FOTOSINTESIA

Piztiloa

korola

estamina

Kaliza

Fotosintesia oso erreakzio kimiko konplexua da.

Landareek hartzen dute gatz-mineralak eta karbono dioxido eta eguzkiaren laguntzaz elikagaia bihurtzen du.

Eguzkiaren energia hartzen dute eta kolore berdeko sustantzia bat egiten du.Klorofila izena dauka. Kloroplasto izeneko organulu batean egiten du.

Landareek klorofilaren eraginez dute kolore berdea.

FOTOSINTESIA

URA KARBONODIOXIDOA GATZ- MINERALAK KLOROFILA

KLOROPLASTOA OXIGENOA

AZALDU ZER DIREN HODI ZURKARAK ETA LIBER HODIAK.

Hodi zurkara izeneko tutu mehe – mehebat da eta hostoetaraino iristen da.

Liber hodik dira landarearen atal guztietarajoaten dena, eta haietatik izerdi landua pasatzen da.

ZER FUNTZIO DAUKA FOTOSINTESIAK? ETA ARNASKETA ?

ARNASKETAFOTOSINTESIA

KARBONO DIOXIDOA

HARTZEN DUENGA

IGORTZEN DUENGASA OXIGENOA

OXIGENOA

KARBONODIOXIDOA

Polena anterarik pistilora igarotzeko prozesuari polinizazio deritzo(1)

Hazia erortzen denean, eta baldintzak onak direnean, hazia erne egiten da(4)

Haziak obuluetatik sortzen dira eta fruituak ,berriz, obulutegitik(3)

Polinizazioaren ondoren, loreak eratzen dira.(2)

Haldaxkak dira, ernamuin bat edo beste dituzten zurtoin zatiak.

Landareek beste landare batzuk ugaltzeko. Haldaxka ugalketa

Asexualean sartzen da.

pistiloa

kaliza

estamina

korolak

obulotegia

Aroa Rodriguez

Fotosintesia oso erreakzio kimiko konplexua da. Landareak hartutako ura, gatz mineralak eta karbono dioxidoa hostoetaraino iritsitakoan, elikagai bihurtzen dira, eguzki argiaren energiaren bidez.

Landareek eguzki argiaren energia hartzen dute, kolore berdeko substantzia baten bidez; substantzia horri klorofila esaten zaio. Klorofila kloroplasto izeneko organulu batzuen barruan dago. Landare zelulek berezkoak dituzte organulu horiek. Landareek klorofilaren eraginez dute kolore berdea.

Fotosintesian oxigenoa sortzen da; oxigeno hori atmosfera joaten da, gero.

Aroa Rodriguez

FOTOSINTESIA

UraGatz-mineralak

Karbono-dioxidoa

Eguzki-argia

Klorofila Kloroplasto

Aroa Rodriguez

Aroa Rodriguez

Hodi zurkarak tutu mehe-mehe bat da batzuetan

gora joaten da eta hostoetaraino iristen da.

Liber-hodiak izerdi landuada eta beraien hoditik

Garraiatzen ditu.Hodi horietan barna

banatzen da landarearenatal guztietara.

Aroa Rodriguez

Fotosintesia erabiltzenda oxigenoa egiteko

eta oxigeno hori joatenda atmosferara.

Arnasketa erabiltzen dalandareak, animaliak

eta pertsonak bizitzeko.

a. Polena anteretatik pistilora igarotzeko prozesuari polinizazioa deritzo. (1)

b. Hazia lurrera erortzen denean, hazia erne egiten da. (3)

d. Haziak obuluetatik sortzen dira eta fruituak, berriz, obuluetatik. (4)

e. Polinizazioaren ondoren, hazia eta fruitua eratzen dira. (2)

Aroa Rodriguez

Aldaxka da makila bat lurrean

jartzen denan beste landare bat asten da.

Erabiltzen da bestelandare batzuk jaiotzeko.

Bere ugalketa da asexuala.

Aroa Rodriguez

FOTOSINTESIA

Kaliza Obulutegia

Estaminak

Antera

Pistiloa

Obuluak

Fotosintesia oso erraksio kimikoa. Da landareak artutako ura gatz mineralak eta kar-bono-dioxidoa hostoetaraino iritsitakoan elikagaia bihurtzen dira, eguzki- argiarenenergiaren bidez.

Ura Karbono- Dioxidoa Gatz- mineralk Klorofila

Fotosintesia

Kloroplastoa Oxigenoa

LIBER-HODIAK ETA HODI ZURKARA

Liber hodiak izerdi landua garraiatzen dute, eta atal guz-

tietara banatzen dute.

Hodi zurkarak izerdi landu gabea garraiatzen dute, eta fotosintesia ez duten egiten lekuetara bidal-

tzen da.

FOTOSINTESIA ETA ARNASKETA

Hartzen duengasa

Igortzen duengasa Oxigenoa bota

Karbono-dioxidoahartu Oxigenoa hartu

Karbono-dioxidoabota

FOTOSINTESIA ARNASKETA

LANDERE LOREDUNEN UGALKETA

Polena anteretatik pistilora igarotzeko prozezuari polinizazioa deritzo.

Haziak lurrera erortzen direnean, eta baldintzak egokiak direnean , hazi erne egiten da

Haziak obuluetatik sotzen dira eta fruituak, obuluetatik.

Polinizazioaren ondoren, haziak eta fruituak eratzen dira

ALDAXKA

Aldaxka landareen modu asexuelean ugal-tzeko duten gaitasuna da. Aldaxkak sustrai-

ak dute landareek.

ESTAMAINA

PISTILOA

KALIZA

ANTENA

Fotosintesia oso erreakzio kimikoa da.Landareak hartutako ura,gatz-mineralak eta karbono dioxido hostoetaraino iritsitakoan,elikagai bihurtzen dira,eguzki-argiaren energiaren bidez.

1.Zer desberdintasun dago lorerik gabekoen landareen eta landare loredun artean?Eta gimnospermoak eta angiospermoen artean?

Loredun landareak eta lorerik gabekoen artean dagoen desberdintasuna da,lorerik gabeko taldea esporen bidez ugaltzen dira,eta loredun landareak lore eta hazien bitartez ugaltzen dira

2.Ondorengo eiak ez dira zuzenak.Zuzendu itzazu.

a)Landareek elikagaia hartu behar dute.Zuzena.b)Fotosintesia lanadarearen atal guztietan egiten da.Okerra.Zuzena:Fotosintesia landarearen atal verdeetan egiten da, klorofila dagoen lekuetan.c) Landareak sustraietatik hartzen dute karbomo-dioxidoa.Zuzena.d) Fotosintesia egitean,elikagaia eta ura sortzen dira.Okerra.Zuzena:Fotosintesia egitean,elikagaia sortzen da.

4.Azaldu zer diren hodi zurkarak eta liber-hodiak.

HODI ZURKARAKHodi zurkarak tutu mehe-mehe batzuk dira,eta hortik pasatzen da izerdi landugabea.

LIBER-HODIAK

Liber-hodiak hodi batzuk dira eta hortik pasatzen da izerdi landua

URA KARBONO-DIOXIDOA

GATZ-MINERALAK

EGUZKI-ARGIA

FOTOSINTESIA

OXIGENOAKARBONO-DIOXIDOA

3.Osatu fotosintesiaren eskema.

Estamina

obulutegia

Kalizaobulua

Pistilo

URAGATZ-MINERALAK

EGUZKI-ARGIAK

KARBONO-DIOSIDOA

KLOROPLASTOAKLOROFILA

Fotosintesia oso erreakzio kimiko eta konplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-minerala eta karbono-dioxidoa hostoetaraino iritsitako, elikagaiak bihurtzen dira, eguzki-argiaren bidez .

FOTOSINTESIA ERABILTZEN DA OXIGENOA EGITEKO.

ERABILTZEN DA ANIMALIAKETA PERTSONAK ARNASTEKO.

HODI ZURKARAK TUTU MEHE-MEHE BAT DA ETA ALA HOSTOETARA IRISTEN DA .

IZERDI LANDUA HODI BATZUEN BIDEZ GARRAIATZEN DA.

A, Polenari polinizazioa deritzo.(1)

B, Hazia lurrera erortzen denean,beste landare bat aterako da. (2)

D,Haziak lurretik sortzen dira eta fruituak,berriz zurtoinetik. (3)

E,Polinizazioren ondoren,obulua erabiltzen dira.(4)

aldaxka zuhaitz bateko aldaxka beste zuhaitz bateko enborrean txertatuz.

Aldaxkaren ugalketa asexual .

Haizea Fz de Retana

FOTOSINTESIAAntera

Zurtoina

Estamina

Kaliza

Obulua

Pistiloa

Zer da FOTOSINTESIA?Zer da FOTOSINTESIA?

Fotosintesia oso erreakzio kimiko konplexua da. Landareek hartutako ura, gatz-mineralak etaKarbono-dioxidoa hostoetaraino iritsitakoan, Elikagaia bihurtzen dira, eguzki-argiaren Energiaren bidez.

Fotosintesiaren eskemaFotosintesiaren eskema

Ura Karbono-dioxidoa Eguzki-Argia Gatz-mineralak

FOTOSINTESIA

Klorofila Kloroplasto

ZER DA HODI ZURKARAK ETA ZER DA HODI ZURKARAK ETA LIBER-HODIAKLIBER-HODIAK

Liber-hodiak: Liber-hodiek izerdi landua garraiatzen dute eta barna banatzea da

landarearen atal guztietara.

Hodi zurkarak: Hodi zurkara izeneko tutu mehe-mehe batzuetatik izerdi landugabea garraiatzen

da.

ZER FUNTZIO DAUKA FOTOSINTESIAK? Eta ZER FUNTZIO DAUKA FOTOSINTESIAK? Eta

Arnasketak?Arnasketak?

Fotosintesia egiteko landareek karbono-dioxidoa hartzen dute oxigenoa kanporatzen dute.

Arnasa hartzerakoan oxigenoa hartzen dugu, oxigenoa behar da izaki-bizidunak bizirik irauteko

Landare loredunak nola Landare loredunak nola ugaltzen direnugaltzen diren

a. Polena anteretatik pistilora igarotzeko prozesuari deritzo polinizazioa. (1)

b. Hazia lurrera erortzen denean eta baldintzak egokiak direnean, hazia erne egiten da. (3)

c. Haziak obuluetatik sortzen dira eta fruituak berriz, obulutegietatik. (4)

d. Polinizazioaren ondoren, hazia eta fruitua eratzea da hurrengo pausoa. (2)

ALDAXKEN UGALKETAALDAXKEN UGALKETA

• Aldaxkak ernamuin bat edo beste dituzten zurtoin zatiak dira.

• Aldaxkak ugaltzeko erabiltzen dira, sustraia garatzen du, landatzean, eta beste landare bat sortzen du.

• Ugalketa asexuala mota egiten du.

KALIZA

ESTAMINA

KOROLA

ANTERA

OBULUTEGIA

PISTILOA

Fotosintesia oso erreakzio kimiko komplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-mineralak eta karbono-dioxidoa hostoetara iritsitakoan elikagaia sortzen denean eguzki-argiaren bidez. Landareek eguzki-argia artzen dute kolore berdeko substantzia baten bidez. Klorofilia hain zuzen. Klorofila kloroplasto izeneko organulu batzuen barruan dago. Fotosintesisan oxigenoa sortzen da eta oxigeno hori atmosferara joaten da.

FOTOSINTESINTESIAREN ADIERAZPENA

FOTOSINTESIAREN ESKEMA

URA GATZ-MINERALAK KARBONO-DIOXIDOA EGUZKI-ARGIA

FOTOSINTESIA

OXIGENOAKARBONO-DIOXIDOA

LIBER HODIAK ETA ZURKARAK

Izerdi landugabea sustraietara eta Zurtoinera joateko hodi batzuetatik

Joaten da. Hodi horiek hodia zurakakdira.

Berriz, izerdi landuaBeste hodi batzuen

Bidez garraiatzen diraLiber hodien bidez.

FOTOSINTESISA ARNASKETA

KARBONO-DIOXIDOA OXIGENOA

OXIGENOA KARBONO- DIOXIDOA

IGORTZEN DUEN GASA

HARTZEN DUENGASA

ARNASKETA ETA FOTOSINTESISAREN DESBERDINTASUNAK

Haziak obulutik sortzen dira eta fruituak, berriz, obulutegitik.

Hazia lurrera erortzen denean, fruitua babesten du.

Polinizazioa ondoren, hazia eta fruitua eratzen da.

Ugalketa sexualari polinizazioa deritzo.

KALIZA

PISTILOA

OBULUTEGIA

ANTERA

ESTAMINA

OBULUAK

Fotosintesia oso erreakzio konplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-mineralak eta karbono-dioxidoa hostoetaraino iristerakoan, elikagai bihurtzen dira, eguzki-argiaren energiaren bidez.

Landareek eguzki-argiaren energia hartzen dute, kolore berdeko substantzia baten bidez; substantzia horri klorofila esaten zaio. Klorofila kloroplasto izeneko organulu batzuen barruan dago. Landare zelulek berezkoak dituzte organulu horiek. Landareek klorofilaren eraginez dute kolore berdea.Fotosintesian oxigenoa sortzen da; oxigeno hori atmosferara joaten da.

FOTOSINTESIA

URA GATZ-MINERALAK

KARBONO-DIOXIDOA

EGUZKIAREN ENERGIA

KLOROFILA OXIGENOA

3. Osatu fotosintesiaren eskema.

4.Azaldu zer diren hodi zurkrak eta liber-hodiak.

Hodi zurkarak. Hodi zurkarak hodi batzuk dira, landarearen barruan daudenak. Hodi horiek izerdi landugabea garraiatzen du, hain zuzen.

Liber-hodiak. Liber-hodiak, hodi batzuk dira eta hodi zurkarak bezala landarearen barruan daude. Hodi horiek izerdi landua garraiatzen du.

FOTOSINTESIA ARNASKETA

Hartzen duen gasa

Igortzen duen gasa

Karbono dioxidoa Oxigenoa

Oxigenoa Karbono dioxidoa

5- Zer funtzio dauka fotosintesiak? Eta arnasketak?

7- Osatu esaldiak eta ordenatu, landare loredunak nola ugaltzen diren azaltzeko moduan.

a. Ugalketa sexualari polinizazioa deritzo. (1)

b. Hazia lurrera erortzen denean, hazia erne egiten da.(3)

c. Haziak fruituetatik sortzen dira eta fruituak, berriz, obulutegitik. (2)

d. Polinizazioaren ondoren, landareak eratzen dira. (4)

8- Azaldu zer den aldaxka bat, zertarako erabiltzen den eta zer ugalketa mota den.

Aldaxka bat modu asexualean ugaltzeko gaitasun bat da. Adibidez, geranioak, mahatsondoak eta arrosa-landareak, aldaxken bidez ugaltzen dira. Aldaxkak sustraia garatzen du, landatzean, eta beste landare bat sortzen du.

FOTOSINTESIA

KALIZA

ESTAMINA

OBULUTEGIA

OBULUAK

PISTILOA

Fotosintesia erreazio kimiko komplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-mineralak eta karbono-dioxidoa hostoetaraño iritsitakoan, elikagai bihurtzen dira, eguzki-argiaren bidez.

Landareek kolore berdeko substantzia baten bidez kolore berdea artzen dute, hau da: KLOROFILA. Klorofila KLOROPLASTO izeneko organulu batzuen barruan dago.

Fotosintesian oxigonoa sortzen da.

FOTOSINTESIAREN ESKEMA

FOTOSINTESIA

URA GATZ-MINERALAK

KARBONO-DIOXIDOA

KLOROFILA

KLOROPLASTO OXIGENOA

4.-Azaldu zer diren hodi zurkarak eta liber-hodiak.

Izerdi landogabea pasatzen duen hodi bat da hodi zurkara.

Izerdi landua garraiatzen duen hodia da liber-hodiak.

5.-ZE FUNTZIO DAUKA FOTOSINTESIAK? ETA ARNASKETA?

Fotosintesiaren funtzioa hostoak berde jartzea da.

Eta arnasketarena landareak oxixigenoa hartzea eta karbono-dioxidoa kamporatzea da.

Hartzen duen gasa

Igortzuen duen gasa

FOTOSINTESIAARNASKETA

Karbono-dioxidoa

Oxigenoa

Oxigena

Karbono-dioxidoa

OSATU ESALDIAK ETA OSATU, LANDARE LOREDUNAK NOLA UGALTZEN DIREN ASALTZEKO MODUAN.

A.- Ugalketari polinizazioa deritzo.(1)

B.- Hazia lurrera erortzen denean, ugalketa egiten da.(4)

C.- Hazia kobulutegitik sortsen dira eta fruituak ,berriz, loretik(3)

D.- Polinizazioaren ondoren,haziak eta fruituak eratzen dira.(2)

ALDAXKA

Aldaxkaklandareen modu axesualean ugaltzeko duten gaitasuna da. Aldaxkak sustraia duten landareak dira.

FOTOSINTESIAFOTOSINTESIANAGORE 5.B

ESTAMINA

KALIZAZURTOINA

ANTERAPIZTILOA

OBULUTEGIA

OBULUA

Fotosintesia, landareek elikatzeko behar den prozesua da. Hori egiteko oxigenoa, karbono-dioxidoa, ura, gatz-mineralak eta eguzki-argiaren energia behar dute.

ura

Karbono- dioxidoaGatz-mineralak

ESKEMAoxigenoa

FOTOSINTESIA

kloroplastoklorofila

HODI ZURKARAK ETA LIBER HODIAK

Uraren eta gatz mineralen nahasketak izerdi

landugabea sortzen du. Izerdi hori sustraietan eta

zurtoinean joaten da, Hodi zurkarak izenekotutu mehe batzuetatik.

Fotosintesiaren bidez lantzen diren elikagaiek

izerdi landua sortzen dute. Izerdi landua

hodi batzuetatik garraiatzen da, liber hodietatik.

HODIZURKARAK

LIBER HODIAK

Arnasketa

Arnasketan landareek oxigenoa

hartzen dute eta karbono-dioxidoa

igurtzi. Fotosintesiaren bidez

botatzen duten oxigeno kantitatea

handiagoa da arnasketan

kontsumitzen dutena baino.

LANDARE LOREDUNEN UGALKETA

• Polena anteretatik pistilora igarotzeko prozesuari Polinizazio deritzo. 1

• Hazia lurrera erortzen denean landarea ugaltzen da. 4

• Haziak loreetatik sortzen dira eta fruituak, berriz, adarretik. 3

• Polinizazioaren ondoren, haziak eratzen dira. 2

ALDAXKAAldaxka ugalketa axesuala da. Geranioak,

mahatsondoak eta arrosa-landareak aldaxken bidez ugaltzen dira. Aldaxkak ernamuin bat edo beste dituzten zurtoinzatiak dira. Aldaxkak sustraia garatzen du eta beste landare bat sortzen du.

Obulotegia

Antera

Kaliza

Pistiloa

Estamina

Fotosintesia erreakzio kimiko komplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-mineralak eta karbono dioxidoa hostoetaraino iristerakoan, elikagai bihurtzen dira, eguzki- argiaren energiaren bidez.

Landareek eguzki-argiaren energia hartzen dute, kolore berdeko substantzia baten bidez; substantzia horri klorofila esaten zaio. Klorofila kloroplasto izeneko organulo batzuen barruan dago. Landare-zelulek berezkoak dituzte organulo horiek. Landareek klorofilaren eraginez dute kolore berdea.

Fotosintesian oxigenoa sortzen da; oxigeno hori atmosferara joaten da, gero.

FOTOSINTESIA

UraGatz-mineralak

Karbono-dioxidoa

Eguzki-argia

Klorofila Kloroplastoa

LIBER-HODIAK: Liber-hodiak hodi batzuk dira, eta beraietatik izerdi landua garraiatzen da.

HODI ZURKARAK: Hodi zurkarak hodi batzuk dira, liber-hodiak bezala, eta haietatik izerdi landugabea garraiatzen da.

Fotosintesia: Erreakzio kimiko komplexua da. Landareak hartzen duten gatz- mineralak eta karbono dioxidoa hostoetaraino iristen denean, elikagai bihurtzen da.

Arnasketa: Landareak airea hartzen dute eta botatzrn dute karbono-dioxidoa. Ordez, fotosintesian alderantziz gertatzen da.

a.Prozezuari polinizazio deritzo.(1)

b.Hazia lurrera erortzen denean, erne egiten da(4 )

c.Haziak obuluetatik sortzen dira eta fruituak, berriz, obulutegitik.(3 )

d.Polinizazioaren ondoren, fruitua eta hazia eratzen da.(2 )

Aldaxka: Aldaxka bat zurtoin zati bat da. Erabiltzen da ugaltzeko. Ugalketa axexualan dago.

Obuletegia

Kaliza

Artea Pistiloa

Fotosintesia oso erreakzio kimiko konplexua da. Landareak hartutako ura, gatz-mineralak eta karbono-dioxidoa hostoetaraino iritsietakoan, elikagai bihurtzen dira, eguzki-argiaren energiaren bidez.

Landareek eguzki-argisren energia hertzen dute, kolore berdeko substantzia baten bidez; substantzia horri klorofila esten zaio. Klorofila kloroplasto izeneko organulo horiek.

Fotosintesian oxigenoa sortzen da; oxigeno hori atmosfera joaten da, gero.

Zer da Fotosintesia?

OSATU FOTOSINTESIAREN ESKEMA.

FOTOSINTESIA

Ura Gatz-mineralak Eguzki-asrgia Karbono-dioxidoa

Klorofila Kloroplasto

Azaldu zer diren hodi zukarak eta liber-hodiak.

Hodi zukarrak:Izerdia joaten den tutu mehe batetik.

Liber-hodiak:Izerdi landua hodi batzuen bidez garraiatzen da.

Zer funtzio dauka fotosintesia?Eta arnasketa?

Fotosintesia: Karbono dioxidoa hartzen du eta gero, Oxigeno botatzen du.

Arnasketa: Oxigenoa hartzen du eta Karbono dioxidoa bota.

Osatu esaldiak eta ordenatu, landareak loredunak nola ugaltzen diren azaltzeko moduan.

A,Prozesuari polonizazio deritzo. (1)

B, Hazia lurrera erortzen denean, ugalketa sexuala gertatzen da. (4)

C, Haziak obuluetatik sortzen dira eta fruituak,berriz, obuluetatik(3)

D, Polinizazioaren ondoren, fruitua eta hazia ernatzen dira.(2)

Landarrek modu asexualean ugaltzen dira.

Aldaxkak sustraiak garatzen du eta baeste landare bat sortzen du.

1.ESTAMINA

2.OBULUTEGIA

3.ANTERA

4.KALIZA

5.PISTILOA

FOTOSINTESIA

FOTOSINTESIA

URAGATZ-MINERALAK

KARBONO-DIOXIDOA EGUZKIA

KLOROFILAKLOROPLASTOA

FOTOSINTESIA OSO ERRAKZIO KIMIKO KONPLEXUA DA. LANDAEEAN HARTUTAKO URA GATZ-MINERALAK ETA KARBONO-DIOXIDOA HOSTORAINO IRITSITAKOAN, ELIKAGAIA BIHURTZEN DIRA, EGUZKI-ARGIAREN ENERGIAREN BIDEZ.

HODI-ZURKARAK ETA LIBER-HODIAKLIBER-HODIAK: Liber-hodiak Izerdi- landua garraiatzen duten hodi batzuk dira.

HODI-ZURKARAK: Hodi- zurkarak tutu mehe batzuen bidez iristen da hostoetaraino.

HARTZEN DUEN GASA FOTOSINTESIA ARNASKETA

IGAROTZEN DUEN GASA

KARBONO-DIOXIDOA OXIGENOA

OXIGENOA KARBONO-DIOXIDOA

FOTOSINTESIA ETA ARNASKETA

ERROTULAZIOA

ALDAXKAKLandareek modu axesualean ugalteko,aldaxkak behar dute;adb:Arrosa-landarea,geranioak etamahatsondoak.