya və Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlığın və bu sahədə

fəaliyyətinin əlaqələndirilməsinin təşkil olunması, məsələ ilə bağlı tədbirlərdə ölkənin

təmsil edilməsi üzrə:

- 2010-cu il 29 iyun tarixində Brüsseldə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Azərbaycan

tərəfindən həmsədirliyi ilə Avropa İttifaqı – Azərbaycan Ticarət, iqtisadi və əlaqədar

hüquqi məsələlər üzrə Alt-komitənin 9-cu iclası keçirilmişdir.

- 2010-cu il 10 sentyabr tarixində Brüsseldə Avropa İttifaqı – Azərbaycan

Əməkdaşlıq Komitəsinin 11-ci iclası keçirilmişdir. İclasda Avropa Qonşuluq Siyasəti,

Şərq Tərəfdaşlığı, Assosiasiya Sazişi, ikitərəfli ticarət və Avropa İttifaqının yardım

proqramlarına dair məsələlər müzakirə olunmuşdur.

- Azərbaycan Respublikasının Avropaya İnteqrasiyası üzrə Dövlət

Komissiyasının nəzdində yaradılmış İqtisadi Məsələlər üzrə İşçi Qrupunun İş Planı üzrə

2010-cu ilin ilk 6 ayı ərzində görülmüş işlər barədə məlumatlar toplanılmış,

ümumiləşdirilmiş, təhlil edilərək adıçəkilən Dövlət Komissiyasına təqdim edilmişdir.

- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin tapşırığına əsasən Avropa

Qonşuluq Siyasəti çərçivəsində Fəaliyyət Planının Azərbaycan Hökuməti tərəfindən

2010-cu ildə icrası ilə bağlı İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən sözügedən Fəaliyyət

Planına dair görülmüş işlər haqqında məlumat müvafiq qaydada Azərbaycan

Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə təqdim edilmişdir.

- 2010-cu il 6-7 oktyabr tarixlərində Belçikanın Brüssel şəhərində yüksək

səviyyəli mütəxəssislərin iclası olmuşdur. Tədbirdə Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq

Alətindən istifadənin cari faydaları və mənfi cəhətləri, Aİ-nin maliyyə yardımlarının

həyata keçirilməsində benefisiar ölkənin rolu, 2020-ci ilədək qarşılıqlı əlaqələrə dəstək

211

məqsədilə yeni əməkdaşlıq, Beynəlxalq Maliyyə İnstitutları ilə əlaqələrin

səmərəliliyinin təmin edilməsi və digər mövzularda geniş fikir mübadiləsi aparılmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Avropa İttifaqı qanunvericiliyinə

uyğunlaşdırılması tədbirlərinin əlaqələndirilməsi üzrə:

“Azərbaycan Respublikasının Avropa İttifaqı Qanunvericiliyinə

uyğunlaşdırılması üzrə 2010-2012-ci illər üçün Tədbirlər Planı”nın icrası istiqamətində

2010-cu ilin ilk 6 ayı ərzində görülmüş işlər barədə məlumatlar toplanaraq

ümumiləşdirilmiş, təhlil edilmiş və 2010-cu ilin 27 iyul tarixində keçirilmiş İqtisadi

Məsələlər üzrə İşçi Qrupunun 3-cü iclasında müzakirə edilmişdir. Tədbirlər Planının

icrası istiqamətində aidiyyəti dövlət qurumlarına dəstək göstərilməsi və onların

məlumatlılığının artırılması məqsədilə PİQ tərəfindən 2010-cu ilin 22-23 noyabr

tarixlərində TAİEX vasitəsilə təşkil olunmuş seminarda Avropa İttifaqının 3 eksperti

tərəfindən dövlət orqanlarının 50-yə yaxın əməkdaşına 2 gün ərzində müvafiq

mühazirələr deyilmişdir

Azərbaycan Respublikası Hökumətinin Avropa İttifaqı ilə yardım alətləri

çərçivəsində proqramlaşdırmanı və əlaqələndirməni təşkil etmək, Avropa İttifaqı ilə

texniki və maliyyə əməkdaşlıq sahəsində Saziş layihələrinin ekspertizasını keçirmək,

onların icra olunmasına nəzarəti həyata keçirmək üzrə:

- Avropa İttifaqının “Şərq Tərəfdaşlığı” çərçivəsində Hərtərəfli İnstitusional

Quruculuq proqramının “Çərçivə Sazişi” razılaşdırılmışdır.

- Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti (AQTA) 2009-cu il Azərbaycan üzrə

Fəaliyyət Proqramı çərçivəsində Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti çərçivəsində

“Azərbaycanda kənd təsərrüfatı və kənd ərazilərinin inkişafına dəstək proqramı” və

“Avropa İttifaqı-Azərbaycan Avropa Qonşuluq Siyasəti Fəaliyyət Planının həyata

keçirilməsinə dəstək üçün Tvinninq/Texniki Yardım Aləti” üzrə Maliyyələşdirmə

Sazişləri imzalanmış, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 24

dekabr 393s nömrəli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş və həmin Sazişlərin qüvvəyə minməsi

üçün aidiyyəti dövlətdaxili prosedurların tamamlanması haqqında İqtisadi İnkişaf

Nazirliyi tərəfindən Avropa İttifaqının Azərbaycan Respublikasındakı Nümayəndəliyinə

müvafiq məlumat təqdim edilmişdir.

212

- AQTA çərçivəsində 2010-cu il üçün Fəaliyyət Proqramının Tvinninq

Maliyyələşdirmə Sazişi üzrə aidiyyəti dövlət qurumlarının yekun rəyi Avropa İttifaqının

Azərbaycandakı Nümayəndəliyinə təqdim edilmişdir.

- Hesabat dövründə AQTA çərçivəsində “2011-2013-cü illər üçün Azərbaycan

üzrə Milli İndikativ Proqrama dair Anlaşma Memorandumu”nun layihəsinə, həmçinin

Proqrama dair müzakirələr davam etdirilmişdir. Bunun nəticəsində Avropa Komissiyası

ilə sözügedən sənədə dair razılaşma əldə olunmuşdur.

- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin tapşırığına əsasən Avropa

İttifaqının “Kiçik və Orta Sahibkarlıq Mexanizmi” və “Ətraf mühit üçün İnkişaf Fondu”

layihələrindən istifadə edilməsi üzrə təkliflər hazırlanaraq Azərbaycan Respublikası

Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir.

Beynəlxalq təşkilatlar və donorlar (USAİD, SECO/İFC, ATƏT, TACİS, GTZ,

KfW, KOİCA və s.) tərəfindən investisiyaların təşviqi sahəsində maliyyələşdirilən və

həyata keçirilən layihələrin əlaqələndirilməsi və müzakirələrin təşkil edilməsi üzrə:

- Cari ilin 28-29 oktyabr tarixlərində Almaniyanın Frankfurt şəhərində “KfV”

Bankı tərəfindən təşkil olunan “Avropa Qonşuluq Siyasəti (AQS) və üzv olmaya doğru”

adlı konfrans təşkil olunmuşdur. Tədbirin əsas məqsədi AQS-yə daxil olan ölkələr

arasında Avropa İttifaqının (Aİ) ətraf mühit üzrə standartları və strategiyaları, həmçinin

su təchizatı, sanitariya və tullantıların idarəolunması sahəsində Aİ qanunvericiliyinə

uyğunlaşdırma sahəsində təcrübə mübadiləsi və müzakirələrin aparılması olmuşdur.

- Cari ilin 17-18 noyabr tarixlərində AQTA Şərq regionu üzrə “Tullantıların idarə

edilməsi”regional layihəsi çərçivəsində “Tullantıların təsnifat sistemlərinin

gücləndirilməsi” adlı konfrans təşkil olunmuşdur. Konfransda layihənin bütün

benefisiar ölkələr üzrə əlaqələndiricilərin iştirakı ilə “Tullantıların idarə edilməsi”

layihəsinin məqsəd və vəzifələri, Aİ üzv dövlətləri arasında tullantı təsnifatına dair əsas

konsepsiyaları, AQTA Şərq regionuna daxil olan ölkələrdə tullantı təsnifatı nəzərdən

keçirilmiş, AQTA Şərq regionuna daxil olan ölkələrin ümumi tullantı təsnifatına dair

ilkin fikir mübadiləsi aparılmışdır.

213

4.5. Yardımların əlaqələndirilməsi

Hesabat dövründə Azərbaycan Respublikasının (Azərbaycan Respublikası

Hökumətinin) iştirakçısı olduğu və donor ölkələr, beynəlxalq maliyyə (maliyyə-kredit)

və iqtisadi təşkilatlar tərəfindən verilən yardım layihələri üzrə müqavilələrin (sazişlərin,

kontraktların, texniki tapşırıqların və digər layihə sənədlərinin) və ya təkliflərin

ekspertizası, həmin müqavilələr (sazişlər, kontraktlar, texniki tapşırıqların və digər

layihə sənədlərinin) üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə nəzarət həyata keçirilmişdir.

2010-cu il ərzində aşağıdakı layihələrə baxılmış, onlar təhlil edilmiş, onların

ekspertizası həyata keçirilmiş və müvafiq şəkildə rəy və təkliflər bildirilmişdir:

1. Milli Su Təchizatı və Kanalizasiya layihəsi

Benefisiar – “Azərsu” ASC

Maliyyələşdirən tərəf – Dünya Bankı, BMT-nin İnkişaf Proqramı;

2. Otlaqların davamlı idarə olunması layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı;

3. Avropa Qonşuluq Siyasəti Şərq Məkanında ərzaq təhlükəsizliyi üzrə

qərarların qəbul edilməsinin təkmilləşdirilməsi üçün informasiya sistemləri

layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Avropa Komissiyası, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı

Təşkilatı;

4. Yol sektoru layihəsində keyfiyyətin idarəsi olunması

Benefisiarlar – Nəqliyyat Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Dünya Bankı;

5. Mərkəzi Asiya və Türkiyədə Pestisidlərin və Zərərvericilərin idarə

edilməsi layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Türkiyə Hökuməti, BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı

Təşkilatı;

214

6. Azərbaycan Rayon İcmalarında Su Şəbəkəsinin Yenidən Qurulması

Qrant layihəsi

Benefisiar – “Azərsu” ASC

Maliyyələşdirən tərəf – Yaponiya Sosial İnkişaf Fondu;

7. Yerli hakimiyyət orqanları ilə qeyri-hökumət təşkilatları arasında

himayədar (foster) qayğı və ailə əsaslı xidmətlər üzrə əməkdaşlıq modelinin işlənib

hazırlanması

Benefisiar – Təhsil Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Hilfsverk Avstriya Beynəlxalq Təşkilatı;

8. Azərbaycanda torpaq kadastr sisteminin təkmilləşdirilməsi layihəsi

Benefisiar – Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi

Maliyyələşdirən tərəf – Koreya Respublikasının Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi;

9. Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Çin Xalq Respublikası Hökuməti

arasında Texniki-İqtisadi Əməkdaşlıq haqqında Saziş (2010-cu il 27 may tarixində

imzalanmışdır)

Benefisiarlar – Azərbaycan Respublikasının Hökuməti

Maliyyələşdirən tərəf – Çin Xalq Respublikasının Hökuməti;

10. Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Çin Xalq Respublikası Hökuməti

arasında Texniki-İqtisadi Əməkdaşlıq haqqında Saziş (2010-cu il 16 iyun tarixində

imzalanmışdır)

Benefisiar – Azərbaycan Respublikasının Hökuməti

Maliyyələşdirən tərəf – Çin Xalq Respublikasının Hökuməti;

11. Səhiyyə sisteminin gücləndirilməsi qrant layihəsi

Benefisiar – Səhiyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Vaksinlər və İmmunlaşdırma üzrə Qlobal Alyans;

12. Korporativ və Dövlət Sektorunda Hesabatlılıq layihəsi

Benefisiar – Hesablama Palatası

Maliyyələşdirən tərəf – Beynəlxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, İsveçrənin

İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi;

215

13. İnnovativ Yeni Diaqnostika Fondu və Azərbaycan Respublikasının

Səhiyyə Nazirliyi arasında Anlaşma Memorandumunun layihəsi

Benefisiar – Səhiyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – İnnovativ Yeni Diaqnostika Fondu;

14. Azərbaycanda ünvan reyestrinin informasiya sisteminin yaradılması üzrə

qrant layihəsi

Benefisiar – Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi

Maliyyələşdirən tərəf – Norveç Krallığının Xəritəçəkmə Təşkilatı;

15. Qərbi və Mərkəzi Asiya regionunda Torpaq ayırma və Əhalinin

köçürülməsi qaydalarının nizamlanması layihəsi

Benefisiar – Maliyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Asya İnkişaf Bankı;

16. Xəzər dənizi: tükənməkdə olan balıq ehtiyatlarının bərpası və daimi

regional ətraf mühit idarəçiliyinin gücləndirilməsi layihəsi

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin İnkişaf Proqramı;

17. Mərkəzi və Qərbi Asiyada ekoloji təhlükəsizlik qaydalarının həyata

keçirilməsinin təkmilləşdirilməsi üçün Regional Texniki Yardım layihəsi

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Asya İnkişaf Bankı;

18. Kür-Araz hövzəsində trans-sərhəd deqradasiyanın azaldılması layihəsi

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin İnkişaf Proqramı;

19. Azərbaycan penitensiar sistemində vərəmə nəzarətin gücləndirilməsi

Proqramı

Benefisiar – Ədliyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – AİDS, Vərəm və Malyariya ilə Mübarizə üzrə Qlobal

Fond;

20. Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Almaniya Federativ Respublikası

Hökuməti arasında texniki əməkdaşlıq haqqında Saziş

216

Benefisiar – Azərbaycan Respublikasının Hökuməti

Maliyyələşdirən tərəf – Almaniya Federativ Respublikasının Hökuməti;

21. Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi İnnovativ Yeni Diaqnostika

Fondu arasında Anlaşma Memorandumu

Benefisiar – Ədliyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – İnnovativ Yeni Diaqnostika Fondu;

22. Bakı buxtasında dəniz körpüsünün tikintisi üçün texniki-iqtisadi

əsaslandırmanın hazırlanması

Benefisiar – Nəqliyyat Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Koreya Respublikasının Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi;

23. Ağdam rayonunda Məcburi Köçkünlər üçün Kəndin İnkişafına Dəstək

layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı;

24. Ənənəvi bitki seleksiyası və biotexnoloji imkanlar vasitəsilə Azərbaycanda

bitki genetik ehtiyatlarının istifadəsinin gücləndirilməsi layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi.

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı;

25. Qafqaz və Mərkəzi Asiyada köçəri və digər çəyirtkə ziyanvericilərinə

nəzarətin yaxşılaşdırılması üzrə regional texniki yardım layihəsi

Benefisiar – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı;

26. İpək Məmulatlarının Bərpası layihəsi

Benefisiar – Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Koreya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Agentliyi;

27. Mərkəzi və Qərbi Asiya regionunda ətraf mühitin mühafizəsinin idarə

edilməsinin təkmilləşdirilməsi üzrə Regional Texniki Yardım layihəsi

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Asiya İnkişaf Bankı;

28. Maliyyə Xidmətlərinin İnkişafı Layihəsi

217

Benefisiarlar – Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi, Mərkəzi Bank,

Maliyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – İsveçrənin İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi;

29. Gəncə ictimai nəqliyyat layihəsi

Benefisiarlar – Nəqliyyat Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı;

30. Zaqatala Biosfer Rezervatı layihəsi

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Almaniya Federativ Respublikasının Hökuməti;

31. Müxtəlif tullantı sularının ağır metal, neft və neft məhsullarından

təmizlənməsi üçün nanoməsaməli polifunksional polimer sorbentlərin sintezi

layihəsi

Benefisiar – Təhsil Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Əbdüləziz şəhərinin Elm

və Texnologiya Mərkəzi;

32. Nanotexnologiyanın neftçıxarmaya tətbiqi layihəsi

Benefisiar – Təhsil Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Əbdüləziz şəhərinin Elm

və Texnologiya Mərkəzi;

33. Azərbaycan Respublikası əhalisinin Dövlət Reyestrinin formalaşdırılması

və inkişafı üzrə Texniki Yardım layihəsi (III mərhələ)

Benefisiar – Ədliyyə Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin İnkişaf Proqramı;

34. “Minilliyin İnkişaf Məqsədləri üzrə milli prioritetlərin yerinə

yetirilməsinin monitorinqi sahəsində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin potensialının

gücləndirilməsi” layihəsi

Benefisiar – İqtisadi İnkişaf Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – BMT-nin İnkişaf Proqramı;

35. Cənubi Qafqazda meşə landşaftlarının bərpası yolu ilə iqlim dəyişməsinin

təsirinin azaldılması üzrə qrant layihəsi

218

Benefisiar – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi

Maliyyələşdirən tərəf – Ümumdünya Təbiəti Mühafizə Fondu;

36. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının

Azərbaycan üçün Milli Ortamüddətli Prioritetlər Çərçivə Sənədinin layihəsi

Tərəfdaşlar – Azərbaycan Respublikasının Hökuməti və BMT-nin Ərzaq və Kənd

Təsərrüfatı Təşkilatı;

37. Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının

İnkişaf Proqramı arasında “Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişafa Yardım üzrə

Çərçivə sənədi (UNDAF) 2011-2015 Azərbaycan” layihəsi

Tərəfdaşlar – Azərbaycan Respublikasının Hökuməti və Birləşmiş Millətlər

Təşkilatı.

2010-cu il ərzində dövlət qurumlarından daxil olmuş yardımlarla bağlı aşağıdakı

müraciətlərə baxılmışdır:

- Koreya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Agentliyi (KOİCA) və Koreya Respublikasının

Elmi İqtisadiyyat Nazirliyinin birgə təqdim etdiyi “Dövlət sektorunda çalışan ekspertlər

tərəfindən əcnəbi ölkələr üçün məsləhət xidmətlərinin göstərilməsi” proqramları

çərçivəsində maliyyələşdirilməsi məqsədilə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə 3, Sənaye və

Energetika Nazirliyi ilə 6, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi ilə 3,

Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya ilə 3, Mərkəzi Bank ilə 1, Təhsil Nazirliyi

ilə 2, Daxili İşlər Nazirliyi ilə 3, Qiymətli kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi ilə 1 layihə

müəyyənləşdirilərək təqdim edilmişdir.

- KOİCA tərəfindən 2011-2013-cü illərdə həyata keçirilməsi üçün isə Səhiyyə,

Təhsil, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd Təsərrüfatı, və Ekologiya və Təbii

Sərvətlər Nazirliklərinin benefisiarı olduğu 5 layihə müəyyənləşdirilərək

maliyyələºdirilməsi üçün təqdim edilmiºdir,

- Almaiyanın KfW Bank; ilə “Tədqiqatlar və Mütəxəssislər Fondu IV”

çərçivəsində Gəncə şəhərində inteqrə edilmiş bərk tullantıların idarə edilməsi sistemi

üçün texniki-iqtisadi əsaslandırmanın hazırlanması və Sənaye və Energetika Nazirliyi

yanında Alternativ və Bərpa Olunan Enerji üzrə Dövlət Agentliyi üçün dəstək layihələri

üzrə işlər görülmüşdür.

219

- Yaponiya Hökumətinin Azərbaycana 2011-ci üzrə qrant yardımı çərçivəsində

maliyyələşdirilməsi məqsədilə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və Meliorasiya və Su

Təsərrüfatı ASC-nin benefisiarı olacaqları 2 layihə müəyyənləşdirilərək təqdim

edilmişdir.

- Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Azərbaycan üçün 2011-2015-ci illər üzrə İnkişafa

Yardım üzrə Çərçivə Sənədinin (UNDAF) hazırlanması və imzalanması üçün müvafiq

tədbirlər görülmüşdür. Bu sənədin hazırlanması üçün 3 işçi qrupu yaradılmış, İdarəetmə

adlı işçi qrupuna həmsədrlik edilmiş, sənədin hazırlanması üçün dəfələrlə aidiyyəti

dövlət orqanlarının rəy və təklifləri toplanaraq BMT agentlikləri ilə razılaşdırılmış və

yekun sənədə daxil edilmişdir. Yekun sənəd 2010-cu il 8 iyul tarixində imzalanmışdır.

UNDAF-ın ümumi dəyəri 92,4 milyon ABŞ dollarıdır ki, onun icrası üçün BMT

agentlikləri tərəfindən 21,4 milyon ABŞ dolları cəlb edilmişdir.

- Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Çin Xalq Respublikası Hökuməti arasında

Texniki-İqtisadi Əməkdaşlıq çərçivəsində ümumi dəyəri 6 milyon ABŞ dolları olan 2

Saziş imzalanmışdır.

- Almaniya ilə texniki əməkdaşlıq çərçivəsində 2 layihənin ( layihələrdən birinin

benefisiarı İqtisadi İnkişaf Nazirliyidir) maliyyələşdirilməsini nəzərdə tutan və ümumi

dəyəri 5 milyon avro olan 1 Saziş imzalanmışdır.

- Bundan başqa 2010-cu il ərzində 50-yə yaxın qrant və texniki yardım haqqında

sazişlərə, müqavilə və kontraktlara baxılmış və müvafiq rəy verilmişdir.

V. Azərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurasının

2010-cu ildə fəaliyyəti

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla

həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişaf strategiyası iqtisadiyyatın dinamik inkişafını,

əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yüksəldilməsini və yeni imkanların yaranmasını

təmin etmişdir.

Bu imkanlardan istifadə edilməklə ölkədə əlverişli investisiya mühitinin

yaradılması, respublika əhalisinin sosial rifah halının yaxşılaşdırılması və inflyasiyaya

səbəb olan amillərin aradan qaldırılması sahəsində mühüm yeri olan təbii inhisar və

220

dövlət inhisarı sahələrinin tariflərinin tənzimlənməsinin böyük əhəmiyyəti nəzərə

alınaraq təkmilləşdirmə tədbirləri davam etdirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci il 26 dekabr tarixli 341 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş əsasnaməyə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin

“Qiymətləri (tarifləri) dövlət tərəfindən tənzimlənən malların (işlərin, xidmətlərin)

Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında 2005-ci il 28 sentyabr tarixli 178 nömrəli və

“Dövlət tənzimlənməsi tətbiq olunan tariflərin (qiymətlərin) formalaşması və tətbiqi

üzərində dövlət nəzarətinin təmin edilməsi Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında

2005-ci il 30 dekabr tarixli 247 nömrəli qərarlarına müvafiq olaraq 2010-cu il üzrə

Azərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən tariflərin (qiymətlərin)

dövlət tənzimlənməsi istiqamətində aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilmişdir:

2010-cu ildə Tarif (qiymət) Şurasının 2 iclası keçirilərək Əmlak Məsələləri Dövlət

Komitəsinin tabeliyində olan Daşınmaz Əmlakın Kadastrı və Texniki İnventarlaşdırma

Mərkəzi tərəfindən göstərilən kadastr və “Azərbaycan Hava Yolları” QSC tərəfindən

Bakı-Naxçıvan və Naxçıvan-Bakı istiqaməti üzrə həyata keçirilən ölkədaxili

sərnişindaşıma xidmətlərinin tariflərinə dair qərarlar qəbul edilmişdir.

Belə ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 iyul 2010-cu il tarixli Fərmanı

ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın vahid dövlət

kadastrının tərtib edilməsi və aparılması Qaydaları”na əsasən, daşınmaz əmlakın vahid

dövlət kadastrının tərtib edilməsi və aparılması bilavasitə Daşınmaz Əmlakın Kadastrı

və Texniki İnventarlaşdırma Mərkəzinə həvalə edildiyi əsas götürülərək, Mərkəz

tərəfindən göstəriləcək 8 müxtəlif xidmət üzrə baza məbləğləri 1-100 manat arasında

dəyişməklə yeni tariflər qəbul edilmişdir. Bu xidmətlər içərisində yalnız daşınmaz

əmlak barədə rastr və vektor məlumatların CİS (Coğrafi İnformasiya Sistemi) məlumat

bazasına daxil edilməsi əhali üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu xidmətə görə tarif 1,50

manat səviyyəsində müəyyən edilmişdir.

“Azərbaycan Hava Yolları” QSC tərəfindən Bakı-Naxçıvan və Naxçıvan-Bakı

reysləri üzrə mövcud olan sərnişindaşıma xidmətlərinin tarifləri Tarif (qiymət)

Şurasının 25 dekabr 2007-ci il tarixli 24 nömrəli qərarı ilə müəyyənləşdirilmiş və

həmçinin Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 30 oktyabr 2009-cu il tarixli

221

170 nömrəli qərarı ilə həmin uçuş tarifinin 75,0 manatı əhali, 20,0 manatı isə dövlət

büdcəsi hesabına ödənilirdi.

Həmin qərarlar “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin problemlərinin həlli məqsədi

ilə bir sıra iri layihələrin həyata keçirilməsinə, maliyyə öhdəliklərinin yerinə

yetirilməsinə şərait yaratmış və bununla yanaşı keçən müddət ərzində nəzərdə tutulan iri

layihələr üçün dövlət tərəfindən böyük məbləğdə vəsait ayrılmaqla Cəmiyyətin maliyyə

gərginliyinin azalmasına və rentabellik fəaliyyətinə müsbət təsir etmişdir.

Blokada vəziyyətində olan Naxçıvan Muxtar Respublikasına gediş-gəliş üçün

əlverişli mühitin yaradılması, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sosial-iqtisadi

siyasətinin davamı olaraq həmin xidmətlərdən istifadə edən vətəndaşlara diqqət və

qayğı məqsədi ilə Bakı-Naxçıvan və Naxçıvan-Bakı istiqaməti üzrə sərnişindaşıma

tariflərinin Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən 95,0 manatdan 70,0 manata endirilmişdir ki,

həmin məbləğin də Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarına əsasən 50,0 manatı əhali

tərəfindən ödəniləcəkdir.

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 21 dekabr 2009-cu il tarixli, 187 nömrəli Fərmanının 6.2-ci bəndi ilə

Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə Azərbaycan Respublikasının

Maliyyə və Ədliyyə nazirlikləri ilə birlikdə qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənən

malların (işlərin, xidmətlərin) siyahısının təkmilləşdirilməsi ilə bağlı təkliflərini üç ay

müddətində hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim

edilməsi tapşırılmışdır.

Fərmanın müvafiq bəndinin icrasını təmin etmək məqsədi ilə “Qiymətləri dövlət

tərəfindən tənzimlənən malların (işlərin, xidmətlərin) siyahısı”nın hazırlanmış yeni

redaksiyası və onun təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin qərar layihəsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə təqdim

edilmiş, eyni zamanda Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasına

müzakirə və razılaşdırmaq üçün göndərilmiş və hal-hazırda qeyd edilən sahədə işlər

davam etdirilməkdədir.

Bununla yanaşı, tənzimləmə məsələləri ilə bağlı, “Elektroenergetika haqqında”

Azərbaycan Respublikasının Qanununa, “Qaz təchizatı haqqında” Azərbaycan

222

Respublikasının Qanununa və “Su təchizatı və tullantı suları haqqında” Azərbaycan

Respublikasının Qanununa əlavələr edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının

2010-cu il 2 aprel tarixli 980-IIIQD nömrəli Qanununun tətbiq edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2010-cu il 24 may tarixli Fərmanının icrası ilə

əlaqədar yaşayış binalarının, o cümlədən mənzillərin elektrik, qaz və su xətlərinə

qoşulması qaydalarının layihələri aidiyyəti orqanlarla birlikdə hazırlanır.

Göstərilənlərlə yanaşı, il ərzində “Azərbaycan Respublikası Tarif (qiymət)

Şurasının Katibliyinin əməkdaşlarının etik davranış Qaydaları”, “Azərbaycan

Respublikası Tarif (qiymət) Şurasının Katibliyinin Daxili Xidməti İntizam Qaydaları”

və digər tənzimləyici qaydalar təsdiq edilmişdir.

Eyni zamanda çevik tənzimləmə tədbirlərinin həyata keçirilməsi məqsədi ilə

təsərrüfat subyektləri tərəfindən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2005-ci

il 30 dekabr tarixli 247 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dövlət tənzimlənməsi tətbiq

olunan tariflərin (qiymətlərin) formalaşması və tətbiqi üzərində dövlət nəzarətinin təmin

edilməsi Qaydaları”na uyğun olaraq təqdim olunmuş hesabat materialları təhlil

olunmuş, müzakirələr aparılmış və lazımı təkliflər verilmişdir.

VI. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin İqtisadi İslahatlar

Elmi-Tədqiqat İnstitutunun 2010-cu ildəki fəaliyyəti

İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunun fəaliyyətinin müasir tələblərə uyğun-

laşdırılması istqamətində tədbirlər hesabat ilində də davam etdirilmişdir. Belə ki, 2010-

cu ilin əvvəlində İnstitutun Elmi-Tədqiqat İş Planı İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin əlaqədar

strukturları ilə razılaşdırılaraq cənab nazir tərəfindən təsdiq olunmuş və ilin əvvəlindən

etibarən bütün işlər bu plana uyğun olaraq təşkil edilmişdir.

2010-cu ildə İİETİ İş Planına müvafiq olaraq fəaliyyətini aşağıdakı istiqamətlər

üzrə müəyyənləşdirmişdir:

I. Elmi-tədqiqat işləri;

II. Analitik təhlil işləri;

III. Elmi-təşkilati işlər;

IV. Tədris işləri;

223

V. Marketinq və ictimai əlaqələr üzrə işlər;

VI. Elmi katiblik işləri;

Hesabat ilində İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunda İş Planından əlavə

olaraq, bir sıra Dövlət Proqramları üzrə həyata keçirilən tədbirlər planında müvafiq

bölmələr yerinə yetirilmişdir.

I. ELMİ-TƏDQİQAT İŞLƏRİ

2010-cu ildə İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunda Azərbaycan

Respublikasının iqtisadiyyatının qeyri-neft sektorunun dayanıqlı inkişafı problemlərinin

tədqiqi istiqamətində və həmçinin İş Planında yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulan

aşağıdakı elmi-tədqiqatlar yerinə yetirilmişdir:

Regionların sosial-iqtisadi inkişaf üzrə reytinqinin müəyyən edilməsi.

İqtisadi rayonların sosial-iqtisadi pasportunun hazırlanması.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafına klaster yanaşmasının tətbiqi üçün təkliflərin

hazırlanması.

Lənkəran iqtisadi rayonunun sosial-iqtisadi vəziyyətin qiymətləndirilməsi.

Kənd təsərrüfatının kompleks inkişafına dair təkliflərin hazırlanması.

Kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafı üzrə layihə təkliflərinin hazırlanması.

Azərbaycanda insan inkişafı indeksinin qiymətləndirilməsi.

Azərbaycan Respublikasının regionlarının, kənd təsərrüfatının, turizmin və

nəqliyyat-tranzit sektorunun rəqabətqabiliyyətliliyinin yüksəldilməsi istiqamətində

təkliflər paketinin hazırlanması.

Makroekonometrik modelin konseptual əsaslarının işlənməsi, dəyişənlərin və

tənliklərin müəyyən edilməsi, məlumat bazasının formalaşdırılması.

Aqrar-sənaye məhsullarının rəqabətqabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi.

Azərbaycan Respublikasının kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinin korporativ

idarəetmə sistemlərinin təkmilləşdirilməsi.

Valyuta məzənnəsinin qeyri-neft ixracına təsirinin qiymətləndirilməsi.

Qeyri-neft sektorunun inkişafında optimal büdcə-vergi siyasətinin rolu.

Qeyri-neft ixracının əsas determinantları.

224

Əsas istehlak məhsullarının qiymətlərinin monitorinqinin nəticələrinin təhlili.

Azərbaycanın dövri mətbuatında çap olunmuş iqtisadi materialların sahələr üzrə

sistemləşdirilməsi və kataloqunun hazırlanması.

Statistik məlumatların toplanması, işlənməsi, təsnifləşdirilməsi, tədqiqat

tələblərinə uyğunlaşdırılması və dövri olaraq yeniləşdirilməsi.

Rüblük makroiqtisadi mənzərə-bülletenlərin hazırlanması.

İqtisadi sahələr üzrə təqdimatların hazırlanması.

Azərbaycan Respublikasında mənzil-kommunal təsərrüfatlarının mövcud

problemləri.

Həmçinin 2010-cu ildə İİETİ-də müxtəlif Dövlət Proqramları, əmr və tapşırıqlar

çərçivəsində digər işlər də yerinə yetirilmişdir:

İxraca əsaslanan inkişaf hipotezi: Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün empirik

nəticələr.

Azərbaycan iqtisadiyyatında iqtisadi artım və inflyasiya arasında əlaqənin

ekonometrik qiymətləndirilməsi.

Giriş-çıxış cədvəllərinə əsaslanaraq Azərbaycan iqtisadiyyatının sektorları üçün

tarazlı qiymətlər modeli.

Bank kreditlərinin qeyri-neft sektoruna təsiri.

Kommersiya banklarının xaricdən borclanmasının bu qurumların kredit

təkliflərinə təsiri.

Cari transferlərin qeyri-neft sektoruna təsirinin ekonometrik qiymətləndirilməsi.

Regionların mövcud potensialının qiymətləndirilməsi və ölkə üzrə əlavə dəyərin

formalaşmasında onların rolunun artırılmasına dair təkliflərin hazırlanması.

II. ANALİTİK-TƏHLİL İŞLƏRİ

Analitik-təhlil işləri üzrə aşağıdakı işlər yerinə yetirilmişdir:

Rüblük səpkidə ölkənin makroiqtisadi durumunun analitik təhlili aparılmışdır;

Nazirliyin və digər dövlət orqanlarının tapşırıqları əsasında cari operativ-analitik

təhlil işləri yerinə yetirilmişdir;

Azərbaycanın dövri mətbuatında nəşr edilən iqtisadiyyata aid materiallar

toplanmış, monitorinqi aparılmış və çap olunmuş iqtisadi məqalələrin sahələr üzrə

225

kataloqu hazırlanmışdır;

III. ELMİ-TƏŞKİLATİ İŞLƏR

Elmi-təşkilati işlər üzrə aşağıdakılar yerinə yetirilmişdir:

09 iyun 2010-cu il tarixdə “Azərbaycan Respublikasının iqtisadi rayonlarının

sosial-iqtisadi pasportları”nın təqdimatına həsr edilmiş Dəyirmi Masa təşkil edilmişdir.

Dəyirmi masanın işində bir sıra nazirliklərdən - Təhsil, Kənd Təsərrüfatı, Rabitə və

İnformasiya Texnologoyaları Nazirliklərindən, Azərbaycan Milli Elmlər

Akademiyasından, Kənd Təsərrüfatının iqtisadiyyatı və təşkili İnstitutundan,

Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasından, Davamlı İnkişaf İctimai Birliyindən və

bir sıra digər təşkilatlardan da mütəxəssislər iştirak etmişlər;

İqtisadiyyat elminin və ölkə iqtisadiyyatının aktual problemlərinə dair mütəmadi

olaraq metodoloji seminarlar təşkil edilmişdir;

İnstitutun əməkdaşlarının elmi məqalə və tezislərinin yerli və xarici jurnallarda

dərc olunması ilə əlaqədar təşkilati yardım göstərilmişdir;

İnstitut əməkdaşlarının ölkə və beynəlxalq səviyyəli elmi-praktiki konfrans, sim-

pozium, seminar və digər elmi məclislərdə iştirakına təşkilati yardım göstərilmişdir.

IV.TƏDRİS İŞLƏRİ

İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutunda tədris istiqamətində aşağıdakı işlər

görülmüşdür:

Nazirliyin regional və yerli qurumlarının əməkdaşları üçün treninqlərin təşkili ilə

bağlı bütün zəruri işlər görülmüşdür;

Azərbaycan Respublikasında doktorantura təhsil sisteminin fəaliyyətinin daha da

təkmilləşdirilməsinə dair təkliflər hazırlanaraq İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin “İqtisadi

siyasət, təhlil və proqnozlaşdırma” şöbəsinə təqdim edilmişdir;

Bir sıra ali təhsil müəssisəsindən göndərilən tələbələrin İnstitutda təcrübə keçmə-

ləri təmin edilmişdir.

V. MARKETİNQ VƏ İCTİMAİ ƏLAQƏLƏR ÜZRƏ İŞLƏR

2010-cu ildə Marketinq və İctimai əlaqələr istiqamətində aşağıdakı işlər

görülmüşdür:

Institutun müsbət imicinin formalaşdırılması istiqamətində fəaliyyət davam

226

etdirilmişdir;

İnstitutun veb səhifəsi restrukturizasiya edilmiş və məlumatlarların yenilənməsi

operativ təmin edilmişdir;

İnstitutda təşkil olunan treninq-seminar, dəyirmi masa, metodoloji seminarların

və digər elmi tədbirlərin ictimaiyyətə çatdırılması təmin edilmişdir;

Beynəlxalq donor təşkilatları ilə (ADB, UNCTAD, UNDP, USAID, UNESCAP)

qurulmuş münasibətlər çərçivəsində hazırlanmış və onlara təqdim olunmuş layihələrin

reallaşması və bu əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi istiqamətində işlər davam

etdirilmişdir;

Xarici ölkələrdə - Qazaxıstan, Polşa, Ukrayna, Almaniya, Türkiyə və Çində

analoji qurumların mütərəqqi iş təcrübəsi öyrənilmiş və Azərbaycana tətbiqi imkanları

araşdırılmışdır.

Hesabat ilində İİETİ ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat

İnstitutu; Ukrayna İqtisadiyyat Nazirliyinin Elmi-Tədqiqat İqtisadiyyat İnstitutu;

Moldova Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyinin və Elmlər Akademiyasının

İqtisadiyyat, Maliyyə və Statistika İnstitutu aralarında elmi-texniki əməkdaşlıq haqqında

müqavilələr, həmçinin Koreyanın Beynəlxalq İqtisadi Siyasət İnstitutu arasında anlaşma

memorandumu imzalanmışdır. Müqavilə və memorandumda elmi, nəzəri və tətbiqi

tədqiqatların həyata keçirilməsi, eləcə də elmi kadrların hazırlanması sahəsində

əməkdaşlıq nəzərdə tutulur.

VI. ELMİ KATİBLİK İŞLƏRİ

2010-cu il ərzində İnstitutun Elmi Şurasının 5 iclası keçirilmişdir. İclaslarda

İnstitutda yerinə yetirilən elmi-tədqiqat işlərinin mövzuları, doktorant və

dissertantlarının dissertasiya işlərinin mövzuları və s. bu kimi məsələlərin müzakirələri

təşkil olunmuş, doktorant və dissertantlarının attestasiyalarının nəticələri, həmçinin

2010-cu ildə İnstitut tərəfindən yerinə yetirilən elmi-tədqiqat işlərinin planına qismən

dəyişikliklərin edilməsi ilə bağlı təkliflər müzakirə edilmiş və müvafiq qərarlar qəbul

edilmişdir.

12-17 fevral 2010-cu il tarixlərində İnstitutda təhsil alan doktorant və dissertanlar

attestasiya edilmiş, ilkin attestasiyanın nəticələri qənaətbəxş olmadığından 18 mart

227

2010-cu il tarixində onların təkrar attestasiyası təşkil edilmişdir.

01.12.2010-cu il tarixə institutda fəlsəfə doktoru proqramı üzrə 7 nəfəri 2-ci kurs

əyani, 7 nəfəri 2-ci kurs qiyabi və 8 nəfəri 3-cü kurs əyani şöbədə olmaqla 22 doktorant

və 14 dissertant, elmlər doktoru proqramı üzrə isə 9 dissertant təhsil almışdır. 2010-cu il

30 dekabr tarixindən fəlsəfə doktoru proqramı üzrə təhsil alan doktorantlardan 8 nəfəri,

dissertantlardan isə 2 nəfəri təhsil müddətinin sona çatması ilə əlaqədar olaraq

doktoranturadan xaric edilmişdir.

2010-cu ildə İnstitutun doktorant və dissertantlarından 4 nəfəri dissertasiya

işlərini ilkin variantda bitirərək təqdim etmiş, onlardan 3 nəfərinin namizədlik

dissertasiyası ilkin müzakirədən müvəffəqiyyətlə keçmiş və müvafiq Dissertasiya

Şuralarına təqdim olunmaları haqda qərar qəbul edilmişdir. Eyni zamanda, İqtisadi

İslahatlar Elmi-Tədqiqat İnstitutu tərəfindən aparıcı təşkilat kimi 15 namizədlik və 2

doktorluq dissertasiya işlərinin müzakirəsi təşkil edilmiş, onlara müvafiq rəylər

verilmişdir. Bundan başqa, bir sıra dissertasiya işlərinin avtoreferatlarına, dissertasiya

işlərinin əsas müddəalarını özündə əks etdirən təhriri-məruzələrə İnstitutun əməkdaşları

tərəfindən müvafiq rəylərin verilməsi təmin olunmuşdur.

Dissertantura və doktorantura üzrə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi,

dissertasiyaların müzakirəsi və müdafiəsi ilə əlaqədar problemlərin həlli istiqamətində

müvafiq işlər görülmüşdür;

Hesabat dövründə İnstitutun kitabxana fondu yeni elmi ədəbiyyatlarla zəngin-

ləşdirilmişdir.

VII. “Təmiz Şəhər” Acıq Səhmdar Cəmiyyətinin 2010-cu ildə fəaliyyəti

“Təmiz Şəhər” ASC-nin fəaliyyəti. “Azərbaycan Respublikasında ekoloji

vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010-cu illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı”

çərçivəsində Azərbaycan Respublikası Prezidenti, cənab İlham Əliyevin 6 avqust 2008-

ci il tarixli 2983 saylı Sərəncamına əsasən “Təmiz Şəhər” ASC təsis edilmiş və 12 mart

2009-cu il tarixində dövlət qeydiyyatına alınmışdır.

“Təmiz Şəhər” ASC 15 oktyabr 2009-cu il tarixindən 31 dekabr 2010-cu il tarixinə

qədər 4 fiziki şəxs və 102 hüquqi şəxslə tullantıların yerləşdirilməsi və

228

zərərsizləşdirilməsi üzrə müqavilələr bağlamış, ümumilikdə həmin tarixə qədər bü

müqavilələr üzrə 4 milyon 625 min kub metr, və ya 1 milyon 17 min ton tullantı

yerləşdirmiş və zərəsizləşdirmişdir. Bu göstəriciyə əsasən il ərzində orta hesabla 841

min ton tullantı zərəsizləşdirilir. Xidmətlərin yerinə yetirilməsi üçün 781,3 min manat

xidmət haqqı hesablanmışdır. Xidmət haqqının 323,0 min manat hissəsi artıq ödənilib

və 458,3 min manat hissəsi borc kimi qalır. Borcun əsas hissəsi və ya 89,8% Bakı

şəhərinin rayon MKTB-ləri (4,9%) və İSTKXİ-nin (84,9%) payına düşür. Həmin

qurumlarla hal-hazırda borcun ödənilməsi üçün danışıqlar aparılır.

Hal hazırda “Təmiz Şəhər” ASC-nin ümumi ştat cədvəlində 123 ştat vahidi

mövcuddur. Onlardan 53 ştat vahidi cəmiyyətin Aparatına, 70 ştat vahidi isə tabeliyində

olan qurumlara aiddir.

“Təmiz Şəhər” ASC-nin fəaliyyətinin təşkil edilməsi üçün bir çox işlər

görülmüşdür. Belə ki,

Cəmiyyətin maddi-texniki bazası yaradılmış, o cümlədən ofis icarəyə götürülmüş,

ofis avadanlığı təchiz edilmişdir.

Cəmiyyətin iş həcmini nəzərə alaraq müvafiq işçilər işə götürülmüşdür.

2010-cu il üçün “Təmiz Şəhər” ASC-nin təsdiq edilmiş büdcəsi 2 milyon 164,1

min manat təşkil etmişdir. Yeni layihələrin həyata keçirilməsi, Cəmiyyətin

infrastrukturunun genişləndirilməsi ilə əlaqədar olaraq 2011-ci il üçün Cəmiyyətin

büdcəsi 4.133.628 manat təşkil edir.

Fəaliyyət göstərdiyiz dövr ərzində “Təmiz Şəhər” ASC-nin Müşahidə Şurasının 6

iclası keçirilmişdir.

Bərk məişət tullantılarının yerləşdirilməsi və zərərsizləşdirilməsi. Bərk məişət

tullantılarının yerləşdirilməsi və zərərsizləşdirilməsi fəaliyyəti istiqamətində də “Təmiz

Şəhər” ASC tərəfindən müvafiq tədbirlər həyata keçirilməkdədir, o cümlədən:

Balaxanı şəhər tullantılarının zərərsizləşdirilməsi poliqonunun (Poliqon)

ərazisində mövcud olan daxili yollar tullantılarla bloklanmış vəziyyətdən çıxarılaraq,

təmir edilmişdir.

Poliqon ərazisində tullantıların qəbulu və yerləşdirilməsi üçün xüsusi meydança

qurulmuşdur.

229

Poliqona daxil olan tullantı daşıyan avtomaşınların qeydiyyatını aparmaq üçün

ciddi uçot sistemi yaradılmışdır.

Poliqon ərazisinə kənar şəxslərin daxil olmasının və onun fəaliyyətinin

təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədi ilə ərazinin mühafizəsi işi təşkil edilmişdir.

Poliqon əməkdaşları üçün normal iş şəraiti yaradılıb. Eyni zamanda, maddi-

texniki bazanın gücləndirilməsi məqsədilə Poliqon üçün buldozer, avtobus, su maşını,

pikap, UAZ və yükqaldırıcı maşın – mexanizm alınmışdır.

Balaxanı poliqonunda və ona bitişik ərazilərdə mövcud ekoloji vəziyyətin

qiymətləndirilməsi işləri aparılmış və “Balaxanı poliqonu və ona bitişik ərazilərdə ətraf

mühitin mövcud vəziyyətinin qiymətləndirilməsi” sənədi tərtib olunmuşdur.

Balaxanı poliqonunda ətraf mühitə mənfi təsirin azaldılması üçün Balaxanı

poliqonunda tullantıların yerləşdirilməsinin ekoloji tələbləri, İstismar mərhələsində

nəzarət və monitorinq qaydaları və poliqona gətirilməsi qadağan olunan tullantıların

siyahısı hazırlanmışdır.

Balaxanı Bərk Məişət Tullantıları Poliqonunun Böyük Şor gölünə təsirini

minimuma endirmək üçün gölün sahilinə tullantıların atılması qadağan edilmiş və

indiyədək atılmış tullantıların üzəri torpaqla örtülür.

Poliqonda texniki təhlükəsizlik işləri təşkil edilmişdir. Belə ki, təhlükəsizlik

texnikasına dair jurnallar hazırlanmış, təlimatlar yazılmışdır. Bundan başqa, poliqonda

hər bir işçi, o cümlədən podratçılar da həmçinin təhlükəsizlik texnikasına dair ilkin

təlimat almış və poliqon işçiləri fərdi geyim vasitələri, ayaqqabı və əşyalarla təmin

edilmişdir.

Poliqonda işin 24 saat davam etdirilməsini həyata keçirmək üçün, eyni zamanda

burada çalışan işçilərin iş şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə Cəmiyyət tərəfindən

işçilərin yeməklə təmin olunması təşkil edilmişdir.

Poliqona gətirilən tullantıların tərkibi radiometrik-dozimetrik cihazlar vasitəsilə

mütəmadi olaraq ölçülür.

Balaxanı poliqonunun təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və kənar şəxslərin əraziyə

daxil olmasının qarşısını almaq məqsədi ilə “Bərk Məişət Tullantılarının Vahid

İdarəçiliyi” layihəsi çərçivəsində poliqonun hasarlanması işləri artıq bitirilib.

230

Balaxanı poliqonunda ilkin əl ilə çeşidləmə təşkil edilmiş və bu işə Balaxanı və

qonşu qəsəbələrdə məskunlaşmış 150-dən çox sakinlər bu işə cəlb edilib. Onlar bütün

lazımi geyim, təhlükəsizlik vasitələri ilə təmin edilmişdir. Çeşidləmə prosesinin

səmərəliliyini artırmaq məqsədi ilə Balaxanı qəsəbəsində yerləşən köhnə zibil emalı

zavodunun ərazisində illik gücü 200 min ton olan yarımavtomat çeşidləyici pilot

qurğusunun quraşdırılması planlaşdırılıb və bununla bağlı texniki-iqtisadi əsaslandırma

yekunlaşdırılıb. Hal-hazırda avadanlığın təchizatı və tikinti işlərinin aparılması üçün

işlər aparılır.

Ətraf mühitin və insan sağlamlığının mühafizəsi məqsədi ilə yaxın gələcəkdə

tullantı daşıyan maşınların yuma və dezinfeksiya məntəqələrinin istismara verilməsi

planlaşdırılır. Bu məqsədlə artıq texniki-iqtisadi əsaslandırma hazırlanmış və

Almaniyanın CHRİST şirkətinin avadanlığının alınması üçün qalib şirkətlə müqavilə

imzalanıb. Tikinti işlərinin aparılması üçün hazırlıq işləri görülür.

Ətraf mühitin mühafizəsi məqsədi ilə Poliqon ərazisində müəyyən olunmuş

yerlərdə havadan, sudan və torpaqdan nümunələr götürülür və ən müasir

laboratoriyalarda analiz olunur. Artıq ərazidə 3 dəfə analizlər götürürüb və sonuncu

analizlərin nəticələrinə əsasən ərazidə təsir parametrləri kəmiyyət baxımından xeyli

yaxşılaşmışdır. Eyni zamanda, havaya atılan tüstü qazlarının miqdarı ərazidə

torpaqlama işlərinin aparılması nəticəsində atılmanın yol verilə bilən həddinə qədər

azaldılmışdır.

İşçilərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə poliqonda mövcud olan

sahibsiz itlər mütəmadi olaraq zərərsizləşdirilir.

Balaxanı poliqonunda hər hansı bir fövqəladə halın tez bir zamanda həll olunması

üçün “Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən Fövqəladə Hallar Nazirliyinə, Ekologiya və Təbii

Sərvətlər Nazirliyinə, Səhiyyə Nazirliyinə, Daxili İşlər Nazirliyinə və Ərazilərin

Minalardan Təmizləmə Milli Agentliyinə birgə işçi komissiyasının yaradılması barədə

məktublar göndərilmiş və bütün təşkilatlar nümayəndələrini təyin etmişlər.

2010-cu ilin “Ekologiya ili” elan edilməsi ilə əlaqədar qarşıda duran vəzifələrə

dair. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, cənab İlham Əliyev tərəfindən 2010-cu il

Azərbaycanda ekologiya ili elan edilmişdir.

231

Bununla əlaqədar “Təmiz Şəhər” ASC üzərinə düşən bir sıra layihə və tədbirlər

həyata keçirməkdədir:

2010-cu ilin 3 fevral tarixində “Təmiz Şəhər” ASC-nin korporativ saytı istifadəyə

verilmişdir.

Bundan başqa “Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən iki Pilot Layihəsi həyata keçirilir.

Belə ki, Bakı şəhərində evlərdə və müəssisələrdə ilkin çeşidləmə üzrə “Təmiz Şəhər”

ASC “İçərişəhər” Dövlət Tarix - Memarlıq Qoruğu ilə birlikdə qoruq ərazisində

tullantıların üzvi və qeyri-üzvi tullantılar üzrə evlərdə çeşidlənməsi məqsədi ilə müxtəlif

işlər aparılmışdır, o cümlədən müxtəlif yerlərdə iki rəngli konteynerlər quraşdırılmış,

əhaliyə çox seksiyalı zibil qutuları verilmişdir. Bundan başqa, İçərişəhərdə təşkil

edilmiş çeşidləmə prosesi ilə yaxından tanışlıq, sakinləri narahat edən məsələlərin

müzakirəsi və bu sahədə mövcud problem və maneələrin həll edilməsi üzrə birgə

fəaliyyət mövzularının müzakirəsi məqsədilə qoruqda xanımlarla çay süfrəsi arxasında

görüşlər təşkil edilmişdir. 5 iyun tarixində bütün dünyada qeyd olunan “Ümumdünya

ətraf mühit günü”ndə ictimaiyyətin diqqətini ekoloji problemlərə bir daha cəlb etmək

məqsədilə Cəmiyyətim Qoruqda məişət tullantılarından hazırlanmış ağac nümayiş

etdirmişdir. Eyni zamanda İçəri Şəhər əhalisi, burada fəaliyyət göstərən şirkətlər və

qoruğun qonaqları arasında daimi olaraq maarifləndirmə işləri aparılır, müxtəlif

maarifləndirici təşviqat materialları əhaliyə paylanılır. Bununla əlaqədar Qoruğun

əhalisi və ərazidə yerləşən təşkilatlar arasında maarifləndirmə işləri davam etdirilir.

Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin dəstəyi ilə

“Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən Xəzər rayonunda yerləşən Qala qəsəbəsində üzvi və

qeyri-üzvi tullantıların ayrı ayrılıqda yığılmasının və daşınmasının təşkil edilməsi üzrə

pilot layihəsini həyata keçirilməsinə başlanılmışdır. Məlum olduğu kimi, Qala İnzibati

Ərazi Vahidi Abşeron yarımadasının şərq hissəsində Xəzər rayonunda yerləşir və

ərazidə əhalinin sayı burada məskunlaşan qaçqınlarla birlikdə 9000 nəfərə, ev

təsərrüfatlarının sayı isə 1000-ə yaxındır. Eyni zamanda məlum olmuşdur ki, hal hazırda

ərazidə tullantılar ev təsərrüfatlarında toplanır və bələdiyyəyə məxsus özüboşaldan

avtomaşınla həftədə 1 dəfə hər bir evdən yığılır. Lakin qəsəbə ərazisinin təmiz

saxlanılması və bərk məişət tullantılarının müasir ekoloji standartlara uyğun yığılması

232

və daşınması üçün hal-hazırda Qala bələdiyyəsi tərəfindən görülən tədbirlər, təbii ki,

kifayət etmir. Layihə üzrə artıq bir sıra mühüm hazırlıq işləri görülmüşdür. Belə ki,

qeyd olunan layihə çərçivəsində bəzi maşın və mexanizmlər, tullantıların yığılması üçün

konteynerlər alınmış və bu konteynerlər üçün meydançalar qurulmuşdur. Bundan başqa,

müxtəlif növ inventarlar alınmış, tullantıların daşınması üçün optimal marşrutlar

müəyyənləşdirilmiş və əhali arasında tullantıların evlərdə çeşidlənməsi üçün təşviqat

işləri aparılmışdır. Qeyd olunmalıdır ki, bu istiqamətdə təbliğat – təşviqat işləri

Cəmiyyətimizin mütəxəssisləri tərəfindən bu gün də davam etdirilir. Hal-hazırda Qala

qəsəbəsində tullantılar gündəlik olaraq cəmiyyətin işçıləri tərəfindən yığılaraq Balaxanı

şəhər bərk məişət tullantılarının zərərsizləşdirilməsi poliqonuna daşınır.

Balaxanı poliqonunun giriş hissəsində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rəhbərliyi ilə

yaşıllaşdırma işləri aparılmışdır. Bu günə qədər 1200 yaxın ağac və bəzək kolları

əkilmişdir. Yaşıllaşdırma işləri mövsümi xarakter daşıyaraq mütəmadi olaraq davam

etdirilir. Bundan əlavə yaşıllığın avtomatlaşdırılmış suvarma sistemi qurulmuşdur.

İctimaiyyətin, xüsusilə də uşaqların diqqətini Bakı şəhərinin təmizliyinə cəlb

etmək, uşaqlarda ekoloji mədəniyyəti kiçik yaşlarından formalaşdırmaq, həmçinin

onların sərbəst düşüncəsinə şərait yaratmaq məqsədilə “Təmiz Şəhər” ASC uşaqlar

arasında “Təmiz şəhərim” rəsm sərgi-müsabiqəsi keçirmişdir. Müsabiqədə 6-13 yaşlı

məktəblilər və yeniyetmələr iştirak etmişdirlər. Müsabiqəyə təqdim edilən rəsmlərdə

Bakı şəhərinin təmizliyinə riayət edilməsi, tullantıların ətraf mühiti çirkləndirməməsi və

ekoloji tarazlığın qorunub saxlanması öz əksini tapmışdır.

16 Aprel 2010-cu il tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin dəstəyi ilə “Təmiz

Şəhər” ASC və Dövlət Neft Şirkəti “Tullantıların idarə edilməsində mövcud vəziyyət və

perspektivlər” mövzusunda Konfrans keçirmişlər. Konfransın əsas məqsədi bərk məişət

tullantılarının idarə edilməsi sahəsində mövcud vəziyyət, aidiyyəti qurumların bu

sahədə gördüyü işlər və həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər barədə

ictimaiyyətin məlumatlandırılması olmuşdur. Konfransda Fövqəladə Hallar, Ekologiya

və Təbii Sərvətlər, Səhiyyə nazirlikləri, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət

Komitəsi, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Respublika Gigiyena və Epidemiologiya

Mərkəzi, Dünya Bankı, “İçərişəhər” Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi, “bp-Azərbaycan”,

233

“CNİM Azərbaycan Ltd” MMC, “ELS” Müstəqil Araşdırmalar Mərkəzi və digər

qurumların nümayəndələri çıxış etmiş, tullantıların idarə edilməsində mövcud vəziyyət,

bu sahədəki problemlər və onların həlli yolları, qabaqcıl ölkələrin və aparıcı şirkətlərin

təcrübəsinin tətbiqi ilə bağlı müzakirələr aparılmışdır.

18 may 2010-cu il tarixində “Təmiz Şəhər” ASC “Bərk məişət tullantılarının

idarə edilməsi” mövzusunda seminar keçirmişdir. “Bərk məişət tullantılarının idarə

edilməsi” mövzusunda keçirilən seminarın məqsədi bərk məişət tullantılarının idarə

edilməsi sahəsində görülən işlər və həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər barədə

aidiyyəti qurumlara və ictimaiyyətə məlumat vermək, ətraf mühit problemləri və onlarla

mübarizə yolları barədə fikir mübadiləsi aparmaqdır.

Tədbirdə tullantıların emalı sahəsində müasir texnologiyaların tətbiqi,

müəssisələrin təkrar xammaldan istifadə potensialının gücləndirilməsi, tullantıların idarə

edilməsinin iqtisadi səmərəliliyinin artırılması, tullantıların emalının əsas xüsusiyyətləri,

tibbi tullantıların ətraf mühitə və insan sağlamlığına mənfi təsiri və digər mövzularla

bağlı məruzələr dinlənilmiş, müəssisələrdə yaranan və poliqonlarda yerləşdirilən bərk

məişət tullantılarının uçotunun aparılması qaydaları, qabaqcıl ölkələrin təcrübəsinin

tətbiqi imkanları və s. məsələlər müzakirə edilmişdir.

"Ekologiya İli" çərçivəsində yeniyetmələrin diqqətinin ətraf mühitin mühafizəsinə

cəlb edilməsi və ekoloji maarifləndirilməsi məqsədilə "Təmiz Şəhər" ASC tərəfindən

Quba rayonunun Qəçrəş kəndində "Təmiz şəhər naminə" yay məktəbi təşkil edilmişdir.

Yay məktəbində Bakının 24 orta məktəbindən 62 nəfər şagird iştirak etmişdir. Tədbirin

keçirilməsində məqsəd orta məktəb şagirdlərinin tullantıların düzgün idarə edilməsi,

ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində bilik və dünyagörüşünün genişləndirilməsi, ətraf

mühitin mühafizəsi mövzusunda ictimai müzakirələrin keçirilməsi, həmçinin gənclərin

diqqətinin ekoloji mədəniyyətin inkişafına və ətraf mühitin mühafizəsinə yönəldilməsi

idi.

Sentyabrın 16-dan 18-dək Heydər Əliyev adına İdman-Konsert Kompleksində

Ticarət – sənaye palatasının təşkilatçılığı ilə “Azərbaycan yaşıl dünya naminə" şuarı

altında beynəlxalq sərgi keçirilmişdir. “Təmiz Şəhər” ASC də görülən işləri və gələcək

planları əks etdirən stendlə bu sərgiyə qatılmışdır. Azərbaycan Respublikasının

234

Prezidenti cənab İlham Əliyev sərginin ekspozisiyaları ilə ətraflı tanış oldu. Ölkə

başçısı ətraf mühitin mühafizəsini və sağlam ekoloji şəraitin yaradılmasını prioritet

məsələlərdən biri kimi irəli sürüb. Sərginin məqsədi Azərbaycanda və xarici ölkələrdə

ətraf mühitin sağlamlaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərin, tətbiq edilən

texnologiyaların geniş auditoriyaya təqdim edilməsi, bu sərgidə müxtəlif şirkətlərin

qazandığı təcrübəni nümayiş etdirməkdir.

Hər il bütün dünya 21-27 sentyabr tarixini “Biz dünyanı təmizləyirik” həftəsini

qeyd edir. Bu məqsədlə 25 sentyabr 2010 cu il tarixində Bakı şəhərində Heydər Əliyev

Fondunun təşəbbüsü ilə Xəzər İnkişaf Fondu və “Təmiz Şəhər” ASC Xəzər

rayonunun Şüvəlan və Qala qəsəbəsinin orta məktəb şagirdləri ilə birgə “Təmizlik

naminə” şuarı altında iməcilik keçirmişlər. Tədbirdə Şüvəlan və Qala qəsəbələrinin orta

məktəblərindən 200-dən çox şagird və müəllim heyəti iştirak etmişdir. “Təmizlik

naminə” iməciliyi Şüvəlan çimərliyi və Qala Tarixi-Etnoqrafiya Qoruğu ərazilərində

keçirilmişdir. İməciliyi şagirdlər üçün maarifləndirici və səmərəli təşkil etmək məqsədi

ilə məktəblilərə bərk məişət tullantıları, onların ətraf mühitə vurduğu ziyan, tullantı

növləri, onların zərərsizləşdirilməsi üsulları, tullantıların təkrar istifadəsi və bu sahədə

Azərbaycanda və paytaxtımızda görülən işlər haqqında məlumat verildi. Məktəblər “ən

çox tullantı toplayan məktəb” adı uğrunda yarışda fəal iştirak etmişlər. Yarış

iştirakçıları qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılmışlar. Aksiya çərçivəsində ətraf

mühitə atılmış müxtəlif növ plastik qab və torba, kağız, karton və üzvi tullantıları

toplanmış, ərazilər zibildən təmizlənmişdir.

İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin sifarişi ilə Bakı şəhərində tikilən Bərk məişət

tullantılarının yandırılması zavodu və onun əsas benefisiarı olacaq "Təmiz Şəhər" ASC

"Avropa Davamlı Enerji Kampaniyası (Sustainable Energy Europe Campaign)"

layihəsinin rəsmi tərəfdaşı elan edilib. Avropa Birliyi çərçivəsində qeyd olunan

Kampaniya 2005-ci ildə təsis edilmiş və son 5 ildə Avropanın 90 böyük təşkilatı bu

layihəyə qoşulmuşdur. Layihənin əsas məqsədləri ictimaiyyətin, yerli və regional

səviyyədə vacib qərar qəbul edən şəxslərin davamlı enerji barədə məlumatlığını

artırmaq, tərəfdaşlar üçün qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsi və təbliği üçün imkan

yaratmaq, davamlı enerji texnologiyalarına özəl sərmayələrin cəlb edilməsini

235

stimullaşdırmaqdır. Hazırda Avropa Davamlı Enerji Kampaniyası layihəsinin rəsmi

tərəfdaşları bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə, enerjiyə qənaət və enerji

istehlakının səmərəliliyi sahəsində 500-dən çox layihə həyata keçirir.

Tullantıların idarəedilməsi ilə bağlı mövcud təcrübələri ilə tanışlıq, cari islahatlar

və gələcək planlar barədə məlumatın toplanması, konteyner təchizatı, tullantıların

daşınması və toplanması logistikasi ilə və poliqonlarla tanışlıq və tarif sisteminin

öyrənilməsi məqsədi ilə “Təmiz Şəhər” ASC-nin nümayəndələri cari ildə Çexiya,

Xorvatiya, Avstriya, Almaniya, Gürcüstan və Portuqaliyaya işgüzar səfərlər etmişlər.

Bakı şəhəri ərazisində QHT-lərlə birlikdə qeyri-qanuni tullantıxanaların

inventarizasiyası həyata keçirilmişdir. İnventarizasiya işlərinin nəticəsində Bakı şəhəri

ərazisində 2000-dən artıq qeyri-qanuni tullantı poliqonları aşkarlanmış və həmin

poliqonların elektron xəritəsi yaradılmışdır.

Bakı şəhərinin ekologiyasının mühafizəsi və sanitar təmizliyi məqsədi ilə qeyri-

qanuni tullantı sahələrinin ləğv edilməsi məqsədi ilə “Təmiz Şəhər” ASC-nin təşəbbüsü

ilə Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və “Təmiz

Şəhər” ASC-nin nümayəndələrindən ibarət birgə işçi qrupu yaradılmışdır. İşçi qrupu

mütəmadi olaraq Bakının müxtəlif rayonlarına reydlər aparır və aşkar edilmiş qeyri-

qanuni tullantı sahələrinin ləğv edilməsi, tullantıların yalnız Balaxanı poliqonuna

daşınması üçün müvafiq qurumlarla yazışmalar aparır. Qeyd olunan problem hələ də

tam öz həllini tapmamışdır. Bu isə tullantıların tam şəkildə Balaxanı poliqonuna

daşınmamasına səbəb olur. Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Höküməti bərk məişət

tullantılarının yandırılması zavodunun ildə 500 min ton tullantı ilə təmin edilməsi üzrə

öhdəlik götürmüşdür. Eyni zamanda, əsas məqsədlərdən biri də Bakı şəhərində əmələ

gələn tullantıların hesabına təkrar emalın artırılmasıdır. Qeyd olunan problemin

mövcudluğu isə həmin məqsədlərin həyata keçirilməsi üçün maneə yaradır. Bundan

başqa tullantıların qeyri-qanuni tullantı poliqonlarına boşaldılması onların müəyyən

şəxslər tərəfindən yandırılmasına səbəb olur və şəhərin ekoloji vəziyyətinə böyük ziyan

vurur, eyni zamanda, tullantıların komponent nisbətinin nisbətən dəqiq

müəyyənləşdirilməsinə imkan vermir. Bu isə gələcəkdə təkrar emal müəssisələrinin

236

yaradılması və bərk məişət tullantılarının təkmil idarə edilməsi sisteminin yaradılmasına

böyük çətinliklər yaradır.

3 - 5 Dekabr 2010-cu il tarixlərində Bakı Muzey Mərkəzində ictimaiyyətin

diqqətini Bakı şəhərinin təmizliyinin qorunmasına cəlb etmək, əhalinin ekoloji

mədəniyyətini inkişaf etdirmək məqsədilə “Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən “Şəhərimizin

təmizliyi hər birimizdən asılıdır” fotosərgisi təşkil edilmişdir. Sərgi əhali tərəfindən çox

maraqla qarşılanmışdır.

“Bərk məişət tullantılarının kompleks idarəçiliyi” layihəsinə dair. Bərk məişət

tullantılarının müasir standartlara uyğun idarə edilməsi məsələsinin kompleks şəkildə

həll edilməsi məqsədi ilə 20 may 2009-cu il tarixində Azərbaycan Respublikası

Hökuməti adından İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə Dünya Bankı arasında kredit sazişi

imzalanmış və onun əsasında maliyyələşdiriləcək “Bərk məişət tullantılarının kompleks

idarəçiliyi” layihəsi artıq fəaliyyətə başlamışdır. Layihənin müddəti 5 il təşkil edir.

Layihə üzrə vəsaitin ümumi dəyəri 41,5 mln ABŞ dolları təşkil edir. Dunya Bankının

layihə üzrə kredit məbləği 29,5 milyon ABŞ dolları təşkil edir və Beynəlxalq

Yenidənqurma və İnkişaf Agentliyinin xətti ilə maliyyələşdirilməsi nəzərdə

tutulmuşdur. Vəsaitin qalan hissəsi Azərbaycan Hökümətinin layihə üzrə payı və ƏDV

öhdəçiliyidir.

Ümumilikdə layihənin məqsədləri 5 komponent üzrə bölüşdürülmüşdür: 1)

institusional islahat (strategiyanın hazırlanması), “Təmiz Şəhər” ASC-nin potensialının

artırılması və layihənin idarə olunması, 2) Balaxanı poliqonun bərpası və

təkmilləşdirilməsi, 3) digər zibilliklərin bağlanması və ya bərpası, 4) tullantıların

toplanması üçün avadanlıqların (tullantı daşıyan maşınları və konteynerlərin) təchizi və

5) layihədən sonrakı investisiyaların texniki hazırlığı. Layihənin yuxarıda qeyd olunan

komponentləri üzrə işlərin yerinə yetirilməsinə başlanılıb. Layihəyə rəhbərliyi layihənin

icra qrupu həyata keçirir. “Təmiz Şəhər” ASC layihənin həyata keçirilməsi üçün öz

səlahiyyətləri çərçivəsində köməklik göstərir.

Bərk məişət tullantılarının yandırılması zavoduna dair. “Azərbaycan

Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010-cu illər üçün

Kompleks Tədbirlər Planı” çərçivəsində Bakı şəhərində bərk məişət tullantılarının

237

yandırılması zavodunun tikilməsi nəzərdə tutulmuş və bu məqsədlə 15 dekabr 2008-ci il

tarixində İqtisadi İnkişaf Nazirliyi Fransanın “CNİM S.A.” şirkəti ilə Podrat müqaviləsi

imzalamışdır.

Zavodun tikintisi ilə əlaqədar işlər İqtisadi İnkişaf Nazirliyi, “Təmiz Şəhər”

ASC,Podratçı və digər aidiyyəti qurumlar arasında mütəmadi olaraq koordinasiya edilir.

Zavodun inşası üzrə podrat müqaviləsinin Xüsusi şərtlərinin B hissəsinin 1.18-ci

bəndinə əsasən tərəflərin iştirakı ilə müştərək hesab açılmalı və Müqavilənin ümumi

məbləğinin 4 faizinə qədər hissəsi xeyriyyəçilik məqsədləri və zavodun tikiləcəyi

rayonun ərazisində keçiriləcək sosial layihələr üçün sərf edilməsi məqsədi ilə həmin

hesaba köçürülməlidir. Müştərək hesabın sahibi qismində CNİM S.A. şirkətinin və

“Təmiz Şəhər” ASC-nin təsisçiliyi ilə birgə kommersiya müəssisəsinin açılması barədə

razılıq əldə olunmuşdur. CNİM S.A. şirkəti tərəfindən artıq “Balaxanı Ltd.” MMC təsis

edilmiş və dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Razılığa əsasən “Təmiz Şəhər” ASC həmin

cəmiyyətdə nizamnamə kapitalının 50% həcmində hissəsini almaq niyyətindədir.

Nizamnamənin və müvafiq qanunvericiliyin tələblərinə əsasən bunun üçün Əmlak

məsələləri Dövlət Komitəsinin razılığı alınıb. Balaxanı Ltd. MMC yalnız müştərək

hesabdan maliyyələşdiriləcək sosial layihələrin seçilməsi və təsdiq edilməsi üçün

yaradılmışdır.

Bundan əlavə, həyata keçiriləcək sosial layihələr üzrə birbaşa işlərin yerinə

yetirilməsini təmin etmək, podratçılarla müqavilələr bağlamaq məqsədi ilə “Təmiz

Şəhər” ASC-nin təsisçiliyi ilə qeyri-hökümət təşkilatı olan Fond yaradılması qərara

alınmışdır. Hazırda “Balaxanı Ltd.” MMC-nin səhmlərinin 50% həcmində hissəsinin

“Təmiz Şəhər” ASC tərəfindən alınması və “Təmiz Şəhər” ASC-nin təsisçiliyi ilə

qeyri-hökümət təşkilatı olan “Balaxanı Sosial İnkişaf Fondu”nun yaradılması

istiqamətində müvafiq işlər görülür.

VIII. “Azərlotereya” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin 2010-cu il üzrə fəaliyyəti

2010-cu il ərzində keçirilmiş lotereyalarda aşağıda qeyd olunan sayda mənzillər və

avtomobillər oynanılmışdır:

238

Mənzillər:

1 otaqlı - 124 ədəd

2 otaqlı - 20 ədəd

3 otaqlı - 8 ədəd

Cəmi: 152 mənzil

Avtomobillər:

BMW 320i - 1 ədəd

Toyota Prado - 1 ədəd

Volkswagen Passat - 2 ədəd

Toyota Corolla - 13 ədəd

Nissan Sunny- 139 ədəd

Kia Rio - 8 ədəd

Vaz 2107- 56 ədəd

Kia Sportage- 1 ədəd

Cəmi: 221 avtomobil

2010-cu il ərzində ümumilikdə 221 müxtəlif avtomobillər uduş şəklində

ödənilmişdir, 2009-cu ilin müvafiq dövrü ərzində isə 180 (həftəlik lotereyalar üzrə 151

ədəd Nissan Sunny) ədəd avtomobil uduş şəklində ödənilmişdir.

“Azərlotereya” ASC tərəfindən 2010 - cu ildə satılmış lotereya biletləri

haqqında məlumat. 2010-cu il ərzində “Azərlotereya” ASC tərəfindən keçirilən

lotereyalar üzrə 26 560 235 (iyirmi altı milyon beş yüz altmış min iki yüz otuz beş) ədəd

lotereya bileti satılmışdır. Bunlardan, “Ailə Sevinci” tirajlı lotereyası üzrə 7 210 794

ədəd, ”5+1” tirajlı lotereyası üzrə 3 088 177 ədəd, “Yeni Binqo” lotereyası üzrə 6 534

837 ədəd, “Piramida” lotereyası üzrə 1 300 352 ədəd, “5/36” lotereyası üzrə 3 033 735

ədəd,”Şans” lotereyası üzrə 600 000 ədəd, “Bahar Sevincləri” lotereysı üzrə 187 810

ədəd, “Super Binqo” lotereyası üzrə 275 949 ədəd, “Uğur” lotereyası üzrə 542 110

ədəd, “Avto Şou” lotereyası üzrə 614 208 ədəd, “Qış Möcüzəsi” lotereyası üzrə 104 699

ədəd, “Taleh Açarı” lotereyası üzrə 3 067 564 ədəd.

239

Aylar Ailə

Sevinci 5+1

Yeni

Binqo Piramida 5x36 Şans

Bahar

Sevinclər

i

Super

Binqo Uğur

Avto

Şou

Qış

Möcüzəs

i

Taleh

Açarı

Umumi

(aylar uzrə)

1 828 270 634 303 737 684 0 242 862 0 0 275 949 0 0 0 0 2 719 068

2 784 157 578 238 679 928 0 286 658 150 000 0 0 111 375 0 0 0 2 590 356

3 770 687 306 388 884 102 0 296 151 100 000 187 810 0 137 197 0 0 0 2 682 335

4 901 398 434 609 639 604 0 289 452 100 000 0 0 110 890 0 0 0 2 475 953

5 590 271 499 946 695 466 0 311 944 100 000 0 0 106 693 0 0 940 584 3 244 904

6 581 374 292 454 416 553 0 215 677 0 0 0 75 955 0 0 826 955 2 408 968

7 401 010 342 239 354 985 0 226 362 50 000 0 0 0 117 602 0 722 053 2 214 251

8 416 287 0 442 222 251 997 228 480 0 0 0 0 113 355 0 206 820 1 659 161

9 556 069 0 379 660 251 678 222 916 50 000 0 0 0 112 014 0 0 1 572 337

10 439 253 0 381 758 305 117 220 631 0 0 0 0 92 461 0 309 505 1 748 725

11 443 631 0 505 495 244 625 239 560 50 000 0 0 0 75 343 0 41 895 1 600 549

12 498 387 0 417 380 246 935 253 042 0 0 0 0 103 433 104 699 19 752 1 643 628

Ümumi 7 210 794 3 088 177 6 534 837 1 300 352 3 033 735 600 000 187 810 275 949 542 110 614 208 104 699 3 067 564 26 560 235

2010 - cu il ərzində satılmış tirajlı və ani lotereya biletləri haqqında

MƏLUMAT

240

2010 - cu il ərzində satılmış tirajlı və ani lotereya biletləri üzrə

MƏLUMAT

"Azərlotereya" ASC tərəfindən 2010-cu il ərzində keçirilən lotereyalar haqqında

məlumat

Lotereyanın adı

Satılmış biletlər Uduş fondu

(min

manatla)

Uduşa düşən

biletlərin

sayı (min

ədədlə)

Miqdarı

(min ədədlə)

Məbləği

(min manatla)

Ailə Sevinci 7 210,8 7 210,8 4 827,4 1 666,9

Yeni Binqo 6 534,8 6 534,8 4 192,5 1 533,3

5+1 3 088,2 3 088,2 2 138,5 633,6

Piramida 1 300,4 1 300,4 861,9 355,4

5x36 3 033,8 3 033,8 2 007,8 255,1

9x49 0,0 0,0 23,8 38,2

Şans 600,0 600,0 336,0 120,9

Bahar

Sevincləri 187,8 375,6 246,1 49,4

Super Binqo 275,9 551,8 347,0 67,9

Uğur 542,1 1 084,2 730,8 191,6

Avto Şou 614,2 1 228,4 859,3 74,8

Qış Möcüzəsi 104,7 209,4 136,1 20,4

Taleh Açarı 3 067,6 6135,2 3 987,8 30,1

Ümumi: 26 560,3 31 352,6 20 695,0 5 037,6

241

"Azərlotereya" ASC-nin 31 dekabr 2010-cu il tarixinə

Maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat (mühasibat balansı)

№ Maddələrin adı İlin əvvəlinə İlin sonuna

AKTİVLƏR

1

Uzun müddətli aktivlər

Qeyri-maddi aktivlər 30, 2 27,2

Torpaq, tikili və avadanlıqlar 366, 5 456,4

Əşyalar 2,5 1,0

Cəmi uzunmüddətli

aktivlər 399,2 484,6

2

Qısamüddətli aktivlər

Ehtiyyatlar 52,0 84,8

Qısamüddətli debitor borcları 16,1 0,1

Pul vəsaitləri və onların

ekvivalentləri 1 818,0 4 176,1

Sair qısamüddətli maliyyə

aktivləri 1 500,3

Sair qısamüddətli aktivlər 86,7 527,3

Cəmi qısamüddətli aktivlər 3 473,1 4 788,3

CƏMİ AKTİVLƏR 3 872,3 5 272,9

KAPİTAL VƏ ÖHDƏLİKLƏR

3

Kapital

Ödənilmiş nominal

(nizamnamə) kapital

Nominal kapital 20,0 20,0

Nominal kapitalın

ödənilməmiş hissəsi 20,0 20,0

Hesabat dövründə əldə etdiyi

xalis mənfəət (zərər) 303,7 -163,5

Bölüşdürülməmiş mənfəət

(ödənilməmiş zərər) 306,8 610,5

Cəmi kapital 610,5 447,0

4

Öhdəliklər

Qısamüddətli

qiymətləndirilmiş öhdəliklər 3 018,7 3 524,4

Vergi və sair məcburi

ödənişlər üzrə öhdəliklər 243,1 1 294,9

Sair qısamüddətli öhdəliklər 6,6

Cəmi öhdəliklər 3 261,8 4 825,9

CƏMİ KAPİTAL VƏ

ÖHDƏLİKLƏR 3 872,3 5 272,9

242

"Azərlotereya" ASC-nin 2010 - cu ilin

Mənfəət və zərər hesabı

№ Maddələrin adı Min manatla

1 Əsas əməliyyat gəliri 29 727, 2

2 Satışın maya dəyəri 27 787,0

3 Ümumi mənfəət 1 940,2

4 Sair əməliyyat gəlirləri 592,2

5 Əməliyyat mənfəəti (zərəri) 2 532,4

6 Maliyyə gəlirləri 39,5

7 Vergiqoymadan əvvəl mənfəət (zərər) 2 571,9

8 Mənfəət vergisi 531,9

9 Hesabat dövrünün xalis mənfəəti (zərəri) 2 040,0

31 dekabr 2010 - cu il tarixinə bitən il üzrə

Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat

(Azərbaycan manatı ilə)

Maddələrin adı İlin əvvəlinə Daxil olub Xərclənib İlin

sonuna

Əməliyyat fəaliyyətindən

yaranan pul vəsaitinin hərəkəti

Nəğd əməliyyatlardan 180,8 4259515,92 4259532,78 163,94

Bank hesabları 1817838,51 36180583,23 33822520,46 4175901,28

CƏMİ 1818019,31 40440099,15 38082053,24 4176065,22

2010 - cu il ərzində “Azərlotereya” ASC tərəfindən büdcə və büdcədən kənar

fondlar üzrə ödənilmiş məbləğ 1301938,1 manat təşkil etmişdir, o cümlədən ƏDV

490824,67 manat, Mənfəət vergisi - 679603,84 manat; işçilərdən tutulmuş gəlir vergisi

– 45840,98 manat, sair (əmlak, yol vergisi) – 3729,19 manat, Dövlət Sosial Müdafiə

Fonduna ayırmalar – 81939,42 manat.

Beynəlxalq münasibətlər. “Azərlotereya” ASC 11 iyun 2003 - cü il tarixindən

etibarən Avropa Dövlət Lotereyaları və Toto Asossiasiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.

Bu guruma avropa ölkələrinin 82 lotereya şirkətləri həqiqi üzv şəklində daxildir.

Azərbaycan istisna olmaqla MDB ölkələrindən quruma Rusiya, Ukrayna, Moldova

daxildir. Asossiasiyanın baş ofisi İsveçrənin Lozanna şəhərində yerləşir.

Assossiassiyanın daimi və müvəqqəti üzvlərinin təsdiq edilməsi və dəqiq siyahısı ilə

bərabər üzv ölkələrin statistik göstəriciləri və iqtisadi nailiyyətləri haqqında məlumatlar

daimi olaraq üzv olkələrə təqdim olunur. Fəaliyyətinin əsas məqsədi üzvlərinin ümumi

maraqlarını üstün tutmaq, beynəlxalq təcrübə və yeniliklərin üzvlər arasında qarşılıqlı

243

mübadiləsi və nəticə etibarilə ümumi Avropa Lotereyasının keçirilməsidir. Asossiasiya

avropa və dünya lotereya bazarında baş verən yeniliklər, dəyişikliklər və hadisələr,

keçiriləcək konfranslar, seminarlar, statistik məlumatlar, müvafıq orqanlar tərəfindən

qəbul edilən qanunvericilik aktları barəsində informasiyanı qurum tərəfindən çap olunan

“Panorama” jurnalı və hüquqi bülletenlər vasitəsi ilə hər ay öz üzvlərinə çatdırır.

2010-cu ilin iyun ayında “Azərlotereya” ASC-nin nümayəndələri Avropa Lotereya

və Toto Assosiasiyası tərəfindən İspaniyanın Barselona şəhərində təşkil olunan

yığıncaqda iştirak etmişlər. Yığıncaqda Avropa Lotereya və Toto Assosiasiyasının üzvü

olan bir sıra inkişaf etmiş ölkələrin nümayəndələri ilə görüşlər keçirilmiş və yeni

lotereya oyunlarının həyata keçirilməsi üçün müasir texnologiyaların tətbiqi barədə

müzakirələr aparılmışdır.

IX. İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin cari fəaliyyəti

Nazirliyə daxil olmuş müraciətlər və onlara baxılması. İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində kargüzarlıq işinin təşkili, aparılması və sənədlərin, o cümlədən daxil olan

vətəndaş müraciətlərinin qeydiyyata alınması, rəhbərliyin müvafiq dərkənarına uyğun

olaraq icraçılara çatdırılması, icrasına nəzarət edilməsi, cavab məktublarının aidiyyəti

üzrə göndərilməsi və s. işlərin düzgün və operativ yerinə yetirilməsi təşkil edilmişdir.

Belə ki, Nazirliyə daxil olan və çıxan sənədlərin icrası, o cümlədən vətəndaşların

ərizə və şikayətlərinin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş müddətlər daxilində

cavablandırılması işini Ümumi şöbə səlahiyyətləri çərçivəsində cari nəzarətdə saxlamış,

kargüzarlıq qaydalarının pozulması hallarının aradan qaldırılması məqsədilə təkliflər və

xəbərnamələr vermişdir. Daxil olmuş müraciətlərin vaxtında icra edilməsi üçün hər

həftənin 2-ci və 5-ci günləri icrası gecikdirilmiş sənədlərin və cəmi icrada olan

sənədlərin siyahısı işçi qaydasında aidiyyəti üzrə struktur bölmələrə çatdırılmış, hər ayın

sonunda müvafiq izahatlar alındıqdan sonra isə sənədlərin icra edilməməsinin

səbəblərinin araşdırılması üçün lazımi məlumatlar mütəmadi olaraq Daxili nəzarət

şöbəsinə təqdim edilmişdir.

244

22-30 dekabr 2010-cu il tarixlərində Aparatda və Nazirliyin tabe qurumlarında

kargüzarlıq işlərini aparan şəxslərlə ilin yekunlarına dair seminarlar keçirilmiş, məsləhət

və tövsiyələr verilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin 1 mart 2010-cu il tarixli, F-30 nömrəli Əmrinə əsasən

Nazirlikdə informasiya texnologiyaları infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi, mövcud

funksional iş proseslərinin müasir elektron sistemlər vasitəsilə aparılması məqsədilə

Elektron İdarəetmə Sisteminin (EİS) mərhələli tətbiqinə başlanılmış, Nazirliyin

Aparatında daxili yazışmaların EİS-in “Kargüzarlıq” modulu vasitəsilə aparılması təşkil

olunmuşdur. 2010-cu ilin IV rübündən etibarən Nazirliyin strukturuna daxil olan və

daxil olmayan tabeliyindəki qurumlar EİS-ə qoşulmuş, cari ildə isə regional bölmələrin

də EİS-ə qoşulması planlaşdırılmışdır.

EİS-in tətbiqi nəticəsində daxili yazışmalarda sənədlərin operativ, nizamlı və

optimal hərəkəti təmin edilmiş, elektron sənəd dövriyyəsinin zərurətindən irəli

gəlməyən instansiyalar və əməliyyatlar sənədlərin hərəkətindən kənarlaşdırılmışdır.

2010-cu ilin dekabr ayından daxil olan və çıxan sənədlər, o cümlədən vətəndaş

müraciətləri də bu modul vasitəsi ilə qeydiyyata alınır.

Bütün bunlarla yanaşı, bəzi statistik məlumatları da xidməti məktuba əlavə edirik.

01.01.2010 – 31.12.2010-cu il tarixlərində Nazirliyin Aparatına 12867 sənəd daxil

olmuşdur. Bu sənədlərin 522-i normativ hüquqi aktlar, 2224-ü Azərbaycan Respublikası

Prezidenti Administrasiyası, Nazirlər Kabineti və Milli Məclisdən, 5121-i mərkəzi icra

hakimiyyəti və digər dövlət orqanlarından, 1540-ı xarici və beynəlxalq təşkilatlardan,

1860-ı idarə, müəssisə, təşkilatlardan, 78-i məhkəmələrdən, 1522-i isə vətəndaşlardan

daxil olmuşdur. Ümumən, daxil olan 12867 sənədin 6999-u icra xarakterli olmuşdur.

2010-cu il üzrə Nazirlikdən çıxan sənədlərin sayı isə 7915 olmuşdur. Bunlardan

1351-i Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasına, Nazirlər Kabinetinə və

Milli Məclisə, 2843-ü mərkəzi icra hakimiyyəti və digər dövlət orqanlarına, 493-ü xarici

və beynəlxalq təşkilatlara, 1447-i idarə, müəssisə, təşkilatlara, 16-ı məhkəmələrə, 808-i

isə vətəndaşlara göndərilən sənədlər olmuşdur. Tabelikdə olan qurumlara göndərilən

sənədlərin sayı 595, əməkdaşlara verilən arayışların sayı isə 362 olmuşdur.

245

Nazirlikdə Vətəndaşların müraciətləri üzrə kargüzarlığın aparılması və

vətəndaşların qəbulu işi müvafiq qanunvericiliyin, o cümlədən iqtisadi inkişaf nazirinin

26.12.2008-ci il tarixli, 762 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikası

İqtisadi İnkişaf Nazirliyində kargüzarlığın aparılması Qaydaları”na və 02.03.2009-cu il

tarixli, F-20 nömrəli əmri ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində vətəndaşların qəbulu Qaydaları”na uyğun olaraq aparılır.

İcra intizamının möhkəmləndirilməsi məqsədilə 2010-cu ilin I yarımilliyi üzrə

vətəndaş müraciətlərinin icra vəziyyəti və baxılmasının nəticələri haqqında təhlili

hesabat hazırlanmış və 21 oktyabr 2010-cu il tarixində keçirilmiş kollegiya iclasında

rəhbərliyə məruzə edilmişdir. 2010-cu il üzrə yekun hesabat da müvafiq qaydada

hazırlanaraq kollegiyanın iş planına uyğun olaraq keçiriləcək növbəti iclasda rəhbərliyə

məruzə olunacaqdır.

Nazirliyin aparatında vətəndaşların qəbulu müvafiq qaydada iqtisadi inkişaf naziri

tərəfindən təsdiq olunmuş qrafik əsasında aparılır. Qrafik Nazirliyin inzibati binasının

qəbul üçün nəzərdə tutulmuş girişində, görkəmli yerdə yerləşdirilmişdir.

Həftənin 1-5-ci günləri saat 09:00-dan 18:00-a qədər vətəndaşlar Vətəndaşların

qəbulu və müraciətlərinə baxılması sektorunda qəbul edilir, dinlənilir, müvafiq izahatlar

verilir və vətəndaşların istəyinə uyğun olaraq vəzifəli şəxslərin qəbulu təşkil edilir.

Xüsusi araşdırma tələb edən məsələlər üzrə isə vətəndaşların yazılı müraciətləri

qeydiyyata alınır və müvafiq icraçı qurum tərəfindən araşdırıldıqdan sonra müəllifə

yazılı cavab verilir. Normativ sənədlərə əsasən bütün şifahi müraciətlərin

“Vətəndaşların qəbulu kitabı”nda və “Şifahi müraciətlərin qeydiyyat-nəzarət

vərəqəsi”ndə qeydiyyatı aparılır. 01 yanvar 2010-cu ildən etibarən Nazirliyin

Aparatında qəbul edilmiş vətəndaşların fotoşəkil bazası yaradılmışdır.

Əlavə olaraq bildiririk ki, Nazirliyin internet saytında vətəndaşların virtual (video)

qəbul edilməsi üçün imkanlar yaradılmış və ictimaiyyətin istifadəsinə verilmişdir. Hal-

hazırda qəbul qrafikinə uyğun olaraq vətəndaşların vəzifəli şəxslər tərəfindən video

qəbulu həyata keçirilir. Bundan başqa Nazirliyin internet saytında vətəndaşların

Nazirliklə əlaqəli suallarının operativ cavablandırılması üçün “Sual-cavab” bölməsi,

araşdırma tələb edən müraciətlərini göndərmələri üçün “Bizə yazın” bölməsi

246

yaradılmışdır ki, hər iki bölmə ictimaiyyət tərəfindən aktiv şəkildə istifadə

edilməkdədir.

Qeyd olunanları ümumiləşdirsək vətəndaşlar Nazirliyə aşağıdakı mümkün

variantlardan istifadə etməklə müraciət edə bilərlər:

Poçt xidmətlərindən istifadə etməklə;

Faksla;

195-2 Telefon Məlumat Mərkəzi vasitəsilə;

office@economy.gov.az elektron ünvanına e-mail göndərməklə;

economy.gov.az saytının “Sual-cavab” bölməsi vasitəsilə;

economy.gov.az saytının “Bizə yazın” bölməsi vasitəsilə;

economy.gov.az saytının “Nazirliklə canlı əlaqə” bölməsi vasitəsilə video

qəbul olunmaqla;

Nazirliyin qəbul otağında vəzifəli şəxslər tərəfindən qəbul edilməklə.

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, 2010-cu ildə Nazirliyin Aparatına vətəndaşlardan

1522 müraciət daxil olmuş, 808 sənəd isə Nazirlikdən vətəndaşlara çıxış olmuşdur.

Daxil olan müraciətlərin 316-ı şifahi, 1206-ı isə yazılı müraciətlərdir. Şifahi

müraciətlərin 274-ü Nazirliyin qəbul otağına edilmişdir. 42 müraciət isə 195-2 Telefon

Məlumat Mərkəzi vasitəsilə daxil olmuş və iqtisadi inkişaf nazirinin 19 aprel 2010-cu il

tarixli, F-48 nömrəli “İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Telefon Məlumat Mərkəzinin

fəaliyyətinin təşkili Qaydaları”na uyğun olaraq araşdırma tələb etdiyi üçün qeydiyyata

alınmış və rəhbərliyin müvafiq dərkənarına əsasən icraçılara çatdırılmışdır.

Yazılı 1206 müraciətin 15-i məlumat xarakterli, 1191-i isə icra xarakterli

olmuşdur.

Beləliklə, həm icra xarakterli şifahi müraciətlərin (42), həm də icra xarakterli yazılı

müraciətlərin (1191) cəminə əsasən vətəndaşlardan daxil olan 1233 sənəd icra xarakterli

olmuş və rəhbərliyin müvafiq dərkənarına əsasən icra məqsədilə aidiyyəti struktur

bölmələrə göndərilmişdir.

İcra xarakterli vətəndaş müraciətlərinin 628-i ərizə, 578-i şikayət, 27-i isə təklif

olmaqla 489-u icra üçün tabe qurumlara göndərilmiş, 744-ü isə Aparatın struktur

bölmələrində baxılmışdır. 30 müraciət nəzarətə götürülmüş, 198 müraciət isə təkrar

247

xarakterli olmuşdur. Müraciətlərin 196-ı aidiyyəti üzrə baxılmaq üçün digər dövlət

orqanlarına göndərilmiş, 8-i qismən həll olunmuş, 7-nin icrası nəzərdə tutulmuş, 744-nə

müvafiq izahat verilmiş, 152-i müsbət həll olunmuş, 124-ü əsassız sayılmış, 2-i isə hal-

hazırda icradadır.

Elektron idarəetmə. Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi

Dövlət Xidməti üçün “Daxili bazarın təhlil sistemi” çoxmüştərili avtomatlaşdırılmış

sistemində yeni funksional modul əlavə edilmiş, nazirliyinin mərkəzi aparatında və

qurumlarında istifadə olunan “Daxil olan və göndərilən sənədlərin qeydiyyatı”

sisteminə yeni funksiyalar əlavə edilmiş, Dövlət Gömrük Komitəsindən Azərbaycan

Respublikasının idxal-ixracı haqqında alınan məlumatlar əsasında “Azərbaycan

Respublikasının idxal-ixracı” avtomatlaşdırılmış kompüter sisteminin və məlumat

bazasının proqram təminatının təkmilləşdirilməsi, mənşəyi Azərbaycan Respublikası

olan malların ixracı üçün “Mənşə sertifikatlarının verilməsi” sistemi yaradılmış və

proqram təminatında zəruri dəyişikliklər edilmiş, sahibkarlıq subyektlərinə nəzarət

kitabçalarının paylanması və bu kitabçalarda aparılan yoxlamaların qeydiyyatının

aparılmasına nəzarət məqsədi ilə yaradılmış “Nəzarət kitabçaları” avtomatlaşdırılmış

kompüter sistemində zəruri dəyişikliklər edilmiş, bəzi fəaliyyət növlərinə xüsusi razılıq

(lisenziya) verilməsi ilə əlaqədar ölkədə vahid lisenziya reyestrini aparmaq məqsədi ilə

yaradılmış “Məlumat bazası” təkmilləşdirilmişdir.

Nazirliyin Dövlət İnvestisiyaları şöbəsi üçün “Dövlət İnvestisiya Proqramının

tətbiqi, icrası, monitorinqi və qiymətləndirilməsi üzrə proqram təminatının pilot

versiyası hazırlanmış, Regionların inkişafı və dövlət proqramları şöbəsi üçün məlumat

sisteminin ilkin variantı hazırlanmışdır.

Nazirliyin kompüter şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi və təhlükəsizliyinin qoruması

üzrə müvafiq işlər aparılır. Nazirliyin vahid elektron sisteminin kommunikasiya

infrastrukturunun yaradılması və genişzolaqlı internetə çıxışı işinin təmin edilməsi başa

çatdırılmışdır.

Nazirliyin yeni internet saytı yaradılmış və istifadəyə verilmişdir.

Nazirlikdə elektron sənədlərin dövriyyəsi və icraya nəzarət sisteminin tətbiqi

qəbul olunmuş plan üzrə davam etdirilir.

248

“Microsoft” şirkətinin server enterprise, server datacenter, server standart

versiyaları, poçt sistemi, Excange enterprise server, database server - SQL server

standart, Sharepoint services və fərdi kompüterlərdə əməliyyat sistemlərinin

lisenziyalaşma işləri həyata keçirilmişdir.

Nazirliyin tabeliyindəki qurumlar, o cümlədən Antiinhisar Siyasəti və

İstehlakçiların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti, Sahibkarlığa Kömək Milli

Fondu, İstehlak Mallarının Ekspertizası Bürosu, İqtisadi İslahatlar Elmi-Tədqiqat

İnstitutu, Baki Biznes Tədris Mərkəzi, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi

Fondu (Azpromo), Bakı Biznes Mərkəzi, “Təmiz Şəhər” ASC-ti, “Gəncə-Qazax”,

“Şəki-Zaqatala”, “Dağlıq Şirvan” və “Aran” regional bölmələrinin elektron sənəd

dövriyyəsi sisteminə qoşulması təmin edilmişdir.

Kadr işinin təşkili. Nazirliyin aparatı, regional bölmələr və strukturuna daxil olan

qurumlar üzrə müsabiqənin elan olunması məqsədilə 41vakant vəzifə DQMK-ya

təqdim edilmişdir.

Ümumilikdə 27 vakant vəzifə qanunvericiliyə uyğun olaraq müsahibəyə (daxili)

çıxarılmış və müsahibədən uğurla keçən əməkdaşlar müvafiq vəzifələrə təyin edilmişlər.

24.11.10. tarixli F-130 nömrəli əmrinə əsasən 10 vəzifə qanunvericiliyə uyğun olaraq

müsahibəyə (daxili) çıxarılmış və sənəd qəbulu həyata keçirilmişdir. Nazirliyin aparatı,

regional bölmələri və strukturuna daxil olan qurumları üzrə ümumilikdə 6 vakant vəzifə

qanunvericiliyə uyğun olaraq ümumi müsahibəyə çıxarılmış və 4 nəfər namizəd

müvafiq vəzifələrə təyin olunmuşdur. 2010-cu ildə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin 56

əməkdaşına ilkin növbəti ixtisas dərəcəsi verilmişdir.

Hesabat dövrü ərzində hər rübün sonunda mövcud olan şəxsi işlərin

inventarlaşdırılması həyata keçirilmiş və İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin strukturuna daxil

olan və tabeliyindəki qurumların hər ayın əvvəlinə təqdim etdikləri siyahıların, eləcə də

Nazirliyin aparatı və regional bölmələrinin işçiləri haqqında siyahıların

ümumiləşdirilməsi təmin edilmişdir.

Nazirliyin strukturlarında kadr işinin aparılmasına əməli və metodiki rəhbərlik

həyata keçirilmiş, qurumların kadr işinin aparılması və təkmilləşdirilməsi sahəsində

aidiyyəti üzrə məsləhətlər və tövsiyələr verilmişdir.

249

İqtisadi inkişaf nazirinin 1 mart 2010-cu il tarixli F-28 nömrəli əmri ilə təsdiq

edilmiş qrafik üzrə treninqlərin keçirilməsi təmin edilmiş və etik mövzuları əhatə edən

etika məsələləri üzrə Nazirliyin əməkdaşları üçün keçirilməsi nəzərdə tutulan və

keçirilmiş treninqlər, habelə etik qaydaların pozulması ilə əlaqədar daxil olan şikayətlər

və tətbiq edilmiş intizam tədbirlərinin nəticələri ilə əlaqədar Nazirliyin strukturuna daxil

olan və tabeliyindəki qurumların təqdim etdikləri yarımillik məlumatların

ümumiləşdirərək, Daxili nəzarət şöbəsi ilə birlikdə Azərbaycan Respublikasının

Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyaya təqdim edilməsi təmin

edilmişdir.

İcra intizamına nəzarətin həyata keçirilməsi və bu sahədə inzibatçılığın

təkmilləşdirilməsi. İqtisadi inkişaf nazirinin 01.12.2008-ci il tarixli, 678 nömrəli “İcra

intizamının möhkəmləndirilməsi və icraya nəzarətin təşkilinin təkmilləşdirilməsi

haqqında” əmrinə əsasən Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən icrası gecikdirilən sənədlər

üzrə 2 monitorinq aparılmış və nəticələri üzrə müvafiq tədbirlər görülmüşdür.

Eyni zamanda, Daxili nəzarət şöbəsinin 19.12.09. tarixli 12/12-9/31 nömrəli

xidməti məruzəsinə əsasən iqtisadi inkişaf nazirinin 01.12.08. tarixli 678 nömrəli

əmrinin icrası ilə əlaqədar 2009-cu ilin noyabr-dekabr ayları üzrə Nazirliyin

strukturlarında icra intizamına əməl olunması vəziyyətinin araşdırılması nəticəsində

sənədlərə baxılması zamanı icra müddətlərinə əməl olunmaması, icrası başa çatdırılmış

sənədlərin vaxtında işə alınmaması, digər dövlət orqanları ilə müştərək icraatın

qanunvericiliyə uyğun aparılmaması hallarının qarşısını almaq məqsədi ilə iqtisadi

inkişaf nazirinin “İcra intizamının pozulması hallarının baş vermə səbəb və şəraitinin

aradan qaldırılması məqsədilə qanunvericiliyə uyğun tədbirlərin görülməsi haqqında”

03.05.10. tarixli F-64 nömrəli əmri ilə “Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf

Nazirliyində kargüzarlığın aparılması qaydaları”na əlavələr edilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin “Təşkilati-sərəncamverici sənədlərlə verilmiş göstərişlərin

icrasının səmərəliyinin təmin olunması haqqında” 08.04.09. tarixli F-43 nömrəli əmrinə

əsasən İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin bütün strukturları tərəfindən Nazirliyin əmrləri,

sərəncamları və Kollegiya qərarları ilə verilmiş tapşırıq və göstərişlərin icra müddəti

250

başa çatdığı tarixdən 5 gün sonra görülmüş işlər barədə təqdim edilən məlumatlar Daxili

nəzarət şöbəsində təhlil edilmişdir.

Eyni zamanda, 2010-cu il ərzində Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən iqtisadi inkişaf

nazirinin 30.12.09. tarixli F-154, 26.01.10. tarixli F-11, 10.02.10. tarixli F-24, 15.02.10.

tarixli F-20, 03.03.09. tarixli F-34, 05.04.10. tarixli F-45, 25.05.09. tarixli F-66 və

09.06.09. tarixli F-71 nömrəli əmrlərinin icra vəziyyəti üzrə monitorinqlər aparılmış və

nəticələri üzrə 3 xidməti məruzə iqtisadi inkişaf nazirinə təqdim olunmuşdur.

Xarici ölkələrdə keçirilən tədbirlərin əhəmiyyətini nəzərə alaraq, ezamiyyələrlə

bağlı dəvət məktublarına mahiyyəti üzrə baxılmasının operativliyinin təmin olunması

üçün “Əməkdaşların xarici ölkələrə ezamiyyələrə cəlb olunması işlərinin tənzimlənməsi

haqqında” iqtisadi inkişaf nazirinin 08.04.09. tarixli F-42 nömrəli əmrinə uyğun olaraq

xarici ezamiyyələrlə bağlı sənədlər Daxili nəzarət şöbəsi ilə razılaşdırıldıqdan sonra

rəsmiləşdirilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin 01.03.10. tarixli F-28 nömrəli əmrinə əsasən etik

qaydaların pozulması ilə əlaqədar daxil olan şikayətlər və tətbiq edilmiş intizam tənbeh

tədbirləri barədə 2010-cu ilin I və II yarımilliyi üzrə məlumatların Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyaya

təqdim edilməsi Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən təmin olunmuşdur.

Daxili nəzarət şöbəsinin 31.07.09. tarixli 12/12-9/90 nömrəli xidməti məruzəsinə

əsasən, Azərbaycan Respublikası Prezidentinə mütəmadi məlumatların təqdim edilməsi,

icra intizamının gücləndirilməsi və tapşırıqların icra vəziyyətinə cari nəzarətin təmin

olunması məqsədilə Azərbaycan Respublikasının iqtisadi inkişaf nazirinin 06.08.09.

tarixli F-89 nömrəli əmri ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman, sərəncam

və tapşırıqlarından irəli gələn məsələlərin İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin aparatının

bölmələri, strukturuna daxil olan və strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumları

tərəfindən icra vəziyyətinin mütəmadi araşdırılması və nəticələrinə dair iqtisadi inkişaf

nazirinə məlumat verilməsi, eləcə də yarımillik hesabat dövrləri üzrə ildə 2 dəfə, 30

iyun və 30 dekabr tarixlərindən gec olmayaraq, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Administrasiyasına məlumat verilməsi Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən həyata

keçirilmişdir.

251

Bununla yanaşı, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncam və

digər tapşırıqlarından irəli gələn məsələlərin icrası ilə bağlı Nazirlik tərəfindən

hazırlanan sənəd layihələri, müşayiətedici və cavab məktubları, məlumat və ya

hesabatlar Daxili nəzarət şöbəsi ilə razılaşdırıldıqdan sonra rəsmiləşdirilmişdir.

Daxili nəzarət şöbəsinin 26.07.10. tarixli D/Y-2177/2010 nömrəli xidməti

məruzəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları ilə

verilən tapşırıqların icrasının nəticələrinə dair mütəmadi olaraq aidiyyəti üzrə təqdim

olunması nəzərdə tutulan hesabatların icrasında dövriliyinin, ardıcıllığının və

səmərəliliyinin təmin olunması məqsədi ilə “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

fərman və sərəncamları ilə verilən tapşırıqların yerinə yetirilməsinin nəticələrinə dair

hesabatların təqdim olunması haqqında” iqtisadi inkişaf nazirinin 30.07.10. tarixli F-98

nömrəli əmri imzalanmışdır.

İqtisadi inkişaf nazirinin 29.12.08. tarixli 766 nömrəli əmrinə uyğun olaraq,

Nazirliyin Aparatının bölmələrinin, strukturuna daxil olan və strukturuna daxil olmayan

tabeliyindəki qurumlarının iş planlarında nəzərdə tutulmuş tədbirlərin düzgün və

vaxtında icra olunmasına cari nəzarətin təmin olunması və aşkar olunmuş nöqsanların

ümumiləşdirilərək, iqtisadi inkişaf nazirinə təqdim edilməsi Daxili nəzarət şöbəsi

tərəfindən həyata keçirilir.

Göstərilən məsələlərin tam, düzgün və vaxtında icrasına nəzarətin təmin olunması

məqsədilə mütəmadi monitorinqlər aparılmış, habelə 2010-cu ilin I yarımilliyi üzrə iş

planlarında nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icra vəziyyətinin Daxili nəzarət şöbəsinə

təqdim edilmiş məlumatlar əsasında monitorinqi aparılaraq, nəticələrinə dair 12.08.10.

tarixli D/Y-2532/2010 nömrəli xidməti məruzə hazırlanaraq, iqtisadi inkişaf nazirinə

təqdim olunmuşdur.

Eyni zamanda, icrasının vaxtında və mahiyyəti üzrə təmin edilməsi məqsədilə

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarının müvafiq müddəaları

aidiyyəti qurumların iş planlarına salınaraq, Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən icrasına

nəzarət həyata keçirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2807.07. tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı

ilə təsdiq edilmiş “Şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli

252

Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı Fəaliyyət Planı (2007 - 2011-ci illər)”nın 58-ci

bəndinə əsasən Milli Strategiyanın icra vəziyyəti barədə məlumatların hər altı aydan bir

Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə Komissiyasına və

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə təqdim edilməsi məqsədilə iqtisadi

inkişaf nazirinin 21.12.10. tarixli F-145 nömrəli əmri ilə “Şəffaflığın artırılması və

korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli Strategiyanın icrasına dair 2011-ci il üzrə

Tədbirlər Planı” təsdiq edilmişdir.

Eyni zamanda, iqtisadi inkişaf nazirinin 12.12.09. tarixli F-147 nömrəli əmrinə

əsasən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28.07.07. tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı

ilə təsdiq edilmiş “Şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli

Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı Fəaliyyət Planının (2007-2011-ci illər)” icrası

ilə bağlı İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən görülmüş işlər barədə məlumatlar Daxili

nəzarət şöbəsi tərəfindən ümumiləşdirilərək, Azərbaycan Respublikasının Korrupsiyaya

Qarşı Mübarizə üzrə Komissiyasına və Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə

təqdim olunmuşdur.

İqtisadi İnkişaf və Əməkdaşlıq Təşkilatının (OECD) Şərqi Avropa və Mərkəzi

Asiya üzrə Antikorrupsiya Şəbəkəsinin İstanbul Fəaliyyət Planı çərçivəsində

Azərbaycan Respublikası ilə bağlı qəbul edilmiş hesabatın və korrupsiyaya qarşı

mübarizə ilə bağlı verilmiş tövsiyələrin İqtisadi İnkişaf Nazirliyində aidiyyəti üzrə

sistemli və ardıcıl şəkildə icrasının təmin edilməsi məqsədi ilə Daxili nəzarət şöbəsinin

28.12.10. tarixli D/Y-5969 nömrəli xidməti məruzəsi əsasında iqtisadi inkişaf nazirinin

28.12.10. tarixli F-150 nömrəli “İstanbul Fəaliyyət Planı çərçivəsində Azərbaycan

Respublikası ilə bağlı hesabatın və korrupsiyaya qarşı mübarizə sahəsində tövsiyələrin

aidiyyəti üzrə icrası haqqında” əmri imzalanmışdır.

Daxili nəzarət tədbirləri. 2010-cu il ərzində Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların

Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidmətinin əməkdaşlarının hərəkətləri barədə

vətəndaşlardan daxil olmuş müraciətlərin Daxili nəzarət şöbəsində araşdırılması zamanı

Xidmətin əməkdaşları tərəfindən yol verilən prosessual pozuntulara dair qanunvericiliyə

uyğun tədbirlərin görülməsi iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq dərkənarına əsasən

253

Xidmətin rəhbərliyinə tapşırılmış və aşkar edilmiş nöqsanlara görə Xidmətin rəisi

tərəfindən 4 əməkdaşa xəbərdarlıq elan edilmişdir.

Bununla yanaşı, Daxili nəzarət şöbəsinin apardığı xidməti araşdırmalar nəticəsində

aşkar edilmiş nöqsanlara uyğun olaraq iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq əmrləri ilə

2010-cu ildə 3 əməkdaşa töhmət intizam tənbeh verilmiş, 3 əməkdaşa xəbərdarlıq elan

edilmişdir.

İqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq əmrlərinə əsasən Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən

Dövlət investisiyaları, Regionların inkişafı və dövlət proqramları, Xarici iqtisadi

əlaqələr şöbələrinin və Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun

fəaliyyətinin yoxlanılması zamanı icra intizamına əməl edilməsi, o cümlədən

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “İcra intizamının möhkəmləndirilməsi və icraya

nəzarətin təşkilinin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında” 26.10.06. tarixli 472 nömrəli

Fərmanının, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27.09.03. tarixli 935 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Dövlət hakimiyyəti orqanlarında, idarə, təşkilat və

müəssisələrində kargüzarlığın aparılmasına dair Təlimat”ın və iqtisadi inkişaf nazirinin

26.12.08. tarixli 762 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının

İqtisadi İnkişaf Nazirliyində kargüzarlığın aparılması Qaydaları”nın icra vəziyyəti

yoxlanılmışdır.

Dövlət investisiyaları şöbəsinin fəaliyyətinin yoxlanılması zamanı aşkar edilmiş

nöqsanlar görə iqtisadi inkişaf nazirinin 20 iyul 2010-cu il tarixli F-90 nömrəli əmri ilə

3 əməkdaşa xəbərdarlıq elan edilmiş, eləcə də icra, xidmət və digər pozuntuların aradan

qaldırılması üçün şöbənin və Nazirliyin aparatının bölmələri, strukturuna daxil olana və

strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların rəhbərlərinə müvafiq göstərişlər

verilmişdir.

Regionların inkişafı və dövlət proqramları şöbəsinin fəaliyyətinin yoxlanılmasının

nəticələri 11.10.10. tarixli D/Y-3756/2010 nömrəli xidməti məruzə ilə iqtisadi inkişaf

nazirinə təqdim olunmuş və inkişaf nazirinin müavini Niyazi Səfərovun sədrliyi ilə

keçirilmiş iclasda geniş müzakirə edilmiş və aşkar edilmiş nöqsanların aradan

qaldırılması məqsədilə Regionların inkişafı və dövlət proqramları şöbəsinin rəhbərliyinə

müvafiq tapşırıqlar verilmişdir.

254

Xarici iqtisadi əlaqələr şöbəsinin fəaliyyətinin yoxlanılmasının nəticələri 20.12.10.

tarixli D/Y-5614/2010 nömrəli xidməti məruzə ilə iqtisadi inkişaf nazirinə təqdim

olunmuş və Aparat rəhbərinin sədrliyi ilə keçirilmiş iclasda geniş müzakirə edilmiş və

aşkar edilmiş nöqsanların aradan qaldırılması məqsədilə Xarici iqtisadi əlaqələr

şöbəsinin rəhbərliyinə və işçilərinə müvafiq tapşırıqlar verilmişdir.

Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun fəaliyyətinin

yoxlanılması hal-hazırda həyata keçirilir.

Vətəndaşların müraciətlərinə baxılması. Nazirliyin əməkdaşlarının hərəkətləri (və

ya hərəkətsizliyi) barədə vətəndaşlardan və sahibkarlıq subyektlərindən daxil olan

müraciətlər operativ şəkildə araşdırılır və aşkar edilmiş nöqsanlarının aradan

qaldırılması məqsədilə səlahiyyətlərimiz çərçivəsində müvafiq tədbirlər görülür. Eyni

zamanda daxil olmuş şikayətlərə mahiyyəti üzrə baxılmasının təmin olunması

məqsədilə vətəndaşlardan eyni məsələ ilə bağlı daxil olan təkrar müraciətlərə Daxili

nəzarət şöbəsində baxılmışdır.

Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən 2010-cu il ərzində vətəndaşların hüquq və

azadlıqlarının müdafiəsi, pozulmuş hüquqların bərpası istiqamətində bir sıra tədbirlər

həyata keçirilmiş, o cümlədən vətəndaşların və sahibkarlıq subyektlərinin hüquqlarının

pozulması üzrə Nazirliyin əməkdaşlarının hərəkətləri (və ya hərəkətsizliyi) barədə

Daxili nəzarət şöbəsi tərəfindən birbaşa və müxtəlif orqanlardan, o cümlədən

Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkilindən İqtisadi İnkişaf

Nazirliyinə daxil olmuş 122 müraciətə mahiyyəti üzrə baxılmış və daxil olmuş

müraciətlərdən 49-u üzrə müvafiq izahat verilmiş, 2-si müsbət həll olunmuş, 1-i qismən

həll olunmuş, 68-i əsassız sayılmış və 2 müraciət isə hazırda icraatdadır. Eyni zamanda

müraciətlərinin iştirakı ilə araşdırılması məqsədilə Daxili nəzarət şöbəsində 20 vətəndaş

qəbul edilmişdir.

Bundan əlavə, regional inzibati ərazi vahidlərində yaşayan vətəndaşlardan daxil

olmuş müraciətlərə xüsusi diqqət göstərilməsi, qaldırılan məsələlərə vətəndaşların

iştirakı ilə yerində baxılması və iş üzrə səyyar xidməti araşdırmanın aparılması

məqsədilə iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq əmrlərinə əsasən Daxili nəzarət şöbəsinin

əməkdaşları Şəki, Lənkəran, Gəncə, Yevlax şəhərlərinə, Masallı, Cəlilabad və Ucar

255

rayonlarına ezam olunmuşlar. Həmin müraciətlərdə qaldırılan məsələlərə mahiyyəti

üzrə baxılmasının təmin olunması məqsədilə, zərurət yarandığı hallarda Nazirliyin digər

strukturlarının əməkdaşları mütəxəssis qismində cəlb olunaraq, birgə səyyar xidməti

araşdırmalar aparılmışdır.

Əməli metodiki işlər. “İnzibati xətalar haqqında işlərə baxmağa səlahiyyəti olan

vəzifəli şəxslərin siyahısının təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 28.09.07. tarixli 634 nömrəli Fərmanın 3-cü bəndinin icrasının təmin

edilməsi və inzibati xətalar haqqında işlərə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi adından baxmağa

səlahiyyəti olan vəzifəli şəxslərin müəyyən edilməsi məqsədi ilə Daxili nəzarət

şöbəsinin 04.01.10. tarixli 12/12-9/1 nömrəli xidməti məruzəsi əsasında iqtisadi inkişaf

nazirinin 07.01.10. tarixli F-03 nömrəli əmri ilə “İnzibati xətalar haqqında işlərə

baxmağa səlahiyyəti olan vəzifəli şəxslərin siyahısı” təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28.07.07. tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı

ilə təsdiq edilmiş “Şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli

Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı 2007-2011-ci illər üçün Fəaliyyət Plan”ının

19-cu və 22-ci bəndlərinə əsasən mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarında etik

davranış və korrupsiyaya qarşı mübarizə məsələləri üzrə tədris və treninqlər keçirilməsi

məqsədi ilə “Etik davranış məsələləri üzrə treninqlərin və koordinasiya işlərinin təşkili

haqqında” iqtisadi inkişaf nazirinin 01.03.10. tarixli F-28 nömrəli əmri imzalanmışdır.

Daxili nəzarət şöbəsinin 08.01.10. tarixli 12/12-9/8 nömrəli xidməti məruzəsinə

əsasən, iqtisadi inkişaf nazirinin “İcra intizamı pozuntularına görə təqsirkar əməkdaşlar

barəsində məsuliyyət tədbirlərinin görülməsi və nəzarət işlərinin gücləndirilməsi

haqqında” 11.01.10. tarixli F-06 nömrəli əmrinin 4-cü bəndinin 2-ci abzasına uyğun

olaraq “Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyində məxfi sənədlərlə iş

üzrə kargüzarlığın aparılması Qaydaları” hazırlanaraq, iqtisadi inkişaf nazirinin

20.04.10. tarixli F-56 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmişdir.

Daxili nəzarət şöbəsinin 20.05.10. tarixli D/Y-741/2010 nömrəli xidməti

məruzəsinə əsasən Nazirliyin aparatının bölmələrinin, strukturuna daxil olan və

strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumlarının əməkdaşlarının bədən tərbiyəsi

və idman vasitəsi ilə hərtərəfli inkişafının və sağlam həyat tərzinin təmin olunması,

256

xəstəliklərin, zərərli vərdişlərin qarşısının alınması, fiziki sağlamlığının müdafiəsi,

əmək qabiliyyətlərinin və işgüzar fəaliyyətlərinin daha da artırılması məqsədi ilə

“Bədən tərbiyəsi və idman məşğələlərinin təşkili haqqında” iqtisadi inkişaf naziri

tərəfindən 01.06.10. tarixli F-76 nömrəli əmr imzalanmışdır.

Daxili nəzarət şöbəsinin 2010-cu ilin I yarımilliyi üzrə iş planının 16-ci bəndinə

əsasən “Hökümət evi”nin inzibati binasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin aparatının

bölmələrinin yerləşdiyi mərtəbələrində kənar şəxslərin hərəkətlərinə, işgüzar mühitin

ahəngdarlığının təmin edilməsinə, iş şəraitinin daha da yaxşılaşdırılmasına və sakitçiliyə

riayət edilməsinə nəzarətin həyata keçirilməsi məqsədi ilə iqtisadi inkişaf nazirinin

02.06.10. tarixli F-77 nömrəli əmri ilə “Növbətçiliyin təyin edilməsi və keçirilməsi

Qaydaları” təsdiq edilmişdir.

Daxili nəzarət şöbəsinin 26.07.10. tarixli D/Y-2177/2010 nömrəli xidməti

məruzəsinə əsasən, Nazirliyin Aparatının bölmələrinin, strukturuna daxil olan və

strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların əməkdaşlarının və digər vəzifəli

şəxslərinin xarici ezamiyyətlərinin təşkil olunması işlərinin təkmilləşdirilməsi, xarici

ezamiyyələrin səmərəliliyinin artırılması və bu sahədə vahid normativ-hüquqi bazanın

yaradılmasının təmin olunması məqsədilə iqtisadi inkişaf nazirinin 27.07.10 tarixli F-96

nömrəli əmri ilə “Xarici ezamiyyələrin təşkili və nəticələrinə dair hesabatın təqdim

olunması Qaydaları” təsdiq edilmişdir.

Daxili nəzarət şöbəsinin 24.08.10. tarixli D/Y-2728/2010 nömrəli xidməti

məruzəsinə əsasən, Nazirlikdə inzibati vəzifələrin altıncı-doqquzuncu təsnifatlarına

uyğun olan vakant vəzifələrin tutulması məqsədi ilə müsabiqədən müvəffəqiyyətlə

keçərək vəzifəyə təyin edilmək üçün müvafiq qaydada təqdim edilmiş, lakin vəzifəyə

təyin edilməyərək, ehtiyat kadrlar siyahısına daxil edilməsi üçün sənədləri Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyaya

göndərilmiş namizədlərlə işin təşkilinin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə iqtisadi

inkişaf naziri tərəfindən “Ehtiyata göndərilən namizədlərin şəxsi işlərinin surətlərinin

saxlanılması haqqında” 27.09.10. tarixli F-113 nömrəli əmr imzalanmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin “Sahibkarlığın inkişafına mane olan

müdaxilələrin qarşısının alınması haqqında” 28.09.10. tarixli 790 nömrəli Fərmanının 6-

257

cı bəndindən irəli gələn vəzifələrin icrası ilə əlaqədar dövlət orqanları tərəfindən (vergi

orqanları istisna olmaqla) sahibkarlıq subyektlərində həyata keçirilən yoxlamalarda

İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin nümayəndəsinin iştirakının səmərəliliyini daha da artırmaq

məqsədi ilə Daxili nəzarət şöbəsinin 03.09.10. tarixli D/Y-2953/2010 nömrəli xidməti

məruzəsi əsasında “Dövlət orqanları tərəfindən (vergi orqanları istisna olmaqla)

sahibkarlıq subyektlərində həyata keçirilən yoxlamalarda iştirak edən İqtisadi İnkişaf

Nazirliyinin nümayəndələrinə treninqlərin keçirilməsi haqqında” iqtisadi inkişaf

nazirinin 29.10.10. tarixli F-122 nömrəli əmri imzalanmışdır. Bununla yanaşı, Daxili

nəzarət, Hüquq və Sahibkarlığın inkişafı siyasəti şöbələrinin müvafiq əməkdaşları

tərəfindən sahibkarlıq subyektlərində həyata keçirilən yoxlamalarda İqtisadi İnkişaf

Nazirliyinin nümayəndəsinin iştirakının səmərəliliyini daha da artırmaq məqsədi ilə

Nazirliyin regional bölmələrinin aidiyyəti əməkdaşları üçün treninq keçirilmişdir.

İqtisadi İnkişaf Nazirliyində xarici ölkələrin diplomatik nümayəndəliklərini,

beynəlxalq təşkilatları və maliyyə institutlarını təmsil edən nümayəndə heyətinin qəbulu

ilə bağlı məsələlərin təşkil olunması işinin tənzimlənməsi və bu sahədə mövcud

prosedurların daha da təkmilləşdirilməsi məqsədilə Daxili nəzarət şöbəsinin 03.12.10.

tarixli D/Y-5049/2010 nömrəli xidməti məruzəsi əsasında iqtisadi inkişaf nazirinin

07.12.10. tarixli F-134 nömrəli əmri ilə “İqtisadi İnkişaf Nazirliyində xarici nümayəndə

heyətinin qəbulu ilə bağlı protokol Qaydaları”nın yeni redaksiyası təsdiq olunmuş və

onun tətbiqinin səmərəliliyinin daha da artırılması məqsədilə zərurət yarandıqca

normativ sənədin tətbiqi zamanı tənzimlənməyən məsələlərə dair müvafiq təkliflərin

Daxili nəzarət şöbəsinə təqdim edilməsi haqqında İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin

Aparatının bölmələrinin, strukturuna daxil olan və strukturuna daxil olmayan

tabeliyindəki qurumlara, eləcə də İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin təsisçisi olduğu,

səhmlərinin saxlanılması və ya idarə olunması Nazirliyə həvalə olunmuş strukturlara və

Tarif Şurasına müvafiq məktublar göndərilmişdir.

Eyni zamanda, iqtisadi inkişaf nazirinin müvafiq tapşırığına əsasən İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinin Aparatının bölmələrinin 4-cü və 5-ci təsnifatlardan olan inzibati

vəzifələrdə işləyən əməkdaşlarının iştirakı ilə “İqtisadi İnkişaf Nazirliyində xarici

nümayəndə heyətinin qəbulu ilə bağlı protokol Qaydaları”nın tətbiqi məsələlərinə dair

258

07.12.10. tarixində geniş tərkibdə treninq-seminar keçirilmiş və normativ sənədin

tələblərinə dair iştirakçılara geniş izahat verilmiş, onları maraqlandıran suallar

cavablandırılmışdır.

Eyni zamanda, “İqtisadi İnkişaf Nazirliyində xarici nümayəndə heyətinin qəbulu

ilə bağlı protokol Qaydaları”nın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Biznes Tədris Mərkəzinin,

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun, Tarif Şurasının Katibliyinin, Antiinhisar Siyasəti

və İstehlakçıların Hüquqların Müdafiəsi Dövlət Xidmətinin, İqtisadi İslahatlar Elmi-

Tədqiqat İnstitutunun, Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun,

“Azərlotereya” ASC-nin, “Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” ASC-nin, “Təmiz Şəhər”

ASC-nin rəhbər vəzifəli şəxslərinin iştirakı ilə Nazirliyin Aparatında 23.12.10. tarixində

treninq-seminar keçirilmişdir. Tədbir zamanı normativ sənədin tələblərinə dair

iştirakçılara geniş izahat verilmiş, onları maraqlandıran suallar ətraflı şəkildə və

təcrübədə tez-tez təsadüf olunan praktiki şərhlərlə cavablandırılmışdır.

Maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti. “Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət

büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 dekabr 2009-cu il tarixli 204 nömrəli

Fərmanı ilə, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin 2010-cu ildə saxlanma xərclərinin ödənilməsi

üçün 4.415.942,00 manat vəsait nəzərdə tutulmuşdur. Bu vəsaitdən Nazirliyin zəruri

tələbatının maliyyələşməsi üçün 3.696.624,83 manat təyinatı üzrə xərclənmiş, istifadə

olunmamış 719.317,17 manat ilin sonunda dövlət büdcəsinə qaytarılılmışdır. Vəsait

aşağıdakı istiqamətlərə xərclənmişdir:

Nazirliyin təsdiq olunmuş ştat cədvəlinə əsasən, aparatın və regional bölmələrin

əməkdaşlarına əməyin ödənişi, o cümlədən əmək haqqından tutulan gəlir vergisi, Dövlət

Sosial Müdafiə Fonduna ayırmalar və Həmkarlar İttifaqı Komitəsinə üzvlük haqqı ilə

bağlı bütün hesablamalar və ödənişlər üzrə aparılmışdır. Nazirin əmrləri əsasında

mərkəzi aparat və regional bölmələrin ezamiyyədə olan işçilərinin ezamiyyə ilə bağlı

hesabatları və təqdim etdikləri sənədlər araşdırılmış, hesablanan ezamiyyə xərcləri

vaxtaşırı olaraq ödənilmişdir. “8 mart – Beynəlxalq qadınlar günü”, “Novruz bayramı”,

“28 May – Respublika günü”, “Ramazan bayramı”, “Qurban bayramı” və “Yeni il”

259

münasibəti ilə Nazirliyin əməkdaşlarının bu məqsədlə büdcədən ayrılmış vəsait

çərçivəsində mükafatlandırılması təmin edilmişdir.

Nazirliyin struktyr bölmələri lazımi dəftərxana və təsərrüfat ləvazimatları,

avadanlıqlarla təmin edilmişdir. Eyni zamanda nazirliyin balansında olan avadanlıqlara

texniki xidmət göstərilməsi də şöbə tərəfindən təmin edilmişdir.

Nazirliyin balansında olan avtomaşınların təmiri, mərkəzi aparata məxsus

kompüter, printer və surətçıxarma avadanlıqlarına xidmət göstərilməsi, həmin

avadanlıqların işlək materiallar və tərkib hissələri ilə təmin olunması vaxtaşırı olaraq

təşkil olunmuşdur.

Nazirliyin balansında olan nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinə icazə verən yol

vərəqələri tərtib olunaraq sürücülərə təqdim olunmuş, yanacaq kartına hər ay aylıq

yürüş norması daxilində yanacaq yüklənməsi təmin olunmuşdur.

Nazirliyin mərkəzi aparatının, regional bölmələrinin istifadə etdiyi elektrik enerjisi,

telefon danışıq haqqı müvafiq təşkilatlarla Nazirlik arasında bağlanmış müqavilələrə və

hesab-fakturalara əsasən ödənilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait

qoyuluşu üçün nəzərdə tutulmuş vəsaitin Nazirlər Kabinetinin 28.01.2010-ci il tarixli

19 s nömrəli Sərəncamı ilə sifarişçi təşkilatlar və obyektlər üzrə bölgüsündə İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinə ayrılmış vəsaitindən təyinatı üzrə istifadəsi təmin edilmişdir.

2010-cu ildə İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə bir sıra beynəlxalq və

respublika səviyyəli tədbirlərin yüksək səviyyədə keçirilməsi təmin edilmişdir. O

cümlədən:

- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 dekabr 2009-cu il tarixli 361s

nömrəli sərəncamına əsasən, Almaniya Federativ Respublikasının Berlin şəhərində

2010-cu il 15-24 yanvar tarixlərində “Beynəlxalq Yaşıl Həftə” sərgisində Azərbaycan

Respublikasının iştirakı təmin edilmişdir;

-Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 may 2010-cu il tarixli

17/17/1049-14/25 nömrəli məktubuna və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin

9 mart 2010-cu il tarixli 51 s nömrəli sərəncamına əsasən “Azərbaycan Respublikası

regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının

260

birinci ilinin yekunlarına həsr olunmuş konfransın keçirilməsı üçün müvafiq şəraitin

yaradılması təmin edilmiş və 12 mart 2010-cu il tarixdə yüksək səviyyədə tədbir

keçirilmişdir;

-Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 9 mart 2010-cu il tarixli 51 s

nömrəli sərəncamına əsasən İxracın və investisiyaların təşviqi məqsədilə, Azərbaycanda

İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) maliyyələşməsi təmin

olunmuşdur;

-Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 9 mart 2010-cu il tarixli 51 s

nömrəli sərəncamına əsasən, İslam İnkişaf Bankının İllik Toplantısının Bakı şəhərində

keçirilməsi təmin olunmuşdur;

- 2010-cu ilin noyabr ayında Azərbaycan Respublikasının Milli Sərgisi Özbəkistan

Respublikasının Daşkənt şəhərində, dekabr ayında isə Özbəkistan Respublikasının Milli

Sərgisinin Bakı şəhərində keçirilməsi təmin edilmişdir;

- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 8 iyul 2010-cu il tarixli 192 s

nömrəli sərəncamına əsasən, Biometrik pasportlar və müvafiq avadanlıqların tədarükü

üçün, icraçı təşkilatın müəyyən edilməsi, müqavilənin imzalanması, ilkin

maliyyələşmənin aparılması təmin olunmuş və layihənin icrasına başlanılmışdır.

“Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan

Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 21 dekabr 2009-cu il tarixli, 187 nömrəli Fərmanının 2.12.3.1.2-ci

bəndində “İqtisadi İslahatların keçirilməsi ilə əlaqədar normativ sənədlərin, orta və

uzunmüddətli proqramların, analitik təhlil və tövsiyələrin və bu qəbildən olan digər

işlərin görülməsi ilə bağlı xərclər” üçün nəzərdə tutulmuş vəsaitin maliyyələşməsi təmin

olunmuş və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 8 oktyabr 2010-cu il tarixli,

299 s nömrəli sərəncamında nəzərdə tutulmuş layihələrin həyata keçirilməsi üçün icraçı

təşkilatların hesabına köçürülmüşdür.

Nazirliyin əməkdaşlarının normal iş fəaliyyəti üçün lazım olan inventarların,

avadanlıqların, dəftərxana və təsərrüfat ləvazimatlarının, avadanlıqlara xidmətin

satınalınması məqsədilə kotirovka sorğuları keçirilmiş, qalib gələn firmalarla

261

müqavilələr bağlanmış və həmin firmalardan zəruri ləvazimat və avadanlıqların

alınması təmin edilmişdir.

İctimaiyyətlə əlaqələr. Hesabat dövründə qəzetlərdə, jurnallarda, internet

saytlarında, televiziya və radio kanallarında ölkəmizin, eləcə də dünyanın iqtisadi

həyatında baş verən hadisələri əks etdirən xəbərlərin və analitik yazıların, televiziya

süjetlərinin gündəlik təhlili aparılmış, icmallar hazırlanaraq rəhbərliyə təqdim edilmiş,

Nazirliyin fəaliyyəti ilə bağlı televiziya kanallarında göstərilmiş süjetlər və qəzetlərdə

dərc edilmiş materiallar arxivləşdirilmişdir.

Nazirliyin və qurumun struktur bölmələrinin müxtəlif sahələr üzrə elanlarının,

keçirdiyi tenderlərin və onların nəticələri barədə məlumatların mətbuatda dərc olunması

və Nazirliyin www.economy.gov.az internet səhifəsində yerləşdirilməsi təmin

edilmişdir.

KİV-dən, müxtəlif təşkilatlardan və vətəndaşlardan daxil olmuş çoxsaylı suallar,

həmçinin informasiya sorğuları cavablandırılmışdır.

2010-cu il ərzində Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı, sahibkarlığa dövlət

dəstəyi, istehlakçıların hüquqlarının qorunması və s. barədə mətbuatda (“Azərbaycan”,

“Xalq qəzeti”, “Respublika”, “Exo”, Zerkalo” qəzetləri, “AzərTAc”, “Trend”, “APA”

agentliklərinin informasiya bülletenləri, “Day.az” saytı və s.) analitik yazıların, şərhlərin

dərc olunması, televiziya və radio üçün müsahibələrin təşkili təmin olunmuş, bir sıra

məsələlərlə bağlı İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin mövqeyi açıqlanmışdır.

Bu dövrdə yerli mətbuatla yanaşı, xarici KİV-də də Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə

bağlı bir sıra məqalə və müsahibələr dərc edilmişdir. Misal olaraq, iqtisadi inkişaf

nazirinin Rusiyanın “İzvestiya”, Böyük Britaniyanın “The Times”, İndoneziyanın “The

Jakarta Post” qəzetlərinə, iqtisadi inkişaf nazirinin müavininin Fransanın “Valeurs

actuelles” jurnalına, Rusiyanın “Mir” telekanalına, AZPROMO-nun prezidentinin

“Diplomat”, “Valeurs actuelles” jurnallarına, “The Times” qəzetinə müsahibələrini və s.

göstərmək olar.

Hesabat dövründə ictimai mənafeyə toxunan qərarlarla bağlı məlumatlar

hazırlanmış, müsahibələr təşkil olunmuşdur (Bakı-Naxçıvan və Naxçıvan-Bakı

istiqaməti üzrə sərnişindaşıma tarifinin azaldılması və s.).

262

İl ərzində keçirilmiş tədbirlər barədə məlumatların yerli və xarici KİV-də

yerləşdirilməsi təmin edilmişdir. Almaniyada təşkil edilmiş “Beynəlxalq Yaşıl Həftə”

Sərgisində Azərbaycanın iştirakı, Gülüstan sarayında “Azərbaycan Respublikası

regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının 1 illiyinə

həsr olunmuş Konfrans, İslam İnkişaf Bankının 35-ci İllik Toplantısı, “İstehlakçı

hüquqlarının qorunmasında sahibkarların vəzifələri” mövzularında Bakıda və

regionlarda təşkil edilmiş konfranslar, istehlak bazarında aparılmış monitorinq və

yoxlamalar, “Regionlarda sahibkarlığın inkişafına dövlət dəstəyi” mövzusunda ölkənin

bütün ərazilərini əhatə edən tədbirlər, Bakıda SPECA ölkələrinin Ticarətə Yardım üzrə

Nazirlər Görüşünün keçirilməsi, Daşkənddə təşkil edilmiş Azərbaycanın ilk Milli

Sərgisi, “GSP” proqramı ilə bağlı Bakıda və regionlarda keçirilmiş seminarlar və s. belə

tədbirlərdəndir.

Hesabat dövründə Azərbaycanda yaradılmış əlverişli biznes mühitinin və

investisiya imkanlarının təşviqi (Azərbaycanda və xarici ölkələrdə təşkil edilmiş biznes

forumlar, sərgilər və s.), ölkə iqtisadiyyatına investisiyaların cəlb edilməsi, bir sıra

ölkələrlə Azərbaycan arasında hökumətlərarası komissiyaların iclaslarının keçirilməsi,

iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri üzrə memorandumların imzalanması, müxtəlif ölkələrin

nümayəndə heyətlərinin İqtisadi İnkişaf Nazirliyində görüşləri barədə məlumatlar KİV

vasitəsilə mütəmadi olaraq ictimaiyyətə çatdırılmış, Nazirliyin internet səhifəsində

yerləşdirilmişdir.

2010-cu ildə sahibkarların və istehlakçıların məlumatlandırılması istiqamətində

həyata keçirilən maarifləndirilmə tədbirləri daha intensiv xarakter almış və hesabat

dövründə “AzTV” ilə birgə “Keyfiyyət möhürü” verilişi hazırlanmış, “Kaspi” və

“Mərkəz” qəzetlərində bir sıra maarifləndirici məlumatlar dərc edilmiş, “Lider”

telekanalının “Keyfiyyətə təminat” rubrikası ilə mütəmadi əməkdaşlıq edilmiş, İqtisadi

İnkişaf Nazirliyinin “195-2” Telefon Məlumat Mərkəzinin fəaliyyəti ilə bağlı reklam

çarxının televiziya kanallarında göstərilməsi və bu barədə banerin “Trend”,

“Azadinform”, “Səs” informasiya agentliklərinin, “Day.az” portalının internet

səhifələrində yerləşdirilməsi təmin edilmiş, televiziya kanallarında və qəzetlərdə bir sıra

materiallar verilmiş, müsahibə və məqalələr dərc edilmişdir.

263