ERİŞKİN İMMÜNİZASYONU

ÖNEMİ

ENDİKASYONLARI

ÜLKEMİZDEKİ VERİLER

Prof.Dr. Kadir BİBEROĞLU

İNFEKSİYONLARA KARŞI BAĞIŞIKLIK OLUŞUMU

-İnfeksiyonun geçirilmesi sonucunda

- bağışıklama yoluyla a- aktif yolla - AŞI b- pasif yolla

Geçen yüz yılda :

Sterilizasyon- dezenfeksiyon, antibiyotiklerin bulunması,Koruyucu sağlık hizmetleri ve aşılanma sonucunda

Yaşam süresi ortalama 29 yıl uzamıştır.

Toplumda sık görülen infeksiyonlara yatkınlığı olan (risk faktörü taşıyan) erişkinhasta ve bireylerin, infeksiyon olasılığını anlamlı şekilde önlenmesi hedeflenir.

Sağlıklı birey – sağlıklı toplum kavramına katkı sağlanır

Hastalanan bireyin ayaktan ve hastanede tedavisi

gelişebilecek komplikasyonlar ölüm tedavinin maliyeti iş gücü kayıbı

önlenebilir

İÇ HASTALIKLARI UZMANININ ÖNEMLİ GÖREVLERİNDEN

BİRİ DE KORUYUCU HEKİMLİKTİR

TOPLUMDA EDİNİLEN İNFEKSİYONLAR

SOLUNUM YOLU SANTRAL SİNİR SİSTEMİ DERİ VE YUMUŞAK DOKU GASTROİNTESTİNAL GENİTOÜRİNER DİĞERLERİ

Bozulan defans mekanizmaları, altta yatan hastalık veya davetiye çıkartan koşullar yukarıdaki infeksiyonların gelişmesine neden olur.

Risk taşıyan bireylerde infeksiyon gelişmeden aşılanmalarıKORUYUCU HEKİMLİĞİN temel ilkesidir.

TOPLUMDA GELİŞEN İNFEKSİYONLARDA ETKENLER

SOLUNUM YOLLARI

S.pneumonia

M.catharrhalis

H.influenzae

Etkene özgü

Hastaya özgü Tedaviye özgü

SORUNLAR

DirençBakteremi

Altta yatan hastalıkBozulan defans mek.

MaliyetHastaneye yatışmortalite

Penisilin direnci% 19- % 9

% 10-20

Mortalite % 39-50

TKPSıklık % 39-70

Son 10 yılda 20 misli arttı

TOPLUM GENELİNDE ERİŞKİN AŞILANMASINDA KAVRAMLAR

Aşı kavramı çocukları ilgilendirir YANLIŞ

Aşı mikroorganizma içerir ve sakıncalıdırYANLIŞ

Koruyuculuk oranı yetersizdirYANLIŞ

Yan etkileri fazladırYANLIŞ

Maliyet – yarar kıyaslamasıyla pahalıdır YANLIŞ

ÇAĞDAŞ ÜLKELERDE AŞI KARNESİ

YAŞAM BOYU OLMALIDIR

SAĞLIKTA KORUYUCU HEKİMLİK ANLAYIŞINDAN ÖDÜN VERİLMEMELİDİR

ERİŞKİN İMMÜNİZASYONU ile ilgili GERÇEKLER 1

Her yıl > 60 bin kişi aşı ile kurtarılabilecek infeksiyonlar nedeniyle ölmektedir (ABD)

Pnömoni ve Influenza 7. en sık ölüm nedenidir. Yaşlılarda bu sıklık 5. sıraya yükselmektedir

Pnömokokal infeksiyonlar :Her yıl 500 000 pnömoni, 6000 bakteremi, 3300 menenjit gelişmektedir

Pnömokokal pnömoni nedeniyle her yıl 175 000 kişi hastaneye yatırılmaktadır(Fransada yıllık pnömoni tedavi maliyeti 63 milyon dolar)

Influenza sezonunda toplumun %12 si etkilenmekte ve topluma maliyeti 12 milyar doları bulabilmektedir

1918 ispanya gribinde Amerikada 5 milyon kişi ölmüştür. 1957 Asya gribinde dünyada > 21 milyon kişi ölmüştür1968 Hongkong gribinde 68 bin kişi ölmüştür

ERİŞKİN İMMÜNİZASYONU İLE İLGİLİ GERÇEKLER 2

HEPATİT B virüsü HIV virüsünden 100 misli daha fazla infeksiyözdür

Günümüzde 300 milyondan fazla Hepatit B taşıyıcısı bulunmakta veher yıl yaklaşık 1.5 milyon kişi bu nedenle ölmektedir. ( % 8-10 siroznedeni)

Hepatit B virüsü Hepatocelluler karsinom gelişmesinde % 80 sorumludur(Hepatit B aşısı İLK ANTİ KANSER AŞI dır.)

USA- 1.5 milyon kişi Hepatit B virüsü ile infektedirHer yıl 80.000 yeni Hepatit B infeksiyonu oluşmaktadır

TÜRKİYEDE HEPATİT B TAŞIYICILIK ORANI YAKLAŞIK % 10 DUR. !

ERİŞKİN İMMÜNİZASYONU İLE İLGİLİ GEREKÇELER 3

USA- Her yıl 180.000 Hepatit A infeksiyonu rapor edilmektedir

Seyahat öncesi aşı ile korunulan infeksiyonların başında Hepatit A gelmektedir.

Tetanoz infeksiyonundan korunmada erişkinlerin 10 yılda bir aşı olmasıGereklidir. ( % 100 koruyucudur.)

Kızamık

Kabakulak

Kızamıkçık

Su çiçeği

AŞI ETKİNLİK VERİLERİ

Hastaneye yatışazalması

Mortaliteazalması

Aşı

Influenza % 52 % 70

Pnömokok % 27 % 34

Influenza +Pnömokok % 63 % 81

Pneumo 23 maliyeti 15.5 US dolar2 yıllık net kazanç 294

Pnömokokların sık görülen 23 serotipinin antijenini içeren

polisakkarit pnömokok aşısı (PNEUMO 23 )

ETKİNLİĞİ % 70 - 80

ETKİLİK SÜRESİ 5 YIL

(< 2 yaş konjuge aşı kullanılır )

Influenza aşısının etkinliği % 80-90 Her yıl uygulanmalıdır

Hastaneye yatış oranını % 50 - 60 azaltır

Hastaneye yatan hastalarda Ölüm oranını % 70 azaltır

S.pneumonia (pnömokok) infeksiyonlarının sık görüldüğü koşullar

İmmün yanıt baskılanması

Splenektomi veya hiposplenizm

Alkolizm

Yapısal akciğer hastalıkları

Kardiyovasküler hastalıklar

Kr.metabolik hastalıklar

>65 yaş, huzurevi yaşayanları

Kafa travması, koklear implant

İnvaziv pnömokokal infeksiyon sıklığı

70 – 100 misli daha sık gelişir

Pnömokok aşısı

KOAHKr. Met hast.İmmün yanıt baskısıKardiyovasküler H65 yaşSplenektomiKafa travmasıKoklear implant

Influenza aşısı

PulmonerKardiyovaskülerKr.metabolik İmmun yanıt baskısıSağlık çalışanlarıHuzurevi çalışanlarıEndikasyon varlığında aile bireyleri

Hepatit B aşısı

Hemodiyaliz HKan ve ürünleri gereken HSağlık çalışanlarıTrafik polisiİtfaye .. ÇalışanlarıUyuşturucu, riskli davranışHIV

ENDİKASYONLAR

YILLIK INFLUENZA VERİLERİ

İnfeksiyon 82 milyonTıbbi müdahale 30 milyonHastaneye yatış 200 binÖlüm 36 bin

Influenza aşılanmasıyla :

Hospitalizasyon % 50 -70Mortalite % 50 – 85Alt solunum yolu inf % 70 -90 AZALMAKTADIR !

• MORBİDİTE VE MORTALİTEYİ AZALTICI ETKİSİ• Güvenliği• etkinliği net olarak kanıtlanmıştır

SAĞLIK PERSONELİNİN İnfluenza immünizasyonu % 36

YAN ETKİ

AŞI PLACEBO

Ateş 5.7 4.2Öksürük 6.6 5.1Hastalık 8 7Miyalji 4.8 4.2

Pnomokok nedenli invaziv hastalık yaş ile artmaktadır

Aşı invaziv hastalık ve bakteremi riskini % 60 – 75 azaltır.

Pnomokok serotiplerinin % 85 – 90 nını içermektedir.

Pnomoni 175 – 500 bin % 5 -7

Bakteremi > 50 bin % 20 - geriatrik olgularda % 60

Menenjit 3 – 6 bin % 30 % 80

Yıllık sayısı mortalite

Influenza ve Pnomokok aşısı eş zamanlı uygulanabilir.

Pnomokok aşısının etkinliğinin yıllara göre dağılımı

Çeşitli yaş gruplarında 9 çalışmada değerlendirilmiştir

YAŞ AŞILANMA ZAMANI – etkinlik %

< 3 yıl 3 – 5 yıl > 5 yıl

< 55 93 89 85

55 – 64 88 82 75

65 – 74 80 71 58

75 – 84 67 53 32

> 85 46 22 0

2007 yılı - Erişkin İmmünizasyonu USA verileri - CDC

Influenza

18 – 49 yaş yüksek risk 37 %50 – 64 42> 64 69Sağlık çalışanı 42

Pnömokok

18 -64 yaş yüksek risk 33 %> 64 66

Tdap booster

18 – 64 yaş 2 %

Hepatit B

18 – 49 23 %

HPV

10 – 26 yaş 10 %

ACIP 2009 ÖNERİLERİ( Advisory Committee on Immunization Practices ) 2009

• HPV : İnf riski >9 yaş başlar. Tüm bayanların cinsel aktiflik öncesi aşılanması önerilir. 11 – 26 yaş uygulanır. Tüm seri 3 doz olup, 0 – 2 – 6. aylarda uygulanır.

•Pnomokok aşılanma endikasyonlarına : astım ve sigara kullanımı eklenmiştir

•Tetanoz – Difteri – Boğmaca : ilk 2 doz 4 hafta ara ile 3. doz 6-12 aysonra olmak üzere primer seri tamamlandıktan sonra erişkinlerin 10 yılda bir tetanoz rapeli yapılmalıdır.

•Varicella aşısı : kontrendikasyon olmadıkça tüm erişkinler aşılanmalıdır.

Hepatit A aşılanması : Kr.Kc hastalığı, pıhtılaşma faktörü kullananlar, eşcinsel ve uyuşturucu kullananlara önerilir. 0 ve 6-12. ay toplam 2 doz.

•Meningokok aşısı : Anatomik ve fonksiyonel aspleni, komplemanın geç komponentlerden birinin eksikliği durumlarında endikedir.•Hem.Inf.Tip B aşısı : Aspleni, orak hc. Anemi, hem malignansi ve HIV endikedir.

Türk İç Hastalıkları Uzmanlık DerneğiEge Çalışma Grubu

Dokuz Eylül Üniv.İç Hastalıkları ABDAtatürk Eğitim ve Araştırma H.Tepecik Eğitim ve Araştırma H.İzmir Eğitim ve Araştırma H.Adnan Menderes Üniv. İç Hastalıkları ABD.İzmir İstihkam Okulu

Ege Bölgesi Eğitim hastanelerine başvuran aşı endikasyonuOlan hastalarda ; aşılanma oranlarının saptanması amacıylaToplam > 12.000 hastanın verileri araştırıldı. (Ülkemizde erişkinİmmünizasyonu oranları ile ilgili ilk çalışma )

EGE BÖLGESİ ERİŞKİN İMMÜNİZASYONU TARAMA ÇALIŞMASI

TÜRK İÇ HASTALIKLARI UZMANLIK DERNEĞİ EGE BÖLGESİ ÇALIŞMA GRUBU

MERKEZLERİMİZ n %

İZMİR EAH 4.356 35,6 ASKERİ HASTANE 3.800 31,1 TEPECİK EAH 1.625 13,3 ATATÜRK EAH 1.591 13,0 DOKUZ EYLÜL ÜTF 549 4, 5 ADNAN MENDERES ÜTF 314 2,6

TOPLAM 12.235 100,0

Tüm grup ( n = 12.235 ) TOPLAM

nAŞI ( - ) n

%

AŞI ( + ) n %

Bilinen hastalığı ( - ) 5155 4843 93.9 312 6.1

Diyabetes mellitus 1712 1504 87.9 208 12.1

Koroner Arter Has. 433 413 95.4 20 4.6

KOAH 242 193 79.7 49 20.3

Hematolojik Has. ( tüm grup ) 637 477 74.9 160 25.1

Romatolojik Has. 206 185 89.8 21 10.2

Gastroent.-Hepatolojik H. 358 307 85.8 51 14.2

Diğer has. ( KBY dahil ) 3492 3229 92.5 263 7.5

TOPLAM ( n ) 12.235 11151 91.1 1084 8.9

Bilinen Hastalığı ( + ) ( n = 7.080 ) TOPLAM

nAŞI ( - ) n

%

AŞI ( + ) n %

Diyabetes mellitus 1712 1504 87.9 208 12.1

Koroner Arter Has. 433 413 95.4 20 4.6

KOAH 242 193 79.7 49 20.3

Hematolojik Has. ( tüm grup ) 637 477 74.9 160 25.1

Romatolojik Has. 206 185 89.8 21 10.2

Gastroent.-Hepatolojik H. 358 307 85.8 51 14.2

Diğer has. ( KBY dahil ) 3492 3229 92.5 263 7.5

TOPLAM ( n ) 7.080 6308 89.1 772 10.9

Hastalıklara göre AŞI ?

22,8

5,24,5

6,6

3,4

4,5

9,1

14,9

1,3

3,6

1

0,10

13,5

0,0010

2

4

6

8

10

12

14

16

HEPATİT B İNFLUENZA PNÖMOKOK

TÜM GRUP DM KOAH HEMATOLOJİK HASTALIK HASTALIK -

Bilinen Hastalığı ( + ) ( n = 7.080 )

n %AŞI ( - ) 6308 89.1

AŞI ( + ) 772 10,9

Hepatit B 328 4,6

İnfluenza 360 5,1

Pnömokok 116 1,6

Tüm olgular ( n = 12.235 )

* 114 olgu NHL ve ITP olgusu çıkartılır ise aşı oranı 31 /12121 (% 0.26 )

n %AŞI ( - ) 11151 91,1

AŞI ( + ) 1084 8,9

Hepatit B 504 4,1

İnfluenza 547 4,5

Pnömokok* 117 1,0

Bilinen Hastalığı ( - ) ( n = 5.155 )

n %AŞI ( - ) 4843 93.9

AŞI ( + ) 312 6,1

Hepatit B 176 3,4

İnfluenza 187 3,6

Pnömokok 1 0,019

Tüm grup Diyabetes mellitus (+) ( n = 1.712 )

n %AŞI ( - ) 1487 87.9

AŞI ( + ) 204 12.1

Hepatit B 89 5,2

İnfluenza 156 9,1

Pnömokok 1 0,058

Tüm grup Hematolojik H. (+) ( n = 637 )

n %AŞI ( - ) 477 74.9

AŞI ( + ) 160 25.1

Hepatit B 42 6,6

İnfluenza 8 1,3

Pnömokok 86 13,5

Tüm Grup KOAH (+) ( n = 242 ) n %

AŞI ( - ) 193 79,7

AŞI ( + ) 49 20,3

Hepatit B 14 4,6

İnfluenza 36 14,9

Pnömokok 0 0

Tablo 1- Erişkin immünizasyonu önerileri

AŞIYAŞGRUBU 19- 49 50- 64 > 65

TETANOZ,DİFTERİ (Td)

KIZAMIK,KABAKULAK,KIZAMIKÇIK (MMR)

SU ÇİÇEĞİ

İNFLUENZA

PNÖMOKOK (polisakkarid)

HEPATİT A

HEPATİT B

MENİNGOKOK

Her 10 yılda bir tekrar

1-2 doz Bir doz

2 doz ( 0,4-8 hf) 2 doz (0,4-8 hf)

Yılda 1 doz Yılda 1 doz

1-2 doz 1 doz

2 doz ( 0, 0-12 ay veya 0, 6 – 12 ay )

3 doz ( 0 , 1 -2 , 4 – 6. ay )

1 veya daha fazla doz

Yaş veya immünite azalması olanlarAşısı eksik veya önceden geçirilmemiş infeksiyon

Diğer risk faktörleriTıbbi, iş kazası, yaşam tarzı ve diğer

Tablo 2 : Belirli koşullarda immünizasyon önerileri

AŞI

ENDİKASYON

TETANOZ, DİFTERİ (Td)

KIZAMIK, KABAKULAKKIZAMIKÇIK ( MMR )

SU ÇİÇEĞİ

INFLUENZA

PNÖMOKOK (polisakkarid)

HEPATİT A

HEPATİT B

MENİNGOKOK

Gebelik Konj.immün yet.Lösemi, lenfomaDiğer malignansiBOS kaçağıAlkile edici,Antimetabolit tedaviRadyoterapiUzun süreli steroid

D.MellitusKr.akciğer H.Kr.alkolizm

AspleniKomplemanGeç komp. eksiklik

Renal yet.HemodiyalizPıhtılaşmaFak. tedavisi

HIV Sağlıkçalışanı

Her 10 yılda bir rapel

KONTRENDİKE 1 – 2 doz

KONTRENDİKE 2 doz ( 0, 4-8 hr)

KONTRENDİKE 2

doz

Yılda 1 doz

1-2 doz

2 doz ( 0, 6-12 ay veya 0, 6 – 18 ay )

3 doz ( 0, 1-2 , 4-6 ay )

1 doz

HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYAAktivitelerimiz

İZMİR -Narlıdere huzurevi yaşayanlarının aşılanması

İZMİR – Başkent Üniversitesi Zübeyde Hanım HastanesiDiyaliz hastalarının aşılanması

Dokuz Eylül Diyaliz ve Onkoloji hastalarının aşılanması

ANKARA- Akyurt huzurevi yaşayanlarının aşılanması

22.3.2008 CUMARTESİİZMİR- TURGUTLU HUZUREVİ YAŞAYANLARININ AŞILANMASI

TOPLUMUMUZUN BU KONUDA BİLİNÇLENDİRİLMESİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARI İLE BİLGİ PAYLAŞIMI

BELEDİYE OTOBÜS VE DURAK PANOLARINA EĞİTİCİ AFİŞLERİNASILMASI

SAĞLIK BAKANLIĞININ DESTEĞİ

MEDYA VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ DESTEĞİ

SAĞLIK GÜVENLİK SİSTEMLERİMİZİN VE ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI İLE İŞBİRLİĞİ

AB ÜLKELERİNDEKİ GİBİ % 60 HEDEFLERİNE ULAŞMAYI

ÜLKEMİZE KARŞI GÖREVİMİZ OLARAK KABUL ETMEKTEYİZ.

NASIL BİR İÇ HASTALIKLARI UZMANI ?

NASIL BİR İÇ HASTALIKLARI VE GERİATRİ UZMANI ?

GÜNÜMÜZ TIBBINDA SORUNLAR !