การแปรสณัฐานของแผ่นธรณี

ธรณีแปรสณัฐาน ( Geotectonic) เป็นการศึกษาด้านธรณีเพื่อใชอ้ธบิายการเปล่ียนแปลงและการเคล่ือนที่ของแผ่นเปลือกโลก โดยกระบวนการเปล่ียนแปลงเคล่ือนไหวของเปลือกโลกเกิดจากการพาความรอ้นของเปลือกโลกในชัน้หลอมเหลว (Mantle Convection) เนื่องจากพลังงานความรอ้นของโลกทำาใหเ้กิดกลไกของการพาความรอ้น เป็นสาเหตทุำาใหแ้ผ่นทวปี (Plate) มกีารเคล่ือนที่ไปตามการพาความรอ้นของชัน้เปลือกโลกชัน้หลอมเหลวในชว่งปี ค.ศ.1960 - 1970 ได้มกีารสรุปแนวความคิด ทฤษฎีท่ีสำาคัญได้แก่

ทฤษฎีทวปีเลื่อน (Continental Drift Theory)  

ทฤษฎีธรณีแปรสณัฐาน  (Plate Tectonic Theory) 

ทฤษฎีธรณีแปรสณัฐาน (Plate Tectonic Theory)        เป็นการอธบิายถึงลักษณะของผิวโลกท่ีมี

ความแตกต่างกัน เชน่ความสงูตำ่าแตกต่างกัน บางแหง่เกิดเป็นเทือกเขาสงูกลางทวปี บางแหง่จะเป็นท่ีราบ ท่ีพื้นมหาสมุทรเองก็มทัีง้เกาะแก่ง เทือกเขา และรอ่งลึก ทฤษฎีวา่ด้วยกลไกของการเปล่ียนแปลงของเปลือกโลก โดยมหีลักฐานประกอบบง่ชีช้ดัเจน  จงึทำาใหเ้ป็นทฤษฎีท่ีได้รบัความนิยมอยูใ่นปัจจุบนันี้

  ดร. อัลเฟรด  เวเกเนอร ์(Dr.Alfred  Wegener) ได้ตัง้สมมติฐานวา่ผืนแผ่นดินทัง้หมดบนโลกแต่เดิมเป็นแผ่นดินผืนเดียวกัน  เรยีกวา่  พนัเจยี(Pangaea)  และมหาสมุทรที่อยูร่อบๆ เรยีกวา่ พนัทาลัสซา (Panthalassa)  ต่อมาเมื่อประมาณ  200  ล้านปีที่แล้ว  พนัเจยีเริม่แยกออกเป็นทวปีใหญ่  2 ทวปี  คือ 1. ลอเรเซยีทางตอนเหนือ

2. กอนด์วานาทางตอนใต้  

ทฤษฎีทวปีเล่ือนไหล หรอื ทฤษฎีการเล่ือนไหลของทวปี

  อัลเฟรด เวเจเนอร ์(ALFRED WEGENER)

ต่อมาในยุคไตรแอสสกิ ประมาณ  200  ล้านปีท่ีแล้ว  พนัเจยีเริม่แยกออกเป็นทวปีใหญ่  2 ทวปี  คือ ลอเรเซยีทางตอนเหนือและกอนด์วานาทางตอนใต้ลอเรเซยี (Laurasia) ประกอบด้วย

ทวปีอเมรกิาเหนือ กรนีแลนด์ยูเรเซยี (ยกเวน้อินเดีย) และดินแดนทางซกีโลกใต้ เรยีกวา่ กอนด์วานา (Gondwana) ประกอบด้วยทวปีอเมรกิาใต้ ทวปีแอฟรกิา ทวปีแอนตารก์ติกา ทวปีออสเตรเลีย อนุทวปีอินเดีย เกาะมาดากัสการ ์จนเมื่อประมาณ 210-140 ล้าน

ปีท่ีผ่านมาออสเตรเลียยงัคงเชื่อมอยูกั่บแอนตารกติกา และอเมรกิาเหนือกับยุโรปก็ยงัคงต่อเนื่องกัน 

ประมาณ 140-66.4 ล้านปี มหาสมุทรแอตแลนติกแยกตัวกวา้งขึ้น ทำาใหแ้อฟรกิาเคล่ือนที่หา่งออกไปจาก

อเมรกิาใต้ และอินเดียได้เคล่ือนไปชนกับเอเชยีจนเกิดเป็นภเูขา

หมิาลัยซึ่งทำาใหเ้กิดแผ่นดินและมหาสมุทรดังที่เป็นอยูใ่น

ปัจจุบนั 

     1. แผ่นธรณีภาคยูเรเซยี(Eurasian Plate) รองรบัทวปียุโรป ทวปีเอเชยีและพื้นนำ้าบรเิวณใกล้เคียง     2. แผ่นธรณีภาคอเมรกิา(American Plate) รองรบัทวปีอเมรกิาเหนือ ทวปีอเมรกิาใต้และพื้นนำ้า ครึง่ซกีตะวนัตกของมหาสมุทรแอตแลนติก     3. แผ่นธรณีภาคแปซฟิกิ(Pacific Plate) รองรบัมหาสมุทรแปซฟิกิ     4. แผ่นธรณีภาคอินเดีย ออสเตรเลีย – (India-Australian Plate) รองรบัทวปีออสเตรเลีย ประเทศอินเดีย และพื้นนำ้าระหวา่งประเทศออสเตรเลียกับประเทศอินเดีย     5. แผ่นธรณีภาคแอนตารก์ติก(Antartic Plate) รองรบัทวปีแอนตารก์ติกและพื้นนำ้าโดยรอบ     6. แผ่นธรณีภาคอัฟรกิา(African Plate)  รองรบัทวปีอัฟรกิาและพื้นนำ้าโดยรอบ

นักธรณีวทิยา  แบง่เปลือกโลกออกเป็นแผ่น ๆ  เรยีกวา่แผ่นเปลือกโลก(Plate)  

หรอืแผ่นธรณีภาค(Lithosphere Plate) แผ่นธรณีภาคขนาดใหญ่ มท้ัีงหมด 6 แผ่น

นอกจากน้ียงัมแีผ่นธรณีภาคขนาดเล็กท่ีแทรกอยูร่ะหวา่ง

แผ่นธรณีภาคขนาดใหญ่ รวมกันมีจำานวน 13 แผ่น ได้แก่

แผ่นฟจิ ิแผ่นฟลิิปปินส ์ แผ่นนาสกา  แผ่นคารบิเบยีน

แผ่นคารบิเบยีน  แผ่นคอคอส  แผ่นนาสกา

หลักฐานและขอ้มูลทางธรณีวทิยารอยต่อของแผ่นธรณีภาค

เมื่อนักเรยีนนำาแผ่นภาพแต่ละทวปีมาต่อกันจะเหน็วา่มสีว่นที่สามารถต่อกันได้พอดี  เชน่  ขอบตะวนัออกของอเมรกิาใต้สามารถต่อกับขอบตะวนัตกของทวปีแอฟรกิาใต้ได้พอดี  

การค้นพบซากดึกดำาบรรพ์

มโีซซอรสั 

นักธรณีวทิยาเชื่อวา่ซากดึกดำาบรรพ์ของสิง่มชีวีติ

ต่าง ๆ ในแต่ละแผ่นธรณีภาคน่าจะเป็นหลักฐาน

อีกอยา่งหนึ่งซึ่งใชย้นืยนัเก่ียวกับการเปล่ียนแปลง

ธรณีภาคของโลกได้ เพราะถ้าเป็นหนิท่ีเคยเกิดอยูใ่น

พื้นที่เดียวกันมาก่อน  เมื่อแผ่นธรณีภาคแยกจากกัน

ไปแล้ว  ลักษณะของซากดึกดำาบรรพแ์ละหนิก็ควร

จะเหมอืนกันจากการสำารวจค้นพบพชืตระกลูเฟริน์ 

กลอซซอพเทอรสิ  และสตัวเ์ล้ือยคลานมโีซซอรสั 

กระจายไปอยูใ่นทวปีต่างๆที่หา่งไกลกัน

กลอซซอพเทอรสิ 

หลักฐานอ่ืน ๆยงัมหีลักฐานการเปล่ียนแปลงของอากาศท่ีทำาให้เกิดการสะสมตัวของตะกอนในบรเิวณต่าง ๆ ของโลก  เชน่  หินท่ีเกิดจากตะกอนธารนำ้าแขง็ซึง่ควรจะเกิดขึน้บรเิวณขัว้โลก  แต่ปัจจุบนัพบหินลักษณะนี้ในบรเิวณชายทะเลทางตอนใต้ของอัฟรกิาและอินเดียว เป็นต้น  แสดงวา่แผ่นทวปีมกีารเคลื่อนท่ีหลังจากท่ีมกีารสะสมตะกอนจากธารนำ้าแขง็แล้ว

ศึกษาเพิม่เติมได้ท่ี• วดีีโอเพิม่เติม

• ความรูเ้พิม่เติมhttp://www.thaigoodview.com/library/contest2552/type2/science04/34/index.htmlhttp://geothai.net/gneiss/?p=120https://sites.google.com/site/geology2555/1-lok/1-3-thvsdi-thrni-paer-san-dashttp://www.learnbytechno.com/

• สื่อการเรยีนรูเ้พิม่เติม ครูติ๊ก

http://www.youtube.com/watch?v=ZkE0YFgubgQhttp://www.youtube.com/watch?v=eeWugS6ClhU