1

Ewaluacja i monitoring, jako jeden z kluczowych elementów

zarządzania strategicznego - instrumenty ewaluacji i

monitoringu RSI

Beata Ciężka

Kaliszki 26.03.2010

2

Ewaluacja - definicja

Badanie wartości lub cech konkretnego programu, działania bądź obiektu z punktu widzenia przyjętych kryteriów w celu ich usprawnienia, rozwoju lub lepszego rozumienia

Ocena efektywności, skuteczności, oddziaływania, trwałości i zgodności interwencji w kontekście założonych celów

3

Cele ewaluacji RSI

OCENA SKUTKÓW REALIZOWANEJ STRATEGII

Zagwarantowanie wysokiego poziomu odpowiedzialności władz i transparentności

działań

Zapewnienie partycypacji i współodpowiedzialności partnerów społecznych

Wykorzystanie wyników ewaluacji w procesie decyzyjnym (aktualnie realizowanej strategii i

przyszłych interwencji)

4

Ewaluacja – rodzaje

Początkowa/ex-ante - przed realizacją interwencji

Bieżąca/okresowa/mid-term/on-going - podczas realizacji interwencji

Końcowa/podsumowująca/ex-post - po zakończeniu realizacji interwencji

5

Monitoring - definicja

Proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat wdrażanej interwencji w aspekcie finansowym i rzeczowym

Cel: zapewnienie zgodności realizacji interwencji z przyjętymi założeniami i celami

Oparty jest na wskaźnikach Wspomaga szybkie identyfikowanie wszelkich

nieprawidłowości, a dzięki temu podejmowanie odpowiednich działań zaradczych

6

Cele monitoringu RSIPOMIAR WYNIKÓW (W OBNIESIENIU DO

ZAŁOŻONYCH WSKAŹNIKÓW)

Integralna część „zarządzania przez wyniki”

Funkcja kontrolna i rozliczeniowa

Wybór kierunków udzielania wsparcia i realizacji strategii

7

Planowanie ewaluacji Przystępując do przeprowadzania ewaluacji trzeba ją precyzyjnie

zaplanować, by jak najskuteczniej wykorzystać czas i posiadane zasoby.

Im lepiej zaplanowana ewaluacja, tym większa szansa na przeprowadzenie jej w taki sposób, który dostarczy istotnych, wiarygodnych i rzetelnych informacji, odpowiadających potrzebom i zainteresowaniom jej odbiorców i użytkowników.

Przystępując do przeprowadzenia ewaluacji należy jasno sformułować jej cel, a więc odpowiedzieć na pytanie czemu służyć będą poczynione w jej wyniku ustalenia.

Ewaluacja może być prowadzona w celu rozwiązania jakiegoś problemu – informacje pozyskane w wyniku ewaluacji mogą pomóc właściwie zdiagnozować problem i ułatwić podjęcie właściwej decyzji zmierzającej do rozwiązania tego problemu.

8

Potrzeby przeprowadzania badań ewaluacyjnych RSI

Wyjście poza zakres badania osiągania założonych wskaźników (poza zakres monitoringu)

Badanie eksploracyjne (pogłębiające) i eksplanacyjne (wyjaśniające) np. związki przyczynowo-skutkowe

Identyfikacja niezamierzonych efektów i procesów towarzyszących wdrażaniu RSI (mających wpływ na osiągane efekty)

Identyfikacja przyczyn niepowodzeń, ale i czynników wspomagających osiąganie celów RSI

9

Obszary ewaluacji RSI

Założenia RSI (w tym np. aktualność celów, identyfikacja zmieniających się potrzeb)

Wdrażanie RSI (w tym np. efektywność metodyki wdrażania, osiągnięte na danym etapie rezultaty, identyfikacja problemów związanych z wdrażaniem RSI)

Potencjał instytucji wdrążających RSI Działania informacyjno-promocyjne dot. RSI oraz

innowacyjności Współpraca międzyinstytucjonalna na rzecz wdrażania RSI

(w tym np. przepływ informacji, realizacja zasady partnerstwa)

Skuteczności i efektywność realizacji projektów dedykowanych wdrażaniu RSI

10

Obszary ewaluacji RSI

Burza mózgów

Jakie jeszcze obszary związane z RSI można

poddać ewaluacji?

11

Metody i narzędzia badawcze stosowane w ewaluacji

Analiza dokumentów (jakich?) Wywiady pogłębione (z kim?) Ankietowanie (kogo?) Obserwacje (czego?) Studia przypadków (jakie?) Ekspertyzy (jakie?)

12

Uwzględnienie potrzeb informacyjnych wszystkich interesariuszy RSI (konsultacje na etapie przygotowania i realizacji ewaluacji – wzmacniają użyteczność ewaluacji)

Jawność wyników i ich upublicznianie – transparentność

Praca nad rekomendacjami, monitorowanie wdrażania rekomendacji, ewaluacja efektów drożenia rekomendacji

Metody wykorzystania wyników badań ewaluacyjnych

13

Wykorzystanie wyników badań

ewaluacyjnych – rekomendacje (1/2)

Rekomendacje opracowane na podstawie wyników badań ewaluacyjnych powinny być możliwe do zaakceptowania:

warto opracować rekomendacje we współpracy z instytucjami/osobami, których one dotyczą

współpraca daje największe szanse na przyjęcie i wdrożenie rekomendacji

współpraca daje zainteresowanym możliwość sprzeciwu dla danej rekomendacji i opracowanie lepszego rozwiązania

14

Wykorzystanie wyników badań ewaluacyjnych – rekomendacje (2/2)

Należy rozważyć czy rekomendacja powinna być sformułowana w sposób ogólny czy bardziej szczegółowy:

rekomendacje sformułowane ogólnie pozwalają zainteresowanym samodzielnie podjąć decyzję w jaki sposób należy naprawić sytuację

rekomendacja sformułowana szczegółowo pozwala określić co i jak należy robić oraz kto jest osobą odpowiedzialną

Rekomendacje powinny być realistyczne – należy rozważyć konsekwencje proponowanych zmian: jakie będą wydatki finansowe wynikające z

proponowanej rekomendacji jak wdrożenie proponowanej rekomendacji może

wpłynąć na realizację RSI

15

Monitoring, jako integralna część procesu zarządzania i planowania strategicznego

Planowanie strategiczne zakłada precyzyjną identyfikacje celów, rezultatów, działań i nakładów na ich realizację

Każdy element planowania strategicznego powinien mieć precyzyjne zdefiniowane wskaźniki sukcesu

Osiąganie zaplanowanych wskaźników powinno być stale monitorowane (system monitoringu)

System monitoringu wspomaga szybkie identyfikowanie nieprawidłowości i podejmowanie odpowiednich działań zaradczych

Systematycznie prowadzony monitoring pozwala obserwować postępy we wdrażaniu RSI – jest to dobrym materiałem wyjściowym przy ewaluacjach bieżących i okresowych

Dane z systemu monitoringu powinny być wykorzystane przy ewaluacji skuteczności i efektywności wdrażania RSI

16

Dyskusja

Pytania…

Komentarze…

Refleksje…

1717

Dziękuję za uwagę!

Życzę owocnych monitoringów i ewaluacji!

Beata Ciężkabeata.ciezka@pte.org.pl